JA reclame MITS

Facilitaire sponsoring en reclame aan de RUG

versie 2 november 2004

Studentenorganisatie Groningen (S.O.G.) Sint Walburgstraat 22C 9712 HX Groningen www.studentenorganisatie.nl fractie@studentenorganisatie.nl

Studentenorganisatie Groningen Facilitaire Sponsoting en reclame

Inhoudsopgave Inleiding 3 Deel 1

Huidige stand van zaken ` 4 Basisvoorwaarden 4 Functie 4 Meer duidelijkheid 4 Beleidsniveau 5 Organisatie en controle 5

Deel 2 Restauratieve voorzieningen 6 Studiegidsen 6

Zalen 6 Apparatuur 6 Reclameborden 6

Conclusie 7 Aanbevelingen 7

2

Studentenorganisatie Groningen Facilitaire Sponsoting en reclame

Inleiding In augustus 2003 heeft de Universitaire Commissie voor het Studentenbeleid (UCS) een notitie uitgebracht over facilitaire sponsoring met de naam NEE reklame JA.1 Hierin pleitte zij aan de hand van een zestal casus onder meer voor ‘een duidelijker beleid en concretere richtlijnen voor reclame en sponsoring’.2 Op basis van deze en andere gedane aanbevelingen is de toenmalige S.O.G.-fractie aan het werk gegaan om een praktische aanvulling te geven op de UCS-notitie. Het resultaat hiervan is de S.O.G.-notitie JA reclame MITS.3 Deze notities zijn in november 2003 behandeld in de commissie Studentenbeleid (SB) van de Universiteitsraad. In deze commissie werd afgesproken dat de S.O.G. de ‘aanbevelingen [zou] meenemen in de notitie en deze vervolgens door [zou] geven aan het College.’4 Op basis van de suggesties die in de commissie gedaan werden en van latere gesprekken heeft de S.O.G.-fractie de notitie herschreven en brengt deze nu in een tweede versie uit. Deze notitie bestaat uit twee delen. In het eerste deel zullen wij de basisvoorwaarden van facilitaire sponsoring uiteenzetten en pleiten voor de oprichting van een ad hoccommissie. In deel twee zetten wij uiteen hoe wij vinden dat met een aantal concrete voorbeelden van facilitaire sponsoring zou moeten worden omgegaan.Tot slot zullen wij komen tot een aantal aanbevelingen die gezien kunnen worden als de richtlijnen waar de UCS in haar notitie om vroeg.

1 NEE reklame JA, Universitaire Commissie voor het Studentenbeleid, augustus 2003 (UCS 03-031) 2 Ingekomen UCS-advies reclame en sponsoring, 3 september 2003, begeleidende brief (UCS 03/032) 3 JA reclame MITS, Studentenorganisatie Groningen, november 2003 (UR-cie SB 03/037) 4 Verslag Commissie SB 20-11-2003 (UR-cie SB 04/002) p.7

3

Studentenorganisatie Groningen Facilitaire Sponsoting en reclame

Deel 1 Huidige stand van zaken Facilitaire sponsoring en reclame komen op verschillende plaatsen binnen de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) voor. Op verschillende faculteiten is het mogelijk om in studiegidsen te adverteren en in het Harmoniecomplex en op het Biologisch Centrum hangen reclameborden. Toch ontbreekt het op dit moment aan centrale normering op dit gebied. Dit kan enerzijds leiden tot ongewenste situaties en anderzijds tot het onvoldoende benutten van de mogelijkheden die openliggen voor de Universiteit. Uit een rondgang langs de universiteiten in Nederland blijkt dat facilitaire sponsoring een betrekkelijk onontgonnen gebied is en dat centrale normering vrijwel overal ontbreekt. “De markt is simpelweg nog niet verkend” stelde de persvoorlichter van de Universiteit Leiden in een telefoongesprek. Basisvoorwaarden Een gesprek met het Ubbo Emmius Fonds heeft erg verhelderend gewerkt om de algemene ideeën over sponsoring en fondsenwerving duidelijk te maken. Ook hieruit bleek de noodzaak van het waarborgen van de integriteit en onafhankelijkheid van de RUG. Onderwijsinhoudelijk mag sponsoring geen enkele invloed hebben en ook de werkomgeving van RUG-medewerkers mag niet worden verstoord. Functie In deze tijden van bezuiniging is de financiële ruimte die de RUG heeft bepaald niet groter geworden. De prioriteit van de Universiteit ligt terecht bij haar twee kerntaken onderzoek en onderwijs. Hierdoor worden zaken die de kleine kwaliteit verhogen, waaronder goede en voldoende ICT-voorzieningen voor studenten en medewerkers vaak onvoldoende gerealiseerd. In onze ogen moeten de baten die facilitaire sponsoring oplevert dan ook aangewend worden om de kleine kwaliteit te verbeteren, bovenop het bedrag dat de RUG daar nu al aan besteedt.

De S.O.G. is het eens met de mening die de Personeelsfractie verwoordde in de eerder genoemde vergadering van de commissie SB: ‘de universiteit [kan] best wat liberaler om gaan met bepaalde vormen van reclame en sponsoring, zolang de academische vrijheid en beeldvorming niet in het gevaar komt.’5 Voor de concrete invulling van dit ruimere beleid verwijzen wij naar de voorbeelden die gegeven worden in deel twee van deze notitie. Zeker is dat een ruimer beleid een welkome bijdrage zal leveren aan de kleine kwaliteit als het geld daartoe wordt aangewend. Meer duidelijkheid Wat wel en niet acceptabel is op het gebied van facilitaire sponsoring op de RUG is een punt van veel discussie. Op dit moment is binnen de RUG niet geheel duidelijk wat kan en wat niet kan en het is nodig hierover meer duidelijkheid te doen ontstaan. Dit is ook het beeld dat naar voren komt in de UCS-notitie NEE reklame JA. In de algemene conclusie van deze notitie wordt gesteld dat ‘meer algemene richtlijnen nodig zijn. Deze richtlijnen moeten duidelijkheid geven over de verschillende universitaire media (b.v. gebouwen, publicaties, evenementen) en op de vraag welke reclame-uitingen in welk medium acceptabel zijn.’ 6

5 Verslag Commissie SB 20-11-2003 (UR-cie SB 04/002) p.6 6 NEE reklame JA, Universitaire Commissie voor het Studentenbeleid, augustus 2003 (UCS 03-031) p. 13

4

Studentenorganisatie Groningen Facilitaire Sponsoting en reclame

De UCS-notitie geeft zelf een voorzet door zes richtlijnen voor te stellen. In deel twee van deze notitie zal naar voren komen hoe de S.O.G. staat tegenover de verschillende vormen van facilitaire sponsoring. Beleidsniveau Op dit moment worden de meeste afspraken met bedrijven op het gebied van sponsoring en reclame op facultair niveau gemaakt. De faculteiten hebben hierbij alle ruimte om hun eigen beleid te bepalen, wat heeft geleid tot duidelijk verschillende regels per faculteit. Zo is het bij Letteren mogelijk te adverteren in de studiegidsen, terwijl dit bij bijvoorbeeld Bedrijfskunde niet kan. Ook het aantrekken van sponsoren gebeurt op dit moment op facultair niveau. Gezien de plaatsgebondenheid van sponsoring en reclame en de specifieke doelgroep die adverteerders trachten te bereiken is dit begrijpelijk en terecht. Faculteiten moeten het primaat houden op acquisitie.

Toch zijn er gevallen denkbaar waarin het aantrekkelijker is de acquisitie op centraal niveau te laten plaatsvinden. Adverteerders die niet de studenten van een specifieke doelgroep, maar studenten in het algemeen als doelgroep hebben zullen bijvoorbeeld bereid zijn meer te betalen als zij de hele studentenpopulatie in één keer kunnen bereiken. Zo zou het in onze ogen mogelijk moeten zijn om in alle studiegidsen van de Universiteit te kunnen adverteren. Omdat het voor faculteiten financieel interessant moet zijn mee te doen aan zulke sponsoring, moeten de advertentiebaten op facultair niveau aangewend worden. Organisatie en controle Zoals gesteld is er behoefte aan meer duidelijkheid over wat kan en niet kan op het gebied van facilitaire sponsoring. De S.O.G. stelt voor een ad hoccommissie op te richten om duidelijkheid te scheppen en om de mogelijkheden voor de RUG te verkennen. Deze commissie zal komen met een voorstel voor normering op dit gebied. Daarnaast zal zij onderzoeken op welke punten de huidige stand van zaken verbeterd kan worden. Onbenutte kansen en zaken die niet in lijn zijn met het voorstel voor de normering worden genoemd in een advies aan het CvB. Tot slot zal zij advies uitbrengen over de handhaving van de voorgestelde normen. Te denken valt aan het voortzetten van de commissie, omgevormd tot een adviesorgaan dat het College informeert over de normhandhaving en de mogelijkheden die openstaan voor de RUG.

5

Studentenorganisatie Groningen Facilitaire Sponsoting en reclame

Deel 2 In dit deel zullen per onderwerp aanbevelingen gedaan worden op het gebied van facilitaire sponsoring. Restauratieve voorzieningen Binnen de Restauratieve Voorzieningen van het Facilitair Bedrijf van de RUG zou reclame plaats kunnen vinden op bijvoorbeeld kopjes, apparaten en bordjes. Meer gebruik van reclame schaadt niet de facilitaire diensten, maar kan juist de prijzen drukken, waardoor de producten concurrerender worden. Studiegidsen Het huidige beleid op het gebied van advertenties in studiegidsen verschilt van faculteit tot faculteit. Uit de UCS-notitie blijkt dat in de studiegidsen waar momenteel al in geadverteerd wordt, dit voornamelijk gaat om advertenties van bedrijven die zich sterk richten op studenten, zoals (academische) boekhandels en om bedrijven en organisaties die potentiële werkgevers zijn van studenten van een bepaalde faculteit. Voor de S.O.G. staat voorop dat studenten door advertenties niet gehinderd mogen worden in het gebruik van studiegidsen. Zolang dit niet het geval is ziet de S.O.G. geen bezwaar in het toestaan van advertenties in studiegidsen. Zoals gezegd beschouwt de S.O.G. het op centraal niveau aantrekken van adverteerders in studiegidsen als een goede mogelijkheid. Bijgevolg zullen de inkomsten uit een advertentie in alle studiegidsen van de RUG moeten worden aangewend om de kleine kwaliteit te verbeteren op alle faculteiten. Zalen Er is al tijden een zalentekort op de RUG. Bovendien zijn er veel zalen die (ver) onder de ARBO-normen zitten. Om de verbreding en verbetering van het zalenaanbod te versnellen, is het een optie om zalen te laten sponsoren. Het moet mogelijk zijn zalen op de universiteit de naam van een bedrijf te laten dragen. Het kan bijvoorbeeld gaan om collegezalen of computerzalen. Het is hierbij belangrijk dat de bedrijven een neutraal karakter hebben, zodat negatieve associaties de RUG bespaard blijven. Het spreekt dus voor zich dat de bedrijven geen controversiële of aanstootgevende producten mogen aanbieden. Apparatuur Een andere mogelijkheid is om apparatuur te laten sponsoren, zoals computers, microscopen en stethoscopen. Wanneer een firma bereid is om bijvoorbeeld de computers op de Universiteitsbibliotheek te sponsoren moet dit mogelijk zijn. Het verkrijgen van apparatuur zal op deze manier voor de RUG gemakkelijker en goedkoper worden. Het financiële voordeel dat dit oplevert, zal ten goede moeten komen aan de kleine kwaliteit elders in de instelling. Reclameborden Op dit moment hangen de universitaire gebouwen vol mededelingenborden met posters van facultaire en andere verenigingen. Veelal is een fors deel van de poster gereserveerd voor adverteerders. Met dit in het achterhoofd – en met het financiële gewin dat het oplevert – ziet de S.O.G. geen bezwaar in het toestaan van reclameborden in universitaire gebouwen, zoals die nu al hangen in het Harmoniecomplex en in het Sportcentrum. De exploitatie van de reclameborden kan

6

Studentenorganisatie Groningen Facilitaire Sponsoting en reclame

uitbesteed worden wanneer dit aantrekkelijker blijkt. De integriteit en onafhankelijkheid van de RUG mogen echter niet in het gedrang komen en een zekere discretie in de hoeveelheid reclameborden moet in acht genomen worden. Conclusie Het waarborgen van de integriteit en onafhankelijkheid van de RUG is een absolute basisvoorwaarde voor facilitaire sponsoring. Als hieraan wordt voldaan is het geen bezwaar wat liberaler om te gaan met facilitaire sponsoring binnen de RUG. Gedacht kan worden ook facilitaire sponsoring op centraal niveau plaats te laten vinden (advertenties in alle studiegidsen bijvoorbeeld). De normen op het gebied van facilitaire sponsoring verschillen momenteel per faculteit of ontbreken volledig. Om te komen tot normering op dit gebied stelt de S.O.G. voor een commissie in te stellen die hierover advies uitbrengt aan het College van Bestuur. Bovendien zal deze commissie moeten bezien op welke punten het huidige beleid verbeterd kan worden. Tot slot zal zij moeten komen met een voorstel over de handhaving van het beleid. Het voortzetten van de commissie met een gewijzigde doelstelling is hierbij een mogelijkheid. Het instellen van een dergelijke commissie zal in onze ogen veel duidelijkheid scheppen op dit gebied. Doordat zij ook een voorstel doet over verbetering van het huidige beleid kan zij ervoor zorgen dat de RUG de universiteit is waar dit het beste geregeld is in Nederland. Aanbevelingen • Er moet betere en duidelijkere regelgeving komen omtrent facilitaire sponsoring

en reclame. • Het moet mogelijk zijn via restauratieve voorzieningen, studiegidsen, zalen

apparatuur en reclameborden reclame te maken, mits deze op geen enkele manier invloed hebben op de inhoud, uitoefening en uitvoering van onderwijs en onderzoek alsmede de onafhankelijkheid en wetenschappelijke objectiviteit.

• De middelen uit bovengenoemde mogelijkheden worden waar mogelijk aangewend ter bevordering van de kleine kwaliteit.

• Er dient een ad hoccommissie te komen met de volgende taken: • Zij zal komen met een voorstel voor normering op het gebied van facilitaire

sponsoring en reclame • Zij zal advies uit brengen over mogelijke verbeteringen in de huidige stand

van zaken. Onbenutte kansen en zaken die niet in lijn zijn met het voorstel voor de normering worden in een advies aan het CvB genoemd

• Zij zal advies uitbrengen over de handhaving van de voorgestelde normen

7