Roos van Leary

InleidingOm een idee te krijgen hoe de klas jou als docent ziet en om bewuster te worden van je eigen houding voor de klas is het mogelijk om een vragenlijst over je in te laten vullen. Wij kregen van de universiteit de ‘vragenlijst voor interpersoonlijk leraarsgedrag’ aangereikt. De leerlingen moesten anoniem 77 vragen over het gedrag van hun docent beantwoorden waarna op basis van deze antwoorden een grafiek gemaakt kon worden die de docent in kaart zou brengen. Deze vragen zijn ingedeeld naar het idee van ‘de roos van Leary’, waar de roos de grafiek voorstelt. Deze roos is grof gezegd ingedeeld in twee met elkaar kruisende assen, de horizontale as die de machtsdimensie aangeeft (met boven dominantie en onder onderwerping) en de verticale as die de nabijheidsdimensie aangeeft (met links vijandigheid en rechts genegenheid). Als docent kun je ook ergens tussenin vallen, bijvoorbeeld wel dominant, maar ook vijandig; dit heet dan boven/tegen (BT)

Mijn klassenIk heb de vragenlijst door twee klassen in laten vullen. Ik dacht dat er verschillende resultaten uit zouden komen, het leek mij dan interessant de verschillende uitkomsten van de twee verschillende klassen met elkaar te vergelijken. Dit was echter niet het geval.De eerste klas waar ik de vragenlijst af heb genomen was klas V2C (figuur 1), tweetalig VWO in het Engels. Bij deze klas ben ik wat later begonnen als een echte ‘stagiaire’, één dag in de week. Later heb ik deze klas helemaal overgenomen. Vaak vond ik ze best druk en had daarom het gevoel dat ik best af en toe streng moest zijn. Ik moet zeggen dat ik me erg aan ze ben gaan hechten, maar het was niet liefde op het eerste gezicht.De andere klas die ik de lijst in heb laten vullen is klas 1H, ook tweetalig VWO. Dit was mijn eerste klas al heel vroeg in het jaar en die heb ik ook vrij snel helemaal over genomen. Dit is echt mijn klasje, mijn kindjes. Ik heb het gevoel dat ik ze goed ken en ben echt dol op ze! Ik ben wel bang dat ze de lijst te positief ingevuld hebben omdat ze graag willen dat ik blijf en het idee hadden dat het een soort ‘test’ van de school was over of ik wel goed genoeg was (hoewel ik van te voren uit heb gelegd dat dat niet het geval was en dat het van groot belang was dat ze de lijst naar waarheid in zouden vullen. Vandaar de anonimiteit die met deze enquête samen gaat). Verder heb ik zelf ook de lijst ingevuld zoals ik denk zelf als docent voor de klas sta en ook hoe ik denk dat de ideale docent zou moeten zijn.

BS leidend

SB vriendelijk

SO begrip

OS ruimte

OT onzeker

TO wantrouwend

TB agressief

BT streng

Mening docent SilkeMeningen leerlingen V2C

Figuur 1. Roos van Leary klas V2CIn de figuur is de roos van Leary afgebeeld zoals aangegeven door klas V2C (beige) samen met de roos die mijn zelfbeeld representeert (blauw). De binnenste ring staat voor eenheid 1, de buitenste voor 4.

BS leidend

SB vriendelijk

SO begrip

OS ruimte

OT onzeker

TO wantrouwend

TB agressief

BT streng

Mening docent SilkeMening leerlingen 1H

Figuur 2. Roos van Leary 1HIn de figuur is de roos van Leary afgebeeld naar het idee van de leerlingen van 1H (beige) samen met de roos die mijn zelfbeeld representeert (blauw). De binnenste ring staat voor eenheid 1, de buitenste voor 4.

BS leidend

SB vriendelijk

SO begrip

OS ruimte

OT onzeker

TO wantrouwend

TB agressief

BT streng

Mening eigen prestatieIdeale docent

Figuur 3. Roos van Leary IdeaalIn de figuur is de roos van Leary afgebeeld naar mijn eigen idee over mezelf (blauw) samen met de roos gevormd naar mijn idee van een ideale docent (beige). De binnenste ring staat voor eenheid 1, de buitenste voor 4.

EvaluatieVolgens de rozen van zowel klas V2C als klas 1H ben ik vooral een BS (leidend) SB (helpend/vriendelijk) en nog een beetje SO (begrijpend). Volgens de literatuur (klapper) is een docent BS (leidend) een docent die ziet wat er gebeurt, leidt, zelfverzekerd optreedt, structureert, duidelijk uitlegt, zijn bedoelingen duidelijk maakt en boeiend en enthousiast vertelt. Een docent SB (helpend/vriendelijk) helpt, toont belangstelling, stelt zich redelijk op, gedraagt zich vriendelijk of zorgzaam, kan tegen een grapje en biedt vertrouwen. Een SO (begrijpend) docent is een docent die geïnteresseerd is, luistert, meeleeft, soepel is, begrip toont, bereidt is opnieuw uit te leggen, compromissen sluit, geduldig is en open staat. Ik vind dit wel erg veel lof! Ik herken mij graag in deze eigenschappen maar geloof niet dat ik er al helemaal ben. Hopelijk ben ik wel op de goede weg.

Wat ik heel interessant vind aan deze opdracht is dat wat er uit komt helemaal niet zo verschillend is. Ik dacht dat klas V2C mij een stuk strenger zou vinden en dat ik daar minder hoog zou scoren op vriendelijk en begripvol. Wel leuk om te zien dat ik daar wel als iets strenger wordt gezien, zelfs richting agressief. Nu ben ik wel van mening dat ‘aggressief’ een wat sterke uitdrukking is voor de situatie. Alsnog scoor ik, ook bij klas V2C erg laag bij de richtingen ‘tegen’ en ‘onder’ en zien ze me vooral als leidend vriendelijk en begripvol.Als je dan kijkt naar de roos van 1H zie je dat het scherpe puntje richting ‘agressief’ ook verdwenen is en dat er nog een iets sterker gevoel van leiding is. Verder vind ik het leuk om te zien dat de klassen mij toch ongeveer zien zoals ik mezelf zie. Dat betekent dat ik een realistisch beeld van mezelf heb. Verder zie ik in de roos van mijn ideale docent dat ik toch nog iets strenger zou moeten zijn, iets meer leiding zou moeten geven en misschien iets aan ruimte terug zou moeten nemen. Dit vind ik wel grappig aangezien ik het zelf heel prettig vind als ik de ruimte krijg, maar dit betekent natuurlijk niet dat een goede docent per definitie veel ruimte geeft. Juist op de middelbare school (helemáál in de onderbouw) is enige sturing wel gewenst natuurlijk. Dat zou betekenen dat ik mijn beeld van de ‘ideale docent’ iets aan zou moeten passen en mijn gedrag al helemaal!Ik zou in de toekomst iets beter moeten letten op de ruimte die ik de leerlingen geef en per klas bepalen of dat gewenst is of niet. Verder zal ik me misschien toch iets strenger op moeten stellen, hoewel ik niet ontevreden ben over het resultaat van dit experiment.Wel besef ik dat ik best geboft heb met mijn klassen, ik heb het gewoon heel leuk met ze gehad, geen ellende of extreem moeilijke gevallen. Dan waren er misschien hele andere resultaten uitgekomen. Hier zal ik me in de toekomst misschien wel voor moeten wapenen.