Samenvatting vennootschapsrecht

8/16/2019 Samenvatting vennootschapsrecht

http://slidepdf.com/reader/full/samenvatting-vennootschapsrecht 1/265

H1 INLEIDING

1. Vennootschap als juridisch kader van de onderneming

1.1. Onderscheid tussen Onderneming! en Vennootschap!

Hoewel een zekere verglijding tussen beide begrippen is vast te stellen, is er delege lata nog steeds een basisonderscheid te maken tussen de “onderneming” ende “vennootschap”.

Onderneming is een overwegend soc en eco begrip dat moeilijk is te defniëren.In de eerste plaats kan zij aanzien worden als een eco organisatie die deproductie, de omvorming en commercialisering van bep goederen en diensten totvoorwerp heet. !ij vormt daarenboven een belangencentrum van tal vanpersonen die in haar bestaan en werking zijn ge"nteresseerd #eigenaars,werknemers, klanten, leveranciers, schuldeisers, enz.$, de zgn stakeholders. Hetbegrip onderneming wordt vnl als generieke term gebruikt om een bedrij aan teduiden zonder hieraan alszodanig enige verdere juridische betekenis te knopen.

Het is dus een ruimer begrip dan venn. %en kan een onderneming voeren ondervennvorm, maar ook onder andere vennootschappen. &v de eenmans'onderneming #zelstandige vorm$.

' &v (e )ijn* het is geen vennootschap, het is een vervoersmaatschappij#een +-$. Het is slechts residuair aan bep stukken van het .ennondervormen.

' &v /%&0* een -1&, maar verzelstandigd ie / #.enn residuair vantoepassing$.

Vennootschap is daarentegen een juridisch begrip dat wettelijk wordtgedefnieerd in art 2 .enn. (e rechtstheoretici die de zgn functionele opvatting

aanhangen, hebben terecht in het licht gesteld dat de venn essentieel tot unctieheet een juridisch kader te scheppen waarin een onderneming kan wordengevoerd. Het is een juridische vorm waaronder een onderneming kan gevoerdworden. !o wordt een onderneming een juridisch begrip, wanneer het gevoerdwordt onder een vennootschap. ennootschappen zijn ondernemingen, maar nietomgekeerd.

3 2.4. aarom een onderneming in vennootschapsvorm voeren5-gezien van de elders uitvoerig besproken wettelijke vereisten vhvennootschapscontract, worden rechtssubjecten er door diverse motieven toegebracht om hun onderneming in vennvorm uit te oeenen*

• het voeren vd onderneming in vennootschapsvorm laat toe met anderen

samen te werken op voet van gelijkheid #vgl. de arbeidsovereenkomst,waar wordt samengewerkt in ondergeschiktheid$, in de hoop daarfnancieel beter van te worden

• de vennootschapsstructuur maakt het mogelijk een samenwerking teorganiseren tssn “kapitaal” en “arbeid”* hij maakt het mogelijk fnanciëlemiddelen aan te trekken #in sommige gevallen zels in het publiek$ en tegroeperen teneinde deze aan te wenden voor kapitaalintensieve projectendie individuele ondernemers moeilijk o niet zouden gefnancierd krijgen.ennootschapsrecht laat toe ondsen te creëren. Het laat toe arbeid enkapitaal samen te brengen. (e menselijke verhoudingen kunnen wordengeregeld.

2



• een aantal vennootschapsvormen laten toe aan de onderneming eenstructuur te geven die aanleiding geet tot een vd vennoten #al dan nietvolkomen$ onderscheiden 678

• waar het voornoemde onderscheid zgn. volkomen is, genieten de vennotenvan een 9 terecht ' el begeerde beperking van aansprakelijkheid,

waardoor de risico:s vh ondernemen worden gelimiteerd8 &eschermingtegen de 0+ vd venn bekomen. +en beperking van aanspr bekomen. (usbep vennvormen biedt het voordeel ad aandeelhouder vd beperking vanaansprakelijk. anneer de onderneming contracteert onder vorm vanvenn, bindt dit het vennootschapsvermogen en niet het eigen vermogen.+nkel wat in het venn is ingebracht kan gebruikt worden. #zie ookbestuurdersaanspr na aillissement* deze kan toch persoonlijk wordenaangesproken wanneer hij grove outen heet begaan, het is dus geenabsolute bescherming$.%--6 niet elke vennvorm biedt de bescherming van aansprakelijk. (it isenkel het geval voor de &&-, /, de ;&- < volkomenrechtspersonen, rechtspersoon is agescheiden van bestuurders. (e

vennoten hierbij krijgen het voordeel van beperking van aansprakelijk. !ekunnen enkel hun inbreng verliezen. ;ontra* Hier is wel een prijs voor tebetalen* de naleving van een veel stringenter vennootschapsrecht #bvkapitaalregels$.

+r zijn ook vormen* maatschap, handelsvenn, tijdelijke handelsvenn=>H#bv bouwwerken uitgevoerd voor l ?ewest < 1Hopdracht$ die puurcontractuele vorm hebben #zie 1Hopdracht$. !e hebben geenagescheiden 67 #er is dus geen bescherming, maar hoodelijkeaansprakelijkheid$. Hiervoor zijn een minimum aantal regels na te leven itteen /. &v* de / kan enkel worden opgericht door notarissen#authentieke akte is vereist met de daarbij horende kosten$.

-andeelhouders < vennoten #zijn s@noniemen$. -andeelhouders wordt doorgaansgebruikt in /As, deze hebben een minder intuita personae karakter.&estuurder < zaakvoerder #zijn s@noniemen$. &estuurder wordt gebruikt in een/. In ;&- kunnen beide termen gebruikt worden.

2 / was zeer aantrekkelijk in &elgië, de aandeelhouder blee anoniem. %en konaandelen verwerven en toch anoniem blijven. %en kon 2BBB aandelen hebben enop de - slechts doen also men er 2B had. 1m fscale redenen=successierechtenwas het aantrekkelijker. (e eCecten aan toonder zijn sinds kort uit hetrechtsverkeer verdwenen. (us / heet groot stuk van aantrekkelijk verloren.

(us de laatste jaren zijn de /As aant verminderen. ooral aandelen op naam o &&-As zijn nu aanwezig.

4 (e &elgische wetgever heet ervoor geopteerd om de venn die voordeel biedenvan beperking van aanspr zoveel mogelijk gelijkaardig te regelen. (it om tevermijden dat er interne concurrentie onder de vennootschapsvormen zou zijn. -ldeze vormen zijn aan stringente regels onderworpen. andaar dat +Dkaptiaalrichtlijn die oorspr enkel van toep was op /, ook van toep is verklaardop de &&-, maar niet op de ;&- #daarom enorme groei van ;&-$. %aar in2EE2 wordt deze vluchtweg agesloten en de kapitaalregels worden ookuitgebreid naar ;&-As.

&eperkte aanspr van /, &&-F (it zorgt voor een zwaar vennootschapsrechten niet zo aantrekkelijk vennootschapsrecht. In +uropa is er een soort van

4



onderlinge concurrentie ontstaan voor het aantrekken van ondernemingen, dittussen de vennootschapwetgevers. 1p die manier kunnen ze ondernemingennaar hun grondgebied toebrengen.

!ie rechtspraak HvG* zeer liberaal op vlak van oprichting venn en mobiliteit vanvennootschappen doorheen +uropa.!ie ;+/>610'-rrest* (eens koppel wou onderneming oprichten en stelde vastdat het oprichten ve onderneming strenger was in (enenmarken dan in+ngeland. !e wouden zich in (enenmarken inschrijven id &1, maar deinschrijving werd geweigerd* het is een omzeiling ve (eense vennrecht. HvG heetde (eense 1H ongelijk gegeven. %en mag ih buitenland een gelijkaardigevennvorm oprichten en zich doorheen +uropa begeven #vrij verkeer'principes$. !owordt +uropa in zekere zin veroverd. (aarom voorstellen &elgisch vennrecht teonttrekken aan t stringente +uropees venn'recht.

• het vennootschapsrecht verschat de rechtsonderhorigen een “kant enklaar” georganiseerd juridisch kader dat uitgebreid in rechtsleer en

rechtspraak is getoetst en derhalve #relatieve$ rechtszekerheid biedt8• het vennootschapsrecht laat toe om bep delen vd onderneming geheel o

gedeeltelijk te verzelstandigen o integendeel opnieuw samen te brengen81p vlak van organisatie onderneming* het is bv toegelaten eenonderneming te gaan splitsen, o net te gaan useren. !o kan mengroepsvennootschappen creëren.

• het vennootschappelijk groepsrecht maakt het mogelijk diverseondernemingen onder een naargelang het geval meer o minder centraleleiding te brengen8

• ook fscale motieven en motieven van eropvolging spelen bij de keuzevoor een vennootschap#svorm$ een #belangrijke$ rol8 Jiscale motieven*

marginale belastingvoet ligt voor vennootschappen lager.• tenslotte kunnen ook ongeoorloode motieven aan de basis liggen van de

keuze voor de vennootschapsvorm #denk bv. ad organisatie vanonvermogen, &>'raude, witwas enz.$.

In het vennootschapslandschap is het niet al goud dat blinkt. (e keuze voor devennootschapsvorm heet ook minder gunstige conseKuenties, waarmee derechtsonderhorigen eveneens rekening dienen te houden. Hoe meer voordelen devenn biedt, hoe hoger de prijs die daarvoor moet worden betaald. !o bv verhoogtde keuze voor een venn met zgn. volkomen 67 #i.e. een vennootschap'rechtspersoon waarin de vennoten slechts aansprakelijk zijn ten belope van huninbreng$ de oprichtingskosten nu zulke vennootschap, die verpl voor notaris is op

te richten #art. LL, lid 4 .enn.$, de naleving vereist 9 op straCe v #in sommigegevallen zels strarechtelijke$ aanspr 9 van stringente oprichtingsvereisten,waaronder de verpl tot het verrichten van een kapitaalsinbreng. Het kant en klareregelenarsenaal mag dan rechtszekerheid bieden, het legt tegelijk de vrijheid vande ondernemer aan banden. (e vennootschapsvorm is niettemin een zeergegeerde organisatievorm van de onderneming, zoals onderstaande cijersillustreren #zie cursus voor tabellen* p2M'2E$

". #ronnen van het vennootschapsrecht

".1. De vennootschap als $ettelijk geregeld %enoemd contract

3



4.2.2. 6egeling onder de gecoNrdineerde wetten op de handelsvennootschappen#“enn.”$oor de invoering vh . enn was het “gemeen vennootschapsrecht” terug tevinden in >itel IO, &oek III & dat was gewijd aan het “;ontract van venn”./av de invoering vd PPnpersoonvenn, werd dit opschrit gewijzigd in“ennootschappen”. (e >itel gewijd ad vennootschappen bevond zich tssn debenoemde contracten van “huur” #>itel III$ en “lening“ #>itel O$. (evennootschap werd dus geconcipieerd als een bijzonder benoemd contract,waarop oik art. 22BM &.. ook het algemeen verbintenissenrecht van toepassingwas. (e uitbreiding van het gemeen vennootschapsrecht tot dehandelsvennootschappen geschiedde via twee scharnierbepalingen enerzijdsopgenomen in art 2QM3 van het &..Q en anderzijds in art 2 .enn.

4.2.4. 6egeling onder het etboek van ennootschappen #“.enn.”$andaag de dag herneemt het .enn in boek II en III in grote mate de inhoudvan >itel IO, &oek III van het &. (e wettelijke defnitie vd vennootschap #oudartikel 2Q34 &..$ is thans aan te treCen in art 2 .enn. (e hierboven vermelde

scharnierbepalingen ter uitbreiding vd gemeenrechtelijke regels vvennootschapsrecht tot de handelsvennootschappen worden eveneenshernomen, nl in art 3, R2 .enn wat voormalig art 2, eerste lid enn.. betreten in artikel 2Q .enn wat het voormalig artikel 2QM3 &.. betret.

".". #ronnen van het vennootschapsrechtHet vennootschapsrecht is in grote mate wettenrecht. (e belangr bron is het.enn en het & tot uitvoering vh .enn. &eide zijn inwerking getreden op Lebruari 4BB2. -ndere bronnen zijn*

' aanvullende wetten #bv. van fnancieel vennootschapsrecht$24 #evt.decreten$

' de &As #evt. besluiten deelregering$8

' evt doctrine, jurisprudentie en aanbevelingen van adm overheden #zoalsbv. de J0%- en de ;&/$8 !ie administratieve praktijk J0%- #verslagen endoctrine hiervan$. (it is vooral van belang voor de publieke venn. &v degenoteerde venn op een beurs. 6echtspraak is ook een belangr norm voorhet vennootschapsrecht. !ie bv de norm “vennootschaps'belang” tot standgebracht door cassatierechtspraak. !o ook de norm “dagelijks bestuur”.

' de statuten en aandeelhoudersovereenkomsten8' de aanbevelingen van corporate governance #zoals ondermeer de

&elgische ;orporate ?overnance ;ode en de ;ode &u@sse II$8 (e tweedecode is de &u@ssens ;ode. (eze geldt voor de niet'genoteerdevennootschappen. (it zijn dus geen rr rechtsregels, maar kunnen wel de

rechter be"nvloeden.(e zgn codes van deugdelijk bestuur #corporate governance$. Is ontstaan uit de-ngelsaksische wereld. Het heet aanleiding gegeven tot 4 codes* bv de ;ode)ibbens=?overnance ;ode. (eze code bevat aanbevelingen voor de genoteerdebedrijven in &elgië, voor behoorlijk bestuur. Het is sot'law #staat buiten .enn$.Het zijn geen juridische adwingbare regels op zich. %aar onder impact +Drichtlijn, sinds 4B2B, is het basisbeginsel “compl@ or eSplain” ingeschreven in.enn voor genoteerde bedrijven. (e ondernemingen moeten uitleggen waaromze de aanbeveling niet o wel naleven #compl@ or eSplain$.

' 1ok is er soms decretale wetgeving, &v decreet beter bestuurlijk beleid.' eventuele gebruiken van de koophandel8' dwingende en wilsaanvullende bepalingen van verbintenissenrecht.

T



ennootschapsrecht heet als primaire bron het .enn. Het is vnl wettenrecht enis erg ge"nspireerd geweest door het +D' recht. (e +uropese wetgeving wilde viarichtlijnen zoveel mogelijk het +uropees recht id diverse lidstaten harmoniseren#top'down$. !o zijn er een hele reeks richtlijnen tot stand gekomen. +cosamenwerkingsverband is een puur +uropese rechtsvorm #wordt wel niet veelgebruikt$.(e ambitie van +uropa is wel verminderd. (e wetgevers waren het moerichtlijnen om te zetten in hun nationaal recht. +r waren ook vele tegenstellingentssn continentaal +uropa en het -ngelsakische model. !o geraakte er een aantalrichtlijnen er niet door #zie bv Ue richtlijnen die bestuur wou regelen in vnl groterevenn$.Het +uropees recht is ' sinds het zgn. -ctieplan van de +uropese ;ommissie van42 mei 4BB3 ' in iets toenemende mate #terug$ een ormele, minstens eenmateriële bron van het vennootschapsrecht. 1p 24 dec 4B24 heet de +uropese;ommissie haar nieuw -ctieplan #“+uropees vennootschapsrecht en corporategovernance 9 een modern rechtskader voor meer betrokken aandeelhouders enduurzamere ondernemingen”$ bekend gemaakt. /ochtans getuigen beide

actieplannen niet meer van dezelde ambitie die de ;ommissie voorheen ad daglegde en erop was gericht het vennootschapsrecht in de +D top down teharmonsieren. (e ;ommissie richt zich thans meer op het fnancieel#vennootschaps$recht terwijl er eerder op een bottom'up harmonisering wordtgerekend #i.e. een harmonisering die tot stand komt doordat de lidstaten, die ineen zekere concurrentiestrijd zijn gewikkeld met als inzet het meestaantrekkelijke vennootschapsrecht, hun vennootschapsrecht op elkaarastemmen$.

&. 'ennismaking met het (et%oek van Vennootschappen

roeger bestond de gecoNrdineerde wetten op het handelsvennootschappen#2E3U$. (eze coNrdinatie was al eens voorgedaan in 2E23. (e moeder van onsvennootschapsrecht situeert uit 2QM3. Het gemene vennrecht gaat al terugnaar de ;ode /apolPonV In boek III titel IO* contract van vennootschappen #dezewerd geschrapt wanneer we de eenmansvenn hadden ingevoerd want men kanhet niet meer een contract noemen als er maar 2 oprichter is$.

>ussen 2E3U en 2EEE is het aantal wijzigen ad gecoNrdineerde wetten ophandelsvenn niet te tellen. Heel wat regels van vennrecht was hier ook niet inopgenomen. e zaten dus met een scheiding tussen het gemene vennrecht#code napolPon$ en de wetten op de handelsvenn.

1ok door de grote wijzigingen was het wetboek onleesbaar geworden. +n men

had ook veel kruis'verwijzingen.

%andaat werd ad oning gegeven om de coNrdineren, later werd het terug adwetgever gegeven. oen ?eens speelde hier een belangr rol in. Het .enn zoalst thans bestaat werd dr hen gemaakt.

' Het eerste boek bevat aantal basisbeginselen' Het tweede boek bevat alle vennootschapsvormen. -rt 3 zegt bv welke de

bronnen zijn vh vennrecht en verwijst naar het burgerlijk recht. Hetvennootschapsrecht is dus nog in zeer sterke mate veredeldverbintenissenrecht. -rt T geet de genoteerde ondernemingen. -rt U evgeet defnitie van “controle”.

' %ateriële vennootschapsrecht. etgevers hebben gepoogd dat alles wat

gemeenschappelijk is samen te brengen, dit op 4 manieren.

U



o -lles wat gemeenschappelijk is voor alle vormen wordtsamengebracht #o dat nu onvolkomen 67, contractuele venn,Fzijn$. (eze gem stam treCen we aan in boek II.

o &oek I* tweede soorten regels die gem zijn. (e regels zijngemeenschappelijk aan alle venn met 67.

' &oek III betret puur contractuele venn #bv >&$.' &oek * azonderlijke boeken over de versch handelsvennootschappen. Hetis bv gewijd ad de 1J.

' &oek I is gewijd aan de &&-(oor deze laatste boeken worden er zo weinig mogelijk kruisverwijzingengehanteerd.

oordelen* strabepalingen stonden vroeger allemaal op het einde van de wet.1pstellers wetboek hebben ervoor gekozen de strabepalingen nauwer te latenaansluiten bij materiële bep die ze willen sanctioneren. !e bevinden zich dus niethelemaal op het einde.

' %aar uitz, bv art U34 .enn bep dat aandeelhouders die minstens 4BW vh

kapitaal vertegenwoordigen, de commissaris te verplichten de - bij eente roepen binnen 3 weken. anneer die verpl niet wordt nageleed staat ereen strasanctie op. 24B art verder tret men pas een strasanctie.

&.1. )ituering van de codi*catieHet .enn werd ingevoerd door de van M mei 2EEE houdende het .enn entrad 2Q maanden later in werking op L ebruari 4BB2. Het etboek omvatte opdat moment QME art, doch bestaat inmiddels al uit #meer dan$ 2B2M art. (ecodifcatieopdracht die aanvankelijk aan de 'oning werd gegeven in artikel 22Bvan de et van 23 april 2EEU #X6eparatiewet:$ bleek een tP strak keurslij tevormen, zodat gaandeweg werd geopteerd voor een wettelijke codifcatie, dieresulteerde in voornoemd .ennHet etboek betret reeds de derde coNrdinatie van het &elgischevennootschapsrecht. (e eerste “vennootschapswet” dateert al van 2Q mei 2QM3en onderging een eerste codifcatie bij .&. van 44 juli 2E23. &ij .&. van 3Bnovember 2E3U volgde een tweede codifcatie. +en poging die moest leiden toteen derde en dit maal undamentele codifcatie mislukte echter in 2EME. Hetbelang vh daaruit voortkomende zgn ?root 1ntwerp nr. 3QE kan echter nietworden onderschat voor de verdere evolutie vh vennootschapsrecht. Het ?root1ntwerp nr. 3QE wordt nog reKuent als inspiratiebron voor nieuwe wetgevinggehanteerd.

>er gelegenheid vd invoering van het etboek vond ook een hergroepering vanuitvoeringsbesluiten plaats in het & van 3B januari 4BB2 tot uitvoering vh

.enn

&.". +lgemeen op,et van de codi*catie.(e vroegere vennootschappenwet maakte deel uit vh verouderde .h. (oordatde laatste codifcatie reeds dateerde v 2E3U bevatten de gecoNrdineerde wettenop de handelsvenn tal van bis, ter,F'bepalingen wat de leesbaarheid geenszinsten goede kwam, terwijl heel wat relevante wetsbepalingen #bv. criteria voorcommissarisplicht, benoeming ve commissaris ie venn met eenondernemingsraad,F$ die in de tussentijd waren ingevoerd, zich bovendienbuiten het .h bevonden. (it alles resulteerde in een zeer ondoorzichtelijkamalgaam van toepasselijke regels. (e invoering ve wetboek van

vennootschappen beoogde hieraan tegemoet te komen.

L



(e 43 januari 4BB2 tot wijziging vd M mei 2EEE houdende het .enn en vande 2M juli 2EMU op de boekhouding vd ondernemingen, die in werking trad opdezelde dag als het etboek, heet het etboek op bep punten “gerepareerd”./aast belangr inhoudelijke wijzigingen #waarover later meer$ werden verderereparaties doorgevoerd door de zgn. ;orporate ?overnance'wet. (e belangrijkstewijzigingen betroCen*

i. (e 2T juni 4BBT tot wijziging vd art 423 en 443 vh .venn #&.0. 4augustus 4BBT$, waarbij de minimum volstortingsplichten in de +&&-werden verhoogd8

ii. (e tenuitvoerlegging vd verordening #+?$ nr. 42UM=4BB2 vd raad van Qoktober 4BB2 betreCende het statuut vd +uropese ennootschap #&van 2 september 4BBT, &.0. Q september 4BBT$ en waarbij o.a. eennieuw &oek O gewijd ad +uropese enn #0+$ werd ingevoerd #hetetboek werd daardoor uitgebreid tot ETU art$8

iii. Ih kader van de zgn. administratieve vereenvoudiging werd door de7rogrammawet van 4M december 4BBT #&.0. 32 december 4BBT$gesleuteld ad regels betreCende de oproeping tot de - van

aandeelhouders en obligatiehouders in de / en de &&-8iv. (e 2T december 4BBU #&.0., 43 december 4BBU, err. &.0., L ebruari4BBL$ schat de eCecten aan toonder in drie asen a #aan de wet werdvorig jaar trouwens gesleuteld8 zie wet van 4U april 4BBM, &.0. Q mei4BBM$8

v. (e wet van 2U december 4BBU houdende administratievevereenvoudiging II #&.0. 4Q december 4BBU$ strekt ertoe de oprichtingvd venn met 67 te versnellen8

vi. (e wet van 4 juni 4BBL tot wijziging vh .enn teneinde devereCeningsprocedure te verbeteren #&.0. 4L juni 4BBL$8

vii. (e 7rogrammawet van 4B juli 4BBL #&.0. 4Q juli 4BBL$ heet 4 nieuwegronden van bestuurdersaansprakelijkheid ingevoerd ih &elgische recht,

resp. inzake belastingen #bedrijsvoorheYng en &>$ en inzake socialezekerheid8

viii. & houdende ten uitvoerlegging v verordening #+?$ nr. 2TU3=4BB3 vande 6aad van 44 juli 4BB3 betreCende het statuut vd +uropese;oNperatieve ennootschap #ingevolge deze laatste wijziging wordt hetetboek uitgebreid tot een totaal van 2B22 art$8

iS. de 2 april 4BBM en de twee &:s van 4M april 4BBM tot uitvoeringdaarvan, hebben het openbaar bodsrecht grondig gewijzigd nav deimplementatie v de zgn. 23e 6ichtlijn 4BBT=4U=+? d.d. 42 april 4BBT8 dewet en haar uitvoeringsbesluiten bleven echter buiten het etboek8

S. de wet van Q juni 4BBQ houdende diverse bepalingen (I) heeft de

#“tiende”$ 6ichtlijn v 4L oktober 4BBU betreCende degrensoverschrijdende usies van kapitaalvennootschappen omgezetdoor een nieuwe titel bis in te voegen in &oek OI vh .enn.8

Si. het & van Q oktober 4BBQ tot wijziging vh .enn ingevolge 6ichtlijn4BBL=LQ=+? #op 3B oktober 4BBQ in het &0 gepubliceerd$ houdt deomzetting in vd gewijzigde #“tweede”$ kapitaalsrichtlijn #6ichtlijn4BBL=LQ=+? van het +uropees parlement en de 6aad van L september4BBL tot wijziging van 6ichtlijn MM=E2=++? van de 6aad mbt deoprichting van de /, alsook de instandhouding en wijziging van haarkapitaal$8

Sii. de wet van 2M december 4BBQ tot oprichting van een auditcomitP in degenoteerde vebb en de fnanciële ondernemingen voert o.a.

verstrengde criteria in waaraan onah bestuurders moeten voldoen8

M



Siii. de 24 januari 4B2B tot vaststelling vd modaliteiten vd beslotenvennootschap met beperkte aansprakelijkheid “0tarter”, die ondermeer een antwoord wil zijn op de vlucht naar buitenlandsevereenvoudigde vennootschapst@pes #zoals de &ritse )imited$8 het .&.van 4M mei 4B2B heet de essentiële criteria bep vh fnancieel plan vande 0'&&-4T8

Siv. de wet van L april 4B2B tot versterking van het deugdelijk bestuur bijde genoteerde venn en de -1&As tot wijziging van de regeling inzakehet beroepsverbod in de bank' en fnanciële sector #deze wet betretonder meer de omzetting van +uropese richtlijnen, waaronder de6ichtlijn 4BBL=TL=+? van 2T juni 4BBL$8

Sv. de wet van 4B december 4B2B betreCende de uitoeening van bepaalderechten van aandeelhouders van genoteerde vennootschappen #&.0. 2Qapril 4B22, 4TBLQ$ . (eze wet is op 2 januari 4B24 in werking getreden8

Svi. Q januari 4B24 tot wijziging vh .enn m.b.t. verslaggevings' endocumentatie'verplichtingen in geval van usies en splitsingen, &.0. 2Q

januari 4B248

Svii. (e wet van 2E maart 4B24 tot wijziging vh .enn wat devereCeningsprocedure betret, &.0. M mei 4B24 en de bijhorende wetvan 44 april 4B24 tot wijziging van het ?er. wat betret devereCeningsprocedure van vennootschappen, &.0. M mei 4B24

Sviii. (e wet van 44 november 4B23 tot wijziging vh .enn, wat dewaarborgen vd 0+ bij een kapitaalherschikking betret, &.0. 2Ldecember 4B238

SiS. (ewet van 2U januari 4B2T houdende diverse bepalingen inzake %1:s,&.0. 3 ebruari 4B2T, die voorziet in enkele maatregelen die ertoestrekken de 0'&&- “aantrekkelijker” te maken. (e wijzigingen tredenin werking op 23 ebruari 4B2T8

SS. (e wet van 4U april 4B2T houdende diverse bepalingen betreCende

justitie, &.0. 2T mei 4B2T, die de vw dat er geen passiva mogen zijn omeen vennootschap te ontbinden en te vereCenen in PPn akte heetgepreciseerd

+venmin als het .enn zel hebben de hierboven opgelijste wetswijzigingen deundamenten vh vennootschapsrecht hertekend. (e wijzigingen vh etboekkaderden in een viertal tendenzen die het vennootschapsrecht van de 42steeeuw kenmerken* -i de implementatie van +uropese regelgeving ihvennootschapsrecht die vnl. maar niet uitsluitend stamt uit het -ctieplan van 42mei 4BB3 #bv. de nieuwe regels inzake grensoverschrijdende usies, hetauditcomitP en de versoepelde kapitaalsregels$, -ii de reactie op crisissituaties

#bv. de corporate governance'wet van 4 augustus 4BB4$, -iii het bestrijden vanmisbruiken #bv. de nieuwe bestuurdersaansprakelijkheden, de verstrenging vdvereCeningsprocedure en de aschaYng vd eCecten aan toonder$ en -ivtenslotte de betrachting om het vennootschapsrecht #administratie$ tevereenvoudigen #bv. de versoepelde oproepingsregels tot de -, de versoepeldekapitaalsregels en de invoering vd 0'&&-$. Intussen wordt onder proessoren ihvennootschapsrecht nagedacht over een undamentele hervorming vh &elgischevennootschapsrecht, inzonderheid moo versoepeling daarvan. 1nzenoorderburen zijn ons op dat vlak met de JleS'& Zink voor geweest.

&.&. De lege /erenda0 naar een nieu$ eenvoudiger en aantrekkelijkervennootschapsrecht2

Het &elgisch ;entrum voor ennootschapsrecht, dat de meerderheid vdproessoren en andere academici bedreven ih &elgisch vennootschapsrecht

Q



verenigt, is druk doende metde voorbereiding van een nieuw .enn enverenigingen.

(e krachtlijnen, zoals die thans gelden, zijn als volgt samen te vatten. at depersonenvenn betret, wordt gepleit voor de aschaYng vd stille venn, detijdelijke venn, de gewone commanditaire venn en de venn onder frma alsazonderlijke vennootschapst@pes. !ij worden allen modaliteiten vd maatschap#sociPtP simple$ die als enige echte personenvennootschap de hervorming zouoverleven. 1ok het +conomisch 0amenwerkingsverband zou de hervorming nietoverleven.1 het maatstchapsrecht nog de alg stam zou blijven voor alle venn staatmomenteel nog ter discussie.Het burgerlijk o handelskarakter van de maatschap zou in beg worden bepaalddoor het maatschappelijk doel. (e maatschap kan 67 verwerven wanneer devennoten dat wensen en de door het wetboek voorgeschreven ormaliteitendaartoe vervullen. In dat geval zou zij evenwel steeds een handelskaraktertoegemeten krijgen #zie ook volgend randnummer$. (e maatschap zou 67

kunnen verwerven, in welk geval zij vennootschap onder frma zou wordengenoemd.(e stille modaliteit van deze maatschap met 67 zou daarentegen alscommanditaire vennootschap door het leven gaan. oor het statuut van het indeze rechtspersonen ingebrachte vermogen wordt inspiratie gezocht bij hetstelsel van de errechtelijke onverdeeldheid.

(aar een aschaYng vh mettertijd vervaagde onderscheid tussen het burgerlijken het handelsrecht de werkzaamheden vh &; te buiten gaat, wordt genoegengenomen met een mildere ingreep die ook tot gevolg moet hebben dat hetevenzeer vervaagde onderscheid tussen burgerlijke en handelsvenn tot eenminimum zou worden herleid. +r wordt nl. voorgesteld om naar (uits vb over te

gaan tot invoering vhprincipe vd Jormkaumann, volgens hetwelke allehandelsvennootschappen met 67 omwille van hun vorm een handelskarakterverkrijgen, zels ongeacht het burgerlijk o handelskarakter van hun activiteiten.-nders gezegd* de venn die omwille van hun maatsch doel een burgerlijkkarakter hebben #vb. patrimoniumvennootschappen en vennootschappen vanvrije beroepers$, doch die om rechtspersoonlijkheid te verwerven de vormaannemen van een handelsvennootschap, zullen als louter gevolg van hetaannemen van die handelsvennootschapsvorm, koopman worden. -ldus zullen zijonderworpen worden aan bv. het aillissementsrecht en zodoende ook aan devennootschapsrechtelijke bepalingen die het aillissement als voorwaarde stellen#zie bv. de later uitvoerig besproken bijzondere oprichters' en

bestuurdersaansprakelijkheid na aillissement$. +nkel de burgerlijke maatschapdie niet verkiest om rechtspersoonlijkheid te verwerven en de)andbouwvennootschap #voor zover die de hervorming overleet$ zullen derhalvenog een zuiver burgerlijk karakter behouden.

(e voor de praktijk waarschijnlijk meest in het oog springende hervormingenbetreCen evenwel de kapitaalvennootschappen. Het &; stel voor het aantalkapitaalvennootschappen te beperken tot twee* de / en de &&-. (e /'rechtsvorm zou volgens de oorspronkelijke voorstellen enkel nog toegankelijk zijnvoor de zgn. “grote” vennootschappen, die op grond van een kwantitatie criterium zouden worden ge"dentifceerd. (eze grote vennootschappen zoudendaarnaast nog steeds kunnen kiezen voor de &&-'rechtsvorm. 1mgekeerd is de

/'rechtsvorm evenwel uitgesloten voor kleinere vennootschappen. ?elet op degrote tegenwind valt te verwachten dat dit voorstel in die zin zal worden

E



gemilderd, dat het aan de rechtsonderhorigen zal worden overgelaten te kiezenvoor de /, dan wel de &&-, ongeacht de grootte van de onderneming. at welvaststaat is dat alleen /:s genoteerde vennootschappen kunnen zijn.

(e &&- zou onder het juk van de >weede apitaalrichtlijn worden gehaald enhet voorwerp uitmaken van een zeer vergaande ZeSibilisering, zonder dat zijevenwel aan herkenbaarheid als rechtsvorm mag inboeten. Het meest radicalevoorstel is ongetwijeld dat de &&- kapitaalloos zou worden. >al van kapitaal' enkapitaalbeschermingsregels zouden aldus worden ageschat, terwijl anderedienen te worden herdacht o aangepast aan de nieuwe, kapitaalloze,vennootschapsstructuur. -lternatieve schuldeisersbeschermingsmechanismenzullen daarbij moeten worden ontwikkeld. >evens moeten de gevolgen van deaschaYng van het kapitaal voor het boekhoudrecht en de fscaliteit goed inkaart worden gebracht. (e &&- 0tarter wordt in dat s@steem overbodig. (emogelijkheid om een vennootschap eenhoodig op te richten zou niet alleenworden opengesteld voor alle &&-:s, maar ook voor de /:s. (e ;&- zou geenazonderlijk vennootschapst@pe meer zijn, maar nog slechts als bijzondere

modaliteit van de &&- door het leven gaan en daarbij steeds een erkenning vande /ationale 6aad voor de ;oNperatie vereisen. (aarbij zou de voor de ;&-kenmerkende mogelijkheid van vennoten om vrij in en uit te treden, evenwelworden uitgebreid tot alle &&-:s, ongeacht hun al dan niet coNperatie karakter.

1p het vlak van governance zouden /:s, zoals nu reeds het geval is voor 0+:s,de keuze krijgen tussen het huidig monistisch s@steem en een werkelijk duaals@steem, zonder overlap tussen de raad van bestuur en het directiecomitP. Hets@steem van de verplichte ad nutum herroepbaarheid van bestuurders van een/ zou worden ageschat. (e mogelijkheid om in de / statutaire bestuurders tebenoemen zou ook toelaten de ;omm.- a te schaCen, die vandaag de dagvoornamelijk vanwege dit kenmerk nog wordt aangewend. (e &&- krijgt

daarentegen een acultatie orgaan van dagelijks bestuur, terwijl ook anderebestuursvormen dan de zaakvoerder#s$ en het college van zaakvoerders mogelijkmoeten worden. +r zou voor beide kapitaalvennootschappen klaarheid wordengebracht in het nietigheidsregime van besluiten van de raad van bestuur, datmet dat van de algemene vergadering zou worden gestroomlijnd. (egroepsinterne belangenconZictenregeling #artikel U4T .enn.$ zou minstens totalle /:s en grote &&-:s worden uitgebreid.

oorts zou er een herziening zijn van de regeling voor aandelen zonder stemrechten winstbewijzen in /:s, alsook komt er een grote vrijheid om het stemrecht teregelen in een &&-. at de overdracht van aandelen betret, wordt voor de

&&- voorgesteld het dwingend s@steem van beperkte mogelijkheid totoverdracht van aandelen te vereenvoudigen Pn suppletie te maken. (eoprichters=vennoten van een &&- zouden aldus de mogelijkheid krijgen om de&&- op dit vlak zels naar de / te modelleren #t.t.z. de aandelen zouden vrijoverdraagbaar kunnen worden gemaakt$

at ten slotte de conZictenregeling betret, zou het huidige s@steem in de niet'genoteerde / en in de &&- behouden blijven. (aarnaast zou het ;&-'specifeke s@steem van uittreding en uitsluiting ten laste van de vennootschapworden opengesteld voor alle &&-:s, ongeacht hun al dan niet coNperatie karakter.

Het &; pleit voorts voor een aschaYng van de categorie “vennootschappen dieeen publiek beroep op het spaarwezen doen o hebben gedaan”, waarbij de voor

2B



deze categorie geldende regels zouden worden toegepast op alle genoteerdevennootschappen. Het begrip “genoteerde vennootschap” zou bovendien eenengere invulling moeten krijgen en enkel nog die vennootschappen mogenviseren waarvan de aandelen #o eCecten die recht geven op de verwerving vanaandelen$ op een gereglementeerde markt zijn genoteerd. +r wordt ookvoorgesteld het toepassingsgebied van sommige bepalingen uit te breiden totalle /:s #bv. verbod voor bestuurders met een belangenconZict om aan deberaadslaging en stemming deel te nemen$ en andere net tot de genoteerdevennootschappen te beperken #bv. de tussenkomst van een bijzondere algemenevergadering in verband met change o controleclausules8 zie het huidige art. UUL.enn.$.

at het vennootschapsrechtelijke I76 betret, toont het &; zich voorstander omde werkelijke zetelleer in te ruilen voor de statutaire zetelleer, minstens na eenovergangsase.3B ooruitlopend op een +uropees ingrijpen zou ook gewerktworden aan een procedure tot grensoverschrijdende zetelverplaatsing, die isge"nspireerd op de procedure van toepassing voor de 0+.

Het &; stelt ook een s@nergie voor tussen het vennootschapsrecht en hetverenigingsrecht, waarbij beide rechtstakken structureel zouden wordenge"ntegreerd in PPn etboek van ennootschappen en erenigingen. In ditwetboek zouden de !:s, de I!:s en de 0tichting hun eigen boekdeelkrijgen. (aarnaast zou, zoals voor de maatschap, een specifek regime wordenuitgewerkt voor verenigingen zonder rechtspersoonlijkheid. anwege haarspecifciteit zou de vereniging voor mede'eigenaars haar plaats in het &urgerlijketboek behouden en niet worden overgeheveld. (e beroepsverenigingdaarentegen zou worden ageschat.1ndanks andersluidende stemmen vooragaand aan de werkzaamheden van het&;, zou #na nader, vooral rechtsvergelijkend onderzoek$ de variant van de 01

#vennootschap met een sociaal oogmerk$ worden behouden #weliswaar mits eniggesleutel aan het wettelijke regime daarvan$.

&.3. 4erug naar het geldende recht0 de structuur van het (et%oek(e opstellers van het etboek, waaronder enkele eminente proessoren in hetvennootschapsrecht, hebben het etboek gestructureerd in #intussen$ 2Mboeken. Hierbij hebben ze twee basisrichtlijnen gehanteerd voor het groeperenvan de bepalingen.+nerzijds werden alle teksten die gemeenschappelijk zijn aan allevennootschappen gegroepeerd en gecoNrdineerd in &oek II van het etboek.oor de bepalingen gemeenschappelijk aan alle vennootschappen met

rechtspersoonlijkheid werd &oek I ingericht. Het etboek gaat evenwel nietzover om ook de bepalingen gemeenschappelijk aan de zgn. Xvolkomen:rechtspersonen te groeperen in een apart boek. -nderzijds werden bepaalderegels per vennootschapst@pe hernomen.

&oek IO, dat de bepalingen van de commanditaire vennootschap op aandelenbevat, verwijst uitdrukkelijk naar de bepalingen van de /.34 1ok &oeken O enOI, resp. gewijd aan de 0+ en de 0;+, bevatten een aantal terugverwijzingennaar de regels die gelden voor de /, resp. de ;&-.

In beginsel volstaat de lezing van vier boeken om het volledige regelenarsenaalvan een bepaalde vennootschapsvorm met rechtspersoonlijkheid te leren

kennen* &oek I, voor de defnities8 &oek II voor de bepalingen gemeenschappelijkaan alle vennootschapsvormen #“gemeen vennootschapsrecht”$8 &oek I voor de

22



bepalingen gemeenschappelijk aan de vennootschappen metrechtspersoonlijkheid #vertegenwoordiging namens de vennootschap inoprichting, organen, naam, oprichting en openbaarmaking, jaarrekening encontrole, nietigheid van besluiten en van de vennootschap zel, ontbinding vande vennootschap, verjarings' en vervaltermijnenF$ en tenslotte het &oek datbetrekking heet op de betrokken vennootschaprechtspersoon #bv. &oek I voorde &&- o &oek III voor de /$.

-ndere “rode draden” doorheen het etboek*#i$ naarmate verder wordt gegaan in het wetboek worden de

vennootschapsvormen minder persoonlijk #van maatschap over &&-tot /$ en meer Xvolkomen:8

#ii$ bovendien is uitgegaan van de idee dat een materie pas wordtbehandeld na de behandeling van een andere materie die de vereistevoorkennis verschat #bv. &oek I komt voor de bijzondere boekengewijd aan de vennootschapst@pes met rechtspersoonlijkheid$8 opgrond van die laatste stelregel worden de herstructurering en de

omzetting van vennootschappen pas in de &oeken OI en OII behandeld8#iii$ de behandeling van de weinig succesrijke )andbouwvennootschap enhet +conomisch 0amenwerkingsverband wordt dan weer uitgesteld#&oeken OIII en OI$.

1pmerkelijk is ook dat in het etboek de strabepalingen niet langergegroepeerd staan op het einde, zoals dit het geval was bij devennootschappenwet #c. artt. 4BB'42B enn. .$, maar telkens aansluiten bij debepalingen die zij sanctioneren.

3 45pologie van de diverse vennootschapsvormen0 de %asisindelingen

45ped$ang6cadre l7gau8 o%ligatoires* Indien de rechtsonderhorigen eenvenn wensen op te richten, zijn zij verpl dit in PPn van de door de wetgeorganiseerde #vennootschaps$vormen te doen. Indien niettemin voor eenonbenoemde venn zou worden gekozen, zal de rechter die zich desgevallenddaarover moet uitspreken de venn onderbrengen bij het daartoe bestaansluitende wettelijke vennootschapst@pe.(us er zijn heel veel vennootschapst@pes waaruit men kan kiezen. (e t@pe'dwang zegt dat men zich wel moet houden bij die keuze. D moet PPn kiezen dieop “de menu” staat. D kan geen combinatie maken die u het beste schikt, u kanze niet sui generis maken. 1ok de rechters gaan die t@pedwang toepassen* als utoch awijkt vd t@pedwang en de notaris gaat hier in mee, dan zal bij betwistingde vennootschap herleid worden naar het t@pe dat het dichts bij uw abricatie

ligt. %--6 het is niet omdat er een t@pedwang bestaat dat er ihvennootschapsrecht geen ruimte bestaat voor creativiteit.

+en eerste basisonderscheid is het onderscheid tssn venn met 67 en venn zonder67. +r zijn 3 venn die het voordeel van 67 niet bieden, ze laten de venn als loutercontract bestaan en ze worden niet gezien als een eigen rechtssubject.

i. Vennootschappen met of zonder rechtspersoonlijkheid (art. 2 W.Venn.):(e verkrijging vd 67 impliceert de creatie ve zelstandige juridische entiteit, losvan de vennoten, met een eigen vermogen en eigen rechten en verpl. Hetrechtssubject neemt, middels haar vertegenwoordigers en organen, bijgevolgautonoom deel ah rechtsverkeer.

(e venn met 67 staat met dit eigen en az vermogen #enkel$ in voor haar eigenschulden. Haar eigen vermogen wordt ageschermd van evt aanspraken die

24



laten ze een gigantische schuld achter, met het venn'vermogen alleen kandit niet terugbetaald worden. )ernout en hauspie kan niet vorderen vhvermogen vd inbrengers, enkel hun ingebracht vermogen.

' %--6 wanneer lernout een 1J zou zijn en ze gingen ailliet* dan kan menvoor derest van de schulden wel komen aankloppen.

(e beperking van aansprakelijkheid komt tegen een prijs* het stringenterevennootschapsrecht, vnl de regels inzake kapitaal. -ndere kanttekening* er zijnsituaties waarin beperking v aanspr niet meer ten volle zal gelden*

• anneer u een venn opricht, dan moet verantwoordelijkheid wordengenomen. 6egels moeten worden nageleed, er zijn sancties. &v de sanctieingeval v aillissement binnen 3j na de oprichting van venn met beperkteaanspr. anneer een /, &v&-, ;&- wordt opgericht en binnen 3j nahaar oprichting wordt ze ailliet verklaard. (an zal de curator hunfnancieel plan opvragen om na te gaan o de venn niet werd ondergekapitaliseerd werd opgericht, ze beschikte niet over voldoendemiddelen. (oorstaat de venn deze test niet, dan kan de rechter de

oprichter vd venn veroordelen tot het volledige o gedeelte vh passie vdvenn #beoordelingsruimte vd rechter$.

• -ls uw buur de venn opricht en ook het bestuur ervan waarneemt #bv&&-, hij is ook zaak'voerder$. Het is dan ook belangr dat de uitoe vhbestuursmandaat gebeurt als een normale, redelijke en voorzichtigezaakvoerder doet #vennbelang naleven, regels naleven,F$. %aw debestuurdersaansprakelijkheid is een andere kanttekening.

• anneer uw buur zijn &&- opricht om daar zijn schilderbedrij in uit teoeenen, dan is het mogelijk dat hij ih kader van zijn fnancieelplan=buisnessplan vaststelt dat hij er met zijn minimumkapitaal er niet zalgeraken. Hij wil een bijkomende lening aangaan. &anken moeten nagaan o

er voldoende zekerheid is o er terugbetaald kan worden. +en venn die paswordt opgericht heet nog alles te bewijzen. (aarom komt het vaak voordat banken die een lening geven ae nieuwe venn, de oprichter eenzakelijke zekerheid #h@potheek$ moet geven ad bank. ant als diezekerheid wordt ageroepen door de bank, dan zal dit de persoon treCen.

• -andeelhoudersaansprakelijkheid* id regel enkel aanspr voor wat isingebracht. %aar er kan toch een vordering zijn tav een aandeelhouder. (eaandeelhouder moet een schadeverg betalen. +r kan een vordering totmisbruik v meerderheid worden ingeleid tav aandeel'houders wat kanleiden tot schadevergoeding #dat meer kan zijn dan datgene wat isingebracht id venn$.

III."urgerlijke of handelsvennootschappen (art. # W.Venn.): (e burgerlijke o handelsaard ve venn wordt bep door haar maatschappelijk doel,in principe zoals omschreven in de venn1 o statuten. Is dit gelegen in dadenvan koophandel, heet men te maken met een handelsvenn,, zo niet, met eenburgerlijke venn. -lleen de handelsven hebben de hoedanigheid van koopman enzijn bijgevolg aan het handelsrecht #o.m. de aillissementswet$ onderworpen.oornaamste gevolg hiervan is dat de bijz oprichters' en bestuurders'aansprakelijkheidsbep die gelden in geval van aillissement, niet van toepassingzijn op de burgerlijke vennootschappen die de vorm aannemen van een#volkomen$ handelsvennootschap #&&-, /, ;&- en ;omm.-$. &urgerlijkevenn kunnen de vorm van een handelsvennootschap aannemen en zijn, de)andbouwvennootschap uitgezonderd, zels verplicht dat te doen, wensen zijrechtspersoonlijkheid te verwerven #art. 3, RT .enn.$. >@pische vb vanburgerlijke vennootschappen zijn advocaten' en doktersvennootschappen #de

2T



venn vd vrije beroepers$. -lsook het grotendeels vd venn zijn burgerlijke venn#ook bv patrimonium'venn* ze verkopen, verhuren,.. onr goederen$.

(us dit onderscheid is alleen nog van belang voor oprichtingsaansprakelijkheid#3j na aillissement,F$. &urgerlijke venn kunnen niet ailliet worden verklaard,dus deze bijz oprichtingsaanspr bestaat hier niet. (e aanspr van bestuurdersinzake aillissement geldt hier ook niet omdat ze niet ailliet kunnen verklaardworden. (eze aanspr geldt enkel voor de handelsvenn.Het onderscheid tssn de burgerlijke #deelbare aanspr$ en commerciëlemaatschap #hoodelijk aanspr$. &uiten dit onderscheid zijn er geen verdereonderscheiden tussen de burgerlijke venn en handelsvenn.

rachtens art UMT, 2^ ?er.., zoals gewijzigd door de 4L januari 4BBEhoudende wijziging van het ?er. mbt de continu"teit van de ondernemingen, isde 6b van oophandel nu ook bevoegd voor geschillen terzake van burgerlijkevenn, waar zij, behoudens enkele wettelijke uitz, tot v[[r deze wetswijzigingenkel bev was voor geschillen terzake van handelsvenn.

Het onderscheid tussen burgerlijke en handelsvennootschappen is in grote mateachterhaald. +r worden dan ook voorstellen geormuleerd om burgerlijke venn diede vorm ve handelsvennootschap aannemen zgn. vormkoopman te maken,waardoor zij aan het handelsrecht #met inbegrip van het aillissementsrechtworden onderworpen$.Vormkoopman!0 wanneer een burgerlijke venn 67 wil verwerven kan ze dezeniet rr verwerven. 67 kan enkel verworven worden wanneer ze de vormaannemen ve handelsvenn.

' &v een advocatenkantoor* ze willen met dit advocatenkantoor een vennoprichten die het voordeel biedt vd 67 en de beperking vanaansprakelijkheid. Hiervoor is geen bijz vorm van burgerlijke venn #wantadvocatenvenn is burgerlijke venn$ die toelaat dat advocaten met voordeel

v 67 en beperkte aanspr rr een venn oprichten. !e moeten beroep doen op2 vd handelsvenn die het .enn aanbiedt, nl de ;oNperatieve venn.. +rwordt een burgerlijke venn gevormd onder de vorm ve coNperatievehandelsvennootschapsvorm #omweg$. Hier'mee worden de advocatengeen handelaar, geen koopman* ze zijn niet vatbaar voor aillissementwant ze blijven burgerlijk.

' Id toekomst worden die burgerlijke venn die de vorm aannemen vehandelsvenn vormkoop'man. !e worden niet koopman omwille vdactiviteiten. !e worden koopman louter en alleen door de vorm te kiezenve handelsvenn. Id toekomst kunnen ze dus wel ailliet verklaard kunnenworden. 1nderscheid wordt dus zo goed als tot B herleid.

DI>!* +r is 2 vennootschap die wel de 67 biedt, zonder dat men handelsvormmoet aannemen* de landbouwvenn. )andbouw is geen daad van koophandel.!e kunnen hun burgerlijke venn rr oprichten met 67 onder de vorm vanhandelsvenn.

$andelsvennootschappenoor onderscheiden* zie .enn 1nderscheid dat eerder uit de academischewereld komt en niet als zodanig uit het .enn komt* het onderscheid tussen depersonenvenn en de kapitaalvenn.

IV. %apitaal& of personenvennootschappen: dit betret een descriptie, niet alszodanig id wet gemaakt onderscheid.

'e personenvenn worden aangegaan uit aanmerking van de persoon van devennoten #intu"tu personae$* zij staan o vallen met ieder der vennoten. Hun

2U



aandelen #deelbewijzen$ zijn niet overdraagbaar dan met instemming van allevennoten en beslissingen van de vennoten vergen unanimiteit. (us wie umedeaandeelhouder is, is cruciaal om met die betrokken persoon een venn op terichten. >@pisch is dat ze niet echt aandelen hebben, maar ze spreken van“deelbewijzen”. (eze deel'bewijzen kunnen niet worden overgedragen want hetis cruciaal dat die welbepaalde persoon id venn blijt en ze niet zomaar kanoverdragen ae derde.1ok t@pisch is dat de beslissingen met unanimiteit worden genomen, want elkepersoon is van belang. >@pisch is dus dat de vennoten hoodelijk aansprakelijkzijn. -ls de beslissingen die de welbep persoon neemt, leidt tot aanspr van alle ishet logisch dat iedereen moet instemmen met de beslissingen #unanimiteit$.

' &v 1J, de commerciële maatschap, de tijdelijkehandelsvennoootschappen. (us doorgaans contractuele venn #uitz 1J$.

V %apitalistische vennootschap of vennootschap met sociaal oogmerk #art.2, lid 38 art. 3, R 3 en artikelen LL2'LLQ .enn.$*

dit onderscheid is verbonden met de vraag o de venn eenwinstverdelingsoogmerk dan wel een winstbestedingsoogmerk nastreet #zieinra$.

%apitaalvennootschappen worden zgn. intu"tu pecuniae aangegaan, omwille vhgeld* hun #voort$bestaan staat los van de persoon van hun vennoten, hunaandelen zijn vrij overdraagbaar en beslissingen worden ter - genomen bij#gebeurlijk versterkte$ meerderheid. -lleen de / kan als een “echte”kapitaalvennootschap worden beschouwd en enkel de vennootschappen zondero met zgn. ”onvolkomen” rechtspersoonlijkheid zijn “echte”personenvennootschappen. -lle andere vennootschappen zijn in meer o minderemate personenvennootschappen. &enevens wettelijke milderingen, kunnen ook

bij 1 de genoemde kenmerken vd personen' o kapitaalvennootschappenworden agezwaktrealiteit is geschakeerder. +r zijn /As die heel wat elementen bevatten diewijzen op een personenvenn. +n we zien personenvenn die elementen bevattenvd kapitaalvenn. Hier kan men dus creatie zijn en contractuele en statutairevrijheid genieten. Het meer o minder persoonlijk maken ve venn is toegelaten.&v* een / is in principe een kapitaalvenn. anneer een kapitaalvenn wordtopgericht tussen 4 personen, zal het in vele gevallen zijn omdat ze goedovereenkomen. 7ersoonlijke elementen worden ingevoerd door bv te bepalen datde aandelen id venn niet volledig vrij overdraagbaar zullen zijn. +r is dus demogelijkheid om beperkingen overeen te komen id statuten #bv tot 3 jaar na

oprichting aandelen mogen niet vervreemd worden*onvervreemdbaarheidsclausule) . &v beslissing tot usie moet genomen wordenmet unanimiteit #awijken van meerderheidsregel$. !ie bv &&- #gemengd*beslissingen in &&- worden genomen bij gewone meerderheid$.

>@pisch is dat de kapitaalvenn aanleiding geet tot beperking van aanspr en datde beslissingen worden genomen met meerderheid. (e aandelen zijn vrijoverdraagbaar.

' &v* de genoteerde venn op de beurs* aandelen kunnen worden verkocht enaangekocht op de beurs.

%apitalistische vennootschap

0taat niet id wet. instverdelingsoogmerk is de oorzaak van hetvennootschapscontract. 7artijen willen winst maken met de bedoeling deze winst

2L



te verdelen onder elkaar. !e willen individueel er beter van worden, zo ook devennootschap zel #<kapitalistische gedachte$. !e willen zich verrijken.Vennootschap met sociaal oogmerk (V*+)Is wel een vennootschapsvariant #is geen vennvormV$ die door de wet wordtgeorganiseerd. (e oorzaak vh venncontract is het winstbestedingsoogmerk.instverdelingsoogmerk wordt beperkt. (eze venn wordt door de partijen nietmeteen opgericht om winst te maken en te verdelen, maar wordt in eersteinstantie opgericht om de winst die gemaakt wordt niet uit te keren. %aar vooraldeze winst te herinvesteren #bv aan een soc oogmerk buiten de venn$.

' &v* beschutte werkplaats. %ensen met een beperking die toch nuttig envervullend bezig zijn door de werken. (e onderneming die gevoerd wordtih kader v zoAn beschutte werkplaats kan onder gebracht worden ie vormve 01. inst moet niet verpl worden uitgekeerd aan aandeelhouders,maar kan aangewend worden om te herinvesteren id venn zel o a testaan aan bv een ! die zich bezig houdt met gehandicaptenwerk. %aSLW mag worden uitgekeerd ad vennoten zel.

vi. "esloten vennootschappen (niet ,ettelijk gede-nieerd) tegenover genoteerde vennootschappen (art. / W.Venn.) en vennootschappen dieeen openbaar beroep doen of hebben gedaan op het spaar,ezen (art./#0 W.Venn.).

&esloten wil zeggen dat er slechts een beperkt aantal vennoten zijn.(eze laatste categorie omvat o.m., maar niet uitsluitend, de genoteerde venn.Het .enn. voorziet van tijd tot tijd in strengere bepalingen die enkel geldenvoor venn die een openbaar beroep doen o hebben gedaan op het spaarwezen#bv. art. U43, par. 2, laatste lid .enn.$ o voor genoteerde vennootschappen #bv.art. U4T .enn.$, o nog voor venn waarvan #enkel$ de aandelen zijn genoteerd#art. U33bis .enn.$, waardoor a.h.w. een “vennootschapsrecht met twee #o meer$ snelheden” is ontstaan.

Venn die publiek beroep hebben gedaan op het spaar,ezen-andelengenoteerde vennootschappen vs andere eCecten op de beurs genoteerd< besloten venn #bv varianten, eCecten$. E9::* bewijs dat publieke venn dat dievan tijd tot tijd aan stringente regels vh vennrecht onderworpen zijn #komen wetegen doorheen heel de cursus$. < horizontale vraag !e doen beroep op de fnanciële markt, men wil deze kapitaalmarkt

beschermen. (it wil men beschermen om fnanciële crisis te voorkomen.enn doen beroep op publiek, en dit publiek moet beschermd worden.

vii. Vennootschappen in groepsverband:

eel venn maken deel uit ve ruimere venngroep. Het .enn verlaat meer enmeer het zgn. atomistische beeld vd venn #waarbij men slechts oog heet voorelke individuele venn$ tvv een, vaak beter met de werkelijkheidovereenstemmend beeld waarbij venn in een ruimere groepsconteSt wordengezien. (it leidt tot nieuwe onderscheiden zoals dat tussen de moeder' o dochtervenn #art. L .enn.$, het consortium #art. 2B .enn.$, verbonden o geassocieerde venn #artt. 22, 24 .enn.$, kleine venn en kleine groepen #art. 2Uen 2L .enn.$.

_`(tsl, 7ortugal* hier bestaat zoiets als een georganiseerd groepsrecht* regelsvd venn die onderdeel zijn van groepen. Hier zijn bijz aansprakelijkheidsregels. In&elgië bestaat dit niet, en ook niet nr de toekomst toe #het houdt zich wel met

een groepsgebeuren* ad hoc '` niet s@stematisch, niet georg maar wel in bepartikelen$. (us het groepsrecht wordt in &elgië benaderd omdat indien we er

2M



geen rekening mee zouden houden, de materiële regel die ze opleggen omzeildzou worden door dat groepsgebeuren. !ie art U ev .enn* hier tret u het begrip“controle” aan. %oedervenn oeent controle uit over haar dochtervenn.1mgekeerd is de dochtervenn de venn waardoor door de moedervenn controlewordt uitgeoeend. In art U ev wordt invulling gegeven aan dit begrip controle.;ontrole wordt agemeten aan 4 parameters*

2. Is er een beslissende invloed vd meerderheid vd bestuurders4. Is er een beslissende invloed op de oriëntatie vh beleid #nemen v belangr

beslissingen$.ervolgens wordt een onderscheid gemaakt v wettelijke en eitelijke vermoedensv controle. anneer deze vermoedens voorliggen, is er controle als beschreven inparagraa 2.

' Wettelijke vermoedens* onweerlegbaar. &v wanneer er meerderheid vdbestuurders benoemd wordt door de ene venn id andere venn waarovercontrole wordt uitgeoeend.

' 1eitelijke vermoedens* weerlegbaar

viii. Vennootschappen van publiek recht:hieronder worden doorgaans overheidsbedrijven begrepen die aanvullend dr hetprivate vennrecht worden beheerst #te denken is bv aan &elgacom, de /%&0,bpost enz* venn die gecontroleerd worden door een publieke 1H$._`(eze venn zijn niet te verwarren met de zgn. “publieke” venn, zijnde eenverkorte aanduiding vd venn die een openbaar o publiek beroep doen o hebbengedaan op het spaarwezen #zie supra$. (it zijn venn waarop op de kapitaalmarktberoep is gedaan. (it sluit evenwel niet uit dat venn van publiek recht tevenspublieke venn kunnen zijn #bv. &elgacom en bpost* tegelijkertijd genoteerde vennen venn van publiekrecht. /%&0* venn die een openbaar o publiek beroep doeno hebben gedaan op het spaarwezen, maar geen genoteerde vennV$.-lle genoteerde venn die pure private venn zijn #bv Inbev$ zijn geen venn van

publiek rechtV

i. 'e 3uropese Vennootschap (*3) de 3uropese co4peratievevennootschap (*53) en het 3uropees 3conomisch *amen,erkingsverband(33*V):

middels verordeningen en richtlijnen heet de +uropese regelgever 3 “+uropese”vennvormen ingevoerd, nl. de )E #0ocietas +uropaea, +uropese venn$, de );E#0ocietas ;ooperativa +uropaea, +uropese coNperatieve vennootschap$ en deEE)V #+uropees +conomisch 0amenwerkingsverband$ -lleen de ++0 is vollediggeregeld door de verordening vh +uropees recht. (e 0+ en de 0;+ zijn medegeregeld door het .enn #resp. &oeken O en OI$ en dr richtlijnen. (e 0+ en

0;+ komen niet in aanmerking voor de variant vd 01.erordening heet zeer ruim karakter en heet verdere implementatie nodig doorde lidstaat. (aarom vindt men nadere regels in bijz boek in .enn, waarbovenook de richtlijn geldt en de verordening #zie 0+ bv$.

)E en );E zullen lidstaat overschrijdend karakter vertonen. (e oprichtinghiervan is bijz beperkt. Het heet te maken met de diversiteit die er is ontstaan ihorganiek statuut van die venn. >oen men eind jaren LB voor het eerst een eersteontwerp ve +uropese vennverordening had gemaakt, had men allesgereglementeerd. Het probleem was dat er zeer grote meningsversch waren tssnde lidstaten over hoe die venn moest georganiseerd worden, vnl op het vlak vhbestuur #+ngeland* monistisch bestuur #enkel 6v&$ vs (tsl* dualistisch bestuur

#6v& en raad v toezicht hier een vertegenwoordiging vd werknemers$ $. %engeraakte er niet uit. 1mdat de (uitsers vreesde dat wanneer een +uropese venn

2Q



mogelijk zou zijn zonder medebestuur, zou het grotendeel vd bevolking kiezenvoor dit monistisch bestuur. #&elgië leunde eerder aan bij +ngelse visie$. /u is ereen compromis gekomen. +r is een verordening die laat kiezen tssn eenmonistisch o dualistisch s@steem en de regels inzake werknemers zijnopgenomen ie richtlijn en niet ie verordening #is dus niet rr van toepassingV$. (usop vlak vh statuut vd 0+ en 0;+ is er 2 richtlijn, maar deze vereist verdereimplementatie #< geen harmonisatie$.

EE)V0 enige vennvorm die niet in art 4 .enn staat. +r is nauwelijks versch tssn++0 en +0 #deze laatste heet wel een lidstaat overschrijdend element$.E9: “illustreer dat de +uropese regelgever een grote impact heet gehad op het &elgischvennrecht”. erwijs hierbij #o.a.$ naar* +uropese regelgever heet eigen vennvormen ihleven geroepen #ookal zijn ze niet succesvol$. +uropa probeert dat nu nog steeds* zierecentelijk waarbij ze een +uropese kleine venn ih leven probeert te roepen.

3.1. 45pologie van de diverse vennootschapsvormen0 art " (.Venn. -rt 4 .enn. bevat een, op het #++0$ na, volledige opsomming vdvennootschapsvormen die het &elgisch vennootschapsrecht aanbiedt. (ezeopsomming gebeurt in T paragraen*

T.2.2. ennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid-rt 4, R2 .enn. somt limitatie de venn op die geen vd vennoten onderscheiden67 hebben #pure contractuele venn, personenvenn* deelname onoverdraagbaar,F zie hierboven$. (eze worden opgericht omdat ze zeer licht gereglementeerdzijn #want ze bieden niet veel voordelen, maar dan ook niet veel lasten$. Het gaatom*

i. de (burgerlijke of commerci6le) maatschap, zijnde “een venn met een burgerlijko handelsdoel die geen 67 bezit” #art. TL .enn.$. (e maatschap is de vroegere

venn van gemeen recht als bedoeld in titel IO van &oek III vh &. &enevens eenandere naam kreeg hij in het enn ook een commerciële variant. oortaanzullen rechtssubjecten die op openbare en duurzame wijze een handelsbedrij uitoeenen een commerciële maatschap vormen en niet langer eenonregelmatige .1.J. (e maatschap geniet o.a. bijval als instrument voorvermogensplanning.%aatschap zien we tot stand komen daar waar men het niet echt goed beset*men handelt met andere handelaars op openbare wijze en gaat zo eenonderneming voeren #conseKuentie* hoodelijke aanspr vd vennoten$. %en besethet niet goed dat het opgericht is. 1ok kan het gekozen worden, dit ih kader vanvermogensplanning* men gaat een geschrit opmaken. (us wanneer vennotenhun vermogen willen organiseren #vaak ih kader v successierechten$.

ii. de tijdelijke handelsvennootschap (7$V) verschilt vnl. vd commerciëlemaatschap doordat zij het kenmerk van duurzaamheid ontbeert* het gaat om eenvenn zonder 67 die zonder een gemeenschappelijke naam te voeren, PPn o meerbepaalde handelsverrichtingen tot doel heet #art. TM .enn.$. >ijdelijk omdat devenn enkel bestaat voor een bepaalde opdracht=doel. (e tijdelijkehandelsvennootschap is zeer populair in de aannemingswereld, bv om eennieuwe weg aan te leggen de handen in elkaar slaan via een >H. !o kan menmededingen voor opdrachten vd 1H.Voordeel* men maakt geen kosten, men moet niet naar de notaris. %en creëertvia een eenvoudig contract een venn. anneer ze uiteindelijk de opdracht niet id

wacht slepen via mededinging, kan er heel eenvoudig een einde worden gesteldad >H. 0trikt genomen moeten ze niets doen, want wanneer het doel niet

2E



gerealiseerd wordt, wordt de venn van rechtswege ontbonden #dus als men hetwerk niet krijgt van bv de l 1H valt het doel vd >H weg$.Omgekeerde situatie* 3 aannemingsbedrijven doen niet mee als >H aan demededinging. !e doen het via /* ze moeten naar de notaris gaan, griYe,kapitaal moet worden gevormd #minstens L2UBB $. anneer men dan deopdracht niet heet, heet men een az rechtspersoon id wereld geroepen en zaldeze ook ontbonden moeten worden. +r moet een vereCenaar wordenaangesteld, er worden kosten gemaakt,F (aarom voordelig om bij 1Hopdrachteneen >H op te richtenVV

&v 1osterweelproject* er was een >H het werk belood. (eze had eenantasienaam, hoewel de wet voorschrijt dat >HAs geen antasienaam mogenhebben.

iii. de stille handelsvennootschap tenslotte ontbeert de openbaarheid vdmaatschap. !ij wordt immers gekenmerkt door het eit dat PPn o meer personeneen belang nemen id verrichtingen van PPn o meer andere personen die in eigen

naam optreden #art. TQ .enn.$. +nkel deze laatsten #zgn. werkende vennoten$zijn in beg aanspr tav derden. (e stille handelsvennootschap geniet eveneensbijval in het kader van vermogensplanning.!e worden niet opgericht voor een specifek werk, maar ze ontberen deopenbaarheid #niet de duurzaamheid zoals bij tijdelijke handelsvenn$. (wz dat er4 soorten vennoten zijn* de actieve, die belast zijn met het bestuur en de stillevennoten* ze schieten enkel geld maar laten zich niet in met het bestuur vd venn.Het voordeel v stille vennoten is dat men een voordeel van beperking v aansprgeniet. %en verliest enkel wat men id venn heet ingebracht.

Het gaat stuk voor stuk om personenvenn die slechts aan een beperkt wettelijkregime #inz. &oeken II en III van het venn$ zijn onderworpen en dus veel ruimte

bieden voor contractuele invulling. oorts hebben zij het voordeel dat zij lageoprichtingskosten kennen en zo goed als vormvrij zijn. 7recies die vormvrijheid,die zich o.m. uit in het eit dat de oprichting ve dergelijke venn niet aanbekendmaking is onderworpen, heet wellicht tot gevolg dat de onder titel 2.3#“0amenvattende tabellen met evolutie vd rechtsvorm van de actieveondernemingen”$ vermelde cijers #op basis waarvan zou kunnen wordenbesloten dat in 4BB4 slechts B,T W van de ondernemingen onder de vorm vaneen tijdelijke o stille handelsvennootschap wordt uitgeoeend$ terzake onvolledigzijn.+r is geen ascheiding van vermogen bij deze personenvenn. /uancering* er iswel een zekere a'scheiding, maar niet op de manier als wanneer men wel 67 zou

hebben.

T.2.4. Handelvennootschappen met rechtspersoonlijkheid-rt 4, R4 .enn. somt de handelsvenn op waaraan het etboek, zij het nietlanger automatisch #zie art. 4, RT .enn.$, 67 toekent. Het gaat om volgendevennootschappen #zie ook nog verder cursus$*

(i) vennootschap onder frma (V.O.F.)1J wordt gekenmerkt dat de vennoten hoofdelijk aanspr zijn voor de schuldenvd venn. Het is een onvolkomen rechtspersoon. Het kan een burgerlijk karakter

hebben #niet handelsdoel$ o handels'karakter hebben. Het is een heel summiergeregelde vennvorm. !e biedt het voordeel vd 67, maar niet vd beperking vd

4B



aansprakelijkheid. (e 1J is onderworpen ad regels vh gem vennrecht, maar ookad regels gem aan alle venn met 67 #m.n. boek I .enn$.

(ii) gewone commanditaire vennootschap (Comm.V)&est omschreven als stille handelsvenn, maar dan met 67. +r wordt hier ook eenonderscheid gemaakt tssn de actieve en stille vennoten. +nkel wanneer de stillevennoten stil blijven, genieten ze een zekere vorm van beperking v aanspr #enkelaanspr voor datgene wat is ingebracht id venn$.

(iii) besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BVB)ordt het meest gekozen. &esloten* het aandeel aandeelhouders is eerderbeperkt. Het is ook niet mogelijk een &&- te hebben die genoteerd zou zijn.

(iv) co!peratieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVB) o" met onbeperkte aansprakelijkheid (CVO)

(us 4 soorten coNperatieve venn. (e meest voorkomende is de ;&-. (e ;&- isde minst gereglementeerde venn, bv op vlak van bestuur,F %en kan dit zeer vrij

regelen. (e ;1- is vergl met de 1J en de ;omm. #ook gemengde venn$.%en gaat voor coNperatieven kiezen omwille vh kenmerk vd veranderlijkheid. Hetheet een veranderlijk aantal vennoten* toetreden en uittreden is makkelijk. (it iseen grote troe. ;oNperatieven komen zeer veel voor bij de vrije beroepen#advocatenbureaus,F$.

(v) naamlo#e vennootschap ($V)(e aandelen zijn vrij overdraagbaar, dus het is een t@pische kapitaalvenn. (eaandelen zijn wel niet meer mogelijk aan toonder #anonimiteit$. (e aandelen vande / moeten op naam zijn o gedematerialiseerd zijn. (e / zal het model zijnvoor deze cursus omdat deze het meest uitgebreid gereglementeerd is.

(vi) commanditaire vennootschap op aandelen (Comm.V)(eze vorm komt niet veel voor. Het heet gemeen met de ;omm. dat er eenonderscheid is tssn de actieve en stille venn. (e stille zijn de pure geldschietersen genieten volledig vd beperking v aanspr. (e actieve=beherende vennotenzullen aanspr zijn met de venn. !e genieten geen beperking v aanspr +r zijnslechts enkele artikelen gewijd ah ;omm.-, derest wordt bep door de regels vd/. (aarom willen ze id toekomst deze venn aschaCen.

(vii) economisch samenwerkingsverband (%&V)Het is de &elgische variant vd +uropese +0. >@pisch hieraan is dat de venn nietgericht is op het maken v winst voor zichzel. !e is gericht de activiteit v haarvennoten=leden de ondersteunen. !e komt vaak voor om een vorm te geven aanlobb@activiteiten. +r wordt in &Sl veel gelobb@d* bij de +uropese parlementsleden,bij de +uropese commissie #gelegen in &Sl$. ersch bedrijssectoren gaan zichverenigen om een bep lobb@activiteit ad dag te leggen bij bv de leden vh+uropees parl.(e +0 treedt in concurrentie bij de #internat$ !* hier staat geen winst voorop#id toekomst* &elgische variant aschaCen en enkel te werken met de +uropese+0$.

' &v* vereniging van metaalverwerkende nijverheid #bv de bedrijven dieverpakkingen maken voor de drankensector$. (e grote drankenmakers gaan zichverenigen id +0* en samen een studie maken over metaal voor drankjes.-nderzijds de belangen hiervan gaan verdedigen bij de +uropese ;ommissie.

(viii) %uropese vennootschap (&%) (i') %uropese co!peratievevennootschap (&C%)

42



!ie verder

(e onder titel 2.3 #0amenvattende tabellen met evolutie vd rechtsvorm vdactieve ondernemingen$ vermelde cijers tonen aan dat de #V#+ met kop enschouders boven de andere handelsvenn uitsteekt als meest courante vennvorm*zo was LB,M W #4ET.BM3$ vd vennootschapspopulatie in 4B2B een &&-,tegenover 4B,4 W #EM.ET4$ een NV. 0lechts 3,M W #2Q.2BU$ vd venn had de vormve coNperatieve venn. (ie laatste vennootschapsvorm is trouwens nog steeds opde terugweg, wat mogelijk is te verklaren door de toenemende astemming vh opde ; toepasselijke regelenarsenaal op dat vd / #met een verminderdecontractuele vrijheid tot gevolg$. Het gebruik vd &&- blijt daarentegen stijgen,terwijl het aantal /As daalt. oorgaande venn zijn verreweg de meestvoorkomende* het eit dat zij benevens het voordeel vd azonderlijke 67 ook datvd beperking van aanspr bieden, zal daarvoor wellicht de belangrijkste verklaringzijn.(e zgn. gemengde vennootschapsvormen #.1.J. en ;omm.$ zijn mindersuccesrijk. !o vertegenwoordigen de gewone commanditaire vennootschappen

slechts T,24 W vh totaal aantal nieuw opgerichte venn in 4B2B. Hun gebrek aanaansprakelijkheidsbeperking zal aan dat geringe succes wellicht niet vreemd zijn./ochtans is een gestage toename vast te stellen.

Het Economisch )amen$erkingsver%and #+0$ is een vennootschap met#zgn. “onvolkomen”$ 67 die uitsluitend tot doel heet de eco bedrijvigheid vanhaar leden te vergemakkelijken o te ontwikkelen, dan wel de resultaten van diebedrijvigheid te verbeteren o te vergroten. !ij ondersteunt haar leden, en maggeen winst #eerder te begrijpen in de enge betekenis vh woord$ voor zichzel nastreven #zie &oek OI, artikelen Q3E e.v. .enn.$. &eroepsgroeperingen o grote bedrijven uit een bepaalde sector verenigen zich in de praktijk soms ondereen +#+$0 om studie' en lobb@werk te verrichten.

1ver de E)V en de EE)V zijn ons geen cijers bekend, doch alles laatvermoeden dat deze venn, die slechts kunnen worden opgericht met als doel deactiviteit van hun leden te ondersteunen en die geenaansprakelijkheidsbeperking voor hun leden'vennoten inhouden, eerderzeldzaam zijn.

(e Europese Vennootschap #0+$ wordt geregeld door &oek O vh .venn, datde +uropese erordening van Q oktober 4BB2 betreCende het statuut vd+uropese vennootschap “uitvoert”. (e regeling van de 0+ vergt opnieuw een)idstaatoverschrijdend element en is geënt op de regels inzake de /, die

aanvullend van toep zijn #zie o.m. art E van de verordening$. -ls compromis omeen decennia lange, blokkerende discussie te beslechten, is de regelingbetreCende de rol van de werknemers in een aparte richtlijn opgenomen.

(e Europese ;o<peratieve Vennootschap #0;+$ wordt geregeld door het, bij& van 4Q november 4BBLU4 ingevoerde &oek OI vh .enn, dat de +uropeseverordening van 44 juli 4BB3 betreCende het statuut van de +uropese ;“uitvoert”8 ook hier wordt het statuut aangevuld met een richtlijn m.b.t. de rolvan de werknemers.

!owel de )E als de );E laten zich o.m. opmerken door hun bestuursstructuur,die zuiver “monistisch” #raad van bestuur$, dan wel zuiver “dualistisch”

#directieraad en raad van toezicht$ moet zijn, en daarom de oprichting vedirectiecomitP eS art U4Tbis .enn. verbiedt. !owel bij de oprichting als #evt$ in

44



het bestuur spelen de werknemers een belangr rol #zie ook de 6ichtlijn van Qoktober 4BB2 tot aanvulling vh statuut vd +uropese vennootschap m.b.t. de rolvan de werknemers$.#hierboven niet id les$

T.2.3. (e burgerlijke vennootschap met rechtspersoonlijkheid #/* dit lezen$(e wet erkent slechts PPn dergelijke venn #art. 4, R3 .enn$, m.n. de zeldenvoorkomende landbouwvenn #)$, die enkel als een burgerlijke venn kan bestaan.Haar doel is beperkt tot de eSploitatie ve land' o tuinbouwbedrij #art. MQE.enn.$. +nige venn die burgerlijk is en 67 heet rr #zonder omweghandelsvenn$.

3.". 45pologie van de diverse vennootschapsvormen0 variantenHet venn onderscheidt benevens de onder het vorige punt genoemdevennootschapsvormen ook nog een viertal vennootschapsvarianten die minstensten dele de keuze van de vennootschapsvorm zullen be"nvloeden. ariant is eenmodaliteit ve vennootschapsvorm, het is geen venn op zich. Het gaat om*

i. 'e burgerlijke of handelsvennootschap* het criterium des onderscheidstussen beide varianten werd eerder toegelicht. (e burgerlijke vennkunnen de vorm van PPn vd onder art 4, R4 .enn. opgesomdehandelsvenn met 67 aannemen. aar de maatschap een burgerlijkkarakter kn hebben, heet de landbouwvennootschap verplicht eenburgerlijk karakter. (e tijdelijke en stille handelsvenn kunnendaarentegen dan weer enkel een handelskarakter hebben. ;&- kan bvburgerlijke activiteit #bv advocatenbureau uit'baten o handelsactiviteithebben #bv bakkerij uitbaten$.

ii. 'e 88npersoonsvennootschap: enkel de &&- kan PPnhoodig wordenopgericht #art. 422 .enn., ook wel de PPnpersoons'&&- o +&&-genoemd$. Het is hier mogelijk een venn helemaal alleen op te richten,

hoewel de venn in grote mate een contract is. +&&- kan enkelbeperking v aanspr oprichten, wanneer het opgericht is dr eennatuurlijke persoon Pn deze nog geen andere venn heet opgericht#maar 2 keer vermogen asplitsen$. %en willen id toekomst ookrechtspersonen dit kunnen doen oprichten. -lle andere venn zijnonderworpen ad zgn pluraliteitvereiste bij oprichting. (e coNperatievevenn vereist zels drie oprichters #art. 3U2 .enn.$. Id toekomst wilmen dit ook toelaten aan andere vennvormen.

iii. 'e starters&"V"9: 24 januari 4B2B tot wijziging vh .enn en totvaststelling vd modaliteiten vd besloten venn met beperkte aanspr*tarter heet de starters'&&- o 0'&&- ingevoerd. (e 0'&&- is een

variant van de &&- en mogelijk vd +&&-.iv. 'e venn met een sociaal oogmerk (V*+): elk vd in art 4, R4 .enn.opgesomde handelsvenn met 67, de 0+ en de 0;+ uitgezonderd,kunnen, mits voldaan is ad in art LL2 .enn. bep #en in de statutenvast te leggen$ vw, een venn met een sociaal oogmerk zijn. (e meestvoorkomende vorm is de ;&- die gebruik maakt v deze modaliteit,vooral omwille vd kapitaalvereiste. ooral de rechtsvorm vd ; wordtgepromoot om als 01 te dienen #zie infra over de soepeler minimumvolstortingsplichten bij oprichting$.01 is dus een modaliteitVV ?een vennvorm op zich.

>1+1%0>* ;entrum wil enkel nog maatschap onderscheiden* tijdelijke en stille

handelsvenn zullen modaliteiten worden vd maatschap. %aatschap zou 67

43



kunnen krijgen. %et de maatschap kan een 1J worden gemaakt o een gewone;omm..oor wat betret de kapitaalvenn zou men enkel nog de / en de &&-onderscheiden. (e coNperatieven zouden worden ageschat, maar zou evt eenvariant kunnen worden vd &&-.< gesnoei id aantal vennvormen.

4T



H" HE4 GE=EEN VENNOO4);H+>)?E;H4!

1. Het gemeen vennootschapsrecht!

!oals hierboven reeds toegelicht, was het gemeen vennootschapsrecht, t.t.z.de basisregeling die in beg geldt voor alle venn, v[[r de invoering vh .enn aan

te treCen in >itel IO van &oek III van het &, gewijd aan het bijz benoemdXcontract van vennootschap:. %aar nu bestaan er ook eenpersoonsvenn, dus hetwoord “contract” is geschrapt. (e kwalifcatie vd venn als een bijz benoemdcontract had, oik art. 22BM &.., tot gevolg dat daarop bovendien de daarmeeverenigbare regels vh gemeen verbintenissenrecht #artt. 22B2'23LE &..$toepasselijk waren.

ia een dubbel s@steem v scharnierbepalingen werd dat verbintenisrechtelijkregelenarsenaal principieel tot de handelsvenn uitgebreid #tenzij er vanageweken werd in bijz wetten$. +nerzijds voorzag art 2QM3 &.. in de toep van

>itel IO #het gemeen vennootschapsrecht$ op de handelsvenn, tenzij voor depunten die strijdig zijn met de wetten en gebruiken op de koophandel. -nderzijdswerd in art 2Q .h en vana de eerste ennootschappenwet 2Q mei 2QM3, in art2, 4e lid enn.., bepaald dat de handelsvennootschappen door de 1 vanpartijen, door de bijz wetten op de koophandel en door het burgerlijk rechtworden beheerst. (eze tweede scharnierbepaling ging dus nog verder dan deeerste. !e verwees niet enkel naar >itel IO van &oek III vh &, gewijd aan debijzondere regeling vh vennootschapscontract, maar naar het ganse burgerlijkrecht. &ovendien verwees ze in het bijz naar het overeenkomstenrecht.-an die conceptie, waarbij de venn in de meest alg betekenis vh woord #dwzzowel de burgerlijke als de handelsvenn, zowel de personen' als dekapitaalvennootschap, zowel de venn mPt als zonder 67$ als een 1 wordtbeschouwd, die zowel wat haar totstandkoming, als haar verdere bestaan en

beëindiging ' minstens aanvullend ' door de regels v #o sinds de invoering vh.enn.$, akomstig uit$ >itel IO #benoemd contract van venn$ en >itel III#algemeen verbintenissenrecht$ van &oek III van het & wordt beheerst, is de&elgische vennootschapswetgever, spijts enkele bijz wetgevende tussenkomsten,tot op heden trouw gebleven.

/av de invoering van het .enn werden de bepalingen van >itel IO van &oek IIIvh & woordelijk en nagenoeg integraal naar het etboek overgeheveld.(e hoger genoemde scharnierbepalingen die het verband legden tussen het“gemeen vennootschapsrecht” #>itels IO en III van &oek III vh &$ en hetvennootschapsrecht van toepassing op de handelsvenn, werden op enkele kleinetekstuele versch na hernomen in de art 3 .enn #vgl. art. 2 enn..$ en 2Q

.enn #vgl. art. 2QM3 &..$. (ie laatste bepaling en het opschrit van &oek II vanhet etboek #“&epalingen gem aan alle venn”$ maken meer dan ooit duidelijk dathet gemeen vennootschapsrecht in beginsel geldt voor alle venn.

(us het “gemeen vennootschapsrecht” is heden ten dage derhalve terug tevinden in*

i. &oek 2, >itel 2 .enn. #“Inleidende bepalingen” 9 “ennootschap en67”$

ii. &oek II .enn. #“&epalingen gem aan alle venn” met o.a. deinbrengverplichting, regels betreCende het bestuur, het leeuwenbeding,de beëindiging van de venn$

iii. nl in boek III .enn. #“de maatschap, de tijdelijkehandelsvennootschap en de stille handelsvennootschap”, met

4U



benevens de defnities van die venn, regels m.b.t. het bewijs en, vooral,de aanspr vd vennoten$

Hoewel dit “gemeen vennootschapsrecht” in beg voor alle venn geldt, moet deacto worden vastgesteld dat veel van de hierin opgenomen bepalingen inhoodorde nog slechts gevolg zullen hebben voor de venn zonder 67, daar er inde specifeke bepalingen vh .enn. toepasselijk op de overigevennootschapsvormen, meestal vh “gemeen vennootschapsrecht” wordtageweken. (ie awijkingen zijn eerder beperkt te noemen voor de venn met zgn.onvolkomen 67 #t.t.z. de vennootschap'rechtspersonen zonder beperkte aanspr$,zodat het gemeen vennootschapsrecht ook daar nog een relevante rol te spelenheet.

(us boek IO & werd ageschat en ingevoerd in etboek vennootschappen. (eidee blijt dat de verbintenisrechtelijke regels nog altijd van toep zijn op alle venn#ook handelsvenn, tenzij awijking$. (us de venn is nog steeds eengereglementeerd contract. oor sommige, die zeer summier zijn geregeld bv

venn zonder 67 o onvolkomen 67, zal het contractueel gehalte veel sterker zijn.ant de venn die voordeel bieden moet ver verwijderd blijven v contractuelegedachte en zeer sterk gereglementeerd worden #pro blijt aanhanger vcontractuele theorie* venn < contract$.

". De vennootschap rechtstheoretisch %ekeken

Het antwoord op de rechtstheoretische vraag naar de rechtsaard vd venn luidt#minstens$ gedeeltelijk versch naargelang een contractuele, institutionele,unctionele dan wel structurele opvatting daarover wordt aangehangen*

• olgens de contractuele visie, die de eerste en oudste opvatting is, is devennootschap een contract, o heet zij minstens een contractuele

oorsprong.• (ie contractuele oorsprong wordt doorgaans, maar niet altijd, ontkenddoor de aanhangers van de institutionele leer , die het er voor het overigewel over eens zijn dat de venn, eens opgericht, een zgn. instellinguitmaakt #zeker voor /As$. e kunnen hoogstens stellend dat hetontstaan is uit een contract, maar het is geen contract op zich. Het moetbeschouwd worden als instelling.

• (e zgn functionalisten erkennen v hun kant dat de venn zowelcontractuele als institutionele aspecten vertoont, doch leggen de nadrukop de unctie vd venn, m.n. het verschaCen ve juridisch kader adonderneming. (us we moeten kijken naar waarvoor de venn dient, niet o het een contract is o niet.

• (e structurele opvatting tenslotte tapt al evenzeer gelijktijdig uit hetcontractuele en institutionele vaatje. (e venn wordt dan opgevat als eenstructuur sui generis en een trepunt van homogene en heterogenebelangen, die unctioneert mbv zowel contractuele als institutioneletechnieken. (e boodschap ve venn gaat gepaard met bep belangen #er zijnde werknemers, werkgevers, fscus,F allemaal belangengroepen$.

;ontractuele theorie0 belang wordt eng ge"nterpreteerd. Het is logischer om tezeggen dat het vennbelang het gemeenschappelijk belang vd vennoten is.Instituut door de $et geregeld* de venn en de vennbelang hoet niet samente vallen met het gem belang vd partijen. e kunnen een bredere invulling

geven. Het kan bv gezien worden als het “belang vd onderneming”, het belangwordt ruim ge"nterpreteerd.

4L



!onder abreuk te willen doen ad verdienste vd bovenstaande opvattingen, blijtde venn o.i. te kwalifceren als een in meer o mindere mate gereglementeerdcontract. !owel de defnitie vd venn #art. 2 .enn.$ als de scharnierbepalingenvd art 3, R2 en 2Q .enn. maken dat duidelijk. %aar deze contractuele theoriemoet pragmatisch worden bekeken, het is geen dogma.Hoewel de venn principieel een contract is, mag niet uit het oog worden verlorendat het om 4 redenen gaat om een bijzonder contract*

#i$ voor alle venn is vast te stellen dat de venn als bijz benoemd contracteigen geldigheidsvw heet die de gemeenrechtelijke geldigheidsvwenerzijds aanvullen, anderzijds preciseren #zie inra$.

#ii$ wat meer in het bijz de handelsvennootschappen en de burgerlijke vennbetret die de rechtsvorm ve handelsvenn hebben aangenomen,worden die vw #en de gevolgen bij een eventuele miskenning$vervolgens vaak ih belang v derden nog verder “verbijzonderd” door debepalingen v &oek I #bepalingen gemeenschappelijk adrechtspersonen$ van het etboek en vd &oeken gewijd aan vnl. de

venn met beperking van aanspr.(e kwalifcatie vd venn als een contract is niet zaligmakend. (e contractueleopvatting heet immers een relatie karaker* zij kan en wil niet allevennootschapsrechtelijke regels vanuit een #bijzondere$ contractuele enverbintenisrechtelijke optiek verklaren. (e conceptie en de economie vhvennootschapsrecht zet dat trouwens in de ver* voor de categorie vd venn metbeperking van aanspr, waarop de critici vd contractuele opvatting doorgaans hunpijlen richten, geldt de regeling van de maatschap en het alg verbintenissenrecht#“gemeen vennootschapsrecht”$ immers slechts aanvullend. (e eerste ormelebron is voor die venn dus de #venn$wet. In het licht van die normenhiërarchiemag het niet verbazen dat bep wettelijke regels van vennootschapsrecht nietlanger #louter$ adhv het verbintenissenrecht zijn te verklaren. Hoewel als zodanig

losstaand vd rechtstheoretische kwalifcatie vd venn, is tenslotte te wijzen op eenalg tendens v contractualisering, die id vennootschapswetgevingen v diverse+D'lidstaten is waar te nemen. (eze tendens, gegroeid in de praktijk #doel is teontsnappen aan regulering middels contractuele technieken o via vluchtvormen$en deels bekrachtigd door de wetgever #zie bv. de regeling m.b.t. stemasprakenen overdrachtsbeperkingen$, is er op gericht de contractuele vrijheid in hetvennootschapsrecht minstens ten dele te herwinnen. !oals eerder werdtoegelicht had het vennootschapsrecht dat geldt voor de venn met beperking vanaanspr, mede onder invloed vh +uropese vennootschapsrecht en de uitgebreideimplementatie ratione personae daarvan door de &elgischevennootschapswetgever, die vrijheid immers in toenemende mate verloren. (e

gedachtenoeeningen vd proessoren vennootschappenrecht waarvan eerdersprake zijn erop gericht een versoepeling vh &elgische vennootschapsrecht tebepleiten en, hopelijk tot stand te brengen.(us verwar niet. 5ontractuele theorie: venn wordt gezien als min o meercontractueel contract _`5ontractualisering: verwijst naar een enomeen dat zichvoordoet sinds eind jaren QB waarbij men heet gepoogd via aspraken tssnpartijen voor een stuk v onder het wettelijk vennrecht uit te komen. ia hetcontracteren de zware regels vh vennootschapsrecht te vermijden.;ontractualisering heet zich voortgedaan op 4 manieren*

zie verder' contracten sluiten* bv aspraken omtrent overdracht v aandelen,

onvervreemdbaarheids'beding van aandelen

4M



' kiezen voor een vennvorm die minder zwaar gereglementeerd is maar tochde voordelen biedt v degene die wel zwaar gereglementeerd is #;&-V$.?enuikt door +uropaV

&. De vennootschap

&.1. De opeenvolgende de*nities van de vennootschapi. 'e Venn is een contract ,aarbij t,ee of meer personen overeenkomen iets ingemeenschap te brengen met het oogmerk om de ,inst die daaruit kanontstaan onder elkaar te verdelen #art. 2Q34 &.., wet van 2Q mei 2QM3$.

ii. 3en venn kan ,orden opgericht door 2 of meer personen die overeenkomeniets in gemeenschap te brengen met het oogmerk de ,inst die daaruit kanontstaan onder elkaar te verdelen of in de gevallen bep bij de ,et door de,ilsuiting ve enkele persoon die goederen verbindt ah uitoefenen van eenbepaalde bedrijvigheid #art. 2Q34 &.., wet van 2T juli 2EQM$. (e wetswijzigingvan 2EQM ormuleerde een uitz op het pluraliteitsbeginsel en strekte ertoe de

PPnpersoonsvennootschap onder de wettelijke defnitie te brengen.

iii. 3en venn ,ordt opgericht bij een contract op grond ,aarvan 2 of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen of id gevallen bep bijde ,et door de ,ilsuiting van een enkele persoon die een $ tot bestemmingvan zijn goederen verricht. ij stelt zich ten doel ad vennoten een rr of onrr vermogensvoordeel te bezorgen tenzij in de gevallen bep dr de ,et devennootschapsakte anders bep. 3en vennootschap heeft de uitoefening van 88nof meer nau,keurig omschreven activiteiten tot doel. ij verkrijgt slechts de !,anneer de ,et dat bepaalt #art. 2Q34 &.., wet van 23 april 2EEU$.(e wetswijziging van 2EEU hield verband met de invoering vd 01 en liet in datkader een awijking toe van de vereiste vh ,inst(verdelings)oogmerk. Het 2e lid vart 2Q34 &.. integreerde beide uitz meteen in de basisdefnitie vhvennootschapscontract. (it bracht het risico met zich mee dat de uitz ophetzelde niveau werd getild als de basiskenmerken vh vennootschapscontractzel, met mogelijke misverstanden tot gevolg.

E90 anal@seer art 2 .enniv. 3en venn ,ordt opgericht door een contract op grond ,aarvan t,ee of meer

personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel 88n of meer nau,keurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel tebezorgen.

' ;ontract ligt dus sowieso ad basis, maar het is discussieerbaar o het eencontract blijt. +n er wordt ook verwijst naar “overeenkomen”, dus dit dientde contractuele theorie. Het verwijst ook nr het pluraliteitsbeg #zie “4 o meer personen”$.E90 kan een / eenhoodig bestaan5 genuanceerd opantwoorden* ze kan niet eenhoodig worden opgericht , maar ze kan weleenhoodig worden en blijven verder bestaan #regulariseren$.

' “Iets in gemeenschap brengen” < het voorwerp vddeelnemingsverbintenis. “activiteiten” verwijst nr het maatsch doel #hetvoorwerp vh venncontract$. “ermogensvoordeel” verwijst naar hetwinstverdelingsoogmerk. (it is bekeken vanuit het standpunt vd vennoten#individueel winstverdelingsoogmerk$.

Id gevallen bepaald in dit ,etboek kan zij ,orden opgericht door een

uitgaande van 88n persoon die goederen bestemt tot 88n of meer nau,keurigomschreven activiteiten.

4Q



& 3enzijdige 6H #dus geen contract$. ennoot gaat deel v vermogenbestemmen voor een welbep activiteit #maatsch doel$.

Id gevallen bepaald in dit ,etboek kan de vennootschapsakte bepalen dat devenn niet is opgericht met het oogmerk ad vennoten een rr of onrr vermogensvoordeel te bezorgen #art. 2 .enn., wet van M mei 2EEE$. #01$.

-rt 2 .enn. heet, wat het hogervermelde risico betret, verduidelijkinggebracht* in het 2e lid wordt het vennootschapscontract gedefnieerd met #in beg$vermelding v, minstens verwijzing naar, alle essentiële kenmerken. )id 4, 3 zijndan gewijd ad uitz=varianten, nl. resp. de eenpersoonsvenn en de 01. Het is eenverwijnzing nr de +&&-, ookal staat het er niet uitdr uit.

&.". De de*nitie van artikel 1 (.Venn.(e wettelijke defnitie v art. 2 .enn. wordt door gezaghebbendecommentatoren een trouwe weergave genoemd vd eerste 4 leden v art 2Q34&.., zoals die bepaling luidde na de wetswijziging v 23 april 2EEU. (us de na2EEU stond model voor art 2 .enn #maar toch is er nog aan gesleuteld$. Het 3e

lid v artikel 2Q34 &.., dat voorschree dat de venn slechts 67 heet wanneer dewet dat bep, werd geherormuleerd in art 4 .enn. (ie opsplitsing isverdedigbaar* hoewel de meeste venncontracten #zij het niet langer soloconsensu$ een rechtspersoon ih leven roepen, is zulks nochtans geenbasiskenmerk vh vennootschapscontract, zodat het id wettelijke defnitie van datcontract achterwege mag worden gelaten.Het eerste lid van art 2 .enn. dat dus de basisdefnitie vd #meerhoodige$ vennuitmaakt, is bij nader inzien nochtans een minder getrouwe weergave vdvroegere defnitie als vervat in de eerste 4 leden van art 2Q34 &. dan men zoudenken. +r zijn immers een tweetal verschillen vast te stellen*

i. (e tweede volzin vh eerste lid van art 2Q34 &.. verwees duidelijk naarhet gem winst#verdelings$oogmerk, nu zij dit oogmerk ormuleerde in

hoode vd venn zel. (e tekst luidde immers dat de venn #“zij”$ zich tendoel stelt aan de vennoten een rr o onrr vermogensvoordeel tebezorgen. !oals hierna wordt toegelicht, werd aldus eenoorzaakvereiste op het niveau vd venn geormuleerd. (e nieuwedefnitie van art 2 .enn. lijkt daarentegen slechts aandacht te hebbenvoor het individuele winst'#verdelings$oogmerk. Het zijn de personendie overeenkomen iets in gemeenschap te brengen #de vennoten$ diehet “oogmerk” #de vroegere tekst sprak van “doel”$ dienen te hebbeneen rr o onrr vermogensvoordeel te bezorgen ad vennoten. (e nieuwetekst heet derhalve slechts aandacht voor de oorzaak vddeelnemingsverbintenis van de vennoten #zie ook inra$.

ii. +en gelijkaardige vaststelling geldt mbt het maatsch doel vd venn. Het4e lid van art 2Q34 &.. bepaalde in niet mis te verstane bewoordingendat de venn de uitoeening van PPn o meer nauwkeurig omschrevenactiviteiten tot doel heet. (e bepaling plaatste aldus terecht dezevereiste #die, zo wordt hierna toegelicht, verbintenisrechtelijk als het“voorwerp” vd venn is te kwalifceren$ op het niveau vd venn. Het 2e lidv art 2 .enn. bepaalt daarentegen dat het de personen zijn dieovereenkomen iets in gemeenschap te brengen #de vennoten$ die zichtot doel stellen PPn o meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit teoeenen. (eze wijze v ormuleren is voor kritiek vatbaar. Het voorwerpvd deelnemingsverbintenis vd vennoten bestaat er immers in eeninbreng te verrichten in de venn. (e maatsch activiteit is op het niveau

vd venn zel en niet op dat van de individuele vennoten te situeren.Hoewel het in de eco werkelijkheid soms zo zal zijn dat het de vennoten

4E



zijn die de maatschappelijke activiteiten uitoeenen, zal het in rechte devenn zijn die handelingen die tot haar maatschappelijk doel behoren,stelt.

Het 4e lid v art 2 .enn. bepaalt dat, in awijking vh 2e lid, dat op demeerhoodige venn betrekking heet, het in de gevallen bep in het etboek #i.p.v.“de wet”$ 9 verwezen wordt impliciet doch zeker naar de PPnpersoons'&&- 9mogelijk is dat PPn persoon een venn opricht. (e nieuwe tekst verwijst niet meeruitdr naar de 6H door eenzijdige wilsuiting die ad basis ligt van dergelijkeoprichting. (e tekst herhaalt de vereiste vh maatschappelijk doel, doch lijkt dit 9terecht 9 eerder te situeren op het niveau vd venn. Het vereiste van het#gemeenschappelijk en individueel$ winst#verdelings$oogmerk wordt nietherhaald, wat ongelukkig is te noemen. oor zover als nodig is trouwens op temerken dat in het 2e lid van art 2 .enn. wordt gesproken van het bezorgen ve rr o onrr vermogensvoordeel. (it werkwoord was n.a.v. de wetswijziging van2EEU in de defnitie geplaatst om precies tegemoet te komen ad kritiek dat detoenmalige tekst onvoldoende duidelijk maakte dat ook de PPnpersoons'venn

een winst#verdelings$oogmerk behoede.

Het laatste lid van art 2 .enn., tenslotte, strekt ertoe de 01 onder dewettelijke defnitie vd venn te brengen. !oals in het tweede lid wordt ook hierverwezen naar de gevallen bep in dit etboek ipv in “de wet”. ulks past in debetrachting vd ,etgever om ih Wetboek het ganse vennootschapsrecht #maarook niet meer dan dat$ te regelen. (e tekst geet duidelijker dan zijn voorgangeraan dat de 01 een venn is die niet is opgericht met het oogmerk ad vennoteneen rr o onrr vermogens'voordeel te bezorgen. (at oogmerk lijkt hier trouwenseerder op het niveau vd venn zPl te worden geormuleerd. (everwarringstichtende bep van art 2, Te lid vd ennootschappen'wet, die er tenonrechte vanuit ging dat de 01 geen winst nastreede, werd vervangen door

een bepaling waarvan de tekst naadloos bij die van art. 2, laatste lid .enn.aansluit.

&.&. #esluitHoewel zulks niet in de bedoeling lag vd wetgever van 2EEE, is de wettelijkedefnitie vd venn zoals opgenomen in art 2 vh etboek een minder getrouweweergave van zijn voorganger dan op het eerste gezicht mag lijken. (e bepalingvoorziet in zijn eerste lid in een basisdefnitie van het meerhoodigevennootschapscontract. Het tweede en het derde lid bepalen een uitz op diedefnitie voor respectievelijk de PPnpersoonsvennootschap #lid 4$ en de 01 #lid3$. (eze logischer opbouw is positie te noemen. 0pijtig genoeg leidde het

uiteenhalen en opnieuw aan elkaar “plakken” van zinsdelen uit art 2Q34 &..ertoe dat de basisdefnitie thans alle essentiële kenmerken vhvennootschapscontract op het niveau vd #deelnemingsverbintenissen$ vdindividuele vennoten lijkt te plaatsen. In dat opzicht is de nieuwe defnitie danook onbedoeld minder nauwkeurig dan haar voorganger. Inhoudelijke lessen zijndaaruit evenwel niet te trekken.

3. Geldigheidsvereisten van het vennootschapscontract

3.1. Inleiding(e opeenvolgende wijzigingen aan vnl. de wettelijke defnitie vd venn hebben debelangstelling vd vennootschapsjuristen voor de grondvw vh

vennootschapscontract in de voorbije twee decennia aangewakkerd.oornaamste uitgangspunt bij de bepaling vd #materiële$ geldigheidsvereisten vh

3B



maatschaps', en meer alg vh vennootschapscontract, is uiteraard de wettelijkedefnitie vd venn, thans opgenomen in art 2 .enn. (ie bepaling maakt meerdan duidelijk dat de oprichting ve venn in beg een 1 vereist. In het geval vaneen PPnpersoonsvennootschap gebeurt de oprichting middels een verbintenisdoor eenzijdige wilsuiting. VIn beide gevallen moet worden voldaan ad algemenegeldigheidsvw die gelden voor verbintenissen #artikel 22BQ e.v. &..$, alsook adbijz geldigheidsvw die gelden voor de vennootschap. (us vermits de vennminstens ontstaat uit een contract, kunnen we stellen dat de venn zal moetenvoldoen aan art 22BQ ev &.

3.". +lgemene geldigheidsvereisten0 artt. 11@AB11&& #.(. #niet behandeldid les$!oals bekend is, vergt de rechtsgeldige totstandkoming ve 1 krachtens art 22BQ&.. een geldige toestemming, rechts' en handelingsbekwaamheid, een bepaaldo bepaalbaar voorwerp en een geoorloode oorzaak. Het vennootschapscontractvormt hierop geen uitz.Het ontbreken van #PPn van$ deze alg geldigheidsvereisten leidt tot de nietigheid

van de deelnemingsverbintenis Pn, bij de venn andere dan de &&-, ;&-, / ende ;omm.- tot deze van de venn. &ij &&- wordt kans op wilsgebrek zeer klein,want het is verbonden aan ormaliteiten #zoals het voor de notaris brengen,F$.1ok is de rechtspraak ih alg over wilsgebreken in venn, zeer kleinV(e gemeenrechtelijke geldigheidsvw vh vennootschapscontract kunnenaanleiding geven tot een aantal problemen die in de praktijk evenwel niet al tevaak voorkomen.

T.4.2. ?eldige toestemmingId eerste plaats is vereist dat elk van de bij het vennootschapscontract betrokkenpartijen hun wil op geldige wijze hebben geuit. (aartoe is enerzijds vereist datdeze wil werkelijk bestaat en dat anderzijds die wil niet is aangetast door

dwaling, bedrog o geweld. !oals in het gemeen recht komt de benadelingdoorgaans niet als wilsgebrek in aanmerking.

1pdat de dwaling als wilsgebrek zou in aanmerking worden genomen, is vereistdat zij essentieel #zij moet de zgn zelstandigheid vd zaak betreCen$ enverschoonbaar is. Het essentieel karakter vd d$aling is grotendeels eensubjectie gegeven* het heet betrekking op elk element dat de dwalende partijhoodzakelijk tot contractsluiting heet bewogen.at de oprichting van venn betret, zijn op het eerste gezicht dwalingendenkbaar omtrent het doel vd venn, de rechtsvorm en de daaruit voortvloeienderechtsgevolgen #bv tav de beperking v aanspr o tav de fscale gevolgen$.

-angezien de &&-, ;&-, /, ;omm.-., 0+ en 0;+ krachtens art LL .enn.op straCe v nietigheid moeten worden opgericht bij authentieke akte, zal dedwaling evenwel zelden verschoonbaar zijn. (at verklaart meteen waaromnagenoeg geen toepassings'gevallen zijn aan te treCen.%ogelijk meer voorkomend, hoewel evenmin tot toepassingsgevallen in derechtspraak aanleiding gevend, is de dwaling omtrent de oorzaak, begrepen alsde doorslaggevende beweegredenen van PPn der ad oprichting vd venndeelnemende partijen. (ergelijke dwaling kan bv, onder omstandigheden,voorliggen wanneer een partij niet op de hoogte is vd bedoeling vd wederpartijom via de oprichting vd venn haar insolvabiliteit te organiseren, o belastingen teontduiken. Het is echter de vraag o in dergelijke gevallen niet eerder op hetwilsgebrek vh bedrog o op de leer vd valse o ongeoorloode oorzaak beroep is

te doen.

32



oorts rijst de vraag o een partij die deelneemt ah venncontract, zich zoukunnen beroepen op een dwaling betreCende de persoon vd wederpartij. !els bijkapitaalvenn, die in beg niet intu"tu personae worden aangegaan, kan onderomstandigheden de #vermeende$ hoedanigheid van de wederpartij#en$ voor eendeelnemende partij een essentieel element uitmaken. Hoewel de kwestie puurtheoretisch lijkt, is het dus niet a priori uitgesloten dat een #verschoonbare$dwaling nopens die hoedanigheid tot nietigheid vd deelnemingsverbintenis Pn, bijde venn andere dan de &&-, ;&-, / en de ;omm.-, tot nietigheid vd vennzel zou leiden.In de rechtspraak zijn tenslotte gevallen aan te treCen waarin, met weinig succes,beroep werd gedaan op de dwaling omtrent de rentabiliteit van de vennootschap.

1ok het wilsgebrek van %edrog kan onder omstandigheden tot nietigverklaringvd deelname ae vennootschapsovereenkomst #o, later, kapitaalverhoging$, enonrr eventueel tot nietigverklaring van de venn andere dan de &&-, ;&-, /en de ;omm.- aanleiding geven. !o kan de nietigheid worden vervolgd veinschrijving op een kapitaalverhoging op grond v door het bestuur aangewende

bedrieglijke kunstgrepen.

(e deelname ad vennootschapsovereenkomst #o kapitaalverhoging$ magevenmin met ge$eld worden agedwongen. !o kan een werknemer bv nietworden verplicht in te schrijven op aandelen o obligaties van zijn werkgever'vennootschap.

T.4.4. 6echts' en handelingsbekwaamheid #/$!oals elke deelname aan het rechtsverkeer, vergt ook de deelname aan hetvennootschapscontract, dat doorgaans als een daad van beschikking wordtaanzien, dat partijen over de nodige rechts' en handelingsbekwaamheidbeschikken.

1nbekwamen, inz. minderjarigen, zullen derhalve slechts aevennootschapscontract. kunnen deelnemen middels hun wettelijkevertegenwoordiger #art 3ML, TBU &..$, in voorkomend geval na machtiging doorde vrederechter #art 3MQ, T2B &..$. !o zal de vrederechter zijn machtigingmoeten verlenen opdat de minderjarige een inbreng in een venn kan doen. (eminderjarige kan bovendien, in beg #zie inra$, geen vennoot worden in de .1.J.en evenmin als werkend vennoot toetreden tot de ;omm.., aangezien hij geenhandelaar mag zijn.oorts kan ook de oprichting ve venn tussen echtgenoten, o de deelname vanechtgenoten aan eenzelde venn, tot bepaalde problemen inzake bekwaamheidaanleiding geven.

T.4.3. Het voorwerp en de oorzaak!oals elke 1 dient ook de vennootschaps1 een voorwerp en oorzaak tehebben. +r moet echter een onderscheid worden gemaakt tussen het voorwerpen de oorzaak vd deelnemingsverbintenissen en dit vd venn zel #zie inra$. Het isvnl. op dit vlak dat het vennootschapscontract van het alg verbintenissenrechtawijkt.

3.&. #ij,ondere geldigheidsvereisten van het ge$onevennootschapscontract

T.3.2. -lgemeen

Het is verwonderlijk te moeten vaststellen dat er, na twee eeuwen rechtsleer,over een aantal van de geldigheidsvereisten vh vennootschapscontract en over

34



hun onderlinge verhouding nog steeds verwarring, onduidelijkheid o verdeeldheid bestaat. ellicht moet de oorzaak hiervan worden gezocht in degrote compleSiteit en bijzonderheid die het vennootschapscontract kenmerken.Hoewel het vennootschapscontract ongetwijeld kan worden ondergebracht in decategorieën vd consensuele, wederkerige #art 22B2'22B4 &..$, vergeldende #art22BT &..$ en bezwarende #art 22BL, 2Q33, 4e lid &..$ contracten, alsmede vande zgn. contracten met opeenvolgende prestaties, valt toch op hoezeer het opbep punten van alle andere contracten die ook aan die kenmerken voldoen,verschilt*

' itt de meeste wederkerige contracten, die het resultaat zijn ve compromistussen partijen met minstens gedeeltelijk tegengestelde belangen, wordthet vennootschapscontract bovendien aangegaan in het althans minstensogenschijnlijk gemeenschappelijk belang van partijen #art. 2E .enn.$8

' terwijl de meeste wederkerige contracten slechts aanleiding geven totwederzijdse verbintenissen tussen partijen, roept hetvennootschapscontract, in awijking v art 22LU &.. bovendien eenrechtsverhouding ih leven tussen de vennoten #partijen$ en de

vennootschap en tussen de vennootschap en derden8' hoewel de venn v gemeen recht #thans naar /ederlands vb “maatschap”genoemd$ verstoken is v 67, heet zij in zekere zin toch een “eigen”,ge"ndividualiseerd vermogen, bestaande uit het geheel vd door devennoten in gemeenschap gebrachte inbrengen. (at #onverdeelde$vermogen is aan specifeke rechtsregels onderworpen8

' de maatschap is, bij gebrek aan 67, weliswaar geen vd vennotenonderscheiden rechtssubject, maar doet zich niettemin voor als een vdindividuele vennoot verschillend collectie v belangen, zijnde het trepuntvd gemeenschappelijke belangen vd vennoten, en met een eigen voorwerp#het maatsch doel$ Pn een eigen oorzaak #het gemeenschappelijkwinstverdelingsoogmerk$. !odoende is in awijking vh verbintenissenrecht,

een onderscheid te maken tussen de geldigheidsvereisten vddeelnemingsverbintenissen vd vennoten, en die vh product van diedeelneming, de vennootschap zel.

1ndanks die bijz kenmerken, is vast te stellen dat het vennootschapscontractzich toch vaak moeilijk van andere contracten laat onderscheiden. (e meestevan de zgn. bijzondere kenmerken van het vennootschapscontract zijn immersniet specifek aan dat contract voorbehouden.!o is het vennootschapscontract bv. niet het enige dat ih gemeenschappelijkbelang van partijen wordt aangegaan, dat aanleiding geet tot een winstdeling o dat een #al dan niet met 67 behept$ collectie van belangen met een

ge"ndividualiseerd vermogen in het leven roept. 7recies omabakeningsproblemen te verhelpen, heet de rechtsleer een bijkomende, dit keerzgn. wPl specifeke geldigheidsvereiste voor het vennootschapscontractontwikkeld* de a;ectio societatis #ook wel ius raternitatis genaamd$. (everwarring en de onenigheid betreCende de geldigheidsvereisten van hetvennootschapscontract waren daarmee echter niet van de baan. elintegendeel. 1ndanks haar evt praktisch nut als onderscheidingscriterium, zijn deinhoud vd aCectio societatis en haar verhouding met de anderegeldigheidsvereisten, zeer omstreden #zie inra$.

1ver bep geldigheidsvereisten vh vennootschapscontract bestaat nochtansrelatieve eensgezindheid. !o heet niemand ooit betwijeld dat er voor een

rechtsgeldige totstandkoming van het vennootschapscontract ook in hoode vanelke vennoot ad vw van art. 22BQ e.v. &.. dient te worden voldaan #zie supra$.

33



-gezien vd vooral in recentere rechtsleer zeer omstreden a;ectio societatis,bestaat ook over de bijkomende, voor het vennootschapscontract specifekegeldigheidsvereisten, relatieve eensgezindheid. olgende vereisten komen inzowat alle commentaren terug*

• elk van de vennoten moet “iets” in gemeenschap brengen

#inbrengvereiste$8• #voornaamste$ beweegreden v die inbreng #en van de aan de handdaarvan ontwikkelde vennootschappelijke activiteit$ is het realiseren vanwinst #winstoogmerk$ Pn het verdelen daarvan onder de vennoten#winstverdelingsoogmerk$

• vereiste dat de vennootschap wordt aangegaan in het “gemeenschappelijkbelang”

(at de venn bovendien een geoorlood #eigen$ voorwerp moet hebben, wordtslechts door een minderheid vd auteurs als een bijz geldigheidsvereiste vhvennootschapscontract beschouwd.

erwarring en onduidelijkheid ontstaan echter wanneer het erop aankomt degemeenrechtelijke en de bijz geldigheidsvereisten vh vennootschapscontract metelkaar in verband te brengen. &lijkbaar wordt dan onvoldoende rekeninggehouden met het eit dat bepaalde vw de geldigheid vd deelneming betreCen,terwijl andere betrekking hebben op de geldigheid vh vennootschapscontractzel. ooral met de kwalifcatie van art 2E, 2e lid .enn. #oud 2Q33, eerste lid&..$ blijken de meeste auteurs moeite te hebben.(e wetg had het trouwens evenzeer moeilijk met de kwalifcatie vd verschgeldigheidsvereisten vh vennootschapscontract in hun verhouding tot degemeenrechtelijke vereisten. !o wordt de vereiste dat de venn in hetgemeenschappelijk belang vd vennoten moet worden aangegaan ' vereiste die in

beg volledig op de gezamenlijke winstdeelname wordt betrokken ' in devoorbereidende werken vh &.. zowel in verband gebracht met hetgemeenrechtelijke toestemmingsvereiste als met de vereiste van oorzaak, envooral voorwerp.

1rde op zaken stellen in de geldigheidsvereisten vh vennootschapscontractvergt, in het licht vd vaststellingen vd recente rechtsleer en van de laatstewijzigingen vd wettelijke defnitie van art 2 .enn. #oud artikel 2Q34 &..$ tweeundamentele basisinzichten.ooreerst moet een onderscheid worden gemaakt tssn voorwerp en oorzaak vddeelnemings'verbintenissen vd vennoten #art 22BQ & alleen hier oog voor$enerzijds en voorwerp en oorzaak vd vennootschap#contract$, als product v die

deelnemingen #resultante v deelnemingsverbintenissen$, anderzijds. (us ditlaatste is awijkend vh gewone verbintenissenrecht.ervolgens moet worden ingezien dat de zgn. bijz geldigheidsvereisten vhvennootschapscontract de gemeenrechtelijke geldigheidsvereisten #zijnde dehierboven vermelde alg geldigheidsvereisten$*

i. enerzijds preciseren, inz. wat de oorzaak en het voorwerp van dedeelneming betret8

ii. anderzijds aanvullen, wat het voorwerp en de oorzaak van devennootschap betret.

(oor ah voorwerp en de oorzaak vd deelnemingsverbintenissen en vd vennbijzondere eisen te stellen, heet de wetgever deze in zekere mate geobjectiveerden geabstraheerd.-ndere, traditioneel onderscheiden bijzondere vereisten, hebben slechts eenverduidelijkende rol.

3T



T.3.4. oorwerp en oorzaak van de deelnemingsverbintenis #< preciserendewerking$anneer rechtssubj deelneemt ae venn #richt het op, o neemt er aan deel$. Hetrechtsgevolg v deze deelnemingsverb is de “inbreng”. (it om een geldigvenncontract te hebben# voorwerp v deelname ad venn$. rachtens art 2 .enn.bestaat het voor$erp #o anders uitgedrukt, de doelstelling o het rechtsgevolg$vd deelnemingsverbintenissen vd vennoten in het in gemeenschap brengen vaniets #de in%rengvereiste$. (at “iets” wordt door art 2E, 4e lid .enn. #oud art.2Q33, tweede lid &..$ en artt. 44 e.v. .enn. nader gepreciseerd als “geld of andere goederen of nijverheid . (ie inbreng wordt niet aan de overige vennotenoverhandigd, maar vormt samen met de door die laatsten verrichte inbrengen alshet ware een azonderlijk, ge"ndividualiseerd vermogen dat aan specifekerechtsregels is onderworpen.

• /ijverheid* belote om te werken voor de venn #niet voor /, ;&-, &&-.-lleszins niet in ruil voor kapitaal #bij / alvast$.

-gezien vd klassieke vereisten dat de oor,aak vd #deelnemings$verbintenissenmoet bestaan en geoorlood zijn, wordt m.b.t. het vennootschapscontract doorart 2 .enn. #in zijn vroegere versie 9 art. 2Q34 &.. 9 impliciet, nu opnieuweSpliciet$ en, onrr door art 2E, 2e lid .enn. #oud art. 2Q33, 2e lid &..$,vooropgesteld dat die oorzaak #o anders uitgedrukt, de addeelnemingsverbintenis ten grondslag liggende beweegreden$ o.m. moet bestaanin het oogmerk gezamenlijk winst te realiseren #winstoogmerk$ en die, eensbekomen, hetzij onder elkaar te verdelen #zgn. $instverdelingsBoogmerk $,hetzij , in geval het gaat om een 01, oik het sociaal oogmerk vd venn tebesteden #zgn. winstbestedingsoogmerk$.(e oorzaak is de “waarom” we een venn oprichten o ertoe willen toetreden#beweegreden$. (it heet dus te maken met het ,instverdelingsoogmerk , winst temaken. %aar er kunnen ook andere motieven zijn* fscale motieven, motievenvan beperking van aanspr,F

T.3.3. oorwerp en oorzaak vh vennootschapscontract #art. 2E .enn.$ #<aanvullende werking$ VVHoewel art 2 .enn terzake minder duidelijk is dan het door de 23 april 2EEUvernieuwde art 2Q34 &.., is daaruit nog steeds a te leiden dat het voor$erp vdvenn bestaat uit PPn o meer nauwkeurig omschreven activiteiten #hetmaatschappelijk doel$. at gaat de venn doen om die winsten te creëren5 #bvadvocatenvenn* burgerlijke venn. %aatsch doel heet niets te maken o er wel o niet winst wordt nagestreed, wel o het bv burgerlijk van aard is o niet$.

(at voorwerp moet krachtens art 2E .enn. #oud art. 2Q33, 2e

lid &..$geoorlood zijn. (ie vw wordt voor de /, &&-, ;omm. - en de ;&- trouwensherhaald ih .enn, waar ze PPn vd limitatie opgesomde gronden v nietigheid vdvenn uitmaakt. Het voorwerp moet voorts bestaan o kunnen bestaan,bepaalbaar o bepaalbaar zijn en tot de handel behoren.

' -ldus zijn in beg de venn tussen een architect en een aannemer die alsbedrijvigheid de aanneming van bouwwerken heet, de venn die in &elgiëwordt opgericht met opzettelijke overtreding ve buitenlandse wet van 1.1.o de venn die de eSploitatie v kansspelen tot doel heet, vernietigbaar.1verigens maakt ook het ontbreken van gegevens betreCende het doel vdvenn voor genoemde venn een #vormelijke$ nietigheidsgrond uit.

' at /, ;&-, &&- zijn op vlak van maatsch doel zeer courant. +nkel als

het ongeoorlood maatsch doel blijkt uit de akten vd venn, zal hetgesanctioneerd worden.

3U



Het voorgaande verhindert niet dat er nog andere convergenties tussen deindividuele belangen vd vennoten kunnen bestaan. >enzij zij de oorzaak vdindividuele deelnemingsverbintenissen ongeoorlood maken en dus in haargeldigheid aantasten, blijven zij in beg zonder impact op de venn. anuit hetoogpunt vd venn zel is er echter maar PPn gem belang mogelijk* het#gezamenlijk$ winstverdelingsoogmerk o, in de 01, het #gezamenlijk$winstbestedingsoogmerk. insten kunnen in 01 op 4 manieren besteed worden#winsten mogen maS LW zijn, bep door de oning$*

' Herinvesteren in venn #intern$' Ditdelen, maar dan niet ad vennoten, aan !As o andere 01As die

gelijkaardig oogmerk nastreven #eStern$1ok id 01 wordt er naar winst gestreed, dus is ook een const bestanddeelervan. +nkel op vlak wat men met die winst wilt gaan doen is waar het versch vekapitalistische venn.

>erugkerend naar het verbintenisrechtelijk oorzaakbegrip dat verwijst naardoorslaggevende beweegredenen die ae verbintenis o, zoals in casu, een

contract ten grondslag liggen, is het volgende vast te stellen.Het individuele winstverdelings' o winstbestedingsoogmerk vd deelnemersmaakt op het niveau vd venn plaats voor een gem oogmerk van winstverdeling o winstbesteding. (e individuele oorzaken vd deelnemingsverbintenissen gevenm.a.w. aanleiding tot een gem oorzaak, die vh venncontract. ellicht moetnochtans een uitz worden gemaakt voor de PPnpersoonsvennootschap. Hetvereiste van art 2E, 2e lid .enn. om de venn aan te gaan in het gem belang, ishier immers inhoudloos, vermits de eenpersoonsvennootschap per defnitie maardoor PPn “partij” wordt aangegaan. In dat geval lijkt de oorzaak vd venn dus weldegelijk samen te vallen met die van zijn enige deelnemer.(e miskenning vd vereiste vh individueel o gezamenlijk winstverdelings' o winstbestedingsoogmerk wordt bij oprichting vd venn met zgn. volkomen 67 niet

als zodanig door nietigheid gesanctioneerd. oor die venn zal evenmin demiskenning id oprichtingsakte van het verbod vh leeuwenbeding #art. 34.enn.$, waarvan kan worden aangenomen dat het ertoe strekt het genoemdeoogmerk te vergrendelen, tot de nietigverklaring vd venn leiden. -nderzijds isvast te stellen dat via versch rechtsregels de miskenning vhwinstverdelingsoogmerk tijdens het verdere leven vd venn kan wordengesanctioneerd. >e denken is bv ad regel die de uitvoerders vhvennootschapscontract verplicht het vennootschapsbelang te behartigen, dewettelijke specialiteit enz.

inst mag niet te eng worden ge"nterpreteerd. Het mag niet louter worden

gezien als het fnanciële surplus, maar moet breder worden ge"nterpreteerd.inst kan bv ook ontstaan wanneer de venn gewoon een besparing bekomt, o break'even bekomt. (e term “winst” komt dus ook niet voor, het wordtbeschreven als een vermogensvoordeel bekomen.

T.3.T. -Cectio societatis=ius raternitatis #)atijnse begrippen op +O$

• /.#./.< Inleiding=functies/aast het gem belang wordt vaak nog een andere geldigheidsvereiste adwettelijke geldigheids'vereisten vh vennootschapscontract toegevoegd, m.n. dea;ectio societatis #ook wel ius fraternitatis genoemd$. (e oorzaak hiervan is naaralle waarschijnlijkheid te vinden in het eit dat rechtspraak en rechtsleer in de

wettelijke geldigheidsvereisten onvoldoende houvast menen te kunnen vindenom het vennootschapscontract van andere, verwante contracten #lenings1,,

3M



arbeids1, conventionele onverdeeldheid,F$ te onderscheiden o om het fctie karakter ervan bloot te leggen. (e a;ectio societatis moet daaraan verhelpen.Het is dus een a/%akeningsinstrument om het te onderscheiden v anderecontracten. Het is ook vnl in die conteSt en in die rol v #praktisch$onderscheidingscriterium, dat in de rechtspraak een beroep werd #en wordt$gedaan op de a;ectio societatis.

(at neemt echter niet weg dat de aCectio societatis soms ook als een grondslagvoor bepaalde regels betreCende de werking en beëindiging vhvennootschapscontract werd aangemerkt. Het is ook een grond v rechtsregelsv vennoten en evt bestuurders tijdens het leven vd venn. In dergelijk geval zoude aCectio societatis veel meer zijn dan een geldigheidsvereiste waaraan, zoalsdat voor geldigheidsvereisten past, slechts bij het totstandkomen vhvennootschapscontract is te voldoen. (e aCectio societatis doet zich dan eerdervoor als een gedragsregel die bij de uitvoering en de beëindiging vhvennootschapscontract laat gelden en die trouwens nauwe verwantschapvertoont met de #objectieve$ goede trouw en de gedragsregel die tot naleving vh

vennootschapsbelang verplicht.' &v moet de venn ontbonden worden o niet5 +r is geen aCectio societatisen moet dus ontbonden worden. Het is dus een bron v gedragsregelsV

ermits de a;ectio societatis een doctrinale en jurisprudentiële creatie is, kwamhet aan rechtsleer en rechtspraak toe om zijn inhoud te bepalen. Het is niet datze de defnitie gaan bepalen #want deze staat id wet$. !e gaan eerder eenaanvullende rol spelen. 0amenvattend #en vereenvoudigend$ zijn vnl. innavolging van een aantal Jranse auteurs een drietal mogelijke defnities teonderscheiden.

• /.#./.2 'e a;ectio societatis drukt de wil uit om eenvennootschapscontract te sluiten

+en eerste defnitie drukt de aCectio societatis, in overeenstemming met zijnetimologische betekenis, uit als de wil om zich ie venn te verenigen. (ezedefnitie kon echter bezwaarlijk een eigen betekenis en karakter alsgeldigheidsvereiste vh venncontract opeisen. +r is een venn want de partijenhebben de bedoeling een venn te sluiten #%--6 dat kan ook bij koopcontract bv$.%en kan niet adhv de bedoeling vd vennoten bep o er een venn is. (us invullingvd aCectio societatis als de bijz toestemmingsvereiste om een venncontract tehebben haalt niets uitVV

>en eerste valt niet in te zien hoe de wil om een venncontract te sluiten zou versch vdgemeenrechtelijke toestemmingvereiste. (e toestemmingvereiste vergt immers in hetalg dat al wie partij is bij een bep contract #venn, koop, huur,...$ de wil moet hebbenom dat contract te sluiten. &ovendien wordt vervallen in een kringredenering* er valtniet na te gaan o een venncontract voorligt adhv een criterium dat precies hetbestaan van zulk contract veronderstelt. >ot slot laat deze de niet toe te verklarenwaarom de vereiste vd aCectio societatis, zoals wordt aangenomen, ook bij deuitvoering vh venncontract moet worden nageleed.

• /.#./.# 'e a;ectio societatis als de ,il tot (belanghebbende)samenwerking op voet van gelijkheid

(e meerderheid v rechtsleer en rechtspraak sloot zich aan bij de meer verfjndedefnities, waarvan de eerste en, zeker wat het &elgische recht betret, veruit devoornaamste, al van kort na de eeuwwisseling dateert. Het was in 2EBL dat dr deJranse auteur 7ic een zgn eco o materiële defnitie vd a;ectio societatis werd

ontwikkeld en voorgesteld. Hij defnieerde de a;ectio societatis als zijnde de wiltot #belanghebbende$ samenwerking op voet v gelijkheid. Ditgangspunt in zijnredenering is dat het zgn. intentioneel element dat door rechtsleer en

3Q



rechtspraak werd vereist om te bep o partijen een venncontract dan wel eenander, daarmee verwant contract hebben gesloten, als abakeningscriteriumtekort schoot. Hij stelde daarom een nieuw, preciezer criterium voor met eenmeer objectie en een essentieel economisch karakter, m.n. dat van de #eco$samenwerking. (ie samenwerking dient te voldoen aan drie kenmerken* #i$ zemoet gewild en actie zijn, #ii$ ze moet gericht zijn op het realiseren van winst#belanghebbend$ en #iii$ ze vergt een zekere gelijkheid onder de vennoten.

(e vereiste ve gewilde samenwerking laat toe het venncontract te onderscheiden vanbv de lening met participatie id winst, waar in hoode vd uitlener niet de minsteintentie tot samenwerking bestaat. Het eit dat het bovendien om een actievesamenwerking moet gaan, laat toe het venncontract a te bakenen vd #conventionele$onverdeeldheid. Het zgn eco karakter vd door 7ic voorgestelde defnitie komt vooraltot uiting in het tweede kenmerk van de wil tot samenwerken* de samenwerking magniet belangeloos geschieden, doch moet integendeel in hoode van elk vd vennotengericht zijn op de realisatie en verdeling vd winst. (it kenmerk vhsamenwerkingscriterium, dat onmiskenbaar een verwijzing inhoudt naar het#individueel en gezamenlijk$ winstverdelingsoogmerk, liet hem toe het venncontractvan o.m. dat vd vereniging te onderscheiden. +en laatste kenmerk vd eco

samenwerking is dat ze dient plaats te vinden op voet v gelijkheid. (it kenmerk laattoe om het venncontract te onderscheiden vd arbeids1 waarin een deelname idwinst is bedongen. (it kenmerk verzet er zich immers tegen dat tussen de vennotende voor de arbeids1 kenmerkende band v ondergeschiktheid zou bestaan.

• /.#././ 'e a;ectio societatis als de ,il om zich te verenigen engezamenlijk de risico*s van de door de vennootschap gevoerdeonderneming te dragen

Hamel stelde de inhoud vh begrip aCectio societatis dan weer voor als de wil omzich te verenigen en gezamenlijk de risico:s vd door de venn gevoerdeonderneming te dragen. laarblijkelijk uit het oog verliezend dat hetvennootschapscontract, in awijking vh gemeen recht, een eigen oorzaak heet,

meent Hamel de oorzaak vh vennootschapscontract en dus de defnitie vdaCectio societatis uit de oorzaak vd deelnemingsverbintenissen vd vennoten tekunnen aZeiden. (e vh venncontract moet volgens Hamel worden gezocht idvaststelling dat partijen, in awijking vh gemeen contractenrecht, geentegengestelde belangen nastreven, wel integendeel.(e wil om zich te verenigen laat echter niet toe om het vennootschapscontract teonderscheiden van bv het contract v vereniging o de arbeids1. (e oorzaak vhvennootschapscontract #en dus de aCectio societatis$ bestaat daarom uit nog eentweede component, m.n. de wil van partijen om bepaalde risico:s #op winst o verlies$ te lopen.

• /.#./.> 9;ectio societatis voegt niets ,ezenlijks toe(e meeste auteurs nemen thans aan dat ad aCectio societatis geen eigen, vdoverige geldigheids'vereisten vh vennootschapscontract onderscheiden,betekenis toekomt.(e 7age heet als PPn van de eersten het gebrek aan eigenheid van de a;ectiosocietatis als geldigheidsvereiste vh venncontract ad kaak gesteld. olgens hemwas de aCectio societatis, die hij in navolging v 7laniol en 6ipert #diplomatisch$defnieerde als de wil om samen te werken met de bewuste aanvaarding v beprisico:s, geen az geldigheidsvereiste vh vennootschapscontract, maar plut?t las@nthAse des di;8rents 8l8ments constitutifs de la soci8t8.ooral met de vereiste van inbreng en die van deelname in winst o verlies zoude aCectio societatis nauwe verwantschap vertonen. (iverse auteurs hebben

zich, doorgaans in navolging van 6onse, bij die opvatting aangesloten.

3E



1ok in de ase vd uitvoering #en de beëindiging$ vh venncontract komt ad aCectiosocietatis geen eigen betekenis toe* het gaat daar op in, o is een uitdrukkingvan, de eis v #objectieve$ goede trouw #en=o de daarmee verwante regel die totbehartiging vh vennootschapsbelang verplicht$. (it zijn allemaal voorstellingswijze vd const bestanddelen vd venn #art 2

.enn* inbreng'vereiste, voeren onderneming, delen id winst op ind encollectie vlak$.

T.3.U. 7luraliteitsvereisteCitgangspunt* (e pluraliteitsvereiste verwijst naar het minimum aantalvennoten dat zich rechtsgeldig moet verbinden om een venn op te richten #en=o geldig te laten voortbestaan$. -angezien art 2 .enn. bepaalt dat de venn wordtopgericht door een contract #en aannemend dat de venn ook daarna een 9 inmeer o mindere mate gereglementeerd 9 contract blijt$, is dit aantal in begtwee. ant een contract kan niet alleen gesloten worden. 1ok tijdens het levenvd venn moet dit pluraliteitsvereiste blijven bestaan.%--6 dit mag niet verward worden met op het vlak vh bestuur #6v& moet bv

minstens 3 leden tellen bij /,F$.1p deze alg regel bestaan evenwel twee t@pes van uitz.

' +nerzijds dient de ;V te worden opgericht door ten minste drie personen#art. TB3 .enn.$. %en lost dit soms op op een pragmatische manier. &v 4advocaten willen ; oprichten, ze richten allebei ook eenPPnpersoonsvenn op en wordt ook partij id ; #zo zijn ze direct met T$.

' terwijl anderzijds de E#V#+ en )B#V#+ kunnen worden opgericht doorPPn enkele vennoot #art. 422, 422bis .enn.$. (e oprichter ve +&&-geniet slechts aansprakelijkheidsbeperking voor zover het een natuurlijke

persoon betret hij kan trouwens slechts in 88n +&&- het voordeelgenieten v beperking v aanspr8 richt hij nog een tweede +&&- op, o wordt hij #anders dan door overlijdenV$ enige vennoot ie andere +&&-,

dan zal hij hoodelijk borg staan voor de verbintenissen daarvan #art. 424.enn.$. %en kan maar 2 keer zijn vermogen asplitsen en beperking vaanspr genieten. (e oprichters ve 0'&&- kunnen enkel natuurlijkepersonen zijn8 zij kunnen evenmin oprichter zijn v meerdere 0'&&-:s opstraCe v verlies vh voordeel v beperkte aanspr id latere 0'&&-:s #art.424bis, R2 .enn.$.

(e pluraliteitsvereiste is een objectieve vereiste vh vennootschapscontract diezowel bij oprichting vd venn als tijdens de duur ervan moet worden nageleed. (esanctie in geval van miskenning van de pluraliteitsvereiste is echter in beidegevallen verschillend.

+en schending vd pluraliteitsvereiste n.a.v. de oprichting wordt in beggesanctioneerd met de nietigheid vd venn #zie wat de ;&- en de / betret, artTB3 en TU3 .enn.$. -rt 44M voorziet voor de &&- in de nietigheid indien geengeldig verbonden oprichter#s$ bestaan. oor het geval de enige geldig verbondenoprichter een rechtspersoon zou zijn, bestaat de sanctie uit het verlies vdbeperking van aanspr #art. 423, R4 .enn.$.Indien de pluraliteitsvereiste na geldige oprichting wordt miskend, is de sanctiede ontbinding van de venn. 1p deze regel geldt voor de &&- en de / eenuitzonderingsregime.

• &ij het PPnhoodig worden tijdens zijn leven ve &&- #bv aandelen vdandere overkopen$ is een regularisatie mogelijk, waarbij een onderscheidis te maken naargelang de enige vennoot een natuurlijk persoon o

rechtspersoon is. (e 0'&&- geniet terzake ve vrijstelling zolang zij hetstarterstatuut heet #art. 423, R3 .enn.$.

TB



o Is de enige vennoot een natuurlijk persoon dan kan hij opteren voorhet statuut ve +&&-. Hij moet dan in voorkomend geval binnen het

jaar het minimum gestort kapitaal optrekken tot 24.TBB . 1Jtweede regularisatiemogelijkheid* &innen diezelde termijn kan de&&- ook worden geregulariseerd door toetreding ve tweedevennoot #het wordt terug meerhoodig$. (e enige vennoot kantenslotte ook beslissen de &&- te ontbinden. &ij gebrek aanregularisatie binnen de termijn v PPn jaar wordt de enige vennootgeacht hoodelijk borg te staan voor alle verbintenissen van de vennaangegaan na het PPnhoodig worden en dit tot dat de situatiewaarin de &&- zich bevindt alsnog wordt geregulariseerd #art 423,R2 .enn.$.

o 1ok de enige vennoot'rechtspersoon wordt bij gebrek aanregularisatie binnen de periode van PPn jaar na de vereniging vanalle aandelen in zijn hand geacht hoodelijk borg te staan voor alleverbintenissen die de venn sinds dat moment is aangegaan en dittot het moment dat een tweede vennoot toetreedt o de &&- wordt

ontbonden. #-rt. 423, R4 .enn.$• oor de / is ih etboek een vgl sanctie opgenomen. !o wordt de enige

aandeelhouder geacht hoodelijk borg te staan voor alle verbintenissen vdvenn ontstaan na de vereniging v alle aandelen in PPn hand #eenhoodig$,tenzij binnen het jaar een nieuwe aandeelhouder toetreedt o de vennwordt ontbonden, 1J nog, voor wat de aandeelhouder'natuurlijk persoonbetret, de / wordt omgezet in een +&&- #als het een natuurlijkepersoon is$ #art. LTL .enn.$.

(ochtervenn zullen dus omwille v pluraliteit altijd nog minstens 2 aandeelhebben dat niet bij dezelde aandeelhouder o venn zit. -ls men 2BBW dochterals venn zou hebben #&&- o /$, dan heet u volle 2BBW vd aandelen, en is ermaar 2 aandeelhouder id dochtervenn. (it zal dan moeten geregualiseerdmoeten worden #dus 2BBW dochtervenn zal hier niet veel voorkomen$.

T.3.L. (elen in winst en verlies+en venn wordt, behoudens in het geval ve 01, opgericht om een rr o onrrvermogensvoordeel toe te kennen aan haar vennoten. dat er moet verdeeldworden in winst en verlies vloeit voort uit winstverdelings'oogmerk. Het staat devennoten vrij om onderling te bepalen in welke mate zij deelnemen in de winst o het verlies, al heet de wetgever grenzen gesteld aan deze vrijheid, met name inart 34 .enn. (us verbod van niet'naleving #art 34 .enn bep dit beding$. Hetis een regel die de vereiste vh gem belang=collectief ,instbelang gaat

vergrendelen.

-rt 34 .enn. herbergt PPn vd oudste regels vh vennootschapsrecht, gekend alshet ver%od op het leeu$en%eding #societas leonina$. (it houdt in dat de 1 die aan PPn vd vennoten de gehele winst toekent, nietig is #dan is er geen sprakemeer ve gem belang$. Het leeuwenbeding kent naar &elgisch recht nog eentweede verschijningsvorm* ook nietig is het beding waarbij de gelden o goederendie door PPn o meer vd vennoten in de venn werden ingebracht, wordenvrijgesteld van elke bijdrage in het verlies. (oor de klassieke rechtsleer wordt hetleeuwenbeding tot de 11 gerekend8 deze stelling vindt eveneens grond in derechtspraak #Hv;$. (us de keerzijde is als er verliezen worden gemaakt, vereisthet gem belang dat men deze gezamenlijk draagt. Het )eeuwenbeding heet hier

ook betrekking op.

T2



&redere invulling* In rechtspraak en rechtsleer wordt overigens niet vereist dat degehele winst aan PPn vennoot moet worden toegekend, o dat een vennoot wordtvrijgesteld van elke bijdrage in het verlies, opdat ve leeuwenbeding sprake zouzijn. +r zal ook tot het bestaan ve leeuwenbeding worden besloten indien deverdeling zo wordt gemaakt dat zij een volledig s@mbolische en onbelangrijkedeelname, respectievelijk bijdrage inhoudt.+en leeuwenbeding wordt gesanctioneerd met #absolute, minstens relatieve$nietigheid. oor de &&- #art. 44Q .enn.$, de ;&- #art. TBT .enn.$ en de /#art. TUU .enn.$ geldt echter dat het beding in de oprichtingsakte voor niet'geschreven wordt gehouden.

Het verbod op het leeuwenbeding ligt ih verlengde vd eerder besproken grondvwdat de venn in het gem belang #en dus met een winstverdelingsoogmerk, resp.winsbestedingsoogmerk in de 01$ moet worden aangegaan. Het Hv; heet ditbevestigd in het zgn 4orraspapelBarrest, waar werd onderzocht o verkoopopties #zgn. puts$ en aankoopopties #zgn. calls$ op aandelen verenigbaarzijn met het leeuwenbeding* een beding is volgens het Ho slechts strijdig met art

34 .enn. wanneer het er rr o onrr toe strekt abreuk te doen advennootschap1 #zgn criterium van oorzakelijke onah$.' (us* als u een call o putoptie bedingt, is dit strijdig met leeuwenbeding5 D

komt overeen om aandelen ae agesproken prijs aan iemand te verkopeno aan te kopen. Hv; heet ih eerste arrest beslist dat opties geenprobleem zijn ,anneer zij zijn overeengekomen ie 1 die er niet toe strektabreuk te doen ah gem belang. -ls er bv een eco reden is voor die opties.-ls de optie daarentegen is overeengekomen om iemand vrij te stellen vverlies is er wel een probleem #< oorzakelijke onah$.

In een arrest " mei "@@A hanteerde het Ho een ander, doch wellichtverwant, criterium, waar het oordeelde dat een #portage$overeenkomst nietstrijdt met het verbod opgenomen in art 34 .enn. wanneer de 1 louter het

vennootschapsbelang dient.' 1pties zijn geen probleem wanneer zij louter het vennbelang dienen. (us

als de opties tot stand komen ie conteSt waarbij de venn gebaat is, dan iser geen probleem met het beding.

. Het aandeel van de vennoten in de vennootschap #niet zo belangr$

.1. Het aandeel/aar gemeen vennootschapsrecht zijn er in beg in venn evenveel aandelen als ervennoten zijn. (eze aandelen vormen een abstract breukdeel, waarvan de som 2vormt.

In eerste instantie kunnen deze abstracte breukdelen in de vennootschapsakteworden vastgelegd. (aarnaast kunnen de vennoten echter ook aan PPn van hen,o zels aan een derde, opdragen dit breukdeel te bepalen #art. 32 .enn.$,mogelijk met opgave vd parameters waarmee deze bij zijn berekening dientrekening te houden. >egen diens beslissing kan naderhand echter alleen wordenopgekomen indien deze beslissing kennelijk strijdig is met de billijkheid.+r wordt niet veel bep id wet over de aandelen. %en regelt die conventioneel,men kan bv zeggen dat er evenveel aandelen zijn verkregen worden als erinbreng is geweest. Hier is slechts een marginale toetsing vd rechter mogelijk.0uppletie wordt art 3B toegepast.

(us werd dit breukdeel niet id vennootschapsakte bepaald, dan is ieders aandeel

#breukdeel$ id winsten en verliezen vd venn evenredig aan diens inbreng #art. 3B,eerste lid .enn.$.

T4



beg niet worden herroepen, tenzij om wettige redenen die door de rechtbankmoeten worden uitgesproken #art. 33 .enn.$, dan wel middels unanimiteit vdvennoten. (eze laatste mogelijkheid impliceert echter dat de statutairezaakvoerder'vennoot met zijn herroeping instemt #art. 223T &..$, waardoor hijover een vetorecht beschikt. >enzij anders werd overeengekomen, leidt hetontslag van dergelijke zaakvoerder bovendien tot de ontbinding vdvennootschap.

• B.<.2.2 'e statutaire eterne zaakvoerder(e vennoten kunnen er ook voor opteren een statutaire e8terne ,aakvoerder#die derhalve geen vennoot is$ in het venncontract aan te wijzen. !ijn mandaatzal, behoudens andersluidende statutaire aspraak, bestaan voor de duur vdvenn. (e herroeping van diens mandaat vereist, behoudens andersluidenderegeling, eveneens de unanieme goedkeuring der vennoten. ?elet op het eit datde statutaire eSterne zaakvoerder geen vennoot is, zal deze niet aan destemming over zijn herroeping deelnemen, wat een belangr verschil is met destatutaire zaakvoerder'vennoot. (aarnaast kan het mandaat vd statutaire

eSterne zaakvoerder door de rechtbank eveneens om wettige #gewichtige$redenen worden herroepen.Hoewel rechtsleer en rechtspraak ter zake verdeeld zijn, lijkt het ons aannemelijkdat uit de statutaire benoeming ve eSterne zaakvoerder niet automatisch hetvermoeden volgt dat alle vennoten slechts tot de venn zijn toegetreden omwillevan de persoon vd zaakvoerder. +r zal dan ook ook in concreto moeten wordennagegaan o het voor alle medecontractanten #vennoten$ duidelijk was dat de 1 staat o valt met het wegvallen vd zaakvoerder. In beg kan dan ook wordengeconcludeerd dat de herroeping o het ontslag vh mandaat vd statutaire eSternezaakvoerder niet noodzakelijk tot de ontbinding vd vennootschap leidt.

• B.<.2.# 'e niet&statutaire zaakvoerder(e vennoten kunnen er bovendien de voorkeur aan geven ie latere akte,achtera, #dus niet in basisakte o statuten$ een niet&statutaire zaakvoerder #aldan niet met de hoedanigheid v vennoot$ aan te stellen. 1p grond vd alg regelmbt de besluitvorming binnen personenvenn #m.n. de PPnparige besluitvorming$gebeurt diens benoeming o ontslag, tenzij anders bep, ook met unanimiteit.VHet ontslag vd niet'statutaire zaakvoerder gebeurt, behoudens andere regelingbovendien ad nutum #art. 33, tweede lid .enn., dat impliciet verwijst naar art.4BBT &..$, wat impliceert dat er geen opzegtermijn in acht moet wordengenomen, geen opzegvergoeding is verschuldigd en het ontslag niet moetworden gemotiveerd #wezenlijk kenmerk vd /$.&ijkomend probleem stelt zich bij het ontslag vd niet'statutaire zaakvoerder die

ook de hoedanigheid van vennoot heet. In beg zou deze vennoot, gelet op devereiste unanimiteit, moeten meestemmen over zijn ontslag. (it zou er echtertoe leiden dat de niet'statutaire zaakvoer'vennoot eenzelde bescherming genietals de statutaire zaakvoerder'vennoot. olgens bepaalde auteurs is de niet'statutaire zaakvoerder vennoot #evenals de niet'vennoot$ echter ad nutumazetbaar.

F.". Onderscheid tussen intern %estuur en e8tern %estuur(e persoon die als zaakvoerder wordt aangesteld, dan wel suppletie deze unctiekrijgt toebedeeld, beschikt over een aantal bevoegdheden om het bestuur vdvenn waar te nemen. >raditioneel wordt een onderscheid gemaakt tussen hetinterne bestuur #wie beslist, hoe en waarover5$ en het eterne bestuur #hoe

wordt de vennootschap t.a.v. derden vertegenwoordigd5$ van de venn.

TT



L.4.2. (e #interne$ bestuursbevoegdheid van de zaakvoerder

• B.2.<.< 'e suppletieve zaakvoerderIndien geen zaakvoerder wordt aangewezen, worden de vennoten geacht elkaarde macht te hebben gegeven om de ene voor de andere te beheren #art. 3L.enn.$. +lke vennoot is in dergelijk geval zgn. suppletieve zaakvoerder. (esuppletieve zaakvoerder dient daarbij steeds te handelen binnen het kader vhmaatsch doel vd venn Pn in het vennootschapsbelang.-angezien de suppletieve zaakvoerder beheershandelingen kan stellen zondertoestemming vd overige vennoten, geet art 3L, 2^ .enn aan 2 o meervennoten de mogelijkheid zich anticipatie te verzetten tegen de door desuppletieve zaakvoerder beoogde beheershandeling. Hoewel dit valt a te raden,kunnen de vennoten v deze suppletieve regeling awijken door een dergelijk

“veto”'recht bv enkel aan bep vennoten toe te kennen, dan wel enkel voor bephandelingen.

• B.2.<.2 'e statutaire of ge,one zaakvoerder(e statutaire o gewone zaakvoerder kan, behoudens bedrog, alle dadenverrichten die tot zijn beheer behoren #art. 33 .enn.$. (iens bestuur moetevenwel opnieuw kaderen in het maatsch doel vd venn en hetvennootschapsbelang #zie wat dat laatste betret ook art 2E, 2e lid .enn.$.Itt de regeling m.b.t. de suppletieve zaakvoerder, kunnen de #in voorkomendgeval overige$ vennoten zich niet #anticipatie$ verzetten tegen de#voorgenomen$ beheershandelingen vd statutaire o gewone #contractuele$zaakvoerder #art. 33 .enn.$. (it is normaal niet bij andere zaakvoerders, tenzijer meerdere vennoten als zaakvoerder zijn aangeduid. Indien de vennoten PPn o meer zaakvoerders hebben aangewezen, nemen dezebij uitsluiting vd overige vennoten het bestuur waar.

• B.2.<.# !luraliteit van zaakvoerdersIndien krachtens het vennootschapscontract #o een latere akte$ meerderezaakvoerders met het beheer vd venn zijn belast, kan elk van hen 9 behoudensandersluidende regeling ' azonderlijk alle daden van beheer stellen #art. 3T.enn.$. 1ok hier kunnen de overige vennoten, die niet met het beheer zijnbelast, zich niet anticipatie verzetten tegen de beoogde beheershandelingen. Ingeval van meningsverschil#len$ tussen de met het beheer belaste vennoten,

beschikken deze wel over een anticipatie verzet #naar analogie met hetanticipatie verzet vd vennoten, zie supra, titel L.4.2.2$.

?elet op de principiële bev van elke zaakvoerder om het volledige bestuur waarte nemen, bestaat het risico echter dat tegenstrijdige bestuurshandelingenworden gesteld. (aarom zal er meestal in een awijkende bevoegdheidsregelingworden voorzien.(eze kan bv bestaan in het bepalen ve kwantitatieve #de zaakvoerder kan enkelalleen handelen onder een bepaald bedrag$ o kwalitatieve #de zaakvoerder isenkel bevoegd voor welbepaalde handelingen$ verdeling van bevoegdheden o ineen vereiste van geheel o gedeeltelijk gezamenlijk o collegiaal optreden #zieook art. 3U .enn.$.(ergelijke ih vennootschapscontract o in een latere akte opgenomenbeperkingen zijn bovendien tegenwerpelijk aan derden, zodat de vennootschap

TU



niet is gebonden door het optreden vd zaakvoerder in strijd met de statutair o contractueel opgelegde beperkingen.

L.4.4. (e eSterne o vertegenwoordigingsbevoegdheid van de zaakvoerderIn beg is de suppletieve, dan wel gewone o statutaire zaakvoerder, devertegenwoordiger vd venn en, waar de venn de azonderlijke 67 ontbeert, vdvennoten. Het “bestuurscontract” vd zaakvoerder vertoont aspecten vanlastgeving en huur van diensten #sommigen spreken ook v “bewindvoering”$.

(e venn o, in venn zonder 67, de vennoten zijn echter slechts gebonden indienaan de volgende vw wordt voldaan*

#i$ de zaakvoerder moet uitdr o stilzwijgend optreden in naam vd venn #o de vennoten$, zoniet verbindt hij enkel zichzel. (e zaakvoerder doet ergoed aan te verduidelijken dat hij namens de venn #vennoten$ optreedt,nu hij ter zake de bewijslast draagt. at de venn met 67 betret,vermeldt art. L4 .enn. zels uitdr dat de zaakvoerder=bestuurder inalle akten die de venn verbinden, voor o na zijn handtekening moet

vermelden in welke hoedanigheid hij optreedt8#ii$ de zaakvoerder moet binnen de kwantitatieve o kwalitatieve perken vdaan hem verleende bev zijn gebleven #art UB'U2 .enn.$, al is eenbekrachtiging vd eventuele bevoegdheidsoverschrijding door devennoten mogelijk #in welk geval de handeling wordt geacht ab initiogeldig te zijn geweest$. (e #suppletieve$ zaakvoerder zal moetenaantonen dat hij handelt binnen het kader vd hem toegekendebevoegdheden. rachtens het gemeen recht zal hij dit in beg aantonend.m.v. de overlegging ve volmacht. (e tegenpartij heet bovendiensteeds het recht om de voorlegging van deze volmacht te verzoeken, temeer daar de 6H, indien de#suppletieve$ zaakvoerder handelt buitenzijn bev, niet ad venn #vennoten$ toerekenbaar zal zijn8

#iii$ de zaakvoerder moet binnen de perken vh maatsch doel en in hetbelang vd venn hebben gehandeld. 1plettendheid vd derde is dus deboodschap8 waar het gaat om venn zonder 67 zal de derde er goed aandoen zich terzake te bevragen. at de rechts'personen betret, wordthet maatsch doel bekend gemaakt #zie art LE, 22^ .enn.$, wat deonderzoekstaak vd derde zal vergemakkelijken

#iv$ hoewel #wat de venn zonder 67 betret$ de zaakvoerder #minstensimpliciet$ volmacht moet hebben gekregen #art. UB en U2 .enn.$,geldt dit beg echter niet voor de zgn. baattrekking #art. UB .enn.$,krachtens hetwelk alle vennoten gebonden zijn door de handeling diewordt gesteld door de niet vertegenwoordigingsbevoegde zaakvoerder

wanneer de handeling de venn tot voordeel strekt.

(e zgn. schijnvertegen,oordiging kan bovenstaande regels echter doorkruisen.(e venn #vennoten$ zal #zullen$ onder omstandigheden immers toch gebondenzijn wanneer de zaakvoerder optreedt met miskenning vd hem opgelegdebevoegdheidsbeperkingen o de hem toegekende volmacht, maar de derde errechtmatig kan op vertrouwen dat de zaakvoerder #schijnbaar$ bevoegd is=was devenn #vennoten$ te vertegenwoordigen.

F.&. +ansprakelijkheid van de ,aakvoerder en de vennoten t.a.v. derden

L.3.2. -ansprakelijkheid van de vennootschap=vennoten jegens derden

TL



-ls de venn #en indien die 67 ontbeert, de vennoten$ door de zaakvoerder geldigverbonden is #zijn$ #zie supra$, kan #kunnen$ zij door derden in uitvoering vdnamens de venn aangegane verbintenissen worden aangesproken.(e aanspr vd vennoten is in venn zonder 67 steeds een onbeperkte aanspr. !ijstaan met hun ganse vermogen in voor de schulden vd venn, niet slechts methun inbreng in de venn, wat echter nog niet wil zeggen dat elke vennoot ook voorhet geheel vd schulden vd venn kan worden aangesproken. +nkel in de venn meteen handelsdoel #commerciële maatschap, de tijdelijke handelsvenn en, weze hetin beg beperkt tot de werkende vennoten, de stille handelsvenn$ zijn zij hoodelijkaanspr, t.t.z. voor het geheel der schulden vd venn. In de burgerlijke maatschapzijn de vennoten daarentegen slechts aanspr voor gelijke delen #art. U4 .enn.$,wat betekent dat de derde zijn vordering jegens elke vennoot azonderlijk zalmoeten uitoeenen om gehele genoegdoening te bekomen.(e vennoten worden derhalve rr en persoonlijk gedagvaard en het is hunpersoonlijk vermogen dat door de derden zal worden aangesproken.(e aansprakelijkheid is enkel intern t.a.v. de stille vennoten ve stillevennootschap, wanneer zij zich tot loutere deelneming hebben beperkt #art. UT

.enn.$. aar stille vennoten zich inlaten met het bestuur vd venn, zullen zijtoch een #hoodelijke en onbeperkte$ aanspr tav derden oplopen.

(e vennoten vd maatschap, de tijdelijke handelsvenn en de stille handelsvennkunnen, teneinde hun aansprakelijkheidsrisico te temperen, wel in een uitdr 1 met derden hun aanspr beperken #art. U4 .enn.$.(e vennoten kunnen niettemin onderling een aansprakelijkheidsverdelingovereenkomen, maar die is, behalve #in beg$ in de stille venn, niet aan derdentegenwerpelijk. !o zouden de vennoten hun aansprakelijkheid intern kunnenbeperken tot de aan hen opgedragen taken o bevoegdheden.

(e vennoten vd .1.J. en de werkende vennoten vd ;omm.. zijn onbeperkt en

hoodelijk aanspr voor de verbintenissen vd venn #art. 4BT .enn.$. (e stillevennoot vd ;omm.. is slechts aanspr tot diens inbreng #art. 4BL .enn.$, op vwdat zijn naam niet wordt vermeld id naam vd venn en hij geen bestuursdadenheet gesteld #art. 4BM .enn.$. !oniet zal hij eveneens hoodelijk aanspr zijn.(e vennoten vd .1.J. en de ;omm.. kunnen echter slechts persoonlijk wordenveroordeeld voor zover de vennootschap zel vooragaand is veroordeeld #art.4B3 .enn.$.

L.3.4. -ansprakelijkheid van de zaakvoerder#s$ jegens de vennoten en derden(e zaakvoerder kan in bep gevallen een aanspr oplopen, zowel tav devennootschap #in voorkomend geval de vennoten$, als tav derden.

• B.#.2.< Cegens de vennoten(e #suppeltieve$ zaakvoerder#s$ die een #beheers$out begaat #begaan$, kan#kunnen$ jegens de overige vennoten tot schadevergoeding zijn gehouden, en ditoik de toep regels ter zake voor de #bezoldigde$ )H o de huur van diensten #detoep regels zijn immers dezelde wat het bezoldigd mandaat o huur van dienstenbetret$. (e zaakvoerder is dan gehouden tot de culpa levis in abstracto. ermitsin de venn zonder 67 elke vennoot moet geacht worden een “mandaats+% ” tehebben gesloten met de zaakvoerder, zal elke vennoot ook individueel deaansprakelijkheids'vordering tegen de zaakvoerder kunnen instellen. Hetzeldegeldt overigens id venn met onvolkomen 67* de actio mandati is hier dus eenechte actio socii itt wat geldt id venn met beperkte aanspr, waar de - tot het

instellen vd aansprakelijkheidsvordering tegen zaakvoerders=bestuurders beslist.

TM



• B.#.2.2 Cegens derdenHoewel de zaakvoerder in beg de overige vennoten #o de venn$vertegenwoordigt en zijn optreden derhalve niet zijn eigen aansprakelijkheid inhet gedrang brengt, zal de zaakvoerder die buiten zijn bevoegdheden heetgehandeld, toch door een derde tot vergoeding kunnen worden aangesproken

voor de schade die voortvloeit uit het eit dat de venn #vennoten$ niet gebondenis #zijn$ en de beoogde 6H niet is tot stand gekomen. (e derde zal zich, wat devenn met 67 betret die hun bevoegdheidsbeperkingen bekend hebben gemaakt,echter in beg niet tegen de zaakvoerder kunnen keren.

L.3.3. Het onrechtmatig handelen van de vennootschap o haar organen(e onrechtmatige daad die wordt begaan door de venn #vennoten$ o haarorganen #wat de venn met zgn. onvolkomen 67 betret$, zal in eerste instantie deaanspr vd handelende partij ih gedrang brengen. (aarnaast kan ook de venn#vennoten$ in bep gevallen worden aangesproken.aar traditioneel wordt voorgehouden dat de )? niet aanspr kan worden gesteldvoor het onrechtmatig handelen v diens )H, tenzij de handeling behoorde tot de

beperkte kring waarvoor de )H opdracht had gekregen #o waar de )H tevens eenaangestelde is in de zin v art 23QT, lid 3 &..$, bepleiten bep auteurs niettemindat de onrechtmatige daad vd zaakvoerder ve venn zonder 67 leidt tot deaansprakelijkheid vd vennoten. !o zullen de vennoten mogelijk ook decivielrechtelijke gevolgen dienen te ondergaan vh onrechtmatig handelen, doortoepassing vd gemeenrechtelijke aansprakelijkheidsregels.1ok onrechtmatige daden van organen v venn met #onvolkomen$ 67 kunnen totde rr aanspr vd rechtspersoon leiden, indien de onrechtmatige handeling vhorgaan binnen de ormele kring van haar bevoegdheid werd gesteld. /ietteminkan de venn eveneens aansprakelijk worden gesteld voor de onrechtmatigehandelingen die door elk normaal zorgvuldig en redelijk persoon mogen wordengeacht binnen deze bevoegdheid te zijn gesteld.

. Einde van vennootschappen in samenhang met H11-ont%inding

E90 welke vd gemeenrechtelijke gronden #dit stukje$ v venncontract zijn ook vantoep op de volkomen rechtspersonen.

(oor de ontbinding vd venn komt er een einde aan haar bestaan. !o omschrijthet .enn. een aantal beëindigingsgronden vh vennootschapscontract die vooralle venn gelden #art. 3E .enn. geen limitatieve lijst$, daarnaast bevat het.enn. nog een aantal andere beëindigingsgronden eigen aan welbepaaldevennootschapst@pes #zie daarvoor inra, Hoodstuk 22$.

.1. De %eindigingsgronden eigen aan alle vennootschapst5pesrachtens art 3E .venn. “eindigt de vennootschap”* #meeste werken ook doorvoor /As, &&-,F een aantal werken niet door$.

(i) door verloop van de tijd ,aarvoor zij is aangegaan(e venn die voor een bep duur is aangegaan #contract$, is v rechts,egeontbonden wanneer die duur verstrijkt. (e vennoten kunnen echter, metunanimiteit #tenzij anders is overeengekomen, o de wet een 9 versterkte 9meerderheidsbeslissing toelaat$, tot de verlenging ervan beslissen #voor deduur verstreken is$. +en dergelijke beslissing moet oik art TB .enn. wordenbewezen dmv een geschrit dat is opgemaakt in dezelde vorm als hetvennootschapscontract zel. +r worden id praktijk echter nog maar zelden vennmet een beperkte duur opgericht. (aarenboven worden de &&-, ; en de /

TQ



#met 67$ geacht voor onbeperkte duur te zijn opgericht, al kunnen de statutenuiteraard anders bep #art 3T3, 3QL en LTU .enn.$V&* 07As #special purpose vehicle* venn met bijz bedoeling=onderneming$. !ie770'decreet* aannemers richten 07 op. !e richten deze op met specifek doel eneens dit gerealiseerd is #bv aanleg tunnel$, dan wordt een einde gesteld ad venn.!e worden opgericht voor bep duur. %aar dit gebeurt niet meer vaak.

(ii) door het tenietgaan van de zaak of door het voltrekken van dehandeling

(e venn wordt van rechtswege ontbonden wanneer haar maatsch doel isverwezenlijkt. (eze ontbindingsgrond is vnl relevant voor de tijdelijkehandelsvenn #zuiver contractueel$, die immers uit haar aard zel voor 2 o meerhandelsverrichtingen wordt opgericht #bv weg aanleggen,F op puur contractuelebasis$. Hij kan onder omstandigheden ook relevant zijn voor andere venn, zelsmPt 67 #zie 07As$, al is vast te stellen dat het maatsch doel vaak zo ruim wordtomschreven, dat een beroep op deze beëindigingsgrond uitz is. !o zal de vennniet al te snel v rechtswege de beëidiging bekomen worden.

/iet alleen de verwezenlijking vh maatsch doel, maar ook de materiëleonmogelijkheid #bv uitputting ve mijn o vernieling vh abriekspand$ o juridischeonmogelijkheid #bv. intrekking o aZoop ve concessie zonder verlenging$ om hetmaatsch doel nog te verwezenlijken #cr. de zgn. leer v het verval) brengt vanrechtswege de ontbinding vd venn met zich mee. (eze onmogelijkheid moet welblijvend en volledig zijn. (us als het maatsch doel ruimer is omschreven*beëindigen specifeke concessie zal dan niet de beëindiging betekenen. Het moetvolledig onmogelijk zijn en blijvend onmogelijk om de concessie uit te voeren.

(iii) door de dood van 88n van de vennoten de onbek,aamverklaring of het kennelijk onvermogen van 88n van hen

?elet op het intu"tu personae karakter vd venn zonder 67, leidt het overlijden #o,

in het geval de vennoot een rechtspersoon is, de ontbinding$, deonbekwaamverklaring o het kennelijk onvermogen ve vennoot #van rechtswege$tot de ontbinding vd venn. Hetzelde geldt voor de .1.J. en ;omm.. (evennoten kunnen ih venncontract echter voorzien ie verblijvings' o voortzettingsbeding #art. T4 .enn.$. (e venn zal verder gezet worden met debestaande vennoot #verblijvingsbeding$, dan wel met de ergenaam#voorzettingsbeding$* #< azwakking intu"tu personae karakter$In het eerste geval zal de venn, bij overlijden van PPn der vennoten, tussen deoverlevende vennoten worden verdergezet. (e ergenamen vd overledenvennoot hebben dan slechts recht op de verdeling vd venn volgens de toestandwaarop deze zich bevond ten tijde van het overlijden. !ij delen slechts id latere

rechten voor zover die een noodz gevolg zijn van hetgeen werd verricht v[[r hetoverlijden vd betreCende vennoot #art. T4 .enn.$.In het tweede geval wordt overeengekomen dat de venn in geval v overlijden vanPPn der vennoten zal voortduren met het geheel o een deel van diensergenamen. 1ok het aillissement van een vennoot wordt onder dezeontbindingsgrond begrepen.

(iv) door de verklaring van 88n of meer vennoten dat zij niet langer tot devennootschap ,illen behoren

(eze ontbindingsgrond houdt een toep in vh beg dat men zich niet voor het levenkan verbinden en dat aan 1 van onbepaalde duur steeds een einde kan wordengesteld. (eze beëindigingsgrond geldt enkel voor de vennootschaps1 van

onbepaalde duur #Pn voor zover deze beëindigingsgrond niet statutair werd

TE



uitgesloten, al wordt de geldigheid ve dergelijke clausule in de doctrine tenzeerste betwist$.oorts vereist art. T3 .enn. dat te goeder trou$ een opzegging wordtgegeven aan alle andere vennoten Pn deze opzegging tijdig geschiedt.

' !o bep art. TT .enn. bv dat de opzegging te kwader trouw is, wanneerde vennoot opzegt om zich persoonlijk=alleen de winst toe te eigenen diede vennoten zich net hadden voorgenomen om ze gemeenschappelijk tegenieten.

(eze beëindigingsgrond wordt echter uitdr uitgesloten voor de &&-, #art. 3T3,lid 3 .enn.$, de ; #art. 3QL, 3^ .enn.$, de / #art. LTU, lid 4 .enn.$, de;omm. - #vorig art. juncto art. LUM .enn.$ en de ) #art. Q33, lid 2 .enn.$.oor deze venn #evenals voor de 0+ en 0;+$ voorziet art. 2Q2 .enn. dat hetvoorstel tot ontbinding vd venn door de 6v& moet worden toegelicht in een bijzverslag dat, vergezeld ve staat van activa en passiva die niet ouder is dan driemaanden, op de door artt. 4LE, 3Q2 o U3U .enn. bep wijze ad vennoten moetworden overgezonden. (eze staat van activa en passiva wordt daarenboven

geverifeerd door de commissaris o bedrijsrevisor. Het komt vervolgens ad -toe om, met de in de artt. 3T3, 3QL en LTU .enn. bepaalde meerderheden, totde ontbinding vd venn te beslissen.

.". +ndere gronden van %eindiging

(i) ontbinding door ,ederzijdse toestemming van de vennoten D vrij,illig/et zoals alle 1, strekt het venncontract de partijen #vennoten$ tot wet en kanhet niet worden herroepen dan met hun wederzijdse #unanieme$ toestemming#art. 223T &..$. /iettemin kan het venncontract #o de wet8 zie supra$ ieandersluidende regeling voorzien, bv in een #versterkte$ meerderheidsregel.

' enn met beperkte aanspr #bv &&-$ de vrijwillige ontbinding wordt dr

buitengewone - beslist #met meerderheid, ten minste nog andereormaliteiten* staat actie passie,..$

+r mag evenwel niet worden vergeten dat de venn met onbepaalde duur door deloutere opzegging door PPn der vennoten worden ontbonden #zie supra$.

(ii) gerechtelijke ontbinding ,egens ,ettige redenenrachtens art. TU .enn. kan PPn der vennoten steeds de gerechtelijkeontbinding vd venn vorderen, wanneer daartoe wettige redenen bestaan. (ezeontbindingsgrond, die wordt geacht van dwingend recht te zijn, vergt eenrechterlijke tussenkomst en geldt ook voor venn die voor onbepaalde duur zijnaangegaan #hoewel art. TU .enn. het anders laat uitschijnen$.

(eze ontbindingsgrond geldt niet alleen in gemeen vennrecht, maar geldt vooralle venn #zo ook de venn met beperkte aanspr, zoals de &&-$./aast de door art TU .enn. zel aangehaalde wettige redenen, zoals degevallen waarbij een vennoot zijn verpl niet meer nakomt o een aanhoudendeongeschiktheid zou ondervinden, kan elke reden ad rechter worden voorgelegd,die de ernst en de wettigheid ervan zal nagaan. !o zal bv de ernstige enblijvende onenigheid tussen vennoten en, in venn waar een meerderheidsregelgeldt, het misbruik v meerderheid mogelijk als wettige reden wordenweerhouden. V(e gerechtl ontbinding wegens wettige redenen is de meestsubsidiaire vordering #laatste vordering$ die in geval van conZicten tussenvennoten kan worden ingesteld. In het licht vd succesvolle geschillenregeling,wordt zij daarom nog maar zelden ingesteld #zie supra, H0 E$. (e wettige

redenen zullen zPPr ernstig moeten zijnVV

UB



Id &&-, #art. 3T3, lid 3 .enn.$, de ; #art. 3QL, 3^$ de / #art. LTU, lid 4.enn.$ de ;omm. - #vorig art. juncto art. LUM .enn.$ en de ).. #art. Q33, lid4 .enn.$ geldt een analoge bep.

(iii) gerechtelijke ontbinding om,ille van strafrechtelijke misdrijvenrachtens art. Mbis 0w. kan de strarechter in criminele o correctionele zakenbovendien de ontbinding uitspreken vd rechtspersoon #met uitz vdpubliekrechtelijke rechtspersoon$ die een misdrij heet gepleegd Pn wanneerdeze rechtspersoon opzettelijk is opgericht om de strabare eiten te plegenwaarvoor hij werd veroordeeld, dan wel wanneer hij opzettelijk van zijn doel is“agewend” om dergelijke eiten te plegen.

(iv) eenhoofdig ,orden van de vennootschap+en schending vd pluraliteitsvereiste tijdens de duur vd venn leidt tot deontbinding van rechtswege van de venn. >och is het eenhoodig worden vd vennslechts zelden een zelstandige ontbindings'grond #/ en &&-* regularisatiemogelijk$. %eestal wordt zij immers vooragegaan dr een andere

ontbindingsoorzaak, zoals bv het overlijden ve vennoot.(eze ontbindingsgrond is bovendien niet van toep op de / en ;omm.-. #art.LTL, R2 .enn.$ en de +&&- en de 0&&- #artt. 422 en 422bis .enn$, ziesupra, nr. LL.

(v) de sluiting van het faillissement(e rechtspersoon wordt eveneens ontbonden door de rechterlijke beslissing diede sluiting van het aillissement beveelt #art. Q3 Jaill..$.

U2



H3 VENNOO4);H+>>EN ONDE??E;H4)>E?)OONLIJ'HEID

1. 45pologie -art. " K. 1 en #oek III (.Venn.

Het .enn onderscheidt drie vennootschappen zonder 67. !e worden summier

geregeld in &oek III.Id toekomst gaat enkel nog de maatschap worden weerhouden. (e tijdelijkehandelsvenn is gewoon een maatschap die een commercieel karakter uitmaakten slechts een tijdelijk karakter heet en de stille handelsvenn is een maatschapdie vennoten kent die stil zijn, naast de actieve vennoten.

De maatschap is sinds de inwerkingtreding vh .enn met een burgerlijk o handelsdoel die geen 67 bezit #art. TL .enn.$. (e burgerlijke maatschap is eenvaak gebruikte vennootschapsvorm in het kader v vermogensplanning. Het doelis burgerlijke activiteiten. (e commerciële maatschap geldt als vennvorm die kanontstaan v zodra handelaars op duurzame wijze ah eco verkeer deelnemen. [[r

de inwerkingtreding vd zgn. reparatiewet 23 april 2EEU was die rol weggelegdvoor de zgn. onregelmatige .1.J. #men moet dus naar het doel kijken om hetonderscheid te maken$.

De tijdelijke handelsvennootschap #voorheen tijdelijke handelsvereniging$ iseen venn zonder 67 die, zonder een gemeenschappelijke naam te voeren, PPn o meer bep handelsverrichtingen tot doel heet #art. TM .enn.$. (eze venn zietmen vaak terugkomen als een gelied vehikel in de aannemingswereld. (e >H isopgericht om een welbep werk uit te voeren.

De stille handelsvennootschap #voorheen handelsvereniging bij wijze vdeelneming$ is een venn zonder 67 waarbij PPn o meer personen #stille

vennoten$ een belang nemen id verrichtingen van PPn o meer anderen#werkende vennoten$ die in eigen naam optreden #art. TQ .enn.$. 1ok de stillehandelsvennootschap ungeert voornamelijk als een instrument vanvermogensplanning.

". Gemeenschappelijke kenmerken

(e venn zonder 67 zijn zuiver contractuele personenvennootschappen8 zijworden zonder vormvereisten, solo consensu, opgericht. 1m bewijsredenen is hetechter steeds aangeraden om in een al dan niet authentiek geschrit te voorzien.In elk geval dient rekening te worden gehouden met de regels vh burgerrechtelijk#art. 23T2 ev. &..$ en handelsrechtelijk #art. 4U .h.$ bewijsrecht #art. TE

.enn.$, terwijl in specifeke wetgeving het opstellen ve #zels authentiek$geschrit verplicht kan zijn opgelegd #bv. de h@potheekwet$.(e materiële geldigheidsvereisten die gelden voor alle venn zijn van toep op devenn zonder 67. #c. supra, nrs. U2 e.v.$

Dit het gebrek aan 67 kunnen verschillende belangr gevolgen worden ageleid.(e venn worden in eerste instantie opgericht zonder dat een v hun vennoten, ineen azonderlijke 67 agescheiden vermogen wordt gecreëerd. Het gemeenvennootschapsrecht verplicht de vennoten wel nog steeds tot het doen veinbreng, die kan bestaan uit geld, goederen o nijverheid, maar op geen enkelmoment wordt de “venn” hier eigenaar van. (e ingebrachte goederen komen inprincipe, nl tenzij de vennoten andere aspraken hebben gemaakt in

onverdeeldheid tussen de vennoten. +nige vereiste blijt wel dat de inbreng alszodanig aan het vennootschapsrisico wordt onderworpen.

U4



Dit het eit dat de venn zel geen van haar vennoten onderscheiden persoon is,volgt dat zij geen eigen 0+ o 0- kan hebben. (e venn bezit evenmin een actieveo passieve procesbekwaamheid waardoor ze niet in rechte kan optreden, nochgedaagd worden. erder hebben de venn geen maatschappelijke zetel en voerenzij itt de rechtspersonen geen vennootschapsnaam. oor de tijdelijkehandelsvenn is zels uitdr gesteld dat zij geen gemeenschappelijke naam magvoeren. (oet zij dit wel, dan kan zij worden geherkwalifceerd tot eencommerciële maatschap #wat echter nauwelijks als een sanctie is te beschouwen8de praktijk toont dan ook diverse vbAen van tijdelijke handelsvennootschappendie wel een onderscheidende naam voeren$.?elet op het intuEtu personae'karakter vd venn zonder 67 is het niet mogelijk danmet de unanieme instemming van alle vennoten om de aandelen vd venn aederde over te dragen. (e overdracht ve aandeel is bovendien een overdracht vanzowel een schuld #art. 24MU &..$ als een schuldvordering #art. 2LEB &..$.&ijgevolg blijt de vennoot die zijn aandeel overdraagt #en zodoende vervangenwordt als vennoot door de overnemer van zijn aandeel$ aansprakelijk t.a.v. de 0+vd venn #vennoten$ die niet met de overdracht hebben ingestemd.

&. Verschillen

De maatschap kan, naargelang haar doel, burgerlijk o commercieel van aardzijn. ennoten van een burgerlijke maatschap zijn jegens derden gehouden vooreen gelijk deel #schulden zijn deelbaar$. anneer de venn daarentegen eencommercieel doel heet zullen de vennoten hoodelijk zijn gehouden jegensderden, tenzij uitdr en schritelijk anders is voorzien in de akte die wordt geslotenmet de derde #art. U4 .enn.$V 0chulden onderling #niet tav derden$ hangt a van hun inbreng en onderlinge aspraken. +en maatschap kan evenzeer eentijdelijk o zels een stil karakter hebben #c. de zogenaamde croupier'verhouding,artikel 3Q .enn.$.

Een tijdelijke handelsvennootschap wordt get@peerd door haar niet'duurzaam karakter en door haar gebrek aan gemeenschappelijke benaming. Dithet tijdelijke karakter vd venn volgt niet dat zij steeds voor een korte duur moetworden opgericht. Het is perect mogelijk dat het doel vd venn, nl het verrichtenvan PPn o meer bepaalde handelsverrichtingen, over een langere periode wordtgespreid, terwijl de venn haar kwalifcatie als tijdelijke handelsvennootschapbehoudt. (e vennoten van een tijdelijke handelsvennootschap zijn hoodelijkgehouden jegens derden.

De stille handelsvennootschap is een niet openbare venn. (e stille vennootneemt enkel een deelneming in de venn, maar treedt alszodanig niet als vennoot

naar buiten. !olang de stille vennoot zich niet naar buiten toe als werkendevennoot gaat profleren, geniet hij van een beperking van aansprakelijkheidaangezien derden hem niet rr kunnen aanspreken.

U3



H DE GE=ENGDE VENNOO4);H+>)VO?=EN

1. Inleiding

!owel de gewone commanditaire venn #de ;omm..$ als de venn onder frma #de.1.J.$ behoren tot de gemengde vennootschapsvormen, ook wel onvolkomen

rechtspersonen genoemd. (eze vennootschapsvormen worden geregeld in de art4B2 t.e.m. 4BE &oek .enn #boek $. Het gaat om venn die 67 hebben, maarslechts onvolkomen. ant de 67 beschermt de vennoten niet tegen de 0+ #dewerkende vennoten, want de stille vennoten genieten beperking van aanspr$.

1.1. De ge$one commanditaire vennootschap -;omm.V.(e ;omm.. is de venn die wordt aangegaan tussen PPn o meer hoodelijkaansprakelijke vennoten, beherende (of ,erkende) vennoten genoemd, en PPn o meer geldschieters, stille vennoten genoemd #art. 4B4 .enn.$. Het is heteKuivalent vd stille handelsvenn, weliswaar mPt 67.aar de werkende vennoten hoodelijk en onbeperkt aansprakelijk zijn voor deverbintenissen vd ;omm.., blijt de aansprakelijkheid vd stille venno#o$t#en$beperkt tot hun inbreng. Hiertoe moeten zij echter stil blijven #dwz dat zij zichniet in het bestuur vd venn mogen mengen en hun naam niet in devennootschapsnaam mag voorkomen #art. 4BL en 4BM .enn.$$. Indien ermeerdere werkende vennoten zijn, zal hun onderlinge verhouding oik art. 4BU.enn. worden beheerst door de regels die ter zake gelden voor de .1.J.%aar kan de hoedanigheid van stille vennoot kan ontzegd worden5 %en moetnagaan in welke mate het stille karakter werd doorbroken voor een situatiewaarbij bv het l ?ewest stille vennoot was voor 2 van haar 1Hondernemingen.l ?ew wou stille handelsvenn oprichten met 67 #maar die oprichting zou bekendgemaakt worden$. Holt het dan dit stil karakter niet uit5 %aar doordat het stilkarakter alg gekend is, wilt niet zeggen dat dit stil karakter wordt doorbroken.

1.". De V.O..(e .1.J. is de venn die wordt aangegaan tussen hoodelijk aansprakelijkevennoten en die tot doel heet een burgerlijke activiteit o een handelsactiviteituit te oeenen #art. 4B2 .enn.$.Het is eigenlijk een burgerlijke maatschap die over 67 beschikt, want het heetvoldaan aan alle vw #naar de notaris gaan, neerlegging te griYeF$.(e .1.J is door de hoodelijke en onbeperkte aansprakelijkheid echter eenweinig gereKuenteerde venn met 67, zeker sedert de invoering van de 7&-#thans &&-$. Historisch heet de .1.J. echter haar reden van bestaan gehad,daar zij de handelsvennootschap van gemeen recht vormde* was aan PPn o meer vorm' o grondvoorwaarden vd andere vennootschapsvormen niet voldaan,

bestond deze venn onder de vorm ve #desnoods eitelijke$ .1.J. !oals hogerreeds werd uiteengezet, is deze rol inmiddels overgenomen door de commerciëlemaatschap #zie supra$.

". Gemeenschappelijke kenmerken

".1. Onvolkomen rechtspersonen!owel de .1.J. als de ;omm.. zijn enerzijds #onvolkomen$ rechtspersonen, maaranderzijds ook personenvennootschappen. (oor hun 67 zijn deze venn eigenaar vd ingebrachte goederen en gelden en

kunnen zij in hun eigen naam en voor eigen rekening met derden verbintenissenaangaan #derden zullen 9 itt de venn zonder 67 9 handelen met deze

UT



rechtspersoon en niet meer met de gezamenlijke vennoten$. Hierdoor wordt hetvennootschapsvermogen, in beg, onbereikbaar voor de persoonlijke 0+ vdvennoten.?ezien hun 67, zijn zij tevens onderworpen aan de door &oek I .enn.voorziene regels betreCende de oprichting en openbaarmakingsormaliteiten, decontrole, nietigheid, etc.%en spreekt echter van onvolkomen rechtspersonen omdat de #werkende$vennoten hoodelijk en onbeperkt aansprakelijk zijn voor de schulden van devennootschap.1ndanks hun #onvolkomen$ 67 blijven de .1.J. en ;omm.. echter ookpersonenvennootschappen, wat impliceert dat zij worden aangegaan uitaanmerking van de persoon van de vennoten #intu"tu personae$, zij staan o vallen met ieder der vennoten, hun aandelen #deelbewijzen$ niet overdraagbaarzijn dan met instemming van alle vennoten en de beslissingen vd vennotenbehoudens andere overeenkomst unanimiteit vergen.

".". Het maatschappelijk doel

(e .1.J en de ;omm.. kunnen zowel een burgerlijk als handelsrechtelijk doelhebben.aar de werkende vennoten van een .1.J. en ;omm.. met commercieel doel#door hun onbeperkte aanspr voor de #handelsrechtelijke$ verbintenissen vdvenn$, zel handelaren zullen zijn, zijn de werkende #Pn stille$ vennoten in een.1.J. o ;omm.. met burgerlijk doel daarentegen geen handelaars #deze vennzijn immers zel geen handelaar$.1 de stille vennoot van een ;omm.. met handelsdoel al dan niet handelaar is,hangt niet a van diens participatie in deze vennootschap#pen$ #zijn aanspr isimmers, in beg, beperkt tot zijn inbreng$.

-lleen is het zo dat er een versch is tssn de commericële maatschap en

burgerlijke maatschap op vlak v aanspr. %aar bij de 1J zijn de vennoten altijdhoodelijk aanspr, ongeacht het doel.

&. Enkele aandachtspunten

&.1. De nietigheidssanctie van de vennootschap Mnietigheid v%esluitvorming +V -e8?ezien de .1.J. en de ;omm.. personenvennootschappen zijn, en zij niet zijnonderworpen ah door de +erste ennootschapsrichtlijn ingevoerde specifekenietigheidsregime #zie inra, nrs. 2LT e.v.* limititatieve gronden$, zullen dehierboven besproken alg #gemeenrechtelijke$ geldigheids'vereisten en de bijz

geldigheidsvereisten vh vennootschapscontract #zie supra, nrs. TT e.v. en U2 e.v.$met de nietigheid vd venn worden gesanctioneerd. %en heet bij de 1J en;omm dus geen numerus clausus van de nietigheidsgronden.&eide vennootschapst@pes zijn echter wel onderworpen ad bepalingen vd art2M4'2MM .enn. betreCende de procedure en de gevolgen vd nietigheid vanvenn #zie inra, nrs. 2M2 e.v.$. (it omdat de wetgever deze regels heetuitgebreid. at de nietigheidsprocedure betret heet de wetg dit gedaan voor de1J en ;omm., maar heet het niet uitgebreid op vlak van de grondenV

&.". De oprichting van de V.O.. en ;omm.V.(e regels betreCende de oprichting v venn met beperkte aansprakelijkheid, zoalshieronder uiteengezet kunnen mutatis mutandis op de oprichting vd .1.J. en de

;omm.. worden toegepast.

UU



(e ;omm.. en de .1.J. kunnen bovendien zowel bij authentieke alsonderhandse akte worden opgericht #art. LL .enn.$. (e meeste regels staan inboek I, dit zijn alg regels op venn met 67. +n de 1J en ;omm. hebben 67.

' &v* de wijze waarop de 67 wordt verkregen wordt omschreven in boek I.(it door neerlegging ve uitreksel vh venncontract te griYe vd rb vaneerste aanleg.

&.&. #estuur en vertegen$oordiging van de V.O.. en ;omm.V.1ok wat het bestuur en de vertegenwoordiging van de .1.J. en ;omm.. betret,kan bijna integraal worden verwezen naar hetgeen onder nr M2 e.v. werduiteengezet voor de venn zonder 67. Het bestuur en vertegenwoordiging kan metzeer grote vrijheid ih venncontract worden geregeld #regels zijn in grote matesuppletie$. %aar als er beperkingen worden gemaakt op deze regels, moetendeze bekend gemaakt worden aan derden.el moet worden opgemerkt dat de stille vennoot ve ;omm.., op straCe vdbeperking van aanspr te verliezen, niet kan deelnemen ah bestuur vd venn enzich, in voorkomend geval, moet beperken tot adviezen en daden van controle

#art. 4BM .enn.$. Hij kan wel voorlopig bewindvoerder zijn #art. 4BQ .enn.$.Dit art. 4BT .enn. wordt ageleid dat de venn wordt vertegenwoordigd door eenzaakvoerder o vennoot #en derhalve gebonden is door de door deze aangeganeverbintenissen$ wanneer hij namens de venn heet getekend.-rt. LE .enn. schrijt bovendien voor dat de zaakvoerders ih #te publiceren$uittreksel van de oprichtingsakte moeten worden vermeld, waardoor devertegenwoordigingsbevoegdheid vd zaakvoerder zich in beg zal steunen op hetgepubliceerde uittreksel. +vt kwalitatieve en kwantitatieve beperkingen advertegenwoordigingsbevoegdheid worden aldus bekend gemaakt en zullen, mitsdie bekendmaking, tegenwerpelijk zijn aan derden. (e derde is altijd beschermdtav de / en &&- wanneer deze beperkingen voorzien. +en beroep op deschijnleer om aan die tegenwerpelijkheid te ontsnappen wordt dan moeilijker.

' walitatieve beperking* houdt verband met de aard vd 6H die gesteldmoet worden. &v arbeids1 moet getekend worden.

' &v “onze bestuurders mogen alle contracten tekenen wanneer ze 4U BBBbetalen”

/ormaal is het zo dat het maatsch doel de handelingsbekwaamheid beperkt. (wzdat bestuurders enkel contracten kunnen sluiten wanneer die kaderen ih maatschdoel. anneer ze het maatsch doel miskennen, zal de venn niet gebonden zijn.Het was ad derde om te hebben gekeken naar het maatsch doel. 1p grond vdprokuraleer* ondanks de bekendmaking v haar maatsch doel, zal de venn tochgebonden zijn wanneer ze awijkt van haar maatsch doel, dit ter bescherming van

derden. %aar die derde moet te goeder trouw zijn, wanneer men kan bewijzendat de derde hun maatsch doel kende. %--6 anders is het gesteld met hetmaatsch doel, dat krachtens het 4e lid art LE .enn. voor de V.O.. en de;omm.V. niet moet worden bekend gemaakt. +vt beperkingen advertegenwoordigingsbevoegdheid die uit het doel voortvloeien zullen aldus opgrond vh gemeen recht tegenwerpelijk blijven aan derden, die zich terzake bijgebrek aan bekendmaking actiever zullen moeten bevragen #maar anderzijdsmakkelijker de bescherming van de schijnleer zullen kunnen inroepen$. Het bindtdus noch de derde, noch de venn zel.

Ih geval de statutaire zaakvoerder door overlijden, wettelijke onbekwaamheid o verhindering onbeschikbaar wordt, en de statuten bep dat de venn in zoAn geval

zal worden verdergezet, maar zij hiervoor geen concrete regeling heet voorzien,kan de voorzitter vd rb van koophandel, op verzoek van elke belanghebbende,

UL



een stille vennoot, o enig ander persoon, als bewindvoerder van de vennaanstellen om dringende daden van louter beheer te verrichten #art. 4BQ.enn.$. 761 %+%16I+(e wetgever heet met deze mogelijkheid de continu"teit vh bestuur vdgemengde rechtspersonen willen beschermen. +en dergelijke bescherming magevenwel slechts PPn maand duren. Itt hetgeen in art. 4BM, R4 .enn. wordtvoorzien, zal de als bewindvoerder agerende stille vennoot slechts aansprakelijkzijn voor de uitvoering van zijn opdracht tijdens deze periode.+en dergelijk verzoek wordt ingeleid bij eenzijdig verzoekschrit en de procedureverloopt zoals in kort geding.

-rt. 4BM, R3 .enn. bepaalt dat de zaakvoerders van een .1.J. o ;omm..waarvan alle onbeperkt aansprakelijke vennoten /:s, ;omm.-:s o &&-:szijn, hoodelijk aansprakelijk zijn voor alle schade die het gevolg is vd overtredingvd bepalingen betreCende de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening,zoals deze zijn vervat in titel I van &oek I van het .enn. 761 %+%16I+ moet nog gepreciseerd $orden

&.3. +ansprakelijkheid van de vennoten(e vennoten ve .1.J. o ;omm.. zijn onbeperkt en hoodelijk aansprakelijk voorde verbintenissen vd venn, met uitz vd stille vennoot van de ;omm.., wiensaansprakelijkheid beperkt blijt tot diens inbreng #art. 4BL .enn.$. (eaansprakelijkheidsbeperking ten gunste van de stille vennoot geldt slechts op vwdat hij zich onthoudt van daden van bestuur o vertegenwoordiging #art. 4BM, R2.enn.$ en zijn naam niet voorkomt in de vennootschapsnaam #art. 4BM, R4.enn.$$. %iskent hij art. 4BM, R2 .enn., zal hij hoodelijk aansprakelijk zijnvoor alle verbintenissen van de venn waaraan hij heet meegewerkt #art. 4BM, R4,eerste lid .enn.$.(e stille vennoot zal tevens hoodelijk aansprakelijk zijn voor de verbintenissen

waaraan hij niet heet meegewerkt, wanneer hij er een gewoonte van heetgemaakt de zaken vd venn waar te nemen o zijn naam in devennootschapsnaam voorkomt #art. 4BM, R4, tweede lid .enn.$.

rachtens art. 4B3 .enn. kunnen de vennoten van een .1.J. o ;omm.. echterniet persoonlijk worden veroordeeld op grond vd verbintenissen vd venn, zolangde venn niet zel is veroordeeld. (wz dat wie de vennoten aansprakelijk wilstellen, eerst de venn zal moeten aanspreken. 7as wanneer de venn niet betaalt,kunnen de vennoten worden aangesproken. +r wordt aangenomen dat dit kan indezelde dagvaarding #u dagvaart de 1J in betaling en meteen ook deindividuele vennoten$.

Id commerciële ;omm. en 1J is het zo dat het aillissement vd venn meteenook het aillissement zal meebrengen vd werkende vennoten. %en gaat ervan uitdat wie vennoot is ie ;omm. o 1J zel ook handelaar is.

&.. Overdracht van aandelen(e overdracht v aandelen v gemengde vennootschapsvormen kan door hetvennootschapscontract onmogelijk worden gemaakt. !oniet geschiedt dergelijkeoverdracht volgens de vw en vormvereisten vh burgerlijk recht, maw, zoals deoverdracht v aandelen v venn zonder 67 #art. 4BE .enn.$.

UM



HF DE O>?I;H4ING VD VENNOO4);H+>>EN =E4?E;H4)>E?)OONLIJ'HEID

1. +lgemeen

-rt 2 .enn. maakt meer dan duidelijk dat de oprichting ve venn in beg een 1

tussen twee o meer personen #oprichters o evt inschrijvers zie inra$ vereist. Ihgeval ve eenpersoonsvennootschap #de +&&- o de eenhoodige 0tarters &&-$gebeurt de oprichting middels een verbintenis door eenzijdige wilsuiting. In beidegevallen moet worden voldaan ad alg geldigheidsvw die gelden voorverbintenissen #art 22BQ e.v. &..$, alsook aan de bijz geldigheidsvoorwaardendie gelden voor het vennootschapscontract.

Hierna wordt vooral de nadruk gelegd op de venn met beperkteaansprakelijkheid, m.n. de &&-, ;&- en de /. >evens is te wijzen op bep vereisten die op grond van bijz reglementaire o deontologische regels gelden voor vennootschappen van gereglementeerde #vrije$beroepen #architecten, dierenartsen, geneesheren enz.$.

". De oprichters

".1. De hoedanigheid van de oprichters'e oprichters zijn zij die bij de oprichtingsakte verschijnen (indien ze authentiek is: bv verplicht bij 3V"9) of die aan de oprichting vd venn deelnemen (indienonderhands). (e oprichter is dus degene die deelneemt ah oprichtingscontract.(it kunnen zowel natuurlijke als rechtspersonen zijn #wat de rechtspersonenbetret, vergt dit wel een onderzoek van hun ,ettelijke en statutaire specialiteit en het bestaan ve geldige vertegenwoordiging, voor de natuurlijke personen is denodige waakzaamheid geboden bij minderjarigen en gehuwden #zie supra$. (e

wettelijke specialiteit is onlosmakend verbonden met hetwinstverdelingsoogmerk #uitz 01$. (e handelingen moeten dus verbonden zijnaan dit winstoogmerk. +en venn kan dus een andere venn oprichten, %--6binnen de wettelijke en statutaire specialiteitV /otaris komt tussen bij authentieke akte. Hij is specialist ih

vennootschapsrecht #en is ook zel aanspr als hij id out gaat$. 1mdat vennmet beperkte aanspr zijn onderworpen ad meest stringente regels #vnl ivmkapitaal$ om dit voordeel te verkrijgen.

Hoewel geen wettelijk gebod, zal de oprichter ve +&&- een natuurlijk persoonmoeten zijn #zoniet verliest hij de aansprakelijkheidsbeperking$ Pn mag hij noggeen vennoot ie andere +&&- zijn, op straCe hoodelijk borg te staan voor deverbintenissen vd later opgerichte +&&-.

(e 0'&&- kan enkel door PPn o meer natuurlijke personen worden opgericht#verbod in art. 422bis .enn.$. 1ik art. 422bis, eerste lid .enn moeten deoprichters #natuurlijke personen$ “starters” zijn. (e wet vult deze vereiste op eeneigen wijze in* de oprichters #en na overdracht v aandelen, de vennoten$ mogengeen eCecten bezitten in andere venn met beperkte aansprakelijkheid die UW o meer vertegenwoordigen vh totaal vd stemrechten van deze venn. Het vereistedat de 0'&&- geen vij voltijdse werknemers mag tewerkstellen werd ageschatdoor #art 22$ 2U januari 4B2T houdende diverse bep inzake %1:s. +ennatuurlijke persoon kan slechts PPn 0'&&- oprichten8 hij wordt immers geacht

hoodelijk borg te staan voor de verbintenissen van iedere andere 0'&&- die hijnadien zou oprichten #art. 424bis .enn.$.

UQ



>ot slot dient ook rekening te worden gehouden met het verbod van inschrijvingop eigen aandelen #zie inra, nrs. 2T2 e.v.$, wat eveneens de acto een beperkinginhoudt voor mogelijke oprichters.

".". Vertegen$oordiging

4.4.2. ertegenwoordiging bij volmacht(e oprichters dienen echter niet noodz in personam aanwezig te zijn bij deoprichting vd venn. (e oprichter kan immers vertegenwoordigd worden dmv eenvolmacht die zowel authentiek als onderhands mag zijn. /iettemin is het aan teraden te opteren voor de authentieke #en dus door de notaris opgestelde$volmacht, daar deze volmacht een aantal verpl vermeldingen moet bevatten, opstraCe van strarechtelijke sancties. (e oprichting van venn met beperkte aanspr

is een plechtig moment. andaar deze verpl vermeldingen en verpl neerleggingbij de griYer om 67 te verwerven. (aarom best via een authentieke akte, denotaris kan nagaan o de verpl vermeldingen in de oprichtingsakte staan, bv dekapitaalvereisten. Het is een resultaatverb die de notaris aangaat wat de notarisdoet moet juist zijn$ #bv art TU3 .enn* vereisten in oprichtingsakte voor /$.-rt LE .enn bevatten de alg beginselen over de vereisten #en dit wordt danaangevuld door de artikelen mbt de specifeke venn$.1ok de )H doen er goed aan een zeer nauwkeurige volmacht van hun )? tebekomen, daar zij immers geacht zullen worden persoonlijk #hoodelijk$ te zijnverbonden #met de andere oprichters$ indien de lastgeving ongeldig zou zijn en,specifek voor de &&-, wanneer in de oprichtingsakte de naam vd )? niet wordtvermeld. /iettemin blijven ook de medeoprichters persoonlijk gehouden tot

nakoming van die verbintenissen #zie art 432 en TUE .enn.$. anneer er ietsverkeerd is met de lastgeving zijn dus de andere oprichters hoodelijk aanspr Pnde )H zal zel verbonden zijn.(e ongeldige volmacht leidt er bovendien toe dat de )H als een oprichter zalworden gekwalifceerd, waardoor deze wordt blootgesteld ae evtoprichtersaansprakelijkheid #zie inra$Het origineel van de volmacht moet tot slot aan de oprichtingsakte wordengehecht.

4.4.4. ertegenwoordiging middels sterkmaking+nkel id / kan de vertegenwoordiging ook plaatsvinden door sterkmaking.

Indien de identiteit vd derde bij de oprichting wordt bekendgemaakt, is eenbekrachtiging vereist door de persoon voor wie de sterkmaker optrad, en ditbinnen de twee maanden. %aar wordt de identiteit van de derde nietbekendgemaakt, dient deze bekrachtiging binnen de 2U dagen te gebeuren #art.TUE .enn.$. &ij gebrek aan bekrachtiging is de sterkmaker persoonlijkgebonden tot de verbintenissen waarvoor hij zich heet sterk gemaakt#onverminderd de hoodelijke aansprakelijkheid van de medeoprichters$.

".&. Het aantal oprichters!oals hierboven reeds werd aangehaald valt uit art 2 .enn a te leiden dat eenvenn 9 in beg 9 slechts rechtsgeldig kan worden opgericht wanneer minstens 4vennoten zich verbinden. aar de ; moet worden opgericht door ten minste

drie vennoten #art. TB3 .enn.$, wordt de +&-& en de eenhoodige 0'&&-opgericht door PPn enkele vennoot #art. 422 en 422bis .enn.$.

UE



(e schending van dit pluraliteitsvereiste n.a.v. de oprichting wordt in beggesanctioneerd met de nietigheid vd venn #zie art TUT en TB3 wat de / en;&- betret en 44M voor de &&-$ #zie supraV$

".3. Oprichters vs. stromannen niet id les(oor U december 2EQT werd het minimale aantal vennoten dat zich rechtsgeldig moetverbinden in een / van zeven tot twee herleid. (e vermindering van het aantal vereistevennoten tot 4, wat overigens niet werd voorgeschreven door de >weede 6ichtlijn, hadvooral tot doel de oprichting met stromannen te vermijden. /ochtans blijt het risico opstromanoprichting bestaan.+en dergelijke stroman neemt openlijk in eigen naam deel aan de oprichting, maarungeert in werkelijkheid als naamlener voor een verborgen achterman #al dan nietmedeoprichter$, zonder zich persoonlijk te willen verbinden.(e stroman wordt t.a.v. de derden met wie hij handelt persoonlijk 0+ en 0-. -angezien devenn geen partij is in de 1 tussen stroman en achterman, is zij als dergelijke derde tebeschouwen. (aarom zal de stroman #Pn de achterman, die door de venn op grond vdwerkelijke 6H bij toepassing van de simulatieleer, o, in voorkomend geval obv art LL 0w.,is aan te spreken$ dan ook gehouden kunnen zijn tot het volstorten van “diens” inbreng.

Hoewel de deelneming ae venn door een naamlener rechtmatig kan zijn wanneer dezeniet bij wet is verboden en er geen bedrieglijk opzet is, kan het ageren middels dergelijkestromannen niettemin belangr gevolgen met zich mee brengen. %eestal zal er immerssprake zijn vh strarechtelijk beteugelde misdrij v valsheid in geschriten #van zowelstroman als achterman$, bv wanneer de stroman door diens verklaring persoonlijk deel tenemen ad venn een onrechtmatig voordeel toerekent ad medeoprichter, terwijl hij metdeze laatste zou hebben agesproken dat deze eigenaar is van alle aandelen die door destroman zijn verkregen. +en dergelijke fctieve deelneming leidt, in voorkomend geval, tothet niet vervuld zijn van de pluraliteitsvereiste, wat kan leiden tot nietigverklaring van devennootschap.

".. Oprichters vs. inschrijvers+nkel wat de / betret is vast te stellen dat niet elke persoon die bij de

oprichting verschijnt noodz als een oprichter #met de bijhorende hoodelijkeoprichtersaansprakelijkheid$, moet worden beschouwd. -ls de gewoneinschrijvers id akte worden aangewezen als gewone inschrijver door de notaris,kunnen de gewone inschrijvers ontsnappen ad oprichtersaanspr. D moet dusbenoemd worden id notariële akte, men kan het niet worden puur op eiten.'`1p vw dat PPn o meer van de personen die bij de oprichtingsakte verschijnen#de eigenlijke oprichters$ samen ten minste 2=3 vh maatsch kapitaal bezitten #ermoeten voldoende mensen zijn die wel onderworpen zijn ad oprichtersaanspr$,kunnen de andere verschijnenden als gewone inschrijvers worden aangemerktindien

-i zij enkel een inbreng in geld verrichten #niet in natura bv intellectueelrecht$ en

-ii geen rr o onrr bijzonder voordeel genieten #art. TUB, lid 4 .enn.$. Hijmag enkel aandelen krijgen #dus geen aandelen die een voordeeltoekennen bij winst$

(it onderscheid tussen de eigenlijke oprichters en de gewone inschrijvers heetvnl repercussies op het vlak van de oprichtersaansprakelijkheid #zie inra, nr. 2QBe.v.$

&v* veronderstel dat u een broer heet en u beslist met deze broer een venn op terichten. D besluit dit te doen in UB=UB verhouding #beide evenveel inbrengen eninzetten voor de venn$. D bent vooruitziend* wat als we op een bep moment eenonenigheid krijgen5 -ls de moeder mee vennoot wordt en hier een “wipaandeel”

in verwert. anneer een discussie is kan de moeder de discussie beslechten methaar wipaandeel #meestemmen met de ene o andere partij$. %en zorgt voor

LB



arbitrage. (e moeder schrijt in met geld en verwert gewone aandelen. +r isvoldaan ad vereiste van gewone inschrijver. anneer u niet als gewoneinschrijver hoedanigheid heet, dan kunnen de 4 zonen samen met de moederhoodelijk aanspr worden gesteld door de schuld vd venn. (aarom ontsnappen adoprichtersaanspr via “gewone inschrijving”. %aar dit gaat alleen bij de /V

!elde eCect bij de &&-5 %oeder wordt soort croupier. %oeder krijgt soortarbitragerol* wanneer onenigheden zijn wordt inspraak ad moeder gegeven#bindende derdenbeslissingV$. (us in de &&- via aspraken./og een manier om hetzelde eCect te bekomen richten we de venn op met de 4kinderen en na de oprichting gaat elk kind 2W overdragen ad moeder. (aarnaeen 1 waar vader een bep rol van bemiddelaar krijgt. ader is dan geenoprichter en kan zo niet aanspr worden gesteld.

(eze “inschrijvers” mogen echter niet worden verward met de personen die oik art. TU2en TU4 .enn. “inschrijven” op aandelen. (e / kan immers zowel rr als onrr wordenopgericht.In de rr oprichting #art. TUB .enn.$, die meteen ook de meest courante vorm is #en voorde &&- en ;&- ook de enige toegelaten$, verschijnen de oprichters in persoon #o middels een lasthebber$ en richten in PPn tijd de venn op. In deze rr oprichting kan er bijde / sprake zijn van “inschrijvers”, indien aan de twee bovenvermelde voorwaarden isvoldaan.(eze inschrijvers zijn dus te onderscheiden vd personen die oik de art TU2 en TU4.enn. een / onrr oprichten d.m.v. de zgn. inschrijvingen op aandelen. (e onrroprichting wordt gekenmerkt doordat ze in meerdere asen plaatsvindt, waarbij wordtberoep gedaan op geldschieters die de initiatienemers via een publiek beroep op dekapitaalmarkt van hun project #en deelname in de oprichting van de /$ trachten teovertuigen. (ergelijke onrechtstreekse oprichtingen komen zelden voor.

&. 'apitaalvorming

enmerkend voor de venn is dat de venno#o$t#en$ overeenkomen iets ingemeenschap te brengen #artikel 2 .enn.$. -rt 2E, tweede lid .enn. schrijtmeer bep voor dat iedere vennoot geld, andere goederen o zijn nijverheid in devenn moet inbrengen.+nkel id venn met beperkte aanspr zal de inbreng aanleiding geven tot devorming ve zgn. kapitaal. /iet elke inbreng komt zo maar in aanmerking voorbevordering van kapitaal. enn met beperkte aanspr geet aanleiding totkapitaal. enn zonder beperkte aanspr brengen ook in, maar dit leidt totvermogen.

&.1. In%reng(e inbrengverbintenis komt derhalve neer op het door art 2E, 4e lidgeormuleerde gebod, o, zoals het Hv; in het !lumaarrest defnieerde*

Inbreng houdt in dat activa ter beschikking ,orden gesteld vd venn ter ver,ezenlijking van haar doel zodat zij als deel van het maatsch kapitaal

principieel id venn behoren te blijven om er te participeren id risicoFs vdonderneming en mede tot ,aarborg vd *3 strekken.

Dit deze ##terecht$ betwiste$ defnitie kan o.m. worden ageleid dat deingebrachte vermogens'bestanddelen bovendien $erkelijk en %lijvend terbeschikking vd venn #en het maatsch risico$ moeten worden gesteld. (e ecorealiteit veronderstelt echter dat er met deze inbreng een activiteit wordtondernomen teneinde winst te genereren, wat niet het geval zou zijn indien zou

worden vereist dat bv het ingebrachte geld ook @sisch op een geblokkeerderekening moet blijven staan. Inbreng is eigenlijk een soort van werkingsmiddel,

L2



met dit middel kan men winst creëren. +en andersluidende visie brengt zels dewettelijke regeling i.v.m. de inkoop van eigen aandelen en wederzijdsedeelnemingen in opspraak, vermits die technieken met de beschikking over eendeel vh vennootschapskapitaal gepaard gaan.

(aarnaast moet de inbreng in de handel en geoorloo/d zijn, en moet zijonvoor$aardelijk zijn. (it spoort met het vereiste dat het voorwerp ve contractgeoorlood moet zijn.

at heel specifek is voor de inbreng ie venn met beperkte aanspr #in ruil voorkapitaal$ is dat enkel geld in aanmerking komt, dan wel vermogensbestanddelendie naar eco maatstaven waardeerbaar zijn. (us naast geld, kunnen bovendienalleen vermogensbestanddelen die zgn. naar eco maatstaven $aardeer%aar,ijn, worden ingebracht om te worden vergoed in kapitaalsaandelen.-nderssoortige inbreng #die niet naar eco maatstaven waardeerbaar is, metinbegrip van nijverheid$ kan niet door kapitaalsaandelen worden vergoed #dus inruil voor kapitaalsaandelen$. Id naamlo,e vennootschap is het wel mogelijk

dergelijke inbreng te vergoeden met ,instbe,ijzen, die wanneer ze bij oprichtingworden uitgegeven, ook wel #weze dat dat misleidend is$ “oprichtersaandelen”worden genoemd. (it is dan een inbreng buiten kapitaal in ruil voor een andereCect #het winstbewijs$.

(e miskenning van de vw mbt de inbreng worden in beg niet door devernietigbaarheid vd venn gesanctioneerd. +r is echter wel op de solidaireoprichtersaanspr een beroep te doen #zie inra$.

In de venn met beperkte aansprakelijkheid voorziet het .enn. in dwingenderegels om de realiteit vd inbreng te verzekeren #zie inra, nrs. 24Q e.v.$.

&.". ormaliteiten van de in%reng

3.4.2. (e inbreng in geld #artikelen 44T, 3EE en TTE .enn.$Het te volstorten gedeelte vd inbreng in geld moet worden gedeponeerd op eenbijz rekening= geblokkeerde rekening, geopend op naam vd venn in oprichting, bijbpost o bij een in &elgië gevestigde I die onderworpen is ad wet op I v 4U april4B2T, tegen agite van een voor de notaris bestemd attest van deponering #art44T, 3EE en TTE .enn.$. (it geld zal op deze geblokkeerde rekening maS 3maanden blijven staan en weggehouden worden vd 0+.(it bankattest moet aan de notaris in origineel bij de oprichting wordenoverhandigd, maar dient niet #langer$ ad oprichtingsakte te worden gehecht. Ih

origineel om te vermijden dat het bij versch notariaten wordt ingediend. (egelden komen vrij wanneer de venn opgericht is #< 67 verwerven$.' rachtens art 44T, 2e lid .enn. dient bij de oprichting vd 0'&&- geen

bankattest te worden overhandigd ad notaris. aar deze uitzgerechtvaardigd is bij de oprichting ve 0'&&- met een minimumkapitaalvan 2, is dit veel minder het geval wanneer de 0'&&- met een hogerminimumkapitaal wordt opgericht #temeer de hierna besprokenminimumvolstortingsplicht per aandeel blijt gelden$. (e deponeringsverplblijt voor de 0'&&- trouwens gelden, ongeacht de hoogte vhminimumkapitaal #dat kan variëren tussen 2 en 2Q.UTE $.

(e bijz rekening wordt, voor een periode van uiterlijk drie maanden na haar

opening, uitsluitend ter beschikking gehouden vd venn in oprichting #artt. 44T,3EE en TTE, telkens 4e lid .enn.$. (e bank o fnanciële instelling mag het geld

L4



immers slechts ad deposanten teruggeven, dan nadat drie maanden verstrekenzijn sinds de opening vd rekening, en de venn intussen niet werd opgericht. (uswanneer de venn niet wordt opgericht binnen 3 maanden worden de geldenterug vrijgegeven ad personen die ze hebben gestort en is het terug beschikbaarvoor de persoonlijke 0+.

Is de venn intussen $el opgericht, dan kunnen enkel de personen die de vennkunnen vertegenwoordigen over het geld beschikken, zulks overigens slechtsnadat de notaris ad bank o de fnanciële instelling bericht heet gegeven dat deoprichtingsakte is verleden #het “attest van vrijgave”$. Ingevolge de uitgesteldeverkrijging van 67, kan een dergelijk attest slechts worden bekomen na devervulling vd neerleggingsormaliteit #hoewel de wettekst anders luidt$.&ovenstaande ormaliteiten gelden bovendien ook bij een kapitaalverhoging #zieinra, nr. OOO$. (e door art 44T, eerste lid .enn verleende vrijstelling vhbankattest in de 0'&&- is in het geval van een kapitaalverhoging echter nietmeer van toepassing.

3.4.4. (e inbreng in natura #artikelen 42Q=42E, 3ET=3EU en TT3=TTT .enn.$< compleSer dan inbreng in geld1nder een inbreng in natura wordt verstaan* elke inbreng die niet in geld gebeurt#op vw dat het gaat om een vermogensbestanddeel dat naar eco maatstavenwaardeerbaar is, en in de handel en geoorlood is$. %en kan ook een combinatiedoen van inbreng met geld en in natura.+venals bij de Kuasi'inbreng #zie inra$, bestaat er bij een inbreng in natura eenrisico voor over o onderwaardering vd ingebrachte vermogensbestanddelen. Dvoldoet op het eerste zicht ad minimuminbreng, maar id realiteit heet u #metopzet$ overgewaardeerd. (e wetg heet de realiteit van het kapitaal bij devorming ervan daarom met een bijz controleregeling willen garanderen #oiv het+uropees recht$.

erslagen zijn erg populair ih vennrecht. (e verslagplicht is 4'ledig* er isverslagplicht voor het bestuur en cijerberoepers #bv boekhouder, een derde,bedrijsrevisor o wanneer de venn als bestaat een commissaris #deze is altijd eenbedrijsrevisor maar niet omgekeerd, accountantsF$.(us vooreerst moet voor de oprichting door de oprichters een bedrijsrevisorworden aangewezen, die ie verslag elke inbreng in natura beschrijt en zichuitspreekt over de #door de oprichtersV, die vaak beroep doen op een eSpert$toegepaste waarderingsmethode. (e bedrijsrevisor geet in zijn verslag ook aano de waarden waartoe de toegepaste waarderingsmethoden leiden ten minsteovereenkomen met het aantal en de nominale #o bij gebreke daaraan, de

ractie'$ waarde vd in ruil voor de inbreng uitgegeven aandelen. anneer hij eenoverwaardering vaststelt vermeldt hij dit in zijn verslag. Hij zal ook aangeven o er boven de kapitaalvergoeding nog andere vergoedingen zijn #bv winstbewijs*wanneer de aandelen meer waard zijn bv$. Het verslag vd bedrijsrevisorvermeldt tenslotte de werkelijke vergoeding die als tegenprestatie voor deinbreng wordt verstrekt. (e conclusies vh verslag vd bedrijsrevisor komensamen met de andere bijz vermeldingen mbt de inbreng in natura idoprichtingsakte #artt. 44L, 3^, TB4, 4^, TU3, L^ .enn.$.(e oprichters zijn in hun verslag niet gebonden door de bedrijsrevisor.

ervolgens dienen de oprichters op hun beurt in een bijz verslag uiteen te zettenwaarom de inbreng in natura van belang is voor de venn. Indien wordt ageweken

vd conclusies vh verslag van de bedrijsrevisor dienen de oprichters daarvan inhun verslag de redenen aan te geven. (e oprichters zijn derhalve niet gebonden

L3



door de bevindingen vd bedrijsrevisor, maar zullen bij een awijking wel hetrisico lopen aansprakelijk te worden gesteld voor de schade die voortvloeit uiteen evt kennelijke overwaardering #dus niet aanspr voor overwaardering, maarenkel als er schade uit voortvloeit$.

&eide verslagen moeten worden bekendgemaakt door neerlegging, binnen de 2Ud na dagtekening vd #authentieke$ oprichtingsakte, ter griYe vd rechtbank vankoophandel #art. MU .enn.$. (eze publicatievereiste moet derden toelaten na tegaan o het op de balans #en id statuten$ weergegeven kapitaal met een reëleeco waardering overeenstemt.(e oprichtingsakte dient tevens melding te maken van de speci-catie van elkeinbreng anders dan in geld de naam vd inbrenger de naam vd bedrijfsrevisor ende conclusies van zijn verslag het aantal en de nominale ,aarde vd aandelen ofbij gebreke van nominale ,aarde het aantal aandelen die tegen elke inbreng zijnuitgegeven alsmede in voorkomend geval de andere v, ,aarop de inbreng isgedaan #art. 44L, 3^, TB4, 4^ en TU3, L^ .enn.$. ordt een onroerend goedingebracht, moeten eveneens bijzondere vermeldingen worden opgenomen #art.

44L, Q^ en TU3, 2B^ en 22^ .venn.$

unnen bovenstaande voorzorgsmaatregelen toch geen kennelijke over' o onderwaardering van niet'geldelijke inbrengen verhinderen, dan kunnen derdende schade die zij daardoor onmiddellijk en rr lijden hoodelijk op de oprichtersverhalen. (e oprichters zijn eveneens hoodelijk aansprakelijk wanneer deinbreng waardeloos is #zie inra, nrs. 2QU e.v.$.

(eze procedure zal ook gelden wanneer men een kapitaalverhoging wil doen innatura. (us het reeds bestaande kapitaal verhogen als de venn al bestaat. Hetverslag vd oprichters zal dan door het bestuur worden opgemaakt en niet door deoprichters. Het revisorenverslag wordt in voorkomend geval opgesteld door de

commissaris

V3.4.3. (e Kuasi'inbreng P $ettelijke uit, op de volheid v %evoegdheiden op de prokuraleer ::(it mag niet worden verward met de eigenlijke inbreng #gaat gepaard metkapitaalverhoging en aandelen, er is een daad v beschikking want men draagtiets over ad venn in ruil voor aandelen, bij een Kausi'inbreng is dit niet$. %enkrijgt geld bij Kuasi'inbreng, maar geen geld.

Dit wat vooragaat blijkt dat de controle op de inbreng in natura geschiedt op hetogenblik vd oprichting #resp. kapitaalverhoging$. Het spreekt vanzel dat de door

de wet geboden bescherming al te gemakkelijk zou kunnen worden omzeildindien de verwerving van de vermogensbestanddelen door de venn onmiddellijkna die oprichting, zonder enig toezicht, zou kunnen gebeuren tegen eenoverdreven prijs. (e wetg heet dit willen vermijden door in dergelijk gevalverzwaarde procedureregels in het leven te roepen.

' &v stuk grond inbrengen id venn naar waarde dat men zel wilt. &ijoprichting gaat dit niet, want de bedrijsrevisor moet tussenkomen. %enzou 2BB BBB in geld inbrengen en dan stuk grond verkopen ad venn.%aar dit gaat niet door de “Kuasi'inbreng”.

(ie bekommernis, welke ook door de +uropese wetgever werd gedeeld, leiddenaar de art 44B'444 #&&-$, 3EL #;&-$ en TTU'TTM #/$ .enn. Hierna wordtvnl. aandacht geschonken aan de /8 voor de &&- en de ;&- geldt mutatis

mutandis dezelde procedure.

LT



(e regeling vd Kuasi'inbreng is van toep indien -i de venn binnen de twee jaarna de oprichting van de vennootschap #dus 4j na verwerven 67$, -ii eenvermogensbestanddeel, -iii ten bezwarende titel verkrijgt #dus geen schenking,vaak een verkoop$8 -iv dat toebehoort ad ondertekenaars vd#ontwerp$oprichtingsakte #ook gewone inschrijver$, 1J ae bestuurder 1J aeaandeelhouder, -v tegen een vergoeding van tenminste PPn tiende vhgeplaatste kapitaal #maar er is geen vergoeding in aandelenV Het is een verkoop,dus het gaat om geld$.

(e regeling geldt ook voor vermogensbestanddelen die onder de gestelde vwdoor de venn worden verkregen met toep van art LB .enn. (e Kuasi'inbrengregeling zou immers te gemakkelijk kunnen worden omzeild indien zij niet zougelden voor verkrijgingen verricht namens de venn in oprichting, die naderhanddoor de venn worden overgenomen.

olgende verkrijgingen vallen evenwel niet onder toepassing van de besprokenregeling*

• de verkrijgingen ih gewone bedrij vd venn die plaatsvinden op de vw entegen de zekerheden die zij normaal voor soortgelijke verrichtingen eist8

• de verkrijgingen ter beurze• de verkrijgingen bij een gerechtelijke verkoop #art. TTL .enn.$.

Het gevaar voor een mogelijke overwaardering van de verkregenvermogensbestanddelen is in die gevallen immers minder acuut.anneer een #overwogen$ verkrijging onder toep valt v art TTU .enn. zijnvolgende ormaliteiten na te leven. (us wanneer de Kuasi'inbreng van toep is,moet men een speciale procedure volgen die lijkt op deze van de inbreng innatura*ooreerst moet, van zodra een Kuasi'inbreng wordt overwogen, de commissaris

#o bij zijn ontstentenis, een door de 6v& aangeduide bedrijsrevisor$, een verslagopmaken. (at verslag vermeldt de naam vd vervreemder, de beschrijving van dete verkrijgen vermogensbestanddelen, de vergoeding die werkelijk alstegenprestatie voor de verkrijging wordt verstrekt, de #door de 6v&$ toegepastewaarderingsmethode en de overeenstemming van de op grond van die methodetoegekende waarde met de verstrekte vergoeding #art. TTM .enn.$.ervolgens moet de raad van bestuur in een bijz verslag het belang vd Kuasi'inbreng voor de venn toelichten en evt awijkingen vd conclusies vh verslag vdbedrijsrevisor rechtvaardigen #art. TTM .enn.$ #want raad van bestuur isbevoegd voor koop'verkoop$.&eide verslagen zijn bekend te maken door neerlegging ter griYe vd rechtbank

van koophandel #art. TTM, R2, tweede lid .enn.$ >ot op dit punt is de procedure zeer gelijkend aan deze inzake de controle op deinbreng in natura bij oprichting #o kapitaalverhoging$.(e regeling inzake Kuasi'inbreng wijkt daarvan evenwel a waar zij, op straCe vannietigheid, de verkrijging vd vermogensbestanddelen onderwerpt advooragaande goedkeuring door een #bijzondere o gewone$ - #art. TTM, R 2,derde lid .enn.$. (us de - spreekt zich uit over de verwerving vd Kuasi'inbreng obv de verslagen vd commissaris en 6v&. (an pas zal de koop'verkoopeCectie kunnen doorgaan.

orden al die voorzorgsmaatregelen niet o tevergees genomen, dan zijn debestuurders jegens de belanghebbenden hoodelijk aansprakelijk voor de

vergoeding van alle schade die het onmiddellijk en rr gevolg is ve kennelijkeoverwaardering vd, als Kuasiinbreng verkregen vermogensbestanddelen.

LU



&ovendien zijn strasancties voorzien voor de bestuurders die de vereisteverslagen niet voorleggen #art. LTM, T^ .enn.$ o die de verkrijging niet aan degoedkeuring vd - onderwerpen #art. LTM, 4^ .enn.$. >ot slot geldt ook eennietigheidssanctie indien de voorgeschreven verslagen ontbreken #art. TTM,laatste lid, juncto LT, U^ en 2MQ .enn.$.

>enslotte wordt aangenomen dat de vereiste goedkeuring door de - eenwettelijke beperking inhoudt vd vertegenwoordigingsmacht vd 6v& #resp.zaakvoerder#s$$. (at heet tot gevolg dat bij gebrek aan dergelijke goedkeuring,de venn ad vervreemder #zels deze te goeder trouw$ de onbevoegdheid vd raadvan bestuur #resp. zaakvoerder#s$$ en derhalve de niet'tegenwerpelijkheid vd 6Htot verkrijging zal kunnen tegenwerpen.(us samenvattend*(e Kuasi'inbreng is geen inbreng en geen kapitaalsverhoging, het is vaak eenkoop'verkoop ve vermogensbestanddeel dat voor inbreng v natura vatbaar is endie plaatsvindt binnen de 4j #kort na de oprichting vd venn$ en met alswederpartij een protagonist vd venn #een verdachte persoon* een ondertekenaarvd oprichtings'akte, een aandeelhouder,F$. %et dien verstande dat wanneer het

een bestuurder is die een Kuasi'inbreng stelt ook nog debelangenconZictenprocedure zal moeten doorlopen. (an heet men een dubbeleprocedure* de procedure v Kuasi'inbreng en procedure voor ad hocbelangenconZicten ih bestuur #zie verder$ +OV6atio legis* partijen gaan ipv een inbreng in natura te doen een Kausi'inbrengdoen om de controle'plicht de omzeilen.

+r is hierdoor een wettelijke uitz op volheid v bevoegdheid vh bestuur, wanneerze voorag vd bijz - een goedkeuring heet bekomen vd koop'verkoop. -an dezebijz - moet de verslagen ter controle worden voorgelegd. Het is een uitz op deregel vd prokuraleer.

3.4.T. Ditzonderingen op de verslagplicht van de bedrijsrevisor bij de inbreng innatura en de Kuasi'inbreng%en heet met de tweede richtlijn enkel regels ivm kapitaal willenvereenvoudigen. (it vnl ivm de controleplicht bij inbreng in natura en Kuasi'inbreng. ;ontrole is niet nodig wanneer de waarde vh vermogensbestanddeel,dat dr een inbreng in natura o Kuasi'inbreng wordt verworven dr de venn,voldoende vast staat. !odat er niet te vrezen valt dat er sprake zou zijn vanverkeerde waardering.

(e verpl om bij elke inbreng in natura en Kuasi'inbreng een revisoraal verslag telaten opstellen kan in bep gevallen als een vrij dure en #te$ zware last worden

beschouwd. (at is m.n. het geval indien er reeds een duidelijk en voldoendebetrouwbaar reerentiepunt bestaat voor de waarde vd vermogensbestanddelendie het voorwerp van inbreng in natura resp. Kuasi'inbreng uitmaken. (ehiernavolgende regels zijn van vrij recente makelij* zij werden in het etboekge"ntroduceerd door een & Q oktober 4BBQ. (at & maakt gebruik vanversoepelingen die werden mogelijk gemaakt door 6ichtlijn 4BBL=LQ=++? die de

>weede 6ichtlijn terzake heet geamendeerd. (e regels hebben voorlopig slechtsrelatie beperkte weerklank in de praktijk.

(us wanneer men als bestuur o oprichting de uitzprocedure te gebruiken en dusniet uw vermogensbestanddeel de waarderen nr de dubbele verslagplicht, is ditonder eigen verantwoordelijk.

a) Inbreng in natura (eG)

LL



+O* Kuasi'inbreng kan men uit de casus halen wanneer er een datum vermeldstaat #maar niet alleen Kausi'inbreng, ook oprichtersaansprF$.Id volgende omstandigheden zal bij een inbreng in natura geen revisoraalverslag #en bijgevolg geen oprichtersverslag$ meer verplicht zijn*

• Wanneer de inbreng bestaat uit e;ecten of geldmarktinstrumenten diegenoteerd zijn #zoals gedefnieerd in de art 4, 32^ en 4, 34^ 4 augustus 4BB4betreCende het toezicht op de fnanciële sector en de fnanciële diensten$ dieworden gewaardeerd tegen de gewogen gemiddelde koers waartegen zijgedurende de drie maanden vooragaand ad datum vd daadwerkelijkeverwezenlijking vd inbreng op een o meer gereglementeerde markten #zoalsgedefnieerd id art 4,3^, U^ en L^ 4 augustus 4BB4$ werden verhandeld. (us eris geen revisor nodig om te controleren.1p initiatie en onder de verantwoordelijkheid van de oprichters kan wordenbesloten tot een herwaardering wanneer de koers van deze eCecten o geldmarktinstrumenten is be"nvloed door uitz omst die zouden leiden tot eenaanzienlijke wijziging vd waarde vh vermogensbestanddeel op de eCectieve

datum vd inbreng ervan, met inbegrip van situaties waarin de markt voor dieeCecten o geldmarktinstrumenten niet meer liKuide is. (e gemiddelde koers isniet meer representatie. In zoAn geval zullen voor deze herwaardering denormale regels v inbreng in natura gelden en zal o.m. een revisoraal verslag zalvereist zijn.

• anneer de inbreng bestaat uit andere vermogensbestanddelen dan debovenvermelde eCecten en geldmarktinstrumenten #die al eens door een revisorzijn gewaardeerd$, wanneer ad volgende vw is voldaan*

' de waarde ih eco verkeer werd bep op een datum die niet meer dan Lmaanden aan de eCectieve datum vd inbreng vooragaat #dewaardering is niet meer dan L maanden geleden$8 en

' de waardering is uitgevoerd met inachtneming vd alg aanvaardenormen en beg voor de waardering vd categorievermogensbestanddelen die de inbreng vormen. 1p initiatie en onderde verantw vd oprichters kan worden besloten tot een herwaardering ingeval van nieu,e bijz omstandigheden die zouden leiden tot eenaanzienlijke wijziging vd waarde ih eco verkeer vhvermogensbestanddeel op de eCectieve datum vd inbreng ervan. (ewaardering is dus achterhaald. 1pnieuw gelden voor zoAnherwaardering de normale regels van inbreng in natura en zal o.m. eenrevisoraal verslag vereist zijn.

• anneer de inbreng bestaat uit andere vermogensbestanddelen dan e;ectenen geldmarkt&instrumenten ,aarbij de ,aarde in het eco verkeer van elk vermogensbestanddeel is afgeleid uit de jaarrekeningen vh voorgaande boekjaar #vd inbrenger$ #het is al gewaardeerd door de jaarrrekening vd inbrenger$, mitsde jaarrekeningen dr de commissaris o dr de met de controle vd jaarrekeningenbelaste persoon werden gecontroleerd en mits het verslag v die persoon eenverklaring zonder voorbehoud bevat. %et &ogaerts en ander +eckt kan wordenvastgesteld dat deze uitz niet kan worden ingeroepen door &elgische venn waargeen commissaris is aangeduid o door buitenlandse venn waar geen#gelijkaardig$ persoon, belast met de controle van de jaarrekening, is aangeduid.

(e vereenvoudiging zit er bij deze uitz dat er geen revisor meer moettussenkomen. %aar ze moet wel nog inormatie bekendmaken*

LM



1pnieuw kan op initiatie en onder de verantw vd oprichters worden besloten toteen herwaardering in geval van nieuwe bijz omstandigheden die zouden leidentot een aanzienlijke wijziging vd waarde in het eco verkeer vhvermogensbestanddeel op de eCectieve datum vd inbreng ervan. eerom geldenvoor deze herwaardering de normale regels inzake inbreng in natura en zal o.m.een revisoraal verslag vereist zijn. Indien van bovenvermelde uitz gebruik wordtgemaakt #en er dus geen revisoraal verslag wordt opgesteld$, wordt binnen PPnmaand na de eCectieve datum van de inbreng van het vermogensbestanddeeleen verklaring neergelegd oik art. MU .enn, waarin de volgende inlichtingenmoeten worden vermeld*

#2$ een beschrijving van de inbreng in natura8#4$ de naam van de inbrenger8#3$ de waarde van de inbreng, de herkomst van deze waardering, en in

voorkomend geval, de waarderingsmethode8#T$ de nominale waarde vd aandelen o, bij gebreke ve nominale waarde, het

aantal aandelen dat tegen elke inbreng in natura is uitgegeven8#U$ een attest dat bep o de verkregen waarde ten minste met het aantal en

de nominale waarde o, bij gebreke ve nominale waarde, de ractiewaardevan de tegen de inbreng uit te geven aandelen overeenkomt8 en#L$ een attest dat er zich geen nieuwe bijzondere omstandigheden hebben

voorgedaan tov de oorspronkelijke waardering die deze kunnenbe"nvloeden.

oorgaande uitz op de verslagplichten gelden ook bij inbreng in natura nav eenkapitaalverhoging. +r is in dat kader te wijzen op volgende beschermingsregelvoor minderheidsaandeelhouders* indien bij een inbreng in natura nav eenkapitaalverhoging oik de 4e en 3e bovenvermelde uitz naar mening van debestuurders geen revisoraal verslag is vereist #en ook niet vrijwillig door deoprichters wordt gevraagd$, kunnen PPn o meer vennoten=aandeelhouders die,

op de dag dat het besluit tot kapitaalverhoging wordt genomen, gezamenlijktenminste UW van het geplaatste kapitaal in hun bezit hebben, nog steeds eenwaardering door een revisor eisen. (eze eis kan worden ingediend tot deeCectieve datum vd inbreng vd vermogensbestanddelen, op vw dat zij op dedatum van het verzoek nog steeds gezamenlijk tenminste UW van het geplaatstekapitaal, zoals dat luidde op de dag vd beslissing tot kapitaalverhoging, inhanden hebben.(eze kosten komen dan ten laste vd venn. +r moet wel worden opgemerkt dat deminderheidsaandeelhouders geen revisoraal verslag kunnen eisen wanneer debestuurders=zaakvoerders zich op de eerste uitzonderingsgrond hebben beroepen.

b) Huasi&Inbreng

oor de Kuasi'inbreng gelden bijna identieke #uitz$regels als de hierbovenuiteengezette #uitz$regels voor de inbreng in natura ingeval ve kapitaalverhoging#met inbegrip vh recht v minderheids'aandeelhouders om toch een revisoraalverslag te eisen$.+r geldt wel een verschil wat de inhoud van de verklaringen betret die ter griYemoeten worden neergelegd #zie, wat bijvoorbeeld de / betret, artikel TTM, R3.enn.$.

&.&. Ver%od tot inschrijving op eigen aandelenHet vennootschapskapitaal kan zowel bij de oprichting als #en vooral$ bijkapitaalverhoging onder druk komen te staan door de inschrijving door de venn

op eigen aandelen #o via dochtervenn$. (e venn moet dus nog worden opgerichten gaat nav die oprichting inschrijven op haar eigen kapitaal. Hoe kan men dan al

LQ



inschrijven op haar eigen kapitaal als dat moet gevormd moet worden op haar opte richten5

0inds U december 2EQT, werd in uitvoering v art 2Q vd >weede 6ichtlijn, in art4E, R L enn. . #huidig art. TT4 .enn.$ een ver%od opgenomen waardoorwordt verhinderd dat een venn zel o door een persoon die in eigen naam, maarvoor rekening vd venn optreedt, op haar eigen aandelen inschrijt. #dus ookverboden voor dochtervenn$. +en gelijkaardig verbod geldt bij kapitaalverhoging.olgens het huidig art TT4 .enn. mag de venn bij haar oprichting nietinschrijven op haar eigen aandelen o op certifcaten die betrekking hebben opdie aandelen en worden uitgegeven op het tijdstip v uitgite van die aandelen.!oAn inschrijving is zowel rr als onrr #t.t.z. door een dochtervenn o een persoondie handelt in eigen naam maar voor rekening vd venn o de dochtervenn$verboden.

Hoewel zulks niet steeds is ingezien, is het technisch mogelijk #doch verboden$dat een venn in oprichting immers op de eigen aandelen zou inschrijven. (ie

verbintenis zal dan oik art LB .enn. binnen de 4 maanden na oprichting vdvenn zijn over te nemen. >en onrechte wordt door bepaalde auteurs beweerd datde inbreng in dat geval fctie is, nu de venn bij zichzel geen inbreng kan doen.(e inbreng die door de promotor namens de venn in oprichting moet wordenverricht, dient immers te voldoen en moet worden onderworpen ad hieronderbesproken vereisten en ormaliteiten #zie inra$. In de mate dat het geval is, is hettechnisch mogelijk dat de venn, door naderhand de inbrengverrichting tebekrachtigen, een inbreng doet in zichzel. (it alles neemt niet weg dat demeeste toepassingsgevallen vh verbod van inschrijving op eigen aandelen zichzullen voordoen in het kader van een kapitaalverhoging.

>ot voor de 2Q juli 2EE2 had het verbod van art 4E, RL enn. . #huidig art. TT4

.enn.$ geen betrekking op de inschrijving door dochtervennootschappen.Id beaamde GeneraleB,aak werd de vraag o 0odecom, als 2BBW dochtervenn,kon intekenen op de kapitaalverhoging waartoe haar moedervenn overging, doorhet &russelse Ho van &eroep in beginsel bevestigend beantwoord.(e wet van 2Q juli 2EE2 heet dit willen verhinderen, waardoor het verbodsindsdien niet alleen geldt voor de venn #en haar commissionairs$, maar ook voorhaar dochtervenn, ongeacht o zij rr dan wel via commissionairs inschrijven. (itverbod geldt ook #en vooral$ bij latere kapitaalverhoging door demoedervennootschap.1ok een dochtervenn in oprichting kan via lastgeving, die naderhand wordtbekrachtigd, inschrijven op de aandelen vd moedervennootschap bij haar

oprichting. (ie h@pothese, hoewel onmiskenbaar gedekt door de tekst van artTT4 .enn., is erg theoretisch te noemen. Itt wat sommige auteurs beweren, iszij nochtans niet ondenkbaar.(oor de reparatiewet van 23 april 2EEU werd in art. TT4 .enn. een uitzopgenomen die voorziet dat dit verbod niet van toep is op de inschrijving opaandelen o op de vermelde certifcaten door een dochtervenn die handelt inhaar hoedanigheid van proessioneel eCectenhandelaar, beursvenn o I.&ovenvermelde wet preciseerde tevens dat, wat de coNperatieve venn betret, ditverbod enkel slaat op het vast gedeelte van het kapitaal #zie huidig art. 3UT.enn.$

anneer de art 42M, 3UT o TT4 .enn. door de venn zel #o haar

commissionairs$ o door een dochtervenn #o haar commissionairs$ wordenmiskend, is op de volgende specifeke sancties een beroep te doen*

LE



• de hoodelijke oprichters' en #bij kapitaalverhoging$bestuurdersaansprakelijkheid tot volstorting vd niet rechtsgeldigonderschreven aandelen #art. 43B, TBU en TUM .enn.$. -ls oprichterskomen dan wel in aanmerking de natuurlijke persoon o rechtspersoondoor o namens wie de oprichtingsakte is ondertekend o, in geval van

oprichting bij inschrijving, die de ontwerpoprichtingsakte hebbenondertekend. -rt 3Ubis enn. . #huidig art. TUM .enn.$ werd n.a.v. deuitbreiding vh verbod van art 4E RL enn. . #huidig art. TT4, R2 .enn.$tot dochtervenn #en hun commissionairs$ niet gewijzigd. (e sanctie is danook niet uit te breiden tot de oprichters=bestuurders vd dochtervenn dieart. TT4, R2 .enn. zouden miskennen. 1p grond v art 2Q, 3 ° >weede6ichtlijn kan er anderzijds geen twijel over bestaan dat de sanctie van art.TUM .enn. ook geldt wanneer op de aandelen vd venn werdingeschreven door een commissionair van deze laatste. V(it is ook deenige sanctie waarbij de gewone inschrijvers id / worden gevatV

• de commissionair, die het inschrijvingsverbod miskende, wordt wettelijk enonweerlegbaar geacht voor eigen rekening te hebben gehandeld. (e

commissionair wordt derhalve uit hoode van de wet #juridische techniekvan de fctie$ eigenaar van de in strijd met het verbod verworvenaandelen8

• alle rechten, verbonden ad in strijd met de art 42M, 4UT en TT4 .enn.verworven aandelen worden geschorst zolang zij niet zijn vervreemd. Hetwetens uitoeenen vh geschorste stemrecht is bovendien strabaar #art.3TE, 3QE en LU2 .enn.$ >enslotte zal de uitoe vd geschorstestemrechten met een mogelijke nietigverklaring van het besluit vd -worden gesanctioneerd #art. LT, 3^ .enn.$. (e sanctie vd schorsing vdaan de met miskenning v art 42M, 3UT en TT4 .enn. verworvenaandelen, lijkt erop te wijzen dat die miskenning niet met nietigheid vd

inschrijving kan worden gesanctioneerd. (e inschrijving is m.a.w. geldig8• (e miskenning van de art 42M, 3UT en TT4 .enn. maakt ook het

voorwerp uit van strasancties #art. 3TM, 3QM en LTQ .enn.$.

&.3. =inimum kapitaal en minimale storting

3.T.2. &egrippenHet kapitaalbegrip is enkel relevant voor de venn met beperkte aansprakelijkheid#/, &&-, ;&-, ;omm.-$. Het is als het ware de prijs die de vennoten moetenbetalen om het voordeel van de beperking van aansprakelijkheid te genieten#weze het dat m.n. in de 0'&&- die “prijs” eerder s@mbolisch kan zijn$. Hetkapitaal is bij oprichting gelijk ad som v alle inbrengen in kapitaal. Het kapitaal

wordt opgenomen #i$ id statuten en #ii$ als eerste post op de passiezijde vdbalans onder “eigen vermogen”. !ie tabels p 2BL'2BM #zijn te kennen$*anneer een venn wordt opgericht met beperking v aanspr dan komt dezebeperking tegen een prijs. (it is het kapitaal moet worden gevormd dr inbreng.(e wet stelt een reeks vw aan dat kapitaal dat bij oprichting moet wordengevormd. (eze vw hebben te maken met een aantal kapitaalsbegrippen*Het geplaatst kapitaal is het kapitaal waarvoor een geldige inbrengverbintenisbestaat8 het is de som van alle inbrengen toegezegd bij de oprichting#vermeerderd met de inbrengen toegezegd bij kapitaalverhoging en verminderdmet de inbrengen die terugbetaald o ageboekt werden tgv eenkapitaalvermindering$.

Het volgestort kapitaal is het kapitaal dat daadwerkelijk werd gestort, m.a.w. hetgaat om de som van alle inbrengen die eCectie zijn uitgevoerd. (e inbrengverbdie je hebt gedaan wordt ook al meteen uitgevoerd #dit is het kapitaal waarvoor

MB



de inbreng ook meteen gebeurt$. &v inbreng in geld ie venn twv 2B.BBB endeze wordt geplaatst #geplaats kapitaal$. anneer deze 2B.BBB ook meteenwordt gestort op de geblokkeerde rekening zal men het meteen uitvoeren.#wanneer men dit maar gedeeltelijk doet, kan men later het niet gestortegedeelte deel opvragen$.Het toereikend kapitaal is het kapitaal dat, onverminderd het wettelijkminimumkapitaal, bij de oprichting vd venn aanwezig zou moeten zijn Pn dat devenn in staat moet stellen haar normale activiteiten te voeren gedurende tenminste 4 jaar. Indien het #voor de ;&-, vaste$ kapitaal vd #handels$venn metbeperkte aanspr kennelijk ontoereikend is en de venn binnen de drie jaar na haaroprichting ailliet gaat, kan dat tot een bijz oprichtersaansprakelijkheid aanleidinggeven #zie inra$._`toegestaan kapitaal* concept dat enkel relevant is id / en enkel verbandhoudt met kapitaal'verhoging #dus niet oprichting$. 1ver kapitaal wordt beslistover de -, omdat het statutair begrip is. Ditz 6v& verhoogt kapitaal #zie verder$.

3.T.4. %inimum' en geplaatst kapitaal

at er minimum moet worden ingebracht. Het versch naargelang het vennt@pe,ongacht de activiteit die ze uitvoeren #bakkerij / vs industrieel bedrij /$. Hetidee hierachter is dat men een soort drempel wilt stellen nr derechtsonderhorigen toe #zo gaat met niet lichtzinnig een venn met beperkteaanspr oprichten$.Het minimumkapitaal vd #V#+ bedraagt 2Q.UUB #art 42T .enn$. Hetminimumkapitaal vd )B#V#+ moet bij oprichting tussen 2 en 2Q.UTEbedragen #art. 42T, R4 .enn.$. (e verpl om uiterlijk U j na de oprichting o vzodra de 0'&&- U o meer voltijdse werknemers tewerk stelt eenkapitaalverhoging tot minimum 2Q.UUB door te voeren, waarna de &&- haarstatuut van “0tarter” verliest, is door de voornoemde 2U januari 4B2Tageschat. (e 0'&&- heet dus geen tijdelijk karakter meer.

Het vast kapitaal #_` variabel kapitaal$ vd ;V#+, zijnde het deel vh kapitaal datwettelijke bescherming geniet zodat het niet zoals het variabel kapitaal vrij kanZuctueren, dient minimaal 2Q.UUB te bedragen #art. 3EB .enn.$. (e ;&- dieeen 01 is, dient echter slechts een vast minimumkapitaal te hebben v L.2UB.oor de NV bedraagt het minimumkapitaal dan weer L2.UBB #art. T3E .enn.$en minstens 4 oprichters hebbenV

oor al deze vennootschapst@pes geldt voorts dat het maatsch kapitaal, datmede om reden van de vereiste van een toereikend kapitaal hoger kan zijn danhet wettelijk minimumkapitaal, bovendien volledig moet geplaatst zijn ten tijdevan de oprichting #artikelen 42L, 3E3 en TT2 .enn.$.

/iets verhindert dat u uw / zou oprichten met 2BB.BBB . e hebben enkel eenminiumgrens, geen maSiumumgrens.

3.T.3. olgestort kapitaal&v inbreng in geld #niet in natura$, geldt een minimumvolstortingsplicht peraandeel #/* $.

Het minimum kapitaal moet bij de oprichting voor #V#+ ten belope v L.4BB zijnvolgestort, en voor de E#V#+ ten belope van 24.TBB #art. 443 .enn.$ #dushet dubbele ve gewone &&-$. (it om raudecarrousels te voorkomen. &ovendienmoet op ieder kapitaalaandeel waarop in geld wordt ingeschreven minstens 2=U

zijn volgestort.

M2



(e oprichters van een )B#V#+ zijn niet gehouden tot deminimumvolstortingsplichten ten belope v L.4BB o, in geval ve eenhoodige 0'&&-, +D6 24.TBB. Indien de 0'&&- met een minimumkapitaal v 2 wordtopgericht, zal 2 volstaan. (e 0'&&- blijt nochtans onderworpen ad vereistedat op elk kapitaalaandeel waarop in geld is ingeschreven, 2=U moet wordenvolgestortV Indien een 0'&&- met een kapitaal v 2.BBB wordt opgericht, zaldus 4BB daarvan ten minste moeten worden volgestort.Het vast minimum kapitaal van de ;V#+ moet ten belope v L.4BB zijnvolgestort bij oprichting #art. 3EM .enn.$ en bovendien moet op iederkapitaalaandeel waarop in geld wordt ingeschreven minstens zijn volgestort.Het minimum kapitaal vd ;&- die een 01 is, moet ten belope v 4.UBB zijnvolgestort, het restant moet binnen de 4 j worden volgestort #art. LLU, R2.enn.$.Het minimumkapitaal vd NV # L2.UBB$ moet bij oprichting volledig zijnvolgestort en bovendien moet op ieder kapitaalaandeel minstens zijnvolgestort #art. TTQ .enn.$. gl met de #gewone$ &&- en de ;&- betekent ditdus dat er, agerond, bij oprichting 2B keer meer middelen vereist zijn om een /

op te richten. Indien een / bv wordt opgericht met een geplaatst kapitaal v 2BB.BBB, zal L2.UBB #wettelijk minimumkapitaal$ v bij de oprichting moetenworden volgestort. +r is dan meteen #ruimschoots$ voldaan adminimumvolstortingsplicht van 2=Te per aandeel.&edraagt het geplaatst kapitaal 2.BBB.BBB, dan zal 4UB.BBB te volstorten zijnbij oprichting. %eteen zal dan #ruimschoots$ zijn voldaan ah vereiste vanminimumkapitaal van L2.UBB.

(e strengste regel Kua volstorting moet worden toegepast v minimum tevolstorten kapitaal vs minimumvolstortingsplicht per aandeel. &v / metgeplaatst kapitaal v 2BB.BBB #meer dan het minimum$. Hoeveel moet ikvolstorten op die 2BB BBB5 * dus 4UBBB . %aar als ik kijk nr de regel vh te

volstorten minimumkapitaal moet ik L2UBB moeten volstorten. (eze laatste isde strengste.

3.T.T. -andelen die een inbreng in natura vertegenwoordigen(e kapitaalaandelen die een inbreng in natura vertegenwoordigen, moeten,zowel wat de #V#+ als de )B#V#+ betret, volledig zijn volgestort bij oprichting#art. 443 .enn.$. %en kan dit niet uitstellen.!owel voor de ;V#+ als de NV moeten de kapitaalaandelen die een inbreng innatura vertegen'woordigen slechts binnen de U j zijn volgestort #art TBB en TTQ.enn.$. (ie bep is echter slechts toe te passen op inbrengen in natura die vooruitgestelde volstorting vatbaar zijn #vb. de inbreng van een aandelenparticipatie$.

%en kan geen werk o nijverheid inbrengen in ruil voor kapitaalsaandelen #in /wel voor andere eCecten, wat we winstbewijzen=oprichtersaandelen noemen* ditzijn dan eCecten geven die aanleiding geven tot stuk vd winst$.

3. inancieel plan

&enevens de verslagen bedoeld in de art 42E, 3EU en TTT .enn. #inbreng innatura$ en=o het dr de art 44T, 3EE en TTE .enn. voorgeschreven bewijs vdeponering vd inbreng in geld op een bijz rekening #bankattest$, dienen deoprichters ad instrumenterende notaris ook een zgn. *nancieel plan teoverhandigen, waarin zij het maatsch kapitaal vd op te richten vennverantwoorden #artt. 42U, 3E2 en TTB .enn.$ #wat de ;&- betret, deverantwoording vh vast gedeelte vh maatsch kapitaal$. Ge beschrijt wat de

activiteiten zijn die uw venn id komende #4$ jaar zal ontwikkelen. aar men adhv

M4



een geprojecteerde jaarrekening tracht te onderzoeken o de venn minstens 4jzal kunnen bestaan.-rt 42U, 4e lid .enn. voorziet dat de oprichters ve 0'&&- zich bij het opstellenvan hun fnancieel plan moeten laten bijstaan dr een erkende boekhouder,eSterne accountant, bedrijsrevisor o een daartoe bij & erkende instelling o organisatie. (e essentiële inhoudelijke criteria waaraan een fnancieel plan dientte voldoen, zijn vastgelegd ih & van 4M mei 4B2B.

Het & voert ih & 3B januari 4BB2 tot uitvoering vh .enn, een nieuw &oek bis“+ssentiële criteria vh fnanciële plan bedoeld in art 42U, 4e lid, .enn” in #art42Ebis tot 42Esepties$, waarin de bedoelde essentiële criteria wordenvastgelegd. 1p grond v deze bep moet het fnancieel plan vd )B#V#+ minimaal Tdelen bevatten* #i$ een beschrijving vd op te richten venn #identiteit$, #ii$ eengeprojecteerde balans, #iii$ een geprojecteerde resultatenrekening en tenslotte#iv$ een geprojecteerde vermogensstromentabel waarin beschreven wordt welkede bronnen zullen zijn v bep inkomsten en aanwendingen daarvan. Het erslagad oning verduidelijkt dat het fnancieel plan is gebaseerd op schattingen nr de

toekomst toe, welke schattingen moeten gebeuren voor 4T maanden. (ezeperiode valt uiteraard te verklaren door de grond voor oprichtersaanspr ingeval vaillissement vd 0'&&-, uitgesproken binnen 3 j na de oprichting, indien heteigen vermogen en de ondergeschikte middelen bij de oprichting kennelijkontoereikend waren voor een normale bedrijsuitoeening over ten minste 4 j. (eoprichters moeten ih fnancieel plan aantonen dat hun venn die eerste 4 j kandoor'maken. #gezien id les$. (it geldt enkel over de 0'&&-, staat id wet zoingeschreven. (e andere vennvormen zouden zich moeten laten inspireren. !emoeten minimum een geprojecteerde balans hebben.

' (e beschrijving vd op te richten venn moet minstens de naam, de rechtsvorm,de zetel, de naam vd oprichter#s$, het geplaatste en het volgestorte kapitaalen het doel vd venn omvatten.

' (e geprojecteerde balans bestaat uit minstens drie geprojecteerde balansen*de openingsbalans, een balans na 24 maanden geplande werking en eenbalans na 4T maanden. (eze balansen worden opgesteld na toewijzing van hetresultaat en volgens het schema opgenomen in art QQ vh & 3B januari 4BB2o, voor een kleine venn id zin v art 2U, R4 .enn #waaraan de 0'&&-doorgaans zal beantwoorden$, oik het verkorte schema voorgeschreven bij artE4 vh & 3B januari 4BB2. (e oprichters kunnen ervoor opteren om de periodevan 4T maanden zo uit te splitsen dat overeenstemming wordt bereikt met degeplande boekjaren.

' (e geprojecteerde resultatenrekening dient een resultatenrekening tebevatten voor minstens de eerste en de tweede 24 maanden. (ezeresultatenrekeningen worden opgesteld volgens het schema opgenomen in artQE vh & 3B januari 4BB28 er mag daarentegen geen gebruik worden gemaakt

van het verkorte schema eS art E3 vh & 3B januari 4BB2 #omdat dit geeneShaustieve opdeling geet van de bedrijsopbrengsten en 9kosten$.

' (e geprojecteerde vermogensstromentabel, het “koninginnenstuk” van hetfnancieel plan, moet toelaten te bepalen o de middelen die de oprichters terbeschikking zullen stellen van de venn, voldoende zullen zijn om haar werkingte verzekeren gedurende de eerste 4 j na de oprichting. 1m dezekasbenadering op te stellen, dienen alle mutaties blijkend uit de balans na 24maanden tov de openingsbalans en deze uit de balans na 4T maanden tov debalans na 24 maanden te worden verwerkt #waardoor minstens 4geprojecteerde vermogensstromentabellen worden gevraagd$, die wordenberekend adhv een “bronnen' en aanwendingentabel”. (eze bronnen #bv deverwerving v bijkomende kredieten$ en aanwendingen #bv de terugbetaling vkredieten$ moeten vervolgens worden gecorrigeerd om niet'kasinkomsten ennietkasuitgaven uit te zuiveren. %instens de correcties mbt #i$aschrijvingen waardeverminderingen, #ii$ voorzieningen en #iii$ herwaarderingsmeerwaarden

M3



moeten worden verwerkt. (e vermogensstromentabel moet worden opgesteldvolgens het schema v art QQ & 3B januari 4BB2 #o, in geval ve kleine venn,volgens het schema v art E4 & 3B januari 4BB2$. +venwel dient de tabel zo teworden opgesteld dat het totaal vd mutaties id post ?eldbeleggingen* overigebeleggingen en id post )iKuide middelen als sluitpost wordt geplaatst. -lsalternatie kan bij het opstellen vd tabel worden vertrokken van de cash Zow

van de venn. (ie cash Zow bestaat uit de winst o het verlies vh boekjaarverhoogd met de geëlimineerde niet'kaskosten #en niet'kasopbrengsten$ #ditzijn de hierboven vermelde correcties$ en verminderd met de uit te kerenwinst. Hierbij dient het eigen vermogen dienovereenkomstig te wordenuitgezuiverd om dubbeltelling te vermijden.

Itt de indruk die in bep passages in de voorbereidende werken vd wet wordt gewekt,moet dit fnancieel plan niet ad oprichtingsakte worden gehecht. /et zoals het geval isvoor de &&-, wordt dit plan uiteraard niet openbaar gemaakt met de akte, maarbewaard door de notaris(e verpl eSterne bijstand bij de opmaak vh fnancieel plan wordt beschouwd als hettegengewicht van het #mogelijk s@mbolisch$ lage minimumkapitaal en heet tot doelvroegtijdige aillissementen door een gebrek aan ervaring o realisme bij de opmaak vh

fnancieel plan te voorkomen. olgens bev minister )aruelle heet het fnancieel plan eendubbele doelstelling* “enerzijds de verhoging vd bescherming tegenover toekomstige 0+dr te bevestigen dat de onderneming die start als een 0'&&- geen lege schelp is maarover een stevig fnancieel plan beschikt, en, anderzijds, de starter helpen bij hetdoorkomen vd eerste jaren die voor een onderneming de riskantste zijn en zo eenduurzame activiteit op te bouwen”.

(e 6v0, adeling wetgeving, had in zijn advies betreCende het voorontwerp v wetbedenkingen bij dit verschil in behandeling vd #oprichters van de$ 0'&&- tov de overigevennvormen waar zulke bijstand bij de opmaak vh fnancieel plan niet verpl is, en in hetbijz tov de PPnpersoons'&&-. 1p vraag vd 6v0 werd het verschil in behandeling tussende +'&&- en de 0'&&- in de %emorie v >oelichting bij het wetsontwerp verantwoord,door te wijzen op de versch fnaliteit vd 0'&&-* het gaat bij de 0'&&- enkel overstarters, die minder o geen ervaring hebben met “ondernemen” en waar de risico:s opmislukkingen dus veel groter zijn, terwijl er #mogelijkerwijs$ net sprake is ve beduidendlager minimumkapitaal dan bij de +'&&-.

(e opdracht van degene die de eSterne bijstand verleent, bestaat er luidens de %emorievan >oelichting in na te gaan o de oprichter#s$ van de 0'&&- adeKuateboekhoudkundige methodes heet #hebben$ gebruikt bij het maken van de prognoses inhet fnancieel plan. In de ;ommissie handels' en eco recht werd door bev minister)aruelle bevestigd dat een certifcatie op het document dat bij de optredende notariswordt neergelegd, verplicht is. (e eSterne eSpert zal het fnancieel plan in de praktijkdienen op te stellen, vertrekkende vd inormatie die hij daartoe van de oprichter#s$bekomt. an een modale startende ondernemer moet immers niet worden verwacht dat

hij over de nodige kennis en vaardigheden zal beschikken om het fnancieel plan zel inontwerp op te maken, waarna het slechts nazicht vd eSpert behoet. (e eSpert zal zichuiteraard met grote zorg van zijn taak dienen te kwijten, aangezien zijn aanspr in hetgedrang kan komen ingeval later zou blijken dat de 0'&&- op kennelijk ontoereikendefnanciële middelen kon rekenen bij de oprichting. (e 6v0 stelde zich vragen bij degevolgen ve gebrekkige bijstand, in het bijz wat de aansprakelijkheid betret. (ie vraagwerd beantwoord met een enkele verwijzing naar het gemeen recht . 0pecifek watbetret de bedrijsrevisoren dient de aandacht te worden gevestigd op de wettelijkeaansprakelijkheidsbeperking ingevoerd door de 43 dec 4BBU houdende diversebepalingen. 0inds de inwerkingtreding v deze wet wordt de aansprakelijkheid van debedrijsrevisor voor de uitoeening vd opdrachten hem toevertrouwd door o krachtens dewet #hetgeen het geval is bij de opdracht tot bijstand bij de opmaak van het fnancieelplan van de 0'&&-$ beperkt tot een bedrag van +D6 3.BBB.BBB4BU, behoudens ingeval

van bedrieglijk opzet o oogmerk te schaden. (eze aansprakelijkheidsbeperking is ookvan toep op de opdrachten die door o krachtens de wet worden toevertrouwd aan decommissaris o, bij gebrek aan een commissaris, aan een bedrijsrevisor o aan een

MT



accountant, inclusie de gevallen waarbij deze opdrachten worden uitgeoeend door eenaccountant.

/aast de mogelijke aansprakelijkheid vd certifcerende cijerberoeper, mag ook demogelijke aansprakelijkheid vd optredende notaris ingeval van kennelijk ontoereikendemiddelen bij de oprichting van de 0'&&- niet uit het oog worden verloren. 1p de notaris

rust immers te allen tijde een zorgvuldigheidsplicht8 voorzichtigheidshalve doet hij erderhalve goed aan een marginale toetsing van het fnancieel plan uit te voeren, ook alwerd het fnancieel plan opgesteld met bijstand van een eSterne eSpert

Hoewel er, behoudens voor de 0'&&-, geen wettelijke inhoudbepaling vh“fnancieel plan” bestaat, wordt doorgaans een geprojecteerde balans over eenperiode van minimum 4 j vereist #dus voor andere vennvormen$. (it plan houdtdus een begroting in vd inkomsten en uitgaven die de oprichters voorzien voor deuitoeening vd voorgenomen handelsactiviteit over ten minste 4 jaar. Cit ditplan ,al ook moeten %lijken dat het maatsch kapitaal 7n de andere*nancierings%ronnen -,oals achtergestelde leningen su%sidieskredietlijnen leverancierskrediet inkomsten inschrijvingen op

toekomstige kapitaalBverhogingen en,. ,ullen volstaan om de geplandeactiviteiten gedurende minstens " j te voeren. Hoewel het & tot de 0'&&-beperkt is, valt toch aan te nemen dat het ook tot inspiratie kan dienen voor deopmaak vh fnancieel plan vd andere venn met beperkte aanspr.

1ok belangr voor de oprichtersaanspr* Het fnancieel plan wil de oprichtersstimuleren zich te bezinnen vooraleer te beginnen. In geval een aillissement vdvenn wordt uitgesproken binnen de 3 j na de oprichting vd venn, zal hetfnancieel plan immers dr de notaris op verzoek vd rechter'commissaris o vd 7 ad aillissementsrechter worden overgelegd #art. TUL, T^ .enn.$. Het zal doordie rechter, naast andere elementen, in aanmerking worden genomen om te bepo het maatsch kapitaal #enkel voor de 0&&- verwijst de wet nr “het eigenvermogen en de ondergeschikte middelen”$ bij de oprichting kennelijkontoereikend was voor de normale uitoeening vd voorgenomen bedrijvigheidover ten minste 4 j. omen de rechters tot het besluit dat zulks het geval is, danworden de oprichters veroordeeld tot de verbintenissen vd venn naar een door derb vastgestelde verhouding #zie verderV$. >och is het fnancieel plan niet verpl opte maken #uitz 0&&-$.Het fnancieel plan wordt door de notaris bewaard, hetzij bij de minuut #in welkgeval het deel uitmaakt vd oprichtingsakte$, hetzij door opberging in het dossier#in welk geval in de oprichtingsakte enkel de naleving vd artt. 42U, 3E2 o TTB.enn. wordt vermeld$. Het wordt verder niet bekend gemaakt. -angenomenwordt dat het tot de adviesplicht vd notaris behoort om de oprichters over de

vereiste vh opstellen van een #degelijk$ fnancieel plan en de mogelijke aanspr indat verband in te lichten. (e notaris draagt in beg evenwel geenverantwoordelijkheid t.a.v. de inhoud vh plan. Het fnancieel plan is een belangr bewijsstuk in een discussie over

oprichteraanspr #bij de rechtbank$

. De oprichtingsakte en haar %ekendmaking

.1. Vorm van de oprichtingsakte(e /, ;omm.-, &&- en ;&- moeten krachtens art LL .enn., op straCe vnietigheid, worden opgericht bij een voor notaris verleden authentieke akte. (e;1- kan tevens bij onderhandse akte worden opgericht.-ls gevolg vh beg dat latere ,ijzigingen vd oprichtingsakte in dezelde vormmoeten geschieden als deze vd oprichtingsakte #art. LL .enn.$, zullen de

MU



wijzigingen ad oprichtingsakte #inz. de statuten$ vd /, ;omm.-, &&- en ;&-dan ook eveneens bij authentieke akte dienen te geschiedenV %en kan dus nieteen / oprichten bij authentieke akte en daarna de oprichtingsakte onderhandswijzigen. /otarissen hebben dus het monopolie om de venn met beperkte aansprop te richten. (at moet niet verwonderen* het betret de vennootschapsvormendie het meest stringent zijn geregeld, niet in het minst gelet op de dwingenderegels van kapitaalvorming en 9 bescherming. (e tussenkomst van een“specialist ih vennootschapsrecht”, die de notaris wordt geacht te zijn, is dusgeen overbodige luSe.(e oprichtingsakte bestaat verder uit twee delen, de eigenlijke oprichtingsakte#met een inleidend deel* identifceren partijenF en de slotbepalingen* reedsbenoemingenF$ enerzijds, en anderzijds de statuten

.". Verplichte vermeldingen in de oprichtingsakte(e oprichtingsakt vermeldt naast de gegevens opgenomen ih uittrekselbestemd voor bekendmaking #zie art. LE .enn$, ook de gegevensvoorgeschreven id art 44L, 3UU=TB4 en TU3 .enn. 1p miskenning v die verpl

staan strasancties #artt. 3TU, 3^, T33, 3^ en LTM, 3^ .enn.$.(e &&-, ;&- en / kunnen oik de art 44M, TB3 en TUT .enn. nietig wordenverklaard wanneer de oprichtingsakte geen gegevens bevat omtrent de naam enhet doel vd venn, de inbreng o het bedrag vh geplaatst kapitaal. 0pecifek voorde ;&- dienen ook gegevens omtrent de rechtsvorm, de zetel, het bedrag vhvast gedeelte van het kapitaal en de identiteit vd vennoten worden opgenomen,eveneens op straCe van nietigheid #er zijn versch sancties naarmate wat erontbreekt* aanspr, strasancties, nietigheid..$. (eze nietigheden kunnendesgevallend oik art. 2ML .enn. nog geregulariseerd worden.

E9: “&espreek art LE .enn”. %en moet over geheel de cursus kunnenvertellen. %en mag niet vergeten dat het een bep is die in boek I staat endie dus de verpl vermeldingen bevat voor venn met beperkte als

onbeperkte aanspr. (at verklaart de wijze art LE is geschreven.&v* in art staat “in voorkomend geval”. Het is alleen een verpl vermeldingin venn die verpl kapitaal vermelding moeten hebben. +nkel de venn metbeperkte aanspr. (e 1J heet geen maatsch kapitaal bv. !o verder* is erversch tssn gestorte kapitaal en maatsch kapitaal5 #nee niet noodz zievorige$.

!oals reeds werd vermeld, kan de / op 4 manieren worden opgericht, nl. hetzijdoor PPn o meer authentieke akten #art. TUB .enn.$ #rr oprichting$, hetzij dmvinschrijvingen #artt. TU2 en TU4 .enn.$ #onrr oprichting$. Indien voor dezelaatste wijze van oprichting wordt geopteerd, is bij het aantrekken v inschrijverso.m. rekening te houden met de fnanciële wetgeving inzake het openbaar

aantrekken van spaargelden. >ot slot moet worden gewezen op de verpl om de authentieke o onderhandseoprichtingsakte, moo hun neerlegging ter griYe, op te stellen in de taal #o PPnvan de oYciële talen$ vh rechtsgebied waarbinnen de venn is gevestigd, wat nietwegneemt dat deze daarnaast nog kunnen worden vertaald en neergelegd in eeno meer oYciële talen van de +D #art. LM .enn.$.

1ok zijn er %ijkomende %epalingen #art TL355 .enn voor /As$.

.&. #ekendmaking van de oprichtingsakte(e epeditie #d.i. het oYcieel aschrit$ vd authentieke oprichtingsakte o dedubbels of originelen vd onderhandse oprichtingsakte #onvolkomen

rechtspersonen$ moeten in hun geheel en binnen de 2U d na dagtekening vddefnitieve akte worden neergelegd op de griYe vd rb van oophandel van het

ML



rechtsgebied waarbinnen de venn haar zetel heet #artt. LM, R2 en LQ, lid 4.enn.$. In voorkomend geval zal bovendien zowel het revisoraal verslag als hetbijz verslag dat door de oprichters moet worden opgesteld nav een inbreng innatura bij oprichting, ter griYe worden neergelegd #zie supra$.(aarnaast dient #eveneens binnen de vijtien dagen$ ook een eSpeditie vdauthentieke o een dubbel vd onderhandse volmachten #die aan deoprichtingsakte zijn vastgehecht$ ter griYe te worden neergelegd #art. LM.enn.$./aast de eSpeditie van de authentieke oprichtingsakte o een dubbel=origineel vdonderhandse oprichtingsakte, dient eveneens #binnen de vijtien dagen$ een#door de notaris ondertekend$ uittreksel uit de oprichtingsakte te wordenneergelegd ter griYe. (it uittreksel dient de vermeldingen opgesomd in art. LE.enn. te bevatten. Het belangr rechtsgevolg van de neerlegging vh uittrekseluit de oprichtingsakte bestaat erin dat de venn met wettelijke roeping om 67 tehebben #zie art. 4, par. 4 en 3 .enn.$, deze 67 verkrijgt #art. 4, RT .enn.$.!ulke venn verwerven sinds de inwerkingtreding van de zgn. 6eparatiewet van23 april 2EEU niet langer de 67 solo consensu* een constitutieve vereiste is

daartoe te vervullen, nl. de neerlegging, binnen 2U dagen na dagtekening van deoprichtingsakte, van een uittreksel uit die akte ter griYe van de rb vankoophandel van het rechtsgebied waarbinnen de venn haar maatschappelijkezetel heet.

(e uitgestelde verkrijging van 67 heet aanleiding gegeven tot controverses inrechtsleer en 9praktijk, nu het etboek de “oprichting” niet #eenduidig$ defnieert#nu eens wordt verwezen naar de oprichtingsakte, dan weer naar de neerleggingeS art. LQ .enn.$. 0inds de invoering vh .enn is wPl duidelijk wat een+vennootschap in oprichting, is: dit is een venn die de roeping heeft ! tever,erven maar die nog niet heeft ver,orven bij gebrek aan vervulling vddaartoe vereiste neerleggingsformaliteit. !ulks liet alvast toe een aantal

interpretatievragen op te lossen. /aarmate meer alg toep zal worden gemaaktvan de elektronische neerlegging #art. LQ, derde lid .enn.$, waardoor desaisure tussen het verlijden vd oprichtingsakte en de neerlegging #en dusverwerving van 67$ nog zeer gevoelig zal worden ingekort, zullen de meestepraktische problemen wellicht vanzel oplossen. (at neemt niet weg dat deinconsistenties in de wettelijke oprichtingsregels blijven bestaan.(it uittreksel moet vervolgens worden gepubliceerd in de &ijlagen bij het &0binnen de vijtien dagen vana de neerlegging ter griYe. Het griYepersoneel zaldeze verpl verder behartigen na neerlegging van het uittreksel ter griYe #art. M3.enn.$.

(e ter griYe neergelegde stukken worden bewaard in een zgn.vennootschapsdossier dat voor iedere venn wordt aangelegd, en waar PPniederze kosteloos kan komen inzien.(e wijzigingen aan de oprichtingsakte worden op dezelde wijze als deoprichtingsakte neergelegd en bekendgemaakt #art. MT .enn.$..3. ?echtsgevolgen van de %ekendmaking-ls alg beginsel geldt dat de akten en gegevens waarvan de openbaarmaking isvoorgeschreven, niet aan derden kunnen worden tegengeworpen dan vana dedag dat zij bij uittreksel #o in de vorm ve een mededeling$ id &ijlagen bij het &0zijn bekendgemaakt #art. ML .enn.$.1p dat beg bestaan echter drieuitzonderingen*

a$ de akten en gegevens zullen reeds vroeger door de venn ad derde kunnen

worden tegen'geworpen, wanneer de venn het bewijs levert dat die derden

MM



er tevoren #bv. na neerlegging ter griYe$ kennis van droegen #art. ML,eerste lid .enn.$8

b$ derden kunnen zich beroepen op de akten die nog niet zijn bekendgemaakt#art. ML, 4e lid .enn.$8

c$ zels indien de akten o gegevens werden bekendgemaakt, kunnen derdennog steeds de niet'tegenwerpelijkheid v deze akten opwerpen t.a.v.handelingen die werden verricht v[[r de 2Le dag na die vd bekendmaking.(e derde dient dan wel het bewijs te leveren dat hij=zij er onmogelijkkennis kon van dragen #art. ML, derde lid .enn.$.

2L dagen na de bekendmaking in de &ijlagen bij het &0, worden de akten engegevens dus onherroepelijk tegenwerpelijk aan derden, indien tenminste geentegenstrijdigheid is vast te stellen tussen de neergelegde tekst en dezebekendgemaakt in de &ijlagen bij het &0. In dat geval kan de bekendgemaaktetekst immers niet langer aan derden worden tegengeworpen. (ie derden kunnenzich op hun beurt echter wel op de bekendgemaakte tekst beroepen, tenzij devenn aantoont dat de derden kennis droegen vd neergelegde tekst #art. ML,

vierde lid .enn.$.

!oals gezegd dient de eSpeditie vd authentieke oprichtingsakte #o de dubbels o originelen vd onderhandse oprichtingsakte$ ter griYe worden neergelegd in detaal #o PPn van de oYciële talen$ vh rechtsgebied waarbinnen de venn isgevestigd. Ingeval van tegenstrijdigheid tussen voormelde tekst en een vrijwilligneergelegde vertaling #in PPn van de oYciële talen vd +D$, kunnen dezelaatste#n$ niet aan derden worden tegengeworpen. (ie derden kunnen zich ophun beurt echter wel op de vrijwillig neergelegde vertaling beroepen, tenzij devenn aantoont dat de derden kennis droegen van de oorspr #neergelegde maarniet vertaalde$ versie #art. ML, vijde lid .enn.$.

>ot slot kan de venn zich evenmin beroepen op de onregelmatige benoeming vande personen die als orgaan vd venn bevoegd zijn haar te verbinden, wanneer deopenbaarmakingsormaliteiten ter zake zijn vervuld. (e venn kan dergelijkeonregelmatige benoeming echter nog steeds ad derde tegenwerpen, wanneer zijaantoont dat de derde daarvan kennis had #art. MM .enn.$. &ehalve het gevaldat de derde kennis had v dergelijk onregelmatige benoeming, wordt hij door dewetgever dus beschermd voor de handelingen die de venn met tussenkomst vaneen onregelmatig benoemd orgaan zou hebben gesteld.

.. ormaliteiten v %ekendmaking opgelegd aan %uitenlandsevennootschappen ->?O =E=O?IE Het door de 2L juli 4BBT houdende het

I76 opgeheven art UL .enn. voorzag dat een venn aan de &elgische wet isonderworpen, wanneer de werkelijke zetel zich in &elgië bevindt, zels al is deoprichtingsakte in het buitenland verleden. (it art UL hield een toep in vd“theorie van de ,erkelijke zetel. 1m op heden te bepalen wat onder een “buitenlandse venn” valt te begrijpen #enomgekeerd, om te bepalen wanneer een venn ah &elgisch vennootschapsrecht isonderworpen$, dient men de richtlijnen vd artt. 2BE e.v. I76 toe te passen.(e zgn. incorporatieleer #toegepast in bv. het D en (enemarken$ en dewerkelijke zetelleer #toegepast in &elgië$ ter bepaling van de “nationaliteit” vevenn #“leS societatis”$, ga reeds aanleiding tot gezaghebbende rechtspraak vanhet HvG.

Indien een venn oik de bovenvermelde regels moet worden geacht aan de&elgische wet te zijn onderworpen, zullen de hierboven besproken regels

MQ



betreCende de openbaarmaking dan ook mutatis mutandis op dezevennootschappen zijn toe te passen.

1ok de in het buitenland opgerichte venn die in &elgië slechts over een bijkantoor o eencentrum van werkzaamheid beschikken, zijn echter ad regels betreCende deopenbaarmaking van akten onderworpen. (e desbetreCende regels zijn o.m. terug te

vinden in de art Q2 e.v. .enn., waarbij een onderscheid is te maken naargelang debuitenlandse venn al o niet valt onder het recht van een andere lidstaat vd +D.

F. ?echtshandelingen namens de vennootschap in oprichting

1prichters hoeven de eigenlijke oprichting niet a te wachten om reedsverbintenissen ten behoeve van de venn in oprichting aan te gaan. In de praktijkkomt het dan ook reKuent voor dat bepaalde #toekomstige$ oprichters o vennoten vooragaand aan de oprichting vd venn reeds 6H stellen in naam vdvenn in oprichting. !o zullen zij bv reeds voor de oprichting bep #onr$ goederenaankopen o huren om er hun #handels$activiteiten in uit te baten.Hoewel de betreCende venn nog niet is opgericht en nog geen 67 geniet, kunnen

de door deze promotoren verrichte handelingen door de later opgerichte vennworden overgenomen #en tezeldertijd aan haar worden toegerekend$, indien #art.LB .enn.$*

a$ de promotor heet gehandeld “in naam ve venn in oprichting” #gegevendat dr de promotor duidelijk moet worden vermeld$ en vooraleer deze 67heet verkregen. (e derde moet hiervan trouwens kennis hebben. Is datniet het geval, dan zal de promotor geacht worden in eigen naam tehebben gehandeld en zal toep te maken zijn vd regels vd zaakwaarnemingnon alieno nomine8

b$ de overname gebeurt door dezelde venn als deze in wiens naam depromotor heet gehandeld #“identiteitsvereiste”$8

c$ de overname vd verbintenis gebeurt door het bevoegde

vennootschapsorgaan #waardoor de praktijk waarbij de overname reeds inde oprichtingsakte gebeurt, weliswaar onder de opschortende vw vanverwerving van 67, meteen problematisch wordt$. &ij gebrek aan door dewet gestelde vormvw kan zij in beg zowel uitdr als stilzwijgend #bv doorbetaling van de koopprijs=huurprijs ve door de promotor namens de venn inoprichting aangekocht=gehuurd onroerend goed$ gebeuren8

d$ de overname moet tijdig gebeuren, d.w.z. binnen de 4 maanden na deneerlegging van het uittreksel vd oprichtingsakte en op vw dat hetuittreksel vd oprichtingsakte ter griYe werd neergelegd binnen de 4 jaarna het ontstaan vd door de promotor aangegane verbintenis.

ordt aan die vw voldaan, dan zal de door de venn overgenomen verbintenisgeacht worden van het begin a door haar te zijn aangegaan. (ie retroactiviteitgeldt zowel t.a.v. de derde'medecontractant als t.a.v. evt anderebelanghebbende derden. (e tijdige overname impliceert dan ook de volledigebevrijding van de promotor.?ebeurt er geen #tijdige$ overname, dan blijven de promotoren persoonlijk enhoodelijk gehouden tot de aangegane verb. In awijking vh gemeen recht zijn zijdus niet tot schadevergoeding gehouden, maar tot uitvoering vd aangeganeverbintenissen. (ie #hoodelijke$ aansprakelijkheid tret nochtans enkel depromotoren welke persoonlijk o d.m.v. een )H de verbintenis#sen$ hebbenaangegaan. +vt andere promotoren die niet bij de 6H betrokken waren, wordendus niet getroCen, ook al was die met hun akkoord tot stand gekomen.

ME



(e persoonlijke en hoodelijke aanspr vd promotor#en$ geldt krachtens de uitdrbewoordingen vd wettekst slechts “tenzij anders is overeengekomen”. (eawijkende 1 kan owel een verzwaring, owel een verlichting o zels eenvolledige eSoneratie v die aansprakelijkheid inhouden.-angenomen wordt tenslotte dat de door de derde op grond van art LB .enn.aangesproken promotor, beschikt over een regresrecht op grond vh gemeenrecht #zaakwaarneming o verrijking zonder oorzaak$ tegen de venn. (e derde'medecontractant beschikt tegenover de venn echter niet over een dergelijkgemeenrechtelijk vorderingsrecht #een andersluidend oordeel zou het s@steemvan art LB .enn immers ondermijnen$.

(e overname door de venn #onder de besproken voorwaarden$ moet wordenbeschouwd als een ontbindende vw tot het tot stand komen van de persoonlijkegehoudenheid vd promotor#en$. (e promotoren zijn dan ook onmiddellijkgehouden tot de door hen aangegane verbintenissen en kunnen door derde'medecontractanten voor het verstrijken van de in art LB .enn. genoemdetermijnen tot uitvoering van de aangegane verbintenissen worden gedwongen.

. Nietigverklaring van de vennootschap

enmerkend voor de vennootschaps1 is dat de ontstentenis aan o het gebrekvan de materiële en ormele geldigheidsvw niet noodz door de vernietigbaarheidvd venn wordt gesanctioneerd.(e wetg heet immers in navolging vd +erste 6ichtlijn vd 6aad E maart 2ELQ denietigheidsgronden van de /, de &&- en de ;omm. - op limitatieve wijze bepin art 23ter enn. . #huidige art 44M en TUT .enn.$. (e wet van 4B juli 2EE2heet in #huidig$ art. TB3 .enn. een gelijkaardige nietigheidsregeling ingevoerdvoor de ;&-.

!ulks betekent evenwel niet dat de overige geldigheidsvw ongestrat met devoeten kunnen worden getreden. -lleen zal de sanctie in die gevallen niet denietigheid vd venn, doch desgevallend wel die vd deelneming, o onderomstandigheden de aansprakelijkheid vd oprichters, tot gevolg hebben. %eteenwordt de vinger gelegd op het onderscheid dat sinds de implementatie vd +erste6ichtlijn is te maken tussen de nietigheid vd deelneming enerzijds en die vd vennanderzijds* behoudens in de gevallen waar de nietige deelneming tegelijk totgevolg heet dat PPn der nietigheidsgronden als bep in de art 44M, TB3 en TUT.enn. voorligt #bv wegens miskenning van de pluraliteitsvereiste$, zal denietigheid van de deelneming de geldigheid van de vennootschap niet in hetgedrang brengen.

.1. De nietigheidsgronden(e nietigverklaring ve #vennootschaps$contract is ongetwijeld de meestdrastische sanctie op de ontstentenis o het gebrek aan PPn o meer van haargeldigheidsvw. ooral derden die te goeder trouw met de venn hebbengecontracteerd kunnen daarvan de dupe worden. +r moet dan ook een evenwichtworden gevonden tussen het verzekeren vd naleving van die geldigheidsvwenerzijds, en het waarborgen vd rechtszekerheid in de betrekkingen tssn de vennen derden o haar deelnemers, anderzijds. Ditgaande van die bekommernis heetde wetg, in navolging vd +erste 6ichtlijn, o.m. de gevallen van nietigheid van de/, ;omm.-, &&- en ;&- beperkt.(e art 44M, TB3, TUT .enn. voorzien meer bep in 4 materiële en twee ormelenietigheidsgronden. !ij worden hierna kort toegelicht.

M.2.2. (e materiële nietigheidsgronden*

QB



a) $et doel van de vennootschap is ongeoorloofd (on,ettig) of strijdig met de openbare orde

Hoger werd reeds opgemerkt dat het maatsch doel vanuit een contractueeloogpunt te beschouwen is als het voorwerp vh vennootschapscontract. Inovereenstemming met het alg verbintenissenrecht bep de art 44M, TB3 en TUT.enn. dat het voorwerp geoorlood moet zijn. +nigszins ten overvloede wordtdaaraan toegevoegd dat het niet strijdig mag zijn met de 11. &ovendien is menhet erover eens dat het doel evenmin met de goede zeden mag strijden.olgens de voorganger van huidig art. TUT .enn. kon een venn worden nietigverklaard wanneer haar werkelijk doel ongeoorlood was o strijdig met de 11.(eze ormulering veroorzaakte een discussie in de rechtsleer o hetmaatschappelijk doel, begrepen als het werkelijk doel #de werkelijkebeweegreden voor de oprichting vd venn #bv. de onttrekking van bep goederenae 0+$$ en niet enkel het in de oprichtingsakte geormuleerde doel, tot nietigheidvd venn kon leiden, dan wel daarentegen enkel het ongeoorlood geschreven#statutair$ doel kon worden vernietigd. Het HvG heet, verwijzend naar de

bekommernis vd +uropese wetgever om in naam vd rechtszekerheid de gevallenv nietigheid van de vennootschap te beperken, in zijn beaamde =arleasingBarrest die laatste, restrictieve stelling bekrachtigd.

(e 6eparatiewet van 23 april 2EEU zette defnitie een punt achter bovenstaandecontroverse door het adjectie werkelijk in art 23ter, 3° enn. . #thans art. TUT.enn.$ weg te laten. +r kan voortaan dan ook geen twijel meer over bestaandat een venn waarvan de werkelijk uitgeoeende activiteit een ongeoorloodkarakter heet, terwijl het statutaire doel buiten verdenking staat, in beg nietvernietigbaar is.

Is aldus in beg vernietigbaar* de venn tussen een architect en een aannemer dieals bedrijvigheid heet de aanneming van bouwwerken8 de venn die in &elgiëwordt opgericht met opzettelijke overtreding ve buitenlandse wet van 118 devenn die de eSploitatie van kansspelen tot doel heet...#zie supra$.

b) iskenning van de pluraliteitsvereiste(e art 44M, TB3 en TUT .enn. noemen als tweede materiële nietigheidsgrondhet eit dat het aantal op geldige wijze verbonden oprichters voor de ;&-minder dan 3 bedraagt, voor de / minder dan 4 en er voor de &&- geenenkele op geldige wijze verbonden oprichters bestaan. 0imont wijst er terecht opdat de term oprichter wat de / betret, niet is te begrijpen in de technischebetekenis vh woord, als bedoeld in de art TUB en TUL .enn., maar in de

gangbare betekenis van ondertekenaar van de #ontwerp$oprichtingsakte.(e hier besproken grond tot nietigheid kan een scharnierfunctie vervullen tussende nietigheid van de deelneming en die van de venn. Immers, indien de venn nanietigverklaring van de deelneming van PPn o meer van haar oprichters nietlanger ad pluraliteitsvereiste voldoet, zal zij, behoudens regularisatie, zel vernietigbaar worden.

M.2.4. Jormele nietigheidsgronden

a) 'e oprichtingsakte is niet in authentieke vorm!oals vermeld dienen de /, &&- en ;&- steeds, op straCe van nietigheid, teworden opgericht bij voor notaris verleden authentieke akte.

b) 'e in de oprichtingsakte te vermelden gegevens

Q2



(e oprichtingsakte dient naast de gegevens opgenomen ih uittreksel bestemdvoor bekendmaking #zie art. LE .enn$, ook de gegevens voorgeschreven id art44L, 3UU=TB4 en TU3 .enn. te bevatten. (eze vermeldingen zijn echter nietvoorgeschreven op straCe van nietigheid van de oprichtingsakte. +en aantalvermeldingen worden echter dermate essentieel geacht dat het ontbreken vanelk gegeven ervan de venn vernietigbaar maakt.

>ot slot moet worden beklemtoond dat elk gegeven omtrent deze gegevens dientte ontbreken, wat erop wijst dat de enkele onvolledigheid o deonnauwkeurigheidvan de vermeldingen o het eit dat zij een schending inhoudenvd wet, niet tot nietigverklaring van de venn kunnen leiden.

M.2.3. -ndere nietigheidsgronden 9 onbestaanbaarheid(e voorbereidende werken vd L maart 2EM3 en de tekst vd art 44M, TB3 enTUT .enn.43T enerzijds, en de tekst van art 22, 4° 43U #en de doelstellingen$vd +erste 6ichtlijn anderzijds, laten er geen twijel over bestaan dat de hogerbesproken nietigheidsgronden vd venn limitatie zijn op te vatten. %iskenning vdandere geldigheidsvw, zoals bv het gebrek aan a;ectio societatis, wordt derhalve

voor de /, &&- en ;&-, niet langer met nietigheid gesanctioneerd. (e art44Q, TBT en TUU .enn. geven wat het leeuwenbeding betret trouwens uitdraan dat een dergelijk beding voor niet geschreven wordt gehouden.

.". >rocedure en gevolgen van de nietigheid van vennootschappenItt de hogervermelde nietigheidsgronden #die betrekking hebben op de /, &&-,;&- en ;omm. -$, gelden de procedure en de gevolgen vd nietigheid voor allevenn met !.

M.4.2. (e vordering tot nietigverklaringrachtens de art 22, 2° vd +erste richtlijn en 2M4 .enn. dient de nietigheid vevenn met 67 bij rechterlijke beslissing te worden uitgesproken.Hoewel de tekst daarover stilzwijgend is, wordt aangenomen dat de vordering totnietigverklaring kan worden ingesteld door al wie over een persoonlijk en wettigbelang beschikt id zin v art 2M ?er. . Hoewel de vordering dus in beg ook dooreen belanghebbende derde zou kunnen worden ingesteld, zal een dergelijkbelang id meeste gevallen niet aanwezig zijn, gelet op het eit dat, zoals hiernawordt besproken, de nietigheid slechts gevolgen zal sorteren voor hettoekomende, zodat geen abreuk wordt gedaan aan de rechtsgeldigheid van deaangegane verbintenissen.1m dezelde reden zal ook de venn in beg niet over de vereiste belangbeschikken om haar eigen nietigverklaring te bekomen, nu deze nietigverklaringde dr de venn aangegane verbintenissen toch ongemoeid laat.

In de regel zal de vordering tot nietigverklaring slechts door de vennoten zijn inte stellen, op vw dat zij daartoe over de vereiste belang beschikken. In uitzgevallen zal de nietigheid ook ambtshalve o op vordering vh 1% kunnen wordenuitgesproken, bv wanneer het maatsch doel vd venn strijdig is met de 11 o degoede zeden.

(e vordering tot nietigverklaring dient op straCe van onontv te worden gerichttegen de venn. +en ambtshalve nietigverklaring zal dus de aanwezigheid vd vennals partij bij het proces vereisen.

Inzoverre de vordering tot nietigverklaring van een /, ;omm.-, &&- o ;&-

gesteund is op een vormgebrek, zal zij verjaren na U j te rekenen vdbekendmaking #indien het vennootschapscontract gedurende U jaar is

Q4



uitgevoerd$ #art 2EQ, vijde streepje .enn.$. (e vordering die op materiëlenietigheidsgronden is gesteund, verjaart overeenkomstig het gemeen recht.

M.4.4. Het vonnis tot nietigverklaring&ekommerd om de bescherming van derden en vd deelnemers ad venn heet de&elgische wetgever, in navolging vd +uropese, de gevolgen vd nietigverklaring vdvenn met 67 beperkt.aar de nietigverklaring vd venn zonder 67, zoals die vd deelneming, eenretroactie karakter heet, werd ad nietigheid vd venn met 67 een constitutief karakter gegeven. rachtens art 2M4 .enn. zal de nietigheid slechts gevolghebben vana de dag waarop ze is uitgesproken #“eS nunc”$. >egenover derdenkan zij krachtens art. 2M4, 3e lid .enn. maar worden tegengeworpen vana debekendmaking van de beslissing.

Het constitutie eCect vd nietigheid komt vooral de 0+ vd venn ten goede. (e wetbep immers uitdr dat de nietigheid op zichzelf geen afbreuk doet adrechtsgeldigheid vd verbintenissen vd venn #art 2MU, 4e lid .enn.$. Het komt

evenwel ook de venn zel ten goede, daar ook de verbintenissen die door derdeno door de vennoten jegens haar zijn aangegaan in beg rechtsgeldig blijven.(aarmee wordt vermeden dat de nietigheidssanctie door die derden o vennotenzou worden aangewend om aan hun verpl jegens de venn te ontsnappen.Het gebrek aan retroactieve werking maakt van de nietigheid voor sommigeandere belanghebbende derden daarentegen een minder interessante sanctie.!o brengt zij weinig baat voor de 0+ van een vennoot die zich door inbreng in eenvenn onvermogend tracht te maken.

(e in kracht van gewijsde gegane o bij voorraad uitvoerbare rechterlijkebeslissing waarbij de nietigheid vd venn wordt uitgesproken dient oik de art LM,M3 .enn. zowel te worden neergelegd in het vennootschapsdossier ter griYe,

als te worden bekendgemaakt in de &ijlagen bij het &0 #art 2M3 .enn.$.Hoewel de nietigheid in beg gevolg heet vana de dag waarop ze is uitgesproken#art. 2M4, 4e lid .enn.$, zal ze aan derden eerst kunnen worden tegengeworpennadat aan die verplichting tot bekendmaking is voldaan #art 2M4, derde lid.enn.$. +r kan dus geen twijel meer over bestaan dat de bekendgemaakterechterlijke beslissing waarbij de nietigheid ve venn met 67 wordt uitgesprokeneen erga omnes'karakter heet.(e beslissing waarbij de vordering totnietigverklaring wordt agewezen, geldt #overduidelijk$ slechts inter partes.

(e derde die zich zou geschaad achten door de rechterlijke beslissing welke denietigheid vd venn met 67 uitspreekt, kan krachtens art 224Q ?er. .

derdenverzet aantekenen. 1m redenen van rechtszekerheid beschikt hij daartoeslechts over een termijn van L maanden vana de bekendmaking vd beslissing.(ebeslissing waarbij het derdenverzet wordt ingewilligd is eveneens aanneerlegging en bekendmaking onderworpen.

M.4.3. (e gevolgen van de nietigheid!oals ook het geval is bij ontbinding, brengt de nietigheid vd venn haarvere;ening mee #art 2MU .enn.$. (it heet tot gevolg dat de nietige vennkrachtens een wettelijke fctie geacht wordt te blijven verder bestaan voor haarvereCening, met alle gevolgen van dien #art 2Q3, R2 .enn.$.Hoger werd reeds opgemerkt dat de nietigheid op zichzel de verbintenissen diedoor o jegens de venn werden aangegaan, in beg #zie supra$ niet aantast, zulks

onverminderd de gevolgen van het eit dat de venn zich in vereCening bevindt.

Q3



rachtens het laatste lid van art 2MU, derde lid .enn. kan de rechtbankvereCenaars aanwijzen. &ovendien kan de rb krachtens dezelde bep vaststellenop welke wijze de nietigverklaarde venn zal worden vereCend onder de vennoten,tenzij de nietigheid is uitgesproken op grond ve vormgebrek.

M.4.T. 6egularisatie van de nietigheidHoewel de mogelijkheid tot regularisatie van ormele en materiëlenietigheidsgronden voorheen niet door de vennootschappenwet werd voorzien,werd niettemin beweerd dat de ormele #en ook andere, materiële$nietigheidsgronden voor regularisatie vatbaar zijn, minstens tot op het ogenblikwaarop de rechter de nietigheid uitspreekt.

-rt 2ML .enn. bep nu dat de rechtbank een termijn tot regularisatie kantoestaan, “wanneer het mogelijk is de toestand van de vennootschap teregulariseren”.

(eze regularisatie moet worden begrepen als een verrichting waarbij een

vernietigbare handeling erga omnes van haar nietigheid wordt gezuiverd. %et0imont moet dan ook worden gesteld dat het geen bevestiging ve nietigheidbetret waarbij astand wordt gedaan van het recht om de nietigheid in te roepen,maar de vernietigbare toestand enkel aan de wet wordt aangepast.

A. De oprichtersaansprakelijkheid

1m de naleving van de oprichtingsvereisten, inz. de kapitaalsvereisten, teverzekeren wordt in de art 44E e.v., TBU e.v. en TUL e.v. .enn. voorzien in eenregime v oprichtersaansprakelijkheid #dat meteen ook mede de relativiteit vdaansprbeperking aantoont$. (e oprichtersaansprakelijkheid vormt een belangrijkeaanvulling op de nietigheidssanctie, die sedert de aanpassing van denietigheidsregeling ad +erste 6ichtlijn, aan slagkracht heet ingeboet.

A.1. +lgemene kenmerkenDit de aanhe vd art 44E e.v., TBU e.v. en TUL e.v. .enn. kunnen volgendealgemene kenmerken van oprichtersaansprakelijkheid worden ageleid.ast te stellen is dat art. TUL #wat de / betret$ geen onderscheid maaktnaargelang de oprichting gebeurt bij PPn akte, dan wel dmv inschrijvingen. oorbeide wijzen van oprichting van de / geldt derhalve hetzelde regime vanoprichtersaansprakelijkheid.+venmin is een onderscheid te maken naargelang de oprichtersaansprakelijkheidis te beoordelen jegens de venn zel, jegens de vennoten o jegens #andere$derden #hoodzakelijk 0+$* zij geldt op gelijke wijze jegens “de belanghebbenden”.

(e regeling vd art 44E e.v., TBU e.v. en TUL e.v. .enn. is krachtens hun aanhe toepasselijk niettegenstaande elk daarmee strijdig beding wat wijst op hetdwingend karakter v deze artikelen. (aaruit volgt dat de oprichters zich noch inde oprichtingsakte, noch in een daarop volgende overeenkomst van hunaansprakelijkheid kunnen eSonereren.

(e oprichtersaansprakelijkheid heet bovendien krachtens de uitdr tekst vdaanhe van voormelde art een hoodelijk karakter. (ie hoodelijke aanspr heetook een objectie karakter* zij is niet ah vh bewijs ve out in hoode van deoprichters, terwijl omgekeerd ook het bewijs van de ontstentenis van enige outin hunnen hoode haar niet uitsluit. Het volstaat dus dat wordt aangetoond datmen zich bevindt in PPn vd 9 hierna besproken ' gevallen vd art 44E e.v., TBU e.v.

en TUL e.v. .enn., om tot hoodelijke aansprakelijkheid te kunnen besluiten.1ver de vraag o de oprichters in hun onderlinge verhouding #contributio$ elk

QT



voor een zelde deel vd schuld moeten instaan, dan wel o tot een ongelijkeaansprakelijkheidsverdeling kan worden beslist, lopen de meningen uiteen.

>enslotte is uit de bewoordingen vd wet a te leiden dat de #hoodelijke$ aanspreen automatisch karakter heet. (e rechter die vaststelt dat PPn der gevallen alsbedoeld in de art 44E e.v., TBU e.v. en TUL e.v. .enn. voorligt, zal zonderverdere appreciatiebevoegdheid tot solidaire veroordeling van de oprichtersdienen te beslissen.

Dit het voorgaande blijkt dat de oprichtersaanspr een verzwaring inhoudt vdgemeenrechtelijke aansprakelijkheidsregels. +en restrictieve interpretatie dringtzich dan ook op, zodat het bijzondere aansprakelijkheidsregime vd art 44E e.v.,TBU e.v. en TUL e.v. .enn. tot de daarin vermelde gevallen beperkt is. (aarmeeis niet gezegd dat de oprichters buiten die gevallen geen aanspr kunnen oplopen.(ergelijke aanspr zal dan evenwel op het gemeen recht moeten worden gestoeld.1m de naleving van de #kapitaals$vereisten inzake kapitaalverhoging teverzekeren, werd de aansprakelijkheidsregeling van voormelde art eveneens tot

de bestuurders uitgebreid #in geval van kapitaalverhoging$, al zijn niet allegevallen v oprichtersaansr relevant voor de bestuurder#s$.A.". (ie is oprichter2In het kader vd beoordeling vd oprichtersaansprakelijkheid zal het natuurlijk vancruciaal belang zijn om te beoordelen wie als “oprichter” moet wordenbeschouwd #zie hiervoor supra$. +nkel in de / is het mogelijk om onderbepaalde vw middels de kwalifcatie v bep ondertekenaars vd oprichtingsakte als“gewone inschrijvers” aan het gros vd oprichtersaanspr te ontsnappen #art. TUB,lid 4 .enn.$.

A.&. Gevallen van oprichtersaansprakelijkheidrachtens de art 44E e.v., TBU e.v. en TUL e.v. .enn. zijn de oprichters

hoodelijk gehouden*

Q.3.2 oor het kapitaal waarvoor niet geldig is ingeschreven #onvolledigeplaatsing$(e oprichters zijn hoodelijk gehouden voor het volle gedeelte vh maatschkapitaal waarvoor niet op geldige wijze is ingeschreven, alsmede voor het evtversch tssn het vereiste minimumkapitaal en het bedrag vd inschrijvingen. !eworden voor dit versch v rechtswege als inschrijvers ervan beschouwd.

rachtens deze bepaling staan de oprichters hoodelijk in voor*#i$ het volle gedeelte vh maatsch kapitaal waarvoor niet op geldige wijze is

ingeschreven, maw waarvoor het kapitaal niet geplaatst is. (eongeldige inschrijving verwijst naar de gevallen waarin de deelnemingo de inbreng op grond vh gemeen #verbintenissen$recht #art. 22BQ&..$ zou worden nietig verklaard. Indien een inschrijving door eenonbekwame naderhand zou worden vernietigd, zou dat weer tot gevolghebben dat het kapitaal niet volledig is geplaatst. (it gevaar wordt doorde besproken bep opgevangen8

#ii$ het evt verschil tussen het wettelijk minimumkapitaal en het #perh@pothese lagere$ bedrag vd inschrijvingen8 het geplaatst kapitaal moetimmers minstens gelijk zijn aan het wettelijk minimumkapitaal.

In beide gevallen worden de oprichters v rechtswege als #hoodelijke$ inschrijvers

vh ontbrekende bedrag beschouwd.

QU



Hoewel de besproken bep de oprichters ertoe verpl het bestaan en de geldigheidvd inschrijvingen bij de oprichting te garanderen, houdt zij evenwel geengarantieverplichting in t.a.v. de solvabiliteit en de nakoming vd verbintenissenvan degenen die op geldige ,ijze hebben ingeschreven.

Q.3.4 0torting van het #vereiste gedeelte van het$ minimumkapitaal #onvolledigestorting(e oprichters zijn hoodelijk gehouden tot werkelijke storting van het door het.enn. vereiste gedeelte van #i$ het minimumkapitaal, #ii$ de kapitaalaandelenwaarop in geld is ingeschreven, en #iii$ de aandelen die geheel o ten deleovereenstemmen met een inbreng in natura. !oals hoger werd toegelicht,worden bij de oprichting #kapitaalverhoging$ bepaalde vereisten van volstortinggesteld*

#i$ het minimumkapitaal moet voor de &&- en ;&- ten belope van +D6L.4BB zijn volgestort #+&&- +D6 24.TBB en voor de 0'&&- eenminimum van +D6 2$. Het minimumkapitaal van de / moet volledigzijn volgestort8

#ii$ bovendien moet op ieder kapitaalaandeel waarop in geld wordtingeschreven, minstens 2=U #wat de &&-, +&&- en 0'&&- betret$,dan wel #wat de / en ;&- betret$ zijn volgestort8

#iii$ de aandelen die geheel o ten dele overeenstemmen met een#deelbare$ inbreng in natura moeten, wat de / en ;&- betret,binnen een termijn van vij jaar na de oprichting worden volgestort.(eze van de &&-, +&&- en 0'&&- moeten volledig zijn volgestort bijoprichting.

rachtens de besproken bep dienen de oprichters de uitvoering van dezevolstortingsverplichtingen hoodelijk te garanderen.orden zij door een belanghebbende tot uitvoering van de stortingsverplichting

gehouden, dan zullen ze over een regresrecht tegen de in gebreke blijvendeinschrijver#s$ beschikken.

In de praktijk zal het wellicht zelden voorkomen dat een venn wordt opgerichtzonder dat de vereiste stortingen in geld zijn gebeurd. (eze stortingen dienenimmers te gebeuren op een bijz rekening. +en bewijs van die deponering moet adnotaris worden overhandigd #behalve bij oprichting ve 0'&&-$. %en kan zichechter moeilijk inbeelden dat een notaris bij gebrek aan dergelijk bewijs, o wanneer uit dat bewijs een onvolledige storting zou blijken, tot het verlijden vdoprichtingsakte zou overgaan. (e notaris zou dan immers zel zijnaansprakelijkheid in het gedrang brengen.

Q.3.3 /ietigheid van de vennootschap=verplichte vermeldingen=overwaardering(e oprichters zijn tevens gehouden tot vergoeding vd schade die het onmiddellijken rr gevolg is, hetzij vd nietigheid vd venn op grond vd art 44M, TB3 en TUT.enn., hetzij vh ontbreken van o de onjuistheid vd bij art 44L, 3UU=TB4 en TU3.enn. voorgeschreven vermeldingen in de akte o in het ontwerp van akte vanvenn, en 9 wat de / betret 9 id inschrijvingsbiljetten, hetzij van de kennelijkeoverwaardering van inbrengen in natura #hetzij 9 wat de &&- betret 9 totbetaling van schadevergoeding als bedoeld in artikel LU .enn.$.

(e gemeenrechtelijke aansprakelijkheidsregels vinden opnieuw gedeeltelijketoepassing in het kader vd hier besproken bepaling. Hoewel de belanghebbende

ook in dit geval geen out in hoode van de oprichters moet bewijzen, wordt welvereist dat hij het bewijs levert ve schade in causaal verband #“de schade die het

QL



onmiddellijk en rr gevolg is van”$ met PPn van de in de bepaling genoemdeeiten.

at ten eerste de aansprakelijkheid vd oprichters voor evt schade als een gevolgvd nietigverklaring van de vennootschap betret, is te herhalen dat deze totweinig toepassingsgevallen aanleiding geet. (e nietigheid heet sinds de Lmaart 2EM3 immers niet langer een retroactieve werking, zodat een derde slechtszelden door de nietigverklaring zal worden geschaad.

(e besproken bepaling heet wel nog een rol te spelen id mate zij het ontbrekeno de onjuistheid v bep vermeldingen id ontwerp$ oprichtingsakte, en 9 wat de /betret 9 op de inschrijvingsbiljetten, sanctioneert. Hoger werd er immers reedsop gewezen dat de nietigheidssanctie voorzien in de art 44M, TB3 en TUT .enn.slechts een beperkte draagwijdte heet. (e art 44E,T^, TBU,3^ en TUL, 3^ .enn.zijn op een aantal vlakken immers ruimer dan genoemde nietigheidsbepaling* zijtret niet slechts het ontbreken van elk gegeven, maar ook de onjuistheid vdvermeldingen. &ovendien tret zij alle vermeldingen voorgeschreven door de art

44L, 3UU=TB4 en TU3 .enn. #vennootschapsakte en ontwerp daarvan$ en dezeop het inschrijvingsbiljet #art. TU2 .enn.$. -nderzijds wordt wel vereist dat hetontbreken o de onjuistheid van PPn o meerdere van die vermeldingen#onmiddellijk en rr$ een schade veroorzaakt #wat wellicht niet voor de handbewijsbaar is$.Het nalaten van de vermeldingen voorgeschreven door de art 44L, 3UU=TB4, TU2en TU3 wordt bovendien ook strarechtelijk beteugeld #art. 3TU, 3^, T33, 3^ enLTM, 3^ .enn.$.

>enslotte zijn de oprichters hoodelijk gehouden tot vergoeding vd schade die hetonmiddellijk en rr gevolg is van de kennelijke overwaardering van inbrengen innatura. Hoewel de inbreng in natura, behoudens wettelijke uitz, ad controle ve

bedrijsrevisor is onderworpen, blijt de uiteindelijke waardering vd inbreng tochzaak vd oprichters #cK. bestuurders$.+chter wordt niet elke overwaardering gesanctioneerd, doch enkel de kennelijkeoverwaardering van de inbreng. -nderzijds zijn de oprichters niet aanspr voor deinbreng als zodanig, maar voor de schade die uit de kennelijke overwaarderingdaarvan voortvloeit. (eze schade zal onder omstandigheden trouwens geenszinsbeperkt blijven tot het bedrag vd overwaardering. Het geval vdovergewaardeerde inbreng is tenslotte te onderscheiden van dat van dewaardeloze inbreng, dat wordt gesanctioneerd op gronde vd art 44E,2^, TBU,2^en TUL,2^ .enn. #ongeldige inbreng$.

Q.3.T. 1ngeldige lastgeving o sterkmakingHet kan voorkomen dat op het kapitaal wordt ingeschreven voor derden, hetzijd.m.v. een lastgeving, hetzij 9 wat de / betret 9 door sterkmaking. anneernaderhand zou blijken dat de lastgeving ongeldig was o dat de derde nalaat deinschrijving te bekrachtigen, zou het kapitaal niet volledig zijn onderschreven.1m dat te vermijden wordt id art 432 en TUE .enn. voorzien ie dubbelewaarborg*

#i$ de )H wordt geacht persoonlijk verbonden te zijn indien er geen geldigelastgeving bestaat o, wat de &&- betret, indien de naam vd )? niet isaangegeven id akte8 bij de / zal bovendien de sterkmaker persoonlijkverbonden zijn indien de verbintenis niet is bekrachtigd binnen 4maanden nadat ze is aangegaan8 zijn de namen vd personen voor wie

de inschrijvingsverbintenissen werden aangegaan niet opgegeven, danwordt de termijn voor bekrachtiging tot vijtien dagen herleid8

QM



#ii$ daarenboven zijn de oprichters hoodelijk gehouden tot nakoming v dieverbintenissen. Het komt dus ad oprichters toe de geldigheid vdverbintenissen die worden aangegaan voor derden te verifëren Pn tegaranderen.

Q.3.U. %iskenning van het verbod van inschrijving op eigen aandelen(e oprichters zijn hoodelijk aansprakelijk voor de volstorting vd aandelen waaropis ingeschreven met miskenning vh verbod v inschrijving op eigen aandelen #art44E,3^, TBU,T^ en TUM .enn.$.0pecifek geldt bij deze vorm v “oprichtersaansprakelijkheid” dat id / ookge,one inschrijvers #die geen oprichters zijn, en niet de venn zel en=o eendochtervenn zijn$ die de oprichtingsakte o de ontwerpakte hebben ondertekend,hoodelijk tot volstorting zijn gehouden./iettemin blijven de venn en=o haar dochtervennootschap#pen$ die op deaandelen hebben ingeschreven, tegenover derden aansprakelijk.

Q.3.L. 0pecifeke oprichtersaansprakelijkheid voor de +&&-

(e oprichter'rechtspersoon ve &&- die deze alleen heet opgericht blijt oik art.423 .enn. hoodelijk aansprakelijk voor alle verbintenissen vd venn zolang deoprichter'rechtspersoon de enige vennoot blijt.(e natuurlijke persoon die de enige vennoot is ve &&- wordt geacht hoodelijkborg te staan voor de verbintenissen v iedere andere &&- die hij nadien alleenzou oprichten o waarvan hij nadien de enige vennoot zou worden #art. 424.enn.$.1p deze aansprakelijkheidsgrond geldt echter de uitz dat ze niet geldt wanneerhij deze aandelen nadien ingevolge een nalatenschap #overlijden$ heetverkregen. !oniet zou de aandeelhouder de nalatenschap moeten verwerpen.

Q.3.M. 0pecifeke oprichtersaansprakelijkheid voor de 0'&&-

Iedere oprichter ve 0'&&- staat oik art. 424bis, R2 .enn. hoodelijk borg voorde verbintenissen van iedere andere 0'&&- die hij=zij nadien nog zou oprichtenals oprichter. (e hoodelijke gehoudenheid eindigt vana het ogenblik dat deeerste 0'&&- haar statuut van 0'&&- verliest o van zodra de ontbinding ervanwordt bekendgemaakt.Iedere oprichter ve 0'&&- is hoodelijk gehouden jegens de belanghebbendenindien hij=zij eCecten bezit ie andere venn met beperkte aanspr die UW o meervertegenwoordigen vh totaal der stemrechten van deze laatste venn #art. 424bis,R4 .enn.$.1ndanks de recente aschaYng vh vereiste dat het maatsch kapitaal vd 0'&&-ten laatste U jaar na de oprichting dient te worden verhoogd tot minstens het

wettelijk minimumkapitaal van +D6 2Q.UUB, is de regel dat na het verstrijken vetermijn v 3 j na de oprichting de vennoten hoodelijk gehouden zijn jegens debelanghebbenden voor het verschil tussen het geplaatste kapitaal en hetwettelijk minimumkapitaal van +D6 2Q.UUB, blijven gelden #art. 42T, R4, derde lid.enn.$. (e 0'&&- kan dus nu voor altijd worden opgericht #niet meer tot Ujbeperkt$. +r is wel een verpl in te staan voor het versch vh minimumkapitaal ende 2QUUB na 3 jaar.

Q.3.Q. ennelijk ontoereikend kapitaal(e oprichters zijn hoodelijk gehouden voor de verbintenissen vd venn, naar eenverh die de rechter vaststelt, in geval v faillissement uitgesproken binnen 3 j nade oprichting, indien het maatsch kapitaal #o wat de 0'&&- betret, het eigen

vermogen en de ondergeschikte middelen$ bij de oprichting kennelijk

QQ



ontoereikend was voor de normale uitoeening vd voorgenomen bedrijvigheidover ten minste twee jaar #artikelen 44E, U^, TBU,U^ en TUL,T^ .enn.$.+nkel degene die vatbaar zijn voor aillissement kunnen aanspr oplopen <verstrenging gemeen recht (us de burgerl en handeslvenn niet* deze blijven opde toepvw vh gemeenrecht er moet een buiten'contractuele out bewezenworden die in causaal verband staat met het kennelijk onvermogen.

a) 9lgemeen(eze aansprakelijkheidsbepaling werd ingevoerd door de zgn. anti'crisiswet Taugustus 2EMQ en geet aanleiding tot veruit de meeste toepgevallen. (e anti'crisis wet werd ingevoerd omdat men vaststelde dat er veel aillissementenkwamen die pas waren opgericht. (e oprichters dachten niet genoeg na over o ze wel voldoende middelen handen. (aarom de invoering v deze verstrengdeoprichtersaanspr grond. (us de bep beoogt de bestrijding v onderkapitalisatie bijoprichting. oor de invoering vd besproken bep bestond er immers geenwettelijke verpl om bij de oprichting ve /, ;omm.-, &&- o ;&- te voorzienie “startkapitaal” dat aangepast was aan de voorgenomen activiteit. (ie

aanzienlijke leemte in de wettelijke kapitaalbescherming werd slechts in beperktemate opgevuld adhv de gemeenrechtelijke aansprakelijkheidsregels, waarvan detoepassingsvw in vele gevallen op onoverkomelijke bewijsproblemen stuitten.(e art 44E, U^, TBU,U^ en TUL,U^ .enn. leggen ad oprichters de verpl op eroverte waken dat de venn bij de oprichting voorzien wordt ve toereikend kapitaal, enverbinden daaraan een aanspr welke, in vgl met het gemeen recht, in beg opvereenvoudigde wijze kan worden bewezen #zie inra$_`0amen met deze crisiswet werd een dochterbep ingevoerd* art U3B .enn#zie aanspr van bestuurders$. (eze bestuurdersaanspr is onderworpen aanandere toepvw dan deze vd oprichters'aansprV (eze mogen niet verward worden#eSV* casus$.

b) 7oepassingsvoor,aarden(e toep vd art 44E, U^, TBU,U^ en TUL,T^ .enn. is aan een dubbele voorwaardeonderworpen. #1ok moet er een aillissement worden vastgesteld binnen de 3

jaarV$ +n dan het criterium o er tot deze oprichtersaanspr kan wordenveroordeeld*

2$ ooreerst is aan te tonen dat het maatsch kapitaal #resp. eigen vermogenen ondergeschikte middelen, bij de 0'&&-$ bij oprichting kennelijk ontoereikend ,as voor de normale uitoef vd voorgenomen bedrijvigheidover ten minste 2 jaar. +r moet dus beoordeeld worden dat erondergekapitaliseerd was. D moet voorzien dat er voldoende middelen zijnvoor minstens 4 jaar. (e vraag o aan deze vw is voldaan, is uiteraard een

eitenkwestie, die dan ook ad soevereine beoordeling vd rechter tengronde is onderworpen.1m te bep o het oprichtingskapitaal ontoereikend was, wordt meestalberoep gedaan op het criterium vd normaal vooruitziende enplichtsbewuste oprichter. %eteen valt de gelijkenis op met de ih gemeenaansprakelijkheidrecht gehanteerde alg zorgvuldigheidsnorm. (eze laatstegeet evenwel aanleiding tot een volledige rechterlijke toetsing, terwijl incasu, gelet op het wettelijke vereiste ve kennelijk ontoereikend kapitaal,slechts een zgn marginale toetsing kan plaatsvinden. (e besproken bephoudt wat dat betret tav de eiser eigenlijk een verzwaring vdgemeenrechtelijke aansprakelijkheidsvw in.Het kennelijk ontoereikend karakter vh kapitaal is uiteraard te beoordelen

op het ogenblik vd oprichting. (e rechter zal daarbij niet enkel rekeninghouden met de gedane inbrengen, maar met de ganse fnanciële structuur

QE



vd venn en met het geheel vd haar ter beschikking gestelde o te stellenmiddelen. Hij zal kijken nr het geheel vd fnanciële middelen waarover devenn bij oprichting beschikte #ze beschikken over meer middelen dan enkelde inbreng, bv leningen v banken o aandeelhouders, subsidiesF$. In ditopzicht spreekt het nieuwe, weliswaar tot de 0'&&- beperkte, art. 44E.enn. dan ook v het eigen vermogen en de ondergeschikte middelen”die bij de oprichting kennelijk ontoereikend zijn. (e 0'&&- wordt slechtsmet 2 opgericht en zou een toereikend kapitaal moeten hebben om zekervoor 4 jaar de activiteiten te kunnen uitvoeren. (aarom houden ze ookrekening met andere middelen dan de inbreng #+ en ondergeschiktemiddelen$.

;lausule v lening v achterstelling* )ening die men toestaat maar die meer riscovol is daneen gewone lening, de ontlener aanvaard dat hij het geld geet en er moet pasterugbetaald worden nadat andere zijn terugbetaald.

1m te beoordelen o het kapitaal bij de oprichting kennelijk #on$toereikendwas voor de normale uitoeening vd voorgenomen bedrijvigheid over tenminste 4 j, zal de rechter ook moeten nagaan welke activiteiten de

oprichters op dat ogenblik werkelijk voor ogen hadden.Het is ongetwijeld geen gemakkelijke opgave om bovenstaande eitenachtera #meer bep na aillissement$ te gaan beoordelen, dus o ze bvvoldoende middelen hadden, zonder daarbij in post factum'redeneringente vervallen. 1m hieraan tegemoet te komen, en om de oprichters als hetware te verpl zich te bezinnen vooraleer te beginnen, werd ad oprichtersde verpl opgelegd om een fnancieel plan op te stellen, waarin zij hetmaatsch kapitaal verantwoorden #artt. 42U, 3E2 en TTB .enn.$ #moetvoorgelegd worden ad notaris$. Hierin moet bv staan welke devoorgenomen activiteiten zullen zijn en ook de verwachte inkomsten enuitgaven moet hieruit blijven. (it dmv een geprojecteerde jaarrekening.Hebben de oprichters de nodige zorg besteed ad opstelling vh fnancieel

plan, dan zal hen dat een belangr bewijsstuk opleveren ih verweer tegeneen evt tegen hen ingestelde aansprakelijkheidsvordering op grond vd art44E, U^, TBU,U^ en TUL,U^ .enn. -nderzijds zal het eit dat het fnancieelplan onvolledig is o zels ontbreekt op zichzel niet volstaan om tot dekennelijke ontoereikendheid vh kapitaal te beslissen* het fnancieel planwordt beschouwd als slechts PPn ' weliswaar zeer belangr' element in eengeheel van door de eitenrechter te beoordelen eiten en gegevens waaruithet #on$toereikend karakter van het maatsch kapitaal is a te leiden. Het iszowel een belangr document a dPcharge #als het plan slecht is opgesteld$en a charge #als men een stevig opgesteld plan heet mbv bv eenbedrijsrevisor < fnancieel eSpert$.!oals gezegd, geet het .enn, behalve voor de 0'&&-, geenaanwijzingen betreCende vorm en inhoud vh fnancieel plan. ?elet op devereiste dat het kapitaal toereikend moet zijn voor de uitoe vdvoorgenomen bedrijvigheid over ten minste twee jaar, wordt meestalaangenomen dat het fnancieel plan bestaat uit een begroting van kostenen opbrengsten, opgemaakt onder de vorm v minstens 4 geprojecteerde

jaarrekeningen. olledigheidshalve bevat het fnancieel plan best ookduidelijke aanwijzingen betreCende de aard en de omvang van devoorgenomen bedrijvigheid.

Het eerder besproken & 4M mei 4B2B dat in uitvoering 24 januari 4B2Bde 0'&&- heet ge"ntroduceerd, bepaalt de essentiële criteria waaraan het

fnancieel plan dient te beantwoorden #art. 42U, 4e

lid .enn.$. Hoewel het

EB



& beperkt is tot het fnancieel plan vd 0'&&-, kunnen daaruit ook lessenworden getrokken voor het fnancieel plan ih alg.

1prichters doen er, gelet op het belang vh fnancieel plan bij eenaansprakelijkheids'beoordeling, goed aan zich bij het opstellen vh plan dreen cijerberoeper te laten bijstaan. +nkel voor de 0'&&- geldt hiertoeeen wettelijke verpl #art. 42U, laatste lid .enn.$.Indien de rechter een deskundige aanstelt om advies uit te brengen overde kennelijke ontoereikendheid vh kapitaal #wat dus minstens eenbeoordeling vh fnancieel plan inhoudt$ zal hij erover moeten waken deopdracht v zoAn deskundige niet al te ruim te ormuleren.

4$ ervolgens is vereist dat het faillissement vd venn ,ordt uitgesprokenbinnen de drie jaar na haar oprichting. %et het Hv; uit dat wettelijke vereiste a te leiden dat de wetgeverbedoeld heet een aansprakelijkheidsvordering in te voeren die uitsluitend,egens het faillissement van de venn kan worden ingesteld. Dit die

vaststelling vloeit voort dat*#i$ alleen de curator, met uitsluiting vd individuele 06, de vordering eSart 44E, U^, TBU,U^ en TUL,T^ .enn. kan instellen8

#ii$ alleen de rb v koophandel bev is om van de besprokenaansprakelijkheidsvordering kennis te nemen8

#iii$ toep is te maken van de bijz beroepstermijn v art TLU, lid 2 Jaill. .#m.n.2U dagen$8

#iv$ enkel de oprichters van handelsvenn met beperkteaansprakelijkheid onder de besproken bijz aansprakelijkheidsregelkunnen worden aangesproken.

3$ an zodra bovenstaande vw vervuld zijn, is de aanspr vd oprichters

betrokken. In awijking vh gemeen aansprakelijkheidsrecht #art. 23Q4'23Q3 &..$ zal dus geen causaal verband meer te bewijzen zijn tssn deonderkapitalisatie bij de oprichting en het aillissement. (it houdt eenaanzienlijke vereenvoudiging vd bewijslast voor de curator in.

c) echterlijke matigingsbevoegdheidanneer de rechter oordeelt dat er een ontoereikend kapitaal was, kunnen deoprichters worden aangesproken voor het gehele passie, dus tot de verb vdvenn. %aar de rechter beschikt over een discretionaire bev, eenmatigingsbevoegdheid. Hij kan dus ook voor minder aanspreken*(e besproken aansprakelijkheidsbepaling wijkt ook vh gemeen recht a, waar zij

het ad soevereine appreciatiebevoegdheid vd rb overlaat om de onderlinge verhte bep waarin de oprichters voor de verb vd ailliete venn moeten instaan#contributio* hoeveel moet elke vd vennoten id onderlinge verh bijdragen$. &ijgebrek aan wettelijke criteria wordt aangenomen dat de bevoegdheid vd rechterterzake discretionair is. (e rechter kan dit bv bepalen nr evenredigheid vdinbreng vd vennoten.+r is bovendien op te merken dat het bedrag waarvoor de oprichters aanspr zijnte stellen beperkt is tot #en dus niet meer kan bedragen dan$ de verbintenissenvd venn #i.e. het niet gedekte passie$, zodat ook om die reden, en itt het gemeenrecht, niet noodz een integrale schadeverg zal worden bekomen. (e rechter kanimmers de aanspr vd oprichters op een lager bedrag bep dan het tekort.-nderzijds zal die aanspr, ingeval er meerdere oprichters zijn, wel een hoodelijk

karakter vertonen.

E2



(e curator zal de oprichtersaanspr ad kaak stellen, niet de 0+V &ijbestuurdersaanspr kunnen wPl de 0+ het initiatie nemen. (e curator zal hetfnancieel plan opvragen en beoordelen.

d) Jemeenrechtelijke aansprakelijkheid(e vraag o de oprichters ook op grond vd art 23Q4'Q3 &.. voor de schadelijkegevolgen van de onderkapitalisatie kunnen worden aangesproken wordt inrechtsleer en rp niet eenstemmig beantwoord.(e vraag is niet louter academisch. Hoewel de vordering die gegrond wordt op deart 44E, U^, TBU,U^ en TUL,T^ .enn. onmiskenbaar een aantal voordelenoplevert, heet zij in vgl met de gemeenr aansprakelijkheidsvordering toch ookbepaalde beperkingen, zo*

#i$ wordt enkel een kennelijke onderkapitalisatie gesanctioneerd#ii$ is geen sanctie mogelijk indien het aillissement meer dan drie jaar na

de oprichting plaatsvindt8#iii$ is er niet noodz een vergoeding vd integrale schade gelet op de

rechterlijke matigingsbev en op de beperking vh bedrag vd

veroordeling tot #maSimum$ de verbintenissen vd venn.

olgens &@ttebier sluit de bijz aansprakelijkheidsvordering v art 3U, L ° enn. .#huidige art 44E, U^, TBU,U^ en TUL,U^ .enn.$ een vordering op grond vd art23Q4'Q3 &.. uit. an &ru@stegem verdedigt dan weer de stelling dat degemeenrechtelijke aansprakelijkheidsvordering enkel mogelijk is wanneer devordering niet op grond vd art 44E, U^, TBU,U^ en TUL,T^ .enn. kan wordeningesteld. +en meerderheid v auteurs neemt echter terecht aan dat de enevordering de andere niet uitsluit .Dit het eit dat sinds het invoeren vd art 44E, U^, TBU,U^ en TUL,T^ .enn. maarzeer weinig vorderingen op grond van artikel 23Q4'Q3 &.. werden ingeleid, magwellicht worden ageleid dat bovenstaande beperkingen niet opwegen tegen devoordelen van een vordering op grond van eerstgenoemde artikelen.(e oprichters van een /, ;omm.-, &&- en ;&- met een burgerlijk karakter zullen in geval van onderkapitalisering overigens alleen op grond vh gemeenrecht aanspr kunnen worden gesteld.

E4



H HE4 #E)4CC? V+N DE -N++=LOE VENNOO4);H+>-e8::

1. Over,icht van de diverse %estuursorganen in de NV #V#+ en ;V#+

"estuursorganen van de KV' de raad van bestuur' het dagelijks bestuur #acultatie$' het directiecomitP #acultatie$

"estuursorga(a)n(en) van de "V"9* de #al dan niet statutaire$ zaakvoerder#s$

+verzicht van de diverse bestuursorganen van de 5V ' PPn o meer, al o niet gezamenlijk o in college handelende

bestuurders' dagelijks bestuur.

". ;orporate Governance

(e regels inzake bestuur vindt men niet alleen terug ih .enn*

".1. ;orgoB;odes(e laatste jaren staat het bestuur van venn onder toenemende invloed vanaanbevelingen inzake corporate governance, die als nieuwe, vnl materiëlebron v vennootschapsrecht gelden. 1p +uropees vlak werd dr de 6ichtlijn 2T juni4BBL evenwel aan genoteerde venn met statutaire zetel in de +D o.m. de verplopgelegd om in hun jaarverslag een zgn. corporate governance verklaring op tenemen. (e richtlijn werd op L april 4B2B ge"mplementeerd id &elgischerechtsorde. (e aanbevelingen van deugdelijk bestuur werden in &elgië verenigd

in twee codes.

4.2.2. &elgische corporate governance code 4BBE(e “&elgische ;orporate ?overnance ;ode”, tot voor kort beter bekend als Code-ippens is het resultaat vd werkzaamheden ve commissie die op gezamenlijkinitiatie vd ;&J- #thans J0%-$, het erbond van &elgische 1ndernemingen en+uroneSt &Sl werd opgericht in 4BBT #semi'privaat dus, enkel ;&J- is publiek$. (e;ode werd ah publiek voorgesteld op E december 4BBT en is v kracht sinds 2

januari 4BBU. 1p 24 maart 4BBE werd een nieuwe editie gepubliceerd, ensindsdien ook wel de 5ode 'aems genaamd, naar haar nieuwe oorzitter, pro.Herman (aems.

(e ;ode is van toep op venn naar &elgisch recht waarvan de eCecten wordenverhandeld op een &elgische o buitenlandse gereglementeerde markt. !e geldtkortweg voor de "elgische genoteerde venn. (e ;ode maakt toep vh pas toe of leg uit (compl@ or eplain) s@steem een principe aanbevolen door de 1+01,erkend in voornoemde +uropese richtlijn 4BBL=TL=+? en overgenomen in art EL,R4, 4^ .enn. middels de L april 4B2B. (e geviseerde venn worden m.a.w.geacht de aanbevelingen vd ;ode na te leven, tenzij ze adoende argumentenaandragen om ervan a te wijken.

' ;ompl@ o eSplain'regel* ze vaardigen een reeks aanbevelingen uit ende genoteerde venn dienen deze na te leven dan wel uit te leggenwaarom men ze niet naleet. (e markt zal beoordelen en desnoods

sanctioneren.

E3



(e ;ode is opgebouwd rond E zeer ruim geormuleerde principes. (e principesworden zel verder uitgewerkt in talrijke bepalingen, die de dus de eigenlijkeaanbevelingen uitmaken en waarop het pas toe o leg uit s@steem v toep isV (einterpretatie en toep van deze bep worden tenslotte geaciliteerd dmv richtlijnen.#bv principe “de venn legt een intern reglement vast”$.%oo op transparantie legt de ;ode een reeks openbaarmakingsverpl op. Inz.moet de ad ;ode onderworpen venn 4 documenten opstellen en openbaarmaken. +nerzijds een 5orporate Jovernance 5harter , te publiceren op de websitevd venn #uitleggen ah publiek dat ze de bep naleven o uitleggen waarom ze zeniet naleven$, en anderzijds een verklaring inzake deugdelijk bestuur die deeluitmaakt vh jaarverslag.

-angezien de corporate governance'regels niet het resultaat waren ve wetgintitiatie maar tot stand kwamen uit privaat initiatie, konden met recht en redenvragen worden gesteld bij de adwingbaar'heid vd ;ode. enn zijn niet verpl zena te leven #compl@ or eSplain$. Dit onderzoek blijkt nochtans dat de regels vdcorporate governance code in de praktijk dr de overgrote meerderheid vd

genoteerde venn worden nageleed. oor het toezicht op de naleving vd ;odewordt gerekend op een gecombineerd s@steem van controle dat rust bij de 6v&,de aandeelhouders #en dus de markt$ en de J0%-./aarmate de aanbevelingen ih positieve recht doorsijpelen door o.m. wettelijke,statutaire en contractuele verankering o middels de alg zorgvuldigheidsnorm kaner ook een rechterlijke controle plaatsvinden.

oornoemde L april 4B2B brengt ter zake enkele belangr nieuwigheden metzich mee. !o breidt de wet o.m. art EL .enn., dat een opsomming geet vdversch ih jaarverslag op te nemen gegevens, uit. (e genoteerde venn wordt de$ettelijke verpl opgelegd een verklaring inzake deugdelijk bestuur op te nemenin het jaarverslag8 het zgn. remuneratieverslag maakt daarvan een specifek

onderdeel uit. erder dient de verklaring ook een specifeke verwijzing naar eennog nader dr de oning te bep toep code voor deugdelijk bestuur te bevatten. (eoning heet bij & van L juni 4B2B de corporate governance code 4BBEaangeduid als referentiecode. oor zover de code niet integraal wordt toegepast,zal in het jaarverslag ook moeten worden aangeduid welke delen niet wordentoegepast, met opgave vd onderbouwde redenen hiervoor. (e “pas toe o leguit”'regel krijgt daarmee wettelijke verankering voor de genoteerde venn.(aarenboven kan men v bep principes uit de ;ode (aems niet meer awijken #bvwat de verpl openbaarmaking vd remuneratie vd ;+1 betret$.

4.2.4. (e ;ode &u@sse #< volledig sot'law$

(e Code Busse #gepubliceerd op 42 september 4BBU$ is tot stand gekomen opinitiatie vh Dnizo en de D;% die een commissie in het leven hebben geroepeno.l.v. baron 7aul &u@sse #private commissie$. (e opdracht vd commissie was vrijuniek, nl. het uitwerken v specifeke aanbevelingen van corporate governancevoor alle "elgische niet&genoteerde venn. (us regels v deugdelijk bestuur werdenhierdoor opgesteld voor alle niet'genoteerde venn.

(e ;ode werd geactualiseerd en sinds juni 4BBE is de ;ode &u@sse II beschikbaar.(e ;ode heet een meer vrijblijvend karakter en is een t@pisch product vzelregulering. Itt de ;orporate ?overnance ;ode 4BBE bevat ze louteraanbevelingen die niet het voorwerp uitmaken van de “pas toe o leg uit”'regel8de code verduidelijkt specifek dat het gaat om vrij$illig toe te passen

aanbevelingen. Het heet niet zoals de ;ode lippens het statuut v reerentiecodegekregen. (e ;ode onderscheidt T asen id groei vd onderneming8 de corgo

ET



regels evolueren mee met die ases. (e aanbevelingen zijn nochtans niet loutergesteund op die ases. !o wordt ook bijz aandacht besteed ah management, deaandeelhouders, interne en eSterne controle, en risicobeheer. /aastaanbevelingen voor alle niet'genoteerde venn bevat de ;ode &u@sse ookspecifeke aanbevelingen voor amiliale ondernemingenV

&. )amenstelling van de raad van %estuur en statuut van de leden

&.1. De %enoeming van de leden van de raad van %estuur

3.2.2. ie benoemt de bestuurders5Het .enn geet een klaar, duidelijk en principieel antwoord op de vraag wie debestuurders benoemt* krachtens art U2Q R 4 .enn. worden de bestuurders doorde - van aandeelhouders benoemdV (e - heet enkel bev die de wet haartoekent. (e bestuurders worden benoemd adhv een meerderheidsbeslissing.(e rechtsleer is het erover eens dat het in casu om een eSclusieve bev vd -gaat, welke dus op straCe v nietigverklaring wegens zgn.

bevoegdheidsoverschrijding niet kan worden gedelegeerd.

(e genoemde bep voorzien nochtans meteen in een mogelijke uitz op deprincipiële benoemingsbev vd -* de bestuurders kunnen immers voor de eerstemaal benoemd worden bij de oprichtingsakte. ;oncreet betekent dit dat dat ihlaatste deel vd oprichtingsakte de oprichtersvergadering de bestuurdersbenoemt. (us de benoeming gebeurt dan ih derde luik vd oprichtingsakte, onderde slotbepalingen. (ergelijke benoemingswijze heet het voordeel dat zij debijeenkomst ve - na de oprichting overbodig maakt, waardoor ook evt perikelenbetreCende de geldigheid v volmachten worden vermeden.%erk op dat het daarentegen weinig zin heet de bestuurders ve / in het luik vdoprichtingsakte dat de statuten bevat te benoemen. Itt wat bv. geldt in de &&-,kan ad “statutaire bestuurders” ve / immers geen bijz statuut bestaande ie#betrekkelijke$ onherroepbaarheid, wordt toegekend. Het minstens dwingendekarakter vd ad nutum azetbaarheid v bestuurders ve / verzet zich er immerstegen. &estuurders moeten id / op elk moment door een - worden agezet,zonder azeg'vergoeding o termijn en zonder motivering #dit laatste is temotiveren* men mag geen rechts'misbruik plegen o buitencontractuele outenmaken$. Het verbod om id statuten te benoemen is dus niet verenigbaar met dead nutum azetbaarheid omdat om de statuten te wijzigen men een buiten'gewone - nodig heet met een meerderheidsKuorum, dit is te streng voor de adnutum azet'baarheid. Het zou de bestuurder toch niet beschermen. #_`id &&-is de ad nutum azetbaarheid suppletie. Hier kan men dus wel een statutaire

bestuurder benoemen. (eze is dan benoemd voor de duur vd venn, en kan enkelom gewichtige reden ontslaan worden. (e rechter moet dan tussen'komen$.

In art U2E .enn #coNptatierecht$ is nog voorzien in een tweede uitz op deprincipiële bev vd - om de bestuurders te benoemen. rachtens die bep hebbende #overblijvende$ bestuurders het recht om voorlopig te voorzien id vacature dieis ontstaan ingevolge het openvallen ve plaats v bestuurder #bv wegensoverlijden, vervroegd ontslagF$. !e mogen deze vacature invullen, ze mogen denieuwe bestuurder benoemen #de bestuurder kan wel slechts in unctie blijven totde eerst volgende -$.(it co<ptatierecht laat toe te vermijden dat de 6v& geparal@seerd zou zijn inawachting ve beslissing vd - om een bestuurdersmandaat dat onverwacht is

opengevallen #bv. ingevolge overlijden, ziekte, vervroegd ontslag$ opnieuw in tevullen. (e wet laat er geen twijel over bestaan dat de -nochtans het laatste

EU



woord behoudt, nu Lzij in haar eerstvolgende bijeenkomst de de-nitievebenoeming zal doenL. (e jaarvergadering zal deze benoeming bevestigen o verwerpen. (e benoeming door de overblijvende bestuurders is dus slechtstijdelijk.(e tekst van genoemde art maakt ook duidelijk dat het coNptatierecht in beg eenrecht en geen verpl is. (e overblijvende bestuurders zijn dus in beg niet verplom in de vacature te voorzien. e verpl tot coNptatie zal slechts sprake zijnwanneer de 6v& ingevolge de vacature niet langer ah wettelijk o statutair aantalleden voldoet. >en onrechte wordt het coNptatierecht door sommige auteursnochtans beperkt tot de gevallen waarin de opvulling vd vacature vereist is omhet wettelijk o statutair aantal bestuurders te herstellen. (e wettekst laat zoAnrestrictieve interpretatie, die ertoe leidt dat het eigenlijke coNptatierechtgrotendeels wordt uitgehold, immers niet toe. +Pn en ander betekent niet dat debestuurders vh coNptatierecht gebruik #misbruik$ zouden kunnen maken om ineen niet eerder door de - ingevuld, dan wel een verstrekenbestuurdersmandaat te voorzien. (e wettelijke vereiste dat eenbestuurdersmandaat moet zijn opengevallen, is dan immers niet vervuld. (us

het moet wel gaan over een openvallen ve mandaat, niet als het mandaat na eenbep tijd ten einde loopt. Het mandaat moet nog lopenVHet coNptatierecht heet slechts een tijdelijk karakter . ermits het een uitz is opde eSclusieve benoemingsbev vd -, zal het coNptatierecht vervallen bij deeerstkomende #gewone, buitengewone o bijzondere$ -.Het coNptatierecht heet bovendien slechts een suppletief karakter * de wettekstgeet immers duidelijk aan dat het statutair kan worden uitgesloten. -nderestatutaire regelingen kunnen het recht enkel modaliseren, maar niet uitbreiden.%en kan enkel verstrengen, maar niet de regel versoepelen.Het coNptatierecht zal uiteraard geen toep vinden indien de - inplaatsvervangende leden vd 6v& heet voorzien.

(e beslissing tot coNptatie wordt, behoudens andersluidende statutaire bepaling,genomen door de meerderheid vd overblijvende bestuurders. +r bestaat geeneensgezindheid id rechtsleer over de vraag o in het geval dat meerdereopengevallen mandaten door coNptatie zijn in te vullen, zulks in eengezamenlijke beslissing dan wel in opeenvolgende beslissingen dient tegebeuren. (e wettekst steunt nochtans de opvatting dat over elke coNptatieazonderlijk is te beslissen.(e gecoNpteerde bestuurder geniet in beg hetzelde statuut als de dr de -benoemde bestuurders, met dien verstande evenwel dat zijn mandaat dient teworden bevestigd dr de eerstvolgende -. &ij gebrek aan enige preciseringbetreCende de duur v zijn mandaat ter gelegenheid van die bevestiging, doet de

gecoNpteerde bestuurder Lde tijd uit v degene die hij vervangtL #art. U2E, 4

e

lid.enn.$.

olledigheidshalve is benevens bovenstaande door het etboek voorziene uitzop de eSclusieve bev vd - om bestuurders te benoemen, nog melding te makenvan volgende jurisprudentiële uitz. Hoven, rechtbanken en oorzitters zetelend inkort geding hebben zich immers in toenemende mate bereid getoond om in,weliswaar nog steeds uitz omstandigheden die vaak verbonden worden met eenkennelijke #dreigende$ aantasting vh vennbelang, een voorlopig bewindvoerder,een bestuurder ad hoc o een ander gerechtelijk mandataris te benoemennaast, o onder omstandigheden zels idpv de oik de gewonevennootschapsrechtelijke regels benoemde bestuurders. Het betret een id

praktijk reKuent aangewend actiemiddel in geval v conZicten in venn. 1p temerken is tenslotte dat de et ;ontinu"teit 1ndernemingen en de

EL



Jaillissementswet in bijzondere regels voorzien voor de aanstelling vangerechtelijke mandatarissen in venn. #< rechterlijke tussenkomst$.

3.2.4. elke regels dient de -.. in acht te nemen bij benoeming5(e wet mag dan al in krachtige bewoordingen bep dat de bestuurders in principedr de - worden benoemd, over de wijze waarop die benoeming gebeurt #Kuora vaanwezigheid o meerderheid, kandidaatstelling, wijze v stemmen...$, beperkt zijer zich toe te verwijzen naar de statuten en, bij gebrek aan statutaire regeling,naar de gewone regels van beraadslagende en beslissende lichamen. +r is dusgrote vrijheid om te voorzien in regels. %en kan id statuten deze vrijheid inperken door bep benoemingsvereiste in te schrijven id statuten #bv men moetbep diploma, ervaring hebbenF$.In detail uitgewerkte statutaire regelingen vd wijze waarop de - de leden vd 6v&benoemt, worden niet zelden door partijen achterwege gelaten.

(e benoeming wordt in die gevallen beheerst door de volgende regels*• de benoeming dient te worden aangekondigd op de agenda, welke op zijn

beurt is te vermelden in de oproeping #art. U33 .enn.$8• tenzij het gaat om een statutaire benoeming #art. UUQ, 4e lid .enn.$ o

een benoeming in een venn die een publiek beroep doet o heet gedaanop het spaarwezen #art U33, R2 laatste lid .enn.$, is de identiteit vd tebenoemen kandidaat niet in de agenda te vermelden8

• de benoeming geschiedt per te begeven plaats bij gewone meerderheidder uitgebrachte stemmen, zonder rekening te houden met de nietigestemmen en de onthoudingen, tenzij in geval ve statutaire benoeming #inbeg enkel id &&-$8

• vermits de benoeming noodzakelijkerwijs een aangelegenheid betretm.b.t. personen, dient zij bij geheime stemming te gebeuren8

•enkel in het #voor de / zeer uitz, want zinloze$ geval van een statutairebenoeming, dient de benoeming in een authentieke akte te gebeuren.

Dit wat vooragaat blijkt dat, bij gebrek aan statutaire regeling o andereconventionele aspraken tussen de aandeelhouders, de samenstelling vd 6v&uitsluitend dr de meerderheidsaandeelhouders wordt bep. (e meerderheidbeslist dus. Het betret een vd regels die bepalend zijn voor de &elgischecorporate governance structuur, welke, zoals bekend, o.m. gekenmerkt wordtdoor venn die, zels indien genoteerd, in vaste handen zijn van een o meercontroleaandeelhouders, wat meteen het gevaar doet rijzen dat hetvennootschapsbestuur zich te zeer zou laten leiden door de belangen v dielaatsten, ten koste vd minderheidsaandeelhouders, en ruimer, hetvennootschapsbelang.

Het is o.m. om dit gevaar in te dijken o althans te beperken datminderheidsaandeelhouders vaak via statutaire clausules o andereconventionele aspraken een inspraakrecht bij de benoeming van bestuurdersbedingen.%et >illeman zijn volgende t@pes van clausules, die voorzien in een min o meerverregaand inspraakrecht vd minderheid te onderscheiden*

;lausules m.%.t. de kandidaatstelling0' de verpl vooragaande kandidaatstelling* dergelijke clausules, die

kandidaatbestuurders verpl zich een bep tijd voor de - schritelijk

kenbaar te maken bij de 6v&, strekken er vnl. toeverrassingskandidaten en 'stemmingen te vermijden. %en stelt dusvooragaand zijn kandidatuur.

EM



' Vbindende voordrachtregelingen* clausules van %indende voordrachtleggen het aantal mandaten statutair of conventioneel#aandeelhouders1$ vast en bep vervolgens dat de - voor iedervacant ambt alleen bestuurders kan benoemen onder de kandidatenvoorgedragen door #een$ welbep #categorie v$ aandeelhouders. (e -kan dus alleen benoemen uit een lijst v voorgedragenminderheidsaandeelhouders #lijst < meerdere kandidaten$. (ekandidaat'stelling wordt dus beperkt. (e - is verpl te benoemen uitdeze lijst #die de minderheids'aandeelhouders heet opgesteld o er zel in voorkomt$. >eneinde de minderheid ook een eCectie medebeslissingsrecht te verzekeren worden zij vaak gekoppeld aanclausules die voor zgn. sleutelbeslissingen o op alg wijze voorzien inversterkte aanwezigheids' en=o meerderheidsKuor binnen de 6v&, o nog aan zgn betitelde meerhandtekeningsclausules8 de clausule bevatook best een regeling in geval v vacature en overdracht van aandelen,alsmede regels van besluitvorming #bv. unanimiteit, gewone o bijzmeerderheid$ binnen elke categorie8

o bv* er wordt een venn opgericht. 2 ismeerderheidsaandeelhouder #U2W vd stemmen$. -ls ze nietovereenkomen over het samenstellen vh bestuur maken zegebruik ve bindende voordrachtregeling. e zetten dit best idstatuten #want dan is venn meteen gebonden, want ze isgebonden dr de statuten$.

o !ie art ULB #zie verder$. &indend voordrachtrecht dat gewijzigd o ageschat wordt, moet via een verstrengde procedure van artULB gebeuren.

' bindende voordracht dr een derde* vooral 0+, bvinvesteringsmaatschappijen o obligatiehouders, bedingen soms dat zij#vaak vooragaand ae latere evt intrede ih kapitaal ingevolge deconversie v converteerbare obligaties o de uitoeening vwarrantrechten$ kandidaat'bestuurders zouden kunnen voordragenmoo benoeming. %aar de - beslist nog steeds, de benoeming gebeurtniet rr door de derdeV

' clausules die de - opleggen de kandidaat'bestuurders te benoemenonder hen die aan welbep vw #v bekwaamheid, inzet, nationaliteit,hoedanigheid, onah,...$ voldoen.

(eze clausules worden vaak gecombineerd met*;lausules m.%.t. de stemming0

' aanwezigheids' en=o versterkte meerderheidsKuora voor de benoeming

v bestuurders kunnen worden opgelegd #dus niet bij gewonemeerderheid$. +r is bv minstens een meerderheid van QUW nodig ombestuurders te benoemen. +n als een bep persoon 4BW bezit, heetdeze een veto.

' er kan worden voorzien in meerdere stemrondes, indien er bij eeneerste stemming geen kandidaat is die de absolute meerderheidbehaalt8 omgekeerd zou kunnen worden voorzien dat er slechts eenstemronde zal zijn per te begeven plaats, waarbij de kandidaat met demeeste stemmen #relatieve meerderheid$ wordt verkozen8

' hoewel dat eerder zelden gebeurt in de &elgischevennootschapspraktijk, kan ook worden voorzien in een regeling waarbijde te begeven mandaten tegelijkertijd in PPn enkele stemming dienen

te worden ingevuld #zgn. cumulatie/ stemrecht$.

EQ



(e rechtsgeldigheid van bovenstaande, doorgaans statutaire, clausules wordt nualg aanvaard. ermits zij een beperking inhouden op de eSclusieve bev vd - ombestuurders te benoemen, wordt nochtans vereist dat deze clausules ad - eeneCectie keuzerecht moeten laten. ;lausules die de - zouden opleggen om eenwelbep #niet meerdere$ kandidaat te benoemen, o nog, die de benoeming aewelbepaalde #categorie v$ aandeelhouder#s$ zouden voorbehouden, zijn dusnietig. (it onaantastbare keuzerecht wordt, wat de veel voorkomende clausulesvan bindende voordracht betret, wellicht het best gerespecteerd indien wordtvereist dat de benoeming per te begeven mandaat dient te gebeuren uitvoorgedragen dubbeltallen #dit zijn lijsten van telkens minstens twee kandidatenper te begeven mandaat$.0tatutaire clausules hebben ongetwijeld het nadeel dat ze minder soepel zijndan clausules die in aandeelhouders1 zijn opgenomen. (at is zeker het gevalvoor de clausule van bindende voordracht, die immers vaak aanleiding geet totde creatie v soorten aandelen, zodat de wijziging #o aschaYng$ vd daaraanverbonden #voordracht$rechten slechts kan gebeuren met toep vd #verzwaarde$procedure van art ULB .enn.

;lausules die worden opgenomen in aandeelhouders1, hebben evenwel hetnadeel dat zij enkel tssn partijen gelden. &ovendien maken dergelijke clausuleseen stemafspraak uit, zodat zij op straCe v nietigheid o.m. zullen dienen beperktte zijn in de tijd en steeds verantwoord moeten zijn op grond vh belang vd venn#art. UU2, R 2 .enn.$. (e clausules, die bovendien reeds te lijden hebben ondereen verminderde derdenwerking, verwerven daardoor een precair karakter.

0oms gaan minderheidsaandeelhouders niet in het bestuur, maar geven zebeslissingsmacht aan de -. “(e voorag goedkeuring vd - is nodig”* bv vooroprichting directiecomitP,F (it is een t@pisch voorbeeld ve statutaire beperkingvan de bev vh bestuur. (e prokuraleer zegt dat dat soort beperkingen niettegenwerpelijk zijn aan derde te goeder trouw #als ze bekendgemaakt worden,

wat het geval is wanneer dit statutaire bep wordt$. (e bestuurders kunnen dusworden aangesproken op grond v art U4Q .enn. %aar de venn zal in principegebonden zijn, tenzij ze kan aantonen dat de derde te kwader trouw was.

3.2.3. -antal bestuurders-6t U2Q R2, 2e lid .enn. legt het minimum aantal leden vd 6v& in beg vast opdrie bestuurders.1p vw dat deze minimumgrens wordt gerespecteerd, is het aantal bestuurdersvoor het overige vrij te regelen in de statuten o ie aandeelhouders1 #vastaantal, hoger minimum en=o maSimum$.

(e zgn. 6eparatiewet van 23 april 2EEU heet evenwel in de mogelijkheid #geenverpl$ voorzien om het genoemde minimumaantal tot 4 te herleiden. (at kanm.n. wanneer de venn is opgericht dr twee personen, o, wanneer op een - isvastgesteld dat de venn niet meer dan 4 aandeelhouders heet.ordt in die gevallen geopteerd voor een tweehoodige 6v&, dan kan dietoestand slechts behouden blijven tot de dag vd gewone - die volgt op devaststelling, door alle middelen, dat er meer dan twee aandeelhouders zijn. >oener nog venn met aandelen aan toonder waren, was dit bewijs onderomstandigheden moeilijk te leveren. (e evt omstandigheid dat detweehoodigheid ten onrechte zou worden bestendigd na de id wet genoemdegewone -, doet het risico ontstaan dat de besluiten vd 6v& nietig zoudenworden verklaard, vermits zij in die h@pothese zullen zijn genomen door een

bestuursorgaan dat in strijd met de wet #en de statuten$ is samengesteld.

EE



(e ratio legis van de besproken bepalingen ligt voor de hand* de wetg wilvermijden dat een venn die slechts twee aandeelhouders kent, die beide ahbestuur deelnemen, verpl wordt om een beroep te doen op een derde, vaakpapieren bestuurder, welke over geen werkelijke macht in de venn beschikt, dochwel met de verantwoordelijkheden vh bestuurderschap wordt beladen. eerzijdevd regeling is uiteraard het verhoogd gevaar op patstellingen, zeker id venn waarbeide aandeelhouders bovendien over een zelde participatie #UB=UB$ beschikken.Indien de statuten zouden voorzien in een bepaling die ad voorzitter vd 6v& eenbeslissende stem #casting vote$ toekent, dan zal die bep v rechtswege ophoudengevolg te hebben tot de 6aad opnieuw uit drie bestuurders bestaat #art U2Q R2,derde lid . enn$.

In de &&- volstaat de benoeming van PPn zaakvoerder. Hetzelde geldt voor de;.

3.2.T. ie kan #geen$ bestuurder zijn5

a) 9lgemeen+r zal tevergees gezocht worden ih .enn naar hoedanigheids',bekwaamheids', leetijds', taal' o andere vw waaraan #kandidaat$bestuurderszouden moeten voldoen.7rincipieel uitgangspunt bij het beantwoorden vd vraag wie #geen$ bestuurderkan zijn, is derhalve de contractuele vrijheid. 1nder voorbehoud van eerbiedigingvan de hierna besproken beperkingen die uit andere wetten en regels dan hetetboek voortvloeien, wordt die vrijheid slechts door eenvennootschapswettelijke regel begrensd, m.n. door de regel dat de uitvoerders vjvenncontract #in casu de - die tot de benoeming overgaat en deaandeelhouders die er in dat kader hun stemrecht uitoeenen$ hetvennootschapsbelang dienen te behartigen.

(e miskenning v deze regel #bv. als gevolg van het eit dat maniest onbekwamebestuurders zouden worden benoemd$ zal onder omstandigheden met eennietigverklaring op grond v art LT, 3^ .enn. #misbruik van bevoegdheid$kunnen worden gesanctioneerd.

>oep makend van de contractuele vrijheid kunnen statuten o aandeelhoudersovereenkomsten bv de volgende benoemingsvw opleggen vooralle o een deel van de bestuurders*

• enkel aandeelhouders kunnen bestuurder zijn8

• vereiste van een bepaalde ervaring8

• bezit van een bepaald diploma8

• vereiste dat de bestuurder een natuurlijk persoon is8• een #minimum o maSimum$leetijdsvereiste8

• eisen rond genderdiversiteit #zie bv. ook bepaling 4.2 &elgische ;orporate?overnance ;ode$

• bezit van een welbepaalde nationaliteit o verblijplaats8

• het voldoen aan welbepaalde criteria die de onahankelijkheid waarborgen8

• het vervullen ve maSimum aantal bestuursmandaten #zie bv bepaling T.U&elgische ;orporate ?overnance ;ode* maSimum U bestuursmandaten ingenoteerde venn$

• het niet eerder betrokken zijn geweest in aillissementen, vereCeningen o gelijkaardige operaties met sociale zekerheidsschulden tot gevolg #vgl. art.

U3B, R4 .enn.$• F

2BB



1ok het van tijd tot tijd gewijzigde .&. 4T oktober 2E3T betreCende hetrechterlijk verbod aan bep veroordeelden en geailleerden om bepaalde ambten,beroepen o werkzaamheden uit te oeenen, beperkt de vrijheid van de -.. ombestuurders te benoemen #pro memorie$.

1ok kunnen bep deontologische codes zich verzetten tegen het opnemen vaneen bestuursmandaat.

b) 'e bestuurder&rechtspersoonHet &elgische vennrecht liet reeds lang toe dat in /:s rechtspersonen wordenbenoemd tot bestuurders, dit omwille van fscale redenen en te ontsnappen adbestuurdersaanspr. -ls de besturende rechtspersoon echter een venn betro metbeperkte aanspr, leidde dit tot een aanzienlijke uitholling vd aanspr vanbestuurders. ermits de bestuurder'rechtspersoon zich bij de uitoe van zijn

mandaat vaak awisselend door andere personen liet vertegenwoordigen, werdde continuEteit vh bestuur bovendien onder druk geplaatst. (e invoering door 4aug 4BB4 ve verpl in hoode vd rechtspersoon die een bestuursmandaat uitoeentom een vast vertegenwoordiger aan te duiden moet aan die bekommernissentegemoet komen. Het introduceerde de fguur vd vaste vertegenwoordiger om tevermijden dat de bestuurdersaanspr werd uitgehold en continu"teit vh bestuur tevrijwaren.

olgens het op alle venn met 67 toep art L2, R4 .enn. dient de rechtspersoondie aangewezen wordt als bestuurder, zaakvoerder o lid vh (irectiecomitP onderzijn vennoten, zaakvoerders, bestuurders o werknemers een vastevertegen$oordiger te benoemen die belast wordt met de uitvoering vh

mandaat in naam en voor rekening van de rechtspersoon. (it is een verplichting#deze verpl geldt niet voor de 0'&&-, de +0 en ++0 gezien zij enkel natuurlijkepersonen als bestuurders kunnen hebbenVV$.(e rechtspersoon'bestuurder benoemt de vaste vertegenwoordiger en de vennzel benoemt de bestuurders.

Het s@steem komt neer op een beperkte vorm v wettelijke doorbraak v aanspr*voor de verb die hun oorzaak vinden id aansprakelijkheidsstelling die verbandhoudt met de uitoe vh bestuursmandaat zal de vaste vertegenwoordigerburgerrechtelijk aanspr en strar verantwoordelijk zijn in dezelde mate also hijzel de opdracht in eigen naam en voor eigen rekening zou uitoeenen #dus

dezelde aanspr als de rechtspersoon die hij vertegenwoordigt$, onverminderd dehoodelijke aanspr vd rechtspersoon die hij vertegenwoordigt. -ldus wordt eendam opgetrokken tegen de praktijk waarbij o.m. met het oogmerk om aanbestuurdersaanspr te ontsnappen kleine, doorgaans #zeer$ beperktgekapitaliseerde managementvenn tot bestuurder worden benoemd.

Het is alleen die vaste vertegenwoordiger die de &&- nog zal kunnenvertegenwoordigen #&&- is door - benoemd als “bestuurder”$. (e vastevertegenwoordiger vertegenwoordigt de &&- id 6c&. -ls de vastevertegenwoordiger verhindert is en niet nr de 6v& kan komen, kan er geenzaakvoerder idp treden. -ls &&- als aandeelhouder verschijnt, kan zevertegenwoordigd worden door een )H o zaakvoerder. -ls aandeelhouder is de

vaste vertegenwoordiger niet bevoegd te vertegenwoordigen, enkel alsbestuurderV #eS$.

2B2



%eteen valt een hiaat op in de wetg* de verpl bestaat immers niet wanneer eenrechtspersoon wordt belast met het dagelijks bestuur. 1ok al werd tijdens de parlvoorbereiding betoogd dat de notie dagelijks bestuur vrij restrictie wordtge"nterpreteerd en zich niet uitstrekt tot beslissingen waarbij undamentelebeleidskeuzes worden gemaakt, zijn de meeste auteurs toch dr dezeverantwoording niet overtuigd. !owel de uniormiteit en transparantie, als degelijkheid tssn de natuurlijke persoon, optredend voor debestuurderrechtspersoon en de natuurlijke persoon, optredend voor derechtspersoon'agevaardigde tot het dagelijks bestuur zijn totaal zoek. +r dientdaarom te worden gepleit om id statuten vd rechtspersoon die met het dagelijksbestuur wordt belast, te bep dat de rechtspersoon PPn natuurlijke persoon moetaanduiden die met de uitoe vd unctie wordt belast #al is de rechtsgeldigheid, bijgebrek aan wettelijke grondslag, niet helemaal zeker$.

(e plicht om een vaste vertegenwoordiger te benoemen, dringt zich op aan derechtspersoon die in het bestuursmandaat is benoemd. (e bestuurde venn staat

hier in beg buiten. Haar - #o in het geval ve (irectiecomitP, de 6v&$ benoemtde bestuurders'rechtspersonen weliswaar discretionair #onder voorbehoud vdtoep van evt bindende voordrachtregels$, maar de identiteit vd vastevertegenwoordiger moet voor de bestuurde venn niet bekend zijn. an zij zichniet vinden in de identiteit vd vaste vertegenwoordiger, dan kan zij enkel hetbestuursmandaat vd rechtspersoon herroepen. /iets lijkt er zich nochtans tegente verzetten dat de statuten vd bestuurde venn de kandidaat'bestuurders die eenrechtspersoon zijn, zouden opleggen om de identiteit vd vaste vertegenwoordigervooragaand aan hun benoeming kenbaar te maken. &ij gebrek aan statutaireregeling is het verdedigbaar dat ook de - die tot benoeming vd bestuurder'rechtspersoon overgaat zulke benoeming ah stelt vd goedkeuring door de - vdkandidaat'vaste vertegenwoordiger #en zijn evt opvolger$. (ie goedkeuring kan

bv als een opschortende vw voor de benoeming vd bestuurder'rechtspersoonworden geormuleerd.

(e wet preciseert niet welk orgaan vd rechtspersoon die in het bestuursmandaatis benoemd, bevoegd is om de vaste vertegenwoordiger te benoemen, zodat hetgemeen recht moet worden toegepast. &ijgevolg is in beg de 6v& #in het geval ve/8 de zaakvoerder in het geval ve &&-$ bevoegd, op grond van haar volheid v bevoegdheid. Het ontbreken ve wettelijke bepaling impliceert dat het mogelijk isom in de statuten awijkende regels op te nemen inzake de bevoegdheid om devaste vertegenwoordiger te benoemen.

1ok over het ontslag vd vaste vertegenwoordiger wordt in beginsel beslist doorde raad van bestuur van de #naamloze$ vennootschap'bestuurder.In geval van ontslag vd vaste vertegenwoordiger door de rechtspersoon die hetbestuursmandaat uitoeent, moet laatstgenoemde tegelijk een opvolgerbenoemen #art. L2, R4, 2e lid in fne .enn.$. (e bestuurder'rechtspersoon is erderhalve verantwoordelijk voor dat er geen vacum ontstaat. (e wetgever heetechter de h@pothese over het hood gezien dat de vaste vertegenwoordiger zel ontslag neemt. In dat geval zijn de gemeenrechtelijke regels inzake lastgevingtoepasselijk* de )H kan de lastgevings1 te allen tijde eenzijdig opzeggen, mitshij de )? van zijn voornemen in kennis stelt. -angezien de wetg een vacumheet willen vermijden, moet de bestuurder'rechtspersoon in dat geval zo snelmogelijk een opvolger benoemen. >eneinde een evt aanspr op grond v art U4Q

.enn. te vermijden doen de overige leden vd 6v&=(irectiecomitP vd bestuurde/ er goed aan de bestuurder'rechtspersoon terzake op zijn verpl te wijzen en bij

2B4



onwilligheid stappen te ondernemen #waarbij de meest drastische stap erinbestaat het ontslag vd rechtspersoon als bestuurder #bijeenroeping -$ o lid vh(irectiecomitP #rechtstreeks ontslag$ te benaarstigen$.

(e benoeming en beëindiging vd opdracht als vaste vertegenwoordiger isonderworpen aan dezelde openbaarmakingsverpl also een natuurlijk persoon deopdracht in eigen naam zou vervullen #analogische toep v art. MT, 4 ,̂ a$.enn.$. (e bekendmaking geschiedt door de bestuurde venn.

-rt L2, R4 .enn. schrijt duidelijk voor dat de bestuurder'rechtspersoon onderzijn vennoten, zaakvoerders, bestuurders o werknemers een vastevertegenwoordiger benoemt.Het lijkt evident dat de vaste vertegenwoordiger een natuurlijke persoon is, ookal bevat de wet geen verpl in die zin. (e idee om een rechtspersoon tebenoemen als vaste vertegenwoordiger moet worden agewezen.&ep auteurs onderkennen nochtans een probleem indien het gaat om vennzonder personeel waarvan alle aandeelhouders en bestuurders ook

rechtspersonen zijn. In dergelijk uitz geval wordt ervoor gepleit te aanvaardendat de vaste vertegenwoordiger een rechtspersoon is die zel PPn van zijnwerknemers=vennoten=bestuurders aanduidt als vast vertegenwoordiger. (ieoplossing is niet vrij van kritiek vermits de wet niet in een dergelijkecascaderegeling voorziet. Het komt ons voor dat id gegeven casuspositiegewoonweg niet tot benoeming ve rechtspersoon in een bestuursmandaat zalkunnen worden overgegaan.

+en volgende vraag is o een @siek persoon als vaste vertegenwoordiger kan wordenaangeduid wanneer deze persoon reeds in persoonlijke naam en voor eigen rekening eenbestuursmandaat heet in de bestuurde venn. (it is niet verboden dr de wet. +en persoonkan o.i. aan een 6v& deelnemen als vaste vertegenwoordiger van versch bestuurders'

rechtspersonen en daarnaast ook in eigen naam bestuurder zijn. (eze mogelijkheid wordtechter beperkt door de vereiste v collegiale besluitvorming die inhoudt dat op niveau vd6v& #o het (irectiecomitP$ ve / steeds versch natuurlijke personen aanwezig moetenzijn, omdat anders beraadslaging de facto onmogelijk is.

(e vaste vertegenwoordiger oeent het mandaat van bestuurder o lid vh(irectiecomitP uit in naam en voor rekening vd bestuurder'rechtspersoon. Hij kanalle bev uitoeenen die inherent zijn verbonden met de uitoe vhbestuursmandaat in de schoot vh bestuursorgaan vd bestuurde venn. Hij neemtdeel ad vergaderingen vd 6v& = (irectiecomitP en ad besluitvorming en debeslissing in de schoot daarvan. Hij zal tevens de verpl verbonden aebestuursmandaat moeten ondergaan, bv. het aanwezig zijn op de - om ah

vraagrecht vd aandeelhouders en de antwoordplicht vd bestuurders gevolg tegeven. (ie laatste wettelijke verpl bestaat niet voor de leden vh directiecomitP.

Het recht tot deelname ad besluitvorming en beslissing komt, zo wordt zo goedals unaniem aangenomen, eSclusie toe ad vaste vertegenwoordiger* de overigeorganen vd bestuurder'rechtspersoon #vb. de zaakvoerder vd &&-, debestuurder#s$ met handtekeningsbevoegdheid van de /$ kunnen niet optreden.'e regeling vd vaste vertegen,oordiger doet aldus (onbedoeldM) afbreuk adnormale vertegen,oordigingsregels binnen de bestuurder&rechtspersoon. (e vraag kan worden gesteld wat dan nog de rol vd 6v&, de zaakvoerder o het(irectiecomitP is vd bestuurder'rechtspersoon mbt de uitoe vhbestuurdersmandaat id bestuurde venn. Hun bev bestaan in elk geval uit het

houden van toezicht en het benoemen en ontslaan van de vastevertegenwoordiger.

2B3



>evens geldt een instructierecht vd organen vd rechtspersoon tav de vastevertegenwoordiger mbt de in de schoot vh bestuursorgaan vd bestuurde venn tenemen beslissingen.at zal er gebeuren indien de vaste vertegenwoordiger de instructies vd bestuurder'rechtspersoon negeert5 1m het antwoord op deze vraag te ormuleren moet rekening

gehouden worden met het spanningsveld tussen de verpl vd vaste vertegenwoordiger omde richtlijnen die de rechtspersoon geet op te volgen en de persoonlijke aanspr die hijkan oplopen voor de schade die volgt uit de uitoeening vh mandaat van bestuurder'rechtspersoon. -nderzijds brengt de aansr van de vaste vertegenwoordiger ook de aansprvd rechtspersoon mee, zodat het instructierecht ook kan worden beschouwd als eenbeschermingsmiddel voor de rechtspersoon.

/ochtans mag het belang van het spanningsveld niet worden overschat,aangezien in vele managementvenn #die wellicht toch het gros vd rechtspersoon'bestuurders uitmaken$ de vaste vertegenwoordiger de rechtspersoon eitelijkbeheerst, zodat er geen instructies worden gegeven. Het verdient aanbevelingdat zeker in gevallen waar de bestuurderrechtspersoon geen managementvenn is

die door de vaste vertegenwoordiger wordt beheerst, er tussen de bestuurder'rechtspersoon en de vaste vertegenwoordiger terzake duidelijke asprakenzouden worden gemaakt.

>enslotte verzet de wet zich ook niet tegen het verlenen ve volmacht dr de vastevertegenwoordiger vd bestuurder'rechtspersoon aan een ander bestuurder vdbestuurde venn. Het betret de enige mogelijkheid voor een vastvertegenwoordiger die verhinderd is om zich geldig te laten vervangen voor een6v&. ?elet op de eSclusiviteit v zijn unctie, zal hij zich immers niet kunnen latenvertegenwoordigen dr de gemeenrechtelijke vertegenwoordigers van derechtspersoon'bestuurder #zoals de zaakvoerder o de bestuurders, o nogbijzonder gevolmachtigden van die laatste$.

(e vaste vertegenwoordiger is zoniet een orgaan vd bestuurder'rechtspersoon,hij is minstens belast met een wettelijke opdracht om de bestuurder'rechtspersoon te vertegenwoordigen in de uitoe van het bestuursmandaat #art.L2, R2 .enn.$. &eperkingen ad bev vd vaste vertegenwoordiger zijn niettegenwerpbaar, zels niet als ze zijn bekendgemaakt. (e bev vd vastevertegenwoordiger om op te treden in naam en voor rekening vd rechtspersoon isook eSclusie* telkens de bestuurder'rechtspersoon naar derden toe optreedt inhet kader vh bestuursmandaat dat hij bezit in de bestuurde vennootschap kanenkel diens vaste vertegenwoordiger optreden.(e vertegenwoordigingsmacht van de vaste vertegenwoordiger is evenwelbeperkt tot handelingen in het kader vd uitoe vh bestuurdersmandaat vd

bestuurderrechtspersoon. aar die rechtspersoon bv ook aandeelhouder is vdvenn, zal de vertegenwoordiging vd rechtspersoon in de hoedanigheid vaandeelhouder dienen te gebeuren op grond van de “normale”vertegenwoordigingsregels, d.w.z. middels een organiek vertegenwoordiger o een volmacht. !o kan het gebeuren dat in PPn en dezelde akte #bv nav eenbuitengewone - ve /$ een rechtspersoon enerzijds optreedt middels zijn vastvertegenwoordiger #hoedanigheid van bestuurder$ en anderzijds middels eenhandtekeningsbevoegd orgaan #bv. de agevaardigd bestuurder$ o volmachtdrager #hoedanigheid van aandeelhouder$. /iet zelden zal het id praktijkzels gaan om dezelde natuurlijke persoon die optreedt, weliswaar in anderehoedanigheden.

3.2.U. -anvaarding van de benoeming en publicatie

2BT



(e door de - #o in geval van coNptatie, 6v&$ benoemde bestuurder dient zijnopdracht uiteraard te aanvaarden. (ergelijke aanvaarding kan desgevallendstilzwijgend gebeuren.

(e benoeming ve bestuurder is onderworpen aan wettelijke bekendmakingsverpl.Indien de benoeming id oprichtingsakte is gebeurd, dan zal de bekendmakinggeschieden via de bekendmaking vd oprichtingsakte zel. +en uittreksel vdoprichtingsakte #met aschrit$ is immers binnen de vijtien dagen, samen meteen eSpeditie vd akte neer te leggen in het vennootschapsdossier ter griYe vande rb v koophandel vh gebied waar de venn haar zetel heet #artt. LM en LQ.enn.$. &innen de 2U d na de neerlegging dient het uittreksel te wordengepubliceerd id &ijlagen bij het &0 #art. M3 .enn.$.(e benoeming door de - o de raad van bestuur #coNptatie$ is bekend te makendoor neerlegging ve uittreksel vd akte #notulen$ in het vennootschapsdossier ende bekendmaking in de &ijlagen bij het &0 #art.MT .enn.$.

(e benoeming is in beg slechts tegenwerpelijk aan derden vana de publicatie in

de &ijlagen bij het &0 #art. ML .enn.$. (e bekendmaking heet bovendien totgevolg dat evt onregelmatigheden in de benoeming, behoudens bewijs vankennis daarvan in hoode van de derde, niet meer door de venn aan derdenzullen kunnen worden tegengeworpen #art. MM .enn.$.

3.2.L. (uur van het bestuurdersmandaat(e bestuurders ve / kunnen slechts voor een bep tijd, die door de wet opdwingende wijze op maimaal zes jaar is vastgesteld, worden benoemd #artt. U2QR3 .enn.$. 0tatutaire clausules o benoemingsbesluiten die ie langere termijnvoorzien, worden van rechtswege tot zes jaar herleid. (e wettelijkemaSimumtermijn geldt bovendien bij gebrek aan precisering vd duur vdbenoeming in de statuten o in het benoemingsbesluit.

(e regel van de ad nutum azetbaarheid, die minstens van dwingend recht wordtgeacht, verzet er zich tegen dat de bestuurders voor een minimumtermijnzouden worden benoemd. &ehoudens statutaire awijking, zijn de uittredendebestuurders herbenoembaar #art. U4B .enn.$.

(e zaakvoerder#s$ ve &&- kan #kunnen$ daarentegen zowel voor een #niet naderid wet$ bep tijd als zonder beperking van duur worden benoemd. Is er geenbeperking in de duur, dan zijn ze ad nutum azetbaar. &ehoudens statutaireawijking o eenparig akkoord van de vennoten, worden de zaakvoerders die idstatuten zijn benoemd zonder beperking v duur geacht benoemd te zijn voor deduur vd venn. (ie “statutaire ,aakvoerders” genieten ontslagbescherming, nu

hun opdracht hetzij met eenparigheid, hetzij slechts om gewichtige redenengeheel o gedeeltelijk zal kunnen worden herroepen #zie art. 4UL .enn.$.

(e duurtijd vh mandaat ve bestuurder in de ;&- is niet nader geregeld in dewet, zodat er veel ruimte is voor statutaire invulling.

&.". Het statuut van de leden van de raad van %estuur

3.4.2. walifcatie van de bestuurdersovereenkomst1ver de kwalifcatie vd bestuurdersovereenkomst bestaat de lege lata geeneensgezindheid in de rechtsleer. (e vennootschappenwet kwalifceerde de

bestuurders als )H #art. U3 enn..$8 deze uitdr kwalifcatie werd nietovergenomen in het .enn. Het valt moeilijk te ontkennen dat besturen meer

2BU



inhoudt dan het stellen van 6H, zodat vaak wordt aangenomen dat tussen devenn en haar bestuurders een 1 bestaat die soms een lastgeving, soms eenhuur van diensten en soms beide tegelijk kan zijn.an ?erven heet daarom voorgesteld de bestuur#der$sovereenkomst inawachting van een meer doeltreCende wettelijke kwalifcatie als een bewind tekwalifceren.

3.4.4. (e bezoldiging van bestuurders #niet zo belangr$rachtens art U2M .enn. kunnen de leden vd 6v& al dan niet bezoldigd worden.In beginsel geldt m.a.w. weer de contractsvrijheid.(e knoop omtrent een al dan niet bezoldiging kan vooreerst id statuten wordendoorgehakt. Indien de statuten bep dat het bestuurdersmandaat onbezoldigd is,zal de - daardoor, behoudens vooragaande statutenwijziging, gebonden zijn.!ulk een statutair beding verhindert nochtans niet dat de bestuurders eenvergoeding zouden ontvangen voor hun uitgaven en kosten.

In awijking v art 2EE4 &. . wordt doorgaans aangenomen dat de kosteloosheid

vh bestuurders'mandaat de aansprakelijkheidsregeling voor bestuurders nietbe"nvloedt.In geval van stilzwijgen van de statuten over een evt bezoldiging van debestuurders, wordt, in strijd met het gemeenrechtelijk vermoeden dat lastgevingonbezoldigd is #art. 2EQL &...$, aangenomen dat de - ad bestuurders eenbezoldiging kan toekennen. anneer de statuten het bedrag vd bezoldiging nietbepalen, wordt bovendien aangenomen dat de - eSclusie bev is om dit bedragte bepalen. (e - kan wel ad 6v& een globaal bedrag toekennen, dat dan doordeze laatste, evt op advies ve remuneratiecomitP, onder zijn leden kan wordenverdeeld. &ovendien wordt aanvaard dat de 6v& de berekeningsmodaliteiten mbtde onkostenvergoedingen vastlegt, alsmede de bezoldiging bepaalt vd bijzopdrachten van bestuurders.

(e bezoldiging van bestuurders kan diverse vormen aannemen, welke eventueelkunnen worden gecombineerd, bv.*

• een oraitair jaarlijks bedrag, bepaald in de statuten8

• de toekenning van presentiegelden o zitpenningen #vergoeding pereCectieve deelname aan een bijeenkomst vd 6v&$8

• de toekenning v tantimes, zijnde een recht op een deel vd uitkeerbarewinst8 dit recht kan worden toegekend aan de individuele bestuurders o ad 6v& in zijn geheel8

• de toekenning van een percentage op de omzet #niet aan te raden$8

• de toekenning van voordelen in natura #bv. ter beschikkingstelling van een

wagen$.

at de genoteerde venn betret, voorziet de &elgische ;orporate ?overnance4BBE in principe M dat de venn de bestuurders en de leden vh uitvoerendmanagement op een billijke en verantwoorde wijze vergoedt. (e L april 4B2B#c. supra$ voert de verpl oprichting ve remuneratiecomit8 in voor de genoteerdevenn die bep drempels in omzet, balans en aantal werknemers overschrijden. HetremuneratiecomitP heet adviserende bev en doet voorstellen over hetremuneratiebeleid en over de individuele remuneratie van o.m. bestuurders enleden vh directiecomitP. Het comitP doet eveneens het voorbereidend werk voorhet remuneratieverslag, dat een individueel onderdeel uitmaakt vh jaarverslag

van de vennootschap.

2BL



(e publieke verontwaardiging over het eit dat ontslagen bestuurders in tijdenvan internat eco crisis enorme ontslagvergoedingen opstreken, bracht de wetgertoe om de - v venn waarvan de aandelen genoteerd zijn ter zake bijkomendebeslissingsrechten te geven. Indien de venn voor een uitvoerende bestuurder,een lid vh (irectiecomitP, een dagelijks bestuurder o een andere leider in de zinvh nieuwe art EL R3 laatste lid .enn. in een ontslagvergoeding wenst tevoorzien die 24 maanden loon overschrijdt, moet deze op de eerstvolgendegewone - door de aandeelhouders worden goedgekeurd, zoniet is het bewustebeding nietig.1ok de variabele vergoeding en de vergoeding in aandelen#opties$ zijn in#aandelen$genoteerde venn thans wettelijk geregeld #artt. U4Bbis en ter .enn.$.

3.4.3. ;umul van het bestuurdersmandaat met een arbeidsovereenkomst-rbeids1 om bestuurders ve / ontslagbescherming te geven5 (oordat ze hunmandaat uitoe onder een arbeids15 /ee, het is niet mogelijk voor eenbestuurder zijn bestuurs'mandaat uit te oe onder een arbeids1 #Hv;$. (e adnutum ontslag wordt gezien als een leS specialis. at wel mogelijk is zegt Hv;,

dat men het bestuursmandaat gaat cumuleren met een arbeids1. (at menonderscheiden andere taken heet onder de arbeids1 #niet het mandaat$.

Hoewel het vennootschaps' en het sociaal recht in beg andere gronden vhondernemingslandschap beploegen, zijn grensperikelen niet altijd uit te sluiten.(it is vooral op het vlak vd leiding vd venn goed merkbaar. >wee tegenstrijdigetendensen zijn in dat verband dan ook vast te stellen.1 +nerzijds is het de personen die ad leiding staan ve venn #bestuurders,agevaardigden tot het dagelijks bestuur en zaakvoerders$ niet ontgaan dat hetstatuut van werknemer hen belangr #sociale$ voordelen biedt* uitgebreidere enaanzienlijker soc zekerheidsprestaties, bescherming bij beëindiging vd arbeids1,een immuniteit binnen bep grenzen op het vlak vd burgerlijke aanspr. andaar

een eerste tendens, waarbij de vennootschapsleiding, ironisch genoeg, hetregime van werknemers betracht." (e voordelen verbonden ah werknemersstatuut zijn anderzijds niet kosteloosen precies dit gegeven ligt aan de oorsprong ve tegenovergestelde tendens totzgn. verzelstandiging.(aarbij wordt ernaar gestreed om de soc en fscale druk die op de ondernemingrust, te beperken door bep kaderuncties ah werknemersregime te onttrekken./iet zelden wordt daartoe door het kaderlid, dat zijn uncties als een zelstandigeactiviteit begint uit te oeenen, een #management$'venn opgericht.Het streven vd vennootschapsleiding naar het werknemersstatuut kreeg inrechtspraak en rechtsleer reeds ruime aandacht. at alvast de / betret, zijn de

bakens uitgezet en wel als volgt.

0inds het arrest vh Hv; 2EQ2 is het antwoord op de vraag of eenvennootschappelijk mandaat in de / is te cumuleren met, o zels is uit teoeenen onder de vorm ve arbeids1 versch naargelang het gaat om de unctiesvan bestuurder dan wel om die van agevaardigde tot het dagelijks bestuur.

at het bestuur van de / betret, wordt unaniem aangenomen dat de unctievan bestuurder niet het voorwerp ve arbeidsovereenkomst kan uitmaken.Indien idd wordt aangenomen dat het mandaat v bestuurder, zels indien hetonder omstandigheden aan alle kenmerken ve arbeids1 zou beantwoorden, alszodanig toch niet het voorwerp ve arbeids1 kan zijn, dan heet dat te maken

met een regel die weliswaar ah gemeen recht inzake lastgeving is ontleend #zieart. 4BBT &..$, maar die binnen het vennootschapsrecht #art. U2Q R3 .enn.$

2BM



een speciale dimensie heet gekregen* de ad nutum azetbaarheid vd bestuurder.(ie regel, die wordt geacht minstens van dwingend recht te zijn, komtonvermijdelijk in strijd met de, eveneens dwingende beëindigingregeling, die dearbeids1 kenmerkt.

(e ad nutum'azetbaarheidsregel, hoe absoluut ook, verzet er zich evenwel niettegen dat de bestuurders vd / hun vennootschappelijk mandaat met eenarbeids1 zouden cumuleren. (aartoe geldt een dubbele voorwaarde.ooreerst moet de arbeids1 uncties tot voorwerp hebben die voldoende vdbestuurstaken onderscheiden zijn en bovendien moeten die #bijkomende$uncties door de bestuurder in ondergeschikt verband worden uitgeoeend.Het gezag over de bestuurder'werknemer is in concreto op grond vd eiten tebeoordelen. ermits het gezag dr de venn moet worden uitgeoeend, moet dit viaeen vennorgaan #inz. de 6v& o de agevaardigde tot het dagelijks bestuur$ o van een daartoe gedelegeerde gebeuren.

>ot het begin vd jaren QB werd vrij alg aangenomen dat bovenstaande principes

ook voor de agevaardigde tot het dagelijks bestuur golden. (e arresten vh Hv;2EQ2 en 2EQT hebben daarin verandering gebracht* krachtens die rechtspraakkan het dagelijks bestuur zPl ve arbeids1 het voorwerp zijn #dus deze vbestuurder niet, maar wel v dagelijks bestuur$. Het volstaat m.a.w. dat wordtbewezen dat de agevaardigde tot het dagelijks bestuur, ongeacht o hij al danniet bestuurder is, zijn activiteiten van dagelijks bestuur ie band vanondergeschiktheid uitoeent. (ie soepelere opstelling is vnl. te verklaren door deregel dat de ad nutum'azetbaarheid vd agevaardigde tot het dagelijks bestuurslechts een suppletie karakter heet. (e rechtspraak vh Hv; is met vrij alginstemming aangenomen. !ij leidt nochtans mogelijk tot een botsing vhvennootschapsrechtelijk en het arbeidsrechtelijk aansprakelijkheidsregime #c.inra$.

(irectiecomitP mandaat onder arbeids15 Hierover is discussie. ennjuristennemen aan dat dit niet kan. %en kan niet lid zijn ve directiecomitP onder eenarbeids1. -rbeidsjuristen nemen aan dat dit wel kan, de ad nutumazetbaarheid is slechts van suppletie recht voor het directiecomitP. (eze regelis hier niet van 11. %aar de vennjuristen zeggen dat dit niet kan omwille vaansprakelijkheids'redenen. anneer men beschermd wordt dr een arbeids1 geniet men een relatieve immuniteits'aansprakelijkheidsbeperking #voor bedrog,gewoonlijke lichte out,F$. (eze beperking kan men inroepen onder eenarbeids1. Het directiecomitP zou op art 2Q -1 beroep kunnen doen. +n de bevzijn heel veel breder dan die vh dagelijks bestuur. (it zou betekenen dat een

groot stuk vh bestuur vh directiecomitP potentieel buiten de aanspr zou vallen.(it is onwenselijk. #cumuleren met een arbeids1 is wel mogelijkV$.

&.&. De %eindiging van het %estuurdersmandaatHet bestuurdersmandaat kan op diverse manieren ten einde komen, m.n.ingevolge het verstrijken vd termijn vh mandaat, het overlijden vd bestuurder#het bestuurdersmandaat is intuEtu personae, wat bv. ook verklaart waarom eenbestuurder zich, voor zover zulke vertegen,oordiging al statutair is toegelatenenkel dr een ander bestuurder kan laten vertegen,oordigen op de v"$, deontbinding vd bestuurderrechtspersoon, door onderlinge 1 tussen de bestuurderen de venn, door ontbinding vd venn, ingevolge de usie o de splitsing vd venn,de herroeping #gedwongen ontslag$ en het ontslag vd bestuurder zel. Hierna

wordt enkel aandacht besteed aan de herroeping en het ontslag.

2BQ



3.3.2. (e herroeping(e herroeping is een prerogatie vd -. 6eeds meermaals is het grote belang vdregel vd ad nutum/a/,et%aarheid onderstreept. (eze regel is in niet mis teverstane bewoordingen ih etboek bekrachtigd #art. U2Q R3 .enn.$ en is, zowordt aangenomen, minstens van dwingend recht. Het betret PPn vd regels diebepalend is id machtsverhouding tussen de aandeelhouders en het bestuur #dochwaarvan het voortbestaan als minstens imperatieve regel meer en meer in vraagwordt gesteld$. (e rechtsleer is het erover eens dat de herroeping, als gevolg vandie regel*

• bij gewone meerderheid wordt genomen8

• niet moet worden gemotiveerd8

• niet dient gepaard te gaan met een opzegtermijn8

• geen aanleiding geet tot schadevergoeding.

1ver de vraag o de bestuurder vooragaand aan zijn herroeping dient te wordengehoord, bestaat daarentegen controverse. (eze discussie is ie ander daglichtgeplaatst bij het v kracht worden vh .enn, dat nu immers voorziet in een verplom de bestuurders tot de - uit te nodigen, wat meteen de gelegenheid biedthen te horen #art. U33 .enn.$.

&ovenstaande regel dat de herroepen bestuurder in beg geen recht heet opschadeloosstelling is evenwel niet absoluut. !o wordt aangenomen dat indien deomstandigheden waarin het ontslag heet plaatsgevonden outie zijn o rechtsmisbruik uitmaken #bv. uitoe van bedreigingen, nodeloze ruchtbaarheid adherroeping, kwetsende bewoordingen...$, de bestuurder desgevallend wel op eenschadevergoeding aanspraak zal kunnen maken #op vw dat uiteraard ook deandere toepassingsvw vd onrechtmatige daad o het rechtsmisbruik zijn vervuld$.&ovendien zou het de - zijn toegelaten om na de herroeping een

schadeloosstelling ad herroepen bestuurder toe te kennen. (e azetbaarheid adnutum verzet zich tenslotte evenmin tegen de toekenning ve ontslagvergoedingdoor een derde #al dan niet aandeelhouder$.

3.3.4. Het ontslag(e bestuurder mag ten allen tijde ontslag nemen, zonder zulks te moetenmotiveren. Het betret een eenzijdige 6H die weliswaar ter kennis moet wordengebracht van de venn, doch door die laatste niet moet worden aanvaard. Hetmoet worden gepubliceerd ih &0 om het tegenwerpelijk te maken aan derde. (usde aanspr vd bestuurder kan in het gedrang komen indien zijn ontslag in outieveomstandigheden plaatsvindt o door rechtsmisbruik is aangetast. an debestuurder die ontslag heet genomen, zal onder omstandigheden kunnen

worden gevraagd dat hij zijn mandaat in het belang van de vennootschap verderzet, tot redelijkerwijs in zijn vervanging is voorzienV

3.3.3. &ekendmaking(e beëindiging vh bestuurdersmandaat door vrijwillig o gedwongen ontslag is opdezelde wijze bekend te maken als de benoeming, d.w.z door neerlegging veuittreksel vd akte die de beëindiging vaststelt ih vennootschapsdossier envervolgens publicatie in de &ijlagen bij het &0 #zie supra$. (e beëindiging vhmandaat is in beg slechts tegenwerpelijk aan derden vana laatstgenoemdepublicatie #art. ML .enn.$. (e bestuurder die zijn mandaat heet beëindigd,heet er gelet op zijn aanspr dus belang bij dat zo spoedig mogelijk tot dezebekendmaking wordt overgegaan. -angenomen wordt dat hij zich daartoedesgevallend tot de rechter kan wenden. In awachting vd bekendmaking kan hij

2BE



de #belangr$ derden reeds vh ontslag op de hoogte brengen, al is voorzichtigheidnatuurlijk geboden.

3. De %estuurs%evoegdheden

3.1. Inleiding+en “klassieke” / heet de volgende bestuursstructuur* een 6v& die collegiaalde beslissingen neemt die nodig o dienstig zijn tot verwezenlijking vh doel vdvenn en, evt, een orgaan v dagelijks bestuur. (ergelijke structuur wordtdoorgaans als “monistisch” bestempeld. (e 6v& en het orgaan v dagelijksbestuur zijn beide met zowel een interne als een eSterne bestuursbevoegdheidbekleedV (aarenboven kan het eSterne bestuur, beter bekend als devertegenwoordigingsmacht van de / ook worden opgedragen aan PPn o meer,al dan niet samen tekenende bestuurders op grond ve zgn #statutaire$ PPn' o meerhandtekeningsclausule, o aan volmachthouders #onderscheiden vd )H$.Intern bestuur bep wie beslissingen neemt intern de venn. +Stern bestuur geetantwoord opde vraag wie de venn tav derden vertegenwoordigt bij de

tenuitvoerlegging v die beslissingen$.

3.". De -interne %estuurs%evoegdheden

T.4.2. 1mvang van de bestuursbevoegdheidHet zwaartepunt vd interne bestuursbevoegdheid id / ligt zonder twijel bij de6v&. rachtens art U44, R2, 2e lid .enn. is dit orgaan bev om alle handelingente verrichten die nodig o dienstig zijn tot verwezenlijking vh doel vd venn,behoudens die waarvoor volgens de wet alleen de - bev is. (oorgaans wordt uitdie laatste bep ageleid dat de 6v&, benevens de haar uitdr door de wettoegewezen bev, ook over de zgn residuaire bevoegdheid beschikt #en dusvolheid van bevoegdheid heet$, daar waar de - in weerwil van wat het#anachronistische$ art U32 .enn laat uitschijnen, enkel toegewezen bev heet.rachtens deze bep heet de - v aandeelhouders nl de meest uitgebreide bevom de handelingen die de venn aangaat te verrichten o te bekrachtigen. !ijstaat haaks op art U44, R2 .enn., dat de 6v& tot centraal orgaan vd / verhet.-rt U44, R2 .enn. is evenwel van een recentere datum dan art U32 .enn.,zodat eerstgenoemde bepaling op grond vh le posterior&adagium voorrangheet.

Het voorgaande verhindert niet dat de 6v& welbepaaldebeslissingsbevoegdheden zou delegeren #een alg delegatie wordt ongeldiggeacht$ o zou toewijzen aan bep van zijn leden in het raam ve internetaakverdeling, o zels aan derden #zoals leden van het management$. In beidegevallen blijt de 6v& nochtans eindverantwoordelijke.

Het staat de opstellers vd statuten vrij om a te wijken vd volheid v bevoegdheid,door bv te voorzien in kwalitatieve o kwantitatieve beperkingen vdbestuursbevoegdheid vd 6v&. Het gaat ter zake louter om interne beperkingen#haar miskenning kan aanleiding geven tot verstrengde bestuurders'aansprakelijkheid eS artt. 4L3=U4Q .enn.$, die niet tegenwerpbaar zijn aan

derden, ook al zijn ze openbaar gemaakt #art. U44, R2, 4 e lid .enn.$. In dezeldeidee kan intern in een taakverdeling tussen de bestuurders o zaakvoerders

22B



worden voorzien, zonder dat deze verdeling aan derden kan wordentegengeworpen.Het .enn voorziet voorts in diverse uitdr bevoegdheden voor de6v&=zaakvoerder#s$ #bv. vaststellen vd jaarrekening, diverse verslagplichten,toegestaan kapitaal in de /F$

In de ; wordt de omvang vd bestuursbevoegdheid door de statuten bep en bijgebreke daaraan door het gemeen vennootschapsrecht #art. 3QB .enn.$. (estatutaire regels zijn id ; wel degelijk tegenwerpbaar aan derden #zie voor eenenkele uitzondering inra, de doeloverschrijding$.

+O Is de individuele bestuurder ve NV een orgaan5 /ee, het is de 6v& die eenorgaan isV +en individueel lid is geen orgaan, het college is het orgaan, behalvedaar waar die bestuurder op eStern vlak op grond ve handtekeningsclausule magoptreden #dan is hij een vertegenwoordigingsorgaan$.Id #V#+ is de zaakvoerder wPl in principe een orgaan, hij kan de beslissingenalleen nemen.

T.4.4. 1rgaantheorie(e venn handelen door hun organen waarvan de bev worden vastgelegd door hetetboek, het doel en de statuten #art. L2 .enn. vgl. met art. 23 enn.., datenkel verwees naar bestuurders en zaakvoerders$.-rt L2 .enn. verduidelijkt de perken vd organieke vertegenwoordiging. &ehalvevoor de / #art. U4L .enn.$, de &&- #art. 4UQ .enn.$ en de ;&- #art. TBMenn..$ wordt de bev vd organen ook door het maatschappelijk doel beperkt.(e individuele leden vd organen zijn niet persoonlijk verbonden voor deverbintenissen vd venn #art. L2 .enn.$.

Itt id &&-, waar de individuele zaakvoerder in beg #nl. indien niet is geopteerd

voor een college van zaakvoerders$ een #intern en eStern$ orgaan is, is in de /#en onverminderd wat later wordt gezegd vh directiecomitP en het dagelijksbestuur$ alleen de 6v& een orgaan. (e individuele bestuurders ve / kunnennochtans een vertegenwoordigingsorgaan zijn #nl. ih geval vanhandtekeningsclausules, waarover later meer$.

Het traditioneel onderscheid tussen een orgaan en een )H vd venn ligt vnl hierindat #i$ de legitimatie vh orgaan blijkt uit de benoeming, #ii$ het orgaan zichvereenzelvigt met de venn, en #iii$ er een rr toerekening #“incarnatie”$ is vonrechtmatige daden gepleegd dr het orgaan ad venn.

T.4.3. ;ollegialiteit o individuele bestuursbevoegdheid%et uitz vh bestuur in de /, kan het bestuur ve venn PPnhoodig zijn #zie bv. art.3QB .enn., wat de ; betret$.(e individuele bestuursbevoegdheid is de regel en indien er meerderebestuurders zijn, zijn deze, behoudens statutaire awijking individueel bev #zie bv.art. 4UM .enn., wat de &&- betret8 zie supra, art. 3T .enn.$. (ebestuurders vd / vormen evenwel een college #art. U42, 2e lid .enn.$. (us debestuurders kunnen pas beslissen na beraadslaging. (e 6v& oeent zijnbeslissingsbev, op dwingende wijze, zgn collegiaal uit #art. U42, 2e lid .enn.$.(at wil geenszins zeggen dat de beslissing unanimiteit zou vergen #dit betreteen hardnekkige misvatting$, doch dat de 6aad zijn beslissingen dient te nemenna gezamenlijke beraadslaging tussen de bestuurders, waarbij 9 behoudens

strengere regels bepaald in de statuten 9 #i$ een meerderheid vd bestuurdersaanwezig is en #ii$ de 6aad bij meerderheid beslist #zie wel ih kader vd

222



minderheidsbescherming* beslissings'meerderheid kan verstrengd worden viaveto o unanimiteit, maar dit is niet verpl$.Ih intern bestuur kan men v deze collegialiteit niet awijken, wel op eStern vlakvia de handtekenings'clause.

1pdat er sprake zou zijn van een collegiale beslissing is de aanwezigheid van tenminste 4 personen vereist. (eze moeten wel niet noodz @siek bijeenkomen, eenvergadering bij teleoonconerentie is ook mogelijk. ;ollegialiteit vergt dat eenbestuurder met kennis van zaken aan het debat en de besluitvorming kandeelnemen* om die reden, maar bv. ook om redenen van aansprakelijkheid, wordtin rechtspraak en rechtsleer erkend dat een individueel bestuurder over eeninformatie& en controlerecht beschikt. oor de vertegenwoordiging #eSternebestuursbevoegdheid$ is het collegialiteitsbeginsel echter suppletie.

aar er in een &&- meerdere zaakvoerders zijn kan er statutair voor wordengeopteerd dat zij een college vormen.

T.4.T. erking van de raad van bestuur van de /(e werking vd 6v& wordt geregeld id statuten en=o ie intern reglement #evt. eencharter$8 bij gebrek aan zulke regeling worden de gewone regels vdberaadslagende lichamen #art. L3 .enn.$ toegepast. (it laatste wordt meestalge"nterpreteerd als een toep mutatis mutandis vd regels die gelden in amer en0enaat.

1pdat de 6v& geldig zou beraadslagen en beslissen, is vereist dat de bestuurderstijdig door de bevoegde persoon #doorgaans de oorzitter$ zijn opgeroepen, datop de vergadering een voldoende Kuorum bestaat #doorgaans volstaat de helft vd in unctie zijnde bestuurders plus PPn$ en dat, na beraadslaging, de beslissinggenomen is met de vereiste meerderheid #een gewone meerderheid volstaat,

maar versterkte meerderheden o zels eenparigheid kunnen worden voorzien$over de punten die op de agenda stonden. d bijeenkomst vd 6v& wordennotulen opgemaakt.

1p de normale beraadslaging vd 6v& die in beg mondeling gebeurt, bestaatevenwel een uitz. +en schritelijke besluitvorming #zgn schriftelijke v"$ ismogelijk, echter hieraan zijn strikte vvw verbonden. (e vereiste zijn zeer streng vuit de idee v deugdelijk bestuur #beslissingen nemen na wikken en wegen$. (e6v& kan schritelijk beraadslagen en beslissen in #i$ uitz gevallen, #ii$ wanneer dedringende noodz en het belang vd venn zulks vereisen, #iii$ mits de statuten zulkstoestaan en #iv$ de beslissing eenparig= met unanimiteit wordt genomen. Ditdr

uitgesloten vd schritelijke besluitvorming is de vaststelling vd jaarrekening, deaanwending vh toegestaan kapitaal en enig ander besluit dat door de statuten isuitgesloten #art. U42, 4e, 3e lid .enn.$. gl. inra, met de minder stringentevereisten voor een schritelijke -.

Indien een bestuurder in de onmogelijkheid verkeert om aanwezig te zijn op de6v& mag hij zich slechts laten vertegenwoordigen wanneer de statuten dittoelaten en mits de vertegenwoordiger eveneens bestuurder is #vgl. eenaandeelhouder mag zich, behoudens statutaire beperking door om het evenwelke derde laten vertegenwoordigen$. Het bestuursmandaat is immers intuEtu

personae. (e bestuurder'rechtspersoon mag enkel middels zijn vaste vertegenwoordiger

deelnemen aan het bestuur vd venn #art. L2, R4 .enn$.

224



Het persoonlijk karakter van het bestuursmandaat en het unctioneel karakter vhstemrecht vd bestuurders #bestuurders zijn ertoe gehouden hetvennootschapsbelang te betrachten$ verzetten er zich volgens de meeste auteurstegen dat overeenkomsten betreCende de uitoeening van het stemrecht van debestuurders zouden worden gesloten #vgl. stemaspraken tussen aandeelhouderszijn wPl toegelaten8 zie art. UU2 .enn.$.

(e 6v& kan, onder zijn aanspr, PPn o meer adviserende comitPs oprichten #art.U44, R2 laatste lid .enn.$. &eide corporate governance codes schrijven deoprichting ve auditcomitP #zie ook art. 233 .enn.$, en een benoemings' en=o bezoldigingscomitP voor. 1iv het +D'recht heet de wetg L april 4B2B hetremuneratiecomitP als verpl op te richten comitP voor de genoteerde venningevoerd8 hetzelde geldt voor het auditcomitP sinds de inwerkingtreding vd 2M dec 4BBQ inzonderheid tot oprichting ve auditcomitP in de genoteerde venn ende fnanciële ondernemingen #zie hierna$.

T.4.U. Het auditcomitP #art. U4Lbis .enn.$

(e ;orporate ?overnance ;ode 4BBE en haar voorganger bevatten deaanbeveling voor genoteerde venn tot inrichting van auditcomit7. In uitvoeringvd +uropese -uditrichtlijn #4BBL=T3$ 2M mei 4BBL werden de aanbevelingenomgezet in de &elgische rechtsorde door 4Q december 4BBQ. ?enoteerde vennzijn dus verpl een auditcomitP op te richten.

0inds de inwerkingtreding vd wet zijn de genoteerde venn en fnanciëleondernemingen verpl een auditcomitP in te richten. Ditz zijn voorzien voor bepkleine venn en fnanciële ondernemingen. -rt U4Lbis, R3 .enn. bepaalt, inawijking v art 2U .enn., wat dient te worden verstaan onder deze kleine venn.Indien een venn valt onder de toep vd uitz moet geen auditcomitP wordenopgericht, maar moeten de taken van het auditcomitP worden uitgevoerd door de

6v&.

Het auditcomitP wordt samengesteld uit niet'uitvoerende leden vd 6v&. >enminste PPn lid van het auditcomitP moet een onah bestuurder zijn id zin v artU4L ter .enn. 1nah vh 6v&. an deze onah bestuurder wordt vereist dat hijbeschikt over de nodige deskundigheid op het gebied van boekhouding en audit.

Het auditcomitP heet als wettelijke taken o.m. de monitoring v #i$ het fnanciëleverslaggevings'proces, #ii$ de doeltreCendheid vd interne controle, #iii$ de interneaudit, #iv$ de wettelijke controle vd jaarrekening en #v$ van de onahankelijkheidvd commissaris #art. U4Lbis RT .enn.$.

-d 6v& brengt het auditcomitP geregeld verslag uit over de uitoe van zijn takenen in elk geval n.a.v. het opstellen vd jaarrekening o de voor publicatiebestemde fnanciële overzichten.(e commissaris werkt samen met het auditcomitP vd venn. !o rapporteert decommissaris over belangr zaken die tijdens de wettelijke controle ah licht zijngekomen en ih bijz over ernstige tekortkomingen id interne controle metbetrekking tot de fnanciële verslaggeving. >evens bevestigt de commissaris

jaarlijks zijn onahankelijkheid tegenover de venn ah auditcomitP, alsook enigebijkomende diensten die hij voor de venn heet verricht. >ussen het auditcomitPen de commissaris wordt overleg gevoerd over zaken die de onahankelijkheid vdcommissaris dreigen aan te tasten en de maatregelen die ter zake worden

genomen.

223



(e commissaris wordt benoemd door de - op voorstel vh auditcomitP. !ij richtdit verzoek ad 6v& die het voorstel agendeert op de agenda vd - #art. 23B.enn.$

1vergangsregime voor specifeke bep na de inwerkingtreding van de wet op Q januari4BBE #pro memorie$*

' taken en verantwoordelijkheden van het auditcomitP zijn slechts vantoepassing op de boekjaren die aanvingen na de publicatie van de nieuwe wetop 4E december 4BBE8

' overgangsregime m.b.t. de nieuwe criteria voor onah bestuurders* onder deoude criteria v art U4T RT enn benoemde bestuurders kunnen als onahbestuurder blijven zetelen tot 2 juli 4B22.

T.4.L. Het remuneratiecomitP #art. U4LKuater .enn.$(e wet deugdelijk bestuur v L april 4B2B heet in navolging vd aanbevelingeninzake corporate governance het remuneratiecomit7 verpl gemaakt ingenoteerde venn. Ditz op die regel bestaan voor bep kleine venn en voorsommige fnanciële ondernemingen. -rt U4LKuater, RT .enn. bep, in awijking v

art 2U .enn., wat dient te worden verstaan onder deze kleine venn. Indien eenvenn valt onder de toep vd uitz moet geen remuneratiecomitP worden opgericht,maar moeten de taken vh comitP worden uitgevoerd door de 6v&.Het remuneratiecomitP, dat minstens 4 S per jaar samenkomt, is samengestelduit niet'uitvoerende bestuurders. +en meerderheid daarvan dient onah te zijn idzin van art U4Lter .enn. Het comitP dient over de nodige deskundigheid tebeschikken op het gebied v remuneratiebeleid. Het wordt van tijd tot tijdaangevuld met de personen met raadgevende stem, vermeld in art U4LKuater,RM.enn.

(e wet somt tevens op niet limitatieve wijze en zonder abreuk te doen ad bev vd6v& de taken op vh remuneratiecomitP. Het gaat o.m. om het doen v voorstellenover het remuneratiebeleid en de individuele remuneratie v vennmandatarissen,het voorbereiden en het toelichten op de jaar'vergadering vh remuneratieverslagdat door de 6v& is in te voegen in de verklaring inzake deugdelijk bestuur in het

jaarverslag.

3.&. De vertegen$oordiging van de vennootschap

T.3.2. Inleiding+ens de interne bestuursbeslissing is genomen, dient zij ook nog te wordenuitgevoerd. (e / dient hierbij noodz te worden vertegenwoordigd door, ultiem,mensen van vlees en bloed. >wee vertegenwoordigingsmodellen staan haar

daartoe ter beschikking* de organieke vertegenwoordiging en devertegenwoordiging middels bijzondere volmachten.

T.3.4. 1rganieke vertegenwoordiging-nders dan bij de volmachtenvertegenwoordiging #zie hierna$, worden dehandelingen van organen rr toegerekend ad venn. Het orgaan, zo luidt deklassieke leer, vereenzelvigt zich als het ware met de venn, meer zels het is devenn, ih kader vd betrokken vertegenwoordigingshandeling(e organen van vertegenwoordiging van de / worden beperkend ih etboekopgesomd. Het gaat id eerste plaats om dezelde organen als de organen die metde interne bestuursbevoegdheid zijn belast, m.n. #alvast in het besprokenklassieke model$ de raad van bestuur en, eventueel, het orgaan van dagelijks

bestuur.

22T



(e / kan bij het onderhandelen en bij de contractsluiting wordenvertegenwoordigd door haar 6v& #art. U44, R4 .enn.$. (e 6aad zal ook hierhandelen als college, wat doorgaans betekent dat een handtekening vemeerderheid vd bestuurders zal volstaan.Indien een bep bev is gedelegeerd ah orgaan van dagelijks bestuur, zal tenzijuitdr anders bep, deze delegatie vh dagelijks bestuur benevens de internebestuursbev ook de vertegenwoordigingsbev behelzen. (ie laatste bev isevenzeer beperkt tot de handelingen die binnen het wettelijke begrip van“dagelijks bestuur” vallen.

1verigens geldt ook voor de vertegenwoordigingsbevoegdheid vd organen vd /dat evt k,alitatieve of k,antitatieve beperkingen niet aan derden kunnen,orden tegenge,orpen8 zij hebben, behoudens bewijs door de venn van kwadetrouw in hoode van de derde, slechts een interne werking. +nkel wettelijkebeperkingen, zoals bv die vh dagelijks bestuur, o nog bv vd Kuasi'inbreng, zullenaan derden kunnen worden tegengeworpen. (it zgn. 0rokurassteem dat erevident toe strekt derden te beschermen, stamt uit de eerste 6ichtlijn en werd in

het &elgische recht ge"mplementeerd door de L maart 2EM3. Het heet totgevolg dat derden er zich enkel dienen van te vergewissen dat zij met een #doorde wet erkend$ vennootschapsorgaan hebben te maken, opdat zij met gerust hartmet de venn zouden kunnen contracteren. (at is zeker het geval indien zijhandelen met de raad van bestuur vd venn, die immers ook volheid vanvertegenwoordigingsbevoegdheid heet. Indien zij met het orgaan van dagelijksbestuur handelen, zullen zij zich tevens de vraag moeten stellen o de betrokkenhandeling onder het dagelijks bestuur is te catalogeren8 de vertegenwoordigings'bevoegdheid van dat orgaan is immers daartoe beperkt en vermits het om eenwettelijke beperking gaat is zij aan derden tegenwerpbaar.

Het hoet geen betoog dat een vertegenwoordiging door de 6v& die niet zelden

uit meer dan het wettelijk minimum van drie leden bestaat, in de praktijk beponhandig kan zijn. -rt U44, R4 .enn. voorziet daarom in de mogelijkheid om idstatuten een delegatie v vertegenwoordigingsbevoegdheid aan PPn o meerbestuurders, alleen o gezamenlijk handelend, te organiseren. Het betret debekende techniek vd zgn. 88n& of meer handtekeningsclausules. (e aldus door destatuten vertegenwoordigingsbevoegd gemaakte bestuurder#s$ kan=kunnen devenn vertegenwoordigen voor alle materies waarvoor de raad van bestuur zel bev is. 1pnieuw geldt tav derden dus een alles o niets regeling* derden mogener in beg op vertrouwen dat de statutaire delegatie betrekking heet op dealgehele vertegenwoordigingsbevoegdheid, ook al is die delegatie inwerkelijkheid #heel$ beperkt. Interne #kwalitatieve o kwantitatieve$ beperkingen

ad bevoegdheid vd bestuurder#s$ zijn immers niet aan derden tegenwerpbaar,ook al zijn die bekendgemaakt. (e bevoegdheidstoewijzing vereist wel eenbekendmaking in de bijlagen bij het &0 #artt. MT en MU .enn.$. +en &&- heetin beg geen nood ae handtekeningsclausule* zij wordt vertegenwoordigd doorhaar zaakvoerder. aar er meer dan PPn zaakvoerder is en deze een collegevormen, kan echter opnieuw beroep worden gedaan op handtekeningsclausulesdie mutatis mutandis aan bovenstaande regels zullen zijn onderworpen.

(erden die met #een$ handtekeningsbevoegde bestuurder#s$ handelen, dienen erzich in beg niet om te bekommeren o tot de handeling ook op het internevennootschappelijke vlak op geldige wijze is beslist. (at verhindert niet datdergelijke interne beslissing nog steeds wordt vereist. (e

vertegenwoordigingsbevoegde bestuurder#s$ die tot vertegenwoordiging vd vennzou#den$ overgaan zonder daarvoor op intern vlak dr een beslissing vd 6v& te zijn

22U



gedekt lopen een aansprakelijkheids'risico zowel t.a.v. de venn als t.a.v. derden#art. U4Q .enn.$. Hetzelde geldt trouwens voor de handtekeningsbevoegdebestuurder die de statutaire beperkingen op zijn bev niet zou naleven.

T.3.3. ertegenwoordiging bij bijzondere volmachten #lastgeving$Het orgaan stelt een )H aan. %en stelt iemand aan om namens de venn op tetreden.Het alles o niets karakter vd delegaties aan handtekeningsbevoegdebestuurders, de praktisch vaak onhandige vereiste dat een handtekening van PPno twee bestuurders is te bekomen en de beperkte defnitie vh dagelijks bestuurzijn goede redenen om te verklaren dat de meeste venn benevens op deorganieke vertegenwoordiging ook beroep doen op de zgnvolmachtenvertegen,oordiging . (e derde die met een volmachtdrager ve /wordt geconronteerd, zal zich ervan moeten vergewissen*

#i$ o de volmacht door een bev orgaan, t.t.z. de 6v&, PPn o meerhandtekeningsbevoegde bestuurders o, binnen de perken vh dagelijksbestuur, het orgaan van dagelijks bestuur, is verleend8

#ii$ o de volmacht bijz is, d.w.z. betrekking heet op een welbep handelingo een welbep categorie van handelingen8 vermits ve bestuursorgaanwordt verwacht dat het zijn bev in beg zPl uitoeent, zijn algvolmachten ongeldig8

#iii$ o de betrokken handeling binnen de perken vd volmacht valt8 itt watgeldt voor de organieke vertegenwoordiging, zijn #kwalitatieve o kwantitatieve$ beperkingen ad bev ve gevolmachtigde immers weldegelijk tegenwerpbaar aan derden. !odoende zal de venn kunneninroepen niet gebonden te zijn indien de gevolmachtigde buitenmandaat heet gehandeld, al is meteen op te merken dat de zgn leer vhschijnmandaat die regel kan temperen.

olmachten die betrekking hebben op akten die aanleiding geven tot eenh@pothecaire in o overschrijving dienen authentiek te worden vastgesteld. In alleandere gevallen is de vorm vd volmacht vrij. (e bekendmaking vd volmacht in de&ijlagen bij het &0 is geenszins vereist, al is het een wijd verspreide praktijk dieer vooral op gericht is de volmachten aan derden kenbaar te maken.

3.3. )pecialiteits%eginsel3 soorten beperken waarmee het bestuur zorgt dat de venn zich geen 6Htoerekent die hij niet wil, wanneer er misbruik wordt gemaakt vdvertegenwoordiging. 3 check and balances*

2. (ettelijke specialiteit* venn zijn gericht op winst te maken, dit wordt id

wet omschreven. (it is een brede beperkingen, want veel handelingenhebben het potentieel om winst te verkrijgen, maar eindigen uiteindelijkniet in winst. !o bv giten* toch kunnen ze het winstoogmerk vd venndienen.

4. Doel0 het activiteitenterrein. (it wordt id statuten omschreven.&. '$antitatieve en k$alitatieve %eperkingen

(e rechtspraak vh Hv; heet besloten dat wanneer men handelingen stelt diebuiten deze domeinen gaat #bv aankoop v bier ipv wijn* doel$, dat dezehandelingen buiten de rechtsbekwaamheid vd venn valt en daarmee absoluutnietig zijn. Het maakt niet uit welke beperking men overtreedt, het leidt alle drietot absolute nietigheid.

T.T.2. Het specialiteitsbeginsel in het rechtspersonenrecht

22L



>raditioneel wordt een onderscheid gemaakt tussen*' ,ettelijke specialiteit * verwijst naar het wettelijk doel dat voor een bep

t@pe v rechtspersoon is vooropgesteld. Het verwijst nr de reden waaromwelbep rechtspersonen ih leven zijn geroepen. enn zijn ih leven geroepenop een winstbedelingsoogmerk te creëren #art 2 .enn$. 1prichting Pn indbestuurshandelingen moet begeestigd zijn door dit winst'bedelingsoogmerk #kleinste voordeel is genoeg$.

' statutaire specialiteit * verwijst naar het bijz doel vd rechtspersoon, zoalsvooropgesteld door de rechtsonderhorigen in het kader ve welbepaalderechtspersoon #en binnen de perken van het wettelijk doel$.

&eperkingen ad rechtsbekwaamheid leiden in beg ook tot beperkingen adhandelingsbekwaamheid vd rechtspersoon, o nog ad vertegenwoordigingsbevvan zijn organen. (e meerderheid vd rechtsleer neemt sinds een arrest vh Hv;2EUM nochtans aan dat de statutaire specialiteit niet langer derechtsbekwaamheid, maar alleen de vertegenwoordigingsbevoegdheid van deorganen vd venn beperkt.

%instens de wettelijke specialiteit wordt tot de 11 gerekend8 het betret immerseen aspect vd wettelijke organisatie vd rechtspersoon.(e schending vh specialiteitsbeginsel geet aanleiding tot diverse sancties*herkwalifcatie tot een ander t@pe van rechtspersoon, niet'tegenwerpbaarheid o nietigverklaring van handelingen gesteld in strijd met het specialiteitsbeginsel,zels ontbinding o nietigverklaring van de rechtspersoon zel.

T.T.4. Het specialiteitsbeginsel in het vennootschapsrecht

a) Wettelijke specialiteit maatschappelijk doel en vennootschapsbelang alsbegrenzers van de bestuursbevoegdheid van de KV

(e / is als rechtspersoon in beginsel gehouden tot eerbiediging van het

specialiteitsbeginsel.

1e wettelijke specialiteit wordt id zgn kapitalistische venn verbonden met hetwinstverdelings'oogmerk. (it heet tot gevolg dat de venn #en haarbestuursorganen$ slechts activiteiten zal kunnen stellen moo het realiseren ve rro onrr vermogenvoordeel #winst in de ruime betekenis van het woord$ datvervolgens onder de vennoten zal worden verdeeld. -nders gezegd beperkt dewettelijke specialiteit zowel de rechtsbekwaamheid vd venn als de bev van haarorganen om de venn geldig te verbinden #en dus de handelingsbekwaamheid vdvenn$. +Pn en ander werd recent nog bevestigd in een arrest vh Hv; van 3Bseptember 4BBU. (e wettelijke specialiteit heet, enerzijds wegens de verruimde

invulling vh winstbegrip en anderzijds omwille vh eit dat zij niet bijster goedgekend is, een eerder beperkte betekenis ih vennootschapsrecht. !ij komt o.a. teberde bij de beoordeling van handelingen om niet #bv. astand v recht, overdrachtv activa om niet, het stellen van zekerheden voor andermans schuld, enz.$.oornoemd ;assatiearrest toont echter aan dat er grenzen zijn aan de soepelebeoordeling vd wettelijke specialiteit, alsook dat haar miskenning eCectie totsancties kan leiden #inz. tot de absolute nietigheid, nu de wettelijke specialiteittot de 11 wordt gerekend$.+r mogen niet zuivere handelingen om niet worden gesteld, want dit beoogt geenwinstbedelings'oogmerk. &v een lening toestaan aan derde, wanneer ze geenenkel voordeel verwacht dmv deze lening #< zuivere liberalisatie$.

22M



(e tweede variant vh specialiteitsbeginsel, m.n. de statutaire specialiteit ,verwijst naar het in de statuten omschreven maatsch doel=voorwerp vd venn. !ijheet al evenzeer aan belang ingeboet in het vennootschapsrecht*

#i$ het maatschappelijk doel wordt doorgaans #zeer$ ruim omschreven inde statuten, wat het risico op een doeloverschrijding uiteraard doetanemen8

#ii$ de rechterlijke beoordeling vd vraag o een doeloverschrijding voorligt,is eerder soepel te noemen* een handeling wordt slechts alsdoeloverschrijdend bestempeld als ze kennelijk niet nodig o dienstig istot verwezenlijking vh maatsch doel. +en zijdelings verband vdhandeling met het maatsch doel volstaat om de handeling in dat doelte kaderen

#iii$ de / blijt krachtens het weerom uit de eerste 6ichtlijn stammende artU4L .enn. principieel gebonden ondanks een miskenning van hetmaatschappelijk doel door haar vertegenwoordigingsbevoegdeorganen, zulks onverminderd de aanspr van die organen op grond v artU4Q .enn. (e venn kan aan die gebondenheid slechts ontsnappen

indien zij het bewijs levert dat de derde vd doeloverschrijding op dehoogte was o er, gezien de omstandigheden, niet onkundig van konzijn. >er bescherming van derden legt de wet de drempel v diebewijslast hoger door te bep dat de loutere bekendmaking vd statuteneen onvoldoende bewijs is. Het Hv; heet duidelijk gemaakt dat enkelde venn en niet de wederpartij het tegenbewijs kan leveren. &ijgevolgkan een wederpartij zich niet op de doeloverschrijding beroepen om teontsnappen ad verbintenissen die zij jegens de venn is aangegaan.

>enslotte dienen de beslissingen en handelingen vd bestuursorganenvanzelsprekend te kaderen in het vennootschapsbelang. (e kennelijkemiskenning v die verpl kan de geldigheid v die beslissingen o handelingen in het

gedrang brengen.+r bestaat verwarring in rechtspraak en rechtsleer tussen wettelijke en statutairespecialiteit en de regel die verpl tot behartiging vh vennootschapsbelang #bv.zels door ;ass. 23 april 2EQE, >.6.. 2EQE, 342$8 nochtans bestaan er Kuaconcept en Kua sancties grote verschillen.(e statutaire specialiteit beperkt alleen de handelingsbekwaamheidV!ie ook prokura'leer* het maatsch doel voor de /, &&- en ;&- valt onder deprokuraregeling. anneer bestuursorganen en vertegenwoordigers v venn eenhandeling stellen in strijd met het maatsch doel dan zal de venn door dezehandeling gebonden zijn, tenzij de venn kan aantonen dat de derde wist dat hiereen doeloverschrijdende handeling werd #loutere bekendmaking vh maatsch doel

is niet voldoende als bewijs$.

. #elangenconQicten op %estuursniveau casus0 e8

Het vennootschapsbelang werd gedefnieerd door het Hv; #collectie winstverdelingsoogmerk$. Het breed gedefnieerd belang betret alle belangen#niet enkel de aandeelhouders$. Ih enge vennbelang kijkt men enkel nr hetbelang vd aandeelhouders, maar het Hv; kijkt ook nr de toekomst* ook op rrbelangen v anderen.

Het kan dat bestuurders geconronteerd worden met een tegenstrijdigvermogensbelang met het belang vd venn. &v de situatie waarbij de venn eenstuk grond zou aankopen vd bestuurder #tegen'strijdig belang* venn wilt laagste

prijs bekomen en de bestuurder die in naam vd venn handelt moet ijveren voordie prijs. %aar voor de bestuurder is de hoogste prijs de beste prijs$.

22Q



.1. 4egenstrijdig vermogens%elang in hoo/de van individuele%estuurders -artt. "6"F3 en "&6" (.Venn.0-lg kader en ratio legis: beslissingen o verrichtingen blijven mogelijk ondankshet #mogelijk$ bestaan ve belangenconZict in hoode van PPn o meerbestuurders, doch zijn onderworpen ae inormatieve procedure.

>oepassingsgebied* n.a.v. een beslissing o verrichting die tot de bev vd 6v&behoort, heet een bestuurder een rr o onrr belang van vermogensrechtelijkeaard dat strijdig is #o kan zijn$ met het belang vd venn. +en t@pisch vb betrethet geval waarbij de 6v& zich dient uit te spreken over de aankoop ve stuk gronddat toebehoort aan PPn van de bestuurders #rr belangenconNict $ o eenvennootschap waarin PPn vd bestuurders participeert #bv venn waar bestuurderaan participeert$ #onrr belangenconNict $.

etg heet er een inormatieve procedure op gevonden #art U43 .enn$* ditillustreet de strengere regeling vh vennrecht. Het belangenconZict moet

openbaar worden gemaakt*' meldingsplicht bij mede'bestuurders waarbij het belangenconZictomschrijt #individuele bestuurder die wordt geconronteerd metbelangenconZict, rr o onrr$

' onthoudingsplicht8 enkel in “publieke” venn. Hier geldt zowel eenmelding' als verslagplicht als een onthoudingsplicht. (it omdat in 2EE2 dewet op de belangenconZicten heet verstreng* een persoonlijk belangvolstond #moest niet per se een tegenstrijdig belang zijn$. Het probleemwas dat men in veel %1As ie impasse zat omdat er veel indbelangenconZicten waren en met een onthoudingsplicht er geen Kuorumkon worden bereikt omdat er vele niet konden stemmen id 6v&. (eonthoudingsplicht werd dus alleen verpl gemaakt voor de publieke venn

omdat er daar heel wat meer bestuurders zijn. %aar ze denken eraan hetterug te veralgemenen omdat het de meest correcte manier is om met eenbelangenconZict om te gaan. Het probleem als dat wordt ingevoerd,moeten we wel rekening houden hoe we gaan omgaan met de kleineamiliale venn #en daaruitvolgend een geblokkeerd 6v&* men zou evt idwet kunnen bep dat de bev dan naar de - gaat$.

' verslagplicht id notulen vd venn #6v& en, desgevallend commissaris incontroleverslag$ ze moeten bep wat de fnanciële gevolgen vhbelangenconZict zal zijn.

1ok “mogelijke” belangenconZicten moeten worden gemeld. Het louter eit dateen belangen'conZict zou kunnen zijn moet worden vermeld.

0anctieregeling* nietigheidsregeling #bij miskenning vd wet$. (e nietigheid kangevorderd worden bij miskenning v art U43 .enn. (it zal niet veel voorkomen.1ok is er de versterkte aansprakelijkheid #bij naleving vd wet, dochonrechtmatig fnancieel voordeel aan een o meer bestuurders ten nadele vdvenn$.oor de &&-:s met een college v zaakvoerders geldt eenbelangenconZictenregeling die vrijwel identiek is aan die vd /8 er wordtvoorzien in een vereenvoudigde regeling voor de &&- met PPn o meerzaakvoerders #geen college$ #art. 4LB .enn.$ en de +&&- met eenzaakvoerder die enige vennoot is #art. 4L2 .enn.$.

22E



!ie Kuasi'inbreng* dit is van toep wanneer bestuurder eenvermogensbestanddeel binnen 4j overdraagt* belangenconZictenregeling moet[[k worden toegepast.

+r kan ook een belangenconZict zijn ih directiecomitP. %en kan dan beslissen datde beslissing moet gebeuren bij de 6v&. (e belangenconZictenprocedure moetworden nageleed wanneer het geconZicteerde lid ih (irectiecomitP ook zetelt id6v&.

.". Groepsinterne %elangenconQicten in genoteerde naamlo,evennootschappen -art. "3 (.Venn.6 art. F@%is Venn.(.0 pro memorie niet ,o %elangr(e ;orporate ?overnance'wet heet art. U4T .enn. gewijzigd #nieuwe regelinggeldt vana de boekjaren ingaand na 32 december 4BB3$ en heet deaansprakelijkheidssanctie van art. U4E .enn. uitgebreid tot de gevallen waarin,al o niet met naleving van art. U4T .enn., een onrechtmatig fnancieel nadeelwordt berokkend aan de venn tvv een groepsvenn. -rt U4T .enn. betret zgn.

structurele belangenconZicten #i.e. conZicten n.a.v. intragroepsbetrekkingen$waarin een "elgische genoteerde venn o haar dochtervenn betrokken is8opnieuw is een inormatieve procedure toe te passen8 art U4T .enn. #en sindsde 2M dec 4BBQ, art U4Lter .enn.$ voorziet in een wettelijke defnitie vh incorporate governance zo centrale instituut vd ona/hankelijke %estuurder.%en wil deze regeling id toekomst uitbreiden naar andere venn.

F. Dagelijks %estuur

(e statuten en, bij hun stilzwijgen, de 6v& van de / kunnen ie orgaan vandagelijks bestuur voorzien #art. U4U .enn.$. Het betret een acultatie orgaanbestaande uit PPn o meer personen, al dan niet aandeelhouders, die alleen o gezamenlijk optredend de dagelijkse leiding vd venn waarnemen. !e treden optussen de 6v& in. Indien het dagelijks bestuur wordt opgedragen ae bestuurderwordt deze agevaardigd bestuurder o gedelegeerd bestuurder genoemd. Indieneen kaderlid met het dagelijks bestuur wordt belast, wordt doorgaans van een#algemeen$ directeur gesproken.(e delegatie van bevoegdheden van dagelijks bestuur neemt niet weg dat de6v& ook zel voor het dagelijks bestuur bevoegd blijt.

Hoewel het dagelijks bestuur een wettelijke term is, bestaat er geen wettelijkedefnitie van. Het Hv; heet in een veel geciteerd arrest 2ELQ deze lacuneopgevuld dr het dagelijks bestuur te omschrijven als handelingen of verrichtingen die niet verder reiken dan de behoeften vh dagelijks leven vd venn

o" de behoeften die om reden vh minder belang dat ze vertonen als vdnoodzakelijkheid een spoedige oplossing te tre;en de tussenkomst van de v"niet rechtvaardigen.

Ie bekritiseerd arrest v 4BBE heet het Ho deze defnitie nog verengd als volgt*daden van dagelijks bestuur zijn deze die geboden zijn door de noden vhdagelijks leven vd venn en die zo,el ,egens het geringe belang als ,egens denoodzaak ve snelle oplossing het optreden vd v" zelf overbodig makenOanders gezegd volstaat het niet dat een handeling #in casu het laten indienen vefscaal bezwaarschrit$ een gering belang heet, ze dient bovendien urgent te zijnopdat zij onder het dagelijks bestuur zou ressorteren. Het geet een zeer engedefnitie aan “dagelijks bestuur”.

24B



?elet op deze enge omschrijving wordt in de praktijk vaak gewerkt met #lijstenvan$ volmachten, hetzij bovenop de delegatie vh dagelijks bestuur, hetzij tervervanging ervan. (e enge defnitie vh dagelijks bestuur lag ook ad basis ve 9tot voor kort vaak onwettige, maar niettemin reKuent voorkomende 9 praktijkwaarbij ah management, vaak verzameld in een (irectiecomitP, ruimeredelegaties van bevoegdheden werden gedaan #zie inra$.(us in praktijk gaat men bevoegdheden toekennen aan het (irectiecomitP, dieminder eng gedefnieerd zijn #maar dit is zwaar* men moet weer een meerhoodigorgaan gaan oprichten$. 1ok kan men het dagelijks bestuur bevoegdhedenbezorgen via volmacht. %aar pas op met de prokura'leer #het zal niet van toepzijn inzake de volmachten, daar zal de leer vd volmachten van toep zijn, wel zalde prokuraleer van toep zijn op de enge defnitie v dagelijks bestuur door hetHv;$.

' &v een dading voor U miljoen . %en vraagt ad bestuurder wie zal tekenenvoor de venn. (e bestuurder doet dit als gedelegeerd bestuurder. %aareen dading kan men niet onder de de vh Hv; brengen. (us het was niet ihlicht vh dagelijks bestuur dat hij deze bevoegdheid kreeg. Het valt bv niet

onder de dagelijkse behoete vd venn. %oest men deze dading tochgesloten hebben, is deze tegenwerpelijk aan derden volgens deprokuraleer. (e prokuraleer is van toep op de wettelijke defnitie vh Hv;#tenzij PPnhandtekeningsclausule$.

F.1. Dagelijks %estuur in de NV -en ;omm. V+ -art. " (.Venn.1nverminderd het concurrerend karakter vh dagelijks bestuur, is het orgaan vandagelijks bestuur met de volheid vh dagelijks bestuur belast. (wz evtkwalitatieve o kwantitatieve beperkingen #in de statuten, inaandeelhoudersovereenkomsten o ih delegatiebesluit vd 6v&$ enkel een internewerking hebben en derhalve niet aan derden tegenwerpbaar zijn.(e benoeming, het ontslag en de bevoegdheid vh dagelijks bestuur wordt

geregeld bij de statuten #art. U4U, tweede lid .enn.$. Het mandaat vanagevaardigde tot het dagelijks bestuur kan onder een arbeids1 wordenuitgeoeend #zie supra$. oor de rechtspersoon benoemd als agevaardigde tothet dagelijks bestuur bestaat niet de verpl om oik art L2, R4 enn een vastevertegenwoordiger te benoemen.oor doeloverschrijdende handelingen vh orgaan van dagelijks bestuur geldt deregeling van art. U4L .enn. #principiële gebondenheid van de venn, tenzij“kwade trouw”$ #zie supra$.

+Pn' o meerhandtekeningsclausules zijn mogelijk onder de eerder besprokenvoorwaarden.

;oncurrerend karakter vh dagelijks bestuur* men moet rekening houden met de6v&. (e 6v& kan zich begeven op het niveau vh dagelijks bestuur omdat het eenconcurrerende bev is.

F.". Dagelijks %estuur in de ;V(e statuten kunnen ie dagelijks bestuur voorzien8 evt beperkingen adbevoegdheid en=o de vertegenwoordiging zijn echter tegenwerpbaar aan derden,mits bekendmaking.(oeloverschrijdende handelingen door het orgaan van dagelijks bestuur zullen,behoudens bewijs van “kwade trouw” door de venn, dan weer de venn binden#art. TBM .enn.8 wellicht is onder “bestuursorgaan” ook het orgaan van

dagelijks bestuur te begrijpen$.

242



. Het Directiecomit7

.1. )ituatie vRRr de $et van " augustus "@@"ele grote venn beschikten reeds v[[r de inwerkingtreding vd et ;orporate?overnance #“;?”$ over een (irectiecomitP #< strategisch comitP, +Secutive

;ommittee, +O;1,F$. Het werd doorgaans opgericht obv een statutaire clausuledie de 6v& de bev ga de samenstelling en de bevoegdheden ervan te bep. (eoprichting ve (irectiecomitP werd vnl ingegeven door de noodzaak om snelbeslissingen te nemen, terwijl de structuur vd 6v& daar in vele gevallen, zeker ingrote#re$ venn, niet voor aangepast was. (e ;? wou dit legaliseren.&ehalve in kredietinstellingen en sommige 1Hbedrijven geschiedde de oprichtingve (irectiecomitP v[[r de ;? evenwel in een juridisch vacum en dit o.m. omde volgende redenen*

' (e wet erkende het (irectiecomitP niet #als zodanig$ als bestuurs' o vertegenwoordigings'orgaan, zodat het hoogstens als een eitelijk#statutair$ orgaan kon gelden, waarvan het bestaan en de bevoegdhedenniet aan derden tegenwerpbaar waren8

' (e delegatie v bevoegdheden ah (irectiecomitP had niet zelden een algkarakter, waardoor ad geldigheid ervan ernstig kon worden getwijeld,zeker indien, zoals reKuent het geval was, die delegatie de grenzen vhdagelijks bestuur te buiten ging. -lg bevoegdheidsdelegatie is nietmogelijk, het moet specifeke categorieën bevatten.

' bij gebrek ae wettelijke erkenning vh (irectiecomitP blee de 6v& nrderden toe de volledige verantwoordelijkheid dragen voor de beslissingenen handelingen die uitgingen van het (irectiecomitP, wat voor debestuurders aanzienlijke aansprakelijkheidsrisico:s opleverde8

' PPn en ander stond vanzelsprekend haaks op de moderne principes vangoed bestuur die transparantie, verantwoordelijkheid en toerekenbaarheidhoog in het vaandel dragen.

(e ;? heet met de invoering ve wettelijk georganiseerd (irectiecomitPgepoogd de bestaande praktijk zgn te legaliseren* 7eneinde tegemoet te komenad ,ens v zakenmensen en juristen om een einde te maken ad thans heersenderechtsonzekerheid ,anneer de v" ve ven een aanzienlijk deel v zijnbevoegdheden aan een of meer personen P al dan niet bestuurders P heeft gedelegeerd bevat dit ont,erp een regeling om op ,ettige ,ijze bevoegdhedenvd raad v" te delegeren ae nieu, orgaan het directiecomit8 ,aaraan de v"een groot aantal v zijn bevoegdheden kan verlenen dmv delegering.( %emorievan >oelichting$De mogelijkheid om een directiecomit7 ih leven te roepen moet $el

duidelijk $orden voor,ien o/$el door te ver$ij,en naar de alg regelingv art "3%is o/$el een uitge$erkte regeling id statuten. =en kan GEENdirectiecomit7 ih leven roepen dan dat de statuten erin voor,ien::

.". De invoering van het Directiecomit7 door de $et van " augustus"@@"

M.4.2. -lgemeen-rt U4Tbis .enn bevat de wettelijke grondslag voor het (irectiecomitP “nieuwestijl”. /aast de 6v& en het dagelijks bestuur erkent de wetgever nu ook hetbestaan ve (irectiecomitP./:s krijgen de mogelijkheid om een orgaan op te richten waaraan de 6v&

wettelijk alle bev kan opdragen, met uitz vh algemeen beleid vd venn, het

244



bevoegdheidsoverdracht kan maSimaal o juist minimaal zijn o ergensdaartussen #bv de 6v& beslist “ik gee al mijn bev ah (;, behalve de wettelijke”$.&evoegdheids'beperkingen zijn louter intern en niet tegenwerpbaar aanderden, zels niet als ze werden bekendgemaakt. -lleen degene die vh alg beleidzijn o eSclusie voorbehouden zijn zijn tegenwerpelijk aan derden. 1p intern vlakmoeten de beperkingen natuurlijk wel gerespecteerd worden en kunnen ze zelsleiden tot aanspr vd leden vh (;. ettelijke bevoegdheidsbeperkingen zijndaarentegen wel tegenwerpbaar aan derden. anneer een (irectiecomitPbeslissingen neemt ivm het alg beleid o beslissingen die tot de door het etboekaan de 6v& voorbehouden bevoegdheid behoren, zal de venn er niet doorgebonden zijn. Het is niet belangr o de bevoegdheden eCectie worden overgedragen

(e vraag kan worden gesteld o de bevoegdheidsoverdracht door de 6v& aanhet (irectiecomitP herroepbaar is. In de wet kan daaromtrent niets wordenteruggevonden. >och is aan te nemen dat, behoudens in het geval de statuten ieverplichte oprichting van en bevoegdheidsoverdracht aan een (irectiecomitP

voorzien, de 6v& de bevoegdheidsoverdracht ah (irectiecomitP kan beëindigen,owel tijdelijk, owel defnitie. (e reden daarvoor ligt in de kwalifcatie vdverhouding die bestaat tussen de 6v& en het (irectiecomitP* het gaat om eendelegatie van bevoegdheden gebaseerd op art. U4Tbis .enn. en op de regelsvan lastgeving.

(e nieuwe regeling was alvast bron ve opmerkelijke controverse id rechtsleer*leidt de inrichting ve (irectiecomitP naast de 6v& tot eclusieve of concurrerende bevoegdheden v beide organen5 (it twistpunt vloeit o.a. voort uitde versch Jranse en /dl terminologie v art. U4Tbis .enn. (e /dl tekst bep datde 6v& zijn bev kan Xoverdragen: ah (irectiecomitP, wat erop zou kunnen wijzendat er een #eSclusieve$ astand v bevoegdheden heet plaatsgevonden. (e Jranse

tekst gebruikt echter het woord XdPlPguer:, opdragen. (at werkwoord wordt ookin art. U4U .enn. gehanteerd. (ie bep betret het dagelijks bestuur, waarvanwordt aangenomen dat het concurrerend door de 6v& en het orgaan v dagelijksbestuur kan worden uitgeoeend. oorstanders vd idee dat de 6v& haar#gedelegeerde$ bev behoudt, baseren zich op de Jr terminologie en de parlwerkzaamheden. -ndere commentatoren betogen dat de overgedragenbevoegdheden een eSclusie karakter hebben omwille vd bedoeling vd wetgeverom een duidelijke scheiding aan te brengen tussen de bestuursunctie die ah(irectiecomitP wordt toevertrouwd en de unctie van toezicht en de bepaling vhalg beleid die ad 6v& worden voorbehouden. +en ander argument luidt dat het(irectiecomitP vd kredietinstellingen model heet gestaan voor de nieuwe

regeling en mbt deze (irectiecomitPs steeds is aangenomen dat hunbevoegdheden een eSclusie karakter hebben. 1ns inziens behoudt de 6v&, zoalsdat v[[r de ;? het geval was, het recht om de ah (irectiecomitP gedelegeerdebevoegdheden zel uit te oeenen. (e statuten o de 6v&, hoewel dat laatsteminder verkieslijk is, zouden echter in een eSclusieve bevoegdheidsverdelingkunnen voorzien, zodat venn zel kunnen oordelen welk regime het best bij hunondernemingscultuur aansluit.

at er ook van zij, er valt aan te bevelen om bij de redactie vd statuten, de bevvh (irectiecomitP nauwkeurig a te bakenen, zodat bevoegdheidsconZictentussen de drie bestuursorganen #6v& 9 (agelijks bestuur 9 (irectiecomitP$worden vermeden.

M.4.U. ertegenwoordigingsbevoegdheid

24U



-rt U4Tbis .enn. lijkt op het eerste gezicht enkel betrekking te hebben op debevoegdheids'overdracht inzake het interne bestuur. Het (irectiecomitP heetnochtans ook op het vlak van de vertegenwoordiging een belangr rol te spelen.&ij nader toezien blijkt de vertegenwoordigingsbev vh (irectiecomitP trouwenswel degelijk rr uit de wet voort te vloeien, m.n. uit het derde, vierde en vijde lidvan art. U4Tbis .enn.(e vertegenwoordigingsbevoegdheid vh (irectiecomitP kan in de eerste plaats drhet 'irectiecomit8 z8lf worden uitgeoeend. (at gebeurt, net zoals voor debestuursbevoegdheid, collegiaal. (e venn zal dus in beg verbonden zijn wanneerde meerderheid vd leden vh (irectiecomitP hebben ondertekend #cr. supra, 6v&$.-rtikel U4Tbis .enn. bep dat de beperkingen die door de statuten o debeslissing vd 6v& aan de overdraagbare bestuursbevoegdheid wordenaangebracht, niet aan derden kunnen worden tegengeworpen. (evertegenwoordigingsbevoegdheid vh (irectiecomitP heet o.i. dus betrekking opde wettelijk maSimaal overdraagbare bestuursbevoegdheid, zels indien slechtseen in meer o mindere mate beperkt deel daarvan eCectie ah (irectiecomitPzou zijn overgedragen. 1ok hier geldt derhalve een “alles o niets” regel #cr.

supra, 6v& en dagelijks bestuur$.

Id praktijk zal het (irectiecomitP wellicht niet vaak collectie de vennvertegenwoordigen. (aarom kunnen de statuten aan PPn o meer leden vh(irectiecomitP de bev verlenen om de venn hetzij alleen, hetzij gezamenlijk tevertegenwoordigen. In dat geval bindt=binden het=de op grond ve PPn' o meerhandtekeningsclausules optredend#e$ lid=leden vh (irectiecomitP o.i. slechts devenn wanneer hij=zij binnen de #maSimaal door de wet toegelaten$ bevoegdheidvh (irectiecomitP 6H stellen. !o zullen twee leden vh (irectiecomitP, samentekenend op grond ve handtekeningsclausule, de venn geldig kunnen verbinden#i$ voor bev die wettig ah (irectiecomitP zijn opgedragen door de statuten o de6v&, maar #ii$ ook voor bev die daarbuiten zouden liggen #bvb ie venn waar aan

het (irectiecomitP slechts een minimale bevoegdheidsdelegatie is gebeurd$, opvw tenminste dat die bevoegdheden wel nog binnen de perken vallen v watwettelijk ah (irectiecomitP kan worden opgedragen. Indien de leden vh(irectiecomitP bv een handeling zouden stellen die onder het alg beleidressorteert #bv het tekenen ve voor de venn cruciale en strategischeovernameovereenkomst$, zullen zij de venn niet geldig meer kunnenvertegenwoordigen.Het notariaat kan hier een nieuwe taak vervullen* in unctie van de wensen vdvenn zullen statutaire handtekeningsclausules worden opgesteld.

>.a.v. de handtekeningsclausules in de venn die enkel beschikken over een 6v&

doet er zich een nieuwigheid voor* ook niet'bestuurders kunnen organiekevertegenwoordigingsbevoegdheid verkrijgen, aangezien ook niet'bestuurders inhet (irectiecomitP kunnen worden benoemd.+r bestaat ook de mogelijkheid dat de vertegenwoordigingsbev statutair wordttoegewezen ae bestuurder en een lid vh (irectiecomitP middels eentweehandtekeningsclausule. (e vraag rijst dan tot waar hun vertegenwoordigingsbevreikt. anneer de vertegenwoordigingsbev id bepalingen vd statuten die over de 6v&handelen werd toegekend, omvat de vertegenwoordiging het hele bestuur. (itveronderstelt dat de bestuurder niet reeds individueel tot vertegenwoordiging bev is,aangezien het s@steem ve tweede handtekening vanwege een niet'bestuurder #idbesproken h@pothese, een lid vh (irectiecomitP die niet tegelijk bestuurder is$ devertegenwoordigingsbevoegdheid ve bestuurder enkel mag uitbreiden.(ezelde conclusie geldt indien de genoemde tweehandtekeningsclausule #bestuurder en

lid (irectiecomitP$ enkel ih deel vd statuten dat over de vertegenwoordiging dr het(irectiecomitP handelt, werd opgenomen* ook in dat geval omvat de vertegenwoordiging

24L



het gehele bestuur. (e vertegenwoordigingsmacht op grond vdtweehandtekeningsclausule in dat geval beperken tot de krachtens de wet maSimaal ah(irectiecomitP delegeerbare bev zou er immers op neer komen dat een statutairebeperking vd vertegenwoordigingsbev van de bestuurder samen met het(irectiecomitPlid tegenwerpelijk wordt aan derden.

>evens is het mogelijk dat zowel op het niveau vh (irectiecomitP als op hetniveau vd 6v& statutair ie handtekeningsclausule is voorzien. Indien wordtaangenomen dat de bev vd 6v& concurrerend is met die vh (irectiecomitP, is devertegenwoordigingsbevoegdheid vd handtekeningsbevoegde bestuurdersalgemeen. (e handtekeningsbevoegde bestuurders kunnen zich dan ook op hetvertegenwoordigingsterrein vh (irectiecomitP begeven. Indien de bevoegdheden vbeide organen daarentegen eSclusie zouden zijn #en deze eSclusiviteit zou zijn a teleiden uit de wet$, Kuod non, dan moet worden besloten dat de handtekeningsbevoegdebestuurders enkel bev zijn voor de wettelijk ad 6v& voorbehouden bevoegdheden #t.t.z.het alg beleid, de toegewezen bev en, in zoverre dat al aanleiding kan geven totvertegenwoordiging, het toezicht op het (irectiecomitP$. (e eSclusiviteit vormt in datgeval immers een wettelijke, en derhalve aan derden tegenwerpelijke, beperking vd

vertegenwoordigingsbevoegdheid vd 6v&. (e handtekeningsbevoegdheid vd leden vh(irectiecomitP is in elk geval tot de maSimaal overdraagbare bevoegdheid aan het(irectiecomitP beperkt.

E9 1)%-;H>* prokuraleer is hier niet van toep. %en moet altijd de volmachtopvragen #en een alg volmacht is niet toegelaten, dat moet men opmerken$. !ie* betitelde handtekeningsclausules* men verwijst naar een bep

hoedanigheid ve persoon #zie vorige$. Handtekeningsclausule moetbetrekking hebben op minstens 2 bestuurder. %aar bv is ook geldig* 2bestuurder met een directeur. 1 een - bestuurder moet tekenen met een& bestuurder #zie bindendevoordrachtsrechten$. (eze titel moet bekendgemaakt wordenV

A. -#urgerlijke aansprakelijkheid van vennootschaps%estuurders

(eze regels gelden ook voor bestuurders van buitenlandse bijkantoren. %aarenkel in de verhouding tav derden. 1ok onthouden dat bestuurders niet aansprzijn voor verb die ze voor de venn aangaan. (e venn zal gebonden zijn. %aartoch kunnen ze aanspr zijn tav derden wegens onr daden.

A.1. Inleiding(e leden vd bestuursorganen vd venn#'rechtspersoon$ mogen dan al nietpersoonlijk verbonden zijn voor de verbintenissen vd venn #art. L2 .enn.$, datverhindert niet dat ze een persoonlijke aansprakelijkheid kunnen oplopen8 in venn

met beperking van aansprakelijkheid kan zulks opnieuw de relativiteit van diebeperking illustreren.

+en onrechtmatige daad ve bestuursorgaan ve venn#'rechtspersoon$ kan als eenonrechtmatige daad vd venn worden aangemerkt als dat orgaan binnen deuitoeening v zijn unctie heet gehandeld. (e rr aansprakelijkheid vd venn sluitde persoonlijke aanspr vh bestuursorgaan niet uit.Indien een contractspartij voor de uitvoering v haar contractuele verbintenis viaeen orgaan handelt, kan dit orgaan niet buiten'contractueel aansprakelijk wordengesteld dan wanneer de out die het orgaan ten laste wordt gelegd de algzorgvuldigheidsnorm schendt en die out een andere schade dan deze die uit eencontractuele out is te wijten heet veroorzaakt #toepassing van de leer van zgn.

Kuasi'immuniteit van de uitvoeringsagent$.

24M



(e regels van bestuurdersaansprakelijkheid gelden mutatis mutandis en binnende perken v art UE .enn. ook voor de personen die belast zijn met het bestuurve &elgisch bijkantoor ve buitenlandse venn* oik dit art dragen die personen

jegens derden immers dezelde aanspr als degenen die een “&elgische venn” #ziede artt. 2BE e.v. I76';ode$ besturen. (e aanspr t.a.v. de buitenlandse venn blijtonderworpen ah recht van die buitenlandse venn #land van de oprichting o datvd werkelijke zetel$.

A.". +ansprakelijkheid in hoo/de v %estuurders In %eginsel steunt de%urgerlijke aansprakelijkheid van de %estuurders op 77n van devolgende rechtsgronden

' aansprakelijkheid voor tekortkomingen in het bestuur* artikel U4M .enn8' aansprakelijkheid voor overtreding vh .enn en=o de statuten vd venn*

art U4Q .enn.8' gemeenrechtelijke buitencontractuele aanspr* art 23Q4'23Q3 &8' aansprakelijkheid voor kennelijk grove outen die hebben bijgedragen tot

het aillissement* art U3B R2 .enn.8

' aansprakelijkheid voor niet betaalde sociale zekerheidsbijdragen in gevalvan aillissement* art U3B R4 .enn.8' aansprakelijkheid in geval van kapitaalverhoging* art L2B .enn.8' aansprakelijkheid in geval van een persoonlijk belangenconZict tussen een

bestuurder en de venn* art U43 juncto U4E .enn.8' aansprakelijkheid in geval van groepsintern belangenconZict ie genoteerde

venn* art U4T .enn.8' aansprakelijkheid in geval van aanmerkelijke verliezen ' de

alarmbelprocedure* art L33 .enn.8' aansprakelijkheid voor onbetaalde bedrijsvoorheYng en &.>..* artikel

TT4Kuater .I.&. en artikel E3undecies ; . &.>..1ok zijn er nog andere bepalingen #bv art L33 .enn* “alarmbelprocedure”$ ivm

met de aanspr'regeling. &v in het strarecht* misbruik #bv op kosten vd venn eenzwembad leggen id tuin$.

Q.4.2. -ansprakelijkheid wegens gewone bestuursouten #artikel U4M .enn.$(e aanspr op grond v art " (.Venn. is een pure contractueleaansprakelijkheid die een bestuurder enkel tov de venn kan oplopen. (ebestuurders staan ie contractuele verh tav de venn. rachtens die bep zijn debestuurders ve /, oik het gemeen recht, verantwoordelijk voor de vervulling vdhen opgedragen taak en aanspr voor de tekortkomingen in hun bestuur.+r wordt gewoonlijk aangenomen dat dit art stilzwijgend verwijst nr de regels dievan toep zijn op de aansprakelijkheid ve )H tav )? #zie art 2EE2 e.v. &..$. +en

zgn gewone bestuursout wordt dan beoordeeld op grond vd volgendezorgvuldigheidsnorm* het gedrag vd bestuurder wordt in abstracto getoetst aandat ve normaal voorzichtige bestuurder in dezelde #eitelijke$ omst geplaatst.

Hoewel het 4e lid v art 2EE4 &.. ie minder strengeaansprakelijkheidsbeoordeling voorziet indien de )H niet wordt vergoed voor zijnmandaat, passen de rechtbanken deze regel zelden o niet toe op bestuurders.Integendeel wordt door rp en rl onderstreept dat de bestuurdersaansprakelijkheideen proessionele aansprakelijkheid is #<strenger$. (e gedragsnorm waaraanmoet worden beantwoord, is dus te bepalen in unctie vd proessionelevaardigheden die ve normaal voorzichtig en redelijk bestuurder zijn teverwachten. (it resulteert ie strengere gedragsnorm dan deze die gewoonlijk

onder het gemeen recht wordt toegepast. +en bestuurder zal bijgevolg niet aan

24Q



aansprakelijkheid kunnen ontsnappen door zich te beroepen op onwetendheid,onervarenheid, onbekwaamheid o passiviteit.

(e rechtbanken moeten zich onthouden ve post'actum #o a posteriori$beoordeling vh gedrag vd bestuurder. (e zorgvuldigheidsnorm vereist immerseen toets ah gedrag ve normaal voorzichtig en redelijk bestuurder die isgeplaatst in dezelde eitelijke omst waarin de aangesproken bestuurder zichbevond toen hij de betwiste handeling heet gesteld #o heet nagelaten testellen$. erden bv door de rechtspraak als gewone bestuursouten inaanmerking genomen* het outie accepteren en ten dele betalen ve door devenn niet verschuldigde wisselbrie8 de beslissing om een verlieslatende activiteitverder te zetten8 het ontwikkelen v handelsactiviteiten ie venn dieondergekapitaliseerd is8 de tekortkoming ad toezichtplicht t.a.v. de agevaardigdetot het dagelijks bestuur, FHet louter bewijs vd tekortkoming ve bestuurder is echter niet voldoende om diebestuurder aansprakelijk te stellen. +en causaal verband tussen dezetekortkoming en de door de eiser geleden schade is nog aan te tonen.

(e aanspr v bestuurders wegens gewone bestuursouten is in beg individueeltoerekenbaar. (e gemeenschappelijke out die gezamenlijk wordt begaan doorversch bestuurders die wetens bijdragen tot het ontstaan vh schadelijke eitrechtvaardigt echter een solidaire aansprakelijkheid. Hebben meerdereazonderlijke outen die aan versch bestuurders toerekenbaar zijn, een zeldeschade veroorzaakt, dan is tot een aansprakelijkheid in solidum te besluiten #<gezamenlijke out$.

-angezien de aanspr voor gewone bestuursouten een contractueleaansprakelijkheid is, kan obv art U4M .enn. slechts eenaansprakelijkheidsvordering worden ingesteld door de venn, handelend krachtenseen beslissing vd - #zo niet is het gevolg de niet'ontv vd vordering$. -lleen

indien de tekortkoming tegelijkertijd een buitencontractuele out uitmaakt,kunnen derden #bv een 0+ vd venn$ dergelijke vordering instellen obv de art23Q4'23Q3 &.., op vw uiteraard dat ook de toepassingsvw van die laatstebepalingen zijn vervuld. In dergelijk geval spreekt men van co6istentie tussende contractuele tekortkoming jegens de venn met een onrechtmatige daad

jegens een derde, en is de bestuurder jegens deze derde aansprakelijk totvergoeding v alle schade op grond van art. 23Q4 &.. +r is dus een prerogatie voor de - om de bestuurders in aanspr te

roepen. (us het is niet de zaakvoerder o de 6v& die de medezaakvoerderaanspr stelt. %aar het komt niet veel voor dat de - een bestuurder aansprstelt. ant de - hebben vertrouwen id bestuurders, want ze worden

immers door hen benoemd.

!ie ook de minderheidsvordering. (eze gaat ervan uit dat de meerderheid #-$meestal vertrouwen heet ih bestuur en het bestuur zullen beschermen. +enaansprvordering zal dus niet snel beslist worden dr de meerderheid. 1m er tochvoor te zorgen dat bestuurders op verantwoorde wijze hun mandaat uitoe kunnen ook de minderheidsaandeelhouders #voor de venn$ de vordering instellen#actio mutatis5$ obv art U4M. /iet elke minderheid kan dit. %en moet een zekereparticipatiegraad hebben id venn #deze is dubbel id / en de ;&-* door 2 o meer minderheidsaandeelhouders die minstens 2W hebben vd stemgerechtigdeaandelen, dan wel een participatie die minstens S vertegenwoordigd enenkelvoudig id &&-$.

(eze minderheidsvordering is een echte actio mandaat, ze treden op voorrekening vd venn. -ls de bestuurders worden veroordeeld tot schadeverg zal de

24E



venn de schadeverg krijgen, niet ad minder'heidsaandeelhouders zel #bv viavereCening$. (us deze minderheidsvordering komt niet veel voorV ant er isgeen incentive voor de minderheidsaandeelhouders.

Q.4.4. -ansprakelijkheid wegens overtreding van het etboek vanvennootschappen en=o de statuten #artikel U4Q .enn.$+rtikel "A (.Venn. onderwerpt de bestuurders in geval van overtreding vh.enn en=o de statuten ae strengere aansprakelijkheid. (it art bep immers datde bestuurders ve / jegens de venn of jegens derden hoodelijk aansprakelijkzijn voor alle schade die het gevolg is van de overtreding van het .enn en=o de statuten vd venn #niet meer individueel* dus de bestuurders houden elkaar ihoog$. (erden kunnen dus ook een aansprvordering instellen.&estuurders waarvan de aansprakelijkheid op grond v art U4Q .enn. in hetgedrang komt, kunnen slechts aan aansprakelijkheid ontsnappen onder de vwbep in art U4Q, 4e lid .enn* de bestuurders moeten bewijzen -a dat zij geendeel hebben gehad ad overtreding, -% dat hun geen schuld kan wordenverweten en -c dat zij die overtreding hebben aangeklaagd op de eerste -

nadat zij er kennis van hebben gekregen.-angezien bestuurders aansprakelijk zijn voor alle schade die het gevolg is vdovertreding, is de schadevergoeding niet beperkt tot voorzienbare schade.&ijgevolg kan een bestuurder die niet alle vergaderingen vd raad heetbijgewoond, aansprakelijk worden gesteld voor overtredingen vh .enn en=o destatuten, alhoewel hij daarvan geen kennis had.

-rt U4Q .enn. betret enkel overtredingen vh .enn en geen overtredingen vd,et ih algemeen. 1vertredingen v andere wetsbepalingen die een welbep gedragopleggen o verbieden kunnen wel een buitencontractuele out opleveren id zinvd art 23Q4'23Q3 &.. Het strenge stelsel v art U4Q .enn. is wel van toep opovertredingen vd statuten vd venn.

olgens art UUT lid 4 enn kan ad bestuurders slechts rechtsgeldige k,ijtingwegens overtredingen vd statuten worden verleend, indien deze overtredingenbepaaldelijk zijn weergegeven in de oproeping tot de jaarlijkse -. Het .ennheet die bepaling tot de kwijting wegens overtredingen van het .ennuitgebreid #artikel UUT lid 4 .enn.$.

?aven bv reeds aanleiding tot een aansprakelijkheid op grond v art U4Q .enn.*de awezigheid o de onregelmatigheid van de=een boekhouding8 het ontbreken vprocessen'verbaal v vergaderingen vd - en de 6v&8 de miskenning vdalarmbelprocedure v art L33 .enn.VV #procedure in geval van aanmerkelijke

verliezen* bestuuders die dit vaststellen moeten binnen de 4 maanden de - bijeen laten komen die moet beslissen over de ontbinding o herstructureringsmaatregelen$, F.

1pdat tot aansprakelijkheid op grond van art. U4Q .enn. is te beslissen, istevens vereist dat de overtreding vh .enn en=o de statuten in causaal verbandstaat met een door de benadeelde #de venn o derden$ geleden schade.

Q.4.3. -ansprakelijkheid voor buitencontractuele outen onder het gemeenaansprakelijkheidsrecht #artikelen 23Q4'23Q3 &..$rachtens de art 1&A"B1&A& #.(. verpl elke daad vd mens, waardoor ae anderschade wordt veroorzaakt, degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze

te vergoeden. (ie aanspr wegens zgn. onrechtmatige daad geldt ook voor

23B



bestuurders ve /. (e aanspr op grond vd art 23Q4'23Q3 &.. vereist vooreersthet bewijs ve fout . (it begrip omvat 3 elementen*

' een schending vd alg zorgvuldigheidsplicht #daartoe wordt het betwistegedrag van, in casu, de bestuurder in abstracto getoetst aan dat venormaal voorzichtig en redelijk bestuurder in dezelde eitelijke omstgeplaatst$ o ve wetsbep die een welbep gedrag oplegt o verbiedt8

' toerekenbaarheid vh betwiste gedrag aan, in casu, de bestuurder8' voorzienbaarheid v #enige$ schade.

(e art 23Q4'23Q3 &.. vereisen bovendien een schade en een oorzakelijk verband tssn de out en de schade. (e minste out die een oorzakelijk verbandheet met de schade volstaat om een bestuurder persoonlijk aansprakelijk testellen.&estuurders kunnen echter niet in het om het even welke omstandighedenworden aangesproken wegens onrechtmatige daden begaan in de uitoeeningvan hun unctie.

a) 9ansprakelijkheid uit onrechtmatige daad ten aanzien van derden&estuurders die, zels binnen de perken van hun bevoegdheid, onrechtmatigedaden begaan, zijn daarvoor aansprakelijk tav derden. (it geldt ook voortekortkomingen begaan in hun bestuur, op vw dat de handeling o het verzuim vdbestuurder een inbreuk uitmaakt op andermans recht, de miskenning is vewettelijke verpl o de tekortkoming uitmaakt ad zorgvuldigheidsplicht die debestuurder tav ieder persoon en goed dient in acht te nemen #coëSistentie tussencontractuele tekortkoming tav de venn en een onrechtmatige daad tav eenderde$.

&estuurders kunnen in beg door derden niet aanspr ,orden gesteld voor de niet&nakoming door de venn van haar contractuele verbintenissen. -rt L2 R2 .enn.

bep immers uitdr* (e venn handelen dr hun organen F. (e leden v dezeorganen zijn niet persoonlijk verbonden door de verbintenissen vd venn. 1pgrond vd leer vd Kuasi'immuniteit vd uitvoeringsagent, die door het Hv; van toepis verklaard op bestuurders van venn, kunnen bestuurders in bep gevallen wPlaansprakelijk worden gesteld voor buitencontractuele outen die zij hebbenbegaan tijdens de uitvoering vd contractuele verbintenissen vd venn. (euitvoeringsagent is die persoon #zelstandig o in ondergeschikt verband$ op wieeen contractspartij beroep doet voor de uitvoering v haar verbintenissen. Dit deleer vd Kuasi'immuniteit vd uitvoeringsagent volgt dat het bestuursorgaan dateen contractuele verb ve venn uitvoert #waarbij de venn als contractant aldushandelt via zijn orgaan$ zel niet buitencontractueel aanspr gesteld kan worden,

tenzij 1 hem een schending vd alg zorgvuldigheidsplicht verweten kan worden#indien de hem ten laste gelegde out dus geen loutere tekortkoming uitmaakt vecontractuele verbintenis$, en " deze out een andere schade heet veroorzaaktdan deze die ad slechte uitvoering vh contract te wijten is. In de praktijk zal dezesituatie zich beperken tot het geval waarin het gedrag vh bestuursorgaan ookstrarechtelijk gesanctioneerd kan worden.

Het Hv; heet geoordeeld dat bestuurders bij het aangaan dr de venn vcontractuele verbintenissen wPl onrechtmatige daden kunnen begaan die henpersoonlijk aanspr maken tot schadeloosstelling jegens de tegenpartij vd venn#precontractuele aanspr = culpa in contrahendo$ en is zij daarmee teruggekomenop haar eerder standpunt in haar arrest 4BB2. (e persoon die door zijn schuldig

optreden als orgaan bij het sluiten ve 1 in naam ve rechtspersoon, adwederpartij schade heet veroorzaakt, kan dus voor die schade jegens die

232



tegenpartij uit onrechtmatige daad aansprakelijk worden gesteld. -ldus kunnenbestuurders jegens derden op grond v art 23Q4 &.. aansprakelijk wordengesteld wanneer zij nieuwe verbintenissen laten aangaan door hun venn nadat zijwisten o behoorden te weten dat die verbintenissen niet zullen nagekomenworden als gevolg van de actuele o toekomstige insolventie vd venn.

b) 9ansprakelijkheid uit onrechtmatige daad ten aanzien van devennootschap

(e venn zPl, die in een contractuele relatie staat met haar bestuurders, kan henslechts aanspreken op grond vd art 23Q4'23Q3 &.. als is voldaan ad vw vd zgn.samenloopleer. (ie leer vereist dat de out vd bestuurder niet slechts eencontractuele tekortkoming uitmaakt, maar ook een miskenning vd algzorgvuldigheidsplicht inhoudt, en dat deze out andere dan ad outieve uitvoeringvan het bestuurdersmandaat te wijten schade heet veroorzaakt. In deze materielijkt samenloop praktisch beperkt te zijn tot het geval dat de aansprakelijkheid uitonrechtmatige daad gesteund is op een strabaar eit. &ovendien is vereist dat deschade waarvoor vergoeding gevorderd wordt een ander nadeel is dan datgene

dat voortvloeit uit de tekortkoming id uitvoering ve 1. 1ok wanneer zij opbuitencontractuele grondslag is gevestigd, blijt de vordering door de venn tegenhaar bestuurders een interne aansprakelijkheidsvordering die aan de regels voorde actio mandati is onderworpen.

Q.4.T. -ansprakelijkheid voor kennelijk grove out die heet bijgedragen tot hetaillissement #artikel U3B R2 .enn.$+rtikel &@ K 1 (.Venn. bep dat een bestuurder #o gewezen bestuurder, o eenpersoon die werkelijke bestuursbevoegdheid heet gehad ' een zgn Lfeitelijkebestuurder $ persoonlijk en=o hoodelijk en ondeelbaar aanspr kan wordengesteld voor alle o een deel vd schulden vd venn indien komt vast te staan dateen door hem begane, kennelijk grove out heet bijgedragen tot het aillissement

vd venn.-rt werd ingevoerd door de crisiswet en ook met een zusterwet* oprichter saansprbij aillissement na 3j. (eze 4 mogen niet verward worden #zie casus* oprichterkan bestuurder Pn oprichter zijn$.

(e toepassingsvw v art U3B R2 .enn. zijn de volgende* -a de vennootschapmoet ailliet zijn verklaardS -% er zijn onvoldoende baten om de schulden van deailliete vennootschap te betalen -c er moet worden bewezen dat debestuurders #o gewezen bestuurders, o personen met werkelijkebestuursbevoegdheid, de zgn feitelijke bestuurders$ een kennelijk grove outhebben begaan8 en -d dat zulke kennelijk grove out heet bijgedragen tot het

aillissement vd venn #wettelijke toep vd marginale toetsing$, bv zwarteboekhouding. (e kennelijke grove out moet niet de uitsluitende oorzaak vhaillissement zijn, noch zels de beslissende oorzaak die tot het aillissement heetgeleid. +r dient m.a.w. geen rr oorzakelijk verband te worden aangetoond tussende kennelijk grove out en de eigenlijke en individuele door de eiser geledenschadeVV < lichter bewijs.

Indien bovengenoemde vw zijn vervuld, beschikt de rb over een ruimebeoordelingsbevoegdheid om op vraag vd curator o ve individuele benadeelde0+ de bestuurders #o gewezen bestuurders, o personen met werkelijkebestuursbevoegdheid$ persoonlijk en al dan niet hoodelijk aansprakelijk testellen, voor het geheel dan wel voor een deel vd schulden vd venn, weliswaar

tot beloop vh tekort #d.w.z. het bedrag waarmee de schulden de batenovertreCen$.

234



(e vereiste v kennelijk! grove /out verwijst naar de techniek vd marginaletoetsing. Hoewel het begrip “kennelijk grove out” op velerlei wijzen kan wordenge"nterpreteerd, wordt dit het best gedefnieerd als een inbreuk op de voor desamenleving essentiële gedragsnormen, o, wanneer toegepast op devennootschapsrechtelijke conteSt, een overtreding vd essentiële regels van hetvennootschapsgebeuren.

(e rechtspraak verschat talrijke vbAen v kennelijk grove outen* het voeren vehandelsactiviteit zonder over de vereiste fnanciële middelen te beschikken8 hetzich toe'eigenen van sommen in rekening'courant ten bedrage v nagenoeg hetdubbele vh maatsch kapitaal8 het voortzetten ve ernstig verlieslatende activiteitmet miskenning vd belangen vd 0+8 het opsouperen vh helevennootschapsvermogen amper PPn maand na de oprichting vd venn8 hetverkopen in het zwart waardoor de boekhouding geen getrouw beeld vdwerkelijkheid geet8 het opstellen ve onrealistisch en ontoereikendherstructureringsplan waarvan de uitvoering niet o onvoldoende wordt

gecontroleerd, waardoor bijsturing onmogelijk wordt8 een venn verbintenissenlaten aangaan wetende, minstens behorende te weten, dat de venn onvoldoendekapitaal heet om de voorgenomen investering te realiseren8 de niet'uitoeeningvan enig toezicht op een dagelijks bestuurder met al te vergaandebevoegdheden8 F

&ij T september 4BBT heet de wetgever een wettelijke toepassing vd kennelijkgrove out ingevoerd. 0indsdien wordt iedere vorm v ernstige en georganiseerde-scale fraude id zin v art 3, R4 22 januari 2EE3 tot voorkoming vh gebruik vhfnanciële stelsel voor het witwassen van geld uitdr als een kennelijk grove outgekwalifceerd.

Q.4.U. -ansprakelijkheid voor sociale zekerheidsbijdragen in geval vanaillissement #artikel U3B R4 .enn.$-rt U3B .enn. werd door de 7rogrammawet 4B juli 4BBL aangevuld met een 4e

paragraa, op basis waarvan bestuurders aansprakelijk kunnen worden gesteldvoor de sociale zekerheidsbijdragen die niet'betaald en vervallen zijn op hetmoment v aillissement vd venn waarvan zij bestuurder zijn. Het gaat om een

persoonlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid die niet alleen bestuurders inrechte, maar ook eitelijke en zels gewezen bestuurders kan treCen.

+rt &@ K" (.Venn. bep dat bestuurders, gewezen bestuurders en eitelijkebestuurders, onverminderd de bep vd 2e paragraa, aansprakelijk kunnen worden

gesteld voor een geheel o een deel vd op het ogenblik vh aillissementverschuldigde sociale zekerheidsbijdragen en een aantal hiermeesamenhangende schulden die niet betaald zijn, en dit in twee gevallen*

' indien de betrokken bestuurder#s$ id U j vooragaand ah aillissementbetrokken zijn geweest in minstens 4 aillissementen, vereCeningen o gelijkaardige procedures met schulden tav inningsorganisme vd socialezekerheidsbijdragen8 o

' indien komt vast te staan dat een dr hen begane grove out ad basis lagvh aillissement. +en grove out wordt vermoed in geval v ernstige engeorganiseerde fscale raude id zin van de witwaswetgeving, indien devenn geleid werd dr een zaakvoerder #sic$ o een verantwoordelijke diebetrokken is geweest bij minstens 4 aillissementen, vereCeningen o

gelijkaardige procedures met schulden inzake sociale zekerheid o in de

233



gevallen die de oning na advies vh beheerscomitP vd 6ijksdienst voor0ociale !ekerheid nog kan bepalen. !ulk & ontbreekt voorlopig.

(e terminologie die door de wetgever in artikel U3B R4 .enn. wordt gebruikt,bevat heel wat onduidelijkheden. Itt art U3B R2 .enn. #kennelijk grove outdie heet bijgedragen tot het aillissement$ verwijst R4 naar een grove out dieaan de basis ligt vh aillissement. Heet de wetg gekozen voor een minder strengoutcriterium in paragraa 4, doch voor een strengere causaliteitsrelatie5 +nwanneer wordt een bestuurder geacht betrokken te zijn geweest bij eenaillissement o een gelijkaardige procedure5 Het betret vragen die in derechtspraak zullen moeten worden beslecht. -rt U3B, R4 .enn. geet ih laatstelid alvast hetzelde wettelijk vb ve “grove out” #nl. iedere vorm van ernstige engeorganiseerde fscale raude in de zin van de witwaswetgeving$ als in de 2e R isaan te treCen, daar echter als voorbeeld van de “kennelijk grove out”F

/aast de curator kan de vordering tegen de bestuurder ook door de 6ijksdienstvoor 0ociale !ekerheid worden ingesteld bij de rechtbank van koophandel die

kennis neemt van het aillissement.

(aarnaast vermelden we, pro memorie, ook het art TBter 4M juni 2ELE tot herzieningvd &esluitwet 4Q december 2ETT betreCende de maatsch zekerheid der arbeiders. (einningsinstelling vd sociale zekerheids'bijdragen kan, onder bep vw, de gegevens vklanten en derden en de nog openstaande sommen die deze klanten en derden nog zijnverschuldigd, ad werkgevers die schulden hebben tegenover de inningsinstelling, opeenvoudig verzoek, opvragen. Hiervoor is vereist dat de werkgever de sociale bijdragen vtwee opeisbare kwartalen in de voorbije twaal maanden niet heet betaald en hiervoorgeen minnelijke aanzuiveringsregeling heet die stipt wordt nageleed. orden degegevens niet overgemaakt o worden onjuiste gegevens meegedeeld dan kan deinningsinstelling de bestuurders vd venn die belast zijn met de dagelijkse leidingpersoonlijk en hoodelijk aansprakelijk stellen voor een geheel o een deel van de

verschuldigde sociale bijdragen en een aantal accessoire schulden. -ndere bestuurderskunnen ook worden aangesproken indien zij een out hebben begaan die heetbijgedragen tot de tekortkoming inzake de betaling vd sociale bijdragen.

Q.4.L. -ansprakelijkheid in geval van een kapitaalverhoging #artikelen L2B en L22.enn.$+rt F1@ (.Venn. voorziet, naar het model vd aansprakelijkheid van deoprichters bij oprichting vd venn, in een bijz bestuurdersaansprakelijkheid ingeval ve kapitaalverhoging. (e bestuurders zijn krachtens deze bep hoodelijkgehouden tot, o.m., het volle gedeelte vh maatsch kapitaal waarvoor niet geldigwerd ingeschreven, de werkelijke volstorting van 2=T op de aandelen waarop ingeld is ingeschreven, de volstorting binnen de Uj vd aandelen waarop middelseen inbreng in natura is ingeschreven, vergoeding vd schade die hetonmiddellijke en rr gevolg is ve kennelijke overwaardering vd inbreng in natura,enz.

Q.4.M. -ansprakelijkheid in geval van een persoonlijk belangenconZict #artikel U43 juncto U4E .enn.$-rt U43 .enn voorziet ie inormatieve procedure indien PPn o meerbestuurders ve / een rr o onrr belang v vermogensrechtelijke aard hebben datstrijdig is met een beslissing o een verrichting die tot de bev vd 6v& behoort. (eprocedure houdt in dat de betrokken bestuurder zijn belangenconZict dient meete delen ad andere bestuurders v[[r de 6v& een besluit neemt en niet mag

deelnemen ad beraadslagingen en de stemming, indien het een venn betret dieeen publiek beroep doet o heet gedaan op het spaarwezen.

23T



+rt " (.Venn. is een bijz aansprakelijkheids'bepaling, van toep op debestuurders die de procedure v art >2# W.Venn. hebben nageleefd. rachtensdeze bep zijn de bestuurders persoonlijk en hoodelijk aansprakelijk voor deschade geleden door de venn o derden tgv beslissingen o verrichtingen diehebben plaatsgevonden oik art U43 .enn., indien die beslissing o verrichtingaan hen o aan PPn van hen een onrechtmatig fnancieel voordeel heet bezorgdten nadele vd venn.Is de belangenconZictenprocedure v art U43 .enn. niet nageleed, dan brengende bestuurders hun persoonlijke en hoodelijke aanspr in het gedrang op grond vart U4Q .enn #want de wet is niet nageleed, nl art U43, en dan passen we artU4Q toe$ indien naast de overtreding vh .enn, ook de andere toepassingsvw vdeze bepaling vervuld zijn #bewijs vh causaal verband en de schade$.

Q.4.Q. -ansprakelijkheid in geval van groepsintern belangenconZict in eengenoteerde naamloze vennootschap* nieuw art U4T .enn. #761 %+%16I+$(e ;orporate ?overnance 4 augustus 4BB4 heet de bestaande procedure ingeval v

belangenconZicten tussen een genoteerde venn en haar grootaandeelhoudersherschreven. >egelijkertijd werd voorzien in een bijkomende aanspr voor de bestuurders.(e wetg heet nl art U4E .enn. dat voorheen enkel ie bijz aansprakelijkheid in het raamvd #persoonlijke$ belangenconZictenprocedure v art U43 .enn. #oud art. LB enn.. 9zie supra$ voorzag, uitdr uitgebreid tot de belangenconZicten ih kader v genoteerde venn#zgn. groepsinterne belangenconZicten$.(e bestuurders zullen voortaan persoonlijk en hoodelijk aanspr zijn voor de schadegeleden dr de venn o door derden tgv verrichtingen o beslissingen die een onrechtmatigfnancieel nadeel hebben bezorgd ad venn ten tvv een venn vd groep. Het nieuwe artU4E, 4e lid is van toep “zels” indien de beslissing werd genomen o de verrichting gesteldmet inachtneming v art U4T .enn. Hieruit is a te leiden dat, in awijking voor wat geldtvoor de belangenconZictenregeling voor bestuurders #art U43 juncto U4E, 2e lid .enn.$,de besproken aansprakelijkheidsregeling toepassing zal vinden ongeacht de vraag o de

belangenconZictenprocedure #art U4T .enn.$ werd nageleed o niet.Indien de procedure v art U4T .enn. niet werd nageleed, dan kan ook nog op art. U4Q.enn. beroep worden gedaan. &eide sanctieregelingen hebben trouwens ten deleversch toepassingsvw. -rt U4E .enn. vereist dat wordt aangetoond dat de dr de venn o de derde geleden schade is veroorzaakt dr de beslissing o verrichting die onder hettoepassingsgebied valt v art U4T .enn. #ongeacht de vraag o die bep werd nageleedo niet$. &ovendien is aan te tonen dat de beslissing o verrichting een onrechtmatigfnancieel voordeel heet bezorgd ae venn vd groep, en dit ten nadele vd venn. -rt U4Q.enn. vereist het bewijs dat de niet'naleving v art U4T .enn. ad venn o een derdeeen schade heet berokkend. +en onrechtmatig voordeel en correlatie nadeel is niet aante tonen. erder is de aanspr onder art. U4E .enn. steeds hoodelijk.

Q.4.E. -ansprakelijkheid voor onbetaalde bedrijsvoorheYng en &.>.. #artikelTT4Kuater .I.&. en artikel E3undecies ; . &.>..$(e art 2T en 2U van de 7rogrammawet 4B juli 4BBL #die ook art U3B R4 .enn.heet ingevoerd, cr. supra$ bevatten een verzwaard aansprakelijkheidsregimevoor bestuurders van venn, indien deze nalaten de door de venn verschuldigdebedrijsvoorheYng #inclusie interesten$ #art TT4Kuater .I.&$ en &.>.. #inclusie interesten en bijkomende kosten$ #art E3undecies ; . &.>..$ te betalen. Hetgaat om een persoonlijke en hoodelijke aansprakelijkheid vd bestuurders.

/iet alleen bestuurders in rechte, maar ook eitelijke bestuurders wordengeviseerd door dit aansprakelijkheidsregime, met uitsluiting evenwel vangerechtelijke mandatarissen. Het getrapte aansprakelijkheidsregime viseert id

eerste plaats de #eitelijke$ bestuurders die instaan voor het dagelijks bestuur vdvenn, doch wordt ook uitgebreid naar andere bestuurders, indien in hun hoode

23U



een out aangetoond kan worden die bijgedragen heet tot de tekortkoming. Indat geval zijn ze hoodelijk aansprakelijk.

(e aansprakelijkheid van de bestuurders komt in het gedrang wanneer debestuurders door het niet'betalen vd bedrijsvoorheYng o de &.>.. een outbegaan id zin v art 23Q4 #aKuiliaanse aanspr$ id uitoeening v hun bestuur. (ewettelijke verpl tot het doorstorten vd bedrijsvoorheYng en het betalen van de&.>.. valt ten laste vd venn. Indien de venn nalaat de nodige betalingen te doen,komt ze tekort aan haar wettelijke verpl en begaat zij een onrechtmatige daadwaarvoor zij aanspr is. (e #eitelijke$ bestuurders zullen in principe slechts aansprkunnen worden gesteld op grond vd nieuwe regeling indien wordt aangetoond datzij een persoonlijke out hebben begaan die geen loutere tekortkoming is in hetbestuur vd venn #art U4M .enn.$, zoals het fnancieren vd venn door bewust nate laten fscale en sociale zekerheidsverplichtingen te voldoen o een raudebestaande uit het verdoezelen v ontvangsten met de bedoeling de &.>.. teontwijken.

(e grote innovatie evenwel is dat art TT4Kuater .I.&. en art E3undecies ; .&.>.. voorzien in een ,eerlegbaar ,ettelijk vermoeden van out* de herhaaldeniet'betaling vd bedrijsvoorheYng en vd &.>.. wordt, behoudens tegenbewijs,vermoed voort te vloeien uit de out vd personen belast met het dagelijksbestuur. (it vermoeden geldt maw niet voor bestuurders die niet met hetdagelijks bestuur vd venn belast zijn. (e relevante bep vh .I.&. en het . &.>..onderscheiden twee h@pothesen v herhaalde niet'betaling* -i in geval de venneen trimesteriele 0- is* binnen een periode ve jaar #3LU dagen$ minstens tweevervallen termijnen niet betalen, o, -ii in geval de venn een maandelijkse 0- is*binnen een periode ve jaar #3LU dagen$ minstens drie vervallen maandelijksetermijnen vd relevante belasting niet betalen. (it wettelijk vermoedenvergemakkelijkt de bewijslast vd fscus aanzienlijk, aangezien de bewijslast

verschuit naar de bestuurder #belast met het dagelijks bestuur$ van zodra dezetoepassingsvw voldaan zijn, waarna deze bestuurder zal moeten aantonen dathet kortstondig niet'betalen niet aan zijn out te wijten is #bv. omdat het ging omtijdelijke betaalmoeilijkheden en hij nog geloode in het herstel vd onderneming$.$et foutvermoeden treft de personen belast met het dagelijks bestuur. Het outvermoeden geldt niet indien niet'betaling het gevolg is van fnanciëlemoeilijkheden die aanleiding hebben gegeven tot een procedure v aillissement,gerechtelijke ontbinding o gerechtelijk akkoord=reorganisatie.oorts dient de fscus het bewijs te leveren vd dr hem geleden schade, alsook vhoorzakelijk verband met de out vd bestuurder. (e schade bestaat uiteraard uitde niet betaalde voorheYng, inclusie interesten, en=o de &.>.., inclusie

interesten en bijkomende kosten. Inzake het oorzakelijk verband zal de fscusconcreet moeten aantonen in welke mate de bestuursout ervoor gezorgd heetdat de bedrijsvoorheYng en=o de &.>. onbetaald is gebleven.

ooraleer de fscus eCectie een aansprakelijkheidsvordering kan instellen, dienthij de bestuurder#s$ voorag in gebreke te stellen. (eze vooragaandelijkekennisgeving is een ontvankelijkheidsvw voor de fscus, die tot doel heet debestuurder uit te nodigen om ad tekortkoming te verhelpen o aan te tonen dathet gebrek aan betaling niet aan een dr hem begane out is te wijten. In het raamvan dit vooragaand overleg, kan evt een abetalingsplan worden agesproken.an belang is dat enkel de bestuurders aan wie de vermelde kennisgeving isverzonden rechtsgeldig kunnen worden gedagvaard en dat een rechtsvordering

pas ingeleid kan worden ten vroegste PPn maand na de kennisgeving. &ewarendemaatregelen kunnen reeds v[[r het verstrijken van die termijn worden genomen.

23L



A.&. +ansprakelijkheid in hoo/de van de leden van het directiecomit7Het .enn onderwerpt de leden vh directiecomitP ae aansprakelijkheidsstelseldat zeer vgl is met dat v toepassing op bestuurders* zo werden de reedsbesproken aansprakelijkheidsbepalingen v art U4M #gewone bestuursouten$ enU4Q #overtreding vh .enn en=o de statuten$ tot de leden van hetdirectiecomitP uitgebreid. at de aansprakelijkheidsabakening tussen leden vhdirectiecomitP en bestuurders betret, is vast te stellen dat elk in beg aanspr zal

zijn binnen zijn bevoegdheidssfeer . (at betekent niet dat beideaansprakelijkheidsregimes strikt gescheiden blijven* intererenties zijn mogelijk,bvv wanneer de leden vh directiecomitP tevens de hoedanigheid hebben vanbestuurder, o wanneer de bestuurders een gebrek aan toezicht op hetdirectiecomitP zou zijn te verwijten.

-rt U4Tter enn voorziet, volledig nr het model v art U43 .enn., ie regeling vbelangenconZicten in hoode v PPn o meer individuele leden vh directiecomitP.(e bijz aansprakelijkheidsbepaling van art U4E .enn. werd ook tot de leden van

het directiecomitP uitgebreid, met dien verstande dat de tekst doet uitschijnendat die bepaling geldt ongeacht de vraag o de belangenconZictenprocedurewerd nageleed o niet. !odoende zijn de leden vh directiecomitP persoonlijk enhoodelijk aanspr voor de schade geleden door de venn o door derden tgvbeslissingen o verrichtingen die hebben plaatsgevonden met o zondereerbiediging v art U4Tter .enn., indien die beslissing o verrichting aan hen o aan PPn v hen een onrechtmatig fnancieel voordeel heet bezorgd ten nadele vdvenn.

(e bijz aansprakelijkheid wegens kennelijk grove out die heet bijgedragen tothet aillissement en de aanspr voor een geheel o een deel van alle op hetogenblik vd uitspraak verschuldigde sociale lasten wegens grove out die ad

basis heet gelegen vh aillissement #art U3B .enn.$, werd niet eSpliciet tot deleden vh directiecomitP uitgebreid. Indien de leden vh directiecomitP kunnenworden gekwalifceerd als eitelijke bestuurders, kunnen zij echter wel op grond vart U3B .enn. aanspr worden gesteld. (e aanspr op grond v art TBter 4M juni2ELE is in het bijz relevant voor de leden vh directiecomitP, aangezien zij belastzijn met het dagelijks bestuur en derhalve geen bewijs van out in hun hoodevereist is.(aarnaast kan een lid vh directiecomitP ook aansprakelijk worden gesteld opgrond v art 23Q4 &..(e aansprakelijkheid wegens onbetaalde bedrijsvoorheYng en &.>.. kan op deleden van het directiecomitP rusten, indien zij als eitelijk bestuurder kunnen

worden gekwalifceerd.

Ih gemeen vennootschapsrecht bestaat er discussie over de vraag o de leden vhdirectiecomitP hun mandaat onder een arbeidsovereenkomst kunnen uitoeenen.(it is vanuit het oogpunt v aanspr relevant, aangezien werknemers beroepkunnen doen op de bep van art 2Q 3 juli 2EMQ betreCende de arbeids1, opgrond waarvan zij bij de uitoeening van hun taak, enkel aansprakelijk zijn voorbedrog, zware schuld en voor lichte schuld, indien die bij hen eerder gewoonlijkdan toevallig voorkomt. -lg wordt aangenomen dat het bestuurdersmandaat nietonder een arbeids1 kan worden uitgeoeend, daar zulks de regel datbestuurders zgn. ad nutum moeten kunnen worden herroepen #art U2Q R3.enn.$ in het gedrang brengt. Het .enn heet die laatste regel niet tot de

leden vh directiecomitP uitgebreid. &ijgevolg lijkt alvast de genoemdeontslagregel er niet aan id weg te staan dat leden vh directiecomitP hun mandaat

23M



uitoeenen ih raam ve arbeids1, in welk geval zij zich op de gedeeltelijkeimmuniteit voor aansprakelijkheid als vervat in art 2Q 3 juli 2EMQ betreCendede arbeids1 kunnen beroepen. /ochtans heet de 6ijksdienst voor de socialeverzekeringen der zelstandigen, de positie ingenomen dat leden vedirectiecomitP id zin v art U4Tbis .enn. het statuut v zelstandigen hebben,zich bijgevolg niet kunnen beroepen op de bepalingen van art 2Q et betreCendede arbeidsovereenkomsten.

(e 6v& is er tenslotte toe gehouden toezicht uit te oeenen op de wijze waaropde leden vh directiecomitP hun mandaat uitoeenen. (it blijkt o.m. uit art U4Tbislid 2 .enn. op grond waarvan de 6v& zijn bevoegdheid om toezicht te houdenop het directiecomitP niet kan opdragen ah directiecomitP. +en tekortkoming aandeze toezichtsplicht vd 6v& kan onder omstandigheden zoniet eenaansprakelijkheid op grond v art U4Q .enn., dan minstens op grond v art U4M.enn. #een gewone bestuursout in hoode van de bestuurders$ meebrengen.

A.3. +ansprakelijkheid van de vaste vertegen$oordiger van een

rechtspersoon die %estuurder o/ lid van het directiecomit7 isIndien rechtspersonen worden benoemd tot bestuurder o lid vh directiecomitP, o indien bepaalde bestuurders o leden vh directiecomitP middels eenrechtspersoon #bv. een managementvenn$, een mandaat v bestuurder o lid vhdirectiecomitP in een dochtervenn zouden uitoeenen, moet rekening wordengehouden met art L2, R4 .enn. dat rechtspersonen die een mandaat vbestuurder, zaakvoerder o lid vh directiecomitP bekleden, verpl om een vastevertegenwoordiger aan te duiden die wordt belast met de uitvoering vd opdrachtin naam rekening vd rechtspersoon. &ij de uitoe v zijn mandaat is de vastevertegenwoordiger aan dezelde burgerrechtelijke en strarechtelijke aanspronderworpen als de rechtspersoon zel, eigenlijke titularis vh mandaat vanbestuurder o lid vh directiecomitP. (e hierboven besproken

aansprakelijkheidsgronden zullen dan mutatis mutandis op de vastevertegenwoordiger van toepassing zijn. (e wettelijkeaansprakelijkheidsuitbreiding tot de vaste vertegenwoordiger gebeurtonverminderd de hoodelijke aansprakelijkheid vd rechtspersoon die hijvertegenwoordigt.

%.b.t. de vaste vertegenwoordiger die ,erknemer is, wordt idvennootschapsrechtelijke rechtsleer makkelijker aangenomen dat hij zich op debeperking v aansprakelijkheid als vastgelegd in art <0 van de Wet betre;ende dearbeidsovereenkomsten kan beroepen.

aar de vaste vertegenwoordiger de rechtspersoon'bestuurder niet “controleert”#bv. het gaat om een investeringsmanager in een grotereinvesteringsmaatschappij$, is dit aansprakelijkheidsregime voor de betrokkeneniet te benijden. 1m de vaste vertegenwoordiger in die gevallen te beschermen,wordt vaak met de rechtspersoon'bestuurder een zgn.“vrijwaringsovereenkomst” gesloten

A.. +ansprakelijkheid van de gedelegeerde tot het dagelijks %estuurHet .enn heet in art U4U .enn. voorzien in een acultatie orgaan v dagelijksbestuur, naast de 6v& en evt het directiecomitP, om de handelingen te verrichtenbetreCende het dagelijks bestuur. (it zijn de handelingen o verrichtingen die nietverder reiken dan de behoeten vh dagelijks leven vd venn, o de behoeten die

om reden zowel vh minder belang dat ze vertonen als vd noodzakelijkheid eenspoedige oplossing te treCen, de tussenkomst vd 6v& niet rechtvaardigen.

23Q



(e agevaardigde tot het dagelijks bestuur is tav de venn aansprakelijk oik hetgemeen recht voor de vervulling vd hem opgedragen taak en de tekortkomingenin zijn bestuur #art. U4M .enn.$. Het betret een toepassing, mutatis mutandis,vd eerder besproken regels vd #contractuele$ aanspr van de bestuurders wegenszgn. gewone bestuursouten.

(e beslissing om een aansprakelijkheidsvordering tegen de agevaardigde tot hetdagelijks bestuur in te stellen zal, behoudens statutaire awijking, door de 6v& vdvenn worden genomen.%bt de aansprakelijkheid vd agevaardigde tot het dagelijks bestuur tav derden iser geen bijz bep in het .enn opgenomen, zodat op het gemeen recht #art 23Q4'23Q3 &..$ is terug te vallen.

(e aansprakelijkheid wegens onbetaalde bedrijsvoorheYng en &.>.. zal ih bijzrelevant zijn voor de dagelijks bestuurder, aangezien in zijn hoode hetvermoeden van out geldt. Hoewel dat niet uitdr in het .enn wordt bepaald, is

de 6v& ertoe gehouden toezicht uit te oeenen op de wijze waarop deagevaardigde tot het dagelijks bestuur zijn mandaat uitoeent. +en tekortkomingaan deze toezichtsplicht kan onder omstandigheden een gewone bestuursout inhoode vd bestuurders uitmaken. &ovendien wordt aangenomen dat, gelet op dezgn. volheid v bevoegdheid waarover de 6v& beschikt, hij gemachtigd is om hetdagelijks bestuur geheel o gedeeltelijk opnieuw naar zich toe te trekken.

(e aansprakelijkheid vd agevaardigde tot het dagelijks bestuur kan tenslotteworden be"nvloed dr de #bijkomende$ hoedanigheid v die agevaardigde. (eagevaardigde tot het dagelijks bestuur kan immers gelijktijdig bestuurder o lidvh directiecomitP zijn. &ovendien wordt aangenomen dat het mandaat vagevaardigde tot het dagelijks bestuur ook onder een arbeids1 kan worden

uitgeoeend, in welk geval de agevaardigde vd gedeeltelijke immuniteit vooraansprakelijkheid van werknemers geniet. rachtens art 2Q 3 juli 2EMQbetreCende de arbeids1 dienen werknemers immers slechts in te staan voorhun bedrog, zware out o gewoonlijk voorkomende lichte out.

A.F. Vordering in %estuursaansprakelijkheid

Q.L.2. orderingsgerechtigden5

a) 'e vennootschap & artikel >B< W.Venn.(e beslissing om een aansprakelijkheidsvordering (Lactio mandatiL) in te stellen

tegen PPn o meer bestuurders, moet worden genomen dr de - bij eenvoudigemeerderheid. +en o meer bijz )H kunnen worden aangesteld voor de uitvoering vdergelijke beslissing. ooraleer een aansprvordering tegen bestuurders in testellen #dagvaarding, akte v burgerlijke partijstelling enz.$ moet dus eerst eenbeslissing in die zin vd - worden bekomen. In navolging van bep auteurs zijnsommige hoven en rb thans geneigd om te aanvaarden dat de - #o, naaillissement, resp. ontbinding, de curator resp. de vereCenaar$ een zondermachtiging ingestelde actio mandati binnen de verjaringstermijn Pn voor hetvonnis kunnen bekrachtigen.(e venn kan een vordering instellen obv alle bovengenoemde art, met uitz v artU3B R2 .enn. #enkel de curator en de individuele 0+$, art U3B R4 .enn. #enkelde curator en de 6ijksdienst voor 0ociale !ekerheid$ en art TT4Kuater .I.&. en

E3undecies ; . &.>.. #de fscus$.

23E



rachtens de parlementaire voorbereiding vd et ;orporate ?overnance 4BB4 isde 6v& in beg bevoegd om de actio mandati tegen PPn o meer leden vhdirectiecomitP in te stellen.

b) 'e individuele aandeelhouders(e individuele aandeelhouders kunnen een vordering instellen tegen debestuurders obv -i art U4Q .enn. en -ii de art 23Q4'23Q3 &.., op vw echterdat zij kunnen aantonen dat zij als gevolg van de overtreding#en$ vh .venn,resp. de alg zorgvuldigheidsplicht een persoonlijke schade hebben geleden,onderscheiden vd schade geleden door ad venn. 1nder dezelde strenge vwkunnen de individuele aandeelhouders ook een vordering op grond v art U4E

juncto U43 .enn. instellen.Het voorgaande geldt mutatis mutandis ook voor de aansprakelijkheidsvorderingdie de individuele aandeelhouders tegen de leden vh directiecomitP zoudeninstellen.

c) 'e minderheidsaandeelhouders P 9rtikelen >B2&>BQ W.Venn.

(e minderheidsvordering dient te worden onderscheiden van de vorderingvan de individuele aandeelhouder* het is een echte actio mandati ingesteld dr deminderheidsaandeelhouders tegen de bestuurders voor rekening vd venn. (eminderheidsvordering kan zodoende worden gesteund op alle gronden waarop deeerder besproken vennootschapsvordering kan worden ingesteld #zie supra$.(e minderheidsvordering kan worden ingesteld door PPn o meer#minderheids$aandeelhouders die op de dag waarop de - zich uitspreekt over dead bestuurders te verlenen kwijting eCecten bezitten die tenminste PPn percentvertegenwoordigen vd stemmen verbonden ah geheel vd op die dag bestaandeeCecten, o op dezelde dag eCecten bezitten die een gedeelte vh kapitaalvertegenwoordigen ter waarde v ten minste 2.4UB.BBB +D6.

Indien de minderheidsvordering wordt agewezen, kunnen deminderheidsaandeelhouders die de vordering hebben ingesteld, wordenveroordeeld tot zowel de kosten vh geding en, indien daartoe grond bestaat #bvin geval ve tergend en roekeloos geding$, tot schadevergoeding #art ULM.enn.$. ordt de minderheidsvordering toegewezen, dan worden de bedragendie de eisers hebben voorgeschoten en die niet zijn begrepen in de kostenwaartoe de verweerders zijn veroordeeld #b.v. de erelonen vd advocaten vaneisers$ door de venn terugbetaald.

'e praktijk leert dat de minderheidsvordering zelden tot nooit ,ordt ingesteld.(e voornaamste reden daarvan is wellicht dat bij toewijzing vd vordering, de

schadevergoeding ad venn wordt toegekend en dus slechts onrr adminderheidsaandeelhouders zel ten goede komt. (e minderheidsvordering isdaarom slechts aantrekkelijk indien de minderheidsaandeelhouders volgend opeen gunstige uitspraak de dr de venn bekomen schadevergoeding uit de vennkunnen halen #bv. nav een vereCening$, dan wel hun aandelen tegen een, tgv dievergoeding verhoogde prijs kunnen verkopen #bv in het kader van een vorderingtot uittreding, waarover meer in H0 OI$. -ndere redenen vh ondermaatse succesvd minderheidsvordering zijn het eit dat de minderheidsaandeelhouders alseisers de kosten moeten voorschieten en het risico lopen bij een negatievebeslissing benevens de defnitieve ten lasteneming van die kosten ook eenschadevergoeding te moeten betalen.(e et ;orporate ?overnance heet de minderheidsvordering niet tot de

aansprakelijkheid vd leden vh (irectiecomitP uitgebreid.

2TB



d) *chuldeisers(e 0+ vd venn zijn wellicht de belangr categorie vd zgn. derden, die eenvordering kunnen instellen tegen de bestuurders en de leden vh directiecomitPop grond vd art U4Q .enn. en U4E .enn. &ovendien kunnen zij debestuurders en de leden vh directiecomitP aanspreken op grond vd regels inzakeonrechtmatige daad #art 23Q4'23Q3 &..$.?ezien de contractuele aard vd vordering eS art U4M .enn., kunnen de 0+ inbeg op die grond geen vordering tegen de bestuurders en de leden vhdirectiecomitP instellen. 1nder omstandigheden kan de gewone bestuursoutechter tegelijkertijd een overtreding vd art 23Q4'23Q3 &.. uitmaken, in welkgeval zij een vordering onder toep v deze artikelen kunnen instellen.(e vordering tegen #eitelijke$ bestuurders vd geailleerde venn wier kennelijkgrove out heet bijgedragen tot het aillissement #art U3B R2 .enn.$, kan sindsde inwerkingtreding vd et T september 4BB4 ook door individuele benadeelde0+ worden ingesteld, die enkel de door hen geleden schade kunnen verhalen. (eindividuele 0+ die een vordering wenst in te stellen is er wel toe gehouden decurator daarvan in te lichten. (e vordering tot vergoeding vd onbetaald gebleven

verschuldigde sociale zekerheidsbijdragen in geval v aillissement #art U3B R4.enn.$ kan naast de curator ook door de 6ijksdienst voor 0oc !ekerheid wordeningesteld. (eze vorderingsmogelijkheden bestaan ongeacht o er enige vorderingis ingesteld dr de curator vd geailleerde venn.(e aansprakelijkheidsvorderingen op grond vd art TT4Kuater .I.& en E3undecies; . &.>.. kunnen door de fscus worden ingesteld.

e) 5urator(e curator heet de bevoegdheid elke aansprakelijkheidsvordering in te stellendie door de venn zPl kon worden ingesteld.(e curator beschikt #sinds de inwerkingtreding T september 4BB4 niet langereSclusie$ ook over een bijz aansprakelijkheidsvordering tegen de #eitelijk$

bestuurders op grond v art U3B, R2 .enn.8 hij kan ook een vordering instellenop grond v art. U3B, R4 .enn., maar moet die bevoegdheid delen met de 60!.

Q.L.4. >egen wie wordt de vordering ingesteld5-ls alg regel moet de aansprakelijkheidsvordering worden ingesteld tegen de#desgevallend gewezen$ bestuurders, leden vh directiecomitP o gedelegeerdbestuurder die de out o tekortkoming hebben begaan. (iverseaansprakelijkheidsbep voorzien evenwel in een hoodelijke aansprakelijkheid,zodat de vordering in dat geval tegen alle bestuurders o leden vh directiecomitPkan worden ingesteld.

Q.L.3. 1mvang van de schadeloosstellingIn beg moet het geheel vd schade die door de eiser werd geleden als gevolg vdouten o tekortkomingen vd bestuurders, leden vh directiecomitP o gedelegeerdbestuurder en door hem wordt aangetoond, worden vergoed. -rt U3B R2 .enn.bep echter dat de rb over de bevoegdheid beschikt om te bepalen in welke mate#geheel o gedeeltelijk, hoodelijk o niet$ het ontoereikend actie door deaansprakelijke bestuurder#s$ moet worden gedragen, net zoals de rechtbank opgrond v art U3B R4 .enn. over de bevoegdheid beschikt om te bepalen o debestuurder#s$ aansprakelijk wordt#en$ gesteld voor een deel o het geheel vanalle op het ogenblik vd uitspraak vh aillissement verschuldigde bijdragen.

A.. Einde van de %estuurdersaansprakelijkheid

Q.M.2. wijting

2T2



anneer de gewone - v aandeelhouders kwijting heet verleend ad bestuurdersoik art UUT .enn, worden zij tegenover de venn ontlast v aansprakelijkheidwegens gewone bestuursouten #artikel U4M .enn.$ o onrechtmatige daad #art23Q4'23Q3 &..$. (e kwijting is evenwel slechts rechtsgeldig wanneer de waretoestand vd venn niet wordt verborgen door enige weglating o onjuiste opgavein de jaarrekening.(e kwijting ontslaat de bestuurders slechts van hun aansprakelijkheid voorovertredingen vd statuten en het .enn, waneer deze overtredingenbepaaldelijk zijn aangegeven in de oproeping tot de - #art U4Q .enn. en UUT,4e lid .enn.$.

(e kwijting geldt niet als verweer tegen een minderheidsvordering, die enkel kanworden ingesteld op initiatie v aandeelhouders die geen #geldige$ kwijtinghebben goedgekeurd #art UL4, 3e lid .enn.$.(e kwijting, die neerkomt op een astand door de venn v haaraansprakelijkheidsvordering jegens haar bestuurders, kan uiteraard niet aanderden worden tegengeworpen.

(e kwijting ad leden vh directiecomitP en ad agevaardigde tot het dagelijksbestuur maakt niet het voorwerp uit ve wettelijke regeling. 1p vw dat zij geldig isgegeven #doorgaans door de 6v&$ verhindert zij het instellen vdaansprakelijkheidsvordering door de venn.

Q.M.4. 1ntslagHet ontslag ve bestuurder o de herroeping van diens mandaat heet geeninvloed op zijn aansprakelijkheid voor outen in zijn bestuur begaan v[[r hetontslag. “aandelvlucht“ helpt niet.

Het ontslag o de herroeping vd bestuurder moet worden gepubliceerd in de&ijlagen bij het &0. !olang deze ormaliteit niet is vervuld, is het ontslag niet

tegenwerpbaar aan derden en kunnen de bestuurders aanspr worden gesteldvoor de tekortkomingen begaan gedurende de periode tussen hun ontslag en depublicatie #tenzij kan worden aangetoond dat derden op de hoogte waren vhontslag o de herroeping$.Het ontslag is tegenwerpbaar ad venn zodra het geldig ad venn wordt betekend,het ontslag moet bijgevolg niet worden aanvaard door de venn.(e aansprakelijkheid vd bestuurder kan in het gedrang komen indien zijn ontslagin outieve omstandigheden plaatsvindt o door rechtsmisbruik is aangetast.d bestuurder die ontslag heet genomen kan onder omstandigheden wordengevraagd dat hij zijn mandaat ih belang vd venn verder zet tot in zijn vervangingis voorzien #o dat redelijkerwijze had kunnen gebeuren$. Het bovenstaande geldt

mutatis mutandis ook voor de agevaardigde#n$ tot het dagelijks bestuur en deleden van het directiecomitP.

Q.M.3 erjaringolgens art 1A K1 3e streepje (.Venn. verjaren alle rechtsvorderingen tegenzaakvoerders, bestuurders, leden vd directieraad en vd raad v toezicht #0+ en0;+$, commissarissen o vereCenaars ve venn wegens verrichtingen ivm huntaak, te rekenen van die verrichtingen o, indien ze met opzet verborgen zijngehouden, te rekenen vd ontdekking, door verloop van vij/ jaren. (e ruimebewoordingen vd wet laten er geen twijel over bestaan dat de verjaringbetrekking heet op alle #aansprakelijkheids$vorderingen, ongeacht hungrondslag.

2T4



(e besproken verjaringsbepaling is niet van toep indien de vordering die tegende bestuurder op grond ve daad van zijn ambt is ingesteld, de burgerlijkerechtsvordering is tot herstel van schade voortkomende uit een schending van destraf,et , in welk geval de in art 4L vd >0v bep verjaring van toep is. -rt 4L >0vbep dat de burgerlijke vordering volgend uit een misdrij verjaart door verloopvan Uj, te rekenen van de dag waarop het misdrij is gepleegd8 eerstgenoemdevordering kan echter niet verjaren voor de stravordering.

ellicht ingevolge een vergetelheid werd de verjaringsbepaling v art 2EQ R2,vierde streepje .enn. niet uitgebreid tot de leden van het directiecomitP.

A.A. #evoegde recht%ank&ij M mei 2EEE zijn de regels i.v.m. de bijz materiële bevoegdheid vd rb vankoophandel voor venn met een handelsdoel #art. UMT, 2^ ?er..$ gewijzigd. 0indsde inwerkingtreding v die wet kan er geen enkele twijel meer bestaan over debev vd rechtbank van koophandel om kennis te nemen vanaansprakelijkheidsvorderingen ingesteld door de venn tegen bestuurders, ook al

worden ze na aillissement door de curator uitgeoeend, en zels indien de curatorart. 23Q4 &.. inroept. %et de 4L januari 4BBE houdende wijziging vh ?er.mbt de continu"teit vd ondernemingen werd de mater"ele bevoegdheid vd rb vkoophandel verder uitgebreid* zo neemt de rb v koophandel niet langer kennisvan geschillen terzake ve handelsvenn maar wordt de bevoegdheidveralgemeend naar de geschillen terzake ve venn beheerst door het W.Venn. (itbrengt met zich mee dat ook voor wat betret de vennootschapsgeschillen vburgerlijke venn de rb van koophandel bevoegd is.In ieder geval kan de rb v koophandel bev zijn als een derde een individueleaansprvordering tegen een bestuurder o zaakvoerder instelt. oorheen was hierde rb van eerste aanleg bevoegd, tenzij de bestuurder o zaakvoerder handelaarwas en de alg bevoegdheid vd rb van koophandel van art. UM3, 2^ ?er.. van

toepassing was.

(e regel betekent echter niet dat de rb van koophandel bevoegd is voor elkeonrechtmatige daad die de bestuurder id uitoeening v zijn taak begaat. (ezebevoegdheidsgrond geldt immers enkel voor geschillen ter zake van een vennbeheerst door het .enn. (at is het geval indien de oplossing voor het geschileerder te vinden is in het vennootschapsrecht dan ih gemeen recht, o andersgeormuleerd* voor geschillen die een voldoende betekenisvolle band met dewerking vd venn vertonen. -an deze vw werd tot nu toe weinig aandacht besteedomdat ze weinig toevoegt in interne vennootschapsconZicten. /u ook geschillentussen derden en bestuurders onder art. UMT, 2^ ?er.. vallen, kan dat mogelijk

anders liggen.

(e rb van koophandel te (endermonde bv. is voorstander ve associatiecriteriumen oordeelde dat het volstaat dat het geschil de oprichting, werking #alsookbestuur en controle$ o de vereCening vd venn betret mits er een voldoendebetekenisvol verband is te onderscheiden. >erzeldertijd wees de rb erop dat eenmeerderheid vd rechtspraak en rechtsleer een causaliteitscriterium hanteren,waarbij wordt aangenomen dat het geschil moet ontstaan zijn uitrechtsbetrekkingen die niet zouden hebben bestaan indien de venn niet wasopgericht.

2T3



HA HE4 '+>I4++L

1. Inleiding

(e verkrijging vd 67 impliceert de creatie ve zelstandige juridische entiteit, losvan de vennoten, met een eigen vermogen en eigen rechten en verplichtingen.

(it eigen en az vermogen wordt in beg ageschermd v #evt$ aanspraken dieprivP'0+ vd vennoten hebben en kan enkel worden aangewend ter voldoening vdeigen schulden vd venn met 67.

(e zgn. volkomen rechtspersonen, nl. /, &&-, ;&- en de ;omm. - voorziendaarenboven in een aansprakelijkheidsbeperking voor hun vennoten, die slechtstot hun inbreng zijn gehouden.Het ligt niet voor de hand dat ah eco verkeer kan worden deelgenomen zonderdat daarvoor dr de #in casu weliswaar onrr$ deelnemers de volleverantwoordelijkheid, t.t.z. onder verband van al hun goederen #art M, QH@potheekwet$ moet worden opgenomen. &egrijpelijkerwijze komt dit voordeel,dat eerder werd aangemerkt als PPn vd belangr drijveren voor het voeren veonderneming onder de vorm ve venn, tegen een prijs. Het “kapitaal” #en destringente regels in verband daarmee, die strenger zijn dan het +uropees recht$geldt #gelden$ als dergelijke “prijs” die de vennoten moeten betalen voor hetvoordeel vd beperking v aansprakelijkheid. !e zijn onderworpen adkapitaalregels.

-lvorens dieper in te gaan op de uncties vh kapitaal, de eCecten die haarvertegenwoordigen en de wijze waarop het kapitaal wordt beschermd engewijzigd, is het aangewezen enkele algemene begrippen kort toe te lichten.

1m derden te beschermen gaan ze niet naar de balans kijken #naar het verleden

kijken$, men gaat naar de toekomst kijken en zien o de venn voldoende solvabelis. %et deze solvabiliteitstest gaan ze bv kijken o het uitgekeerd dividend devenn niet in gevaar brengt.

". Enkele kapitaal%egrippen

Het kapitaal staat in rr verhouding met de rechters van de aandeelhouders.

".1. =aatschappelijk o/ statutair kapitaalHet maatschappelijk o statutair kapitaal is een abstract, juridisch enboekhoudkundig begrip dat als reerentiepunt dient voor de solvabiliteit vd venn#zonder de solvabiliteit echter te garanderen$. Het is behoudens geldigebeslissing tot kapitaalverhoging o 9 vermindering, wat een statutenwijzigingimpliceert, onveranderlijk. e vinden dit maatsch kapitaal id statuten.

Het kapitaal geet eveneens het peil aan waaronder het vennootschapsvermogendoor uitkeringen ad vennoten niet mag worden verminderd.Het maatsch kapitaal vertegenwoordigt bovendien de minimumwaarde waartoede vennoten zich hebben verbonden om in het maatsch vermogen te blijven enungeert in dit opzicht als bu;er voor de *3 vd venn #o zou dit althans, en intheorie, moeten doen$.

Het maatsch kapitaal wordt id statuten weergegeven #vandaar ook “statutairkapitaal”$, vastgelegd door de notaris, Pn als eerste post op de passiezijde vd

balans opgenomen #als onderdeel vh eigen vermogen, benevens deuitgitepremies, herwaarderingsmeerwaarden, reserves, overgedragen winst o

2TT



verlies en de kapitaalsubsidies$. (e statuten kunnen enkel door een bijz -worden gewijzigdV (us in beg is het maatsch kapitaal onveranderlijk.

Het maatsch kapitaal wordt verdeeld in #kapitaals$aandelen die de graadmeterzijn vd rechten en plichten vd aandeelhouders o vennoten. -dhv dat breukdeelvh maatsch kapitaal zullen de rechten vd aandeelhouders bep worden #zieverder$.

4.4. ?eplaatst, gestort en minimum kapitaal #zie oprichting$Het geplaatst kapitaal is het kapitaal waarvoor een #o meerdere$ geldigeinbrengverbintenis#sen$ bestaat #bestaan$. +r is geldig door de aandeelhouderseen verb opgenomen om een bep kapitaal te storten. Het is de som v alleinbrengen toegezegd bij de oprichting #vermeerderd met de inbrengen toegezegdbij kapitaalverhoging en verminderd met de inbrengen die terugbetaald o ageboekt werden tgv een kapitaalvermindering$ en is, behoudenskapitaalverhoging o 9vermindering onveranderlijk. !ie supra(e art 42L, 3E3 en TT2 .enn. bepalen dat het maatsch kapitaal #dat om reden

van een toereikend kapitaal hoger kan=moet zijn dan het wettelijkminimumkapitaal$ ten tijde vd oprichting volledig moet zijn geplaatst. Hetzeldegeldt voor de latere kapitaalverhogingen #zie inra$+en schending v deze verplichtingen leidt krachtens art. 44E, TBU en TUL .enn.tot de hoodelijke aansprakelijkheid vd oprichters jegens de belanghebbenden.+en vergelijkbare aansprakelijkheid geldt voor bestuurders=zaakvoerders bijkapitaalverhoging.

Het volgestort kapitaal is het kapitaal dat daadwerkelijk werd gestort, m.a.w. hetgaat om de som van alle inbrengen die eCectie zijn uitgevoerd. (it is verplicht.!ie bv bij /* er moet een storting zijn van minstens . !ie supra

Het wettelijk minimumkapitaal speelt enkel een rol bij de oprichting vanvennootschappen. Het kapitaal dat minimaal aanwezig moet zijn. Het is voor allevennvormen hetzelde #one sizes fts all$. (aarom zijn er ook kritieken, want er isgeen bescherming van derden als men een &&- kan oprichten met 2QUUB voor eender welke onderneming. oor sommige ondernemingen is dit veel teweinig en is er bijna geen 0+bescherming. %--6 kanttekening* kennelijkontoereikend kapitaal (e oprichtersaansprakelijkheidsregels gelden wPl, menloopt een groot risico als men maar start met 2QUUB #maar men kan ook anderemiddelen gebruiken$. !ie supra.

4.3. ast en variabel kapitaal

Het onderscheid tussen het vast kapitaal en het variabel kapitaal isvoorbehouden tot de ;V#+.

(e regels die op t@pische wijze voor venn met beperkte aanspr het kapitaalregelen, gelden enkel voor het zgn. vast kapitaal vd ;&-. Het vast gedeelte vhkapitaal wordt zodoende in de statuten weergegeven, ungeert als klem op hetvennvermogen en blijt 9 behoudens geldige beslissing tot verhoging o vermindering vh kapitaal ' onveranderlijk tijdens de duur vd venn. Het kanbijgevolg evenmin worden aangetast door uitkeringen ad vennoten.Het is de ;&- o haar dochtervenn bovendien niet toegestaan om in te schrijvenop een gedeelte vh vast kapitaal, zowel bij oprichting als bij een laterekapitaalsverhoging.

+nkel het bedrag vh vast gedeelte vh kapitaal moet ih fnancieel plan wordenverantwoord #art. 3E2 .enn.$.

2TU



Het variabel gedeelte vh maatsch kapitaal kan vrij Zuctueren #verhogen o verlagen$ #o zels geheel verdwijnen$ zonder dat hiertoe een statutenwijziging o zels notariële akte is vereist. (ergelijke mogelijkheid beantwoordt ahwezenskenmerk vd coNperatieve venn, m.n. het streven naar een vlotte toe' enuittreding van vennoten.Het variabel gedeelte vh kapitaal zal bv aangroeien door de toetreding ve nieuwevennoot #het variabel gedeelte stijgt dan met de waarde v diens inbreng$ o wanneer bestaande vennoten #al dan niet verpl$ nieuwe aandelen “bijnemen”.Het daalt wanneer een bestaande vennoot uittreedt, dan wel wordt uitgeslotenen hiervoor een vergoeding ontvangt #het zgn “scheidingsaandeel”$ o aandelenterugneemt.

".3. In%rengat het inbrengbegrip betret, kan integraal worden verwezen naarrandnummers 24L e.v.

".. 4oereikend kapitaalHet toereikend kapitaal is het kapitaal dat, onverminderd het wettelijkminimumkapitaal, bij de oprichting vd venn aanwezig zou moeten zijn Pn dat devenn in staat moet stellen haar normale activiteiten te voeren gedurende tenminste 4 j. Indien het #voor de ;&-, vaste$ kapitaal van de #handels$venn metbeperkte aansprakelijkheid kennelijk ontoereikend is en de venn binnen de 3 j nahaar oprichting ailliet gaat, kan dat tot een bijz oprichtersaanspr aanleidinggeven #zie supra$.

".F. 4oegestaan kapitaalHet toegestaan kapitaal is het kapitaal waarmee de 6v& ve NV, krachtens een drde oprichters o een latere buitengewone - id statuten ingeschreven

mogelijkheid, het geplaatste kapitaal in PPn o meerdere malen tot #o, zoals id6) terecht wordt aangenomen, met$ een bep #maSimum$bedrag kan verhogen.(oor de techniek vh toegestaan kapitaal wordt er ageweken vh beginsel dat eenkapitaalverhoging tot de eSclusieve bev van de buitengewone - behoort. !iehierover verder, inra. !o kan men snel het kapitaal verhogen in de / #zels op 2dag, dit is niet het geval moest men nr de - moeten gaan$

".. Eigen vermogen o/ nettoBvermogen6nettoB actie/Het netto&actief wordt gevormd door het totaal vd activa zoals dat blijkt uit debalans, verminderd met de schulden en voorzieningen #artt. 34B, T4E en L2M.enn.$. (it vormt het tegenbeeld vh eigen vermogen op de passiezijde vd

balans, zijnde de som van het kapitaal, de uitgitepremies,herwaarderingsmeerwaarden, de reserves #zowel de wettelijke, onbeschikbare alsde beschikbare$, de overgedragen winsten #o verliezen$ en de kapitaalsubsidies#art. E4 & .enn.$. (oor het netto'actie te delen dr het aantal uitstaandeaandelen bekomt men de intrinsieke waarde van elk aandeel. dit is belangr voor de alarmbelprocedure #zie verder$.

&. unctie van het 'apitaal

&.1. )itueringHet maatsch kapitaal wordt in beg twee uncties toegedicht, een eterne en eeninterne.

+en e8terne /unctie omdat het kapitaal een beschermende unctie vervult jegens derden #inz. de 0+* banken,F want de aandeelhouders zijn slechts beperkt

2TL



• Gecht op deelname aan de algemene vergadering incl. stem& envraagrecht

+lke houder ve kapitaalvertegenwoordigend aandeel, kan ad - vd venndeelnemen en er in beg zijn stem uitbrengen over de ter stemming gebrachte

punten.(e aandeelhouders beschikken tijdens de - over een uitdr erkend vraagrechttav het bestuur en, in voorkomend geval, de commissaris #artt. 4MT, T24 en UTB.enn.$.

0inds de inwerkingtreding 4B dec 4B2B betreCende de uitoe v bep rechten vaandeelhouders van genoteerde venn #“et -andeelhoudersrechten”$ kunnenvragen tevens schritelijk v[[r de vergadering worden gesteld, al dan niet opelektronische wijze.

• GIndividuele onderzoeks& en controlebevoegdheid van de vennotenId venn waar geen commissaris werd aangesteld, werd door de wetg een

verregaande onderzoeks' en controlebev ad individuele aandeelhoudertoegekend, waarvan statutair niet valt a te wijken. aar er wPl een commissarisis, geldt dit recht niet.(eze bevoegdheid kan in beg zonder rechterlijke tussenkomst wordenuitgeoeend, en zonder dat de aandeelhouder een welbepaald percentage in hetkapitaal dient te vertegenwoordigen.

• echt om de algemene vergadering bijeen te roepen!owel de 6v& vd / als de zaakvoerder#s$ vd &&- zijn er toe gehouden de -bijeen te roepen wanneer de aandeelhouders die minstens PPn vijde vhmaatschappelijk kapitaal vertegenwoordigen #2BW voor de 0+$, hierom vragen

#art. U34 en 4LQ .enn.$.(e aandeelhouders die om de bijeenroeping kunnen verzoeken hebben ook hetrecht om de agenda vd - te bepalen.oor het bereiken v deze drempel komen alle kapitaalvertegenwoordigendeaandelen in aanmerking, ongeacht o deze al dan niet stemrecht verlenen en o het eraan verbonden stemrecht is geschorst.(e statuten kunnen in een lagere drempel voorzien.(e et -andeelhoudersrechten voorziet dat een o meerdere aandeelhouders diesamen minstens 3W van het kapitaal vd genoteerde venn aanhouden, de 6v&kunnen verzoeken om bijkomende punten op de agenda te plaatsen en omvoorstellen van besluit in te dienen mbt de te behandelen onderwerpen die op deagenda staan o nog op de agenda moeten worden geplaatst #nieuw art. U33ter

.enn.$.

• echt om minderheidsvordering in te stellen+en minderheidsaandeelhouder beschikt krachtens de art 4EB en UL4 .enn.over de mogelijkheid om een aansprakelijkheidsvordering in te stellen tegen dezaakvoerders vd &&-, respectievelijk bestuurders van de / , en dit voorrekening van de venn.

Hiertoe dient deze minderheidsaandeelhouder op de dag waarop de - zichuitspreekt over de ad zaakvoerders o de bestuurders te verlenen kwijting, -ieCecten te bezitten die ten minste 1 T #/$, respectievelijk 1@ T #&&-$ vdstemmen verbonden ah geheel vd op die dag bestaande eCectenvertegenwoordigen, owel -ii wat de / betret, op diezelde dag eCecten

2TQ



bezitten die een gedeelte vh kapitaal vertegenwoordigen ter waarde van tenminste +D6 2.4UB.BBB.

+nkel met de eCecten die op de dag vd stemming over de kwijting daadwerkelijkstemrecht verlenen, mag voor de berekening vd eerste drempel rekening wordengehouden.

oor de 4e drempel komen ook de niet'stemrechtverlenende dochkapitaalvertegenwoordigende eCecten in aanmerking.(e regel geldt mutatis mutandis ook id ;&- #art. T2L .enn.$. (eomstandigheid dat de vennoten ve ;1- van dit recht verstoken zijn is door het?H overigens als een discriminatie bestempeld.

• echt om het vennootschapsrechtelijk deskundigenonderzoek te vorderen)uidens art. 2LQ .enn. kan de rb van koophandel, op verzoek van PPn o meervennoten die ten minste 1T vh geheel aantal stemmen bezitten, o die eCectenbezitten die een gedeelte vh kapitaal vertegenwoordigen ter waarde v ten minste

+D6 2.4UB.BBB, PPn o meer deskundigen aanstellen om de boeken en derekeningen vd venn na te kijken, evenals de verrichtingen die haar organenhebben gedaan, op vw dat er aanwijzingen zijn dat de belangen vd venn opernstige wijze in gevaar komen o dreigen te komen.oor de eerste drempel moet rekening worden gehouden met de aandelen enwinstbewijzen met stemrecht, evenals met de aandelen zonder stemrecht die bijde inleiding vd vordering, toch over stemrecht zouden beschikken.oor de toep vd 4e drempel is rekening te houden met zowel de aandelen met alszonder stemrecht.

• 'e aanstelling van een gerechtelijk mandataris(e vordering tot aanstelling ve gerech@l mandataris, zoals een voorlopigbewindvoerder, sekwester, bestuurder ad hoc enz. kan worden ingesteld#doorgaans in kort geding$ door elke belanghebbende in de zin vd art 2M en 2Q?er.. +r bestaat discussie over de precieze draagwijdte van het begrip“belanghebbende”, maar niet over het eit dat elke individuele aandeelhouder deaanstelling van een gerechtelijk mandataris kan vorderen. Het bezit van PPnenkel aandeel kan dus in beginsel volstaan.

• echt om de opschorting=nietigverklaring v besluiten vanvennootschapsorganen te vorderen

+lke aandeelhouder beschikt over een uitdr door het .enn. erkend recht om deopschorting #via een procedure in kort geding$ en de nietigverklaring #via een

procedure ten gronde$ in rechte te vorderen van de besluiten van de algemenevergadering #artt. LT, 2MQ en 2EQ, R4, derde lid .enn.$. &ij uitbreiding, enondanks het eit dat er ter zake geen wettelijke regeling voorhanden is, geldtvoorgaande regeling tevens voor de besluiten van de bestuursorganen.

• echt om geschillenregeling te voeren ("V"9 en niet&publieke KV)(e art 33T'3T4 en L3U'LTT .enn. voorzien ie geschillenregeling waarbij bepaandeelhouders, om een gegronde reden, in rechte #voor de oorzitter vd rb vankoophandel, zetelend zoals in kort geding$ de uitsluiting o gedwongenoverdracht kunnen vorderen. &ij een geslaagde vordering dient eenaandeelhouder zijn aandelen #en wat de / betret, ook zijn converteerbareeCecten$ op gedwongen wijze ad initiatienemende aandeelhouder#s$ over tedragen.(e vordering tot uitsluiting kan slechts worden ingesteld door PPn o meeraandeelhouder#s$ die gezamenlijk -i wat de &&- betret* aandelen bezitten die

2TE



&@ T vertegenwoordigen van de stemmen verbonden ah geheel vd bestaandeaandelen, o aandelen waarvan de nominale waarde o ractiewaarde 3B W vhkapitaal vertegenwoordigt, en -ii wat de / betret* eCecten bezitten die 3B Wvertegenwoordigen vd stemmen verbonden aan het geheel vd bestaandeeCecten #o 4BW indien de venn eCecten heet uitgegeven die het kapitaal nietvertegenwoordigen$, o aandelen waarvan de nominale waarde o deractiewaarde 3B W vh kapitaal van de vennootschap vertegenwoordigt.

(aarnaast voorziet de geschillenregeling dat iedere aandeelhouder #ongeacht dehoogte van zijn participatie$ om gegronde redenen, in rechte de uittreding o gedwongen overname kan vorderen, waarbij diens aandelen en, wat de /betret, ook zijn converteerbare eCecten, worden overgenomen door deaandeelhouder#s$ op wie deze gegronde redenen betrekking hebben.?elet op haar fnaliteit, is het voorts begrijpelijk dat voor de uittreding geenparticipatievw gelden.

• G'e gerechtelijke ontbinding

rachtens art. TU .enn. kan PPn der vennoten steeds de gerechtelijkeontbinding vd venn vorderen, wanneer daartoe wettige redenen bestaan #het isde meest verregaande remedie, dus men moet een zeer stevig dossier hebbenom tergend en roekeloos beding te voorkomen$.(eze ontbindingsgrond, die wordt geacht van dwingend recht te zijn, vergt eenrechterlijke tussenkomst en geldt ook voor venn die voor onbep duur zijnaangegaan #hoewel art. TU .enn. het anders laat uitschijnen$./aast de door art TU .enn. zel aangehaalde wettige redenen, zoals degevallen waarbij een vennoot zijn verpl niet meer nakomt o een aanhoudendeongeschiktheid zou ondervinden, kan elke reden ad rechter worden voorgelegd,die de ernst en de wettigheid ervan zal nagaan. !o zal bv de ernstige enblijvende onenigheid tussen vennoten en, in venn waar een meerderheidsregelgeldt, het misbruik v meerderheid mogelijk als wettige reden wordenweerhouden. (e gerechtelijke ontbinding wegens wettige redenen is echter demeest subsidiaire vordering die in geval van conZicten tussen vennoten kanworden ingesteld. In het licht vd succesvolle geschillenregeling, wordt zij daaromnog maar zelden ingesteld.Id &&-, #art. 3T3, lid 3 enn$, de ; #art. 3QL, 3^ enn$ de / #art. LTU, lid 4.enn$ de ;omm. - #vorig art. juncto art. LUM .enn.$ en de ).. #art. Q33, lid4 .enn.$ geldt een analoge bepaling.

• Jed,ongen verkoop van e;ecten of uitkoop-rt. U23, R2 .enn. biedt een natuurlijke o rechtspersoon die, alleen o in

onderling overleg handelend, EU W van de stemrechtverlenende eCecten van een/ bezit die een openbaar beroep op het spaarwezen doet o heet gedaan, demogelijkheid om dmv een openbaar uitkoopbod het geheel van destemrechtverlenende eCecten van die venn te verwerven./a aZoop van die uitkoopprocedure worden de eCecten die tijdens de procedureniet werden aangeboden, geacht van rechtswege te zijn overgegaan.

+en vergelijkbare procedure werd in art. U23, R4 .enn. voorzien voor de / diegeen beroep op het spaarwezen doet o heet gedaan.

3.3.3. ermogensrechten

2UB



• echt op ,instdeelname=dividend ontvangen(e door de aandeelhouder verrichte inbreng heet tot doel en gevolg dat hij magdelen id winst die door de venn wordt gegenereerd. -rt. 3B .enn. stipuleert datieders aandeel in de winst en het verlies evenredig is aan diens inbreng. (aaruit

volgt dat de aandeelhouders, in beg, ook evenredig delen in de winst #o hetverlies$.(e aandeelhouder heet evenwel slechts recht op een winstuitkering indien hetbev vennorgaan ook daadwerkelijk heet beslist om de gemaakte winst uit tekeren. Het komt de - toe om ' de wettelijke en statutaire beperkingen ter zakerespecterend ', te beslissen over de winstbestemming.&eslist de - niet tot uitkering van een dividend over te gaan, dan wordt de winst#bij gebrek aan andersluidende statutaire bepaling$ toegevoegd ad reserves vdvenn.1ok de houders v winstbewijzen en bewijzen van deelgerechtigdheid hebbenrecht op een gedeelte van de voor uitkering vatbare winst vd venn. #zieleeuwenbedingV$

• echt op terugbetaling van de inbreng en deelname in het eventueleliRuidatiesaldo

(e hoedanigheid v aandeelhouder verleent tevens het recht op terugbetaling vdverrichte inbreng bij vereCening vd venn, alsook bij kapitaalvermindering drterugbetaling vd inbreng o door de aZossing vh kapitaal.(e aandeelhouder heet bij de vereCening vd venn recht op de tegenwaarde vhdoor hem volgestorte kapitaal, voor zover de baten van de vereCening dattoelaten. 1vertreCen de baten de lasten, dan is er sprake ve liKuidatiesaldo,waarin de aandeelhouders dan eveneens zullen delen.

3.3.T. ?emengde rechten?emengd* het recht heet zowel een vermogensaspect als een machtsaspect.

• GG Voorkeurrecht!ie hierover uitgebreid, inra, nr. OO. Het is het recht vd bestaandeaandeelhouders om nav ve kapitaalverhoging in geld #niet in naturaV$ in teschrijven op die kapitaalverhoging nr evenredigheid v hun bestaande participatie#percentage$. Het gevolg zal zijn dat zij na kapitaalverhoging dezeldeparticipatiegraad id venn zullen hebben als ervoor. e hebben bv allebei UBW opkapitaal. -ls het kapitaal wordt verdubbeld, hebben de bestaandeaandeelhouders allebei het recht in te schrijven op de kapitaal'verhoging tenbelope v 2BB nr evenredigheid wat ze reeds participeren id venn #ze participeren

al UB, dus ze mogen in schrijven met UB$.

&.3. Enkele %edenkingen %ij de /uncties van het kapitaal+r woedt momenteel een grensoverschrijdend debat over de zin en de onzin vhkapitaal.!o vormen de huidige minimum kapitaalsvereisten, en meer in het bijz, hetminimumkapitaal geen toonbeeld van eYciëntie en zijn dergelijke algemeneminimumvereisten #“one size fts all”$ vaak niet aangepast ad concreteomstandigheden waarin een welbep venn zich bevindt. andaar trouwens dat watde fnanciële instellingen en verzekeringsmaatschappijen betret, wordt voorzienin bijkomende #en terecht recent nog verstrengde$ kapitaals' ensolvabiliteitsvoorschriten.Het eit dat de meeste grote venn een maatsch kapitaal hebben dat het wettelijkminimumkapitaal ver overstijgt, neemt niet weg dat het initieel volgestorte

2U2



wettelijk minimumkapitaal, vanuit het oogpunt van de 0+beschermende unctie,naar mate de levensduur vd venn vordert, steeds minder relevant zal worden.

Het wettelijke minimumkapitaal, en bij uitbreiding het gehele maatsch kapitaal, isvastgelegd in de oprichtingsakte o de statuten, zonder dat dit proportioneelmoet zijn aangepast ad door de onderneming gevoerde handelsactiviteit#en$. Heteit dat het minimumkapitaal zels bij de oprichting niet is aangepast ad geplandeactiviteiten, wordt evenwel 9 zij het dat dit slechts a posteriori kan wordengetoetst 9getemperd door de vereiste v toereikend kapitaal en de daarmeesamenhangende oprichtersaansprakelijkheid. (eze vereiste impliceert echtergeenszins dat het kapitaal op permanente wijze aan de gevoerdehandelsactiviteiten zou zijn aangepast.Hoewel het minimumkapitaal meestal, en vanuit 0+beschermend oogpunt,ruimschoots onvoldoende zal zijn, zorgt het er wel voor dat niet elke individuel 0+de kredietwaardigheid van zijn contractspartij moet nagaan, maar het collectie der 0+ profteert vd wettelijk voorziene kapitaalsvereisten, wat derhalve v belangis voor de minder krachtige o de onvrijwillige 0+. &elangrijke en 9 voor de venn

onmisbare 9 0+ zullen deze oeening mogelijk wel maken en hun positie invoorkomend geval via bijkomende #contractuele$ #zekerheids$mechanismenadekken.Hoewel de onvrijwillige 0+ #zoals de slachtoCers ve onr daad begaan door devenn$ in eerste instantie gebaat blijken te zijn bij de door de kapitaalsvereistengeboden bescherming, zal de mogelijke discrepantie tussen het wettelijkminimumkapitaal en de schuld deze beschermende unctie aan het wettelijkminimumkapitaal ontnemen. (eze 0+, samen met de eerder kleine 0+ die zel niet bij machte zijn om contractuele beschermingsmechanismes in te bouwen,kunnen zich in bep gevallen evenwel als free riders op de contractuelebeschermingsmechanismen van krachtdadige 0+ gedragen.

1ok de regels die de uitkeringen aan de vennoten=aandeelhouders aan eenwettelijke ondergrens onderwerpen, zijn voor kritiek vatbaar.!o wordt de toelaatbaarheid v deze uitkeringen berekend adhv de balans vd venn#de zgn balance sheet test $, wat impliceert dat men zich in beg baseert op dehistorische toestand vd venn en geen toekomstgerichte controle uitoeent, m.n.o de venn door een dergelijke dividenduitkering haar toekomstige verpl nog zalkunnen voldoen #al zal een dergelijke beslissing o.i. al snel in een schending vhvennootschapsbelang uitmonden$.(e regels vd uitkeringen aan vennoten zijn bovendien niet waterdicht. Het#ver$nauw#d$e toepassingsgebied v deze regels opent de deur voor onrr uitkeringen. Het blijt immers mogelijk om via omwegen #eScessieve$

vergoedingen aan aandeelhouders #'bestuurders$ uit te keren. (aarnaast wordtde relativiteit v deze regels aangetoond door het gegeven dat zij niet verhinderendat belangr activa op andere wijze ad venn worden onttrokken, bv doortegenvallende resultaten vd venn o gevallen van raude.

+r werden daarom reeds alternatieve s@stemen voorgesteld ter vervanging vh drde tweede richtlijn opgelegde s@steem van de balance sheet test. !o stelde de High )evel ?roup o ;ompan@ )aw +Sperts in haar rapport v 4BB4reeds een optioneel en alternatie s@steem voor dat voorziet ie solvabiliteitstest ,toepasselijk op alle vormen van uitkeringen #zoals dividenden, inkoop v eigenaandelen en kapitaalsverminderingen$, bestaande uit 4 elementen* enerzijds eentest obv de voorhanden zijnde balans waaruit moet blijken dat de activa de

passiva na de voorgenomen uitkering nog steeds zullen overtreCen, en anderzijdseen liKuiditietstest die moet aantonen dat de venn in een welbep periode na de

2U4



voorgenomen uitkering voldoende liKuide activa ter hare beschikking heet om indie periode aan haar verpl te voldoen. +r werd bovendien geopperd om deze testte versterken met de vereiste om een solvabiliteitsmarge te respecteren. >ot slotwerd ook voorgesteld om de bestuurders vd venn, onder hunverantwoordelijkheid=aansprakelijkheid, een solvabiliteitscertifcaat 9 gebaseerdop deze tests 9 te laten aZeveren dat eSpliciet zou attesteren dat devoorgenomen uitkeringen aan deze test voldoen. !onder een dergelijk certifcaatzou er geen uitkering zijn toegestaan.

Hoewel veranderingen ad >weede 6ichtlijn op dit vlak niet onmiddellijk teverwachten vallen, is het evenwel uitkijken naar het voorstel vd +uropese;ommissie mbt de nieuw in het leven te roepen +uropese besloten venn. (einitieel door de commissie geplande awijking vd traditionele opvatting dat hetmaatsch kapitaal een 0+beschermende unctie vervult o zou moeten vervullen 'de +uropese besloten venn zou kunnen worden opgericht met eenminimumkapitaal v +D6 2 ' stuitte echter op verzet van sommige lidstaten metals gevolg het voorstel in haar huidige versie aan de lidstaten de mogelijkheid

biedt in een hoger minimumkapitaal te voorzien. %omenteel liggen debesprekingen rond de +uropese besloten venn echter stil.

(e noodzaak vd wettelijke kapitaalsvereiste komt bovendien nog meer onderdruk te staan door enkele recente uitspraken vh HvG dat zich, in het licht vdvrijheid van vestiging voorzien door het verdrag van 6ome, moest uitsprekenover de mogelijkheid voor venn opgericht ie bep )idstaat, om hun geheleactiviteit#en$ te verplaatsen naar een andere )idstaat, zonder dat deze venn zichmoeten conormeren met de evt strengere regels die in deze laatste )idstaatzouden gelden voor de venn die er zijn opgericht en gevestigd o zonder denoodzaak om een nieuwe venn in de “ontvangende” )idstaat op te richten.In dit opzicht heet de toevloed aan zgn “light'vehicles” #bv de +ngelse )imited$

vele )idstaten er toe aangezet PPn o andere soortgelijke vennootschapsvorm tecreëeren #denk bv. ad 0'&&- in &elgië$. (e eco noodzaak, gepaard gaande metde mogelijke creatie ve +uropese besloten venn met een eerder s@mbolischkapitaalvereiste, zal het belang vd huidige kapitaalsvereisten mogelijk nog doentemperen.

3. +andelen en andere vennootschapseUecten

Het .enn. hanteert naast het begrip “aandelen” ook het ruimere begrip“eCecten”. Hieronder worden de voornaamste vennootschapseCecten korttoegelicht.

3.1. +andelenHet maatsch kapitaal vd venn met 67 wordt bij de oprichting verdeeld inaandelen, die de door de aandeelhouders verrichte inbreng #in natura o in geld$vertegenwoordigen, alsook het risico dat zij aanvaarden te ondergaan.+lk aandeel vertegenwoordigt, in beg, een breukdeel vh maatsch kapitaal, naarverhouding vd waarde vd daartoe verrichte inbreng. (e aandelen ve &&- en ve; zijn steeds “op naam” #art. 434, 4e lid en art. 3UL, 2e lid .enn.$, deze van de/ kunnen zowel “op naam”, als “gedematerialiseerd” zijn #art TLB, 4e lid.enn.$, al zijn alle aandelen “op naam” tot op het ogenblik dat zij zijnvolgestort #art. TMM .enn.$.

T.2.2. -andelen op naam

2U3



(e houder ve aandeel op naam is bij de venn persoonlijk gekend daar diensaandeelhouderschap ih aandeelhoudersregister #dat ook in elektr vorm kanworden bijgehouden$ wordt opgetekend.Het aandelenregister wordt ter zetel vd venn bewaard en wijzigingen ad inhoud vdit register worden in beg dr het bestuursorgaan ingeschreven, waarbij debetreCende vennoot het aandeelhouders'register in principe niet hoet teondertekenen.(e gegevens die per aandeelhouder ih register zijn opgenomen, moeten, wat deaandelen op naam betreCen, worden vermeld ie certifcaat dat ad betrokkenaandeelhouder wordt agegeven, zonder dat dit certifcaat de aan deze aandelenverbonden rechten incorporeert. (ergelijke agite wordt in de praktijk nogal eensvergeten, en mag niet worden verward met de certifcaten in de zin van art. UB3.enn. #zie inra$.

T.2.4. ?edematerialiseerde aandelen?edematerialiseerde aandelen worden vertegen,oordigd door een inschrijvingop een rekening, gehouden op naam v zijn eigenaar o houder, hetzij bij een

vereCeningsinstelling #;I #zijnde de / Interproessionele +Cectendeposito' en?irokas, met als commerciële benaming “+uroclear &elgium”$ en de /ationale&ank van &elgië$, hetzij bij een erkende rekeninghouder #art. TLQ, al. 2 .enn.$.(e erkende rekeninghouders zijn de rekeninghouders, IAs. Hetgedematerialiseerde aandeel kan worden overgeschreven van rekening naarrekening en de ahandeling vd transacties gebeurt via de tussenkomst vevereCeningsinstelling.

Het essentiële versch tussen een aandeel op naam en de aandelen ingedematerialiseerde vorm is dat de eigenaar o houder van een aandeel op naambekend is bij de vennootschap, terwijl dit bij het gedematerialiseerde eCect 9 datbij de venn is ingeschreven op naam vd vereCeningsinstelling #o de erkende

rekeninghouder$, niet het geval is.(e eigendom v deze aandelen komt toe aan de aandeelhouder, die zijn tegoedaanhoudt bij een erkende rekeninghouder, die op zijn beurt een rekeningaanhoudt bij een vereCeningsinstelling.

&ehalve voor aandelen die worden toegelaten tot de verhandeling op een

gereglementeerde markt, geldt het vennootschapsrechtelijke kader voorgedematerialiseerde aandelen #art. TLQ t.e.m. TMUter .enn$ ook voor aandelen

2UT



ingeschreven op een rekening bij een erkende rekeninghouder die dr dierekeninghouder niet wordt bijgehouden bij een vereCeningsinstelling #art. TMUter.enn.$. (eze aandelen kunnen maw door de erkende rekeninghouders wordenbewaard, zodat de priamidale structuur vd dematerialisatie in dat geval nietverder doorloopt tot bij de vereCeningsinstelling.

T.2.3. -andelen aan toonder gewoon weten dat het ageschat isId / konden tot voor kort ook aandelen aan toonder worden uitgegeven. (it zijn aandelen waarvande rechten vd houders ervan zijn ge"ncorporeerd id titel #het stuk$ zel, zonder dat de naam vdhouder is vermeld op het stuk. (eze aandelen aan toonder moeten de vermeldingen v art. TLL, 4 e

lid .enn. bevatten. (e eigendom van deze aandelen komt krachtens art. 44ME &.. toe adbezitter ervan. ?emakshalve moet niet elk aandeel aan toonder zijn ge"ncorporeerd ie toonderstuk,maar kunnen meerdere aandelen in PPn toonderstuk worden gegroepeerd. 1mgekeerd kunnenaandelen aan toonder dmv de techniek vd “onderaandelen”, ahw worden gesplitst, zodat ermeerdere toonderstukken zijn vereist om PPn aandeel aan toonder te vormen.

&ij 2T dec 4BBU houdende aschaYng vd eCecten aan toonder #hierna de “et”$ heet de&elgische wetg voorzien id geaseerde aschaYng v aandelen #en ruimer eCecten$ aan toonder.+Cecten aan toonder waren gedoemd om 9 in versch etappes ' uit het &elgische eCectenlandschap

te verdwijnen, zodat enkel nog eCecten op naam en eCecten in gedematerialiseerde vorm zullenoverblijven.(eze hervorming heet vnl tot doel om enerzijds een opl te bieden voor de problemen dieverbonden zijn ad anonimiteit v toondereCecten #zoals de mogelijkheid tot raude, het risico vverlies o diestal, de administratieve last, enz.$ en het &elgische eCectenrecht anderzijds temoderniseren via de aanmoediging van gedematerialiseerde eCecten.In die beweging heet de wetg overigens eveneens de gedematerialiseerde vennootschapseCecten,die in 2EEU in ons vennootschapslandschap waren ge"ntroduceerd, maar bij gebrek aan voldoendeuitgewerkt juridisch kader dode letter waren gebleven, leven ingeblazen.(e geleidelijke aschaYng van eCecten aan toonder is opgebouwd rond een aantal spildata, nl 2

januari 4BBQ, 32 december 4B23, 2 januari 4B2T en 2 januari 4B2U.

Caveat * de 6egering (i 6upo is onverwacht tussen deze timing in gaan fetsen door in 4B22 eennieuwe belasting op de omzetting vd nog in omloop zijnde eCecten aan toonder in te voeren die ah

is vh jaar waarin de omzetting vd toonder'aandelen plaatsvindt*' omzetting v[[r B2.B2.4B24* onbelast8' een omzetting in 4B24* belasting van 2W8' een omzetting in 4B23* belasting van 4W8

Hoewel het regeerakkoord dit oorspr voorzag, voorziet de wet geen az percentage wanneer deomzetting v rechtswege op het einde v 4B23 geschiedt. +Pn en ander heet alvast eind 4B22aanleiding gegeven tot sterk verhoogde activiteit van boekhouders, advocaten en notarissen diehun cliënten bijstaan in een inderhaast door te voeren omzetting.

a) < januari 2SS0ana 2 januari 4BBQ*

' ?eldt een door geldboetes gesanctioneerd verbod op de uitgite van nieuwe eCecten aantoonder8 bijgevolg kunnen sindsdien enkele nog eCecten op naam o gedematerialiseerde

eCecten worden uitgegeven8' ?eldt een verbod v materiële aZevering in &elgië v bestaande eCecten aan toonder in 4h@pothesen* o Indien zij zijn ingeschreven op een eCectenrekening8 o Indien zij werdenuitgegeven ih buitenland, beheerst worden door buitenlands recht o zijn uitgegeven dooreen buitenlandse emittent8

' ?eldt een omzetting v rechtswege v genoteerde eCecten aan toonder ingedematerialiseerde eCecten, zonder kosten voor de eCectenhouder, voor zover zij op 2 jan4BBQ op een eCectenrekening staan o er daarna komen op te staan.

b) #< december 2S<#+Cecten aan toonder die voor 2 januari 4BBQ werden uitgegeven en die niet automatisch werdenomgezet in gedematerialiseerde eCecten o eCecten op naam zullen op verzoek van deeCectenhouder worden omgezet. 1m dit verzoek te doen beschikt de eCectenhouder tot 32december 4B23.(it verzoek tot omzetting moet rekening houden met de evt beperkingen vd statutaire bep o hetrechtskader vd uitgite #art. M, R 2 en art. Q, R 2$. anneer de statuten bv wel in aandelen op naam

2UU



voorzien, maar niet in gedematerialiseerde eCecten, zal de houder ervan enkel de omzettingkunnen vragen in eCecten op naam.

(e 4U april 4BBM heet bovendien een procedure v vereenvoudigde statutenwijziging voorzien*de 6v& beschikt over de beperkte en uitz bev om, middels een authentieke akte, statuten tewijzigen #en hierbij van art. UUQ .enn. a te wijken$, om o.m. te voorzien id mogelijkheid omgedematrialiseerde eCecten uit te geven en de eCecten aan toonder in zulke eCecten om te zetten.

(eze authentieke akte moet conorm de art MT en MU .enn. worden gepubliceerd ih &0. (estatutenwijziging wordt bovendien, ter inormatie, ad eerstvolgende - ter kennis gebracht enwordt ook in het eerstvolgende jaarverslag vermeld.(e 6v& is echter eigenaardig genoeg niet bev om de verwijzing naar de eCecten aan toonder in destatuten te schrappen.

c) < januari 2S</Indien de omzetting niet automatisch gebeurt, noch #tijdig$ wordt gevraagd, worden de eCectenaan toonder op 2 januari 4B2T v rechtswege omgezet in gedematerialiseerde eCecten en dr deemittent op een eCectenrekening ingeschreven #art. E, al. 2$. -ls de statuten vd emittent echterniet voorzien id uitgite v gedematerialiseerde eCecten, worden de eCecten aan toonder vanrechtwege omgezet in eCecten op naam.

(e rechthebbende vd eCecten zal pas een inschrijving vd eCecten op zijn naam verkrijgen, wanneer

hij zich kenbaar maakt. >ot op dat ogenblik worden de eCecten die omgezet werden zonder dat derechthebbende ervan zich bekend heet gemaakt, ingeschreven op naam vd emittent vd eCecten,zonder dat deze laatste door deze inschrijving evenwel de eigenaar ervan wordt. (e kosten voor deopening en het houden van de rekening worden gedragen door de emittent.

(e uitoe v elk recht, belichaamd ie eCect aan toonder, waarvan de omzetting niet werd gevraagdconorm de et, wordt opgeschort totdat de rechthebbende zich kenbaar heet gemaakt en deinschrijving bekwam op zijn naam in het register van eCecten op naam o op een eCectenrekeninggehouden door de emittent, een erkend rekeninghouder o een vereCeningsinstelling.

d) < januari 2S<>(e wet voorziet, voor de eCecten waarvan de rechthebbende onbekend is, na 2 januari 4B2U in eengedwongen verkoopregeling door de emittent #art. 22$.

+Cecten die genoteerd zijn op een gereglementeerde markt, worden door de emittent op die marktverkocht. (e verkoop kan ten vroegste plaatsvinden een maand vana de bekendmaking van eenbericht in de pers en moet dan geschieden binnen de 3 daaropvolgende maanden.

/adere regels mbt dergelijke verkoop kunnen worden vastgelegd bij in ministerraad overleg &. (eemittent kan op de opbrengst vd verkoop de kosten in mindering brengen die hij moest dragen voorhet houden en beheren vd eCecten die met toep v art E werden ingeschreven op eeneCectenrekening op zijn naam en voor de omzetting van rechtswege vd eCecten. /a atrek vandeze kosten, wordt de opbrengst uit de verkoop gestort in de (eposito' en ;onsignatiekas. (eprocedure voor de eCecten die niet genoteerd zijn op een gereglementeerde markt is identiek aandeze voor genoteerde eCecten, zij het dat deze eCecten uiteraard niet op een gereglementeerdemarkt zullen #kunnen$ worden verkocht en dat de wetg hier ook ie wachttermijn ve maand napublicatie heet voorzien, maar niet in een maSimale termijn van verkoop van drie maanden. 1okhier 9 en wellicht vooral hier 9 kunnen nadere regels mbt dergelijke verkoop worden vastgelegd bij

in ministerraad overleg &.

(e eCecten die op 3B nov 4B2U nog niet werden verkocht, worden door de emittent bij de (eposito'en ;onsignatiekas neergelegd. oor deze eCecten moet worden bep hoe de tegenwaarde van dezeeCecten wordt berekend #moo de boeteregeling 9 inra$, alsook welke kosten ad rechthebbende tenlaste gelegd zullen kunnen worden wanneer deze een eis tot agite zou indienen8 daartoe dient eenin ministerraad overlegd & te worden uitgevaardigd.

(at de eCecten verkocht werden o gedeponeerd bij de deposito' en consignatiekas, betekent nietdat de rechthebbende er geen aanspraken meer op kan laten gelden. (e rechthebbende kan idd debedragen akomstig vd verkoop o de onverkocht gebleven eCecten, die gedeponeerd zijn bij de(eposito' en ;onsignatiekas opeisen, maar zal een boete moeten betalen.

(eze boete begint te lopen vana 32 dec 4B2U en zal per begonnen jaar achterstand 2B W

bedragen vh bedrag vd verkoopopbrengst #na atrek van door de emittent gemaakte kosten 9 c supra$ o van de tegenwaarde van de eCecten die het voorwerp zijn vd vraag om teruggave. (einningswijze van deze boete moet nog worden vastgesteld bij in ministerraad overlegd &. &ij het

2UL



innen van deze boete deelt de (eposito' en ;onsignatiekas aan de 9 bij in ministerraad overlegd &te bepalen ' publieke overheden de gegevens mee waarover ze beschikt, met betrekking tot deeigenaar die de teruggave heet gevraagd van de bedragen die volgen uit de verkoop bedoeld inart 22 #art. 24, R 2$.

e) *trafrechtelijke beteugeling (art. </)(e overtreding vd art 3 #verbod van uitgite vana 2 januari 4BBQ$, T #verbod van materiële agite$,

L #verplichting van de emittent om statuten te wijzigen, een vereCeningsinstelling aan te duiden enmet deze instelling de nodige aspraken te maken$ en 22, R T #verpl tot agite bij de (eposito' en;onsignatiekas v eCecten aan toonder die op 3B november 4B2U nog niet verkocht zijn$, wordtgestrat met een geldboete van 4BB tot 2BB.BBB euro.

T.2.T. -andelen met o zonder nominale waarde-andelen hebben ook niet noodz een nominale waarde #bv O euro$. at de &&-en / betret, bep de art 43Q en TML .enn. immers dat hun aandelen al danniet de waarde ervan vermelden.(e waarde vd aandelen kan vrij worden gekozen en kan, in de /, zelsverschillen per aandeel. Het kapitaal vd &&- dient krachtens art. 43Q .enn.daarentegen in gelijke aandelen #d.i. aandelen met gelijke waarde$ te worden

verdeeld.&ij gebrek aan nominale waarde biedt het .enn. geen oplossing voor deberekening van de kapitaalsvertegenwoordigende waarde. (e ractiewaarde vandergelijke aandelen wordt bepaald door het totale geplaatste kapitaal te delendoor het aantal uitgegeven aandelen. < ractiewaarde wanneer er geen nominalewaarde is.

T.2.U. 7reerente en niet'preerente aandelen(e aandelen ve / kunnen worden onderverdeeld in preerente en niet'preerente aandelen, waarbij de houders vd eerste categorie bij voorrang rechthebben op een welbep deel vd winst. 7reerente aandelen kunnen ook voorzien ievoorrang bij terugbetaling vd inbreng na vereCening, o bij verdeling van het

liKuidatiesaldo. !e worden bevoordeeld tav anderen.Id &&- kunnen er oik art. 43E .enn. geen preerente o bevoorrechteaandelen met stemrecht bestaan.-andelen zonder stemrecht #zie hieronder$ genieten #zowel id / als de &&-$wel ve preerent dividend en over een bevoorrechte behandeling ih kader vdterugbetaling vd verrichte inbreng.

T.2.L. -andelen met o zonder stemrechtIn beginsel* 2 aandeel geet 2 stem. %aar er bestaan aandelen zonder stemrecht,maar er moeten meer vermogensvoordelen worden gegeven #op vlak v winst zijnze meer preerent$.Id &&- en de / kunnen ook aandelen bestaan zonder stemrecht. -andelenzonder stemrecht verschillen v gewone aandelen doordat zij, behoudens in bijzgevallen in het .enn. bep #zie artt. 4TB, R4 en TQ2 .enn.$, geen stemrechtverlenen8 ter compensatie voor dat laatste dienen zij de houders ervanvermogensrechtelijke voordelen te verlenen #artt. 4TB, R2 en TQB .enn.$. (eaandelen zonder stemrecht mogen krachtens art 4TB en TQB .enn. slechts PPnderde vh maatsch kapitaal vertegenwoordigen. ordt deze grens overschreden,bep de art 4TB, R4, 2^ en TQ2 .enn. dat deze aandelen toch stemrechtverkrijgen en zij hun bevoorrechte rechten zoals vermeld in art. 4TB,R2, 4^ en 3^en TQB, 4^ en 3^ .enn.#zie hieronder$ verliezen.-andelen zonder stemrecht geven oik artt. 4TB en TQB .enn. recht op eenpreerent dividend, waarvan het bedrag is vastgesteld bij de uitgite van deze

aandelen. (it preerentieel dividend is evenwel slechts verschuldigd wanneer eruitkeerbare winst is. &ij gebrek aan #voldoende$ uitkeerbare winst om tot

2UM



uitkering vh preerentiële dividend over te gaan, wordt dit dividend, behoudensandersluidende statutaire bep, overgedragen. (it overgedragen preerentieeldividend zal bij latere uitkering uit haar aard preerent blijven.orden de preerente en overdraagbare dividenden gedurende 3 opeenvolgendeboekjaren niet volledig betaalbaar gesteld, verkrijgen deze aandelen stemrecht,en dit tot wanneer de achterstallige dividenden volledig zijn uitbetaald #art. 4TB,R4, T^ en TQ2, T^ .enn.$.

(e aandelen zonder stemrecht hebben tevens recht op een deelname ihwinstoverschot, d.i. het voor uitkering vastgestelde winstbedrag, na ahouding vh#in voorkomend geval$ preerente dividend8 hun deelname mag niet lager zijn dandie vd houders van aandelen met stemrecht..

&ij vereCening o kapitaalvermindering dient de inbreng vd aandelen zonderstemrecht bij voorrang te worden terugbetaald op de inbreng vd gewoneaandelen. /aar analogie met het recht op een deelname ih winstoverschot,genieten de aandelen zonder stemrecht eveneens ve recht op deelname ah

liKuidatiesaldo voor een bedrag dat niet lager mag zijn dan dat vd houders vaandelen met stemrecht.

(e aandelen zonder stemrecht krijgen krachtens de artt. 4TB, R4 en TQ2 .enn.in bep gevallen wPl stemrecht.

>ot slot kunnen, naast de uitgite v aandelen zonder stemrecht bij eenkapitaalverhoging , reeds uitgegeven aandelen met stemrecht oik artt. 4T2 enTQ4 .enn. worden geconverteerd in aandelen zonder stemrecht.

V?elet op bovenstaande stringente regels zijn de aandelen zonder stemrechtverre van populair. Id / wordt veeleer gegrepen nr een veel soepeler alternatie*de uitgite van winstbewijzen #zie inra$. instbewijzen zijn contractueel in te

vullen en dus veel soepeler. +r worden dus zeer zelden aandelen zonderstemrecht uitgegeven.%et aandeel zonder stemrecht wilt men bereiken dat men aan eCectenhouderstoelaat een groter stuk vd winst te krijgen maar zonder dat ze impact hebben opde machtsverhouding. %aar dit kan dus beter gebeuren via winstbewijzen.

T.2.M. 0oorten van aandelenId &&- en de / kunnen “soorten van aandelen” worden gecreëerd, watimpliceert dat ae bepaalde categorie o soort van aandelen meer o minder #aldan niet geldelijke$ rechten worden toegekend.

3.". Overdracht van aandelen en overdrachts%eperkingen

T.4.2. (e overdracht

a) 'e KVHet behoort tot de wezenskenmerken vd / dat haar aandelen, behoudenswettelijke uitz, vrij overdraagbaar zijn. (e eigendomsoverdracht v aandelen opnaam en aan toonder gebeurt krachtens art. 223Q &.. dan ook solo consensu.(e gedematerialiseerde aandelen gaan krachtens art TLQ .enn. over door deoverschrijving van rekening op rekening.

>bv de venn en derden te goeder trouw bep art. UBT .enn. evenwel dat een

overdracht v e;ecten op naam ie / slechts tegenstelbaar is voor zover -i eenverklaring v overdracht wordt ingeschreven ih register en deze wordt gedateerd

2UQ



en ondertekend door zowel de overdrager als de overnemer, owel -ii de bep vart. 2LEB &.. betreCende de overdracht v schuldvorderingen worden nageleed,dan wel -iii dat het bestuur vd venn ih register een overdracht inschrijt,waarvan de wilsovereen'stemming tussen overdrager en overnemer uit bepaaldestukken blijkt.-angezien deze tegenstelbaarheidsvereisten niet v 11 zijn, kan de venn o eenderde zich bij gebrek aan naleving ervan, toch op zulke overdracht beroepen.(aar art. TLQ .enn. geen specifeke tegenstelbaarheidsvereisten oplegt,volstaat de loutere overboeking v gedematerialiseerde aandelen om ad venn enderden tegenwerpelijk te zijn.

0amen met art. UBT .enn. stelt art. TLU .enn. ietwat misleidend dat deeigendom van e;ecten op naam ,ordt be,ezen door de inschrijving in deregisters voorgeschreven door art /B#. TU. -rt TLU .enn. heet evenwelenkel tot gevolg dat de eigendomsoverdracht in beg slechts aan derden #en devenn$ tegenwerpelijk zal zijn, mits deze in het register werd ingeschreven, maarontdoet de gemeenrechtelijke bewijsregels niet van hun waarde ter zake #zie

inra$.(e niet'naleving vd tegenstelbaarheidsvereisten opgenomen in de artt. TLU enUBT .enn., hebben dan ook geen enkele impact op het bestaan vwilsovereenstemming vd overdrager en overnemer, en bijgevolg vd geldigheid vdoverdracht.

(e gemeenrechtelijke bewijsregels kunnen bovendien nog steeds wordeningeroepen, het register is geen eSclusie bewijsmiddel voor de overdracht.

b) 'e "V"9(e &&-, als besloten venn bij uitstek, wordt gekenmerkt dr het eit dat debeperkte overdraag'baarheid vd aandelen er het uitgangspunt is.

+en aandelenoverdracht moet er oik art. 4TE .enn., op straCe v nietigheid,worden goedgekeurd door ten minste de helt vd vennoten, die bovendienminstens vh kapitaal bezitten. (e betreCende vennoot en de over te dragenaandelen worden voor deze Kuora niet meegerekend #< procedure$.(e statuten kunnen v deze vereisten awijken, maar enkel voor zover zij dezeverstrengen, door bv de unanieme instemming der overblijvende vennoten teeisen. (e statuten kunnen de overdracht van aandelen ve &&- van onbep duurevenwel niet volledig uitsluiten.+en dergelijke instemming is niet vereist wanneer de aandelen zullen wordenovergedragen ae ander vennoot, de echtg vd overdrager o vd erZater, debloedverwanten in opgaande o neerdalende lijn. (eze lijst v personen kan

bovendien statutair worden uitgebreid met welbep omschreven personen, al iseen vermelding nominatim niet vereist.(e aandelen ve 0'&&- mogen daarenboven, op straCe v nietigheid vdverrichting, oik art. 4TE, R4 .enn. niet worden overgedragen ae rechtspersoon.

In geval v weigering vd wettelijk o statutair vereiste instemming kunnen debelanghebbenden oik art. 4U2 .enn. in kort geding daartegen ageren.Indien de rb v oordeel is dat de dr de vennoten uitgesproken weigeringwillekeurig was, beschikken de weigerende vennoten over een periode v driemaanden om kopers te vinden voor de betreCende aandelen. oor zover ter zakestatutair niets is voorzien, en er tussen de belanghebben geenwilsovereenstemming over bestaat, zullen de prijs en de vw worden vastgesteld

door de rechtbank.

2UE



Is de koop niet binnen de drie maanden tot stand gekomen, staat het degeweigerde overdrager, binnen een termijn v TBd na het verstrijken v die termijnvan 3 maanden, vrij de ontbinding vd venn te vorderen.

/et zoals voor de / #zie supra$ voorziet art. 4UB .enn. voor de &&- dat deoverdrachten en overgangen tav de venn en derden eerst gebeuren vana dedatum v inschrijving ih aandelenregister.

7er analogie kan worden verwezen naar hetgeen hierover reeds bij de / werduiteengezet #daarbij rekening mee houdend dat de aandelen ie &&- steeds opnaam zijn$, zie supra.

Hoewel niet uitdr voorzien door art. 4UB .enn., is de overdracht ooktegenstelbaar mits naleving van art. 2LEB &..

c) 'e 5V"9/et zoals in de &&-, geldt in de ;&- een principiële onoverdraagbaarheid vd

aandelen aan derden.(e aandelen aan vennoten zijn, mits naleving vd statutaire vw die aan dergelijkeoverdracht zijn gesteld, daarentegen vrij overdraagbaar. /ochtans kunnen destatuten de overdracht v aandelen ad overige vennoten onderwerpen adgoedkeuring vd 6v& o de -, ae maSimale deelneming per vennoot o zels eenabsolute onoverdraagbaarheid bepalen.

+en overdracht aan derden is oik art. 3LT en 3LL .enn. slechts toegelatenindien -i deze derde nominatim id statuten wordt aangewezen, dan wel -ii hijbehoort tot de door de statuten bepaalde #toegelaten$ categorie6n Pn voldoet adwettelijke o statutaire vereisten om vennoot te zijn, waarover de -, bij gebrekaan andersluidende statutaire bepaling, zal oordelen.

In dit kader bep de meeste statuten vd #burgerlijke$ coNperatieve venn die doorvrije beroepers worden gebruikt om hun beroep in uit te oe #al dan niet innavolging ve deontologische verplichting hiertoe$, dat nieuwe vennoten lidmoeten zijn van hun beroepscategorie, bv ingeschreven zijn op het tableau deradvocaten o de titel van bedrijsrevisor dragen.

>ot slot kan een derde uiteraard vennoot worden mits unanieme goedkeuring derbestaande vennoten.

(e aandelen ve ;1- die een inbreng in natura vertegenwoordigen, kunnenkrachtens art. 3L3 .enn. slechts 2B d na de overlegging vd 4 e jaarrekening nahun uitgite worden overgedragen.

T.4.4. ;onventionele beperkingen op de #vrije$ overdraagbaarheid van eCecten 'aandeelhoudersovereenkomsten1verdragsbeperkingen contracteren via statuten o aandeelhouders1, dit enkelbij /As. /ormaal kan de wet alleen verstrengd worden #door bv ;omm-$*(agdagelijks worden door #toekomstige$ aandeelhouders 1 gesloten waarin zijaspraken maken over hun samenwerking in #o met$ de venn waarin zij #zullen$participeren. %iddels dergelijke 1 betrachten zij doorgaans rust en stabiliteit tecreëren in #het aandeelhouderschap van$ de venn. (aartoe worden door demeerderheidsaandeelhouders vaak concessies gedaan tvv de minderheids'aandeelhouders die anders ingevolge het spel vd meerderheidsregel als niet o inbeperkte#re$ mate ge"mpliceerde toeschouwers bij het vennootschapsgebeuren

zouden ungeren.

2LB



Het sluiten v aandeelhouders1 wordt id regel beheerst door de wilsautonomie.-gezien van de nauwelijks in herinnering te brengen stelregel dat dewilsautonomie door dwingende wetg wordt begrensd, heet devennootschapswetg bijz aandacht gehad voor 4 t@pes van aspraken die in zowatalle aandeelhouders1 worden gemaakt* de beperkingen op de #id / en;omm-, vrije$ overdracht v aandelen en de stemaspraken.

!oAn overdrachtsbeperkingen en stemaspraken kunnen evenwel niet enkel inaandeelhouders1 worden opgenomen, maar tevens in de statuten.&ij deze keuze zullen de aandeelhouders rekening moeten houden met hetgegeven dat sommige bepalingen op grond vh .enn. verpl in de statutenmoeten worden opgenomen #wat daarom hun opname ie aandeelhouders1 nietverhindert$. oor de overige bep beschikken de aandeelhouders over het vrijekeuzerecht.(eze keuze zal tevens worden be"nvloed door de grotere souplesse ve regelingopgenomen in een aandeelhouders1, dan deze opgenomen in de statuten.&innen het wettelijk en statutair kader beschikken partijen immers over de

contractuele vrijheid om de inhoud ve aandeelhouders1 te bepalen en is ergeen tussenkomst ve notaris o een vennootschapsorgaan vereist voor deredactie o wijziging ervan. &ovendien kan, in awijking vd principiële unanimiteit,contractueel worden vastgelegd welke meerderheid zal volstaan om dezebepalingen te wijzigen.oor zover de inhoud v bep clausules niet krachtens het .enn. moet wordenopgenomen in de statuten, geniet de aandeelhouders1 bovendien een groterediscretie dan de statuten. !ij moet immers niet worden neergelegd ter griYe vdrb v oophandel o #al dan niet gedeeltelijk$ te worden gepubliceerd in de &ijlagebij het &0, noch behoudens bep uitz die vnl. gelden voor genoteerde venn, advenn worden medegedeeld #dus ze moeten niet worden bekendgemaakt$.(ergelijke anonimiteit o discretie zorgt er niet enkel voor dat er bewust kan voor

worden geopteerd om welbep aandeelhouders buiten een dergelijke 1 tehouden, maar tevens dat derden geen weet hebben v bep aspraken, bv inzakevertrekregelingen, die mogelijk door hen negatie zouden worden beoordeeld.+en statutaire regeling heet dan weer het onmiskenbaar voordeel dat zij deslagkracht v dergelijke aspraken, die aldus tegenwerpbaar worden minstens advenn en mogelijk ook aan derden #bv andere aandeelhouders die geen partij zijnbij de aandeelhouders1$ in aanzienlijke mate vergroten. (aarenboven is degedwongen uitvoering in natura bij niet naleving van een statutaire clausulevanzelsprekender dan van deze in een aandeelhoudersovereenkomst.

T.4.3. 1verdrachtsbeperkingen

-angezien de meeste vennt@pes de principiële onoverdraagbaarheid ge aandelenals uitgangspunt kennen en enkel de / #en ;omm. -$ de vrijeoverdraagbaarheid als regel vooropstelt, zijn de #contractuele$overdrachtsbeperkingen stricto sensu enkel relevant voor de / en ;omm.-.(it neemt evenwel niet weg dat soortgelijke mechanismen ook in anderevennt@pes kunnen worden gehanteerd om de overdraagbaarheid van deaandelen te moduleren #zowel statuten als aandeelhouders1$.

a) Wettelijk kader1mdat het tot de wezenskenmerken vd / behoort dat de aandelen vrijoverdraagbaar zijn, bestaan er geen o nauwelijks wettelijke beperkingen aan ditprincipe.

2L2



-andeelhouders voelen nochtans vaak de behoete om die vrijeoverdraagbaarheid aan banden te leggen teneinde enige stabiliteit ihaandeelhouderschap te verzekeren. Hoewel de / intuitu pecuniae wordtaangegaan, wordt ad persoon vd medevennoot immers toch vaak een grootbelang gehecht. (e wetg erkent het praktisch nut vd mogelijkheid om deoverdracht v aandelen te beperken en heet daarom in een regeling voorzien dieis aan te treCen in art 1@ (.Venn.(ergelijke overdraagbaarheidsbeperkingen komen id praktijk veelvuldig voor#niet uitsluitend doch meestal$ in de statuten o inaandeelhoudersovereenkomsten.

rachtens de regeling v art. U2B .enn. zijn beperkingen op deoverdraagbaarheid mogelijk indien aan volgende voorwaarden is voldaan*

#i$ (e beperkingen moeten voortvloeien uit de statuten, uit authentiekeakten betreCende de uitgite v converteerbare obligaties o warrants, o uit alle andere 1 . -e statutaire regeling zal doorgaans makkelijkereen derdenwerking toekomen dan ae louter contractuele

overdrachtsbeperking. 6) en 67 het immers niet eens over de matewaarin overdrachtsbeperkingen zich aan derden opdringen.#ii$ (e beperking moet betrekking hebben op de overdracht, zowel bij

levenden als na overlijden, van aandelen o eCecten die recht geven opde verkrijging van aandelen #inz. warrants en converteerbareobligaties$.

#iii$ Indien de beperking de vorm aanneemt veonvervreemdbaarheidsclausule dient zij -i beperkt te zijn id tijd en -iisteeds verantwoord te zijn op grond vh vennbelang. Het t@pisch vb vdonvervreembaarheidsclausule sensu stricto is de zgn. stand still, dit isde aspraak om de eCecten gedurende een bep periode niet over tedragen.

&ij gebrek ae tijdsbeperking zou inbreuk worden gepleegd op hetprincipieel verbod van eeuwigdurende 1. Het .enn. voorzietevenwel geen maSimumduur. -ls vuistregel voor de geldigheid vonvervreemdbaarheidsclausules wordt vaak 3 tot maSimum U jaargehanteerd. (at neemt niet weg dat ook langere duurtijden geldigkunnen zijn, rekening houden met concrete omstandigheden. !o kan ieprojectvenn belast met de bouw ve tunnel worden overeengekomen datde aandelen niet zullen worden overgedragen tot 4 j zijn verstreken nade defnitieve oplevering vd werken, wat bij grote werken kanneerkomen op een onvervreemdbaarheid v bv M jaar o meer.(e onvervreemdbaarheidsclausules strictu senso kunnen ih belang vd

venn worden aangegaan, wanneer de venn belang heet bij eenstabiele #indirecte$ controle over de venn. %erk bovendien op datdergelijke onvervreemdbaarheidsclausules steeds in het belang vdvenn moeten zijn, d.i. niet alleen op het ogenblik dat zij wordenvastgelegd, maar eveneens tijdens hun gehele geldigheidsduur.+r mag daarom niet worden vergeten dat wijzigende omstandighedende voorheen geldig agesloten onvervreemdbaarheidsclausules van hungeldigheid kunnen beroven, waardoor die clausules dus steeds eenprecair karakter hebben.*ensu lato zouden de hierna besproken volgrechten, onder #bijz$omstandigheden, ook als onvervreemdbaarheidsclausules kunnenworden gekwalifceerd.

#iv$ Indien de beperking de vorm aanneemt ve voorkoop' o goedkeuringsclausule, moet ze oik art. U2B .enn. zo worden

2L4



geormuleerd dat de kandidaatoverdrager zijn eCecten binnen eentermijn v uiterlijk zes maanden kan overdragen #ongeacht aan wie dieoverdracht gebeurt* aan een medeaandeelhouder die hetvoorkooprecht uitoeent o aan een derde kandidaat$. (eze termijn vanzes maanden gaat in vana het verzoek om goedkeuring#goedkeuringsclausule$ o vana de uitnodiging om het voorkooprechtuit te oeenen #voorkooprecht$. Indien een langere termijn zou zijnbedongen, wordt hij van rechtswege ingekort tot zes maanden. (egoedkeurings' o voorkoopclausule dient m.a.w. niet zel te zijn beperktin de tijd, maar wel haar toepassing.

-andeelhouders1 die overdrachtsbeperkingen bevatten die strijden metbovenstaande wettelijke vw zijn nietig #artikel UU2, R4 .enn.$.

b) 3nkele clausules(e wet voorziet 3 beperkingen, maar er zijn er meer #bv volgrecht$*

Onvervreemd%aarheidsclausules kunnen worden onderverdeeld in de standstill'clausules #sensu stricto$ en de clausules die een volgrecht omvatten #sensulato$.(e stand still'clausules voorzien dat de overdracht=vervreemding #o welbepoverdrachten$ van aandelen gedurende een welbepaalde periode #bv drie jaar$worden verboden.+en clausule van volgrecht #het zgn tag&along right $ bep dat de overdracht veCecten enkel mogelijk zal zijn wanneer de begunstigde vd clausule zijn aandelenaan dezelde vw mee mag overdragen. Indien de derde'overnemer niet aan dezevw kan voldoen, is er in beg geen overdracht mogelijk, wat dus neerkomt op eenbeperking die, onder omstandigheden, als een onvervreembaarheidsclausule zou

kunnen kwalifceren. Het volgrecht is vooral gegeerd dr deminderheidsaandeelhouders die aldus hopen mee te kunnen uitstappen als demeerderheidsaandeelhouder o minstens een belangr aandeelhouder zijneCecten overdraagt.

' &v* ik heb 4BW vd aandelen en mvr QBW. Ik vraag een volgrecht* als mvrhaar aandelen #QBW$ kan verkopen, krijg ik het recht mijn 4BW er aan tehangen en te verkopen ad zelde vw aan de koper.

+en clausule van volgplicht #het zogenaamde drag&along right $ daarentegenstimuleert de overdracht en voorziet dat de begunstigde ervan het recht heetom in bep gevallen de overige eCectenhouders te dwingen om hun aandelen meeover te dragen aan dezelde vw als de begunstigde. ooralmeerderheidsaandeelhouders #o minstens reerentieaandeelhouders$ trachten

dit soort clausules te onderhandelen, nu zij hen toelaten de venn in haar geheelte verkopen, wat de prijs gunstig kan be"nvloeden.De goedkeuringsclausules zijn clausules die de overdracht v eCecten ahstellen vd vooragaande goedkeuring door een vennootschapsorgaan #bv door de6v&$, desgevallend mits respect vd criteria waaraan de goedkeuring moetworden getoetst. (eze clausules dienen an sich niet te zijn beperkt id tijd, maarmogen niet tot gevolg hebben dat de overdraagbaarheid vd aandelen meerbedraagt dan zes maanden, te rekenen vana de datum van hetgoedkeuringsverzoek.!ij gaan meestal gepaard met een voorkoopregeling o een verpl tot overnamedoor de andere aandeelhouders. Immers, bij gebrek daaraan zal de overdragende

aandeelhouder die stuit op een weigering v goedkeuring zijn vrijheid herwinnenen kan hij overdragen ad dr hem voorgestelde derde.

2L3



De voorkooprechten bestaan in versch verschijningsvormen, maar komen eropneer dat de eCecten slechts kunnen worden overgedragen ae derde, nadat debegunstigden vh voorkooprecht vooragaand de kans hebben gekregen om deeCecten aan te kopen #het zgn right of -rst refusal$. (ergelijke clausules strekkenertoe de aandelen onder de bestaande aandeelhouders te houden.1ok de voorkoopclausules mogen niet tot gevolg hebben dat deoverdraagbaarheid vd aandelen meer bedraagt dan zes maanden, te rekenenvana de datum vd uitnodiging om het voorkooprecht uit te oeenen #deprocedure v voorkoop mag de overdracht weerom niet langer dan L maandenvertragen$.(ergelijke voorkopclausules worden soms gekoppeld aan eengoedkeuringsclausule, zodat bij gebrek aan uitoeening van het voorkooprechtnog steeds een goedkeuring is vereist.

In aandeelhouders1 wordt vaak vereist dat de aandelen niet mogen wordenovergedragen aan een derde'overnemer, dan in het geval dat deze toetreedt totde aandeelhouders1. !ulke clausules kunnen eveneens als

onvervreemdbaarheidsclausules sensu lato wordt beschouwd.

c) *chending van de overdrachtsbeperkingen(e gevolgen vd schending v overdrachtsbeperkingen versch in belangr matenaargelang het om statutaire overdrachtsbeperkingen gaat, dan wel beperkingenopgenomen in aandeelhouders+% .

(e overdracht die heet plaatsgevonden met miskenning van statutaireoverdrachtsbeperkingen is niet tegenwerpelijk ad venn en de overigeaandeelhouders.+r bestaat id doctrine evenwel geen eensgezindheid over de gevolgen v zoAnschending tav de derde'overnemer. &ehoudens het bewijs van

derdemedeplichtigheid aan contractbreuk meent de eerste strekking dat deoverdracht wel degelijk is gerealiseerd tav de derde'overnemer, waar de anderestrekking voorhoudt dat dergelijke overdracht nooit is gerealiseerd.

(e miskenning van overdrachtsbeperkingen opgenomen in eenaandeelhoudersovereenkomst heet niettemin tot gevolg dat de overdrachtzowel tav de venn, op vw dat deze laatste geen partij is bij de 1, als tav dederde'overnemer, op vw dat de derde'overnemer ook hier niet kan wordenverweten medeplichtig te zijn aan contractbreuk, is gerealiseerd.

T.4.T. 0temaspraken

(e vraag o aandeelhouders geldig kunnen overeenkomen om hun stemrecht ter- op een welbep wijze uit te oe is doorheen de recente gesch vhvennootschapsrecht niet eenduidig beantwoord. an een aanvankelijk erkennen vdie geldigheid in de 2Ee + werd geëvolueerd naar een verbod op stem1 bij hetbegin vd 4Be+. (at verbod werd evenwel in toenemende mate bekritiseerd in de6), terwijl ook de praktijk zich er minder en aan stoorde. Het verbod werdbegraven door een principearrest vh Hv; 2EQE. (e vennwetgever v 2Q juli 2EE2heet de principiële geldigheid v stemaspraken en de grenzen daarvanvastgelegd in art MTter enn /adat die bep werd gewijzigd door de zgnreparatie'wet v 23 april 2EEU, is ze uiteindelijk in het raam van de codifcatiehernummerd tot art UU2 .enn.

-rt UU2, R2 .enn. bevestigt in zijn 2e lid dat aandeelhouders1 de uitoeeningvh stemrecht ter - kunnen regelen. (aartoe gelden evenwel volgende vw*

2LT



#i$ ooreerst dienen de stemaspraken beperkt te zijn id tijd. (e wetg laathet ad redelijke beoordeling v partijen, onder toezicht vd rechter, overom de duur vd stem1 te bep. -ldus werd ageweken ve eerderewettelijke regeling waarin de duur tot vij jaar werd beperkt. (e regelheet in elk geval tot gevolg dat aandeelhouders1 die stemasprakenbevatten #wat doorgaans, zij het vaak sluimerend, het geval is$ nietvoor onbep duur kunnen worden aangegaan. (oorgaans wordt tussenpartijen een #al dan niet verlengbare$ duur v tussen de U en de 2B jaarbedongen. Het zal ahangen vd concrete omstandigheden o eenlangere duur nog ad vereiste vd beperking in de tijd voldoet. +en tPlange duurtijd kan immers als niet langer “beperkt” wordengekwalifceerd, met een nietigheid vd stemaspraken tot gevolg.

#ii$ ervolgens dienen de stemaspraken ten allen tijde #“steeds”$verantwoord te zijn op grond vh vennbelang. (it vereiste, dat net zoalshet voorgaande identiek is aan de geldigheidsvereisten vooronvervreemdbaarheidsclausules #art U2B .enn.$, is van aardclausules die stemaspraken inhouden precair te maken. Het zal immers

niet volstaan dat de clausules bij het aangaan vd aandeelhouders1 verantwoord zijn op grond van het vennbelang8 zij dienen de toets methet vennbelang ook blijvend te doorstaan tijdens de ganse duur vdaandeelhouders1. ermits het vennbelang een evolutie begrip is, isde geldigheid v stemaspraken niet op voorhand te verzekeren.oorgaande vaststelling wordt gedeeltelijk getemperd door devaststelling dat de rechtbanken het besproken vereiste slechtsmarginaal zullen toetsen en doorgaans pas zullen nietig verklarenwanneer een manieste schending vh vennbelang #eerder dan eenneutralere vaststelling dat er geen verantwoording is op grond vhvennbelang$ voorligt.

#iii$ 0temaspraken mogen evenmin strijdig zijn met het .enn. +en goed

vb is de stemaspraak die een inbreuk zou inhouden op de adnutumazetbaarheid v bestuurders van de /, die immers tot de 11wordt gerekend.

#iv$ >enslotte mogen stemaspraken evenmin een verbintenis inhouden omte stemmen oik de richtlijnen v #een orgaan van$ de venn o vedochtervennootschap.

(e niet'naleving van voorgaande vereisten geet aanleiding tot de nietigheid vdstemaspraken en mogelijk zels vd gehele aandeelhouders1. (e stemmen dieter - zijn uitgebracht op grond ve stemaspraak die nietig is op grond v art UU2,R2, 3e zijn evenzeer nietig. >enzij zij geen enkele invloed hebben gehad op de

geldigheid vd gehouden stemming #vgl de invloedtest art LT, 2^$ brengen denietige stemmen de nietigheid vd beslissing vd - met zich mee. (e vorderingtot nietigverklaring vd stemmen verjaart na zes maanden ter rekenen vdstemming #vgl. de in art 2EQ R4, laatste lid .enn voorziene vervaltermijn v Lmaanden voor de nietigverklaring v beslissingen vd -$.

3.&. (inst%e$ij,eninstbewijzen zijn eCecten ve emittent #/, ;omm.- en 0+$ die een inbrengbuiten kapitaal vertegenwoordigen #ook soms, doch verwarrend, genots' o oprichtersaandelen genaamd$. (oor een minimum aan dwingende regelgeving,vormen zij een ZeSibel instrument. 1m diezelde reden zijn zij een goedalternatie voor de aandelen zonder stemrecht.

!o kunnen winstbewijzen worden gecreëerd voor de aandeelhouder die eeninbreng wenst te doen in nijverheid o die niet naar economische maatstaven

2LU



waardeerbaar is, zodat hij hiervoor geen kapitaalsaandelen kan krijgen. (itneemt niet weg dat zij tevens kunnen worden uitgegeven voor een inbreng ingeld o een inbreng in natura #die wel naar eco maatstaven waardeerbaar zijn$.!ij kunnen ook worden gebruikt als incentive voor bep werknemers o medewerkers , zonder de machtsverhoudingen binnen de venn daarmee aan tetasten.!ij kunnen op naam o in gedematerialiseerde vorm bestaan.

(e houder ve winstbewijs heet recht op een winstdeelname en op deterugbetaling vd voor dit winstbewijs verrichte inbreng, al komt het ad - toe omde nadere omvang van deze #geldelijke$ rechten in de statuten te bepalen.

Hoewel de winstbewijzen geen inbreng ih kapitaal vertegenwoordigen, moeten invenn die een publiek beroep op het spaarwezen doen o gedaan hebben, oik art.TQT .enn., de winstbewijzen waarop in geld is ingeschreven bij hun inschrijvingvolledig zijn volgestort en op een bijz rekening worden gedeponeerd. (e venn diegeen publiek beroep op het spaarwezen doen o gedaan hebben, lijken niet

onderworpen ad art TTQ en TTE .enn., hoewel de uitgitevoorwaardennatuurlijk wel de onmiddellijke en algehele volstorting kunnen opleggen.&ij gebrek aan andersluidende statutaire bep, is de inbreng in natura die wordtvertegenwoordigd door een winstbewijs niet onderworpen ad principiële verpl vhcontroleverslag vd commissaris #o bedrijsrevisor$, de Kuasi'inbreng o devolstortingsverplichtingen.

(e statuten bep de rechten verbonden aan winstbewijzen, wat tevens impliceertdat de beslissing om tot uitgite van dergelijke eCecten over te gaan, door de -wordt genomen 9 daarbij de vereisten voor een statutenwijziging respecterend.(ergelijke beslissing kan an sich niet ad 6v& worden gedelegeerd #evenmin in hetkader van het toegestaan kapitaal$.

Hoewel het ad - toekomt om over het al dan niet toekennen van stemrecht adwinstbewijzen te oordelen, verkrijgen de winstbewijzen steeds stemrechtwanneer een voorstel tot wijziging van de respectieve rechten ve soort v eCectenvoorligt #art. ULB .enn.$, wanneer een voorstel tot doelwijziging voorligt #art.UUE .enn.$, in geval van omzetting vd venn #art. MQ2, R2, 4^, a$ en b$ .enn.$,bij het besluit tot inkoop o verkoop door de venn v haar eigen aandelen o winstbewzijen #art. L4B, R2 en L44, R4 .enn.$ en bij de verlenging vd statutairemachtiging ad 6v& voor de verkrijging vd eigen aandelen en winstbewijzen tervoorkoming ve dreigend ernstig nadeel voor de venn #art. L4B, R2, derde envierde lid .enn.$.

+ens de statuten stemrecht ad winstbewijzen hebben toegekend, vallen zij welonder de bep vh .enn. die de stemrechtverlenende eCecten viseren. -rt UT4.enn. voorziet bovendien in beperkingen op het stemrecht dat krachtens destatuten aan winstbewijzen kan worden toegekend.

(e - kan er evenzeer voor opteren om, mits naleving van art. 34 .enn. en 9 invoorkomend geval 9 art. ULB .enn., categorieën o soorten van winstbewijzente creëeren, waarbij aan welbepaalde meer, minder o andere rechten wordentoegekend dan aan de andere.

instbewijzen kunnen bovendien, met toep v art. ULB .enn., worden omgezetin kapitaals'vertegenwoordigende aandelen, en vice versa.

3.3. #e$ij,en van deelgerechtigdheid

2LL



(e wetg voorziet voor de / id mogelijkheid om over te gaan tot een aZossing vhkapitaal. (e aZossing betret de terugbetaling ad aandeelhouders van huninbreng, zonder dat dit gepaard gaat met een aantasting vh kapitaal.-angezien het maatsch kapitaal vd venn niet zal wijzigen door de aZossing vhkapitaal, gebeurt de eigenlijke aZossing dmv de oik art L2M .enn. uitkeerbarebedragen. (e betrokken aandeelhouders verkrijgen in ruil voor de agelosteaandelen bewijzen van deelgerechtigdheid. ermits de houders hiervan reedsterugbetaling van hun inbreng hebben verkregen, houden deze eCecten dit rechtniet meer in. oor het overige behouden de houders hun rechten alsaandeelhouder in de vennootschap. !ie hierover meer uitgebreid, nrs. OO e.v.3.. O%ligatiesenn kunnen door de uitgite van obligaties bijkomende fnanciële middelen terfnanciering van hun activiteiten verzamelen. (e emitterende venn leent daarbijeen som geld die het vreemd vermogen vd venn zal verhogen, in ruil waarvoor zeaan de ontleners obligaties uitgeet.(e obligatie is een #verhandelbaar$ eCect, waarbij de obligatiehouder het vreemdvermogen van de emittent versterkt en in ruil voor die “inbreng” ve som geld, vd

emmitterende venn een voorabep #vaste o variabele$ intrestvergoedingverkrijgt op het ontleende bedrag. (e verrichte inbreng #het ontleende bedrag$ isdaarentegen #in beg$ slechts op het einde vd bij de emissie vastgelegde looptijdopeisbaar.

(e obligatiehouders zijn #mede$0+ van PPn en dezelde schuld, die hettotaalbedrag vd lening vd emitterende vennootschap vormt.

1bligaties kunnen op naam o in gedematerialiseerde vorm bestaan. In de &&-zijn enkel obligaties op naam mogelijk #art. 4T3 .enn.$.1bligaties op naam zijn niet uitgedrukt ie titel, maar worden nr analogie met hetaandeelhouders'register, ingeschreven ih register van obligatiehouders. &ij de

gedematerialiseerde obligaties wordt de vereCeningsinstelling in dit register alshouder vermeld.

-angezien de obligatiehouder, als 0+ vd venn, op contractuele basis verbonden ismet de venn #de emissievoorwaarden vormen de contractuele basis tussen deobligatiehouder en de emitterende venn$, geniet deze aanzienlijk minder rechtendan de aandeelhouder.(e obligatiehouder heet niettemin steeds recht op de met de vennovereengekomen rente tot op de eindvervaldag, ongeacht de fnanciële positie#en resultaten$ vd venn. (e fnanciële positie en de resultaten vd venn hebbenevenmin enige invloed op de gehoudenheid van de emittent om het ontleende

bedrag op de eindvervaldag terug te betalen.(e obligatiehouder staat, behoudens andersluidende bep, in dezelde#chirograaire$ rang als de overige vennootschapsschuldeisers, met voorrang opde aandeelhouders. (e venn kan evenwel een h@potheek verlenen tot zekerheidvan de obligatielening.

(e - vd emitterende / kan eveneens beslissen om converteerbare obligatiesuit te geven. (eze obligaties kunnen, op vraag vd obligatiehouders ' en zonderdat er nog een vennootschapsorgaan hoet tussen te komen ', tegen voora iduitgiteakte vastgelegde vw #zoals de conversieprijs$, gedurende de voora beptijd #de conversieperiode$ in aandelen worden omgezet, en dit zonder dat devenn dan nog het ontleende kapitaal dient terug te betalen. &ehoudens

andersluidende bepaling id emissievoorwaarden, beschikt de obligatiehouderderhalve over het #keuze$recht om #al dan niet$ aandeelhouder in de emitterende

2LM



venn te worden. %aakt de obligatiehouder geen gebruik vd mogelijke conversie,krijgt hij net als de gewone obligatiehouders op de vervaldag het ontleendebedrag terug.1mdat converteerbare obligaties eCecten zijn die de houders een #uitgesteld$recht op deelname ih kapitaal verlenen, rekent men dergelijke obligaties, samenmet warranten, tot het zgn #juridische$ Kuasi'kapitaal. (e converteerbareobligaties moeten worden volgestort bij hun uitgite, zodat op het ogenblik vdkapitaalverhoging geen bijkomende investering meer dient te gebeuren.

(oor de creatie vd converteerbare obligatie o de obligaties met warranten, wordthet traditionele onderscheid tussen aandelen en obligaties kleiner.

(e beslissing tot uitgfte v converteerbare obligaties #en de jure tot eenuitgestelde verhoging vh kapitaal$ wordt genomen door de buitengewone - #art.UQ2 .enn.$, evt door de 6v& in het kader vh toegestaan kapitaal #art. LB3.enn.$. (aarbij moet in beg het voorkeurrecht van de bestaandeaandeelhouders worden gerespecteerd #art. UE4 .enn.$.

(e uitgite vd converteerbare obligaties moet door de 6v& worden gemotiveerdie bijz verslag dat in de agenda van de betreCende - moet worden opgenomen#art. UQ3 .enn.$.

(e converteerbare obligatielening biedt de houders aldus de mogelijkheid om toete treden tot het aandelenkapitaal, via een later te realiseren kapitaalverhoging.(e beslissing om het kapitaal te verhogen wordt genomen op het ogenblik van deuitgite van de converteerbare obligaties, maar de kapitaalsverhoging an sichvindt slechts plaats op het ogenblik van de conversie. andaar de verwijzing naardeze techniek als die van de “uitgestelde kapitaalverhoging”.

(e wet voorziet enkel id conversie v obligaties in aandelen waardoor eenconversie in winstbewijzen niet mogelijk lijkt.anneer de eigenlijke kapitaalverhoging plaatsvindt door de conversie vdconverteerbare obligaties, is er geen - o 6v& meer vereist. Het zal volstaandat, op verzoek vd 6v& 9 en mits naleving van art. UE2 .enn. 9, in eenauthentieke akte wordt vastgesteld -i dat #en hoeveel$ conversies er werdengevraagd, -ii welke kapitaalverhoging daaruit voortvloeit, #iii$ het aantalaandelen dat ter vertegenwoordiging v die verhoging wordt uitgegeven. 1p datogenblik is geen bijkomende inbreng meer vereist, daar deze reeds bij de uitgitevan de converteerbare obligatie heet plaatsgevonden.

-angezien de emitterende venn de rechten vd houders van converteerbareobligaties op ernstige wijze kan aantasten, voorzien de art TEB, TE2 en TE4.enn. in een bescherming. -rt. TEB .enn. bepaalt in globo, dat behoudens het geval v art TE2 .enn. en de gevallenvoorzien id uitgitevw, de emitterende venn de voordelen die de uitgitevoorwaarden o de wet adobligatiehouders toekennen, door geen enkele verrichting mag verminderen. (eze verpl geldt vana de uitgite vd converteerbare obligaties tot het einde vd conversietermijn. (e wetg viseert hier o.m.het verrichten ve kapitaalvermindering met terugbetaling ad aandeelhouders o de uitgite vanpreerente aandelen, winstbewijzen o converteerbare obligaties. enst de emitterende venn eendergelijke verrichting toch uit te voeren, zal zij deze in de uitgitevw dienen te voorzien. -rt TE2.enn. biedt de houders van converteerbare obligaties bovendien een bescherming in geval vdverhoging vh maatsch kapitaal dr de inbreng in geld. In voorkomend geval 9 en niettegenstaandeenige hiermee strijdige bep in de statuten o de uitgitevw 9 kunnen de houders van converteerbareobligaties de conversie van hun eCecten vorderen. (e obligatiehouder kan krachtens art. TE2

.enn. eveneens #als aandeelhouder$ deelnemen ad nieuwe uitgite, voorzover de oudeaandeelhouders dit recht bezitten, m.a.w. voor zover het voorkeurrecht niet werd opgeheven o beperkt. -rt. TE4 .enn. verhindert dat de emitterende venn tot vervroegde aZossing vd lening

2LQ



zou beslissen, om alzo de conversie te verhinderen. Indien de venn zou besluiten de lening, zelsgedeeltelijk, terug te betalen, bep art. TE4 .enn. dat de houders van converteerbare obligatieshun conversierecht kunnen uitoeenen gedurende ten minste PPn maand v[[r de datum van deterugbetaling.

(e converteerbare obligaties vallen nog te onderscheiden vd obligatie met

warrant #zie inra$.

3.F. (arrantsarrants zijn inschrijvingsrechten op aandelen die zullen worden uitgegeven naveen later te verwezenlijken kapitaalverhoging ie /. (e warrant geet het rechtom binnen een zeker tijdsverloop tegen inlevering vd warrant een aandeel o eenander eCect id venn te verwerven tegen een voora bepaalde prijs #de zgn.uitoeenprijs$.(oor inlevering vd warrant kunnen aandelen met stemrecht, aandelen zonderstemrecht, gewone aandelen o preerente aandelen worden verkregen.

arranten kunnen worden uitgegeven om het vreemd vermogen te versterken

#wanneer zij worden gekoppeld aan bv een achtergestelde lening$ en dewarranthouders ie later stadium eCecten vd venn te laten verwerven #op welkogenblik het eigen vermogen zal toenemen$.%eestal worden warranten echter als incentive uitgereikt ah #hoger$ personeel veonderneming, zodat zij na een bep periode #waarin de warrantrechten nietkunnen worden uitgeoeend$, aandelen vd venn kunnen verwerven door deinlevering vd warranten, en dit #normaliter$ tegen een voordelige prijs.!ij kunnen evenwel ook worden uitgegeven als beschermingstechniek tegenvijandelijke overnamepogingen, waarbij de aandeelhouders die ih bezit zijn vandergelijke warranten hun deelneming id venn kunnen verhogen. In dergelijk gevalwordt de overname vd doelvennootschap #minstens$ ernstig bemoeilijkt.(ergelijke warranten zullen meestal voorwaardelijk zijn, m.n. dat zij slechts bijeen openbaar overnamebod kunnen worden uitgeoeend.

/et zoals bij de converteerbare obligaties bieden warranten de houder ervan demogelijkheid om op een later tijdstip tot het aandelenkapitaal vd uitgevendevenn toe te treden. &ij uitgite v warranten wordt derhalve beslist tot een#uitgestelde$ verhoging vh kapitaal vd venn. (e warranthouder zal bij de uitgitehoogstens een #eerder geringe$ intekenprijs moeten betalen.

(e realisatie vd kapitaalverhoging wordt evenwel slechts gerealiseerd op hetmoment vd uitoeening vd warrant. 1p dat moment zal de warranthouder de iduitgitevw bep uitoeenprijs dienen te betalen. (e techniek vd warranten betret

dus een 4e

geval v zgn. “uitgestelde kapitaalverhoging”.(e periode tijdens dewelke de warrants kunnen worden uitgeoeend, mag oik art.TEE .enn. niet langer zijn dan 2B jaar te rekenen vana de uitgite . (ezeperiode wordt oik art. UBB .enn. tot maSimaal vij jaar herleid in geval v uitgitevan warrants ten gunste v een o meerdere andere personen danpersoneelsleden vd venn o PPn van haar dochtervennootschappen.

(e - beslist tot uitgite v warrants, al kan dergelijke beslissing ook door de 6v&worden genomen binnen het kader vh toegestaan kapitaal #art. UQ2 en LB3.enn.$. &ij de beslissing tot uitgite van warranten dient de -, #respectievelijkde 6v&$ in beg het voorkeurrecht vd bestaande aandeel'houders te respecteren#art. UE4 .enn.$.

(e uitgite vd warrants moet door de 6v& worden gemotiveerd in een bijz verslagdat in de agenda vd betreCende - moet worden opgenomen #art. UQ3 .enn.$.

2LE



arrants kunnen op naam o in de vorm van gedematerialiseerde eCectenbestaan.

arranten kunnen al dan niet gekoppeld zijn ae #al dan niet converteerbare$obligatie.orden de warranten niet in combinatie met obligaties uitgegeven, dan spreekt men v autonome

inschrijvingsrechten o “naakte warrants”. -gezien vd evt intekenprijs die wordt betaald bij deuitgite vd warranten, doet de houder ve naakte warrant enkel een #belangr$ investering bij deuitoe vd warrant #de zgn uitoeenprijs$. Indien de warrants wel ae obligatie zijn gekoppeld, heet deobligatiehouder, naast zijn rechten als obligatiehouder, ook het recht om in te tekenen op eenlatere kapitaalsverhoging. 1p het ogenblik dat hij deze rechten=warranten uitoeent #wat de stortingve inbreng veronderstelt$, behoudt hij zijn rechten als obligatiehouder 9 de obligatielening staat losvd ermee verbonden warranten en blijt in beg bestaan 9 maar verwert hij tevens de rechten veaandeelhouder. (e warrant kan op haar beurt al dan niet van de obligatie worden losgemaakt enautonoom worden verhandeld. Is dergelijke warrant az verhandelbaar 9 wat behoudensandersluidende bep in de emissievw het geval zal zijn ', spreekt men ve “obligatie eS warrant”. Isdit niet het geval, ve “obligatie cum warrant”. &ij de obligatie cum o eS warrant doet dewarranthouder 4 S een #belangr$ investering, nl. zowel bij de uitgite van de obligatie als bij deinschrijving op de kapitaalverhoging #de uitoeening van de warrant$

arranten kunnen evenwel niet enkel aan #gewone$ obligaties worden gehecht,maar tevens aan converteerbare obligaties, waardoor de obligatiehouder zowelaandeelhouder kan worden dr de omzetting v diens obligaties in aandelen alsdoor de uitoe v diens inschrijvingsrechten #warranten$.

(e wetg heet de warranthouder met de art UB2 en UB4 .enn. een identiekebescherming aan deze vd houder#s$ van converteerbare obligaties #art TEB, TE2en TE4 .enn.$ geboden. !ie supra.

3.. Opties+en optie houdt voor de houder het #contractueel$ recht in om gedurende een

voora overeen'gekomen periode o op een voora overeengekomen tijdstip hetonderliggend eCect tegen een voora vastgestelde prijs #de uitoeenprijs$ tekopen #de zgn. “aankoopoptie” o “calloptie”$, dan wel te verkopen #de zgn.“verkoopoptie” o “ putoptie”$./och het asluiten vd optieovereenkomst, noch het “lichten” #d.i. de uitoe$ vdoptie, leidt tot een kapitaalsverhoging, daar de optie 9 itt de warrant 9 de aan' o verkoop van reeds bestaande eCecten betret. +venmin geet de optie o hetlichten ervan aanleiding tot een verwatering v bestaande eCectenhouders. (ehouders van opties verwerven evenmin lidmaatschapsrechten.

>egenover het recht vd optiehouder staat de verpl v diens tegenpartij #in het ecoverkeer ook de schrijver vd optie genoemd$ om in het geval ve lichting vd optie

de betreCende aandelen ook daadwerkelijk te leveren. -ls tegenprestatie voordeze verpl zal de optiehouder bij het “intekenen” op een optie #d.i. het sluitenvan de optie1$ ad schrijver soms een “optiepremie” moeten betalen #wat losstaat vd latere betaling van de uitoeenprijs$.0tel dat de houder ve optie tot en met 32 dec 4B23 het recht heet om 2BB aandelen van venn O tekopen tegen een prijs van +D6 2B per stuk. (e optiepremie bedraagt +D6 B,4. %en zegt dan dat dehouder over een “calloptie” beschikt om 2BB aandelen v bedrij O #d.i. de “onderliggende eCecten”$te kopen tot en met 32 dec 4B23 #d.i. de “vervaldatum”$ tegen een prijs van +D6 2B per stuk #de“uitoeenprijs”$. Indien de waarde van het onderliggende eCect gelijk is aan de uitoeenprijs zijn deopties zgn. “at the mone@”, is de waarde van het onderliggende eCect groter dan de uitoeenprijs,zijn de opties zgn. “in the mone@”. In het andere geval zijn ze “out o the mone@”. Indien hetonderliggende eCect op 2U december 4B23 op +uroneSt &russel zou noteren aan +D6 23, kan deoptiehouder bij de uitoeening van diens rechten een winst van +D6 3BB realiseren ##+D6 23 S 2BB

aandelen$ 9 +D6 2B S 2BB aandelen$, verminderd met de reeds betaalde optiepremies.

2MB



>ot slot moet worden vermeld dat opties ook an sich kunnen worden verhandeld,zonder dat zij worden gekocht m.o.o. de verwerving vd onderliggende eCecten. Indergelijk geval wordt gespeculeerd op een stijging vd intrinsieke waarde vd optieop zich, terwijl de schrijver van de optie hoopt op een daling van de waarde vande optie, zodat hij=zij de optie goedkoper kan terugkopen.

3.A. ;erti*caten(e techniek v “certifcering” houdt in dat een rechtspersoon de eigendomverkrijgt #o behoudt$ ve een hoeveelheid onderliggende eCecten ve venn#aandelen, winstbewijzen, obligaties, warrants o converteerbare obligaties$, enwaarbij deze rechtspersoon #ook administratiekantoor genoemd$ certifcatenuitgeet en alle opbrengsten v en de inkomsten uit de onderliggendevennootschaps'eCecten 9 evenwel na atrek van evt kosten ' onmiddellijk moetdoorstorten ad houders van de certifcaten #artt. 4T4 en UB3 .enn.$.

(e emittent vd certifcaten oeent, als eigenaar vd onderliggende eCecten, allerechten uit die verbonden zijn ad vennootschapseCecten, met inbegrip vh

stemrecht.

(eze techniek wordt eens gebruikt ih kader vd opvolging binnen amiliebedrijven.(e patrimoniale rechten worden overgedragen ad certifcaathouders, zijnde deeropvolgers vd pater familias, terwijl de zeggenschapsrechten door hetadministratiekantoor worden uitgeoeend, alwaar de uitverkoren opvolger vdpater amilias de plak zal zwaaien. /iet alleen kan men de opvolging zo regelen,maar tevens de gevolgen ve versnipperd aandeelhouderschap #wat meestalparten begint te spelen vana de derde generatie$ tegengaan.+en certifcering kan bovendien op nuttige wijze worden gebruikt alsbeschermingsconstructie tegen vijandige overnames o om de #amiliale$belangen ve versnipperde amilie met PPnsluidende stem uit te oeenen in deze

o gene onderneming.

Indien de venn waarvan de eCecten dr het administratiekantoor wordengehouden ad certifcerings'operatie heet meegewerkt, dienen decertifcaathouders op de - te worden uitgenodigd #artt. 4LQ en U33 .enn.$waarop zij met raadgevende stem mogen deelnemen #artt. 4M2 en U3M .enn.$en mogen zij op hun verzoek kennis nemen v bep vennootschapsstukken zoals bvde bijz verslagen van de 6v& o de verslagen vd commissaris #artt. 4LE en U3U.enn.$.

&ehoudens andersluidende bep, zijn certifcaten steeds omwisselbaar

#“ro@eerbaar”$ id onder'liggende eCecten #mits 9 in beg ' respect voor dewettelijk o conventionele overdrachtsbeperkingen m.b.t. de gecertifceerdeeCecten$.

. De kapitaal%e$egingen

.1. 'apitaalverhoging

U.2.2. ?emeenschappelijke bepalingen

a) "evoegde orgaan(e tweede vennootschapsrichtlijn 23 dec 2EML laat er in art 4U, 2^ geen twijel

over bestaan dat een kapitaalverhoging enkel kan doorgevoerd worden krachtens

2M2



een besluit vd -. (eze bep vd richtlijn heet directe werking en is in de &elgischerechtsorde ge"mplementeerd id art 3B4 #&&-$ en UQ2 #/$ vh etboek.0peciek voor de KV werd een uitz voorzien op voorgaande regel. !o kan de 6v&ih kader vanv toegestane kapitaal ook overgaan tot kapitaalverhoging voor zoverde wettelijk vw zijn vervuld. Inra

b) ateri6le vereisten

i. *tatuten,ijzigingHet eit dat de - over het prerogatie beschikt om over te gaan totkapitaalverhoging dient niet te verbazen. +en aanpassing vh kapitaal, dat immersid statuten staat ingeschreven, vereist nl een statutenwijziging, wat id regel detussenkomst vereist vd #buitengewone$ -. &ijgevolg is toep te maken vd regelswaaronder versterkte aanwezigheids' en meerderheidsKuora voorgeschrevendoor de art 4QQ #&&-$ en UUQ #/$ vh etboek. &ehoudens strengere bep in destatuten, kan een kapitaalverhoging slechts plaatsvinden*

' wanneer ten minste de helt vh maatsch kapitaal wordt vertegenwoordigd

op de - die over de kapitaalverhoging dient te beslissen8 wordt ditKuorum niet bereikt, dan kan een tweede - worden bijeengeroepen diebeslist ongeacht het Kuorum8

' de kapitaalverhoging zal verder slechts aangenomen zijn wanneer vdaanwezigen voor stemmen8 de onthoudingen worden bijgevolg alstegenstem beschouwd.

1plettendheid is geboden wanneer de kapitaalverhoging gepaard gaat met eenwijziging vd rechten verbonden aan een soort o categorie v aandelen o winsbewijzen. +r is dan toep te maken vd verstrengde procedure v art ULB.enn. #art. 4QQ .enn. voor de &&-$ (at is bv het geval indien de nieuw uitte geven aandelen ie / preerente rechten hebben o gepaard gaan met een

bindend voordrachtrecht.

Id coNperatieve venn gelden voor de statutenwijziging #en dus ook voor dekapitaalverhoging$, behoudens andersluidende statutaire bep, dezelde vw alsvoor een statutenwijziging id /, althans voor wat betret het vast gedeelte vhmaatsch kapitaal #art. 3Q4, tweede lid .enn.$. oor wat betret een verhogingvh variabel gedeelte, en in lijn met de bedoeling om id ; een soepel verloop vanvennoten mogelijk te maken, is geen tussenkomst vd buitengewone - vereist.+chter, indien id statuten geen awijkende bep is opgenomen zal in geval vantoetreding ve nieuwe vennoot de - dienen tussen te komen om na te gaan o adstatutaire toetredingsvw is voldaan en in voorkomend geval de toestemming te

verlenen #art. 3LL .enn.$.

ii. %apitaalbescherming+en kapitaalverhoging kan worden gerealiseerd dr een inbreng in geld o natura.+r gelden nagenoeg dezelde kapitaalbeschermende regels als die van toep bij deoprichting ve venn. #;. supra$.In het geval ve inbreng in geld betekent dit dat elk nieuw uitgegeven aandeel tenbelope v ten minste PPn vierde moet worden volgestort ingeval vekapitaalverhoging ie / o een ;&- en ten belope v ten minste PPn vijde ingeval ve kapitaalverhoging ir'e &&-. #art. UQL en T2Q, resp. 3BU .enn.$(e inschrijvingen op aandelen gebeuren dmv een storting op een geblokkeerderekening waarvan een attest als bewijs ad notaris dient overhandigd8

aanhechting ad #authentieke$ akte is niet langer vereist. /adat de notaris adbetrokken I bericht heet gegeven dat de akte is verleden, zal het geld worden

2M4



vrijgegeven ad venn. Indien de kapitaalverhoging niet wordt gerealiseerd binneneen termijn v drie maanden na de opening vd rekening, worden de gelden op hunverzoek ad deposanten terug'gegeven #-rt. LBB, T44 en 322 .enn.$.

anneer een kapitaalverhoging wordt beoogd door een gehele o gedeeltelijkeinbreng in natura, gebeurt de volstorting voor bij oprichting, met de verpl ombinnen de U jaar na het nemen vd beslissing tot kapitaalverhoging de aandelenvolledig te volstorten. #-rt. UQL en T2E .enn.$. +en volstorting ten belope v vd aandelen kan zich slechts voordoen id mate dat het ingebrachte goeddeelbaar is, zoniet dient de inbreng onmiddellijk volledig te worden volgestort.oor de &&- is er geen uitgestelde volstorting vd inbreng in natura mogelijk#art. 3BU, tweede lid .enn.$.Inbreng in natura is ook bij kapitaalverhoging slechts in aandelen vergoedbaarvoor zover de ingebrachte goederen naar eco maatstaven waardeerbaar. (einbreng v nijverheid komt niet in aanmerking voor vergoeding in kapitaal id /,;&- en &&-. Het adagium nemo cogi potest praecise ad factum, dat ad artLB2, 3ET en 324 ten grondslag ligt, verzet zich hiertegen.

oor de inbreng in natura bij kapitaalverhoging worden ook bijkomende revisoraleen bestuurlijke verslagverplichtingen opgelegd, behoudens wettelijke uitz #;.supra deel oprichting$.

Het is de venn voorts verboden om rr, middels een dochtervennootschap o eencommissionair in te schrijven op haar eigen aandelen #artt. UQU en 3BT .enn.$.

/aar analogie met de aanspr vd oprichters bestaan voor de bestuurders, resp.zaakvoerders, in geval v miskenning v kapitaalbeschermende voorschriten bijkapitaalverhoging bijz gronden v aanspr. #;. randnummer OO$ #art. L2B, T4T en32T .enn.$

anneer id / o de ;&- voor derden wordt ingeschreven als )H o alssterkmaker, wordt de )H, resp. sterkmaker geacht persoonlijk te zijn verbondenwanneer later blijkt dat er geen geldige lastgeving bestaat o indien de verb nietwerd bekrachtigd binnen 4 maanden. (eze termijn wordt verminderd tot 2U dwanneer de personen voor wie de verb is aangegaan niet nominatim werdenaangegeven. #-rt L22 en TUE .enn.$Id &&- wordt hij die een verb aangaat voor een derde geacht persoonlijkgebonden te zijn wanneer de )? niet nominatim is vermeld o de lastgeving nietgeldig blijkt. (aarenboven zijn de zaakvoerders hoodelijk gehouden tot hetnakomen van de verbintenissen. #-rt. 32U .enn.$

/aast een kapitaalverhoging in geld o in natura, kan deze nog plaatsvinden doorincorporatie van reserves, herwaarderingsmeerwaarden o winsten vh boekjaar.+veneens wordt gesproken van een kapitaalverhoging, zij het een uitgesteldekapitaalverhoging in geval vd uitoe v inschrijvingsrechten op aandelen. %eerspecifek gaat het dan om converteerbare obligaties o warrants.

iii. 1ormele vereisten!oals reeds vermeld, veronderstelt een kapitaalverhoging een aanpassing vdstatuten. -angezien id / #en ;omm.-$, &&- en ;&- de statuten authentiekworden vastgelegd, wordt ook het besluit tot kapitaalverhoging door debuitengewone -, voor notaris, authentiek vastgesteld #artt. UQQ, T42, R2 en 3BM.enn., alsook art. LL .enn.$. (e akte tot kapitaalverhoging is onderworpen

aan dezelde openbaarmakingsverpl als de oprichtingsakte* zij dient oik art MU, 2e

lid, 4^ .enn. te worden neergelegd ter griYe vd rb v koophandel. (e wet legt

2M3



eveneens op dat een gecoNrdineerde tekst vd statuten wordt neergelegd. Hetonderwerp v deze akten wordt bekendgemaakt dmv een mededeling in de&ijlagen bij het &0.

(e kapitaalverhoging zel verloopt in 3 stappen* -i de beslissing totkapitaalverhoging, -ii de inschrijving door bestaande aandeelhouders o derdenop de kapitaalverhoging en -iii de vaststelling vd verwezenlijking vdkapitaalverhoging. (eze drie verschillende stappen zullen het voorwerp uitmakenvan PPn o twee aktes.Indien op de buitengewone - die de beslissing neemt tot kapitaalverhoging,onmiddellijk volgend op deze beslissing wordt ingeschreven op de aandelen en ervervolgens wordt vastgesteld dat de kapitaalverhoging is tot stand gekomen,m.n. wanneer blijkt dat de kapitaalverhoging is geplaatst , zal de geheleprocedure het voorwerp uitmaken v PPn enkele authentieke akte #artt. UQQ, T42,R2 en 3BM .enn.$. (e kapitaalverhoging in 88n enkele akte zal zich voordoenwanneer owel de kapitaal'verhoging dr een inbreng in natura gebeurt, owel allebestaande aandeelhouders aanwezig zijn en hun voorkeurrecht uitoeenen, dan

wel er onmiddellijk astand van doen, gevolgd door een onmiddellijke inschrijvingdoor de overige aandeelhouders o derden. !eker in venn met een beperkt aantalaandeelhouders is de kapitaalverhoging in PPn akte reKuent.(e eerbiediging vh voorkeurrecht heet tot gevolg dat zeker in venn met eenmeer verspreid aandeelhouderschap niet zelden na een eerste akte waarin totkapitaalverhoging is beslist, een t,eede akte v latere datum vereist zal zijn,waarin wordt vastgesteld dat de kapitaalverhoging is tot stand gekomen. Hetbetret een authentieke akte die op verzoek vd 6v& #o van PPn o meer daarvoorid eerste akte speciaal gemachtigde bestuurders$, resp. zaakvoerder#s$ wordtopgemaakt op overlegging vd in de tussenperiode verzamelde stukken die deinschrijving op de aandelen staven #artt. UQE, T42, R4 en 3BQ .enn.$. (etweede akte vergt dus geen tussenkomst meer vd #&$-.

anneer vastgesteld wordt dat de kapitaalverhoging niet volledig is geplaatst,m.n. wanneer niet is ingeschreven op de volledige kapitaalverhoging, kan hetkapitaal worden verhoogd met het bedrag vd geplaatste inschrijvingen indien deemissievoorwaarden dit uitdr bepaalden. &ijgevolg komt bij gebrek aan eendergelijke bep geen kapitaalverhoging tot stand #artt. UQT en 3B3 .enn.$.

Indien de venn een kapitaalverhoging wenst te realiseren door een publiek beroep te doen op hetspaarwezen staan voor haar 4 mogelijkheden open. (e venn kan een kapitaalverhoging doen bijopenb inschrijving #art. UEB .enn.$* er zijn dan steeds 4 onderscheiden aktes nodig, gezien pasop een later moment zal kunnen worden vastgesteld o op voldoende wijze is ingeschreven. (ekapitaalverhoging dmv een openb inschrijving is daarenboven ah toezicht en de controle vd ;&J-#J0%-$ onderworpen. (e kapitaalverhoging kan eveneens gebeuren via een rr plaatsing met zgnvaste overname #evt in PPn akte$, dr banken o andere fnanciële instellingen die vervolgens deaandelen ah publiek aanbieden #art. UEM .enn.$.

(e #enige o de tweede$ akte v kapitaalverhoging vermeldt dat ad wettelijkevereisten aangaande de inschrijving en de volstorting van het kapitaal is voldaan.

iv. itgifteprijs P uitgiftepremie P uitgifte beneden parianneer men inschrijt op een kapitaalverhoging moet er een uitgiteprijs wordenbep. (e prijs waarvoor men aandelen verwert. (e -, resp. de 6v& ih kader vhtoegestane kapitaal, bep de uitgifteprijs, m.n. de prijs waartegen op de nieuw uitte geven aandelen kan worden ingeschreven.(e uitgiteprijs is mogelijk opgebouwd uit 4 elementen, dekapitaalvertegenwoordigende waarde en, in voorkomend geval, eencorrectiebedrag, de uitgitepremie. (e kapitaalvertegenwoordigende waarde is

2MT



owel de nominale ,aarde zoals vermeld op het aandeel, owel de fractie,aardeindien geen melding wordt gemaakt v nominale waarde. (e ractiewaarde kanworden berekend door het uitstaande maatsch kapitaal te delen door het totaalvan uitgegeven aandelen #< kapitaal delen door aantal aandelen* 2BBBBB kapitaal= 2BB aandelen bv$.Het correctiebedrag heet als doel om gelijkheid te creëren tssn de bestaandeaandeelhouders en de degenen die wensen in te schrijven op dekapitaalverhoging. (e bep vd uitgiteprijs gebeurt obv de meer inovereenstemming met de realiteit zijnde intrinsieke waarde vd aandelen. +rbestaan versch methodes om de intrinsieke ,aarde vd aandelen ve venn tebepalen.

4 situaties mogelijk* 1 (e intrinsieke waarde vd aandelen ve gezonde enbloeiende venn, die winsten heet gegenereerd, reserves heet aangelegd o waarvan de waarde van activa groter is dan de boeken zouden doen vermoeden#bv. niet uitgedrukte meerwaarden$, is niet zelden groter dan de ractie' o nominale waarde van die aandelen.

anneer in voorkomend geval nieuwe aandeelhouders kunnen toetreden tot devenn er uitgiteprijs die overeenstemt met de ractie' o nominale waarde zoudende bestaande aandeelhouders gedilueerd worden8 er zou eenvermogensoverdracht gebeuren vd bestaande naar de nieuwe aandeelhouders.!e gaan tevreden zijn want het aandeel is intrinsiek meer waard dan wat zebetaald hebben, maar de bestaande aandeelhouders zien een verarming. (itkan worden vermeden door de ractiewaarde, resp. nominale waarde vd aandelente verhogen met een uitgiftepremie, ook agio genoemd. (eze uitgitepremiebehoort tot het eigen vermogen vd venn, maar maakt geen deel uit vh kapitaal.(e inschrijver op de aandelen verkrijgt dan ook geen lidmaatschapsrechten tenbelope vd uitgitepremie, net zoals de bestaande aandeelhouders geenlidmaatschapsrechten konden aZeiden uit het versch tssn de intrinsieke waarde v

hun aandeel en de kapitaalvertegenwoordigende waarde. Itt wat geldt voor hetgedeelte vd uitgiteprijs dat de werkelijke kapitaalinbreng vertegenwoordigt #enwaarvoor de eerder besproken volstortingsregels gelden$, moet de uitgitepremieintegraal worden gestort bij de inschrijving op de kapitaalverhoging #artt. UQM en3BL .enn.$. 1m fscale redenen #nl vermijden dat de uitgitepremie als eenopbrengst wordt belast$ wordt de uitgitepremie vaak op een onbeschikbarepassierekening geboekt. +r wordt gevraaggd ad inschrijvers een surplus tebetalen #het agio$. Het is een soort entrPe prijs die men bep bovenop deractiewaarde vd aandelen. (it wordt geboek op de passiezijde vd balans #hetbehoort tot het eigen vermogen, maar /I+> tot het kapitaal en geet dus ookgeen aanleiding tot bijz rechten zoals lidmaatschaprechten. %en krijgt bv

lidmaatschapsrechten ten belope vd kapitaalwaarde, bv 2BB , en niet ten belopevd evt gestegen intrinieke waarde, bv UB < surplus$.In genoteerde venn wordt de intrinsieke waarde vaak bep adhv de gemiddeldekoers vh aandeel gedurende een bep tijd vooragaand ad kapitaalverhoging, vaakmet toep van een dPcote #prijsvermindering$ om de potentiële belegger over destreep te trekken.

" (e omgekeerde situatie is eveneens denkbaar. +en venn ziet de intrinsiekewaarde v haar aandelen dalen onder de nominale o de ractiewaarde. (at kan bvhet geval zijn indien de venn in fnanciële moeilijkheden verkeert en=o ernstigeverliezen heet geleden. In die omstandigheden zullen kandidaat'inschrijvers opeen kapitaalverhoging niet geneigd zijn om in te tekenen tegen een prijs per

aandeel die hoger ligt dan de werkelijke waarde.

2MU



aar geen specifeke wettelijke regels bestaan voor de bep vd uitgiteprijs heetde wetg de uitgite v aandelen zonder nominale waarde beneden pari, t.t.z. meteen uitgiteprijs lager dan de ractie'waarde vd oude aandelen van dezelde soortwel bijz geregeld. 1ok hier beoogt de wetgever de bestaande aandeelhouders tebeschermen. Hoewel moo aantrekken v nieuw kapitaal ie venn waar deintrinsieke waarde vd aandelen is gedaald tot beneden de ractiewaarde noodz isom de uitgiteprijs beneden de ractiewaarde te leggen, moet voorzichtig wordenomgesprongen met deze mogelijkheid. %en wil nieuwe aandeelhoudersaantrekken.(e - die #als enige$ zal beslissen over een kapitaalverhoging met eenuitgiteprijs beneden pari dient te worden bijeengeroepen volgend op eenoproeping die dit uitdr vermeldt. (e geplande uitgite moet ie omstandig verslagvd 6v& worden beschreven en gaat specifek in op de uitgiteprijs en de fnanciëlegevolgen voor de bestaande aandeelhouders. (aarenboven levert decommissaris #resp. de bedrijsrevisor o eSterne accountant indien geencommissaris is benoemd$ mbt dit verslag een bijkomend verslag a waarin hijbevestigt dat de ih verslag vd 6v& opgenomen fnanciële en boekhoudkundige

gegevens getrouw zijn en van die aard zijn de - in voldoende mate te kunnenvoorlichten alvorens de beslissing te nemen #zie art. UQ4 .enn., dat hetontbreken vd verslagen met nietigheid sanctioneert$.(e kapitaalverhoging door uitgite van aandelen zonder nominale beneden deractiewaarde vd oude aandelen v dezelde soort kan niet door de 6v& ih kadervh toegestaan kapitaal gebeuren #art. LBL, 4^ .enn.$ .

U.2.4. Het voorkeurrecht

a) "egrip en rechtvaardigingHet voorkeurrecht werd bij de omzetting vd 4de richtlijn door U dec 2EQT

wettelijk verankerd.Het voorkeurrecht is het recht vd bestaande aandeelhouders ve /, ;omm.- o &&- om als eerste en naar evenredigheid vh deel vh kapitaal dr hun aandelenvertegenwoordigd in te schrijven op een kapitaalverhoging in geld. (it recht geldtevenzeer bij een uitgite van converteerbare obligaties en warrants #art UE4 en3BE .enn.$.b* indien ie / met 4 aandeelhouders die elk de helt vd aandelen bezitten eenkapitaalverhoging door inbreng in geld wordt doorgevoerd, dan zal elk van deaandeelhouders het recht hebben om voor de helt in te schrijven op dekapitaalverhoging.

Hoewel verwarring kan bestaan tssn enerzijds het voorkeurrecht vd bestaandeaandeelhouders en anderzijds het voorkooprecht , moeten de beide duidelijk vanelkaar worden onderscheiden. Het voorkooprecht #zie supra$ doelt op debeperking op de principiële vrije overdraagbaarheid van de aandelen id /, erinbestaande dat id statuten o een aandeelhouders1, binnen de grenzen voorziendr de wet kan worden bep dat een aandeelhouder zijn aandelen slechts magoverdragen ae derde kandidaat'overnemer, na deze eerst tegen dezelde vw tehebben aangeboden ad bestaande aandeelhouders #art. U2B .enn.$.

(e rechtvaardiging vh voorkeurrecht is dubbel en terug te leiden nr debasisrechten vd aandeel'houder, nl zijn lidmaatschapsrechten alsook zijnvermogensrechten.

(oor de uitgite v nieuwe aandelen komt de bestaande aandeelhoudersstructuurmogelijk in het gedrang. -angezien de totaliteit vd uitstaande aandelen

2ML



doorgaans stijgt tgv de kapitaalverhoging, daalt de relatieve participatie vdbestaande aandeelhouders id venn. Het voorkeurrecht laat toe dat deaandeelhouders hun relatieve participatiegraad en de daaraan verbondenbeslissingsmacht in de venn van voor de kapitaalverhoging na doorvoering vdkapitaalverhoging behouden.

>er zelder tijd wordt ook de vermogensrechtelijke dilutie tegengegaan. Indien deuitgiteprijs vd nieuwe aandelen beneden de intrinsieke waarde vd bestaandeaandelen zou liggen, zouden de bestaande aandeelhouders, indien ze geenberoep kunnen doen op het voorkeurrecht, vermogens'verlies leiden. (ebestaande aandeelhouders zouden in voorkomend geval nl nieuweaandeelhouders hebben toegelaten die dezelde rechten per aandeel genieten,doch hiervoor een mindere prijs hebben betaald.

Het voorkeurrecht wordt geacht v d$ingend recht te zijn. (it volgt uit het.enn zel, dat stelt dat het voorkeurrecht niet kan worden beperkt, nochopgeheven dr de statuten. +venwel voorziet het .enn zel dat in specifekomschreven gevallen een beperking vh voorkeurrecht o een opheYng ervan

toch is toegestaan.

Het voorkeurrecht moet enkel worden gerespecteerd ih geval dekapitaalverhoging gebeurt door een in%reng in geld. Hoewel de wetg dit nietheet voorzien, is het minstens theoretisch denkbaar dat het voorkeurrechtstatutair wordt uitgebreid tot de kapitaalverhoging in natura.

d) 'e uitoefening van het voorkeurrecht(e wetg heet erover gewaakt voor een aantal waarborgen te zorgen die ertoemoeten leiden dat de aandeelhouders voldoende op de hoogte zijn v enerzijds deuitgite v nieuwe aandelen en anderzijds hun voorkeurrecht om op deze aandelenin te schrijven. anneer de -, resp. de 6v& vd / in het kader vh toegestaan

kapitaal beslist tot een kapitaalverhoging moet, bij gewone meerderheid, wordenvastgelegd gedurende welke periode de bestaande aandeelhouders hunvoorkeurrecht dienen uit te oe #de zgn. uitoefentermijn$, met dien verstande datvana de dag v openstelling vd inschrijving de aandeelhouders gedurendeminstens 2U dagen de tijd moeten krijgen om hun voorkeurrecht uit te oeenen#artt. UE3 en 32B .enn.$.(e uitgite met voorkeurrecht en het tijdvak waarin het recht kan wordenuitgeoeend, moeten Q d voor de openstelling openbaar worden gemaakt doorenerzijds publicatie id &ijlagen bij het &0, een nationaal Pn een regionaal #m.n. deregio waarin de venn haar zetel heet$ verspreid blad. (eze zwarepubliciteitsvereiste vervalt evenwel wanneer alle aandelen vd venn op naam zijn

gesteld, in welk geval de aandeelhouders per aangetekende brie op de hoogteworden gesteld.1m discussie te vermijden stelde de wetg uitdr dat de openbaarmaking o dekennisgeving vd uitgite met voorkeurrecht op zich niet met zich meebrengt dateen publiek beroep op het spaarwezen wordt gedaan.Het wetboek laat uitdr toe dat de voorkeurrechten verbonden ad aandelen vd /verhandeld kunnen worden gedurende de volledige inschrijvingsperiode, maarlegt hieraan verder geen vw op. -angenomen kan worden dat beperkingenverbonden ah aandeel zel, eveneens gelden voor het voorkeurrecht, gezien hetvoorkeurrecht een accessorium is vh aandeel #art UE3, laatste lid .enn.$. Indienbijgevolg statutair, dan wel contractueel, vw o beperkingen, zoals eenvoorkooprecht voor bestaande aandeelhouders, zijn opgelegd ad overdracht vh

aandeel, zijn deze in gelijke mate toepasselijk op de overdracht van hetvoorkeurrecht.

2MM



In de venn die geen publiek beroep op het spaarwezen doen o hebben gedaan,kunnen na het verstrijken vd termijn voor uitoe vh voorkeurrecht ook derdeninschrijven op de kapitaalverhoging. (e 6v& is daarenboven in de mogelijkheidom te beslissen dat de voorkeurrechten die niet eerder werden uitgeoeend,toekomen ad bestaande aandeelhouders die in een eerste ronde reeds gebruikhebben gemaakt vd aan hun aandelen verbonden voorkeurrechten, inevenredigheid met hun participatie #art. UET .enn.$. Het gaat evenwel om eensuppletieve regel waar id statuten kan van worden ageweken8 zo kan o.m.worden bep dat bv houders van winstbewijzen preerentieel mogen inschrijven opde resterende uit te geven aandelen.oor de venn die wel een publiek beroep doen o hebben gedaan op hetspaarwezen is oiv de ;&J- #J0%-$ de techniek ontwikkeld om de resterendevoorkeurrechten te materialiseren in zogenoemde scripts #put'optie$. (eze scriptsworden op initiatie vd 6v& verhandeld op de markt. (e inkomsten die de scriptsgenereren worden na atrek vd verbonden kosten verdeeld over deaandeelhouders die hun voorkeurrecht in voorkomend geval niet hadden

uitgeoeend.

In overeenstemming met het besloten karakter vd &&- kan na het verstrijken vdtermijn voor de uitoe vh voorkeurrecht slechts worden ingeschreven dr deandere vennoten, hun echtg o de bloedverwanten in opgaande en neerdalendelijn en alle personen id statuten bepaald, behoudens instemming v ten minste dehelt vd vennoten die samen 3=T vh kapitaal vertegenwoordigen #art. 32B, laatstelid .enn.$.

e) "eperkingen en opheXng van het voorkeurrecht-rt UEU .enn bep dat het voorkeurrecht id / niet door de statuten kan wordenbeperkt o opgeheven. 6uimer is vast te stellen dat het dwingend karakter vh

voorkeurrecht er zich tegen verzet dat op voorhand astand zou worden gedaanvan, o beperkingen zouden worden opgelegd ah voorkeurrecht.

Het voorkeurrecht raakt evenwel geenszins de 11, maar is slechts van dwingendrecht. +en aandeelhouder kan dus #zowel id / als de &&-$ astand doen v zijnrecht van zodra hij zich in de dr dit recht beschermde positie bevindt, dit is nadatde beslissing tot kapitaalverhoging is genomen en v[[r de inschrijving, meer beptussen stap 2 en 4 vd kapitaalverhoging. (eze in de praktijk gegroeide werkwijzewordt reKuent toegepast in venn met een eerder beperkt aantalaandeelhouders, nu de astand dient te gebeuren door elk van de individueleaandeelhouders in de akte.

+nkel id / heet de wetg ie procedure voorzien die toestaat dat hetvoorkeurrecht wordt beperkt o zels volledig opgeheven #art. UEL .enn.$. (ebuitengewone - die besluit inzake de kapitaalverhoging kan met eenmeerderheid en Kuorum voor statutenwijziging beslissen, steeds in het belang vdvenn, tot het beperken o opheCen vh voorkeurrecht. In de oproeping tot de -wordt dit uitdr vermeld.(e 6v& stelt een omstandig verslag op dat gezien de ratio achter hetvoorkeurrecht o.m. betrekking moet hebben op de uitgiteprijs en de fnanciëlegevolgen vd verrichting dr de aandeelhouders. %eer in concreto moet wordeningegaan op het dilutieve eCect #zowel Kua zeggenschap als fnanieel$ vdkapitaalverhoging. (aarenboven wordt een verslag opgesteld dr de commissaris

resp. een dr de 6v& daartoe aangestelde bedrijsrevisor o eSterne accountantindien geen commissaris is benoemd, ter bevestiging vd getrouwe voorstelling vd

2MQ



boekhoudkundige en fnanciële gegevens zodat de - zich voldoendege"normeerd kan uitspreken over het al dan niet beperken o opheCen vhvoorkeurrecht.

(e regels vh wetboek zijn opgebouwd vanuit de idee vh behoud, minstens debescherming van het bestaande aandeelhouderschap. anneer wordtovergegaan tot kapitaalverhoging met beperking o opheYng v voorkeurrecht,kan de - o in voorkomend geval de 6v& beslissen dat indien er meerinschrijvingen zijn dan er aandelen worden uitgegeven #de acto bij een publiekeuitgite$, deze bij voorrang kunnen worden toegekend ad bestaandeaandeelhouders vd venn. (e aandeelhouder die v dit recht wenst gebruik temaken dient het evenwel binnen een termijn v 2B d uit te oeenen. ordt ditrecht van voorrang niet voorzien, dan krijgt elke inschrijver een pro rata deel vduit te geven aandelen #art. UEE .enn.$.

oor de beperking vh voorkeurrecht in geval vd kapitaalverhoging in het kader vhtoegestane kapitaal door de 6v& zijn bijkomende waarborgen aan de orde #c.

Inra$.

Het voorkeurrecht kan ook uitdr worden beperkt o opgeheven tvv een of meer bepaalde personen die geen personeelsleden zijn vd venn of een van haar dochtervennn #art. UEQ .enn.$. &ij een dergelijke kapitaalverhoging is vereistdat de begunstigden uitdr worden vernoemd in de oproeping alsook ih omstandigverslag vd 6v&. anneer het voorkeurrecht wordt beperkt tvv specifekepersonen moet de uitgiteprijs minstens gelijk zijn ad intrinsieke waarde vdaandelen, o in geval van genoteerde venn de gemiddelde beurskoers vd laatste3Bd. (e 6v& dient omstandig in te gaan op de gevolgen die de uitgite heet opde toestand vd vroegere aandeelhouder meer ih bijz op zijn aandeel id winst enih eigen kapitaal. -l naar gelang het geval levert de commissaris, een

bedrijsrevisor o een accountant een omstandig advies over de grondslag vdbepaling vd uitgiteprijs en de verantwoording. (eze regeling geldt niet voor deopheYng tvv de personeelsleden.+en dergelijke kapitaalverhoging ih toegestane kapitaal kan enkel mits uitdrstatutaire machtiging.

U.2.3. Het toegestane kapitaal

a) "eginselenHoewel de kapitaalverhoging een prerogatie vd #buitengewone$ - is, voorzietde wetg dat specifek voor de / id statuten de mogelijkheid kan worden

gecreëerd om ook ad 6v& de bev toe te kennen om binnen bep perken hetmaatsch kapitaal te verhogen #artt. LB3'LBQ .enn.$.(e oprichtingsvergadering o in voorkomend geval de #buitengewone$ - kan idstatuten voorzien in een specifeke machtiging ad 6v& om gebruik te mogenmaken vh toegestane kapitaal en aldus in PPn o meerdere malen het maatschkapitaal tot een statutair bep bedrag te verhogen. +en discrepantie tssn de /dlen Jranse tekst vh wetboek bestaat in die zin dat die laatste voorziet ie verhogingmet #“Y concurrence de”$ een bep #maSimum$bedrag. Id 6) wordt aangenomendat de Jranse tekst nauwer aanleunt bij de bedoeling vd wetg, zoniet wordt de6v& beknot in zijn bev telkens de - op eigen initiatie overgaat tot eenkapitaalverhoging. In de venn die een publiek beroep op het spaarwezen doen o hebben gedaan kan het toegestane kapitaal slechts aanleiding geven tot een

kapitaal'verhoging ten belope vh bestaande maatsch kapitaal. In deze venn kan

2ME



de 6v& bij wege v toegestane kapitaal dus hoogstens het maatschappelijkkapitaal verdubbelen.

(e statutaire machtiging, ingevoerd door de oprichters o nadien door eenbuitengewone -, dient beperkt te zijn in tijd. !o kan de bevoegdheid totkapitaalverhoging slechts voor een periode van maSimum U jaar te rekenen vana de bekendmaking vd oprichtingsakte, dan wel vd statutenwijziging id bijlagen bijhet &0 worden gedelegeerd ad 6v&. (e machtiging kan PPn o meerdere kerenworden hernieuwd, telkens met een maSimumduur van vij jaar #art. LBT, eerstelid .enn.$.

1p het moment dat de oprichtersvergadering, resp. de buitengewone - beslisttot machtiging in het kader vh toegestane kapitaal, dienen de oprichters, resp. de6v& in een bijz verslag uiteen te zetten in welke bijz omstandigheden vhtoegestane kapitaal kan gebruik worden gemaakt ter verhoging vh maatschkapitaal en wat de daarbij nagestreede doeleinden kunnen zijn. (e agenda zalmelding maken v dit verslag en n aschrit kan worden bekomen oik art U3U

enn. &ij ontstentenis v dergelijk verslag is de beslissing vd - nietig oik artLT,U^ vh .enn. oorgaande regel geldt ook als de - beslist om het toegestanekapitaal te vernieuwen #art. LBT, 4e lid .enn.$.In de praktijk zal het bijz verslag weinig vennootschapsspecifekeomstandigheden bevatten, maar wordt o.m. verwezen naar de noodzaak om opZeSibele en snellere wijze in te kunnen spelen op evoluties op de #kapitaal$markt,aanwending ih kader vh remuneratiebeleid, enz. +veneens kan voorzien wordendat het toegestane kapitaal gebruikt wordt als een beschermingsmaatregeltegen een vijandig openbaar overnamebod. In dat laatste geval geldt destatutaire bev slechts voor 3 jaar.

In de 6) en 67 wordt benadrukt dat deze bevoegdheid vd 6v& zgn dubbel

doelgebonden is. +nerzijds dient de beslissing tot kapitaalverhoging te wordengenomen ih belang vd venn, anderzijds moet de bevoegdheid wordenuitgeoeend id geest vd oorspr titularis #de buitengewone -$ gezien het een nieteSclusieve gedelegeerde bev betret. (e beslissing vd 6v& moet dus minstensvoorkomen als een beslissing die de - ook zou hebben genomen.

Het besluit vd 6v& waarin wordt overgegaan tot kapitaalverhoging ih kader vhtoegestane kapitaal wordt bij authentieke akte voor notaris verleden.(e regels inzake het voorkeurrecht, mbt de inbreng in natura alsook destortingen vd inbreng in geld zijn onverkort v toep op de kapitaalverhoging bijtoegestane kapitaal #art. LB3, voorlaatste lid .enn.8 zie m.b.t. de inbreng in

natura echter ook het laatste lid$.

Indien de 6v& gedurende een bep boekjaar gebruik heet gemaakt v haarstatutaire rechten om het kapitaal te verhogen, o is overgegaan tot het uitgevenv converteerbare obligaties o warrants, moet het jaarverslag hierover eenuiteenzetting, alsook in voorkomend geval een passende toelichting bevatten#art. LBQ .enn., dat niet v toep is op kleine venn in de zin van art. 2U .enn.$.

b) "eperkingen op het toegestane kapitaal (art.BS>&BSQ W.Venn.)(e wetg heet in bep gevallen de bevoegdheidsdelegatie door de - ad 6v&willen beperken8 in andere gevallen heet hij deze zels volledig verboden.

Indien de aandeelhouders ad 6v& de mogelijkheid wensen te verlenen om eenevt kapitaalverhoging onder het toegestane kapitaal te realiseren door de uitgite

2QB



v warrants o converteerbare obligaties dient dit id statutaire machtiging alszodanig te worden vermeld. (e wetg legt verder een spec statutaire machtigingop voor kapitaalverhogingen onder het toegestane kapitaal, wanneer het gaatom*

#i$ een kapitaalverhoging o een uitgite v converteerbare obligaties o warranten waarbij het voorkeurrecht van de aandeelhouders is beperkto uitgesloten8

#ii$ een kapitaalverhoging o uitgite v converteerbare obligaties waarbijhet voorkeurrecht wordt uitgesloten o beperkt ten gunste van PPn o meer bepaalde personen, andere dan personeelsleden van devennootschap o van PPn van haar dochtervennootschappen8

#iii$ een kapitaalverhoging door een omzetting van de reserves #art. LBU.enn.$.

oor bep verrichtingen kan nooit gebruik worden gemaakt vh toegestanekapitaal, m.n. wanneer*

#i$ een kapitaalverhoging vnl wordt tot stand gebracht dmv een inbreng in

natura die uitsluitend wordt voorbehouden ae aandeelhouder dieeCecten bezit waaraan meer dan 2BW vd stemrechten zijn verbonden.oor het berekenen vd 2BW'drempel wordt ook rekening gehouden metde eCecten v, ih wetboek omschreven, verbonden personen8

#ii$ aandelen zonder vermelding van nominale waarde worden uitgegevenbeneden de ractiewaarde van de oude aandelen van dezeldecategorie #cr.iInra$8

#iii$ warrants worden uitgegeven, in hoodzaak bestemd voor PPn o meerbep personen, andere dan de leden vh personeel vd venn o haardochtervenn. #art. LBL .enn.$.

(ergelijk verbod is ingegeven uit de overweging misbruiken te willen voorkomen

die zouden leiden tot een verwatering van het bestaande aandeelhouderschap.

&ijkomende restricties op het gebruik vh toegestane kapitaal worden opgelegd ih kader vanopenbare overnamebiedingen. +ens de doelvenn is ingelicht door de ;&J- #J0%-$ vh eit dat eenopenbaar bod op haar eCecten is gedaan, gelden bijkomende beperkingen voor de 6v& die ertoestrekken om het gebruik van het toegestane kapitaal als verweermiddel tegen een openbaar bodaan banden te leggen. !olang het bod loopt mag de raad van bestuur niet overgaan tot*

#i$ een kapitaalverhoging door inbreng in natura o in geval van een inbreng in geld mPtbeperking o opheYng van het voorkeurrecht van de aandeelhouders8

#ii$ het uitgeven van stemrechtverlenende eCecten #al dan niet het kapitaalvertegenwoordigend$ o v eCecten die recht geven op dergelijke eCecten indien dezeniet bij voorkeur worden aangeboden ad aandeelhouders naar evenredigheid van hunparticipatie in het kapitaal.

(aarentegen kan de 6v& evenwel gebruik maken vh toegestane kapitaal voor de uitvoering v intempore non suspecto door de venn aangegane verb. +veneens kan een kapitaalverhoging nogworden gerealiseerd wanneer de 6v& vooragaandelijk, uitdr en ten laatste 3 jaar voor demededeling door de ;&J- #J0%-$ werd gemachtigd door de - om het toegestane kapitaal alsverweermiddel te gebruiken, voor zover de nav de kapitaalverhoging uitgegeven aandelenonmiddellijk volgestort worden, de uitgiteprijs per aandeel minstens dezelde is als de biedprijs peraandeel en het totale aantal nieuw uitgegeven aandelen maSimum 2BW van de bestaandekapitaalvertegenwoordigende aandelen betret #art. LBM .enn.$.

U.2.T. apitaalverhoging ten gunste van het personeel #pro memorie$!oals blijkt is het beperken o het opheCen vh voorkeurrecht over het alg aan zeer strikte regelsonderworpen. Indien de kapitaalverhoging gebeurt door uitgite van aandelen ad personeelsledenvd venn moeten in bep gevallen de strikte vw van de kapitaalverhoging met beperking o opheYng

van voorkeurrecht ten gunste van een o meer bepaalde personen niet worden nageleed. !o is hetniet vereist dat de begunstigden nominatim worden vermeld in de oproeping en kan de uitgiteprijsawijken vd intrinsieke waarde vh aandeel, dan wel van de gemiddelde beurskoers vd laatste 3B d.

2Q2



(e wet bepaalt uitdr dat de uitgiteprijs tot 4BW lager mag liggen dan de in de verslagen oik artUEL, opgenomen werkelijke prijs.In het kader vh toegestane kapitaal kan de 6v& overgaan tot de kapitaalverhoging ten gunste vhpersoneel, zonder daarvoor specifek een statutaire machtiging te hebben verkregen. (e algmachtiging blijt evenwel nog steeds vereist voor een kapitaalverhoging onder het toegestanekapitaal. +nerzijds beoogde de wetg kapitaal en arbeid dichter bij elkaar te brengen, anderzijdsverbindt art LBE .enn een waslijst van vw aan dergelijke vorm van kapitaalverhoging, waaruit

nog steeds de intentie vd wetg blijkt het bestaande aandeelhouderschap te willen beschermen. !omag het maSimumbedrag ve dergelijke kapitaalverhoging die tijdens een lopend boekjaar en de Tvoorgaande boekjaren heet plaatsgehad, niet meer bedragen dan 4B W van het maatsch kapitaal,de voorgenomen kapitaalverhoging inbegrepen. orden de aandelen op naam gesteld en kunnenzij niet worden overgedragen gedurende een periode v U j te rekenen vd inschrijving, met spec uitzop de niet overdraagbaarheid in gevallen waar de relatie tussen de inschrijver en de venn tenietgaat #art. LBE .enn.$.

U.2.U. ;onverteerbare obligaties en warrants #“uitgestelde kapitaalverhoging”$!ie hierover meer uitgebreid, nrs. TMT e.v. en TQ4 e.v.

U.2.L. apitaalverhoging door omzetting van reserves #pro memorie$&ij een kapitaalverhoging dr omzetting van reserves o interne kapitaalverhoging wordt geen

nieuwe inbreng gerealiseerd. +r moeten evenmin nieuwe aandelen worden uitgegeven, behoudensin geval de bestaande aandelen een nominale waarde vermelden. Het gaat om een louterboekhoudkundige verrichting waarbij de waarden vd betrokken passiepost van de reserve op debalans wordt verschoven naar de passiepost “apitaal”. (e verrichting, die de tussenkomst vereistvan de buitengewone -, brengt dus geen verandering in de totaalbalans van de venn met zichmee. !ie voor een wettelijke toepassing van deze vorm van kapitaalverhoging, art. 32Ebis .enn.#0'&&-$./iet zomaar alle vennootschapsmiddelen en reserves komen in aanmerking om het kapitaal teverhogen. Het gaat enkel om die middelen waarover de algemene vergadering vrij mag beschikken,zoals niet uitgekeerde winsten. erplicht aan te leggen reserves kunnen bijgevolg niet gebruiktworden om een interne kapitaalverhoging door te voeren, al bestaat er discussie in de rechtsleer inwelke mate de wettelijke reserve aangelegd krachtens artikel L2L .enn. kan worden aangewendom een kapitaalverhoging door te voeren. +nkel voor de 0'&&- bepaalt de wet dat het wettelijkreserveonds in het kapitaal kan worden ge"ncorporeerd #art. 32Ebis, tweede lid .enn.$.

1ok de kapitaalverhoging door omzetting van reserves vereist de tussenkomst van debuitengewone algemene vergadering zoals vereist is voor statutenwijziging. +veneens kan de raadvan bestuur in het kader van het toegestane kapitaal overgaan tot de interne kapitaalverhogingindien zij de uitdrukkelijke statutaire machtiging hiertoe heet verkregen.

.". 'apitaalvermindering(e wetg heet de mogelijkheid voorzien om over te gaan tot een vermindering vh#bij een ;&-, vaste$ kapitaal #artt. L24'L2T, T4U'T4L en 32L'32Q .enn.$. Ineerste instantie lijkt dit echter te strijden met de ratio achter het kapitaal die erinbestaat dat het kapitaal is bedoeld om de 0+ een bijkomende bescherming tebieden, rekening houdend met het eit dat de aandeelhouders zel beperktaansprakelijk zijn. < erkelijke kapitaalvermindering

(aarentegen is het vanuit een eco oogpunt vaak te verantwoorden dat een vennovergaat tot een kapitaalvermindering. +en venn dient nl een maatsch kapitaalaan te houden dat verantwoord is obv het maatsch doel vd venn8 dit volgt o.m.uit het eit dat bij oprichting een fnancieel plan moet voorliggen dat de omvangvh maatsch kapitaal motiveert ih licht vh doel vd venn. Het is echter mogelijk dateen venn na verloop van tijd haar maatsch doel in die mate aangepast ziet datde initiële omvang vh maatsch kapitaal niet meer te verantwoorden valt, bvdoordat bep bedrijsonderdelen zijn verkocht. In voorkomend geval en indiengeen grote bijkomende investeringen o projecten meer zijn gepland, is hetminstens vanuit het oogpunt vd investeerders te verantwoorden het kapitaal teverminderen aangezien zij zel #per h@pothese$ beter geplaatst zijn om het geldoptimaal te doen renderen. (elicater wordt het als de kapitaalvermindering wordt

aangewend om middelen ad venn te onttrekken en als middel om, weze hetoneigenlijk, winst uit te keren aan de aandeelhouders.

2Q4



-nderzijds kan het zo zijn dat door opgestapelde verliezen het kapitaal zodanigis aangetast dat het netto'actie daalt tot onder het kapitaal. Het doorvoeren vekapitaalvermindering kan er dan toe leiden dat de cijers vd venn aan de realiteitworden aangepast en dat een evt situatie van alarmbel #zie inra$ wordtvermeden o hersteld #ontbinding en vereCening is ook mogelijk om gelden advenn te ontrekken, maar dit is zeer drastisch want dan stopt de venn te bestaan,ook winsten uitkeren is mogelijk maar dan moet er uitkeerbare ruimte zijn,aandelen aankopen is nog een mogelijkheid om middelen uit de venn naar deaandeelhouders te laten gaan$.

&ij een kapitaalvermindering beslist de buitengewone - tot het verlagen v haarmaatsch kapitaal. (e 6v& vd / is niet bev om naar analogie met dekapitaalverhoging onder het toegestane kapitaal over te gaan tot eenkapitaalvermindering.

/et zoals het geval is bij de kapitaalverhoging zal ook bij eenkapitaalvermindering een aanpassing vd statuten vereist zijn. +en buitengewone

- voor notaris dient te worden bijeengeroepen die zal beslissen over dekapitaalvermindering onder de vw die gelden voor statutenwijziging. Id oproepingtot de - wordt het doel vd vermindering en de voor de verwezenlijking ervan tevolgen werkwijze vermeld.oor wat betret de vorm', neerleggings' en bekendmakingsvoorschriten geldende alg regels, gemeen aan alle rechtspersonen, opgenomen in art MT .enn.

(e kapitaalvermindering is uitdr uitgesloten id 0'&&- o.m. om te vermijden dathet wettelijk reserveonds door een kapitaalvermindering alsnog uit hetvermogen vd venn zou kunnen worden gehaald #art. 42T, R4 laatste lid .enn.$.

Indien wordt overgegaan tot een kapitaalvermindering moet bijz aandacht

worden besteed ad gelijke behandeling vd aandeelhouders. (e wet stelt zel uitdrdat bij een kapitaalvermindering de aandeel'houders die zich in een gelijkesituatie bevinden op een gelijke wijze moeten worden behandeld. (e wetgverwijst wat de /, resp. de &&- betret nog uitdr naar art ULB, resp. 4QQ.enn. aangezien het aandeelhouderschap mogelijk is opgebouwd uit verschsoorten aandelen en de aandeelhouders zich in voorkomend geval niet per se ineen gelijke situatie bevinden. !odoende worden de bestaandemachtsverhoudingen id venn in acht genomen en de gelijkheid gewaarborgd.

+en onderscheid is te maken tussen de reële en de ormele kapitaalvermindering.

U.4.2. 6eële kapitaalvermindering1e vorm* deel vd inbreng die reeds volgestort is gaat terug nr deaandeelhouders."e vorm0 inbreng is nog niet volledig volstort. (e volledige inbreng moest nietvana dag 2 worden volstort. (e reële kapitaalvermindering verleent hier eenvrijstelling ad aandeelhouders om hun niet volgestorte deel nog te volstorten.

Het onderscheidende kenmerk bij een reële kapitaalvermindering is dat geldenuit de venn worden gehaald en worden uitgekeerd ad aandeelhouders, minstensdat de aandeelhouders geheel o gedeeltelijk worden vrijgesteld v volstorting vhun aandelen. +r verdwijnen activa uit de venn en de venn verarmd, want hetkapitaal verminderd. (ergelijke kapitaalvermindering zal zich bv voordoen

wanneer de bedrijsactiviteiten vd venn niet langer een bep omvang van hetkapitaal rechtvaardigen. In dat geval kan het eScess aan kapitaal beter worden

2Q3



uitgekeerd ad aandeelhouders die er per h@pothese nuttiger o rendabeler zakenkunnen mee ondernemen.

(e kapitaalvermindering kan enerzijds gebeuren dr een terugbetaling aan devennoten o nog, indien toepasselijk, door een gehele o gedeeltelijke vrijstellingvd verpl het kapitaal verder te volstorten. Ingevolge het beg der gelijkebehandeling vd aandeelhouders dient per aandeel evenveel te wordenterugbetaald, resp. vrijgesteld. +en aandeelhouder kan niet tegen zijn wil wordenuitgesloten door volledige terugbetaling.+en andere mogelijkheid is de aandelen in natura teruggeven adaandeelhouders. &v in amilievenn went men de reële kapitaalvermindering aandoor de woning uit de venn te halen, er wordt een betaling gegeven vd waarde vdie woning ad aandeelhouders.V(e gelijkheid der aandeelhouders moet gerespecteerd worden.

&ij een reële kapitaalvermindering zal het vermogen vd venn en dus ook hetonderpand voor de 0+ verminderen. 6ekening houdend met de eSterne unctie vh

kapitaal, is het dan ook logisch dat de wetg ter bescherming vd 0+ bijkomendeverpl heet opgelegd ad venn die zij dient na te leven alvorens tot dekapitaalvermindering wordt overgegaan. +r bestaat nl een risico dat dr dekapitaal'vermindering en de verbonden uitkering ad aandeelhouders, een derde0+ wordt benadeeld, in die zin dat bij een evt aillissement zijn vordering een deacto achtergesteld karakter vertoont tov de aandeelhouders die intussen immers#gedeeltelijk$ zijn terugbetaald.(e wetg voorziet daarom in specifeke bescherming voor de 0+ ingeval wordtovergegaan tot een reële kapitaalvermindering.(oor de publicatie vd beslissing tot kapitaalvermindering in de &ijlagen bij het &0worden derden en in het bijz 0+ op de hoogte gesteld vd kapitaalvermindering.0+ die een vordering hebben op de venn, dewelke reeds bestaat maar nog niet

vervallen is op het moment vd bekendmaking vd beslissing totkapitaalvermindering hebben gedurende 4 maanden vana de bekendmaking hetrecht om vd venn zekerheden te eisen #< wachttermijn$. (e bescherming werd dr 44 nov 4B23 tot wijziging .enn, wat de waarborgen vd 0+ bij eenkapitaalherschikking betret uitgebreid tot houders van schuld&vorderingen,aarvoor in rechte of via arbitrage een bez,aar ,erd ingesteld vZZr de 9V die

zich over de kapitaal&vermindering moet uitspreken. Indien de 0+ dit rechtuitoeent kan de venn de vordering aweren dr de #in geld uitgedrukte$schuldvordering te betalen, na atrek van het disconto. Hiermee willen ze de 0+beschermen die nog geen sv kunnen vorderen. >ijdens deze wachttermijn kan erook geen uitkering plaatsvinden ad aandeelhouders.

In het geval tussen de venn en de 0+#s$ geen overeenstemming kan wordenbereikt #bv. mbt het al dan niet bestaan ve vorderingsrecht, het al dan nietverlenen ve zekerheid, de omvang van dit zekerheidsrecht, het bep vd disconto$,kan de meest gerede partij, in eerste instantie zal dit de 0+ zijn, de zaak ad rb vkoophandel #beslissend volgens de vormen vh kort geding$ voorleggen.Hoewel kapitaalvermindering gerealiseerd wordt vana het moment vd beslissingvd buitenge,one -, wordt de uitkering aan o vrijstelling vd aandeelhoudersuitgesteld tot op het moment dat de 0+ die tijdig hun rechten hebben doengelden, voldoening hebben gekregen, tenzij hun aanspraak om zekerheid teverkrijgen is agewezen bij een uitvoerbare rechterl beslissing #L23, T4LR2, 32Menn$.

U.4.4. Jormele kapitaalvermindering

2QT



&ij een ormele kapitaalverhoging wijzigt het totale vermogen vd venn niet. (everrichting brengt louter boekhoudkundige aanpassingen mee waarbij het bedragaan kapitaalvermindering wordt overgeboekt op een andere post vh passie. antde venn heet al verliezen geleden. %en boekt de verliezen azonderlijk. %entrekt de verliezen a vh kapitaal. &ijgevolg is er geen toep te maken vd wettelijke0+bescherming die geldt voor reële kapitaalverminderingen #artt. L2T, T4L, R4 en32Q .enn.$, want het verlies is al geleden o het is zeer aannemelijk dat devenn een verlies gaat lijden.+en ormele kapitaalvermindering kan worden aangewend om -i een reedsgeleden verlies aan te zuiveren o -ii een bijz reserve voor voorzienbareverliezen aan te leggen. Id / kan ze ook worden aangewend om eenonbeschikbare reserve aan te leggen oik art L44, R 4, tweede lid U^ .enn.#inkoop eigen aandelen$.

anneer de kapitaalvermindering wordt aangewend om een geleden verlies aante zuiveren, wordt niet meer gedaan dan het eigen vermogen vd venn ad realiteitaanpassen. (ergelijke operatie kan v belang zijn wanneer de venn nieuwe

investeerders wenst aan te trekken dmv een kapitaalverhoging. !o wordtvermeden aandelen beneden pari te moeten uitgeven.+r wordt ve accordeonoperatie gesproken wanneer een ormelekapitaalvermindering wordt door'gevoerd onmiddellijk gevolgd door eenkapitaalverhoging, volgend op dewelke meestal nog een vermindering wordtdoorgevoerd om nog resterende verliezen aan te zuiveren #in geval de venn eennegatie eigen vermogen had$. Het maatsch kapitaal kan worden verminderd toteen bedrag dat lager ligt dan het wettelijk minimumkapitaal. (e vermindering zalevenwel pas gevolg hebben op het moment dat het kapitaal opnieuw wordtverhoogd tot het minimumkapitaal dat verplicht is.

+en kapitaalvermindering kan ook plaatsvinden moo het aanleggen ve reserve

om een voorzienbaar verlies a te dekken. %et voorzienbare verliezen wordt o.m.gedoeld op die verliezen die nog niet per se defnitie blijken uit vastgestelde

jaarrekeningen, maar wel v die aard zijn dat ze zeer aannemelijk zijn. (eaangelegde reserve mag maSimum 2BW bedragen vh maatsch kapitaal na dekapitaal'vermindering #reserva mag dus hoogstens 2BW betalen$. Het gevolg vhaanleggen ve dergelijke reserve is dat als de verliezen zich realiseren deze nietworden vertaald id jaarrekening, maar automatisch op de reserve wordengenomen.

.&. +Qossing van het kapitaal(e wetg voorziet voor de / id #zelden aangewende$ mogelijkheid om over te

gaan tot een aZossing vh kapitaal. (e aZossing betret de terugbetaling aan bepaandeelhouders v hun inbreng, zonder dat dit gepaard gaat met een aantastingvh kapitaal. +r is geen vermindering van kapitaalV (e middelen die uit de venngaan zijn geen inbrengen. (e uitkering gebeurt met winstuitkering #niet metdividendenuitkering$. (e inbreng wordt terugbetaald. (egene die vervroegd zijninbreng terugkrijgt heet het voordeel dat hij zijn inbreng niet meer kan verliezen#de overige aandeelhouders wel$. (e persoon blijt houder v bewijzen vdeelgerechtigdheid, maar geen aandeelhouder meer.

>ot de aZossing vh kapitaal kan worden overgegaan, als de statuten hierinvoorzien. 1m de aandeel'houdersgelijkheid te waarborgen zal via loting wordenbep welke aandelen a pari worden terug'betaald. -angezien het maatsch kapitaal

vd venn niet zal wijzigen dr de aZossing vh kapitaal, gebeurt de eigenlijkeaZossing dmv de oik art L2M .enn. uitkeerbare bedragen. (e statuten bep

2QU



eveneens in welke mate de winsten kunnen worden aangewend om tot aZossingvh kapitaal over te gaan.(e betrokke aandeelhouders verkrijgen in ruil voor de ageloste aandelenbewijzen v deelgerechtigd'heid. (eze bewijzen v deelgerechtigheid wijzigen deaanspraken vd houders op 4 wijzen tov de rechten die ze hadden alsaandeelhouder. !o verliest de houder vh bewijs v deelgerechtigdheid zijn rechtop terugbetaling v zijn inbreng bij vereCening vd venn. (aarenboven verliest dehouder ve bewijs v deelgerechtigheid het recht op uitkering ve eerste dividend opniet'ageloste aandelen waarvan het bedrag door de statuten wordt bep. (it ishet logische gevolg vh eit dat de investering voor de betrokkendeelbewijshouder minder risicovol is geworden in vgl met overigeaandeelhouders die nog steeds met hun volledige inbreng zijn gehouden.

Hoewel de wet terzake stilzwijgend is wordt id 6), o.m. obv de voorbereidendewerken, aangenomen dat de uiteindelijke beslissing om tot een kapitaalaZossingover te gaan door de - met gewone meerderheid wordt genomen. 1ok is ergeen statutenwijziging want het kapitaal wordt niet verminderd.

> "@B" P lectuur0 alert ,ijn voor de situaties van de,e lectuur.

F. (instuitkeringen

+erder werd de oorzaak vh vennootschapscontract verbonden met het advennoten bezorgen ve rr dan wel een onrr vermogensvoordeel. (at betekentechter niet dat alle vermogensvoordelen #hierna aangeduid met het courantere“winst”$ ongebreideld ad vennoten mogen worden bezorgd.

6ekening houden met dwingende bep van .enn wanneer er sprake is van winsten er winst'uitkering plaatsvindt*an zodra een venn winst maakt, moet de - jaarlijks een bedrag v ten minsteeen twintigste #UW$ vd nettowinst aanwenden voor de vorming ve reserveonds. zodra het reserveonds 2=2B vh maatsch kapitaal omvat dienen geen jaarlijkseahoudingen meer te gebeuren #art L2L, T4Q, 32E .enn.$. Het spreekt voor zichdat statutair een hoger niveau van reserves kan worden bepaald.

Id mate dat de venn, na het vooranemen voor wettelijke en evt statutairereserves, nog over winsten beschikt staat het haar vrij, onder bep vw, dezewinsten uit te keren, aan o.m. aandeel'houders #dividend$, bestuurders#tantiëmes$ o winstbewijshouders #winstdeelname$.+Pn v elementen vd eSterne unctie vh kapitaal bestaat ih begrenzen vdmogelijkheid om winst uit te keren. (e venn kan aldus slechts overgaan totuitkering v winst indien op datum v asluiting vh laatste boekjaar het netto'actie

vd venn, zoals dat blijkt uit de jaarrekening, niet is gedaald o tgv de uitkeringniet zal dalen tot beneden het bedrag vh gestorte o, indien dit hoger is, hetopgevraagde kapitaal, vermeerderd met alle wettelijk o statutair onuitkeerbarereserves #artt. L2M, T4E en 34B .enn.$ #zie ook supra$.

In beg beslist de jaarvergadering omtrent het al dan niet uitkeren v dividendenen doet zij dit bij gewone meerderheid. Id 67 en de 6) wordt eveneens aanvaarddat ook dr een bijz -, t.t.z. op een ander tijdstip dan de jaarvergadering, zoukunnen worden overgaan tot het uitkeren van, ad beschikbare reservesontrokken, tussentijdse dividenden. 1ver de specifeke vw die hieraan verbondenzijn bestaat evenwel discussie.

2QL



-lg wordt aangenomen dat dividenuitkering een niet ah bestuur delegeerbarebevoegdheid vd - betret. (e betaalbaarstelling vh dividend ad vennotengebeurt evenwel door het bestuur.

(e statuten ve KV kunnen evenwel ad 6v& de bev verlenen om mits naleving vbep dwingende vw vd wet op het resultaat vh lopende boekjaar zgn.interimdividenden uit te keren #art. L2Q .enn.$.+lke uitkering in strijd met de wettelijke regels moet door de vennoten die haarhebben ontvangen worden terugbetaald. (e venn dient daartoe te bewijzen datde vennoten wisten #o er niet onkundig konden v zijn$ dat de uitkering te hunnengunste strijdig was met de voorschriten #artt. L2E, T4E, R4 en 34B, R4 .enn.$.

. +larm%elprocedure :: 4 mei 2015 (1:30u) casus!

apitaal wordt gevormd door inbreng #in geld o in natura$. anneeraandeelhouders inbrengen hebben verricht willen ze zo de vennootschappelijkeactiviteit mee fnancieren, wat tot winst zou moeten leiden. %aar het kan totverliezen uitdraaien #omdat de bestuurders de verkeerde beslissingen nemen,F$.4 soorten alarmbelprocedures. #zie verder$. Het eigen vermogen moet vergeleken

worden met het kapitaal.

Hoewel discussie kan bestaan over de zin onzin vh #minimum$kapitaal alselement ter bescherming v 0+ vormt het ook voor de aandeelhouders een niet temiskennen reerentiepunt in geval de venn in fnanciële moeilijkheden verzeilt.-andeelhouders wensen immers te weten o geleden verliezen #althansboekhoudkundig$ de terugbetaling v hun inbreng in geval ve evt vereCening aldan niet #geheel o gedeeltelijk$ ih gedrang brengt. Indien dat het geval dreigt tezijn, wensen zij in te grijpen dr hetzij ter - te beslissen om de venn teontbinden, hetzij herstructureringsmaatregelen goed te keuren die de saneringvd venn #en het herstel van hun inbreng$ dienen te bewerkstelligen. (e thansbesproken zgn. alarmbelprocedure, vervat id art L33 #/$, T32 #;&-$ en 334#&&-$, laat het voorgaande toe.

Het nettoactie ve venn is het totaal aan activa zoals dit blijkt uit de balansverminderd met enerzijds de voorzieningen en anderzijds de schulden. Hetnettoactie is maw ook gelijk ah eigen vermogen vd venn.Het eigen vermogen ve venn is blijkens de balans opgebouwd uit het kapitaal enevt uitgitepremies, herwaarderingsmeerwaarden, reserves, overgedragenwinsten o verliezen, kapitaalsubsidies en voorschotten ad vennoten op deverdeling vh nettoactie #art. E4 .&. enn.$. aar het kapitaal principieelonveranderlijk is #behoudens kapitaalverhoging o 'vermindering$ zijn de andereposten vh eigen vermogen wel onderhevig ad normale bedrijsvoering.

>gv opgestapelde verliezen bestaat bijgevolg het risico dat het maatsch kapitaalvd venn wordt aangetast. (it zal het geval zijn wanneer het nettoactie #o eigenvermogen$ kleiner wordt dan het maatsch kapitaal. anneer het kapitaal opzodanige wijze wordt aangetast dat het nettoactie daalt tot beneden bepwettelijke drempels, voorziet de wetg ie alarmbelprocedure, die erop gericht isom de aandeelhouders er owel toe aan te zetten de fnanciële toestand waarinde venn zich bevindt id mate vh mogelijke recht te trekken owel de venn teontbinden. (e procedure, die van groot belang is voor de vennootschapspraktijk,verloopt als volgt.

an zodra de 6v&=zaakvoerder#s$ vaststelt, o tgv een wettelijke dan welstatutaire verpl had moeten vaststellen, dat het nettoactie is gedaald tot

beneden de helt vh maatsch kapitaal begint een termijn v twee maanden telopen binnen de welke een - dient bijeen te komen om te beraadslagen over de

2QM



ontbinding vd venn dan wel over evt #id agenda aan te kondigen$herstelmaatregelen.Indien na toep vd alarmbelprocedure het nettoactie ad drempelonderschrijdingvd helt vh maatsch kapitaal blijt voldoen, is geen nieuwe alarmbelprocedure tevoeren. +en nieuwe verpl bestaat daar'entegen wel wanneer het nettoactie verder daalt tot onder de drempel v vh maatsch kapitaal.

(e ormaliteiten vd bijeenroeping ve - ih kader vd alarmbelprocedureverschillen van die voor de bijeenroeping van andere - aangezien enerzijdsrekening moet worden gehouden met de maSimumtermijn v twee maandenbinnen de welke de - dient bijeen te komen en anderzijds gezien er voor de6v&=zaakvoerder#s$ een bijz verslagverplichting geldt.(e 6v&=zaakvoerder#s$ dient ad - de ontbinding vd venn en evt maatregelenmoo het herstel vd fnanciële toestand vd venn voor te stellen. Het voorstel vd6v&=zaakvoerder#s$ moet worden verantwoord ie bijz verslag dat 2U dvooragaand ad - ad aandeelhouders beschikbaar moet worden gesteld en dateveneens id agenda dient vermeld. Het ontbreken vh verslag brengt de

nietigheid vd beslissing vd - met zich mee.Dit de ormulering vd wet kan worden ageleid dat de ontbinding vd vennminstens impliciet op de agenda dient te staan, ook wanneer de 6v& adhv devoorstellen die zij doet de continu"teit beoogt.Indien de 6v&=zaakvoerder#s$ voorstelt de venn te ontbinden dient eveneens deprocedure v art 2Q2 .enn. #vrijwillige ontbinding$, en de aldaar vermeldeverslagverpl te worden gerespecteerd #zie randnr OO$. (e verpl om art 2Q2.enn. toe te passen, in zoverre de bep vd alarmbelprocedure er niet v awijken#wat wPl het geval is voor het meerderheidsKuorum ih geval ve daling vhnettoactie tot minder dan vh maatsch kapitaal, dat dan immers slechts bedraagt vd stemmen, i.p.v. $, geldt evenzeer in het geval de - wenst over tegaan tot de ontbinding vd venn en hiermee ingaat tegen evt voorstellen tot

herstelmaatregelen vd 6v&=zaakvoerder#s$. anneer bijgevolg geen toep isgemaakt v art 2Q2 enn en de - toch wenst over te gaan tot de ontbinding vdvenn zal een nieuwe, buitengewone - moeten worden bijeengeroepen omrechtmatig over de ontbinding te besluiten.anuit de premisse dat de 6v&=zaakvoerder#s$ steeds, al dan niet impliciet, deontbinding vd venn op de agenda dient te plaatsen zou kunnen wordenaangenomen dat de ormaliteiten v art 2Q2 ook dienen te worden nageleed alsde 6v& herstelmaatregelen voorstelt. Id praktijk gebeurt dat zelden.

oorwaarden* anneer het nettoactie #< eigen vermogen$ is gedaald totbeneden de helft vh maatsch kapitaal, beraadslaagt en besluit de - oik de

regels die gelden voor de statutenwijziging. !o moet minstens de helt vhmaatsch kapitaal worden vertegenwoordigd en dient een beslissing te wordengenomen met een meerderheid vd uitgebrachte stemmen, waarbijonthoudingen als tegenstem worden geteld. Hoewel de wet hier op het eerstegezicht duidelijk is en de Kuorum' en meerderheidsvereisten voor destatutenwijziging van toep verklaart op de door de - te nemen beslissing, wordtaangenomen, mede oiv de parl voorbereidingen, dat de - over herstel'maatregelen zou kunnen beslissen bij gewone meerderheid en zonder Kuorum, inzoverre er geen statutenwijziging aan te pas komt. anneer er onmiddellijk wordtvereCend, zijn ze de helt van hun kapitaal al kwijt #2=4$VIndien het nettoactie daalt tot beneden PPn vierde vh maatsch kapitaal,beraadslaagt de - nog steeds conorm de regels voor statutenwijziging, maar

met dien verstande dat de venn wordt ontbonden wanneer hiertoe door PPnvierde van de uitgebrachte stemmen wordt beslist.

2QQ



anneer de vw worden vastgesteld moet de - bijeen geroepen wordenbinnen de 4 maanden en de bestuurders moeten een verslag schrijven enbeschrijven dat er een toestand is van alarmbelprocedure door daar naarde cijers te verwijzen #en de redenen geven$. +n een voorstel geven totontbinding o niet #< herstelmaatregelen geven$. 0tatutenwijziging #dus bvbeslissing tot ontbinding$ moet gebeuren door meerderheid vd -.

anneer de venn wordt geconronteerd met aanmerkelijke verliezen die nopentot de naleving vd alarmbelprocedure, bestaat er een verzwaardeburgerrechtelijke aanspr in hoode vd bestuurders.(e alg bep v art. U4Q, TBQ, 4e lid en 4L3 .enn. #zie supra$ is van toep in geval vniet naleving vd ormaliteiten vd alarmbelprocedure, maar voor schade geledendoor derden geldt er daarenboven een weerlegbaar vermoeden v causaliteittussen de niet bijeenroeping vd - oik art L33, T32 en 334 .enn. en de door deeiser te bewijzen schade.

(e wetg heet naast de twee relatieve drempels gebonden ah maatsch kapitaal,

ook een absolute drempel voorzien die overeenstemt met het minimum kapitaal# L2.UBB$ #o voor de &&- en de ;&-, het minimum te volstorten kapitaal,t.t.z. L.4BB$. +ens het nettoactie daalt tot beneden het minimumkapitaal #resp.minimum te volstorten kapitaal$ vd venn, beschikt elke belanghebbende over demogelijkheid om voor de rechtbank de ontbinding vd venn te vorderen.&elanghebbende is een ruim begrip, waaronder niet alleen, o.m., deaandeelhouders, bestuurders en 0+ kunnen vallen, maar zels de concurrenten vdvenn.Het is de rb toegestaan over te gaan tot de ontbinding vd venn op het verzoek vdbelanghebbende, al kan de rb de venn nog een termijn toestaan om haartoestand te regulariseren #artt. L3T, T34 en 333 .enn.$. (eze vorm valarmbelprocedure geldt niet voor de 0'&&- #art. 333, tweede lid .enn.$

H DE +LGE=ENE VE?G+DE?ING

1. )ituering

(e - wordt vanuit een traditionele contractuele benadering vd venn beschouwdals het hoogste orgaan vd venn. Het kan dan ook niet verbazen dat de wetgeverde - in de /, de ;omm.-, de &&- en de ; uitdr heet geregeld.

+rt &1 (.Venn geet uitdrukking aan die gedachte door te bep dat de - vanaandeelhouders de meest uitgebreide bevoegdheid heet om de handelingen diede venn aangaat, te verrichten o te bekrachtigen. +nerzijds is vast te stellen datde - inderdaad een determinerende inspraak heet id inrichting, samenstelling

en bev vd 6v& en dat zij #op enkele uitz na$ als enige bev is om de statuten, dantoch de basisakte vd venn, te wijzigen. -nderzijds kan niet worden voorbijgegaanah eit dat de 6v&, in overeenstemming met #het recentere$ art U44 vh etboek,bevoegd is om alle handelingen te verrichten die nodig o dienstig zijn totverwezenlijking vh doel vd venn, behoudens die waarvoor volgens de wet alleende - bevoegd is #zie supra* prokura$. (e - heet enkel toegewezen bev.(e - id /, de &&- en de ;omm.- #de zgn. 7rokuravenn$ heet dan ookslechts toegewezen bev en kan zich niet zomaar idpv het bestuur stellen. (ebevoegdheden vd 6v&, in de mate dat het geen voorbehouden bevoegdhedenbetreCen, kunnen evenwel #in meer o mindere mate, maar niet geheel$ ad -worden toegewezen. -l dient dan wel ih achterhood te worden gehouden dat

statutaire uitbreidingen vd bev vd - niet tegenwerpelijk zijn aan derden.1ok wat de ; betret heet de wetg, zij het in beperktere vorm, bep voorzienomtrent de inrichting ve -. (e aandacht moet er echter worden op gevestigd

2QE



dat, itt wat het geval is in de /, &&- en ;omm.-, een statutaire #en dusbekendgemaakte$ uitbreiding vd bevoegdheid vd - in de ; weldegelijktegenwerpelijk zal zijn aan derden. (e ; is immers, de doeloverschrijdinguitgezonderd, geen !rokuravennootschap #zie supra, H0 &estuur$.

Id praktijk is het nochtans het bestuur #juridisch de 6v&, de acto eerder hetmanagement$ dat de leiding, werking en de richting vd venn bepaalt. (it blijktdes te meer id venn met een ruim en gediCerentieerd aandeelhoudershap. (e -gaat dan veeleer een overkoepelende controletaak uitoeenen en ungeren alseen soort v trepunt voor het bestuur met de aandeelhouders en andere houdersvan eCecten, alwaar kan worden gerapporteerd over de toestand vd venn. Invenn waar het aandeelhouderschap in handen van PPn o meercontroleaandeelhouders ligt #wat heel gebruikelijk is in de &elgische corporategovernance$, zal de 6v& daarentegen in belangr mate een aspiegeling zijn vd#meerderheid in de$ -. Het voorgaande geet reeds duidelijk het mogelijkespanningsveld aan dat kan ontstaan tussen de 6v& en de - ve venn.

%et ingang v 2 jan 4B24 is het .enn in navolging v +uropese regelgeving dieresulteerde id et -andeelhoudersrechten 4B dec 4B2B gewijzigd. ersch bepmbt oproeping en deelname ad - zijn op dat moment gewijzigd. (e nieuweregelgeving brengt vnl, maar niet uitsluitend, wijzigingen mee voor de vennwaarvan de aandelen genoteerd zijn op een #gereglementeerde$ markt alsbedoeld in art T .enn, niet bv obligaties genoteerd. #hierna, ih kader vdbespreking vd et -andeelhouders'rechten, verkort aangeduid als genoteerdevenn$.-rt UU2bis .enn. geet aan dat de venn id toep vd bep vh etboek mbt de -,steeds zorg dient te dragen voor de gelijke behandeling vd aandeelhouders diezich in identieke omst bevinden.

&elangr bevoegdheden van de - zijn o.a.* kwijting, statuten wijzigen, jaarrekening goedkeuren #door jaarvergadering$,F 1ok speelt de - een belangrrol als inormatieora* er is interactie in de - tussen de aandeelhouders en hetbestuur. (e aandeelhouders kunnen gebruik maken van hun vraagrecht tijdensde -F

". #ijeenroeping

".1. (ie kan de +lgemene Vergadering %ijeenroepen2+en - kan steeds worden bijeengeroepen dr het bestuur vd venn, t.t.z. haar

zaakvoerder#s$ o 6v&. Indien de venn een commissaris heet aangesteld, kanook hij=zij een - bijeenroepen #art. 4LQ en U34 .enn.$. (it is eennevengeschikte=secundaire bevoegdheid. ;ommissaris zal van deze bev pasgebruik maken wanneer het bestuur het niet doet #id praktijk toch$.anneer een aandeelhouder of een groep v aandeelhouders die 2=U #4BW$ vhmaatsch kapitaal vertegenwoordigen hen hierom verzoeken, moet het bestuur o de commissaris een - bijeen'roepen met de agena die de 4BW voorstellen.olgend op het verzoek beschikken zij over maSimaal drie weken om de - bijeente roepen, op straCe ve strar geldboeteV#art LTM .enn. voor de /, resp. 3TU.enn. voor de &&-$. +r wordt echter niet vereist dat de - ook eCectie binnen deze termijn bijeenkomt.In geval de venn in vereCening wordt gesteld, valt de taak vd 6v&=zaakvoerder#s$

mbt de #verpl tot de$ oproeping te beurt ad vereCenaars.

2EB



Id venn waar geen commissaris is o dient te worden benoemd oik art 2T2.enn. heet het bestuur de verpl om indien PPn o meer vennoten hieromverzoekt, het verzoek om een commissaris te benoemen voor te leggen ahbevoegde orgaan #art. 2LU .enn.$, m.n. de -.

(e - komt in ieder geval PPn maal per jaar #jaarvergadering$ en telkenswanneer het vennbelang dit vereist, bijeen. Het is id eerste plaats ad6v&=zaakvoerder#s$ om de toetsing ah vennbelang te doen. &ehoudens wanneerer zich uitz omst voordoen, zal de commissaris zich hierin niet mengen.

>enslotte moet de - naast id gevallen hierboven vermeld ook bijeenkomenwanneer de venn zich in een alarmbeltoestand bevindt #artt. 334, T32 en L33.enn.$, alsook om een anti'statutaire o onwettige toestand recht te zetten #bv.wanneer het aantal bestuurders onder het statutair o wettelijk minimum isgezakt, en coNptatie niet mogelijk is$.

".". (ij,e en termijn voor de %ijeenroeping van de algemenevergadering

4.4.2. In de /aamloze ennootschap

a) 'e niet&genoteerde vennootschappenHet etboek onderscheidt 4 oproepingswijzen* de ene met een openbaarmakingvd oproeping, de andere zonder. (e eerste was vroeger verpl id / waar alle o een deel vd aandelen o andere eCecten aan toonder waren8 waar alle aandeleno andere eCecten op naam waren kon worden volstaan met het #in begaangetekend$ versturen v oproepingen. Hoewel de eCecten aan toonderinmiddels uit ons recht zijn gebannen, blijven beide oproepingswijzen bestaan.#art. U33 .enn.$. (us er wordt gekeken o er uitsluitend eCecten op naam zijn uitgegeven, o

odat er ook gedematerialiseerde eCecten zijn uitgegeven.

Indien niet alle aandelen, obligaties, warrants o certifcaten #die metmedewerking vd venn werden uitgegeven$, op naam zijn #inz. omdat er ookgedematerialiseerde aandelen zijn uitgegeven$, dient de oproeping te geschiedendmv een aankondiging die ten minste <> d voor de - wordt geplaatst ih &0 en ienationaal verspreid blad #< 2 landsgedeelte$. oor de berekening vd termijnenwordt de dag waarop de oproeping wordt verzonden meegerekend, de dag vd -wordt niet in rekening genomen.(eze verpl om bekend te maken in nationale bladen is duur. (aarom* op devereiste v publicatie ie nationaal verspreid blad voorziet de wetg een uitz voor de

gewone jaarvergadering vd venn indien deze plaatsvindt id gemeente, op deplaats, de dag en het uur aangeduid id oprichtingsakte en voor zover de agendazich beperkt tot de behandeling van de jaarrekening, het jaarverslag en, invoorkomend geval, het #controle$verslag vd commissaris Pn de stemming over dekwijting te verlenen ad bestuurders en, in voorkomend geval, de commissaris. Invoorkomend geval omdat enkel daar waar er een commissaris is er eencontroleverslag is. %en weet dus als men de statuten kent wanneer het elk jaarplaatsvindt #&0 is wel verplV$. Indien de agenda andere punten bevat #bv. ontslagen benoeming van bestuurders$ o bijkomende punten worden toegevoegd, wordteen aankondiging ie nationaal verspreid blad opnieuw vereist.-d houders v aandelen, obligaties, warrants o certifcaten #die met medewerkingvd venn werden uitgegeven$ op naam, alsook aan de bestuurders en indien deze

er zijn ad commissarissen vd venn, worden de oproepingen eveneens 2U dagenvoor de vergadering meegedeeld dmv een gewone brie. (e betrokken

2E2



bestemmelingen kunnen evenwel, indien ze dit individueel, uitdr en schritelijkdoen, instemmen om hun oproeping via een ander communicatiemiddel teontvangen. (e oproeping kan in voorkomend geval bv. ook per aS o per e'mailworden verstuurd. Het is opmerkelijk dat de wetg vd vervulling van dezeormaliteit geen bewijs vereist.oor de evt #niet'verplichte$ oproeping vvan leden vh directiecomitP worden geenspecifeke ormaliteiten voorzien8 statutair kan de venn evenwel opteren omhieraan tegemoet te komen.

Indien alle aandelen, obligaties, warrants o certifcaten #die met medewerkingvd venn werden uitgegeven$, op naam zijn, dient geen publicatie in het &0, nochin een nationaal verspreid blad te gebeuren en volstaat de mededeling vdoproepingen dmv een ter post aangetekende brie ad betrokkenen tenzij debestemmelingen individueel, uitdr en schritelijk hebben ingestemd om deoproeping via een ander communicatiemiddel te ontvangen.

(e oproeping tot de - dient noodzakelijkerwijze de agenda met de te

behandelen onderwerpen te vermelden, zodat de aandeelhouders in eersteinstantie kunnen beslissen o zij wensen aanwezig te zijn op de - en zichvervolgens kunnen voorbereiden op de vergadering. Indien de betrokken vennechter een openbaar beroep op het spaarwezen heet gedaan, moet de agenda[[k de voorstellen v besluit bevattenV #art. U33, R2 laatste lid .enn.$.-angezien de oproeping tot de - een document is dat uitgaat vd venn dient hetin ieder geval de vermeldingen te bevatten zoals bep in art MQ vh etboek.)ogischerwijs vermeldt de oproeping ook de plaats en datum en uur vdvergadering. oor die - die aan bep participatie' en meerderheids'drempelsdienen te voldoen om geldig te kunnen besluiten, wordt vaak al een indicatievedatum vooropgesteld voor een evt tweede - indien de Kuora en meerderhedenniet worden bereikt op de eerste vergadering. (e oproeping moet worden

ondertekend dr het orgaan waarvan de oproeping uitgaat.Het .enn schrijt verder in bep specifek omschreven omstandigheden voor datde oproeping nadere preciseringen dient te bevatten. (it is o.m. het gevalwanneer bestuurders en commissarissen handelingen #verrichtingen$ hebbengesteld in strijd met het etboek, o de statuten vd venn, en de kwijtinggeagendeerd is op de -. In zulk geval dient de oproeping v die handelingenmelding te maken #art. UUT .enn.$. 1ok wanneer statutenwijzigingen wordenvoorgesteld, moeten de voorgestelde wijzigingen zgn. bepaaldelijk wordenaangegeven id oproeping tot de - die daarover zal beslissen #art. UUQ .enn.$.

Hoewel de oproepingsvw vd - strikt gereglementeerd zijn, raken zij de 11 niet.

Het kan id praktijk dan ook voorkomen dat de oproepingsvw worden miskend,zonder dat dit noodzakelijkerwijs een onwettigheid met zich meebrengt. Indien enid mate dat alle personen die moeten worden uitgenodigd tot de - aanwezig o minstens vertegenwoordigd zijn, kan dr de aanwezigen op de - worden verzaaktad oproepingsormaliteiten door te bevestigen dat zij zich geldig opgeroepenbeschouwen #iedereen moet astand doen$. Het is aangeraden hiervan id notulenvd - melding te maken, alsook hiervoor kwijting voor de bestuurders te vragen#middels een bijzonder agendapunt in de oproeping$.

0amen met de oproeping #en dus automatisch$ wordt ad aandeelhouders metaandelen op naam, de bestuurders en de commissarissen een aschrit bezorgdvd stukken die hen op grond vh etboek dienen ter beschikking te worden

gesteld #art. U3U .enn.$. 1ok ad personen die uiterlijk M dagen voor devergadering voldoen ad wettelijke en statutaire ormaliteiten om toegang te

2E4



hebben tot de - wordt een aschrit v deze stukken toegestuurd. Indien zij niettijdig voldoen aan deze vw zullen zij op de - een aschrit krijgen. +Cecthouderskunnen daarenboven tegen de overlegging v hun eCect, vana 2U dagen voor de- kosteloos een aschrit van de stukken verkrijgen.(e wet -andeelhoudersrechten, verduidelijkt dat de stukken niet alleen samenmet de oproeping, maar daarenboven volgens dezelde modaliteiten moetenworden overgemaakt. (e #gebruikelijke$ situatie waar aandeelhouders via e'mailopgeroepen werden en de ter beschikking te stellen stukken via de website vdvenn toegankelijk werden gemaakt, zou door de strikte toepassing vd nieuwe bepniet langer mogelijk zijn. (e vraag is echter o de wetgever dit beoogde.

b) 'e genoteerde vennootschappen(e bijeenroeping ve - in een genoteerde venn is, o.m. gezien het ruimer enmogelijk internationale aandeelhouderschap gebonden aan langereoproepingstermijnen. (r langere=bredere oproepings'termijnen te voorzien, wordthet deelnemen door #vaak buitenlandse$ aandeelhouders ad - gestimuleerd o geaciliteerd. ant moeilijk voor internat aandeelhouders altijd het &0 id gate te

houden.(e oproeping tot de - dient sinds de inwerkingtreding vd et-andeelhoudersrechten ten minste 3B d voor de - te worden gepubliceerd inhet &0. In geval een nieuwe oproeping voor een tweede - nodig is omdat hetKuorum op de eerste vergadering niet werd bereikt, en de datum v deze tweede- reeds werd vermeld in de eerste oproeping, wordt de termijn ingekort totminstens 2M d voor de - #dit doet men wanneer men denkt dat men het Kuorumniet gaat halen op de eerste -$. (eze tweede - heet noodzakelijkerwijsdezelde agenda als de eerste -, zoniet kan geen gebruik worden gemaakt vande verkorte termijn. (aarenboven moet de oproeping ten minste 3B dagen voorde -, worden aangekondigd in een nationaal verspreid blad.

1p deze vereiste v publicatie ie nationaal verspreid blad voorziet de wetg eenuit, voor de jaar'vergadering vd venn indien deze plaatsvindt id gemeente, op deplaats, de dag en het uur aangeduid in de oprichtingsakte en voor zover deagenda zich beperkt tot de behandeling van*

' de jaarrekening8' het jaarverslag8' het verslag van de commissaris8' de stemming over de kwijting te verlenen ad bestuurders en de

commissaris8' het remuneratieverslag8 en' de #hoogte vd$ vertrekvergoeding van beo leiders vd venn die de

goedkeuring vd - vereist, zoals beschreven in art UUT .enn.

Indien de agenda andere punten bevat o bijkomende punten wordentoegevoegd, wordt een aankondiging in een nationaal blad opnieuw vereist.0inds de inwerkingtreding vd W 9andeelhoudersrechten is de aankondigingtevens bekend te maken in media waarvan redelijkerwijze mag wordenaangenomen dat zij kunnen zorgen voor een doel'treCende verspreiding bij hetpubliek id +uropese +conomische 6uimte en die snel en op niet'discriminerendewijze toegankelijk is.(eze laatste wijze van aankondiging is echter niet nieuw* het & 2T nov 4BBM datde 4 aug 4BB4 betreCende het toezicht op de fnanciële sector en de fnanciëlediensten uitvoert, nam een vgl verpl reeds op voor bep emittenten v fnanciële

instrumenten. Het begrip media wordt noch id et -andeelhoudersrechten, nochih & gedefnieerd. (e toenmalige ;&J- #nu J0%-$ beveelt de emittenten aan

2E3



is deels ie alternatie regime voorzien voor de genoteerde venn. &ij het versturenvd oproepingsbrie aaadaandeelhouders, de bestuurders en de commissaris moetnet zoals het geval is bij niet'genoteerde venn nog steeds een aschrit wordenmeegestuurd vd ter beschikking te stellen stukken. +chter de verpl omdocumenten en stukken te bezorgen ad personen die ten minste M d voor de -voldoen ad deelnameormaliteiten bestaat niet langer. (e betrokkenen kunnendeze inormatie in ieder geval via de website verkrijgen dan wel, net zoals voorobligatiehouders, warranthouders en certifcaathouders #die met mede'werkingvd venn werden uitgegeven$ tegen de overlegging v hun eCect o een attestopgesteld dr een erkend rekeninghouder in geval v gedematerialiseerde eCecten,o een vereCeningsinstelling vana de publicatie vd oproeping.

c) 9genderings& en voorstelrecht van de aandeelhouder%et een nieuw art U33ter kent de et -andeelhoudersrechten een recht toe adaandeelhouders van genoteerde venn die alleen o samen 3W o meer vhmaatsch kapitaal bezitten om punten op de agenda te plaatsen en voorstellenvan besluiten in te dienen.

(e betrokken aandeelhouder o aandeelhouders zullen moeten bewijzen dat zijde drieprocent'drempel overschrijden op het moment dat zij van hun rechtwensen gebruik te maken. (it kan ah vd betrokken eCecten op volgende wijzen*-i op grond ve certifcaat v inschrijving vd desbetreCende aandelen ih registervd aandelen op naam vd venn o -ii adhv een door de erkende rekeninghoudero de vereCeningsinstelling opgesteld attest waaruit blijkt dat het desbetreCendeaantal gedematerialiseerde aandelen op hun naam op rekening is ingeschreven.Het volstaat echter niet om van het recht om punten toe te voegen ad agenda o voorstellen v besluit in te dienen gebruik te maken opdat deze ook zoudenworden besproken op de -. (e betrokken aandeelhouders dienen eveneens tevoldoen ad registratieormaliteiten #zie inra$, zoniet zullen hun voorstellen nietworden besproken. Het etboek verwijst wel enkel naar de registratieormaliteit

en vereist geen eCectieve deelname ad betrokken -.Het agenderings' en voorstelrecht vd aandeelhouder kan worden uitgeoeendongeacht om welke - het gaat. Hierop geldt slechts PPn logische uitz, m.n. detweede - na een carensvergadering #dit is de vergadering die wegens het nietbereiken vh vereiste aanwezigheidsKuorum met een verkorte termijn wordtheropgeroepen$. ijzigingen ad agenda van dergelijke tweede - zijn nl uit denboze.Het etboek omschrijt eveneens de modaliteiten vd uitoe vh recht. !o moet hetverzoek schritelijk worden geormuleerd. Diterlijk op de 44ste dag v[[r de datumvd - moet de enn de verzoeken en naargelang vh geval de tekst vd tebehandelen onderwerpen en de bijbehorende voorstellen tot besluit, o de tekst

van de op de agenda te plaatsen voorstellen tot besluit, ontvangen. Diterlijk opde vij/tiende dag v[[r de datum van de - zal de venn een nieuwe agendamoeten publiceren.

4.4.4. In de &&-(e bijeenroeping vd - id &&- is logischerwijs minder stringent geregeld dandie id / #artt. 4LQ en 4LE .enn.$. -angezien de &&- een besloten venn ismet een privaat aandeelhouderschap is geen openbare publicatie vereist.anneer het bestuur o de commissarissen een - wenst #o moet$ bijeenroepen, moeten de vennoten, certifcaathouders #ih geval de certifcaten metmedewerking vd venn werden uitgegeven$, de obligatiehouders, decommissarissen en zaakvoerders, 2U d voor de vergadering worden opgeroepen.

Hoewel het etboek spreekt over het meedelen ad vennoten volstaat het dat deoproeping wordt verzonden op dat moment. (e oproeping gebeurt dmv een

2EU



aangetekende brie, maar de mogelijkheid wordt door de wet uitdr geboden ommits individuele, schritelijke en uitdr instemming van de bestemmeling eenander communicatiemiddel te gebruiken.

/et zoals bij de / moet de oproeping de agenda vd - bevatten. (e oproepingad vennoten, de commissarissen en de zaakvoerders moet daarenboven eenaschrit bevatten vd stukken die krachtens het etboek ter beschikking moetenworden gesteld. (e andere personen die dienen te worden uitgenodigd tot de -kunnen eveneens een kosteloos aschrit vd stukken bekomen, indien zij hieromverzoeken.

4.4.3. In de ;!oals reeds aangegeven is een beperkte regeling voorzien in het etboek mbt deorganisatie vd - in de ;. (e vennoten vd ; wordt een ruime vrijheid gebodenom de oproeping statutair te regelen #art. 3Q3 .enn.$. (us vrijheid om te bephoe men de aandeelhouders bijeenroept #bv 2Bd en met e'mail$.anneer zij evenwel nalaten de oproeping vd - statutair te regelen, gebeurt de

oproeping bij aangetekende brie, ondertekend door de bestuurders, ten minste2U d voor de - zel.

&ij de oproeping tot de - wordt ad vennoten niet automatisch een aschrit vstukken toegestuurd8 zij kunnen wel om een aschrit verzoeken, dat henonverwijld zal worden overgemaakt, 2U d voor de - #art. 3Q2 ev.$.

&. Deelneming aan de algemene vergadering

&.1. Voora/gaande /ormaliteiten(e statuten vd venn dienen de ormaliteiten te bep die moeten worden vervuldom ae - te kunnen deelnemen #artt. 4MB en U3L .enn.$. Indien de statutenevenwel het stilzwijgen bep zal de persoon die op de - zijn deelnamerecht kanaantonen, moeten worden toegelaten tot de vergadering.(e statuten zullen doorgaans de deelname ad - regelen. aak voorkomendeclausules id / zijn de verpl vooragaande aanmelding voor de aandelen opnaam o de vereiste ve attest van een erkende rekeninghouder voor degedematerialiseerde eCecten. (e zgn. depotbepaling, zijnde een clausule dievoorzag in de verpl neerlegging vd eCecten aan toonder op de zetel vd / o bijeen fnanciële instelling opdat vervolgens ad - met die eCecten zou kunnenworden deelgenomen, heet sinds de aschaYng vd eCecten aan toonderuiteraard geen zin meer #< soort aanmeldingsplicht$.

oor de / die een publiek beroep heet gedaan op het spaarwezen voorziet dewet ie beperktere vrijheid. !o kan toegang enkel worden verleend -i adaandeelhouder ve aandeel op naam indien hij in het aandelenregister isingeschreven, o -ii ad aandeelhouder op grond vd neerlegging ve attestaangeleverd door een erkende rekeninghouder o vereCeningsinstelling datvaststelt dat de gedematerialiseerde aandelen tot op de datum vd vergaderingonbeschikbaar zijn #daar worden de gedematerialiseerde eCecten aangehouden$.(e neerlegging dient te geschieden binnen de statutair voorziene termijn maar inieder geval binnen een periode van L tot 3 werkdagen voor de -.

-angezien een dergelijk stringent s@steem de verhandelbaarheid vd aandelen vd/ in het gedrang brengt, heet de wetg eerst acultatie en sinds de

inwerkingtreding vd et -andeelhoudersrechten verpl voorzien dat degenoteerde venn toep maken vh s5steem van registratiedatum, dat geen

2EL



abreuk doet ad beschikbaarheid vd aandelen id periode tot ad -. (it s@steemhoudt in dat een aandeelhouder ad - kan deelnemen #en stemmen$ mbt deaandelen waarvan hij #kan aantonen dat hij$ houder is op de registratiedatum om4T uur. (e registratiedatum wordt door de wet vastgelegd op de 2Te dag voor de- #om 4Th$. +en register van alle aandeelhouders en het aantal aandelenwaarover zij beschikken op de registratiedatum om 4T u wordt bijgehouden doorde 6v&.(e wet legt deze verpl enkel uitdr op ad aandeelhouders, maar er kan wordenaangenomen dat dit evenzeer geldt voor andere eCectenhouders die stemrechthebben. oor deze venn bep de wet zel dat de registratiedatum op deveertiende dag #om 4T uur$ voor de - ligt. (e aandeelhouder die wenst deel tenemen ad - moet er wel nog over waken dat hij uiterlijk de Le dag voor devergadering v zijn intentie tot deelname kennis geet ad vennV, doet hij dit niet,dan kan hem in principe de toegang worden ontzegd._`Het versch met genoteerde venn is dat het s@steem vd registratiedatum hetbeoordelingsmoment 2T dagen voor de - plaatst. anneer hij na de

registratiedatum tot overdacht o vervreemding v zijn eCecten zou zijnovergegaan, verhindert dit niet dat hij >1;H nog ad - deelmeent < ZeSibiliteit.Ih vorige s@steem moest men aandeelhouder zijn op het moment vd -.

&.". (ij,en van deelneming(e - komt @siek bijeen, al naar gelang de soort - op de zetel vd venn o openig ander in de oproeping vermeld adres.

ana 2 januari 4B24 dient de deelname door de aandeelhouders ad - nietlanger noodz f@siek te gebeuren. (e statuten vd venn #naast de / #art. U3Qbis$is dit ook het geval voor de &&- #art. 4MBbis$ en de ; #art. 3Q4bis$$ kunnen dannl bepalen dat aandeelhouders ook op a/stand kunnen deelnemen, dmv een

elektronisch communicatiemiddel. (e aandeelhouders die van deze wijze gebruikmaken zullen geacht worden @siek aanwezig te zijn op de vergadering. anuit ditoogpunt moeten het elektr communicatiemiddel waarborgen dat deaandeelhouder rr, gelijktijdig en ononderbroken kennis kan nemen vdberaadslaging en zijn stemrecht uitoeenen. (aarenboven kan, zonder dat ditvereist is, statutair worden bep dat het communicatiemiddel de aandeelhouderook in staat moet stellen eCectie ad beraadslagingen deel te nemen en zijnvraagrecht uit te oeenen.Het elektr communicatiemiddel moet voldoende waarborgen bieden naarveiligheid alsook in staat zijn de identiteit vd deelnemende aandeelhouder teverifëren.

(e mogelijkheid op astand deel te nemen ad - doet geen abreuk aan de verplvd aandeelhouder ad deelnameormaliteiten te voldoen #c. supra L2E ev.$.(aarenboven kan geenszins worden besloten dat een @sieke vergadering nietlanger vereist is. In ieder geval moeten de bestuurders, in voorkomend geval decommissarissen, en het bureau vd - @siek aanwezig blijven. (e deelname opastand kan statutair ook worden voorzien voor houders van winstbewijzen,obligaties, warrants en certifcaten uitgegeven met medewerking vd venn._`(e deelname op astand is duidelijk te onderscheiden vd schritelijke - #c.inra$. &ij een schritelijke - is er geen @sieke -, bij op astand wPl. &ijschritelijke - zijn er een reeks v besluiten die genomen worden, puurschritelijk. (e schritelijke 6v& bestaat ook maar is veel stringenter geregeld.+en schritelijke - kan zels gebeuren als de statuten niets bepalen, het moet

dus niet id statuten staan #wel bij de schritelijke 6v&$. +r zijn 4 beperkingen opde schritelijke -*

2EM



2. besluiten moeten met unanimiteit genomen worden #dus niet demeerderheisdregel$

4. 0chritelijke -As zijn niet mogelijk die door de buitengewone - genomenmoeten worden #dus in aanwezigheid ve notaris$.

0chritelijke - is interessant voor venn met een beperkt aantal aandeelhouders.

0inds de 5orporate Jovernance&,et van 4BB4 heet de wetg de mogelijkheidvoorzien om een zgn schritelijke - in te richten. Hiermee beoogde hij tegemoette komen ae realiteit dat in venn met een beperkt aandeelhouderschap, zoalsamiliale venn o groepsvenn geen eCectieve @sieke bijeenkomst plaatsvindt,minstens dat het belang om een @sieke vergadering te houden beperkt is.+en schritelijke - kan worden ingericht voor alle besluiten die tot de bev vd -behoren, uitgezonderd voor die besluiten die bij een authentieke akte moetenworden verleden.(e schritelijke procedure is wettelijk voorzien #artt. 4LQ, 3Q4 en U3L .enn.$ envereist geen statutaire regeling. 1pdat het besluit dv - zou zijn aangenomen,moet zowel het besluit als het gebruik vd procedure vd schritelijke - unaniem

en schritelijk worden aanvaard door alle aandeelhouders. (e datum vd laatstehandtekening zal gelden als de datum vh besluit. In de mate dat de vennobligaties, warrants o certifcaten heet uitgegeven, zullen de houders van dezeeCecten er kennis kunnen van nemen.Hoewel in elke / een schritelijke - kan worden georganiseerd, is het minderaangeraden in venn met een ruim aandeelhouderschap o venn waarin zichconZictsituaties kunnen voordoen. Indien toch wordt geopteerd voor het houdenve schritelijke -, is het aangeraden om een oproeping te doen, voor het gevalgeen unanimiteit kan worden bekomen. +en schritelijke - kan eveneens wordengeorganiseerd in de &&- #art. 4LQ$, de ; #art. 3Q4$ en de ;omm.- #art. U3L, j^art. LUM$.

&.&. Deelnamegerechtigden(e - is niet openbaar. (e toegang is voorbehouden aan bep personen,waaronder vanzelsprekend de aandeelhouders./ochtans zullen de aandeelhouders niet per se persoonlijk aanwezig zijn op de-. Het etboek erkent uitdr de mogelijkheid om bij volmacht te stemmenwaardoor zij een gevolmachtigde kunnen avaardigen die in hun naam en voorhun rekening aanwezig zal zijn en handelen. (e statuten kunnen het recht om viavolmacht te stemmen niet uitsluiten, maar er wel bep vw aan verbinden. !o kanbv. worden opgelegd dat een volmacht enkel kan worden gegeven ae andereaandeelhouder #c. bestuurders$, o dat de volmacht ten laatste een aantal dagenvoor de - moet worden neergelegd bij de venn. Hoewel dit niet uitdr is bepaald,

zal het voor bewijsdoeleinden veelal noodz zijn dat de volmacht schritelijk wordtgegeven.(e et -andeelhoudersrechten heet voorzien in enkele verduidelijkingen rondde volmacht #art UTM .enn.$. !o wordt gespecifeerd dat de volmacht aan eennatuurlijke persoon o rechtspersoon kan worden gegeven en de machtiginginhoudt om alle o een deel vd aandeelhoudersrechten van de volmachtgever uitte oeenen. Het etboek bepaalt zels uitdr dat de volmachtdrager dezelderechten geniet als de aandeelhouder, met inbegrip vh recht het woord te voeren,vragen te stellen en te stemmen. (eze uitdr specifcering brengt met zich meedat dit recht niet statutair kan worden ingeperkt. (e volmacht is steeds beperktin tijd, maar dient niet specifek voor een bep - te zijn. Indien de volmacht welvoor een specifeke vergadering werd opgesteld zal deze ook gelden voor de

opeenvolgende vergadering met diezelde agenda.

2EQ



_`eel stringenter geregeld bij 6v&. &estuursmandaat is bij 6v& intuitapersonae, men kan enkel vervangen worden door een andere bestuurder enenkel als de statuten dit toelaten.

/aast de aandeelhouders hebben ook de houders van obligaties, warrants o certifcaten die met medewerking vd venn zijn uitgegeven het recht om ad -deel te nemen. !ij dienen bijgevolg ook te worden opgeroepen maar kunnenenkel deelnemen aan de vergadering met raadgevende stem.

In ieder geval dient het bestuur opgeroepen en aanwezig te zijn op de -.Hetzelde geldt voor de commissaris in het geval de - beraadslaagt op grond veverslag dat door hem werd opgemaakt. -angezien het etboek het stilzwijgenbewaart omtrent de mogelijkheid vd leden vh directiecomitP om aanwezig te zijnop de -, kan het aangeraden zijn om id statuten hierover bep op te nemen.

(e recente aanwezigheid v advocaten, gerechtsdeurwaarders, journalisten opbep gemediatiseerde - indachtig, mag het duidelijk zijn dat derden kunnen

worden uitgenodigd op de - vd venn, zonder dat zij daarom een individueelrecht hebben aanwezig te zijn. Het is de - zel die beslist over de aanwezigheidvan derden.

/aar gelang vd agenda vd vergadering voorziet het etboek dat deaanwezigheid v bepaalde derden vereist is, dan wel dat bep derden toegangmoeten krijgen tot de vergadering. &v. de aanwezigheid vd notaris op debuitengewone - o het recht ve aandeelhouders zich te laten bijstaan o vertegenwoordigen dr een accountant bij de uitoeening v zijn individuelecontrolerecht indien geen commissaris is benoemd #c. inra$.

- is niet openbaar, dus er bestaat discussie o er advocaten mogen deelneman

ad -. %aar - kan wel zel beslissen wie ze meer toelaten tot de - dan degenedie voldoen ad deelnamevereisten.%inderheid zegt dat advocaten steeds op de - zouden moeten toegelaten omcliënt bij te staan obv rechten v verdediging. %aar de meerderheid vindt dit niet,de rechten v verdediging spelen alleen wanneer deze rechten eCectie ih gedingzijn #als bv de - moet beslissen over de uitsluiting ve vennoot ie coNperatievevenn$. (us onder omst zal een advocaat aanwezig kunnen zijn op de -, bv omeen vennoot bij te staan die ie ; het voorwerp uitmaakt ie uitsluiting #3MB.enn.$, ook de rechter kan over de aanwezigheid beslissen via een procedureop eenzijdig verzoekschrit.

3. Verloop van de algemene vergadering

3.1. )amenstellingHet .enn geet aan dat bij stilzwijgen vd statuten de regels die gelden voor deberaadslagende vergaderingen v toep zijn #art. L3 .enn.$. +r wordt algaangenomen dat met de beraadslagende vergaderingen wordt gedoeld op deamer en de 0enaat. In voorkomend geval dient dan ook te wordenteruggegrepen naar de 6eglementen v amer en 0enaat die mutatis mutandis vtoep zijn.

&ij de start vd - en in zoverre de statuten vd venn het stilzwijgen bewarenomtrent de inrichting ve vast bureau, wordt een voorlopig bureau samengesteld,

bestaande uit een voorzitter, een secretaris en PPn o twee stemopnemers.(oorgaans valt deze taak in handen vd oudste en drie jongste deelnemers ad -,

2EE



al komt het voor dat het voorzitterschap wordt waargenomen door de voorzittervd 6v&.(e taak vh voorlopig bureau bestaat er in om er voor te zorgen dat de - geldigwordt ingericht. (it houdt o.m. in dat het bureau nagaat dat de personen dietoegang wensen tot de - alle deelname'ormaliteiten hebben vervuld enbijgevolg deelnamegerechtigd zijn. Het bureau maakt eveneens eenaanwezigheidslijst op waarin wordt aangegeven welke aandeelhouders o eCectenhouders aanwezig waren met hoeveel stemmen. (e betrokkeneeCectenhouder ondertekent de aanwezigheidslijst. -ls voornaamste taakorganiseert het voorlopig bureau de verkiezing vh vast bureau.Het vast bureau is ook samengesteld uit een voorzitter, een secretaris en tweestemopnemers. (e voorzitter en de secretaris vh vast bureau worden verkozendoor de -, de stemopnemers worden door het lot aangeduid.(e voorzitter is belast met de leiding vd vergadering heet daarnaast ook zgn

politiebevoegdheden. Ih kader van diens bevoegdheden opent en sluit hij dedebatten, leidt hij de debatten, legt hij de agendapunten ter stemming voor endeelt hij het resultaat vd stemming mee. Hij staat verder in voor de orde op de

-. Hij kan de vergadering #tijdelijk$ schorsen o, indien bep aanwezigen het tebont maken, hen uit de - zetten. aak zal de voorzitter dergelijke verregaandemaatregel voorleggen ad -, om zodoende geen persoonlijke aanspr op te lopen.(e secretaris heet een ondersteunde rol voor de voorzitter en stelt de notulen vdvergadering op. /a de vergadering worden de notulen ondertekend dr alle ledenvh bureau en dr de aandeelhouders die daarom verzoeken. -schriten vd notulenvoor derden worden ondertekend door PPn o meer bestuurders oik de statutaireo organieke vertegenwoordigingsbevoegdheid. oor de genoteerde venn dienende notulen vana 2 jan 4B24 enkele verpl vermeldingen te bevatten die aangevenhoe de - heet gestemd, de betrokken venn moeten deze inormatie ook >&0 ophun website.(e stemopnemers verzamelen de uitgebrachte stemmen en lichten de voorzitter

in over het resultaat vd stemming.

3.". Het vraagrecht -artt. "3 31" en 3@ (.Venn.Het wetboek voorziet ie vraagrecht voor elke individuele aandeelhouder idvolgende vennvormen* de &&- #art. 4MT$, de ;&-, de / #art. UTB$, de;omm.- #artt. LUM juncto UTB$ en de 0+ #art. E4T$. >och kan met &raeckmansworden verdedigd dat ook de vennoten v andere vennvormen, voor zover ze een- kennen, een vraagrecht genieten. Het is een inormatierecht en ook het enigeinormatierecht. (ergelijk vraagrecht bestaat er in de deelnemers ad - #enbijgevolg de vergadering zel$ toe te laten op ge"normeerde wijze teberaadslagen en desgevallend te beslissen. (aarenboven is het vraagrecht ih

licht vh eit dat het bestuursorgaan de leiding vd venn heet en #slechtsperiodiek$ ad - rapporteert een vd belangr middelen ih arsenaal vd#activistische$ aandeelhouder om inormatie te bekomen van en controle uit teoe op het bestuur. +lke individuele aandeelhouder kan op elke vergadering zijnvraagrecht uitoeenen. !o heet hij het recht om ad bestuurders vd venn vragente stellen mbt alle in de agenda opgenomen punten o mbt de door het bestuurnav de - opgestelde verslagen. 1ok ten overstaan vd commissaris heet deaandeelhouder een vraagrecht mbt de door hem opgemaakte verslagen.Het .enn spreekt enkel over een vraagrecht vd aandeelhouder en bewaart hetstilzwijgen omtrent een vraagrecht v evt andere eCectenhouders zoals houdersvan winstbewijzen, #converteerbare$ obligaties, warrants en certifcaten. Hoewelde wet het tegendeel laat vermoeden, is er geen reden om aan te nemen dat de

uitoe vh vraagrecht een voorrecht uitmaakt vd aandeelhouder stricto sensu. -lgwordt aangenomen dat het vraagrecht kan worden beschouwd als een

4BB



accessorium vh deelnamerecht, waardoor het zou toekomen aan alleeCectenhouders die gerechtigd zijn deel te nemen ad -.-h vraagrecht vd individuele aandeelhouder beantwoordt onlosmakelijk eencorrelatieve antwoord'plicht voor de bestuurders en in voorkomend geval decommissaris.

(r bep auteurs wordt aangenomen dat de ant$oordplicht toekomt ad 6v&, respen in voorkomend geval het college v commissarissen, eerder dan ad individuelebestuurders en commissarissen. In navolging vd letterlijke tekst vd wet, dieverwijst naar “de bestuurders” en “de commissaris” houdt die visie eenoverdreven beknotting vh wettelijk vraagrecht in. /aar gelang vd specomstandigheden kunnen de aandeelhouders er nl belang bij hebben om aan indbestuurders o commissarissen een vraag te richten, bv. in de mate dat de vraagbetrekking heet op een krachtens interne taakverdeling ae bep bestuurdertoegewezen bev. (e antwoordplicht brengt in deze lezing met zich mee dat inprincipe alle bestuurders aanwezig moeten zijn op de -. (ie interpretatie strooktmet de verpl die de &elgische ;orporate ?overnance ;ode 4BBE ad voorzitter

oplegt om alle nodige maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat elkerelevante vraag vd aandeelhouders wordt beantwoord.

Het vraagrecht betret een prerogatie vd aandeelhouders en wordt tot hetdwingend recht gerekend. (e statuten kunnen het vraagrecht dan ook niet gaanbeperken o uitsluiten. /iets staat er evenwel aan id weg dat het vraagrechtstatutair zou worden uitgebreid. /ochtans is het vraagrecht aan enige beperkingonderworpen id mate dat de antwoordplicht geen absolute plicht isV &epert doorde wet. (e wet bepaalt nl zel een uitz op de antwoordplicht vd bestuurders en,sinds de -andeelhoudersrechten, de commissarissen. !ij dienen enkel teantwoorden voor zover de mededeling v gegevens of feiten niet v dien aard isdat zij nadelig zou zijn voor de zakelijke belangen vd venn of voor de

vertrou,elijkheid ,aartoe de venn haar bestuurders Tof de commissarissen zichhebben verbonden. &v een venn is usiebesprekingen aangegaan met een sectorgenoot. (ezegesprekken duren lang en worden in vertrouwelijkheid gedaan. +r wordt daarom eenvertrouwelijkheids1 ondertekend. anneer dan een minderheidsaandeler hoort dat er usiegesprekken ad gang zijn, kan hij vragen obv zijn vraagrecht ad - o het klopt dat deze usiebesproken wordt. Hier moet niet op geantwoord wordenV

(e aandeelhouder kan zijn vraagrecht mondeling op de - uitoeenen. /ochtansis het niet ongewoon dat een aandeelhouder zijn vragen vooragaand overmaaktah bestuur o de commissaris. nl wanneer het een compleSe en ingewikkeldevraagstelling betret, vergroot deze handelswijze de kans op eenvoldoeninggevend antwoord op de -.0inds 2 jan 4B24 is het voorafgaandelijk en schriftelijk stellen van vragen ook

wettelijk voorzien. an zodra de oproeping is gepubliceerd, kunnen deaandeelhouders hun vragen schritelijk stellen. -ls de betrokken aandeelhouderad deelnemingsormaliteiten voor de - voldoet, moeten de bestuurders o decommissarissen tijdens de vergaderingen de schritelijk gestelde vragenbeantwoorden. (e bestuurders en commissarissen kunnen zich in principe danook niet aan hun antwoordplicht op de bewuste vergadering onttrekken. 1m debestuurders, resp. de commissarissen voldoende tijd te geven om de antwoordenvoor te bereiden is het niet meer dan logisch dat ook voorzien wordt ie uiterlijketermijn binnen dewelke de vragen de venn dienen te bereiken. (e wet voorzietdat de vragen de genoteerde venn uiterlijk de L e dag voor de vergadering moetbereiken. oor de overige venn wordt verwezen naar een statutair vastgelegdetermijn. 1ok al bestaat voor deze venn geen verpl om hun statuten aan te passen

ad et -andeelhoudersrechten. !olang de statuten het stilzwijgen bewaren doet

4B2



de betrokken aandeelhouder er dan ook goed aan om een redelijke termijn inacht te nemen.(e wettelijke procedure vh schritelijk en vooragaand vraagrecht doet geenabreuk ah recht van de aandeelhouder om op de - nog steeds mondelingvragen ah bestuur o de commissaris te richten.-ls illustratie praktijkvb v #de grenzen v$ het vraagrecht kan worden verwezennaar de &arco'zaak.#+?'O+??E)4* geveld in kader vd genoteerde venn &arko #ze zijn gekend voor het maken vantv'schermen$. +ind jaren EB was daar een jaarvergadering en hiertoe waren een aantal personentoegetreden. !e hadden 24 aandelen v &arko gekocht #slechts een heel miniem pakketje aandelen$.!e hadden deze niet gekocht als een investering, maar om een maatsch boodschap te brengen obvhet vraagrecht. !e wouden in aanwezigheid v journalisten #zijn toegelaten op de vergadering ingenoteerde venn$ ad kaak stellen dat &arko klaarblijkelijk ook leverede ad wapenindustrie. (it deedmen vnl door vragen te stellen. +en hal uur ae stuk. Het waren vredesactivisten. - besliste metmeerderheid van EE,EW om de mogelijkheid v vragen te stellen te stoppen. (e vredesactivistenzijn naar de rb getrokken om aan te vechten dat hun vraagrecht was miskend. !e hebben denietigheid gevraagd vd besluiten vd - van &arko. !e hebben zich beroepen op de schending vevormregel. Het Ho van beroep heet moeten oordelen o het vraagrecht was miskend o niet. Hetwerd niet miskend, er was sprake van misbruik van vraagrecht. !e gebruikte het niet om

ge"normeerd te worden. %--6 het ho van beroep oordeelde dat er wPl schending was vhvraagrecht en geen sprake was van misbruikVV

Het is mogelijk het antwoorden uit te stellen #dit is verpl voor de jaarvergaderingV$. (it om zich beter voor te bereiden. < wettelijkverdagingsrecht. %en zou deze wettelijke verpl beter uitbreiden tot allevergaderingen #ook de gewone en buitengewone -$.3.&. )temrecht op de algemene vergaderingHet stemrecht is ongetwijeld PPn vd belangr lidmaatschapsrechten waaroveraandeelhouders beschikken. %iddels de uitoe van hun stemrecht nemen deaandeelhouders immers deel ah bepalen vd vennootschappelijke wil in de -.at het stemrecht vd vennoten id #V#+ betret, geet elk aandeel recht op 2

stem #art 4MU enn$.Het stemrecht van de aandeelhouders id NV is onderworpen aan dezelde regel,in de mate dat de aandelen gelijke waarde hebben #art. UT2 .enn.$. anneerer echter aandelen v ongelijke waarde o aandelen zonder vermelding v hunwaarde zijn uitgegeven, zal het stemrecht daarentegen in verh staan tot dewaarde vh kapitaal dat zij vertegenwoordigen, waarbij het aandeel dat hetlaagste bedrag vertegenwoordigt PPn stem oplevert. (us id regel 2 aandeel < 2stem.1ok in de ;V is het de regel dat alle vennoten stemgerechtigd zijn en elk aandeelrecht geet op PPn stem. Het betret evenwel een louter suppletieve regeling,zodat statutair een alternatie regime #bv. meervoudig stemrecht8 PPn stem pervennoot, ongeacht zijn aandelenbezitF$ kan worden voorzien.

)o@auteitsstemrecht* hoe langer men id venn zit, hoe meer stemrecht mijn krijgt#niet hoe meer dividendenF$. %aar dit is verboden voor de &&- en / ih&elgisch vennootschapsrecht.

(e 88n aandeel 88n stem&regel en ruimer het proportionaliteitsbeginsel brengende controle en de zeggenschap over de venn in verh tot de participatie v en dushet risico dat de aandeelhouder loopt. (e PPn aandeel, PPn stem'regel betreteen basisbeginsel vh &elgisch vennootschapsrecht dat zijn oorsprong vindt iholmachtbesluit 32 oktober 2E3T. /ochtans staat de regel reeds enige tijd terdiscussie. !o bestelde de +uropese ;ommissie een onderzoek mbt hetproportionaliteitsbeginsel. (it resulteerde in 4BBM ie 6eport on the proportionalit@principle in the +D. -l werden sindsdien geen verdere stappen ondernomen. In

4B4



&elgië werden reeds meerdere wetsvoorstellen ingediend met het oog op deinvoering ve meervoudig stemrecht.

Hoewel het proportionaliteitsbeginsel tot de 11 wordt gerekend, kent het geenabsoluut karakter. !owel de wet als de statuten #kunnen$ voorzien in uitz, die deregel sterk nuanceren.&ij wijze van vb vd wettelijke inperking kan gewezen worden op het bestaan v o de mogelijkheid tot uitgite v aandelen zonder stemrecht #zie supra$ en demogelijkheid om aandelen uit te geven met ongelijke waarde #zie supra$.1ok de statuten kunnen awijken vh proportionaliteitsbeginsel* ze kunnen hetaantal stemrechten waarover een aandeelhouder beschikt aan beperkingenonderwerpen op vw dat de beperking gelijk van toep is op iedere aandeelhouderzonder onderscheid vh eCect waarmee hij deelneemt ad stemming #artt. 4MM enUTT .enn.$. (ergelijk statutaire beperking zal evenwel niet gelden in geval vanwijzigingen vd rechten verbonden aan soorten v eCecten #artt. 4QQ en ULB.enn.$.+en onrr wijze om in te grijpen id stemkracht vd aandeelhouders wordt id /

geboden dr de uitgite van winstbewijzen. Id statuten vd / die zijn overgegaantot uitgite van winstbewijzen kan immers worden voorzien dat, binnen de perkenv art UT4 .enn., stemrechten worden toegekend ad houders v winstbewijzen#zie supra$ #onverminderd de wettelijk voorziene gevallen waarin stemrecht hoedan ook toekomt aan winstbewijshouders, m.n. bij doelwijziging, wijziging vdrechten verbonden aan soorten eCecten en bij omzetting$.

Hoewel het stemrecht PPn vd basisrechten vd aandeelhouder is, is het geenszinseen absoluut recht. In bep gevallen zal het stemrecht nl worden geschorst o beperkt.Het proportionaliteitsbeg verbindt het stemrecht vd aandeelhouder aan diensdeelname ih kapitaal. 1m stemrecht te hebben volstaat het dat het kapitaal

volledig werd geplaatst8 een aandeelhouder kan dan ook zijn stemrechtuitoeenen op de - indien het kapitaal nog niet werd volgestort #supra$. Indienen id mate dat de venn echter om volstorting vh kapitaal had verzocht en debehoorlijk opgevraagde en opeisbare stortingen niet werden gedaan, zal deuitoe van het stemrecht voor de aandelen die niet volledig werden volgestort,worden geschorst #art 4MU, 4e lid, UT2 laatste lid$.Id &&- en de / kan de uitoe vd rechten verbonden ae bepaald eCect#waaronder het stemrecht$ worden geschorst indien dat eCect aan meerdereeigenaars toebehoort. (e schorsing zal duren totdat ten aanzien van de venn PPnpersoon als eigenaar is aangewezen #art 43L en TL2 enn$.

>ot slot kan de schorsing vd stemrechten het gevolg zijn vanve bevel vd#kortgeding$ rechter, bv. in het kader vd geschillenregeling #zie inra$ o bijmiskenning van kennisgevingsverplichtingen in geval van belangrijkedeelnemingen #art. U2L .enn.$.Het stemmen op een vergadering met eCecten waarvan de stemrechten werdengeschorst kan, benevens tot de nietigheid vd beslissingen, aanleiding geven totstrasancties id vorm ve geldboete #art. LU2, 3^ .enn.$.

/aast de wettelijke en statutaire bep omtrent het stemrecht, kunnen er ookconventionele bep bestaan omtrent het stemrecht. +r wordt dan gesproken vanstemafspraken, die t@pisch in aandeelhouders1 worden opgenomen. Hoewelstemaspraken aanvankelijk als ongeldig werden beschouwd, heet het Hv;

in2EQE in het zgn. #ouccinBarrest de principiële geldigheid v dergelijke 1

4B3



aanvaard. (e wetg is met de invoering vd art 4Q2, UU2 .enn. dit standpuntgevolgd #zie supra$.

' 0temaspraken zijn geldig als ze steeds ih vennbelang zijn en niet bepert idtijdF zie supra

. )oorten algemene vergadering

.1. De ge$one algemene vergadering o/ jaarvergadering -artt. "A"311 en " (.Venn.(e gewone - komt jaarlijks bijeen id gemeente, op de dag en het uur dat in destatuten is bepaald.(it is niet anders dan de jaarvergadering. 1p de jaarvergadering geldt geenaanwezigheidsKuorum en worden de beslissingen genomen met gewonemeerderheid van stemmen.

(e jaarvergadering kent als belangr bevoegdheid het horen vh jaarverslag, hetcontroleverslag #in zoverre de venn een commissaris heet$, de goedkeuring vd

jaarrekening. 1pdat de aandeelhouders met kennis van zaken kunnendebatteren, worden hen oik de eerder besproken regels #zie supra$ de

jaarrekening, het jaarverslag en het #controle$verslag vd commissaris #in zoverrede venn een commissaris heet$ ter beschikking gesteld. /aast deze documentenworden ter zetel vd venn eveneens, in voorkomend geval de geconsolideerde

jaarrekeningen, de lijst v aandeelhouders die hun aandelen nog niet hebbenvolgestort en een lijst v openbare ondsen, aandelen, obligaties en andereeCecten v venn die de porteeuille uitmaken ter beschikking gesteld.(e jaarrekening bestaande uit de balans, de resultatenrekening en de toelichtingwordt voorbereid en vastgesteld door de 6v& en ter goedkeuring voorgelegdad - #zie m.b.t. de jaarrekening inra$./a de goedkeuring vd jaarrekening, stemt de - bij az stemming over de

kwijting vd bestuurders= zaakvoerders en evt commissarissen. %et “azonderlijkestemming” wordt gedoeld op het eit dat de kwijting uitdr moet gebeuren en datzij niet, zoals in het gemeen recht het geval is, stilzwijgend kan worden verleend.(e jaarvergadering beslist ook over de bestemming van de gerealiseerde winst#zie supra$.0inds de et (eugdelijk &estuur L april 4B2B dient de jaarvergadering vgenoteerde venn eveneens bij az stemming te oordelen over hetremuneratieverslag. (aarenboven zal zij oordelen over de vertrekvergoedingen vuitvoerende bestuurders, leden vh directiecomitP, dagelijkse bestuurders o ledenvan enige ander comitP dat de leiding vd venn behandelt indien deze 24maanden dan wel 2Q maanden loon overschrijden. 1ok de toekenning ve evt

variabele vergoeding ad nietuitvoerende bestuurders vereist haar vooragaandegoedkeuring #art. UUT . enn.$.

Hoewel de jaarvergadering dient plaats te vinden op de dag zoals bep id statutenis het niet denk'beeldig dat door omstandigheden de - op een latere datumplaatsvindt. In voorkomend geval is het aangeraden deze awijking vd statuten idoproeping tot de jaarvergadering uitdr te vermelden en in een specifeke kwijtingte voorzien voor de bestuurders=zaakvoerders.In ieder geval moet de jaarrekening binnen de L maanden na de sluiting vhboekjaar ter goedkeuring worden voorgelegd ad - #art. E4 .enn.$. !owel eenverstrengde burgerrechtelijke aanspr als een strar aanspr zijn v toep indien dezeverpl niet wordt nageleed #art. 24L .enn.$.

(e verstrengde burgerrechtelijke aanspr houdt in dat indien de jaarrekeningenniet tijdig ad - werd voorgelegd, enige door derde geleden schade

4BT



#weerlegbaar$ vermoed wordt het gevolg te zijn vh verzuim #art. E4, R2 laatste lid.enn.$.+ens de jaarrekening dr de - werd goedgekeurd, dient deze te wordenneergelegd bij de /ationale &ank v &elgië binnen een termijn v 3B d na degoedkeuring en in ieder geval binnen M maanden na de sluiting vh betrokkenboekjaar #art. EQ .enn.$. +venzeer geldt een verstrengde burgerrechtelijkeaanspr omwille van een wettelijk vermoeden vh bestaan ve causaal verbandtussen het nalaten en de door derden geleden schade.Indien een venn daarenboven gedurende een periode v drie opeenvolgendeboekjaren nalaat een jaarrekening neer te leggen, kan elke belanghebbende o het 1% aan de bevoegde rb vragen om tot #gerechtl$ ontbinding over te gaan #art2Q4 .enn.$. (oorgaans betret het niet langer actieve venn.

>ijdens de zitting van de gewone - beschikt de raad van bestuur=zaakvoerder#s$over een ,ettelijk verdagingsrecht #art. 4QU, T2T en UUU .enn.$. (it wettelijkeverdagingsrecht geet de mogelijkheid ad 6v&=zaakvoerders om de beslissingmbt de jaarrekeningen met 3 weken uit te stellen. Het nieuwe art UUU .enn.

heet het wettelijke verdagingsrecht voor genoteerde venn op U weken gebracht.Het bestuur kan bv. geneigd zijn over te gaan tot het verdagen vd beslissingomtrent de jaarrekening wanneer er een reële kans bestaat dat de - de

jaarrekening zoals vastgesteld zal verwerpen.(e draagwijdte vh wettelijk verdagingsrecht is in principe beperkt tot debehandeling vd jaarrekening en de zeer nauw samenhangende besluiten zoals dekwijting vd bestuurders. -lle andere besluiten die door de - reeds werdengenomen worden normaliter niet geaCecteerd dr de beslissing om debehandeling vd jaarrekening met 3, resp. U weken uit te stellen.Het moet duidelijk zijn dat het wettelijk verdagingsrecht een recht vh bestuur vdvenn is en niet vd -. >ijdens de - zal het bestuur dan ook eCectie eenbeslissing in die zin dienen te nemen, evt na een schorsing vd -.

(e - heet echter wel het recht om wanneer het bestuur vh wettelijkverdagingsrecht gebruik maakt, de reeds genomen besluiten, alsook de nog nietbehandelde punten op de agenda te verdagen naar de volgende - en daar#opnieuw$ te behandelen.Het wettelijk verdagingsrecht is enkel voorzien voor de jaarvergadering. +enstatutaire uitbreiding vh verdagingsrecht tot de andere -, en dus niet beperkttot het uitstellen vd beslissing omtrent de jaarrekening, is echter niet uitz en zelsaan te bevelen.

+r dient een onderscheid te worden gemaakt tssn het wettelijk o statutaireverdagingsrecht tijdens de - en de mogelijkheid om een - die nog niet werd

aangevangen, uit te stellen naar een latere datum o zels te annuleren. (ebeslissing tot het uitstellen o annuleren vd - wordt in voorkomend gevalgenomen door het orgaan o de persoon #het bestuur, de commissaris o devereCenaar$ die de - had bijeengeroepen. Het wettelijk verdagingsrecht istevens te onderscheiden vd beslissing tot verdaging die door de - zPl wordtgenomen.

.". De %uitenge$one algemene vergadering -artt. "AF e.v. en A e.v.(.Venn.(e - is in haar hoedanigheid van buitenge,one 9V bev om de statuten vd vennte wijzigen. Hieruit volgt dat elke beslissing vd venn die noodzakelijkerwijs eenaanpassing vd statuten met zich meebrengt tot de bev van de buitengewone -

zal behoren.

4BU



!ullen onder meer een statutenwijziging met zich meebrengen* de #uitgestelde$kapitaalverhoging #behoudens in het geval van verhoging binnen het toegestanekapitaal$, kapitaalvermindering, doelwijziging, de wijziging van de rechtenverbonden aan eCecten, usie en splitsing, de omzetting, etc.-angezien de statuten vd &&-, ;, / en ;omm.- bij authentieke akte wordenopgemaakt #art LL .enn.$, zal een wijziging evenzeer een authentieke aktenoodzaken. (it brengt logischerwijs met zich mee dat de buitengewone - voornotaris zal moeten worden gehouden.

(e statuten maken de grondakte uit vd venn. (e aandeelhouders en deeCectenhouders id ruime zin #tot zels derden$ moeten er dan ook op kunnenvertrouwen dat niet lichtzinnig wijzigingen kunnen worden doorgevoerd. (e wetgheet hiertoe voorzien in bijz Kuora en meerderheden evenals bijz vermeldingenin de oproeping tot de - #zie supra$.(e venn kan statutair steeds strengere, doch nooit mindere strenge eisenvoorzien. &ehoudens deze strengere bep dient op de eerste vergadering tenminste de helt vh maatsch kapitaal aanwezig te zijn o vertegenwoordigd. Indien

dit Kuorum niet werd bereikt, dient een tweede - te worden bijeengeroepen. (etweede - zal geldig samenkomen, beraadslagen en besluiten ongeacht het drde aanwezige aandeelhouders vertegenwoordigde deel vh kapitaal. oor hetberekenen vd Kuora en meerderheden wordt in principe geen rekening gehoudenmet de aandelen zonder stemrecht en de geschorste aandelen #art. UT3 .enn.en de uitz in art. TQ2 .enn, zie ook supra$.+en beslissing tot wijziging vd statuten zal alleen dan zijn aangenomen wanneerde wijziging een bijz meerderheid v drie vierde vd stemmen vd aanwezige o vertegenwoordigde aandeelhouders verkrijgt. /ietige stemmen alsookonthoudingen worden voor het berekenen vd meerderheid als tegenstembeschouwd. Hieruit volgt dat zodra een aandeelhouder o een groep vaandeelhouders samen over 4UW plus PPn van de stemmen beschikken, zij een

blokkeringsminderheid hebben op de buitengewone -.

(e wetg heet zich nog strenger opgesteld voor een aantal specifeke wijzigingenad statuten.an alle statutaire bep gaat de bep omtrent het doel vd venn wellicht het meestnaar de essentie en de bestaansreden vd venn. Het kan dan ook nietverwonderen dat enige wijziging ah doel ae bijkomende verstrenging werdenonderworpen. !o zal op straCe v nietigheid vd beslissing door -i de6v&=zaakvoerders een bijz verslag moeten worden opgesteld waarin opomstandige wijze de voorgestelde wijziging wordt verantwoord en waarbij eenrecente staat v alle activa en passiva wordt gevoegd, en -ii de commissaris een

verslag worden opgemaakt over de staat v activa en passiva.(aarenboven wordt een specifek aanwezigheidsKuorum voorzien voor de eerste-, waarbij naast een meerderheid vh maatsch kapitaal eveneens en invoorkomend geval een meerderheid vd winstbewijzen dienen aanwezig te zijn o vertegenwoordigd.(e doelwijziging wordt pas aangenomen indien een meerderheid v T=U vdstemmen werd verkregen, waarbij evt houders van winstbewijzen principieel #enbinnen de grenzen van art UT4 .enn.$ stemgerechtigd zijn.Indien de venn verschillende soorten aandelen o versch soortenwinstbewijzen #/$ heet, heet de - de mogelijkheid om de rechten verbondenaan deze eCecten te wijzigen #art 4QQ en ULB .enn.$. (ergelijke wijziging dientdr het bestuur omstandig te worden gemotiveerd in een verslag. >er bescherming

vd betrokken eCectenhouders heet de wetg daarenboven voorzien ieverstrengde procedure om de rechten verbonden aan deze eCecten te wijzigen.

4BL



-angezien beslissingen bij #al dan niet versterkte$ meerderheid worden genomenin de - zou het nl niet denkbeeldig zijn dat de houders v minderheidseCectenhun rechten beknot o aangetast zien door een beslissing vd eCectenhouders veandere soort. (aarom zal een beslissing die de rechten verbonden ad eCectenwijzigt pas geldig kunnen worden genomen indien voor elk soort van eCect isvoldaan aan de Kuora en meerderheden voor statutenwijziging.

.&. De %ij,ondere algemene vergadering -art. F e.v. (.Venn.(e bijz - is elke vergadering die geen jaarvergadering o buitengewonevergadering is. (e bijz - kan op eender welk moment en voor eender welkereden worden bijeengeroepen. 1.m. in geval van benoeming o ontslag vanbestuurders. 0oms schrijt de wet uitdr voor dat een - dient te wordengehouden* zo bv ih geval ve Kuasi'inbreng #zie supra$ o devennootschapsvordering #actio mandati$ #zie supra$, de inkoop van eigenaandelen #hier heb je de Kuora die gelden voor doelwijziging < verstrengedeKuora$ en de alarmbelprocedure #zie inra$.+r geldt geen specifek aanwezigheidsKuorum o bep meerderheidsvereiste voor

de bijz -, zodat alg kan worden teruggegrepen nr de regels die gelden vooramer en 0enaat #zie supra$. -h vd agenda en meer bep het voorwerp vd tenemen beslissing kan het evenwel zijn dat het etboek specifeke voorschriteninzake Kuorum en meerderheid voorschrijt* voor de verkrijging v eigen aandelendoor de / moet bv. een besluit vd - voorliggen dat werd aangenomen met deKuora en meerderheden nodig voor de doelwijziging #zie art. L4B$8 ih kader vdalarmbelprocedure gelden dan weer de regels die voor de statutenwijziginggelden #zie art. L33$, behoudens als tot ontbinding wordt besloten wat een bev isvd buitengewone - #met dien verstande dat bij onderschrijding vd laagstedrempel vd alarmbelprocedure, een meerderheid v 2=T vd ter vergaderinguitgebrachte stemmen zal volstaan$.

:Het etboek heet onder de adeling over de bijz - vd / slechts aandachtvoor 4 beslissingen die dienen te worden genomen door de bijz - #artt. F enUUM .enn.$. &eide beslissingen situeren zich id conteSt v #de beschermingtegen$ openbare overnamebiedingen. (it neemt niet weg dat de betrokken bepniet enkel van toepassing zijn op de / die een openbaar beroep hebben gedaanop het spaarwezen.-rt. UUL .enn staat het ad - toe om aan derden rechten toe te kennen dieeen invloed hebben op het vermogen vd venn, o ten haren laste een schuld o verpl doen ontstaan, indien de uitoe van deze rechten ah wordt gemaakt vhuitbrengen ve openbaar overnamebod o een controlewijziging (change of control).

(it art limiteert de mogelijkheid om #verweer$constructies op te zetten terbescherming tegen een geval van controlewijziging o een openbaarovernamebod. &eschermingsconstructies zijn mogelijk, maar de wetg heetervoor geopteerd om ze ah te stellen ve vooragaand akkoord vd -. (ergelijkakkoord moet op straCe v nietigheid vd beschermingsconstructie te zijnneergelegd ter griYe vd rb v koophandel #gevolgd door een publicatie in de&ijlagen bij het &0$ vooraleer de venn een melding ontvangt vd J0%- dat eenopenbaar overnamebod op de venn werd uitgebracht.Id praktijk is het belang van deze bep niet te onderschattenV

' &v wanneer de venn een lening aangaat bij een bank en in deze leningsvw staatdat de lening vervroegd opeisbaar en er dus een controlewijziging is. -rt ULL moetworden toegepast* het moet worden goedgekeurd door de -. #< change o

control$. (it heet niks te maken met een verweer'middel.

4BM



&enevens de situaties waar aan derden specifeke rechten worden toegekend idvorm van aandelen'opties o warranten die uitoeenbaar worden in geval vcontrolewijziging o openbaar bod #“poison pills”$, bevatten vele van de 1 diedoor een / worden gesloten zgn. change of control&clausules. (oorgaans zijndeze clausules ingegeven vanuit het intuitu personae karakter vd 1. !o bv vooreen krediet1 waarin vaak wordt voorzien dat indien de controle over de vennwordt gewijzigd, de kredietverstrekker de mogelijkheid heet om de leningvervroegd op te eisen. (e clausule die in die mogelijkheid voorziet zal slechtsgeldig en adwingbaar zijn, zo wordt althans dr een belangr strekking id 6)aangenomen, wanneer zij door de bijz - vooragaand aan haar toepassing isgoedgekeurd en zulke beslissing is bekendgemaakt oik art UUL .enn.

&eide art zijn ook vb van wettelijke beperkingen ad principiële volheid vanbevoegdheid vd 6v& vd /

F. De algemene vergadering in de ;V

(e - van vennoten id ; wordt geënt op de - in de /. oorheen bestond

controverse omtrent de meerderheden waarmee beslissingen konden wordengenomen door de - ve ;. (e tekst v art 3Q4 .enn. laat er thans geen twijelmeer over bestaan* besluiten worden genomen met de meerderheden en volgensde regels zoals van toep op de /. 0tatutair kan hiervan echter wordenageweken. nl in de ;1-, alwaar de vennoten hoodelijk en onbeperkt aansprzijn, kan het aangeraden zijn verstrengde bepalingen op te nemen.

. Nietigheid van de %esluiten van de algemene vergadering Mnietigheid venn ,el/

In het verlengde vh recht op deelname ad - en het aldaar uit te oeenenvraagrecht, beschikt elke aandeelhouder vd venn #met 67$ over een uitdr dr het.enn erkend recht om in rechte de opschorting #kort geding$ en denietigverklaring #ten gronde$ te vorderen vd besluiten vd -.(e openstelling vh actiemiddel vd nietigheid #resp. opschorting$ van besluiten vd- tot elke belanghebbende zorgt ervoor dat onder omstandigheden ook andereactoren in #en, weze het uitz, zels buiten$ de venn er een beroep op kunnendoen.(e bijz lage drempel v rechtstoegang #het volstaat belanghebbende te zijn$ en deruime ormulering vd #als limitatie te beschouwen$ nietigheidsgronden maken vdvordering tot nietig'verklaring resp. opschorting van vennbesluiten een veeltoegepast actiemiddel ter beslechting van conZicten.

.1. (ettelijke grondslag

(e wettelijke nietigheidsregeling v besluiten vd - is verspreid in &oek I #bepgem ad venn met 67$ vh .enn aan te treCen. !o is rekening te houden met artLT .enn. #voor een limitatieve opsomming vd nietigheidsgronden$, art 2MQ.enn. e.v. #procedureregels$ en art 2EQ, R 4, 3e lid .enn. #vervaltermijn$. (enietigheidsregeling van besluiten vd - dient tot het dwingende recht te wordengerekend en sluit bijgevolg elke mogelijke statutaire o contractuele awijking uit.

.". >rocedure en vervaltermijn E90 casusrachtens art 2MQ .enn. kan de vordering tot nietigverklaring ve besluit vd 9V door elke belanghebbende worden ingesteld #geld niet bij 6v&F$. (e 6) is heterover eens dat hiermee wordt verwezen naar het processuele belang id zin vdart 2M en 2Q ?er.. Dit de voorbereidende werken vd wettelijkenietigheidsregeling is a te leiden dat de belangvereiste eerder soepel kanworden ingevuld. >och kan het niet de bedoeling zijn dat de eerste de beste 0+

4BQ



een nietigheidsvordering zou kunnen instellen omdat, bv, de - niet op destatutaire zetel maar op een andere in de oproeping vermelde plaats isgehouden. #belanghebbenden < aandeelhouders, commissarisF$.andaar dat de meeste commentatoren aannemen dat de vraag o de eiser eenprocessueel belang heet, te beoordelen is in unctie vd aard vd geschondenrechtsregel, resp. in unctie vd vraag o er een verband bestaat tssn deonregelmatigheid en het voordeel dat met de nietigheid wordt betracht.

(e loutere hoedanigheid v aandeelhouder volstaat in principe om ve rr enpersoonlijk belang te kunnen gewagen. (e omvang vd participatie vdaandeelhouder is in beg van geen tel, wat toch opmerkelijk is in het licht vdverregaande gevolgen die een gebeurlijke nietigverklaring, resp. opschorting kanteweegbrengen. >enzij de nietigverklaring een gevolg zou zijn ve overtreding veregel van 11, kan zij oik art 2MQ, 4^ lid .enn. niet meer worden gevorderd drde aandeelhouder die* -i tijdens de - v[[r het betrokken besluit heet gestemd#tenzij door hem een gebrek in zijn toestemming kan worden aangetoond$8 -iiuitdr, dan wel stilzwijgend, vd mogelijkheid vd vordering heet agezien.

-andeelhouders die zinnens zijn de nietigheidsvordering in te stellen, doen er ter- dus goed aan tegen te stemmen en die tegenstem uitdr te laten akteren in denotulen. (e venn die een gebeurlijke nietigheidsvordering wil aweren, doet erdoorgaans evenzeer goed aan om accurate en volledige notulen op te stellen.

>erwijl de vordering tot nietigverklaring een beoordeling ten grondeveronderstelt, komt de vordering tot opschorting als een voorlopige maatregel inaanmerking, die bijgevolg in kort geding kan worden behandeld. (at laatste laattoe om snel te reageren, in die mate zels dat het conZict niet zelden reeds natussenkomst vd beschikking vd oorzitter zal zijn beslecht, zodat de procedureten gronde niet meer moet worden benaarstigd. (e wetg heet de vordering totopschorting niet louter overgelaten aan de alg bevoegdheid vd oorzitters in kort

geding, doch heet deze bijzonder geregeld in art 2ME, R 2 .enn.(e rechterlijke beslissingen die de nietigverklaring, resp. opschorting uitspreken,gelden erga omnes #art. 2ME, R 2 in fne .enn.$. (e beslissing die de vorderingawijst geldt slechts inter partes.

(e rb van koophandel #o in geval ve vordering tot opschorting, haar voorzitter$ iseSclusie bev om vd vordering tot nietigverklaring kennis te nemen #art. 2MQ,eerste lid .enn.$. &ijgevolg zijn ook vorderingen tegen besluiten van burgerlijkevenn voor die rb #resp. voorzitter$ te brengen. ?elet op haar voorwerp, dient devordering uiteraard tegen de venn te worden ingesteld #art. 2ME, 2 e lid .enn.$.

(e nietigverklaring kan, krachtens art 2EQ, R 4, 3^ .enn., niet meer wordengevorderd na het verstrijken ve termijn van ,es maanden, te rekenen van dedag waarop de besluiten kunnen worden tegengeworpen aan diegene die denietigheid inroept o vd dag waarop hij er kennis van heet gekregen. (e termijnis een vervaltermijn, zodat hij niet vatbaar is voor stuiting o schorsing.#eSVV$

>en slotte wordt aangenomen dat een met een nietigheid behept besluit kanworden geregulariseerd zolang geen vordering tot opschorting, respectievelijknietigverklaring is ingeleid. /ochtans is een vonnis gekend van 2T juli 4BBB waarde oorzitter vd rb van oophandel te &ergen nog een regularisatie heettoegelaten n inleiding van de vordering in opschorting. (e regels zijn mutatis mutandis ook v toepassing op de besluiten vd 6v&,

dagelijks bestuurF

.&. De nietigheidsgronden

4BE



-rt LT .enn. geet een 9 zo wordt aangenomen 9 limitatieve opsomming v vij gronden die tot de nietigverklaring #respopschorting$ ve besluit vd - kunnenleiden. -rt 2MQ 2e lid .enn. laat er geen twijel over bestaan dat de rechter dievaststelt dat PPn vd nietigheidsgronden bewezen is, de nietigverklaring#respopschorting$ moet uitspreken #< procedure$. !ie ook vervaltermijnhierboven.Jrosso modo kan in dit verband een basisonderscheid worden gemaakt tssn denietigheid die voortvloeit uit zgn onregelmatigheden naar de vorm #art. LT, 2^,4^, T^ en U^ .enn.$ enerzijds en de nietigheid gebaseerd op de inhoudelijkeonregelmatigheid vh besluit anderzijds #art. LT, 3^ .enn.$.

' (e nietigheid wegens onregelmatigheid naar de vorm waardoor het genomenbesluit is aangetast #art. LT, 2^ .enn.$(eze eerste door de wet omschreven ormele nietigheidsgrond heet vnlbetrekking op de schending vd regels betreCende de werkwijze vd -.-ansluitend bij het gemeenrechtelijke nietigheidsleerstuk in vennootschapszaken,heet de wetg geëist dat de eiser aantoont dat de onregelmatigheid het besluit

heet kunnen be"nvloeden, opdat tot nietigverklaring resp. opschorting zoukunnen worden overgegaan. (e invloedtest is 9 zo wordt alg aangenomen 9evenwel geen mathematische oeening < niet automatisch8 de eiser zalintegendeel met alle middelen v recht moeten bewijzen dat de onregelmatigheidin concreto tot gevolg heet gehad dat de fnaliteit vd vormregel als gevolg vanzijn miskenning is uitgehold en dat zulks het genomen besluit heet kunnenbe"nvloeden.%et >illeman zijn T t@pische categorieën v onregelmatigheden id zin van art LT,2^ .enn. te onderscheiden* -i de wederrechtelijke uitsluiting vevergaderingsgerechtigde #te denken is vooral ah gebrek aan correcte oproepingvd aandeelhouder voor de -* bv aangetekende breiF.$, -ii de schending vdvormvereisten die beogen dat enkel personen met een geldige titel deelnemen

ad beraadslaging en de stemming, -iii de schending vd vormvereisten die eencorrecte inormatie'verstrekking beogen en -iv de schending vd vormvereistenopgelegd voor redenen v bewijsvoering.

9 0chending van de regels betreCende de werkwijze vd - met bedrieglijk opzet#art. LT, 4^ .enn.$Het eit dat geen invloedtest is te doen bij miskenning van een vormregel #inz.een regel betreCende werkwijze vd -$ in het geval van bedrieglijk opzet, is tebeschouwen als een bijz toep vh alg rbeg fraus omnia corrumpit. >e denken is bvad situatie waar het bestuur de oproepingsormaliteiten vd - niet o onvoldoende naleet, met de bedoeling bep vennoten uit te sluiten. +r kan wel

een appreciatieve test zijn* je moet aantonen als eiser dat de fnaliteit vdvormregel is miskend geweest. (at hij bv wel degelijk van plan was te komen nrde -, als hij correct was opgeroepen. 1okal beschikte hij niet over voldoendeaandelen om zeggenschap te krijgen id -. ?een invloedtest omdat men ervanuit gaat dat er sprake is van bedrog.

9 /ietigheid wegens enige andere overschrijding v bevoegdheid o wegensmisbruik van bevoegdheid #art. LT, 3^ .enn.$-nders dan de voornoemde nietigheidsgronden heet art LT, 3^ ennbetrekking op de inhoudelijke onregelmatigheden. an deze categorie van zgninhoudelijke nietigheidsgronden wordt algemeen aangenomen dat zij als eenrestcategorie kan worden beschouwd. >wee ah administratie recht ontleende

inhoudelijke nietigheidsgronden zijn te onderscheiden* debevoegdheidsoverschrijding en het misbruik v bevoegdheid.

42B



Bevoegdheidsoverschrijding is elke inhoudelijke onregelmatigheid vh besluitvd - die het gevolg is ve schending vd wet o vd statuten, buiten deonregelmatigheden opgesomd in art LT, 2^, 4^, T^ en U^ .enn. omen o.m. alsbevoegdheidsoverschrijding in aanmerking* -i onbevoegdheid vd -, ze treedtop de bev ve ander vennorgaan #zie toegewezen bev$ -ii een schending veaanwezigheids' o meerderheidsKuorum, en -iii wilsgebreken. 1ok de schendingvh vraagrecht #vgl. evenwel het zgn. &arco'arrestV$ o het voorkeurrecht kunneneen bevoegdheidsoverschrijding uitmaken.2isbruik van bevoegdheid werd gedefnieerd als iedere onregelmatigheid watbetret het doel ve besluit vd -. -lles is in orde vh vormelijke en de bevoegdheidvd materie, toch kan er misbruik v hun stemrecht zijn. &ij nader toezien wordenonder misbruik v bevoegdheid de gevallen begrepen die voorheen #en nogsteeds$ bekend staan als “misbruik v meerderheid”. Hierbij wordt gedacht adsituatie waar de meerderheid op de - handelt met een kennelijke miskenning vhvennbelang o #wat deels overlappend kan zijn$, met misbruik v recht #bv.meerderheid beslist tot kapitaalverhoging dr een inbreng in natura met de enkelebedoeling om de participatie ve minderheidsaandeelhouder te verwateren8

meerderheid laat ergenamen ve overleden aandeelhouder niet tot de - toeomdat bekend was dat deze tegen een besluit zouden stemmen8 meerderheidbeslist s@stematisch de winst te reserveren jaren na elkaar,...$ < zie ookrechtsmisbruik&eide inhoudelijke nietigheidsgronden geven, indien bewezen, aanleiding totnietigverklaring zonder dat een bijkomend bewijs van invloed o bedrog is tebewijzen. (e beoordeling vh misbruik van bevoegdheid gebeurt evenwel volgensde techniek van de marginale toetsing.

9 /ietigheid wanneer stemrechten werden uitgeoeend die opgeschort zijnkrachtens een wettelijke bepaling die niet in het etboek is opgenomen Pn,buiten deze onwettig uitgeoeende stemrechten, het aanwezigheids' o

meerderheidsKuorum vereist voor de beslissingen ter - niet zou zijn bereikt #art.LT, T^ .enn.$ /ietigheid op grond van deze bep zal enkel worden uitgesprokenindien en in de mate dat voldaan is ad rekenkundige test V #itt de invloedtest$.

9 /ietigheid wegens enige andere reden vermeld in het etboek #art. LT, U^.enn.$+en aantal vormregels zijn dr de wetg dermate substantieel geacht dat hunmiskenning automatisch tot de nietigverklaring resp. opschorting leidt, zonderdat de invloedtest is te leveren. (ie vormregels staan verspreid ih .enn. In demeeste gevallen gaat het om verslagen die ter inormatie van de aandeelhouderszijn op te maken, doch die ontbreken #zo bv de verslagen vd 6v& en de

commissaris, resp. een bedrijsrevisor in het geval ve kapitaalverhoging drinbreng in natura #art. LB4, laatste lid .enn.$, verslagen vd 6v& in geval vanwijziging vd rechten verbonden aan eCecten #art. ULB$, verslagen vd commissarisen de 6v& bij doelwijziging #art. UUE$, verslag vd 6v& in geval van dealarmbelprocedure #art. L33$,...$. < ontbreken van verslagen #niet het te laatneerleggen bv$-nderzijds betret het bep die louter vormelijke regels opleggen, zoals art. LL, 3 e

lid #nietigheid van iedere overeengekomen wijziging aan de oprichtingsakte nietin de vorm vereist voor die akte$ o art. 23B, 3 e lid #nietigheid vh besluit totbenoeming ve commissaris die -i geen lid is vh Instituut van de &edrijsrevisoreno -ii niet op voordracht vh auditcomitP werd benoemd #indien een auditcomitPverplicht dient te worden ingericht in de venn$$.

422



(e besproken wettelijke nietigheidsregeling geldt enkel voor besluiten vd +V.(at neemt niet weg dat zij ook inspirerend werkt voor de nietigheid v besluiten vandere vennorganen, zoals bvb. de 6v&.

424



+r dient in elke venn met 67 PPn o meer commissaris#sen$ te worden aangeduid.)et opV +nkele uitz* ;ommissaris moet

' minstens 2BB personeelsleden* moeten een commissaris hebben' geconsolideerde ondernemingen #-rt. 2U en. .$ ongeacht de grootte

moeten een commissaris hebben' genoteerde vennootschappen ongeacht hun grootte moeten een

commissaris hebbenana aan deze criteria minstens 4 opeenvolgende jaren werd voldaan. Indienniet meer wordt voldaan, zelde tijdslimiet* 4 jaren. Het mandaat geldt voor 3 j#wettelijk vastgelegd' 3 controlejaren$.

%aar art 2T2 .enn. stelt T uitz op de alg verplichting om een commissaris tebenoemen.In eerste instantie genieten de kleine venn, die niet zijn genoteerd, ve uitz, voorzover zij voor het laatst agesloten boekjaar voldoen ad criteria vermeld in art 2U.enn. (aartoe mogen zij maSimaal PPn vd volgende criteria overschrijden*

' jaargemiddelde van het personeelsbestand van UB8

' jaaromzet eSclusie &.>.. van M.3BB.BBB euro8' balanstotaal van 3.LUB.BBB euro.

Het criterium vh personeelsbestand betret het gemiddelde vh per einde v elkemaand vh boekjaar in het personeelsregister ingeschreven aantal werknemers,uitgedrukt in voltijdse eKuivalenten.Indien het jaargemiddelde vh personeelsbestand evenwel meer dan 2BBbedraagt, wordt de venn niet langer ipse facto als een kleine venn beschouwd endient zij verpl een commissaris te benoemen. Het al dan niet voldaan zijn van deoverige criteria is dan irrelevant.

&ovenstaande criteria zijn te beoordelen adhv de cijers vh laatst agesloten

boekjaar. Indien bij de oprichting ve venn uit te goeder trouw verrichteschattingen #bv ih raam vh fnancieel plan$ zou blijken dat zij voor het eersteboekjaar ad vermelde criteria zal voldoen, is zij eveneens verplicht eencommissaris te benoemen.

(eze criteria moeten in beg worden beoordeeld per individuele venn. Ditz geldtenkel voor de venn die deel uitmaken ve groep die gehouden is eengeconsolideerde jaarrekening op te stellen en te publiceren. (e dochters veconsolidatieplichtige groep zullen maw een commissaris moeten aanstellen zodramoeder en dochter#s$ samen de drempels v art 2U .enn. overschrijden.(e genoteerde venn zijn commissarisplichtig, ongeacht hun grootte.

(e .1.J., de ;omm.. en de ;1- zijn vrijgesteld vd commissarisverplichtingindien hun vennoten uitsluitend natuurlijke personen zijn. -angezien de 0+ vandeze venn in dergelijk geval zich ook jegens de onbeperkt aansprakelijkenatuurlijke personen kunnen wenden, lijken zij immers minder behoete tehebben ae controle ve commissaris. !oAn opvatting gaat evenwel voorbij ad taakvd commissaris jegens de overige stakeholders en het alg belang, en hetgegeven dat ad commissaris bevoegdheden worden opgedragen die verder gaandan een fnanciële controle op de gecontroleerde onderneming.

-rtikel 2T2, 3^ .enn.voorziet tevens ie uitz voor de economischesamenwerkingsverbanden waarvan geen enkel lid onderworpen is ad controle

door een commissaris.

42T



>enslotte zijn de landbouwvennootschappen niet commissarisplichtig #art. 2T2, T^.enn.$.

In venn die zijn vrijgesteld vd verpl een jaarverslag op te stellen en kunnenvolstaan met het opstellen van en een jaarrekening volgens het verkorte schema,kan elke aandeelhouder niettemin te allen tijde de 6v& verplichten een - samente roepen om over de benoeming ve commissaris te beraadslagen #art. 2LU.enn.$.(aarbij mag evenwel niet uit het oog worden verloren dat de venn die vrijwilligeen commissaris benoemt, en hiertoe door het .enn. niet was verpl, isonderworpen aan hetzelde regelen'arsenaal betreCende de commissaris als devenn die verpl een commissaris moeten aanstellen. !o zullen zij de commissarisbv niet vroegtijdig kunnen ontslaan om reden dat een verder beroep op diensdiensten nutteloze kosten zou meebrengen o diens aanwezigheid niet langer isgewenst.

(e venn die er krachtens de 4B september 2ETQ houdende organisatie vh

bedrijsleven tenslotte toe gehouden zijn een ondernemingsraad op te richten,moeten een bedrijsrevisor aanstellen die wordt belast met de in art 2U2 .enn.vermelde #en hierna nader toegelichte$ opdrachten. Ih geval de venncommissarisplichtig is, wordt deze taak uitgeoeend dr de commissaris #art. 2UU.enn.$.

4.2.4. &enoemingswijze(e wijze waarop de commissaris moet worden benoemd, verschilt naargelang eral dan niet een ondernemingsraad en=o een auditcomitP aanwezig is in devennootschap.

a) "eginsel

(e benoeming #o hernieuwing$ vd commissaris#sen$ gebeurt in beg door de -,op voordracht vd 6v& #art. 23B .enn.$. (e - beslist hiertoe bij gewonemeerderheid. (eze beslissing dient door de commissaris, minstens stilzwijgend,te worden aanvaard./et zoals geldt voor de benoeming van bestuurders, wordt ook die van decommissaris bij uittreksel bekendgemaakt oik art MT .enn.

Indien de commissarisplichtige venn geen commissaris #meer$ heet #bv omdatde commissaris ontslag heet genomen o ontslagen werd, o niet werdhernieuwd, o is komen te overlijden$ o de commissaris zich in de onmogelijkheidbevindt zijn taak uit te voeren, moet de 6v& onmiddellijk een - bijeenroepen om

id benoeming o vervanging te voorzien oik de in art 23B .enn. beschrevenprocedure.?ebeurt dit niet, bv omdat de - de kandidaturen vd door de 6v& voorgedragencommissaris niet volgt, kan iedere belanghebbende de voorzitter vd rb vkoophandel, zetelend zoals in kort geding, om de benoeming ve bedrijsrevisor,belast met de taak v commissaris verzoeken. (e voorzitter zal tevens debezoldiging vd bedrijsrevisor vastleggen. (e door de voorzitter benoemdebedrijsrevisor blijt in unctie tot de - op wettige wijze in zijn benoeming o vervanging heet voorzien, en 9 in het geval een bijz - beslist een anderecommissaris te benoemen 9, minstens tot na de eerste jaarvergadering volgendop de benoeming door de voorzitter #art. 232 .enn.$.

b) Vennootschappen met ondernemingsraad.

42U



Indien het een venn betret waar een ondernemingsraad moet worden opgericht,maar geen verpl commissaris moet worden benoemd, wordt door de - eenbedrijsrevisor aangesteld die de in artt. 2U2 t.e.m. 2UT vermelde taken zaluitoeenen #art. 2L2 .enn.$.&ij deze benoemingen moeten de voorschriten v art 2UL t.e.m. 2LB eveneensworden nageleed, d.i. de procedure als ware er een commissaris aangesteld #zieinra$.In de venn die commissarisplichtig zijn, worden de taken vermeld id artt. 2U2t.e.m. 2UT uitgeoeend door de commissaris.

?elet op de bijz taken vd bedrijsrevisor, respectievelijk commissaris, wordt er adondernemingsraad ter zake ruime inspraak gegevenV !o gebeurt de benoemingvd bedrijsrevisor=commissaris dr de - op voordracht vd ondernemingsraad.(eze beraadslaagt op haar beurt op initiatie en op voorstel vd 6v&.In de praktijk doet de 6v& derhalve een voorstel tot benoeming vebedrijdrevisor=commissaris ad ondernemingsraad, die hierover zal beslissen meteen dubbele meerderheid* een meerderheid vd ondernemingsraad in globo en

een meerderheid die minstens de meerderheid vd stemmen vd door dewerknemers benoemde leden vertegenwoordigt. (e -, die de ultieme bev totbenoeming behoudt, kan de door de ondernemingsraad voorgedragen kandidaatweliswaar awijzen, doch geen andere kandidaat benoemen.

-ls de vereiste meerderheden niet worden gevonden, en men in gebreke blijteen bedrijsrevisor= commissaris voor te dragen en a fortiori te benoemen, kanelke belanghebbende oik art 2UM .enn. de voorzitter vd rb van oophandel,zetelend zoals in kort geding, verzoeken een commissaris, respectievelijkbedrijsrevisor te benoemen. (e benoeming geldt tot regelmatig in de vervangingis voorzien. (e voorzitter bep tevens de bezoldiging van debedrijsrevisor=commissaris.

erd de ondernemingsraad niet gevraagd te beraadslagen en te beslissen opgrond van boven'vermelde regels, dan geschiedt de benoeming dr de voorzitterna advies vd ondernemingsraad #art. 2UM .enn.$.

c) Vennootschappen met een auditcomit8In de venn met een wettelijk auditcomitP #zie supra nrs. 4TE en 4UB e.v.$ wordthet voorstel vd 6v& ad -, respectievelijk de ondernemingsraad, krachtens art23B, resp. 2UL .enn. vooragegaan door een voorstel van het auditcomitP.(e rechtsleer is het evenwel niet eens o de 6v& het voorstel vh auditcomitPmoet volgen, dan wel er gemotiveerd kan van awijken.

4.2.3. (uur van de opdracht.(e benoeming geschiedt door de - voor een hernieuwbare termijn v 3 j #art.23U .enn.$. Hoewel daarover betwisting bestaat, is met (e 7oorter aan tenemen dat het gaat om 3 controlejaren #en niet drie kalender' o boekjaren$.

4.2.T. ;ollege van commissarissen.(e - bepaalt niet alleen de identiteit en de bezoldiging vd commissaris, maarkan tevens beslissen om meerdere commissarissen te benoemen, die dan eencollege zullen vormen dat zal beraadslagen en besluiten volgens de gewoneregels vd beraadslagende vergaderingen #art. 23M, R4, lid 4 .enn.$8 de ledenvan het college hebben immers PPn gezamenlijke opdracht.Het is de commissarissen toegelaten om de diverse controletaken van dit college

onder elkaar te verdelen #art 23M, R4 lid 4 .enn.$, al geldt een dergelijketaakverdeling enkel id interne verhouding tussen de commissarissen en heet

42L



deze geen invloed op de aansprakelijkheid vd leden vh college jegens de venn en jegens derden. (ergelijke taakverdeling heet evenmin invloed op de individuelecontrolebevoegdheid van elk vd leden vh college.

".". Het statuut van de commissarisHet statuut vd commissaris maakt het voorwerp uit van een uitgebreidewettelijke regeling, wat niet mag verbazen nu van hem verwacht wordt dat hijtevenshet alg belang dient.

4.4.2. hoedanigheid%eer dan eens wordt de commissaris als een vennootschapsorgaan bestempeld,nu hij de venn binnen de hem toegekende opdracht zou vertegenwoordigen. (ecommissarissen zouden in die optiek hun individuele hoedanigheid van orgaanbehouden wanneer een college bestaat.

4.4.4. vereiste bekwaamheid(e commissaris moet worden gekozen onder de leden vh Instituut der

&edrijsrevisoren #hierna, het “I#?”$ en kunnen natuurlijke, dan welrechtspersonen zijn #art. 23B .enn.$.ordt een rechtspersoon met een commissarisunctie belast, dan dient hetbedrijsrevisorenkantoor oik art 2L 44 juli 2EU3 houdende oprichting veinstituut vd &edrijsrevisoren en organisatie vh publiek toezicht op het beroepvan bedrijsrevisor, zoals gecoNrdineerd op 3B april 4BBM #hierna, de I#?B(et!een bedrijsrevisor'natuurlijk persoon aan te duiden #lid vh I&6$ die als vennoot o anderszins ah revisorenkantoor is verbonden en die wordt belast om de opdrachtin naam en voor rekening vh bedrijsrevisorenkantoor uit te voeren. (eze vastevertegenwoordiger draagt krachtens art 2L I&6'et dezelde tuchtrechtelijkeaanspr als ware hij zel rr met de controleopdracht belast. %erk bijgevolg op datde burger' en strarechtelijke aanspr van de vaste vertegenwoordiger van de

commissaris'rechtspersoon verschilt vd vaste vertegenwoordiger van derechtspersoon die werd aangewezen tot bestuurder, zaakvoerder, lid vhdirectiecomitP o van de raad v toezicht #in het kader vd 0+$, die krachtens artL2, R4 . enn. immers #nog steeds$ burgerrechtelijk en strarechtelijkaansprakelijk is also hij de betrokken opdracht in eigen naam en voor eigenrekening uitoeent.

Hiermee werd beoogd te voorkomen dat de 67 zou worden aangewend om deburgerrechtelijke en strarechtelijke aanspr vd natuurlijke persoon tebemoeilijken.oor de vaste vertegenwoordiger gelden krachtens artikel 234 .enn. #enkel$

dezelde bekendmakingsregels als zou hij de opdracht in eigen naam en vooreigen rekening uitoeenen.(e leden vh I&6 bezitten dus een monopolie om als vennootschapscommissariste worden benoemd. +en benoeming o hernieuwing vd commissarisunctie metmiskenning van dat monopolie is nietig. (e bevoegde rechter om de nietigheiduit te spreken is opnieuw de voorzitter vd rb van koophandel, zetelend zoals inkort geding #art. 23B .enn.$.

4.4.3. onahankelijkheid(e geloowaardigheid en de betrouwbaarheid vd commissarisunctie, zeker nudaaraan tevens een maatsch dimensie wordt toegekend, staat o valt met deobjectiviteit en onahankelijkheid waarmee die unctie jegens de verscheidene

betrokkenen bij het vennootschapsgebeuren wordt uitgeoeend.

42M



Het wettelijk monopolie dat enkel bedrijsrevisoren totvennootschapscommissaris kunnen worden benoemd, moet garanderen dat dienscontrole niet alleen geschiedt met de nodige bekwaamheid en deskundigheid,doch tevens met de vereiste onah, wat alle belanghebbenden o.m. moettoelaten op de gerapporteerde fnanciële cijers te vertrouwen.(it streven naar onah vd commissaris werd uitdr vastgelegd in een groot aantalwettelijke en deontologische gebods' en verbodsbepalingen. (aarbij wordt echternogal eens vergeten dat een onah, onpartijdige en objectieve opstelling in deeerste plaats ah is vd beroepsernst, de integriteit en vnl de ingesteldheid vdbedrijsrevisor. (it subjectieve aspect vh onahankelijkheidsbeginsel laat zichevenwel moeilijk vatten in adwingbare regels.-rt 23, R2 I&6'wet ormuleert daarom het alg beginsel dat het de bedrijsrevisorniet is toegelaten werkzaamheden uit te oeenen o daden te stellen dieonverenigbaar zijn met de waardigheid o onah v zijn unctie. -rt 233 .enn.bevat een gelijkaardige #catch'all$bep voor de commissaris* diegenen die zich ineen positie bevinden die een onafh taakuitoefening oik de regels geldend voor het beroep v bedrijfsrevisor ih gedrang kan brengen kunnen niet tot

commissaris benoemd ,orden. 'e commissarissen moeten er op toezien dat zijna hun benoeming niet in een dergelijke positie ,orden geplaatst. -rt 23, R4 I&6'wet voorziet verder, en bv, in*

' erbod om een beroep als werknemer uit te oeenen #tenzij bij een anderbedrijsrevisor$8

' verbod tot uitoeening v handelsactiviteiten o bestuursuncties inhandelsvennootschappen.

?elet op de huidige mededingingsrechtelijke situatie vd bedrijsrevisoren, bep art2T, R4 I&6'wet begrijpelijkerwijs dat elke situatie waarin de onah vebedrijsrevisor in het gedrang wordt gebracht, door een belangenconZict, o opeen andere wijze, eveneens de onah in het gedrang brengt van zijn vennoten, vd

leden vh bestuursorgaan vh bedrijsrevisorenkantoor, en vd bedrijsrevisoren dielid zijn vh netwerk waarvan de bedrijsrevisor lid is.(e commissarissen van zgn. organisaties v openbaar belang #zoals genoteerdevenn, I en verzekeringsondernemingen$ zijn #o.m.$ verpl jaarlijks op hun websiteeen zgn. transparantieverslag te publiceren.

1ok het .enn. voorziet in een aantal bep die de onah van de commissarismoeten waarborgen.

!o bepaalt art 233, R4 .enn. dat de commissarissen in de gecontroleerde venn,noch ie daarmee verbonden venn, een andere taak, mandaat o opdracht mag

aanvaarden die zal worden vervuld tijdens de duur van hun mandaat o erna, endie de onah uitoeening van hun taak als commissaris in het gedrang zoukunnen brengen.

-rt. 233, R3 .enn. verbiedt de commissaris bovendien om een mandaat vbestuurder, zaakvoerder o enige andere unctie te aanvaarden gedurende eentijdvak v twee jaar na het einde v zijn mandaat van commissaris, noch idgecontroleerde venn, noch in een daarmee verbonden venn.(eze zgn. cooling o;&periode dient zowel dr de commissaris natuurlijke persoonals de commissaris'rechtspersoon te worden gerespecteerd. !ij slaat zowel op degecontroleerde venn, als op haar #groot$moeder' o #klein$dochtervenn. (e bepbevat evenwel nog een aantal hiaten, door #itt wat geldt voor het verbod v art

233, R4 .enn.$ bv met de commissaris verbonden werknemers o anderevennoten van het optredende revisorenkantoor niet te viseren.

42Q



-rt 2Q3ter & .enn. bep de limitatieve lijst v prestaties die v aard zijn de onahvd commissaris ih gedrang te brengen* het betret bv de gevallen waarin decommissaris in de besluitvorming vd gecontroleerde venn tussenkomt,deelneemt o bijstand verleent ah voeren van haar boekhouding, jaarrekening o geconsolideerde jaarrekening, hij instaat voor de waardering v bep elementenvan haar jaarrekening o geconsolideerde jaarrekening o hij aan haar interneauditunctie deelneemt. %erk op dat het verlenen v fscaal advies niet in dezelijst werd opgenomen. (ergelijke diensten zijn oik art 233, RRQ en E .enn. perse verboden.

?enoteerde venn en de venn die deel uitmaken van een consolidatieplichtigegroep zijn bovendien onderworpen ad in art 233, RU .enn. vervatte one to one&rule. (it impliceert dat zij alle andere dan de in art 2Q3ter & .enn. geviseerdediensten slechts mogen verstrekken, zolang de vergoedingen voor deze takenkleiner zijn dan de in art 23T,R4 .enn. vermelde jaarlijkse, en in beg vaste,vergoeding voor hun werkzaamheden als commissaris vd venn. &elangr daarbij is

te vermelden dat de in aanmerking te nemen vergoedingen niet enkel op de adbedrijsrevisor zel toegekende vergoedingen slaan, maar ook aan dezetoegekend aan bep met hem verbonden personen.an de one to one&rule kan in de gevallen bepaald in art 233, RL .enn. wordenageweken.

>ot slot bep art 23T, RR4 en 3 .enn. dat de in art 23T, R4 .enn. beoogdevaste bezoldiging vd commissaris voor zijn werkzaamheden id toelichting bij de

jaarrekening moet worden vermeld. Hetzelde geldt, evenwel ingedeeld in bepcategorieën, voor de eStra vergoedingen voor uitz werkzaamheden o bijzondereopdrachten #art. 23T, R3 .enn.$.

&ij twijel in hoode vd commissaris omtrent de verenigbaarheid v deze o geneprestatie met zijn onah taakuitoeening kan de commissaris een vooragaandelijkadvies over deze verenigbaarheid vragen aan het advies' en controlecomitP, datzetel houdt te &russel #art. 233, R2B .enn.$.

4.4.T. beroepsgeheim1bv art 3U I&6'et is art TUQ 0w van toep op bedrijsrevisoren, stagiairs enpersonen voor wie ze instaan. &edrijsrevisoren kunnen maw strargesanctioneerd worden indien zij eiten en inlichtingen v vertrouwelijke aard,waarvan zij kennis hebben gekregen omwille o nav de uitoe van hun beroep,bekend maken. !owel de I&6'et als art TUQ 0w. bep evenwel een aantal uitz op

het beroepsgeheim. +Pn v deze uitz is de wettelijke meldingsplicht, bv deantwoordplicht vd commissaris ad - op grond v, wat de / betret, art UTB.enn. ragen mbt aangelegenheden die niet id verslagen van de commissarismoeten worden behandeld mogen door de commissaris niet worden beantwoordop straCe van schending vh beroepsgeheim.

4.4.U. bezoldiging(e bezoldiging van de commissaris wordt bij aanvang vd opdracht door de -vastgesteld en moet voldoende zijn om de naleving vd controlenormen vh I&6 tegaranderen #art. 23T, R4 .enn.$. (e bezoldiging is een vast bedrag dat enkelkan worden gewijzigd mits instemming vd - Pn de commissaris #art. 23T, R4.enn.$.

In de venn met een ondernemingsraad wordt het bedrag van de bezoldiging terinormatie aan de ondernemingsraad meegedeeld #art. 2UQ .enn.$. (e door de

42E



- vastgelegde jaarlijkse vergoeding omvat ook de voor de ondernemingsraadverrichte prestaties.Id gevallen waar de benoeming van de commissaris gebeurt door de voorzitter vdrb van koophandel, komt het ad voorzitter toe de bezoldiging vast te stellen.

(eze vaste vergoeding verhindert o.i. niet dat de commissaris nav diensbenoeming met de venn kan vastleggen gerechtigd te zijn op een bijkomendevergoeding wanneer zijn aanstelling de drie kalenderjaren zou overstijgen #bvnav de verlenging van het boekjaar$.

In beg is elke andere bezoldiging o voordeel, onder welke vorm ook uitgesloten.1ok bijzondere vergoedingen voor uitz opdrachten zijn in beg uitgesloten, tenzijde jaarrekening hierover nadere toelichting verschat. (e venn mag decommissaris geen leningen o voorschotten toestaan, noch ten zijnen behoevewaarborgen stellen o geven #art. 2T4, RL in fne .enn.$.!ie voor genoteerde venn tevens de hiervoor aangehaalde one to one&rule #inranr. LEU$.

&ovenstaande regels bieden ongetwijeld een belangr waarborg voor de#fnanciële$ onah van de commissaris. /ochtans is die waarborg niet geheelsluitend tav commissarissen die voor hun beroepsinkomen ah zijn ve beperktaantal opdrachten o uncties ie beperkt aantal ondernemingen, en die zodoendekwetsbaar blijven. Hetzelde geldt voor de commissarissen die deel uitmaken vekantoor dat voor de gecontroleerde onderneming nog tal v andere dienstenpresteert, al betrachten de regels ook hier transparantie, door zich uit te strekkentot de bezoldigingen v met de commissaris verbonden personen en met decommissarisunctie gelijkgestelde mandaten #zie art. 2T4$.

".&. De %eindiging van de opdracht van commissaris

1m de onah vd commissaris te vrijwaren, is een beschermende regeling m.b.t.de beëindiging van diens opdracht onontbeerlijk. (e wetg heet daarom eendergelijke regeling uitgewerkt, die verschilt naargelang het ontslag uitgaat vd -#de zgn. herroeping$, dan wel vd commissaris zel.

4.3.2. (e herroeping >ijdens de duur v zijn opdracht kan de commissaris, zels in venn waarin diensbenoeming slechts optioneel was, op straCe v schadevergoeding alleen door de- worden ontslagen, en dit slechts omwille v wettige redenen #art. 23U.enn.$.(e 6), steunende op de voorbereidende werken, verwijst voor dergelijke “wettige

redenen” o.m. nr lichamelijke ongeschiktheid, nalatigheid bij uitvoering vdopdracht en meer alg naar ad commissaris toerekenbare omstandigheden die hetvertrouwen ondermijnen. 1ok de commissaris die tijdens zijn mandaat met eentuchtsanctie wordt bestrat, o wordt behept met een verboden onverenig'baarheid, stelt zich bloot ae ontslag om dgl. “wettige reden”. +en verschil vanmening over een boekhoudkundige verwerking o een controleprocedure vormtop zich geen wettige reden. ormen evenmin een wettige reden, deomstandigheid dat een venn tijdens het mandaat vd commissaris niet langervoldoet ad criteria die haar tot aanstelling ve commissaris verpl, o de dr eennietcommissaris'plichtige venn ingeroepen reden dat de diensten vd #vrijwilligaangestelde$ commissaris gelet op de reorganisatie vd venn niet langer nodigzijn, zodat zijn ontslag ertoe strekte nutteloze kosten te vermijden.

(e herroeping is aan een bijz procedure onderworpen.

44B



&estaat id venn geen ondernemingsraad, dan kan met de voorschriten v art 23L.enn. worden volstaan* de commissaris dient onmiddellijk in kennis te wordengesteld vh eit dat een - zal worden bijeengeroepen met als agendapunt zijnherroeping. (e commissaris kan schritelijke opmerkingen ormuleren, welkebehoudens andersluidende beschikking vd voorzitter vd rb van koophandel,eveneens worden aangekondigd op de agenda. +en aschrit vd opmerkingenwordt met de oproepingsbrie gestuurd ad aandeelhouders op naam. +enaschrit wordt tevens gestuurd aan degenen die tot deelname ad - gerechtigdzijn. +lke aandeelhouder heet het recht om 2U d voor de - tegen overlegging vzijn aandeel, kosteloos een eSemplaar v deze opmerkingen te ontvangen. +enmiskenning v bovenstaande bep kan bovendien, en onder omst, tot denietigverklaring van het besluit vd - leiden op grond v art LT .enn. erdenbovenstaande procedureregels wel nageleed, doch betwist de commissaris dedoor de venn ingeroepen wettige redenen, dan kan dergelijke betwisting, indienze door de rechter gegrond wordt verklaard, echter hoogstens leiden totschadevergoeding. Het besluit tot herroeping blijt in dat geval geldig.ermits id venn met een ondernemingsraad aan die raad een

medebeslissingsrecht toekomt bij de benoeming en de hernieuwing vdcommissaris, is het logisch dat dit ook het geval is bij de herroeping v diensmandaat. (e herroeping vd commissaris tijdens de loop van zijn mandaat is danook slechts mogelijk op voorstel o op eensluidend advies vd ondernemingsraad#art. 2UE .enn.$. !oals bij de benoeming vergt de beslissing vdondernemingsraad een dubbele meerderheid #meerderheid vd werknemers'agevaardigden en vh geheel vd raad$. oor het overige blijt toepassing temaken vd vormregels vd art 23U en 23L .enn.

4.3.4. ontslag door de commissarisHet staat de commissaris evenmin vrij om zel ontslag te nemen om gelijk welkereden. Hij kan dit slechts ter - en mits hij deze vooragaand, schritelijk kennis

heet gegeven vd redenen van zijn ontslag #art. 23U .enn.$. In venn met eenondernemingsraad dient hij eveneens de redenen v zijn ontslag schritelijk adondernemingsraad mee te delen #art. 2UE, lid 4 .enn.$.1p die manier zou vaandelvlucht moeten worden vermeden* de commissarisdie bv wordt geconronteerd met bep onregelmatigheden o meningsverschillenmet het bestuursorgaan kan en mag niet op de vlucht slaan voor zijnverantwoordelijkheid.(eze wettelijke regeling toont echter veel lacunes* zo is er bv geen beperking vdin te roepen redenen, geen verpl tot vooropzeg en is niet voorzien in eenprocedure #binnen welke termijn moet het ontslag bv worden aangekondigd5, hoegebeurt de kennisgeving ad -5$.

Id praktijk komt het nogal eens voor dat de commissaris vrijwillig ontslag neemtbij de wijziging vd aandeelhoudersstructuur o de opname in een groterevennootschapsgroep.

(e commissaris mag echter, zonder tussenkomst ter -, steeds en zonder enigeormaliteit ontslag nemen, zij het dan enkel om zgn. ge,ichtige persoonlijkeredenen, zoals bv wegens ziekte o ongeval #art. 23U, R2, laatste lid .enn.$. (eomstandigheid dat de commissaris een lucratiever mandaat heet bekomen, o dat de bestuurders de uitoeening vd controleopdracht bemoeilijken, komt niet inaanmerking als gewichtige persoonlijke reden.

".3. De taak en de %evoegdheden van de commissaris

4.T.2. (e taak

442



a) 9lgemeen.(e opdracht van de commissaris bestaat in globo uit volgende elementen*

' de controle op de jaarrekening en de fnanciële toestand van devennootschap8

' de controle op de regelmatigheid ten aanzien van het .enn. en van destatuten8

' het opstellen van een omstandig, schritelijk en jaarlijks controleverslag8' rapportering aan de algemene vergadering en=o de ondernemingsraad.

oor een goede uitvoering van deze opdrachten is een nauwe en constructievesamenwerking tussen commissaris en bestuur vd gecontroleerde venn eenabsolute noodzaak8 bij wijlen is het echter ook een moeilijke evenwichtsoe. !ulkenauwe samenwerking moet immers leiden tot een adoendeinormatiedoorstroming naar de commissaris en een doorgedreven kennis vd tecontroleren venn in zijnen hoode, maar mag dan weer geenszins de onah vdcommissaris ih gedrang brengen.

(e commissaris heet zich ook azijdig te houden v elke vorm v deelname ahbestuur van de te controleren venn. (e commissaris controleert enkel dekrachtens de wet dr het bestuur tbv de aandeelhouders en derden terbeschikking gestelde #fnanciële$ inormatie. !ulks houdt evenwel een onrr en, inbeg post actum, controle in op het vennootschapsbestuur. Het is slechts binnende perken van zijn hierna toegelichte meldingsplicht v evt overtredingen vh.enn en de statuten, dat ad commissaris ook een meer rr controle op hetbestuur zal toekomen.

b) !eriodieke controleDit art 2T4 .enn. blijkt dat de controleopdracht vd commissaris enerzijdsbestaat uit de controle op de fnanciële toestand vd venn en de controle op de

jaarrekening, en anderzijds uit de controle op de regelmatigheid tav het .enn.en vd statuten, vd id jaarrekening weergegeven verrichtingen.

/u de taken van de commissaris in de eerste plaats kunnen worden ingevulddoor de verplicht in diens verslag op te nemen punten #zie hierover inra$, vormtde inhoud van zijn controleverslag ook het vertrekpunt voor de omvang van deperiodieke controleopdracht van de commissaris.

9. 5ontrole op de jaarrekeningIn eerste instantie moet de commissaris verifëren o de boekhouding is gevoerden de jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke en

bestuursrechtelijke voorschriten die daarop toepasselijk zijn #art. 2TT, lid 2, 3^.enn.$. (eze vermelding verplicht de commissaris ertoe de boekhouding vdonderneming in het alg, en de jaarrekening in het bijz, aan een legaliteitscontrolete onderwerpen, en meer in het bijz wat de boekhoud' envennootschapsrechtelijke bepalingen betret. (ie controle is evenwel niet beperkttot de overeenstemming met de boekhoudwet en haar uitvoeringsbesluiten.

(aarnaast dient de commissaris na te gaan o de jaarrekening een getrouw beeldgeet vh vermogen, vd fnanciële toestand en vd resultaten vd venn, rekeninghoudend met de wettelijke en bestuurs'rechtelijke voorschriten die daarop vantoep zijn, en o een passende verantwoording id toelichting is gegeven #art. 2TT,lid 2, T^ .enn.$. Het volstaat m.a.w. niet dat de commissaris de boekhouding vd

onderneming, en inz. de jaarrekening, onderwerpt ae legaliteitscontrole. Hij dientbovendien te onderzoeken en te verklaren o naar zijn oordeel het dr de

444



jaarrekening geschapen beeld van het vermogen, de fnanciële toestand en deresultaten vd venn, wel werkelijkheidsgetrouw is. Hiertoe zal de venn de regelsvan voorzichtigheid, oprechtheid en goede trouw moeten respecteren.Het ah +ngelse recht ontleende principe vh getrouw beeld ligt ih &elgischeboekhoudrecht vervat in art 4T & .enn. In navolging vd T e 6ichtlijn wordtervan uitgegaan dat een jaarrekening die is opgesteld volgens de wettelijke enbestuursrechtelijke voorschriten terzake in beg ah vereiste van getrouw beeldzal voldoen. Indien dat niet het geval zou zijn, wordt van het bestuur verwachtdat id toelichting bij de jaarrekening daarvoor een passende verantwoordingwordt gegeven #zgn. aanvullende werking vh getrouw beeld$. Het is echter nietuitgesloten dat een strikte toep van de wettelijke o bestuursrechtelijkebepalingen een getrouw beeld id weg staat. In dergelijk geval is een awijking vdwettelijke o bestuursrechtelijke bep toegestaan #zgn. derogerende werking vhgetrouw beeld$. (ergelijke awijking dient ook in de toelichting te wordenvermeld.

>enslotte wordt de toep v bep boekhoudkundige methodes ie aantal gevallenuitdr vh vereiste van getrouw beeld sensu lato ah gesteld #bv waar art 34 &

.enn. stelt dat de waarderingen moeten voldoen ad eisen v voorzichtigheid,oprechtheid en goede trouw$. (ergelijke vereiste vraagt om een subj beoordelingvoor de toep van deze o gene waarderingsregel #zgn. interpretatieve werkingvan het getrouw beeld$.Het komt ad commissaris toe om als onah deskundige na te zien op de toep diehet bestuur v deze principes, die immers ruimte geven voor een zekeresubjectiviteit, maakt. ;orrect opgestelde jaarrekeningen kunnen bij wijlen immersgeen getrouw beeld vertonen, net zoals een “incorrecte” jaarrekening soms weldegelijk, en misschien zels een beter, getrouw beeld kan geven. (e toelichtingbij de jaarrekening zal voor de commissaris dan ook cruciaal zijn voor zijnbeoordeling vh getrouw beeld.1nder omstandigheden zal het getrouw beeld vd jaarrekening ook ih gedrang

komen als gevolg v dr het bestuur begane bestuursouten. (e commissaris zal erdan ook melding v moeten maken in zijn verslag.

0amenhangend met de controleunctie op de jaarrekening, dient de commissarisook te beoordelen o het jaarverslag de dr art \> en \B W.Venn. vereisteinlichtingen bevat en in overeenstemming is met de jaarrekening #art. 2TT, lid 2,T^ .enn.$. /u het jaarverslag id eerste plaats een commentaar bevat op de

jaarrekening, waarbij een getrouw overzicht wordt gegeven vd gang van zaken envd positie vd venn, is ook dit toezicht er in essentie PPn van getrouwheid enwettelijkheid. Het betret een obj controle, waarbij de commissaris zich in begniet uitspreekt over het gevoerde beleid vd venn. Indien de 6v& om redenen van

gevaar voor een ernstig nadeel ad venn, cr. art EL, 3^ .enn. zou hebbennagelaten om bep inlichtingen die de ontwikkeling vd venn aanmerkelijk kunnenbe"nvloeden, ih jaarverslag te vermelden, zal het ad commissaris toekomen omna te gaan o dergelijke handelswijze, naar zijn oordeel, gerechtvaardigd is.

>ot slot moet de commissaris nagaan o de ,instbestemming voorgelegd ad 9V in overeenstemming is met de statuten en met het W.Venn. #art. 2TT, lid 2, M^.enn.$. Het toezicht vd commissaris is er PPn vd wettelijkheid vdwinstbestemming #is er wel een winst5, gebeurt de winstbestemming meteerbiediging vd wettelijke en statutaire voorschriten5, is de winst wel uitkeerbaarin de zin v, wat de / betret, art L2M .enn5...$, niet vd opportuniteit ervan.Het komt dus in beg niet ad commissaris toe om gevallen van overmatige

winstuitkering, o omgekeerd, van overdreven winstreservering, o v winst'verdeling die de liKuiditeitspositie vd venn ih gedrang brengt, aan te klagen. Hij

443



zal er in die gevallen wel dienen op toe te zien o het getrouw beeld vd jaarrekening niet wordt in het gedrang gebracht, wat evt het geval zal zijn indienhet bestuur ih jaarverslag #inz. onder de hooding inlichtingen over deomstandigheden die de ontwikkeling vd venn aanmerkelijk kunnen be"nvloeden$niet op de mogelijke gevaren die daaruit kunnen ontstaan, heet gewezen.

". 5ontrole op de -nanci6le toestand van de vennootschap(e controle op de fnanciële toestand vd venn impliceert dat de commissaris, innavolging v art 23Q en de regels inzake alarmbelprocedure #art L33 .enn., watde / betret$, los vd controle vd jaarrekening en de regelmatigheid vd in de

jaarrekening te verwerken verrichtingen tav de statuten en het .enn. verifeerto de venn in fnanciële moeilijkheden verkeert waardoor zij niet langer in goingconcern kan worden gewaardeerd.(e commissaris die gewichtige en overeenstemmende eiten vaststelt die decontinu"teit kunnen bedreigen, moet het bestuursorgaan hiervan inlichten oik art23Q .enn. In het geval toep moet worden gemaakt vd alarmbelprocedure , zaldoor het bestuursorgaan #en bij nalaten, de commissaris zel$ de - worden

samengeroepen om over deze bedreiging #en de te nemen maatregelen, casuKuo vd venn$ te beraadslagen.

(e wet legt de bestuurders op om tenminste haljaarlijks ad commissaris eenboekhoudkundige staat voor te leggen welke is opgesteld volgens het schema vdbalans en de jaarrekening #art 23M, laatste lid .enn.$. !o kan de commissarisde fnanciële toestand vd venn ook gedurende het boekjaar blijven volgen. (itbetekent evenwel niet dat de commissaris een dergelijke “gezondheidscheck” opdagelijkse basis zou moeten verrichten. In beg controleert de commissaris ditsemestrieel, al kan de ontdekking van deze o gene elementen vereisen dat hijde fnanciële toestand met meer nauwlettendheid en reKuenter dient op tevolgen, wat dus een soort v permanente “waakunctie” impliceert.

5. 5ontrole op schendingen van de statuten of het W.Venn.In zijn omstandig verslag moet de commissaris tevens verduidelijken o hij kennisheet gekregen van verrichtingen o beslissingen die strijdig zijn met de statuteno met het .enn. #art 2T4 en 2TT, lid 2, Q^ .enn.$. +r bestaat geeneensgezindheid in de 6) over de precieze inhoud en de omvang vd verpl vdcommissaris tot melding van evt overtredingen vd statuten o het .enn. Heteit dat die verplichting het voorwerp uitmaakt v meerdere, niet steedsgelijklopende wetteksten is daar niet vreemd aan.

(e meldingsplicht is beperkt tot overtredingen vh .enn. #met inbegrip vinbreuken op het & enn en, voor zover nog toep, &oekhoudwet$ o destatuten. ?ebeurlijke inbreuken op andere wetten #bv soc o fscale wetten, evtzels de aillissementswet$ zijn dus in beg niet te melden, tenzij het onvermeldlaten het getrouw beeld o de wettigheid vd jaarrekening ih gedrang zou brengen.Hoewel de wetteksten op dit punt niet duidelijk zijn, wordt over het algaangenomen dat de meldingsplicht enkel geldt voor de overtredingen #van het.enn. o de statuten$ als gevolg van verrichtingen o beslissingen die zijn weerte geven in de jaarrekening. (e vraag hoe ruim die beperking is op te vattenwordt echter minder eenstemmig beantwoord. &ep auteurs menen dat onderweer te geven id jaarrekening moet worden begrepen het hebben van enigeweerslag op de jaarrekening, in welk geval het duidelijk is dat tal van

overtredingen vh .enn. o de statuten #denk bv ad doeloverschrijding, demiskenning v wettelijke o statutaire bevoegdheidsbeperkingen$ zullen moeten

44T



worden gemeld. -ndere auteurs beperken de meldingsplicht tot dieovertredingen welke een rr weerslag hebben op de jaarrekening o die rr inverband staan met de controleopdracht vd commissaris #bv een onwettige inkoopv eigen aandelen, onwettige winstbestemming...$. Het lijkt er o.i. op dat dezebepaling ruim moet worden ge"nterpreteerd, zonder beperking van deze o genehandeling, zolang er maar van enige invloed sprake kan zijn.(ezelde onduidelijkheid rijst betreCende de vraag o het ad commissaris al danniet toekomt om deze overtredingen actie op te sporen, dan wel enkel dezemoet melden die hem als het ware ter kennis zijn gekomen. 1pnieuw zijn dewetteksten onduidelijk. (e tekst v art 2TT, lid 2, Q^ .enn. lijkt demeldingsplicht immers te beperken tot de overtredingen waarvan de commissariskennis heet gekregen. (e commissaris dient er o.i. niet a priori vanuit te gaandat onregelmatigheden zouden zijn begaan, welke hij dient op te sporen. 1nderomstandigheden zal hij evenwel bij de uitoe v zijn controletaak #die zoalsgezegd, in belangr mate een wettigheidstoezicht inhoudt$ op onregel'matighedenstuiten, o minstens op aanwijzingen daarvan. In de mate die #vermoedelijke$onregelmatigheden een weerslag #kunnen$ hebben op de jaarrekening zal hij ze

dienen te onderzoeken en er desgevallend melding moeten van maken in zijnverslag./iet alle door de commissaris vastgestelde overtredingen zullen evenwelaanleiding geven tot een vermelding in zijn verslag. rachtens art 2TT, Q^.enn. kan de commissaris vd vermelding azien L,anneer de openbaarmakingvd overtreding ad venn onverant,oorde schade kan berokkenen m.n. de v"gepaste maatregelen heeft genomen om de aldus ontstane on,ettige toestandte herstellen.L %eer alg is uit die bepaling a te leiden dat de commissaris dieonregelmatigheden vaststelt die “onverantwoorde schade” zou kunnenberokkenen, deze onregelmatigheden eerst dient te melden ad 6v&. 7as wanneerde 6v& naar het oordeel vd commissaris geen o onvoldoende maatregelen heetgenomen om de onwettige toestand te herstellen, zal hij tot vermelding ih

controleverslag en tot kennisgeving ervan aan de eerstvolgende - dienen overte gaan. (it op straCe v zijn aanspr.

c) $et controleverslag(e commissaris dient tot slot de resultaten van zijn controlewerkzaamheden tebundelen en te verwoorden ih omstandig en schritelijk controleverslag dat hij oikart 2T3'2TT .enn. dient op te stellen nav de jaarlijkse -.Het controleverslag dient minstens de elementen vermeld in artikel 2TT .enn.te bevatten. -angenomen wordt dat het evenwel niet gaat om een beperkendeopsomming* het staat de commissaris vrij om andere vermeldingen die hij nuttigacht in het verslag op te nemen. In bepaalde andere gevallen is hij zels wettelijk

verpl bepaalde bijkomende vermeldingen in zijn verslag op te nemen #men denkead bijz bepalingen van toepassing op de kredietinstellingen$.&ep vd in dit verslag op te nemen elementen werden hierboven reeds besprokenen worden bijgevolg niet meer hernomen.

-ls “fnaal” oordeel dient de commissaris in het controleverslag op grond v art2TT .enn. dmv een “verklaring” nog te vermelden o de jaarrekening eengetrouw beeld geet van het vermogen, de fnanciële toestand en vd resultatenvd venn. (ergelijke verklaring kan volgende vormen aannemen*

• een verklaring zonder voorbehoud8

• een verklaring met voorbehoud8 ' een akeurende verklaring8

• een onthoudende verklaring.

44U



De goedkeurende verklaring ,onder voor%ehoud o bezwaren* decommissaris moet in dergelijk geval uitdr vermelden dat hij geen voorbehoud o bezwaar heet te maken. (eze goedkeurende verklaring houdt de bevestiging invd commissaris, [na aNoop vd gebruikelijke controles uitgevoerd oik de regels vhvak rekening houdend met de terzake geldende ,ettelijke en reglementaire bepdat de voorgelegde stukken en de verstrekte inlichtingen een getrou, beeldgeven vd toestand ,aarop zij betrekking hebben[.%eer alg houdt de goedkeurende verklaring in dat de beoordeelde documentenen verrichtingen in overeenstemming zijn met de wettelijke, reglementaire enproessionele voorschriten, met de vereiste vh getrouw beeld, en dat decommissaris voor het komende boekjaar uitgaat vd continu"teit vd venn #en erm.a.w. een waardering in going concern mag worden verwacht$. (it beletevenwel niet dat hij in beg uitgaat ve toekomstige waardering in discontinu"teit,op vw dat de 6v& deze inormatie ih jaarverslag heet opgenomen, en hijvertrouwen put uit de door haar vooropgestelde herstelmaatregelen. (ezegoedkeurende verklaring verhindert niet dat de commissaris, oik art 2TT, lid 2, U^.enn. nog de aandacht vestigt op bepaalde andere aangelegenheden.

De goedkeurende verklaring met voor%ehoud* in dergelijk geval moet hetvoorbehoud door de commissaris nauwkeurig en duidelijk wordengerechtvaardigd #tav welke gegevens o welke documenten wordt voorbehoud o bezwaar gemaakt5, welke is de grond van dat voorbehoud o bezwaar5...$.&ovendien mag het bezwaar o voorbehoud niet van dien aard zijn dat de waardeo de draagwijdte van zijn oordeel wordt uitgehold. (it voorbehoud mag geenbetrekking hebben op inbreuken op de wettelijke en bestuursrechtelijkevoorschriten, en evenmin mag het het getrouw beeld in het gedrang brengen.

De a/keurende verklaring #ook wel verklaring v bezwaar o v niet'goedkeuringgenoemd$, moet ook nauwkeurig en duidelijk zijn gerechtvaardigd8 het is de

verklaring vd commissaris die meent dat er geen getrouw beeld wordtweergegeven, o de wettelijke o bestuursrechtelijke voorschriten zijngeschonden.

(e commissaris kan bovendien nog een verklaring van onthouding aZeggen.!oAn verklaring impliceert dat de commissaris wordt geconronteerd met lacuneso grote onzekerheid o 'heden in de te controleren gegevens, o hij in deonmogelijkheid verkeert de controle uit te voeren. (e verklaring van onthoudingdient weerom nauwkeurig en duidelijk te worden gerechtvaardigd.

(e stellingname vd commissaris moet vervolgens openb worden gemaakt.

+nerzijds wordt voorzien ie reeks openbaarmakingsmaatregelen t.a.v. deondernemingsraad en de aandeelhouders. -nderzijds strekken beppubliciteitsmaatregelen ertoe de stellingname ook voor derden #stakeholders$toegankelijk te maken.

9. +penbaarmakingsmaatregelen t.a.v. de aandeelhouders(e aandeelhouders blijven de eerste doelgroep van ge"nteresseerden ihcontroleverslag van de commissaris. Het .enn. voorziet dan ook in een reeksbepalingen die ertoe strekken enerzijds het controleverslag ad aandeelhouderskenbaar te maken, anderzijds hen de mogelijkheid te geven om van decommissaris bepaalde verduidelijkingen betreCende dat verslag te bekomen.

1m de aandeelhouders toe te laten zich terdege op de jaarvergadering voor tebereiden voorziet het .enn. id mogelijkheid om 2U d voor die vergadering op

44L



de zetel vd venn kennis te nemen ve aantal stukken, waaronder naast de jaarrekening en het jaarverslag, ook het controleverslag van decommissaris#sen$.

>egen overlegging van zijn eCect kan de aandeelhouder bovendien kosteloos eeneSemplaar van die stukken bekomen. -d aandeelhouders op naam wordt zelseen eSemplaar van die documenten toegestuurd, samen met de oproeping.(e bestuurders die bovenstaande kennisgevingsplicht zouden miskennen,kunnen daartoe met tussenkomst vd kort geding rechter worden gedwongen.-nderzijds is vast te stellen dat het >&0 van genoemde stukken door de wetg nietals een substantiële vormvw werd gekwalifceerd. (e evt schending v dezeinormatieplicht zal dan ook slechts tot nietigverklaring vh besluit vd - kunnenleiden, indien eiser het bewijs levert dat die onregelmatigheid het besluit heetkunnen be"nvloeden.

(e commissaris heet daarnaast ook zel het recht om deel te nemen ad - vdvenn.-rt UTB .enn., wat de / betret, bep nl dat commissarissen over het recht

beschikken om Lter 9V het ,oord te voeren ivm de vervulling van hun taakL. 6) isvan oordeel dat, bij gebrek aan enige wettelijke beperking, dit spreekrecht geldtvoor elke -, ook deze waarop geen door de commissaris opgesteld verslag tersprake komt. &ovendien blijkt dit deelnamerecht uit het eit dat de commissarismoet worden uitgenodigd tot de - #gewone, buitengewone en bijz -$ #zie, watde / betret, art U3U .enn.$.

(e commissaris#sen$ is #zijn$ daarentegen wettelijk verpl om deel te nemen ae -wanneer deze te beraadslagen heet op grond van een verslag door henopgemaakt.(eze deelnameplicht vloeit, wat de / betret, eSpliciet voort uit art U3Q .enn.en impliciet uit het vraagrecht ter - omschreven in art UTB, lid 4 .enn. (eze

verpl geldt voor de jaarlijkse - waarop de jaarrekening wordt goedgekeurd enook voor de bijz en buitengewone - waarop verslagen vd commissaris wordenneergelegd.Indien de commissaris wettelijk verpl is om aanwezig te zijn, dient hij in begpersoonlijk aanwezig te zijn. (e awezigheid vd commissaris op de - waarop hijverpl aanwezig moet zijn, kan zijn aanspr ih gedrang brengen. -angezien deaanwezigheidsplicht vd commissaris op - die beraadslagen op grond ve verslagdat hij heet opgesteld voortvloeit uit een wettelijke bep, zou de commissaris ingevolge zijn awezigheid een bepaling vh .enn schenden. Id praktijk wordt adcommissaris soms vrijstelling verleend om ad - deel te nemen8 daarvan wordtdan akte genomen in de notulen vd -.

(e aandeelhouders ve / beschikken op grond v art UTB, lid 4 .enn. op hunbeurt over vraagrecht ten overstaan vd commissaris. -an dit vraagrechtbeantwoordt een correlatieve antwoordplicht in hoode vd commissarissen* zijdienen op de vragen vd aandeelhouders op een correcte, juiste en precieze wijzete antwoorden(e commissaris moet evenwel geen gevolg geven aan vragen naar inormatiegesteld buiten een -.Het vraagrecht wordt tot het dwingend recht gerekend, zodat het niet door destatuten kan worden uitgesloten o door een beslissing vd - kan wordenbeperkt. !o is het niet toegestaan dat de statuten zouden vereisen dat de vragenschritelijk en vooragaand ad - moeten worden gesteld. +nige beperkende

clausule kan bijgevolg geen belemmering vormen voor de uitoeening vhvraagrecht vd aandeelhouders.

44M



/iet alleen de aandeelhouder in de strikte zin vh woord, maar ook anderepersonen die, owel krachtens een wettelijke bep, owel oik de statuten het rechthebben om ad - deel te nemen, hebben het recht om het vraagrecht uit teoeenen. Het al dan niet stemgerechtigd zijn v deze deelnemers speelt geen rol,waardoor ook houders van winstbewijzen, houders van converteerbare obligaties,warranthouders, certifcaathouders en andere zich op het vraagrecht zoudenkunnen beroepen.

Het vraagrecht is in beg evenwel beperkt tot de ter discussie staande verslagenvd commissaris. (e commissaris geet geen gevolg ad vragen naar inormatie diehet voorwerp vd ter - voorgelegde verslagen te buiten gaat, zoniet brengt hijzijn aansprakelijkheid ih gedrang.oor wat betret de jaarvergadering, kunnen de vragen volgens bepcommentatoren betrekking hebben op alle rubrieken id jaarrekening o deonderdelen vh jaarverslag, inclusie de wettelijk verpl rubrieken, ook al werden zeniet ingevuld. -ndere 6) beperkt het vraagrecht tav de commissaris tot het doorde commissaris opgestelde controleverslag, zonder zich uitdr uit te spreken over

de vraag o alle rubrieken van de jaarrekening aan bod kunnen komen.Het .enn voorzag tot voor kort niet in een eSpliciete beperking vh vraagrechtin geval de uitoe ervan ernstig nadeel zou berokkenen ad venn, haaraandeelhouders o vennoten o haar personeel, naar analogie met wat geldt voorbestuurders. /ochtans waren auteurs van oordeel dat, zels in awezigheid vdergelijke beperking, de commissaris als eStern “vennootschapsorgaan” bij hetormuleren v zijn antwoord rekening moest te houden met het belang vd venn#dat uiteraard niet noodz samenvalt met het belang vd aandeelhouder'vraagsteller$. !o konden vragen v aandeel'houders mbt contracten die nog inonderhandeling zijn dr de commissaris onbeantwoord blijven.(e et -andeelhoudersrechten heet ter zake duidelijkheid geschapen* zoals debestuurders dienen de commissarissen de vragen niet te beantwoorden indien de

meededeling v gegevens o eiten v aard is dat dat zij nadelig zouden zijn voor dezakelijke belangen vd venn o voor de vertrouwelijkheid waartoe de venn, haarbestuurders o de commissarissen zich hebben verbonden #zie, wat de / betret,het sinds 2 januari 4B24 v kracht zijnde nieuwe art UTB .enn.$

(e commissaris zal ook niet mogen meewerken ae rechtsmisbruik vdvraagsteller. (it kan het geval zijn indien het recht wordt uitgeoeend met hetuitsluitend oogmerk om te schaden, zonder redelijk belang o op eendisproportionele manier, wanneer wordt gekozen voor een schadelijke vorm vanrechtsuitoeening, terwijl er andere mogelijkheden waren, o wanneer het rechtwordt agewend van zijn eigenlijke doelstelling. 6echtsmisbruik zou bv

voorhanden kunnen zijn wanneer maniest zou blijken dat de vraagsteller anderedoelstellingen nastreet, zoals het verwerven ve controleparticipatie o hetvoorbereiden ve openbaar overnamebod, o het inzamelen v inormatie om dievoor concurrerende doeleinden te gebruiken.

". +penbaarmakingsmaatregelen t.a.v. derdenHet maatsch karakter vd commissarisunctie heet tot gevolg dat ahcontroleverslag vd commissaris een ruime bekendmaking is te geven.Het .enn. schrijt dan ook op straCe v strasanctie voor dat de bestuurders o zaakvoerders het controleverslag samen met de door de - goedgekeurde

jaarrekening binnen de 3B dienen neer te leggen bij de #balanscentrale van de$/ationale &ank v &elgië #art 2BB, T^ .enn.$.

&ovendien bepaalt art 2BT .enn. dat de venn, indien zij de jaarrekening en het jaarverslag in hun geheel verspreidt, bv als brochure, communiKuP, etc., dit

44Q



tevens met het gehele verslag vd commissaris moet gebeuren. Ditz geldt in hetgeval dr de commissaris een goedkeurende verklaring zonder voorbehoud isageleverd, in welk geval de verklaring volstaat. ordt een verkorte versie vd

jaarrekening verspreid, dan dient het verslag o de verklaring vd commissaris oikart 2BU .enn. te worden vervangen dr een vermelding dat een goedkeurendeverklaring met o zonder voorbehoud werd verleend, o dat geen goedkeurendeverklaring werd gegeven.Id venn met een ondernemingsraad dient de commissaris tenslotte zijncontroleverslag aan die raad voor te leggen, zoals hierna zal blijken.

d) "ijzondere taken t.a.v. de ondernemingsraad.In ondernemingen waar krachtens art 2T 4B sept 2ETQ houdende organisatievh bedrijsleven een ondernemingsraad moet worden opgericht 9 criteria dieoverigens verschillen met de criteria ter onderscheiding vd grote venn in art 2U.enn. 9 worden aan de commissaris tbv de werknemers nog een aantalbijkomende taken toebedeeld.Ih verlengde v zijn commissarisunctie brengt de commissaris bij de

ondernemingsraad eerst en vooral verslag uit over de jaarrekening en over het jaarverslag oik de art 2T3 en 2TT .enn. #art 2U2, 2^ .enn.$.&ovendien dient hij ih bijz tvv de door de werknemers benoemde leden in deondernemingsraad de betekenis vd verstrekte fnanciële en eco inlichtingen tavde fnanciële structuur en de evolutie id fnanciële toestand vd onderneming teverklaren en te ontleden #art 2U2, 3^ .enn.$.

Indien het bestuursorgaan de ondernemingsraad fnanciële en eco inlichtingenverstrekt die voort'vloeien uit de boekhouding, de jaarrekening o uit een anderverifeerbaar stuk, dient de commissaris de getrouwheid en de volledigheiddaarvan te certifëren #artikel 2U2, 4^ .enn.$.%eent de commissaris dat de vereiste certifëring niet kan worden gegeven o

indien hij leemten id verstrekte inlichtingen vaststelt, zal hij het bestuursorgaandaarvan in kennis stellen. (ie laatste beschikt dan over een termijn v 2 maandom ad opmerkingen vd commissaris gevolg te geven. ordt geen gevolggegeven binnen die termijn, dan kan de commissaris op eigen initiatie deondernemingsraad daarvan in kennis stellen #art 2U2, T^ .enn. $.

Indien het een venn betret waar wel een ondernemingsraad moet wordenopgericht krachtens art 2T 4B sept 2ETQ houdende org vh bedrijsleven, maargeen commissaris moet worden benoemd, noch vrijwillig wordt benoemd, wordtdr de - #met respect voor de rol vd ondernemingsraad ter zake$ eenbedrijsrevisor aangesteld die voormelde taken zal uitoeenen #zie supra$.

e) 'e uitzonderlijke ,erkzaamheden van de commissaris/aast voormelde controlebevoegdheden, heet de wetg een aantal handelingenen verrichtingen ae bijkomende en specifeke controle vd commissarisonderworpen. Het gaat daarbij meestal om een controle vd door hetbestuursorgaan verstrekte inormatie nav welbep uitz gebeurtenissen o verrichtingen . >e denken val o.m. ad controleplicht bij de inbreng in natura,kapitaalverhoging met opheYng vh voorkeurrecht, usie o splitsing,doelwijziging, omzetting, etc.+nige uniormiteit en coherentie is daarbij soms ver te zoeken. !o mogensommige uitzonderlijke werkzaamheden alleen door een commissaris wordenuitgevoerd. Het betret bv de waarmerking v geplaatste inschrijvingen bij

kapitaalverhoging door openbare inschrijving #art UEB LUM .enn.$, hetopstellen ve verslag nopens de ' minder dan 3 maanden oude ' staat v activa en

44E



passiva, gevoegd bij het verslag vh bestuursorgaan in geval v doelwijziging #art4QM, T23, UUE en LUM .enn.$, de controle bij belangenconZicten #artikel 4UE,U43 en LUM .enn.$... (ie controleopdrachten gelden dus enkel voor venn metcommissaris.-ndere operaties kunnen bij ontstentenis ve commissaris ook door eenbedrijsrevisor worden uitgevoerd* zo bv in geval v Kuasi'inbreng #art 44B, 3EL,TTU en LUM .enn.$ o v kapitaalverhoging door inbreng in natura #art 42E=323,3EU=T43, TTT=LB4, LUM en QQT .enn.$...oor nog andere verrichtingen laat de wet bij ontstentenis ve commissaris dekeuze tussen een bedrijsrevisor o een eSterne accountant* dat is bv het gevalvoor de controle bij de opheYng o beperking vh wettelijk voorkeurrecht vdbestaande aandeelhouders #art UEL en LUM .enn.$, omzetting #art T3L, R4 enMMM .enn.$, usies en splitsingen #art LEU, MBQ, M32 en MTL .enn.$ o bijontbinding #art 2Q2 en 2ET .enn.$(e vertegenwoordiging o bijstand ve aandeelhouder die, bij ontstentenis vecommissaris gebruik maakt v zijn individuele controlebev #art 2LL enn.$, istenslotte het monopolie vd accountant #inra$

4.T.4. (e bevoegdheden.1m de commissaris toe te laten zijn taken naar behoren te kunnen uitoeenen, entot een ge"normeerde stellingname te komen, heet de wetg hem een aantalprerogatieven toegekend waarvan niet kan worden ageweken.

1m te beginnen heet de commissaris oik art 23M, R2 .enn. het recht om teallen tijde ter plaatse inzage te nemen vd boeken, brieven, notulen en ih alg vanalle documenten en geschriten vd venn. Het inzagerecht vd commissaris is dusheel ruim* het kan op elk ogenblik ' en dus niet enkel na het einde vh boekjaar enih kader vh onderzoek vd jaarrekening ' worden uitgeoeend en het strekt zich uittot alle vennootschappelijke documenten. (e commissaris kan zijn inzagerecht

evenwel alleen ter plaatse #id zetel o vestiging vd venn$ uitoeenen. (at euvelkan desgevallend worden opgevangen dr ad commissaris de toelating te geventot het nemen v kopieën o elektr bekijken van documenten, recht waarover decommissaris in beg niet beschikt.?elet op het op de commissaris rustende beroepsgeheim, kan de venn ditredelijkerwijs evenwel niet weigeren.

(e wetg heet het uitgebreide recht vd commissaris op inzage vvennootschapsdocumenten terecht aangevuld met het recht om vdbestuurders=zaakvoerders, o rr vd gemachtigden vh bestuur en de aangesteldenvd venn, alle ophelderingen en inlichtingen te vorderen, en om alle verifcaties te

verrichten, die hij nodig acht #art 23M, R2, lid4 .enn.$. !o zal de commissaris ahbestuur om een bep bevestiging kunnen verzoeken. (aarbij wordt id praktijkveelvuldig gebruik gemaakt van een bevestigingsbrie o de zgn. “representationletter”. (e weigering vh bestuursorgaan om deze brie a te leveren leidt in begtot een verklaring onder voorbehoud o een onthouding. Het is de commissarisbovendien toegestaan om, zonder tussenkomst vh bestuursorgaan deze o genewerknemer te interpelleren.

Het recht op inlichtingen is niet beperkt tot inormatie betreCende degecontroleerde venn alleen. Indien de commissaris zulks noodz acht om defnanciële toestand vd venn te controleren, kan hij vd bestuurders=zaakvoerdersvorderen om tevens ih bezit te worden gesteld, op de zetel vd venn, van

inlichtingen betreCende de met die venn verbonden ondernemingen o betreCende andere ondernemingen waarmee zij een deelnemingsverhouding

43B



heet. Id praktijk komt die regel er meestal op neer dat de inlichtingen inverbonden ondernemingen rr v commissaris tot commissaris, o bij ontstentenisdaarvan, van bestuur vd dochteronderneming tot de commissaris, wordenuitgewisseld. >enzij de commissaris ook belast is met de controle op degeconsolideerde jaarrekening, heet hij echter niet het recht om ter plaatse iddochterondernemingen zel de nodige controles te gaan verrichten eninlichtingen te bekomen.

(e commissaris kan bovendien van de bestuurders=zaakvoerders vorderen dat zijaan derden #leveranciers, klanten, fnanciële instellingen, advocaten,h@potheekbewaarder, adm overheden...$ de bevestiging vragen v hunvorderingen op, schulden jegens, o andere betrekkingen met de venn #art 23M,R2, lid 3 .enn.$. In de regel wordt de met tussenkomst vh bestuur gevraagdeinormatie vervolgens door de derden rr ad commissaris verschat.

/u bedrijsrevisoren gelijktijdig commissarisuncties waarnemen in meerderevenn , zijn zij materieel id onmogelijkheid om alle verifcatieopdrachten in

persona uit te oeenen. &ep van die opdrachten kunnen bovendien door mindergekwalifceerde personen worden uitgevoerd, terwijl voor andere juist beroep iste doen op deskundigen. 1m die redenen heet de wetg het de commissarismogelijk gemaakt om zich bij de uitoe v zijn taken op zijn kosten en onder zijnverantwoordelijkheid te laten bijstaan dr aangestelden o dr andere personen#inormatici, fscaal'deskundigen...$ #art 23E enn$.

(e commissaris beschikt bovendien over het recht om de - v aandeelhouderssamen te roepen en de agenda te bep. Indien hij daartoe door de gekwalifceerdeaandeelhouder#s$ wordt verzocht, is hij zels verplicht dit te doen #artt. 4LQ enU34 .enn.$.(e normaal zorgvuldig en redelijk handelende commissaris zal in eerste instantie

evenwel de zaakvoerder#s$=6v& verzoeken zel een - met deze o gene agendasamen te roepen, teneinde elke schijn v inmenging in het bestuur vdgecontroleerde venn te vermijden.

+en gepaste sanctie moet er tenslotte voor zorgen dat de onderzoeksbev vdcommissaris geen dode letter blijven. !o brengen de zaakvoerders=bestuurdersdie de bovenstaande prerogatieven vd commissaris zouden miskennen, id eersteplaats hun burgerlijke aanspr jegens de venn en jegens derden ih gedrang opgrond v, id &&-, ;&- en /, de resp. art 4L4=TBQ, lid 2=U4M en 4L3=TBQ, lid4=U4Q .enn.+erder werd reeds opgemerkt dat de commissaris die wordt geconronteerd met

een onwillig bestuur aan dat gegeven kenbaarheid kan geven ih raam v zijncontroleverslag. (esgevallend zou de commissaris tenslotte zijn wettelijkeprerogatieven ook met tussenkomst vd rechter in kort geding kunnen adwingen.

".. De aansprakelijkheid van de commissaris/u er tussen de venn en de commissaris een contractuele verh bestaat, en deaanspr vd commissaris jegens de venn derhalve een contractuele aard heet,wijken de op de commissaris toepasselijke aansprakelijkheidsregels nietundamenteel a van deze voor vennootschapsbestuurders.

4.U.2. -lgemeen.(e basisregels inzake de burgerrechtelijke aanspr vd commissaris zijn vervat in

art 2TB .enn. (ie bep, die duidelijk ge"nspireerd is door, wat de / betret, artU4Q .enn. dat de bestuurdersaanspr regelt, maakt een belangr onderscheid

432



tssn de outen door de commissaris begaan id uitoe van zijn controleunctie#eerste lid$ en de overtredingen vh .enn. en de statuten #tweede lid$.Itt de aansprakelijkheidsregels vh eerste lid, zijn deze van het tweede lidbeduidend strenger dan de gemeenrechtelijke contractuele aansprakelijkheid.(aarnaast kunnen commissarissen, zoals eenieder, aansprakelijk zijn voor deonrechtmatige daden die zij persoonlijk, al dan niet in hun unctie, zoudenbegaan #artikel 23Q4 e.v. &..$.

4.U.4. >ekortkomingen in hun controleunctieat de eigenlijke beroepsaansprakelijkheid betret #art 2TB, lid 2 .enn.$, gaathet in beg om een individuele contractuele aanspr naar gemeen recht tegenoverde venn. %erk op dat de minderheids'vordering enkel tegen dezaakvoerders=bestuurders en niet tegen de commissarissen is te richten. (evordering vd venn tegen de commissaris zal dus enkel een zuivere actio mandatizijn.(e commissaris is jegens de gecontroleerde venn #zijn klant$ aanspr voor detekortkomingen die hij id uitoe van zijn taken begaat. 1m te beoordelen o de

commissaris een out heet begaan dient enerzijds rekening te worden gehoudenmet de omvang vd commissaris'unctie, en anderzijds met de wijze waarop dieunctie is uit te oe, waarbij de commissaris o.m gehouden is de controlenormenuitgevaardigd door de 6aad vh Instituut der &edrijsrevisoren, na te leven. (ezenormen zullen in de aansprakelijkheidsbeoordeling dan ook niet onbelangr zijn,nu deze als toetssteen gelden voor het gedrag vd normaal zorgvuldig en redelijkhandelend commissaris. (aarbij mag niet worden vergeten dat de op decommissaris rustende verb jegens de venn id regel inspanningsverbintenissenzijn.

!oals de bestuurdersaansprakelijkheid is ook die vd commissaris eenberoepsaansprakelijkheid. (e gedragsnorm waaraan het concrete gedrag vd

commissaris is te toetsen, is dus te bep in unctie vd proessionele vaardighedenve normaal voorzichtig en redelijk commissaris in dezelde eitelijkeomstandigheden geplaatst.anzelsprekend dient de schadelijder, dit is in de besprokenaansprakelijkheidssituatie in 2e instantie de venn, zijn #haar$ geleden schade tebewijzen, alsook een causaal verband tssn out en schade.aar ook een aandeelhouder zicht op de besproken aansprakelijkheidsgrond wilberoepen, zal hij op het eerste gezicht niet voor een gemakkelijke opdracht staanom een daadwerkelijk causaal verband aan te tonen. Het eit dat #rr o onrr$outieve inormatie werd verstrekt, zal bij genoteerde venn bovendien ook niet rrschade impliceren, indien de overige aandeelhouders evenmin op de hoogte

waren van het gegeven dat de hen voorhanden zijnde inormatie achtera incorrect bleek te zijn* de aandelenkoers ondervindt daarvan immers, en op datogenblik, geen nadeel. 0chade zou dan slechts ontstaan wanneer de marktkennis krijgt v deze outieve inormatie en daarop zou reageren met eenkoersdaling.(e misnoegde aandeelhouder dient trouwens eerst nog de klip vd ageleideschade ' d.i. schade die een invloed heet op het netto'actie vd venn, die in begdr alle aandeelhouders wordt gedragen en die dan ook in eerste instantie door devenn moet worden verhaald ', te overwinnen. (ergelijke schade, die door deaandeelhouder slechts in ageleide orde wordt ondergaan, wordt in beg immersniet als vergoedbare schade in hoode van de aandeelhouder weerhouden.

Het is uiteraard ook mogelijk dat een tekortkoming door een commissaris in zijncontroleunctie begaan, tevens een onr daad is id zin v art 23Q4 e.v. &.., m.n.

434



wanneer die tekortkoming een miskenning is ve wettelijke verpl o ve algzorgvuldigheidsnorm. (ergelijke tekortkoming stelt t.a.v. de venn evenwel hetdelicate probleem van samenloop van contractuele en buitencontractueleaanspraken.1ok derden kunnen de commissaris aanspreken voor alle schade die het gevolgis v beroepsouten, die als onrechtmatige daden in de zin van art 23Q4 e.v. &..kunnen worden aangemerkt.

(e aansprakelijkheid van de commissaris voor diens wettelijke opdrachten, en ditzowel tov de venn als tov derden, wordt oik art 2M I&6'wet beperkt tot 3 miljoen. oor genoteerde ven tot 24 miljoen . (eze beperking raakt bovendien de 11,zodat er niet van a te wijken is.

4.U.3. 1vertredingen van het .enn. o de statutenat de aanspr wegens overtredingen vh enn. o de statuten betret, gaat hetom een verstrengde aansprakelijkheid, zowel t.a.v. de venn, als t.a.v. derden #art2TB, 4e lid .enn.$.

1pnieuw zal de wettelijke omschrijving vd taak en vd bev vd commissaris bij debeoordeling van deze aanspr een belangr rol spelen* tekortkoming daaraan isimmers een inbreuk op het .enn.ooral met de wettelijke verpl tot rapportering v evt inbreuken op het .enn. o de statuten welke door de bestuurders vd gecontroleerde vennootschap werdenbegaan, en zijn weer te geven in de jaarrekening, is voorzichtigheid geboden* decommissaris die aan zijn meldingsplicht tekort komt, pleegt dan immers zel eeninbreuk op het .enn. Indien wordt bedacht dat daaronder ook inbreuken op het& .enn. en de &oekhoudwet worden begrepen, wordt meteen duidelijk dat dedraagwijdte v die aanspr ' althans op papier, want toepassingsgevallen zijnblijkbaar uiterst schaars ' zeer ruim is.

!oals ook het geval is voor de bestuurdersaansprakelijkheid op grond vd art4L3=TBQ, lid3=U4Q .enn., is de verstrengde hoodelijke aanspr vh 4e lid v art2TB .enn. slechts te doorbreken indien de commissaris aantoont, waarvan hijzowel de bewijslast als het 9risico draagt, dat*

#i$ hij geen deel heet gehad aan de overtreding8#ii$ hij zijn taak naar behoren heet vervuld8#iii$ hij de overtreding heet aangeklaagd bij het bestuursorgaan en, indien

dit laatste daaraan geen passend gevolg heet gegeven, op de eerste- na zijn kennisname ervan.

(eze aansprakelijkheid is jegens de venn een contractuele, en jegens derden een

buitencontractuele aanspr. 1ok hier geldt dat het niet zo makkelijk zal zijn schadeen causaal verband aan te tonen.

4.U.T. (e strarechtelijke aansprakelijkheid(e voornaamste grondslag vd strar aansprakelijkheid vd commissaris is tevinden in art 2M2 .enn. dat met fkse boetes, o in geval v bedrieglijk oogmerk,evt ook met gevangenisstra, niet alleen dezaakvoerders=bestuurders=directeurs=)H strat die wetens de undamentelevoorschriten vd titels gewijd ad controle op de jaarrekening en degeconsolideerde jaarrekening overtreden, maar ook decommissaris=bedrijsrevisor=onah deskundige die rekening, jaarrekeningen,balansen en resultaten'rekeningen o geconsolideerde jaarrekeningen attesteert

o goedkeurt, terwijl hij kennis had vh eit dat niet ad genoemde voorschriten

433



was voldaan, o niet heet gedaan wat hij had moeten doen om zich van denaleving van die voorschriten te vergewissen.!o oordeelde ook de correctionele rb te &russel nog dat de alg controlenormenimpliceren dat de revisor met mogelijke raude rekening moet houden. &ij hetbestaan v raudesignalen en het niet verkrijgen v antwoorden op bep hieromtrentgestelde vragen, moet worden ageleid dat de commissaris de jaarrekening nietvoorbehoudsloos mocht goedkeuren.oorts stelt o.m. ook de commissaris die zou nalaten tijdig de - bijeen teroepen, hoewel hij daartoe rechtmatig dr een aandeelhouder werd verzocht #artLTM, 2^ .enn.$, o die welbepaalde onahwaarborgen zou overtreden #art 2MB.enn.$, zich bloot aan strarechtelijke sancties.

4.U.U. +inde van de aansprakelijkheid+venals de bestuurdersaansprakelijkheid wordt ook de aanspr vd commissarist.a.v. de venn uitgesloten door een rechtsgeldige kwijting.

>.a.v. derden blijt de aanspr vd commissaris in beg bestaan gedurende U j, terekenen vana de eiten, o indien deze bedrieglijk werden verborgen gehouden,

vana hun ontdekking #art 2EQ, R2, T^ .enn.$.!oals dat het geval is voor bestuurders, zal ook het evt ontslag vd commissarisgeen invloed hebben op de aanspr die hij evt bij de uitoeening van zijn unctieheet opgelopen.

&. De controle door de aandeelhouder

+en onderscheid is te maken tssn het controlerecht dat ih bijz ad individueleaandeelhouder toekomt in venn zonder commissaris #3.2$ en dat van elkeindividuele aandeelhouder #3.4$.

&.1. De controle%evoegdheid in vennootschappen ,onder commissarisIn venn waar met toepassing v art 2T2 .enn. geen commissaris moet wordenbenoemd, kan elke aandeelhouder oik art 2LU .enn. te allen tijde hetbestuursorgaan verzoeken een - samen te roepen om over de benoeming vecommissaris te beraadslagen.(aarbij mag evenwel niet uit het oog worden verloren dat de venn die eencommissaris benoemt zonder hiertoe door het .enn. te zijn verplicht, isonderworpen aan hetzelde regelenarsenaal betreCende de commissaris als devenn die wPl verplicht een commissaris moeten aanstellen. !o zullen zij decommissaris bv niet vroegtijdig kunnen ontslaan om reden dat een verder beroepop diens diensten nutteloze kosten zou meebrengen o diens aanwezigheid nietlanger is gewenst.

In de venn waar geen commissaris is aangesteld o voormeld verzoek op de -geen steun heet gevonden, beschikt elke aandeelhouder bovendien over deonderzoeks' en controlebevoegdheid vd commissaris, waartoe hij zich door#uitsluitend$ een accountant kan laten vertegenwoordigen o bijstaan #art. 2LL.enn.$. an deze bevoegdheid is niet statutair a te wijken.

(eze bevoegdheid, die in beg kan worden uitgeoeend zonder rechterlijketussenkomst, is een handige maatregel ter voorbereiding van evt andere, meerverregaande actiemiddelen #zoals bv de vordering tot nietigverklaring vbesluiten, de geschillenregeling, de vordering tot aanstelling van een voorlopigebewindvoerder e.d.$.(e onderzoeks' en controlebevoegdheid vd individuele aandeelhouder heet

dezelde draagwijdte en beperkingen als die vd commissaris zel. Het moet nlgaan om onderzoek en controle vd fnanciële toestand vd venn, van haar

43T



jaarrekening en vd regelmatigheid #vanuit het oogpunt vh .enn en de statuten$vd verrichtingen die in de jaarrekening zijn weer te geven. +venmin als decommissaris zel, mag de individuele vennoot zijn wettelijke controlebevoegdheidaanwenden om zich rr met het bestuur vd venn in te laten. 1m zijn individuelecontrolebevoegdheid uit te oeenen, beschikt de aandeelhouder bovendien overdezelde onderzoeksbevoegdheden als de commissaris.

(e individuele aandeelhouder kan zich dr art 2LL .enn. laten bijstaanA o vertegenwoordigenA door een accountant . 1p te merken is dat in het oorspr art2LL .enn. enkel werd gesproken vd mogelijkheid van vertegenwoordigingA,daar waar over de bijstandA as such met geen woord werd gerept. (e #corporategovernance$ 4 augustus 4BB4 heet de bep aangepast. >och werd ook voordeze ingreep reeds alg aangenomen dat het principe vd bijstand in de wetbesloten lag.

-ccountants #ze hebben ter zake het wettelijk monopolie$ die de aandeelhouder

vertegenwoordigen, beschikken over dezelde bevoegdheden als de individueleaandeelhouder zel. (e vergoeding van de accountant komt, in beg, ten laste vdaanstellende individuele aandeelhouder, die in dat geval ook de bestemmeling vhaccountantsverslag is. /iettemin komt de vergoeding ten laste vd venn als dezemet de benoeming vd accountant heet ingestemd o als zij dmv een rechterlijkebeslissing tot deze tenlasteneming werd veroordeeld #art. 2LM . enn$. anneerde venn de accountantsvergoeding heet betaald, krijgt zij de opmerkingen #zijnverslag$ in mededeling. (it verslag geldt uiteraard niet als controleverslag enmag dus niet met de jaarrekening worden bekendgemaakt.

1ngeacht de grote soepelheid vd uitoeening van deze individuelecontrolebevoegdheid, zal de desbetreCende aandeelhouder niettemin tweemaal

nadenken alvorens zich ten volle op zijn rechten te beroepen. !odoende kan hijpogen op meer inormele wijze bepaalde opheldering vanwege hetvennootschapsbestuur o de controleaandeelhouders te verkrijgen. 1ok hetminder ingrijpende vraagrecht kan worden overwogen. (e aankondiging vd toepvd individuele controlebevoegdheid zal door de venn en=o controleaandeelhouders immers niet zelden als een motie van wantrouwenworden beschouwd ten aanzien vh beleid vd venn. Het conZict kan daardooronder omstandigheden nodeloos worden aangewakkerd.

&.". Het controlerecht van elke individuele aandeelhouderHet etboek verschat ad individuele aandeelhouder, en dit onagezien vd al danniet benoeming ve commissaris id venn, een aantal rechten om het zittendebestuur te controleren en, dientengevolge, zijn belangen te beschermen, invoorkomend geval door bep actiemiddelen aan te wenden. 1p het recht v#gekwalifceerde$ aandeelhouders om de 9V te laten bijeenroepen #o, ingenoteerde venn, agendapunten en besluiten voor te stellen$, alwaar zijvervolgens hun vraagrecht kunnen laten gelden, alsook op dat vraagrecht #alsbelangrijk prerogatie van individuele aandeelhouders om het bestuur en decommissaris om inormatie te verzoeken en hen in voorkomend geval ad tand tevoelen$ en op het recht om de nietigverklaring van vennootschapsbesluiten tevorderen, werd reeds ingegaan #zie supra$. Hierna beperken we ons derhalve totde andere wijzen waarop individuele aandeelhouders controle kunnen uitoeenen.

3.4.2. Het vennootschappelijk deskundigenonderzoek #artikelen 2LQ'2LE.enn.$.

43U



Het vennootschappelijk deskundigenonderzoek, dat mogelijk is in alle venn met67, valt te kwalifceren als een controle' #en in voorkomend geval,$ actiemiddel,dat bovendien vnl moo de bescherming vd minderheidsaandeelhouder binnen devenn werd ingevoerd.Itt de minderheidsvordering staat het vennootschappelijk deskundigenonderzoeknochtans ook open voor de meerderheidsaandeelhouder. !o kan, luidens art 2LQ.enn., de rb van koophandel, op verzoek van een o meer vennoten die tenminste 2 W van het geheel aantal stemmen bezitten, o die eCecten bezitten dieeen gedeelte vh kapitaal vertegenwoordigen ter waarde van ten minste2.4UB.BBB +D6, een o meer deskundigen aanstellen om de boeken en derekeningen vd venn na te zien, evenals de verrichtingen die haar organen hebbengedaan, op vw dat er aanwijzingen zijn dat de belangen vd venn op ernstige wijzein gevaar komen o dreigen te komen. Het deskundigen'onderzoek heet in devoorbije jaren echter weinig toepassing gekend.

oor de toep is rekening te houden met de aandelen en winstbewijzen metstemrecht, evenals 9 evt 9 met #de zelden voorkomende$ aandelen zonder

stemrecht die, bij de inleiding vd vordering, toch over stemrecht zoudenbeschikken. oor de toepassing vd tweede drempel is rekening te houden metzowel de aandelen met als zonder stemrecht. (ie laatste bescherming is echtermaar aan te treCen in venn waarvan het maatsch kapitaal 2.4UB.BBB +D6overtret .Diteraard betreCen deze drempels slechts minimumvereisten. !ij beletten,eigenaardig genoeg, niet dat ook de meerderheidsaandeelhouders ve venn devordering tot aanstelling ve deskundige kunnen instellen.

1p te merken is dat art 2LQ .enn. niet bep op welk ogenblik de vraag naar hetal dan niet vervuld zijn van bovenstaande drempels te beantwoorden is. -an tenemen is dat de vereniging v boven'staande drempels te beoordelen is op het

ogenblik van de dagvaarding.

(aarenboven vereist art 2LQ enn. ook dat de belangen vd venn op ernstigewijze in gevaar komen o dreigen te komen.

!o zullen niet alleen rr overtredingen vd wet o de statuten vd venn, maar ook inruimere zin handelingen, verzuim o nalatigheden die de belangen vd vennkunnen schaden, de aanstelling ve deskundige kunnen rechtvaardigen.-lleszins is geen belang te hechten ah eit dat art 2LQ .enn. spreekt vh begripbelangenA in het meervoud* het is immers voldoende dat hetvennootschapsbelang in het gevaar komt.

-rt 2LQ .enn. laat er geen twijel over bestaan dat het vennootschapsbelangbij het instellen nog niet eCectie miskend moet zijn* een dreiging hiertoevolstaat. +venmin is vereist dat er een geschil zou bestaan o zou dreigen teontstaan, hetgeen meteen toelaat dit controle' o actiemiddel preventie aan tewenden.anneer het stadium vd controle reeds is verlaten, en er al een conZict bestaat,laat het actiemiddel toe het dossier te stoCeren moo evt verdere actiemiddelen#zoals de minderheidsvordering, geschillenregeling, enz.$. d eiser wordt ook nietverwacht dat hij een volledig bewijs zou leveren* het is voldoende, doch noodz,dat het bewijs wordt geleverd v aan,ijzingen dat het vennbelang in het gedrangkomt o dreigt te zullen komen.Het vennootschappelijk deskundigenonderzoek kan ook werken als een sanctie.

(e rb v koophandel kan immers beslissen o het door de deskundige opgesteldeverslag, evt op kosten vd venn, moet worden bekendgemaakt #art. 2LE .enn.$.

43L



(e vordering inzake het vennootschappelijk deskundigenonderzoek is, ervanuitgaande dat zij ertoe strekt de initiatie nemende aandeelhouder doelgerichteinormatie over het beheer o het bestuur vd venn te verschaCen, nauw verwantmet de zopas besproken ind onderzoeks' en controlebev v vennoten. !oalshierboven reeds aangetoond, heet dit laatste controlemiddel betrekking op hetonderzoek en de controle vd fnanciële toestand vd venn, van haar jaarrekeningen vd regelmatigheid #althans vanuit het oogpunt vh .venn en haar statuten$van de verrichtingen die in de jaarrekening zijn weergegeven. Het voorwerp vdindividuele controlebevoegdheid kan eveneens deel uitmaken vd opdracht vevennootschappelijk deskundige. >och zijn beide actiemiddelen om versch redenenvan elkaar te onderscheiden*

• daar waar de individuele onderzoeks' en controlebevoegdheid #weliswaaronder bep vw, zie supra$ steeds naar goeddunken door de aandeelhouderkan worden uitgeoeend, zal de aanstelling ve deskundige hoe dan ook detussenkomst vergen vd rb van koophandel8

• de uitoe vd individuele onderzoeks' en controlebevoegdheid is reeds

mogelijk v zodra eiser over minstens een aandeel id venn beschikt,ongeacht welk percentage vh kapitaal door dit aandeel wordtvertegenwoordigd* het volstaat maw, om zich op die controlebevoegdheidte kunnen beroepen, om aandeelhouder te zijn vd venn zonder meer.-nders is het gesteld bij de vordering inzake het vennootschappelijkdeskundigenonderzoek, waar als eerste toepassingsvereiste geldt dat deaandeelhouder'initiatienemer -i ten minste 2 W vh geheel aantalstemmen bezit, o -ii eCecten bezit die een gedeelte vh kapitaalvertegenwoordigen ter waarde van ten minste 2.4UB.BBB +D68

• ad individuele onderzoeks' en controlebevoegdheid zijn dan weerbeperkingen verbonden die het vennootschappelijk deskundigenonderzoekniet kent. >erwijl op dit eerste controle'middel slechts een beroep kan

worden gedaan bij ontstentenis ve commissaris id venn, speelt het bij devordering tot aanstelling ve vennootschappelijke deskundige immers geenrol o in de venn al dan niet een o meer commissarissen werd#en$benoemd.

3.4.4. (e aanstelling van een voorlopig bewindvoerder.(aar waar het vennootschappelijk deskundigenonderzoek, zoals hierbovenbesproken, slechts sporadisch tot toepassingsgevallen id 67 aanleiding blijkt tehebben gegeven, kan niet hetzelde worden gezegd vh nochtans veelingrijpender controle', en vooral, actiemiddel vd aanstelling ve voorlopigebewindvoerder.

(e wettelijkheid vd aanstelling van een voorlopige %e$indvoerder kan nietmeer worden betwist, nu door art MT, 4^, d .enn. de openbaarmaking vdbenoeming en ambtsbeëindiging van de voorlopige bewindvoerder wordtopgelegd.%et die incidentele wettelijke grondslag is echter niet gezegd wie de aanstellingvan een voorlopige bewindvoerder kan vorderen, wie als voorlopigebewindvoerder kan worden benoemd, op welke gronden dat kan gebeuren enz.oor het beantwoorden van die vragen blijt men dus aangewezen op rechtspraaken rechtsleer.(e negatieve publiciteit die met de aanstelling ve voorlopig bewindvoerdergepaard gaat, doet de praktijk overigens soms grijpen naar minder verregaande

vorderingen tot aanstelling ve bestuurder ad hoc, een eSpert'bewaarnemer, eensekwester enz.

43M



(e gepubliceerde 67 inzake voorlopige bewindvoerders in vennootschapszakenbetret vrijwel zonder uitz beschikkingen in kort geding. (it heet ongetwijeld temaken met het noodz voorlopigeA karakter dat aan dergelijke aanstellingtoekomt en met de meestal dringende omst waarin de maatregel zich opdringt./iets belet nochtans dat ook de rechter ten gronde tot aanstelling van eenvoorlopige bewindvoerder zou beslissen #op grond v art. 2E, 4e lid ?er..$. (erechterlijke tussen'komst in vennootschapszaken is niet aan bijz procedurevwonderworpen. ermits de aanstelling ve voorlopige bewindvoerder meestalgeschiedt in kort geding, zullen dus de vereisten vh kort geding #spoedeisendheiden uitspraak bij voorraad$ te vervullen zijn.+r wordt vrij alg aangenomen dat de vordering tot aanstelling van een voorlopigebewindvoerder kan worden ingesteld door al wie daartoe over een processueelbelang beschikt in de zin vd art 2M en 2Q ?er.. (iverse categorieën vanpersonen hebben echter belang bij een goede werking vd venn, zodat meteen devraag rijst wie nu precies als belanghebbende in aanmerking komt. -lleszinsbestaat er niet de minste twijel over dat de aanstelling ve voorlopige

bewindvoerder door elke individuele aandeelhouder kan worden gevorderd.

el controversieel is de vraag o ook derden'0+ #leveranciers, werknemers,kredietverstrekkers, andere venn van eenzelde groepF$ voldoende belangkunnen hebben om de aanstelling van een voorlopige bewindvoerder in de vennte mogen vorderen. ermits het voorlopig bewind altijd een #meer o min$verregaande inmenging in het bestuur vd venn zal inhouden en voorts ook eengrote #meestal negatieve$ signaalunctie naar de andere stakeholders toe heet,ligt het voor de hand dat de venn steeds in zake zal moeten worden geroepen.

(e talrijke 67 inzake het voorlopig bewind toont een /&tal categorie6n v grondentot aanstelling aan.

2. In een eerste ase werd de aanstelling ve voorlopige bewindvoerderbeperkt tot de gevallen v af,ezigheid o ve gebrek id werking vdvennootschapsorganen . Het betret de gevallen waar bv omwille vecollectie ontslag v bestuurders, o de nietigverklaring vh besluit vd - tothun benoeming, er geen 6v& meer is, o waar de enige statutairezaakvoerder is overleden o verdwenen, o nog de gevallen waar de 6v&niet meer in aantal is om te beslissen, o waar de - niet kan beslisseningevolge een betwisting over het eigendomsrecht vd aandelen, etc.

4. +en eerste verruiming bestond erin de gevallen waar devennootschapsorganen verlamd zijn ingevolge onenigheid, met debovenstaande gevallen gelijk te stellen.

3. (e derde categorie van gronden betret gevallen waar devennootschapsorganen wel nog normaalA unctioneren, doch waarbij demeerderheid o minderheid zich schuldig maakt aan resp. een misbruik vanmeerderheid of minderheid.

T. +en laatste categorie betret de aanstelling ve voorlopige bewindvoerder invenn waar de vennootschapsorganen weliswaar normaalA unctioneren,doch blijk geven van een dermate onbek,aamheid of ,anbeheer dat decontinu"teit vd venn in het gedrang wordt gebracht. +veneens in diecategorie onder te brengen zijn de gevallen waar een in ernstige fnanciëlemoeilijkheden verkerende venn zel het initiatie neemt o instemt met hetinitiatie van anderen 9 evt derden 9 om een voorlopige bewindvoerder telaten aanstellen in een poging om alsnog een aillissement te voorkomen.

3. De controle door de individuele %estuurder

43Q



(e / wordt tav de buitenwereld bestuurd en vertegenwoordigd dr zijn wettelijkebestuursorganen, m.n. door de 6v&, de bestuurder#s$ met eSternevertegenwoordigingsbevoegdheid en de agevaardigde #al dan niet bestuurder$tot het dagelijks bestuur.(e 6v& is een college, de beraadslagingen en beslissingen gebeuren m.a.w.collegiaal, wat inhoudt dat de beslissingen ad 6aad worden voorgelegd en hetvoorwerp van debat en gedachtenwisseling zijn. &eslissingen dienen in begevenwel niet bij consensus, doch slechts bij meerderheid te worden genomen.(at laatste zal althans, behoudens statutaire awijking, het geval zijn telkens de6v& bestaat uit ten minste drie bestuurders.-lleen de 6v& komt als vennootschapsorgaan in aanmerking* itt de zaakvoerdersin de &&-, hebben de individuele bestuurders id /, in beg, die hoedanigheidniet. (it is slechts anders wanneer toep is gemaakt van art U44, R4 .enn. 1okde agevaardigd bestuurder, belast met het dagelijks bestuur en met de daartoestrekkende vertegenwoordiging is een vennootschapsorgaan.

1p grond vd vaststelling dat de bestuursbevoegdheid in beg ad 6v& als college

en niet ad individuele bestuurder toekomt, werd door bep oudere 6) adbestuurder een individuele controlebevoegdheid ontzegd. 0inds 0imont opovertuigende wijze het ailliet van die opvatting aantoonde, wordt de individuelecontrolebevoegdheid vd bestuurder unaniem in 6) en 67 erkend.(e redenen die pleiten voor dergelijke erkenning liggen voor de hand.1m zijn taak naar behoren uit te oeenen en zijn #individuele en=o hoodelijke$aanspr te vermijden, moet de bestuurder zich ' oik zijn opdracht ' met het beleidvd venn inlaten. (at houdt in dat hij op ge"normeerde wijze deelneemt advergaderingen, beraadslagingen en besluitvorming vd 6v&, wat uiteraard alleenmogelijk is indien de bestuurder ook de bevoegdheid heet om zich te inormerenover de stand van zaken in de venn.(e individuele controlebevoegdheid vd bestuurder is m.a.w. inherent ah

bestuurdersmandaat. (e individuele bestuurder kan krachtens art U4Q .enn.aan die aansprakelijkheid slechts ontsnappen indien hij het bewijs levert#omkering vd bewijslast$ dat hij aan die overtredingen geen deel heet gehad, dathem geen schuld kan worden verweten Pn dat hij ze heet aangeklaagd op deeerste - nadat hij er kennis heet van gekregen. Het spreekt vanzel dat diewettelijke eSoneratiemogelijkheid dode letter zou blijven en derhalve hetvermoeden van aanspr op grond v art U4Q .enn. eSorbitant zou zijn, indien aande individuele bestuurder geen controlebevoegdheid zou worden toegekend. (eindividuele controlebevoegdheid vd bestuurder doet zich dus bovendien voor alseen noodzakelijk corollarium vd bestuurdersaansprakelijkheid.

!oals bekend wordt de individuele controlebevoegdheid vd commissaris, en bijontstentenis daarvan, vd individuele aandeelhouder uitdr in de wet erkend.ellicht kan men zich ter bepaling vd omvang vd individuelecontrolebevoegdheid vd bestuurders door die wettelijke regeling laten inspireren,met dien verstande dat rekening wordt gehouden met het verschil tussen detaken vd bestuurder en die vd commissaris o bij ontstentenis daarvan, deindividuele aandeelhouder. !odoende zal de individuele controlebevoegdheid vdbestuurder niet zijn te beperken tot de fnanciële toestand vd venn, van haar

jaarrekening en van de regelmatigheid, vanuit het oogpunt vh .enn. en=o destatuten, vd verrichtingen die id jaarrekening zijn weer te geven, maar zichintegendeel uitstrekken tot het ganse bestuur vd venn, in al zijn aspecten.%eteen worden daarmee ook de grenzen vd individuele controlebevoegdheid vd

bestuurder aangegeven* zoals elke bev heet ook die van controle eenunctioneel karakter. (erhalve kan de controlebevoegheid slechts worden

43E



uitgeoeend binnen het kader van en moo een ge"normeerde deelname ahbestuur vd venn.ermits ve bestuurder wordt verwacht dat hij bij dat bestuur het vennbelangbehartigt, zal die notie weer een essentiële rol spelen bij de bepaling vd grenzenvd controlebevoegdheid. !o zal de uitoeening vd controlebevoegdheid de goedewerking vd venn niet mogen verstoren, reden waarom doorgaans wordtaangenomen dat de controlebevoegdheid met tussenkomst vd oorzitter vd 6v&is uit te oeenen. (aarom zal de uitoeening vd controlebevoegdheid moetenworden geweigerd aan een bestuurder die de inormatie wenst aan te wendent.v.v. een door hem vertegenwoordigde concurrerende venn.&innen die perken zal elke bestuurder volledig en ten allen tijde inzage kunnennemen van de boekhouding, brieven, de notulen, en in het alg van allegeschriten en documenten vd venn. >erwijl dat recht soms #ten onrechte$ wordtontzegd ad commissaris wordt aangenomen dat de bestuurder ter zetel vd vennook een kopie v die vennootschapsdocumenten kan bekomen. !oals deindividuele aandeelhouder zal ook de bestuurder die in de uitoeening van zijncontrolebevoegdheid wordt gehinderd, beroep kunnen doen op de rechter.

?elet op zijn discretieplicht mag hij de bekomen inlichtingen evenwel niet aanderden #aandeel'houders, 0+..$ kenbaar maken, tenzij, in geval van overtredingenvh .enn. en=o de statuten, om zich van zijn hoodelijke aanspr op grond v artU4Q .enn. te eSoneren, o in evt andere gevallen waar een wettelijke o deontologische plicht tot bekendmaking bestaat, o waar een bekendmaking hetvennootschapsbelang dient.Hoewel dergelijke plicht, itt wat geldt in bep buurlanden, evenmin wettelijk wordterkend, wordt immers aangenomen dat de individuele bestuurder tot eendiscretieplicht is gehouden. (ie discretieplicht wordt doorgaans gegrond op de#contractuele$ verplichting van de bestuurder om zijn opdracht te goeder trouwuit te voeren.

(e individuele controlebevoegdheid is niet het enige controlemiddel waarover debestuurder beschikt. ?elet op zijn gebeurlijke persoonlijke aanspr bij hetuitblijven van reactie, moet worden aangenomen dat hij ook de procedure totaanstelling ve voorlopig bewindvoerder o ve schorsing= nietigverklaring van 'voor kritiek vatbare ' beslissingen kan inleiden.

Het bovenstaande geldt mutatis mutandis ook voor de agevaardigde #al dan nietbestuurder$ tot het dagelijks bestuur, alsook voor de leden v collegialebestuursorganen in andere vennvormen met 67 #bv. de leden van het college vanzaakvoerders in een &&-$.

4TB



H11 HE?)4?C;4C?E?ING

". Om,etting

-angezien de rechtsonderhorigen krachtens het ih &elgisch vennootschapsrechtgeldende s@steem v t@ped,ang bij de oprichting ve venn verpl zijn hun

samenwerking te veruitwendigen in PPn vd door de wet georganiseerdevennvormen en de rechter, indien niettemin voor een onbenoemde venn zouworden gekozen, dergelijke venn moet onderbrengen bij het daartoe bestaansluitende wettelijke vennootschapst@pe, zullen zij op weloverwogen basis hunkeuze dienen te maken uit de in art 4 .enn. opgesomdevennootschapsvormen./a de oprichting kunnen aandeelhouders en=o bestuurders evenwel tot devaststelling komen dat zij hun activiteiten wensen uit te oeenen ie anderevennootschapsvorm, bv omdat zij geen vrede #meer$ kunnen nemen met deze o gene dwingende #wettelijke$ bep eigen ad gekozen rechtsvorm, o nog omdat deonderneming de eerder gekozen vennootschapsvorm is ontgroeid.&oek OII .enn. #art MMT'MQQ$ geet hen de mogelijkheid vanvennootschapsvorm te veranderen met behoud van 67, en maw zonder dat zij devenn eerst dienen te ontbinden en te vereCenen. Het boek is niet van toep op de) en het +08 voor de 0+ en de 0;+ gelden ook specifeke bepalingen.

-lvorens tot omzetting wordt besloten, dient een staat v activa en passiva teworden opgemaakt die niet meer dan drie maanden voordien is vastgesteld.Indien bij andere venn dan de 1J en de ;1- het netto'actie is gedaald totminder dan het in deze staat opgenomen maatsch kapitaal, dient dit verschilbovendien uitdr in deze staat te worden vermeld #art. MML .enn.$.(e commissaris zal over deze staat verslag uitbrengen en, in het geval hetnetto'actie is gedaald tot minder dan het in deze staat opgenomen

maatschappelijk kapitaal, dient ook dit verslag het verschil te vermelden. &ijgebrek aan commissaris stelt het bestuursorgaan een bedrijsrevisor o eSterneaccountant aan die wordt belast met het opstellen ve dergelijk verslag #art. MMM.enn.$.Het %estuursorgaan dient op haar beurt een verslag op te stellen waarin hetvoorstel tot omzetting wordt toegelicht #art. MMQ .enn.$.

(e +V dient vervolgens, bij authentieke akte, het voorstel tot omzetting goed tekeuren. (aartoe is, behoudens strengere bep in de statuten, in beg eenmeerderheid vereist van T=U van de aanwezige stemmen waarbij de aanwezigenminstens de helt vh maatsch kapitaal, en desgevallend #/$ de winstbewijzen,moeten vertegenwoordigen. oor bep omzettingen is de instemming v alle

vennoten vereist #vb. voor het besluit tot omzetting in een .1.J. o een ;omm..8zie art. MQ2, RU .enn.$.Indien de in art MMM en MMQ .enn. vermelde verslagen ontbreken, is het besluitvd - tot omzetting vd venn nietig #art. MQB .enn.$. Hiervoor is niet vereist datde eiser aantoont dat het ontbreken v die verslagen het genomen besluit heetkunnen be"nvloeden #art. LT, U^ .enn.$.1nmiddellijk na het besluit worden de nieuwe statuten vastgesteld, dit volgensdezelde aanwezigheids' en meerderheidsKuora als vereist voor de omzettingzel.Het etboek voorziet tenslotte in bijz #ook strar$ aansprakelijkheden tav devennoten en=o bestuurders #art MQU en MQL .enn.$.(e omzetting ve vereniging zonder winstoogmerk #!$ in een venn met eensociaal oogmerk is ook mogelijk. !ij wordt evenwel geregeld in &oek O, art LLQ enLLE .enn. #juncto de art 4Lbis'septies !'wet$.

4T2



&. Geschillenregeling

&.1. +lgemeen(e geschillenregeling biedt aan aandeelhouders=vennoten id /=&&- de

mogelijkheid om, onder welbem vw en onder rechterlijke controle, eenmedeaandeelhouder te verpl tot overdracht van stemrechtverlenendeeCecten=aandelen (de uitsluiting of ged,ongen overdracht) dan wel, opnieuwonder welbep vw en rechterlijke controle, demedeaandeelhouders=medevennoten te verplichten eCecten=aandelen over tenemen #de uittreding of ged,ongen overname). (e mogelijkheid tot het vorderen vd uitsluiting o uittreding betekende eenaanzienlijke stap vooruit tov het enige voordien bestaande structurele “ultimumremedium” bij aandeelhoudersconZicten, te weten de gerechtelijke ontbinding.(e geschillenregeling maakt het immers mogelijk om een aandeelhoudersconZictte beslechten zonder dat het voortbestaan vd venn en de dr haar gevoerdeonderneming in het gedrang komt.

(e geschillenregeling is van dwingend recht. %et een aandeelhouder=vennootkunnen dan ook geen beperkingen om een beroep te doen op degeschillenregeling worden agesproken, dan vooraleer deze zich in debeschermde toestand bevindt.

(e geschillenregeling is enkel v toep op de #V#+ en NV die geen publiek beroepop het spaar,ezen doet of heeft gedaan ( art. L3U .enn.$. (e beperking van degeschillenregeling tot de “besloten /”, die wordt verantwoord doordat voor“publieke /As” zgn. een liKuide markt voor de aandelen zou bestaan, wordt doormenig auteur op de korrel genomen.

(e geschillenregeling heet zich ontpopt tot de procedure bij uitstek in geval vernstige conZicten in venn, met uiterst talrijke rechterlijke toepassingen. (atneemt niet weg dat ze een subsidiair karakter heet en slechts met succes zalkunnen worden ingesteld wanneer minder ingrijpende wijzen vangeschillenbeslechting zonder gevolg zijn gebleven o geen nut meer zoudenhebben.

Id coNperatieve venn, die wordt gekenmerkt door een veranderlijk aantalvennoten, geldt een geheel eigen regeling voor de uittreding en uitsluiting vvennoten #art. 3LM ev .enn.$. >enzij anders is bep id statuten, gebeurt deuittreding daar door een loutere kennisgeving vd uittredende vennoot ah bestuur,dat die uittreding vaststelt en inschrijt ih aandelenregister. Het recht om uit te

treden dient evenwel tijdens de eerste L maanden vh boekjaar te wordenuitgeoeend #art 3LM en 3LE .enn.$. oorts kan iedere vennoot om eengegronde reden o uit een andere id statuten vermelde oorzaak wordenuitgesloten. >enzij de statuten een ander orgaan hiervoor bevoegd maken, wordtover de uitsluiting id coNperatieve venn beslist door de -. (e wet voorziet indwingende waarborgen opdat de uit te sluiten vennoot zijn rechten vanverdediging zou kunnen laten gelden #zie art. 3MB .enn.$. >enzij in het geval vebetwisting, vergen uittreding en uitsluiting in de ; derhalve geen rechterlijketussenkomst. &ovendien heet de uittredende o uitgesloten vennoot in beg rechtop een vergoeding voor zijn aandelen, scheidingsaandeel genaamd, dat door decoNperatieve venn wordt uitbetaald #art. 3M3 .enn.$. +r heerst grote statutairevrijheid om het scheidingsaandeel te bepalen #gaande zels tot het ontzeggen

van een recht op een scheidingsaandeel$.

4T4



&.". De uitsluiting

3.4.2. (e vorderingsgerechtigden1ik art 33T, resp. L3L .enn. kunnen PPn o meer aandeelhouders die aan devooropgestelde participatiedrempels voldoen, om gegronde redenen in rechtevorderen dat een aandeelhouder zijn stemrechtverlenende eCecten aan deeiser#s$ overdraagt.(e aandeelhouders moeten de zgn “animus domino” over de eCecten bezitten ener dus eigenaar van zijn. +en ?, een alleen optredende mede'eigenaar o eenpandhouder zullen de vordering in uitsluiting dan ook niet kunnen instellen. (eterm “aandeelhouder” is in de besproken art nochtans niet letterlijk te nemen*ook de houders van bewijzen van deelgerechtigdheid en zels de houders vstemrechtverlenende winstbewijzen zouden de vordering kunnen instellenwanneer ad participatie'drempels wordt voldaan.(e vordering kan niet worden ingesteld door de venn o door haardochtervennootschappen.

(e vordering in uitsluiting kan slechts worden ingeleid door een aandeelhouder o meerdere aandeelhouders die gezamenlijk aan PPn vd volgendeparticipatiedrempels voldoen*

• +Cecten bezitten die 3B W vertegenwoordigen vd stemmen verbonden aanhet geheel van de bestaande eCecten, o, wat de / betret, die 4B Wvertegenwoordigen indien de venn eCecten heet uitgegeven die hetkapitaal niet vertegenwoordigen #winstbewijzen$. &ij dezeparticipatiedrempel moet rekening worden gehouden met alle uitgegevenstemrecht'verlenende eCecten, ongeacht o het stemrecht is geschorst o niet.

• -andelen bezitten waarvan de nominale waarde o de ractiewaarde 3BWvh kapitaal vd venn vertegenwoordigt. 1ok houders van aandelen zonderstemrecht zouden de vordering dus kunnen instellen.

Het volstaat dat aan PPn van beide bovenvermelde participatiedrempels isvoldaan. -rt 33T=L3L .enn. geet niet uitdr aan wanneer adparticipatiedrempels moet worden voldaan. +r kan worden verdedigd dat zowelop het ogenblik vh instellen vd vordering als op het ogenblik vd uitspraak addrempels moet worden voldaan.(e vordering in uitsluiting moet worden ingesteld tegen een aandeelhouder. Hetkomt toe ad eiser in uitsluiting om te bewijzen dat de verweerder de zgn “animusdomino” over de eCecten heet.

3.4.4. oorwerp van de uitsluiting(e vordering in uitsluiting heet de overdracht tot voorwerp ad eiser#s$ van alleaandelen en alle converteerbare eCecten ih bezit vd verweerder#s$ die rechtgeven op de inschrijving op o omzetting in aandelen vd venn. 1ok de eCectendie de verweerder nog na het instellen van de vordering zou hebben verworven,vallen onder de vordering in uitsluiting. (e eiser kan dus niet slechts deoverdracht ve gedeelte vd eCecten vorderen.1 ook winstbewijzen ie / moeten worden overgedragen is omstreden en ookover het lot v scripts, opties o converteerbare obligaties bestaat geenduidelijkheid. +r werd reeds geoordeeld dat opties op aandelen het voorwerpkunnen uitmaken van een vordering in uitsluiting.

3.4.3. ?egronde redenen

4T3



+en vordering in uitsluiting kan slechts slagen wanneer er sprake is v “gegronderedenen”. (e bep aangaande de uitsluiting beogen enerzijds de continu"teit vdvenn veilig te stellen en houden anderzijds rekening met het belang v alleaandeelhouders. Het is evenwel de door de rechters goed gekende toets ahvennbelang die zich tot het dominant toetsingscriterium voor een vordering inuitsluiting heet ontwikkeld. +r zal in de regel dan ook pas sprake zijn v“gegronde redenen” wanneer de werking van de venn in het gedrang komt. Integenstelling tot de vordering in uittreding, zal slechts in de tweede plaats naarde individuele belangen vd aandeelhouders worden gekeken.

(e centrale plaats die ah vennbelang wordt gegeven, verklaart mede waarom 9bij gebrek aan de mogelijkheid om nog enige continu"teit ad venn te geven 9 devordering tot uitsluiting na het tussenkomen vh aillissement vd venn, niet meerkan worden ingewilligd.1m te kunnen spreken van gegronde redenen, is niet vereist dat een out voorligtin hoode van een vd aandeelhouders.!onder eShaustie te zijn, kunnen obv de uitgebreide 67 over de

geschillenregeling in de / en de &&-, drie categorieën van “gegronderedenen” worden onderscheiden*• anprestatie8

• (uurzame en ernstige onenigheid8

• %isbruik van meerderheid o minderheid.

a) Wanprestatie+en wanprestatie van een aandeelhouder kan een “gegronde reden” uitmaken.(e ingeroepen wanprestatie moet dan voldoende ernstig zijn, in die zin dat hetvennootschapsbelang ernstig en onherroepelijk wordt geschaad, o minstensdreigt te worden geschaad.

%aken bij wijze v illustratie wanprestaties uit die id 67 als “gegronde redenen” inaanmerking werden genomen*

• Het verhinderen ve mede'aandeelhouder om deel te nemen aan de - enzijn rechten als aandeelhouder uit te oeenen8

• +en manieste schending ve aandeelhoudersovereenkomst o statuten8

• ?eknoei met gelden vd venn, het in eigen naam nemen ve octrooi i.p.v. innaam vd venn en het weigeren van medewerking in de venn8

• +en kennelijk ongegronde vordering tot aillietverklaring ingesteld dooreen aandeelhouder8

• (e oprichting ve concurrerende venn die dezelde zaakvoerder heet8

•Het ah maken ve deelneming ae onontbeerlijke kapitaalverhoging vhsluiten ve distributie'1, het zwart maken vd venn bij de leverancier enhet proberen de 1 aan te wenden ten gunste van een andere venn waarinde betrokkene werkt

(e meeste auteurs nemen aan dat niet alleen tekortkomingen aan verb alsaandeelhouder als gegronde redenen in aanmerking kunnen worden genomen,maar dat bijkomend ook handelingen die aandeelhouders in hun hoedanigheidvan zaakvoerder o bestuurder hebben gesteld, kunnen bijdragen tot de“gegronde redenen”. +en louter conZict op het bestuursniveau, zonder dat er ooksprake is ve conZict op aandeelhoudersniveau is evenwel onvoldoende.&estuursouten begaan door een bestuurder die een aandeelhouder

vertegenwoordigt, kunnen evenmin in aanmerking worden genomen voor debeoordeling van het bestaan van gegronde redenen.

4TT



>enslotte riskeren wanprestaties die reeds geruime tijd gekend en getolereerd zijnniet langer als gegronde redenen te kwalifceren.

b) 'uurzame en ernstige onenigheid(e id praktijk meest ingeroepen categorie van gegronde redenen is deze vd“duurzame en ernstige onenigheid”. !ij kan haar oorsprong vinden in verschgronden, zoals een out in hoode van PPn vd aandeelhouders, karakteriëleonverenigbaarheid o wederzijds wantrouwen./ochtans zal een bv louter karakteriële onverenigbaarheid niet voldoende zijn.(e vastgestelde onenigheid moet ook “blijvend en diepgaand” zijn en eenwezenlijke invloed hebben op het unctioneren vd venn en het vennbelang. (eonenigheid moet m.a.w. alle samenwerking tussen de aandeelhouders onmogelijkmaken en de continu"teit vd venn in het gedrang brengen.anneer een vordering in uitsluiting wordt beantwoord door een vordering inuittreding, dan is de onenigheid tussen de aandeelhouders eitelijk opgelost.1p de vraag o moet worden nagegaan aan welke aandeelhouder de onenigheidkan worden toegerekend, is het antwoord in de 67 verdeeld. +r verschenen zowel

vonnissen en arresten waar wordt nagegaan aan wie de onenigheid kan wordentoegerekend, als waar dit niet wordt nagegaan.(e rechter zal ih geval ve blijvende en diepgaande onenigheid tussen 4 #groepenv$ aandeelhouders die elk de uitsluiting jegens elkaar vorderen, nagaan wie vande aandeelhouders #het meest$ de continu"teit vd venn en het vennbelangnastreet. anneer PPn vd aandeelhouders tevens de ontbinding vordert, kan derechter daaruit aZeiden dat de betrokkene niet bekommerd is over hetvoortbestaan vd venn, zodat deze aandeelhouder de venn moet verlaten.Hetzelde geldt voor de aandeelhouder die eerder de vereCening o zels hetaillissement vd venn nastreet.

c) isbruik van meerderheid of minderheid

+en derde categorie van gegronde redenen betret het voortdurend miskennenvh vennbelang door de meerderheid o minderheid van aandeelhouders in deuitoeening van haar #stem$rechten.In het kader ve vordering tot uitsluiting wordt id praktijk vooral een beroepgedaan op het misbruik v minderheid, daar waar een vordering tot uittredingvaker gestoeld zal zijn op een misbruik van meerderheid.?eldt als een t@pevb ve situatie van misbruik v minderheid die tot uitsluiting kanaanleiding geven* de blokkering door een minderheidsaandeelhouder ve voor devenn noodz kapitaalverhoging. (e weigering om voor een kapitaalverhoging testemmen maakt op zich evenwel geen misbruik uit. (at zal bv wel het geval zijnwanneer de kapitaalverhoging noodz is voor het unctioneren vd venn en de

minderheidsaandeelhouder zijn weigering stoelt op disproportionele,onaanvaardbare gronden. oor een uitsluiting volstaat uiteraard niet dat aan eenaandeelhouder slechts wordt verweten dat hij gebruik maakt van zijn rechten alsaandeelhouder.

3.4.T. (e te voeren procedure en haar gevolgen(e oorzitter vd rb van koophandel, zetelend zoals in kort geding, is bev om overeen vordering in uitsluiting uitspraak te doen. Het betret een procedure tengronde die verloopt volgens de vormen ve kort geding. (e geschillenregelingstreet immers een snelle en structurele oplossing van hetaandeelhoudersconZict na.(e bevoegdheid vd oorzitter is, het bevel tot schorsing #art 33L, resp. L3Q

.enn.$ uitgezonderd, beperkt tot de geschillenregeling en laat niet toe dat deoorzitter enige andere maatregel dan de gedwongen overdracht #o overname$

4TU



zou opleggen. !o werd reeds beslist dat de oorzitter geen kennis kan nemen vevordering tot nietigverklaring ve aandeelhouders1, dat hij niet kan oordelenover de herroeping ve schenking, dat hij geen schadevergoeding kan toekennenen dat hij geen oordeel kan vellen over de opzegging o de bindende kracht vesamenwerkings1.(e oorzitter vd rb v koophandel, zetelend zoals in kort geding, zou ook geenkennis kunnen nemen van vorderingen tot aanstelling ve voorlopigbewindvoerder o tot sekwestratie van aandelen, ten minste voor zover dit buitenhet kader van art 2E, 4e lid ?er. gebeurt.el kan de oorzitter zich uitspreken over de hoedanigheid v aandeelhouder vdeisende partij.(e eiser in uitsluiting moet de venn zel dagvaarden om in de procedure teverschijnen, bij gebrek waaraan de rechter de zaak zal verdagen zodat de eiseralsnog de venn kan betrekken. (e venn dient op haar beurt de houders vaandelen op naam op de hoogte te stellen van de vordering in uitsluiting.

+en meerderheid v auteurs neemt aan dat een uitsluiting #o uittreding$ eveneens

via een arbitrage kan worden uitgesproken. (aartoe is wel vereist dat hetarbitragebeding dr alle betrokken aandeel'houders en de venn is aanvaard.&ovendien moet de gedwongen overdracht #o overname$ tot hettoepassingsgebied vh arbitragebeding behoren. Ie aandeelhouders1 bep datalle betwistingen en geschillen betreCende de interpretatie en uitvoering vd 1 via arbitrage worden beslecht, volstaat niet.

1ik art 33L, resp. L3Q, 2e lid .enn. mag een gedaagde in uitsluiting nabetekening vd dagvaarding zijn aandelen niet vervreemden o met zakelijke#zekerheids$rechten bezwaren, dan mits de toestemming vd rechter o allepartijen in het geding. >egen de beslissing van de rechter staat geenrechtsmiddel open.

Het verbod tret alle aandelen, ongeacht o de verweerder deze v[[r o na dedagvaarding in uitsluiting heet verworven. (e wetg heet in art L3Q, 2e lid.enn. slechts over aandelen, terwijl ook converteerbare eCecten het voorwerpuitmaken ve vordering in uitsluiting. +r heerst dan ook onduidelijkheid over devraag o het verbod ook voor converteerbare eCecten geldt.

1ik art 33L, resp L3Q, 4e lid .enn. kan de rechter bevelen dat de rechtenverbonden ad over te dragen aandelen, het recht op een dividend uitgezonderd,worden geschorst. >egen zoAn beslissing staat geen rechtsmiddel open.rij alg wordt aanvaard dat de rechter de nodige terughoudendheid ad dag moetleggen bij het schorsen vd ad aandelen verbonden rechten. +en schorsing kan

immers zeer onbillijk zijn voor de betrokken aandeelhouder, alsook nadelig zijnvoor de venn zel.

(e gedaagde in uitsluiting dient bij zijn eerste conclusie een kopie te voegen vdgecoNrdineerde statuten vd venn, alsook v alle overeenkomsten die deoverdraagbaarheid v zijn aandelen beperken. 1pnieuw wordt #per vergissing5$geen melding gemaakt van andere converteerbare eCecten.-lg wordt aangenomen dat de statutaire o contractuele overdrachtsbeperkingenhun principiële geldigheid behouden. -rt 33M, resp L3E .enn. bep ook dat wanneer derechter de gedwongen overdracht beveelt, hij er op toeziet dat de rechten verbonden ad aandelenin acht worden genomen. (e rechter beschikt evenwel over de volgende bevoegdheden*

' oor zover de begunstigden in het geding zijn betrokken, kan de rechter zich uitsprekenover de “rechtmatigheid” #rechtsgeldigheid$ van elke 1 die de overdraagbaarheid vdaandelen beperkt. Hierbij kan worden gedacht aan stand still bep, voorkooprechten engoedkeuringsclausules, maar bv ook aan volgrechten. (e beoordeling van de

4TL



rechtsgeldigheid van de overeenkomsten zal alleszins een toetsing aan art U2B .enn.impliceren.

' oor zover de begunstigden ih geding zijn betrokken, kan de rechter bevelen dat de 1 diede overdraagbaarheid van de aandelen beperkt, overgaat op de verkrijgers van deaandelen.

' (e rechter kan zich idp stellen van iedere partij die statutair o conventioneel isaangewezen om de prijs te bepalen waartegen een recht van voorkoop kan wordenuitgeoeend.

' (e rechter kan de termijnen verkorten waarbinnen het recht v voorkoop tegen korting kanworden uitgeoeend.

' (e rechter kan de toepassing weigeren van eventuele goedkeuringsclausules.

3.4.U. +igendomsoverdracht1ik art 33Q, resp. LTB .enn. bepaalt de rechter bij een veroordeling totgedwongen overdracht de termijn, te rekenen vana de betekening vh vonnis,waarbinnen de verweerder in uitsluiting zijn aandelen moet overdragen en deeiser in uitsluiting de aandelen moet overnemen.Het vonnis dat de overdracht v aandelen beveelt en dat uitvoerbaar bij voorraadis, geldt als titel tot het vervullen vd ormaliteiten verbonden ad overdracht in

zoverre de aandelen vd venn op naam zijn.-angenomen wordt dat, bij gebrek aan nauwkeurige omschrijving id rechterlijkeuitspraak, de eigendomsoverdracht tussen partijen geschiedt op de datum vduitspraak. In geval ve vordering in uitsluiting zal de eiser vana dat moment eenvordering tot levering kunnen laten gelden, de verweerder een vordering totbetaling.(e overname vd aandelen geschiedt in voorkomend geval nadat de ih vonnisgenoemde voorkoop'rechten werden uitgeoeend. >enzij anders isovereengekomen gebeurt de overname vd aandelen door de eisers in uitsluitingnaar evenredigheid van hun aandelenbezit. (e eisers in uitsluiting zijn hoodelijkgehouden tot betaling van de prijs.

3.4.L. 7rijsbepaling1ik art 33Q, resp. LTB .enn. bep de rechter bij een veroordeling tot gedwongenoverdracht ook de prijs waartegen de eiser in uitsluiting de aandelen moetovernemen.-lg wordt aangenomen dat de eigendomsoverdracht en de betaling vd prijs inprincipe niet v elkaar moeten worden losgekoppeld. (oor 67 en 6) werd evenwelreeds verdedigd dat de overdracht vd aandelen kan worden opgelegd tegenbetaling ve provisionele prijs #voorschot$ o tegen het stellen ve zekerheid.(e wet bevat geen richtlijnen over de prijsbepaling en het is de rechter zel diebevoegd is om de overnameprijs vast te stellen. Id praktijk zal vaak eendeskundige worden aangesteld om de waarde vd aandelen te bepalen, doch de

rechter is daartoe niet verplicht.1ok over de methode v prijsbepaling oordeelt de rechter soeverein. -h vd aardvd venn in kwestie kan bv worden geopteerd voor #het gewogen gemiddelde v$de netto kasstroomwaarde #“discounted cash Zows” o “(;J”'methode$, derentabiliteitswaarde, de intrinsieke waarde, de boekwaarde o gecorrigeerdeboekwaarde vd venn en, in voorkomend geval, de beurswaarde ve vgl venn.(aarbij zou een minwaarde #“dPcote”$ in rekening kunnen worden gebracht bijeen overdracht van een minderheidsparticipatie.1ver de datum waarop de waarde vd aandelen moet worden bep, oordeelde hetHv; initieel dat de bepaling vd peildatum ad eitenrechter toekomt voor zoverzijn beslissing voldoende is gemotiveerd. In de 67 werden dan ook diversepeildata weerhouden* de datum v dagvaarding, de datum van de

inleidingszitting, de datum v uitspraak en de datum vd overdracht vd aandelen.

4TM



Hoewel het toekennen ve schadevergoeding niet tot de bev vd oorzitter vd rbvan koophandel zetelend zoals in kort geding behoort, werd door versch auteursen in versch gerechtelijke uitspraken aangenomen dat de peildatum kan wordengeplaatst op het ogenblik waarop de “gegronde redenen” zich voor het eersthebben voorgedaan.

Het Hv; lijkt intussen evenwel toch standpunt te hebben ingenomen over depeildatum voor de waardering vd aandelen* aangezien het recht op betaling vdprijs vd aandelen ontstaat op het ogenblik vd eigendomsoverdracht, is het op dedatum vd door de rechter bevolen overdracht dat de aandelen moeten wordengewaardeerd. Het Hv; oordeelde daarbij nog dat de waardering van aandelen inde venn moet gebeuren moo continu"teit, waarbij geen rekening mag wordengehouden met de invloed vh gedrag vd partijen op de toestand die tot hetinstellen vd vordering heet geleid en op de daaropvolgende heropleving vd venn.In 6) en 67 bestaat ten slotte onenigheid over de vraag o de rechter gebondenis door statutaire o conventionele clausules waarin de waarde vd aandelen wordtbep o de methode van waardering wordt vastgelegd. +en eerste strekking

verdedigt dat dergelijke statutaire o conventionele bep, gelet op het dwingendkarakter vd geschillenregeling, slechts als een eitelijk beoordelingselement doorde rechter kunnen worden overwogen.+en tweede strekking verdedigt dan weer dat een rechter wel degelijk rekeningmoet houden met statutaire o conventionele waardebepalingen, zeker als dezebep de geschillenregeling viseren.

(e beslissing vd rechter is uitvoerbaar bij voorraad, niettegenstaande verzet o hoger beroep. Indien de beslissing ten uitvoer wordt gelegd en hoger beroepwordt ingesteld, is art 33L=L3Q .enn. van toepassing op degenen die deaandelen verkrijgen.

&.&. De uittreding

3.3.2. (e vorderingsgerechtigden1ik art 3TB, resp. LT4 .enn. kan iedere aandeelhouder ve &&- o #niet“publieke”$ / om gegronde redenen in rechte vorderen dat zijn aandelen,alsmede, wat de / betret, de in aandelen converteerbare obligaties enwarrants die hij bezit, worden overgenomen door de aandeelhouders op wie degegronde redenen betrekking hebben.(e vordering in uittreding kan worden ingesteld door 2 o meer aandeelhouders.1 ook de houders van #stemrechtverlenende$ winstbewijzen ie / de vorderingkunnen instellen is betwist.

Id / kunnen de houders v bewijzen v deelgerechtigdheid de vordering inuittreding ook instellen./et zoals bij een vordering in uitsluiting, moeten de aandeelhouders de zgn“animus domino” over de eCecten bezitten en er dus eigenaar v zijn. +r geldenevenwel geen minimum participatiedrempels om de vordering te kunneninstellen.

(e vordering in uittreding moet worden ingesteld tegen PPn o meeraandeelhouders. Het komt toe ad eiser in uittreding om te bewijzen dat deverweerder de zgn “animus domino” over de eCecten heet.

3.3.4. oorwerp van de uittreding

(e vordering in uittreding heet de overname tot voorwerp dr de verweerder vanalle aandelen, en id /, converteerbare obligaties o warrants ih bezit vd eiser.

4TQ



Het is verdedigbaar dat ook de eCecten die de eiser nog na het instellen vdvordering zou hebben verworven, onder de vordering in uittreding moetenworden overgenomen. (e eiser kan dus niet slechts de overname ve gedeeltevan zijn eCecten vorderen.

&.3. Gegronde redenen+en vordering in uittreding kan slechts slagen wanneer er sprake is van“gegronde redenen”. (e invulling v dit begrip versch vd invulling die eraan wordtgegeven ih kader ve vordering in uitsluiting.(aar waar het vennbelang de eerste toetssteen is bij een vordering in uitsluiting,heet de vordering in uittreding tot doel de individuele belangen veaandeelhouder te vrij,aren* een gegronde reden ligt voor wanneer dezebelangen door het gedrag ve andere aandeelhouder zodanig ih gedrang komen,dat van eiser in redelijkheid niet langer kan worden gevergd dat hijaandeelhouder blijt. !odoende moet een gedraging voorhanden zijn in hoode vdaandeelhouder tegen wie de vordering in uittreding is ingesteld, die iedereverdere samenwerking tussen de aandeelhouders onmogelijk maakt.

Het Hv; heet in 4BBE geoordeeld dat de procedure in uittreding er toe strekt degeschillen te regelen die de fundamentele belangen vd venn of de continuEteit vdonderneming in gevaar brengen of meer alg de gevallen van ernstigeonenigheid tussen de vennoten op te lossen. (e uittreding wordt in dit arrestdus mede betrokken op de vrijwaring vh vennbelang. Id 6) kennen verschauteurs nochtans slechts een subsidiaire rol toe ah vennbelang bij de beoordelingvd gegronde redenen.1m van gegronde redenen te kunnen spreken, is, net zoals bij de uitsluiting, nietvereist dat de aandeelhouders tegen wie de vordering is ingesteld een outhebben begaan.-angezien gegronde redenen moeten worden aangetoond in hoode vanminstens PPn andere aandeelhouder, kan geen vordering in uittreding worden

aanvaard als de eisende aandeelhouder zel aan de basis ligt van de gegronderedenen waarop hij zich beroept.

!onder eShaustie te zijn, kunnen obv de 67 over de geschillenregeling id / #enid &&-$, net zoals bij de vordering in uitsluiting, drie categorieën van “gegronderedenen” worden onderscheiden*

• anprestatie.

• (uurzame en ernstige onenigheid.

• %isbruik van meerderheid o minderheid

a) Wanprestatie

+en voldoende ernstige wanprestatie vd verwerende aandeelhouder kan als een“gegronde reden” gelden. %aken bij wijze van illustratie wanprestaties uit die inde 67 als “gegronde redenen” in aanmerking werden genomen*

• Het niet beantwoorden v vragen over diverse verrichtingen, het niettoegankelijk zijn op de maatsch zetel v alle fnanciële, adm enboekhoudkundige documenten vd venn die in het persoonlijk bezit van PPnvd bestuurders zijn, de onttrekking v middelen ad venn en de wering vande eiser als bestuurder n.a.v. de vordering in uittreding8

• Het miskennen van een aandeelhoudersovereenkomst o managementovereenkomst8

• Het vooropstellen v onredelijke betalingsmodaliteiten en stopzetten vd

onderhandelingen over een overname wanneer deze betalingsmodaliteiten

4TE



niet worden aanvaard, terwijl de verweerder zich eerst akkoord heetverklaard met de overname en de prijs vd aandelen8

• Het weigeren van elk redelijk voorstel tot intrede in kapitaal ve jongeaccountant in de accountantsvenn, terwijl het de bedoeling was van beidepartijen dat de jonge accountant op termijn de venn zou overnemen8

•

(e schending van een niet'concurrentieverplichting8• Het s@stematisch onmogelijk maken van het controlerecht8

• Het ontslag ve zaakvoerder'vennoot zonder motivering terwijl de betrokkenaandeelhouder zijn handelszaak in de &&- had ingebracht8

• (e oprichting van een concurrerende vennootschap8

• Het niet ageven v aandelen waarop de eisende aandeelhouder recht heetzodat hem wordt verhinderd om deel te nemen ad - en zijn rechten alsaandeelhouder uit te oeenen.

1ok hier riskeren wanprestaties die reeds geruime tijd gekend en getolereerd zijnniet langer als gegronde redenen te kwalifceren.

b) 'uurzame en ernstige onenigheid.oor de toewijzing vd vordering in uittreding obv duurzame en ernstigeonenigheid moet de onenigheid te wijten zijn ad verwerende aandeelhouder. (itis niet altijd eenvoudig aan te tonen.

c) isbruik van meerderheid of minderheid.+en derde categorie v gegronde redenen betret het misbruik v meerderheid o minderheid. Ih kader ve vordering in uittreding zal vooral het misbruik vanmeerderheid spelen.?eldt als een t@pevb ve situatie v misbruik v meerderheid die tot uittreding kanaanleiding gegeven* het uithongeren ve minderheidsaandeelhouder door hets@stematisch reserveren van winsten. erd nog als een misbruik v meerderheid

beschouwd, de situatie waarbij de meerderheidsaandeelhouder s@stematisch hetcontrolerecht vd andere aandeelhouders inperkte, geen - liet plaatsvinden,geen dividenden liet uitkeren en de vennootschap uitsluitend bestuurde in zijneigen belang.

d) Ver,ijzing naar de vordering in uitsluitingat betret de procedure, de bewarende maatregelen die tijdens de proceduregelden en de impact vd #overdrachtsbeperkende$ rechten verbonden adaandelen, kan worden verwezen naar de art 33U, resp. L3M .enn., 33L, resp.L3Q, 4e lid .enn., en 33M, resp. L3E, 4e lid . enn. -rt 33M, resp L3E, 2 e lid .enn. is van overeenkomstige toepassing op de eiser in uittreding.

3.T.4. +igendomsoverdracht1ik art 3T2, resp LT3 .enn. bep de rechter bij een veroordeling tot gedwongenovername de termijn, te rekenen vana de betekening vh vonnis, waarbinnen deverweerder in uittreding de aandelen moet overnemen en de eiser in uittredingzijn aandelen moet overdragen.Het vonnis dat de overname vd aandelen beveelt en dat uitvoerbaar bij voorraadis, geldt als titel tot het vervullen vd ormaliteiten verbonden ad overdracht inzoverre de aandelen vd venn op naam zijn, wat in de &&- steeds het geval is.-angenomen wordt dat de eigendomsoverdracht, behoudens nadereomschrijving in de rechterlijke uitspraak, tussen partijen geschiedt op de datumvd uitspraak. In geval ve vordering in uittreding zal de eiser vana dat moment

een vordering tot betaling kunnen laten gelden, de verweerder een vordering totlevering.

4UB



(e overname vd aandelen geschiedt in voorkomend geval nadat de ih vonnisgenoemde voorkoop'rechten werden uitgeoeend.anneer er versch verweerders zijn, zal de rechter ook moeten bep wie hoeveelaandelen moet overnemen. (aar waar art 33Q, resp LTB, 3e alinea .enn. mbtde vordering in uitsluiting aangeet dat de overname geschiedt naarevenredigheid van ieders aandelenbezit, tenzij anders wordt overeengekomen, isdeze bep niet van toep verklaard op de vordering in uittreding.ersch auteurs menen dat de verdeling naar evenredigheid vh aandelenbezit vdverweerders kan gebeuren, dan wel gebeurt in unctie vh aandeel vd gegronderedenen in hoode vd verweerders.-nderen menen dan weer dat art 33Q, resp LTB, 3e alinea naar analogie moetworden toegepast, zodat de uittreding een overnameverplichting inhoudt naarevenredigheid vh aandelenbezit van de versch verweerders. (e verweerders inuittreding zijn hoodelijk gehouden tot betaling van de prijs.

3.T.3. 7rijsbepalingHetgeen hierover reeds werd uiteengezet m.b.t. de vordering in uitsluiting kan

ook bij de vordering in uittreding mutatis mutandis worden toegepast enbijgevolg hier hernomen.

3.T.T. Ditvoerbaarheid bij voorraad en hoger beroep/et zoals bij de vordering in uitsluiting is ook de beslissing tot uittredinguitvoerbaar bij voorraad, niettegenstaande verzet o hoger beroep. Indien debeslissing ten uitvoer wordt gelegd en hoger beroep wordt ingesteld, is art 33L,resp L3Q .enn. v toep op degenen die de aandelen verkrijgen.

&.. #ekendmaking1ik art 3T4, resp LTT .enn. moet een uittreksel vd in kracht van gewijsdegegane o bij voorraad uitvoerbare rechterlijke beslissing waarbij een uitsluiting

o uittreding wordt uitgesproken, worden neergelegd ter griYe vd rb vankoophandel van het rechtsgebied waarbinnen de venn haar zetel heet en wordengepubliceerd in de &ijlagen bij het &0.

3. Ged$ongen verkoop van eUecten o/ uitkoop

(e in art U23 .enn. #eS art 2EBKuinKuies en 24, al. 2, Q^ enn..$ geregeldegedwongen verkoop v eCecten #hierna uitkoopA$ biedt een natuurlijke o rechtspersoon die alleen o in onderling overleg handelend, EUW o meer dstemrechtverlenende eCecten ve / bezit, de mogelijkheid om het geheel vdstemrechtverlenende eCecten v die venn te verwerven.(e regeling, ih vennootschapsrecht ingevoerd door de zgn. 6eparatiewet 23 april2EEU, verleende aanvankelijk ad meerderheidsaandeelhouder die alleen o

gezamenlijk EUW vd stemrechtverlenende eCecten ve / bezit, het recht omminderheidsaandeelhouders, zonder vereiste ve conZict, uit de venn te drijven,zulks ongeacht o die minderheidsaandeelhouders bereid waren hunmedewerking aan dergelijke overdracht te verlenen o niet. (e regeling beoogdevnl. een rationalisering vd werking ve venn met een sterk geconcentreerdaandeelhouderschap mogelijk te maken.

ort na de invoering vd uitkoop gingen evenwel reeds stemmen op om deregeling te beperken tot de venn die een openbaar beroep op het spaarwezendoen o hebben gedaan, minstens een onderscheiden regime uit te werken voorminderheidsaandeelhouders van /As die geen openbaar beroep op hetspaarwezen doen o gedaan hebben. ?eargumenteerd werd dat de minderheids'

aandeelhouders v beslotenA venn, die vaak amiliale banden met de meerderheid

4U2



en=o emotionele banden met de venn hebben, de keuzevrijheid moest wordengelaten om al dan niet op een uitkoopbod in te gaan.Het debat dat daaromtrent ontstond, resulteerde id 2L juni 2EEQ, die, naasteen aantal technische en redactionele wijzigingen ad wettelijke uitkoopregeling,een onderscheiden uitkoopregime voor zgn. publiekeA en beslotenA vennintroduceerde, al naargelang de venn die de stemrechtverlenende eCectenwaarop het uitkoopbod betrekking heet, hebben geëmitteerd, al dan niet eenopenbaar beroep op het spaarwezen doen o hebben gedaan.0indsdien beschikken minderheidseCectenhouders in besloten /As derhalve overeen subj recht om te weigeren op een uitkoopbod in te gaan. In de publieke /Asbestaat dat recht niet, zodat het uitkoopbod ertoe zal leiden dat de eCecten verplovergaan op de bieder#s$ en de venn haar “publiek” karakter verliest.

(e uitkoopregeling in art U23 .enn. bep slechts het wettelijk kader vd uitkoopen vergt dus verdere uitvoering.(e uitvoeringsmodaliteiten voor openbare uitkoopbiedingen worden sinds diedatum geregeld ih & 4M april 4BBM op de openb uitkoopbiedingen, dat de

regeling astemt op de nieuwe overnamewetg en een aantal verduidelijkingentoevoegt, zonder evenwel al te veel a te wijken van het vroegere H0 I vh &van Q november 2EQE.(e uitvoeringsmodaliteiten voor de uitkoop bij besloten venn werden uitgewerktih & v 3 mei 2EEE. !ij werden vervolgens in de art 4BE' 42E vh & van 3B

januari 4BB2 tot uitvoering vh .enn, dat het & van 3 mei 2EEE heetopgeheven, ge"ncorporeerd.

Hoewel de uitkoop geen conZict veronderstelt, staat in beg niets eraan in de wegdat zij ook ih kader ve conZict #per h@pothese tussen een EUW'eCectenhouder eneen o meer minderheids'eCectenhouders$ en ter beslechting daarvan zouworden aangewend. ?elet op het weigeringsrecht dat ad

minderheidseCectenhouders toekomt id besloten /As, zal de uitkoop nochtansniet noodz succes kennen. (e met een weigering geconronteerdemeerderheidseCectenhouder zal in die gevallen verpl zijn terug te vallen op degeschillenregeling #inz. op de uitsluiting$, in welk geval hij evenwel een gegrondereden zal moeten bewijzen. (eze kan, alg gesproken, wellicht niet per se wordenageleid uit de omstandigheid dat de minderheidseCectenhouder zou hebbengeweigerd in te stemmen met de overdracht van zijn aandelen in het uitkoopbod.

. Ont%inding en vereUening

.1. +lgemeen(oor de ontbinding vd venn komt er een einde aan haar bestaan. Het .ennomschrijt een aantal beëindigingsgronden vh vennootschapscontract die in begvoor alle venn gelden #art. 3E .enn. en die id art TB'TT .enn. verder wordenuitgewerkt$ #zie supra$. (aarnaast gelden nog enkele beëindigingsgronden eigenaan alle venn, te weten de ontbinding dr wederzijdse toestemming, heteenhoodig worden vd venn #/ en &&- uitgezonderd$, de gerechtelijkeontbinding wegens strar misdrijven, de gerechtelijke ontbinding wegens wettigeredenen, de sluiting vh aillissement en de gerechtelijke ontbinding van venn diegedurende drie opeenvolgende jaren nalaten een jaarrekening neer te leggen #zie

hierover supra nrs. EL e.v.$.(eze gronden behoren tot het gemeen vennootschapsrecht en werden in ditkader al toegelicht.

4U4



Hierna worden nog enkele specifeke, aanvullend op, o buiten het kader vhgemeen vennrecht, in het .enn. opgenomen ontbindingsgronden behandeld.

.". De gerechtelijke ont%inding $egens $ettige reden

U.4.2. -lgemeen+lke vennoot=aandeelhouder beschikt over het recht de gerechtelijke ontbindingvd venn op grond v art TU .enn. en, wat de &&-, resp. de / betret , de art3T3 en LTU .enn., te vorderen. !ij veronderstelt doorgaans een ernstig conZictin de venn.(eze vordering dient, gelet op haar verstrekkende gevolgen, evenwel als eenallerlaatste redmiddel bij evt conZicten in de venn te worden beschouwd. !ij is inde rangorde v remedies die bij conZicten ter beschikking staan, hetspreekwoordelijke ultimum remedium en blijt aldus subsidiair aan alle anderemogelijke acties van de vennoot.(e gerechtelijke ontbinding vertoont bep raakvlakken met de geschillenregeling.

&eide mechanismen v conZictenbeslechting beogen immers een structureelantwoord te bieden op de #vaak onhoudbare$ toestand #van onenigheid$ waarinaandeelhouders en=o de venn zijn terechtgekomen. >och bestaan tussen beideactiemiddelen ook undamentele verschillen. Itt de geschillenregeling, waar devenn ook na de #gedwongen$ beslechting vh conZict #met een uitgedundaandeelhouderschap$ blijt bestaan, zal een geslaagde toep vd gerechtelijkeontbinding immers neerkomen op het juridische overlijden vd venn alsrechtspersoon #en in vele gevallen ook als onderneming, hoewel dat niet noodzis$. 1ok de wettelijke toepassingsvw van beide actiemiddelen zijn verschillend.(aar waar op het niveau vd geschillenregeling immers het bestaan ve gegrondereden dient te worden aan'getoond, veronderstelt de vordering inzakegerechtelijke ontbinding vd / en de &&- het bestaan ve wettige reden #art. TU

. enn, c. inra$. (e vordering tot gerechtelijke ontbinding staat in beg openvoor elke vennoot8 voor de uitsluiting zijn daarentegen drempelvw te vervullen.Het mag niet verwonderen dat sinds de introductie vd geschillenregeling detoepassingsgevallen vd gerechtelijke ontbinding aanzienlijk zijn verminderd. (enadelen vd ontbinding en de daarop'volgende vereCening vd venn liggen dan ookvoor de hand* -i eerst en vooral is het een maatregel die mogelijk buitenproportie staat met de aard en de ernst vh conZict en -ii daarenboven tret demaatregel tevens de aandeelhouders die in beg niet bij het ad oorsprongliggende conZict betrokken waren, alsmede de evt andere stakeholders die bij devenn en de door haar gerunde onderneming betrokken zijn.

U.4.4. (wingend karakter van het actiemiddel van de gerechtelijke ontbinding(e door art TU .enn. voorgeschreven #wettelijke$ beoordelingsbevoegdheid vdeitenrechter is, net omwille vd verregaande impact ve ontbinding ihrechtsverkeer #alsook in de persoonlijke vermogenssituatie van de vennoten$,van dwingend recht te noemen.(it laatste houdt in dat de beoordelingsbevoegdheid vd rechter in de statuten vdvenn niet kan worden beperkt o aan banden gelegd, door bv te voorzien dat degerechtelijke ontbinding verplicht door de rechter zou dienen te wordenuitgesproken, ook wanneer niet ad vw vd wettige reden wordt voldaan.1mgekeerd kan evenmin worden voorzien ie bepaling die de vordering inzakegerechtelijke ontbinding -i volstrekt zou uitsluiten -ii ah zou maken v bepormaliteiten, zoals bv het verstrekken ve vooragaand advies vd - van

aandeelhouders, o -iii aan slechts een categorie v aandeelhouders zouvoorbehouden.

4U3



U.4.3. >oepassingsvoorwaarden inzake de vordering tot gerechtelijke ontbinding

a) Wie kan de vordering instellenM(oor een meerderheid vd 6) wordt thans terecht aangenomen dat de vorderingeSclusie aan de aandeelhouders toekomt.1pmerkelijk is ongetwijeld dat itt wat geldt voor versch andere 9 per defnitieminder ingrijpende 9 actiemiddelen, de wetgever voor de vordering totontbinding niet heet voorzien in een o meer participatiedrempels. !o kan devennoot die slechts over PPn aandeel beschikt, in principe reeds overgaan tot hetvorderen vd gerechtelijke ontbinding vd venn. (wz dat alle heil moet wordenverwacht ve voldoende strenge en subsidiaire beoordeling vd vereiste v wettigereden door de 67.

b) $et begrip ,ettige reden

(i) 9lgemeen

1ik art TU .enn. kan de ontbinding vd venn door een vennoot, voor de aZoopvd overeengekomen tijd #waarvoor de venn is aangegaan$, niet wordengevorderd dan indien daartoe ,ettige redenen bestaan. Het begrip wettigeredenA wordt door de wet niet nader gedefnieerd, doch wordt wel met een aantalvbAen ge"llustreerd. !o is er minstens sprake ve wettige reden die degerechtelijke ontbinding kan rechtvaardigen -i wanneer een vennoot zijn verplniet nakomt o -ii wanneer een aanhoudende kwaal hem ongeschikt maakt voorde zaken vd venn. -ls wettige reden kunnen voorts in aanmerking komen anderesoortgelijke gevallen, waarvan de wettigheid en de ernst aan de beoordeling vdrechters worden overgelaten #art. TU .enn.$. 1p grond vd mettertijd zeer talrijkgeworden #doch thans sterk verminderde$ toepassingen in de 67 en de orde diedaarin door de 6) is gebracht, kunnen de volgende algemene categorieën van

wettige redenen worden onderscheiden*2. de wanprestatie van een vennoot84. de verhindering van een vennoot3. de zware en blijvende onenigheidT. misbruik van meerderheid van een vennoot.

(ii) 'e ,anprestatie van een vennoot(e wettige reden id vorm vh niet nakomen door de andere vennoot van zijn verpl#art TU .enn.$, wat als een #bijz$ toep van art 22QT &.. is te beschouwen,werd door 67 en 6) uitgebreid naar de wanprestaties vdbestuurders=zaakvoerders van de venn. +nkele vbAen hiervan zijn*

-

de niet'naleving vd verbintenis tot inbreng van geld #o, desgevallend,arbeid$8- het voeren ve concurrerende activiteit #in strijd met uitdr o impliciete

concurrentiebedingen in een tussen de vennoten geslotenaandeelhoudersovereenkomst$8

- het zich overmatig #onrechtmatig$ toe'eigenen van gelden uit devennootschapskas.

Hoewel de meeste van de wanprestaties die aanleiding kunnen geven tot desanctie v gerechtelijke ontbinding, hoodzakelijk zullen voortvloeien uit door devennoten aangegane contractuele verb, werden in het verleden reeds bep eiteno gedragingen uit het privPleven v vennoten als een wettige reden weerhouden.

w hiervoor is echter dat dergelijk gedrag de belangen vd venn op ernstige #enonherroepelijke$ wijze schaadt. -ls vbAen hiervan kunnen worden genoemd*

4UT



bepaalde misdrijven gepleegd door vennoten, goklust, schending vd 11 o degoede zeden, e.d. In het verlengde van de rechterlijke uitlegging die aan art 22QT&.. wordt gegeven, zal telkens geval per geval dienen te worden nagegaan inwelke mate de wanprestatie voldoende zwaarwichtig is te noemen om eengerechtelijke ontbinding daadwerkelijk te rechtvaardigen. !oals zo vaak invennootschapszaken, zal die toets #vnl$ gebeuren adhv een beoordeling vhvennbelang, dat hier ernstig en onherroepelijk zal moeten worden geschondenopdat er van voldoende zwaarwichtigheid sprake kan zijn.

(iii) 'e verhindering van een vennoot(at niet steeds een wanprestatie in hoode vd vennoot, o ruimer zels eenconZict voorhanden moet zijn, blijkt reeds uit art TU enn. zel* zo volstaat de“aanhoudende k,aal die de vennoot ongeschikt maakt voor de zaken vd venn .1ok de omstandigheden die buiten de wil o het outieve gedrag van de vennotenliggen, maken aldus een wettige reden tot ontbinding uit.Hierbij kan bv worden gedacht ad gevolgen van ouderdom, ziekte,onbekwaamheid, voorlopige hechtenis, ve vennoot, waardoor deze niet langer in

staat zou verkeren om zich met de activiteiten vd venn in te laten.Itt de andere gronden inzake gerechtelijke ontbinding zal “de verhindering vevennoot” door deze laatste ook zel kunnen worden ingeroepen om uiteindelijk deontbinding vd venn te benaarstigen. -nderzijds is op te merken dat in het gevalvan verhinderingA als wettige reden moet kunnen worden aangetoond dat hetverdwijnen vd vennoot in kwestie, precies omwille van zijn specifeke inbreng inde venn, het voortbestaan van deze venn onmogelijk maakt. (e verhouding vdeze aandeelhouder met de venn dient derhalve vooral te zijn ingegeven dooreen intuitu personae'karakter, hetgeen bv het geval zal zijn bij een inbreng vebep vorm van nijverheid o een voor de venn essentiële kennis o knowhow. In dekapitaalvenn, die eerder intu"tu pecuniae zijn aangegaan, zal de bewijslastterzake groter zijn.

(iv) 'e z,are en blijvende onenigheid tussen vennotenDit de 67 valt a te leiden dat vooral de “ernstige en blijvende onenigheid tussenvennoten” als een wettige reden wordt ingeroepen. (e onenigheid wordt door derechtspraak niettemin restrictie ge"nterpreteerd* zo moet de onenigheidminstens blijvend en diepgaand zijn en wordt vereist dat het conZict eeneCectieve weerslag op het vennootschapsleven heet veroorzaakt #en nog verderzou veroorzaken$*

- met de blijvende onenigheid wordt bedoeld dat deze niet vanvoorbijgaande aard mag zijn. (eze vereiste kadert uiteraard in dedrastische gevolgen die ad ontbinding verbonden zijn* reeds de kleinste

kans op herstel vd onenigheid tussen vennoten doorbreekt derechtvaardiging vh drastische gevolg dat ad ontbinding is verbonden, m.nhet defnitieve juridische einde van de venn8

- ook de vereiste v diepgaande onenigheid kadert in dezelde flosofe* vloutere menings'verschillen kan niet worden aanvaard dat zij de meestdrastische sanctie van het vennootschapsrecht zouden kunnenrechtvaardigen.

(e 0chrijver noemt, met verwijzing naar de rechtspraak, de volgendevoorbeelden*

• aanhoudende woordenwisselingen en wederzijdse verwijten tussenvennoten8

• het vruchteloos karakter van eerdere verzoeningspogingen8

4UU



• het instellen van rechtsvorderingen o het ondernemen van gerechtelijkestappen

• het onahankelijk en eigenmachtig optreden van bepaalde vennoten.

Diteraard zal de aard vd onenigheid en de meer o minder destructieve impact

daarvan op het vennootschapsleven in belangr mate ah zijn van -i het t@pe vanvenn #met o zonder beperkte aansprakelijkheid8 besloten o publiek enz.$, -ii demate waarin het vennbelang al dan niet nauwe samenwerking vergt, -iii hetaantal vennoten dat in de venn betrokken is en dergelijke. (eze criteria zijn stukvoor stuk, en per venn, az te beoordelen. Het is vanzelsprekend dat deonenigheid in een venn waarvan het maatsch doel slechts kan worden bereiktobv een intensieve en nauwe samenwerking tussen de aandeelhouders #tedenken is bv aan een groepspraktijk van geneesheren o een artistiek gezelschapdat in het kader ve venn wordt uitgeoeend$, een grotere impact zal kennen opde overlevingskansen ervan dan wanneer het een louterepatrimoniumvennootschap betret waarin op passieve wijze gelden wordenbeheerd.

(v) isbruik van meerderheid of minderheid van de vennoten+en deel van de 6) en #in mindere mate$ de 67 neemt aan dat ook een situatievan misbruik van meerderheid o, andersom, misbruik v minderheid als wettigereden voor ontbinding in aanmerking kan komen. +en ander deel vd 6) verzetzich daartegen en oordeelt dat met het aanvaarden van misbruik v meerderheidals wettige reden voorzichtig dient te worden omgesprongen, nu hieruit dr deminderheid zeker geen middel mag worden ageleid om ad meerderheidsregel teontsnappen.

(vi) *@nthese: ,ettige reden en vennootschapsbelangIh licht vd nauwe verwantschap tussen art TU .enn. en de wettelijke vereistedat de ven in het gemeenschappelijk belang vd vennoten is aan te gaan en uit tevoeren, moet het niet verwonderen dat er doorheen de diverse wettige redeneneen rode draad loopt* er zal tot gerechtl ontbinding zijn te beslissen wanneer opgrond vd eiten kan worden vastgesteld dat de ingeroepen wanprestatie#s$, deongeschiktheid van een o meer vennoten, de ernstige en blijvende onenigheidtussen vennoten een dermate vorm heet aangenomen dat de vennbelangen oponherroepelijke wijze zijn gekrenkt, zodat elke voortzetting van de vennonmogelijk is geworden. Het is ad rechter dat deze beoordeling en beslissingtoekomt.In awachting ve oordeel ten gronde kan het aangewezen zijn om voorlopigemaatregelen te vragen, zoals de aanstelling ve voorlopige bewindvoerder o een

vennootschappelijk deskundige. In de praktijk wordt een dergelijke aanstellingmeestal gevorderd op het moment van de dagvaarding en dit dmv eenkortgedingprocedure.

U.4.T. (e gerechtelijke ontbinding* beoordeling en aweging tov de andereactiemiddelen(e gerechtl ontbinding is zonder twijel de spreekwoordelijke atoombom ihvennootschapsrechtelijk wapenarsenaal. Het succesvolle beroep op de vorderingtot ontbinding sluit elk verder alternatie immers meteen uit* de venn verdwijntals rechtspersoon en met haar in vele gevallen ook de onderneming. +eningrijpender ingreep ih rechtsverkeer is niet denkbaar. &ijgevolg is degerechtelijke ontbinding slechts zeer subsidiair toe te staan.

(ie subsidiariteit blijkt nochtans niet uit de vereisten inzake rechtsingang. +lkevennoot, ongeacht de omvang v zijn participatie, kan immers de gerechtelijke

4UL



ontbinding vd venn vorderen. oor minder verregaande actiemiddelen, zoals bvhet vennootschappelijk deskundigenonderzoek o de uitsluiting, worden door dewetg nochtans wel participatiedrempels opgelegd. (at de gerechtelijkeontbinding dan toch het actiemiddel vd laatste kans is, heet vooral te makenmet de invulling die 67 en 6) hebben gegeven ad vage toetssteen waaraan dewetg de gerechtl ontbinding heet onderworpen* de wettige reden. Hoewel ervele verschijningsvormen zijn vd wettige reden, lijkt er een constante te zijn* debelangen vd venn moeten onherroepelijk zijn gekrenkt, zodat elke voortzetting vdvenn onmogelijk is geworden. Hoewel zowat alle actiemiddelen bijvennootschapsconZicten aan het vennbelang worden agemeten, wordt de lat bijde wettige reden zonder twijel het hoogst gelegd* de onherroepelijke krenking.(e rechters vinden bij hun #soevereine$ beoordeling vd wettige redenongetwijeld steun en id vele alternatieve actiemiddelen die ih geval vanvennootschapsconZicten kunnen worden aangewend.0lechts indien zij tot het besluit komen dat geen v die alternatieven meergeschikt is om het conZict te beslechten, zal de gerechtelijke ontbinding wordenuitgesproken.

.&. De gerechtelijke ont%inding $egens daling van het nettoactie/Indien tgv opgestapelde verliezen het maatsch kapitaal vd venn wordt aangetasten het nettoactie #o eigen vermogen$ kleiner wordt dan L.4BB +D6 #&&- en;&-$, resp L2.UBB +D6 #/$, beschikt elke belanghebbende over demogelijkheid om voor de rb de ontbinding vd venn te vorderen #art. 333, T34 enL3T .enn.$.&elanghebbende is een ruim begrip, waaronder niet alleen, o.m., deaandeelhouders, bestuurders en 0+ kunnen vallen, maar zels de concurrenten vdvenn.Het is de rb toegestaan over te gaan tot de ontbinding vd venn op het verzoek vdbelanghebbende, al kan de rb de venn nog een termijn toestaan om haar

toestand te regulariseren #artt. 333, T34 en L3T .enn.$.

.3. Gerechtelijke ont%inding van niet meer actieve vennootschappenrachtens art 2Q4 .enn. kan de rb van koophandel op vraag v iederebelanghebbende o vh 1% de ontbinding uitspreken ve venn die gedurende 3opeenvolgende boekjaren niet heet voldaan aan de wettelijke verpl totneerlegging vd jaarrekening. (e ontbinding zal niet worden uitgesprokenwanneer de toestand voor de uitspraak ten gronde wordt geregulariseerd.

.. Gerechtelijke ont%inding $egens ge%rek aan koopBverkoop vanaandelen in een #V#+

?elet op de principiële beperkte overdraagbaarheid v aandelen vd &&-, moeteen aandelen'overdracht er oik art. 4TE .enn., op straCe v nietigheid, wordengoedgekeurd door ten minste de helt vd vennoten, die bovendien minstens 3=Tvan het kapitaal bezitten.In geval van weigering vd wettelijk o statutair vereiste instemming kunnen debelanghebbenden oik art. 4U2 .enn. in kort geding daartegen ageren. Indiende rb v oordeel is dat de door de vennoten uitgesproken weigering willekeurigwas, beschikken de weigerende vennoten over een periode van 3 maanden omkopers te vinden voor de betreCende aandelen. oor zover ter zake statutair nietsis voorzien, en er tussen de belanghebbenden geen wilsovereenstemming overbestaat, zullen de prijs en de voorwaarden worden vastgesteld door derechtbank.

4UM



Is dergelijke koop niet binnen de termijn van 3 maanden tot stand gekomen,staat het de geweigerde overdrager vrij om, binnen de veertig dagen na hetverstrijken van die termijn van 3 maanden, de ontbinding van de venn tevorderen.

.F. De vrij$illige ont%indingIn eerste instantie kan worden herinnerd ad regel van gemeenvennootschapsrecht dat het de vennoten te allen tijde is toegestaan om de vennte ontbinden door hun wederzijdse #unanieme$ toestemming. Hetvennootschapscontract kan deze mogelijkheid zels versoepelen door te voorzienin een #versterkte$ meerderheidsregel. oor de vennootschappen opgesomd inart 2Q2 .enn. zullen evenwel bijz procedureregels gelden, zoals hierna wordtbesproken.

(aarnaast kunnen PPn o meer vennoten van een venn van onbepaalde duur #envoor zover deze beëindigingsgrond niet statutair werd uitgesloten$ deze steedsontbinden door de loutere verklaring dat zij niet langer tot de vennootschap

willen behoren.(eze beëindigingsgrond wordt echter uitdr uitgesloten voor de &&-, #art. 3T3,lid 3 .enn.$, de ; #art. 3QL, 3^ .enn.$, de / #art. LTU, lid 4 .enn.$, de;omm. - #vorig art. juncto art. LUM .enn.$ en de ) #art. Q33, lid 2 .enn.$.

oor de ;&-, ;omm.-, &&-, 0+, 0;+ en de / voorziet art. 1A1 (.Venn. ineen bijzondere procedure ter vrijwillige ontbinding van de vennootschap.Het bestuursorgaan dient het voorstel tot ontbinding toe te lichten in een doorhaar op te stellen verslag dat vermeld wordt in de agenda van de #buitengewone$- die zich over de ontbinding moet uitspreken. &ij het verslag dient tevens eenstaat van activa en passiva te worden gevoegd die niet ouder mag zijn dan 3maanden.

Het verslag en de staat v activa en passiva wordt op de door artt. 4LE, 3Q2 o U3U .enn. bepaalde wijze ad vennoten=aandeelhouders overgezonden.(e commissaris brengt over deze staat van activa en passiva een verslag uit,waarin inz. wordt vermeld o in de staat de toestand vd venn op volledige,getrouwe en juiste wijze is weergegeven. &ij gebrek aan commissaris dient hetbestuursorgaan een bedrijsrevisor o eSterne accountant aan te duiden die wordtbelast met deze opdracht. (e conclusies vh verslag worden id authentiekenotulen vd - opgenomen.Het komt vervolgens ad - toe om, met de idd art 3T3, 3QL en LTU .enn.bepaalde meerderheden #dit zijn de voor een statutenwijziging geldendemeerderheden$, tot de ontbinding vd venn te beslissen. aar de venn zich in de

ergste vorm v alarmbelstoestand bevindt #netto'actie is ingevolge geledenverliezen gedaald tot minder dan 2=T vh maatsch kapitaal$, kan de ontbindingnochtans met 2=T vd ter vergadering uitgebrachte stemmen worden beslist #ziesupra, H0 III, apitaal$.Indien voormelde verslagen ontbreken is de beslissing vd - nietig. (e niet'naleving van art 2Q2 .enn. impliceert ook de blootstelling aan strarechtelijkesancties #art. 2EL, 2^ .enn.$.!oals bij usies en splitsingen dient de notaris het bestaan en de #dit keer enkel$eSterne wettigheid te bevestigen van de rechtshandelingen en ormaliteitenwaartoe de vennootschap krachtens art 2Q2, R2 .enn. gehouden is.

.. VereUening

U.M.2. Inleiding

4UQ



enn kunnen om diverse redenen worden ontbonden o nietig verklaard #supra$.!oAn ontbinding o nietigverklaring geet in beg aanleiding tot de vereCening vdvenn, en dit oik de art 2Q3'2EUbis.+ens werd beslist om de venn te ontbinden, hetzij door de -, hetzij wanneerdergelijke “beslissing” v rechtswege o na rechterlijke tussenkomst is ingetreden,dienen haar activa te gelde te worden gemaakt, haar passiva te worden voldaanen het evt resterende saldo, ad aandeelhouders te worden uitgekeerd.(e vereCeningsprocedure street als het ware naar een ordentelijke engeorkestreerde eSit van ontbonden venn uit het rechtspersonenverkeer.

aar een venn in moeilijkheden verkeert, bestaat het gevaar dat zij eerder dande boeken neer te leggen, beslist om vrijwillig te ontbinden en in vereCening tegaan in een poging om het aillissement te vermijden. (oor eenvereCeningsprocedure zal immers minder gezichtsverlies worden geleden dan ingeval v aillissement. (aarbij komt dat de vereCenaar, itt de door de rb vankoophandel aangeduide curator id aillissementsprocedure, in beg vrij kanworden gekozen. >evens bestaat er in het kader vd vereCeningsprocedure geen

“verdachte periode” en vertegenwoordigt de vereCenaar, itt de curator in hetaillissement, de 0+ niet. %isbruiken waren dan ook ad orde.(e wetg heet zowel met de 4 juni 4BBL tot wijziging .enn teneinde devereCeningsprocedure te verbeteren als met de 2E maart 4B24 tot wijziging.enn wat de vereCeningsprocedure betret gepoogd om dergelijke misbruikente vermijden en de rechtswaarborgen te verhogen middels het invoeren veversterkte rechterlijke controle. )aatstgenoemde wet tracht een aantalpijnpunten uit de 4BBL te verhelpen, alsook de werklast vd rb van koophandelte verminderen.

U.M.4. (e vereCeningsprocedure

a) $et begin van de vere;eningsprocedure(e vereCeningsprocedure treedt in werking van zodra tot de ontbinding vd vennwordt beslist, o zij v rechtswege wordt ontbonden. +r dient maw geen aanvraagtot vereCening te worden ingediend. 1ok bij #een zeldzame$ nietigverklaring vdvenn dient zij te worden vereCend #zie supra$.

+en venn wordt na haar ontbinding geacht voort te bestaan voor haar vereCening#art 2Q3,R2 enn$. (e venn behoudt zowel haar actieve als passieve 67, watimpliceert dat de vereCenings'procedure geen invloed heet op de lopendegerechtelijke procedures waarin zij is betrokken.1ik art MQ, L^ .enn., juncto 2Q3, 2, 4e lid .enn. dient de venn in vereCening

evenwel op al haar akten, acturen, aankondigen, bekendmakingen, brieven,orders, websites en dgl. telkens uitdr te vermelden dat de venn in vereCening is.%erk bovendien op dat het de venn in vereCening oik art 2Q3, RR4 en 3 .enn. inbeg is verboden haar naam te wijzigen o haar maatsch zetel te verplaatsen. (erb kan evenwel op verzoek vd vereCenaar een beoogde zetelverplaatsinghomologeren indien zij oordeelt dat deze zetel'verplaatsing dienstig is voor devereCening.

b) 'e vere;enaar

(i) 'e benoeming van de vere;enaar(e vereCenaar, o vereCenaars 9 in welk geval zij een college vormen 9, wordt

#worden$ in beg benoemd door de -. Het is evenwel toegestaan, doch id praktijkzelden toegepast, om de vereCenaar id statuten aan te duiden, in welk geval

4UE



geen benoemingsbeslissing meer is vereist. In geval van onmogelijkheid totbenoeming o onenigheid kan nog steeds ad rb worden verzocht een vereCenaaraan te duiden.

!ijn geen vereCenaars benoemd, dan worden de vennoten'zaakvoerders,zaakvoerders o bestuurders ve .1.J., ;omm., 0+, 0;+, /, &&-, ; en +0oik art 2QU .enn. tav derden als vereCenaars beschouwd. /u deze enkel tavderden als vereCenaar kunnen worden beschouwd, impliceert dit dat deze bepniet door de aandeelhouders o de vennootschap zel kan worden ingeroepen.(e als vereCenaars beschouwde bestuurders=zaakvoerders hebben obv art 2QUenn geen actieve vertegenwoordigingsbevoegdheid, maar slechts eenpassieve8 zij kunnen maw enkel optreden als de venn door derden wordtaangesproken, doch zijn niet bevoegd om zel actie bepaalde handelingen voorde venn te stellen.

(ii) 'e persoon van de vere;enaar en diens bevestiging of homologatie%et uitz vd wettelijke uitsluitingsgronden #zie inra$ kan in beg eenieder als

vereCenaar ve venn worden benoemd. ordt een vereCenaar'rechtspersoonaangeduid, dan moet de natuurlijke persoon die haar voor de uitoeening vdvereCening vertegenwoordigt ih benoemingsbesluit worden aangewezen. (e -dient zich m.a.w. tevens uit te spreken over de “vaste vertegenwoordiger” vdvereCenaarrechtspersoon, en als gevolg daarvan ook over elke wijziging van dezevertegenwoordiger #art. 2QT, R3, eerste lid .enn.$.

(e benoeming vd vereCenaar, hoewel principieel vrij, moet vervolgens wel terbevestiging o homologatie worden voorgelegd aan de oorzitter vd rb vankoophandel.

• (e bevoegde rechter

(e bevestiging o homologatie dient te worden gevraagd ad oorzitter vd rb vankoophandel van het arrondissement waar de venn op de dag vh besluit totontbinding haar zetel heet. >eneinde orumshopping als gevolg v #een o meer$vooragaande zetelverplaatsing#en$ te vermijden, bep art 2QT, R4 .enn. dat, ingeval de zetel vd venn binnen de L maanden voor het besluit tot ontbinding werdverplaatst, de bevoegde rb #oorzitter$ deze is waar de vennootschap haar zetelhad voor de verplaatsing ervan.

• +Pnzijdig verzoekschrit1ik art 2QT, R4, Mde lid .enn. wordt de bevestiging o homologatie verzocht bijPPnzijdig verzoekschrit dat wordt ingediend oik art 2B4U ?er.. (it

verzoekschrit kan worden ondertekend door de vereCenaar#s$, een advocaat,een notaris, dan wel door de bestuurder#s$ o zaakvoerder#s$ vd venn.(e 2E maart 4B24 heet begrijpelijkerwijs een einde gesteld ad verpl omsamen met dit verzoek'schrit een staat van activa en passiva neer te leggen #dieimmers overbodig is en meestal overeenkwam met de staat die moest wordenopgesteld in het kader vd vrijwillige ontbinding$.

• (e bevestiging o homologatie(e oorzitter vd rb van koophandel zal de benoeming vd kandidaatvereCenaaroik artikel 2QT, R4, 4de lid .enn. “bevestigen” wanneer deze, voor deuitoeening van zijn mandaat, alle ,aarborgen van rechtschapenheid biedt. (e 2E maart 4B24 heet verduidelijkt dat de waarborgen v rechtschapenheid#slechts$ voorhanden moeten zijn voor de uitoefening v zijn mandaat. Hiermeebeoogt de wetg te verduidelijken dat deze waarborgen op een unctionele wijze

4LB



moeten worden ingevuld. (it verhindert evenwel niet dat, zij het beperkt tot hetunctionele criterium, nog steeds alle waarborgen van rechtschapenheidvoorhanden moeten zijn.In deze beoordeling staat het de oorzitter vrij zel te beoordelen welkeelementen hij hiertoe al dan niet in overweging neemt. (e rechtbanken hebbensinds 4BBL een ruime casu"stiek ontwikkeld* zo werden bevestigingen reedsgeweigerd omdat de vereCenaar als bestuurder in een andere venn hadnagelaten om gedurende meerdere opeenvolgende jaren jaarrekeningen neer teleggen, omdat de vaste vertegenwoordiger van rechtspersoonvereCenaar hetvoorwerp uitmaakte ve gerechtelijk onderzoek enz.

-rt 2QT, R4, Te en Ue lid .enn. bevatten bovendien enkele “absolute” en“relatieve” uitsluitings'gronden. (e in art 2QT, R4, Tde lid .enn. vermeldea%solute uitsluitingsgronden ontnemen de oorzitter elkebeoordelingsvrijheid. (e kandidaat'vereCenaar die zich in PPn vd in dit lidvermelde gevallen bevindt, kan in geen enkel geval tot vereCenaar wordenaangewezen.

(e in artikel 2QT, R4, Ude lid .enn. vermelde relatieve uitsluitingsgrondengeven de oorzitter wel een beoordelingsmarge* de kandidaat'vereCenaar diezich in PPn vd in dit lid vermelde gevallen bevindt, kan in beg niet tot vereCenaarworden benoemd, tenzij de oorzitter vd rb daartoe “homologatie” verleent.(e personen die zich in geen v voormelde gevallen bevinden, en alle waarborgenv rechtschapenheid bieden, zijn behoudens andersluidend oordeel vd oorzitter,wel geschikt om als vereCenaar op te treden. Hun benoeming wordt door deoorzitter “bevestigd”. !ij worden dan als het ware ab initio vermoed over degevraagde waarborgen te beschikken.

(e oik art 2QT, R3 .enn. aangestelde natuurlijk persoonvertegenwoordiger vande vereCenaar'rechtspersoon, alsmede elke vervanger ervan, dient obv dit art

eveneens door de - te worden benoemd. Hoewel niet letterlijk vermeld, lijkende bewoordingen vh tweede lid van deze paragraa en de memorie vantoelichting te bevestigen dat de oorzitter vd rb zich tevens dient uit te sprekenover de bevestiging o homologatie van de natuurlijke persoon'vertegenwoordiger, alsmede over diens mogelijke vervanger#s$. (e 67 oordeeldeeerder al in die zin.

Indien de oorzitter vd rb weigert de benoeming vd vereCenaar te bevestigen,kan de voorzitter oik art 2QT, R4, Lde lid .enn. PPn o meer alternatievekandidaat'vereCenaars benoemen die, in voorkomend geval, door de - werdenvoorgedragen voor het geval hun gekozen kandidaat door de oorzitter niet zou

worden bevestigd o gehomologeerd. oldoet geen enkel van deze kandidaat'vereCenaars ad in art 2QT .enn. gestelde vw, dan wijst de oorzitter vd rb zel een vereCenaar aan. (e #nieuwe$ wet bevestigt hiermee een in de praktijkgegroeide werkwijze.

• /ietigverklaring van de tussentijdse handelingen-rt 2QT, R4, 3de lid .enn. bep dat de oorzitter ter gelegenheid vd bevestigingvd benoeming vd vereCenaar tevens oordeelt over de handelingen die deze zouhebben gesteld tssn het tijdstip v zijn benoeming door de - en de bevestigingervan dr de oorzitter. Indien deze handelingen kennelijk in strijd zijn met derechten van derden, kunnen zij worden nietig verklaard.

• >ermijn en neerlegging

(e oorzitter dient zich binnen de U werkdagen #voorheen 4T uur$ over degevraagde bevestiging o homologatie uit te spreken. 1ok nieuw is dat bij gebrek

4L2



aan uitspraak binnen die termijn de benoeming vd eerst aangewezen vereCenaarwordt beschouwd als zijnde bevestigd, dan wel gehomologeerd #art. 2QT, R4 Qstelid .enn.$.

-angezien een akte houdende benoeming ve vereCenaar slechts geldig ter griYekan worden neergelegd oik art MT .enn. wanneer er een aschrit wordttoegevoegd vd uitspraak vd oorzitter vd rb, impliceert dit id praktijk dat hetbesluit tot ontbinding vd venn waarin onmiddellijk een vereCenaar wordtaangeduid, slechts kan worden neergelegd nadat de rechterlijke uitspraak werdbekomen. Het zelde geldt voor de akte houdende aanwijzing o wijziging van denatuurlijke persoonvertegenwoordiger vd vereCenaar'rechtspersoon #art. 2QT, R3,4de lid .enn.$.

• +inde van het mandaatHet mandaat vd vereCenaar neemt een einde in geval van vrijwillig ontslag doorde vereCenaar, dan wel door een herroeping door de benoemende instantie #inde regel, de -, bij wijlen de rechtbank$. (ergelijke herroeping kan ad nutum

geschieden, zonder opzegtermijn o 9vergoeding.Indien art 2QT .enn. betreCende de bevestiging o homologatie vd vereCenaarniet in acht werd genomen, kan de bevoegde oorzitter op verzoek vh 1% danwel van iedere belanghebbende #bv. een vennoot o een 0+ vd venn$ overgaantot vervanging vd vereCenaar. Hetzelde geldt bij miskenning vd hiernabesproken art 2QEbis #vereCeningsstaat$ en 2EB, R2 .enn. #plan v verdeling$.

• -ansprakelijkheid(e vereCenaars zijn zowel jegens derden als jegens de vennotenverantwoordelijk voor de vervulling v hun taak en aanspr voor de tekortkomingenin hun bestuur #art. 2E4 .enn.$. !oals bestuurders, zaakvoerders encommissarissen genieten zij vd verjaringstermijn van U jaar te rekenen vdbetwiste verrichting ivm hun taak o, bij opzettelijk verborgen houden ervan, deontdekking #art. 2EQ, R2, vierde streepje$.

(iii) 7aken en bevoegdheden van de vere;enaar(oor de beslissing tot ontbinding is het mandaat vd bestuurders o zaakvoerdersmet onmiddellijke ingang beëindigd. ana dat ogenblik is dan ook enkel devereCenaar bevoegd om de venn in rechte te vertegenwoordigen.1m zijn taken tot een goed einde te brengen, beschikt de vereCenaar, voor zoverde statuten o de akte van benoeming niet anders bepalen, over de in art 2QL.enn. beschreven bev* hij kan o.m. alle rechtsgedingen voeren hetzij als eiser,hetzij als verweerder, dan wel dadingen aangaan betreCende alle geschillen, alle

betalingen ontvangen, alle roerende waarden vd venn te gelde maken, allehandelspapieren endosseren en de onr goederen vd venn openbaar verkopenindien hij dergelijke verkoop noodz acht voor de betaling vd schulden vd venn #bijgebrek aan noodzakelijkheid zal de vereCenaar zich van dergelijk verkoopmoeten onthouden, op straCe v aansprakelijkheid$.(e aangestelde vereCenaar kan tevens o.m. het bedrij o de handel vd vennverderzetten tot de tegeldemaking ervan, kan leningen aangaan voor de betalingvd schulden, handelspapier uitgeven en de goederen vd venn h@pothekeren o inpand geven. oor deze in art 2QM .enn. vermelde handelingen heet hijevenwel de vooragaande machtiging vd - nodig.&uiten het kader van art 2QL en 2QM .enn. wordt aangenomen dat devereCenaar tevens alle handelingen van beheer en bewaring kan stellen.

4L4



rachtens art 2QQ .enn. kan de vereCenaar vd vennoten volstorting vragenvan hun inbreng, wanneer zulks nodig lijkt om de schulden en de kosten van devereCening te voldoen.

rachtens art 2E2 .enn. dient de vereCenaar, lid ve college van vereCenaars,ve &&- o / #o 0+$ ook de belangenconZictenprocedure v art 4UE, resp. U43.enn. na te leven indien hij rr o onrr een belang v vermogensrechtelijke aardheet dat strijdig is met een beslissing o een aan het college voorgelegdeverrichting. (e alleen optredende vereCenaar dient de vennoten vhbelangenconZict in kennis te stellen, en de beslissing kan slechts wordengenomen o de verrichting uitgevoerd door een lasthebber ad hoc.

In globo heet de vereCenaar als taak de te geven. rachtens art 2EB .enn., engelet op de situatie van samenloop, zal de vereCenaar de passiva betalen naarevenredigheid en zonder onderscheid van opeisbare activa vd venn te gelde temaken, de passiva te voldoen, en het evt liKuidatiesaldo ad aandeelhouders uitte keren o, id 01, een nauw aansluitende bestemming en niet'opeisbare

schulden. (aarbij dient uiteraard rekening te worden gehouden met de#preerentiële$ positie van de bevoorrechte schuldeiser#s$.

Ie betrachting de vereCeningswerkzaamheden beter te controleren heet de wetgin 4BBL de verrpl opgelegd om periodiek een vereCeningsstaat voor te leggen#art. 2QEbis .enn.$. (ie verpl wordt thans verduidelijkt als volgt. (evereCenaars dienen op het einde vd zesde en twaalde maand vh eerstevereCeningsjaar een omstandige staat vd toestand vd vere;ening op te stellenen id zevende, resp dertiende maand na de invereCeningstelling over te makenad griYe vd rb van koophandel vh arrondissement waarin de venn haar zetelheet #art. 2QEbis .enn.$. (eze staat vermeldt onder meer de ontvangsten,uitgaven en uitkeringen en hetgeen nog moet worden vereCend.

ana het tweede vereCeningsjaar wordt voorgaande plicht herleid tot een jaarlijkse plicht. &ij miskenning v deze verslaggevingsplichten wordt devereCenaar gestrat met een geldboete v UB tot 2B.BBB #art. 2EL, U^ .enn.$.(e vereCeningsstaat wordt bewaard in het vennootschapsdossier.

Hoewel het sedert de ontbinding principieel elke bevoegdheid hebben verloren,dient het oude bestuursorgaan na de aanstelling vd vereCenaar nog steeds de

jaarrekening op te stellen voor het laatst agelopen boekjaar tot ah tijdstipwaarop tot ontbinding werd beslist. (ergelijke jaarrekening dient ter goedkeuringad - te worden voorgelegd, waartoe de aandeelhouders door de vereCenaarzullen worden samengeroepen.

(e vereCenaar zal vervolgens op zijn beurt jaarlijks een jaarrekening opstellen#de eerste voor een boekjaar vertrekkende vana het tijdstip v ontbinding$ en ad- voorleggen. (eze laatste zal enkel kennisnemen van de jaarrekening en kan,noch moet ze goedkeuren. (e vereCenaar dient in voorkomend geval ook telkensde redenen op te geven waarom de vereCening nog niet werd agesloten #art.2E3 .enn.$.(e vereCenaar dient oik art 2QE .enn. juncto art 2EL, 3^ .enn. overigens de- bijeen te roepen binnen de 3 weken wanneer vennoten die 2=U vh maatschkapitaal vertegenwoordigen het vragen. +en gelijkaardige regel geldt voor debijeenroeping vd - van obligatiehouders.

U.M.3. 0luiting van de vereCening

a) $et plan van verdeling en het liRuidatiesaldo

4L3



(e vereCenaar dient zijn defnitie plan tot verdeling vd activa onder de verssch0+ middels een eenzijdig verzoekschrit ter goedkeuring ad rb voor te leggen. Hetbetret weerom een controle'maatregel die door de wetg v 4BBL is opgelegd endoor de 2E maart 4B24 wordt verduidelijkt.aar voor de bevestiging o homologatie vd vereCenaar de oorzitter vd rb vharrondissement waar de venn op de dag van ontbinding haar zetel heet bevis#art. 2QT .enn.$, is voor de goedkeuring vh defnitie verdelingsplan de rb vharrondissement bevoegd waar de venn op het ogenblik vh indienen vhvoornoemd eenzijdig verzoekschrit haar zetel heet #behoudens specifekehomologatie zal dit dus de plaats zijn waar de venn haar zetel had op het tijdstipvd beslissing tot ontbinding$.

(e rb kan daarbij vd vereCenaar alle inlichtingen vorderen om de geldigheid vanhet verdelingsplan na te gaan, bv o de rangregeling onder de 0+ correct werdnageleed. 1 alle 0++ ook daadwerkelijk in dit plan zijn opgenomen kan, bijgebrek aan een procedure v aangite v schuldvordering, niet adoende door derechtbank worden gecontroleerd.

(e 0+ die niet in het plan zijn opgenomen rest een derdenverzet oik art 224Q,eerste lid ?er...

/adat het defnitieve plan door de rb werd goedgekeurd, en alle schulden zijnbetaald, o daartoe de nodige provisies werden aangelegd, wordt het resterendesaldo vd activa #het zgn liKuidatiesaldo$ door de vereCenaar onder deaandeelhouders verdeeld #art. 2EB, R4 .enn.$.&ehoudens statutaire awijkingen #die bv kunnen voorzien dat bepaalde aandelenpreerente rechten hebben op eventuele liKuidatiesaldi$ wordt het liKuidatiesaldoverdeeld onder de aandeelhouders naar evenredigheid van hun deelname in hetkapitaal.In bep gevallen zal de vereCenaar op vraag vd aandeelhouders een voorschot op

de terugbetaling v hun inbreng en=o het liKuidatiesaldo kunnen uitbetalen.&educht voor zijn aansprakelijkheid zal de vereCenaar hierbij uiteraard omzichtigtewerk gaan.

/a aZoop vd vereCening, en ten minste 2 maand v[[r de - die moetberaadslagen over de asluiting vd vereCening, leggen de vereCenaars hunrekeningen en stavingsstukken neer op de zetel vd venn. (eze wordengecontroleerd door de commissaris o, bij gebrek daaraan, door de individueleaandeelhouder, evt bijgestaan door een bedrijsrevisor o accountant.(e - aanhoort het verslag vd commissaris en beslist over de kwijting advereCenaar #art. 2ET .enn.$. >ot slot beslist de - middels een gewone

meerderheid over de afsluiting vd vere;ening. aar de ontbinding evenwel doorde rechtbank werd uitgesproken, zal zij tevens beslissen tot sluiting vdvereCening #zie bv. art. 2Q4, R3 .enn.$.

(e asluiting vd vereCening moet worden bekendgemaakt oik de art LM en M3.enn. #art.. 2EUbis .enn.$.

Het in 4BBL in het leven geroepen vereCeningsdossier met alle belangr stukkenvd vereCening wordt thans onderdeel vh vennootschapdossier #nieuw art 2EUbisenn.$. Het is voor elke belang'hebbende kosteloos ter inzage.

b) !assieve rechtspersoonlijkheid:

(r de beslissing tot sluiting vd vereCening houdt de venn op te bestaan enverdwijnt haar actieve 67.

4LT



Dit art 2EQ, R2, derde streepje .enn. volgt evenwel dat de venn gedurende U jaar, te rekenen vana de bekendmaking vd asluiting vd vereCening, wel eenpassie bestaan behoudt in de persoon vd vereCenaar.(ergelijke passieve 67 impliceert dat de venn wordt geacht voort te bestaan omzich te verweren tegen vorderingen die de 0+ tijdig hebben ingesteld tegen devenn. (it geldt zowel voor de vorderingen die tegen de venn werden ingesteld

Samenvatting vennootschapsrecht

Documents

Transcript of Samenvatting vennootschapsrecht