Technische Documentatie

PVC Buitenriolering

Maart 2004

Dyka biedt een compleet assortiment buizen-en hulpstukken voor de aanleg van huis- enkolk-aansluitingen en hoofdrioleringen in deklasse 41 en 34. Deze buizen- en hulpstukkenvoldoen aan de kwaliteitseisen volgens NEN7045 (buizen) en NEN 7046 (hulpstukken) enzijn voorzien van het KOMO-keurmerk. Naasthet assortiment volle wand buizen biedt Dykaeen compleet assortiment drie lagen buizenvoor dezelfde toepassing in de klasse 41 en 34en die voldoen aan de sti jfheid en slagvastheidvan de BRL 2023/02 en voorzien zijn van hetKOMO-keurmerk. De kleur van de buizen isgrijs (RAL 7037) of roodbruin (RAL 8023).

Voor huisaansluitingen worden de diameters125 en 160 mm zowel in Ultra-3 als in PVCtoegepast. Voor hoofdrioleringen zijn dediameters in PVC 200 t/m 630 mm leverbaar inde klassen 41 en 34. De Ultra-3 klassen 41 en34 zijn in de diameters 200 t/m 500 leverbaar,voorzien van aangevormde mof metmanchetafdichting.

Klasse-aanduidingRioolbuizen zi jn er in verschi l lendebuisklassen. Het klassegetal geeft de st i jfheidvan de buis aan. Het wordt bepaald door deverhouding tussen de buitendiameter en dewanddikte. Daarvoor geldt : hoe groter dewanddikte is , des te lager het klassegetal .Bi jvoorbeeld:Uitwendige diameter: 160Wanddikte: 4,7Klassegetal : 160 : 4 ,7 = ± 34

ToepassingPVC-buizen die worden toegepast in de buiten-riolering moeten voldoende weerstand biedentegen de optredende belastingen van buitenaf, devervorming mag niet te groot zijn. Die vervormingwordt mede bepaald door de grondsoort, de vormvan de sleuf en de aanvulling van de sleuf. Voorinformatie over het graven van de sleuf, het leggenvan leidingen en het dichten van de sleuf verwijzenwij u naar ’NPR 3218 - Buitenriolering onder vrijverval, aanleg en onderhoud’. Wij adviseren ugraag bij het bepalen van de buisklasse.

RioolstelselVoor riolering kunnen in principe tweesystemen worden toegepast nl. het gemengdestelsel en het gescheiden stelsel met het daaruitontwikkelde verbeterd gescheiden stelsel.

GemengdBij het gemengde stelsel worden het af tevoeren huishoudel i jk afvalwater met defaecal iën (de droogweerafvoer - D.W.A.) enhet hemelwater (hemel -waterafvoer - H.W.A.)in één r ioolbuis verzameld.

Inleiding PVC Buitenriolering

HEMELWATERRIOOL

HUISHOUDELIJKAFVALWATER RIOOL

Het gemengde stelsel

Gesche idenHet gescheiden stelsel bestaat ui t tweeleiding-systemen. In de ene leiding wordt hethuishoudelijk afvalwater met de faecal iën endergel i jke v ia de huisaansluit ingen in eenbuis leiding verzameld en afgevoerd. Hethemelwater wordt v ia regenpijpen enkolkaansluit ingen in een andere buis leidingverzameld en afgevoerd naar open water.

Verbe t e rd gesche idenHet verbeterd gescheiden r ioolstelsel wordtop dezelfde wi jze opgebouwd als hetgescheiden r ioolstelsel . Het verschi l i s dat deleiding van het huishoudel i jk afvalwater en deleiding van het regenwater v ia koppelputtenof een pomp worden gekoppeld. Op dezewijze wordt een gedeelte van het (vervuilde)regenwater opgevangen en gezuiverd en kan deschade van eventuele calamitei ten (b.v. foute aansluit ingen) worden beperkt .

Ondersche idOm bij een gescheiden stelsel een onder -scheid te maken tussen D.W.A. en H.W.A.r ioleringen levert Dyka r ioleringsbuizen intwee kleuren: gr i js (RAL 7037, hemelwater) en roodbruin(RAL 8023, afvalwater) .

Rioolpers l e id ingenWanneer afvalwater over grotere afstandenwordt getransporteerd, bi jvoorbeeld naar dezuiverings - instal lat ie , wordt er meestalgebruik gemaakt van transport onderoverdruk in persleidingen van PVC.

Voor r ioolpersleidingen heeft Dyka eencompleet assort iment buizen en hulpstukkendie voldoen aan de kwal i tei tseisen volgensNEN 7029 en welke voorzien z i jn van hetKOMO-keurmerk.

PVC Buitenriolering

HEMELWATERRIOOL

HUISHOUDELIJKAFVALWATER RIOOL

Het gescheiden stelsel

Materiaaleigenschappen PVC Buitenriolering

Het voor buizen en hulpstukken gebruikte PVC heeft de volgende eigenschappen:

Eigenschap Eenheid

Soortelijke massa g/cm3 1,4

wateropname % < 0,2

Mechanische eigenschappen Gemeten in normaal klimaat 23°C en 50% relatieve vochtigheid

E-modulus N/mm2 3000

vloeigrens N/mm2 35

rek bij vloeigrens % 10

treksterkte N/mm2 50

rek bij breuk % > 80

buigsterkte N/mm2 80-110

torsiemodulus N/mm2 1500

shore-hardheid shore D 84

kerfslagvastheid mJ/mm2 2-5

Thermische eigenschappen

Vicat verwekingstemperatuur °C +80

lineaire warmte-uitzettingscoëfficiënttussen 20°C en 90°C mm/m °C 0,06

warmtegeleidbaarheid bij 20°C W/m °C 0,16

praktisch toepassingsgebied* bij voortduring °C +60* kortstondig °C +100

De aangegeven waarden zijn die van uit plaat geperste proefstaaltjes. Al naar gelang de fabricage-omstandigheden kunnen afzonderlijke metingen eventueel van deze gemiddelden afwijken.

AansluitingenPVC-hulpstukken met gefixeerde rubbermanchet-verbinding klasse 41 en 34 voldoen aan de KOMOkwaliteitseisen volgens NEN 7046 en zijn voorzienvan het KOMO-keurmerk. De rubbermanchettenzijn vervaardigd van Styreen Butadieen Rubber(SBR) volgens BRL 2013.

ToepassingDoor hulpstukken met gefixeerde manchetten tegebruiken gaat de montage van buizen en hulp-stukken eenvoudig en snel. De montage is als volgt:1 de buis afzagen met een fijn getande zaag;2 buiseinden afschuinen en afbramen;3 indien nodig de spie-einden en rubber-

manchetten schoonmaken;4 breng glijmiddel aan op de rubbermanchet

in de mof;5 de buis tot de stootrand in de mof steken.

AlgemeenBij het vrijvervalrioleringsysteem zorgt de zwaarte-kracht voor het water transport. Het vrijvervalkunststofrioleringsysteem bestaat in hoofdzaak uitde volgende onderdelen:1 buizen en hulpstukken hoofdriolering2 huisaansluitingen3 straat- en trottoirkolken en aansluitingen4 inspectieputten en aansluitingen.

Buizen en hulpstukken hoofdrioleringDe minimale diameter voor hoofdrioleringen is200 mm. Om lekkage te voorkomen moet aandachtaan de verbindingen en de aansluitingen wordenbesteed. Dyka-hulpstukken met gefixeerdemanchetten zijn eenvoudig en snel te monteren.

In de hoofdriolen kunnen inlaatconstructies zijnopgenomen voor het aansluiten van huizen enkolken. Dyka heeft hiervoor een knevelinlaat ontwikkeld. Met de knevelinlaat kan zowel innieuw te leggen als in bestaande PVC hoofd-rioleringen een goede aansluiting worden gemaakt,zelfs onder moeilijke werkomstandigheden.

Voor de inlaatconstructies in de hoofdrioleringzijn standpijpen nodig.- Plaats de standpijp in de knevelinlaat.- Vul de sleuf verder aan.- Monteer vervolgens op de standpijp een

flexibele bocht met zettingsmof, of een stroom-T-stuk met zettingsmof.

Door zettingen en verkeersbelasting in de aanleg-fase ontwikkelen zich zeer grote krachten in destandpijp en uitleggers. Hierdoor kunnen breukenen tegenschot ontstaan in de uitleggers. Om dittegen te gaan heeft Dyka flexibele zettingshulp-stukken ontwikkeld. Bij een bovenbelasting van ca. 600 kilogram schuift de standpijp in dezettingsmof. De maximale zetting bedraagt 4 cmrespectievelijk 8 cm.

Aansluit ingenPVC Buitenriolering

HuisaansluitingenHuisaansluitingen worden uitgevoerd in PVC ø 125 mm en ø 160 mm.Het afschot moet bij voorkeur 1:50 tot 1:100bedragen.Bij huisaansluitingen waar grondzettingen wordenverwacht, is het noodzakelijk flexibele hulpstukkentoe te passen of gebruik te maken van flexibeleaansluitstukken.Het Dyka expansiestuk 'poldermodel' biedtflexibiliteit bij grondzetting. Het 'poldermodel'voorkomt hierdoor breuk bij de huisaansluitingen.In onderstaande tabel en figuur 1 zijn dezettingscapaciteiten vermeld.

f iguur 1.

Voor verticale huisaansluitingen kan gebruikworden gemaakt van een flexibelrioolexpansiestuk voorzien van vastemanchetverbinding 125 mm (zie figuur 2).Dyka heeft twee modellen: een lang en een kortmodel.De totale expansielengte voor het lange model is:40 cm.De totale expansielengte voor het korte model is:19 cm.

Voor horizontale aansluitingen is er een Dykaflexibel huisaansluitstuk, voorzien van een vastemanchetverbinding 125 mm (figuur 3).Hiermee is een hoekverdraaiing te realiseren van 10˚.

De dekking boven huisaansluitingen moetminimaal 60 cm bedragen.

Ontstoppingsstukken worden geplaatst op deperceelsgrens. Dyka heeft een nieuw typeontstoppingsstuk ontwikkeld, dat voorzien is vaneen klikdeksel. Door de constructie van het dekselis het ontstoppingsstuk zeer eenvoudig te openenen te sluiten.Het Dyka ontstoppingsstuk met terugslagklepwordt aanbevolen op plaatsen waar binnen-dringend rioolwater in gebouwen wordt verwacht.

PVC Buitenriolering

Nominale maat L Hin mm in mm in mm

110 790 779

125 816 810

160 1350 720

200 1115 1033

f iguur 2. f iguur 3.

PVC Buitenriolering

Het maken van huis- en kolkaansluitingen

AlgemeenBij het ontwerpen van de Ultra-3 buis was hetnodig om een concept voor de huis- en kolkaan-sluiting te ontwikkelen. Om het grote voordeel vanhet montagegemak van de Ultra-3 buis nog verderuit te buiten, is een 'knevelinlaat' ontwikkeld,welke eventueel ook met geïntegreerde zettings-constructie leverbaar is.

Kneve l inlaat

Montagevoorschrift knevel inlaat1 Vergelijk de maatvoering van de inlaat met

de hoofdleiding:

200 x 125 250 x 160250 x 125 315 x 160315 x 125 400 x 160400 x 125 500 x 160

2 Boor een gat met een fraisboor en boormachine met laag(variabel) toerental. Bij hetdoorkomen van de kleinecentrale boor goed opletten datde grote omringende boor nietgaat happen. De boor moet goedvastgedraaid worden op hetzeskant, zodat slingeren van degatzaagboor wordt voorkomen.

- Houd bij het boren de machine rechtstandig bovenhet hart van de buis.

- Voor een aansluiting 125 mm; boordiameter ø 127 mm

- Voor een aansluiting 160 mm; boordiameter ø 159 mm

- Verwijder bramen met een stalen spons

3 Plaats de inlaat recht boven het geboorde gat. Geenglijmiddel aanbrengen!

4 Inlaat, met hendels in verticalestand, in het gat drukken.

5 Hendels gelijktijdig naar beneden drukken tot vergrendeling. Controleer met de hand of derubbermanchet zich volledig aan de binnenkantheeft gezet.

6 De standpijp die aangesloten moet worden op de knevelinlaathaaks afzagen, afbramen en nietafschuinen.

Straat- en trottoirkolken verzamelen de neerslagop straten, parkeerplaatsen en trottoirs. Dezeneerslag wordt door het profiel van de verhardingen het afschot in de goten naar de kolkengetransporteerd.Kolken hebben een stankscherm en beschikkenover voldoende zandvangcapaciteit.De aansluitleidingen van kolken worden in hetalgemeen uitgevoerd in PVC met een diameter van ø 125 mm.De verbindingen van de aansluitleiding op destandleiding c.q. inlaat moet flexibel wordenuitgevoerd.

TweedeligDe kunststof straat- en trottoirkolken zijn op-gebouwd uit twee delen; de PVC-onderbak metaansluiting en stankscherm en het polyesterbovenstuk met gietijzeren rooster of -deksel eninlaatstuk. Hierdoor kan de onderbak eerstgeplaatst worden en daarna het bovenstuk. Dit maakt de kolk makkelijk hanteerbaar.

Aansluitingen in alle richtingen mogelijkDoor de losse ronde onderbak zijn aansluitingenin alle richtingen mogelijk.

Licht van gewichtDe kunststof kolken zijn erg licht. Hierdoorkunnen ze snel geplaatst en gesteld worden. Ook de tweedelige constructie maakt de kolkenmakkelijk hanteerbaar.

In hoogte verstelbaarDe straat- en trottoirkolken kunnen op de voor-lopige straathoogte worden gesteld, waardoor hetwater goed kan worden afgevoerd. Als de straatlater op definitieve hoogte wordt gebracht, kaneenvoudig een stelring tussen bovenstuk en onder-bak worden bevestigd.Stelringen zijn leverbaar in diverse hoogtematen(max. 7 cm).

Materiaal :- Gietijzeren rooster c.q. deksel en inlaatstuk- Bovenstuk van glasvezelversterkt polyester- PVC-onderbak met stankafsluiter- Bodem van glasvezelversterkt polyester- Kleur: zwart

Gewicht:Straatkolk 25 kgTrottoirkolk 30 kg

Dyka straat- en trottoirkolken worden getest meteen verticale druk van ten minste 8200 kggedurende 60 uren.

Chemische resistentieDyka straat- en trottoirkolken zijn bestand tegenalle normaal in de grond voorkomende stoffen.

Voordelen* Losse ronde onderbak: hierdoor zijn aan-

sluitingen in iedere gewenste richting mogelijk.* Gering gewicht; waardoor minimale transport-

kosten en sneller stellen mogelijk is.* Makkelijk uitneembaar en wisselbaar stankscherm.* Door opzetringen in hoogte verstelbaar.* Leverbaar met spie-aansluiting ø 125 mm.* Bovenstukken onderling uitwisselbaar.* Vergrote zandvang op aanvraag mogelijk.

Straat - en trottoirkolken PVC Buitenriolering

PVC Buitenriolering

TrottoirkolkTweedelig verstelbare trottoirkolk type TDS 315 mm.De trottoirkolk bestaat uit:* Polyester bovenstuk met gietijzeren deksel

en inlaatstuk.* PVC onderbak met stankafsluiter (stankscherm

uitneembaar), voorzien van spie-aansluiting ø 125 mm.

* Polyester bodem.

De trottoirkolk kan door een PVC stelring totmaximaal 7 cm in hoogte worden versteld.Stelringen van 1 cm tot en met 7 cm zijn op aanvraag leverbaar. Dyka trottoirkolken worden getest met eenverticale druk van ten minste 8200 kg gedurende60 uren.Afwijkende hoogtematen van de onderbak zijn opaanvraag leverbaar.Tweedelige verstelbare trottoirkolk metvergrendeld deksel* type TDS 315 mm II.

* De vergrende lde dekse l s kunnen ui t s lui t end met behulp van gere edschap worden geopend.

Kleur: zwartGewicht: 30 kg

StraatkolkTweedelig verstelbare straatkolk type SDS 315 mm,klasse X.

De straatkolk bestaat uit:* Polyester bovenstuk met scharnierend

gietijzeren rooster.* PVC onderbak met stankafsluiter (stankscherm

uitneembaar), voorzien van spie-aansluiting ø 125 mm.

* Polyester bodem.

De straatkolk kan dooreen PVC stelring totmaximaal 7 cm in hoogteworden versteld. Stel-ringen van 1 cm tot enmet 7 cm zijn op aanvraagleverbaar. De trottoir-kolken worden getestmet een verticale drukvan ten minste 8200 kggedurende 60 uur.

Afwijkende hoogtematen van de onderbak zijn opaanvraag leverbaar.Tweedelige verstelbare straatkolk met vergrendelddeksel* type TDS 315 mm II.

* De vergrende lde dekse l s kunnen ui t s lui t end met behulp van gere edschap worden geopend.

Kleur: zwartGewicht: 25 kg

Naast de statische belasting voor de kolken klasseX, voldoen de kolken klasse Y aan de dynamischebelasting conform NEN 7057. De kolken klasse Yzijn voorzien van KOMO-keur.

AlgemeenDe aansluitleidingen van de kolken moeten mettwee bochten worden gerealiseerd om voldoendedekking te verkrijgen (NPR 3218 art. 17.7).

Om de riolering toegankelijk te maken voorinspectie en onderhoud zijn inspectie puttennoodzakelijk. Tevens voor:a het koppelen van rioolbuizen met verschillende

diameter;b bij knooppunten;c bij verandering van richtingen;d bij het overbruggen van verschillen in hoogte-

ligging van de hoofdriolen.

Inspectieputten, vervaardigd van kunststof, zijnlicht en sterk. De aansluitingen kunnen in elkegewenste hoek worden aangebracht. Al vanaf 1965worden kunststof putten in combinatie met (lichte)PVC rioolbuizen toegepast.

De kunststof inspectieput heeft een aantalbelangrijke voordelen:* licht gewicht * gemakkelijk transport op het werk* geen kraan nodig bij het lossen en plaatsen* korte steltijd* hoeft niet te worden gefundeerd.

De kunststof inspectieputten zijn bestand tegen dechemische invloeden van het afvalwater en in degrond voorkomende bodemzuren.De standaard kleur is zwart.

UitvoeringenDyka inspectieputten zijn in twee types leverbaar.1 Bolle bodem

Bij kunststof putten met een bolle bodem vormtde bolvormige bodem tevens het stroomprofielen blijft deze functie ook bij meer aansluitingenbehouden.

2 Vlakke bodem*De kunststof putten met vlakke bodem wordenuitgevoerd met een ingebouwd stroomprofielmet afgeronde hoeken met R = 200 mm en eenbanket met 15˚ helling.

* De put t en met e en v lakke bodem kunnen ook zonder s t roomprof i e l worden ge l everd.

Kunststof inspectieputten worden geleverd indiameters 400, 600, 800 en 1000 mm.

Voor aansluitingen van PVC rioolleidingen kunnenkunststof inspectieputten worden voorzien vanPVC aansluitingen met een diameter van 110, 125,160, 200, 250, 315, 400 en 500 mm.

De aansluitingen kunnen op de gewenste hoogtesen onder diverse hoeken worden gemonteerd.Op de puttenstaat wordt de hoogte en de diametervan de inlaten en de gewenste hoek aangegeven.

Standaard putrand en dekselcombinatie aan debovenzijde van de inspectieputten hebben eendoorsnede van 600 mm, met uitzondering van deput 400 mm. Daarvoor is een speciale betonplaatverkrijgbaar.De putten zijn geconstrueerd voor vrijdragendedekselconstructies.

Inspect ieputten PVC Buitenriolering

De hoogte van een kunststof inspectieput wordtgemeten door de afstand te bepalen tussen debinnen-onderkant buis en bovenkant schacht.

De richting waarin de inlaten zich in boven-aanzicht moeten bevinden, kunt u opgeven aan de hand van het afgebeelde hartlijnrooster (zie puttenstaat op pagina 15).

Verkeers- en gronddrukDe verkeersbelasting wordt via de putdeksel en dedaaronder liggende betonplaat overgedragen aande grond rondom de put. Hierdoor heeft deriolering die aangesloten is op de put, geen lastvan de verkeersbelasting. Met name in mindergunstige bodemsoorten werkt dat goed.Onderlinge zettingsverschillen tussen de put enrioolbuis worden hierdoor tot een minimumbeperkt.Dyka inspectieputten hebben een flens waardooropdrijving van de put wordt voorkomen.Putranden en putdeksels behoren niet tot hetDyka leveringsprogramma.

PuttenstaatBij het bestellen van kunststof inspectieputtenverzoeken wij u gebruik te maken van onzeputtenstaten, die u op aanvraag wordentoegezonden.Het invullen van de puttenstaat gaat als volgt:

Putnummer:Overeenkomstig de tekening.

UitvoeringBolle bodem, vlakke bodem met/zonder stroom-profiel.

Hoogte:Bovenrand van de polyesterput tot de binnen-onderkant van het stroomprofiel c.q. aansluiting.De volgende gegevens zijn nodig om de puthoogtete verkrijgen:* Hoogte van het te maken wegdek (maaiveld).* Binnen-onderkant (b.o.b.) van de riolering.* Hoogte opzetrand plus betonrand.* Gewenste insteekdiepte (6 cm).

Betonplaat 20 cmDekselconst. 17,5 of 24 cmInsteek 6 cm.

Aansluit ingen* Diameter van de gewenste rioolbuis.* Hoogte, wordt op dezelfde wijze berekend als de

hoogte van de put (zie voorbeeld).* Richting hartlijn wordt bepaald met behulp van

het afgebeelde 'hartlijnrooster'. Hierop staan 24 richtingen aangegeven van elk 15 graden.

Uiteraard zijn ook andere richtingen mogelijk.Deze worden dan met het aantal gradenaangegeven. Als er bijvoorbeeld een aansluitingtussen 1 en 2 moet komen, wordt dit met 1 + 7˚aangegeven.Uiteraard zijn onze buitendienstmedewerkersgraag bereid u te adviseren bij het invullen van deputtenstaten. Desgewenst maken wij deputtenstaten op ons kantoor gereed, zoals op uwtekening is aangegeven.

Voorbeeld Gegeven is:Hoogteverschil tussen het te maken wegdek en debinnen-onderkant van de rioolbuis is 1,80 m.

1,80 mHoogte* opzetrand plus betonplaat = 0,42 mInsteekhoogte = 0,06 m Werkende hoogte = 0,36 m

- 0,36 m= 1,44 m

* Hoogte opze t rand p lus be tonplaat a fhanke l i jk van he t toe t e passen fabr ikaat (worden nie t door Dyka ge l everd) .

GereedschapVoor het maken van een goede verbinding hebt uhet volgende nodig:- Een zaag met fijne tanden. - Grof gekapte vijl of staalspons.- Dyka glijmiddel voor een goed glijdende

verbinding.

PVC Buitenriolering

Diameters r iolering PVC Buitenriolering

Riolerings- en waterleidingsystemen, voor zowelbinnens- als buitenshuis, kunnen worden gecon-strueerd uit buizen die op verschillende manierenzijn vervaardigd en uit verschillende grondstoffenzijn samengesteld. Niet alleen de buizen zijnbelangrijk, ook de wijze waarop en waarmee deonderlinge verbindingen tot stand wordengebracht. Als de eisen waaraan het leidingsysteemmoet voldoen -en de hydraulische berekeningenen de middellijn van de buizen- bekend zijn, wordtde keuze van de buis bepaald.

Deze keuze wordt mede bepaald door:- prijs van de buis - verbindingstechniek- kosten van uitvoering- onderhoudskosten- duurzaamheid- beheer- sterkte van de buis, in verband met

funderingstype en diepte- gewicht van de buis in verband met

wel of niet funderen- flexibiliteit van het systeem

Relatie wandruwheid met kosten vanuitvoering en onderhoudDe wandruwheid (gladheid van de binnenwand) is van invloed op de stroomsnelheid van het(afval)water en dus op het debiet (= te vervoerenhoeveelheid per tijdseenheid). De wandruwheid heeft invloed op de kosten vanonderhoud. Door een lage wandruwheidfunctioneert de buis beter omdat de aanhechtingen afzetting van vuil beperkt blijft.

Relatie chemische bestendigheid metduurzaamheid en onderhoudPVC rioleringsbuizen zijn duurzaam. Ze zijnbestand tegen de chemicaliën in normaalafvalwater, waardoor een lange levensduurgegarandeerd wordt.

Relatie verbindingstechniek met kosten vanuitvoering en onderhoudWanneer buizen, door goede verbindings-technieken en waterdichtheid van het systeem,eenvoudig zijn aan te leggen, worden de kosten toteen minimum beperkt. Ook de kans op foutenwordt door een eenvoudige montage beperkt.

Relatie flexibiliteit met kosten van onderhoudDe flexibiliteit van het leidingsysteem is van invloed op de kosten van onderhoud. Bij eengrotere flexibiliteit kunnen eventuele grond-zettingen door de leiding worden gevolgd, zonder dat de buizen of verbindingen breken ofgaan lekken.

Keuze van kunststofbuizensysteemIn veel gevallen wordt bewust voor kunststof-leidingsystemen gekozen. De keuze van dekunststof hangt af van de compleetheid van hetsysteem, de verbindingstechniek, de totale leg- en installatiekosten, en de verhouding tussenmateriaal en installatiekosten.

AlgemeenHet woord 'hydraulica' stamt van oorsprong uit de Griekse woorden HYDRO (=water) en AULOS(= pijp, buis).Het betekent onder andere: de wetenschap van hetevenwicht en de beweging van vloeistoffen.

Als de vereiste capaciteit van het leidingsysteem isbepaald, moet de leidingdiameter worden berekend.De hydraulische berekening moet worden uit-gevoerd om de afvoercapaciteit van een ontworpenof bestaand leidingsysteem te controleren.In vele handboeken en studies wordt gerekend metde formules van Darcy-Weisbach en Colebrook-White.

De afvoersnelheid en het debiet kunnen bij eengegeven verhang, inwendige buisdiameter enwandruwheid worden berekend met de aangepasteformule van Colebrook-White:en: Q = v • A.

Hierin is v = de gemiddelde snelheid van de vloeistof (m/s)g = de versnelling tengevolge van de zwaarte-

kracht (m/s2) = 9.81 m/s2

D = de inwendige diameter van de leiding (m)I = het verhang, dat is het wrijvingsverlies per

eenheid van lengte (m/m) = (-)k = de wandruwheid (m)v = de kinematische viscositeit van de vloeistof

(m2/s) = 1.31 x 10 -6m2/s voor water van 10˚C en rioolwater van 15˚C.

Q = debiet (m3/s)A = inwendig oppervlak van de doorsnede van

de buis (m2)

Dimensionering van volledig gevuldebuisleidingenDe berekening van buisleidingen waarbij deformules van Darcy-Weisbach en Colebrookworden gebruikt, is gecompliceerd. Hetdrukverlies in de leiding is afhankelijk van vier grootheden:- het debiet- de buisdiameter- de wandruwheid- de kinematische viscositeit

De berekeningen kunnen sterk wordenvereenvoudigd door gebruik te maken vangrafieken. Op de pagina's 21 en 22 zijn voorverschillende waarden van de wandruwheid (k)grafieken afgebeeld.

In de grafieken zijn zowel het debiet als het verhang(drukverlies in meters per strekkende meterbuisleiding) op logaritmische schaal afgebeeld.In de grafieken is rekening gehouden met eenkinematische viscositeit van water met eentemperatuur van 10˚C.Wanneer, bij een gekozen k-waarde, de tweeoverige variabelen bekend zijn, is het mogelijk eenwaarde te bepalen met behulp van de grafieken.

- Uit het gegeven verhang en het debiet volgt detoe te passen diameter, waarbij meestal op hetdichtstbijgelegen beschikbare inwendige diametermoet worden afgerond.- Wanneer diameter en verhang gegeven zijn, ishet debiet vast te stellen.- Zijn de diameter en het debiet bekend, dan ishet verhang te bepalen en analoog hieraan hetdrukverlies (zie voorbeeld berekening).

Bovendien is het mogelijk met behulp van degrafieken de stroomsnelheid te bepalen in de100% gevulde buisleiding.

Hydraul ica vanbuitenriolering

PVC Buitenriolering

v = - 2 � (2g • DI) log +k3,7D

2,51 • vD • � (2g • DI)[ ]

Gegeven: afvoer: 150 m3/hafschot: 2 mm/m (1/500).

Gevraagd: Diameter, vrijvervalriolering.

Oplossing: - Zoek in grafiek 1 (pagina 21) op deverticale as de lijn welke overeen komt met het afschot 2 mm/m.

- Zoek op horizontale as (bovenaan) het punt dat overeenkomt met deafvoer van 150 m3/h.

- Ga vanuit dit punt omlaag, totdat de horizontale lijn van afschot 2mm/m (1/500) gesneden wordt.

- Op het snijpunt ligt de benodigde diameter.Bij dit voorbeeld betekent dat duseen diameter van ø 315.

Gegeven: PVC-leiding ø 200, persrioleringafvoer: 45 l/slengte van de leiding = 800 meter.

Gevraagd: Drukverlies.

Oplossing: - Zoek in grafiek 2 (pagina 22) de lijnwelke overeen komt met de diameter ø 200 mm.

- Zoek op de horizontale as (onderaan) het punt dat overeenkomt met de afvoer van 45 l/s.

- Ga vanuit dit punt omhoog, totdat de lijn ø 200 gesneden wordt.

- Ga vervolgens vanuit dit snijpunt naar links.

Op de verticale as wordt de waarde 0,0042(=1:238) afgelezen. Deze waarde betekent dat uover de lengte van 800 meter een drukverlies heeftvan 800 x 0,0042 meter = 3,36 meter waterkolom.

Snelheid en debiet bij gedeeltelijk gevuldeleidingenAls de leiding gedeeltelijk is gevuld, kunnen deafvoersnelheid en het debiet worden uitgedrukt ineen percentage van de respectievelijke snelheid endebiet van een volledig gevulde leiding.In figuur 12 leest men af dat bijvoorbeeld bij eenvulling van 40% van de diameter (h/D = 0,4) deafvoer Q' 34% is van de afvoer Q, bij vollediggevulde buis. Op dezelfde manier kan wordenbepaald dat de snelheid v' in dit voorbeeld 91%bedraagt van de snelheid v bij volledige vulling.

Figuur: Afvoer en deb i e t van gedee l t e l i jk gevulde buizen met ronde doorsnede , in r e la t i e to t gehee l gevulde buizen.

PVC Buitenriolering

Q

v

1.0

0.8

0.6

0.4

0.2

1.00.80.60.40.2

v' Q'v Q

en

vulin

g h

/D

Een van de voornaamste voordelen van PVCrioleringsbuizen is de geringe wandruwheid. Bijhet berekenen van de in grafiek 1 en 2 getoondewaarden is gebruik gemaakt van k-waarden vanrespectievelijk 0,25 mm 0,4 mm.Dit zijn de theoretische k-waarden van PVC buizenwelke worden gebruikt voor rioolpersleidingen envrij vervalriolering.Door in- en uittredeverliezen en de eventuelebochtverliezen te betrekken in de wandruwheid,ontstaat er een gemiddelde bedrijfswandruwheid.Deze bedrijfswandruwheid is groter dan de wandruwheid van de buiswand zelf. Afhankelijk van de diameter, de hoeveelheidbochten, putten en dergelijke, kan de bedrijfs-wandruwheid variëren van 0,15 tot 0,40 mm.De invloed van bedrijfswandruwheid vanbijvoorbeeld 0,40 mm komt tot uiting in eenvermindering van het debiet Q van 12%. Dit terwijl de wandruwheid van de buiswand zelf 0,05 mm is.

PVC Buitenriolering

graf i ek 1.

Afvoercapaciteit leidingen t.b.v. PVC vrij-vervalriolering (k=0,25 mm)

graf i ek 2.

Afvoercapaciteit leidingen t.b.v. PVC persriolering (k=0,25 mm)

AlgemeenBuizen en hulpstukken staan bij ondergrondsetoepassing onder invloed van belastingen, vooraldoor gronddruk en verkeer. De wijze waarop eenbuis wordt aangelegd en aangevuld, bepaalt hetgedrag van de buis tijdens het gebruik.

Kunststofbuizen, zoals PVC buizen, zijn in tegen-stelling tot beton, flexibel. Bij stijve buizen wordende belastingen voornamelijk opgevangen door debuis zelf. Geringe deformaties kunnen daarbijleiden tot breuk. Stijve buizen moeten dus doorhun grotere sterkte en stijfheid weerstand biedenaan grond- en verkeersbelastingen.

Kunststof buizen zijn flexibel. Het is aangetoonddat een PVC buis pas bij vervormingen van ± 30%niet meer kan functioneren. De mate vandeformatie wordt mede bepaald door de steun vande grond rondom de buis. Om te weten hoeveelweerstand de PVC buizen tegen grond- enverkeerslasten kunnen bieden, is het dus vanbelang de omliggende grond in de berekeningmee te nemen.

Verschillende onderzoekers hebben, al of nietexperimenteel, formules ontworpen waarin destijfheid van de grond en de buis direct met elkaarin relatie worden gebracht. Of een buis zich tenopzichte van de omringende grond flexibel of stargedraagt, kan worden berekend door de formulevan Voellmy:

Waarin:E = de elasticiteitsmodules van de buiswand

in N/mm2

E = het stijfheidsgetal van de grond in N/mm2e = de gemiddelde wanddikte van de buis in mmr = de gemiddelde straal van de buis in mm

Als n kleiner is dan 1, is de buis stijver dan deomringende grond. Dit is altijd het geval bij beton-buizen (stijve buizen). Indien n echter groter isdan 1, is de buis minder stijf dan de omringendegrond. Wat altijd geldt voor buizen van kunststofzoals PVC en HPE (flexibele buizen).

Wanneer de buis stijver is dan de omringendegrond, zal de grond naast de buis meer zakken dande grond op de buis.Een bepaalde hoeveelheid grond naast de buis zal'hangen' aan de grond boven de buis.

Door de belastingen zullen kunststofbuizen ovaalworden. De ovaliteit (deformatie) is afhankelijkvan de wijze waarop de lasten op de buis wordenovergedragen en de wijze waarop de buis wordtondersteund.

Bij verticale deformatie zal de verticale diameterafnemen en de horizontale diameter toenemen.De verticale deformatie wordt tegengegaan dooreen horizontale tegendruk. Naarmate die tegen-druk groter wordt, wordt het optreden vandeformatie geringer.

Omdat een flexibele kunststofbuis snellerdeformeert zal de last op de buis kleiner wordenen die op de grond naast de buis juist groter.

De grondbelasting en de verkeersbelastingen opleidingen zijn moeilijk te bepalen. Voor hetbepalen van het te verwachten gedrag van deondergrondse buizen bestaat een aantal theorieën.Tevens spelen de volgende verschillendeeigenschappen van het aanvulmateriaal mee:- de hoek van de inwendige wrijving;- het volumegewicht;- de samendrukbaarheid.

De resultaten van de meest bekende methodenvoor de berekening van de grondbelasting en dedaaraan gekoppelde deformatie van kunststof-buizen lopen sterk uiteen. Bovendien varieert deNederlandse bodemsituatie sterk en dus ook dewijze van uitvoering.Het berekenen van belastingen en deformaties isnogal theoretisch en sluit niet altijd aan bij depraktijk.De meeste betrouwbare informatie over deformatiekrijgt men uit praktijkmetingen die in de loop derjaren zijn verricht.U kunt hiervoor raadplegen het KOMO-rapport'Vervormingsmetingen aan operationele PVCstraatrioleringen'.

Montagericht l i jnen PVC Buitenriolering

n = • re

Eg

E= - 1•Eg

E( ) 3) 3 12

De[ ](

DeformatieOp de plaatsen waar grond en buis elkaar raken,zal deformatie kunnen optreden. In het algemeenwordt bij de keuze van gladwandige buizen in destijfheidsklasse 34 uitgegaan van een maximaalgemiddelde deformatie van 3% tot en met 5%.

Deformatie heeft weinig tot geen effect op deafvoercapaciteit van de buisleiding. Bij 6%vervorming treedt een verlies in de afvoer-capaciteit op van 0,82%. Praktische ervaring leertdat na 2 jaar geen noemenswaardige deformatieoptreedt, als de buisleiding met de nodige zorg isaangelegd.Er treedt dan een evenwichtssituatie op met deomringende grond.

Verdichting van de grondEen goede verdichting van de omringende grondis een voorwaarde voor een goede interactie tussende buis en de omringende grond. Dit geldtoverigens voor alle toe te passen buistypen, zowelvoor kunststof- als beton- en glasvezelversterktmateriaal. Een goede aanvulling en verdichtings-methodiek garanderen een goed functionerenderiolering. Raadpleeg hiervoor ook de NPR 3218 enNPR 7061.

PVC Buitenriolering

6%

4

2

1 2

deformatie t.g.v.inklinking

deformatie t.g.v.aanleg

jaren na aanleg

gem

idd

eld

ed

efo

rmat

ie

50 jaar

PVC Buitenriolering

Bepaling van de buisklasse voorbuitenriolering vrij vervalHet bepalen van de juiste buisklasse kan via eentheoretische benadering worden gedaan. Maaromdat er voldoende praktijkervaring op dit gebiedis, hoeft dit niet iedere keer. Hieronder volgt eentabel die een overzicht geeft van de toe te passenbuisklasse. In de tabel zijn de verschillende grond-soorten, verschillende manieren van aanvulling,diverse dekkingshoogten en verschillende situatiesopgenomen.

Grondsoort wijze van aanvulling en verdichting dekking toe te passen situatie

buisklasse

zand geen optimale aanvulling 100-300 cm 41 verkeer

en verdichting

zand goede aanvulling en verdichting meer dan 41 verkeer

80 cm

leem/stijve klei/ omhulling van zand en goede 100-300 cm 41 verkeer

zavel aanvulling en verdichting

leem/stijve klei/ omhulling van zand en goede meer dan 34 verkeer

zavel aanvulling en verdichting 300 cm

leem/stijve klei/ gehele sleuf aanvullen met zand; 80-100 cm 41 verkeer

zavel sleufbreedte ter plaatse van de kruin

van de buis = 3xdiameter van de buis

leem/stijve klei/ sleuf aanvullen met de uitkomende 80-200 cm 41 vrije veld/

zavel grond en goede aanvulling en verdichting geen verkeer

leem/stijve klei/ sleuf aanvullen met de uitkomende meer dan 34 vrije veld/

zavel grond en goede aanvulling en verdichting 200 cm geen verkeer

leem/stijve klei/ sleuf aanvullen met de uitkomende grond 100-200 cm 41 verkeer

zavel en zeer goede aanvulling en zeer goede

verdichting

leem/stijve klei/ aanvulling met zand en zeer goede meer dan 41/34 verkeer

zavel aanvulling en zeer goede verdichting 200 cm

leem/stijve klei/ buis opnemen in zandpakket van de weg, 80-100 cm 41/34 verkeer

zavel goede verdichting

slappe klei zeer goede uitvoering 100-200 cm 34/26 verkeer

ZIE TOELICHTING indien

mogelijk

veen aanvullen met uitgekomen veen divers 41 geen verkeer

mogelijk

veen aanvullen met lava, bimszand divers 41/34 licht verkeer

mogelijk

Voor het leggen van rioolleidingen in slappe kleikunnen moeilijk algemene aanbevelingen wordengedaan. Zettingen in deze grond zijn groot (in deorde van grootte 10 tot 100 maal van zand), enkunnen nog lang doorgaan.Verder is het moeilijk om evenwichtsverstoringenin de grond te vermijden. Deze verstoring kan eenrol spelen als men bijvoorbeeld gebruik maakt vanzand. In veel gevallen kan een bruikbare oplossingworden gevonden. Bijvoorbeeld door een anderewerkwijze te gebruiken of werkzaamheden in eenandere volgorde uit te voeren. Daarbij kan hetkostenaspect ook een rol spelen.

Uit deformatiemetingen blijkt dat flexibele buizenin slappe klei goed kunnen functioneren. Dan is ermeestal wel een buisklasse 34 nodig. Er kunnen omstandigheden zijn waarbij hetgebruik van kunststofbuizen wordt ontraden. Bijtwijfel is het zinvol Dyka hierover te raadplegen.

Nederlandse veengronden hebben in hetalgemeen een hoge grondwaterstand. Een PVCbuis in veengrond wordt daardoor op een heelandere wijze belast dan in de zwaardere gronden.Door het water is de druk gelijkmatig over de helebuis verdeeld. Gebruik in deze gevallen geen zandals aanvulling, omdat het zand snel zal wegzakkenin de ondergrond.Dit kan weer tot gevolg hebben dat de hoogte-ligging van de buis wordt beïnvloed.

Klasse-aanduidingenPVC buizen van een zelfde nominale middellijnzijn in diverse wanddikten verkrijgbaar. Dewanddikten volgen bepaalde reeksen die met een klassegetal worden aangeduid.

PVC Buitenriolering

buitendiameter buiswanddikte van de buis

De

Buisklasse = =

Milieu-effecten van PVCZoals elk produkt heeft PVC bepaalde effecten ophet milieu. Deze effecten zijn kritischer bekekendan van vele andere vergelijkbare materialen. Ditkomt doordat PVC voor een gedeelte uit chloorbestaat. Van chloor kunnen stoffen gemaaktworden die schadelijk voor het milieu zijn. PVCvalt echter geheel buiten de kleine categorie vanschadelijke chloorprodukten. Chloor is hierin netzo onschadelijk als in keukenzout.

EnergieverbruikWeliswaar is voor de produktie van chloor uitkeukenzout energie nodig, maar veel minder danwanneer het chloordeel van PVC uit aardoliegemaakt zou zijn.Uit vergelijkbare onderzoeken komt naar vorendat PVC een energie-arm produkt is in vergelijkingmet zeer veel andere materialen. Indien debenodigde energie per lengte eenheid buis wordtberekend dan blijkt PVC veel beter te scoren danandere stoffen.Over het algemeen gaat men er vanuit dat degrootste milieubelasting wordt veroorzaakt doorhet energieverbruik.

Produktie van chloorChloor wordt gemaakt door een elektrische stroomte leiden door een verzadigde oplossing vankeukenzout (pekel). Daarbij worden ooknatronloog en waterstof gevormd.Pekel en chloor worden van natronloog enwaterstof gescheiden gehouden door membranenvan kunststof. Hierdoor is het gebruik van kwik ofasbest overbodig geworden.Het ministerie van VROM heeft dan ook verklaarddat de produktie van chloor, wat het milieubetreft, onder controle is.

ChloortransportHet chloor voor PVC in Nederland wordt voor hetmerendeel (70%) gemaakt op de plek waar hetdirect verwerkt wordt tot vinylchloride (VCM), degrondstof voor PVC. De rest wordt getransporteerdper spoor. Er zijn plannen voor uitbreiding van dechloorfabriek bij de VCM produktie. Wanneerdeze uitbreiding is gerealiseerd, zal het chloor-transport nog maar zeer beperkt plaatsvinden.

Om risico's zoveel mogelijk uit te sluiten, vindt hetchloortransport in Nederland met een aantalbijzondere voorzorgsmaatregelen plaats. Hetvervoer gebeurt alleen 's nachts, wanneer er weinigoverig verkeer is. Daarbij wordt gebruik gemaaktvan speciale treinen. Dit transport per trein vindtin Nederland al tientallen jaren plaats. Daarbijhebben zich nooit ernstige ongelukkenvoorgedaan.

Produktie van VCM en PVCBij de produktie van vinylchloride zijn in hetverleden ziektegevallen waargenomen bij mensendie langdurig aan hoge concentraties VCM warenblootgesteld. De overheid stelt daarom grens- ofstreefwaarden vast voor blootstellingsconcentratieswaarbij geen gevaar voor de gezondheid teverwachten is.Voor vinylchloride is deze streefwaarde voor debevolking voorzichtigheidshalve meer dan eenmiljoen keer lager gekozen dan de concentratieswaarbij ziektegevallen zijn geconstateerd.De totale uitstoot van een VCM- of PVC grond-stoffen fabriek is dan ook minder schadelijk voorde gezondheid dan de uitlaatgassen van eenenkele dieselmotor.

PVC produkten in de afdankfaseOp veel terreinen worden PVC leidingsystementoegepast. Bij bouw- en sloopwerken komt hetmateriaal tot nu toe slechts in beperkte mate vrij.Dat is een gevolg van de lange levensduur van hetprodukt en het gebruik dat sinds 1948 geleidelijkop gang kwam. In de komende jaren neemt deze - nu geringe -hoeveelheid afval behoorlijk toe. In het jaar 2000zal het in totaal om zo'n 6000 ton gaan (Bron:Implementatieplan Kunststofafval).

Milieu, PVC en recycl ingPVC Buitenriolering

De industrie zorgt al vanaf de jaren '70 voorherverwerking van de uitval die ontstaat bij deproduktie van PVC leidingen. Momenteel is men ook gericht op herverwerkingvan de vrijkomende leidingen bij bouw- ensloopwerken. Het materiaal wordt verzameld viaeen landelijk opgezet logistiek systeem. PVCleidingen, en het overige bouw- en sloopafvalworden gescheiden ingezameld. Vervolgens wordthet naar verwerkingsunits afgevoerd voorrecycling.Na het recyclingproces is het materiaal klaar voorherverwerking in PVC buizen. Deze nieuwvervaardigde buizen voldoen aan speciaalgeformuleerde, zeer strenge kwaliteitseisen. Zo benutten wij zowel de waardevollegrondstoffen, als de energie die in het produkt isgeïnvesteerd, opnieuw.

Ruim 4000 ton kunststofleidingen is op dezemanier in 1994 en 1995 al ingezameld.

Evenals bij alle andere produkten zijn er ook voorPVC drie mogelijkheden in het afvalstadium aanhet einde van het nuttig gebruik van het produkt:storten, verbranden of herverwerken.

a. Herverwerken (recyclen)Hergebruik is in veel gevallen de beste vorm vanafdanking van een produkt na nuttig gebruik.Door de initiatieven, genomen door de FKS, voorhet hergebruik van kunststofleidingen, kaninmiddels geconstateerd worden dat deze PVCkringloop gesloten is. Alle oude PVC leidingenkunnen gerecycled worden en verwerkt worden totnieuwe leidingen van dezelfde kwaliteit.

b. StortenHet storten van PVC heeft op zich geen milieu-effecten voor bodem en grondwater. Het materiaalis zo inert als glas en beton. Om het storten vanPVC leidingen te voorkomen, is via de FKS eenspeciale bestektekst te verkrijgen, waardoor in debestekken de optie 'recyclen' kan wordenvoorgeschreven.

c. VerbrandenEnkele jaren geleden werd verondersteld dat PVCin het afval bij verbranding de oorzaak vandioxinen in het verbrandingsgas zou zijn. Dit bleekniet het geval te zijn.

Onderzoek in de wereld heeft aangetoond dat er,met of zonder PVC in het afval, evenveel dioxinenworden gevormd. In Nederland is dit ookbevestigd door onderzoeken van deRijksuniversiteit van Leiden en TNO.

EcobalansenOm produkten met elkaar te vergelijken vanaf de'wieg' tot het 'graf' zijn er studies in de vorm vanecobalansen of levenscyclusanalyses (LCA's).Vrijwel alle LCA's laten zien dat PVC uit milieuoogpunt elke toets der kritiek kan doorstaan.

In het kader van de discussie over PVC, is door deFKS een milieuvergelijking opgesteld van dematerialen PVC, beton en gres. Deze vergelijkingis beoordeeld door TNO. PVC komt uit dezemilieuvergelijking als beste naar voren.

PVC is niet alleen technisch en economisch, maarook qua milieu aspecten in veel situaties eenaantrekkelijke en verantwoorde produktoplossing.Zowel in vergelijking met andere kunststoffen alsmet andersoortige materialen.

PVC Buitenriolering

De levensvatbaarheid van het inzamelinitiatief is ruimschoots bewezen, dat blijkt wel uit debehaalde resultaten. Herverwerking kan alleenworden voortgezet, als de leidingen met hetherbewerkte materiaal ook weer consequentworden toegepast. Pas dan is er sprake van volledig ketenbeheer.

In het Implementatieplan Bouw- en Sloopafval isgesteld dat de afzet van herverwerkte materialenverbeterd moet worden. Het betekent afzet vandeze produkten met een volwaardige prijs-kwaliteitverhouding. Fabrikanten van PVC leidingsystemen zijn er ingeslaagd om kwaliteitsprodukten op de markt tebrengen. Kwaliteitsprodukten die zijn gemaakt vanherverwerkte materialen: nieuwe PVC buizen,hoogwaardig qua technische en functioneleeigenschappen. Het feit dat deze produkten hetpredikaat KOMO-keur dragen, bewijst degeschiktheid voor hergebruik waarbij de kwaliteitzwaar telt.

Opdrachtgevers, ontwerpers, bouwers en installateurs hebben nu de taak deze produkten in de praktijk voor te schrijven en toe te passen.

Komo KeurPVC Buitenriolering

3PVC

OpslagPVC buizen en PVC hulpstukken dienen bij opslagte rusten op een vlakke ondergrond die vrij is vanscherpe voorwerpen.Als men voor een lange tijd buizen en hulpstukkenopslaat, mag de stapelhoogte niet hoger zijn dan1,5 m.Leidingen dienen tijdens opslag te wordenbeschermd tegen langdurige zonbestraling.

TransportOmdat de buizen relatief licht zijn, kan ergemakkelijk op het werk worden gelost, gestapelden gedistribueerd. Buizen moeten niet over degrond worden gesleept. Hierdoor worden zebeschadigd en dat kan later problemen geven metde afdichting.

Opslag en transpor t PVC Buitenriolering

BRL 2013/03Rubberringen en flenspakkingen voorverbindingen in drinkwater- enafvalwaterleidingen.

BRL 2023/02Buizen en hulpstukken met gestructureerde wandvan PVC-U voor buitenriolering onder vrij verval.

NEN 3399Buitenriolering. Classificatiesysteem bij visueleinspectie van riolen.

NEN 7029Buizen en dubbele moffen van ongeplastificeerdePVC voor rioolpersleidingen.

NEN 7045Buizen van ongeplastificeerd PVC voor binnen- en buitenrioleringen.

NEN 7046Hulpstukken van ongeplastificeerd PVC voorbinnen en buitenrioleringen.

NEN 7057Kolken, samengesteld uit onderdelen van kunststof en andere materialen. Eisen enbeproevingsmethoden.

NEN 7067Kolken. Definities, nominale afmetingenfunctionele eisen.

NEN 7088Aansluitstukken van ongeplastificeerd polyvinyl-chloride (PVC-U) voor buitenrioleringen vanongeplastificeerd polyvinylchloride (PVC-U).

NEN-EN 124Roosters en deksels voor putten en kolken voorverkeersgebieden.

NPR 3218Buitenriolering onder vrij verval. Aanleg en onderhoud.

NPR 3220Buitenriolering. Beheer.

NPR 3221Buitenriolering onder over- en onderdruk.Ontwerpcriteria, aanleg en onderhoud.

NPR 3398Buitenriolering. Inspectie en toestandbeoordelingvan riolen.

NPR 7061Aanleg van rioolpersleidingen vanongeplastificeerd PVC.

Nor menPVC Buitenriolering

Chemische bestendigheid PVC Buitenriolering

+ bestendig

(+) beperkt bestendig

- niet bestendig

Produkt Concentrat ie 20°C 60°C

Aardolie zie Petroleum

Acetaldehyde waterige oplossing elke (+) -

gas - -

Aceton - -

Acrylonitril - -

Adipinezuur waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Alkoholen waterige oplossing tot 70% + (+)

meer dan 70% + (+)

Alkoholische dranken gebruikelijke + +

Aluinen waterige oplossing tot verzadiging + +

Aluminiumzouten waterige oplossing tot verzadiging + +

Ammoniak gas droog + +

waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Ammoniumnitraat waterige oplossing tot verzadiging + +

Ammoniumzouten waterige oplossing tot verzadiging + +

Amylacetaat - -

Aniline - -

Appelzuur waterige oplossing tot verzadiging + +

Azijnzuur waterige oplossing 10% + +

60% + (+)

100% (+) -

Benzeen -

Benzine + (+)

Benzine (loodvrij) -

Beslag (brouwerij) gebruikelijke + +

Bier + +

Bietsuiker zie Suiker

Bisulfiet zie Calcium-, Kalium en Natriumzouten

Bleekwater tot 10% actieve Chloor + (+)

Boorwater zie Boorzuur

Boorzuur waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Borax waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Boterzuur +

PVC Buitenriolering

+ bestendig

(+) beperkt bestendig

- niet bestendig

Produkt Concentrat ie 20°C 60°C

Broom gas droog -

vloeibaar -

Broomwaterstof waterige oplossing 50% + +

Butaan +

Butanol zie Alkoholen

Butylacetaat -

Calciumhydroxyde waterige oplossing tot verzadiging + +

Calciumzouten waterige oplossing tot verzadiging + +

Chloor, gasvormig droog of vochtig -

Chloorbenzeen - -

Chloorkalk waterige oplossing gebruikelijke + +

Chloorsulfonzuur (+)

Chloorwater gebruikelijke (+) -

verzadigd (+) -

Chloorwaterstof gasvormig +

Chloroform -

Chroomzuuroplossing, galvanische gebruikelijke + (+)

Chroomzuur/zwavelzuur/water gebruikelijke + (+)

Citroenzuur waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Cresol waterige oplossing tot verzadiging (+) -

Cyclohexaan + (+)

Cyclohexanol - -

Cyclohexanon - -

Detergenten waterige oplossing gebruikelijke + (+)

Dextrine waterige oplossing tot verzadiging + +

Dieselolie zie Oliën

Dioxaan - -

Druivesuiker zie Suiker

Emulgatoren waterige oplossing elke + +

Ether - -

Ethylacetaat -

Ethylchloride - -

Ethyleenchloride - -

Ethylglycol waterige oplossing elke + +

PVC Buitenriolering

+ bestendig

(+) beperkt bestendig

- niet bestendig

Produkt Concentrat ie 20°C 60°C

Faecaliën +

Fenol waterige oplossing verzadigd (+) (+)

Fluor -

Fluorwaterstof 1 waterige oplossing 10% + +

40% + (+)

70% + -

Formaldehyde waterige oplossing 40% + (+)

Fosfortrichloride - -

Fosforzure kalk zie Calciumzouten

Fosforzuur waterige oplossing 25% + (+)

50% + +

95% (+) +

Fotografische emulsies gebruikelijke + +

ontwikkelaars gebruikelijke + +

fixeeroplossingen gebruikelijke + +

Freon -

Gasolie zie Oliën, minerale

Gasoline zie Petroleumether

Gier +

Gips zie Calciumzouten

Gist waterige oplossing tot verzadiging +

Glucose zie Suiker

Glycerine + +

Glycol + +

Hydrazinehydraat +

IJzerzouten waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Kaliloog waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Kaliumzouten waterige oplossing tot verzadiging + +

Kalk, gebluste zie Calciumhydroxyde

Kalksalpeter zie Calciumzouten

Keukenzout zie Natriumzouten

Koningswater (+) -

Kooldioxyde waterige oplossing tot verzadiging + +

Koolzuur zie Kooldioxyde

PVC Buitenriolering

+ bestendig

(+) beperkt bestendig

- niet bestendig

Produkt Concentrat ie 20°C 60°C

Koperzouten waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Kwik + +

Kwikzouten waterige oplossing + (+)

Looiextracten gebruikelijke +

Looizuur waterige oplossing 10% +

Magnesiumzouten waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Maleïnezuur waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Melasse gebruikelijke + +

Melk + +

Melkzuur + (+)

Methanol zie Alkoholen

Methyleenchloride -

Mierenzuur waterige oplossing alle + (+)

Mineraalwater + +

Minerale olie zie Oliën

Natriumhydroxyde waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Natriumzouten waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Nikkelzouten waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Nitreuze gassen + (+)

Oliën minerale + (+)

plantaardige + (+)

dierlijke + (+)

Oliezuur geconcentreerd + (+)

Oxaalzuur waterige oplossing tot verzadiging + +

Ozon (+) +

Palmpitvetzuren zie Vetzuren (hogere)

Paraffine-olie + (+)

Pekel zie Natriumzouten

Pentanol zie Alkoholen

Perchloorzuur waterige oplossing 20% + (+)

50% + (+)

70% (+) -

Petroleum +

PVC Buitenriolering

+ bestendig

(+) beperkt bestendig

- niet bestendig

Produkt Concentrat ie 20°C 60°C

Petroleumether + (+)

Potas zie Kaliumzouten

Propaan +

Propionzuur waterige oplossing 50% + (+)

100% + (+)

Pyridine -

Salmiak zie Ammoniumzouten

Salpeterzuur 1 waterige oplossing 25% + (+)

50% (+) -

Silicoonolie + -

Soda zie Natriumzouten

Spiritus zie Alkoholen

Stearinezuur zie Vetzuren, hogere

Stijfsel waterige oplossing tot verzadiging + +

Stookolie zie Oliën, minerale

Suiker waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Talk + +

Terpentijn (+) -

Tetrachloorkoolstof - -

Tolueen - -

Transformatorolie zie Oliën, minerale

Trichloorethyleen - -

Ureum waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Urine waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Vaseline (+) -

Vetzuren, hogere (>C6) + (+)

Viskosespinbad + +

Vitriool zie Zwavelzuur

Vruchtesappen gegiste + +

ongegiste + +

Wasmiddelen, synthetische gebruikelijke + +

Waterstof + +

Waterstofperoxyde waterige oplossing 30% + +

90% + -

+ bestendig

(+) beperkt bestendig

- niet bestendig

Produkt Concentrat ie 20°C 60°C

Waterstofperoxyde 100% (+) -

Weekmakers - -

Wei + +

Wijn + +

Wijnsteenzuur waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Xyleen -

Zeep, zachte waterige oplossing tot verzadiging + +

Zeepoplossing waterige oplossing gebruikelijke + +

Zeewater + +

Zetmeel waterige oplossing tot verzadiging + +

Zetmeelsuiker zie Suiker

Zilvernitraat waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Zinkzouten waterige oplossing tot verzadiging + +

Zoutgeest zie Zoutzuur

Zoutzuur 1 waterige oplossing tot verzadiging + +

Zwavel, kolloïdale (+)

Zwaveldioxyde droog + +

vochtig + (+)

Zwavelkoolstof (+)

Zwavelwaterstof droog + +

waterige oplossing tot verzadiging + (+)

Zwavelzuur 1 waterige oplossing 10% + (+)

30% + (+)

60% + (+)

98% + (+)

rokend + (+)

Aangezien een deel van deze gegevens niet uit onderzoek stamt, maar is ontleend aan de vakliteratuur en opgaven van grondstoffabrikanten, verstrekken wij deze tabellen vrijblijvend.

1Fluorwaterstof elke concentratieSalpeterzuur > 20%Zoutzuur > 25%Zwavelzuur > 70%

PVC Buitenriolering

DYKA B.V., Produktieweg 7, 8331 LJ Steenwijk / Postbus 33, 8330 AA Steenwijk, NederlandTel.: +31(0)521-534911, Fax: +31(0)521-534371, E-mail: info@dyka.com, Internet: www.dyka.com

DYKA, member of TESSENDERLO GROUP

Verkoop

Telefonisch bereikbaar van

maandag t/m vrijdag

van 08.00 uur tot 17.00 uur.

Afd. Grond-, Weg- & Waterbouw

tel: 0521-534480

fax: 0521-534492

e-mail: buri@dyka.com

kvk Zwolle 05027284

ING rek.nr 65.79.33.864

IBAN: NL37 INGB 0657 9338 64

BIC: INGB NL2A

BTW nr: NL0033.86.375.B01

2010

-03