Sociale kijk op de wijk West - s-Hertogenbosch · is met 23% relatief hoog. In de hele gemeente is...

��

Sociale kijk op de wijkWest

De Sociale kijk op de wijk is een intern product in opdracht van de sector CWS van de gemeente ’s-Hertogenbosch. Dit document heeft geen formele status en is gemaakt om wijkinformatie voor medewerkers van de sector te bundelen.

Afdeling Welzijnoktober 2009

Afdeling Onderzoek & Statistiek

1210

0807

06

11

09

04 03

05

0102

12 Engelen

10 Maaspoort

08 Empel07 De Groote Wielen

06 Rosmalen Noord11 West

09 Noord04 Muntel/Vliert03 Graafsepoort

05 Rosmalen Zuid

01 Binnenstad02 Zuidoost

Wijken

Buurten

Legenda

8.187

24

94

4.486

264 1.437

4

2.968

38

2.105

294

1 tot 10 inwoners

10 tot 100 inwoners

100 tot 1.000 inwoners

1.000 tot 10.000 inwoners

2

Sociale kijk op de wijk - West, oktober 2009 3

OntstaanWest is ontstaan in de wederopbouwperiode (1945-1960) met het bedrijventerrein de Wolfsdonken, direct achter het spoorweg-emplacement. Ten noorden hiervan komt de eenvoudig vormgegeven arbeiders- en gedeeltelijk midden- standsbuurt Boschveld tot stand. De grote woningnood na de oorlog drukt een zware stempel op de woningbouw. De planvorming van West I is dan ook gericht op snelle woningproductie met voor die periode grote bouwstromen. De wijk West bestaat in totaal uit 11 buurten. Vijf daarvan zijn woonbuurten: Boschveld, Deuteren, Schutskamp, Kruiskamp en het Paleiskwartier.

Boschveld bestaat uit een aantal woonbuurtjes en een bedrijventerrein. De buurt kent diverse typen woningen, variërend van grondgebonden, beneden/bovenwoningen tot appartementen. Op het voormalige sportcomplex van Concordia zijn begin deze eeuw woningen gebouwd. Een deel van dit terrein is ingericht als park. Ten westen van de Wolfsdonken, ligt de kleinschalige arbeidersbuurt Deuteren. Naast lintbebouwing behoort het grootste gedeelte van de bebouwing in Deuteren tot het type ‘ambachtelijke traditionele woonbebouwing’.

Onder druk van de grote woningnood is ten westen van Deuteren in ’s-Hertogenbosch de eerste grootschalige woonwijk gerealiseerd volgens de ‘wijkgedachte’ van de moderne functionalistische stedenbouw. Een hiërarchische en duidelijke opbouw, waarbij alle andere dan woonfuncties zijn samengebracht op een centraal punt. Het uitbreidingsplan West II omvat twee delen, de Schutskamp en de Kruiskamp. Daartussen is het grote wijkwinkelcentrum De Helftheuvel gerealiseerd. De voornaamste voorzieningen, zoals een bibliotheek, wijkcentrum, kantoren, sportvoorzieningen en een park zijn eraan toegevoegd. Karakteristiek voor het straatbeeld zijn de lange rechtstanden van brede hoofdwegen en watersingels, de ruime opzet van de openbare ruimte, de rechthoekige structuur en de toepassing van stedenbouwkundige ‘stempels’ (herhalingen van bouwmassa’s).

Sinds 1992 wordt bedrijventerrein De Wolfsdonken omgebouwd tot het Paleiskwartier: een nieuw, multifunctioneel en levendig centrumgebied dat dient als overloop van en aanvulling op de historische Binnenstad.

BevolkingIn West wonen bijna 20.000 inwoners. Het aandeel niet-westerse allochtonen is met 23% relatief hoog. In de hele gemeente is dit gemiddeld 10%. Ook het aandeel 75-plussers, niet-werkende werkzoekenden, mensen met een WWB-uitkering en huishoudens met een laag inkomen ligt hoger dan gemid-deld.

Tussen de buurten onderling zijn grote verschillen zichtbaar. Boschveld is één van de twee aandachtsgebieden in West. In deze buurt is het aandeel niet-westerse al-lochtonen hoog: één op de drie inwoners is niet-westers allochtoon. Ook het aandeel huishoudens met een laag inkomen is hoog. In het andere aandachtsge-bied, Deuteren, is het aandeel niet-westerse allochtonen beduidend lager. Het aandeel huishoudens met een laag inkomen is hier het hoogst van de wijk. Overi-gens zal Deuteren vanaf 2010 geen aandachtsgebied meer zijn. Boschveld nog wel.

Het aandeel (niet westerse) allochtonen is het hoogst in Boschveld. Bijna de helft van de inwoners in deze buurt is van niet Nederlandse afkomst. De Marokkanen vormen hier de grootste groep met 14% op alle inwoners. De Marokkaanse bevolking is sinds 2000 met een kwart gegroeid in deze buurt. Het aandeel Turken, Surinamers en Antilianen is sinds 2000 juist afgenomen. In de Kruiskamp en de Schutskamp is eenderde van de inwoners van niet Neder-landse komaf. Sinds 2000 is het aandeel allochtonen in de Schutskamp met bijna een kwart toegenomen en in de Kruiskamp met eenderde. In deze twee buur-ten is vooral een sterke groei te zien van de Marokkanen. Het aandeel Marokkanen is in beide buurten met tweederde toegenomen. Ook de Turkse groepering is sinds 2000 flink gegroeid met 73% in de Kruiskamp en 33% in de Schutskamp.

Wat verder nog opvalt in de verschillende buurten is het hoge aandeel eenoud-ergezinnen, personen met een WWB-uitkering en niet-werkende werkzoekenden in de Moerputten. Het aandeel eenoudergezinnen is hier zelfs het hoogst van ’s-Hertogenbosch. Ook het aandeel 75-plussers in de Schutskamp is opvallend hoog: 14% van de bewoners is hier ouder dan 75 jaar. Zij wonen hier vaak al heel lang, en zijn verknocht aan hun buurt.

PrognoseDe wijk West bestaat uit een aantal buurten die sterk van elkaar verschillen gelet op bouwperiode en woningtype. Dat varieert van buurten uit de jaren 50 en 60 met veel laagbouw, tot recente hoogbouw in een uitgesproken stedelijke omgeving.

De bevolkingsopbouw weerspiegelt deze grote variatie. Die wordt enerzijds bepaald door een sterk vergrijsde buurt als De Schutskamp. Anderzijds door relatief kinderrijke buurten als De Kruiskamp en Boschveld. En tenslotte door een nieuwe buurt als Paleiskwartier met uitsluitend appartementen. Daar wonen weinig kinderen en 65-plussers, maar voornamelijk 20- tot 65-jarigen.

Na De Groote Wielen is West de wijk waar de komende 20 jaar de meeste wonin-gen gebouwd gaan worden. 2.200 woningen komen er per saldo bij, waarvan twee-derde in Paleiskwartier en Willemspoort. De gemiddelde woningbezetting in West ligt iets onder het gemiddelde in ’s-Hertogenbosch en zal naar verwachting in hetzelfde tempo dalen. Om die daling op te vangen, zijn er mensen die zich nieuw in de wijk vestigen. Dat betekent dat het inwonertal van de wijk behoorlijk zal groeien. De groei wordt vooral veroorzaakt door een flinke instroom van jonge mensen tussen de 25 en 35. Ook het aantal jonge kinderen neemt toe. Daar-door verloopt het tempo van vergrijzing van de bevolking naar verhouding trager dan gemiddeld. West is nu nog één van de meest vergrijsde wijken van ’s-Hertogenbosch. In 2030 ligt het aandeel 65-plussers op het gemeentelijk gemid-delde.

Bevolking naar leeftijd en geslacht - 11 West

1.200 800 400 0 400 800 1.200

0 - 4 5 - 9

10 - 1415 - 1920 - 2425 - 2930 - 3435 - 3940 - 4445 - 4950 - 5455 - 5960 - 6465 - 6970 - 7475 - 7980 - 84

Mannen Vrouwen

20092030

0% 10% 20% 30% 40% 50%

De Moerputten

Ertveld

Paleiskwartier

Deuteren

De Schutskamp

De Kruiskamp

Boschveld

Westerse allochtoon Marokkaans Turks Surinaams Antiliaans Overig niet westers

West 2009 2015 2020 2025 2030 Bevolking 19.901 19.980 21.116 21.662 23.161 - tot 20 jr 19% 19% 18% 18% 18% - vanaf 65 jr 17% 18% 19% 19% 20% Alleenstaanden 36% 38% 39% 40% 41% Woningen 9.027 9.295 10.032 10.449 11.250 Gem. woningbezetting 2,20 2,15 2,10 2,07 2,06

Inw

oner

s

% N

W

allo

cht.

% e

en-

oude

r

% 7

5+

% W

WB

% N

WW

% la

ag

ink.

Boschveld 2.968 33,3 3,8 3,5 5,6 6,4 18,6 Paleiskwartier 2.105 5,2 0,6 2,8 0,2 2,1 - Willemspoort 4 - - - - - - Deuteren 1.437 13,9 3,1 5,1 3,3 4,7 19,4 De Moerputten 264 1,1 10,3 3,8 9,3 6,5 - De Schutskamp 4.486 24,6 2,2 13,6 3,1 5,2 13,6 De Kruiskamp 8.187 25,6 3,9 6,9 3,3 4,9 10,5 De Rietvelden oost 94 - - - - - - De Rietvelden west 24 - - - - - - Veemarktkwartier 38 - - - - - - Ertveld 294 0,7 3,3 1,0 0,8 3,7 - WEST 19.901 22,7 3,0 7,2 3,2 4,8 13,0

's-Hertogenbosch 137.777 10,3 3,5 6,1 2,5 3,6 9,5

Introductie

1210

0807

06

11

09

04 03

05

0102

12 Engelen

10 Maaspoort




05 Rosmalen Zuid


Wijken

Buurten

Legenda

Bebouwing

BrabantWonen

DKM

Eigen Bezit

MooilandMaasland

Omnia Wonen

Vestia Nederland

Vitalis

Woonveste Drunen

Woonzorg

Zayaz

Woonwagensubkamp

4


WoningvoorraadIn West staan in totaal ruim 9.000 woningen. Dit zijn verhoudingsgewijs veel huurwoningen, behalve in het Paleiskwartier waar relatief veel koopwoningen staan. Het corporatiebezit is met 54% hoger dan gemiddeld. De woningcorporaties die in West veel woningen in hun bezit hebben, zijn Zayaz en Brabant Wonen.

De gemiddelde WOZ-waarde van alle woningen is met circa € 210.000 ruim een halve ton lager dan gemiddeld. Dit geldt ook voor de gemiddelde WOZ-waarde van de koopwoningen. Uitzondering hierop is wederom het Paleiskwartier.

Opvallend is het rapportcijfer voor de eigen woning. Hoewel de kenmerken ‘slechter’ zijn dan gemiddeld, beoordelen de bewoners hun eigen woning bijna net zo goed als gemiddeld.

Sloop en nieuwbouwIn Deuteren zijn er door Brabant Wonen 109 sociale huurwoningen gesloopt en zijn er 191 in vervangende nieuwbouw gerealiseerd. Dit proces is in goede samenwerking met bewoners verlopen. De bewoners van de woningen van Zayaz voelen zich door het uitblijven van investeringen in hun woningen achter-gesteld. Er zijn nog steeds plannen dat Zayaz deze woningen overdraagt/uitruilt met andere woningen aan Brabant Wonen. Dit kan echter nog tijden duren. Bij de nieuwbouw zijn er woningen voor verstandelijk gehandicapten vervangen en toegevoegd. Er komt in Deuteren een activiteitencentrum waar het huidige buurthuis van Deuteren in op gaat.

In Boschveld zijn nu de eerste woningen gesloopt in deelgebeid 1 en is gestart met de voorbereidingen voor de nieuwbouw. Uiteindelijk is de planning dat er ca. 700 woningen aan Boschveld worden toegevoegd, grotendeels gere-aliseerd op de vrijkomende bedrijventerreinen. Insteek bij de herstructurering is het mogelijk maken van doorstroming van bewoners in de buurt. De herstruc-turering wordt tevens aangegrepen om een kwaliteitsimpuls te geven aan de voorzieningen in de buurt. Er wordt onder andere een nieuwe BBS gebouwd.

In de Kruiskamp worden door Zayaz in de Zeeheldenbuurt 100 woningen gesloopt en wordt vervangend nieuw gebouwd. Het is nog niet duidelijk of aan de huidige grondgebonden woningen ook gestapelde eengezinswoningen worden toegevoegd. Aan de Admiraliteitslaan is Brabant Wonen bezig met 4 flats, 1 flat wordt gerenoveerd en bestempeld tot seniorenflat en de andere 3 flats krijgen vervangende nieuwbouw. De Kleine Meijerij is bezig met de revitalisering van de winkelstrip aan de Kooikersweg en wil hier ook ca. 100 woningen nieuw bouwen. Tevens worden er in de Kruiskamp twee nieuwe BBS en gebouwd. Ook ligt in de planning om een nieuw wijkjongerencentrum te realiseren.

De afgelopen jaren is door de gemeente, Zayaz en bewoners hard gewerkt aan vernieuwing van De Moerputten. Er mag gesproken worden van een geslaagde overgang van woonwagencentrum naar een gewone Bossche woonbuurt. De buurt heeft bijna 350 inwoners en 80 woningen (voorheen staan-plaatsen).

Overige ruimtelijke ontwikkelingenTegenover Deuteren aan de andere zijde van de Vlijmenseweg wordt het Jeroen Bosch Ziekenhuis uitgebreid. Er komt een zorgpark en er volgt een uitbreiding naar 800 bedden (zie ook ‘zorgzame wijk’).Tussen deze nieuwbouw en het Koning Willem I College ligt een braakliggend terrein waar plannen zijn voor een levendige woonwijk met wonen, werken en zorg. In 2011 zijn de plannen naar verwachting klaar, de procedures achter de rug en de bouw gestart.Het zuidelijk deel van het Paleiskwartier gaat aangepakt worden. Er komt een bouwblok met woningen, een bioscoop, een hotel en kantoren. Vanuit dit nieuwe hart van het Paleiskwartier gaat de Ponte Palazzo over het spoor naar de Vughterstraat. Deze ‘Paleisbrug’ is een rechtstreekse fiets- en voetgangersverbinding.Op de hoek van de Vlijmenseweg en Onderwijsboulevard komt een agro-cluster. Niet alleen komt er een nieuwe school voor middelbaar agrarisch onderwijs: Helicon. Maar ook komt er naast deze nieuwe school het kantoor van de Zuidelijke Land- en TuinbouwOrganisatie (ZLTO).Brabantwonen bouwt aan de onderwijsboulevard een wooncomplex met ongeveer 45 appartementen voor studenten en starters. Dit gebeurt op het parkeerterrein achter de huidige studentenwoningen. De bouw start begin 2010 en is voor de zomer van 2011 klaar.De Klimopschool aan de Heerendonklaan in Deuteren is een school voor speciaal onderwijs. Deze school verhuist voor een deel naar Boxtel en voor een deel naar Rosmalen. Het is nog niet bekend wanneer dit gaat gebeuren. Na de verhuizing komt de Mgr. Bekkersschool in het gebouw van de Klimop. Woningbouwvereniging De Kleine Meierij gaat het winkelcentrum aan de Kooikersweg aanpakken. Sportpark de Schutskamp wordt verder ontwikkeld tot een sportpunt.

Wonen

Won

inge

n

% k

oop

%co

rpor

atie

%ee

ngez

ins

WO

Zge

mid

deld

WO

Z

koop

Cijf

er

won

ing

Boschveld 1.454 29 68 26 174.686 246.742 -

Paleiskwartier 1.172 72 24 0 285.431 302.416 -

Willemspoort 0 - - - - - -

Deuteren 727 29 70 59 205.983 289.033 -

De Moerputten 20 - - - - - -

De Schutskamp 2.084 35 62 53 195.995 241.535 -

De Kruiskamp 3.389 42 53 76 204.472 233.804 -

De Rietvelden oost 55 - - - - - -

De Rietvelden west 11 - - - - - -

Veemarktkwartier 7 - - - - - -

Ertveld 108 92 0 66 311.794 322.480 -

WEST 9.027 42 54 51 210.785 259.842 7,6's-Hertogenbosch 61.239 55 39 62 268.155 329.530 7,9

1210

0807

06

11

09

04 03

05

0102

12 Engelen

10 Maaspoort




05 Rosmalen Zuid


Wijken

Buurten

Legenda

Buurthuis

Wijkwinkel

Overige ontmoetingsvoorziening

Steunpunt ouderen

JOP

Supermarkt

Volkstuin

6

Sociale kijk op de wijk - West, oktober 2009

Omgaan met elkaarDe leefbaarheid in West wordt het minst beoordeeld van de hele stad. De wijk scoort ook laag op tolerantie, sfeer en sociale samenhang.

Bewoners is gevraagd de belangrijkste plus- en minpunten van hun sociale leefomgeving te benoemen. Zij konden er daarbij ook voor kiezen om geen plus- of minpunten te benoemen. Pluspunten: 1. contact met buren en andere bewoners, 2. weinig tot geen overlast, 3. rustige buurt.Minpunten: 1. overlast jongeren, 2. inbraak en diefstal, 3. ‘er zijn geen problemen’.

Boschveld is een buurt waar bewoners rustig en gemoedelijk met elkaar omgaan en waar bewoners betrokken zijn bij de buurt en actief deelnemen aan activiteiten. Door de (komende) herstructurering staat het samenleven onder druk. Er is een instroom van tijdelijke (soms ook kwetsbare) bewoners die minder binding hebben met de buurt. In het sociaal programma (met plusinzet) van Boschveld ligt de nadruk op (ontwikkel)activiteiten voor kinderen en jongeren en op opvoedingsondersteuning. Tevens wordt geïnvesteerd in contacten tussen bewoners.

Deuteren is opgebouwd uit oude en latere bewoners. Zij leven zonder problemen naast elkaar. De buurt staat bekend als een gesloten gemeenschap waarin veel onderling wordt gesproken maar waarin geslotenheid is naar de omgeving en professionals die de wijk in komen. Hier wordt via het sociaal programma geïnvesteerd in peuter- en kinderwerk en in contacten tussen en met buurtbewoners. In de buurten Deuteren en Boschveld lopen koppels rond van de politie en het opbouwwerk en/of de woonconsultent om actief signalen op te pakken. In Deuteren stopt binnenkort de plusinzet vanuit het sociaal programma.

In Schutskamp en Kruiskamp zijn de laatste jaren af en toe incidenten met (allochtone) jongeren. Het multicultureel en intergenerationeel samenleven vergt hier investeringen. In de beide buurten is de inzet van professionals gericht op opvoedingsondersteuning, kinderactiviteiten en het stimuleren van actieve inzet van buurtbewoners voor hun wijk.

In het Paleiskwartier wonen bewoners vooral op zichzelf.

VoorzieningenOver de winkelvoorzieningen in de wijk zijn de bewoners iets meer dan gemid-deld tevreden. Afhankelijk van de buurt waar men woont, worden daar wel kant-tekeningen bijgeplaatst. De winkelstrips in Boschveld en Kruiskamp zijn in negatieve zin beeldbepalend, en de kwaliteit van de meeste winkels scoort dik onvoldoende.

In West zijn 3 wijkwinkels/wijkcoördinatiepunten: Boschveld, Deuteren en Helftheuvel. Die van Boschveld en de Helftheuvel worden omgebouwd tot Wijkpleinen. De wijkwinkel in Boschveld is tijdelijk gehuisvest naast de school. Vanaf januari 2009 zal de front-office (wijkwinkel) opgeplust worden tot een Wijkplein en zal deze samengevoegd worden met de back-office (ambulant team van werkers in de wijk). Uiteindelijk zal het Wijkplein deel gaan uitmaken van de nieuwe BBS. In alle drie de wijkwinkels bestaat de grootste leeftijdsgroep met vragen uit 45-64 jarigen. De vragen gaan vooral over inkomen, wonen, woonomgeving en juridisch.

In Boschveld is een buurthuis, ouderkindcentrum, ouderensteunpunt en wijkp-laats van het pastoraal werk. Op al deze locaties vinden activiteiten plaats voor bewoners. Het huidige buurthuis huisvest ook veel stedelijke activiteiten. Bij de nieuwbouw van de BBS in Boschveld worden het buurthuis, het ouder-kindcentrum en de activiteiten van het pastoraal werk onder één dak gebracht. In Deuteren wordt een activiteitencentrum gebouwd. Deze nieuwbouw gaat eind 2009 de functie van het huidige buurthuis vervangen. In Kruiskamp ligt So-ciaal Cultureel Centrum (SCC) de Helftheuvel. Dit centrum vervult door zijn goede faciliteiten ook stedelijk een rol. De (Turkse) moskee Orhan Gazi organi-seert allerlei activiteiten voor haar bezoekers, maar heeft ook haar deuren geopend voor het huisvesten van buurtactiviteiten. De jongeren en vrouwenac-tiviteiten in de keet naast de moskee vragen om een betere - en definitievere - ruimte. Het pand van de Mix in Schutskamp vervult een rol voor buurtactivit-eiten tot de nieuwbouw van de 3 BBS-en gereed zijn in 2011.

Jongerenactiviteiten in West vinden nu vooral plaats in de Mix. Per 2010 is waarschijnlijk nieuwbouw gereed in de Eendenkooi. In dit jongerencentrum moeten allerlei faciliteiten komen zodat het ook een wijkfunctie gaat vervullen. Nu blijkt in de praktijk dat de Mix vooral gebruikt wordt door Marokkaanse jongeren en dat het lastig is ook andere jongeren aan te trekken. Verder is er in Deuteren tijdelijk een jongerenruimte ingericht in het pand naast de wijkwinkel. In Boschveld wordt in 2009 in de kelder van het buurthuis ook een ti-jdelijke jongerenruimte ingericht voor jongeren in Boschveld. Deze ruimte is beschikbaar tot de nieuwe wijkjongerenaccommodatie gereed is.

Voor ouderen worden door Divers activiteiten georganiseerd in SCC de Helftheuvel. Andere activiteiten voor ouderen vinden plaats in de Mix in de Kruiskamp, Steunpunt de Westhoek en in woonzorgcentrum de Taling.

VeiligheidDe veiligheidsindex in West is verbeterd in 2008 en bevindt zich op het hoogste niveau sinds 2002. Zo is overlast door jongeren behoorlijk afgenomen. De vaste overlastlocaties zijn in het afgelopen jaar veelvuldig bezocht door de politie. Daarbij heeft zij actief opgetreden en teruggekoppeld naar melders. In de wijk zijn daarnaast veel wijkspeelplaatsen geopend, waardoor de overlast van de oudere jeugd ter plekke aanzienlijk is afgenomen. Er zijn echter ook signalen dat een aantal jongeren mobieler is geworden door het behalen van een rijbewijs en nu elders overlast veroorzaakt. In de wijk is één criminele jeugdgroep actief. Daarnaast bevinden zich in de wijk een drietal overlastgevende jeugdgroepen. West is nog steeds de wijk waar de onveiligheidsgevoelens het hoogst zijn in vergelijking met andere wijken. Geweld komt er relatief vaak voor. Dit geldt ook voor de inbraak in woningen.

De veiligheidsindex van Boschveld/Deuteren bevindt zich in 2008 op de beste positie sinds 2002. Dit ondanks een forste stijging van het aantal auto-inbraken in Boschveld en het Paleiskwartier het afgelopen jaar. Daar staat tegenover dat de drugsoverlast in beide gebieden aanzienlijk is gedaald. In Boschveld speelde de ‘Veiligheidsaanpak Winkelcentrum Boschveld’ hierbij een belangrijke rol. Onder andere door het realiseren van cameratoezicht in het winkelcentrum.

De illegale stort in Boschveld/Deuteren is het hoogst in de hele gemeente en ook ten aanzien van vervuiling scoort het gebied slecht. Boschveld/Deuteren is tevens het gebied binnen de gemeente waar bewoners het vaakst klagen over parkeeroverlast. Daarnaast doen zich in Boschveld veel meldingen/klachten voor met betrekking tot verkeersmeubilair. Tenslotte nam in Deuteren in het afgelopen jaar het aantal vernielingen toe. De toename komt voor een groot deel op het conto van het nieuwe jeugdhonk aan de Baksvelstraat. Sinds tussenkomst van politie, de instelling van een beheersgroep en een verruiming van de openstelling van het jeugdhonk, zijn er geen vernielingen meer gepleegd.

In de Schutskamp/Kruiskamp worden veel telefooncellen/bushokjes vernield en ligt er vaak rommel op straat. In de Schutskamp nam het aantal winkeldiefstallen toe. In de Kruiskamp is het aantal woninginbraken na een aanvankelijke daling in 2007 weer toegenomen in 2008. In de Zeeheldenbuurt is de woningcorporatie Zayaz bezig met herstructurering. Mede als gevolg van de uitplaatsing van de bewoners en tijdelijke bewoning door Ad Hoc is in 2008 het aantal woningen auto-inbraken vooral in dit deel van de Kruiskamp toegenomen. Diverse partijen, zoals de politie en Zayaz, hebben de handen ineengeslagen om de veiligheid in de Zeeheldenbuurt te vergroten. Huiselijk geweld blijkt in de Schutskamp/Kruiskamp iets meer voor te komen dan gemiddeld. 12% van de bewoners zegt de afgelopen twee jaar wel eens geconfronteerd te zijn met huiselijk geweld. Gemiddeld is dit 9%..

Sociale wijk

BD SK West Stad Overlastindicator WMO (schaal 0-1000 17 12 Veiligheidsindex (schaal 1-25) 16,5 18,4 Perceptie verloedering 5,0 6,5 5,6 4,7 Perceptie overlast 3,4 4,1 3,9 3,3 % vaak onveilig 3 5 4 2 % geconfronteerd met huiselijk geweld 7 12 9 9 Incidenten huiselijk geweld per 1.000 inw. 5 5

BD SK West Stad % (zeer) tevreden winkels dagelijkse boodschappen 60 94 74 73 % (zeer) tevreden OV 58 83 72 58 % (zeer) tevreden speelmogelijkheden kinderen 53 49 48 55 % 55+ (zeer) tevreden voorzieningen ouderen 30 49 42 38 Rapportcijfer voorzieningen in de eigen buurt 6,5 7,2 6,8 6,9

Boschveld Deuteren

Schutskamp/ Kruiskamp

West Hertogen-bosch

Sociale samenhang 5,8 5,5 5,6 6,0 Sfeer in eigen buurt 6,5 6,4 6,5 6,9 Tolerantie 6,5 6,3 6,5 6,9 Leefbaarheid in eigen buurt 6,7 6,6 6,7 7,2

7

1210

0807

06

11

09

04 03

05

0102

12 Engelen

10 Maaspoort




05 Rosmalen Zuid


Wijken

Buurten

Legenda

Sportaccomodatie

Zaalsportaccomodatie

Openluchtaccomodatie

Zwembad

Overige sportaccomodatie

Sportvereniging

Sportpunt

Sociaal cultureel centrum

Bibliotheek

Bioscoop

Museum

Theater

Groot bedrijf (> 250 w.p.)

Wijkspeelplaats

8

Sociale kijk op de wijk - West, oktober 2009

Betrokkenheid De betrokkenheid van de bewoners bij wijk West ligt iets onder aan het gemiddelde van de stad. Het aandeel dat zich actief wil inzetten voor de buurt is met 11% gelijk aan het gemiddelde. Het aandeel dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de buurt ligt iets lager.

Verder geeft 9% van de ouderen in West aan dat ze bereid zijn om mee te werken aan het opstellen van buurtplannen om de buurt te veranderen en te verbeteren. Ook dit is iets lager dan gemiddeld. 34% van de inwoners van ’s-Hertogenbosch verricht wel eens vrijwilligerswerk. In West is dit 30%.

In West zijn twee wijkraden actief: het onafhankelijk buurtplatform Boschveld (OBB) en de stichting wijkraad West. De eerste richt zich op Boschveld, terwijl de stichting wijkraad West zich op de hele wijk West richt. West heeft ook een actieve wijktafel.

Deuteren heeft een buurtplatform en Schutskamp heeft een actieve bewonersgroep. In de buurten Boschveld, West 2 en Kruiskamp zijn buurtvader comités. Zij spreken jongeren aan op hun gedrag. In Boschveld zijn ook straatcontactpersonen actief.

Ook is er een Turkse Sociaal Culturele Vereniging en Marokkaanse Comités voor Kruiskamp, Schutskamp/Deuteren en Boschveld.

In het Paleiskwartier is een actieve bewonersgroep: Wijkbelangen Paleiskwartier.

Sport Het aandeel bewoners dat regelmatig sport, ligt lager dan gemiddeld. Het aandeel inwoners dat de beweegnorm haalt is wel ongeveer gelijk aan het stedelijk gemiddelde. De top drie van sporten in West is: 1. fitness conditie 2. wandelsport 3. zwemsport

Belangrijke sportvoorzieningen in West zijn het tennispark en het sportpark de Schutskamp, de sporthal in de Schutskamp en gymzalen in de Rijzertlaan en de Jan Olieslagerstraat. Aan sportaanbod is hier onder andere tennis (2x), atletiek, voetbal (2x), fitness, tafeltennis, schermen en een aantal binn-nensporten. In de Brabanthallen worden ook sportevenementen (zoals Indoor Brabant) georganiseerd. Ook vindt hier jaarlijks de kindervakantieweek plaats.

In de openbare ruimte vervult het Cruyff Court aan de Kooikersweg en de voet-balkooi aan de Copernicuslaan een belangrijke rol. Het voetbalveld aan de Kooiersweg wordt zo goed gebruikt, dat er bij de sprankelplek een tweede voet-balveld komt

Servicepunt Sport en Bewegen is actief in Boschveld, Deuteren, de Kruiskamp en de Schutskamp. Vakleerkrachten geven een aantal dagdelen per week op de basisscholen bewegingsonderwijs. Daarnaast zijn er vakleerkrachten actief die activiteiten in de buurt organiseren en coördineren voor 4-12 jarigen. Voor 12-21 jarigen zijn buurtsportmedewerkers actief zowel op het voortgezet onderwijs (Duhamel College en praktijkschool de Rijzert) als in genoemde buur-ten. Als onderdeel van het voetbalproject Doelbewust zijn in West bijvoorbeeld vier voetbalteams gestart: Boschveld Boys 1 en 2, Schutskamp Boys en Campo Cruz. Inmiddels is ook Boschveld Girls van start. Naast deze activiteiten is er een tienerclub, het project ‘sport allochtone meiden’ en het Cruijffcourt activiteiten programma.

Voor de leeftijdsgroep 55 jaar en ouder worden er lessen MBvO-gym, MBvO-werelddans, MBvO-gezond bewegen en SvO georganiseerd. In totaal 16 lesuren per week. De locaties zijn: Steunpunt West, SCC De Helftheuvel, Sporthal De Schutskamp en de gymzaal van De Rietlanden. Ook derden hebben aanbod voor 55-plussers, zowel overdag als ’s avonds. Er zijn meer-dere fietsgroepen en er wordt ook yoga gegeven.

Sportpark de Schutskamp is beoogd als sportpunt. Zowel in Boschveld als in Kruiskamp komt een nieuwe Brede Bossche School. In BBS Boschveld is een gymzaal voorzien en in BBS Kruiskamp een sportzaal en een gymzaal.

CultuurBewoners zijn niet alleen op het gebied van sport minder actief, ook cultureel is men minder actief dan gemiddeld. Men bezoekt (iets) minder voorstellingen, musea en bioscopen. Daarnaast is – ondanks de bibliotheek in de Helftheuvel – maar 17% lid van de bibliotheek. De BBS in Boschveld heeft een goede naam opgebouwd met haar bibliotheekhoek. De uitleen aan kinderen is hier het hoogst van alle scholen de stad. In de nieuwe BBS Boschveld komt dan ook een uitgebreidere bibliotheekfunctie.

Muzikale en muzikaal educatieve activiteiten van de Muzerije en Muziekcentrum de Toonzaal worden opgezet via het City Change Centre en bieden voor de kwaliteit van het kunstaanbod in Boschveld bijzondere aanknopingspunten. De Muzerije is al actief in BBS Boschveld via pluspakketten en Kunst & Klas.

Amateurverenigingen die actief zijn in SCC de Helftheuvel zijn accordeonvereniging Blijleven en het PTT gemengd koor. In het centrum wordt lijn- en werelddans voor 50plussers gegeven en ook is er ruimte voor kantklossen, radio-amateurs, tekenen, schilderen en aquarelleren. In buurthuis Boschveld worden allerlei activiteiten voor en door bewoners georganiseerd. Er zijn danscursussen voor peuters en oudere kinderen. Boschveld heeft een wijkkrant en een kinderraad.

De komst van het Makershuis naar Boschveld (DTP loods) biedt ook kansen voor culturele activiteiten van en voor bewoners. Eind 2009 worden er in Boschveld ook op twee plekken Makerstuinen ontwikkeld.

West herbergt vele culturele instellingen zoals de digitale werkplaats en een ateliercomplex aan het Paardskerkhof. Ook het SM’s, Het Koning Willem I college, AKV St. Joost zijn gehuisvest aan de onderwijsboulevard. In het TNT gebouw is een kunstenaarsinitiatief gevestigd. De Gruyterfabriek geldt als centrum van creatieve bedrijvigheid. De Brabant Hallen bieden ruimte voor congressen en grootschalige concerten.

West heeft een elftal kunstwerken in de openbare ruimte.

BedrijvigheidBewoners in Boschveld hebben zelf een soort martktplaats opgezet: De Boschveldjes. In 2009 wordt dit (bij de wijkwinkel) gekoppeld aan een talentenbank van bewoners die elkaar vooruit kunnen en willen helpen. Op termijn is de wens dit te laten uitgroeien naar een buurtservicebedrijf, waarin ook via werkervaringsplekken bewoners elkaar vooruit helpen of voor bijvoorbeeld bedrijven zoals corporaties klussen doen in de openbare ruimte.

Actieve wijk

BD SK West ’s-Hertogenbosch

% actieve inzet buurt 10 11 11 11

% ouderen bereid mee te werken aan verbeteren en veranderen van de buurt

6 8 9 11

% ouderen niet bereid mee te werken aan verbeteren en veranderen van de buurt

49 52 51 44

% dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de eigen buurt

72 74 74 80

% interesse in bijwonen vergadering - - 18 23 % vergadering bijgewoond - - 12 11 % 18-35 jr vrijwilligerswerk - - 22 25 % 36-54 jr vrijwilligerswerk - - 21 36 % 55+ vrijwilligerswerk - - 42 38

West ’s-Hertogenbosch % dat regelmatig sport 55 68 % dat beweegnorm haalt (zomer) 55 50 % dat beweegnorm haalt (winter) 39 37

West ’s-Hertogenbosch % lid bibliotheek 17 21 % bezoek voorstelling� 51 63 % bezoek musea� 59 61 % bezoek bioscoop� 56 64

West ’s-Hertogenbosch Aantal vestigingen 1.442 9.992 Aantal werkzame personen 17.359 99.681

9

1210

0807

06

11

09

04 03

05

0102

12 Engelen

10 Maaspoort




05 Rosmalen Zuid


Wijken

Buurten

Legenda

Peuterspeelzaal

Kinderdagverblijf

VSO/BSO/NSO

Basisschool

VMBO

MBO

HAVO/VWO/VO

HBO

Speciaal onderwijs

Volwasseneneducatie

Ouder Kind Centrum

10

Sociale kijk op de wijk - West, oktober 2009Sociale kijk op de wijk - West, oktober 2009 11

In West wonen ruim 5.500 jongeren tussen de 0 en 24 jaar. Dit is 28% van de bevolking. In ’s-Hertogenbosch is dit gemiddeld 29%. Het aandeel 20-24 jarigen ligt in West hoger dan gemiddeld. Dit komt onder andere door de studentenhuisvesting in Paleiskwartier, en daarnaast huren veel jongeren via sociale woningbouw, particuliere studentenverhuur en antikraak in Boschveld, Deuteren en Schutskamp.

Voorschoolse opvang en basisonderwijsIn West zijn 5 peuterspeelzalen geregistreerd, het aantal kindplaatsen is 225. Er zijn 5 kinderdagverblijven, met in totaal 152 HDO (hele dag opvang) en 50 BSO plaatsen. Er is 1 gastouderbureau.

In West zijn 7 basisscholen. De inwoners van West geven aan minder tevreden te zijn over het basisonderwijs in de wijk. Vooral in Boschveld/ Deuteren zijn de bewoners minder tevreden over de basisscholen. In West is de bouw gepland van 3 Brede Bossche Scholen (BBS). Eén in Boschveld en twee in de Kruiskamp. De ontwikkeling van de BBS-en beoogt ertoe bij te dragen dat het basisonderwijs in de buurt verschiet van ‘zwart’ naar een afspiegeling van de buurt. Vier scholen hebben schakelklassen: 't Bosch- veld, Mgr Bekkersschool, De Ontdekking en Paus Johannes.

Van de basisschoolleerlingen wonend in de wijk, gaat 83% in West zelf naar één van de basisscholen. De kinderen uit West die in andere wijken op school zitten, gaan voornamelijk naar het L.W. Beekman of de Bossche Broek in de Binnenstad en het Antonius Abt in Engelen. Van alle kinderen die in West naar school gaan, is 92% afkomstig uit West. Van de leerlingen die van buiten de wijk komen, gaat 43% naar basisschool Imam Albogari.

Voortgezet onderwijsIn West zijn vier scholen voor voortgezet onderwijs: De Rijzert (vmbo), Duhamel (vmbo), Jeroen Bosch College (vmbo-t, havo, vwo) en het Stedelijk Gymnasium. De scholen hebben een stedelijke functie.

Eén op de vijf jongeren uit West maakt zich wel eens zorgen over de toekomst. Dit is meer dan gemiddeld in ’s-Hertogenbosch. De jongeren hebben even vaak als gemiddeld in de gemeente een dagbesteding (school en/of werk). West telt echter de meeste vroegtijdige schoolverlaters van ’s-Hertogenbosch. In het schooljaar 2008-2009 zijn 150 jongeren uit de wijk voortijdig met school gestopt. Dit is 24 procent van alle vroegtijdig schoolverlaters in de gemeente. Volgens professionals is er in Boschveld en Deuteren een relatief hoog schooluitval in het vervolgonderwijs.

West telt 11 van de 42 deelnemers van Trajecten Op Maat (T.O.M.). T.O.M. is voor jongeren die niet werken en niet naar school gaan en houdt rekening met wat jongeren willen en kunnen. Jongeren worden persoonlijk begeleid bij het vinden van een opleiding, school of werk.

BeroepsonderwijsWest is de belangrijkste locatie voor vervolgonderwijs in ’s-Hertogenbosch. Het Koning Willem Ι College heeft drie dependances en biedt middelbaar beroeps onderwijs aan in verschillende richtingen. Het Helicon is een Mbo-onderwijsinstelling in de groene sector.

De onderwijsboulevard telt vier locaties voor hoger beroeps onderwijs. Avans Hogeschool biedt onderwijs op Hbo-niveau in verschillende richtingen. Het Avans heeft een aparte locatie voor de Academie voor Kunst en Vormgeving. Naast de Avans zit de hogere agrarische school (HAS) en een lerarenopleiding voor de groene sector de STOAS.

Speciaal onderwijsIn West zijn drie voorzieningen voor speciaal onderwijs: het Overpad, de Klimop en de Rietlanden. In de wijk wonen 181 kinderen en jongeren die op het speciaal (voortgezet) onderwijs zitten. Dit is 18% van het totale aantal kinderen en jongeren uit ’s-Hertogenbosch dat speciaal onderwijs volgt. Het merendeel van de kinderen gaat in West zelf naar school. Van de kinderen die buiten de wijk speciaal onderwijs volgen, zit het grootste gedeelte op de Herman Broerenschool (34).

(Volwassenen) educatie en ontplooiingHet Koning Willem Ι College, Helicon, Avans, HAS en STOAS bieden ook volwassenenonderwijs aan. Deze hebben een regionale functie.

Het Koning Willem Ι College geeft taalles in het buurthuis Boschveld en op het Jeroen Bosch College op de Kooikersweg. Daarnaast wordt er in het buurthuis Boschveld nog extra taalles gegeven voor allochtonen.

Op BBS Boschveld en BBS de Kruiskamp worden computercursussen gegeven. Ook op SCC de Helftheuvel worden computercursussen gegeven aan 40-plussers en kapperscursussen.

Het Ouder Kind Centrum (OKC) ‘Dubbel en dwars” in Boschveld is een belangrijke voorziening in het licht van de emancipatie en integratie van vooral allochtone vrouwen. In 2009 volgen 30 vrouwen een ontwikkeltraject. Ook ligt komend jaar in Boschveld het accent op de rol van vaders in de opvoeding. Door het OKC worden ook opvoedcursussen gegeven.

InburgeringVan alle 18-64 jarigen in ’s-Hertogenbosch is 3% inburgeringsplichtig. Dit aandeel is in West veel hoger (en ook het hoogst van alle wijken): 7%. Relatief gezien is de grootste groep inburgeringsplichtigen in West de groep ‘overige niet westerse allochtonen’, gevolgd door de Turkse en Marokkaanse allochtonen. Van de eerste groep is 35% inburgeringsplichtig, van de Turken 33% en de Marokkanen 26%. In totaal woont 39% van alle inburgeringsplichtigen in West.

Van alle 18-64 jarigen in ’s-Hertogenbosch is 8% inburgeringsbehoeftig. In West ligt ook dit aandeel veel hoger: 14%. Absoluut gezien zijn de vier grootste inburgeringsbehoeftige groepen in West de ‘westerse allochtonen’, Marokkanen, Turken en ‘overige niet westerse allochtonen’. In totaal woont 24% van alle inburgeringsbehoeftigen in West.

Lerende wijk

Totaal 0 t/m 24

jaar

% 0 t/m 4

jaar

% 5 t/m 9

jaar

% 10 t/m 14 jaar

% 15 t/m 19 jaar

% 20 t/m 24 jaar

Boschveld 871 22 15 12 16 35 Paleiskwartier 418 9 1 1 17 72 Willemspoort 1 0 0 0 0 100 Deuteren 322 19 18 17 17 29 De Moerputten 80 33 15 19 10 24 De Schutskamp 1.158 18 16 18 20 28 De Kruiskamp 2.535 19 20 19 20 22 De Rietvelden oost 25 20 12 12 4 52 De Rietvelden west 4 50 0 25 0 25 Veemarktkwartier 11 9 18 18 55 0 Ertveld 89 16 17 10 21 36 WEST 5.514 19 17 16 19 30 's-Hertogenbosch 39.412 20 20 19 19 22

West ’s-Hertogenbosch % jongeren met een dagbesteding (12-24 jr) 98 98

Aantal deelnemers Trajecten Op Maat 11 42 Aantal vroegtijdig schoolverlaters 150 619

% jongeren dat zich vaak/altijd zorgen maakt over de toekomst (12-24 jr)� 20 13

West ’s-Hertogenbosch % Inburgeringsbehoeftig 14 8 % Inburgeringsplichtig 7 3 % Geen inburgeraar 79 89

BD SK West ‘s-Hertogen-bosch

% (zeer) tevreden basisonderwijs 35 67 47 60 % basisschoolleerlingen dat in de eigen wijk naar school gaat

83 84

1210

0807

06

11

09

04 03

05

0102

12 Engelen

10 Maaspoort




05 Rosmalen Zuid


Wijken

Buurten

Legenda

Huisarts

Apotheek

Thuiszorg

Wijkverpleging

Ziekenhuis

Overige gezondheidszorg

Wijkmaatschappelijk werk

Consultatiebureau

Verzorgings-/Verpleeghuis

Voorziening voor bijzondere groepen

12


GezondheidszorgBewoners in West beoordelen hun eigen gezondheid minder goed dan gemiddeld. Daarnaast geeft eenvijfde van de bewoners aan (af en toe) beperkt te worden door hun gezondheid bij dagelijkse bezigheden. Dit is meer dan gemiddeld. Ook het (ernstig) overgewicht is een aandachtspunt in West: het percentage bewoners met (ernstig) overgewicht is 48%.

In delen van West bestaat nog de burenhulp. Vooral in de buurten Boschveld en Deuteren is dit nog het geval. In West geeft 19% van de bewoners wel eens mantelzorg. In ’s-Hertogenbosch is dit gemiddeld 21%, waarvan 8% dit als belastend ervaart. In West is dit 17%. Uit contacten in de wijk weten we dat vooral bij Marokkanen en Turken familiezorg een belangrijk issue is.

Er zijn bewegingen in de eerstelijnszorg. Nu aanwezige eerstelijnszorg is geïnteresseerd om te verhuizen naar Boschveld en daar samen met onder andere de apotheek een gezondheidscentrum te vestigen. Ook zijn er plannen om het gezondheidscentrum in de Helftheuvelpassage uit te breiden.

In West komen twee Wijkpleinen: één in Boschveld en één in Schutskamp/ Kruiskamp. Onbekend is nog waar. Bij de Wmo draait het erom dat bewoners kunnen aankloppen met vragen over sociale voorzieningen op het gebied van wonen, zorg, welzijn, etc. En het is de plek voor bewoners die actief willen zijn in de buurt zoals burenhulp. In Boschveld heeft een aantal organisaties zoals Zayaz, Divers, MEE en Juvans elkaar al gevonden. Zij willen ‘onder één dak’ samenwerken. Ook het ‘Wmo-proof’ maken van de bestaande wijkwinkel is begonnen. Bewoners kunnen al terecht in de wijkwinkels Helftheuvel en Boschveld.

Het aandeel cliënten bij Juvans is tussen 2007 en 2008 toegenomen van 319 naar 374. Juvans heeft met name cliënten in Kruiskamp (154), Boschveld (88), Schutskamp (86) en Deuteren (27). De meest voorkomende problemen zijn bestedingen (57), ‘overige’ psychische problemen (36), verwerking (29) en huisvesting (28). In de Kruiskamp heeft een aantal cliënten een achtergrond met huiselijk geweld (8). In West wonen 42 multiprobleemgezinnen.

Verder ligt in West het Willem Alexander Ziekenhuis dat onderdeel is van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Het Willem Alexander, het Carolus en Groot Ziekengasthuis in de stad worden samengevoegd op de locatie van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (800 bedden). Dit wordt een zorgpark waar tal van medische en zorgvoorzieningen worden samengebracht.

Kind en gezinDe kinderen en jongeren in West zijn ongeveer even vaak gezond als gemid-deld in de gemeente. Wel hebben kinderen en jongeren vaker overgewicht: 25% van de kinderen en jongeren heeft overgewicht, terwijl dit gemiddeld 14% is. Het overgewicht is onder jongeren (12-17 jarigen) iets hoger dan onder kinderen (4-11 jarigen).

Eind 2009 opent het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in West haar deuren. Het CJG is het adres voor kinderen, jongeren, ouders en opvoeders met vragen over opvoeding en opgroeien. Deskundige medewerkers denken met bezoekers mee, geven praktische tips en kijken welke oplossing het beste bij iemand past. Deze hulp is gratis. Het CJG werkt samen met instellin-gen voor (jeugd)gezondheid, (jeugd)welzijn, onderwijs, geestelijke gezond-heidszorg, verslavingszorg en maatschappelijk werk.

Ouderen In West zijn 62 seniorenpluswoningen (De Taling) en 593 seniorenwoningen. Deze woningen zijn allen in het bezit van BrabantWonen en Zayaz. Volgens de prognose uit de nota ‘ouderen in de wijk’ is er in 2015 be- hoefte aan 273 seniorenpluswoningen en 180 seniorenwoningen. De Van Neijnsel Groep is nu de grootste zorgleverancier in de wijk. Zij heeft onder andere De Taling (intramurale zorg) en ouderensteunpunt de Westhoek.

In Boschveld is Zayaz trekker van het project woonzorgzone Boschveld. Dit is één van de vier woonzorgzones in ’s-Hertogenbosch. Dit project gaat over het optimaliseren van de burenzorg en de extramurale zorg. Er zijn inmiddels veel gesprekken met senioren en gehandicapten in de buurt geweest. De eerste twee Wijkpleinen komen in de Helftheuvel & Rosmalen. In deze Wijkpleinen werken allerlei professionals samen. In Schutskamp/ Kruiskamp zijn zowel Brabant Wonen (met Brabant Zorg) en Zayaz (met Van Neijnsel Groep) plannen aan het ontwikkelen om de zorg in Kruiskamp en Schutskamp te optimaliseren. Brabant Wonen wil hier gaan experimenteren met verschillende typen woningen en zorg.

Woonzorgcentrum De Taling bevat 30 verpleegplaatsen, 60 verzorgings- plaatsen en heeft 62 aanleunwoningen. In dit woonzorgcentrum kunnen ook bewoners uit de wijk terecht voor de middag of avondmaaltijd of deel- name aan activiteiten. Ook wordt vanuit de Van Neijnsel Groep service en dienstverlening gegeven aan bewoners uit de wijk op het vlak van huis- houdelijke en persoonlijke verzorging of ondersteuning bij dagelijkse zaken. Vanuit Steunpunt de Westhoek wordt door Van Neijnsel Groep ism vrij- willigers en organisaties zoals Divers informatie geboden, activiteiten georganiseerd en cursussen opgezet.

Bijzondere groepen en gehandicaptenTwintig procent van alle eenheden voor bijzondere groepen is gelegen in West. De twee grootste groepen zijn de verstandelijk gehandicapten die onzelfstandig wonen (31% van het totaal in de gemeente) en lichamelijk gehandicapten die zelfstandig wonen (81% van het totaal).

In 2007 was er een hostel gepland in de Kruiskamp. Het hiervoor aangewezen pand is vermoedelijk door bewoners in brand gestoken. Daarna is van de locatie afgezien en is een stedelijk traject gestart voor het kiezen van vijf nieuwe locaties. De eerste twee locaties zijn bekend: in Zuid en Hintham.

ArmoedeHet aandeel lage inkomens is vooral hoog in Deuteren (19,4%) en Boschveld (18,6%). In de andere buurten is het aandeel huishoudens met een laag inkomen ook hoog, maar slechts iets boven het stedelijk gemiddelde. In Boschveld is het gemiddeld gestandaardiseerd huishoudens- inkomen het laagst.

Zorgzame wijk

West ’s-Hertogenbosch % dat eigen gezondheid (zeer) goed of uitstekend noemt 81 87 % (af en toe) beperkt door gezondheid bij dagelijkse bezigheden 21 18 % (ernstig) overgewicht 48 42 % dat hulp nodig heeft 21 20 % dat hulp nodig heeft en krijgt 11 13

Score zelfredzaamheid 8,1 8,5 % 18-35 jr mantelzorg 14 11 % 36-54 jr mantelzorg 23 22 % 55+ mantelzorg 18 27

West ’s-Hertogenbosch % (zeer) gezonde kinderen (0-11)� 95 96 % (zeer) gezonde jongeren (12-24) 86 84 % (ernstig) overgewicht 4-17 jarigen 25 14

Eenheden

Bos

chve

ld

Deu

tere

n

Kru

iska

mp

Schu

tska

mp

Tota

al

% v

an g

emee

nte

Org

anis

atie

Psychisch kwetsbaren(onzelfstandig)

8 4 12 7% Reinier van Arkel

Jongeren (onzelfstandig) 4

2 6 7% Stichting Oosterpoort

Lichamelijk gehandicapten(zelfstandig)

22 4 16 42 81% VLG, st. Fokus enCello

Verstandelijk gehandicapten(zelfstandig)

20 2 22 21%

Verstandelijk gehandicapten(onzelfstandig)

16

42 58 31%

Philadelphia, Cello enPrisma

Totaal 46 4 42 48 140 20% % van gemeente 6% 2% 8% 5% 20%

Boschveld/ Deuteren

Schutskamp/ Kruiskamp

West ’s-Hertogen-bosch

% tevreden 55+-ers voorzieningen ouderen 30 49 42 38

Rapportcijfer 55+-ersleefbaarheid in de buurt 6,2 6,9 6,7 7,2

Bos

chve

ld

Deu

tere

n

Schu

tska

mp

Kru

iska

mp

Wes

t

’s-H

erto

gen

bosc

h

% huishoudens laag inkomen 18,6 19,4 13,6 10,5 13,0 9,5

Gemiddeld gestandaardiseerdhuishoudens inkomen (€) 17.800 18.100 18.600 19.400 19.800 22.100

Sociale kijk op de wijk West - s-Hertogenbosch · is met 23% relatief hoog. In de hele gemeente is...

Documents

Transcript of Sociale kijk op de wijk West - s-Hertogenbosch · is met 23% relatief hoog. In de hele gemeente is...