Inforium als tool bij shared decision making

Plantree conference inspiratiesessie 13 maart 2014

Nieuwegein

Markus Oei

Marleen Vleming

Flevoziekenhuis Almere

M. VlemingGeen

M. Oei Voorzitter Stichting BetrouwbareBronAandeelhouder Mediwebs BV

Disclosure belangen spreker

Praktijkvoorbeeld

http://youtu.be/0PXRjtl4KQw

www.inforium.nl

Code: FZA-SDMMOD

• Wat is SDM

• Waarom SDM• Hoe maken wij keuzes• Hoe het begon bij ons• Hoe doen we het in de praktijk

Shared decision making

• Shared decision making (SDM) is the process of interacting with patients who wish to be involved in arriving at an informed, value-based choice among two or more medically reasonable alternatives

• A.M. O’Connor 2004

geschiedenis

• Paternalistische benadering

• Informed consent (geïnformeerde toestemming) 1990

(richtlijn KNMG 2001)

• Informed choice (geïnformeerde keuze) 2010

• (rapport “participerende patiënt” RVZ 2013)

Waarom deze verandering?

• Tijdsgeest (meer mondige patiënt)

• Betere “compliance”van patiënten• Overheid• vraaggestuurde zorg• doelmatige zorg

Aanbodgestuurde zorg

Zorg:

• resultaat van professionele overwegingen• Binnen financiële kader van wettelijk geregelde zorgaanspraken

• Wensen, mogelijkheden en voorkeuren patiënt spelen ondergeschikte rol

Wanneer SDM?

• Als er meerdere min of meer gelijkwaardige alternatieven zijn om een aandoening te behandelen

• Als patiënt voorkeur een duidelijke rol speelt in de beslissing

• OME: expectatief/buisjes

• Poliepen: medicamenteus/operatief

• Allergie: medicamenteus/desensibilisatie

• Atelectase: expectatief/preventief operatief opheffen

• Otosclerose: expectatief, hoorapparaat, operatief

Positieve effecten SDM

• Invloed op risico perceptie van patiënten

• Verbeterd kennisniveau

• Patiënten voelen zich beter geïnformeerd• Twijfelen minder over genomen besluit• Zijn meer tevreden

• Maken andere keuzes

Risico’s SDM

• Kost meer tijd?• Minder ingrepen?• financieel• Juridisch (SDM is een middel om tot betere informed consent te

komen)

• Patiënten kunnen geen behandeling eisen die niet volgens de professionele standaard isPatiënten mogen wel (deel) een behandeling weigeren

Shared decision making process

choice talk option talk decision talk

DECISION

Hoe maken we keuzes?

• Bepaal je doel• Welke waarden vind je belangrijk• Welke opties heb je om het doel te bereiken• Bepaal de kansen per optie om je doel/je waarde te bereiken• Kies de optie waarbij je de grootste kans hebt je doel te bereiken• Gebruik de uitkomsten van deze ervaring om toekomstige beslissingen te

nemen

• Keuze niet alleen rationeel maar ook emotioneel

Hoe zijn we hiertoe gekomen?

Luistert u patiënt wel naar u?

• Spreekkamer gesprekken, herhaling, folders

• Patiënten doen niet altijd wat we vertellen

• Meer tijd (Spreekuur) meer mensen (verlengd)

• Patiënt zoekt elders (Dr. Google)

Mondelinge dokter-patiënt communicatie• 60 % van de informatie is meteen vergeten• Van de overige 40%

• Wordt de helft verkeerd onthoudenRPC Kessels, Patients memory for medical information, JOURNAL OF THE ROYAL SOCIETY OF MEDICINE Volume 96 May 2003

Waarom gebeurt dat?

• Informatie tijdens gesprek met dokter is:• Te veel

• Te snel

• Te moeilijk (in taal en inhoud)• Te grote kenniskloof• Te emotioneel

• Slechts eenmaal verteld Maak informatie herhaalbaar!

Wat betekent dat? • ………

• … allergie en hooikoorts…

• ……….• … neusspray gebruiken…

Dokter-patiënt communicatie

• Artsen overschatten de besproken onderwerpen en de tijd die zij hieraan besteden

• Patiënten filteren de informatie op een manier die artsen zich niet altijd bewust zijn– Eigen ziektebeleving– Eigen ideeën over gezondheid– Eigen waarden/angsten– Voorgaande ervaringen

Dokter-patiënt communicatie

• Wij sturen een keuzehulp inforium

Wat doet Inforium® ?• Verzamelt, maakt en verstuurt

content– Folders, lokale informatie– Databases (eg BetrouwbareBron)– Multimedia (video)– Hyperlinks

• Rechtstreeks naar mailbox patiënt– Privacy respecterend– Geen opslag mail gegevens

• Geachte ouder,

Het kiezen voor een behandeling kan lastig zijn.

Deze informatie is samengesteld om u te helpen kiezen.

Tips:• Schrijf vragen op voor de dokter als er iets onduidelijk is• Bedenk wat voor u belangrijk is• Bespreek uw vragen met uw arts• Bespreek uw eigen omstandigheden met uw arts• Zo komt u samen tot de beste keuze.

Klik hier voor het infogram, een korte samenvatting.• Klik hier voor de video en/of bekijk de bijgesloten keuzefolder en informatie.

Hier vindt u de operatiefolder. Keuzehulpen en overige informatie omtrent trommelvliesbuisjes vindt u hieronder.

Trommelvliesbuisjes informatie KNO -artsen

Trommelvliesbuisjes Kiesbeter http://www.kiesbeter.nl/medische-informatie/keuzehulpen/slijmoor-en-oorontsteking/

Mijn kind krijgt trommelvliesbuisjes - huisarts http://thuisarts.nl/slijmoor/mijn-kind-krijgt-trommelvliesbuisjes

Keuze informatie • Wat zijn de mogelijkheden?

• Wat zijn de voor en nadelen?

• Hoe waarschijnlijk is het dat die optreden?• Wat is voor mij (de patiënt) van belang?

2013 Introductie Inforium• Geleidelijke invoering, makkelijk gebruik

• In begin wisselende acceptatie dokters

• Nu volledig geaccepteerd• Patiënten waardering hoog (rond 9)• Onmisbare tool geworden voor de dokters en assistentes

Reacties patiënten

"heel verhelderend, vooral voor mijn dochter was dit duidelijk en wist precies wat haar te wachten stond"" fijn en goed om te zien wat er gaat gebeuren""zelfs mijn kind van 3 had er al iets aan" "duidelijk en snel""heel duidelijk""digital goed te lezen en dus geen onnodige papier verbruik"

als ‘wat fijn, dan kan ik het thuis makkelijk terugvinden. Dan kan ik het niet kwijtraken’

Patientenenquetes

“Geweldig, een vooruitgang. Minder belastend voor milieu, papiergebruik, CO2 enz. Nogmaals GEWELDIG”

“Terwijl mijn KNO-arts dr. Vleming de gestelde vragen altijd op een vriendelijke en duidelijke/begrijpbare wijze beantwoord, vind ik de “extra” informatie uitstekend”

Zorgkaart Nederland

“Aanvullende info via Inforium per e-mail vind ik ook een goede beslissing.”

“De positieve en deskundige begeleiding zijn in die 5 jaren niet veranderd en de informatie verstrekking heeft zich juist verbeterd. In mijn e-mail box vond ik een filmpje met Dr. Oei waarin hij mijn diagnose nog eens toelichtte met daarbij tips en tricks hoe hier mee om te gaan.”

INFORIUM ACCEPTATIE

leeftijd manwel vrouwwel manniet vrouwniet percentage 0 30 32 30 3 3 68 91,2% 31 60 53 51 1 2 107 97,2% 60+ 5 2 3 1 11 63,6%

90 83 7 6 186 93,0%

Dokters 115 wel, 6 niet = 115/121 95,0

Assistentes 58 wel, 7 niet = 58/65 89,2%

Acceptatiecijfers: 93%

2014• Experimenteren

met option grid

• Onderzoek naar effecten SDM Inforiums

Testen met protocol Shared decision making• Eerste bezoek:

– Inventarisatie, uitleg en opties

– Keuze Inforium– Option Grid

• Tweede bezoek:– Inventariseren belang

– Beantwoorden vragen

– Bespreking option grid• Operatie of evaluatiebezoek

www.Inforium.nl

- Om alles na te lezen en te zien

Inforium code presentatie: Inforium code presentatie: Planetree14Planetree14

Inforium code voorbeeld: Inforium code voorbeeld: FZA-FZA-SDMMODSDMMOD

Take home messages• Goede informatie en educatie zijn noodzakelijk

• Informatie bij patiënt brengen is cruciaal (Inforium)

• Vertel patiënt wat er mee te doen

• SDM kan met eenvoudige middelen voor alledaagse onderwerpen