Kansen voor het oprapenHoe zet u in op volle winst?Een roemrijke historieCamel 100 jaarDe waterpijp verovert de rokersmarkt ‘Laat nieuwe klanten niet links liggen’

jaargang 12nummer 1februari 2013

Tabaktueel | 54 | Tabaktueel

Rooksignalen | Tabaktueel Tabaktueel | Rooksignalen

Ondertussen in…De FilipijnenSinds 1 januari betalen de 100 miljoen Fillipino’s fors meer voor hun tabak en alcohol. De ‘zonde-belasting’ die de regering heeft ingevoerd, moet ertoe leiden dat de prijs van een pakje sigaretten in vier jaar tijd zal verdubbelen naar 75 cent per pakje. De extra inkomsten vloeien naar gezondheidszorgprogramma’s.

New YorkIn de Amerikaanse staat New York is het belastingtarief van 3 euro per pakje het hoogst van de hele Verenigde Staten. In New York City komt daar zelf nog een euro bovenop en betalen rokers tot 8,50 euro voor hun rookwaar. Het gevolg? Van elke 5 verkochte sigaretten komen er inmiddels 3 van de zwarte markt.

ChiliTijdens een soundcheck in een openluchttheater in Santiago haalde Madonna keihard uit toen fans een sigaretje rookten. “Er zijn mensen die op dit moment aan het roken zijn”, foeterde ze. “Dat verbied ik. Als jullie sigaretten gaan roken, blaas ik mijn show af!” dreigde de diva. Het concert ging uiteindelijk gewoon door – nadat alle fans hun peuk hadden gedoofd.

Nieuwe directeur De LottoJoost Otterloo is sinds 1 januari de nieuwe Algemeen Directeur van De Lotto. Otterloo (43) heeft economie gestudeerd in Tilburg en werkte onder meer in internationale functies voor Unilever en CSM. Sinds 2011 is hij be-stuurslid van RightToPlay, een organisatie die sport- en spelprojecten ondersteunt voor kin-deren in achtergestelde omstandigheden.

10 per dagNederlandse rokers jagen er per dag gemid-deld ruim tien sigaretten doorheen, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statis-tiek (CBS) over 2011. Vrouwen roken met 10,3 sigaretten per dag net iets meer dan mannen met 10,2 sigaretten. Ruim een kwart van de Nederlanders van 12 jaar en ouder rookt wel eens. De grootste groep bestaat uit mannen. Van alle mannen steekt 29,2 procent wel eens op, 5,9 procent van hen staat te boek als een zware roker. Van de vrouwen rookt 22 procent. Van hen noemt 4,2 procent zich een zware ro-ker.

Join the clubMooie apparatuur, sfeervolle dagjes uit en spannende evenementen. Met Club Agio, het loyaliteitsprogramma van Agio, kiest u uit tal van geschenken en activiteiten. Hoe gaat u die punten verzilveren? Bekijk het aanbod en meld u aan op www.clubagio.nl.

Draagbare e-waterpijpTeer, tabak en nicotine zitten er niet in, wel proef je de authentieke waterpijps-maak. Maar dan elektronisch. Celebs en voetballers laten zich op Facebook dan ook graag zien met de gloednieuwe e-shish. ‘s Werelds eerste draagbare elek-tronische waterpijp is verkrijgbaar in vijf smaken, van appel tot perzik. Voor meer informatie www.bigben.nl.

Van Nelle: Werelderfgoed?De Van Nellefabriek in Rotterdam is voorgedragen voor de werelderfgoedlijst van Unesco. De cultuurorganisatie van de VN besluit in de zomer van 2014 of het gebouw een plek krijgt op de lijst van werelderfgoederen. Het industriële monument is volgens de Rijks-dienst voor het Cultureel Erfgoed ‘architectonisch bijzonder en technologisch zeer hoog-staand’. De fabriek is in 1923 gebouwd voor tabaksproducent Van Nelle en was in die tijd een vooruitstrevend gebouw.

EU-richtlijn 2.0Gezondheidswaarschuwingen én afschrikwekkende plaatjes met onder meer rottende lon-gen die minimaal 75 procent van een pakje sigaretten of shag bedekken. Een verbod op geu-ren en smaken zoals menthol. Dat zijn de belangrijkste voorstellen van de Europese Commis-sie voor de herziening van de Tabaksproductenrichtlijn, waar het Nederlandse kabinet mee wil instemmen. Het doel is om vooral jongeren te ontmoedigen om met roken te beginnen; reden waarom bijvoorbeeld e-sigaretten volgens het voorstel voortaan als medicijn moeten worden beschouwd. De 27 lidstaten hopen voor juni 2014 een besluit te nemen over de ver-gaande voorstellen.

Dubbel feest voor Van VerseveldVoor Nico en Djeckie van Verseveld is het jaar 2013 uiterst fijn van start gegaan: op 19 januari viel de Jackpot van het Miljoe-nenspel in hun winkel in Heerlen. “Toen ik hoorde dat ik het winnende lot had ver-kocht, sprong ik een gat in de lucht”, aldus eigenaar Nico van Verseveld. “Op 1 maart bestaat onze zaak bovendien 40 jaar. Het is wel erg bijzonder om dit jubileumjaar zo goed te beginnen!”

“Eerst dacht ik nog: het zal wel om reclame gaan”, vertelt Coby Lok die al jaren werkt in de winkel van haar man André en zijn broer Eduard. “Maar toen ik zag dat we contact op moesten nemen met het hoofdkantoor en we ons KvK-nummer bij de hand moesten houden, heb ik toch maar even gebeld.”

FamiliebedrijfTankstation Landzicht is al 34 jaar een echt familiebedrijf. Naast de broers André en Eduard en zijn vrouw Coby werkt ook dochter Ka-rin in de zaak. “Ons tankstation ligt aan de rand van Spijkenisse, net aan de afrit van de snelweg A15 en tegenover de Meubelboule-vard. Mensen komen hier om te tanken of hun auto te wassen. Verder hebben we een winkel met tabakswaren, autobeno-digdheden en cadeaus. En in de koffiecorner kunnen klanten terecht voor koffie, snacks en een broodje.”

Gouden actie“Met zoveel producten missen we dus weleens een actie”, lachen Coby en Karin. Want vertegenwoordiger Wesley van Imperial To-

bacco had de actie van JPS wel bekend gemaakt. “Bij de introduc-tie van de JPS-shag hebben we tijdens de productie golden tickets toegevoegd aan de wikkels van JPS. Er waren honderd tickets met een waarde van 150 euro, tien met een waarde van 500 euro en één met de hoofdprijs van 2.500 euro. En gelukkig ging er bij de medewerker een belletje rinkelen toen hij het gouden ticket vond in de JPS-wikkel.”

Nieuwe actieEen bestemming voor het gewonnen bedrag hebben de winnaars

nog niet. “Net voor de feest-dagen vonden we het ticket”, vertelt André Lok. “De weken daarna zijn we zo druk ge-weest dat we het er nog niet over gehad hebben.” Coby voegt er met een lach aan toe:

“We winnen normaal nooit iets met acties. Nu moeten we gewoon wennen aan het idee!”“Nou”, knipoogt Wesley tot slot: “Houd de JPS-wikkels nog even in de gaten. Want in februari en maart gaan we deze actie herhalen en maakt iedereen weer kans. Dit keer voegen we een diamond ticket toe met een waarde van 5.000 euro.”

‘Ik dacht dat het gouden ticket een reclamefolder was’

Winnaars JPS-actie blij verrast

‘Gelukkig ging er een belletje rinkelen’

Tabaktueel | Actueel

Tabaktueel | 7Tekst en fotografie: Eliane Mendes

Ze zijn er eigenlijk nóg beduusd van. De familie Lok bestiert al 34 jaar tankstation Landzicht in Spijkenisse, maar met acties winnen ze nooit iets. Totdat een medewerker verbaasd met een gouden ticket in wikkel van de JPS-shag in zijn hand staat…

André, Karin en Coby Lok samen met vertegenwoordiger Wesley

* Actie loopt van 11 februari t/m 2 maart 2013

Nu extra te winnen bij

het Miljoenenspel: Samsung pakket*

Weten uw klanten

het al?

800310023_adv Tabaktueel 210x297_v3.indd 1 28-01-13 10:19

Tabaktueel | 9Tekst: Eliane Mendes

Er is veel vraag naar Mascotte Filters. We komen de zakjes met filters voor shag overal tegen. Waar komt de grote belangstel-ling vandaan?Directeur Alex van Veenendaal van Mascotte: “Het plot-selinge succes is lastig te verklaren. Mascotte Filters zijn al een paar jaar op de markt, maar waren in Nederland niet zo bekend. Hoewel we een echt ‘shagland’ zijn, lo-pen we op fi ltergebied een beetje achter. In Duitsland, Engeland en Frankrijk is het veel gebruikelijker om een fi lter te gebruiken bij het roken van shag. Die gewoonte is overgewaaid naar Nederland. Het begon in Amster-dam, waar buitenlandse toeristen erom vroegen. Zo zijn de fi lters meer in beeld gekomen. Door rokers die het bij elkaar zien en de sterke mond-tot-mondreclame, stijgt de vraag naar fi lters nu in het hele land.”

Wat dragen de filters bij aan de rookervaring? Er zijn verschillende varianten, wat zijn de verschil-len?“Een fi lter is prettig in de mond: de roker krijgt geen tabaksplukje meer in zijn mond of lippen. Verder zorgt een fi lter voor een zachtere smaak en bespaart het tabak. Normaal rook je het einde van een shagje namelijk niet op, terwijl je nu kunt roken tot aan de fi lter. De varianten verschillen onder meer in dikte: de fi lter van 8 millimeter breed komt overeen met de diameter van een sigaret. De trend is echter om dunne shagjes te roken. De iets smallere fi lter van 6 millimeter breed is dan ook veruit favoriet. Verder zijn er naast de grootverpakkingen – doosjes en zakjes met honderd fi lters of meer – ook meeneemver-

pakkingen met sticks. In elke stick zitten zes fi l-ters. Handig voor in de shagpouch.”

Voor welke consumenten zijn de filters interes-sant? “De fi lters zijn eigenlijk interessant voor elke sha-groker. Ook oriënteren veel rokers zich momen-

teel op goedkopere alternatieven dan de steeds duurder wordende fi ltersigaret. Dat zie je aan de

groei van Make Your Own (MYO) en de verkoop van fi lterhulzen. Maar er is ook een groep die overstapt naar shag, een tabaksproduct dat je vers uit de pouch kunt draaien. Voor die rokers kan een fi lter ook interessant zijn. Of het niet lastig is met draaien? Nee hoor, sommige van onze fi lters hebben een pla-krandje en sowieso rol je de fi lter gemakkelijk mee. Dat heb je zo onder de knie.”

Hoe kan de retailer hiervan profiteren?“Voor de winkelier zijn Mascotte Filters aantrekkelijk om in het assortiment te hebben. Het is een aanvul-ling op de shag en vloei die je toch al verkoopt, en een extra die niet met andere producten kannibaliseert. De marge is zo’n 35 procent. Het is de investering dus zeker

waard om eens een zakje open te maken en klanten gratis wat mee te geven om ze het te laten proberen.

Ook kunnen winkeliers met de vertegenwoordiger een leuke displayactie ontwerpen; we geven Mas-

cotte Filters dit jaar permanent aandacht. Want zichtbaarheid werkt bij dit product. Hoe vaker de

consument het ziet, hoe meer de verkoop ervan toeneemt.”

Mascotte Filters: enorme toename verkoop

Trend onder shagrokers Tabaktueel | Actueel

Ineens springen ze overal in het oog. Bij een tabaksspeciaalzaak in Maastricht hangen ze in het schap, bij een supermarkt in Utrecht staat een display Mascotte Filters prominent op de servicebalie. Spotten we een trend onder shagrokers?

ADVERTEREN?

Kansen voor het oprapenHoe zet u in op volle winst?Een roemrijke historieEen roemrijke historieCamel 100 jaar

De waterpijp verovert de rokersmarkt ‘Laat nieuwe klanten niet links liggen’

jaargang 12nummer 1februari 2013

KIJK OOK OP DE WEBSITE WWW.TABAKTUEEL.NL

Tabaktueel is al meer dan 10 jaar het toonaangevende vakblad voor iedereen die op de hoogte wil blijven van wat er gebeurt in de wereld van tabak en gemak. Het magazine wordt 6 keer per jaar verstuurd aan ondernemers in de tabaks- en gemaksbranche en belangstellenden in de tabaksdetailhandel en industrie. Dit maakt het tijdschrift een uitstekend medium voor uw advertenties.

Voor de tarieven, andere advertentiemogelijkheden en overige vragen kunt u contact opnemen met:

Marleen Houtenbos, tel: 0226 331 018 e-mail: marleen.houtenbos@tabaktueel.nl

Editie

3Editie

2sluitingsdatum

6 mei 2013verschijningsdatum

13 juni 2013 thema

Kantoor & Back to school

sluitingsdatum

4 maart 2013verschijningsdatum

18 april 2013thema

Sigaren & Wenskaarten

Verschijningsdata onder voorbehoud van wijzigingen.

De reserveringsdata voor de volgende nummers:

Vivánt is hét volledige retailconcept voor het opzetten en het runnen van een tabaks- en gemakszaak.

Vivánt voorziet u in een goede commerciële basis waarin u vervolgens alle ruimte krijgt om in uw

marktgebied het verschil te maken.Met het Touch ’n Go kassasysteem heeft u de beschikking

over een ingenieus systeem dat in eigen beheer is ontwikkeld en dus volledig op maat is gemaakt voor uw Vivánt winkel. Het systeem brengt uw gehele exploitatie in beeld en biedt naast administratieve ook diverse commerciële mogelijkheden. Met het Touch ‘n Go kassasysteem krijgt u namelijk tevens de mogelijkheid toegangsbewijzen van Ticketpoint, Cadeaubox, Media Markt, V&D, Prenatal, Flechter Hotels en vele andere digitale producten te verkopen.

Met partners van formaat draaienwinkels op volle toeren.de

Vivánt is hét volledige retailconcept voor het opzetten Participanten

Philip Morris Benelux BVBAImperial Tobacco NederlandJapan Tobacco International

Swedish MatchRitmeester Cigars

KansspelaanbiedersDe Nederlandse Staatsloterij

De Lotto

in beeld en biedt naast administratieve ook diverse

Met het Touch ‘n Go kassasysteem krijgt u namelijk tevens de mogelijkheid toegangsbewijzen van Ticketpoint, Cadeaubox, Media Markt, V&D, Prenatal, Flechter Hotels en

Ticketing / cadeaukaartenTicketpoint Cadeaubox

Groothandels participantenLekkerland Nederland

Foox Groothandelsorganisatie

Tijdschriften boeken participantenAldipress Betapress

Wenskaartenaanbiederso.a. Hallmark Paperclip Card Club

HuismerkenP.S. Techador

Kantoorartikelen participantVerhaak B.V.

Interesse om ook op volle toeren te draaien ?Kijk op Vivantwinkels.nl of bel 0226 – 331010.

We schetsen u graag vrijblijvend de voordelen van Vivánt.

DDDDDRUM

rollen. Dat maakt Drum Original 30 voor de retailer ook een meer onderscheidend product naast Drum Classic 50.”

Nieuwe DrumEn daar blijft het niet bij. Want, Evelijn van der Pas had het al gezegd, een marktleider komt ook met innovaties. Deze weken stromen de New Drum-lijn in: Drum Yellow en Drum Additive Free. “We willen de categorie shag nieuw leven inblazen”, ver-telt Van der Pas enthousiast. “De accijnsverhogingen zijn voor veel rokers een moment om zich opnieuw te oriënteren. Voor we met een nieuw product kwa-men, hebben we bekeken welke barrières rokers hebben om shag te gaan roken. Uit consumenten-onderzoek blijkt dat het soms om emotionele barrières gaat, bijvoorbeeld de beleving dat shag ‘goedkoop’ of ‘ouderwets’ is. Anderen hebben functionele bezwaren: ze vinden bijvoor-beeld de smaak te sterk, weten niet hoe je een shagje rolt of wil-len geen tabak in hun mond.”

Met die bevindingen in het achterhoofd zijn Drum Yellow en Drum Additive Free ontwikkeld. Verpakkingen, die je met de beste wil van de wereld niet ‘ouderwets’ kunt noemen. “Beide varianten zijn American blends”, vertelt Van der Pas. “Bovendien bevat-ten allebei de tabakken wei-nig takjes, steeltjes en stokjes. Daardoor is het vrij gemakkelijk om een shagje te leren rollen. En om te voorkomen dat de roker shag op zijn lippen krijgt, introduceren we tegelijkertijd nóg een

nieuw product: Rizla filtertips.”Gloednieuw en met aansprekende kleuren zullen consumenten, die door de hoge accijnsverhogingen op zoek zijn naar alterna-

tieven, zeker vragen naar de nieuwe producten. “De smaakvarianten spreken vooral duale rokers aan. Additive Free sluit bovendien goed aan op de behoefte van de roker die tabak zonder toe-voegingen wil. Beide komen in een speciale 30-gramsverpak-king, voor een introductieprijs van 4,60 euro. Daarmee bieden we rokers een kans om een mainstream merk te roken voor een aantrekkelijke prijs.”

Palet van smakenDe nieuwe range sluit goed aan op de bestaande producten in het Drum-portfolio. “We streven ernaar dat er altijd een Drum is die bij je past”, vertelt Van der Pas. “We willen een palet van smaken creëren, van een mild tot klassiek halfzwaar, allemaal

met het authentieke Drum-ge-voel.” Blijft er nog één uitdaging

over: het onder de knie krijgen van de ede-le kunst van het shagje rollen. “Daar hebben we de hulp

van de winkelier natuurlijk bij nodig, maar we doen er alles aan om dat te ondersteunen”, vertelt Evelijn van der Pas. “De retailer kan

‘how to roll’ filmpjes bekijken op onze website en we geven de-monstraties aan retailers hoe je een shagje leert rollen. In de ta-bakszaak laten we op de scher-men zien hoe een klant in een paar eenvoudige stappen zijn

rokertje draait.” Misschien is het tijd dat ik test hoe mij dat in de praktijk afgaat. Let’s roll.

Tabaktueel | Shag

Tabaktueel | 11

Een testje: vraag een paar klanten om een shagmerk te noemen en waarschijnlijk zal negen van de tien de vraag beantwoorden met ‘Drum’. Het merk wordt door consumenten gezien als marktleider binnen de categorie shag en heeft de hoogste naamsbe-kendheid”, vertelt Evelijn van der Pas. “Drum kent dan ook een lange historie en heeft het halfzware shag-segment in Nederland op de kaart gezet. We wilden het merk verfrissen en de shagcategorie meer in beeld brengen. En bij een markt-leider horen innovaties. Re-den voor ons om meer acti-viteiten te ontplooien rond dit belangrijke merk.”

Frisse kleurenDe eerste resultaten van de focus op Drum zijn al in het schap te bewonderen. De laatste maanden zijn de nieuwe verpakkingen overal ingestroomd. De heldere kleuren passen goed bij het ver-friste Drum. En natuurlijk springt de grote rode D in het oog, de op-volger van de rode ovaal achter het Drum-logo. “De D is natuur-lijk heel kenmerkend voor Drum en nu dus ‘iconisch’ aanwezig in de verpakking”, vertelt Van der Pas trots. De vernieuwde vormgeving van Drum is een behoorlijke verandering ten opzichte van de oude verpakkingslijn. “We kregen uit het consumentenonderzoek al en-

thousiaste reacties, maar het is toch altijd afwachten hoe de markt reageert. Met zulke ingrijpende wijzigingen loop je het risico dat je huidige gebruikers afstoot. Gelukkig is dat niet gebeurd. Ook win-

keliers reageren positief. Consu-menten merken de nieuwe verpakkingen meteen op.”

Kleinere verpakkingMaar er is meer. Zo is ook net Drum Original 30 inge-stroomd. Dit kleinere formaat pouch vervangt de 40-grams-verpakking. “De accijnsverho-gingen van afgelopen januari zijn voor veel shagrokers even schrikken”, vertelt Evelijn van der Pas. Voor een ‘grootver-pakking’ Drum Classic 50 be-taalt de consument nu 8,20 euro. Maar voor duale rokers,

die shag en sigaretten afwisselen, of mensen die af en toe shag ro-ken, is dat een behoorlijke out of pocket-prijs. De 30 gramsverpak-king, die 5 euro gaat kosten, speelt beter in op de behoeften van de ‘kleinverbruiker’: een kleiner formaat voor een ronde prijs.”

Bovendien spreken beide ver-pakkingen elk een ander pu-bliek aan. “Waar Drum Classic 50 in de traditionele blokver-pakking komt, heeft Original 30 een nieuwe laminaatver-pakking. De doelgroep vindt

deze moderne verpakking – met zelfs een sticker om het Rizla-vloeiboekje op te plakken – fijner om de shag te bewaren en te

Met de D van DrumMarktleider blaast shagschap nieuw leven in

10 | Tabaktueel Tekst: Naomi Querido

De nieuwe verpakkingslijn van Drum knalt uit het schap. De marktleider in shag introduceert bovendien Drum Original in 30 gramsverpakking en komt met twee compleet nieuwe varianten: Drum Yellow en Drum Additive Free.

‘De heldere kleuren zorgen voor een opgefrist gevoel’ ‘Er is altijd een Drum die bij je past’

Tabaktueel | Ondernemer

Tabaktueel | 13

Vivánt M. DixAmsterdamsestraatweg 4203551 CX UtrechtT: 030-2441802

Je kunt het zo gek niet bedenken of je kunt het vinden op de ‘Straatweg’, zoals de meeste Utrechters de bijna 5 kilometer lange weg noemen. De meest Utregse winkelstraat van de Domstad be-vat een bonte verzameling van cafés, winkels, speciaalzaken, exoti-sche eetgelegenheden in alle prijsklassen en zelfs een Watertoren. Vlakbij dit monument en net voor het Julianapark bevindt zich de hoekwinkel van de familie Dix. “De buurt is de laatste jaren erop vooruitgegaan”, vertelt eigenaar Hendrikus Dix. “Er is geïnves-teerd in groen, woningen en winkels. Leegstaande panden zijn opgeknapt en dichte rol-luiken hebben plaatsgemaakt voor uitnodigende etalages. Dat is gunstig, want het zorgt voor veel extra aanloop.”

In de krulspeldenTwintig jaar geleden namen Hendrikus Dix en zijn vrouw Ineke Dix-Buysman de winkel over van de familie Oudshoorn. “Die zaak be-

stond al 25 jaar en de locatie vormde toen al een goed punt aan de lekker drukke straat”, weet Ineke. “De winkel was in die tijd nog wel een stuk kleiner. Daar vooraan was de ingang en trap naar het bo-venhuis, waar de familie met haar 17 kinderen woonde. Een van de dochters komt nog weleens langs.” Nu is de winkel uitgebroken en doet het bovenhuis dienst als magazijn en kantoorruimte. “Onze

zoon Marco doet de adminis-tratie, inkoop en bestellingen. Mijn man en ik staan altijd sa-men in de winkel, maar sinds hij gezondheidsklachten heeft, gaat hij soms ’s middags eerder naar huis. Is het onverwachts

druk, dan is Marco zo beneden om bij te springen.”

En druk is het af en toe zeker. Studenten en forenzen uit de Bloe-menbuurt en Ondiep, de twee volkswijken die links en rechts van de Amsterdamsestraatweg liggen, fietsen naar het centrum of het station. “Die stappen dan even af om hun pakje sigaretten te ha-

len”, vertelt Ineke. “We hebben voor iedereen een glimlach, al zegt ’s morgens vroeg niet iedereen wat terug.”Andere klanten komen juist voor de gezelligheid en een praatje. “Echte Utrechters halen met de krulspelden in, of gewoon op de pantoffels, hun tabak, puzzelboekje of Staatslot”, vertelt Ineke ver-der. “Daar maken we tijd voor. Ook om uit te leggen hoe de ov-chipkaartautomaat werkt. Voor sommige klanten zijn we een echt steunpunt.” Dat gaat ver, vult haar echtgenoot aan: “Er is één me-vrouw die altijd zo klaagt. Ach, die noem ik voor mezelf dan maar Mevrouw Verdrietig”, knipoogt hij.

ScootmobielEen andere dame maakte het een paar jaar geleden nog bonter. Ineke: “Die vrouw reed met haar scootmobiel pardoes door de win-kelruit hier naar binnen! Ze gaf gas in plaats van op de rem te trap-pen. Wat was dat schrikken. Je weet niet wat je ziet, het is zo’n on-werkelijk gezicht als iemand zo binnenrijdt. Overal lag glas, het was één grote ravage.” Maar het ondernemerspaar blijkt over stalen zenuwen te beschikken. “We hebben de klanten gewoon verder geholpen. Die mevrouw had wonderwel alleen een paar schram-men en ’s middags is een houten noodschot geplaatst omdat een

nieuwe winkelruit natuurlijk niet zomaar op voorraad ligt. Toen was de winkel een paar weken heel donker.”Inmiddels is het niet meer zo gemakkelijk om de winkel binnen te komen. Achter de ruiten zit nu een hekwerk en een camera waakt over de veiligheid. “We zijn een paar keer overvallen”, vertelt Hen-drikus. “Op zo’n moment heb je maar te doen wat ze zeggen: geld, buskaarten en sloffen sigaretten moesten in een plastic tas, evenals de mobiele telefoon van een klant die nog in de winkel stond. Als ik het vertel, zie ik die man weer zo voor me. Hij is later ook gepakt. De politie vond dat we de rest van de dag maar beter dicht kon-den blijven, maar dat hebben we niet gedaan. Ach, ik had de schrik wel flink in de benen, maar je moet gewoon door. Wel ben ik een tijd heel alert geweest op plastic tassen. En sindsdien zijn we veel strenger op geld afromen en klanten laten pinnen.”

Lange rijenMet een Albert Heijn, een HEMA en een Kruidvat aan de overkant lijkt de concurrentie fors. Maar dat valt reuze mee, vertelt Ineke. “Mensen hebben geen zin om daar lang in de rij te staan voor ta-bak of een paar kleine aankopen. Voor wenskaarten en tabak bie-den wij bovendien een veel bredere keuze. Daarnaast koop je in die winkels vaak meer dan je echt nodig hebt. Klanten komen daarom liever hier naartoe. Ons assortiment kantoorartikelen gaan we zelfs uitbreiden.” Hendrikus: “Vroeger was het op zaterdag altijd druk voor de voetbalkaartjes van FC Utrecht. Dan stonden er rijen tot buiten. Maar je kreeg er ook een bepaald publiek mee binnen. Het was onrustig en dat ging ten koste van andere klanten. Gelukkig heeft de losse verkoop plaatsgemaakt voor clubpassen.” Ineke vult hem aan: “Inmiddels is zaterdag ‘Lotto-dag’. Dan hebben we altijd een vaste club die de loten in de winkel invult. Die mensen brengen een gezellige sfeer.”

‘Echte Utrechters stappen binnen met de krulspelden in, of gewoon op hun pantoffels’

‘Overal lag glas, maar we hebben de klanten gewoon verder geholpen’

12 | Tabaktueel Tekst en fotografie: Naomi Querido

De Utrechtse Amsterdamsestraatweg is een begrip. Meerdere stadswijken sluiten aan op deze hoofd-weg waar tal van winkels en horecagelegenheden zijn. De winkel van de familie Dix zit er al decennia-lang. In zo’n zaak gebeurt altijd wat. ‘Ze reed zo met haar scootmobiel door de ruit!’

‘Al had ik de schrik wel flink in de benen, je moet door’

Ondernemersechtpaar Ineke Dix-Buysman en Hendrikus Dix

Tabaktueel | Gluren bij de buren

Tabaktueel | 15

Verkopen jullie hier tabak?Céline: “Jazeker, er staat een automaat met sigaretten en shag in de hal bij de voordeur. Aan de bar kunnen klanten een muntje halen, de age coin, om de automaat te deblokkeren. Bij twijfel aan de leef-tijd – de minimumleeftijd voor het kopen van tabak ligt nu nog op 16 jaar – vragen wij de koper om zich te legitimeren. We houden ons streng aan die regel.”

Welk merk loopt het best?“Marlboro-varianten zijn het meest populair, maar Pall Mall doet het ook goed. De shag uit de automaat is een wat moeilijk product. De Voorstraat is een nogal chique straat, met weinig shagrokers, dus die verkoop loopt niet echt. Na een tijdje droogt de tabak uit en dat gaat ten koste van de smaak en kwaliteit. Mijn echtgenoot Hans koopt zijn shag daarom liever bij de tabaksspeciaalzaak.”

Bij een cognacje smaakt een sigaartje. Verkopen jullie die ook?“De sigarenliefhebber kan bij ons aan de bar terecht. We hebben een grote doos met een mooi as-sortiment Oud Kampen. We vul-len die zelf aan met sigaren die we kopen bij de speciaalzaak in het dorp. Alle sigaren hebben een banderol, met de prijs erop. Zelf dozen sigaren kopen en ze dan per stuk verkopen met een door onszelf bepaalde prijs, is hier uit den boze. Dat vind ik niet chique.”

Wie zijn jullie klanten zoal?“Jong en oud komt hier voor een drankje of een rokertje. Er zijn de bil-jarters, de bridgespelers en cafégas-ten, maar we zien ook veel bewoners uit de Voorstraat en de nabije omge-ving. En dan zijn er nog bepaalde typen rokers. Zo kennen we hier de stressro-ker, die ’s avonds laat nog komt voor zijn sigaretten, en de stiekeme roker. Wat die thuis niet mogen, doen ze hier. Voor die groep ligt overigens altijd een pakje sigaretten achter de bar. Kunnen ze er snel even eentje opsteken. Ze drinken dan gezellig een ‘bakkie’ (Noord-wijks voor borreltje, red.), en we kletsen even bij. Later vind ik soms wel de neutra-liserende pepermuntjes in de plantenbakken.”

Hebben jullie last gehad van het rookverbod in de horeca ?“We verkopen de laatste jaren minder sigaretten en sigaren. We verdienden er al niet op; de automaat en de sigarendoos zijn voor ons een serviceartikel. Maas, het bedrijf dat de automaat bijvult, komt minder vaak langs, dus er wordt beduidend minder verkocht. Bij partijen blijven gasten ook minder lang hangen. Ze drinken het cognacje liever thuis, waar ze wel de sigaar en de sigaret kun-nen opsteken. Dat vind ik jammer, want ik vind een sigaar heerlijk ruiken. Het heeft iets feestelijks. Vroeger was achter het café een bioscoop. Naast ijs, chips en drop verkochten we daar ook sigaret-

ten en sigaren. Tijdens de film werd gewoon gerookt, dat was heel normaal. Omdat er echter nogal eens wat rookwaar werd gestolen,

zijn we overgestapt op de automaat.”

Binnen mag niet meer gerookt wor-den. Hoe lossen jullie dat op?“We hebben wel een ruimte binnen waar we een rookruimte van kunnen maken, maar die heeft vier deuren en

een rookruimte mag maar één deur heb-ben. Daarom roken gasten nu buiten. Sinds het rookverbod is het wel iets min-der gezellig geworden, naar mijn idee. Op borrels en partijen staat soms de helft van

de aanwezigen buiten. De feestelijke sfeer wordt keer op keer verbroken door het heen en weer lopen. Staan de rokers net buiten, moeten ze weer naar binnen omdat de hapjes geserveerd worden. Het is een

beetje chaotisch allemaal. Bij regen gaat het regenscherm uit en bij

kou gaan de warmtelampen aan. Ook maken we het buiten natuurlijk gezellig:

lantaarns, kaarsen, asbakken, tafeltjes en een lange bank met kussens. Wel

denk ik dat als de regels iets minder streng waren geweest, veel cafés

betere oplossingen hadden kun-nen creëren. Denk bijvoorbeeld

aan hele sterke afzuiginstallaties voor rookruimtes.”

Roken jij en je man Hans zelf?“Ik rook niet, maar mijn

man Hans rookt graag shag. Hij draait ze dun, voor maar

een paar trekjes, omdat hij niet een halfuur buiten kan gaan staan. Ik heb het idee dat hij door het rookverbod zelfs iets meer is gaan roken. Als de biljarters er bui-ten eentje opsteken bijvoorbeeld, dan rookt Hans er graag even eentje mee. Hij vindt sowieso dat waar rokers zijn, het vaak gezel-liger is dan waar de niet-rokers zijn. Hans geniet ook af en toe van een mooie sigaar. Daar neemt hij dan echt de tijd voor, zeker op vakantie. Zitten we gezellig samen op een zonnig terras, dan be-zorgt die heerlijke kruidige geur van sigaren mij altijd het ultieme vakantiegevoel.”

‘Voor stiekeme rokers ligt altijd een pakje achter de bar’Céline Spiekerman is mede-eigenaresse van café Royal

14 | Tabaktueel Tekst en fotografie: Wilma Gudmundsson

Aan de statige Voorstraat in de oude dorpskern ligt het gemoedelijke café Royal. Een begrip in en ver buiten Noordwijk. In dit echte dorpscafé worden al drie generaties lang klanten en buurtgenoten gastvrij ontvangen. Met en zonder rokertje. Aan de bar ontmoeten we mede-eigenaresse Céline Spiekerman.

Céline Spiekerman en haar echtgenoot Hans

sortiment Oud Kampen. We vul-len die zelf aan met sigaren die we kopen bij de speciaalzaak in het dorp. Alle sigaren hebben een banderol, met de prijs erop. Zelf dozen sigaren kopen en ze dan per stuk verkopen met een door onszelf bepaalde prijs, is hier uit den boze.

Wie zijn jullie klanten zoal?“Jong en oud komt hier voor een drankje of een rokertje. Er zijn de bil-jarters, de bridgespelers en cafégas-ten, maar we zien ook veel bewoners uit de Voorstraat en de nabije omge-ving. En dan zijn er nog bepaalde typen rokers. Zo kennen we hier de stressro-ker, die ’s avonds laat nog komt voor zijn sigaretten, en de stiekeme roker. Wat die thuis niet mogen, doen ze hier. Voor die groep ligt overigens altijd een pakje sigaretten achter de bar. Kunnen ze er snel even eentje opsteken. Ze drinken dan gezellig een ‘bakkie’ (Noord-

.), en we kletsen even bij. Later vind ik soms wel de neutra-liserende pepermuntjes in

Hebben jullie last gehad van het rookverbod in de

“We verkopen de laatste jaren minder sigaretten en sigaren. We

Binnen mag niet meer gerookt wor-den. Hoe lossen jullie dat op?“We hebben wel een ruimte binnen waar we een rookruimte van kunnen maken, maar die heeft vier deuren en

een rookruimte mag maar één deur heb-ben. Daarom roken gasten nu buiten. Sinds het rookverbod is het wel iets min-der gezellig geworden, naar mijn idee. Op borrels en partijen staat soms de helft van

de aanwezigen buiten. De feestelijke sfeer wordt keer op keer verbroken door het heen en weer lopen. Staan de rokers net buiten, moeten ze weer naar binnen omdat de hapjes geserveerd worden. Het is een

beetje chaotisch allemaal. Bij regen gaat het regenscherm uit en bij

kou gaan de warmtelampen aan. Ook maken we het buiten natuurlijk gezellig:

lantaarns, kaarsen, asbakken, tafeltjes en een lange bank met kussens. Wel

denk ik dat als de regels iets minder streng waren geweest, veel cafés

betere oplossingen hadden kun-nen creëren. Denk bijvoorbeeld

aan hele sterke afzuiginstallaties voor rookruimtes.”

Roken jij en je man Hans zelf?“Ik rook niet, maar mijn

man Hans rookt graag shag. Hij draait ze dun, voor maar

een paar trekjes, omdat hij niet een halfuur buiten kan gaan staan. Ik heb het idee dat hij door het

‘De sigarenliefhebber kan bij ons aan de bar terecht’

Tabaktueel | Kansspelen

Tabaktueel | 17

Ondernemers nóg nauwer betrekken bij het ontwikkelen en ver-kopen van nieuwe krasloten. Met dat doel hebben De Lotto en kraslotenleverancier Scientific Games de handen ineengeslagen. “Scientific Games is een specialist, die krasloten maakt voor 120 verschillende loterijen in 55 verschillende landen”, vertelt Léon Huyben. Als Retail Specialist Krasloten houdt Huyben de krasloten-markt continu in de gaten. “In ons systeem hebben we een dui-delijk overzicht van de verkopen van alle winkeliers in Nederland. Met die kennis in het achterhoofd kunnen we ondernemers vanuit De Lotto nauwkeurig informeren en adviseren bij het bestellen van krasloten”, legt Huyben uit. “Vanuit het distributiecentrum in Biele-feld worden de bestellingen bin-nen 24 uur verstuurd. Daardoor heeft de winkelier de bestelling ontzettend snel binnen.”

Afwisselend aanbodHoewel het lijkt of er steeds meer krasloten bijkomen, is er wel degelijk sprake van een basisas-sortiment. Huyben: “Denk bijvoorbeeld aan het Klavertje 4 en de 7-Klapper. Deze loten zijn een vertrouwd gezicht in de dispenser. Daarnaast verschijnen er iedere achttien weken nieuwe themalo-ten, zoals het Gouden Ei, dat sinds januari in de winkel ligt.” Huyben vindt die afwisseling in loten belangrijk. “Je wilt zoveel

mogelijk consumenten aanspreken en insprin-gen op hun wensen. Door iedere keer met iets nieuws te komen, houd je het assortiment fris.” Welke loten er nog meer zullen verschijnen in 2013, kan Huyben nog niet zeggen. “We zitten vol in de ontwikkeling. Wat ik wel kan beloven, is dat er dit jaar weer zo’n vijftien tot twintig leuke krasloten zullen uitkomen.”

Slimme adviezenDoor de jarenlange ervaring en de marktkennis

weet Scientific Games precies welke loten het goed doen in een bepaald land. Ook de Ne-derlandse consument heeft zo zijn voorkeuren. “Gelukssym-bolen zijn ontzettend in trek. Verder moeten de loten er in

Nederland vooral vrolijk uitzien”, vertelt Huyben met een vrolijke glimlach. Om te weten wat er speelt in de markt, bezoeken de rayonmanagers van De Lotto regelmatig de winkels. Daarnaast is er een vertegenwoordigende groep ondernemers die hun bevindin-gen aan De Lotto en Scientific Games voorlegt. Huyben: “De win-kelier weet als geen ander hoeveel krasloten er worden verkocht

in zijn of haar winkel. Van die kennis maken we dus absoluut ge-bruik. Zelf ga ik keer per week door het hele land op pad om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen en om winkeliers te adviseren hoe ze hun verkoop kunnen stimuleren.”

Toch kunnen al die verschillende meningen ook wel eens lastig zijn, ervaart Huyben. “Bij de ene winke-lier verkopen de wat duurdere loten totaal niet, terwijl ze in de andere zaak niet aan te slepen zijn. Dan merk je dat ook de locatie en het type klanten bepalend zijn.” Een winkelier kan echter niet zomaar besluiten om een bepaald lot niet meer te verkopen. “Ondernemers

zijn gebonden aan het assortiment van De Lotto, om de simpele reden dat krasloten overal in het land verkrijgbaar moeten zijn. Na-tuurlijk kan een winkeleigenaar wél zelf kiezen hoeveel pakket-ten hij bestelt van een bepaald lot. Wij geven advies, als wij opperen om vier pakketten in te kopen, kan de ondernemer natuurlijk altijd besluiten om de helft af te nemen. Uiteindelijk heb-ben we samen met de winkelier hetzelfde doel: het verkopen van zoveel mogelijk loten.”

Leerzame seminarsBehalve het bundelen van kennis en het geven van goed advies

aan ondernemers, bouwen De Lotto en Scientific Games hun sa-menwerking op nog meer manieren uit. En ook hier is het doel dat de retailer daarvan profiteert. Zo is een groep winkeliers op uitnodiging van de Lotto naar Amerika gereisd om Jeff Sinacori te ontmoeten, vertelt Léon Huyben. “Jeff Sinacori heeft een winkel in New York City waar hij kansspelen verkoopt. Inmiddels is zijn zaak uitgegroeid tot het allergrootste verkooppunt van die wereldstad. Dolenthousiast waren de Nederlandse retailers over de tips en er-varingen die de Amerikaan met hen deelde. Eenmaal terug in Ne-derland zijn veel ondernemers aan de slag gegaan met zijn ideeën om in hun eigen winkel ook meer te halen uit de kraslotenverkoop.”

De ontmoeting met de slimme Amerikaan bleek zo goed te beval-len dat De Lotto en Scientific Games de Amerikaan hebben uitge-nodigd om zijn kennis in Nederland te delen. Tijdens twee speciale seminars op 8 en 9 april aanstaande krijgen Nederlandse onder-nemers gelegenheid om Jeff Sinacori te ontmoeten en nieuwe

ideeën en inzichten op te doen. Huyben verwacht een hoge opkomst. “Het wordt hartstikke druk. Helaas zal dus niet ieder-een terecht kunnen. Maar wil je er echt graag bij zijn, neem dan even contact op met de verte-

genwoordiger of rayonmanager.” Zelf kijkt Huyben al ontzettend uit naar het seminar. “Deze man is niet zomaar iemand. Door zijn praktijkervaring weet Jeff als geen ander hoe de markt in elkaar zit. Voor Nederlandse winkeliers is dit echt een kans om te leren hoe je meer krasloten kunt verkopen en je de omzet stevig kunt vergroten.”

Ondernemer profiteert van samenwerking De Lotto en Scientific Games

Nieuwe impuls voor krasloten

16 | Tabaktueel Tekst: Mirthe Diemel

De dispenser met daarin bont gekleurde krasloten op de toonbank is een vertrouwd gezicht in tabak- en gemakswinkels. Om de verkoop van die krasloten nog meer te stimuleren, is De Lotto een nauwe samenwerking aangegaan met Scientific Games. En daar hebben winkeliers profijt van.

‘Nederlanders houden van geluks-symbolen op hun kraslot’

mogelijk consumenten aanspreken en insprin-gen op hun wensen. Door iedere keer met iets nieuws te komen, houd je het assortiment fris.” Welke loten er nog meer zullen verschijnen in 2013, kan Huyben nog niet zeggen. “We zitten vol in de ontwikkeling. Wat ik wel kan beloven, is dat er dit jaar weer zo’n vijftien tot twintig

in zijn of haar winkel. Van die kennis maken we dus absoluut ge-bruik. Zelf ga ik keer per week door het hele land op pad om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen en om winkeliers te adviseren hoe ze hun verkoop kunnen stimuleren.”

Toch kunnen al die verschillende meningen ook wel eens lastig zijn, ervaart Huyben. “Bij de ene winke-

zijn gebonden aan het assortiment van

De dispenser met daarin bont gekleurde krasloten op de toonbank is een vertrouwd gezicht in tabak- en gemakswinkels. Om de verkoop van die krasloten nog meer te stimuleren, is De Lotto een nauwe samenwerking

in zijn of haar winkel. Van in zijn of haar winkel. Van

‘Met de tips uit het seminar kun je de omzet flink vergroten’

Tabaktueel | Actueel

Tabaktueel | 19

De accijnsverhoging van januari is inmiddels goed voel-baar in de winkels. De voorraad pakjes met de oude prijs raakt op en de consument betaalt nu al vaak 50 cent meer voor sigaretten en 85 cent voor shag.Robert Wassenaar: “Er is veelvuldig overleg geweest tussen Kamer-leden, fabrikanten en de NSO. Helaas heeft niemand hen ervan kun-nen overtuigen dat de prijsstijging nu een te grote sprong is. In de afgelopen vier jaar zijn de prijzen snel gestegen: op 1 januari 2008 kostte een pakje Marlboro 4 euro, sinds 1 januari is dat 6 euro. De prijsverhoging van juli 2008 leidde destijds tot een terugloop in de verkoop met zo’n 8,5 procent; een vergelijkbare daling is nu ook te verwachten.”

Jaap van de Vliert: “Vooral omdat de accijnzen in België de afgelo-pen vijf jaar niet zijn gestegen. Het prijsverschil loopt inmiddels op tot een euro per pakje Marlboro. Wij zien dan ook dat enerzijds het aantal rokers in Nederland stijgt volgens de cijfers van Stivoro, maar de tabaksverkoop loopt terug. Dat betekent dat rokers dus via an-dere kanalen hun rookwaren betrekken.”

Wat betekent dat voor de Nederlandse markt?Wassenaar: “De inkomsten uit tabak voor de Nederlandse winke-

lier dalen. Uit een onderzoek van KPMG voor de Europese Commis-sie blijkt dat de non-duty paid-markt gegroeid is naar 19,6 procent van het totale aantal verkopen. Die markt valt overigens uiteen in een legaal en een illegaal segment. Zo is het toegestaan om over de grens tabak te kopen voor eigen gebruik; consumenten kunnen zelfs online in België bestellen. Grijzer wordt het gebied al als rokers hun tabaksproducten via een Poolse website kopen; waar sigaretten nóg goedkoper zijn, maar de echtheid van het product moeilijker te controleren valt. En dan zijn er de illegale methoden als namaak en smokkel.”

Van de Vliert: “De overheid streeft naar een gezonde economie; daarvoor moet de winkelier wel kunnen verkopen. Als de accijnsver-hoging tot minder rokers zou leiden is dat gunstig, maar dat is niet zo. Dat er minder sigaretten over de toonbank gaan, is niet alleen zuur voor de winkelier maar nog een extra strop voor de Nederlandse overheid. De vlucht naar non-duty paid leidt tot gemiste accijnsin-komsten. Zo haalt de overheid de verwachte opbrengsten niet bin-nen; het plafond is bereikt. Ik denk dus wel dat het einde in zicht is.”

De winkelier krijgt dit jaar ook nog eens te maken met de leeftijdsgrens die wordt opgehoogd van zestien naar acht-tien jaar.Wassenaar: “Dat is een prima maatregel. De voornaamste emotie rondom tabaksgebruik wordt veroorzaakt door jeugdroken. Moch-ten we het jeugdroken kunnen beperken of liever elimineren, dan wordt de noodzaak voor andere, verdergaande maatregelen minder evident.”

Van de Vliert: “Dat de jeugd rookt, is een maatschappelijk probleem dat we onder controle moeten krijgen. Dit besluit haalt de angel uit dat probleem. Boven de achttien jaar is roken een keuze van een goed geïnformeerd individu.”

Hoe ondersteunt Philip Morris de winkelier?Wassenaar: “We zien het gedrag van consumenten veranderen en daar anticiperen we op. Zo laat het shagsegment minder daling zien en kiezen consumenten vaker voor Make Your Own-varianten. Daar-om hebben we in oktober premium shag en een MYO-tin geïntrodu-ceerd. Ook op deze producten behoudt de winkelier meer marge dan de producten in de lagere prijssegmenten.”

Van de Vliert: “De tendens bestaat om naar value for money -merken over te stappen. Als marktleider antwoorden we op twee manieren. We bieden met bijvoorbeeld de MYO-tin een goedkoper alternatief

en blijven het premium segment boosten met innovaties, zoals het succesvolle Marlboro Beyond. De totale markt van capsule-sigaretten is op dit moment ongeveer 3,5 procent van het totale marktvolume en Marlboro Beyond heeft een marktaandeel van ongeveer 1,2 pro-cent.”

Hoe haalt de winkelier meer rendement uit zijn tabaks-schap?Robert Wassenaar: “Door goed op de hoogte te zijn van de marges en waar je het meest aan verdient. Verkoop liever sigaretten dan shag en liever premium sigaretten dan value merken. Zo rond deze tijd, in februari en maart, komen onze shop assistants overal langs om inzicht te geven in hoe de accijnsverhogingen uitpakken voor de marges. Te-gelijkertijd lanceren we een margecalculator die we in de winkels de-monstreren. We gaan een tijd tegemoet waarin de consument zoekt naar goedkopere alternatieven. Aan deze omstandigheden kun je als ondernemer niet veel veranderen, maar je kunt wel proberen het down trade effect te minimaliseren.”

Jaap van de Vliert: “Op Marlboro zit de meeste marge en dus moet je je bij elke actie telkens goed afvragen wat meer oplevert: tijdelijke winst met value-merken of Marlboro breed in het schap zetten. Een klant die overstapt naar een goedkoper product, zorgt ervoor dat de ondernemer inlevert. Pak dus liever de structurele marge op premi-um-producten en richt je op de langere termijn. Ga actief aan de slag met het uitgebreide portfolio van Marlboro en zet low price-produc-ten bijvoorbeeld meer uit zicht. Elke klant die kiest voor een lager pr-ijssegment kost geld. En aan die keuze kun je als winkelier iets doen!”

‘Pak liever de structurele mar ges op premium producten’

18 | Tabaktueel Tekst: Naomi Querido Fotografie: Studio FOTOLINO

Accijnsverhogingen en grote prijsverschillen met buurlanden zorgen ervoor dat consumenten steeds vaker kiezen voor goedkopere alternatieven. Hoe kijkt marktleider Philip Morris Benelux naar de marktontwikkelingen en met welke antwoorden komen zij? Tabaktueel gaat in gesprek met Director Corporate Affairs Robert Wassenaar en Manager Field Sales Jaap van de Vliert.

‘Een klant die overstapt naar een goedk oper product, kost de ondernemer geld’

Robert Wassenaar (links) en Jaap van de Vliert van Philip Morris Benelux

Tabaktueel | Coverstory

Tabaktueel | 21

Nederland telt al enkele honderdduizenden waterpijprokers. Ook de shisha-lounges, gelegenheden waar waterpijp gerookt kan worden, schieten de laatste tijd als paddenstoelen uit de grond. Hoe komt het toch dat waterpijp roken steeds populairder wordt in Nederland? “De waterpijp is haar opmars begonnen in de multicul-turele steden van Nederland. Toen de eerste shisha-lounges daar hun deuren openden, groeide de belangstelling voor het waterpijp roken”, vertelt Linda Nouwens van AAC (Algemene Aansteker Cen-trale). Ook komen door het vele verre reizen steeds meer mensen in aan-raking met het gebruik van de pijp. Linda: “In populaire vakantiebe-stemmingen als Egypte en Turkije is waterpijp roken een dagelijks ritueel. Na de vakantieperiode zien we dan ook vaak een piek in de bestellingen.”

De Amsterdamse im- en exporteur van rokersbenodigheden merkt goed hoezeer de waterpijptrend de afgelopen jaren heeft doorge-zet. Linda: ‘Voor ons is de waterpijp de afgelopen jaren uitgegroeid van een bij-artikel tot een hoofdartikel. De hype bestaat niet alleen in Nederland. We leveren ook volop pijpen aan landen als België, Spanje, Engeland, Frankrijk, Denemarken en Duitsland. Aangezien er een behoorlijk deel van onze Oosterburen van Turkse komaf is, wordt hier relatief veel waterpijp gerookt.”

Enorme doelgroepDat veel tabaksspeciaalzaken te maken hebben met teruglopende omzetcijfers is geen geheim. De branche lijdt onder concurrentie van supermarkten, tankstations en headshops. Daarnaast spe-len algemene dalende verkoopcijfers van tabak, tijdschriften en wenskaarten een rol. Volgens Rutger Cranssen van TGC Trading is

de waterpijp een mooi product waarmee de speciaalzaak zich kan onderscheiden. “Die verliezen moet je opvangen. Met de verkoop van waterpijpen haal je een nieuwe en/of jonge doelgroep binnen, die je meerdere jaren aan je kunt binden. Je verkoopt immers niet alleen een waterpijp, maar ook de smaaktabak of shisha-steentjes, mondstukjes, kooltjes, schoonmaakborstels en andere toebeho-ren. Bovendien zijn waterpijpen een eyecatcher voor je zaak.”

Volgens Rutger zijn detaillisten soms wat huiverig om de waterpijp te verkopen. “Ten onrechte worden waterpijpen geassocieerd met cannabisgebruik. Maar daar wordt een bong voor gebruikt. Die heeft een bredere pijp.” De Tilburgse groothandelaar is overigens van mening dat er niets op tegen is om de cannabisconsument te bedienen. “Vorig jaar werd de wietpas in het zuiden van Nederland ingevoerd. Een aantal slimme winkeliers begon toen meteen een breder assortiment lange vloei te verkopen. Bijna één op de vier ta-baksrokers gebruikt immers ook cannabis: een enorme doelgroep. En eenmaal binnen hebben ze meestal ook sigaretten, shag, aan-stekers, vloei en tipjes nodig. Mijn advies? Speel in op de kansen die er liggen. Laat deze klanten niet links liggen.” Dit geldt ook voor

allochtone doelgroepen. “Richt een apart hoekje in voor de jeugd of mensen van buitenlandse komaf, bijvoorbeeld met aanstekers met Poolse wikkels of met veel bling bling. Wees als ondernemer niet alleen innovatief en creatief, maar ver-diep je ook in je klanten. Je bent tenslotte een rókersspeciaalzaak.’

VerschillenVeel waterpijpen worden tegenwoordig ma-chinaal in China vervaardigd. AAC heeft er zelfs een eigen trading kantoor, waardoor het bedrijf voordelig kan importeren en bovenop de laatste trends en ontwikkelingen zit. Linda: “Twee keer per maand importeren wij vanuit China, waardoor de nieuwste modellen snel in Nederland verkrijgbaar zijn. Zo hebben we on-langs een prachtige nieuwe serie mozaïeken waterpijpen geïmporteerd

Hoe de waterpijp de rokersmarkt verovertInspelen op kansen

20 | Tabaktueel

De waterpijp is al lang geen tijdelijke trend meer. Waterpijp roken is voor steeds meer mensen een ‘way of life’. Voor tabaksspeciaalzaken zijn waterpijpen en toebehoren lucratieve producten om te verkopen. Naast fijne winstmarges haalt de winkelier ook een nieuwe doelgroep binnen.

Model De meest verkochte waterpijp is de Pumpkin met 1 slang. Dit kleine model is ongeveer 27 centimeter lang.

Tabaksmaak De favoriete smaakjes zijn vooral fruit-smaken zoals appel, watermeloen en banaan. Maar ook de exotische smaken als Piña Colada en Tropicana zijn steeds meer in trek, evenals Energy Drink en Cherry Cola.

SmaaksteentjesDe steentjes winnen aan populariteit. Ze bevatten geen nicotine en teer en mogen overal gerookt worden.

Populair

Egyptische waterpijpEen Egyptische waterpijp is een appa-raat voor het roken van speciale pijpta-bak met fruitsmaak of smaaksteentjes. Een rooksessie met een waterpijp duurt vaak zo’n drie kwartier, waarbij de ge-bruiker 50 tot 200 keer aan de pijp zuigt. De waterpijp wordt in andere talen ook wel shisha, hookah, nargile of hubbly bubbly genoemd.

Turkse waterpijpEr is slechts één klein verschil met het Egyptische model. Bij het Turkse model ontbreekt een extra ventiel om overtol-lige rook weg te blazen.

BongVoor het roken van cannabis gebruikt men een bong. Het grootste verschil met een gewone waterpijp is de dikte van de buis waardoor gerookt wordt. Deze is bij een bong extra groot, om veel rook te bevatten. Een bong kan met of zonder vloeistof onderin gebruikt worden.

Waterpijp, shisha of bong?

allochtone doelgroepen. “Richt een apart hoekje in voor de jeugd of mensen van buitenlandse komaf, bijvoorbeeld met aanstekers met Poolse wikkels of met veel bling bling. Wees als ondernemer niet alleen innovatief en creatief, maar ver-diep je ook in je klanten. Je bent tenslotte een rókersspeciaalzaak.’

Veel waterpijpen worden tegenwoordig ma-chinaal in China vervaardigd. AAC heeft er zelfs een eigen trading kantoor, waardoor het bedrijf voordelig kan importeren en bovenop de laatste trends en ontwikkelingen zit. Linda: “Twee keer per maand importeren wij vanuit China, waardoor de nieuwste modellen snel in Nederland verkrijgbaar zijn. Zo hebben we on-langs een prachtige nieuwe serie mozaïeken waterpijpen geïmporteerd

BongVoor het roken van cannabis gebruikt

Tekst: Linda Groothuijse Fotografie: TGC Trading

Tabaktueel | 2322 | Tabaktueel

Tabaktueel | Coverstory

De 5 onderdelen van elke waterpijp

De waterpijp komt oorspronkelijk uit India. De eerste waterpijpen worden gemaakt van een bamboestok en een kokosnoot. In deze primitieve pijpen wordt natuurlijke kokosmelk gebruikt als vloeistof.

Ruim 800 jaar geleden doet de waterpijp haar intrede in de Arabische wereld. De kokosnoot wordt vervangen door por-seleinen en koperen waterpijpen en de kokosmelk door water.

In de 16e eeuw komt ook het Ottomaan-se volk in aanraking met de waterpijp. Tijdens het Ottomaanse tijdperk groeit de pijp uit een waar kunstobject met flessen in kristal, gekleurd glas en zilve-ren decoraties. De Ottomanen ontwik-kelen de vorm van de waterpijp die we vandaag de dag nog steeds gebruiken.

Geschiedenis

waar ik ontzettend trots op ben.” TGC levert, naast waterpijpen van Chinese makelij, ook de originele handgemaakte modellen uit Egypte. Rutger is zeer te spreken over de hoge kwaliteit: “Omdat de Egyptenaar zelf een waterpijproker is, weet hij als geen ander hoe een waterpijp in elkaar steekt. Het bieden van kwaliteit vind ik ontzettend belangrijk. Je moet achter het product kunnen staan

dat je verkoopt. Mijn persoonlijke voorkeur gaat daarom uit naar onze Egyptische Aladin-

modellen, want de Chinese waterpijp leent zich niet voor intensiever gebruik.”

SmaaksteentjesSinds anderhalf jaar zijn

de nicotinevrije smaak-steentjes op de markt. De speciale kiezelsteen-tjes met een mineraal-

complex zijn in staat om vloeistoffen te absorbe-

ren. Arthur van den Berg van Vandenberg Special Products:

“Wij spelen graag in op trends. Ik was meteen en-thousiast toen ik de smaaksteentjes op een beurs in Polen zag. Het aantal mensen dat tabak rookt, neemt immers af. Dit is een prima alternatief. Qua smaakbeleving proef je weinig verschil. Bovendien mogen de steentjes binnen overal gerookt worden, omdat ze geen

nicotine en teer bevatten.” Het roken van steentjes is volgens de Rotterdamse leverancier niet alleen minder ongezond dan het roken van tabak, maar ook een stuk voordeliger. “De verkoopprijzen voor waterpijpsteentjes en pakjes waterpijptabak liggen ongeveer rond de 6 à 7 euro. Een winkelier heeft een bruto marge van 2,95 euro per verkocht potje, tegenover 40 tot 60 cent bij een pakje waterpijptabak. Ook worden er geen accijns over de steentjes geheven.” Wel plaatst Arthur een kleine kanttekening: “Met een potje Sisha Steam Stones van 120 gram kun je tien keer een waterpijp vullen, met een pakje tabak van 50 gram vijf keer.” Over het algemeen genomen zijn de marges op de waterpijpen en toebehoren erg ruim. Rutger: ‘De meeste van onze producten kunnen wel vier tot zes keer over de kop.”

InternetconcurrentieOok op internet bestaat een levendige handel in waterpijpen en toebehoren. Hoe blijft de winkelier deze concurrentie voor? Vol-gens de leveranciers is het belangrijk om regelmatig van assorti-ment te wisselen. Door de snelle levertijden hoeft de winkel slechts een beperkte voorraad te hebben. Arthur: “Mensen komen naar de winkel voor service, tekst en uitleg rondom de waterpijp. Wij ver-strekken daarom bijvoorbeeld informatieposters en flyers voor zo-wel winkeliers als consumenten.” Rutger tot slot: “Steek regelmatig een waterpijp in je zaak aan, zodat mensen geprikkeld raken door de unieke geur en beleving. Zorg bovenal dat je als winkelier weet waar je over praat. Probeer het zelf eens uit. En elke ondernemer is bij ons in Tilburg welkom voor een workshop waterpijp roken.”

SmaaksteentjesSinds anderhalf jaar zijn

de nicotinevrije smaak-steentjes op de markt. De speciale kiezelsteen-tjes met een mineraal-

complex zijn in staat om vloeistoffen te absorbe-

ren. Arthur van den Berg van Vandenberg Special Products:

“Wij spelen graag in op trends. Ik was meteen en-

ik ontzettend belangrijk. Je moet achter het product kunnen staan dat je verkoopt. Mijn persoonlijke voorkeur gaat

daarom uit naar onze Egyptische Aladin-modellen, want de Chinese waterpijp

leent zich niet voor intensiever gebruik.”

“Wij spelen graag in op trends. Ik was meteen en-thousiast toen ik de smaaksteentjes op een beurs in Polen zag. Het

“Wij spelen graag in op trends. Ik was meteen en-

( 1 ) Koolhoudertje Bovenop de waterpijp is plek om het kool-tje neer te leggen, zodat de tabak gerookt kan worden. Een andere optie is het tabaks-kommetje afdekken met aluminiumfolie en er gaatjes in prikken. Het kooltje wordt dan op het folie gelegd.

( 2 ) Tabakskommetje In dit kommetje ligt de tabak of de nicoti-nevrije steentjes. Het kommetje staat via de schacht in contact met het waterreservoir en bevindt zich onder het koolhoudertje.

( 3 ) Schacht Deze buis vormt de verbinding tussen het waterreservoir en de bovenkant van de waterpijp. Hier wordt de nog ongefilterde rook doorheen gezogen.

( 4 ) Waterreservoir Meestal van glas, ook wel water jar ge-noemd. In plaats van water wordt ook wel eens een alcoholische drank gebruikt, wat overigens niet geheel ongevaarlijk is.koolhoudertje.

( 5 ) Slang De slang is gekoppeld aan het waterreser-voir en heeft een mondstuk om aan te zui-gen.

Techador LombardijenPliniusstraat 163076 AH RotterdamT: 010-4327001

Tabaktueel | Ondernemer

Tabaktueel | 25

In de multiculturele wijk Lombardijen, een relatief rustige buitenwijk van Rotterdam, is de Techador van de Turkse Fatih en zijn vrouw Pakize gevestigd. Ze zijn net 14 maanden open als uw verslaggeefster de sneeuw trotseert voor een bezoek aan de winkel, die onderdeel uitmaakt van de winkelformules van Te-chador. Vol trots laat Fatih zijn winkel zien. Niet alleen kunnen klanten terecht voor tabak, Staatsloten en wens-kaarten, maar ook voor snoep, cadeau-artikelen en rokersbenodigheden als shisha’s en lange vloei. Als ik vraag hoe Fatih op het idee is gekomen om naast zijn steigerbouwbedrijf een tabakswinkel te openen, vertelt de Rotterdammer enthousiast: “Ik woon al ruim tien jaar met plezier in Lombardijen. Toen ik hier in de buurtsupermarkt zo’n twintig minuten in de rij moest staan voor een pakje sigaretten, en de sigaretten-automaten bij de kassa’s dan uiteindelijk leeg bleken, besefte ik wat ik hier in de wijk miste: een tabakszaak. Daar zag ik een grote kans liggen.”

Dagelijkse boodschappenAl snel ging Fatih op zoek naar een geschikt pand. “Dat vond ik op een ideale locatie: midden tussen een groenteboer, slager en bakker. Winkels waar mensen hun dagelijkse boodschappen komen doen. Hier-door lopen ze ook snel bij ons even binnen. Ook onze Western Union-balie, waar geld verstuurd kan wor-den, trekt extra klanten.” De tabakshop heeft, net als de supermarkt, ruime openingstijden: de winkel is elke dag van 08.00 uur ‘s ochtends tot 20.00 uur ‘s avonds geopend. De jonge ondernemer ziet de buurt-super sowieso niet als echte concurrent: “De automaten zijn dikwijls leeg en regelmatig zit er shag in die uitgedroogd is. Bij ons komt alles vers binnen. In totaal vliegen er wekelijks zo’n 200 sloff en tabak uit.”De winkel van Fatih en Pakize onderscheidt zich door een opvallend en divers assortiment van cadeau-arti-

kelen. Van Turkse theeglaasjes tot sieraden en speelgoed. Voor dit soort artikelen moeten mensen anders een stuk verderop shoppen. Ik ben klein begonnen met het aanbieden van deze producten, maar omdat het goed loopt heb ik het assortiment steeds verder uitgebreid. Mijn advies aan andere ondernemers? Zorg voor een divers aanbod dat regelmatig wisselt. Kijk goed naar de omgeving van je winkel. Wie wonen er en wat ontbreekt hier nog? Onze winkel is bijvoorbeeld vlak bij een school gevestigd. Daar speel ik op in met een uitgebreide snoephoek.”

Waterpijp in etalageDe shisha’s hebben een prominente plek in de winkel. Ze staan uitge-stald in de etalage en in een grote vitrinekast. “Waterpijpen verkoop ik al vanaf de eerste dag. Zelf ben ik al langer bekend met het gebruik, aange-zien ik er eentje thuis heb staan. In eerste instantie vond ik het een mooi object voor in de winkel. En de klanten reageren zeer enthousiast. Ik verkoop er minstens tien per week aan heel diverse klanten: jong en oud, alloch-toon en autochtoon. Bovendien willen ze allerlei toebehoren, van tabak of nicotinevrije stoomsteentjes en van mondstukjes tot schoonmaakborstels.”

Aanvankelijk verkocht Fatih kleine Chinese modellen, maar inmiddels is het assor-timent aangevuld met Egyptische waterpijpen. De ondernemer pakt zijn pronkstuk: een groot model van het merk Aladin dat is bedekt met een fi jn mozaïekpatroon. “Eenzelfde heb ik net verkocht. Dat tikt goed aan, want zo’n waterpijp gaat voor 80 euro over de toonbank.”Omdat hij wekelijks bestelt, hoeft Fatih maar een beperkte voorraad in huis te hebben. “Ik heb goede contacten met mijn leverancier TGC. Zij geven mij een eerlijk advies over wat in is, wat te bestellen en in welke hoeveelheden.”

Naast de waterpijpen heeft de winkel nog meer hardlopers. Fatih: “De belkaarten en aanstekers vliegen de deur uit, evenals tipjes en lange vloei. Ik ben de enige in de buurt die hier een assor-timent in heeft. Ik verkoop zo’n veertig pakjes van die vloei per dag. En die klanten kopen hier ook hun shag, sigaretten en andere benodigd-heden. In totaal levert dat aardig wat op.”

Pinpas kwijtMaar niet alleen de gunstige locatie en het uitgebreide assortiment verklaren waarom Tabakshop Ogur, in tegenstelling tot veel van zijn concurrenten, goed loopt. Fatih: “Wij zijn een echt familiebedrijf, waarin (klant)vriendelijkheid een grote rol speelt. Mijn vrouw Pakize en schoonzus Zeynep zijn het gezicht van de winkel. Verder springt mijn vader veelal bij in de ochtenden. Zelf kom ik meestal tegen het ein-de van de middag binnen en ik werk elke zaterdag. Als ik kan helpen, dan doe ik dat. Dus als iemand zijn pinpas kwijt is of zijn salaris nog niet binnen heeft, schrijf ik het op en betalen ze gewoon later. Dat vertrouwen heb ik in onze klan-ten. Je krijgt immers terug wat je geeft. En als jij iemand uit de brand helpt, dan zullen ze jou ook niet snel vergeten.”

‘Wat je geeft, krijg je terug’Techador Lombardijen heeft oog voor wat klanten willen

24 | Tabaktueel Tekst en fotografie: Linda Groothuijse

De 27-jarige Fatih Ogur is een ondernemer in hart en nieren. Naast zijn eigen steigerbouwbedrijf runt hij sinds ruim een jaar een goedlopende Techador Lombardijen in Rotterdam. Meerdere aanbiedingen om zijn tabakszaak over te nemen heeft Fatih al afgeslagen. Wat is het geheim van zijn succes?

Pakize, Fatih en Zeynep Ogur

Tabaktueel | Rokersbenodigdheden

Tabaktueel | 27

[ 1 ] Pik vroege signalen op“In 2009 zag ik de neerwaartse spiraal waar we in zaten:

ons personeelsbestand was in twee decennia geslonken van ze-ventig naar nog slechts twintig man. Vakmensen waren vertrokken en het team dat overbleef, had grote moeite met het doorvoeren van veranderingen. Ondertussen staken we veel energie in de suc-cesvolle licentie op Porsche Design, waardoor ons eigen merk Big Ben ondersneeuwde. We begonnen in te teren.”

[ 2 ] Kijk kritisch naar vanzelfsprekendheden“Ons pand in Roermond was familie-eigendom, ge-

bouwd door mijn opa en vader. Door het vele glas kun je overal waar je staat, de grote binnentuin en vijver zien. Prachtig ontwerp, maar wel duur, want louter enkel glas. Dat zijn stevige gasreke-ningen, kan ik je vertellen. Bovendien was het pand bedoeld voor meer dan honderd mensen; met zijn dertigen begon de logistiek te haperen. Onze identiteit, als ‘koninklijke pijpenfabriek’, had boven-dien weinig mondiale uitstraling, terwijl we het wél meer en meer van de wereldmarkt moeten hebben.”

[ 3 ] Durf het roer om te gooien“In 2010 en 2011 hebben we grote stappen gezet. De

ondernemer van het naastliggende bedrijfsterrein had snel extra ruimte nodig. Die kans heb ik aangegrepen. Ik ben gaan praten met de familie – de verhuurder van het pand – en niet veel later liep ik tegen ons huidige pand aan. Het paste als een jas. Parallel daaraan hebben we het bedrijf een complete metamorfose gegeven. De nieuwe naam, Gubbels The Pipe Manufacturer, spreekt een internati-onaal publiek aan. Met de frissere uitstraling hebben we een totaal ander gevoel bij ons merk gecreëerd.”

[ 4 ] Pak de buitenkant én de binnenkant aan“Het nieuwe pand en de andere huisstijl waren een eer-

ste ‘uiterlijke’ stap, maar onze producten moeten daar natuurlijk wel op aansluiten. Het aantrekken van een ervaren Duitse pijpen-maker was de volgende stap om de kwaliteit naar een hoger niveau te tillen. Ons ‘huis’merk Big Ben levert mooie modellen voor een breed publiek, terwijl we ons met het merk Hilson richten op het hogere segment van de markt, met aandacht voor vakmanschap, design en een high-end afwerking. We leken klaar voor de toe-komst.”

Elbert Gubbels: ‘Focus je op waar je goed in bent’10 lessen in ondernemen binnen een nichemarkt

26 | Tabaktueel Tekst: Naomi Querido

Pijpenfabrikant Gubbels maakte vorig jaar een doorstart. Hoe wist de Roermondse le-verancier van rokersbenodigdheden zichzelf opnieuw uit te vinden? De 10 lessen van Elbert Gubbels. ‘We hebben geluisterd naar de markt.’

[ 5 ] Gebruik een dieptepunt als keerpunt“Over tien jaar rookt niemand meer, hoe gaan jullie dat

oplossen?”, zei de nieuwe accountmanager van de bank bij de ken-nismaking. De toon was gezet. Hij wilde dat we binnen drie maan-den alle leningen zouden afbetalen. Zelfs een realistisch tegen-voorstel, opgesteld met een advocaat en fiscalist, had geen zin: de bank hield voet bij stuk. Op 15 februari, de eerste dag van carnaval 2012, bleken alle rekeningen geblokkeerd. Na 140 jaar werd er een streep onder het bedrijf gezet. We strandden op de finish. Maar het faillissement bleek ook het keerpunt. Zonder huurcontract, zonder personeel en zonder bank, maar wel op basis van goede afspraken met onze crediteuren, konden we met een compleet schone lei onze mogelijkheden in kaart brengen.”

[ 6 ] Kies een nieuwe koers“Acht weken heeft het bedrijf stilgelegen. Acht weken

van enorme bezinning. Wat is er mogelijk in de markt? Waar ligt onze kracht? Wat moet er veranderen? En wat hebben we daarvoor nodig? In een denktank, bestaande uit onze financieel controller, de logistiek manager, mijn vader en ik, hebben we een nieuwe stra-tegie uitgestippeld.”

[ 7 ] Maak een cultuuromslag“Met een deels nieuw team konden we de cultuurom-

slag maken en logistieke en ICT-veranderingen doorvoeren. Zo gaan bestellingen nu standaard dezelfde dag de deur uit. In een korte tijd hebben we het bedrijf omgeturnd van een starre bedrijfs-cultuur naar een organisatie waar efficiëntie en de klant voorop staan. Het plezier is terug.”

[ 8 ] Focus op waar je goed in bent“Onze unieke kracht is dat we fabrikant zijn. We hebben

de expertise en kennis. Onze eigen merken tabakspijpen en acces-soires vormen daarom weer de basis. Consumenten over de hele wereld zijn verknocht aan de ragers en filters van Big Ben; daar ont-stond direct vraag naar na het faillissement. Tegelijkertijd gaan we stoppen met de licentie van Porsche Design; daar zat veel tijd en energie in die we liever stoppen in nieuwe producten om de pijp in the picture te brengen.”

[ 9 ] Werk aan je imago“Pijproken wordt als oubollig ervaren. Terwijl het zo’n

mooi product is, en er altijd een bijzondere sfeer hangt om het stoppen en aansteken van een pijp. Ik zie het als mijn roeping om daar iets aan te doen. De sigaar en de waterpijp hebben zich ook losgemaakt van dat imago. Ik wil pijproken weer tot lifestyle ver-heffen. Zo brengen we nu een starters set op de markt. met een pijp, stamper, ragers, filters én een gebruiksaanwijzing. De bele-ving centraal stellen, dat werkt.”

[ 10 ] Richt je blik op de toekomst“Een eyeopener was dat speciaalzaken ons vertelden

dat ze het ‘Gubbels-gevoel’ misten: ons assortiment was vervlakt en miste een eigen gezicht. Naar dat signaal hebben we geluisterd. We onderscheiden ons nu op diepgang en luxe. Dat zie je terug in ons aanbod. Met een uitgebreid assortiment voor de pijp- en siga-renroker, maar ook met handgemaakte waterpijpen uit Egypte, de Smokestik en zelfs nieuwe concepten als de elektronische water-pijpsigaret, de e-shish. De focus is terug. Dankzij de doorstart lopen we niet meer achter de zaken aan, maar richten we de blik weer vooruit.”

Tabaktueel | 31

Wanneer rookte je voor het eerst?Martin: “Mijn eerste sigaret rookte ik toen ik bij de luchtmacht zat, dat is rond 1948 geweest. In 1962 ben ik buiten mijn schuld om be-trokken geraakt bij een auto-ongeval. Ik heb toen wel vijf weken in het ziekenhuis gelegen. Daarna heb ik jaren niet meer gerookt. Totdat ik eind jaren 60 met mijn vrouw Tineke voor zaken naar Cu-raçao reisde. We vlogen met KLM. Aan boord had je destijds nog een lounge, en de purser bood me daar heel vriendelijk een sigaar aan. Dat kon in die tijd nog, je kunt het je nu niet meer voorstellen. Zo heb ik me laten overhalen.”

Vond je het direct weer lekker?“Ik vond het een beetje vreemd. Het was voor mij toen nog een ra-riteit. Ik heb de sigaar braaf opgerookt. En ja, daardoor ben ik toch wel aan de sigaar blijven hangen.”

Tegenwoordig rook je vooral Cubaanse sigaren. Hoe is dat zo gekomen?“Toentertijd vlogen we met onze passagiersvliegtuigen van Marti-nair veel op Cuba. Ik nam wel eens een kistje mee, of liet een boxje meebrengen. Ik heb allerlei sigaren uitgeprobeerd, maar de mees-te vind ik toch te licht. Ik houd van sigaren met pit. Sigaren uit Indonesië of de Filipijnen rook ik niet graag. Nee, als we cruisen in het Ca-ribische gebied, zeg ik tegen Tineke: ’Kom, kleed je mooi aan, dan gaan we van boord, gezellig winkelen.’ Zij weet dan al dat we voornamelijk sigarenwinkels zullen bezoeken, op zoek naar de beste, meest bijzondere sigaren. Waar ik ze vind? Panama City, Do-minicaanse Republiek, Cuba… overal op de wereld blijf ik moeite doen om een goede sigaar te vinden.”Tineke haakt even in. Lachend en mét knipoog: “Ik weet dat Martin helemaal niet van winkelen houdt, maar telkens trap ik er toch in. Elke keer verleidt hij me weer met hem mee te gaan op sigaren-jacht. Gelukkig maakt hij het daarna altijd goed met me.”

Wat is je favoriete rookmoment?“Ik heb er een aantal. Door het roken van een sigaar relax ik com-pleet. Aan het eind van een lange dag kom ik thuis, soms met een flink aantal saaie vergaderingen achter de rug. Dan schenken mijn vrouw en ik een mooi glas wijn in en gaan heerlijk buiten zitten op het terras, in een windvrij hoekje. Ik steek een mooie sigaar op en

dan praten we honderduit, over wat we beleefd hebben en wat we nog allemaal van plan zijn te gaan doen. Omdat ik alleen buiten rook, is dat in de winter wel eens wat lastig.

We hebben 37 jaar in Bloemendaal gewoond, en dat hele huis rook wel naar de sigaren hoor. Het zat in de gordijnen en overal. Het was een goed idee van Tineke om in ons nieuwe huis niet meer binnen te roken. In de auto rook ik nog wel. Een ander favoriet rookmo-ment is aan boord van een schip. We gaan regelmatig op cruiseva-kantie en dan ga ik heerlijk aan dek zitten lezen, met een geurende sigaar in de hand. Echte geluksmomenten zijn dat.”

Je bent een Bekende Nederlander. Ben je wel eens aangespro-ken op het feit dat je rookt?“Nou niet als ‘Bekende Nederlander’. Wel ergens anders. Het is lach-wekkend, maar op een cruiseschip, waar ik altijd buiten rook, kwam een dame uit een hut helemaal aan het andere eind van het schip klagen over het feit dat ze last had van de rook van mijn sigaar. Kennelijk stond de wind verkeerd. Daar trek ik me weinig van aan. Ooit ben ik Cigare Executive of the Year geworden. Dat was me wat. In Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk is dat groots gevierd. Het

sterrenrestaurant was omgeto-verd tot rookkamer en ingericht als luxe hotelsuite, inclusief gi-gantisch bed. Door bevriende gastheren die niet in het hotel werkten, ben ik met nog vijftig sigarengenieters compleet in de

watten gelegd. Bovendien kreeg ik hele mooie kistjes sigaren ca-deau. Een rokende Bekende Nederlander zijn was één groot feest. Wat ben ik toen verwend.”

Rook je veel?“Nee, ik ben een matige roker. Ik rook twee sigaren per dag, al jaren. Daar voel ik me goed bij. Omdat ik volgend jaar een ruimtevlucht ga maken, heb ik net een strenge medische keuring ondergaan. En wat denk je? Goedgekeurd natuurlijk! Ik ben een buitengewoon bevoorrecht mens.”

Tot besluit laat Martin me een wel heel bijzondere doos sigaren zien. Op het zilveren plaquette in de deksel staat zijn naam en de sigarenbandjes dragen zijn beeltenis. “Is dat nou niet heel bijzon-der?”, vraagt hij me met een trotse en blije blik in zijn ogen. ik knik en keer met een echte ‘Martin’-sigaar tevreden huiswaarts.

‘Ik houd van sigaren met pit’

30 | Tabaktueel Tekst en fotografie: Wilma Gudmundsson

Luchtvaartpionier Martin Schröder steekt graag een goede sigaar op. De oprichter van Martinair en grondlegger van de Nederlandse luchtvaart vormt al meer dan vijftig jaar een paar met zijn vrouw Tineke. Samen ontvangen zij me gastvrij in hun prachtige penthouse aan de kust, met uitzicht op zee.

Tabaktueel | Bekende Roker

Martinair-oprichter Martin Schröder

‘Ik ben een buitengewoonbevoorrecht mens’

Tabaktueel | Rokersbenodigdheden

Tabaktueel | 33

Wat maakt de Zippo lighter volgens jullie zo bijzonder?Leo Bakelaar: “Het is niet zomaar een aansteker. De Zippo lighter onderscheidt zich écht van andere producten. Allereerst is het een heel degelijk product. Zodra mensen ‘m aanschaffen, weten ze dat ze kwaliteit in huis halen. Daarnaast ziet hij er prachtig uit. Boven-dien krijgen klanten bij ons een levenslange garantie. Mocht hun aansteker toch stuk gaan, dan kunnen winkeliers hem opsturen. Onze medewerkers repareren de Zippo aansteker dan in ons servicecentrum in Emmerich, net over de grens in Duitsland. De aanstekers die hier binnen-komen, zien er soms behoorlijk gehavend uit. Soms lijkt het bijna alsof ze door een vrachtwagen zijn overreden!Natuurlijk komen ze niet als nieuw terug. Er zit altijd nog wel ergens een deukje in. Toch maakt dat voor klanten niet uit. Voor hen heeft de aansteker vooral een emotionele waarde. Sommige klanten stu-ren ons een bedankbriefje toe, zo blij zijn ze met de reparatie. Dat is denk ik vooral de reden waarom het met nog steeds zo goed gaat met ons merk.”

Toch zie je consumenten steeds vaker een wegwerpaan-steker kopen…Guido Heuvelmann: “Die aanstekers kun je niet vergelijken met een Zippo lighter. We zien wegwerpaanstekers ook zeker niet als concurrentie. Wie eenmaal een Zippo aansteker heeft, wil niets an-

ders meer. Ook voor winkeliers is het een interessant product, want het betekent een hogere kassa-aanslag.”

Hoe belangrijk zijn winkeliers voor het bedrijf Zippo?Bakelaar: “Ontzettend belangrijk! Zij moeten ons product verko-pen. We proberen winkeliers daarom zo goed mogelijk te onder-steunen bij de verkoop en hulp te bieden. Dat doen we bijvoor-

beeld door mooie displays beschikbaar te stellen. Door middel van draai- en lichteffec-ten proberen we de klant extra te triggeren om een aanste-ker te kopen. Ook presenteren we de Zippo aansteker van de

maand. Deze kun je alléén in de winkel kopen. Afgelopen maand hadden we bijvoorbeeld een speciale Valentijn-editie. Winkeliers die aan de maandelijkse actie meedoen, krijgen een vermelding op onze website. Klanten weten dan meteen waar ze heen kunnen. Dit is een mooie manier om consumenten naar de winkel te laten komen, in plaats van ze online te laten shoppen. Bovendien zijn er voor de winkelier geen extra kosten aan verbonden.”Heuvelmann: “Onze visie is sowieso dat je een Zippo aansteker moet kunnen voelen en vasthouden. Dat kan echt niet vanaf een plaatje op een website! Natuurlijk hoort internet erbij. Consumen-ten willen producten nou eenmaal met elkaar vergelijken. Maar we hopen dat onze webpagina vooral een informatieve rol speelt en we klanten ermee stimuleren om alsnog naar de winkel komen.

Guido Heuvelmann (l) en Leo Bakelaar van Zippo GmbH

Ook vormt de website voor ons een manier om winkeliers te be-danken. Zij hebben ons in al die jaren aan naamsbekendheid ge-holpen. Nu kunnen we wat terug doen.”

Wat mogen ondernemers dit jaar nog meer van jullie verwachten?Bakelaar: “Op zaterdag en zondag 9 en 10 maart organiseren we de allereerste beurs in Emme-rich. Op die dag kunnen win-keliers bijvoorbeeld zien hoe de aanstekers worden gere-pareerd. Heel handig, al is het maar om te begrijpen dat zo’n reparatieproces tijd in beslag neemt. Winkeliers kunnen het dan ook beter aan hun klanten uit-leggen. Ook hebben we tijdens de beurs interessante aanbiedin-gen die alleen die dag geldig zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan nieuwe displays, die óók voor kleinere winkels interessant zijn.”

Welke meerwaarde heeft de Zippo aansteker voor win-keleigenaren?Bakelaar: “Natuurlijk al de eerder genoemde hogere kassa-aan-slag. Maar voor winkeliers is het ook goed om te weten dat ze met de verkoop van een Zippo lighter een trouwe klant in huis halen. Voor de navulling, hoesjes en tasjes komt de consument namelijk altijd terug.”

Wat doen jullie om te vernieuwen, en bijvoorbeeld ook de jongere consument aan te spreken?Heuvelmann: “Voor de jeugd hebben we een aantal basismodel-len die wat goedkoper zijn. Daarnaast willen we Zippo aanstekers met trendy designs en plaatjes van popgroepen gaan verkopen. Natuurlijk hadden we die al, maar veel jongeren kennen Elvis Pre-sley en de Rolling Stones niet. We zijn nu op zoek naar iets hippers,

zoals bijvoorbeeld zangeres Shakira.”Bakelaar: “We hebben een spe-ciale app die ontzettend popu-lair is. Bij concerten mag je vaak geen echte aanstekers meer ge-bruiken, maar via de app zie je

een animatie van een brandende Zippo lighter. Ook leuk is dat de app laat zien hoe oud een aansteker is. Aan de onderkant van ieder exemplaar zit namelijk een nummer. Zodra je dat invoert, krijg je de ‘leeftijd’ van jouw Zippo aansteker.”

Breiden jullie het assortiment dit jaar nog uit?Heuvelmann: “Naast de basiscollectie komen we eind februari met een tussencollectie van zo’n tachtig exemplaren, waar winkeliers weer uit kunnen kiezen. Maar we zijn vooral ontzettend trots op de extra collectie die in maart verschijnt, na de beurs. De veertig aan-stekers die dan komen, zijn alleen en exclusief via ons in Nederland te krijgen. Heel uniek, want we zijn het enige land ter wereld met zo’n speciale collectie!”

32 | Tabaktueel Tekst en fotografie: Mirthe Diemel

De Zippo aansteker, welke winkelier kent ‘m niet? Vorig jaar bestond de beroemde aansteker alweer tachtig jaar. Als het aan managing director Guido Heuvelmann en Sales Manager Leo Bakelaar van Zippo GmbH ligt, komen daar nog minstens tachtig jaar bij. ‘Het is veel meer dan een aansteker alleen.’

‘Een Zippo aansteker moet je kunnen voelen en vasthouden’

Meer weten over Zippo aanstekers of meteen aan-melden voor de beurs op 9 en 10 maart? Kijk op www.zippo.nl

‘Onze speciale app is ontzettendpopulair’

Met de Zippo aansteker haal je een trouwe klant in huis

34 | Tabaktueel Tekst en fotografie: Eliane Mendes

Hoelang werk je als vertegenwoordiger in de groothandel?“Zo’n vijftien jaar. Veel klanten ken ik al net zolang en zijn inmiddels vrienden geworden. Je ziet elkaar regelmatig en bespreekt alles, van nieuwe producten tot problemen. Som-mige winkels zijn zelfs al met mij ‘meeverhuisd’ als ik van baan veranderde door de fusies in de branche. Zo ben ik begonnen bij Van der Laan Dekker, heb ik daarna HD vertegen-woordigd en werk ik nu bij Groothandel Bergsma.”

Wat maakt jouw vak zo boeiend?“De diversiteit. De kunst voor een groothandel is om te kijken naar het complete plaatje dat een tabakszaak of tankstation biedt. Daarom zijn de persoonlijke bezoeken zo van be-lang. Klopt het assortiment? Met welke aanvullingen is de omzet nog verder te verhogen? Het verandert soms snel: cd’s en dvd’s zijn bijvoorbeeld helemaal verdwenen, terwijl tele-foon-, feest- en kantoorartikelen een opmars maken. Uiteindelijk bepaalt de consument hoe een winkel eruitziet.”

Zie je veel verschillen in het aanbod bij de winkels die je bezoekt?“Jazeker. Mijn rayon loopt van Nijmegen tot Zwolle, omvat de Veluwe en de Gooi- en Vechtstreek. En daarbinnen zijn wezenlijke verschillen. De mentaliteit van de consumen-ten is ook anders. In de Randstad zie je meer ‘gedurfde’ producten: waar een winkel in Twello twintig waterpijpen heeft, staan er in een Hilversumse zaak minimaal honderdvijf-tig. Hetzelfde geldt voor de prijzen; in het oosten betaal je voor een kop koffie onderweg tachtig cent, in het westen zomaar meer dan een euro.”

Ben je veel onderweg? “Je kunt wel stellen dat mijn auto mijn kantoor is! Tezamen met mijn iPad en iPhone, want zo houd ik mijn mail, agenda en contacten op orde. Ook kan ik klanten daarmee laten zien hoe ze via onze webshop hun bestellingen kunnen doen. Dat gaat sneller, je maakt geen fouten én je hebt een beter overzicht in de ruim 4.500 artikelen die we aanbieden. Het voordeel van groothandel Bergsma is de ‘platheid’ van de organisatie: de lijnen zijn kort en er kan veel. Dankzij die persoonlijke benadering heb ik mijn klanten echt iets extra’s te bieden.”

Hoe breng je je vrije tijd door?“Naast autorijden heb ik nog een hobby op wielen: ik ben gek op motorrijden. Samen met mijn zwager ga ik regelmatig op pad en rijden we in onze eigen stijl door het land. Twee tot drie keer per jaar gaan we naar het buitenland, voor classic bike-evenementen in België en Duitsland. Mijn muzieksmaak past daarbij. Onderweg luister ik graag classic rock, van Bryan Adams tot Dire Straits.”

Met wie zou jij een dag willen meerijden?“Van Jan Peter van Rooij van Autodrop wil ik graag weten wat bij hen de ontwikkelingen zijn!”

In alle soorten en maten stappen ze de winkel binnen: vertegenwoordigers. Wat zien ze, doen ze en maken ze zoal mee? Dit keer rijden we mee met Frank van Asselt (44) van Groothandel Bergsma.

Frank van Asselt vanGroothandel Bergsma

In de auto met

Tabaktueel | In de auto met Tabaktueel | Tabak

Tabaktueel | 35

Al 100 jaar Camel!

‘The Camels are coming’. Met deze legendarische teasercampagne lanceert R.J.

Reynolds Tobacco in 1913 de Camel-sigaretten in Amerika. Nederland volgt begin

jaren 20. In het Tabaks Historisch Museum toont eigenaar Louis Bracco Gartner

ons de vermelding van de octrooiaanvraag van het beeldmerk. ‘Camel was één

van de eerste importsigaretten in ons land.’

‘Uiteindelijk bepaalt de consument hoe

een winkel eruitziet’

Tabaktueel | 3736 | Tabaktueel Tekst: Brigitte de Swart Fotografie: Robbert Frank Hagens

Tabaktueel | Tabak

“Wat de Camel-sigaret zo bijzonder maakt? De combinatie van Amerikaanse en Turkse tabak zorgt voor een oosterse smaak. Dat was iets nieuws en sprak enorm tot de verbeelding”, vertelt Louis Bracco Gartner in zijn compacte museum in Delft. “Decennialang zat hier de tabakszaak die mijn vrouw en ik in 1968 hebben over-genomen van mijn schoonmoeder. Toen we in 2004 besloten om te stoppen met de winkel en het postagentschap, opende de bur-gemeester van Delft nog datzelfde jaar het Tabaks Historisch Mu-seum.”

ConnaisseurZijn uitgebreide collectie tabaksartikelen heeft Bracco Gartner in de loop van de tijd opgebouwd. “Eind jaren 70 kreeg ik een verza-meling van 250 pijpen. Zo is het begonnen. Nu zijn het er 12.000. Samen met zo’n 1.300 boeken, tijdschriften en allerlei rookartike-len maken ze deel uit van de grootste privécollectie van tabakspro-ducten in Nederland.”Inmiddels mag Bracco Gartner zich een connaisseur op tabaksge-bied noemen. “De passie voor historie heb ik altijd gevoeld. Ge-schiedenis is een van de weinige vakken waar ik goed in was. Als je die interesse vervol-gens kunt combineren met je werk, is dat mooi meegenomen. Een pakje sigaretten kan iedereen verkopen, maar het ver-haal erachter, dát kennen de meesten niet. Zaterdags, als ik in de winkel stond, kon ik naar hartenlust mijn vakkennis inzetten. Dan voelde ik me de koning te rijk.”

EmigrantenDe opkomst van de importsigaret begint in Nederland rond 1850. Zo start de Amsterdamse firma Van Kerckhof in 1885 als eerste een ‘mechanisch’ sigarettenfabriekje. Als ervaren sigarettenrollers zijn het vooral Oost-Europese en Russische emigranten, die er op weg naar Amerika tijdelijk werken om de overtocht bij elkaar te verdie-nen. Tussen 1910 en 1930 schieten de sigarettenfabrieken in ons land als paddenstoelen uit de grond. In Rotterdam vestigen zich twee grote bedrijven: British American Tobacco (1910) en de Vit-toria Cigarette Company (1917). In Eindhoven opent sigarenfabri-kant Mignot & De Block in 1911 een eigen sigarettenfabriek. En in datzelfde jaar start ook de Philips tabaksfabriek in Maastricht met de productie van sigaretten. De Turmac fabriek vestigt zich in Arn-hem-Zevenaar, in 1920, een jaar later gevolgd door Eduard Laurens in Den Haag. En dan zijn er nog de kerftabaksfabrieken als Van Nelle, Douwe Egberts en Niemeijer, die eveneens sigarettentabak produceren.

AmateurtabakOndertussen komt R.J. Reynolds in 1921 met de voorverpakte Ca-mel-sigaretten op de Nederlandse markt. Toch zal het nog tot het

einde van de Tweede Wereldoorlog duren voordat de Amerikaanse sigaret – als symbool van de bevrijding – in ons land vaste voet aan de grond krijgt. Want wanneer de schoonouders van Bracco Gartner de Delftse tabakswinkel in 1941 overnemen, is de voor-raad tabak vrijwel nihil. De import van tabak ligt door de oorlog namelijk volledig stil. En wat nog beschikbaar is, nemen de Duit-sers grotendeels in beslag. Dus moet de tabak van eigen bodem komen. “De kwaliteit liet natuurlijk te wensen over, maar het was beter dan niets”, zegt Bracco Gartner. “Als amateur mocht je op een stuk grond van 10 bij 10 meter tabak telen voor eigen gebruik. Dat gebeurde dan ook massaal. Voor de fermentatie, het broeiproces van de tabak, kon je terecht bij fabrieken die de Duitsers daarvoor aanwezen. Gemiddeld 75 procent kreeg je terug in de vorm van ‘Amateurtabak’ of ‘Amateursigaretten’. De overheid verspreidde zelfs instructieboekjes onder de bevolking om de tabaksteelt op de schaarse grond in goede banen te leiden.”

DoorbraakTabak was van grote waarde in oorlogstijd. Bracco Gartner: “Mensen betaalden er woekerprijzen voor, dat zegt genoeg. Driekwart van

de volwassenen rookte toen; nu is dat ruim een kwart . Roken was ge-meengoed en tabak was, net als brood en suiker, op de bon verkrijgbaar.

Dat de gedropte voedselpakketten aan het einde van de oorlog ook sigaretten bevatten, geeft wel aan dat roken tot de basisbe-hoeften behoorde.” Voor Amerikaanse merken betekende de ver-spreiding door de soldaten een doorbraak op de Europese markt. “Camel is er ook in ons land bekend door geworden”, aldus Bracco Gartner. “Waar het Nederlandse Caballero een echt arbeidersmerk was, werd Camel een sigaret voor de beter gesitueerden.”

Snelste groeierIn de jaren daarna neemt de populariteit van het merk snel toe. In 1986 heeft het merk nergens ter wereld zo’n groot marktaandeel als in Nederland (11,2 procent). Dat is mede te danken aan de aan-trekkelijke campagnes, waarmee R.J. Reynolds de wereld verovert. Bracco Gartner: “Terugkijkend was het rokende billboard op het New Yorkse Times Square in de jaren 40 misschien wel de meest spectaculaire stunt. Uit de mond van de afgebeelde Camel-roker kringelde elke vier seconden een rookwolkje omhoog.”Sinds 1999 heeft Japan Tobacco International (JTI) de productie van Camel buiten Amerika in handen. Met een marktaandeel van bijna 12 procent is Camel het snelst groeiende merk van Nederland. Ondanks het algehele reclameverbod, de voortdurende prijsver-hogingen en de toenemende concurrentiestrijd in de afgelopen jaren, wint Camel nog steeds terrein als creatief en eigentijds merk. Waarmee de ‘kameel’ in Nederland nog een lang leven beschoren lijkt.

Louis Bracco Gartner met

zijn vrouw én levensgrote

Camel pin-up, dé marke-

ting hit van de jaren 50.

De eigenaar van het Tabaks

Historisch Museum in Delft

met de vermelding van de

octrooiaanvraag van het

beeldmerk van 30 januari

1928.

‘Een pakje sigaretten kan iedereen verkopen, maar het verhaal erachter niet’

1911In Eindhoven opent sigarenfabrikant Mignot & De Block een eigen sigarettenfabriek

In dit zelfde jaar start ook de Philips tabaksfabriek in Maastricht met de productie van sigaretten.

1920De Turmac fabriek vestigt zich in Arnhem-Zevenaar. Al snel volgen er meer sigarettenfabrieken die hun deuren in Nederland openen.

1929De net opgerichte kerftabaksfabrieken van Van Nelle, Douwe Egberts en Niemeijer richten zich ook op productie van sigarettentabak.

1913De start van Camel. In dit jaar lanceert R.J. Reynolds Tobacco het merk in Amerika.

1910British American Tobacco vestigt zich in Rotterdam

1917Vittoria Cigarette Company vestigt zich in Rotterdam

1850De opkomst van de importsigaret begint in Nederland op te komen met kleine sigarettenfabriekjes.

1921Octrooiaanvraag voor het merk Camel in Nederland. In 1928 wordt ook het octrooi voor het beeldmerk vastgelegd.

Tabaktueel | Reisreportage

Tabaktueel | 39

Op avontuur in de speel-tuin van de rich & famous

Monaco

Monaco staat bekend als een schatrijk dwergstaatje, waar de beroemdste en rijkste mensen ter wereld vertoeven om onder de zon van ultieme luxe te genieten. Hoe ziet die jetset lifestyle eruit? Natasha Smit dook een dagje onder in een wereld van pracht en praal.

Tabaktueel | Reisreportage

Tabaktueel | 41

Met piepende remmen komt er op de boulevard van Monaco een sportwagen van het Italiaanse merk Abarth aangereden. De be-stuurder laat de motor nog even flink grommen. Vroem, vroem-mm... het geluid van zijn motor is door de hele haven te horen. Een groep Japanse toeristen kijkt verbaasd toe. Als de zijdeuren openzwaaien, komt er een heuse Formule 1-autocoureur uit de wagen gestapt. Paparazzi snel-len toe en de camera’s klikken. De stoere autocoureur draait zich een paar keer om, poseert voor de fotografen en gaat er dan weer vandoor. Zoiets overkomt je in Monaco.

Luxe jachtenHet prinsdom staat bekend als een mondaine badplaats aan de Côte d’Azur, waar beroemde mensen als modeontwerper Karl Lagerfeld en de Zweedse tennis-ser Björn Borg een optrekje heb-ben. De familie Grimaldi bezet al meer dan zevenhonderd jaar de troon in het vorstendom. Door de grote luxe en het gunstige belastingklimaat zijn er veel internati-onale rich & famous die in dit kleine land een huis bezitten of een jacht hebben liggen. Het aantal miljonairs op deze twee vierkante kilometer is enorm.Bij het betreden van de boulevard van Monaco overweldigt alle luxe me dan ook. Het ene jacht is nog groter en mooier dan het andere. Exclusieve jachten die miljoenen euro’s kosten. Op de stei-

gers struikel ik over de touwen van de schepen die hier voor anker liggen. Het uitzicht op de baai, met de witte jachten in de blauwe Middellandse Zee en de kleine huisjes aan de voet van de berg, is magnifiek. Ik kijk mijn ogen uit.

Zal ik vragen of ik een ritje mee mag maken met zo’n specta-culair superjacht? Maar helaas, deze luxe speeltjes van ‘s werelds elite zijn niet voor iedereen be-schikbaar. Daar moet je toch op zijn minst zes nullen op je bank-rekening voor hebben staan of een celebrity in de Europese gla-mourscène voor zijn. Met mijn inkomen en beroep blijven de entreeplanken onbereikbaar.

Een luchtbelMaar niet alle Monegasken zijn zo rijk, vertellen twee tienermeisjes die op de groene trappen op weg naar het paleis Princier zitten. “Dat we in Monaco wonen, bete-kent niet dat we een dik gevulde

portemonnee hebben en een jetset lifestyle hebben”, vertelt Fiona (17). “Ik kom uit een modaal Frans gezin en ga gewoon naar school.” Ze is niet de enige Française, slechts 17 procent van de bevolking is Monegask. Meer dan de helft van de 30.000 inwoners komt uit Italië en 28 procent heeft de Franse nationaliteit.“Monaco is een luchtbel”, vindt haar vriendin Mathilde (17), terwijl ze met haar gemanicuurde nagels door haar lange haren woelt. “Je ziet hier dure auto’s, mooie tuinen met palmbomen en een prach-

tig casino. Als het warm is, dan ga ik met vriendinnen op het strand liggen zonnen en ‘s winters rijden we in een uurtje naar de Alpen om daar te skiën. Alles ziet er fantastisch uit, maar niets is echt.”Fiona wil na haar examen vertrekken uit Monaco. “De mensen zijn hier vaak snobistisch en opper-vlakkig. Op een feestje kijken ze vooral naar elkaar om te zien hoe de anderen eruit zien. Kleding, auto’s, status... het uiterlijk is hier veel te belangrijk.”

Rosie’s barDe 80-jarige Rosie bewaart goede herinneringen aan de glorieda-gen van haar in de jaren 50 en 60 wereldberoemde bar Chatham. Bij haar aan de bar hingen top-coureurs als de Britse drievoudig wereldkampioen Graham Hill en Peter Collins. “Onze bar zat mid-den op het parcours van de For-mule 1. Als de races afgelopen wa-ren, kwamen alle coureurs en hun monteurs bij ons langs voor een biertje. Dan pakte mijn man zijn gitaar en dan speelden ze samen een deuntje. C’était la fête.’’ Rosie’s bar was vijftig jaar lang de place to be voor coureurs en Amerikaanse mariniers, die verderop gestationeerd zaten. In 1996 moest de bar echter plaatsmaken voor een hartkliniek en verplaats-te het café zich naar het oude centrum. In hetzelfde jaar overleed de echtgenoot van Rosie. Het tachtigjarige vrouwtje verdient nu haar geld met een souvenirwinkeltje in het centrum.

Toch kijkt Rosie met trots terug op haar verleden. “Als ze hadden verloren, dan kwamen ze bij mij om uit te huilen. Maar de auto-sport is wel veranderd. Vroeger was het een sportieve strijd tus-sen teams. De monteurs werkten keihard om de raceauto’s zo snel

mogelijk over het parcours te laten racen. Nu draait het in de Formule 1 vooral om geld. De monteurs van de verschillende teams praten niet meer met el-kaar; alles is geheim.”

Casino van Monte CarloVoor het imposante gebouw van het wereldberoemde Ca-sino de Monte Carlo valt mijn mond al open bij de aanblik van de dure en mooie auto’s die voor de deur staan geparkeerd. Een Lamborghini, Maserati en Porsche staan naast elkaar. Maar van binnen ziet het casino, dat in 1858 ontworpen is door de Franse architect Charles Garnier, er pas echt indrukwekkend uit.

Door de glinsterende muren met bladgoudverf, de Middeleeuwse schilderijen en het rode tapijt op de grond voelt het alsof ik door een paleis wandel. Dit is zoals een klassiek casino er uit hoort te zien. Hier waagt de happy few een gokje aan de roulettetafels. Het liefst zou ik een baljurk aantrekken en aan de hand van een prins een plekje kiezen bij de roulette. Maar aan mijn hand geen prins. Wel krijg ik van de lieftallige Giulia de Grandis een privérond-leiding. Met haar aan mijn zijde gaan er allerlei deuren en zalen

40 | Tabaktueel

‘Door de grote luxe en het gunstige belastingklimaat trekt Monaco de

rich & famous aan’‘Je struikelt hier over de exclusieve

jachten die miljoenen euro’s kosten’

Tekst en fotografie: Natasha Smit

Heeft u een fi scale vraag? Heeft u een fi nanciële kwestie die u wilt voorleggen voor een bespreking in Tabaktueel? Mail uw vragen naar info@tabaktueel.nl!

Tabaktueel | 43

Tabaktueel | Column

Vanaf 1 januari 2014 gaat de werkkostenregeling in. Dat lijkt nog ver weg, maar u krijgt er nu al mee te maken. Want vóór 1 maart aanstaande moet u aangeven of u de oude of de nieuwe rege-ling kiest voor het jaar 2013. Wat houdt werkkostenregeling in? En is het raadzaam is om dit jaar al voor de nieuwe regeling te kiezen?

WerkkostenregelingVolgend jaar verandert de wetgeving voor het toekennen van vrije vergoedingen en verstrekkingen in de loonsfeer. Werk-gevers kunnen via de werkkostenregeling vanaf 1 januari 2014 maximaal 1,5 procent van de totale fiscale loonsom van de on-derneming besteden aan onbelaste vergoedingen en verstrek-kingen aan werknemers. Een voorbeeld: bij een totale fiscale loonsom van 40.000 euro per jaar kan de werkgever 600 euro per jaar belastingvrij vergoeden. Het is dan niet meer van be-lang welke werknemer welke vergoeding krijgt.

Komt het totaal van de vergoedingen en verstrekkingen uit bo-ven de 1,5 procent ‘vrije ruimte’, dan is de werkgever over het meerdere een eindheffing van 80 procent verschuldigd. Deze eindheffing draagt u af via de aangifte loonheffingen. Sommi-ge gerichte vrijstellingen vallen buiten de werkkostenregeling, zoals de vergoeding van maaltijden tijdens overwerk, zakelijke reiskosten en opleidingskosten. Deze kosten hoeven niet te worden meegenomen binnen de vrije ruimte.

Overstappen?U kunt ervoor kiezen om de werkkostenregeling dit jaar al toe te passen. In de aangifte loonheffing over januari 2013, die uiterlijk 28 februari aanstaande wordt ingediend, moet elke werkgever de keuze maken voor het jaar 2013. Of het ook raadzaam is? Dat

hangt met name af van het totaal aan vrije vergoedingen en verstrekkingen dat u op dit moment aan uw werknemers geeft. Indien de vrije ruimte lager is dan het totaal aan vrije vergoedin-gen en verstrekkingen dat de werknemers nu ontvangen, dan lijkt keuze voor de oude regeling raadzaam. Dit is echter niet altijd het geval. Overleg daarom met uw accountant of adviseur.

VoorbereidenKiest u voor de werkkostenregeling, dan komen daar nog een aantal administratieve stappen bij kijken. Naast het aanpassen van de bestaande arbeidsvoorwaarden, moet de financiële ad-ministratie de overstap maken. Alle vergoedingen en verstrek-kingen in de vrije ruimte worden straks apart gerubriceerd. Voorts moet in de administratie bijgehouden worden hoeveel vrije ruimte er gedurende het jaar nog is, en vanaf wanneer u eventueel loonbelasting moet gaan betalen over de vergoe-dingen. Belangrijk detail: de vergoedingen en verstrekkingen worden berekend inclusief BTW, terwijl de meeste kosten in de administratie juist exclusief BTW worden verwerkt.

Ook wanneer u besluit dit jaar nog niet de werkkostenregeling toe te passen, bereid hoe dan ook uw financiële administratie voor op deze regeling. Vanaf 1 januari 2014 bestaat immers geen keuze meer!

Bob Jong

De werkkostenregeling

Registeraccountant Bob Jong is partner van Phidra Accountants & Adviseurs. In elk nummer van Tabaktueel belicht hij een fiscaal of bedrijfs-economisch vraagstuk. Dit keer:

42 | Tabaktueel

open die voor het gewone publiek gesloten blijven. Zo is er een privézaal voor de gasten die tijdens het spelen wat meer privacy verlangen. Bij de publieke tafels kun je met een briefje van twintig nog een gokje wagen, maar hier wordt er om hogere bedragen ge-speeld. En als een bezoeker hele-maal geen andere gasten wil te-genkomen, kan hij via een aparte uitgang het casino verlaten. De wereld van geld, pracht en praal stelt ook hoge eisen aan privacy en veiligheid.

Courtisanes en tsarenIn La Salle Blanche wijst Gulia me op een groot schilderij waarop drie naakte vrouwen staan afge-beeld. “Tussen 1890 en 1920 ver-leidden deze courtisanes in het casino heel wat hooggeplaatste heren. Zo nam de beeldschone Otéro regelmatig de Russische tsaar mee naar huis. Maar ze was strikt: voordat ze met de man-nen het bed indook, moesten ze eerst een gokje wagen in het casino. Otéro vond twee dingen in het leven mooi”, vertelt Giulia: “Naar het casino van Monte Carlo gaan en daar wat winnen – of naar het casino gaan en verliezen. Op latere leeftijd stapte Otéro het casino ineens weer binnen. Ze had geen cent meer en vroeg het gokpaleis hulp. Ze hebben haar eerst een salaris gegeven, maar dat vergokte ze binnen de kortste keren. Daarom hebben ze haar een klein appartement aangeboden in Nice, waar ze tot haar dood in 1988 heeft gewoond.’’

Koninklijke dansMijn lieftallige begeleidster laat me ook nog een kijkje nemen in La salle d’Opéra, een klassieke zaal met roodpluchen stoelen, waar prins Albert op zijn huwelijk in juli 2011 danste met de Zuid-

Afrikaanse zwemster Charlene Wittstock. Wereldberoemde gas-ten, van royals tot staatshoofden en van captains of industry tot modekoningen en sporters aan-schouwden in deze prachtige klassieke zaal de openingsdans van prins Albert en zijn prinses.In Monaco worden prins Albert II en zijn prinses Charlene overi-gens aanbeden, vertelt de tach-tigjarige Rosie. “Met de familie Grimaldi weten we waar we aan toe zijn. De familie zit al zeven-honderd jaar op de troon. We hebben in Monaco een regering, maar ons hart ligt bij de Gri-maldi’s. Prins Albert wordt door iedereen geadoreerd en prinses Charlene is een mooie prinses. Ik

vind het een prachtig stel, dat veel voor de Monegasken gaat bete-kenen.” Ik koop een ansichtkaart van het koninklijke koppel in haar souvenirwinkel. Een mooie herinnering van een flitsbezoek aan dit mondaine ministaatje.

‘In dit klassieke casino waagt de happy few een gokje aan de roulettetafels’

Phidra Accountants & AdviseursT: 023-5186140www.phidra.nl

Tabaktueel | Hoe is het nu met

Tabaktueel | 4544 | Tabaktueel Tekst en fotografie: Linda Groothuijse

In het gastvrije Brabant wordt uw verslaggeefster in De Compagnie hartelijk ontvangen met een heerlijke cappuccino. Ik tref het goed, want koffi ezetten kan deze speciaalzaak in koffi e, thee en tabak als de beste. De koffi e wordt hier iedere twee dagen vers gebrand in een speciale grote koffi ebrander, een groot apparaat dat een pro-minente plek heeft in de winkel. Met de verse cappuccino gaan we achter zitten, in het proefl okaal, waar klanten mogen genieten van een goede sigaar en een lekker kopje koffi e. John: “Deze ruimte hebben we in 2009 gecreëerd om in te spelen op het rookverbod. We zien het als een extra service. Mannen kunnen hier rustig koffi e drinken en een fi jn sigaartje roken, terwijl hun vrouw winkelt in de stad.”

Koffie, thee en tabakDe Compagnie met haar au-thentieke uitstraling is al bijna tachtig jaar in de familie van John. Voorheen heette de winkel Het Pijpenhuis, maar tien jaar geleden hebben John en Anneke voor een nieuwe naam gekozen. Anneke: “’De Compagnie’ dekt onze la-ding veel beter. We verkopen nog steeds pijpen en tabak, maar ook thee en koffi e. De ‘koloniale waren’ passen uitstekend bij de rest van ons assortiment. Ze zijn vaak afkomstig uit dezelfde landen en doorlopen ook dikwijls hetzelfde proces van fermenteren en me-langegeren. Met deze producten bedienen we bovendien meestal

dezelfde klantgroepen, mensen die willen genieten en voor kwa-liteit kiezen. En het heeft als leuke bijkomstigheid dat we ook veel niet-rokers over de vloer krijgen.

” In 2009 was John nog drie dagen in de week werkzaam als eco-nomieleraar. Dat is sinds twee jaar niet meer het geval. Het viel niet meer te combineren met de zaak. “Als zelfstandig ondernemer moet je tegenwoordig steeds meer ballen tegelijk de lucht in hou-den”, vindt John. De winkelier doelt onder meer op de toenemen-de administratielast. “Ik merk dat een aantal leveranciers slordiger wordt. Bestellingen kloppen niet, er is een korting niet verrekend

of er is iets mis met een factuur. In bijna de helft van de gevallen moet ik nabellen. Dat is verve-lend en bovendien tijdrovend. Ook de steeds wisselende prij-

zen en verpakkingen leveren het nodige extra werk op. Daarbij komt dat wij, in tegenstelling tot gemakszaken, vaak langer met een klant bezig zijn. We trekken zo een kwartier uit om tekst en uitleg over een nieuwe sigaar, waterpijp of pijp te geven.”

Drie webwinkelsDe Compagnie heeft inmiddels een eigen website en drie ver-schillende webwinkels. Pijprokers kunnen digitaal terecht in Het

Pijpenhuis met een ruim assortiment tabakspijpen, pijptabak en ac-cessoires. Voor fi jnproevers van vers gebrande koffi e en verfi jnde theesoorten is er de webshop van De Compagnie en voor tabak en rokersbenodigdheden kunnen klanten online bestellen op De Compagnietabak. Dat kunnen John en Anneke niet met zijn twee-en bolwerken. Anneke: “Naast dat wij drie man personeel in dienst hebben, springen onze zoons Geert en Corneel regelmatig bij. Ze hebben ieder een eigen carrière, maar tabak, koffi e en thee zit nu eenmaal in hun bloed.”

Trends oppikkenOm hun vakkennis op peil te houden maken John en Anneke elk jaar een aan-tal (verre) reizen. Het ProCigar-festival op de Dominicaanse Republiek is voor hen een van de hoogtepunten van de afgelopen jaren. Anneke: “Als echte sigarenliefhebber krijg je de kans om achter de schermen te kijken bij de grootste tabakspro-ducenten ter wereld. Tijdens deze sigarenreis worden noviteiten op sigarengebied gepresenteerd, bezoek je diverse tabaksplan-tages en maak je verschillende seminars en galadiners mee. Erg indrukwekkend allemaal en bovendien ontzettend gezellig.” Dit jaar reist het echtpaar samen met hun zoons naar de Tabakbeurs in Las Vegas. “Amerika loopt voorop op het gebied van tabak en

koffi e. Tijdens zo’n reis doen wij dan ook volop inspiratie en frisse ideeën op”, aldus Anneke. Wat zijn trends die het echtpaar onlangs heeft gespot? John: “Slow coff ee is momenteel in. Dit lijkt veel op de ouderwetse fi lterkoffi e. Er wordt heet water op versgemalen koffi e in een fi lter geschonken. Langzaam druppelt dit hete water door het koffi emaalsel, waardoor de diverse smaken van de koffi e goed worden opgenomen.”

SigarenclubOok de sigaar wordt herontdekt. Volgens John spreekt onder meer de autoriteit die een sigaar uitstraalt jongeren en allochtonen aan:

“We organiseren twee keer per jaar een sigarendiner en met onze sigarenclub komen we maandelijks in een café bij-een. Hier mogen leden of geïnteresseer-den blind komen proeven. Na afl oop

maken we bekend welke drie soorten sigaren we hebben gerookt.” En zijn klanten, ondanks de crisis, nog steeds bereid om meer te be-talen voor een betere kwaliteit? Volgens Anneke wel: “We zien dat de jongere generatie liever kiest voor kwaliteit en smaakbeleving. Voor grote uitgaven als een nieuw huis, een auto of een dure va-kantie houdt de consument de hand op de knip. Maar voor kleine luxe trekken onze klanten graag hun portemonnee. Zij willen toch kunnen blijven genieten.”

‘Op reis zien we de laatste trends en doen we nieuwe ideeën op’

‘Klanten hebben meer over voor kleine luxe’

De heerlijke geur van koffie en thee komt je tegemoet in De Compagnie, de winkel van John en Anneke Bodar. Vier jaar geleden bracht Tabaktueel een bezoek aan deze modern-klassie-ke zaak uit 1935, die ligt aan de voet van de Grote Kerk in Breda. Hoe gaat het nu met dit echtpaar dat inmiddels 25 jaar dit familiebedrijf runt?

Anneke en John Bodar van De Compagnie

‘De sigaar wordt herontdekt’

Tabaktueel | Kansspelen

Tabaktueel | 49

Op maar liefst drie Staatsloten die Rob Bisschops verkocht in zijn Primera aan de Zijlstraat in Haarlem, viel een hoofdprijs van 100.000 euro tijdens de Geluks-trekking van 1 oktober 2012.

Hoe verliep de Gelukstrekking?“Op 1 oktober viel 24 uur lang elk kwartier een hoofdprijs van een ton. Van de 96 trek-kingen zijn drie winnende lotnummers in mijn winkel verkocht. Dat wist ik niet hoor, we kregen een telefoontje van de Regio-naal Accountmanager van de Nederlandse Staatsloterij. Wie de winnaars zijn weet ik ook niet, want er zit aan de loten geen naam verbonden. Prijswinnaars moeten zelf hun lot controleren en contact opnemen met de Staatsloterij.”

Bij de Staatsloterij blijven winnaars ano-niem, maar er is wel aandacht voor de win-kel waar het winnende lot is verkocht. Hoe heeft u daar gebruik van gemaakt?“Omdat hier drie loten zijn gevallen, kregen we van de Nederlandse Staatsloterij een drie meter lange taart. Die hebben we met onze klanten samen opgesmikkeld. In dit geval komt de publiciteit vanzelf. De lande-

lijke krant hebben we niet gehaald, maar de lokale kranten wel. We hebben het ook op Facebook gezet. Mensen komen soms van mijlenver om bij ons een lot kopen.”

Wat levert het vallen van zo’n grote geld-prijs op voor de winkel?“De 100.000 euro is al vaker bij ons gevallen, maar in de guldentijd is bij ons ook eens een miljoen gevallen. Mensen onthouden dat. De Staatsloterij is voor mij ook belangrijk. Ik heb een kleine winkel van 45 vierkante me-ter, en moet het hebben van tabak en Staats-loten. Ik ben blij dat ik evenveel verkocht heb (achtste verkooppunt van Nederland, red) als vorig jaar.”

Welke plannen heb je om nog meer te ha-len uit de titel van ‘prijzenspecialist’?“Ik ben altijd al actief geweest met Staatslo-ten. Ik sta er mee op en ik ga er mee naar bed. Ik verzin veel acties. Zo hebben wij net een weekend Parijs weggegeven. En ik verloot elke maand een straatje. Het Boulevardspel loopt ook goed.. Het is niet altijd gemakke-lijk om honderd mensen bij elkaar te krijgen, maar mensen vinden het wel leuk om samen mee te spelen en komen ervoor terug.”

Op 10 oktober viel de maande-lijkse hoofdprijs van 1 miljoen euro op vijf 1/5 loten. Hans de Jong verkocht een van de win-nende 1/5-loten. Op zich al bij-zonder, tot bleek dat in de winkel van zoon Wim eveneens een win-nend 1/5-lot was verkocht.

Vertel eens, hoe verliep de trekking?“In de trekking van 10 oktober 2012 viel hier één vijfde van de hoofdprijs van één miljoen. Dat betekent dat een gelukkige prijswinnaar die bij mij dat lot heeft gekocht – voor 3 euro – inmiddels 200.000 euro heeft mogen bij-schrijven op zijn rekening. Leuke deal toch? Het is ook wel heel toevallig dat zowel ik als mijn zoon, net over de brug in Uithoorn, een winnend 1/5 deel van dit lotnummer verko-pen.’

Winnaars blijven anoniem, maar er is wel aandacht voor de winkel waar het winnen-de lot is verkocht. Hoe heeft u daar gebruik van gemaakt?“Naast taart en vlaggetjes in de winkel zorgt de aandacht van de lokalkrantjes voor posi-tieve reclame. Mensen uit bijvoorbeeld Woer-den, Harmelen en Nieuwgein komen nu hele-maal naar Mijdrecht om bij mij hun Staatslot te kopen. Dat zijn nieuwe klanten, die denken dat mijn winkel geluk brengt. Ik merk dat meer mensen mijn winkel binnenstappen. Anderen hoeven aanvankelijk geen Staatslot, tot ze zien dat er een paar ton is uitgekeerd. Dan willen ze ineens toch meespelen. Zo werkt het.”

Welke plannen heb je om nog meer te halen uit de titel van ‘prijzenspecialist’?“Extra acties organiseer ik op dit moment niet zoveel. Dat vind ik te veel risico. De kosten van bijvoorbeeld een iPod die ik weggeef, moet ik toch weer compenseren met de verkoop van extra loten. Liever plaats ik advertenties in de krant om mensen attent te maken op een trekking. Wanneer er een trekking is, komen de mensen toch als eerste weer naar mijn winkel.”

Het was letterlijk knallen voor John Monnik en Wim van Vuure op Oudjaarsavond 2011. De Jack-pot van 14,1 miljoen euro bleek in hun winkel verkocht. Voor de Oudejaarstrekking van dit jaar stonden er rijen met mensen voor de winkel.

Hoe verliep die Oudjaarstrekking van 2011?“De Jackpot van 14,1 miljoen euro viel op een Boulevardspel waar in totaal 65 mensen in meespeelden. Eén iemand speelde met tien delen. Die is in één klap miljonair gewor-den. Op die Oudejaarsavond werden wij om drie uur ’s nachts gebeld door een klant, die vertelde dat bij ons de Jackpot was geval-len. Verrek, het is wáár, zagen we. We heb-ben meteen alle klanten ge-sms’t en een glas champagne gedronken. Op 1 januari stond een aantal medewerkers van de Staatsloterij al vroeg in de winkel. Ik had een lot met een waarde van 14,1 miljoen euro in mijn han-den, dat ik zo snel mogelijk kwijt wilde!”

De winnaars blijven verder anoniem, maar de winkel mag wel uitpakken. Hoe heeft u daar gebruik van gemaakt?

“Wij wilden met alle prijswinnaars een leuke avond organiseren, maar dat vond de Neder-landse Staatsloterij niet zo’n goed idee. Een aantal klanten kwam echter toch met cham-pagne aanzetten en wij hebben onze gasten op gebak getrakteerd.

Verder levert het veel publiciteit op. Zo ston-den we op 2 januari 2012 op de voorpagina van De Telegraaf. Door al die aandacht is onze omzet behoorlijk gestegen. We zijn uitgeroe-pen tot het grootste verkooppunt van Ne-derland in 2012. Het winnen van zo’n grote geldprijs trekt ontzettend veel mensen aan. Het bord met die 14,1 miljoen hangt dan ook nog steeds in onze winkel. Het is een fantas-tisch argument om een gokje te wagen.”

Welke plannen heb je om nog meer te ha-len uit de titel van ‘prijzenspecialist’?“Door voort te borduren op ons geluk en te vertellen welke prijzen er bij ons vallen, ho-pen we nog meer mensen aan te trekken die samen willen spelen. Een Boulevardspel is dan ook goed voor de klantenbinding; men-sen komen telkens ervoor terug. Bovendien staat Noord-Holland bekend als gokprovin-cie. In zes jaar tijd hebben we een aardige klantenkring opgebouwd en het geluk ge-had dat er een grote prijs is gevallen. Daar staat of valt je succes mee.”

48 | Tabaktueel Tekst: Natasha Smit Fotografie: Eric Muijderman

Rob Bisschops Wim de Jong John Monnik en Wim van Vuure

‘Ik sta ermee op en ga ermee naar bed’

‘We kregen een taart van drie meter lang’

‘Meer mense n stappende winkel binnen’

‘Ik had een lot met een waarde van ruim 14 miljoen euro in mijn handen’

Nieuw: Lucky Day Bonus Spel

Vanaf 25 februari

•Tot 10x keer meer winnen•Nog meer spelplezier•Nog meer omzet voor u

luckyday.nl

0997.42.054 WT advertentie tabaksblad 210x297.indd 1 1/31/13 9:55 AMNaamloos-3 1 07-02-13 10:01