VISIE OP ONTWIKKELING VAN COMPLIANCE.

Asset Management Consultancy. Bladzijde 1 van 3. GHW/September 7, 2015 STORK

Compliance en systeemgericht toezicht in de procesindustrie; het “Compliance ABC”.

Er valt in Nederland een duidelijke trend te constateren in toenemende eisen die aan beheer en onderhoud van technische assets worden gesteld. Er worden hogere (veiligheids-)eisen gesteld aan toegepaste voorzieningen en ook toegepaste werkprocessen dienen eenduidiger en transparanter te zijn. Traceerbaarheid zoals vereist voor productkwaliteit, wordt in toenemende mate ook voor ondersteunende dienstverlening vereist. Dit heeft natuurlijk alles te maken met een in het algemene trend in de maatschappij van afnemende risico acceptatie met de daaraan verbonden toenemende eisen aan bedrijfsprocessen, zodat de kans op een incident wordt geminimaliseerd. Dit leidt vanzelfsprekend tot een steeds complexer stelsel van eisen aan installaties, middelen, werkprocessen met rapportages en de controlemechanismen daarom heen. Om deze complexiteit te beheersen en de controlemechanismen efficiënt te houden, wordt al sinds 2009 in diverse samenstellingen en vooral van overheidszijde gewerkt aan het onderwerp systeemgericht toezicht. Beoogd wordt het probleem van een uitgebreid toezicht op de procesindustrie / BRZO bedrijven met veel toezichthouders en onderlinge overlap, waarbij deels reactief wordt gestuurd met symptomen als “politiek incident management”, om te buigen naar een geüniformeerd, proactief toezicht waarbij de gerelateerde inspanningen van bedrijven en toezichthouder gericht wordt op die zaken die de meeste aandacht behoeven. Met een uniforme opzet kan dit effectiever en kostenefficiënter zijn voor zowel toezichthouder als bedrijven. De gevolgde werkwijze is daarbij logischerwijs risico gestuurd. De volgende figuur geeft weer dat een deel van de winst van een dergelijke toezichtvorm zit in een verbeterde controle structuur.

Systeemgericht toezicht is inclusief maatregel- en output inspecties. De essentie daarvan is dat vertrouwen verkregen wordt op basis van aantoonbare invulling van benodigde beheersmaatregelen met daardoor verkregen resultaten. Dit zoals in de volgende figuur hieronder schematisch weergegeven:

Figuur 2: Toezicht en interventie model (Roorda; 2012)

Meerdere initiatieven en scenario’s zijn in ontwikkeling.

Op dit moment lopen er een aantal initiatieven tot een nadere uitwerking van systeemgericht toezicht. De uitgangspunten daarvoor zijn uitgewerkt in de LAT publicatie "Naar een efficiente invulling van toezicht op risicovolle bedrijven" (*1). Vanuit de VNCI is een certificeringsroute één van de opties . Dit vereist de ontwikkeling van een standaard én dat bedrijven naast toezicht een extra certificeringtraject ingaan.

Figuur 1: Controle volgens LAT publicatie (*1).

VISIE OP ONTWIKKELING VAN COMPLIANCE.

Asset Management Consultancy. Bladzijde 2 van 3. GHW/September 7, 2015 STORK

Een alternatief wordt vanuit Deltalinqs en Votob verkend, waarbij gebruik gemaakt wordt van een assessment tool (SAT genoemd) , die door consultants in samenspraak met een bedrijf wordt uitgewerkt. Aangezien momenteel al diverse beheersconcepten zijn uitgewerkt waarmee al op de eisen van toezichthouders wordt ingespeeld en welke de komende jaren gehandhaafd zullen (moeten) worden, plaats Stork daar nu een alternatief naast wat we “Compliance ABC” noemen. Deze aanpak is geïnspireerd door de werkwijze zoals beschikbaar vanuit de praktijkregels voor drukapparatuur. Daar is een aanpak bekend als “flexibilisering van de inspectie van druktoestellen”, waarmee een rolmodel is ontstaan voor een vorm van systeemgericht toezicht. De essentie van dit model is dat:

in het algemeen aan wettelijk verplicht onderhoud wordt voldaan wanneer een – door een commissie van deskundigen- gevalideerde werkwijze wordt toegepast, die de goedkeuring van de toezichthoudende instantie(s) heeft.

het toezicht kan dan minder worden als een dergelijke werkwijze wordt toegepast.

Door het dan aanwezige hogere niveau van beheer, leidt dit tot kostenbesparingen en minder derving. In de visie van Stork is het nodig om zo’n werkwijze te realiseren voor de 10 gangbare aandachtsgebieden waar het meeste risico aan verbonden is: druktoestellen (T0260), opslagtanks (PGS29; EEMUA 159), beveiligingssystemen (IEC 61508); Atex installaties (NEN-EN-IEC 60079-14), Laagspanningsinstallatie (NEN 3140), Voedselveiligheid (HACCP), brandblusinstallaties en tenslotte management systemen algemeen (NTA 8620).

Compliance ABC.

Op basis van dit (deels ontwikkelde en deels nog verder uit te ontwikkelen) pakket van standaard wettelijk beheer en onderhoud, kunnen bedrijven via een checklist (qua opzet vergelijkbaar met de Landelijke Aanpak Toezicht - LAT RB Inspectiemodule V16) zelf vaststellen wat zij al geïmplementeerd hebben en waar nog hiaten zitten. De beoordeling wordt daarbij opgesplitst naar drie separate aandachtsgebieden; het “Compliance ABC”:

A - beoordeling van het ontwerp (design compliance; (re-)commissioning proces)

B - beoordeling van het onderhoud (maintenance compliance)

C - beoordeling van het voldoen aan (nieuwe)eisen m.b.t. het beheer (management compliance / LTO). Op basis van dit Compliance ABC moeten bedrijven zelfstandig kunnen vaststellen waar zij aan voldoen en

waar hiaten zitten.

De expliciete scheiding van aandachtsgebieden naar deze drie beheersaspecten, maakt het voor bedrijven makkelijker om de gerelateerde werkprocessen te managen. Een wijziging in een ontwerp vraag meer tijd dan het aanpassen van een bepaalde vorm van inspectie. Het is op zichzelf ook niet logisch om tijdens onderhoudsinspecties steeds opnieuw te controleren of het ontwerp wel aan de gestelde ontwerp eisen voldoet. Zoiets organiseer je effectief via een commissioning met gerelateerd wijzigings management.

Het vernieuwende aan deze ontwikkeling is dat bestaande normering wordt uiteengerafeld in drie processen die nu nogal eens door elkaar heen lopen met alle gevolgen en verwarring van dien. Het Compliance ABC beoogt mogelijke problemen vanuit de drie oplossingsrichtingen (ontwerp; onderhoud én beheer) te adresseren en daardoor gerichte focus aan te brengen. Daarnaast willen we niet opnieuw een systematiek uitvinden maar gewoon al datgene wat al beschikbaar is, zo ordenen dat dit effectiever en efficiënter kan worden toegepast. Dit vanuit het credo: “Als al het wettelijke goed is geregeld, kan de aandacht gericht worden op rendementsverhoging op basis van een algemeen geldende structuur”. Het compliance ABC biedt deze structuur. Vandaar dat we deze ook als basis voor de door ons te uit te rollen beheersconcepten hanteren. Dit concept is getoetst aan de hand van de PRDA en de NTA8120, die beide een wettelijke basis voor systeemgericht toezicht hebben. Mocht dit initiatief u aanspreken en zou u een uitwerking daarvan willen – al dan niet voor een specifieke toepassing -, dan kunt u dit melden bij geerthenk.wijnants@stork.com of jos.weekers@stork.com (beiden vanuit Stork trekkers van dit onderwerp). Deze zullen dan samen met u vaststellen via welke stappen we het gemeenschappelijk belang uit kunnen werken, al dan niet in samenspraak met de voor u meest relevante belanghebbenden (stakeholders). Geert-Henk Wijnants Principal Consultant Stork Technical Services, Asset Management Consultancy

VISIE OP ONTWIKKELING VAN COMPLIANCE.

Asset Management Consultancy. Bladzijde 3 van 3. GHW/September 7, 2015 STORK

Historie van dit visie document:

In de periode 2014-2015 is in diverse stappen een projectvoorstel voor de ontwikkeling van systeemgericht toezicht ontwikkeld. Deze is met diverse partijen als Deltalinqs, VNCI, DCMR, Gem. Rotterdam en enkele verzekeraars getoetst. Deels door lopende ontwikkelingen en deels door terughoudendheid in het meegaan in convenanten heeft dat tot op heden niet tot een gemeenschappelijk project geleid. Voor Stork is dat de reden om dan op deelonderwerp verder te ontwikkelen, in de lijn zoals hier verwoord.

Op 28 Mei 2014 is in de NAP Production Assets vergadering gesproken over systeemgericht toezicht op risicovolle bedrijven. Dit om op basis hiervan in NAP verband vast te stellen of - en hoe- daar een invulling aan gegeven zou moeten worden. Systeemgericht toezicht is daar neergezet als “het organiseren en implementeren van het wettelijk verplicht beheer en onderhoud op zodanige wijze dat op een gestructureerde wijze aan de gestelde eisen wordt voldaan”. De kern van dat besproken voorstel heeft geleid tot een artikel in (LINK) (NapNieuws24) en is hier in hoofdzaak weergegeven.