Tervuren

KoninKlijK MuseuM voor Midden-AfriKA

Technische fiche

Eigenaar: Belgische staatBouwhee: Regie der GebouwenGebruiker: Koninklijk Museum voor Midden-AfrikaArchitectuur:TV Stéphane Beel Architecten + Origin Architecture and Engineering + Niek Kortekaas + Michel Devisgne + Arup + Bureau Bouwtechniek, RCR en Daidalos PeutzAannemer: NV DENYS (Wondelgem)Duur der werken: 2013-2016Globale investering: € 66,5 miljoen (studiekost, bouwkost, financiering) waarvan € 51.079.504,36 (incl. BTW) voor de bouwkost

De Regie der GebouwenDe vastgoedexpert van de federale staat

De Regie der Gebouwen zorgt dat de federale ambtenaren in kwalitatieve kantoren kunnen werken en houdt ook het federale architecturaal patrimonium in stand.Verantwoordelijkheid, integriteit, professionalisme, flexibiliteit en efficiëntie zijn haar kernwaarden. Haar vastgoedportefeuille omvat zo’n 7,7 miljoen m² verspreid over een 1.357 tal gebouwencomplexen. Hiervan zijn circa 913 complexen eigendom van de federale staat (ongeveer 4,9 miljoen m²) terwijl zo’n 429 complexen worden gehuurd (ca. 2,9 miljoen m²). Dankzij haar kwalitatieve dienstverlening en haar specifieke en unieke knowhow op het vlak van bouw, restauratie en vastgoedbeheer, is de Regie der Gebouwen de vastgoedexpert van de federale overheid.

realisatiev.u.: Regie der GebouwenPersdienstGulden Vlieslaan 87 bus 21060 BrusselTel.: +32(0)2 541 70 66Fax: +32(0)2 541 70 70Foto’s & Illustraties: Regie der Gebouwen - Stéphane Beel architectenpers@regiedergebouwen.bewww.regiedergebouwen.beNovember 2013

Regie der Gebouwen

Restauratie, renovatie en herinrichting van het Museumgebouw

De patio

Het onthaalpaviljoen

Historiek

Het KMMA dankt zijn ontstaan aan een tijdelijke tentoonstelling die in 1897 zijn deuren opende als kolo-niaal luik van de wereldtentoon-stelling in Brussel. Koning Leopold II liet hiervoor op zijn koninklijk domein in Tervuren het Koloniën-

paleis optrekken. Als Musée du Congo bleek het echter vrij snel te klein te zijn voor de snel groeiende collecties. Daarom besliste de Koning een groter museum te bouwen, ontworpen door de Franse architect Charles Girault. In 1904 werd gestart met de bouw van het huidige museum, opgetrokken in neoklassieke stijl en geïnspireerd op het Petit Palais in Parijs.

Oorspronkelijk zou het museum deel uitmaken van een gebou-wencomplex bestaande uit onder meer een Wereldschool, een congrespaviljoen, een sportcomplex en een Japans en Chinees Museum. Dit ambitieuze project werd stopgezet toen Leopold II in 1909 overleed.

Op 30 april 1910 huldigde koning Albert I uiteindelijk het ‘Musée du Congo Belge’. In 1952 voegde men het predikaat ‘koninklijk’ toe. Na de onafhankelijkheid van Congo in 1960 veranderde de naam van de instelling in ‘Koninklijk Museum voor Midden-Afrika’.

Het Museumcomplex

Het museumcomplex bestaat uit zeven gebouwen:

• het Koloniënpaleis (wetenschappelijke departementen) • het directiepaviljoen (administratie) • het museumgebouw (centraal gelegen hoofdgebouw) • het Stanleypaviljoen (volledige Stanley-archief) • het CAPA-gebouw (wetenschappelijke departementen) • een gedeelte van het Financiëngebouw • de Villa Dewit (gebouw van het voormalige ministerie van

Landbouw)

Het museumgebouw maakt het voorwerp uit van dit ambitieuze restauratie- en renovatieproject. Het gebouw en de omgeving zijn sinds 16 februari 1978 beschermd als monument en als land-schap. Het interieur van het gelijkvloers is ook beschermd, met inbegrip van het originele meubilair.

Waarom renoveren?

Het museumgebouw ademt een unieke charme uit, maar de infrastructuur is niet meer aangepast aan de noden van een modern museum. De permanente tentoonstelling is sterk verouderd. Er is geen link met het huidige wetenschappelijke onderzoek of met moderne thema’s, noch worden de objecten in hun context geplaatst.

Ook bouwtechnisch en op vlak van infrastructuur zijn dringende aanpassingen noodzakelijk. Toegankelijkheid voor mindervaliden, commerciële functies zoals cafetaria en shop en sanitaire voorzieningen moeten aangepast worden. Ook de ontvangst van collecties moet voldoen aan specifieke en strenge beveiligings- en conservatievereisten op vlak van klimaat, verlichting, luchtvochtigheid, enz.

Het project heeft tot doel om het KMMA aan te passen aan de noden en behoeften van de 21ste eeuw, waarbij het museum een aantrekkelijke en dynamische instelling van wereldformaat wordt over hedendaags Afrika voor een nog groter en meer verscheiden publiek met optimale publieksvoorzieningen en mét het behoud van de oude charme.

Het restauratie- en renovatieproject

Het museumgebouw wordt zoveel mogelijk intact gelaten. De noodzakelijke reorganisatie en de uitbreiding van het museumgebouw met een onthaalpaviljoen zijn zo ontworpen dat de directe omgeving van het museumgebouw maximaal behouden blijft. Enkele glasvlakken en patio’s getuigen van een verandering.

Onthaalpaviljoen Het onthaalpaviljoen wordt tussen het museumgebouw en het Koloniënpaleis gebouwd. De bouwhoogte wordt beperkt tot een gelijkvloers en één verdieping zodat het harmonieus geïnte-greerd wordt in de groene omgeving. Het paviljoen wordt aan de straatkant afgeboord door een rij bomen. Het restaurant / cafetaria op de eerste verdieping zal een mooi zicht bieden op het omliggende park.

De bezoeker bereikt het museumgebouw via een ondergrond-se tentoonstellingsgalerij. In deze galerij worden twee tentoon-stellingszalen voorzien en een flexibele ruimte die omgevormd kan worden tot een tentoonstellingszaal of een auditorium.

Het museumgebouwDe oorspronkelijke ruimtelijke concepten worden opnieuw aanwezig gemaakt. De bestaande zichtassen en vergezichten naar het park worden opnieuw geïntroduceerd. De architectuur wordt zoveel mogelijk tot haar oorspronkelijke toestand terug-gebracht. Door het terug openmaken van ramen kan eveneens de beleving van het park van binnenuit worden versterkt.

Zoveel mogelijk originele vitrines uit 1910 worden gerestaureerd en opnieuw benut.

De ramen worden ontdubbeld waarbij voorzetramen en voor-zetdeuren geplaatst zullen worden. Het dak wordt ook geïso-leerd. Deze aanpassingen zullen een positieve invloed hebben op de klimaatregeling wat voor de tentoongestelde stukken echt noodzakelijk is.

Termijn en financieringDe werken zijn in oktober 2013 gestart en zullen ca. 3 jaar in beslag nemen.

De federale overheid heeft een globaal bedrag van € 66,5 miljoen voorzien voor het project.(bouwkost, studiekost en financiering).