1residency / expo / cinema 2016

2 3

Inleiding

Programma Algemeen Residencies Cinema Cultuureducatie Overig programma

Publieksbereik Bezoekersaantallen Communicatie Persoverzicht

Financieel verslag Algemeen Fondsen en partners Ondernemerschap

Reflectie en wijzigingen Programmawijzigingen Toelichting op wijzigingen in de begroting

inHoUd

5

667121415

18181818

22222222

232323

4 5

iNleIDing2016 was een zeer succesvol jaar voor HMK waarin de verbeteringen in organisatie en programma die in het jaar ervoor zijn gemaakt, onder andere op het vlak van financiën, pr en huisvesting, hun vruchten hebben afgeworpen. De organisatie is stabiel en financieel gezond. De bezetting van de directie en het bestuur zijn dezelfde gebleven. Verschillende productieassistenten en vrijwilligers hebben door het jaar heen de directie bijgestaan. In augustus 2016 heeft zich een vaste productieassistent bij het team gevoegd die zorgt voor verdere stabiliteit en professionalisering.

Het programma is met enkele wijzigingen en toevoegingen uitgevoerd zoals gepland. Er hebben zes tentoonstellingen in de kapel plaatsgevonden en tal van overige activiteiten in de cinema en het cafégedeelte van de Mariakapel. Een van de tentoonstellingen in 2016 is samengesteld door een gastcurator waarbij tevens is samengewerkt met het Westfries Museum. Daarnaast heeft HMK ruimte kunnen bieden aan studenten van de Research Master Artistic Research aan de Universiteit van Amsterdam. HMK is blij dat ze naast het tonen van meer gevestigde kunstenaars nog altijd ruimte kan bieden aan kunstenaars en curatoren die meer aan het begin van hun carrière staan.

Het cinemaprogramma van arthouse films dat met en door lokale bewoners wordt georganiseerd is een regelmatige activiteit van HMK geworden die de lokale binding van de organisatie erg verbetert.

Over het algemeen genomen is HMK zeer tevreden over het verloop van 2016 en kijkt zij vol vertrouwen uit naar de toekomst.

Irene de Craen, artistiek directeur Steve Scheirsen, zakelijk directeur

6 7

Grafts

Kunstenaars Sunette Viljoen, Blaine Western Residency 8 januari - 21 februari 2016 Tentoonstelling 20 februari - 19 maart 2016 OverigBijbehorende website en werk in de vorm van posters door de stad

Voor de tentoonstelling grafts van Sunette Viljoen en Blaine Western, is de reeks van reconstructies en renovaties die op deze plek in de Korte Achterstraat plaatsvonden, aanleiding geworden voor het kijken naar de bredere context van de manier waarop objecten en ruimtes aspecten van de geschiedenis opvoeren of verzwijgen. De fysieke vorm van het pand is onderzocht door middel van een vergelijking met wat er over is van de nabijgelegen Ceciliakapel – een gebouw dat een bijna identieke geschiedenis, stijl en oorspronkelijke functie heeft – om zo te zien hoe elke ruimte verschillende aspecten van het verleden heeft geregistreerd en geconserveerd.

Residencies

Algemeen

In 2016 is het voornaamste doel van HMK, net als de afgelopen jaren, de productie van nieuw werk geweest. De selectie van het programma van 2016 is tot stand gekomen door de jaarlijkse open call waarbij kunstenaars van over de hele wereld een voorstel kunnen indienen. Er kwamen op deze oproep 226 aanmeldingen. Voor het eerst is er voor de samenstelling van dit programma gewerkt met een commissie die de aanvragen samen met HMK heeft beoordeeld. Dit jaar bestond de commissie uit curator Alexandra Landre en beeldend kunstenaar Jonas Ohlsson.

Wat volgt is een beknopte beschrijving van het programma van 2016 dat bestaat uit residencies met aansluitend een tentoonstelling in de Mariakapel en overige activiteiten die zich zowel binnen als buiten de kapel afspelen.

pRograMmA

8 9

Why Are Carrots Orange?

Kunstenaars Sisters From Another Mister Residency 21 maart - 19 april 2016 Tentoonstelling 16 april - 14 mei 2016 Overig Performatief diner ‘Process History. Digest Carrots’1 april 2016

De tentoonstelling Why Are Carrots Orange? heeft als uitgangspunt een zoekopdracht in Google met diezelfde vraag. Daaruit blijkt dat wortelen oranje zijn omdat 17de-eeuwse Nederlandse boeren ze op die manier gekweekt hebben als eerbetoon aan Willem van Oranje. Met de tentoonstelling vraagt kunstenaarsduo Sisters From Another Mister zich af hoeveel andere dingen op eenzelfde manier zijn weggevaagd en verkennen de relatie die ons lichaam heeft met onze door de mens gemaakte, technologisch gegenereerde en genetisch gemanipuleerde omgeving. Wat voor soort relatie ontstaat er tussen het beeldscherm, met zijn vele lagen aan informatie, en onszelf? Kunnen we, net als wortelen, veranderen in een nieuwe soort? Ontwikkelen we nieuwe ledematen, superkrachtige vingers of nieuwe manieren om te lopen, staan of zitten? In deze nieuwe evolutie droomt het menselijk lichaam, onwelwillend of niet in staat om de technologie en de eisen van het wereldwijde kapitaal bij te houden, van een ander bestaan.

Fools’ Bells Fall

Kunstenaars Avril Corroon, Renèe Helèna Browne, Tara McKeon, Kerry Guinan, Saoirse Wall, Eimear Walshe Residency 4 mei - 4 juli 2016 Tentoonstelling 2 juli - 30 juli 2016 OverigPublicatie ‘Fools’ Bells Fall’oplage 120

In de afgelopen jaren, en als gevolg van bezuinigingen in Europa en elders, is de kunstenaar verder de marge ingeduwd, met als gevolg dat haar positie en functie opnieuw onder de loep wordt genomen. Vanuit hier is een vergelijking met het archetypische karakter van de dwaas snel gemaakt. De dwaas, trickster, of nar verschijnt over de hele wereld in literatuur en folklore, en is een van de meest voorkomende figuren van alle tijden.

De kunstenaars in Fools’ Bells Fall reflecteren op het karakter van de dwaas en de positie van de kunstenaar in de hedendaagse maatschappij. Door het gebruik van de tactieken van de dwaas, zoals humor, misleiding, en sluwheid, zetten ze hun praktijk in om een ontwrichting teweeg brengen van de patriarchale hegemonie van de westerse kapitalistische maatschappij en de posities die hen zijn toegewezen door die hegemonie als vrouwelijk, queer, precair of anderszins marginaal.

10 11

A Second Exhibition (By Other Masters, Around The Same Subject, New Date)

Kunstenaars Dina Danish, Kota Ezawa, Li Ran, Leila Pazooki, Hong-Kai Wang (gastcurator Marie Martraire) Residency 7 augustus - 28 augustus 2016 Tentoonstelling 26 augustus - 24 september 2016

De tentoonstelling A Second Exhibition (By Other Masters, Around The Same Subject, New Date) neemt de kunstroof van het West-fries Museum van 10 januari 2005 en andere internationale gevallen van vermiste kunstwerken als uitgangspunt. Met nieuwe en recente werken van Dina Danish, Kota Ezawa, Li Ran en Leila Pazooki, naast archivarischeinterventies van Hong-Kai Wang en de curator, onderzoekt deze groepstentoonstelling onzefascinatie met het spektakel de afwezigheid, een conditie die wellicht versterkt wordtdoor ons huidige tijdperk van consumenten-kapitalisme. Door middel van een semi-fictieve benadering, richt de tentoonstelling zich op de gevolgen en verantwoordelijkheden van een dergelijke aantrekkingskracht voor wat meer of minder betekenis verkrijgt in de geschiedschrijving.

Polly’s Playground

Kunstenaars Polly’s Picture Show (Anne Huijnen and Anna de Jong), Maurits Koster, François Dey, Sarai de Haan, Silvia Ulloa Marquez, Adriana Bogdanova, Sonia de Jager, Céline Manz, Noël Loozen, Sara-Lena Maierhofer, Paula Winkler, Steven Bos & Susan Lanting, Linda Beumer, Mylou Oord, Simon Wald-Lasowski, Arnar Ásgeirsson, Otto-Kaan, Abel Minnee Residency 5 oktober - 13 november 2016 Tentoonstelling 11 november - 10 december 2016

Polly’s Picture Show heeft HMK overgenomen! Op uitnodiging van het kunstenaarscollectief zijn 19 kunstenaars uitgenodigd om tijdens een korte residency bij HMK nieuw werk te maken. Ter voorbereiding van deze tentoon-stelling en in navolging van de ideeën van kunstenaar Constant Nieuwenhuys – groot voorstander van experiment en creatief spel – vulde Polly’s Picture Show de Mariakapel met textiel, hout, verf, krijt, een kopieerapparaat en vele andere materialen om zo letterlijk een speelterrein voor kunstenaars te creëren. Enkele weken lang veranderde de ruimte continu. De tentoonstelling bestaat uit een door Polly’s Picture Show samengestelde presentatie met en geïnspireerd op de werken die door de kunstenaars zijn gemaakt. Het resultaat houdt het midden tussen een expositie en een collectieve installatie die bestaat uit een combinatie van bestaande objecten, kunstwerken en documentatie. Met Polly’s Playground worden de grenzen tussen kunstenaar en curator, tussen werk, object en presentatie vervagen en worden opnieuw gedefinieerd.

12 13

Cinema

Tampopo Head and the Name of the Dogs

Toshie Takeuchi17 januari – 20 februari 2016

Tampopo Head and the Name of the Dogs gaat over de vorming van verschillende relaties tussen mensen en tussen mensen en dieren. Een van de hoofdrolspelers, Hilko, heeft een ongewoon hechte relatie met de roedel vrouwelijke golden retrievers waar hij zijn appartement mee deelt. Hij wordt voortdurend verkeerd begrepen omdat hij anders dan ‘de norm’ wordt beschouwd. De verschillende realiteiten van de personen in de film en het leven van de honden botsen en komen samen en suggereren een andere manier van denken ergens tussen droom en werkelijkheid.

Naast enkele videowerken van kunstenaars tijdens hun residency, is de cinema van HMK in 2016 voornamelijk gebruikt door de lokale filmclub. Het programma bestaat uit arthouse films die door de bezoekers zelf worden voorgesteld en geïntroduceerd. Waar mogelijk wordt een link met het residencyprogramma gelegd of worden bezoekers van de filmclub door de tentoonstelling geleid. Deze filmavonden (ongeveer twee keer per maand) hebben veel bijgedragen aan de binding met de lokale bewoners van Hoorn die hierdoor zo nu en dan ook bij andere delen van het programma betrokken zijn geraakt.

Knowledge and Other Myths

Avril Corroon, Renèe Helèna Browne, Tara McKeon, Saoirse Wall18 mei - 2 juli 2016

Knowledge and other myths wil de kennis van jonge, vrouwelijke, queer en anderzijds precaire subjecten valideren. Door middel van de appropriatie van een rationalistische discours verbeelden de kunstenaars hun frustratie met de niet erkende arbeid binnen de culturele sector, de objectiverende blik van geneeskunde, de indoctrinatie van patriarchale waarden en het marginaliserende wissen van de geschiedenis.

Was Life Created?

Sisters From Another Mister23 maart – 16 april 2016

Was Life Created? is een reactie op de wereldwijde assemblage van objecten en informatie die wij dagelijks ontvangen, als een folder die door onze brievenbus glijdt. De video ontrafelt een aantal existentiële vragen, waarop het enige antwoord hun eigen echo is. In een oneindige lus naar het onbekende, reizend richting de mistige bergen, voelen we ons bijna als in een trance, gedesoriënteerd, drijvend, onze ledematen versmelten met het landschap.

14 15

LUCYdoorlopend

Het jongerenproject Lucy bestaat uit een werkgroep van lokale jongeren (leeftijd 16-25) die in het café en cinemagedeelte van de kapel activiteiten organiseert. Ze laten hierbij hun eigen werk aan elkaar en publiek zien, maar nodigen ook andere kunstenaars, muzikanten en performers uit. Eens in de zoveel tijd vindt een ‘magische avond’ (of middag) plaats waarin alles samenkomt. De jongeren leren zo evenementen conceptualiseren en organiseren. Hiervoor moeten zij samenwerken en taken verdelen. Er zijn mensen verantwoordelijk voor de communicatie, het contact en ontvangst van de kunstenaars en alle andere zaken die komen kijken bij het organiseren van culturele evenementen. In 2016 hebben vijf Lucy evenementen plaatsgevonden. In de Mariakapel, maar vooral ook daarbuiten aansluitend op andere evenementen in de stad. De Mariakapel fungeerde als wekelijkse ontmoetingsplek ter bespreking en voorbereiding van de evenementen. Zie ook de website van Lucy: http://whoislucy.com/

Cultuureducatie Overig programma

Nieuwjaarsborrel17 januari 2016

Op 17 januari vindt wederom een nieuwjaars-borrel plaats die Hotel Maria Kapel samen met Poolse Vis organiseert. Tijdens deze middag presenteert HMK haar plannen voor het komende jaar en de jaarpublicatie 2015. Speciaal voor dit evenement, voert Angelo Custodio het stuk Aria van John Cage op.

16 17

Museumnacht Hoorn2 september 2016

Cultuurmarkt Hoorn4 september 2016

Open Monumentendag10 september 2016

Tijdens Museumnacht opent HMK haar deuren tot middernacht.

Net als vorige jaren deed HMK in 2016 mee aan de Cultuurmarkt in Hoorn. Dit evenement wordt zeer goed bezocht door iedereen in en rond Hoorn die van kunst en cultuur houdt, en is daarom een uitgelezen mogelijkheid voor HMK om nieuwe bezoekers te bereiken.

Ook zet HMK de deuren weer open op Open Monumentendag. De kapel wordt die dag bijzonder goed bezocht door meer dan 200 bezoekers. Tijdens ‘De Verhalenkamer’ kan het publiek verschillende achtergrondverhalen over de geschiedenis van HMK horen.

Mattering Matter

InitiatiefLiza Prins, Tjitske Oosterholt KunstenaarsArian de Vette, Baha Görkem Yalim, Bernardo Zanotta, Hedvig Koertz, He-lena Frijns, Lidewij Sloot, Romana Siemons, Yvon Ariese Tentoonstelling16 december – 18 december 2016

Mattering Matter was een expositie die georganiseerd werd door Liza Prins en Tjitske Ooster-holt, twee studenten aan de onderzoeksmaster Artistic Research aan de Universiteit van Amsterdam. De expositie had als uitgangspunt het belang van materialen in het maakproces. Waar vaak een verklarende uitleg over (kunst)werken wordt verwacht, zijn Prins en Oosterholt ervan overtuigd dat de intuïtieve en non-verbale interactie met materiaal meer aandacht behoren te krijgen. Dit geldt zowel voor de wisselwerking tussen werk en maker als voor die tussen werk en kijker. Een kunstwerk is meer dan een lineaire uitleg.

18 19

pUbliEksBerEik

Bezoekersaantallen

2015 2016

Tentoonstelling bij HMK 1.620 1.297

Opbouw tentoonstelling 149 229

Buitenland/externe locaties 30.500 3.172

Educatieve activiteiten 52 54

Lezingen e.d. 80 41

Overige activiteiten 1.756 1.294

TOTAAL 32.401 6.087

Hoewel het op het eerste gezicht lijkt alsof er een sterke daling van bezoekers is geweest, is deze in realiteit min of meer stabiel gebleven. Het verschil heeft onder andere te maken met het feit dat HMK in 2016 niet mee heeft gedaan aan een beurs. Een ander verschil met het jaar ervoor komt door de viering van 400 Jaar Kaap Hoorn, dat op de avond van Nachtkapers 400 bezoekers trok. Communicatie

Voor de vormgeving is in 2016 gewerkt met Carla Peer en Julie Héneault. De huisstijl is dezelfde gebleven. Voor iedere tentoonstelling worden een poster, flyer, Facebook banner en eventuele advertenties ontworpen. Ter verbetering van de communicatie is reeds in 2015 een uitgebreid en professioneel communicatieplan opgezet. Hierin worden onder andere vijf kernwaarden (Uniek, Productie en proces, Experiment, Divers, Internationaal) benoemd en beschreven. De verschillende doelgroepen worden als volgt bereikt: Nationaal vakpubliek: wordt op de hoogte gehouden door middel van grote zichtbaarheid online, nieuwsbrieven (Engels 2.300 en Nederlands 1.300) en door middel van flyers en posters bij instellingen verspreid door het land. Persrelaties worden onderhouden met landelijke (vak)bladen zoals

Metropolis M, Tubelight en kranten. Lokaal en regionaal publiek: wordt bereikt door flyers, poster, advertenties en persaandacht in lokale en regionale kranten en bladen lokale bladen zoals het Noordhollands Dagblad en aandacht via lokale radiostations. Voor openingen wordt een buurtbrief verspreid. Internationaal: wordt bereikt door grote online zichtbaarheid, regelmatige nieuwsbrieven, tijdig reageren op vragen per e-mail, goede vertalingen van teksten en documentatie op de website. Toerisme: informatievoorziening op locatie in het Nederlands en Engels alsmede door medewerkers ter plaatse.

De website van HMK wordt erg goed bezocht met een totaal van 59.378 bezoekers waarvan 34.950 unieke bezoekers per jaar.

Ten slotte is in 2016 is verder gegaan met een betere inzet van sociale media. Door sommige berichten op Facebook en de pagina te ‘boosten’ blijft het aantal volgers groeien. In 2016 is dit aantal gegroeid van 4094 aan het begin van het jaar naar 5347 aan het eind van het jaar.

Persoverzicht

HMK is in 2016 wederom goed in de media aanwezig geweest. Noemenswaardig hierbij zijn onder andere de recensie in de NRC over de tentoonstelling grafts, en de opname van het project Collection Hoorn in het Mexicaanse tijdschrift Terremoto. Daarnaast is HMK meerdere malen op de lokale radio te horen geweest om te kunnen vertellen over de projecten. Hieronder volgt een lijst van gepubliceerde artikelen.

- Prisser, Jeanne. Column ‘Deze week’. Volkskrant. 25 november 2016. <http://www.volkskrant.nl/beeldende-kunst/bigger-is-better-bij-polly-s-playground-maar-niet-bij-capital-c~a4421685/> - Barnas, Maria. ‘Hebzucht in Hoorn’. Museumtijdschift. Nr. 8 (december 2016/januari 2017). Eijkman, Marjolein. ‘Alle vrijheid om te spelen’. Noordhollands Dagblad. 10 november 2016. <http://www.noordhollandsdagblad.nl/stadstreek/alkmaar/article28735973.ece/Alle-vrijheid-om-te-spelen_> - Stiemer, Jaap. ‘Kunstroof is bron van inspiratie voor internationale artiesten’. Noordhollands Dagblad. 30 augustus 2016. <http://www.noordhollandsdagblad.nl/stadstreek/enkhuizen-westfriesland/article28446481.ece/Kunstroof-Hoorn-is-bron-van-inspiratie-voor-internationale-artiesten_>. - Stiemer, Jaap. ‘Een podium voor jonge kunst in Hoorn’. Noordhollands Dagblad. 21 maart 2016. <http://www.noordhollandsdagblad.nl/stadstreek/enkhuizen-westfriesland/article27925765.ece/Een-podium-voor-jonge-kunst-in-Hoorn_>. - Smets, Sandra. ‘Kapel met negen levens wordt weer spirituele gebedsruimte’. NRC Handelsblad. 4 maart 2016: C14. - Smets, Sandra. ‘Kapel met negen levens wordt weer spirituele gebedsruimte’. NRC Next. 4 maart 2016: 27. - Coninck, Frits de. ‘Museum & meer’. Museumtijdschrift, nr. 2 (maart/apr 2016): 73-75. - Stiemer, Jaap. ‘Herschepping unieke kapconstructie’. Noordhollands Dagblad. 27 februari 2016. - Mahony. ‘Marginalia #12’ Terremoto. 2 februari 2016. <http://terremoto.mx/marginalia-12-2/>. - Lent, Daan van, Sandra Smallenburg. ‘Ruimtes voor kunstexperiment verdwijnen’ NRC Handelsblad. 14 januari 2016: 10-11.

20 21

22 23

FinAnciEel veRslaG

Algemeen

Hotel Maria Kapel heeft het boekjaar afgesloten met een positief resultaat van €1.358. Dit bedrag is toegevoegd aan het voor de doelstellingen beschikbaar kapitaal van de stichting.

Fondsen en partners

In 2016 zijn het Mondriaan Fonds en de gemeente Hoorn wederom de meest belangrijke subsidiënten voor HMK. De subsidie van de gemeente en een deel van het Mondriaan Fonds dekken de exploitatiekosten van de organisatie, het andere deel van het Mondriaan Fonds wordt verdeeld over de projecten waar vervolgens andere subsidiënten bij gezocht worden. In 2016 kwamen deze andere inkomsten ondermeer van het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord- Holland, Creative New Zealand, Van Ewijck Stigting, Pauwhof Fonds, Fingal County Council, Arts Council Ireland en Stichting Niemeijer Fonds.

Daarnaast is HMK in 2016 een aantal samenwerkingsverbanden aangegaan of heeft zij al bestaande verbanden behouden en versterkt. Zo is de bestaande samenwerking met theatergezelschap Poolse Vis voortgezet. Zij huren kantoor- en opslagruimte en voor verschillende evenementen, zoals het nieuwjaarsfeest, wordt samen opgetrokken. Nieuwe contacten zijn gelegd met het Hoorns Initiatief voor Humor en Improvisatie, Happy Herbi, Kadist Art Foundation, de ambassade van Ierland en Ernst Hilger Galerie.

Ondernemerschap

Ten opzichte van 2015 en de oorspronkelijk begrote opbrengsten, zijn de opbrengsten uit verkoop en verhuur in 2016 gestegen met circa 50%. Uit kaartverkoop heeft HMK meer dan het dubbele gehaald ten opzichte van

de begroting. De nieuwe huurovereenkomst die met de woningbouwcoöperatie werd afgesloten die HMK toelaat de infrastructuur beter te benutten, is duidelijk een goede beslissing geweest. Naast de verhuur van werkplekken, werden er maandelijkse inkomsten gegeneerd uit de verhuur van de HMK Cinema aan optredens van het Hoorns initiatief voor Humor en Improvisatie en werd de keuken verhuurd als productieruimte aan Happy Herbi.

Op het gebied van sponsoring heeft HMK het maximale aan inspanningen gedaan en speciaal aandacht geschonken aan sponsoring op tentoonstellingsniveau. Weliswaar is de sponsoring gedaald ten opzichte van 2015, maar dat komt doordat in 2015 meer uren zijn gekapitaliseerd en die toen nog onder sponsoring vielen, in 2016 zijn deze opgesplitst en is er minder gekapitaliseerd.

De overeenkomst met Brouwerij Duvel Moortgat is in 2016 vernieuwd en uitgebreid (€2.000 ten opzichte van €1.500) en nieuwe sponsoren zoals de ambassade van Ierland en Ernst Hilger Galerie hebben eenmalig aan projecten bijgedragen. Behalve directe sponsoring heeft zich opnieuw een aantal mensen onbetaald ingezet voor de organisatie. Een deel van de sponsorinkomsten is bijgevolg gehaald uit het kapitaliseren van uren van mensen die voor HMK hebben gewerkt en daarvoor niet of te weinig zijn betaald. Daartoe behoort onder andere een technisch assistent, grafische vormgevers, een fotograaf en tal van vrijwilligers.

Het in 2015 gestarte vriendensysteem heeft in 2016 meer geld opgebracht, hoewel opnieuw maar weinig mensen hierop hebben ingetekend. Deze kleine tegenvaller is ruim gecompenseerd door de stijging in opbrengsten uit verkoop en verhuur en kaartverkoop voor het HMK-filmprogramma.