CLUBS & CENTRA AANGESLOTEN BIJ DE AFDELING PARACHUTESPRINGENVAN DE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR LUCHTVAART

S secretarisCC centrumchefCH clubhuisVV vliegveldDZ dropzone(s)TV type(n) vliegtuig(en)

- aantal springersID - inflight doorST springtijdenWE - weekeindenSS - sunset

M huur materiaalr - rondsq - squareBP bak voor precisie

- met naam DZindien niet opvliegveld

V voedingB - barR - restaurantS - snacksON overnachtingC - campingH - hotelCH - clubhuisJHB - jeugdherberg

EERSTE NEDERLANDSE PARACHUTISTEN CLUBS: Annemiek van Gessel, Jacob Romanstraat 4, 4827 HB Breda, telefoon 076-5875870. Post: Postbus 1436,4700 BK Roosendaal, email en)Jc@tref.nl.CH: Vliegveld Seppe, telefoon 0165-320955.VV: Seppe DZ: diverse TV: C-182/4ID ST: WE 8.00-SS M: sq BP: geen V: B S ON: C H

CADETTEN PARACHUTISTEN VERENIGINGS: Gemrna Koenen, Kasteelplein 10, 4811 XC Breda, telefoon 076-5273420, email g.koenen@kma.nl.

NOORD NEDERLANDSE PARACHUTISTEN CLUBS: Anita Teenstra, Postbus 1587, 9701 BN Groningen, telefoon 050-3122027 email robo@inn.nl.CH: VV Eelde, telefoon 050-3094499.VV: Eelde DZ: VV, Winde TV: C-206/6 ST: WE: 9.00-20.00, zomertijd vrijdag: 18.00-20.00 M: sq BP: VVV: B R S ON: C H CH

SKYDIVE ROTTERDAM, THE FtYING DUTCHMENS: Marianne Biesbroek, Mient 160, 2564 KS Den Haag,CH: Zaventembaan 5, 3045 AR Rotterdam, telefoon 010-4159450, fax 010-4158421.VV: Zestienhoven DZ: Pijnacker, Rhoon TV: PC-6/10 ID ST: dinsdag, woensdag 17.00-SS, vrijdag 13.00-SS, za-terdag: 08.00-SS, zondag: 10.30-SS M: sq BP: Rhoon V: BRS ON: H

PARACENTRUM AMELANDS: Peter Liemberg, Grote Rozenstraat 16b, 9712 TH Groningen, telefoon/fax 050-3129837. Post (van 1 aprilt/rn 30 oktober): Postbus 72, 9163 ZL Nes, Arneland, email peamlnd@Wxs.nl.CH: Gemeentelijk Vliegveld Ameland, Strandweg 21, 9162 EV Ballum, telefoon/fax 0519-554880.VV: Ameland DZ: VV TV: C-182/4ID, C-206/6 ST: medio april- medio oktober, dagelijks 9.00-18.00 rn.u.v. don-derdag 9.00-13.00 M: sq V: B R S ON: C H CH

PARACLUB FLEVOS: Nicolette Huisman, Trekvogelweg 58-B, 3815 LN Amersfoort, telefoon 033-4752257.CH: VV Lelystad, Arendweg 13, 8218 PD Lelystad, telefoon 0320-288569.VV: Lelystad DZ: Kavel E-24, Knarbos TV: C-206 turbine/B ID ST: zaterdag: 1O.00-SS (20.00), zondag: 10.00-SS (19.00) BP: DZ M: sq V: B R S ON: C

PARACENTRUM HOOGEVEENS: Peter Schmeink, De Oudendijk 16, 8061 DA Hasselt, telefoon 038-4774950. Post: Postbus 567, 7900 ANHoogeveen, email parahoogeveen@freemail.nl.CH: PIesmanstraat 14, 7903 EE Hoogeveen (geen post), telefoon 0528-271150.VV: Hoogeveen DZ: VV, Echten TV: C-207/7 ST: WE, feestdagen M: sq BP: W V: B R S ON: CH, C

PARAVERENIGING KORPS COMMANDO TROEPENS: Geert Fredrix, Enargietdijk 35, 4706 HZ Roozendaal, telefoon 0165-560874.CH: Comrnandobaan 4, 4706 CL Roosendaal, telefoon 0165-543920 toestel 155.TV: F-27/ea. 35

PARACHUTISTENCENTRUM MIDDEN NEDERLANDS: Ellen Bussemaker, Bijlstraat 42, 1402 PM Bussurn, telefoon 035-6923245. Post: Postbus 76, 1230 ABLoosdreeht.CH: W Hilversum, Noodweg 52, 1213 PZ Hilversum, telefoon 035-5771849.VV: Hilversum DZ: Maartensdijk, Westbroek, Wijk bij Duurstede, W TV: C-206 turbine/6 ID, C-182/4 ST: zater-dag: 09_00-20.00, zondag: 11.00-18.00, maandag + vrijdag: 13.00-20.00, dinsdag: 17.00-20.00 M: sqBP: geen V: BON: CH

PARACENTRUM ZEELAND BVCC: Henk Post, adres zie CH, email henk-post@hotmail.com.CH: Calandweg 4, 4341 RA Arnemuiden, telefoon 0113-612910, fax 0113-612511.VV: Midden Zeeland DZ: diversen TV: C-182/4 ID ST: woensdag tjm zondag, juli en augustus dagelijks M: sqV: B R S ON: C H

PARA CENTRUM TEXEL BVCC: Herrnan Landsman, Postweg 128, 1795 JS De Cocksdorp-Texel, telefoon 0222-311464, fax 0222-311414,ernail pct@avnet.eo.uk.CH: idem als boven.VV: Texel DZ: W TV: C-208/15 ID, C-206/6, C-206/5, AN-2/13 + L-410/18 juni tjm september ST: 08.30-20.00 dagelijks m.u.v. zondag: 10.00-20.00 M: r sq BP: DZ V: B R S ON: C H

VERENIGING PARACHUTISTEN CENTRUM TEUGES: S.I.M. Meijer-Miltenburg, Bolkskamp 25, 7576 GH Oldenzaal, telefoon 0541-510586. Zie verder NationaalParachutisten Centrum Teuge.

STICHTING NATIONAAL PARACHUTISTEN CENTRUM TEUGECC: Harm van de Gevel, De Zanden 11-D, 7395 PA Teuge, telefoon 055-3231604, fax 055-3231603, emailnpct@para-teuge.nl.CH: 'De Wolk', zelfde adres, telefoon 055-3231842.VV: Teuge DZ: W TV: C-206 turbine/6 ID, C-208B Grand Caravan/18 ID ST: dagelijks 9.00-20.00, zondag10.00-20.00 M: sq BP: DZ V: BRON: C H CH

VERENIGING NEDERLANDSE PARACLUB TU-ZEVENS: Nick Horstman, Kiebitzweg 10, D-27446 Selsingen, BRD, telefoon 00-494284926494, fax 927141. Post:VNPC TU-Zeven, Napo 880-S-99, 3509 VC Utrecht, ernail Tu-zeven@bigfoot.eorn.CH: VV Seedorf, BRD, telefoon 00-4942817515730, fax 00-4942817515731.VV: Seedorf DZ: W TV: C-206 turbine/ê ST: WE 10.00-SS, juni t/rn september woensdag, donderdag 17.00-SSM: sq BP: DZ V: 8 S ON: C H

PARACHUTISTS OVER PHORTY SOCIETY NEDERLAND (POPS-NL)S: Jan Overtoom, Dorpsweg 165c, 3082 LK Rotterdam, telefoon 010-4296971.

KOPIJ SP FEBRUARI 2000

Kopij voor de volgende SP (februari) uiterlijk 15 janu-ari 2000 op het redactieadres: De Eerensplein 21,2593 NB Den Haag (email chudiak@freeler.nl). Aan-bieden op 3,5 inch HO-diskettes, 230 MB optical car-tricges, Aangeven op diskette: naam operating sys-tem (MS-DOS of Apple), naam pakket (bijv. MS Word)en filenaam. Per artikel een aparte file en een printvan de tekst. Of aanbieden per email.Later ingeleverde kopij kan helaas niet meer wordenopgenomen in het hierboven aangegeven nummer.Anders ingeleverde kopij kan niet worden verwerkt.Foto's voorzien van naam en adres en gegevens overde foto zelf: waar, wie, wanneer en door wie gemaakt.Let op dat de tekst niet vlekt, want dan is de onder-liggende foto onbruikbaar! Dia's niet in glas geraamdopzenden, want in 90% van de gevallen breekt hetglas en is de dia onherstelbaar beschadigd.De maximale vergoeding voor geplaatste foto's isf 10,- voor zwart/wit, f 15,- voor kleur en f 20,-voor een voorplaat. Declaraties via het HBP.

ABONNEMENT SPNatuurlijk wist u al dat u op de SP een los abonne-ment kunt nemen. Tot nu toe was dat slechts moge-lijk voor een heel kalenderjaar voor het bedrag vanf 50,-. Vanaf nu is het ook mogelijk een halfjaarabonnement te nemen en wel vanaf juli voor hetbedrag van f 27,50. U kunt dit aanmelden door hetbetreffende bedrag over te maken op postgiro 68810van de KNVvL met vermelding van 'abonnement SP'.

VERZAMELBANDENEr zijn verzamelbanden voor de SP verkrijgbaar:turkooizen-blauwe linnen banden met donkerblauweopdruk van het bekende SP logo op de voorkant enrug. Door middel van metalen pernetles kunnen driejaargangen per band worden opgeborgen. Op dezemanier houdt u uw verzameling SP'en compleet enbij de hand en het staat nog mooi in de boekenkastook.De banden kosten f 17,50 per stuk, afgehaald bijde KNVvL in Den Haag. Per post komt er voor éénexemplaar f 7,50 kosten bij; voor twee stuks f 8,50,voor drie stuks f 9,50, voor vier en vijf stuks f 11,-.Het totaalbedrag dient te worden overgemaakt opgiro 179618 van de KNVvL onder vermelding van'verzamelbanden SP' en met opgave van het aantal.Berg uw bladen netles op!

Voor de feestdagen: een stemmige plaat van Leo deBruin. We zien Els van Huizen tijdens een freestylesprong boven Hoogeveen.

7 Arjen Slager praat metleden van de acht-mansteams die aan de

NKP deelnamen.

8 Jeroen Dijkman doetverslag van de Califo-nië Tour met PCT.

9 Wim Velthuizen is naarde World Pops Meet inCanada geweest en

kwam daar veel bekenden tegen.

10 Het voorbereidingstra-ject voor de MillenniumExpeditie naar de Zuid-

pool door Nathalie Chudiak.

13 Plane Sense, de eersteaflevering van een ru-briek over de combina-

tie vliegen en springen door FlipColmer. Ditmaal met een Neder-landse bijdrage van Arjan Hartman.

15 Berichten over het Ne-derlandse en Franseluchtruim.

16 Stabiliteit en manoeu-vreerbaarheid in skydi-ving. Deel één van een

wetenschappelijk artikel van Wladi-mir Milosavljevic en Tamara Koyn,vertaald door Dick Romkema.

20 Pilotchute in Tow, ver-taald en bewerkt doorArjen Slager.

21 Freeflight Rules, eenartikel van Jaap lePoole.

23 Een sprong uit een UI-tralight door Arjen Sla-ger in ValIon Pont

d'Arc.

4 Springstof

6 Paramedia

11 Cone Loek

19 Blue Bytes

22 Ingezonden Brieven

24 Materiaal

26 WedstrijdkalenderOpleidingskalenderMateriaalmarkt

DUBBELE NULLEN ...doorNathalieChudiak

Wat houdt ons allen bezig in deze tijd(behalve natuurlijk parachutespringen)?Juist ja, het millennium!De een met angst en beven voor wat er alle-maal mis kan gaan en de ander met pret-lichljes in de ogen voor alle feestplannen.Uw redactrice gaat het combineren: despanning van een extreme sprong met deontspanning van 24 uur nieuwjaar vieren!Dat kan en wel op de zuidpool! Het zou ookop de noordpool kunnen, maar afgezien vanhet feit dat ik daar al zeven keer was, is heter in december te koud en te donker ...Nee, dan de zuidpool: we hopen op een lek-ker zomers weertje met een graadje of min25, een zacht briesje en de hele dag (ennacht) een zonnetje' En natuurlijk 24 uurlang Nieuwjaar! Wat wil je nog meer voorzo'n mijlpaal ...

Vier jaar dromen en keihard werken, gaatwerkelijkheid worden en - ik waarschuw julliealvast - daarvan zal uitgebreid verslag wor-den gedaan in de SP. In deze uitgave staatal iets over de voorbereiding.Dus, beste lezers, commentaar over "daarheb je haar weer met d'r pool-verhalen" laatme deze keer even Siberisch, sorry Antarc-tisch koud. Wil je het niet lezen, sla je hetmaar over.

Maar hoe en waar en met wie je het ook wilvieren, ik wens iedereen een hele bijzondereen speciale jaarwisseling toe.Vergeet de nullen van het jaartal 2000 enonthoudt alleen de twee voor alle goede za-ken: dubbel geluk, dubbel plezier, dubbelgezond, maar ook dubbel veilig en zekerweten: dubbele duities' E.

De sfeerfoto onder de champagne enoliebollen is gemaakt door Ted Rudd,een freeflycameraman.We zien Machiel Ruyterkamp in sitflyen Norma Pritschow in headdownboven Lake Taupo in Nieuw Zeeland.

Dus geven wijzondag 2 januarivan 16 tot 18 uureen nieuwjaarsborrel.

WWW.PERFORMANCE·VARIABLE.comParachute Equipment and more

• G)!

~Is:1

• }>I: zlPerformance Variabie * Airport Saarlouis-Dliren * D-66798 Wallerfangen * Germany * Phone +49-6837-91707

SPRINGSTOFSKYDIVERS ARE BEAUTIFUL PEOPLE ...

Vincent van Laethem maakte deze plaat van een dubbele tandem in chute-assis. Waar het is en wie het zijn, is helaas niet bekend.

VERGADERSCHEMA 2000AFDELINGSBESTUUR PARAWoensdag 19 januariWoensdag 23 februari (telefonisch)Woensdag 29 maartWoensdag 26 april (telefonisch)Woensdag 24 meiWoensdag 28 juni (telefonisch, begroting 2001)Woensdag 26 juli (vaststellen begroting 2001)Woensdag 6 septemberWoensdag 11 oktober (telefonisch)Woensdag 15 novemberWoensdag 13 december (telefonisch)Woensdag 17 januari 2001

Reguliere aanvangstijd AB: 19.30 uurLocatie Den Haag KNVvLReguliere aanvangstijd LR: 20.00 uurLocatie steeds nader bekend te stellen

EXAMEN/TECHNISCHE COMMISSIE10 januari (telefonisch)7 februari6 maart3 april (telefonisch)1 mei5 juni (telefonisch)3 juli4 september2 oktober (telefonisch)6 november11 december

LEDENRAAD PARAMaandag 13 maart(10 juni deelbegrotingen commissies)Maandag 19 juniMaandag 18 september (begroting 2001)Maandag 18 december

PARADATAFELICITATIES van hun zoon Jurie op 12 november.

Louis en Ans van de Moosdijk met de geboorte vanhun zoon Mees.Mieke en Willem De Boo Bonnier met de geboorte

van hun zoon Yesse op 9 augustus.Herman Landsman en Karina Willerup met de ge-boorte van hun zoon Matt op 7 november.Kees Debie en Marijke de Vries met de geboorte

BETERSCHAP

Harm van de Gevel.

PUREVISIONNATHALlE CHUDIAK - Bausch & Lomb heeft een con-tactlens ontwikkeld die je 30 dagen lang dag ennacht kunt dragen. Deze speciale lenzen, genaamdPureVision TM, laten aanzienlijk meer zuurstof doordan gewone lenzen dankzij een speciale AerGel tech-nologie. Je traanvocht stroomt eenvoudig door jelens, zodat je geen droge ogen krijgt. Volgens de fa-brikant zijn ze zo comfortabel dat je vergeet dat je zein hebt. Geen gedoe meer met uithalen, schoonma-ken en inzetten: 30 dagen lang! Ideaal voor luie pa-ra's! Als je lensdragen bent, kun je je opticien vragenvoor een gratis proef. Laat ons iets weten! •

WK AUSTRALIËNATHALlE CHUDIAK - Het verslag van de Wereldkam-pioenschappen FS4, FS8, Skysurf, Freestyle en deWereldcup FS4 voor dames, die van 20 tot 30 okto-ber in Australië zijn gehouden, was helaas niet op tijdbinnen bij de redactie om in deze editie te wordengepubliceerd. Hier zijn wel alvast wat resultaten:FS4: winnaar Frankrijk, Nederland 16de, totaal 25.FS8: winnaar USA, Nederland 11de, totaal 13.Skysurf dames: winnaar USA, totaal 8 teams.Skysurf heren: winnaar Rusland, Nederland 14de, to-taal 19.Freestyle dames: winnaar Frankrijk, Nederland llde,totaal 11.Freestyle heren: winnaar Australië, Nederland 7de,totaal 12.De wereldcup FS4 voor dames is gewonnen door En-geland, totaal waren hiervoor 4 teams in de strijd .•

Reisverzekeringenspecialist in verzekeringen

voor (Para-)sportzoals speciale Ongevallen-

Uitrusting- en Reis-verzekeringen

Nieuw Baarnstraat 5 • 3743 BN BAARNTel: 035 - 541 3635 • Fax: 035 - 542 33 75

FALLSCHIRMSPORT• NATHALlE CHUDIAK - In het Oostenrijks/Duitse blad

Fallschirm Sportmagazin staat in het nummer van de-cember aangegeven dat de hoofdredacteur en uitge-ver Fritz Wegerer 'om persoonlijke redenen' stoptmet het blad. Na 21 jaar houdt Fritz het voor gezien.Dat is een groot verlies voor het Duits sprekendedeel van Europa, want Fritz maakte elke maand eentijdschrift dat er goed uitzag, veel informatie bevatteover wedstrijden en evenementen, maar ook overtechniek en achtergronden op het bestuurlijke vlak.Hij was bijna altijd aanwezig op internationale verga-deringen en Symposia en maakte daarvan uitgebrei-de verslagen evenals van alle wedstrijden waarbij hijals scheidsrechter aanwezig was. Niet vermeld wordtwie de toorts overneemt en of die überhaupt wordtovergenomen. We wensen hem succes met verdereplannen en hopen hem toch nog vaak op de interna-tionale skydive-scene tegen te komen. •

AFDELINGS BESTUURS NIEUWSBreedtesport Beleidsplan (ABB)Het ABB is goedgekeurd door het AB para. In het kaderhiervan is subsidie aangevraagd bij NOC*NSF voor eenonderzoek marktverkenning. Dit onderzoek kan door eenvan de clubs of centra, of door de afdeling zelf gebeu-ren. Dit onderzoek zal in ieder geval een doelgerichtemailing kunnen bewerkstelligen.

Website afdeling ParachutespringenHet adres van de website is veranderd: nu kan wordeningelogd op www.parachute.nl. Het oude adres www.pa-rachute-nl.org blijft voorlopig nog gehandhaafd, doch hetcontinueren hiervan zal nader geëvalueerd worden.

Vakantie HBPHet afdelingssecretariaat zal vanwege vakantie van hetHBP in de periode 24 januari t/m 18 februari alleen opdinsdagen en donderdagochtenden geopend zijn. Voorvragen omtrent leden- en financiële administratie kunt uwel elke dag terecht bij de telefoonnummers van KPMG(zie onder).

Wijziging leden- en financiële administratieAangezien de leden- en financiële administratie buitende KNVvL is geplaatst, zijn de volgende contactnummersper heden van toepassing:Ledenadministratie: 070·3382210, Daisy Vrolijk, email:vrolijk.daisy@kpmg-ms.com.Financiële administratie: 070-3382200, Robert de tan-ge, email: delange.robert@kpmg-ms.com.De algemene fax is: 070·3382274.Postadres: KPMG·KNVvL ledenadministratie, Postbus19008, 2500 CA, Den Haag.Voor alle duidelijkheid: ALLE vragen over ledenadminis-tratie (aan-jafmelding, betalingen, adreswijzigingen) lo-pen via deze adressen.

Geboden wordt o.m.:- seizoen- of periodekontrakt- (beperkt) gratis springen

op werkdagen- gepast salaris- leerzame periode

in leuke werksfeer

SPORTCOMMISSIE NIEUWS

Selectiecriteria EK en WK, 2000 en 2001De selectiecriteria voor 2000 zijn nu ook te bekijken opde website van de afdeling.De Sportcommissie heeft ten aanzien van de WK's in2001 gedurende de World Air Games, die eind junij be-gin juli plaatsvinden, het volgende besloten. 2000 zal te-vens selectiejaar zijn voor de WAGjWK's in 2001. Eenteamjindividu dat zich heeft geselecteerd voor een EK ofWK in 2000 zal dus tevens worden voorgedragen voorde WAG.Geïnteresseerden kunnen de criteria opvragen bij het se-cretariaat te Den Haag. Wel gaarne je discipline vermeI-den.

Resultaten World Cup of ChampionsBij de World Cup of Champions Freefall Style & AccuracyLanding is Paul Gommers Jr., huidig Nederlands kam-pioen precisiespringen, als achtste geëindigd bij het on-derdeel precisie. De afdeling kon de uitzending helaasniet ondersteunen, aangezien wereldbekers als zodanigniet door NOC*NSF gesubsidieerd worden en de sport-commissie geen gelden in haar begroting voor dit evene-ment had opgenomen. Toch wil de SC hierbij Paul Gom-mers feliciteren met het bereikte resultaat. Zeker in hetsterke deelnemersveld is dit een verdienstelijke presta-tie.

Brochure NOC * NSFHet NOC*NSF heeft op 29 september jl. in het kadervan het Nationaal Coachings Platform NCP een seminargehouden over 'succesvol leiderschap voor teams en in-dividuen'. Een verslag van dit seminar is te verkrijgen bijhet HBP.

Rekenmodel NOC*NSF dopingcontrolesNOC*NSF heeft onlangs aan alle sportbonden een re-kenmodel toegezonden inzake dopingcontroles. Hierinstaat een formule die de kans op controle aangeeft.Voor 2000 is er een totaal aantal controles mogelijk van1750. In grote lijnen komt dit neer op de volgende crite-ria: 1) elke (niet) Olympische bond heeft een gelijkekans om in aanmerking te komen, 2) des te meer top-sporters, des te meer controlekans, 3) hoe meer doping-gevoelig een bond, des te meer controles, 4) elke bondkrijgt een minimum aantal controles. Vooral dat laatsteis relevant aangezien de KNVvL een kleine bond is enniet echt dopinggevoelig lijkt. Het exacte aantal contro-les zal in 2000 worden bekendgemaakt.

RIGGERCOMMISSIE NIEUWS

Examen Valschermtechnici: 25 en 26 maart.Lokatie: Parachute Case.Kosten f 300, ter plaatse te voldoen (cash).Examen Vouwbevoegdheid: opgave vóór 1 februari as.bij HBP te Den Haag.1 april: theoriedag. Avendus College te Apeldoorn.11 november: examen. Locatie volgt.Kosten: f 300 op giro 179618 KNVvL te Den Haag, ver-meiden 'examen VB para' of cash te voldoen op theorie-dag.De voorjaarsvergadering van de VVV is op 15 maart.

ERRATA

Helaas zat er een foutje in de data voor de hulpinstruc-teursopleiding 2000. De data die achterin de SP zijn op-genomen in de rubriek Opleidingen zijn aangepast.

Hoofd Bureau Para •

wegens verwachte drukte vragenParacentrum Texel en Paracentrum Zeeland

voor het seizoen 2000:

Assistent instrukteurs m/v

die op Texel gedurende het seizoende A-kursussen verzorgen en opera-tionele werkzaamheden verrichten.

Gevraagd wordt o.m.:- KNVvL Hl-nummer- flexibel en enthousiast

Freelancetandemmasters m/v

Trainees m/v, ldie gedurende het hele seizoen de tandem-passagiers begeleiden.Een AFF-bevoegdheid is een pré.

Gevraagd wordt o.m.:- vakmanschap en uithoudingsvermogen- regematige beschikbaarheid- geschikt voor het werken in teamverband

Geboden wordt o.m.:- een uitgebreid klantenaanbod- leuke werksfeer

die gedurende het hele seizoen de vaste stafassisteren door het uitvoeren van vouwchecksen pack jobs, het begeleiden van kursisten,het aftanken van vliegtuigen, onderhouds-werkzaamheden uitvoeren e.d.

Freelancefotograaf/video springers

m/v

Gevraagd wordt o.m.:- minimaal B-brevet en bij voorkeur eigen

spring materiaal- bereidheid 6-daagse werkweek- uitstekende conditie, verantwoordelijkheids

gevoel en accuratesse

voor het vastleggen van de tandem-sprongen. Een tandem-bevoegdheidis een pré.

De funktie-eisen en hetgeen wij bie-den, komen overeen met de funktievan tandemmaster.

Geboden wordt o.m.:- lange, intensieve werkdagen- beperkt gratis springen- zakgeld regeling- een leerzame periode

Belangstellenden kunnen een briefjemet relevante informatie sturen aan:

Paracentrum Texel BV,t.a.v. Sirnon Woerlee, Postweg 128,

1795 JS De Cocksdorp.

NATHALlE CHUDIAK - Schreven wij in juni1997 over verzekeringsgigant NN die sprin-gen had ontdekt als reclamemiddel, moetenwij nu de in dat bericht aangegeven kritiekenigszins terugnemen. Enigszins, want deassociatie parachutespringen en risico's ne-men wordt natuurlijk nog steeds gelegd. Indit geval voor een 'zachte landing bij terugvalvan inkomen door arbeidsongeschiktheid'.De springfoto is wel stukken beter dan devorige keer en de kreet 'zachte landing' ook,want toen stond er 'je kunt ook wel eenseen slechte landing maken ... ' (Met dank aanYolande van Gelderen.)Ook van Yolande: adviseurs in bedrijfsauto-nlatisering 'Nobel van Dijk & Partners'slaan de handen ineen onder de kreet' auto-matiseren is elkaar vinden'. We zien in deadvertentie uit het Financieel Dagblad eenwel zeer aparte grip voor het viermanssterre-lje in het midden. Volgens inzendster Yolan-de wel eens leuk om te proberen!'Inspiration Art' heeft volgens eigen zeggenvoor elke werkplek een exclusieve poster.Onder de kop 'Teamwork' zien we een prach-tige avondhemel met viermanster. Daaron-der de kreet: 'Het delen van de twijfel, despanning, het werk, het plezier en het suc-ces: dat is teamwork'. Als dat geen inspira-tie voor elke werkplek is ...Op de voorplaat van de KIJK van januari '99prijkt een foto van een exit uit de MEN. Opdeze titelpagina staat verder aangegeven datKIJK ook op internet is te bewonderen. Of deinhoud nog meer informatie geeft over devoorplaat is de redactie helaas niet bekend.(Met dank aan Boy Hulsbergen.)Ook van Boy: weer een advertentie van eenmobieltie in de bijlage Extra Idee Zomer '99van de Playboy! Zend een foto in van iemandmet een ge-es-emmetje op een gekke plaatsen win op vrijdag de 13de (in dit geval au-gustus) een tandemsprong op Texel! Lean-der van der Snel maakte het plaatje van eenbellende para hangend aan het vliegtuig.Zou betrokkene zijn schoonmoeder aan delijn hebben ...Texel en de JAS zijn op de TV weer ruim inbeeld voor de makelaardij. Wel goed dat zeer bij zijn, speciaal voor mensen die daareven niet aan hadden gedacht. .. Waaraan?Monique Teggelove kwam een beschrijvingvan de commercial tegen in het blad Nieuws-Tribune van september onder de rubriekCampagnenieuws.

•• •••••••••••• _ Eveneens van Monique een advertentie uit

Compres van oktober van het GOC (helaasstaat nergens waarvoor dat staat). We zieneen vrije valler zonder helm, rnaar met ski-bri I, boven de aarde zweven en er staat zo-waar een hele tekst bij die op de sprongslaat en de intro is voor de kreet 'technischperfect' waarmee je naar cursussen over deafwerking van grafisch drukwerk wordt ge-leid.Verder hebben diverse mensen ons de ad-vertentie van Holland Casino gezonden,want die heeft blijkbaar in heel wat krantengestaan. Wel grappig, want de foto erbij isdezelfde als uit de advertentie van het GOC!De kop is even anders: 'Skydiven in Califor-nië? Val dan even binnen in Holland Casino.'De aangewezen weg om geld te vergaren? Ikzou het er niet op goccen, sorry ... gokken!We kregen een prachtige informatiefoldervan 'Wissenraet & Van Spaandonek', ex-perts in samenwerking, die een compleet

So.c <,ToJM'l" dOOI lr_nt '-.'

OEAA/lJ>"MVANNnWERUN "'''I''Old.l\.tn>l,•••"'''''I- ••J •••Ja.:',.....OiItoI'''iIO.d''~O"_ •••.••••.••••_"' .••.ht',..'.••,i.••• ~.,too••• __ ~.~ W.J'~"',.,.•• ,"'l:>O_

,__ ~_ ••••••••• ,_IM"I •••••• """"'"

••• lU~.I"""""t"_ •••••;,,~n1""__ D:lI"IA«l.- •••••.••.•_-,.. ....""'_ .....•...•.•.,......•....... --

.•. llAUUUI$,OlS_'UUOO

NOBEL VAN DIJK & PARTNERS

ii MUil$iiIiU3!!!#ii" !!'miH i••

PARAMEDIA

----_ ••••••• NgIOIIIII •••

~.-hoIIp~ ••• "'--_____ -.:,.1oI ___ •.._.

_1t""'Y_~"'-.g""_w...-~_..:===:=:.=_ ••••• <Ir.wing~_-"""01_~_~.--IO-'<It__ ~In __--C- __ •••• ~OII •••

~l •...,_3'".W._ ••.•.

HiS~

pakket diensten aanbieden voor nieuwe sa-menwerkingsverbanden. Buitenop de folderde opbouw van een 22-man, waarbij de helinog net te zien is. En wàt een samenwer-king: een springer zonder capje broederlijknaast een para-integraallje en booties naastTeva's! (Dank je, Hans Schenk.)Van Nel Kouters (en later ook van Gea Win-ter) kregen we een advertentie uit het bladMotor voor De Husqvarna 610, die wordtaangeprezen met een mooie kleuren plaatwaarop een exit van een grote formatie uiteen teilgate met de tekst: 'Wordt je nietwarm of koud van bungee-jumpen?' 'Ben jeuitgekeken op altijd dezelfde extreme spor-ten?' De oplossing is een ruime hoeveelheidadembenemende bochten op de Husqvar-na ... En wij maar denken dat dat een naai-machine is!Helemaal uit Bankok zond Niels Steemanons een advertentie uit de Bankok Post vanoktober '99 van het bedrijf HiServ dat metde kreet 'Your link to business worldwide'adverteert voor een bezoek aan een beurs inSingapore. Een prachtige achtman boveneen tropisch schiereiland illustreert het ver-haal.Jeroen van Amersfoort kwam nog een posterbij Mercedes-Benz tegen met een mooie ba-se-jump, maar helaas kreeg hij die niet mee.Volgende keer beter, Jeroen!Eddie van den Boogaard knipte uit Het Pa-rool van 6 november een advertentie vanContent Uitzendburo, die onder de kop 'Vrij-heid van flexibel werken met de zekerheidvan een vast contract' een breed lachendedame in vrije val laat zien. Nou ja, vrije val ...er zit een soort drogue aan haar hoofd, ri-sers zijn er niet te zien noch een rig en zeheeft iets onbestemds op haar buik hangen,maar verder is het leuke advertentie, zullenwe maar zeggen.Kees de Goeijer en Simon Bruins Slot kwa-men beiden de advertentie van Logitech te-gen in Computer Totaal van december '99,waarbij een snoerloze muis wordt aangepre-zen met de kreten 'ruime voorsprong' en 'be-vrijdende technologie'. We zien een freeflyertegen een ondergaande zon: prachtige plaat!En watje in de lucht niet allemaal met u ï·J.il~~mbresse Invisible kan doen!!! Het hoeft niethoor, het kàn, maar het hoeft niet!!!

---- ..•.,.••..•..~_..,"'J__

$OOIW[ID~\\D[1ffi UIffi [fRlUWlöl~m['1~

, "... >- r ~ _ • .~.. ~ ,.. , ."" "-_ •• ,~W • ..• L __ ~ _ ~_ '-

•.....•.. -" - _. - -' .~~... -, ~~, ~A"C_" •••• _.

""""'_NIJ",,,,-!,,,

Jongens (en meisjes natuurlijk), hartelijkdank voor de inzendingen en laat de volgen-de maar weer komen!

In de Haagsche Courant stond op 10 novem-ber een berichtje over de Noorse Bjarne Ma-eland die zijn 100ste verjaardag heeft ge-vierd met een tandemsprong! Hij is daarmeede oudste para ter wereld.Onder het kopje 'Vrij Gezellig' kwamen we inReaders Digest het volgende mopje tegen:"We waren met het gezin op vakantie aanzee. Opeens zagen we parachutisten in kleu-rige uitrusting naar beneden zweven. Eenjonge, ongetrouwde vrouw sperde haar ogenwijd open. "Ik b,e"nin de he

rm_e_I'_',_ze_i_ze_'_"_He_t .,U!t-1

regent mannen. " ~-

Verder nog een Cavia wn \Actua, een cartoon datiedere dag in de Haag- ". 1,sche Courant het actu-ele nieuws op de hakneemt. Deze is van 8oktober '99... •

jf zou TOC.H &!ÎNA WiLLE'" bAT

sc PARAc.ttUT€ VA'" MEIJEEA.

'FICEQ.ui., olJbt/WE6 buur 8LyJ<T

rE. Z,AJ, lMr is PAS T'ELEviSiE !

I NKP '99 ACHTMANAls bezoeker van de NKP opTexel voel je je als SP-redac-tielid toch wel een beetje ge-noodzaakt om wat aan de ver-slaggeving te doen. Per slotvan rekening praat je toch overde Nederlands Kampioenschap-pen Parachutespringen.

doorArjen Slager

Elke andere sport wordt van vorennaar achteren uitgelicht op StudioSport; de enige camera's die hieraanwezig zijn, zijn die van de deel-nemende teams. Ik heb dus tijdensen na de wedstrijden de pen en demicrofoon ter hand genomen omde reacties van de diverse team-captains van de deelnemendeachtmans teams te polsen. De uit-slagen staan in het vorige blad,hier volgen wat opmerkingen en ci-taten van de captains.

DUTCH FLiGHTDe captain van het winnende team,Bert Hajee, corrigeert me direct deeerste dag als ik hem aanspreekmet de woorden: "Jullie worden ze-ker automatisch eerste." "Nee",zegt Bert, "automatisch gaat hetzeker niet, wij moeten ook onzesprongen maken." De uitslag geeftaan dat Dutch Flight inderdaad ge-wonnen heeft en terugkijkt op eengeslaagd toernooi. Geslaagd, om-dat ze afgevaardigd worden naarde WK, wat van te voren al bekendwas omdat ze als enige hebbenmeegedaan aan twee toernooien.Het puntenaantal valt wat tegen."Op Midden Zeeland hebben wenog een gemiddelde van 9,7 ge-draaid, hier 'slechts' een 8,6."Oorzaak: twee slechte sprongen inronde acht en negen waardoor hetgehoopte gemiddelde van 10 pun-ten niet gehaald wordt.Desalniettemin is ook voor DF hetNKP vlekkeloos verlopen, is de'LET' een heerlijke kist om uit tespringen en hopen ze op een goedresultaat tijdens de WK.

WILD CARDTeamcaptain Bert NijenTwilhaar z'neerste reactie is: "We hadden ermeer van verwacht." "De derdeplaats was onze doelstelling, maarhet mysterieuze van Two Myste-rious heeft ons genekt.""Het was helaas ook een wedstrijdtegen ons zelf waarbij er begin-nersfouten gemaakt zijn die voor-namelijk te wijten zijn aan de wed-strijdstress. Hadden we in onzetrainingssprongen nog een gemid-delde van 5 punten, de NKP heeft

ons teruggeworpen naar een ge-middelde van 3 punten."Ondanks het eerste jaar in dezesamenstelling, twee van de ledenzijn naar Two Mysterious gegaan,gaan ze niet door met dit team."We hebben leuk gesprongen maarvan te voren was al bekend dat hetvoor een jaar was. ""Onze primairedoelstelling is wel gehaald: bovenLWWNNOO eindigen.""Heeft dat traytje bier de avondvoor de wedstrijd toch geholpen."

SPRINGKRUIDTeamcaptain Rob Maas laat tus-sen neus en lippen door horen datdit toch wel hun doelstelling is ge-weest. Tweede worden was haal-baar, de ervaring in dit team, waar-van twee mensen van Dutch Force,heel Onkruid en één teamlid vanVision, moest genoeg zijn om, mettoch wel drie trainingssprongen,hoog te eindigen.Ook een voordeel is de relaxte in-stelling tijdens de NKP: "Lekkermet z'n achten springen, we doenhet tenslotte ook voor de lol."Tevens bij deze een complimentaan springend Nederland: "Het ni-veau van de viermansteams isheel hoog." "Werd je vroeger meteen gemiddelde van 10,8 punteneerste of tweede, nu wordt je vier-de." Een teken dat plat vallen se-rious business is.

TWO MYSTERIOUSOok Jaap Keuter, teamcaptain,haalt in zijn verhaal het hoge ni-veau van de viermansteams aan."Leuk om te zien dat het FS enweer in de lift zit."Over de achtmans wedstrijd ookeen duidelijk standpunt: "De basis-beginselen van de achtman wer-den vlak voor de wedstrijd door Mi-ke Brooke uitgelegd, de samen-stelling van dit team was ook rede-lijk vrijblijvend te noemen." Omdatze nog nooit samen gesprongenhadden, was het uitgangspunt: wezien wel hoe hoog we eindigen, alswe maar een leuke wedstrijd heb-ben. De favoriete posities binnenhet team zijn snel verdeeld, hetscoreverloop begint goed met een5, daarna is het beginnersgelukeven op, resultaat een 0, maar naverloop van de wedstrijd ontbrandter toch een achtervolging op WildCard. "Ons voordeel was in delaatste ronde dat Wild Card voorons sprong en 'helaas' maar 2punten haalde. Toen hebben wijeen tactische sprong neergelegdmet als resultaat een fraaie derdeplaats." "De naam van ons teamis overigens een dubbele Myste-rious, genoemd naar de naam vanons viermansteam. "

LAU WILLY WILLYNUKU NUKU Ol OlAls er ooit een team een minderbekende naam heeft gebruikt danis het dit team wel. Genoemd naareen voor mij onbekende vis, heb-ben ze toch wel de moed gehadom ongetraind aan de wedstrijd tebeginnen. De 'day before' werdener nog mogelijkheden geopperd alsderde, in ieder geval vierde, zekergeen vijfde. De voorbereiding vondook plaats in de bar, alwaar delaatste draaitechnieken nog evendoorgenomen werden. Captain Er-win van Hooydonk kende z'n klas-siekers en wist als geen ander aante geven dat het allemaal wel goedzat.Helaas pakte het anders uit, alleervaring ten spijt, want ervaring lager genoeg in het team, de puntenwerden niet gepakt. De laatste uit-spraak die ik wist te ontlokkenwas, en ik citeer: "we zijn nogslechter dan ons zelf". Kop op man-nen, volgend jaar weer een NKP.

HEEL WARMCaptain Ina Hoo-gerdijk begon hetgesprek met een compliment: "Ikben trots opmijn meisjes.""Als je er reke-ning mee houdtdat we weiniggetraind hebbenen voor vijf da-mes dit de eer-ste NKP is, heb-ben we gewoonlekker meege-daan. Met dankaan Koen vande Venne, onzeeerste coach,die net als Sollyen Gary de moedheeft gehad omeen kippenhokaan meiden omte vormen toteen solide acht-man." De doel-stellingen zijn al-le drie gehaald:1. Lol.2. Gemiddeldevan 1 ("we reke-nen de camera-bust van sprong1 gewoon mee").3. Op level lig-gen met z'n ach-ten.De samenstel-ling van hetteam is voor2000 nog onze-ker. Wat wel dui-delijk is, is datde meeste da-

mes zich voorgenomen hebben omhet volgend NKP weer mee tedoen. Je doet heel veel ervaring open het is gewoon vreselijk gezellig.Ondanks het verschil in voorberei-ding (Heel Warm zat tot diep in denacht in de PH-bar en LWWNNOObevolkte de Kievit-bar) hebben zenet de vijfde plek niet gehaald."Maar de heren zijn gewaar-schuwd, als we doorgaan, komenwe nog beter voor de dag."

Als redacteur is het uiteraard leukom dit soort reacties te krijgen.Ondanks het feit dat er serieus ge-sprongen wordt, is de intentie vanalle teams dat een leuke NKP ookheel belangrijk is. In het algemeenwas de mening dat de NKP goedgeorganiseerd was. Complimentdus door de team captains. Opmer-kingen als vlot verlopen, snel weer-gegeven uitslagen en alles binnende tijd versprongen, geven aan dathet dit jaar prettig is geweest omals deelnemer mee te doen.

Dat het mooi weer is geweest ne-men we maar op de koop toe.Texel, bedankt.

Bel me voor een persoonlijadvies: Willy Waaijertelefoon 023-585 08 73

CALIFORNIË TOUR '99Vrijdag 29 oktober was hetzover. Om halftien in de mor-gen op Schiphol aanwezig ommet de KLM naar Los Angeleste vliegen. Na wekenlangevoorpret gingen we met SimonWoerlee en Iwan Spilker vanParacentrum 'Texel naar LakeElsinore om twee weken langte springen op de 'west coast'-manier.

we op weg richting Lake Elsinore.In het hotel aangekomen, heeft ie-dereen zich voorgesteld en verteldwat voor springervaring we hadden.Daarna was het vroeg naar bedwant de jetlag had al aardig toege-slagen.De volgende ochtend om half ne-gen richting dropzone en daar vie-len we gelijk met onze neus in deboter: het was narnelijk Halloweenweekend, wat inhield dat allesprongen twaalf dollar waren enhet gezellig druk was. Door alle for-maliteiten duurde het echter vrijlang voordat de eerste sprong ge-maakt kon worden.Na een kennismakingssprong be-gonnen de skydive 'U' springersmet hun coachingsprongen diewerden gedaan door Iwan en Si-mono Hierbij vielen vooral de ca-priolen van het Duits/NederlandseFS team 'Laurel en Hardy' op. Vol-gens coach Simon kwamen de le-den van dit team, Martijn en Ger-hard, uit alle hoeken en gatenaanvliegen met snelheden waareen freeflyer zich niet voor hoeft teschamen. Jaap, Richard en Gerdahebben leuke skydive 'U' sprongengernaakt met als één van de hoog-tepunten een sprong uit een DC-3tijdens de Jan Davis memorial day.Gerda behaalde haar B-brevet enRobert zijn AFFwaarna hij ook uitde DC-3 rnocht springen en nogeen mooie camerasprong heeft ge-daan.

al door Ray vak-kundig in beeldwerden gebracht.

Californië is voorde freeflyers on-der ons een re-gelrecht Walhal-la, dus ook voormij, Jeroen, dieals enige van degroep naar Elsi-nore was gegaanvoor freefly coa-ching sprongen.Nu is in Califor-nië op elk re-spectabel cen-trum freefly instructie aanwezig,zo ook op Lake Elsinore waar demannen van tearn Psycho Circuseen school runnen. Na het zienvan een video van het team was ikdusdanig onder de indruk dat ikniet kon wachten om te beginnenmet de coachingsprongen. Aange-zien zij in het weekend geen one-on-one sprongen deden, moest iknog even geduld hebben. Loador-ganizing werd wel gedaan en zoheb ik toch nog een paar 3-way sit-fly sprongen kunnen rnaken.Maandag was het dan zover en ikkon ornhoog sarnen met coach dietevens video mee had. Na drie sit-fly sprongen om mijn niveau te be-palen, zijn we doorgegaan rnet hetleren van de headdown positie. Ditwaren de sprongen waarvoor ikwas gekomen. De eerste sprongwerd ik vrij lang bij mijn rig vast ge-houden en aangezien ik mijn be-nen niet genoeg spreidde, bereik-ten we een voor rnij fenomenalesnelheid van 360 km/uur gemid-deld (gemeten door een skytronic).Na een aantal sprongen was erduidelijk verbetering te zien waarbijde zeer goede beelden een grotehulp waren en bij sprong nummertien stond ik de gehele vrije val inheaddown. Door dit goede resul-taat mocht ik daarna naar voren enachter bewegen tijdens de volgen-de sprongen waarbij ik een keer deverkeerde kant op drukte met mijnbenen en met een noodgang rich-tingHeath, mijn coach, vloog. Dan ishet goed om te zien dat je met eenervaren freeflyer springt, want hijontweek mij met het grootste ge-mak. Later in de week heb ik nogmijn eerste tracklngsprong ge-maakt wat een ervaring op zichwas. Met zijn vieren het vliegtuiguit waarbij er een in een backtrac-king gaat en de anderen hem pro-beren bij te houden. Zeer leuk ornte doen, alleen kon ik ze na eendertigtal seconden niet rneer bijhouden.

doorJeroenDijkman

De groep bestond uit elf personenin vier verschillende disciplines:Skydive 'U': Jaap van Maris, Ger-

hard 'schummie'Wahrisch, MartijnMaas, Gerda Ap-pel en RichardMulder,Freestyle: NelKouters en AnjaGoossens,AFF: RobertTerheggen,FreeFly: Je-roen Dijkman.

Nel en ik zijn nog een dag naarPerris Valley geweest waar wehoopten om met de FlyBoys te kun-nen springen maar die waren he-laas niet aanwezig. Wel hebben wedrie sprongen gemaakt en kondenwe als enige van de groep Perris inons logboek schrijven omdat deanderen op de regendag naar Per-ris zijn geweest. We zijn een dagnaar de Universal Studios in LA ge-weest en voor de rest springen. Alrnet al een zeer aangename tripmet één dag regen en voor de restblue skies.Het enige 'ongelukje' overkwamNel die met haar heup in de grint-bak stuiterde nadat zij vlak bovende grond moest uitwijken voor eenspringer die haar niet zag en bijnauit de lucht vloog. Maar op eenpaar blauwe plekken na was er ge-lukkig niets aan de hand. Dit waswel één van de nadelen van Elsi-nore omdat het landingscircuit watrnoest worden gevlogen nogal on-duidelijk was. Bovendien was erniet of nauwelijks toezicht op wattoch vooral in de weekeinden totgevaarlijke en soms wat 'wildwest' situaties leidde. Het landenwas vanwege de grotere hoogte(1300 ft boven zeeniveau) en hetontbreken van wind al moeilijk ge-noeg met veel sprintles en glijwerkals gevolg.Met dit en het ontbreken van eenfreestyle coach voor de meiden alsenige minpuntles kijk ik toch terugop een geslaagde springvakantieen wil ik hierbij Sirnon en Iwan be-danken voor de goede zorgen. Ver-der raad ik iedereen aan om eensin Californië te gaan springen, erheerst een zeer relaxte sfeer ende rnensen zijn zeer behulpzaamen voor alle freeflyers in Nederlandis het zeker een bezoekje waard.Freeflying staat daar op een zeerhoog niveau en er zijn centra diehelemaal gericht zijn op freeflyingen waar het de grootste disciplineis. Volgend jaar wil ik er zeker nogeen keer naar toe, dus PCTseeyou next year and blue skies!!! a

Na een langevlucht vantien uur kwa-rnen we ophet vliegveldvan LA het

,;,.;;.;•••••---- eerste pro-bleem tegen. De koffers en hetsetle van Jaap en de setjes van Si-mon waren niet aangekomen. Naeen hoop formaliteiten en hetdoorgeven van ons adres konden

Voor de freestyle 'babes' Nel enAnja was er een 'coach' aanwezig.Dit meisje had ongeveer driehon-derd freestyle sprongen gedaan enwas na het zien van de video'svan Nel en Anja dusdanig onder de

r-r-r- ---, indruk van deze beelden dat ze ge-lijk begon te vragen hoe de rneidendeze indrukwekkende bewegingentoch voor elkaar kregen.Na dit voorval begonnen de mei-den zich af te vragen wat voor ni-veau hun 'coach' eigenlijk had. Naongeveer twintig pogingen om vi-deobeelden van 'coach' Rose tezien te krijgen en evenveel smoes-jes van haar kant om ze niet te la-ten zien, besloten Nel en Anja datdit meisje toch niet voldoende ni-veau had om hun coaching te ge-ven. Op weekdagen was het al be-kend dat er überhaupt geen free-style coach aanwezig was, dushebben de meiden zich moeten be-perken tot camerasprongen. watvoor hun in eerste instantie een te-genvaller was. Nel en Anja lietenzich echter niet uit het veld slaanen hebben eerst met de Braziliaan-se cameraman Luigi Cani en latermet wereldberoemd cameraveter-aan Ray Cottingharn toch hele

'-- ------' mooie sprongen gemaakt die voor-

Op de foto rechtsbo-ven van Luigo Canizien we Jeroen enhierboven Nel doorRay Cottingham.

Jan Davis Memorial

Zaterdag 6 november was een speciale dag. Opdeze dag was er een Memorial georganiseerd terere van Jan Davis. Dit was de vrouw van de beken-de cameraman Tom Sanders die bij een BASEjump in Yosemite park om het leven kwam. LakeElsinore is de dropzone waar zij vijftien jaar gele-den was begonnen en het was haar thuisbasis. Erwaren zeer veel springers en de hele dag was ergratis eten en drinken en in de avond groot feest.Tijdens de sunset load maakten we de Jan DavisMemorial Jump waarbij er vier Twinotters en tweeDC-3's aanwezig waren. Tom en een paar goedevrienden maakten een formatie waarbij Tom opzijn pols een hart droeg met daarin de as van zijnvrouw die hij in de vrije val uitstrooide boven LakeElsinore. Na de sprong was er een fly-by van dezes vliegtuigen waarbij er eentie boven de dropzo-ne wegvloog, zodat er een 'missing man' formatiewerd gevlogen. Tijdens de avond waren er watemotionele woorden van familieleden en van Tomzelf, waarna er een groot feest lostbarstte op demanier zoals Jan Davis dat zelf wilde.

5TH WORLD [pVoor de vijfde keer werd eenWorld Meet voor POPS georga-niseerd. Nu was het in Chilli-wack, in het westen van Cana-da. POPS is de ParachutistsOver Phorty Society, waarvanwe ook een tak in ons landhebben.

doorWimVelthuizen

Rechlsboven:Oe tenten zijn omge·

waaid, de windzak staathorizontaal, maar de

Nederlandse vlagwappert nog. Helaas

einde springen.Hiernaast:

Wim Velthuizen scoort8 cm. Voor PA was een

'tuffit' onontbeerklijk,de gravelpit was te hard

voor precisie.Hieronder:

Bl (Blind lohn) met z'nsprekende laptop, zo-

doende kon hij dedocumenten lezen.

POPS zijn - behalve van deze clubvan wat oudere springers - meestalook lid van één van de parachute-clubs.Dus op naar Canada. Ik had inge-schreven voor precisie, een totaalonbekend woord bij het Parachutis-ten Centrum Midden Nederlandwaar ik spring. Voor SF had ik meniet ingeschreven, want ik wildemet mijn vrouw ook nog wat van deomgeving zien. In dit stukje voorde Sportparachutist zal ik niet teveel over de wedstrijd schrijven,want de NKP is net goed en welachter de rug. Bovendien zal hetweinigen interesseren wie de POPSwedstrijden heeft gewonnen en datik erg trots ben op m'n 47steplaats in het eindklassement.Overigens konden we de wedstrijdniet afmaken, want er stak eenaardig windje op en onze tentenwoeien om. Van de biertent blevenalleen de koelkasten overeind.Geen springen dus.Tussen de sprongen door heb ikmet wat mensen gesproken enmisschien is dat wel leuker om telezen. Je loopt bij zo'n World Meetweer allerlei bekenden tegen 't lijf.De eerste verrassing was Jim Pat-terson, die in 1995 meeging naarde Noordpool. Zo'n avontuur geeftnatuurlijk wel een speciale band.Dan was er ook Lew Sanborn, diein dat jaar in Zephyrhills eensprong maakte van 35.200 ft! Re-ken er maar op dat het op diehoogte nog kouder is dan deNoordpool. Overigens een vrucht-

baar springjaar (1995) want toenwerd het POPS record op een 75-way gezet boven Eloy.De POPS werden door Pat Moore-head en zijn vrouw Alicia georgani-seerd na een advertentie van eenCanadees in 1967. Pat was vroe-ger brandweerman en is een ech-te, Amerikaanse showman met al-tijd speldjes en stickers bij zich. Hijverzorgt sinds 1972 demo's metzijn California Aerial Circus. Vanover de hele wereld bereiken hemverzoeken voor demo's, die hij meteen geselecteerd groepje zeer er-varen springers uitvoert. Als eenvan de leukste sprongen herinnerthij zich die in het nationale stadionin Tokio, waar ze van 200 voet uiteen blimp sprongen. Springen blijftvoor hem hobby, want zijn inkom-sten heeft hij uit andere bronnen.Door de POPS heeft hij ruim$ 3000 kunnen overmaken voorhet Amerikaanse Nationale Team.Er zijn zo'n 10.000 POPS wereld-wijd en 500 SOS (Skydivers OverSixty).Het was ook leuk om Danny Hu-pert weer te ontmoeten. Hij woon-de lange tijd in België en hoordetot de eerste vrijeval fotografen inEuropa. Hij begon in Flemington in1963 en was in Europa vrijwel al-tijd op Moorsele te vinden of inLille, toen nog onder leiding vanmonsieur Prick. Ik spreek nu overde periode eind 1960 - begin '70.Wij waren net goed en wel op Hil-versum bezig met de eerste drie-mans pogingen in Nederland. Dan-ny kwam in het Franse nationaleteam en werd later captain van hetOostenrijkse team. In 1985 ginghij terug naar de USA. Hij zat o.a.in de 20-way SOS en is dus nogsteeds actief.Canada betekende mijn eerste ont-moeting met BJ, Blind John Fle-rning. Hij had al een paar honderdsprongen toen hij door een erfelij-ke ziekte zijn gezichtsvermogen be-gon te verliezen. Hij ging gewoon -nou ja, wat heet gewoon - verdermet springen. Wel met behulp van

trouwe spring-vrienden, diehem vertellen ofhij links ofrechts moet stu-ren en wanneerhij moet flaren.Het is begrijpe-lijk dat hij nietveel sprongenheeft, want hijwil niet steedsmensen charte-ren die hemthuis ophalen,z'n materiaalchecken en vou-

wen en de sprong begeleiden. Na-tuurlijk vertrouwt hij ook op zijn Dyt-ter en Cypres. Hier in Chilliwackwordt hij naar beneden gepraatdoor Norm Forbes, de plaatselijkesafety officer. Zijn grootste forma-tie is een 20-man boven Californië.

ding. Een veteraan dus. Toen ikhem leerde kennen, was ik eenkersvers instructeurtje met 200sprongen en ik weigerde hern tedroppen boven kasteel HeeswijkDinter waar veel genodigden, o.a.Prins Bernhard, stonden te wach-

ten. Het plafondwas 1200 voeten we sprongennog met ParaCommanders.Hij wilde wel,maar was heteens met m'nbeslissing. Zozijn we vriendengebleven. Jarenlater maaktenwe nog een vijf-man uit eenF-27 boven Son.Hij heeft ook ge-sprongen meto.a. JohanBronsveld bij deopening van hetmuseum inBest. Wie in2000 nog eenplaats voor Tomover heeft bijeen bevrijdings-

sprong, moet me beslist even bel-len (035 - 541 55 93) want hij zouhet erg leuk vinden daarvoor naarHolland te komen. "If there's anyair show, I'd like to be there!" Hijheeft inmiddels ruim 8000 spron-gen, doet demo's en springt ookmet z'n dochter in formaties. Hijwas bij het team dat George Bushvoorbereidde op z'n - inmiddelszeer bekende - parachutesprong.Die ontmoetingen, samen met eenpaar prachtige sprongen met uit-zicht op de besneeuwde bergenrond Fraser Valley, maakten de 5thWorld Meet tot een plezierige enonvergetelijke springvakantie. ,.

Hij vindt het nog steeds jammerdat hij het niet zelf heeft kunnenzien. Normaal doet hij relatief metacht, maximum tien man die hijgoed kent.Tenslotte nog iets over iemand dievelen in Nederland kennen, TomMorrison. Tom maakte deel uit vaneen artillerie divisie die bij Sonlandde in een zweefvliegtuig bij debevrijding op 19 september 1944.De Duitsers waren toen al op lucht-landingen voorbereid. Hij herinnertzich nog hoe de kogels door dehouten vloer van de glider heenkwamen. Gelukkig werd niemandgewond bij de vlucht en bij de lan-

Al vier jaar zijn we met devoorbereidingen van deze expe-ditie bezig en zo nu en danheeft daarvan een stukje in deSP gestaan. Steeds weer werdde reis een jaar uitgesteld doorhet niet beschikbaar zijn vangrote westerse vliegtuigen,toestemmingen en voldoendefinanciën.doorNathalieChudiak

Op de foto rechtsbovenzien we de

'zuidpoolgroep , samenmet de begeleiders

van het AMI:v.l.n.r. achterste rij

Thon Staffelen, Harryvan Seggelen en Hans

Wittenberg. ,vooraan Nathalie,

Ernst Zinnhobleren Mous.

Op de foto hieronder zienwe de complete groepvoor de drukkamer in

Soesterberg(foto Wim Velthuizen).

Daaronder het omhangenvoor de hoge sprong

bij de FD en daarnaastklaar voor vertrek naar20.000 ft met zuurstof

(foto's Arjan Wolters).

Dit jaar gaat het gebeuren: een gi-gantisch viermotorig Russisch vracht-vliegtuig (iljushin 76) zal een groepvan ongeveer dertig springers 'uitbra-ken' boven de Zuidpool op het mo-ment dat het nieuwe millennium in-gaat!Samen met Bob Christ, die het initia-tief nam om deze expeditie te organi-seren, en nog vele andere kopstuk-ken uit de internationale parawereldheeft uw redactrice veel tijd en geldgeïnvesteerd om deze unieke reis teverwezenlijken.Over alle promotionele activiteitenom deelnemers en sponsors te krij-gen, zoals de honderden brieven,brochures, telefoontjes, faxen,emails, diverse meetings in binnen-en buitenland etc. etc. zullen we hetmaar niet meer hebben! Uiteindelijkhebben we een groep springers enballonvaarders bij elkaar gekregendie het westerse deel van het expe-ditiebudget vullen. De Russen heb-ben hun deel met springers en berg-beklimmers gevuld.

Wie gaan er, wat gaan we doenen hoe hebben we dat voorbereid?

Uit Nederland gaan Mous van Olp-hen en ondergetekende. We reizenop 20 december via Madrid naarSantiago de Chili, waar we een aan-tal dagen trairungssprongen entochties zullen maken. Op 28 de-cember gaat het richting Punta Are-nas, dat ons officiële vertrekpuntvoor de expeditie zal zijn. De IL76vertrekt daar op 30 december metde groep springers, maakt een tus-senlanding op het ijsvliegveld vanPatriot Hills (halverwege de Zuidpool)en vliegt ons dan naar de pool, waarwe op 31 december het nieuwe mil-lennium hopen 'in te springen'. Eenprettige bijkomstigheid is dat wedaar 24 uur de tijd voor hebben,want in de Zuidpool komen alle tijd-zones samen! We zullen zo'n tweedagen op de pool verblijven in tentenbuiten de basis (Amundsen-Scott)om de verrichtingen van onze ballon-vaarders te bewonderen en diverseeigen activiteiten te ontplooien.Daarna gaat het gehele gezelschapmet twaalf speciaal voor deze expe-ditie gebouwde snowbuggies metaanhangers in minimaal twee dagenweer terug naar Patriot Hills, waar deIL76 staat te wachten om de gehelegroep weer naar Punta Arenas tevliegen. Daar hopen we op 6 januariaan te komen. Vervolgens gaat hetweer via Santiago retour naar Am-sterdam.

Dat klinkt best eenvoudig, maar ge-loof me, dat is het niet! Alle mate-rieel, zoals bijvoorbeeld tenten, bug-gies, brandstof en voedsel wordenmet de IL76 vanuit Moskou viaMinsk en Madrid overgevlogen naarPunta Arenas. Vandaar gaat het naarPatriot Hills (met de bergbeklimmersen de ballonvaarders) om het basis-kamp op te richten en de buggies uitte laden en in elkaar te zetten. Debergbeklimmers blijven in PatriotHills en gaan Mount Vinson beklim-men. Een deel van de technischecrew blijft achter in Patriot Hills. Derest gaat met de buggies naar deZuidpool om de route uit te zetten,brandstofdepots voor de terugwegaan te leggen en op de Zuidpool hettweede kamp op te richten. Daarna

kunnen despringers vanuitPunta Arenas ofPatriot Hills ver-trekken voorhun uniekesprongl

De persoonlijkevoorbereidingvoor een derge-lijke reis is eenverhaal apart.Mous en ik heb-ben natuurlijkbeiden noord-pool-ervaring,maar de zuidpool heeft een tweetalextra probleemfactoren, waarmee re-kening moet worden gehouden enwaarvoor een degelijke voorbereidingonontbeerlijk is.Ten eerste is het weer er veel extre-mer dan op de noordpool. Hieropkan men zich kleden en Bever Zwerf-sport heeft hiermee ruim voldoendeervaring: de lagen thermisch onder-goed, fleece, dons en goretex en degezichtsmaskers, handschoenen enwarm packs liggen al klaar!Ten tweede ligt de zuidpool op zo'ndrie kilometer hoogte, terwijl de ge-middelde drukhoogte zo'n vier kilo-meter bedraagt. Wil je daarbovennog een redelijke vrije val maken ende tijd hebben om je chute te ope-nen in bijzonder ijle lucht, zit je bo-ven de zuurstofgrens. Ook dat isgeen probleem als je er maar voorzorgt met voldoende zuurstof in je li-chaam (of bij je) uit het vliegtuig tespringen. Met name dit aspect iseen drietal bekenden van Bob en mijtwee jaar geleden fataal geworden.

Door mijn jaarlijkse vliegerkeuring ophet Aeromedisch Instituut in Soester-berg wist ik van de mogelijkheid al-daar een hoogtetraining te volgen.Via Ron Kramer van de KCT kwam ikterecht bij Harry van Seggelen vanhet AMI (Harry springt op Teuge) eneen paar dagen later stond de datumvoor de training vast.Een telefoontie naar Perry Dekkervan de Flying Dutchman was voldoen-de om ook daar medewerking te krij-gen voor sprongen boven de zuur-stofgrens. Een datum (met uitwijk)werd vastgesteld en men ging aan

de slag met de inbouw van zuurstofin de Porter (door Peter de Groot) enalle formele toestemmingen die aandergelijke sprongen verbonden zijn.Harry en Peter hebben zelfs op Soes-terberg het zuurstofsysteem van deFD in de drukkamer getest en de re-sultaten konden ons tijdens de cur-sus worden getoond'

Op 19 november togen een drietalvliegers en vijf springers, waarondereen Oostenrijker en een Fransman,naar Soesterberg voor de cursus.Een ochtend theorie die op zeer dui-delijke wijze in het Engels door Harrywerd gegeven over met name hy-poxia (zuurstoftekort) en decompres-sieziekte was zeer interessant en ei-genlijk een must voor iedereen diezich om enigerlei reden regelmatigop 10.000 ft en hoger bevindt! Eencursusboek over de fysiologische as-pecten, de omstandigheden in depraktijk en de noodzakelijke uitrus-ting daarvoor werd uitgedeeld omnog eens op een regenachtige zon-dagmiddag door te nemen.De training 's middags in de lage-drukkamer, die officieel hypobarevlucht heet, was zeer 'verhelderend',hoewel dat woord niet direct van toe-passing was op de toestand van dedeelnemers na een paar minutenzonder zuurstof op 25.000 ft!!!Het hele programma werd afgewerkt:eerst een half uur op 100% zuurstofom de stikstof uit het lichaam te'wassen'. Daarmee neemt de kansop decompressieziekte sterk af. Dan'voorzichtig' naar een hoogte van8000 ft en terug om het klaren vande oren te demonstreren (de zoge-naamde 'ear- en sinuscheck') en ver-volgens naar 25.000 ft voor de hy-poxia demonstratie. Van het gezel-schap mocht eerst de ene helft demaskers afdoen, waardoor de ande-re helft een mooi beeld kreeg vanwat ook hun te wachten stond ... Ermoesten eenvoudige puzzeltjes wor-den opgelost die na een aantal minu-ten zonder zuurstof toch wel erg las-tig werden! Wim Velthuizen en Pietvan der Made hielden het het lang-ste uit, hoewel het volgens Piet naeen tijdje toch wel 'uiterst oncomfor-tabel' begon te worden ... Nadat ie-dereen met masker zijn 'normale

teint' weer terug had, werd er ook nog een vrije val gede-monstreerd van 25.000 naar 0 ft. Het klaren van deoren moest regelmatig gebeuren om geen pijn te krijgen.Normaal doen we dat niet tijdens de vrije val, maar pasals we aan de chute hangen!Een groepsfoto en een certificaat sloten deze uiterst nut-tige dag af!Een journalist van de AVRO op Radio 2 was de hele dagaanwezig en op diezelfde avond werd het programma,waarbij Mous en ik werden geïnterviewd, uitgezonden.

25.000 ft wilden. Diezelfde avond zouden er ook nacht-sprongen worden gemaakt.Harry van Seggelen was ook nu weer present om despringers van de FD, die ook hoogtesprongen zoudenmaken, een briefing te geven en dit gebeurde in de och-tenduren zodat hij 's middags met de 'zuidpoolgroep'kon meespringen.Gelukkig won het H en konden we 's middags gaan om-hangen voor de eerste hoogtesprong. De groep had zichook voor de kou goed voorbereid met extra kleding, ge-zichtsmaskers etc. De zuurstoftoevoer via slengetieswerd boven de 10.000 ft opengedraaid en toen was hetverder aan de Porter om de gewenste hoogte en exit tebereiken. Dat was nog niet zo eenvoudig want er stondeen aardig briesje op 20.000 ft zodat de kist moeite hadmet de combinatie vooruitgaan èn klirnrnenl Na zo'n driekwartier waren we er: de afspraak was 5 sekonden se-paratie en op 4000 ft trekken. Ik sprong als eerste vande zuidpoolgroep af na twee springers van de FD die watformaties wilden oefenen. Twee minuten lang onder jenaar Rotterdam kijken, naar de twee springers voor jekijken, de dropzone trachten te vinden, de springers ach-ter je ontdekken, tjonge, tionge, wat duurt dat lang! Met

de klos in de hand een wolk ingaan, iets onder de 4000ft eruit komen, trekken en weer een zee van tijd hebbenom naar het veld te gaan. Gelukkig hadden we de fotogoed bestudeerd en was het betreffende weiland goedte vinden. Kort indraaien en op het gras naast de baklanden resulteerde in een modderloos rig, chute en pak,iets dat voor een aantal anderen niet wa~ weggelegd!

Deze twee dagen waren tot volle tevredenheid van dezuidpoolploeg: een uitstekende begeleiding en medewer-king door zowel het AMI als de FD. "Hypoxia is één vande meest onderschatte aspecten van hoogte-activitei-ten", aldus Harry tijdens de cursus. Wij hebben in iedergeval bewezen die niet te onderschatten en daarmee deexpeditie een extra stukje veiligheid te geven.

De volgende dag was het de beurt aan de hoogtespron-gen op de FD.Er waren twee 'vensters' voor de hoogtes boven de12.000 ft. één 's morgens en één 's middags. De 'zuid-poolgroep' was als eerste gepland in beide periodes.Iedereen was vroeg in de morgen present, maar hetweer liet het afweten: bewolking in verschillende lagenen twee fronten die met elkaar streden om het stukjeluchtruim boven de DZ van Rhoon. We hoopten natuurlijkdat het H het 's middags zou winnen van het L, zodat wein ieder geval één sprong van 20.000 ft konden maken.De club had zelf nog een groep springers die naar

Nu rest ons nog de voorbereiding op de reis: tickets, ver-zekering, uitrusting, kleding, enz. enz. Verder een aantalinterviews voor kranten en radio en misschien nog welTV. We stappen op 20 december in het vliegtuig naarMadrid en blijven ongeveer een maand weg. We wenseniedereen een geweldig Kerstfeest en een fantastischNieuwjaar. E.

CONELOCK EXAMEN/TECHNISCHE COMMISSIE

GEWIJZIGDE OPZETDe Technische Commissie (TC) verzamelt sinds jaar endag informatie over voorvallen en ongevallen die bij deNederlandse springclubs en -centra plaatsvinden. DeTC houdt die gegevens bij om er lering uit te kunnentrekken, om daarmee het hoge veiligheidsniveau vanhet springen in Nederland te kunnen handhaven.

De TC hoopt met deze nieuwe opzet de springers in Ne-derland meer te betrekken bij het denken over veilig-heidsaspecten van het springen. Ook hoopt de TC er-mee tegemoet te komen aan de veel gehoorde wens datconclusies en aanbevelingen naar aanleiding van meldin-gen beter teruggekoppeld moeten worden naar de mel-ders en de springers zelf.Ondanks de gewijzigde opzet blijft de naam Cone Lockgehandhaafd. De naam voert terug tot oude tijden (toenmetalen pinnen in metalen 'conen' de container geslo-ten hielden) en heeft cultuurhistorische waarde. Vond-sten als Melding van de Maand en Uw Voorval Verklaardzijn om die reden afgevallen. Ook de naam Cone Lock2000 is verworpen, omdat die na volgend jaar al snelniet meer bruikbaar zou zijn.

niet helemaal tegen de wind in en flaret bovendien tehoog. De hoofdkoepel valt naar achteren weg en despringer valt op zijn rug op de grond, met een gebrokenlendewervel als resultaat.

Voorval 2

Betrokkene maakt haar vijfde static-line-sprong. Exi-thoogte is 3300 voet; de grondwind bedraagt 5 mis.Voor het circuitvliegen wordt gebruik gemaakt van radio-begeleiding. Het circuit verloopt dan ook normaal: despringster draait op tijd in voor de landing en neemt optijd de parahouding aan. Bij de landing blijft de flare ech-ter achterwege, ondanks een tijdige aansporing via deradio. Resultaat: een gebroken lendewervel.

Opmerkelijke voorvallen en ernstige ongevallen wordennader onderzocht. Conclusies en aanbevelingen uit der-gelijk onderzoek verschijnen met enige regelmaat in deSP, onder de naam Cone Lock. In de praktijk komenhierdoor vaak alleen extreme gevallen in de publiciteit,terwijl juist ook van de minder ernstige voorvallen veelvalt te leren. Om aan dit bezwaar tegemoet te komen,zal de opzet van deze rubriek enigszins gewijzigd wor-den.In de komende afleveringen van Cone Lock zal vooralaandacht worden besteed aan eventuele trends die decommissie kan signaleren aan de hand van de verkre-gen gegevens. Deze trends zullen worden toegelicht aande hand van recent gemelde voorvallen en ongevallen.De keuze van onderwerpen kan voortkomen uit zowellichte voorvallen als zwaardere ongevallen, maar als hetgoed is, is de keuze zodanig dat die bij lezers een reac-tie kan oproepen in de trant van: "Goed dat ik het weet,anders had het mij ook kunnen overkomen!"

Gebroken lendewervelna foutieve flare

De commissie constateert dat de flare in beide gevallenniet op de juiste hoogte is uitgevoerd. In het eerste ge-val is het resultaat mogelijk verergerd doordat de sprin-ger niet tegen de wind in is geland. Ook in drie van deacht overige gevallen werd de landing niet tegen de windin uitgevoerd. In één geval was er sprake van een te la-ge draai vlak voor de landing. Eén springer liep de blessu-re op bij een val na het raken van hoogspanningskabels.De TC concludeert dat de gemelde blessures alle tien tewijten zijn aan inschattingsfouten van de springers zelf.Deze fouten zijn: te hoog flaren, te laag flaren, te laag in-draaien voor de landing, niet tegen de wind in landen enlanden temidden van obstakels. Opmerkelijk is cat hetdus niet om nieuwe fouten gaat, maar om fouten die alvoorkomen sinds het invoeren van de squares. Boven-dien vonden de sprongen plaats op verschillende dropzo-nes en aan verschillend materiaal. Een oorzaak van detoename van het aantallendewervelblessures is uit detien genoemde ongevallen dan ook niet op te maken.Juist omdat een oorzaak (nog) niet gevonden is, kan deTC ter voorkoming alleen maar een algemeen advies ge-ven. De TC beveelt aan om bij de sprongvoorbereidingveel aandacht aan de landingsprocedure te schenken.Essentieel bij de landing zijn de volgende punten:

De Cone Lock van deze keer gaat over een verschijnselwaarvan eigenlijk nog niet vaststaat of het wel een trendis. Recente meldingen geven echter een dermate ernstigbeeld dat het verstandig is er nu reeds in brede kringaandacht aan te schenken.Het springseizoen 1999 heeft opvallend veel gebrokenlendewervels opgeleverd. Was dit in voorgaande jareneen vrij zeldzame blessure, het afgelopen seizoen heeft

geresulteerd in maar liefsttien van dergelijke meldin-gen. In op één na alle geval-len gaat het om beginnendespringers, meestal nog aande static-line. We geventwee representatieve voor-beelden.

?ARATE.'X.

Voorval 1

Betrokkene maakt zijn der-de sprong, een AO-sprongvanaf een hoogte van 3500voet. Er staat een grond-wind van 6 mis. Het groot-ste deel van de sprong ver-loopt normaal en het circuitwordt correct volgens de opde dropzone geldende voor-schriften afgelegd. De sprin-ger draait ruim op tijd invoor de landing, maar gaatdan in de fout. Hij draait

JUMPSUfTS

Kies.een obstakelvrij landingsterrein;Ga ruim op tijd tegen de wind in vliegen;Neem vroegtijdig de parahouding aan;Flare op het juiste moment (ook als er begeleiding is!);Voer een correcte landingsrol uit.

Competition JumpsuitStudent JumpsuitCamera JumpsuitFreefly Jumpsuit

Double ZipperSitsuit

Dit advies geldt natuurlijk niet alleen degene die despringer instructie geeft, maar vooral ook de springerzelf. •

PLANE SENSE is dat vliegers die para's vliegen ten van het vliegtuig, de voorge-en niet het voordeel hebben van nomen activiteiten, nota, flight-de ervaring van het militair- of com- plan, het weer, enz.)mercieel vliegen, de gedachten tot Naast de gebruikelijke controle van

Het volgende artikel is ge-zich zullen nemen en implemente- het vliegtuig moet een paravlieg-

verschillende redenen. ren in hun vliegmethodes. Ook wil tuig ook nagekeken worden op de

schreven door Flip Colmer naar De FAAwil buitenstaanders be- ik para's een beter begrip geven specifieke pera-eisen (paragordels,schermen tegen de gevolgen van over wat paravliegers in werkelijk- mes, intlight-door enz.). Verder is

aanleiding van een seminar dat luchtvaart activiteiten. Ze willen heid doen: vliegen in een van de een goede communicatie met de

hij gaf over het onderwerp 'for-waaghalzerij voorkomen en doen meest veeleisende vliegomgevin- dienstdoende instructeur van be-dit door middel van een proces van gen. Als vliegers en springers leren lang:

matievliegen' {voor vliegtul- certificeringen (ook het ontnemen samen te werken, zal onze sport in * wat gaan we doen,van deze certificaten behoort hier- de toekomst verschoond biijven * hoe vliegen we in,

gen) op het PIA Symposium in toe) van luchtvarenden (o.a. pilo- van overheidsinterventie. * is een blokklaring met de ver-

San Diego begil'! dit jaar. ten), vliegtuigen en onderhoudsper- keersleiding geregeld resp. issoneel. REGELGEVINGIN NEDERLAND een flightplan ingediend,De NTSB wil de oorzaken, die tot door Arjan Hartman * zijn er specifieke weersontwik-

door We zijn van plan aan dit onderwerp het voorval leidden, elimineren. Zij kelingen die in de gaten gehou-ij

Flip Colmer meer aandacht te schenken vanuit kunnen wijzigingsvoorstellen doen, Zoals voor elke gewone vlucht den moeten worden,vertaald het oogpunt van veiligheid. Flip zal die gevolgen kunnen hebben voor moeten ook paravluchten aan de * en bij een beetie springbedrijf isdoor hiervoor stof aandragen die zal iedere gebruiker (paraclub) of eige- Nederlandse wetgeving voldoen. dan ook een radioverbindingKees Meijer worden vergeleken met de Neder- naar van paravliegtuigen. Denk daarbij aan: tussen manifest en de vliegervervolg landse situatie. Hieraan heeft Ar- De USPA is er emotioneel bij be- onontbeerlijk.door jan Hartman (paravlieger) voor de- trokken om haar leden voor alles Brevettering van de vliegers Daarnaast moet op de meesteArjan ze aflevering zijn medewerking ver- te beschermen. In tegenstelling tot (al dan niet beroeps, typeratings) vliegvelden overleg met de haven-Hartman leend. We hopen hiermee een de Federale Bureau's, is de ge- Het is een goed gebruik dat nieu- dienst en andere gebruikersinleiding, 'brug te slaan' tussen springer- en dragslijn van de USPA zelf regule- we paravliegers eerst worden uit- plaatsvinden (zweefvliegers enz.).kaderen vliegerzaken. rend binnen de lidmaatschapsgele- gecheckt voordat zij zelfstandig pa-afsluiting deren. Een ornvangrijke groep goed ra's droppen. Vluchtuitvoeringdoor Hallo, van de westelijke kant van geïnformeerde en oplettende leden Ook in Nederland geldt dat dit Na alle voorbereidingen is het danNathalie de Atlantische Oceaan. Laten we is de USPA's beste verweer tegen (nog) niet wettelijk vastligt; een zover dat met het bedrijf begonnenChudiak onmiddellijk tot de kern komen. De onveilige praktijken door gebrui- springvergunninghouder zou in kan worden. Ook dan is het van

afgelopen jaren is er veel aandacht kers of personen. principe zelfstandig een vliegtuig belang dat we met z'n allen 'hetbesteed aan vliegtuigongelukken, met vlieger mogen huren en gaan koppie er bij houden' om op eenwaarbij vliegtuigen waren betrok- De reden dat ik dit onderwerp aan- springen. Deze vlieger hoeft hier- zo efficiënt mogelijke wijze het be-ken die werden gebruikt voor para- snij, is dat het parachutespringen voor wettelijk niet uitgecheckt te drijf veilig te opereren.chutespringen. Paracentra, zowel in de Verenigde Staten onder Part zijn. In Nederland komt dit overi- Ik denk dan aan:in Amerika als in Europa, gebrui- 91 van de Federal Aviation Regula- gens sporadisch voor; de spring- * het blijven bewaken van deken kleine vliegtuigen zoals de tions (FAR) opereert. Part 91 staat activiteiten 'lopen' meestal via de weersantwikkeling,Cessna 172 oplopend in grootte eigenaren van vliegtuigen toe deze verenigingen en binnen de vereni- * goede communicatie met hettot de Hercules C-130. Als er een te verhuren zonder de uitgebreide gingen gelden meestal clubregels manifestjinstructeur van dienst,vliegtuigongeval plaatsvindt, wekt en onbetaalbare onderhouds- en (aantal vlieguren, uitgecheckt zijn, * een blijvend oog voor de anderedat veel belangstelling op. trainingafdelingen, die luchtvaart- enz.) voordat een nieuwe vlieger luchthaven en luchtruim gebrui-De door de media gewekte interes- maatschappijen wel verplicht zijn mag paravliegen. kers.se brengt onze sport minimaal 15 te hebben. Dit is de reden dat voor Het is niet uitgesloten dat in de Je weet dat een 'ongeluk zelden al-minuten in het spotlicht. Geloof een club de kosten aanvaardbaar toekomst paravliegers een aante- leen komt' en vaak een gevolg ishet of niet, vaak neemt het aantal laag blijven. Als paraclubs verplicht kening in hun brevet nodig hebben van een opeenvolging van zakenleerlingen toe na zo'n media be- waren te voldoen aan Part 135 of (ref. JAR-FCLflight crew licences). die niet goed gaan.langstelling. In de Verenigde Sta- Part 121 (beide luchtvaartmaat-ten brengt het de FAA(Federal schappijen georiënteerd), zouden Toelatingen van de luchtvaar- RISICOPUNTEN ZIJNAviation Adrninistration), NTSB (Na- de kosten van het parachutesprin- tuigen (bewijs van luchtwaardig- IN MIJN BELEVING:tional Transportation Safety Board) gen vermoedelijk verdubbelen of heid, inschrijving, toelating para-en de USPA (United States Para- verdrievoudigen om alleen de aan- vliegen, enz.) onvoldoende (vlucht)voorbereidingchute Association) in actie, dit om vullende kosten te dekken. In een afzonderlijke aanvulling/toe- Denk aan demo's die in een lasti-

Drie jaar geleden tijdens het PIA lating paravliegen worden door de ge omgeving (qua luchtruimstruc-Symposiurn 1997, gaf ik mijn eer- Rijks Luchtvaartdienst voorwaar- tuur of springtechnisch) of onder

Flip Colmer ste presentatie over noodprocedu- den genoemd waaraan voldaan moeilijke omstandigheden ge-res voor paravliegers. Het was niet moet worden voordat met het be- sprongen moet worden. Belangrijk

Flip heeft een indrukwekkende staat van dienst op de bedoeling in te gaan op speel- treffende luchtvaarttuig para's mo- is datje vooraf goed van alle in'shet gebied van instructie voor vliegen, springen, fieke fouten en te analyseren wat gen worden gedropt (maximum en out's op de hoogte bent. Hetskiën, zwemmen, scubaduiken, zowel millitair als er in dat geval zou moeten gebeu- aantal para's, het verwijderen van moet dus niet zo zijn dat je pasciviel, in commerciële en recreatieve omgevingen. ren. Het was een presentatie/dis- deuren, het plaatsen van spoilers, een half uur van te voren te horenTien jaar actieve dienst en tien jaar reserve in de cussie over de filosofie van nood- vliegsnelheden, enz.). krijgt dat je ergens een demo moetmarine als instructeur op diverse vliegtuigtypen. procedures die worden gebruikt in Daarnaast is ook voor paravliegen, gaan droppen ...De niet-militaire typen (rnet name voor formatie- de militaire- en de commerciële net als bij gewone vluchten, het haastwerkvlieg-instructie) bestaan uit Caribou, DC3, Twin luchtvaart. Het was mijn bedoeling gebruik van gordels wettelijk ver- Zodra er haast in het spel komtOtter, King Air B90, Queen Air, Pitts Si en S2 en deze filosofie in onze paravliegers plicht. loop je het risico dingen over hetvele Cessna-typen. Op dit moment tien jaar werk- wereld te verspreiden in de hoop Wel gebruikelijk, maar nog niet ver- hoofd te zien, die je later partenzaam bij North West Airlines als captain en co- dat het zou bijdragen ongelukken plicht, is dat de vliegers een vlie- gaan spelen.piloot op DC9, Boeing 727 en Airbus 320. te voorkomen. Ik voor mijzelf wil gerchute dragen en dat de vliegtui- pinchecksDe zowel spring- als vlieggeoriënteerde Flip, die in niet het dubbele of drievoudige be- gen, voor zover mogelijk, zijn De organisatie van het springbe-beide disciplines op instructieniveau werkzaam is, talen voor mijn volgende sprong. uitgerust met een emergency door- drijf moet er voor waken dat eris daarom als zeer deskundig aan te merken over release-systeem waarmee de deur vóór het instappen pinchecks wor-onderwerpen die de veiligheid betreffen. Met dit in gedachte, is hier de eer- aan de vliegerzijde in z'n geheel af- den uitgevoerd, ook ter voorkomingTijdens het PIA Syposium in San Diego gaf hij een ste aflevering van een serie artike- geworpen kan worden. van vroegtijdig ongewild geopendelezing over formatievliegen. len met als kern hoe we ons gedra- parachutes. Denk aan de meerde-

gen tijdens het vliegen. Mijn hoop Vluchtvoorbereiding (het prefligh- re (bijna) ongevallen die daarvan

~1"'J)

po

het gevolg zijn.handling in het vliegtuigPara's moeten zicht ervan bewust zijn dat onzorgvuldigbewegen in het vliegtuig, ook tijdens de exit, materiaalkan beschadigen of pinnen op scherp kan zetten.weight & balance van het vliegtuig.Het is van belang dat wij de grenzen van het vliegtuigrespecteren. Niet te veel maar ook niet te weinigbrandstof (crashlanding Pink Skyvan bij Hoogeveen).Ook het aantal para's en hun plaats in het vliegtuig isvan levensbelang. Je kunt dus niet met een 16-manachterin een Grand Caravan gaan zitten, of tijdenshet vliegen tegelijk met z'n allen naar achteren lopen.Een ieder moet hiervan op de hoogte zijn en de (uit-gecheckte) jumpmaster moet dit bewaken.veiligheidsgordels 'Ook het gebruik van veiligheidsgordels moet door dejumpmaster bewaakt worden.slechte oriëntatie tijdens de vluchtTijdens het vliegen onvoldoende naar buiten blijvenkijken. Dit geldt niet alleen tijdens het klimmen (an-der vliegverkeer, b.V. zweefvliegers pal onder cumu-lus wolken in de buurt van de dropzone), ook tijdensde daling moeten de ogen 'op steeltjes' (ter voorko-ming van ongevallen als met de PH-MEN in België).onvoldoende communicatie met andere paravlieg-tuigenOnvoldoende communicatie met andere paravliegtui-gen die van dezelfde dropzone gebruik maken: in der-gelijke situaties is het van belang dat gemeld wordtdatje 'airborne' bent en watje bedoelingen zijn. Zomoet je voorkomen dat het eerste vliegtuig b.V. tan-dems dropt die hoog openen en het tweede vliegtuigdirect daarna laag openende vrijevaiiers dropt dielangs de tandems zouden kunnen vallen.onvoldoende communicatie tussen jumpmaster envliegerHoeveel runs maken we op welke hoogte, loadsheets.nood proceduresBoven welke hoogte verlaten wij als para's het vlieg-

tuig in geval van een motorstoring.Zo kun je nog wel een tijdje doorgaan (forrnatievlie-gen, door bewolking klimmen en droppen ... ).

FOllOW-UP ONDERZOEKEN ONGEVAllEN

Het is duidelijk dat er lering uit ongevallen getrokkenrnoet worden.Mede ter voorkoming van ongewenst overheidsingrij-pen, is het goed dat de eigen organisaties adequaatonderzoek verrichten en maatregelen nemen. Ik wilbeslist geen uitspraak doen over de deskundigheidvan de Technische Commissie en over hun handelenenzovoort. Wel wil ik het volgende noemen.De laatste jaren zijn wij helaas geconfronteerd rnetmeerdere, schijnbaar identieke ongevallen met Cess-na paravllegtuigen. Het betrof ongevallen met (SoloyTurbine) C206 in Italië, Zwitserland en Nederland. Pinmij niet vast op het exacte land/plaats/tijdstip, zekeris dat naast de SFD rneerdere vergelijkbare dodelijkeongevallen hebben plaatsgevonden.Voor zover ik heb begrepen, zijn de ongevallen in hetbuitenland het gevolg van het vroegtijdig openen vanreserveparachutes tijdens het naar buiten klim-men/exittenIn hoeverre dit ook bij de SFD het geval is, is mij nietbekend. Het onderzoeksrapport van de RLD heb ikniet gelezen; is overigens wel te bestellen.Naar aanleiding van deze reeks ongevallen heb ikpersoonlijk, mede namens een groep verontruste pa-ravliegers, schriftelijk contact rnet de Nederlandsevereniging van valschermtechnici gezocht en dezecorrespondentie ook naar iedere valschermtechnicuspersoonlijk gezonden. Wij hebben daarbij aangegevendat naar onze mening het vroegtijdig openen van re-serves zeer waarschijnlijk mede veroorzaakt kan zijndoordat reservepinnen vrij gemakkelijk op scherp kun-nen komen te staan. Wij bedoelen dan dat de reser-vepin in een normale situatie maar een klein stukjedoor het loopje steekt. Er hoeft dan maar iets te ge-

15 tot 30 april: Paas Boogie

beuren of de pin staat op scherp of de reserve opent(door b.V. een tekort ripcord, een te slappe loop, eente ruime reservecontainer enzovoort). Wij hebben detiggers verzocht om eventueel samen met de fabri-kanten te onderzoeken of verlenging van de reserve-pin technisch mogelijk is. Wij zelf zijn ervan overtuigddat een verlengde reservepin bij veel setjes technischhaalbaar is en dat door het verlengen de pin mindergemakkelijk onbedoeld op scherp kan komen testaan.Binnen de verenigingen Paracentrum Hoogeveen enParacentrum Teuge hebben wij als vliegers ook omaandacht gevraagd voor de deugdelijkheid van desluiting van reserves en er op aangedrongen datdienstdoende instructeurs regelmatig het materiaalvan springers (steekproefsgewijs) controleren.

WAT NU?

Naar aanleiding van ons rondschrijven heb ik slechtsvan één rigger een reactie gehad. Wel heb ik terloopsmet Tom Winkier (PH) en Kees Tops (NPCT) hierovergesproken: ons schrijven zou in de vergadering vande Nederlandse riggersclub besproken worden. Totnu toe heb ik geen enkele reactie mogen ontvangen.Zelf heb ik tot nu toe geen inzage genomen in het on-derzoeksrapport van de Technische Commissie overhet ongeval met de SFD. In hoeverre naar aanleidinghiervan maatregelen zijn genomen, is mij niet be-kend. De veel gehoorde opmerking dat de vliegermaar een valscherm (had) moeten dragen, is naarmijn mening minder relevant. Dergelijke ongevallenmoeten voorkomen worden, dus moetje zoeken naarde oorzaken en naar aanleiding daarvan maatregelennemen.

Reacties op dit onderwerp in het algemeen en boven-genoemde tekst in het bijzonder gaarne naar de re-dactie. Deze reacties moeten de input gaan vormenvoor vervolgartikelen over 'Plane Sense' . ,.

Ba ylon Freefly School (het gehele jaar)

We eldklasse coaching voor 4-way en 8-way,gratis loadorganising

A -cursussen (alle levels met video: 215.000 Pts.)en opleidingen formatiespringen het hele jaar.

m- en groepskortingen en vrij gebruikvan trainingsfaciliteiten

er Pilatus Porter en Twin Otter •..het gehele jaar door

Voor meer informatie, neem contact op!Postbus194,17487 Empuriabrova (Girona) Spanje

Tel. #34972450111, Fax #34972450749 E-mail epeb@gna.eshttp://www.skyrats.com

18 december tot 2 januari: X-Mas Boogievliegtuigen: Casa, Turbolet, Twin Otter

en Super Pilatus.Captain' s Cabin 1O-way speedstar

challenge, veel plezier, bier en feest!

3 januari tot 28 februari: Speciale Prijzen!normale sprongen: 2.700 pts (12.500 h)AFF-cursus: 190.000 pts (met tandem

en video voor alle levels)teamsprongen: 2.200 pts per persoon

In Frankrijk is het springen ook niet meer wat het ge-weest is. Vooral in de Noordelijke provincies heeft deFranse LVB het volgende voorstel qua luchtruimge-bruik. Dit heeft voornamelijk te maken met het acco-moderen van het vliegverkeer van Charles de Gaulle.De Franse springfederatie FFPis al geruime tijd in ge-sprek met de LVB om springgebieden te behouden.Tot nu toe is het echter een erg eenzijdige discussiemet de volgende consequenties per januari 2000.lIe de France: plafond tot FL 055.Picardie: plafond van FL 055 tot FL 060. Uitzonde-ring: Péronne tot FL 120 en Laan tot FL 085.Nord-Pas-de-Calais: weinig veranderingen, wel FL 110vanwege militair verkeer.Haute-Normandie: steeds lager tot FL 055, uitzonde-ring Dieppe tot FL 150 in weekeinden.Centre: alleen het Noorden van dit department is be-trokken tot FL 055 of FL 075, afhankelijk van hetweekend. In het Zuiden geen problemen.Voor de intimi: het aloude en jarenlang het grootstecentrum van Frankrijk, La Ferté Gaucher, is om dehoogtebeperkingen al gesloten. Weg investering, wegcentrum. Uitwijk is gevonden in Brienne le Chateau.Het volgende centrum wat nu daadwerkelijk bedreigdwordt in haar voortbestaan is Laan. Voor eind decem-ber moet er een oplossing zijn anders gaan de poor-ten dicht. Ondanks het feit dat para activiteitenslechts 1% van de beschikbare uren luchtruim vra-gen; zelfs in Frankrijk, waar de FFPeen serieuze enkrachtige organisatie is, waar parachutespringenhoog in het vaandel staat en waar diverse wereld-kampioenen vandaan komen, wordt het springen dusbedreigd door de toename van het luchtverkeer. Zelfsin Frankrijk zijn er blijkbaar geen adequate oplossin-gen.In Nederland doen de KNVvL en de clubs ook hunbest om het luchtruim zo open mogelijk te houdenvoor onze sport. De situatie in Frankrijk stemt echterzeker tot herbezinning.

TOEKOMSTIG LUCHTRUIMLUCHTRUIM NEDERLAND FRANKRIJKToelichting Jacques van Delft, 14 juni 1999 TeugeVerslag RonaId Overdijk, HBP

1j

De heer Van Delft is chef-verkeersleider van de alge-mene verkeersleiding Nederland van de LVNL. Dit isper 1 januari 1993 een zelfstandig bestuursorgaan.De verkeersleiding valt onder de LuchtverkeersleidingNederland (LVNL). Binnen de LVNL wordt op dit mo-ment ook discussie gevoerd over de luchtvaart. Die isvooral op Schiphol sterk aan groei onderhevig. In1969 waren er 400 vluchten per dag, in 1998 1700per dag. Schiphol is door het kabinet aangewezen alsmainport. De luchtruimtestructuur moet dus gewijzigdworden.

HUIDIGE SITUATIE GROTE LUCHTVAART

HoldinggebiedenEr zijn op dit moment drie holdinggebieden:• Lelystad - holdinggebied Oost,• Pernis - holdinggebied Zuid,• Noordzee - holdinggebied West,terwijl er vijf sectoren zijn. Binnen en buiten deze hol-dinggebieden wordt een separatie toegepast van 5nautical miles en 1000 voet. Voor het holdinggebiedOost (waarmee Teuge te maken heeft) wordt het inko-mende verkeer al met separatie binnengeleid. Het in-passen van twee sectoren in één holdinggebied ismoeilijk; een mogelijke oplossing is een wachtgebiedper sector.Voorstel LVNL: creëren van twee nieuwe hoIdingge-bieden: één boven de Afsluitdijk en één ten westenvan Texel.Probleem: instroom vijf approaches boven Schiphol.Schiphol heeft al de hoogste landingscapaciteit vanEuropa. Ten westen van Texel zit in de buurt van PCT.De holdinggebieden zijn niet permanent in gebruikdoch zijn voor opvang van extra drukte. PCTzou inhet ergste geval dus eenzelfde situatie kunnen krij-gen die Teuge nu ook heeft met bloktijden.

r

1

Inbound - outbound verkeerSchiphol dient een goed evenwicht te behouden tus-sen inbound en outbound verkeer aangezien andersde gates vollopen. De luchtverkeersleiding dient ditte bewaken. Outbound verkeer dient dus te allen tijdedoor te gaan. Dit geldt ook voor andere velden zoalsEelde, Rotterdam en Eindhoven.Schiphol mag nu bij pieken twee banen tegelijk ge-bruiken. Theoretisch kan deze situatie de gehele dagplaatsvinden.LVNLstelt dat elk vliegtuig voor haar dezelfde rech-ten heeft. De LVNL wordt per afhandeling betaald.Echter, paravliegtuigen betalen niet.

Bebouwing - hinderOutbound verkeer: vertrekroutes worden door LVNLheel nauwkeurig voorbereid die zoveel mogelijk be-bouwd gebied mijden. De nacht heeft andere SID'sdan overdag. Dan mag alleen voor veiligheid vanSID's worden afgeweken. De normale situatie is:1) veiligheid, 2) efficiëncy, 3) milieu.Inbound verkeer: is moeilijker, radarschermen gevengeen bebouwing aan.

LUCHTRUIM

Gesteld wordt dat het risico bestaat dat klasse-Eluchtruim steeds kleiner zal worden.

Militair luchtverkeerDe samenwerking tussen burger- en militaire lucht-vaart/verkeersleiding is verbeterd. De weekenden be-vatten nu veel minder militair verkeer, waardoor meerdirecte routes en meer luchtruimcapaciteit beschik-baar is. Doordeweekse dagen zijn nu druk, vooralrond militaire velden en in het noorden van het land.Oldebroek is een probleem omdat dit schietgebied ar-tillerie dicht bij de routes naar het holdinggebied Oostligt.

DROPZONES

Hilversum: ligt midden in uitbreiding TMA met onder-grens 2500 ft. Probleem dus, ook voor dropzone Wijkbij Duurstede.Midden Zeeland: is makkelijker omdat er geen in-bound verkeer zit op exithoogte (12.000 ft).Seppe: kan probleem zijn door het lage verkeer ko-menden uit Brussel.Texel: kan alleen in weekenden een probleem ont-staan, dan valt het onder Schiphol. Verder zie hierbo-ven met genoemde mogelijke problemen ten aanzienvan creëren holdinggebied.Hoogeveen: heeft geen last en ook in toekomst vei-lig.Eelde: krijgt nu al blokklaring (nu 6500 ft) alleen opverzoek maximaal 9000 ft. Hoger is moeilijk vanwegeverkeer vanaf Bremen.Teuge: heeft reeds probleem door bloktijden. Goedewerkafspraken noodzakelijk. Teuge valt gedeeltelijkonder Nieuw Milligen (militair, tot 7000 ft), daarbovenonder Schiphol. Milligen informeert Schiphol, deze si-tuatie is niet optimaal, beter één controlerend or-gaan. Van Delft wil naar volledige controle toe, iswerkbaarder, waardoor misschien hogere exits(14.000 ft) mogelijk zijn.Rotterdam: dropzone Rhoon valt al voortdurend on-der gecontroleerd verkeer (sector Zuid) en de para-kist wordt voortdurend begeleid. Exithoogte 12.000 ftin principe geen probleem, dropzone valt buiten hol-dinggebied Zuid.Flevo: bloklaring zal blijven bestaan. Praktisch reedsmoeilijk.Ameland: geen problemen verwacht.

BESLUITVORMING - OVERLEG

Gesprekspartner Schiphol voor vertrekroutes is gere-geld, voor luchtruim is niets geregeld, alleen LVNL.LVNL vraagt aan RLD om criteria aan te geven voorgesprekspartners om groei luchtruim in rechtsgeldigbesluit te gieten. Er is geen beroepsprocedure.Schiphol mag groeien naar maximaal 600.000 bewe-gingen. Er komt een voorlichtingscampagne naar ge-meenten voor deze groei.Zweefvliegen heeft de commissie luchtruimte struc-tuur opgericht (Roei Cadée + Jacques van Delft e.a.)Deze commissie kan intern iets sturen binnen LVNL.Het belang van goede werkafspraken wordt onder-streept (bijv. frequenties afstemmen, telefonisch con-tact). Opgemerkt wordt dat de KNVvL weinig invloedheeft.Mogelijke oplossing: enkele centra voor parachute-springen zonder hoogte restricties. Mogelijk 14.000ft, maar dat moet dan wel vaak haalbaar zijn. Terletvalt af. Afdeling parachutespringen zou de commissiekunnen benaderen voor een contactpersoon met ken-nis van zaken. •

Hoofd Bureau Para •

"CAROLINE SUITS" &"RIGGING SERVICE"

voor para's, door para's

Kom eens langs of bel voor eenafspraak, 2de Carnissestraat 5A.

3083 JE Rotterdam.telefoon/fax 0 10~4813780

Openingstijden: dinsdag t/mvrijdag van 10.00 tot 19.00 uur,

's avonds en in het weekenduitsluitend volgens afspraak,

op maandag gesloten enweek 31 werken wij op locatie.

DE RELATIE TUSSENSTABILITEIT EN MANOEUVREERBAARHEID

IN SKYDIVINGDOOR VLADIMIR MILOSAVLJEVICENTAMARA KOYN(VERTALING DICK ROM KEMA)

De basisprincipes van stabllltelt inskydiving zijn algemeen bekend.Het verband tussen stabiliteit enmanoeuvreerbaarheid in skydivingverdient echter meer aandacht.Het begrijpen en gebruiken van derelatie tussen stabiliteit enmanoeuvreerbaarheid in skydivinggeeft een overgang aan naar meergeavanceerde skydiving techniekenen is dus een belangrijke sleutel totde vooruitgang van skydiving alseen sport.

Stabiliteit is gedefinieerd als de nei-ging van een lichaam om naar zijnoorspronkelijke evenwichtstoestandterug te keren, nadat er een krachtop wordt uitgeoefend.Stabiliteit en manoeuvreerbaarheidzijn elkaars tegenpolen! Met anderewoorden: tijdens een vrije val in eenmeer stabiele lichaamshouding (metalle andere factoren gelijk), zal jeniet in staat zijn om snel te manoeu-vreren. Als je in een minder stabielehouding vliegt, zul je sneller kunnenmanoeuvreren!Om deze theorie verder uit te die-pen, moeten we terugvallen op eenaantal algemene ideeën, die te ma-ken hebben met het gegeven vaneen lichaam en het gedrag daarvanin een vrije val. Op eindsnelheid ishet lichaam blootgesteld aan de re-latieve wind die weerstand biedt te-gen de zwaartekracht en het lichaamin staat stelt om met een constantesnelheid te vallen, in plaats vansteeds harder te versnellen. Met an-dere woorden kun je stellen, dat hetlichaam tijdens eindsnelheid onder-steund wordt door de kracht van eenremmende drag (glijweerstand). La-ten we stellen dat de steun van dezedrag op een enkel punt van het li-chaam aangrijpt. Dit is het 'hang-punt' . In de aërodynamica wordt ditpunt, waarvan we kunnen aannemendat daarin alle aërodynamischekrachten zich concentreren, geformu-leerd als drukpunt. Ten behoeve vande discussie noemen we dit het'hangpunt' .Als het 'hangpunt' boven het zwaar-tepunt ligt, noemen we het lichaamstabiel. Met andere woorden hetzwaartepunt ligt beneden het 'hang-punt' . Als de kracht of een momentop het lichaam wordt uitgeoefend,zal deze zich verzetten tegen iedereverplaatsing en zal proberen naar

zijn originele positie te stabiliseren.(Een kracht kan worden gedefinieerdals een actie dat het lichaam in eenschuivende beweging zet. Als dekracht excentrisch is, creëert heteen moment en de actie brengt hetlichaam in een draaiende beweging.)Deze neiging is groter wanneer de af-stand tussen het 'hangpunt' en het

'---- ~ zwaartepunt groter is.Als het 'hangpunt' hoger boven hetzwaartepunt ligt, is het lichaam meer

~=========--------------, stabiel en dus minder manoeuvreer-CP = centre of pressure,drukpunt of 'hangpunt'. " t -y:- baar. Dit is omdat het zwaartepunt

CG = centre of gravity, . , een groter weerstandsmoment ople-zwaartepunt -; : I I vert. Hoe stabieler we in de vrije val

:::-- <, I 1 ,':,; ziln, hoe groter deze weerstand is en~." I. I

<, <, 1 <, hoe minder manoeuvreerbaar we--1,- )CP - worden. Vallende in de meest sta-

biele positie is het moeilijker omsnel en onmiddellijk manoeuvres temaken.Als een skydiver zijn 'hargpunt' gaatverlagen, wordt de afstand tussenhet 'hangpunt' en het zwaartepuntminder. Dus worden de weerstands-krachten ook minder. Wanneerkracht wordt uitgeoefend, is er min-der weerstand bij iedere verplaat-sing. Met andere woorden, de sky-skydiver is minder stabiel. Manoeu-vreren gaat nu sneller en makkelij-ker. Ofwel dezelfde hoeveelheidwindafbuiging zal nu snellere bewe-ging veroorzaken.Als het 'hangpunt' zodanig verlaagdis, dat dit op dezelfde plaats zit alshet zwaartepunt, dan zal het lichaamtotaal geen neiging meer hebben omnaar zijn oorspronkelijke evenwichts-toestand terug te keren. Dit wordtneutrale stabiliteit genoemd. Veron-derstellende dat er geen wrijving ophet 'hangpunt' is, zal het lichaamzonder weerstand vrij bewegen als ereen kracht op wordt uitgeoefend.Met andere woorden is de manoeu-vreerbaarheid van het lichaam nuverder toegenomen.Als het 'hangpunt' zodanig is ver-laagd dat het feitelijk onder hetzwaartepunt ligt, dan zal het lichaaminstabiel worden. Wanneer het dooreen excentrische kracht wordt ver-plaatst, zal het lichaam geen enkeleneiging hebben om naar zijn oor-spronkelijke evenwichtstoestandterug te keren. In plaats daarvan zalhet krachtmoment dat veroorzaaktwordt door de afstand tussen hetzwaartepunt en het' hangpunt' er-voor zorgen, dat het lichaam in eennieuwe, andere positie beweegtwaar het in een evenwichtstoestandzal zijn. Hoe lager het 'hangpunt' ,hoe groter de neiging om in eennieuwe evenwichtstoestand over te

Hierboven zien wede verschillende posities'

voor formatievliegen,hiernaast de 'styletuck',

hieronder de back loopen daaronder de tracking.

Op bladzijde 18 vindt ude diagrammen

voor freestyle en freefly.

,, I II ,

LT-"/

· '

Een paar praktische voorbeelden van de theorie aande hand van foto's van Max Dereta.Linksboven: verschillende posities van de armen.Rechtsboven: de beroemde styletuck van Michel Bizot.Linksmidden: verschillende houdingen voor de tracking.Hieronder: sitfly, standup en headdown.Links· en rechtsonder: verschillende posities van dearmen bij headdown.

gaan. In deze instabiele toestand is de manoeuvreer-baarheid nog meer toegenomen. De begin kracht omeen manoeuvre uit te voeren is minder. Begin met dekracht uit te oefenen en het zwaartepunt doet de rest.Als we onze ledematen bewegen, besef dan dat hetzwaartepunt ook beweegt. Het 'hangpunt' beweegtechter meer en daarom kunnen we het opschuivenvan het zwaartepunt verwaarlozen. In het kader van

deze discussie nemen we aandat het zwaartepunt op een puntblijft en zich ten opzichte van hetlichaam niet beweegt.Deze relatie tussen stabiliteit enmanoeuvreerbaarheid is even-eens van toepassing op de con-structie van vliegtuigen. Om eenmanoeuvre te maken, moet eenstabieler vliegtuig meer wind afwij-zen met zijn stuurvlakken dan eenminder stabiel vliegtuig. Of met de-zelfde hoeveelheid wind afwijzingvia de stuurvlakken kan een min-der stabiel vliegtuig een snelleremanoeuvre maken.Het hetzelfde concept is van toe-passing in skydiving. Om zowel eenverschuivende als een draaiendemanoeuvre in een minder stabielehouding te maken, is minder windaf-wijzing nodig dan wanneer je in eenmeer stabiele houding vliegt. Ditstaat ons toe om efficiënter te vlie-gen. Als we onze stabiliteit nog meerlaten afnemen, komt dit fenomeennog meer tot uitdrukking totdat wehet punt bereiken waar we niet langerin onze instabiele lichaampositie kun-nen balanceren.

)Vladimir Milosavljevic is 28 jaar, heeft sinds '89in diverse landen 200 sprongen gemaakt (hij wasook deelnemer aan de '95 noordpoolexpeditie).Hij heeft een USA multi-engine brevet verkeersvlie-ger en behaalde een internationaal erkende inge-nieurstitel werktuigkunde op de universiteit vanBelgrado op het gebied van de luchtvaartkunde.Hij is sinds 1993 bezig rnet onderzoek naar demanoeuvreerbaarheid van het menselijk lichaarnin vrije val.Tamara Koyn heeft in '91 een kandidaatstitel be-haald op het gebied van dansonderricht rnet eenwetenschappelijke achtergrond van bewegingsleeren rnedia-cornrnunicatie (filrn/video producties)aan de universiteit van Webster. Zij is sind '85een pionier op het gebied van freestyle met meerdan 1800 freestylesprongen. Zij is tevens een ent-housiaste 'verticale' formatiespringer met rneerdan 500 sprongen op dat gebied. Bezoek haarwebsite: http://www.Koyn.com/CloudDancer.

(TOEPASSINGEN IN SKYDIVING

Iedere rnanoeuvre die in de vrije val wordt uitgevoerd,ongeacht de discipline, is in de essentie tot stand ge-bracht door deze relatie tussen stabiliteit en manoeu-vreerbaarheid. Alle manoeuvres in de vrije val wordenuitgevoerd door de vorm van het lichaam te verande-ren.Beginnende skydivers gebruiken de meest stabielehoudingen in de vrije val. Met toenemende ervaringontdekken skydivers onbewust en leren ze een min-der stabiele lichaamshouding te gebruiken om hunmanoeuvreerbaarheid te vergroten.Met toenemende ervaring zullen skydivers leren inmeer en meer instabiele lichaamshoudingen te vlie-gen en zo hun manoeuvreerbaarheid meer en meerte vergroten. Meer ervaren skydivers hebben de be-nodigde lichaamscontrole en balans om zelfs in meerinstabiele houdingen te vliegen en zo bijna maximummanoeuvreerbaarheid te verkrijgen. Leren om insta-biele lichaamposities te vliegen, komt met ervaringen betere vrije val bewustzijn. Dit vereist vrije val tijd,omdat we dit soort balansoefeningen niet op degrond kunnen uitvoeren.

consl. COI1St.

Skydive Para Centro LocarnoSwitzerland

During wintertime, from November until March, we are open every weekend.

Christmas & New Year Boogie 1999 - 2000from December 26th 1999 until January 2nd 2000

Further information on www.paracentro.chemail: Info@paracentro.ch .

PARA CENTRO lOCARNO AEROPORTO CANTONAlE 6596 GORDOLA TEL. +41 91 745 26 51 FAX +41 91 745 38 24

C E

)FORMATIE SKYDIVING

Gevorderde formatiespringers pakken voordeel uiteen meer instabiele box positie om snellere manoeu-vreerbaarheid tussen formaties te verkrijgen. Sommi-ge prestatiegerichte formatie skydivers vliegen daad-werkelijk met de handen en ellebogen onder deschouders of borststreek (zij dragen eveneens zoda-nig gewichten, dat dit de-archen van hun boven-lichaam hun valsnelheid niet vertraagt). Dit doet destabiliteit afnemen en versnelt daardoor hun manoeu-vreerbaarheid.Omdat een relatief springer een groot oppervlakteaan de relatieve wind presenteert, is het mogelijk omop de top van de luchtbel te balanceren met het'hangpunt' onder het zwaartepunt zonder last hebbenvan een onverwachte beweging. Door in dezelichaamshouding te balanceren, is de skydiver instaat om sneller te manoeuvreren op het moment dathij of zij dit wenst.Om het gevoel te ontdekken van toegenomenmanoeuvreerbaar als resultaat van afgenomen stabi-liteit, kun je dit experiment voor jezelf proberen. Voereerst een willekeurige beweging uit, een verschuiving

LOC A R N 0

of een draai, met je handen om-hoog zoals je dat in de hard archpositie zou doen. Let op de snel-heid van je verschuiving of draai.Voer de verschuiving of draaien op-nieuw uit. Maar voer het deze keeruit met je ellebogen en handen ineen lagere positie, onder je schou-ders. Merk hoe snel je verschui-ving of draai is. Met dezelfde hoe-veelheid windafwijzing zul jebemerken dat je manoeuvre snel-ler gebeurt. Als je doorgaat met ex-perimenteren, zul je ook bemer-ken, dat als je een manoeuvre •langzaam wilt doen in een instabie-le positie, je minder windafwijzinghoeft te doen dan in een meer sta-biele box positie. Dit experimenttoont aan, hoe je efficiënter kuntvliegen door een meer instabielebox houding te gebruiken.

TRACKING

Door in de trackhouding je stabili-teit te verminderen door de schou-ders voorwaarts te rollen, de han-den te verlagen en je zitvlak op tetillen, kun je de horizontale snel-heid aanmerkelijk doen toenemenmet handhaving van dezelfde ofzelfs een langzamere verticaledaalsnelheid. Dit doet je glijaf-stand toenemen. Door je echternog instabieler te maken door nogmeer te de-archen (zodanig dat je

gemakkelijk op je rug kunt tuime-len), zal je horizontale snelheidniet toenemen als gevolg van detoegenomen weerstand tegen devoorwaartse beweging. Dit zal ech-ter je daalsnelheid doen afnemenen je glijafstand nog verder doentoenemen. Met andere woorden,een klein bee~e de-archen zal dehorizontale snelheid relevant doentoenemen omdat de horizontaledrag niet significant is. Om demaximum horizontale glijafstand teverkrijgen, moet het 'hangpunt' on-der je zwaartepunt leggen (dezetrackingtechniek kan ook nuttig zijnom de glijafstand bij BASE-jumpste doen toenemen).

lijk als hij of zij in staat is in relatietot het zwaartepunt zonder op zijnof haar rug te tuimelen. Door de in-stabiele stijl-'tuck' te gebruiken, iseen stijlspringer in staat om snel-ler draaien en loops uit te voeren.Met een meer stabiele lichaams-houding zouden zulke snellemanoeuvres niet mogelijk zijn. a

STIJL

Stijlspringers maken als vaste re-gel gebruik van het voordeel vantoegenomen manoeuvreerbaar-heid, die mogelijk wordt gemaaktdoor het vliegen in een meer insta-biele stijl-'tuck'. De handen en be-nen zijn feitelijk onder de tors ge-positioneerd. In een dergelijkestijl-'tuck' is de hoeveelheid dragbeneden het zwaartepunt toegeno-men. Dit brengt het 'hangpunt' on-der het zwaartepunt, vandaar devaardigheid die nodig is om zelfsmaar in balans te blijven in dezehouding. Een stijlspringer vliegtmet het 'hangpunt' zo laag rnoge-

_8EYER@I Z1tVERFSPORTOvtdooy Im'\ov'atoyç

De avontuurlijkste winkels voor je winterseactiviteiten. Op skies, schaatsen, met de

rugzak of op de fiets .•• Tenten, rugzakken,slaapzakken, bergsport-artikelen, Thermo-ondergoed, Fleece- en donsjacks. Gore Tex

kleding, mutsen, wanten, schoenen en sokkenen nog veel meer.

Ook verhuur ski en toerski-uitrustingen.

Op de pagina hiernaast zien we dediagrammen van de back layout en de frontlayout en de verschillende armposities bijheaddown (1 = stabieler, minder wendbaar,2 = minder stabiel, beter wendbaar).Alle tekeningen zijn door Wladimir zelfgemaakt.

BLUE BYTESSKYDIVING OP HET INTERNETKJELD VAN DRUTEN - Tussen hetschrijven van de artikelen en hetverschijnen van de SP in de bus ziteen lange tijd, voor internet vaakte lang.Zo zijn er bijvoorbeeld twee evene-menten geweest die goed te vol-gen waren op internet, maar waarde adressen mij te laat van be-kend werden orn nog in de SP vanoktober te kunnen (als je dus ietstegenkornt, stuur me dan even eenrnailtje). De eerste was de World-meet, toch iets meer dan een club-wedstrijdje. Op http://www.world-meet.com stondjstaat alle infor-matie over de worldmeet. De sitewas alleen dusdanig rommelig enrnet diverse tierelantijntjes versierddat je er slecht kon vinden wat jezocht en veel informatie was onvol-ledig of niet actueel. Gelukkig werddit tekort ook bij andere internet-gangets geconstateerd en werd bijOrnniskore (http://www.omnisko-re.com/comp/99_world_meetj )een functionele site gebouwd waarje de verse uitslagen kon zien.Ornniskore (http://www.omnisko-re.com) is wellicht ook handig voorvolgende zoektochten op het net.Was dit een tijdje terug nog nietzo'n grote speler op het paranet,ze zijn nu flink gegroeid en hebbenveel links en informatie.

Een ander evenement, dat bij hetverschijnen van dit nummer ook alweer verleden tijd is, is de wereld-recordpoging FS. Na eerdere pogin-gen gaat het Worldteam wederomproberen om 300-mensformatieste bouwen en groter. Je kunt deontwikkelingen volgen ophttp://www.theworldteam.com.bijvoorbeeld om even te kijken wieook al weer de deelnemers na-mens Nederland zijn, hoeveel po-

gingen ze gaan doen, wat voorvliegtuigen er gebruikt worden en-zovoorts.Erg leuk is ook de animatiejsimu-latie van de separatie. Je ziet despringers uit elkaar gaan en hunparachutes openen. Als je het eenpaar keer gezien hebt, krijg je tochaardig door wat de bedoeling is.Verder zijn de formaties met alleslots in mooie plaatjes verwerkt.Het kost allemaal wat tijd om hetop je scherm te krijgen, maar hetis toch zeker wel de moeite waard.

Uiteraard zijn er ook nog verande-ringen. De KNVvL homepage heefteen andere URL gekregen:http://www.parachute.nl. de siteis qua vormgeving wel wat veran-derd, maar niet qua inhoud en datis toch een bee~e jammer. Dechatbox is intussen groot, maarhet niveau laag en wat betreft deactualiteit loopt de site nog verderachter dan de SP (hoe is het mo-gelijk).

Tot slot is er een leuk initiatief ge-komen, dat ook nog nuttig kan zijnvoor de teamspringers (ongeachtdiscipline) in Nederland: er is eenplan om een inventarisatie te ma-ken van alle teamspringers, zodateventuele sites van die teams be-ter te vinden zijn, cameramensenmakkelijker gevonden kunnen wor-den etc. Als je hier nu het naadjevan de kous van wilt weten, moetje even een kijkje nemen ophttp://www.surf-it.demon.nljsky-dive/team/infn.html. Indien er vol-doende aanmeldingen van teamszijn, zal er een site worden ge-maakt. Ook hierbij hangt het suc-ces dus af van de lezers, net alsvan deze rubriek. Laat dus wat vanje horen! e-

ParaSites:Skydivering:Veloce Skydive:SkydiveWWW:SkydiveWorld:Skydivenet:Omniskore:KNVvL:

http://www.dropzone.com/skydive/ring/index.htmlhUp:j jwww.veloce-skydive.comhttp://www.skydivewww.comhttp://www.skydiveworld.comhttp://www.skydive.nethttp://www.omniskore.comhttp://www.parachute.nl

Den Haag Calandplein 4 • Rotterdam Adm. de Ruyterweg 33-35Utrecht Balijelaan 10-12 • Arnhem Utrechtsestraat 3-5

Haarlem Zijlweg 63 • Breda Wilhelminastraat 22Apeldoorn Stationsstraat 134 • Hilversum Havenstraat 16

Amsterdam Stadhouderskade 4 • Steenwijk Woldmeentherand 11Groningen St. Jansstraat 17 • Alkmaar Kanaalkade 53

Eindhoven Leenderweg 202 • Antwerpen Bredabaan 968Enschede Haaksbergerstraat 116 • Zoetermeer Buijtenparklaan 14

0174-220410 of kijk op www.bever.nL

Je valt door de 3000 ft grens. Je grijpt naar achter,gooit je pilotchute weg en wacht op de overbekendeklap als je parachute opent. Je wacht, maar er gebeurdniets. Je draait je hoofd om, je probeert er achter te ko-men wat er aan de hand is en daar is je pilotchute, ho-peloos wapperend achter je aan. Op dit moment jaag jedoor de 2000 ft grens, nog steeds met een snelheid

.van 180 km/uur.

DAAR IS HIJ DAN,DE PILOTCHUTE IN TOW!

Je hebt nog 10 seconden tot impact.Snelheid is geboden: Wat Doe Je••. ?

van het reserveripcord tijdens een stabiele valhouding.Als je namelijk eerst je release kussentje gebruikt, wordtalleen het drie-ringen systeem losgekoppeld, verderheeft dit geen nut. Echter, je hebt geen chute dus dit isverloren tijd. Vroeger waren er zelfs rigs waarbij de risersvrolijk gingen flapperen, met alle gevolgen van dien.In het tweede geval heeft de para dus wel een pilotchutemaar deze, met als reden een versleten type, een ver-keerde route van het bungie elastiek, een knoop of, endat gebeurt vaker, een niet 'gekoekte' kill-line, vangtgeen wind en opent dus geen hoofdchute. Zodra de re-serve getrokken wordt, is dit vaak voldoende om dehoofdchute ook te activeren. Op de meeste rigs heb jeeen gedeelde middenflap, wat inhoudt dat beide chutesdoor één flap gescheiden worden. Activering van de re-serve vermindert de druk op deze flap waardoor dehoofdchute zich gaat ontvouwen. Gevolg, een race wel kehet eerste open is. Welke gaat er winnen? Raken ze inelkaar geknoopt, met twee open parachutes en de paramet een hoop nieuwe problemen? Willen we dan niettwee parachutes hebben zodat we de meeste vertraginghebben met een grotere kans op een veilige landing?Wie het weet mag het zeggen.

De throw-out handdeployed pilotchute is in 1976 doorBill Booth's Relative Workshop geïntroduceerd.'Throw out' houdt in dat de para de pilotchute uit z'npocket haalt en deze weggooit. De pilotchute vangt wind,de bridle trekt strak en deze trekt de pin uit de sluitloopvan de container. Dit in tegenstelling tot het 'pull out'systeem, waarbij de para de pin zelf uit de loop trekt entegelijkertijd de pilotchute wegggooit. Handdeploy syste-men sluiten uit dat een zogeheten springloaded chute,geactiveerd door het trekken van het ripcord, door destabiele houding geen wind vangt en op je rug blijft dan-sen. Tevens is het pakvolume van je chute kleiner door-dat je geen veer hoeft weg te werken. Echter, de hand-deploy chute creëerde z'n eigen probleem: de pilotchutein tow. Verschillende dodelijke ongevallen waren te wij-ten aan dit probleem. Het probleem is simpel: je pi-lotchute is wel geactiveerd, maar opent niet de contai-

ner. Gevolg: geen hoofdkoepe~. __ -------------r--~

DE USPA-EXPERTSDe Skydiver Information Manual, hierna noemen we hetgewoon de SIM, sectie 4.18 B, adviseert om bij een to-tal malfunction de reserve te activeren zonder releasenvan de hoofdchute. De SIM-definitie van een total, een'we hebben niets boven ons hoofd' is dus inclusief eenpilotchute in tow. Dit is gebaseerd op het feit dat elkeseconde releasen er één te veel is. In het geval van onseerste voorbeeld - de ho-

ei~.....~:..:.---~:.:....--~-----~pe;loze situatie - gaat dat uiter-aard op. Het tweede scenario levert wat meer nerveuzeblikken van de para op. Want, zoals gezegd, de paraweet niet welk geval hij boven z'n hoofd heeft hangen.Zeker, zelfs twee in elkaar gedraaide chutes geven meerlevenshoop dan het releasen van een - niet geopende -hoofdchute en de reservehandel nog ongebruikt in depocket. En helaas is dit maar al te vaak voorgekomen deafgelopen jaren.

OORZAKENBijna alle pilotchutes in tow zijn het gevolg van menselij-ke fouten. Verkeerd gepakt of de route van de bridle ver-keerd, in combinatie met, of eigenlijk zonder, pincheck.Maar de fabrikanten zitten ook niet stil. De positie vande pilotchute is al meerdere keren gewijzigd, er wordenvoorzieningen op de beenband gemaakt zodat de paradeze niet een keer extra om de pilotchute kan draaienen als laatste, al bestaat het al sinds 1982, de BottomOf Container positie onder op je ng waardoor dit laatsteprobleem ook niet meer voorkomt. Elk systeem heeft zijnvoor- en nadelen. Zelfs BOC is niet perfect. Geen éénsysteem elimineert de pilotchute in tow. Gedurende deafgelopen jaren zijn er diverse aanpassingen of modifica-ties gedaan om de kans op dit probleem te verminderen.Een gekromde pin aan je bridle of een stukje velcro op jerig om genoeg slack over te houden boven je pin.Echter, één uitvinding heeft de kans op een pilotchute intow weer toe laten nemen: de kill-line pilotchute.Vergeet hem te 'cocken' en je hebt je eigen pilotchute intow gecreëerd. Doelloos wappert hij achter je aan waar-bij de tijd, net zoals jij, blijft vliegen!!De discussie blijft gaande: wat te doen bij een pilotchutein tow?Er zijn twee variaties: één waarbij de container in iedergeval niet open gaat, typisch een foute route van debridle of een verbogen pin. De andere mogelijkheid isals de container wel open kan, maar niet gaat. Probleemis dat de para niet weet welke optie hij boven zijn hoofdheeft hangen.In het eerste geval is de enige mogelijkheid het trekken

VANUIT EEN ANDER OOGPUNTSommige ervaren springers prefereren het afwerpen vande hoofdkoepel voordat ze de reserve gaan trekken. Zehangen liever wat lager aan een goede reserve dan hoogaan twee koepels, met alle eventuele gevolgen van dien.De gedachte aan een verstrengeling van de twee koe-pels houdt de springer wakker. Maar, houdt releasenvan de hoofdkoepel altijd in dat je geen verstrengelinghebt? In DeLand in Florida worden de leerlingen opgeleidom beide handels te trekken, zelfs bij een hard-pullwaarbij je zeker weet dat je niets boven je hoofd hebt."Eén methode is het best", zegt Mike Johnston, ma-nager van DeLand. "De beslissing van de leerling kanlanger duren dan een automatische handeling. Als jeniet hoeft na te denken welke procedure je gaat doen,kan je direct beginnen met je reserveprocedure, wantdenken kost tijd."

AUTOMATENDe laatste tijd zijn er steeds meer automatische ope-ners verkocht, tot je C-brevet is het zelfs verplicht. Watvalt daar nog over te zeggen? Uiteraard kan en mag depara niet blindelings vertrouwen op zijn automaat. Maar

als back up, als noodzakelijk redmiddel, is het toch weleen prima uitvinding. Ervan uitgaande dat de automaataan staat, dat hij z'n onderhoud heeft gehad, dat de bat-terijen goed zijn, dat hij goed is 'gerlgged' en dat de ri-sers z'n juiste weg vinden, dan kan de automaat het ver-schil zijn tussen één handel trekken of beide handelstrekken bij een total malfunction. Als de handeling goedis, maar niet op tijd, is de automaat een goede back up."Maar", zegt videoproducer Marcus Antebi, "als de parawordt verslagen door zijn automaat is het een kwestievan veilig landen, z'n setje verkopen en een anderesport zoeken. Dit moet dan een duidelijke boodschapzijn dat parachutespringen niet voor hem of haar is weg-gelegd."Ook de RSL (de reserve statie line) is een back up alshet gaat om het activeren van de reserve. Maar, de RSLwerkt alleen als de hoofd koepel verdwijnt, en bij een to-tal valt er weinig te verdwijnen. Als je main in je contai-ner blijft, dan doet de RSL dat ook.

UITEINDELIJK ... JOUW BESLISSINGElke springer moet zich voor elke sprong realiseren wathij gaat doen bij een onverhoopte Pilotchute in Tow. Elkespringer moet zich realiseren of de collapsible pilotchutehet vlieggenot van de hoofdkoepel dusdanig verhoogtdat hij het risico neemt. Elke springer moet de werkingvan z'n eigen handdeployed chute kennen en voor elkesprong moet hij zowel de pin als de route van de bridlecontroleren. En, nog een beetje geschiedenis, handde-ployed openingssystemen en de collapsible pilotchuteszijn toendertijd uitgevonden door en voorheel ----------

ervaren springers.Tegenwoordig wordt bijna elk nieuw aan te schaffen ng

al uitgerust met deze systemen. Binnenkort wordt er ver-wacht dat ook eerste sprongs AFF-Ieerlingen met hand-deployed systemen gaan springen. En we gaan maardoor.

Uiteindelijk, twee dingen zijn er niet veranderd sinds 23jaar handdeployed systemen:Eén: je kan nog steeds een Pilotchute in Tow krijgen.Twee: je moet weten watje moet doen, en doe dat danook.

VOETNOOT VAN DE TCHet bovenvermelde stuk geldt eigenlijk ook voor anderehi-speed malfuncties (bijvoorbeeld een horse-shoe ofeen pilotchute hesitation). Hoe in die gevallen te hande-len is nog steeds, ook onder de deskundigen, een puntvan discussie. Vast staat, dat er is zo'n geval weinig tijdte verliezen is en er zeer snel gehandeld dient te wor-den. Tijd op na te denken is er niet!De TC wijst erop dat het BOP (Basis Opleidings Plan) uit-gaat van één procedure, die bij zowel hi- als low-speedmalfuncties moet worden toegepast.

.Kevin Gibson en Nancy Koreen,vertaald en bewerkt door Arjen Slager.

De foto's zijn van Ronaid Overdijk. We zien Wilma Deretamet een pilot in tow tijdens een van de Midden ZeelandBoogies. Wilma was blijven haken aan een haak in deSkyvan waardoor de pilot door de stretchstof van de poc-ket naar buiten was gekomen. Auke van Agteren lost hetprobleem op en Wilma kan direct haar reserve trekken(releasen hoofdkoepel was niet zinvol). ,..,,-,

FREEFLY RULESIn de SP van augustus is een ze head-down zijn terwijl ze eigen- relroll om nog eens om je heen te dat freeflight geduld vereist. In

stuk geplaatst van de Examen- lijk met een backtrack bezig zijn. In kijken en zwaai altijd af voordat je honderd sprongen kun je vier posi-zo'n geval ben je je dan ook niet je parachute opent, ook als je solo ties niet goed beheersen. Begin

commissie/Technische Com- bewust van je horizontale verplaat· springt. Ook is het belangrijk om in met chute-assis en dan de stand-

missie over wat er allemaalsing. een vloeiende beweging van de up. Dat chute-assis de basishou-AIs je met anderen begint te sprin- verticale- naar de trackingpositie te ding is, wil niet zeggen dat je het

nodig om een freeflight veilig gen, kan de hoge horizontale snel- gaan. Als je opeens op je buik in vijftig sprongen goed kan. Ik hebheid die men in verticale posities gaat, cork je en als je abrupt een met aardig wat mensen gespron-

te laten verlopen. kan bereiken zeer gevaarlijk zijn. backslide inzet, bots je misschien gen die een goede head-down had-De instabiele posities die men aan tegen iemand aan. Vanuit de head- den en in de chute-assis niet

Aangezien er steeds meer mensen door het oefenen is, maakt men in het down kun je eenvoudig een voor- eens stil en recht naar benedengaan freeflyen, is het een goed Jaap begin vooral zeer wiebelig en daar- zichtige backslide uit laten groeien konden vallen en dat staat, vind ik,

~ idee geweest dat artikel te plaat- le Poole door ongecontroleerd-beweeglijk. tot een snelle track zonder te cor- behoorlijk dom. Als je eerst een

jsen. Ik wil er graag enkele belang- Dit geldt niet alleen voor head- ken ten opzichte van de formatie. degelijke head-up ontwikkelt, zal jerijke punten aan toevoegen. down maar ook voor head-up (chu In de head-up kun je jezelf klein sneller in staat zijn om met ande-

te-assis & stand). Er is altijd een maken, op je rug gaan liggen met ren te springen dan als je matigeWat ten eerste belangrijk is om te kans op botsingen. Om een bot- de benen ingetrokken (dan kijk je head-up en een matige head-downbeseffen, is dat freeflight in hori- sing te voorkomen, moet je ge- meteen of er iemand boven je ligt hebt. En als je tijdens een sprongzontale en verticale richting zeer woon een achterwaartse beweging en je corkt niet) en deze langzaam instabiel raakt, is het belangrijkbeweeglijk is. Freeflights kunnen inzetten. Wanneer je een voor- strekken om een backtrack in te dat je snel een positie neemt waar-(bewust en onbewust) een groot waartse beweging maakt, moet de- zetten, waarna je draait om onder in je weer stabiel kan komen en te-deel van het luchtruim opeisen en ze altijd eindigen met een achter- je te kijken (oefen dit ook tijdens rug naar de formatie kan vliegen.de valsnelheid kan per groep aan- waartse beweging om te remmen. solo's ). Vanuit de heaodown In het artikel in het augustusnum-zienlijk verschillen. Als moet je vooral niet een dive in- mer van de SP wordt voorgesteldOver of freeflyers eerst of laatst zetten want daarmee om transities te oefenen. Dit ismoeten exiten, is al veel gepraat. veroorzaak je le- mede hierom zeer belangrijk.Ik heb hier natuurlijk ook een me- veIverschil- AIs je net begint met freeflyen, isning over: freeflyers eerst. Wat bij len die het ook geen goed idee om een ca-beide opties belangrijk is, is niet mera op je helm te zetten. Leerde horizontale afstand tus- eerst goed vliegen voordat jesen de groepen bij de exit. mooie beelden probeert te maken.Buikschuifgroepen vallen En een camera op een beginner isdoorgaans recht naar be- levensgevaarlijk vanwege de scher-neden en zullen daar- pe randen op de camera helm endoor niet zo gauw onder de kans op botsingen.of boven elkaar komen.Door de beweeglijkheid Dit artikel is duidelijk niet gerichtvan een freeflight kan een op de technische kant van hetgroep tijdens de vrije val veel freeflyen. Net zoals met buikschui-horizontale afstand afleggen en ven en andere disciplines is heteen groot gedeelte van het lucht- gewenst aan te raden om instructie te ne-ruim beslaan. Het gevaar bestaat zijn. Het is men van een ervaren freeflyer (alsdat freefly groepen onder elkaar een goed idee om je wil freeflyen dan, want buik-komen te liggen. Het is ook rnoge- ook af te zwaaien als je de schuivers kunnen beter een buik-lijk dat ze onder of zelfs boven (bij er toch een botsing formatie gaat verlaten. schuiver als instructeur nemen).freeflyers laatst) buikschuivers ko- dreigt (en dat zal zeker een paar In de artikel van de Examen/I ech- Uit eigen ervaring weet ik dat jemen te liggen. Het is in een free- keer voorkomen) moet je jezelf nische Commissie wordt gezegd meer hebt aan vijf instructiespron-flight zeer eenvoudig om een buik- klein maken, als een balletje. Hier- dat je na de opening haaks op de gen in een weekend dan twaalfschuifgroep in te halen en er door- door bescherm je met je armen en jumprun moet vliegen om hoogte sprongen alleen of met iemand dieheen te vliegen. Om dit te voorko- benen de noodhandels, bescherm te verliezen. Zoek dan meteen ook ook nog aan het leren is. De kos-

J men, is het altijd van belang mini- je de andere freeflyer van jouw ar- de groep die na jou is gesprongen. ten per sprong zijn wat hoger maarmaal zeven seconden voor, tussen men en benen en breng je een ho- Als het goed is, zul je kunnen zien het rendement ook. Als je een free-en na de exits van de verschillen- rizontale beweging tot stilstand ter- dat ze in tracking zijn en gaan ope- fly partner hebt, is het een goedde freeflygroepen te houden. Dit wijl je je valsnelheid bewaart. Als nen. Als je ziet dat ze dichtbij zijn idee om eens samen een weekendom een veilige horizontale afstand je je niet klein maakt, kun opfloa- en vlak na jou al hun chute ope- instructie te gaan nemen, samentussen de groepen behouden. Bij ten, wat in het freeflyen 'corken' nen, kan het zijn dat ze niet lang leer je sneller en leuker dan al-een sterke wind moet de wachttijd heet. Bij een freeflight zijn er vaak hebben gewacht voor zij uit het leen. Neem hiervoor contact optussen de groepen worden ver- levelverschillen. Als je corkt terwijl vliegtuig sprongen. Vraag op de met BMF op Texel of de FreakFlylengd. er iemand boven je is, veroorzaak grond hoe lang ze hebben ge- Maniacs (via Ronaid Overdijk, deEenmaal los van het vliegtuig, is je een botsing en dat is juist niet wacht. Zeg er wat van als ze te cameraman van FFM). Op Hilver-het van belang om een heading te de bedoeling. Hierom is het be- kort gewacht hebben. Het kan ook sum en op Teuge zijn de leden vankiezen die haaks op de jumprun langrijk om bij een dreigende bot- zijn dat ze wel lang genoeg ge- de Airpushers beschikbaar voor in-ligt. Bij een noord-zuid jumprun zou sing, of als je instabiel raakt, jezelf wacht hebben. Dan zal JOuwgroep, structie.je dus je oefening moeten uitvoe- klein te maken. de groep na jou of beide groepen Mocht de paracentrum waar jeren terwijl je naar het oosten of Als de separatiehoogte nadert, veel geschoven hebben in vrije val. springt een aardige verzamelingwesten kijkt. Zeker als je head-

Een zelfportret vanweet je niet altijd waar iedereen is. Bedenk ook dat als jij in een drie- 'Parachutist's' hebben, dan kun je

down aan het oefenen bent, kun je Ruben Hamberg Dat iemand op 5000 voet onder je mansformatie springt en er na jou in de uitgaven van november endoor te backsliden of frontsliden boven Hoogeveen. was, wil niet zeggen dat hij dat op een twee man een snelle head- december 1997 en januari 1998een grote horizontale afstand af- Onze CFS-fotograaf 4500 voet nog is. Hij kan best ach- down gaat doen de verticale af- drie artikels van Pat Works overleggen en onder of boven een an- nu eens ter illustratie ter of boven je zijn. Kijk daarom stand tussen de groepen klein freeflight- veiligheid (Vertical Relati-

bij een heel serieusdere groep komen te liggen. Veel artikel over een heel even om je heen voor je in tracking wordt. ve Work) en -techniek aantreffenbeginnende freeflyers denken dat ander onderdeel! gaat, maak in de tracking een bar- Voor de rest zou ik willen zeggen die het lezen wel waard zijn. E-

~1•• m

Geachte redactie,

In het redactioneel van het okto-bernummer van de SP beschrijftDick Romkema zijn koepelbotsingmet een 'intermediate' springer.Volgens hem de schuld van eenslechte separatie door deze min-der ervaren springer. Hoe kan hijdat zo zeker weten? Bij een slech-te separatie spelen altijd minstenstwee springers een rol!Verder wordt de dienstdoende in-structeur, over de hoofden van delezers heen, ervan beschuldigd zijntaak niet goed te hebben uitgeoe-fend. Was het niet eerlijker ge-weest om dat eerst eens tegen debetreffende instructeur zelf te zeg-gen? Dat geldt te meer als je din-gen veronderstelt waar je geen be-wijzen voor hebt.Tenslotte kondigt Dick aan dat hijin de toekomst lager zal gaan ope-nen dan de minimaal toegestaneopeningshoogte. Nu rijzen de ha-ren te berge. Je eenzijdig niet meeraan de veiligheidsafspraken hou-den, dat is nog eens een goed ad-vies aan 'intermediate' springers!Als het echt zo moeilijk is om eengoed redactioneel te schrijven, zeter dan maar een advertentie voorin de plaats. Dat levert tenminstenog geld op en ook minder erger-nis.

Jarig en Gerda Steringa

Beste Dick,

Door middel van deze brief wil ikreageren op het redactionele arti-kel van Dick Romkema in de vorigeSP, naar aanleiding van zijn koe-pelbotsing. Het gaat me om delaatste alinea, en de reden dat ikreageer is tweeledig.Allereerst een mea culpa: alsdienstdoend instructeur heb ik in-derdaad verzuimd het voorval temelden. Aangezien de ernst van desituatie (koepelbotsingen lopen inhet algemeen slechter af dan de-ze!) melding beslist rechtvaardigt,heb ik dat inmiddels alsnog ge-daan.Naar ik mij kan herrinneren, heb ikniet laconiek gereageerd, wel wasik net als de betrokkenen zeer op-gelucht dat de schade relatief be-perkt was gebleven (dat Dick eenweek verzuim stond te wachten,liet zich toen nog niet aanzien). Ge-zien het feit dat de betrokkenenbehoorlijk onder de indruk waren,had ik voor mijn gevoel het wapenvan sancties niet nodig om tot zedoor te dringen en heb ik de zaakverder afgedaan met het benadruk-ken van het belang van een goedeseparatie.En dat is gelijk de tweede redenwaarom ik reageer: Uit de laatstezin van het artikel (over openen op2200 ft) blijkt dat mijn opmerkin-

gen niet goed genoeg zijn overge-komen! Voor alle duidelijkheid: al-leen horizontale separatie, te be-reiken door een goede, vlakketracking van iedere springer na hethoog genoeg opbreken van de for-matie, werkt! Verticale separatie,waar Dick op doelt, brengt grote ri-sico's met zich mee. Wat als debovenste een langzame openingheeft, of een reserve proceduremoet uitvoeren? Dus, als je je nietzeker voelt van je eigen tracking,of de rest niet vertrouwt, ga dangewoon iets anders doen. Je trac-king oefenen, bijvoorbeeld.Overigens ben ik van mening datmensen, die na een formatie-sprong bewust lager openen dande in het BVR voorgeschrevenhoogte van 2300 ft, wel kandidaatzijn voor sancties.

Peter Smit, I 95-02

Beste Peter,

Met 'laconiek' bedoelde ik niet,dat je niet betrokken of geïnteres-seerd was in mij, want dat was jewel en dat heb ik ook op prijs ge-steld.Ik ga er vanuit, dat jij op dat mo-ment oprecht meende dat het, ge-zien de ogenschijnlijk goede af-loop, zo voldoende was. Dat mijnverwondi ngen achteraf ernstigerwaren als zich toen liet aanzien,kon jij ook niet weten.Watjk DOmezelf-echter gemerktheb; is dat je als-betrokkene door- C

het gebeurde op zo'n moment tebeduusd bent om erop te letten ofde verdere afhandeling volgens deregels gebeurt en wat er met hetincident gedaan wordt. Ik was allang blij, dat ik het kon navertellen.Je bent in de uren daarna vooralmet je eigen emoties bezig.Het lijkt mij daarom de taak van dedienstdoende instructeur om altijdeen dergelijk ernstig incident (ookal loopt het goed af) grondig uit tezoeken, te analyseren en voor zover mogelijk conclusies te formule-ren en waar nodig consequentiesuit te trekken naar betrokkenen.Dit laatste is naar mijn mening on-voldoende gebeurt en dat bedoel-de ik met 'laconiek'; voor mijn ge-voel ging alles door alsof er nietsgebeurd was.Hoewel ik met jou best nog weleens wil discussiëren of bij grotereformaties een zekere verticale se-paratie aanvullend op (en niet inplaats van!) horizontale separatieveiligheidsverhogend kan werken,had ik in mijn redactioneel niet opeen dergelijke wijze over de voorge-schreven minimumhoogte van2300 ft heen moeten stappen. Datis een misser van mijn kant.

Dick Romkema

Beste Dick,

Dank je wel voor artikel over dekoepelbotsing, als beginnendspringer net B met 23 sprongen,hoop ik het niet mee te maken endenk dat er in ieder geval genoegmateriaal in je artikel stond om heteen en ander te voorkomen. Veelsterkte overigens.Ik heb alleen een vraag over inci-dentrapporten. In jou artikel heb ikvoor het eerst geleerd dat er zoietsbestaat als een incidentrapport. Inwelke omstandigheden wordt zo'nrapport opgemaakt?Een maandje geleden heb ik eenerg ongelukkige landing gehad,vanaf een vier meter hoogte opmijn stuitje. Dat betekende naarhet ziekenhuis en pijnstillers. Zijndat nu zaken waar een incidentrap-port over gemaakt moet worden?

Alfred Heitink

Beste Alfred,

Het BVR meldt over blessures envoorvallen dat "de sportparachutistis verplicht elk voorval bij het para-chutespringen, tengevolge waarvanletsel aan een persoon of schadeaan enig goed is toegebracht, als-mede elk voorval dat afwijkt van denormale gang van zaken binnendrie etmalen ter kennis van het be-stuur te brengen, zodat er leringuit getrokken kan worden. Wan-neer het voorval een houder vaneen oefenvergunning betreft, geldtdeze verplichting uitsluitend tenaanzien van de verantwoordelijkeinstructeur. "Dat lijkt mij in jouw geval wel vantoepassing geweest.

Dick Romkema

ERIKCHUTESTOREErlk Tol

Eikenlaan 255161 TN

5prang-Capellethe N€therlands

tel/fax +31 (0)416-278723e-mail: erik.chutEstore@Worldonline.nl

lt's time to JUMPinto the MilleTOGETHER

lA GREAT2000

VALLON PONTNiet echt een plaats waar jeparachutisten hart sneller vangaat kloppen!

doorArjen Slager

Het was in de zomer van 1998, devakantie naar Frankrijk was ge-boekt en direct daarna zou ik despringweek in Moorsele bezoeken.Setje mee dus. Uiteraard was hetpassen en meten in de auto, jeweet hoe groot een volle gierbek is.Na een paar dagen, tijdens eenwandeling in de omgeving, zag ikopeens een windvaan wapperen.Pats, deed mijn parahart, waar eenwindvaan is is waarschijnlijk vlieg-

verkeer en waarvliegverkeer isis ... je weetmaar nooit! Ikvolgde de bordenmet de lettersULM en kwamaan op een gras-veldje waar eenhuisje stond metwat foto's vaneen deltavlieger.Een Ultra Légèreavec Moteur, of-wel een Ultra-light deltavlieger.Plaats voor tweepersonen omrondvluchten temaken boven deArdeche. Terwijlwe rondkeken,hoorden we mo-torgeronk endaar kwam hetgevaarte. Hetwas eigenlijk 3 xniets.Na de landingmaakte ik eenpraatje met depiloot, die nor-maal voor 200ffrs. toeristenrondvloog. Ja, hij had wel eens pa-ra's gedropt!! (zei hij)

Aden Slageren de ultralight.

Nationaal Paracentrum TeugeDe Zanden 11 0,7395 PA Teuge, 055-3231604

organiseert

Teuge Tulip Trophy 200027-28 mei

• 5 mens team precisie competitie:• zaterdag 27ste 11.00 uur (start competitie)• zondag 28ste 18.00 uur (prijsuitreiking)• 8 ronden teamprecisie• 50 % van de teams in halve finale,

waarvan 50 % in finale• individueel klassement na 8 ronden

• kosten:• f 350,- per springer of f 1.500,- per team• indien aangemeld voor 1 mei:

• f 50,- p.p. korting• gratis TTT T-shirt & TTT dinner• niet gemaakte sprongen:

restitutie f 20,- per sprong• prijzen: bekers en geldprijzen

• voor de eerste drie teams en individuen• iedere ronde bonus prijzen

• vliegtuigen: C-206 Soloyenlof C-2088 Grand Caravan• zaterdagavond speciaal TTT dinner• coaching van maandag tlm vrijdag door Carola Wiesner

Ja, hij had wel even tijd!! (handel)Ja, het mocht wel van de Franseluchtvaartdienst!! (zei hij)Ja het was veilig!! (dat geloofde ik)Of ik 97 sprongen niet erg weinigvond voor dit soort acties.Uiteraard, maar dat hoefde ik hemniet te vertellen, hij hoefde alleenmaar te vliegen.Goed, na dit praatje hing ik m'nsetje om en keek een beetje naarde wind. Een grond ploeg was snelgevormd. Alleen een instructeurwas een beetje moeilijk te krijgen.Maar goed, je kan niet alles heb-ben.Achter in de ULM gezeten begonde ellende. Uiteraard wilde ik ereerder uit dan hij, waardoor ik al-leen maar zijdelings op de randkon zitten. Een gordel kon dus nietom en iets om me aan vast te hou-den, was er niet.Het motortje werd gestart, hij nameen aanloop en daar gingen we.Zoals een echte deltavlieger stuurthij met een stang onder aan devleugel, zodat elke turbulentie tevoelen is. Ik was blij dat ik nog nietgegeten had.Op 2000 ft werd ik iets rustiger, al-leen de bergen onder ons warenook 2000 ft, echt veel hoogtewinsthadden we optisch dus nog nietgeboekt.Op 4000 ft schreeuwde hij ietsover sneeuw, Mont Blanc en verweg, het was ongelofelijk maar de

Alpen waren inderdaad te zien inde verte.Op 5000 ft gaf hij aan dat hoogte-winnen moeilijk werd. Ik begon dusmaar een beetje te spotten en opeen gegeven moment riep ik "Cou-pez!" Leuk, de eerste keer dat eenpiloot echt begreep wat ik bedoel.Motor uit, dat ding zit namelijk ach-terop, lachen (voor zover mogelijk)in de camera en ... EXIT.Het is niet te beschrijven wat er opdat moment door me heen ging.Waarschijnlijk hetzelfde als wan-neer je een ballon verlaat, je hangtbijna stil op moment van exit eneen rnega adrenaline kick. Het op-bouwen van de snelheid, het schit-terende uitzicht onder je en deheerlijke opening boven de Ar-dèche. TOP.Het spotten was goed gegaan, dusik hing lekker. Weinig andere sprin-gers in de lucht, geen last van deULM zodat ik nog even lekker kongenieten van de vlucht.Bij mijn landing stonden er eenhoop mensen te kijken, ik voeldeme de koning te rijk. Ik had hettoch maar gedaan! Dit soort spron-gen zijn toch wel de krenten uit depap. Om het af te leren, ben ik eenweek later nog maar een keer ge-gaan, per slot van rekening komtal het goeds in tweeën.Moraal van dit verhaal: neem jesetje mee, beter mee dan om ver-legen!!! e-

Top Tien van de Sl,ydiver Verlanglijst 2000~~.NO LlMITS KALENDER 2000

De uitgave van de 'No Limits' kalender van dit jaar is on-overtrefbaar. De prachtigste beelden van de video 'Willingto Fly' van Norman Kent zijn door Christa Panick op artis-tieke wijze per maand in een soort collage verwerkt. Metbijschriftelijke teksten van Goethe en uit het boek over demeeuw Jonathan. Een van de mooiste decembercadeau'svan het jaar voor 45 gulden.

VIDEO BASE CLiMBBaseclimb is het opmerkelijke verhaal van bergbeklimmeren filmmaker Dr. GlennSingleman en BASE-springer NicFeters, die samen een team vormen om de hoogste cliffter wereld (de 20.000 voet hoge Great Trango Tower in Pa-kistan) te zoeken, beklimmen en vanaf te springen. Glennheeft nog nooit ge-BASE-jumped en Nic had nog nooit ge-klommen. Zij ondergaan een trainingsprogramma van eenjaar om elkaar de nodige skilIs bij te brengen. De videoheeft 21 internationale awards gewonnen en kost 95 gul-den.

INSTRUMENTEN: ALTI MASTER 3De 'Nike onder de hoogtemeters' heeft een ander onder-dak gevonden. De oorspronkelijke eigenaar van SSE SteveSchneider (Enterprises) is dit jaar verongelukt met zijnvliegtuig en daarmee is de aard van zijn bedrijf veranderd.De altimaster hoogtemeters worden nu geproduceerd doorAlti2 en zijn meteen drastisch in prijs verlaagd. Ook zijn zein meerder kleuren te koop. Prijs is verlaagd van 565 naar395 gulden.

KLOK 'TIME FLlES'We hebben weer een kunstenaar ontdekt die hele mooiedingen maakt. Ard de Block maakt meubelen die opge-bouwd zijn uit menselijke ledematen. Hoe sensueel eentafel of stoel eruit kan zien, ontdek je bij Ard. Daarnaastheeft hij weleens een project zoals deze klok met geprepa-reerde duivenvleugels. Onder de titel 'time flies' kun jehem voor 800 gulden meenemen. Te koop in sommigekunstgaleries maar ook bij The Parachute Case.

INSTRUMENTEN: PRO TRACK + JUMPTRACKNaast de populaire pro dytter heeft de Deense firma Lar-sen & Brusgaard dit jaar de pro track (= skydive computer)op de markt gebracht. In vergelijking met de Italiaanseskytronic pro en het Engelse evolution 2000 (het groterebroertje van de time-out) is de protrack vriendelijk en mak-kelijk om mee te werken en goed geprijsd. Naast de driepiepjes op verschillende hoogtes geeft de computer ookde atsprmghoogte, de openingshoogte, de vrijevaltijd ende gemiddelde en hoogste snelheden die gehaald zijn.Met het jumptrack programma erbij heb je een elektro-nisch logboek waarin je naast deze gegevens ook grafie-ken kunt laten zien en waarin je de eventuele digitale vi-deobeelden van de sprong kunt verwerken.De pro track kost 660 gulden en de jumptrack 280.

LITHO'S VAN PAT WORKSPat Works is een 'skygod' skydiver van het eerste uur dieweer helemaal in de picture is. Nu doet hij aan zen freeflyen heeft een boek en video geproduceerd. Vroeger heefthij ook een boek geschreven en dat heeft hij zelf geillus-treerd. Deze litho's zijn nog steeds heel populair en wor-den in sets van tien stuks verkocht. Prijs slechts 145 gul-den per set.

ZILVEREN SIERADENEen poosje hebben we zonder zilveren sieraden gezeten.Maar ze zijn weer terug. Zo'n beetje voor dezelfde prijs (endat is niet gek) en nu ook met divende en zittende figuur-tjes erbij. Globaal kun je zeggen dat een hangertje of oor-bel van een figuurtje 35 gulden kost en twee of drie figuur-tjes kosten 70 gulden.

HELMEN: ALPHA Z-lDe freeflyhelm van Para Sport uit Italia is het antwoord opde Gath helm. Een stuk goedkoper iets stijlvoller en, watheel erg handig is, met verwisselbare vullingen. Verkrijg-baar in de kleuren: zwart, rood, wit en blauw kost de alphaZ-1 slechts 210 gulden.De meest verkochte fullface helmen zijn op dit mornen welde Z-l helmen van Para Sport uit Italia. Draag je trouwenseen bril, probeer dan eerst of dat wel past onder het vi-zier. De kleuren zwart en wit zijn het makkelijkst en snelstte verkrijgen, andere kleueren als rood, geel, donker- enmiddelblauw en metalle zwart en zilver wat moeilijker. Delaaste twee kleuren zijn nieuw en passen geheel in de de-cembersfeer. Z-l full face helm met opklap vizier kost 545gulden.

WEDSTRIJD TPC TASJEOnder het motto 'je komt ze ook overal tegen' heb je nogtot 1 januari 2000 de tijd om een foto van het ParachuteCase tasje op een kinky plekje te maken. Veel van de fo-to's die we reeds binnen hebben, zijn uit 'Verwegiestan'maar ook naast de deur valt natuurlijk met een beetie fan-tasie iets heel aparts of vreemds te bedenken. Op de ho-me page van The Parachute Case kun je de inzendingenbekijken en bijhouden of jouw idee al gebruikt is. We heb-ben al: China, op HET plein in Peking. China, het tasje metuitzicht op de muur. Thailand, waaronder het pretpark inPuket, Kenya, onder water met de vissen. Bosnië, in hetprikkeldraad in oorlogsgebied. Waar we heel benieuwdnaar zijn, is het ons beloofde tasje bij de Mona Lisa in Pa-rijs.Maandag 3 januari 2000 worden alle inzendingen op eenrij gezet en een jury benoemd.De winnaar krijgt de serie van drie Pier Productions video's(pack like a pro, fly like a pro en break away)!

HELMEN: SIDEWINDER 03Het mooiste systeem met een box aan de zijkant van jehoofd is de sidewinder. Geen enkel ander systeem heeftde box zo mooi weggewerkt dat het zonder extra noodgre-pen bestand is tegen het schuren van risers en lijnen. Ener kan ook geen lijn makkelijk achter blijven haken. Hetnieuwste model, de 03, heeft een opklapbaar vizier eneen box waarin een PC 1, 2 of 3 past. Moet je geen extradikke batterijen gebruiken! Kosten: 1350 gulden. KLEDING: PEAK HANDSCHOENEN

Ze steken met kop en schouders boven alle anderen uit:de handschoenen van Peak. Deze windstopper, goretexhandschoenen zijn echte all rounders. Vorig jaar was eentry out en de handschoen bleek het hele jaar gebruikt teworden in tal van sporten: schaatsen, skiën, fietsen (ookin de regen), para penten. Te koop voor een echte goedeprijs: 69 gulden.

VIDEO + BOEK EN CD 'WILLING TO FLY'De video 'willing to fly' van Norman Kent is de eerste pa-ravideo die wereldwijd op drie plaatsten een première ge-houden heeft. Dit masterpiece van een van de meest ar-tistieke cameramensen in de parawereld heeft heel wattijd gekost: reeds in 1995 werd gewag gemaakt van zijn'op handen zijnde' video. Natuurlijk heeft de dood van zijnvrouw Diana het proces een jaar of twee stilgelegd. Daar-na hebben de contacten met de eigenaars en kinderenvan de Pink Skyvan en de kennismaking met Nicole Ange-ledis het proces weer in een stroomversnelling gebracht.Resultaat: een eindproduct dat bijgeschreven kan wordenin de historie van het parachutespringen. De video duurteen uur, is rijk verpakt in een boekwerk met vele foto's enkost 220 gulden. Soundtrack van de video staat op CD.Voor de liefhebber te koop voor 60 gulden.

KLEDING: BEBIE SPULJaaaaaa, het is babytijd en dus zijn er nu ook fabrikantendie zich daar helemaal op toeleggen. Chute Wear Designsmaakt hele geinige baby teeshirts, sokjes en slabbeties.Prijzen zijn respectievelijk: 30, 25 en 25 gulden.

TOP TIEN

Rags uit Hawai. De jumpsuits enstoffen van Chuck en Reachel Priestzijn zo exotisch als het klinkt. Nietgoedkoop, wel heel erg mooi engoed genaaid. Voor een freeflybroekals op de foto betaal je 490 gulden.

BOEKEN: 'POWERDIVE'Dit boek heeft als ondertitel 'menta-le spierkracht voor skydivers'. Dit ishet enige sport-psychologische boekdat geschreven is voor springers.Het is geschreven door een teamwaarin een professionele sportpsy-choloog, een springer en een journa-list zitten. Hoe je moderne mentaletechnieken kunt gebruiken om'beterte presteren. Je kunt dit altijd gebrui-ken, of je nu een nieuwe leerlingbent of een doorgewinterde wed-strijdspinger. Verbeter je zelfvertrou-wen, je bewegingen in de lucht en jeveiligheid door de stap-voor-stap pro-cedures in het boek te volgen. Deauteurs schrijven: "De ideëen in Po-werdive helpen je je doelen, niet al-leen in het springen maar ook bij an-dere uitdagingen, behalen. We willendat je het uiterste uit de sport en uitjezelf haalt."Het boek heeft een zachte kaft, is154 pagina's dik en is zo groot alseen A4-tje. Het kost 49,50 gulden.

1

BOEK: 'SPORT DEATH'Dit boek is geschreven door RobinHeid en het verhaal gaat over eengeheim ruimteschip met de naamRaven, een speciale testpiloot Cathyen Chuck de robot die van voetbal, fi-losofie en vliegen door de ruimte viaLSD (laser supported detonation)houdt. Het is een pakkende literaireodyssee in de wereld van kunstmati-ge intelligentie en internationale intri-ges en over plaatsen aan de randvan gedachten en actie.Limited edition, zachte kaft, 21 bij15 centimeter, 302 pagina's, 35 gul-den.

BOEK: 'DOUBLE MALFUNCTION'Deze 'krimi' geschreven door E.P.Gottschalk speelt zich af in de we-reld van het sportparachutespringen.De auteur is schrijfster en springsteren verweeft met succes haar kennisvan de wereld van het parachute-springen in het verhaal. Deze intrge-rende roman laat je tot het laatstemoment in het ongewisse.Het boek heeft een harde kaft, 261pagina's, is zo'n 15 bij 23 centime-ter groot en kost 49,50 gulden.

• Eigen set (Mirage met Spectre)• Beschermbril (Flex Z)• Hoogtemeter (Altimaster 3 )• Jumpsuit (Freefly suit van Tony)• Helm (Mindwarp van Bonehead

Composites)• Hoorbare hoogtemeter (Pro track +

Jump track)• Video (Willing to Fly)• Boek (Handboek van Poynter)• Kalender 2000 ('no limits')• Kadocheque van The Parachute

Case

r-· -'_. _. - ,-,-.-, -, -;;"'-'-, - '.-' -, -, -.-, -, -, -, - '1j !i I

i" WlUA v:TUl WIN~6, i! 6OyOU CANFLy! ii i, .I !, I! .I !i Ii ii ii iI .i!IiI

!" N

IiIriL['IiIIiIIttIiJ11,i',ri1I"iI1ij,i1I·,

!!

IiiII!!I1i !L._.._ .._",_'"_'"_'"_._._._._._,_, ._.__,_,_._._,.J

THE PARACHUTE CASEATELIER & SHOP AIRPORT TEUGETEL.: 055-323- 1928 FAX: 055-323-2038

E-MAIL: INFO@PARACHUTECASE.NLSITE:WWW.PARACHUTECASE.NL

Evenementen31/12: Nieuwjaarsfeest in 'De Wolk', Teuge.16/1: Pops training Teuge.26-30/1: Worldcup Paraski, Riezlern, Oostenrijk.16)2 - 5/3: Venezuela 2000 Boogie in Higue-rote, Info:Herman landsman, Texel.20/2: Pops training Teuge.19/3: Pops training Teuge.3: Zesde Skydiving Boogie in Brazilië. Info: Aero StoreComp., USA,telefoon 610·327·8555, emailaerostore@aerostore.com.28-30/4: Texel Boogie 2000. Organisers. good vibes,gratis bier, inschrijving f 35,-, sprongprijs f 47,50 voor13.000 ft, PH·camping, Kievit·bunkhouse/parabar, tweegrote turbine springkisten. Info: telefoon 0222·311464of www.avnet.co.uk/pct. •?: EK Paraski, Ramsau, Oostenrijk.6·7/5: PopsB, locatie nog onbekend.27/5·4/6: Spring Boogie, lapalisse.34/6: Pops-Ote Meissendorf, Duitsland.9/6: Tomscat Trophy bij PC Hoogeveen.21-23/7: Zeeland Boogie. Twee turbine springkisten.Inschrijving f 35,-, sprongprijs f 45,- voor 13.000 ft.Info: telefoon 0113-612910.23·24/7: Peps-Ate Frankenmarkt, Oostenrijk.12·20/8: Espace Boogie 2000, Vichy met de AN72.26·27/8: Pops·DK, locatie nog onbekend.29/7-5/8: Springweek ENPC in Berch sur Mèr.8: WK Pa/stijl, Japan.8: X games, San Francisco Bay area.2·3/9: Pops-Nl,te Hoogeveen.10·17/9: 4de EK FSen 2de EK Freestyle en Skysurfing.16·17/9: Open PA·wedstrijden ENPC.Inspringen 15/9.Info: Annemiek van Gessel.15-17/9: Texel International 16·way competitie. TweeTurbolets. Inschrijving f 600,- per team. Sprongprijsf 47,50, videoman gratis slot. Hoogte 13.500 ft. Info:telefoon 0222·311464 of www.avnet.co.uk/pct.7-16/10: WK Stijl en Precisie in Toba, Japan.1-5/2/2001: PIASymposium en IPCvergadering te SanDiego, Californië.1/6/2001: Tomscat Trophy bij Skydive Rotterdam.6/2001: World Air Games, Granada, Spain. Stijl, PA, FS,CFS,freestyle en skysurfing.8/2001: World Games, OgataMora, Japan. Met FS, PAen freestyle.

MarktAdvertenties voor deze rubriek zijn alleen voor ledenvan de afdeling (particulier) en vrij van kosten. Zijdienen schriftelijk te worden opgegeven (in onder-staande vorm) aan het redactie-kopii-adres.

Complete set '96: Rig: Javelin NJ met ringen (royal blue-jade). Main: Stiletto 120 (royal bluejade) ca. 200sprongen. Reserve: PD113R (groen) 0 sprongen. MD:Cypres. Alles uitstekend onderhouden en geschikt voorfreefly. Vaste prijs f 8.000,-. Info Silke Fennema,telefoon 0514-605688, fax 0514 - 605867, emails.fennema@tip.nl.Main: Springo 140, 11-'97 (geel·blauw) 150 sprongen.Prijs f 1.500,-. Info: John Branten, telefoon privé0492477341, werk 076·5274800.Main: Stiletto 135 '93 (donkerblauw-lichtgroen-wit) ca.350 sprongen. Prijs t 1.500,-. Info: Just Vervaart,telefoon 0264420019, email just_vervaart@hot-mail.com.Complete set: Rig: Invader '88. Main: CCl voor PA '88.Reserve: Swift '88. Prijs f 1.500,-. Complete set: Rig:Javelin '93. Main: Stiletto 135 '93. Reserve: PD 143R'93. MD: Cypres '95 inclusief checkup en nieuwebatterijen. Prijs f 4.250,-. Nieuwe IlrneOut f 385,-.Info: Rien Meeuwisse, email Skymate.Rien@gironet.nl.Compete set: Rig: Invader '85 (bruingeel). Main: COE·D190 '91 (roze-groengeel). Reserve: Swift, 5·cel '89.Inclusief FXC'89. Springklaar. Vraagprijs f 1.800,-.Info: Paul Hol, telefoon 030·6561090.

Opleidingen2000:15/1: Hl opleidingsdag 15/2: Hl opleidingsdag 25/2: SV herexamen 199926/2: Hl opleidingsdag 3 + clubdocenten18/3: Hl opleidingsdag 4 + clubdocenten25/3: riggersexamen, Parachute Case, Teuge26/3: riggersexamen, Parachute Case, Teuge1/4: theoriedag vouwbevoegdheid8/4: Hl examen theorie (reglementen, materiaal,

instructie, EHBO)27/5: Hl herexamen theorie2/9: Hl praktijkdag + clubdocenten23/9: Hl examen praktijk4/11: I bijscholingsdag groep 14/11: SV cursusdag11/11: examen vouwbevoegdheid25/11: I bijscholingsdag groep 225/11: SV examen

I = instructeurs, Hl = hulpinstructeurs,SV = springvergunning. locatie = Apeldoorns College.

gt U nogzonder ...

...onze ongevallenverzekeringdie doorlopend 24 uur per dag

werelddekking biedt?Voor alle sporten en beroepen isdekking mogelijk vanaf f 35,- p.j.

~HU ASSURANTIfHUIS

Vanderveen BV - Tel. 055-5218028

Óók voor de verzekering van reis en uitrusting.

ISSN 0921-8017jaargang 28 - nummer 3 - december 1999

Tweemaandelijkse uitgave van de Koninklijke NederlandseVereniging voor Luchtvaart Afdeling Parachutespringen

verschijningMedio februari, april, juni, augustus, oktober en december.

abonnementGratis voor leden van de afdeling parachutespringen.

Losse abonnementen kosten f 50,- per jaar (vanaf juli f 27,50) enzijn aan te melden door overmaking van dit bedrag op girorekening

68810 van de KNVvL onder vermelding van abonnement SP.

redactieNathalie Chudiak (vormgeving), Cor Driessen (financiën),

Kjeld van Druten, Dick Romkema, Arjen Slager en Marijke de Vries.art director

Ronaid van den Boogaardvaste medewerkers

Ab Jans, Trees van Mierio, Roei Roeloffzen.advertenties

Mous van Olphen, telefoon 070-3655885, fax 070-3561480,emailolphen23@wxs.nl

drukVan Deventer bv, 's-Gravenzande.

Koninklijke Nederlandse Vereniging voor LuchtvaartAfdeling Parachutespringen

bestuurIgor van Aperen (vz), Jan Paagman (pm), Louis van de Moosdijk,

Simon Woerlee, Henny Wiggers, Koos Verhaar.hoofd buro parachutespringen

Ronaid Overdijk, Jozef Israëlsplein 8, 2596 AS Den Haag,telefoon 070-3143600, fax 070-3243900,

email knwlpa@xs4all.nl, website www.parachute-nl.org.

lidmaatschapAlle leden f 106,70 per jaar, na 1 juli f 58,35. Het inschrijfgeld is

bij aanmelding f 12,50. FAI-licentie f 10,- bij lidmaatschap te bestellen.Aanmeldingen te richten aan de Ledenadministratie.

inleveringsdatum kopij + adresUiterlijk 15 januari op het redactie-kopij-adres:

Nathalie Chudiak, redactie SP, De Eerensplein 21, 2593 NBDen Haag, telefoon/fax 070-3836687, email chudiak@freeler.nl.

Giro 6992257 ten name van SP, Tolhuis 1435, 6537 PA Nijmegen.

Artikelen, reportages, brieven en beeldmateriaalover parachutespringen zijn altijd welkom.

Materiaal wordt niet teruggezonden, tenzij op uitdrukkelijk verzoek.Beeldmateriaal moet zijn voorzien van de naam van de maker en/of

eigenaar. In geval van beeldmateriaal met copyright dienteen schriftelijke toestemming van de maker voor plaatsing in de SP

te worden bijgevoegd.De redactie behoudt het recht alle ingezonden materiaal te

corrigeren, zo nodig in te korten of niet te plaatsen.Anonieme brieven worden niet geplaatst.

Plaatsing zonder naamsvermelding is op uitdrukkelijk verzoekvan de schrijver echter wel mogelijk .

De met naam onderschreven artikelen zijn voor verantwoordelijk-heid van de schrijvers en behoeven niet altijd de mening van de

redactie weer te geven. De niet met naam onderschreven artikelenkomen van de redactie uit en zijn samengesteld aan de hand van

informatie uit een of meerdere bronnen.Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar

gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welkeandere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming

van de redactie.

Subscriptions to SP for a full calender-year can be ordered bypayment of Dfl. 50,- (Dtl. 75,- for airmail postage) to RNAA,

department of Parachuting.Postgiro account: 68810 (kontributies).

Bankaccount: ABN-AMRO, 42 45 47 007.State 'Subscription SP'.

I1

equipment co. inc.3839 WEST OAKTONST., SKOKIE, ILLINOIS 60076-3438 USA, TEL: (847) 679-5905, FAX: (847) 679-8644D 1 live in Europe, South America, and want my CATALOG Air M~iled ..

Enclosed IS my $8.00* to cover the cost of the CATALOG and Alf Mali Postage.D I live in Africa, Asia, Australia and want my CATALOG Air Maile.d. .

Enclosed IS my $10.00* to cover the cost of the CATALOG and AIr Mali Postage.*lnclude credit card information or en close check in U.S. Dollars, drawn on U.S.bank.

Credit Card Number Expiration Date _Allowat least 3 weeks for mailing.

Name _

Address _

City State. Zip Code _

Country