Tekst : Christien de Vries – Onderwijskundige en ambulante begeleiding

Thuis & School 1

Het online magazine voor ouders met schoolgaande kinderen NUMMER 2, 2018

Thuis &SchoolSamen voor het kind

boordevol informatie, nieuws en inspiratie voor thuis & school

Engels op de basisschool

Energiedrankjes De zin en onzin van E-nummers

Angsstoornissen in de klas

Landelijke overblijfcoördinatoren dag Kindermarketing

Thuis & SchoolHet online magazine voor ouders met schoolgaande kinderenEen uitgave van ouderorganisatie OUDERS VAN WAARDEwww.ouders.net

Thuis & School 3

INHOUD

In deze editieThuis &School

04 De zin en onzin van E-nummers

06 Kindermarketing van ongezonde voedingsmiddelen

10 Engels op de basisschool

14 Angststoornissen in de klas

16 Energiedrankjes

19 Landelijke overblijf- coördinatoren dag

04

10

14 16 19

06

De afgelopen jaren staan e-nummers niet meer zo goed bekend bij de consument. Sterker nog, consumentenonderzoek laat zien dat de meerderheid (62%) van de Nederlanders denkt dat e-nummers slecht voor je zijn. Maar waar komt die angst vandaan? En is die angst eigenlijk wel terecht?

4 Thuis & School

De ZIN EN ONZIN VAN E-NUMMERS

Thuis & School 5

Tekst : Sanne Kwakkelstein, diëtiste

Wat zijn e-nummersE-nummers zijn hulpstoffen, oftewel additieven, die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd. Deze stoffen willen een bepaalde eigenschap van het product verbeteren, zoals de smaak, kleur of houdbaarheid. De stoffen bevatten geen voedingswaarden en staan daarom ook niet in de schijf van vijf. E-nummers zijn er zowel synthe-tisch als natuurlijk. Zo is e-nummer E100 eigenlijk niets anders dan geelwortel. Sommige e-num-mers, zoals E161g, E483 en E120 hebben een dierlijke oorsprong en zijn daarom niet geschikt voor vegetariërs.

Is het veilig? Ondanks dat veel mensen denken dat e-num-mers schadelijk zijn voor de gezondheid, is het tegenovergestelde daarvan waar. Een e-nummer wordt namelijk juist gebruikt om aan te tonen dat de stof (in toegestane hoeveelheid) veilig is. Een e-nummer is een door de Europese Unie goed-gekeurde stof, die voor deze goedkeuring ook beoordeeld wordt door het Wetenschappelijke Comité voor Voedsel. Wanneer het is goedge-keurd biedt het garantie dat het goed gecon-troleerd en veilig is en mag het ook volgens de wetten worden gebruikt in daarvoor goedgekeur-de producten.

VermijdenVeel mensen willen e-nummers vermijden. Dit komt voort uit het idee dat e-nummers schade-lijk kunnen zijn voor de gezondheid, wat op de wereld is gekomen door onzorgvuldige onder-

zoeken en het verkeerd interpreteren van empi-risch bewijs. E-nummers voegen geen waarde toe aan de gezondheid, waardoor het vermijden van e-nummers geen problemen geeft. Echter, is het ook niet schadelijk voor de gezondheid en is het daarom niet nodig om geheel uit je dieet te elimineren. Alleen mensen met PKU (fenylket-onurie - een erfelijke stofwisselingsziekte) en een overgevoeligheid voor sulfiet kunnen sommige e-nummers niet goed verdragen en kunnen deze stoffen daarom wel beter vermijden.Sommige fabrikanten spelen in op de angst voor e-nummers en schrijven daarom de namen van de e-nummers voluit. Zo is e-nummer E330 bijvoorbeeld ‘citroenzuur’, wat natuurlijk een stuk minder chemisch klinkt.

E-nummers zijn dus niet per se goed of slecht en hoeven niet vermeden te worden. Voel je je toch beter bij het vermijden van deze producten, dan is het ook geen probleem. Voor meer informatie: zie website van het voedingscentrum.nl

DE ZIN EN ONZIN VAN E-NUMMERS

Ondanks dat veel mensen denken dat

e-nummers schadelijk zijn voor de gezond-

heid, is het tegenoverge-stelde daarvan waar.

6 Thuis & School

KINDERMARKETING VAN ONGEZONDE VOEDINGSMIDDELEN

KINDERMARKETING VAN ONGEZONDE VOEDINGSMIDDELEN

Thuis & School 7

Tekst : OUDERS VAN WAARDE

Ieder kind heeft het recht om op te groeien in een gezonde omgeving. Dat is bepaald in het Verdrag van de Rechten van het Kind. Dat is niet alleen een opgave voor ontwikkelingslan-den. De huidige realiteit is in welvarend Neder-land anders: Kinderen groeien op in een dik ma-kende omgeving die een ongezond eetpatroon bevordert met als gevolg overgewicht. Dit heeft levenslang ernstige negatieve gezondheids- en economische gevolgen voor individuen en voor de samenleving.

De continue, dagelijkse aanwezigheid van kinder-marketing van ongezonde voedingsmiddelen, zowel in de fysieke als in de online omgeving van kinderen, is (mede-)verantwoordelijk voor het ont-staan van overgewicht: 94% van de voedings-middelenreclame gericht op kinderen is voor eten en drinken met te veel vetten en suikers. Willen we een gezonde generatie kinderen dan is duide-lijk: een ban op kindermarketing van ongezonde voedingsmiddelen. En daarvoor is een Alliantie gesloten tussen maatschappelijk organisaties.

Gezond kunnen

opgroeien, vraagt om

een ban op kinder­

marketing van ongezonde

voedingsmiddelen.

OUDERS VAN WAARDE spant zich in om, samen met organisaties als de Hart­

stichting, Unicef, de landelijke organisatie van kinderartsen en de Consumentenbond,

reclame gericht op kinderen te beperken. Dat doet ze via de Alliantie Stop Kinder­

marketing ongezonde voeding. Waarom ?

8 Thuis & School

KINDERMARKETING VAN ONGEZONDE VOEDINGSMIDDELEN

1

2

3

De Alliantie werkt vanuit vier disciplines Het succes van de Alliantie komt door de fo-cus op één issue, de (kracht van de) partners die zijn aangesloten en de taken die één ieder oppakt. Om succes te boeken op alle vier de pijlers, werkt de Alliantie vanuit vier disciplines:

Kennis De Alliantie beschikt met haar partners over kennis over kindermarketing, kinderrechten, overgewicht, de invloed van de omgeving, voe-ding en leefstijl. Deze kennis wordt ingebracht door onder meer de wetenschappers (Jaap Seidell, Marleen van Baak, Jessica Gubbels) en organisaties zoals de NASO, NVD, Unicef en de Consumentenbond.

(Strategische) communicatie De woordvoering is centraal georganiseerd met de Consumentenbond als eerste woordvoer-der. Andere Alliantie-partners worden ingezet voor de woordvoering wanneer opportuun. Alle partners zetten hun (social) mediakanalen in wanneer opportuun. Communicatie geschiedt als Alliantie of als partner van de Alliantie afhan-kelijk van de activiteit.

Lobby De lobbyactiviteiten vormen de kern van de Alliantie. De kar wordt getrokken door een lob-bykernteam dat bestaat uit partners met kennis over public affairs en dat mandaat heeft om na-mens alle partners te lobbyen en (gezamenlijke) communicatiemiddelen in te zetten. Momenteel nemen de Consumentenbond, Unicef en Ou-ders van Waarde zitting in het lobbykernteam.

Tekst : OUDERS VAN WAARDE

Thuis & School 9

KINDERMARKETING VAN ONGEZONDE VOEDINGSMIDDELEN

4Stakeholdermanagement De Alliantie heeft stevig ingezet op stakeholder-management en beschikt zodoende over een breed netwerk van onder meer voedingsmiddelen- producenten, supermarkten, branche-organisa-ties en koepels, wetenschappers/ hoogleraren aan de WUR, VU, Universiteit Groningen en Radboud Universiteit, gemeenten en overige commerciële en maatschappelijke organisaties.

Doel 2040Het bereiken van het doel van de Alliantie zorgt er voor dat kinderen uit alle sociale klassen op kunnen groeien in een gezonde omgeving. Hier-mee draagt de Alliantie tevens direct bij aan het doel van de SGF (Samenwerkende Gezond-heidsfondsen). Zonder een ban op kindermar-keting van ongezonde voedingsmiddelen zal het doel, dat in 2040 in Nederland de gezondste jeugd van de wereld woont en dat Nederlandse kinderen en jongeren in de internationale top 3 staan wat betreft gezonde voeding en een gezond gewicht, onhaalbaar zijn.

Meer informatie www.stopkindermarketing.nl

Zonder een ban op kindermarketing van ongezonde voedingsmiddelen zal het doel, dat in 2040 in

Nederland de gezondste jeugd van de wereld woont en dat Nederlandse kinderen en jongeren in de internationale top 3 staan wat betreft gezonde

voeding en een gezond gewicht, onhaalbaar zijn.

10 Thuis & School

Engels op de basis-school

Englishplease!

ENGELS OP DE BASISSCHOOLTekst: Christien de Vries, onderwijskundige

Sinds 1986 is Engels een verplicht vak in het basisonderwijs. In eerste instantie betekende dat in ieder geval één uur per week Engels in de eindgroepen. Daar waren toentertijd verschillen-de redenen voor: Engels is een internationale voertaal, Engels wordt ook in andere Europese landen benoemd als vak om te onderwijzen en Engelse les op de basisschool bereidt de kin-deren voor op de Engelse taal in het voortgezet onderwijs.

Inmiddels is op diverse scholen het aantal uren Engels per week al uitgebreid en wordt ook al in lagere groepen gestart, soms zelfs al in de kleu-terklas. Een belangrijke reden bovenop eerder genoemde redenen is namelijk dat de taal veel gebruikt wordt in de handel en economie, met name binnen de Europese Unie, en een goede beheersing ervan belangrijk is.

Het onderwijzen van een vreemde taal op jon-ge leeftijd is leuk en aardig, maar de meningen zijn verdeeld. Eerder genoemde redenen zijn argumenten van voorstanders. Echter, er zijn ook onderzoeken die hebben aangetoond dat oudere kinderen een vreemde taal sneller leren

op school dan jongere kinderen. Bij eenzelf-de aantal lesuren profiteren oudere leerlingen meer. Zij hebben namelijk al meer taalvaardighe-den ontwikkeld en zijn daardoor cognitief verder ontwikkeld. Een ander tegenargument is dat het onderwijzen van Engels per school verschil-lend is en dat het eindniveau op de basisschool daardoor ook sterk verschilt. Er is namelijk geen vastgesteld minimumniveau.

Pas wanneer we een minimumniveau vaststellen en ook wanneer de taal buiten de schoolcontext wordt gebruikt, zullen er effecten zijn. Ook is het noodzakelijk dat de leerkracht een opleiding heeft gehad binnen of na de pabo om Engels te mogen geven. De leerkracht moet de taal goed beheersen en dat is nu nog niet vaak het geval.

De belangrijkste punten zijn dus: • Minimumniveau basisschool• Buiten school ook oefenen• Niet te vroeg beginnen, ondanks het gezegde

‘jong geleerd is oud gedaan’• Goede beheersing van de Engelse taal door

de leerkracht.

Als je een kleuter met een Nederlandse moedertaal vraagt of het in het Engels tot

10 wil tellen, is de kans aanwezig dat dit met gemak gaat. De vreemde taal wordt

steeds meer eigen bij kinderen en het wordt ook op steeds jongere leeftijd geleerd.

Dit heeft veel te maken met het gebruik van media als televisie en smartphone,

maar ook het onderwijs speelt in op de beheersing van de Engelse taal.

Thuis & School 11

ENGELS OP DE BASISSCHOOL

Als ouder kun je op de meeste van deze punten weinig invloed uitoefenen, maar wel is het stimuleren van de Engelse taal buiten school mogelijk. Voorbeelden zijn:- tv kijken waarbij Engels gesproken wordt. Er

zijn allerlei programma’s die geschikt zijn voor jonge of wat oudere kinderen, waarbij je ook nog kunt kiezen voor het gebruik van Engelse ondertiteling ter ondersteuning;

- apps installeren waarbij Engels gelezen moet worden en gesproken wordt. Dit kan een spelletje zijn maar ook educatieve games;

- je kunt afspreken dat je op een bepaald moment in de week met elkaar thuis Engels praat om het te oefenen;

- op vakantie je kind Engels laten praten, waar-bij je hem of haar natuurlijk wel ondersteunt. Het zijn immers vaak vreemde mensen en dat is extra spannend en

- tot slot kun je als ouder altijd nog kiezen voor een cursus of bijscholing voor je kind, maar het moet natuurlijk ook leuk zijn en blijven en niet gaan overheersen.

Wat als je Engels niet zo belangrijk vindt? Niets is verplicht, maar op school zullen de kinderen toch in aanraking komen met de Engels taal omdat het een verplicht vak is. Kijk wat je kind fijn vindt en waar hij of zij behoefte aan heeft. En wat als je zelf niet goed de Engelse taal spreekt? Misschien is er wel iemand in de fami-lie of kennissenkring met wie je kind het Engels kan oefenen.

Engels is een internationale voertaal, Engels wordt ook in andere Europese landen benoemd als vak om te onderwijzen en Engelse les op de basisschool bereidt de kinderen voor op de Engelse taal in het voort-gezet onderwijs.

Thuis & School 13

MEISJE

Ze leek wat dromerig, het nieuwe meisje bij de gang.Ze was stil en afwezig, soms minuten lang.We vroegen ons af: waar dacht ze aan?

Totdat ze opeens omlaag keek, er viel een traan.

De jongen naast haar in de bank keek naar juf Gerdien.Die was bezig met instructies, had de traan niet gezien.De klas wist niet goed wat te doen, voelde zich onthand.

En toen de juf zich omdraaide, had het meisje zich vermand.

Werner van Katwijk

Thuis & School 13

Angst­stoornissen in de klasMet de komst van de passend onderwijs wet hebben scholen een zorgplicht. Het

idee is dat kinderen, als het even kan, naar het reguliere onderwijs gaan. Hierdoor

wordt er meer van leerkrachten gevraagd, wat soms best lastig kan zijn. In de

komende nieuwsbrieven zullen verschillende tips gedeeld worden over verschillende

stoornissen. In deze nieuwsbrief: ODD en CD.

14 Thuis & School

ODD EN CDTekst: Larissa Vogt, orthopedagoge

Ieder kind is wel eens ongehoorzaam of kop-pig, zeker in de peuter-, kleuter- of puberfase. Pas wanneer het negatieve gedrag ernstig is en vaker voorkomt dan gemiddeld en daarnaast meer dan 6 maanden aanwezig is en niet wordt veroorzaakt door omstandigheden, wordt er gesproken van een agressieve gedragsstoornis.

Oppositional defiant disorder (in het Neder-lands oppositionele-opstandige stoornis, [ODD]) komt bij ongeveer 3% van de kinderen voor. Kinderen met ODD zijn driftig, verzetten zich tegen regels, maken ruzie met volwasse-nen, ergeren anderen met opzet, zijn hatelijk en wraakzuchtig en zijn snel boos en gefrustreerd. Het ongehoorzame gedrag die deze kinderen vertonen is vooral gericht tegen volwassenen (de gezagsdragers), maar ook met leeftijds-genoten ervaren ze problemen in de sociale omgang (DSM 51).

Kinderen met conduct disorder [CD] vertonen ernstiger probleemgedrag dan kinderen met ODD. CD komt bij ongeveer 2% van de kinde-ren voor. Kinderen met CD vertonen agressie tegen mens en dier, zetten aan tot vecht partijen, vernielen opzettelijk spullen van een ander, liegen, stelen en hebben een gebrekkige ge-wetensvorming (DSM 5). Kinderen met CD zijn zeer weinig te vinden in het reguliere basis-onderwijs, vandaar dat de volgende tips gericht zijn op kinderen met ODD.

Wat kun je doen in de klas?- Je moet je allereerst goed realiseren dat

ODD heel moeilijk is aan te pakken, omdat deze kinderen weinig probleembesef hebben, ze de schuld vaak bij anderen leggen en het probleemgedrag van het kind onmiddellijke behoeftebevrediging geeft. Hierdoor heeft het probleemgedrag voor het kind positieve gevolgen.

- Bouw een relatie op met het kind, hoe moei-lijk dit ook is.

- Geef het kind veel complimenten. Dit is vaak lastig, omdat het kind veel negatief gedrag vertoont. Geef het kind daarom bij de kleinste positieve gedraging een concreet compli-ment, zoals ‘wat goed dat je zo rustig de klas in bent gelopen’.

- Stel reële, duidelijke grenzen en stop het kind in zijn gedrag.

- Als het kind toch over je grenzen heen gaat, zet het dan op een vaste time-outplek zonder er veel woorden aan vuil te maken. Leg alleen kort en zakelijk uit waarom dit moet en wat het kind beter had kunnen doen.

- Probeer regels positief op te stellen, want kinderen met ODD worden tegendraads van ‘je mag niet…’. Bijvoorbeeld ‘we lopen rustig in de gang’ in plaats van ‘je mag niet rennen’.

- Geef duidelijke en concrete boodschappen. Dus niet: “Luister nu eens”, maar “Ga zitten en kijk me aan.”

Kijk voor meer tips op http://gedragsprobleme-nindeklas.nl/gedrags-en-ontwikkelingsstoornis-sen/odd-cd/

Bron: https://www.balansdigitaal.nl/kennis/wat-is-odd-cd/

Thuis & School 15

Het ongehoorzame gedrag die deze kinderen vertonen is vooral gericht

tegen volwassenen (de gezagsdragers), maar ook met leeftijds genoten ervaren ze problemen in

de sociale omgang.

1 In de DSM 5 staan alle kenmerken waaraan je een stoornis kan herkennen beschreven. De DSM 5 wordt onder andere gebruikt om een diagnose te stellen.

16 Thuis & School

ENERGIEDRANKJES

Steeds vaker wordt aandacht aan de gevaren van het drinken van energiedrankjes geschon-ken. Ook Voedselwaakhond Foodwatch maakte een statement vlak voor de start van het Formule 1-seizoen dat met name via sportheld en autocoureur Max Verstappen en anderen reclame wordt gemaakt voor energiedrankjes en roept de producenten op om vooral geen link te leggen tussen jongeren en sport. En terecht want energiedrankjes zijn niet geheel onschul-dig. Op veel scholen is het gelukkig al verbo-den. Ook ouders krijgen er steeds meer mee te maken.

Thuis & School 17

ENERGIEDRANKJESTekst: Lars van Scheppingen co-assistent kindergeneeskunde

AchtergrondinformatieUit een studie van het Voedingscentrum blijkt dat de Nederlandse tiener gemiddeld rond de leeftijd van 12,4 jaar begint met het drinken van energiedrankjes. Uit dezelfde steekproef bleek dat jongeren dubbel zoveel energiedrankjes drinken dan volwassenen, gemiddeld 2 per week, dat dit meestal na schooltijd gebeurde en dat jongens dit soort drankjes vaker nuttigen dan meisjes. De belangrijkste reden om het te drinken is, omdat jongeren het lekker vinden en om er actiever van te worden. Ook groepsdruk lijkt hierin een rol te spelen. Bij navraag wat voor effect het drinken van een energiedrankje had, gaf ongeveer de helft aan er iets van te merken en de andere helft niets. Wel kregen ze nega-tieve klachten als hyperactiviteit, vermoeidheid na een periode van hyperactiviteit, slapeloos-heid, hoofdpijn, hartkloppingen en/of prikkel-baarheid.

Stoffen in energiedrankjesIn energiedrankjes zitten een paar stoffen die het effect en de populariteit van energiedrankjes verklaren, zoals suiker en cafeïne. Allereerst suiker. Er zit in een blikje al gauw vier klontjes suiker, wat door het lichaam wordt opgenomen en zorgt voor een suikerkick (ener-gie). Na één tot twee uur na het drinken van een

blikje zorgt insuline er voor dat de suikerspiegel in het bloed daalt en dan is deze suikerkick voorbij. Vaak wordt dan de suikerspiegel wat lager waardoor je hoofdpijn krijgt en prikkelbaar kan worden. Tegenwoordig zijn er ook suiker-vrije energiedrankjes te koop. In deze blikjes is de suiker vervangen door zoetstoffen, die niet de suikerkick geven, maar wel darmklachten kunnen veroorzaken (opgezette buik, dunnere ontlasting, enz.). Als kinderen vaak wisselende suikerspiegels hebben, kan dit leiden tot sui-kerziekte ook wel diabetes. Diabetes tast onder andere bloedvaten in het hele lichaam aan waardoor er een groter risico is op een hart- of herseninfarct, zenuwschade, wondjes niet goed genezen en vermindering van het zicht. Als deze diagnose wordt gesteld, dan is het vaak lastig om ervan af te komen, terwijl de risico’s blijven bestaan.

Er zit in een blikje al gauw vier klontjes suiker, wat door het lichaam wordt opgenomen en zorgt voor een suikerkick

ENERGIEDRANKJES

ENERGIEDRANKJES

Ook zit er cafeïne in energiedrankjes. Deze stof zit ook in andere dranken zoals koffie, cola en chocola(demelk). In een blikje energiedrank zit gemiddeld 80 milligram (mg) cafeïne wat ongeveer vergelijkbaar is met een kopje koffie. Volgens het Voedingscentrum mag een volwas-sene dagelijks maximaal 500 (vrouwen) - 600 (mannen) mg cafeïne binnenkrijgen en kinderen zouden minder moeten innemen. De werking van cafeïne is goed onderzocht. Zo stimuleert het ons zenuwstelsel waardoor wij actiever wor-den en een stressreactie oproept. Keerpunt is dat het de bloeddruk en hartslag verhoogt, dat het kan leiden tot ritmestoornissen van het hart, dat het iets doet met de zouten en suikerspie-gel in ons lichaam en dat het bij een overdosis soms zelfs kan leiden tot een epileptische aan-val. Langdurig een hoge bloeddruk hebben, kan leiden tot hart- en vaatziekten en langdurig wis-selende suikerspiegels kan leiden tot diabetes. Bij herhaaldelijk gebruik is cafeïne verslavend en het stoppen met gebruiken kan ontwenningsver-schijnselen geven.

Daarnaast zitten er ook nog andere stoffen in energiedrankjes, zoals taurine, L-carnitine en vitamine B6 en B12. Onvoldoende is bekend over de effecten van deze stoffen. Wel is bekend dat langdurig dagelijks gebruik of hoge consumpties kunnen leiden tot het slechter wer-ken van lever en nieren en dat het kan leiden tot onherstelbare schade aan de zenuwen die ervoor zorgen dat wij voelen/ruiken/horen en dat wij kunnen bewegen. Verder kan het zuur in deze drankjes gaatjes in tanden en kiezen ver-oorzaken.

Kinderen op de gevaren van energiedrankjes wijzenGelukkig is dit onderwerp steeds meer onder belangstelling gekomen van de politiek en de wetenschap. De laatste groep onderzoekt wat de gevaren zijn van deze stoffen en van langdu-rig gebruik ervan. De drankjes zijn vaak driedub-bel slecht: je wordt er dik van, ze zijn slecht voor je gebit en voor je gezondheid. Maar zonder harde bewijzen kunnen deze energiedrankjes niet verboden worden. Wel is het advies van het Voedingscentrum om onder de leeftijd van 13 jaar energiedrankjes te verbieden (en kinderart-sen pleiten zelfs al voor een verbod onder de 16 jaar). Ouders kunnen het gesprek aangaan met hun kind(eren) over waarom zij dit soort drank-jes gebruiken en afspraken maken. Verbieden leidt bij tieners vaak tot het tegenovergestelde resultaat. Daarom is en blijft het belangrijk, ook op scholen, dat er regelmatige aandacht voor en voorlichting over de gevaren van het gebruik van dit soort drankjes is.

18 Ouders & Thuis

De drankjes zijn vaak driedubbel slecht: je wordt er dik van, ze zijn slecht voor je gebit en voor je gezondheid.

Thuis & School 19

Een succesvolle overblijf / TSO wordt voor een groot deel bepaald door de overblijfcoör-dinator. Daarom organiseert OUDERS VAN WAARDE elk jaar een landelijke dag voor het uitwisselen van kennis en ervaring met collega-coördinatoren. Daarnaast behandelen we actuele onderwerpen en is het een mooie kans om je kennis op het gebied van coördinatie weer even op te frissen.

Onderwerpen die aan bod komen - uiteraard na koffie met gebakWorkshop Coördinerende vaardigheden 1Aansturen, leiding geven, hoe doe je dat?Vergaderingen voorzittenKlachten behandelen

De TSO-coördinatie......Hoe doe jij dat?Ervaringen uitwisselenDe TSO administratie, informatie over diverse administratie-registratie systemenWie heeft ervaring met de diverse systemen? Bv. TSO assistent/Mijn TSO/Overblijven met Edith

Workshop Coördinerende vaardigheden 2Communicatie met team, leerkracht en oudersGesprekstechniekenRemmend of stimulerend luisteren

Locatie: Midden Nederland, Landgoed Maarsbergen, Maarnsegrindweg 30,3953 LW Maarsbergen. De locatie is bekend van de opnames van Heel Holland bakt!

Kosten: leden scholen € 250 p.p. | niet- leden scholen € 395 p.p. (inclusief lunch en materiaal)Scholen met een overblijfabonnement krijgen euro 100,-- extra korting! Aanmelden via info@ouders.net o.v.v. naam school, naam deelnemers en contactgegevens

Liever een cursus voor uw hele Overblijfteam op locatie? Informeer via info@ouders.net We zien u graag op 31 mei in Maarsbergen of op een training op uw eigen locatie!

Met vriendelijke groet, OUDERS VAN WAARDE

UITNODIGING

landelijke overblijf-coördinatoren dagdonderdag 31 mei

Bent u er ook bij op donderdag 31 mei van 09:30 - 16:00u ?

www.ouders.net T 0343 513434 E info@ouders.net

20 Thuis & School

Het landgoed Maarsbergen www.landgoedmaarsbergen.nl, waar de training in de Orangerie wordt gehouden, ligt aan de voet van de Utrechtse Heuvelrug, op de rand van de Gelderse Vallei.

Ridder Fulco koos 1000 jaar geleden deze plek om, in de woestenij, een verdedigingswerk te bouwen: zijn rug tegen de heuvel en een wijds uitzicht over de vallei. Op een dag raakte hij in een zwaar gevecht en sloeg op de vlucht. Hij kwam bij de rivier de Maas en zag geen andere mogelijkheid dan met zijn paard en volle wapen-rusting de rivier in te springen. De ridder bad tot de maagd Maria en beloofde zijn bezittingen aan de kerk te schenken als hij levend de over-kant zou bereiken. Hij haalde de overkant en hij hield woord. Maarsbergen werd een proosdij van de Abdij van Berne. In 1650 kocht de Amsterdamse koopman Samuel de Marez Maarsbergen. Met zijn gezin, was hij de eerste particuliere bewoner. Hij bewoonde het huis alleen in de zomer. In de winter was het hier te koud en woonde hij in Amsterdam. In de zomer was het in de stad te warm en te vies en kwam hij naar Maarsbergen.

In de 19e eeuw drukte Jan Andries Dubois zijn stempel op Maarsbergen en omgeving. Hij paste het park rond het huis aan zijn tijd aan en maakte een begin met de bebossing.

In 1882 kocht Karel Antonie Godin de Beaufort het Huis Maarsbergen met omliggende lande-rijen. De huidige eigenaren en bewoners van het Huis, zijn zijn nakomelingen.

Heel Holland BaktHet programma ‘Heel Holland Bakt’ dat op het landgoed wordt opgenomen laat de schoonheid van het landgoed aan veel Nederlanders zien al zullen de kijkers waarschijnlijk niet beseffen dat dit het landgoed is waar ooit ridder Fulco zich veilig voelde.

BereikbaarheidHet landgoed is goed bereikbaar met de auto. De ingang ligt 400 meter van de afslag Leersum, Maarsbergen Woudenberg aan de A12 Utrecht – Arnhem. Het landgoed ligt bij de kruising Woudenbergseweg – Maarnse Grindweg aan de Maarnse Grindweg. Met het openbaar vervoer: treinstation Maarn en daarna de bus nemen richting Amersfoort CS. Uitstappen bij de bushalte Maarsbergen. Daarna is het zo’n 500 meter te voet richting Leersum over de N226 Woudenbergseweg

Zie ook de website van het landgoed www.landgoedmaarsbergen.nl

UITNODIGING

Het landgoed Maarsbergen