Shared decision making in de huisartsenpraktijk

Hoe ga ik aan de slag?

Anneleen ClaesLeen LeroyKimberly NobelsSofie Willems

Promotor: Dr. Marc Van NulandAcademiejaar 2014-2015

2

Vanuit het perspectief van de arts…

• Wie vindt het belangrijk dat hun patiënten inspraak hebben in hun

behandeling?

3

Vanuit het perspectief van de patiënt…

• Wie heeft als patiënt al ervaren dat er een behandelingskeuze wordt

voorgesteld?

4

5

Inhoud

• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De Option Grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

6

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option Grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

7

Inleiding

• Verandering in de communicatie

Patiëntgerichte communicatie

- Meer betrokkenheid

- Aandacht voor wensen en voorkeuren

Partnerschap

8

Þ Shared decision making (SDM) of gedeelde besluitvorming

Gebruiksvriendelijk Aangepast aan patiënt Ev. Met beslissingshulp

o Hoe?

9

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option Grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

10

Methode

• Aanpak? o Kennismaking met SDM en ondersteunende

beslissingshulp (= Decision aids)o Rol binnen SDM?o Tekortkomingen voor gebruik?o Naambekendheid?

• Literatuurstudie

• www.optiongrids.org => Vertalen bestaande Option Grids rond NKO-problemen

• Finaal: Ontwikkeling interactieve tool

11

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option Grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

12

Wat is shared decision making?

Bron: Elwyn G et al 2012

Pat

erna

listis

ch • Wil van de arts

• Geen belang autonomie patiënt

Sha

red

deci

sion

mak

ing • Actieve rol

arts EN patiënt

• Autonomie v/d patiënt

Geï

nfor

mee

rde

keuz

e • Arts informeert

• Patiënt beslist

13

Wat is shared decision making? (2)

• 70% wil actief betrokken worden

• 30% laat keuze aan de arts

• Nut?o Hogere patiënttevredenheido Betere therapietrouwo Betere arts-patiënt relatieo Meer actieve participatie in beslissingsproceso Keuze dichter bij eigen waarden

• Chronische vs acute zorg

Bron: Elwyn G et al 2012

14

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

15

Ondersteunende hulpmiddelen

Face-to-face beslissingshulp

• Visueel• Kerninformatie• Training• Geen zelfstandig

gebruik door patiënt

• Bv: Option Grids

Onafhankelijke beslissingshulp

• Voor of na consultatie

• Overzichtelijk• Samenvattend• Zelfstandig gebruik

Sociale media/ interactieve

technologieën

• Geen rechtstreeks contact

• ‘Online’ & telefonisch• Toekomst?

• Bv: Zelfhulpgroep, Twitter

Bron: Elwyn et al 2010 & O’Conner et al 2005

16

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option Grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

17

Face-to-face tool: De Option Grid

• Keuzetabel op 1 A4-papier

• Kort, eenvoudig

• Frequente vragen van patiënt rond behandeling

• Rijen: Gemiddeld 6-8 vragen

• Kolommen: geselecteerde 2-3 behandelingsopties

• EBM

18

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option Grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

19

Barrières

Tijd

Patiënten-kenmerken

Context

Arts-kenmerken

Bevorderend

Voor-bereiding

Patiënten-kenmerken

Context

Arts-kenmerken

Bron: Légaré et al 2008 & Joseph-williams et al 2014

20

"Knowledge is not power for patients"Joseph-Williams N,

Elwyn G, Edwards A. => "informationele paradox"

22

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option Grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

23

Stappen van SDM

Bron: Van Staveren 2011

25

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option Grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

26

Trainingsplatform Beslissingshulp bij SDM : Problemen…

• Moeilijk aan te brengen• Gebrek aan kennis voor goede implementatie• Incorrect gebruik door arts• Nog geen regelmatig gebruik

Nood aan opleiding rond de implementatie SDM

• UK, VS, Canada: talrijke trainingsprogramma’s en internetsites

• Nederland: platform Gezamelijke Besluitvorming

• www.kiesbeter.nl

Bron: Dirand et al 2014 & Tsulukidze et al 2015

27

Trainingsplatform (2)

• België :o www.dekeuzemaken.beo Prostaatkankerscreeningo Eerste keuzetabel in België

28

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

29

Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Option grids in Engels rond NKO-problemeno Tonsillitiso Keelpijno Otitis mediao Gehoorproblemen bij kinderen

• Andere mogelijkheden? o Sinusitiso Laryngitis

Bron: Intego & Option Grid Webpage

30

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option Grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartsenpraktijk

• Discussie

• Besluit

31

Discussie

• SDM: Hét consultatiemodel bij uitstek

• Option Grids in Belgiëo Preventie borst- en prostaatkankerscreeningo In curatieve setting?o Inhaalbeweging o www.dekeuzemaken.be als grondslag voor nieuwe

Option Grids

• Steeds rekening blijven houden met patiënt die voor je zit

• Trainingsprogramma

32

Discussie (2)

• Bekendheid?o Gedeelde besluitvorming & Option Gridso Nog onbekend terrein

• Implementatie in de artsenopleidingo HAIO’s gaan kennis overdragen naar PO

• Sensibiliseringsvideo om arts en patiënt te triggeren…o Bv. In wachtzaal, LOK-groep, Website praktijk,…

33

Inhoud• Inleiding

• Methode

• Resultaten o Wat is shared decision making? o Ondersteunende hulpmiddeleno Face-to-face tool: De option Grido Implementatie in de praktijko Stappen van SDMo Trainingsplatformo Option Grids in de Vlaamse huisartensprakijk

• Discussie

• Besluit

34

Besluit

• Decision aids hebben duidelijke meerwaarde

• Gebruik is echter beperkt

• Inzetten op goede arts-patiënt communicatie en integratie van Option Grids in consultatie

• Sensibiliseringsvideo in bv. wachtzaal

Bronnen• Elwyn G, Frosch D, Thomson R, Joseph-Williams N, Lloyd A, Kinnersley P, et al. Shared decision making:

A model for clinical practice. J Gen Intern Med. 2012 October; 27:1361-1367. • Elwyn G, Frosch D, Volandes A, Edwards A, Montori V. Investing in Deliberation: a definition and

classification of decision support interventions for people facing defficult health decisions. Med Decis Making. 2010; 30:701-711.

• O'Connor AM, Stacey D. Should patient decision aids (PtDAs) be introduced in health care system? Copenhagen: WHO, WHO Regional Office for Europe; 2005.

• Elwyn G, Lloyd A, Joseph-Williams N, Cording E, Thomson R, Durand M, et al. Option Grids: Shared decision making made easier. Patient Educ Couns. 2013 Februari; 90(2):2012-2017.

• Légaré F, Ratte S, Gravel K, Graham I. Barriers and facilitators to implementing shared decision-making in clinical practice: update of a systematic review of health professinals' perceptions. Patient Educ and Couns. 2008; 73:526-535.

• Joseph-Williams N, Elwyn G, Edwards A. Knowledge is not power for patients: A systematic review and thematic synthesis of patient reported barriers and facilitators to shared decision making. Patient Educ Counseling. 2014; 94:291-309.

• Van Staveren R. Gezamelijke besluitvorming in de praktijk. Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3777. • Durand M, Carpenter L, Dolan H, et al. Do interventions designed to support shared decision-making

reduce health inequalities? A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE. 2014; 9:e94670. • Tsulukidze M, Grande S, Gionfriddo M. Assessing Option Grid practicability and feasibility for facilitating

shared decision making: An exploratory study. Patient Educ Couns. 2015 Maart; 98(7):871-877.• Department of general practice KL. Intego-Project. [Online].; 2011 [cited 2015 February 25. Available

from: http://www.intego.be. • Option Grid [web page]. [Online].; 2015 [cited 2015 Februari 27. Available from:

http://optiongrid.org/option-grids/current-grids?filter-type=category&category-id=170.

Dank voor jullie aandacht!

Zijn er nog vragen?