Speelhoeken moeten kinderen...

Vakblad Kinderopvang en Onderwijs | pag 1HET VAKBLAD VOOR DE KINDEROPVANG- EN ONDERWIJSBRANCHE IN VLAANDEREN

MeMoQ zorgt voor samensmelting van aandachtsgebieden

Wetswijziging: kinderbijslag en de kinderopvangtoeslag is veranderd

Speelhoeken moeten kinderen uitnodigen

STEM-geletterdheid belangrijk voor onderwijs

Zomer 2019 | Jaargang 09

Vakblad Kinderopvang en Onderwijs | pag 3

Verder in dit nummer:04 Nieuws06 Barometer07 Column: Weinig gedoe, daar houden we van08 MeMoQ zorgt voor samensmelting van aandachtsgebieden14 Gouden Kinderschoen stimuleert inspirerende kinderopvang20 Nadenken over eigen waarden belangrijk22 Speelhoeken moeten kinderen uitnodigen te komen spelen30 Meer waardering voor onthaalouders 32 STEM-geletterdheid belangrijk voor onderwijs36 Stimuleer ouders kleuters op tijd naar school te brengen38 Examenperiode40 Boekenbabbel42 Persoonlijk leiderschap, ga ervoor en groei!

INHOUD

ColofonUitgeverijSkrid MediaNijmegenstraat 27, 3087 CD RotterdamT +31 088 506 23 01E [email protected] www.vakbladkinderopvangenonderwijs.be

UitgeverPeter Dirks

BladmanagerJanneke Dirks

Advertentieverkoop Janneke Dirks

RedactieNoelia Romero Cabrera

Het Vakblad Kinderopvang en Onderwijs is het onafhankelijke vakblad voor iedere professional die werkt met kinderen tot 12 jaar. Het vakblad verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ruim 3.000 exemplaren met abonnees in België en voorzier iedere lezer van interessante artikel-en, praktijkrelevante informatie en achtergronden bij de actualiteiten in de kinderopvang en het onderwijs.

Wetswijzigingkinderbijslag en de kinder-opvangtoeslag is anders sinds dit jaar

ZindelijkheidZindelijkheid is een gezamenlijke inspanning

DyslexieDyslectici zijn extra gemotiveerd hard te werken

1611 26

Ontwerp en vormgevingKatinka Hormes

Redactieraad Federatiekinderopvang, Kind en Gezin, en Vakblad Kinderopvang en Onderwijs.

OpmaakJean-Paul ter Haar en Ineke Mintjes

AbonnementJaarabonnement 4 edities € 32,50 incl. btwJaarabonnement FKO-leden 4 edities € 27,50 incl. btw

Zelf een goed verhaal, belangrijk of interessant thema, mooie foto’s of een leuke activiteit of recept? Neem dan contact op met de redactie via [email protected]

Vakblad Kinderopvang en Onderwijs en FKO zijn structurele partners en werken samen vanuit een gedeelde visie.

Bestel uw luiers en doekjes bij de dienst

Pampers Professional

Meer info?Contacteer

Pampers Professional [email protected]

02/2019

02/2019

vo�� inderdagver��ijven

6220_PampersBE_KinderopvangAD_APR19_BENL.indd 2 16/04/2019 17:13

Minister van innovatie, Philippe Muyters, investeert twintig miljoen euro in het project i-Learn: digitaal gepersonaliseerd leren. Met de subsidie wordt i-Learn gratis beschikbaar voor scholen.

Via een open portaal kunnen leerlingen en docenten op hun eigen niveau leerstof aangeboden krijgen. Scholen kunnen hiermee adequater inspelen op elke leerling specifiek. Daarmee worden leerlingen op hun sterke punten uitgedaagd en worden tekorten bijgespijkerd.

Leerkrachten kan het helpen om beter de leerlingen in kaart te brengen en alle verschillen te integreren in de lesaanpak. Er zal daarvoor begeleiding en omkadering beschikbaar komen.

Het project is al wel gestart, maar de technologie is nog niet direct beschikbaar. Eerst wil de organisatie beter de noden en wensen van de scholen bepalen, zodat de juiste digitale leeromgeving en technologische en didactische kenmerken beschikbaar komen. Als dat duidelijk is, zal de beste optie uit een aanbestedingstraject worden gekozen.

De bedoeling is dat i-Learn binnen vier jaar zal worden geïntegreerd in het Vlaamse onderwijs.


NIE

UW

S

Twintig miljoen euro voor gepersonaliseerd digitaal leren

WHO: Kleuters niet meer dan uur achter scherm

Kinderen jonger dan vijf jaar moeten minder tijd besteden achter een scherm of in wiegjes of stoeltjes en meer tijd besteden aan goed slapen en actief spel, als ze gezonder willen opgroeien. Dat meldt de World Health Organization (WHO). De nieuwe richtlijnen zijn ontwikkeld door een WHO-panel van experts.

Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur van de WHO: “De vroege jeugd is een periode van snelle ontwikkeling en een tijd waarin levensstijlpatronen aangepast kunnen worden om gezonder te worden.”

Het patroon van 24-uurs activiteit is belangrijk hierin: vervang lange schermtijd of ‘zittijd’ door meer actief spel en zorg ervoor dat jonge kinderen nog wel genoeg slaap krijgen.

De aanbevelingen: • Wees enkele keren per dag op verschillende manier

fysiek actief. Voor de allerkleinsten komt dat neer op 30 minuten per dag op de buik liggen als ze wakker zijn; voor kinderen van 1-2 jaar zou het goed zijn dit drie uur per dag te doen.

• Niet meer dan één uur per dag in een kinderwagen, zitstoel of in een draagdoek zitten.

• Als er gezeten wordt, doe dit dan niet voor een scherm, maar betrek de kinderen in bijvoorbeeld voorlezen of verhalen vertellen.

• Voor kinderen tot drie maanden is veertien tot zeventien uur slaap nodig, voor kinderen van vier tot elf maanden is twaalf tot zestien uur slaap voldoende. Vanaf drie tot vier jaar is tien tot dertien uur per dag toereikend.

In het eerste trimester van het nieuwe schooljaar komt de gratis tool ‘Mijn gezonde school’ online, voor zowel basis- als secundaire scholen.

Met deze tool kan gezondheid een structurele plek op school krijgen: je kunt hiermee stap voor stap evolueren van losse acties naar een samenhangend preventief gezondheidsbeleid, zo zegt Gezond Leven.

Met de tool kunnen een of meerdere thema’s uitgekozen worden, waar de schol aan werkt. Een beginsituatie wordt opgesteld en de tool geeft suggesties en inspiratie om gestelde doelstellingen te behalen.

Aanmelden kan via [email protected]

De Vlaamse gemeenten zoeken nog minstens 500 kinderbegeleiders voor de kinderopvang. Daarbij stijgt de vraag naar kinderopvang. Dat blijkt uit onderzoek van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). De organisatie wil daarom meer ruimte en mogelijkheden om nieuwe mensen aan te werven en in dienst te houden.

Extra arbeidskrachten moeten buiten deze groep gezocht worden. “Nieuwkomers, mensen zonder het juiste diploma - maar met de juiste competenties – een kans geven en opleiden op de werkvloer, is dan ook dé toekomst”, zegt Mieck Vos, algemeen directeur van VVSG. Dat vraagt tijd en middelen. Er moeten ook meer mensen met een diploma hoger onderwijs kunnen worden aangeworven, als kinderbegeleider en om “lerende” kinderbegeleiders te begeleiden en op te leiden.

Een project van de Vlaamse overheid laat toe dat een aantal onthaalouders als werknemer aan de slag is. Bij de meest recente oproep was de vraag veel hoger dan wat werd ingewilligd. Dit project moet dus zeker uitgebreid worden.

Op de werkvloer moet volgens het VVSG een betere mix van diploma’s en competenties (financieel) mogelijk worden: er moeten meer mensen met een diploma hoger onderwijs ingezet kunnen worden die zelf als kinder-begeleider werken en tegelijk mentor zijn voor kinderbegeleiders zonder diploma. In de buitenschoolse kinderopvang dringt een erkenning van de job van kinder-begeleider als knelpuntberoep zich op.

VVSG pleit daarnaast ook voor combinatiejobs, waarbij men meerdere jobs combineert - zodat er meer mensen aangetrokken en aan de slag gehouden kunnen worden. Zo kan de job in de kinderopvang aangevuld worden met bijvoorbeeld kinderverzorger in de kleuterklas. De VVSG wil de lokale besturen stimuleren en ondersteunen om hier verder werk van te maken.

De grootste tekorten zijn vooral in de gezingsopvang – de onthaalouders – en de buitenschoolse kinderopvang. 84 procent van de lokale besturen ziet al overuren en toenemende werkdruk als gevolg van het tekort. In drie op de vijf voorzieningen moet de verantwoordelijke mee de handen uit de mouwen steken. Meer dan één op vijf vreest voor een afbouw van de kinderopvang. Er zijn geen of weinig kandidaten met het juiste diploma of competenties en kandidaten haken af op de arbeidsvoorwaarden, zoals vaak deeltijdswerken. Zo kent de gezinsopvang met zijn specifieke statuut voor onthaalouders veel inkomensonzekerheid, een beperkte sociale bescherming en lange werkdagen. In de buitenschoolse kinderopvang zijn de (onvrijwillige) deeltijdse contracten en het feit dat werkuren vaak niet compatibel zijn met een eigen gezin, factoren die de job minder aantrekkelijk maken.


Honderden kinderbegeleiders te weinig

NIE

UW

S

Meer nieuws lezen en op de hoogte blijven? Kijk op de website en abonneer u op de nieuwsbrief.

Nieuwe tool voor gezonde scholen

Ik zoek een mooi cadeau voor mijn vaders

verjaardag. Ik ga naar een website waar

ik een leuk, gepersonaliseerd boek kan

bestellen. Dit blijkt moeilijker dan ik

dacht. Ik moet twee keer mijn gegevens

invullen, de site loopt vast en betalen

gaat lastig. Ik ben het zat. Ik ga naar bol.

com en bestel een boek over voetbal.

Ook leuk. Het cadeau is op tijd binnen,

dus ik ben blij. Maar de verkoper van

gepersonaliseerde boeken niet, denk ik,

want er is een klant overgestapt naar de

concurrent. Ik had een goed gevoel bij

het product, maar door het moeizame

aankoopproces is dit verdwenen.

Uit onderzoek is gebleken dat klanten meer tevreden zijn als ze weinig tijd en energie in een aankoop hoeven te steken. Kortom: weinig gedoe. Hoe zorg je hiervoor? Bekijk de processen eens door de ogen van de klant. Schrijf uit welke stappen een klant moet doorlopen om klant bij jou te worden.

In alle stappen die een klant neemt kun je ‘ontzorgen’. Hoe doe je dat? Maak de stappen zo makkelijk mogelijk. Zorg voor een soepel lopend proces. Denk hierbij aan een duidelijke website, heldere offertes (zonder kleine lettertjes), het snel regelen van een inschrijving en het snel en accuraat beantwoorden van vragen.

Lukt dit allemaal een keer niet? Geen probleem, het is nogal een waslijst en het blijft gewoon mensenwerk. Het meest belangrijk is om eerlijk te zijn en helder te communiceren. Dus duurt het sturen van een offerte wat langer? Stuur hierover een mailtje en leg uit waarom. Kun je een kindje niet direct plaatsen? Geef duidelijk aan waar dit aan ligt en overleg met de ouder over andere mogelijkheden. Kortom: leg de situatie uit en zorg ervoor dat je begrip creëert.

Klinkt simpel, toch? Ik weet het. En toch is het een grote valkuil binnen elk bedrijf. Het is namelijk moeilijk om objectief naar je eigen processen te kijken. Mijn tip: vraag het eens aan klanten of huur een mysteryshopper in. Zij kunnen je zo zeggen waar nog iets te veranderen valt. Maar ik raad altijd aan het eerst eens zelf te proberen. Het is leuk dit met je team te doen en levert altijd verrassende resultaten op. Ik wens je veel succes toe.

Jeltje Meijvogel - Miss Brownpaper

REAGEREN? Mail naar [email protected]

Weinig gedoe, daar houden we allemaal van

COLUMN


SLAPEN, SLAPEN, SLAPEN, ETEN,ETEN,ETEN, SPELEN, SPELEN, SPELEN, FANTASERENFANTASERENFANTASEREN EN EN EN ONTDEKKENONTDEKKENONTDEKKEN

Inrichting en meubulair op uw maatInrichting en meubulair op uw maatInrichting en meubulair op uw maat

Buitenbed “BIG BORIS”Omdat buiten slapen

gezond(er) is!

www.debiotoop.beHandmade by de Biotoop Pop- Up Kinderdagverblijf

@Stad Gent

Buitenspeelmeubel Woho!

en nog veel meerprojecten op

www.debiotoop.be

Vind en bestel het op onze webshop

Oneindige Rudy Racer Speelkubus

Rocky Rocker Loopfietsje Willy Wobbel

Maatwerk

Hup! Beweeg!

Aan de slag met de vijfde dimensie van de MeMoQ!

Op maat gemaakt speelmeubilair, met voldoende uitdaging én afgestemd op

de mogelijkheden en behoe� en van de kinderen. Speelzones creëren om ruimtes optimaal te benutten voor spel en beweging, zowel binnen als

buiten. Dat is onze specialiteit, datge-ne waar we dagelijks mee bezig zijn:

van ontwerp tot realisatie.

Alles ‘handmade in Belgium’ in ons eigen atelier te Gent en gemaakt van

duurzame houtsoorten. Samen maken we uw inrichting compleet.

Vakblad Kinderopvang en Onderwijs | pag 8 Vakblad Kinderopvang en Onderwijs | pag 9

MeMoQ is opgezet om te bepalen wat de stand van zaken is van de pedagogische kwaliteit in de kinderopvang en te kunnen meten hoe het van daar uit verder gaat. Het draait om hoe het goede van de Vlaamse kinderopvang vertaald kan worden naar het werkveld. In het project is ervoor gekozen te focussen op zes dimensies: welbevinden, betrokkenheid, emotionele ondersteuning, educatieve ondersteuning, omgeving en gezinnen & diversiteit. “Het gaat om het kind, de groep en de begeleidsters en hoe deze in verhouding met elkaar staan. Ook het aanbod en de dagorganisatie in de opvang, de diversiteit en de relatie met de gezinnen hoort erbij. Dat laatste is iets minder makkelijk rechtstreeks te zien op de werkvloer, maar het speelt wel een rol in het omgaan met de kinderen”, legt Mieke die keuzes uit. Het verschil met andere meetinstrumenten is dat deze vaak focussen op één van deze aandachtsgebieden, terwijl de verschillende dimensies juist zo met elkaar verbonden zijn. “Je kan niet zeggen dat educatieve ondersteuning alleen zorgt voor meer betrokkenheid, of emotionele ondersteuning voor meer welbevinden: alles beïnvloedt alles en hangt met elkaar samen”, legt Mieke uit. “Het makkelijkst is om toch eerst naar de kinderen te kijken. Ook de allerkleinsten. Zij kunnen dan misschien nog niet zeggen hoe het zit met hun welbevinden, maar je kunt het wel zien met observaties.” Daarbij gaat het vooral om met een andere bril naar kinderen kijken. “MeMoQ begint met observatie. Er is vaak weinig tijd om echt naar een kind te kijken, maar het is belangrijk. Durf te kijken op een niveau van waar je normaal niet kijkt.”

Het is aan kinderopvangvoorzieningen zelf of en hoe zij het zelfevaluatie-instrument MeMoQ invullen in hun organisatie. “De uitgangspunten van MeMoQ en het zelfevaluatie-instrument hebben te maken met een verantwoorde, pedagogische kinderopvang. Dat vraagt coördinatie en visie. Dat moet deels vanzelf gaan, in de dagelijkse bezigheden passen.” Dat gaat goed, vindt ze. “Je hoort nu al wel dat mensen niet meer schrikken van het jargon en de terminologie uit het pedagogisch raamwerk.” Sommige organisaties houden bijvoorbeeld gespreksavonden waarbij stellingen uit het zelfevaluatie-instrument op kaartjes staan en er door medewerkers en leidinggevenden over gesproken kan worden. Anderen ontwikkelen lerende netwerken of organiseren inspiratiedagen. Uitwisselen en reflecteren hierover wordt

MeMoQ zorgt voor samensmelting van aandachtsgebieden in kinderopvangMeMoQ was een onderzoeksproject

dat de pedagogische kwaliteit van de

Vlaamse kinderopvang wilde meten,

monitoren en bevorderen. De resultaten

van de eerste nulmeting waren misschien

niet nieuw, maar het was een eerste

opzet naar kwaliteitsverbetering van

de kinderopvang. Mieke Daems, van

de Katholieke Universiteit Leuven, is

betrokken geweest bij de totstandkoming.

des te beter met de juiste begeleiding. Ik denk dat het vooral te maken heeft met hoe het binnen wordt gebracht in een organisatie. Het is in ieder geval niet de bedoeling dat het tot meer administratie leidt.”

Soms gaat het nog wel eens anders dan tevoren gedacht. “We zien dat boekjes met informatie over MeMoQ rechtstreeks aan medewerkers en onthaalouders gegeven worden, terwijl het eigenlijk meer een instrument voor leidinggevenden en ondersteuners is. Dat geeft niet: het kan dienen om met elkaar in gesprek erover te gaan.”

Duidelijk is in ieder geval dat iedereen er in de kinderopvang op een bepaalde manier mee bezig is. “Dat heeft impact op hoe de maatschappij over de kinderopvang denkt. Het is niet gewoon opvang: er komt veel meer bij kijken. Je hebt niet altijd door wat er voor mooie dingen gebeuren. Door hier woorden aan te geven, kunnen we het belang van deze ervaringen en gebeurtenissen laten zien en het werk van kinderbegeleiders de waardering geven dat het verdient. Begeleidsters denken na over de

pedagogische kwaliteit, wisselen kennis en informatie uit en gaan er zelf mee aan de slag. Dat is wat we in gang wilden zetten en dat lijkt nu wel te lukken.”

Klaar is het nog niet. “De bedoeling is dat je gaandeweg wel verbetering ziet in de kwaliteit van de kinderopvang en dat mensen daar actief mee bezig zijn en blijven.” Mieke heeft nog niet echt zicht op hoe het nu verder zal gaan, of instrumenten van MeMoQ of het pedagogisch raamwerk nog aangepast gaat worden. “Binnen een paar jaar moet er wel een nieuwe meting gedaan worden. Dan hopen we natuurlijk dat we die kwaliteitsverbetering kunnen vaststellen.”

MEEDOENVakblad Kinderopvang en Onderwijs besteedt de komende edities speciaal aandacht aan MeMoQ en de kwaliteitsverbetering in de kinderopvang. Zelf meepraten hierover, ideeën of mooie voorbeelden? Neem contact op met de redactie via [email protected]

Mieke Daems.


In Vlaanderen is de kinderbijslag is nu onderdeel van het zogeheten Groeipakket: een verzameling aan toeslagen waar ouders en kinderen een beroep op kunnen doen. Voor elk geboren kind, wordt een startbedrag uitbetaald van 1.122 euro. Daarnaast krijgt elk kind dat na 1 januari 2019 is geboren per maand een basisbedrag uitbetaald van 163,20 euro. Gezinnen kunnen ook nog beroep doen op sociale toeslagen - als zij bijvoorbeeld een laag inkomen hebben - en toeslagen voor bijvoorbeeld kinderen met specifieke ondersteuningsbehoeften. Er wordt ook kinderopvangtoeslag uitbetaald aan gezinnen die gebruikmaken van niet-inkomensgerelateerde kinderopvang. De bedragen en de samenstelling van de kinderbijslag is daarmee anders dan voorheen. In de oude situatie kregen kinderen een basisbedrag gekoppeld aan de geboortevolgorde in het gezin en aan de leeftijd.

Voorheen kreeg je als gezin meer geld als je meer kinderen had: het tweede of derde kind kreeg meer uitbetaald dan het eerste. Nu wordt er meer vanuit het kind gekeken: elk kind krijgt hetzelfde bedrag. Deze bedragen staan nog los van alle toeslagen waar kinderen of gezinnen recht op kunnen hebben. De ouders en kinderen die in het oude systeem vallen, krijgen nog de oude bedragen, dat blijft ongewijzigd doorlopen.

Ann Hostens is marketingdirecteur bij KidsLife, een van de vijf uitbetalingsactoren. “Het principe is dat er nu veel meer vanuit het kind wordt gekeken. De meningen zijn er natuurlijk over verdeeld, afhankelijk van in welke situatie je zit. Maar in

principe is het nu een veel socialere aanpak. Het is eerlijker in die zin dat je de totaliteit van het gezin blijft nemen.” Ze is er ook blij mee dat er geld per kind wordt uitbetaald. “Je kunt nu het geld van de kinderen echt op een rekeningetje voor dat kind zetten. Voorheen had de tweede meer voordelen dan de eerste, dat is nu correcter geregeld.”

Voorheen lag de keuze van het kinderbijslagfonds bij de werkgever. Ouders hebben vanaf dit jaar zelf de vrije keuze bij welk uitbetalingsfonds zij zich willen laten uitbetalen. Overstappen naar een ander fonds kunnen bestaande ouders doen vanaf januari 2020. Zij kunnen nu al wel aangeven dat ze willen veranderen van uitbetaler. Nieuwe ouders kunnen vanaf januari dit jaar al zelf kiezen. Er zijn in totaal vijf fondsen: KidsLife, Parentia, Infino, Fons en MyFamily. “Deze verandering betekent dat je als ouders zelf stappen moet ondernemen, de verantwoordelijkheid ligt nu bij hen”, legt ze uit.

Niet alleen voor de ouders betekent dat een verandering, ook voor de uitbetalingsfondsen. Zij werken nu nog met twee systemen: de kindjes die nog in het oude systeem van de kinderbijslag zitten en degenen in het nieuwe systeem. Het oude systeem zal nog zeker 25 jaar meedraaien, tot de huidige kinderen uit het oude systeem volwassen zijn. De fondsen zijn nu volop bezig daar op in te spelen en de administratie hiervoor op orde te krijgen.

Dat is niet het enige dat is veranderd: waar de fondsen voorheen vooral opereerden in een zogeheten business-to-business-markt - zij

Kinderopvang tipgever voor kinderbijslagfondsDe kinderbijslag en de

kinderopvangtoeslag

is sinds begin dit jaar

veranderd: voortaan

zijn de regio’s bevoegd,

het bedrag wordt

anders bepaald en ook

de uitbetaling van de

financiering verloopt

op een andere manier.

Voor ouders kan dit soms

ingewikkeld zijn en de

kinderopvangorganisaties

kunnen hierin een

begeleidende rol spelen.


Vragen over het nieuwe groeipakket of wil je je aansluiten?

Kijk op kidslife.be of bel 078 48 23 45

Elk kindverdientgeluk.

KidsLife helpt alle ouders om de voordelen te krijgen waarop hun kind recht heeft.

waren bijvoorbeeld veelal in gesprek met werkgevers - is het nu meer een consumentenmarkt geworden: zij gaan nu rechtstreeks de ouders contacteren over de uitbetaling van de kinderbijslag. “Elk van de fondsen wil toch wel een stukje van de markt naar zich toe trekken”, zegt Ann. Echt concurreren met elkaar kan bijna niet: de bedragen die worden uitbetaald, zijn immers wettelijk vastgelegd en zijn afkomstig van de overheid. Het enige waar het verschil in gemaakt kan worden, is de ondersteuning en de dienstverlening. “Je gaat van een administratief bedrijf naar een organisatie met een veel sterkere dienstverlening. Elk fonds, of wij dat nu zijn of een ander, moet wel zijn best doen om zijn klanten te behouden, die kan op elk moment opzeggen en overstappen naar ergens anders. De fondsen zijn zich hier ook bewust van, gaan nog stapje extra zetten. De ouders gaan daar wel bij varen.”

KidsLife wil zich dan ook profileren als een sociaal geëngageerd kinderbijslagfonds. Anderen kiezen juist meer voor de opvoedingskant en geven daar ondersteuning in en informatie over. “Dat vinden wij niet onze taak”, zegt Ann. “Alle mensen die bij ons werken, zijn juist klantadviseur. De juiste afhandeling, analyses en ondersteuning daarin ligt meer in het verlengstuk van ons DNA.” Daarom richt KidsLife zich dan ook op extra voorlichting en informatie voor de ouders, over meer dan alleen de kinderbijslag, maar bijvoorbeeld ook toelages vanuit gemeenten of het ziekenfonds. “We willen proberen de mensen een stukje meer wegwijs te maken. Mensen moeten krijgen waar ze recht op hebben, ook al weten ze niet altijd hoe alles werkt.”

De kinderopvang heeft daar volgens Ann ook een rol in. KidsLife werkt samen met onder meer Federatie Kinderopvang en geeft vooral informatie over de nieuwe regelgeving. De kennis kan ook

gedeeld worden met crèches en onthaalouders. “De crèches staan in nauw contact met de gezinnen met jonge kinderen. Zij kunnen aanbevelingen doen voor een passend kinderbijslagfonds”, zegt Ann. “Vooral in het stadium vóór zij bij een kinderopvangorganisatie aansluiten is belangrijk. Als je zwanger bent, ga je op zoek naar een plekje bij de kinderopvang, daar een keuze in maken. Het is ook dan dat er een keuze gemaakt moet worden bij welk kinderbijslagfonds zij aan gaan sluiten,

aanvragen van het Groeipakket kan tenslotte al redelijk vroeg. Een kinderopvangorganisatie kan hierover alle informatie geven en fungeren als tipgever hierin.”

REAGERENVragen, opmerkingen of verhalen hierover? Mail naar [email protected]

Ann Hostens.


De categorieën waren onder meer gericht op de kinderen zelf (baby & peuter en schoolgaande kinderen), de ouders, het beleid en de samenwerking onderling. Winnaars waren Turnhout, Eeklo, Heusden-Zolder, Dendermonde en Overijse.

De prijs is een erkenning voor gemeenten en OCMW’s die er met hun kinderopvang voor zorgen dat iedereen welkom is en dat er kwaliteitsvol werk wordt geleverd. “Kinderopvang is al lang geen eiland meer waar kinderen achter dikke muren en gesloten deuren ‘bijgehouden’ worden”, zegt Mieck Vos, algemeen directeur van de VVSG, de organisatie achter deze prijs. “Men werkt er samen met vzw’s, vrijetijdsorganisaties en -diensten, Huizen van het Kind en zo veel andere partners”, aldus Vos. Die samenwerking maakt de kinderopvang voor kinderen veel interessanter, men bereikt meer ouders en kinderen en een waaier aan activiteiten speelt in op de concrete behoeften.

De publieksprijs gaat naar de stad Deinze voor het stimuleren van inclusieve opvang. Daar wordt ervaring en expertise gedeeld over de opvang van kinderen met een specifieke zorgbehoefte. Zo wordt de start van een nieuw kind in de kinderopvang ondersteund, worden vaardigheden van kinderbegeleiders versterkt en kan zorg-specifieke dagelijkse ondersteuning aangeboden worden in de kinderopvang.

WinnaarsProjecten die hebben gewonnen, waren onder meer de onthaalouders in Dendermonde. Zij maken regelmatig wandelingen met een aantal onthaalouders en de opvangkinderen van de dienst voor onthaalouders. Daarmee komen niet alleen de kinderen in aanraking met natuur en andere mensen en kinderen, maar ook de onthaalouders en zij kunnen hiermee kennis en ervaringen uitwisselen tijdens het wandelen.

Bij de buitenschoolse opvang in Overijse mogen kinderen zelf hun eigen namiddag samenstellen bij het buitenspelen. Met flexibel speelmateriaal kunnen ze hun creativiteit kwijt.

De winnaar uit Turnhout zet in op kwetsbare gezinnen, door occasionele kinderopvangplaatsen aan te bieden en samen te werken met coachings-trajecten voor ouders.

In Eeklo is de kinderopvang gelegen op het Sportpark, waardoor er op het terrein van infrastructuur, personeel en logistiek veel gedeeld wordt. Ook de samenwerking met andere partijen, zoals Huis van het Kind, het wijkcentrum en scholen gaat hier goed. Die samenwerking gaat ook bovengemiddeld goed in Heusden-Zolder, waar de gemeente structureel samenwerkt met alle kinderopvangvoorzieningen. Zo is er een lokaal loket, bestaan er kinderopvangcheques, boekstart en diverse vormingen die voor een geïntegreerd, laagdrempelig aanbod zorgen en voor alle gezinnen.

De Gouden Kinderschoen is begin mei uitgereikt om

inspirerende, lokale projecten rond kinderopvang in de kijker

te zetten. Er waren vijf categorieën en deze keer is ook het

‘EENdje om niet te vergeten’ uitgereikt: de publieksprijs.

Gouden Kinderschoen stimuleert inspirerende kinderopvang

Zindelijkheid is een gezamenlijke inspanning Zindelijk worden is een natuurlijk ontwikkelingsproces:

de één doet er langer over dan de ander. Daar zijn alle

opvoeders rond het kind bij betrokken. De nieuwe

campagne rondom zindelijkheid van Kind en Gezin legt

dan ook de nadruk op het samenwerken tussen alle

opvoeders. De bedoeling daarvan is om tijdig en op een

positieve manier met alle betrokkenen te starten met het

zindelijkheidsproces.

De campagne is vormgegeven met het Plaspoort: een soort heen-en-weerboekje voor elk kind, waarin bijgehouden wordt wat de stand van zaken is in het zindelijkheidsproces. De vier basisprincipes daarin zijn: tijdig starten, positieve ondersteuning, samenwerken én altijd en overal dezelfde aanpak.

Het proces van zindelijkheid is de laatste jaren verschoven: kinderen zijn drie tot achttien maanden later zindelijk dan enkele decennia geleden. Kleuterjuffen krijgen daarmee niet-zindelijke kleuters in de klas, wat zorgt voor een hogere belasting voor hen. Er is niet één oorzaak. Luiers worden beter, de rijpheidssignalen worden niet altijd opgepikt, ouders zijn soms onzeker; het is een combinatie van factoren. Ook een verschillende aanpak van de opvoeders kan het proces vertragen.

“Met deze realiteit gaan we aan de slag”, zegt Indra Smeyers, verpleegkundige bij Kind en Gezin en betrokken bij de campagne. “Het is een leerproces, zoals leren fietsen: dat stimuleer je ook met loopfietsen en zijsteuntjes, tot een kindje zeker genoeg is en controle heeft. Net als zindelijk worden, kan dit proces snel gaan, het kan ook twee jaar in beslag nemen. Bij normale ontwikkeling zijn de meeste kinderen overdag droog rond vier of vijf jaar, ‘s nachts rond zes of zeven jaar.”

Ze legt uit: “Zindelijkheid is belangrijk in de ontwikkeling van kinderen. Het is een stap naar zelfstandigheid van kinderen. Ze zijn ook heel fier als ze het uiteindelijk kunnen.” Die ontwikkeling en interesse komt bijna vanzelf. Het is dan aan de ouders om die interesse te herkennen en te zien wanneer hun kind er klaar voor is. Eerder aan de slag gaan kan geen kwaad, zo lang het natuurlijke proces niet versneld of vertraagd wordt. “Zindelijk worden, is een natuurlijk proces, wachten op de juiste momenten om te stimuleren en ondersteunen. Kijk naar rijpheidssignalen, ze moeten het kunnen, begrijpen


en willen. De bedoeling is dat ouders zich al vanaf achttien maanden bewust zijn van de stappen en op welke manier ze hun kind best kunnen ondersteunen, op welke momenten ze meer kunnen doen. Een van de signalen is bijvoorbeeld, dat kinderen merken dat de luier nat is een aangeven dat niet fijn te vinden of het laten zien aan ouders. Of dat er langere pauzes van twee uur tussen de plasjes zijn, dan kan dat een tip zijn om regelmatiger op het potje te gaan of om de luier uit te gaan laten. Haal vanaf achttien maanden al het potje in huis. Dan kun je er al over praten, laten zien dat je erop kunt zitten. Kinderen gaan het vanzelf wel ontdekken. Zodra je merkt dat er interesse is, kun je hen met regelmaat op potje zetten, maar alleen als ze dat zelf willen en er niet angstig voor zijn. Het is belangrijk om vooral naar het kindje te blijven kijken. Houd zicht op wat er al is gebeurd en waar het kind staat.”

In gesprek blijven met alle betrokkenen is daarin belangrijk, zegt ze. “We merken dat er niet genoeg over gepraat wordt. Er is soms weinig overleg om de krachten te bundelen. Zo kan er verhoogde druk op het zindelijkheidsproces van het kind komen, wat we willen vermijden. Afstemming tussen ouders, opvang en onderwijs is daarom van belang. Een kind zindelijk helpen worden, gaat in teamverband - met ouders, grootouders, kinderoppas, kleuterschool en de kinderopvang. Dit is

een verantwoordelijkheid die iedereen aangaat.”Het Plaspoort is volgens haar een manier om dit samen op te pakken en het bespreekbaar te maken. “Zo ziet iedereen duidelijk welke acties er al vooraf zijn gegaan. Als besloten wordt de luier uit te laten, is het nodig dat overal te doen, waar het kind ook is. Zo kun je ook samen besluiten dat het nog niet lukt. Als dat niet goed wordt afgestemd en het proces bij anderen verschillend wordt uitgevoerd, bevordert dat niet dat het kind sneller gaat leren. We hopen dat op deze manier iedereen die met een kind bezig is, de aanpak voortzet die ergens anders is ingezet.”

Indra vult aan: “Zowel ouders als opvanginitiatieven als kleuterjuffen: ieder heeft z’n ondersteunende rol, met natuurlijk allemaal andere accenten. Voor een onthaalouder bijvoorbeeld is het belangrijk dat die tijdig het potje bovenhaalt. In de kleuterklas kan het gesprek meer gaan over het proces: wat gebeurt er bijvoorbeeld als je de wc doorspoelt?”

Professionals, kinderbegeleiders, onthaalouders en leerkrachten zijn dagelijks met het zindelijkheidsproces bezig. “Het is dan iets vanzelfsprekends. Maar voor veel ouders is het de eerste keer. Ouders zien de rijpheidssignalen niet altijd op tijd of op dezelfde manier.”

Voor kinderbegeleiders en kleuteronderwijzers is het eveneens belangrijk om op een positieve manier om te blijven gaan met kinderen die bezig zijn zindelijk te worden. “Het transitiemoment van onthaalouder naar school kan een terugval geven in het zindelijkheidsproces, omdat het zo’n spannende periode is. Kinderen hebben heel gevoelige voelsprieten. Bekrachtig dan alles wat goed is. Niet dat een kindje vier keer in z’n broek geplast heeft, maar dat ‘ie zonder luier is gekomen. Dat geeft een heel ander perspectief.” Die benadering geldt ook voor ouders: “Vertel ouders ook dat zij niet boos of gefrustreerd moeten zijn als het niet lukt; zorg dat er een positieve sfeer rond blijft hangen.”

Indra Smeyers heeft al veel mooie voorbeelden gezien van kinderbegeleiders of kleuterjuffen die de kinderen helpen in het zindelijkheidsproces. Kinderbegeleiders die met klei en vieze handjes het verschil tussen nat en droog uitleggen of onthaalouders die met Velcro aan de slag gaan en de verschillende uitwerpselen bij de juiste dieren laten plakken. Anderen organiseren informatiemomenten voor ouders die nog vragen hebben of waarbij het met het zindelijk worden van de kinderen niet helemaal lekker verloopt. “Het blijven de drie kernwoorden: op een positieve manier, samen en tijdig aan zindelijkheid werken”, benadrukt Indra.Indra Smeyers.

Speelwaarde toevoegen of een complete ruimte transformeren?

IKC regelt het voor u!

• Diverse wandspellen• Wand- en vloerbekleding• Gepersonaliseerd design mogelijk

De Koptelefoon.besound and silence

VKOE19

www.dekoptelefoon.be telefoon 09 2980671

Gebruik op de website de kortingscode:

Koptelefoons en geluidsafschermers speciaal voor onderwijstoepassingen

E X T R A

KORT

ING

IK & BUITEN helpt kinderdagverblijven en basisonderwijs verder met vergroening. Dat doen wij in de vorm van het geven van trainingen en workshops, het aanbieden van materialen zoals buitenkleding en onder-steunende materialen voor buitenonderwijs.

Daarnaast adviseren wij over de inrichting van de buiten-ruimte.

Wij werken graag samen met andere experts om zo te komen tot de beste en meest waardevolle producten en projecten!

Kijk op onze website voor meer informatie!

IN ONZE WEBSHOP

KRUIP- EN REGENBROEKEN

OVERALLS

REGENOVERALLS

TUINGEREEDSCHAP

ONTDEKMATERIALEN

ZOEKKAARTEN

HOUTEN SPEELGOED

REGENLAARZEN

EDUCATIEVE PAKKETTEN

WWW.IKENBUITEN.NL



Partena Kinderopvang werkt met een waardenboom: een

visualisatie van de elf waarden waar de organisatie belang

aan hecht. Lisa Degrève, pedagoog, is betrokken geweest

bij het opstellen van deze waardenboom en kan het elke

kinderopvangorganisatie aanraden.

“We wilden bepalen waar we voor staan, duidelijk kunnen zeggen wat we de kinderen bieden en wat ouders van ons kunnen verwachten: elk gezin heeft tenslotte zijn eigen voorkeuren en opvoedingsmethoden. Er is sprake van een aantal evidente zaken en heel veel regels waar men aan moet voldoen, die al veel van de werking bepalen. Voor ons was dit even een stapje terug: waar liggen voor ons de accenten?”

Er is een werkgroepje op poten gezet met verantwoordelijken uit zowel de groepsopvang als de gezinsopvang en kinderbegeleiders zijn bevraagd naar hun visie en mening. Daarnaast heeft de organisatie gezocht naar inspirerende voorbeelden. “Er waren heel veel zaken die wij al deden, waar we ons goed bij voelden, maar die niet waren verwoord.”

Lisa is blij met het resultaat: “Dit geeft duidelijkheid. Ook naar onze kinderbegeleiders: dit is hoe we werken en vanwaar we vertrekken.” Er is expliciet ruimte gelaten voor de eigen identiteit van elke crèche en opvanglocatie. “Nadenken over het pedagogisch beleid betekent niet automatisch dat je al het oude of bestaande weg moet gooien. Het betekent wel dat de reden waarom je zaken op deze manier doet, duidelijker worden. Daarnaast geeft het een gemeenschappelijke taal en visie voor de gehele organisatie.”

De waarden die nu zijn benoemd, dienen als kapstok voor de communicatie rondom de pedagogiek, het handelen en de job binnen en buiten de werking. Denk aan de communicatie naar stagiaires, nieuw personeel of nieuwe ouders. De waarden zijn daarnaast uitgangspunt voor het strategische plan voor de komende vier jaar. “Het kan verwerkt worden in zoveel zaken dat het eigenlijk evidentie wordt, een kracht om je verder te duwen. Het kan ook bijdragen aan het personeels- en aankoopbeleid”, zegt Lisa.

Daarom kan Lisa elke kinderopvangorganisatie, hoe klein ook, het aanraden om goed na te denken en in kaart te brengen hoe het zit met de waarden van de organisatie. Tips heeft ze nog wel: “Ik vind dat iedereen dit zeker moet hebben. Er komt veel op je af in de kinderopvang: veel verandering, veel regelgeving. Blijf transparant en vind je eigen taal. De regelgeving hoeft geen tegenstander te zijn, maar kan ondersteunen. Je hoeft het niet allemaal alleen te doen. Haal er pedagogen bij, kijk naar anderen. Kijk hoe die verhalen te integreren met je eigen verhaal en laat het een aanvulling zijn op wat je zelf al weet en ervaart. Op deze manier komt het niet puur voort uit het buikgevoel en dat verbetert de kwaliteit.”

REAGERENVragen, opmerkingen of verhalen hierover? Mail naar [email protected]

Nadenken over eigen waarden belangrijk in kinderopvang


Een poppenhoek, een keukentje, een

bouwhoek en een leeshoek: de meeste

kinderopvanglocaties en scholen hebben

meerdere speelhoeken beschikbaar

voor de kinderen. Sommige ervan zijn

populair, andere minder, en het is zaak

goed in het oog te houden hoe de

kinderen ermee omgaan.

Linda (47) werkt al zeventien jaar als kinderbegeleider bij De Speelboom, een opvanglocatie van het initiatief voor buitenschoolse opvang in Lievegem. Het is een grote ruimte, waardoor er ook genoeg plek is voor meerdere ruime speelhoeken. Er is een aantal vaste hoeken, zoals onder meer een keukentje, een spelletjeshoek en bouwhoek. Daarnaast is er een maandhoek, die elke maand verandert. Dat is al een keer een hoek geweest rondom andere culturen, waar kinderen bijvoorbeeld andere klederdracht leren kennen, een frietkot, een dokterspraktijk, een bakkerswinkel en gezonde voeding - in de vorm van een groentemarkt - is ook al aan bod geweest. Zodra de nieuwe speelhoek van de maand klaar is, wordt deze meteen uitgetest en eventueel aangevuld.

“Observeer wat de kinderen doen. Dan zie je wel of er nog dingen missen. Je hoort dat of ze komen zelf vragen stellen. Daar kun je op inspelen”, zegt Linda. Zij is enthousiast over deze opzet: “We merken dat als de speelhoeken open zijn, de kinderen zich veel minder vervelen. Er zijn minder conflicten tussen de kindjes en zij kunnen hun fantasie er enorm in kwijt.”

De vaste speelhoeken waren er vanaf het begin. Na een vorming over speelhoeken is er ook een flexibele speelhoek ingericht. “We begonnen met twee maanden de hoekjes te veranderen, maar we merkten dat er minder in gespeeld werd op het einde toe. Dus hebben we dat aangepast naar

een kortere periode. Soms vinden kinderen dat jammer, maar in de zoveel tijd brengen we sommige thema’s weer terug.” Elke twee of drie jaar is er ook een grote opkuis in het kinderdagverblijf, waarbij de speelhoeken ook compleet worden verplaatst.

En de speelhoeken zijn nooit exact hetzelfde. “Elke keer als we een nieuwe hoek opstarten, geven we briefjes mee naar ouders voor bijvoorbeeld materiaal. Dan komen er spulletjes bij en we combineren dingen uit verschillende speelhoekjes. Zo richten we in met kosteloos materiaal.”

Af is het in ieder geval nooit:. “Met de eetmomenten zitten de kinderen bij ons gesplitst, met het spel en de speelhoeken proberen toch het sociaal contact te stimuleren. We letten op dat er gevarieerd aanbod is, zowel voor kleintjes van onder de drie jaar als de grotere van een jaar of negen of tien, zodat zij ook iets hebben wat hen uitdaagt, dat in hun interesse past.”

Zorg voor voldoende variatie en stimulansSamen spelen is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Daar moet wel voldoende ruimte en stimulans voor zijn. Iets waar specialisten zoals IKC en kinderbegeleiders of kleuteronderwijzers dagelijks mee bezig zijn. Marjan Huybrechts en Wim van Leeuwen organiseren meerdere malen per jaar vormingen voor geïnteresseerde kinderopvanglocaties bij zowel kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, onthaalouders en kleuterklassen.

Marjan Huybrechts - oprichter oMvorming“Het indelen van een speelruimte en speelhoek vraagt best wel denkwerk. Het kan dat kinderen niet in een speelhoek spelen, dat er altijd ruzie is, dat alles omgegooid wordt. Als een speelhoek regelmatig verandert, dan wordt er weer terug gespeeld. Soms moet alles opnieuw ingedeeld worden, maar meestal zit het in kleine dingen. Soms zijn het te kleine ruimtes waar teveel staat. Of hoeken die niet naar elkaar linken. Of één levendige hoek en een heel rustige. Of hoeken die heel toegankelijk zijn, waar kinderen doorheen lopen, waardoor ze elkaar storen. Dure, nieuwe materialen kopen is niet altijd nodig. Je moet een basis hebben, maar daar moet je dan creatief mee beginnen indelen. Laat kinderen creatief zijn.

Speelhoeken moeten kinderen uitnodigen te komen spelen


Materiaal van de ene hoek in de andere hoek brengen bijvoorbeeld kan prima: dat stimuleert de creativiteit. De structuur is dat spelen een plekje heeft en dat die plek kinderen uitnodigt iets te doen. Binnen die speelhoek mag het chaos zijn.”

Wim van Leeuwen - Coördinator inhoudelijk beleid - Vlaamse Dienst Speelpleinenwerk“Natuurlijk heeft spelen ook allerlei positieve effecten op de ontwikkeling en groei van kinderen, maar toch stellen we spelen om te spelen voorop. Kinderen zullen door het samen spelen vanzelf socialer worden, leren spelen met anderen en ontdekken welke talenten ze hebben. Het goed organiseren van de speelhoeken leidt tot extra spelkansen waar niet zeer veel inzet voor nodig is. Het gaat voornamelijk om het optimaliseren. Elke kinderopvang heeft daarin zijn eigen realiteit. Speelhoeken zijn de overlap tussen zowel georganiseerd als spontaan spel. In een speelhoek kun je vanuit begeleiding impulsen en activiteiten opzetten, maar kinderen kunnen ook zelf spel opzetten. Er is veel vrijheid. Je weet niet waar het gaat eindigen, waar kinderen op ingaan. Dat maakt het moeilijker voorbereiden, maar hoe meer je kunt insteken in zo’n hoek, hoe meer speelkansen er zullen zijn. Stimuleer begeleiders om 20, 30 of 100 impulsen te bedenken die je kan doen in een speelhoek. De kinderen kennen en inspelen op hun interesse, kan al heel veel opleveren. En het hoeft niet allemaal tegelijk: hoeken kunnen uitgebreid worden, systematisch groeien doorheen de jaren.”

Tips van de experts• Maak de babyhoeken eens op ooghoogte van de

begeleiding: een spiegel of iets van zacht materiaal, of een balletje dat kan bewegen. Dan heb je, als je het kind oppakt, heel close en individueel contact; kan het kindje spelen en wordt de houding van de kinderbegeleider ook beter. Speelplekken hoeven niet altijd op de grond.

• Verzamel alle materialen uit gebruikte speelhoeken en maak een stockeerplaats, zodat het hergebruikt kan worden in een volgende speelhoek. Het helpt als je er gedurende het jaar over nadenkt en al dingen verzamelt voor de volgende speelhoeken of thema’s.

• Samen opruimen helpt kinderen er bewust van worden dat dingen kapot of op kunnen gaan en zorgt ervoor dat ze zelf zorgdragen voor het materiaal.

• Vergeet niet foto’s te maken van de speelhoeken als kinderen erin spelen. Dan is het gemakkelijker ouders te laten zien waar de kinderen mee bezig zijn en is het een volgende keer gemakkelijker materialen te krijgen.

• Als er te weinig aanbod is, wordt er geruzied. Als er net genoeg is, zoeken ze creatieve oplossingen. Als er geen extra bordje is, dan gebruiken ze iets anders als bord. Doe dus niet alleen niet twintig dezelfde bordjes, maar juist allemaal verschillende; in groottes, kleuren, materialen. Schaarste leidt tot creativiteit.

• Voor onthaalouders die de kinderen liever niet in de keuken hebben: zet een kastje of tafeltje half in de doorgang bijvoorbeeld - dan lopen ze veel minder snel door. Of in ruimtes waar kinderen door andere speelhoeken lopen: zet een speelhoek in het midden van de ruimte, zodat ze er rond moeten lopen.

• Er hoeft niet altijd nieuw materiaal te komen: hergebruik of deel anders in. Als je nieuw materiaal koopt, denk erover na en bedenk of er dan iets weggehaald moet worden. Als je voor een nieuwe speelhoek of nieuw materiaal kiest, overleg goed met gespecialiseerde leveranciers als Instore Kids Corner zodat het mooi aansluit bij de opvang en overige hoeken.

• Speelhoeken moeten aansluiten op de interesses van de kinderen. Ga met de kinderen op zoek, bouw en verzamel samen.

• Zorg dat een speelhoek speelklaar is. Zet alvast een tafeltje in het keukentje met potten en pannen, bouwsels in de bouwhoek. Dan worden kinderen gestimuleerd en kunnen ze direct beginnen met spelen.

• Varieer in speelhoeken, voeg dingen toe. Maak van de keuken een pizzeria, bouw de poppenhoek eens om tot een ziekenhuis.

• Begeleid als kinderbegeleider impulsen en speel voor. Bedenk tevoren wat je in een speelhoek kunt doen.

• Laat aan begeleiders de keuze of zij impulsen geven of zelf meespelen in de hoeken. Speelhoeken linken aan talenten en interesses van kinderbegeleiders zorgt voor meer interesse en motivatie.

• Denk niet altijd in speelhoeken. Misschien is de term speeleiland wel beter. Een hoek laat u misschien vastzitten in uw denken, terwijl een eiland eender welke vorm kan hebben.

• Wees creatief.“De structuur is dat spelen een plekje heeft en

dat die plek kinderen uitnodigt iets te doen. Binnen die speelhoek mag het chaos zijn.”


Hoe heeft dyslexie zich ontwikkeld in de afgelopen jaren? “Toen ik begon als begeleider, had ik zelfs moeite om mensen te overtuigen van het bestaan van dyslexie. Er werd gezegd dat iemand lui was, niet werkte, dat het aan de school lag. En daarna, met alle aandacht voor ontwikkelingsstoornissen, leek het plots alsof iedereen het had. Dat sloeg weer naar de andere kant uit. Daarnaast was er het verhaal van het niet-labelen, het niet-stigmatiseren van kinderen. Het is correct om niet te snel te labelen, maar niet labelen is ook niet altijd goed. Het aantal dyslectici hier in Vlaanderen is vrij stabiel: het is niet dat het er meer zijn doordat we het beter herkennen.”

Is dyslexie beter te herkennen nu?“Intelligente kinderen kunnen het goed compenseren, die halen altijd wel goede punten. Als iemand zeer gemotiveerd is en hard werkt, dan heeft die er niet altijd zo’n last van. Nog elke dag komen we mensen tegen die er later achter zijn gekomen dat ze dyslexie hebben. Bewust of onbewust kies je toch de weg van de minste weerstand. Mensen die een praktische job hebben, zullen er geen last van ondervinden. Als ze bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeur of sportleraar zijn, hebben ze weinig te maken met taal. Als zij er geen probleem van maken, dan zal dat ook niet boven water komen. Maar steeds meer veertigers en vijftigers gaan weer studeren. Het is belangrijk dat ze dan de faciliteiten krijgen die ze nodig hebben. Het ligt er niet altijd vingerdik bovenop.”

Wat is er veranderd ten opzichte van vroeger?“We hebben natuurlijk wel betere middelen in de tijd gekregen. Denk maar aan een voorleespakket dat gratis beschikbaar is voor iedereen met dyslexie. Vooral de opkomst van de digitale wereld heeft enorm geholpen. Je kunt nu een fotootje van een menukaart maken, waardoor een app die voorleest. Dat was vroeger niet mogelijk. Qua onderzoek zelf is er niet veel veranderd. Er is wel veel veranderd in het begeleiden. Vroeger was de begeleiding vooral didactisch. Nu gaat het ook om je als leerling goed in je vel te voelen en uitleg te geven: het is meer gericht op het emotionele aspect.”

Hoe is de begeleiding nu?“Het is wettelijk kader dat elk kind recht heeft op aanpassingen. Vroeger moest je dat afdwingen: ik ben

Dyslectici zijn extra gemotiveerd hard te werkenEen van de leerstoornissen die de

afgelopen jaren bekender is geworden,

is dyslexie: kinderen en volwassenen

die moeite hebben met taal, bij wie het

langer duurt voordat ze spellen en lezen

onder de knie hebben. In het kader

van het M-decreet wordt het Vlaamse

onderwijs steeds meer voorzien van

specifieke scholing en begeleiding voor

deze leerlingen. Inés Calliauw is van het

expertisecentrum dyslexie.

INTERVIEW

Inés Calliauw.


vaak genoeg meewarig aangekeken. Nu is het evidentie geworden en is er zelden nog iemand die tegenwind geeft. Anders worden scholen er ook op afgerekend. Ouders gingen vroeger niet teveel naar leerkrachten, wilden zich er niet mee bemoeien, maar nu: als kinderen bijvoorbeeld niet overgaan, dan moet je dat als school of leerkracht goed motiveren. Ze moeten bewijzen dat aanpassingen gedaan en toegepast zijn. Vroeger was het ook voor leerkrachten onduidelijk, wisten ze niet wat ze moesten doen met iemand met dyslexie. Het is nooit hetzelfde. De aanpak van iemand met dyslexie is zeer persoonlijk. De achtergrond varieert, het kind varieert. Een groep maken en een klas is dus eigenlijk onmogelijk. Nu wordt er ook in de lerarenopleidingen aandacht aan geschonken. En de leerkrachten doen het goed. Het enige dat leerkrachten vaak parten speelt, is het punten moeten geven voor toetsen. Er wordt te weinig gekeken naar de patronen van fouten die kinderen maken. Die kun je meenemen in de behandeling en oefeningen voor dyslexie. Dat kan een werkpunt zijn voor leerkrachten.”

Wat kan beter in de klas?“Software integreren in de klassen kan helpen, dat is nu toch al redelijk standaard geworden. Alle leerboeken zijn digitaal te krijgen. De samenwerking onderling kan beter, vooral als het niet de leerkrachten zijn die bezig zijn met taal. Leerkrachten wiskunde of wetenschap denken vaak dat het niks voor hen is. Die kunnen wel een beetje meer

gestimuleerd worden. Het gaat dan vooral om fouten in bewerkingen, het omdraaien van de plussen, minnen en letters in formules. Daar zitten wel mogelijkheden in.”

Hoe zit het met mogelijkheden voor leerkrachten met dyslexie?“Leraren met dyslexie voor de klas, dat werd vroeger enorm afgeraden, maar dyslexie is geen excuus om niet te doen wat je wil doen. Er is nu zoveel compenserend materiaal aanwezig. Het klassieke krijtbord is er bijvoorbeeld in heel veel scholen al niet meer en het digibord kan helpen. Het klimaat voor dyslectici is enorm verbeterd sinds die media op de markt zijn. Een computer kan heel veel fouten er voor je uit halen. Dat is een enorme vooruitgang, dat maakt het een pak gemakkelijker. Je kunt het ook prima gebruiken in de klas. Vertel je leerlingen dat je soms als je op het bord schrijft, fouten maakt. En dat degene die dat aangeeft, een pluim krijgt om de fouten eruit te halen. Je hoeft natuurlijk niet overal zo’n spelletje van te maken, maar dat kan helpen. En vergeet niet: een leven lang leren is belangrijk. De motivatie en de bereidheid hard te werken is in grote mate aanwezig bij mensen met dyslexie. Zij doen er soms een jaartje langer over, maar het grootste deel gaat studeren en studeert gewoon af. Dyslectici hebben een soort vechtlust, zij moeten moeite doen en raken misschien wel verder dan kinderen voor wie het vanzelf lijkt te gaan.”

� Krijg snel juiste en up-to-date informatie (regelgeving, CAO’s, beleidsbeslissingen, …) via onze website, de sociale media en de maandelijkse nieuwsbrief.

� U bent meteen ook gratis lid van UNIZO (www.unizo.be).

� Wij bieden aantrekkelijke kortingen en ledenvoordelen o.a. aangeboden door onze partners en op door ons georganiseerde vormingen.

� U kan gebruik maken van een 24/7 helpdesk.

� Wij bieden een inspirerend netwerk.

� U bent gratis genodigd op onze jaarlijkse Dag van de Kinderopvang.

� Wij bieden een breed en divers aanbod aan opleidingen, infosessies en activiteiten.

� Gratis adviesgesprekken, persoonlijk advies via mail of telefoon.

� We verdedigen de belangen van onze leden o.m. bij de minister, in het Raadgevend Comité van Kind en Gezin (Agentschap Opgroeien), etc...

BOUW MEE AAN DE TOEKOMST VAN DE KINDEROPVANG

VOOR WIE?

De sector van de kinderopvang is constant in beweging. Regels en wetgeving wijzigen. Nieuwe tendensen ontwikkelen zich razendsnel. Als sociale ondernemer in de kinderopvang hebt u daarom alle redenen om te kiezen voor een lidmaatschap van de Federatie Kinderopvang. We nemen het op voor uw rechten en belangen als sociale ondernemer, zaakvoerder of verantwoordelijke in de kinderopvang.

Wij werken aan een gezond en sociaal ondernemersklimaat en voor een mooie toekomst voor uw organisatie en de hele sector.

BOUW MEE AAN DE TOEKOMST VAN DE KINDEROPVANG

WORDWORDWORDLIDLIDLID

De FKO is er voor elke organisator. Zowel voor organisatoren zonder als met subsidies, van gezinsopvang tot buitenscho0lse opvang.

CONTACT

Federatie Kinderopvang vzw Willebroekkaai 37, 1000 Brussel, België

+32 (0)2 212 26 [email protected]

WAAROM LID WORDEN?

Kijk voor meer informatie op www.federatiekinderopvang.be/nl/lid-worden

Dat zorgt ervoor dat ouders heel direct contact hebben met de kinderbegeleider en dat zij mogelijk nog meer dan normaal als steun en toeverlaat wordt gezien door de gezinnen die ze ondersteunt op deze manier. Zeker als een kindje net even wat meer zorg of ondersteuning nodig heeft dan anders - maar ook voor de gewone, eenvoudige dingen. Mede daarom is er nu een campagne opgezet om onthaalouders extra in het zonnetje te zetten.

“We wilden erkenning en waardering geven aan de onthaalouders in Vlaanderen; dit beroep in de kijker zetten. Zij zijn niet altijd op de voorgrond aanwezig, terwijl ze juist wel zo enorm gewaardeerd worden”, zegt Kim Huyghe van Kind en Gezin. “Onthaalouder zijn is een heel mooi beroep. Mensen denken misschien dat het alleen spelen en verzorging is, maar het is veel meer dan dat. Denk alleen al aan de regelgeving en de administratie die erbij komt kijken. Het kan moeilijk zijn, en zwaar: je bent tenslotte thuis en alleen, met meerdere kinderen waar je de verantwoording voor hebt. Dat is zeker niet te onderschatten.”

Dat blijkt ook uit het verhaal van Jasmien, die haar drie kinderen van drieënhalf, twee en bijna een jaar oud dagelijks naar onthaalmoeder Els brengt. Jasmien heeft ook een dierenartsenpraktijk voor kleine en grote huisdieren. Zij vertelt: “Dat maakt natuurlijk dat onze dagen goed gevuld zijn, en hoewel planning essentieel is, lukt dat gewoonweg niet steeds, gezien de vele spoedgevallen die onze job met zich

meebrengt. Daarom is een achterban die ons steunt, in ons gelooft én flexibel is van levensbelang. Ons jongste, Arthur, is geboren met een schisis van lip en kaak. Overmand door emoties van angst voor mezelf, bezorgdheid over de toekomst van mijn ongeboren kind, verdriet en ook misschien wel kwaadheid kon ik troost vinden bij Els”.

“Wat deed het deugd te zien dat dat kleine machteloze wezentje niet alleen thuis, maar ook in de opvang alle warmte en zorg zou krijgen die hij nodig had. Arthur kon niet van de borst of gewone flessen drinken en had last van verschrikkelijke krampen door het vele lucht zuigen. Nooit, maar dan ook nooit kwam ik aan bij Els en kreeg ik te horen dat het te veel of te zwaar was. Op een avond was ik alleen thuis met mijn drie A’tjes. De twee oudsten in dromenland, ik thuis rondhuppelend met een huilende baby. Plots ging het alarm af vanuit de stal: onze eigen pony was aan het bevallen en ik zag al snel dat het niet liep zoals verwacht. In paniek belde ik Els of ze me kon komen helpen. Nog geen vijf minuten later kwam ze onze oprit opgesneld. Haar haren nog nat van de douche, ontfermde ze zich over Arthur. Gelukkig werd hij snel kalm in haar armen. Ik kon me op de pony focussen. Het deed me nog maar eens beseffen hoe dankbaar ik mag zijn Els te mogen kennen.”

KIJKENBekijk hier de video over Els en Jasmien. www.youtube.com/watch?v=dLefwVWzyXo


Meer waardering voor onthaaloudersKinderopvang kan

op verschillende

manieren gebeuren: op

de groepsopvang, bij

familie of vrienden óf

bij onthaalouders: de

vorm er tussenin. Deze

vorm van kinderopvang

is kleinschaliger

dan in andere

kinderopgvanglocaties:

het gaat om een enkele

kinderbegeleider die

maximaal acht kinderen

tegelijk opvangt.


Daarbij wordt er een combinatie gevormd tussen onderzoekend en ontwerpend leren. Bij onderzoekend leren vertrekken leerlingen vanuit een onderzoeksvraag en doen ze daarbij een beroep op wetenschappelijke concepten, wiskundige procedures en onderzoeksvaardigheden. Bij het ontwerpend leren begint het met een probleem of een behoefte, waar de leerlingen een ontwerp voor maken. Dan komen technische principes, wiskundige concepten en technische vaardigheden aan bod. Bij beide leermethoden is probleemoplossend vermogen belangrijk.

Kleuterschool EvermaruskeKleuterschool Evarmuruske is een relatief kleine school met zo’n veertig kinderen in een dorp, met de natuur dichtbij en daarmee voldoende mogelijkheid om belevend leren uit te voeren. Speciaal voor het STEM-onderwijs zijn er op de school zogeheten persona’s ingevoerd om daar uiting aan te geven, bijvoorbeeld STEM de Klusjesman of Zillie, een leerkracht die niet zo slim is (normaal gesproken juf Els), die met de kinderen op onderzoek gaat.

Onlangs nog hebben de kinderen zo zelf brood gebakken en geleerd wat de verschillende smaken, granen en bereidingswijzen van brood waren. In maart dit jaar is er op verzoek van de kleuters een dino-museum opgezet, waarbij de bezoekers moesten betalen met steentjes in plaats van geld - en de kleutertjes direct leerden tellen. Nele Brone, directeur van de kleuterschool: “We merken dat veel mensen niet op de hoogte zijn van wat STEM is. Maar als we het dan uitleggen, merken we wel dat mensen het belangrijk vinden. Kleine kinderen zijn er al van jongs af aan mee bezig. Het zijn kleine ontdekkers, ze zijn al heel nieuwsgierig, vragen veel, willen alles weten. Het is eigenlijk geen opgave om hen er mee bezig te laten zijn.”

Voor de onderwijzers is dat wel anders. “De kinderen zitten ongeveer drie jaar bij ons, dan willen we niet elk jaar hetzelfde doen. Voordat we thema’s opzetten, bedenken we wel eerst welke vragen we erover hebben, welke we willen beantwoorden en welk doel we willen bereiken. Daarnaast kijken we wat er leeft bij de kinderen. Het

STEM-geletterdheid belangrijk voor onderwijsSTEM staat voor Science, Technology,

Engineering en Mathematics. Daarbij

is het de bedoeling dat leerlingen

ontdekken welke rol wetenschap,

techniek en wiskunde in de maatschappij

spelen. Behalve dat kinderen zich

ontwikkelen op deze leergebieden,

leren zij ook werken aan onderzoek,

probleemoplossend denken en een

kritische werkhouding. De STEM-

didactiek is gericht op een gezamenlijke

benadering en aanpak van deze

leergebieden in het onderwijs.


vergt vrij veel werk en je moet er flexibel mee kunnen omgaan. Dat blijft uitdagend en boeiend, je moet blijven nadenken.”

Ook de manier van lesgeven is net iets anders: vooral een open houding daarin hebben is belangrijk. Het is wel iets meer dan alleen materialen en wat lesplannen regelen. Voor Nele is het iets dat doorheen de hele school is geïntegreerd. Leerkrachten zijn positief. “De kinderen zijn er actief mee bezig, stellen allerlei vragen. Soms weet je daar geen antwoord op, dan moeten we toch even google te hulp roepen. Zo kom je zelf ook nog eens wat dingen te weten!”

GO!-onderwijsBij de basisscholen van het GO!-onderwijs wordt STEM-onderwijs en de bijbehorende didactiek ook toegepast. Hugo Vandenbroucke, betrokken bij het pedagogisch beleid van GO!, vertelt: “We stimuleren onze basisscholen om kinderen natuurkundige en technische concepten te laten verwerven via activiteiten waar de kinderen mogen exploreren, onderzoeken en ontdekken. Met de STEM-didactiek willen we nog meer dan vroeger ruimte maken voor onderzoekend en ontwerpend leren. Voorheen werd in de techniekles een werkplaatje getoond of een tekening van een stroomkring, waarbij je in moest vullen wat er gebeurde, zonder dat ooit zelf te hebben geprobeerd of gezien. Vroeger ging het vooral om begrippen leren en werd er niks gemaakt. Dat is nu anders. Als je activiteiten doet met kinderen, kun je daar zoveel inzichten vanuit natuur en techniek en wiskunde in toepassen. Dus niet traditioneel vanuit teksten, maar eerder vanuit begrip en toepassing.”

“Onderzoekend leren stelt het ‘al doende leren’ centraal. Hier gaat het dan over het ontdekken van allerlei natuurkundige concepten - zoals geluid, licht, groei - via het leren opzetten van eenvoudige onderzoekjes. Op die manier zien wij STEM: als een algeheel concept. Wij spreken van STEM-geletterdheid. Het gaat om een brede verwerving van vaardigheden, die ook toepasbaar zijn op andere vakgebieden. Daarvoor is het wel belangrijk dat leerkrachten voldoende mee zijn, zodat ze het zelf ook kunnen toepassen in hun klassen. Leren onderzoeken is een belangrijke vaardigheid voor later.”

Katholiek Onderwijs VlaanderenHet STEM-onderwijs is bij het Katholiek Onderwijs Vlaanderen opgenomen in het nieuwe leerplan, onder meer in de ontwikkelvelden initiatief en verantwoordelijkheid, ontwikkeling van oriëntatie op de wereld, mediakundige ontwikkeling en ontwikkeling van het wiskundig denken. Er is specifiek voor gekozen het te integreren in de verschillende vakken die worden

aangeboden. Daarbij is er goed gekeken naar de werkdruk en werklast, zodat er ruimte vrij is gekomen om dingen te doen rondom STEM.

Jan Tilley is pedagogisch begeleider binnen het basisonderwijs, Didier Vandevelde is eveneens pedagogisch begeleider, maar is ook coördinator voor STEM. Voor het basisonderwijs is een aantal elementen erg belangrijk. Elk thema rondom wereldoriëntatie biedt in principe een kans om aan STEM te werken. “Je kunt de inhoud van de lessen uit de werkelijkheid plukken, zeker in het basisonderwijs”, zegt Jan. “Voor ons heeft het een duidelijk doel: leerlingen technisch geletterd maken. Soms is dat uitdagend: wetenschap en techniek is steeds meer verborgen. Vroeger kon je door machines heen kijken, maar net als met klokken: alle radertjes en binnenwerken zijn verborgen. De bedoeling is dat kinderen de dingen in de dagelijkse werkelijkheid om hen heen beter leren begrijpen en meer inzicht krijgen in wat ze tegenkomen. Kinderen zijn erbij gebaat dat er, meer dan enkel aan kennis van begrippen, werk gemaakt wordt van de vorming van concepten. Door te werken aan STEM-geletterdheid wordt aan conceptvorming gedaan. Onafhankelijk van welke richting ze uiteindelijk kiezen. Ga uit van de verwondering van het kind, dat geeft enorm veel mogelijkheden. Je hebt niets meer nodig dan wat er in de directe omgeving aan bod komt. En als ze de goesting te pakken hebben, kunnen ze daarmee verder.”

Didier vult aan: “Een goed curriculum biedt variatie. Het is niet echt een strijd met andere vakken: probleemgericht denken bijvoorbeeld is eerder complementair op de andere vaardigheden die ze leren. Leerkrachten moeten dat dan ook gezamenlijk aanpakken. Met de modernisering van een leerplan is er de kans om een betere samenhang te krijgen tussen de vakken en de combinatie met het STEM-onderwijs en de hiërarchie van wiskunde, wetenschap en techniek te doorbreken. Daarmee kunnen we er beter in slagen om kinderen te helpen de keuzes te maken die aansluiten bij hun talenten en interesses.”

De betekenis van de achtergrondHet knelpunt is dat de betekenis van de achtergronden van verkeersborden moeilijk te onthouden is, terwijl die juist cruciaal is voor de betekenis van het gehele bord. Dit komt hierdoor:• Kinderen zien van verkeersborden vooral het pictogram; de

achtergrond is slechts de drager van het plaatje. Wat je niet goed waarneemt kun je ook niet inprenten.

• De achtergrond van een verkeersbord is iets abstracts, na-melijk een combinatie van kleur en vorm; er is geen enkele logische relatie tussen betekenis en vorm/kleurcombinatie. Die blijf je dus door elkaar halen. Al spelend de essentie leren

Bokabox tackelt deze problemen. Namelijk:• Liedjes met posters zorgen voor een blijvende associatie

tussen de betekenis en de vorm en kleur van de borden.• Met de leskist Bokabox Verkeer ervaren kinderen hoe

verkeersborden samengesteld worden uit achtergronden en pictogrammen. Zo leren zij hoe het systeem werkt en hoeven ze de borden niet meer uit het hoofd te leren.

• Met het Bokabox Bordenkwartet oefenen kinderen intensief de bordsoorten. Na één keer spelen hebben zij die geauto-matiseerd.

� 0031.62087192 � [email protected]

Verkeersborden leren…. zó blijven ze je bij.Verkeersborden leren lijkt zo simpel. Toch blijkt dat kinderen de borden na verloop van tijd weer

vergeten of door elkaar halen. Waardoor komt dat? Bokabox heeft de oorzaak ontdekt en leermiddelen ontwikkeld waarmee kinderen spelenderwijs de borden onuitwisbaar in hun geheugen prenten.

www.bokabox.nl �

De betekenis van de achtergrondHet knelpunt is dat de betekenis van de achtergronden van verkeersborden moeilijk te onthouden is, terwijl die juist cruciaal is voor de betekenis van het gehele bord. Dit komt hierdoor:• Kinderen zien van verkeersborden vooral het pictogram; de

achtergrond is slechts de drager van het plaatje. Wat je niet goed waarneemt kun je ook niet inprenten.

• De achtergrond van een verkeersbord is iets abstracts, na-melijk een combinatie van kleur en vorm; er is geen enkele logische relatie tussen betekenis en vorm/kleurcombinatie. Die blijf je dus door elkaar halen. Al spelend de essentie lerenAl spelend de essentie leren

Bokabox tackelt deze problemen. Namelijk:Bokabox tackelt deze problemen. Namelijk:• Liedjes met posters zorgen voor een blijvende associatie • Liedjes met posters zorgen voor een blijvende associatie

tussen de betekenis en de vorm en kleur van de borden.tussen de betekenis en de vorm en kleur van de borden.• Met de leskist Bokabox Verkeer ervaren kinderen hoe • Met de leskist Bokabox Verkeer ervaren kinderen hoe

verkeersborden samengesteld worden uit achtergronden verkeersborden samengesteld worden uit achtergronden en pictogrammen. Zo leren zij hoe het systeem werkt en en pictogrammen. Zo leren zij hoe het systeem werkt en hoeven ze de borden niet meer uit het hoofd te leren. hoeven ze de borden niet meer uit het hoofd te leren.

• Met het Bokabox Bordenkwartet oefenen kinderen intensief • Met het Bokabox Bordenkwartet oefenen kinderen intensief de bordsoorten. Na één keer spelen hebben zij die geauto-de bordsoorten. Na één keer spelen hebben zij die geauto-matiseerd.

� 0031.62087192 � [email protected]

Verkeersborden leren…. zó blijven ze je bij.Verkeersborden leren…. zó blijven ze je bij.Verkeersborden leren…. zó blijven ze je bij.Verkeersborden leren lijkt zo simpel. Toch blijkt dat kinderen de borden na verloop van tijd weer Verkeersborden leren lijkt zo simpel. Toch blijkt dat kinderen de borden na verloop van tijd weer

vergeten of door elkaar halen. Waardoor komt dat? Bokabox heeft de oorzaak ontdekt en leermiddelen vergeten of door elkaar halen. Waardoor komt dat? Bokabox heeft de oorzaak ontdekt en leermiddelen ontwikkeld waarmee kinderen spelenderwijs de borden onuitwisbaar in hun geheugen prenten.ontwikkeld waarmee kinderen spelenderwijs de borden onuitwisbaar in hun geheugen prenten.

www.bokabox.nl � �

Vrijblijvend proeverij enpresentatie op uw kinderopvang

Onze klanten belonen onze service met een 9,3

[email protected]

+31 6 47 930 220Neem contact met ons op!

zininpuur.nl

Gezonde en gevarieerde warme maaltijden voor

de kinderopvang

Vrijblijvend proeverij en presentatie op uw kinderopvang

We bieden maatwerk voor kinderen met voedselallergieën, geloofsovertuigingen en overige dieetwensen.

Aan onze maaltijden worden geen E-nummers, smaak - of kleurstoffen toegevoegd.

We werken met korte lijnen en hebben een persoonlijke benadering.

De verhouding van de ingrediënten wordt bepaald aan de hand van de Europese wetgeving.

We bieden hoge kwaliteit tegen concurrerende prijzen.

Onze maaltijden worden door ervaren chefkoks bereid. We leveren gratis tot aan uw koelkast.

HOE HET WERKT:

FAQwerkdé kast voor kinderen

bouwen4

4 vormen houten kisten

1 (Men neme)

houten bouten2 (en wat)

een ontwerp3 (kies of maak)

(en)(maar!)

www.faqwerk.com

Duurzaam, circulair en sociaal

De toekomst van kinderen staat centraal bij FAQwerk. Niet alleen door ons te richten op spel en samenwerken in het vormgeven van hun eigen omgeving, maar ook door de kast zo duurzaam, circulair en sociaal mogelijk te produceren.

Koen en Arjan | + 31 6 411 979 13 | [email protected]


‘Stimuleer ouders kleuters op tijd naar school te brengen’

Deze campagne dient om ouders te laten weten hoe belangrijk kleuteronderwijs voor een kindje is. Daarbij zijn meerdere aandachtspunten: ouders sensibiliseren rond het belang van kleuter- en lager onderwijs, ouders aanmoedigen hun kind elke dag naar school te ‘sturen’, ouders helpen elke dag op tijd te komen en het verhogen van de betrokkenheid van thuis uit.

Vroege Vogels is bedoeld voor Nederlandstalige Brusselse scholen en dat zijn dan ook de enige scholen die het campagnemateriaal kunnen aanvragen. De aandachtspunten uit deze campagne zijn wel toepasbaar voor andere scholen die hieraan willen werken met de ouders en leerlingen.

De Vlaamse gemeenschapscommissie adviseert om een aanpak op maat van de school en de ouders op te zetten, om tijdig naar school gaan te stimuleren. Het goed registreren van de aanwezigen en het op tijd komen helpt daarbij. Duidelijke communicatie is belangrijk. Op tijd op school komen, heeft niet altijd de hoogste prioriteit bij ouders en voor hen is het niet altijd duidelijk dat dit belangrijk is voor zowel kinderen als de leerkrachten. Het helpt om dan goed te luisteren en om door te vragen bij ouders, zodat duidelijk is waar de problemen vandaan komen. Ouders positief bekrachtigen is hierin belangrijk. Ouders uitnodigen op openklas-momenten of onthaalmomenten om hen te vertellen over het (op tijd) naar school komen, kan ook een goede optie zijn.

Het (op tijd) naar school komen school-breed oppakken, moet goed geïntroduceerd worden voor het voltallige personeel én daarna levendig gehouden worden. Daarnaast moet er een consequente aanpak zijn die iedereen toepast: hoe er bijvoorbeeld wordt bijgehouden welke kinderen er zijn, welke er op tijd zijn en hoe vaak dit al is gebeurd.

Tot slot: denk ook aan beloningssystemen. De campagne van Vroege Vogels deelt bijvoorbeeld sleutelhangers, stickers en affiches uit aan leerlingen en hun ouders. Kinderen kunnen bijvoorbeeld een sticker opplakken of een plaktattoo krijgen, waarmee zij aantonen ‘vroege vogel’ te zijn.

Kleuteronderwijs is belangrijk: het verkleint

de kans op achterstand en vergroot de kans

op diploma’s en kwalificaties. Daarnaast

leren kinderen ook sociale vaardigheden

op de kleuterschool. Toch gebeurt het

nog dat kleuters er niet elke dag zijn,

of niet elke dag op tijd zijn. De Vlaamse

gemeenschapscommissie heeft daarom de

campagne ‘Vroege Vogels’ opgestart.

Er zijn verschillende redenen waarom kinderen niet of later naar het kleuteronderwijs gaan. Het kan liggen aan gebrek aan informatie - het is bijvoorbeeld niet in een andere taal toegankelijk - verschillen in onderwijs, bezorgdheid over de overgang tussen thuis, opvang en onderwijs, culturele drempels en hindernissen als wachtlijsten voor het inschrijven. Maar hoe minder vaak een kleuter aanwezig is, hoe groter de kans op schoolse vertraging - óók op latere leeftijd. Het aantal halve dagen verplichte aanwezigheid voor vijfjarige kleuters is onder meer daarom onlangs nog opgeschroefd van 220 naar 250 halve dagen.


De oudste kinderen van de basisschool zijn na de zomervakantie ineens weer de allerjongsten en kleinsten op de nieuwe school. Daar wordt ook een flink grotere zelfstandigheid van het kind verwacht. Bereid de kinderen in de klas hierop voor. Laat hen weten dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun werk. Let daarbij ook op de kinderen die normaal gesproken meeliften met de rest van de groep: zij zijn straks op zichzelf aangewezen, helemaal als zij de enigen van een klas zijn die naar een andere school overgaan.

Geef een realistisch beeld van hoe het er aan toe gaat op een secundaire school. Beantwoord vragen die de kinderen hierover kunnen hebben en wees ervan bewust dat er misverstanden kunnen zijn als ‘je krijgt meteen heel veel huiswerk’, ‘je mag tijdens de les niet naar de wc’ of ‘eersteklassers worden voortdurend gepest’. Geef zelf ook uit eigen initiatief informatie hierover.

Het kan schelen om kinderen de kans te bieden kennis te maken met een nieuwe school. Informeer samen met de kinderen of het mogelijk is een dagje mee te lopen op de nieuwe school: zo ontstaat er een beter beeld dan bijvoorbeeld met een kijkdag. Nodig ook eens oud-leerlingen uit op school om te vertellen over hun ervaringen. Zorg als leerkracht dat je zelf ook bekend bent met de scholen in de buurt, zodat je daar informatie over kunt geven. Ga zelf ook eens een kijkje nemen.

Op de basisschool wordt er niet altijd gewerkt met huiswerk, en dan in ieder geval in mindere mate dan in het secundaire onderwijs zal gebeuren. Het kan helpen om in de laatste klas van het basisonderwijs – of eerder als daar mogelijkheid toe is - al een start te maken met de eerste stappen richting planning en organisatie van leer- en maakwerk, zodat de kinderen daar later goed mee om weten te gaan. Vergeet ook niet de kinderen die de basisschool prima aankunnen en daardoor geen leerstrategieën toepassen – zoals hoogbegaafden.

Zie ook de ouders niet over het hoofd: ook zij kunnen vragen hebben over de overgangsperiode of aan welke zaken zij nog moeten denken voor zij hun kroost overdragen aan de volgende generatie docenten voor hun kinderen. Een ouderavond hierover is een goede optie, maar vergeet vooral ook niet bereikbaar te zijn voor ouders die vragen hebben en laat hen weten dat zij vragen kunnen en mogen stellen. Bedenk dat ongeruste ouders ook kunnen zorgen voor ongeruste kinderen.

Sluit deze schoolperiode mooi af. Het is het einde van een tijdperk: besteed daar dan ook voldoende aandacht aan en geef kinderen (en jezelf) de kans daar afscheid van te nemen.

Voorbereiden op de overgang na de zomervakantie

De zomervakantie komt eraan en daarmee een

tijd van overgang voor de oudste kinderen van

de basisschool. Voor kinderen – maar ook voor

ouders en leerkrachten – kan dit een behoorlijk

stressvolle periode zijn. De school en de

leerkrachten kunnen hier een helpende hand in

bieden.

Afscheid basisschool begin van nieuw tijdperk


Kinderen leren lezen is misschien

wel het leukste dat er is: er gaat een

wereld voor ze open. Maar als de eerste

interesse eenmaal is afgezwakt, is het

soms moeilijk kinderen geïnteresseerd te

houden in boeken en het lezen daarvan.

“Boeken moeten zo dicht mogelijk bij

het kind blijven”, zegt Chris Couwelier

van kinderboekenhandel Jeukiboek in

Zedelgem.

‘Leer een kind kennen en je vindt een passend boek’

De vijf aanraders van Chris

Uit onderzoek van Stichting Lezen blijkt dat vrijetijdslezen afneemt onder kinderen naarmate ze ouder worden. Daarnaast is er ook concurrentie van andere vrijetijdsbestedingen zoals gamen, buiten spelen, tv-kijken of spelen met de smartphone.

Chris ziet dat juist als aanvulling en extra kans. “We zitten in deze tijd in een luxesituatie. We leven in een beeldcultuur en daar kunnen we gebruik van maken.” Hij legt uit: “Kinderen zijn nu vanaf hun peutertijd al gewend aan scrollen, aan heel snel dingen zien en kiezen die ze interessant vinden. In die peuter- en kleutertijd moet je goed observeren. Als je ziet dat een kleuter van vier graag filmpjes van tractoren en trekkers bekijkt, is het zaak om die boeken te vinden waar tractoren in zitten, die de kleuter zo aanspreken.” Het kan het startpunt zijn van meer. “Kinderen worden door een element dat hen aanspreekt meegetrokken in een andere wereld. Via zo’n poort kun je het begin van interesse opwekken voor meer, hen stimuleren om verder te gaan. Laat kinderen hun eigen interesses vertellen en ontdekken. Denk aan jonge meisjes van wie hun lievelingsdier een eenhoorn is.

Misschien willen zij wel meer lezen over magische dieren, mythische figuren en zo voort. Dan zie je dat zo’n meisje meer boeken gaat nemen en daar nog meer inspiratie uit haalt. Klimaat en milieu is momenteel ook belangrijk voor kinderen, ook schrijvers raken daardoor geïnteresseerd. Heel wat jeugdboeken hebben nu natuur en ecologie als thema.” Leeftijden of leesniveaus zijn daarin niet altijd de leidende factor: in de boekenwinkel van Chris hangen bijvoorbeeld geen leeftijdsaanduidingen. “Wij begeleiden een kind naar een boek dat past bij het kind, niet bij de leeftijd.”

De interesse van een kind centraal stellen is belangrijk om het juiste boek te vinden. “Vertrek vanuit het kind: van daar kun je opbouwen naar een goede keuze voor een boek.” Die opbouw is ook belangrijk, benadrukt Chris. “Als kinderen eenmaal lezen, bied hen dan extra ondersteuning en begeleid hen verder naar boeken met meer leesinhoud, andere verhaaltechnieken.” De leerkrachten in het onderwijs hebben daar een belangrijke rol in. “Lezen gaat in stappen. Als je net je rijbewijs hebt, ga je ook niet de formule 1 racen. Gegarandeerd dat je dan uit de bocht vliegt en dan niet meer de weg op gaat. Dat geldt ook voor boeken. Ook echte topliteratuur is mooi en fantastisch om dat naar kinderen toe te brengen, maar dat gaat niet in een keer. Het is de opdracht aan het onderwijs om kinderen zover te brengen dat ze daar ten volle van kunnen genieten.” Dat is niet de enige taak die leerkrachten hebben op het gebied van leesstimulering. “Het afhaken van lezertjes ligt niet altijd aan de kinderen, maar ook aan hoe ze begeleid worden. Als je het lezen met vuur en enthousiasme brengt, dan slaat de vonk over en krijg je kinderen mee.”

Een van de veelbelovende opties die Chris steeds meer tegenkomt in jeugdboekenland zijn de korte verhalen, vaak in bundels met meerdere schrijvers. “Dat zijn verhalen van een bladzijde of dertig. Even de playstation, nintendo of wii aan de kant en een uurtje later is het verhaal uit. Dit gaat nog wel veel navolging krijgen. Deze lezertjes stappen vaak genoeg over van kortverhaal naar een boek.” Het draait allemaal om het vinden van het juiste, meest passende boek.

BOEK

ENBA

BBEL

Junior Monsters boek

“Kinderen kunnen in een uur tijd een heel verhaal lezen.”

Deze serie boeken bevat elke editie weer nieuwe verhalen, geschreven door verschillende auteurs. Er zijn er inmiddels meer dan zes verschenen. Chris Couwelier heeft aan het zesde deel meegeschreven: daar zitten twaalf verhalen in.

Eén eenhoorn alsjeblieft

“Dit boek gaat over samen fantaseren en een eenhoorn is nog altijd heel populair.”

Daan heeft heel lang gespaard en nu is het zover: hij gaat naar de dierenwinkel om een eenhoorn te kopen. Zijn vrienden lachen hem uit als hij dat vertelt, maar dan vertelt de meneer in de winkel dat ze er toevallig nog één hebben achterin…

Boer Boris

“Boer Boris is een heel speciaal figuur met hele toffe verhalen.”

De boeken over Boer Boris zijn een serie verhalen over Boer Boris die allerlei spannende avonturen beleeft, van een olifant op de boerderij tot de boer die een uitstapje naar zee maakt. Er zijn inmiddels meer dan tien boeken over de stoere boer verschenen.

Keverjongen

“Het is een ongelooflijk mooi verhaal en zeer toegankelijk.”

De vader van Darkus is spoorloos verdwenen en Darkus gaat zelf op zoek naar zijn vader. Hij blijkt in gevaar te zijn, maar Darkus krijgt hulp uit onverwachte hoek: van eerst een kever en dan van honderden andere insecten. Het is het eerste deel van een serie van in ieder geval drie boeken.

Lampje

“Ik zie kinderen hier heel vaak van genieten.”

Lampje is de dochter van de vuurtorenwachter. Als zij op een avond de vuurtoren moet aansteken, gaat het mis. Het is een spannend verhaal over geheimzinnige zeewezens, woeste piraten en moed en dapperheid.


Wat we in onze trainingen vaak horen is: ‘Geen tijd!’ of ‘Ik zou wel willen, maar ben bang om te falen’. Onze dagelijkse bezigheden nemen ons vaak in beslag. Welke dromen en wensen in ontwikkeling schuif jij voor je uit? Het kan natuurlijk zijn dat je inspanningen niet tot het gewenste resultaat leiden. Maar: er verandert niets als je niets doet.

Je persoonlijk ontwikkelen kan op zoveel verschillende vlakken. Het is niet hetzelfde als carrière maken. Welk talent wil je verder uitbouwen? Wat vind je lastig en zou je nu eindelijk eens onder de knie willen krijgen? Wanneer jij investeert in je eigen persoonlijke ontwikkeling, komt dat ten goede van jezelf. Dat heeft positieve invloed op je omgeving, je werk en natuurlijk ook op de kinderen met wie je dagelijks werkt.

Wil jij ook het gevoel controle te hebben over je eigen situatie en gedachten? Neem de regie in eigen handen. Persoonlijk leiderschap betekent kort door de bocht: leiding geven aan jezelf. Kijken naar jezelf (kwaliteiten, krachten en valkuilen en uitdagingen), feedback ontvangen, persoonlijke ontwikkelpunten formuleren en daar doelgericht mee aan de gang gaan.

Het is aan jou, jij kan dingen in beweging zetten. Als jij het niet doet, wie dan wel? En waarom uitstellen als het ook nu kan? Besluit een eerste stap te zetten. Hoe klein de stapjes ook zijn. Juist liever met een klein stapje beginnen, dan uitstellen omdat je een te grote stap ineens wilt maken. Denk in mogelijkheden en niet in onmogelijkheden. Gun jezelf de persoonlijke ontwikkeling die bij je past.

Parenticom is gespecialiseerd in trainingen in de kinderopvang en onderwijs. Trainingen gaan o.a. over persoonlijk leiderschap, communicatie, klantgerichtheid, samenwerking, ouderbetrokkenheid, leidinggeven en oudercommissies. Meer informatie: www.parenticom.nl

Persoonlijk leiderschap, ga ervoor en groei! Iedereen kent ze wel: die collega’s,

vrienden, familieleden of klanten

die altijd in hun kracht staan, vooruit

gaan. Persoonlijke ontwikkeling is een

basisbehoefte. Vraag jezelf eens af: welk

gedrag van deze persoon inspireert je?

Wat zou het effect zijn als je dat gedrag

zelf zou inzetten?

Heb jij de neiging te denken: • Als ik nu maar blijf zitten en rustig blijf, waait de wind

wel over…• Als ik nu eerst eens zelf kon beslissen over…, dan…• Als ik wist hoe mijn keuzes zouden uitpakken zou ik ze

nemen…

Deze gedachten halen je uit je kracht. In je krachtkom je door bijvoorbeeld de volgende gedachten:• Hoe zorg ik ervoor dat ik… • Als iets anders gaat dan ik dacht, bedenk ik: hoe stuur ik bij?• Ik ga mogelijkheden zoeken en creëren, vandaag nog• Waarom uitstellen, als ik het ook nu kan oppakken?

Blijf op de hoogte van interessante artikelen, praktijkrelevante informatie en achtergronden bij de actualiteiten in de kinderopvang en het basisonderwijs.

Ga naar www.vakbladkinderopvangenonderwijs.be, klik op ‘abonneren’ en sluit je abonnement af.

Jaarabonnement: 4 edities € 32,50

incl. btw

Jaarabonnement FKO-leden: 4 edities € 27,50

incl. btw

Vakblad Kinderopvang en Onderwijswww.vakbladkinderopvangenonderwijs.be | [email protected]

Scan de QR-code en ga direct naar

de website

+32(0)36652522

Starrenhoflaan142950Kapellen

[email protected]

KENNIS-PASSIE

-FIERH

EID

Dezeorganisatiesgingenuvoor:

SOFTWAREOPMAAT

Mijn kinderopvang A

ntwerpen

Kinderopvang stad Gent

Kinderopvang Aalst

Kinderopvang Leuven

+32(0)36652522


[email protected]

KENNIS-PASSIE

-FIERH

EID

Dezeorganisatiesgingenuvoor:

SOFTWAREOPMAAT

Mijn kinderopvang A

ntwerpen

Kinderopvang stad Gent

Kinderopvang Aalst

Kinderopvang Leuven

+32(0)36652522


[email protected]

KENNIS - PASSIE - FIERHEID

Dezeorganisaties gingenuvoor:

SOFTWAREOPMAAT

Mijn kinderopvang Antwerpen Kinderopvang stad Gent

Kinderopvang Aalst Kinderopvang Leuven

+32(0)36652522


[email protected]

KENNIS - PASSIE - FIERHEID

Dezeorganisaties gingenuvoor:

SOFTWAREOPMAAT

Mijn kinderopvang Antwerpen Kinderopvang stad Gent

Kinderopvang Aalst Kinderopvang Leuven

September 2018 | Jaargang 08

HET VAKBLAD VOOR DE KINDEROPVANG- EN ONDERWIJSBRANCHE IN VLAANDEREN

5 jaar KindStart28 & 29 september Amstelhal Duivendrecht

Lesgeven een zwaar beroep

Poolparty om elkaar beter te leren kennen

Lerarenplatforms tegen tekorten op basisscholen

voorkant met rug.indd 1-3 14-09-18 10:01


Maart 2018 | Jaargang 8

7e editie Kinderopvang en Onderwijsdagen20 en 21 april in het ICC Gent

Leesplezier voor moeilijke lezers Kinderen bewust laten omgaan met digitale media

De kindersecretaris van Gent

Levens redden in uw eigen werkomgeving

vakblad

natuurlijk !de

Omdat buiten slapen gezond(er) is!

scandinavische gewoonte

beter humeur

betere weerstand

slapen rustiger, dieper en langeris medisch verantwoord

betere luchtkwaliteit

meer aanmaak vitamine D

SLAPEN ● ETEN ● SPELEN ● FANTASEREN ● ONTDEKKEN

U wenst uw kinderdagverblijf in een nieuw kleedje te steken?

U droomt van een natuurlijke look van uw ruimtes of meubels?

U wil meer avontuur in uw buiten- of binnenruimte?

Warme Groetjes ! Het Biotoop-interieurteam

buitenbed buitenbed

Wij zijn immers een pionier in het creatief en efficiënt inrichten van ruimtes voor jonge kinderen en realiseerden

hierin reeds tal van projecten. Deze zijn zowel technisch als pedagogisch grondig onderbouwd.

Onze kennis en ervaringen halen we uit onze eigen kinderdagverblijven te Gent.

Daar ondervinden we immers wat écht belangrijk is bij de opvang van kinderen. Benieuwd wat wij voor u kunnen doen?

Neem gerust een kijkje op onze vernieuwde website. Samen maken wij graag uw dromen waar!

www.debiotoop.be

Presentatie zie website

Conform de

gezond richtlijnen (EN 716)

U droomt van een natuurlijke look van uw ruimtes of meubels?

Inrichting en meubilair op JOUW maat!

Webshop en projecten

BIG BORIS SMALL SUZY

2e kwartaal 2018 | Jaargang 08

HET VAKBLAD VOOR DE KINDEROPVANG- EN ONDERWIJSBRANCHE IN VLAANDEREN

Medisch onderzoek in een nieuw jasje

Enige iPad-school van Vlaanderen nog steeds enthousiast

Bert Misplon en Bashir Abdi willen alle kinderen doen sporten

Vertrouwenscentrum biedt ondersteuning bij kindermishandeling

Wie houdt er van zomerkamp?

voorkant.indd 2-3 21-06-18 11:37

KOO 1-1 aflopend.indd 1 06-03-19 11:50

- KOO 1-1 aflopend 213 x 306.indd 1 21-05-19 11:19

Speelhoeken moeten kinderen...

Documents

Transcript of Speelhoeken moeten kinderen...