BB/SfB-plus...de Regie der Gebouwen 0988-1997). De publicatie in het licht van het prestatiegericht...

BB/SfB-plus Ben functionele hierarchic voor gebouwelementen

BB/SfB-plus

Een functionele hierarchie voor gebouwelementen

Frank De Troyer

:8

:8

~

~

=a :::I ~Ub'" ~ -11\l ~ (t) -

~

Acco Leuven / Voorburg

Deze uitbreidingen op BB/SfB werden uitgewerkt in opdracht van de studiedienst van de Regie der Gebouwen 0988-1997). De publicatie in het licht van het prestatiegericht ontwerpen met beton weed moge1ijk gemaakt binnen de TIS-IWT-opdeacht 'lndustrieel , Flexibel en Demontabel Bouwen' (2004-2008) (TWT 030742rriS lFD).

feme druk: 2008

Gepubliceenl door

Uitgeverij Acco, SUjde lnkomststraat 22, 3000 Leuyen (Belgie)

£·mail: [email protected] Website: www.uitgeyerijacco.be

Voor Nederlalld:

- Uirlevering: Centraal Boekhuis bY, Culemborg - CllTTespolldemie: Kemper Conseil, De Star 17, 2266 NA Leidschendam

Oms/ngontwerp: www.frisco-ontwerpbureau.be

C 2008 by Acco (Academische Coiiperatieve Vennootschap cvba). !.euven (Belgie)

Niets uit due uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk. fotokopie. microfilm of op welke andere wiize ook wnder voorafga~nde 5chriftelijke l0e5temming van de uitgever.

No pan of this book may be reproduced in any fonn, by mimeograph. film or any other means without permission in writing from the

publish.er.

0/2008/0543/256 NUR 955 ISBN 978·90·334·7106·3

Inhoud

I. Inleiding 7

2. Hoofdprincipes van BBlStB 8 2.1. [nleiding 8 2.2. Codering 8 2.3. Gecombineerde codes 10

3. De functionele gebouwelementen uit tabel 1 van BB/8m 13 3. I. Inleiding 13 3.2. Uitgangspunt 13 3.3. Codering 14 3.4. Hoofdcodes en ingebouwde relaties 14

3.4. I. Hoofdstructuur van label} 14 3.4.2. Rooster van hoofdcodes 14 3.4.3. Codes voor kolomhoofdingen 14 3.4.4. Ingebouwde re/aries tussen hoofdcodes 16

3.5. De uitrustingen: codes (5-) en (6-) 18 3.6. De elementen builen het gebouw: code (9-) 20

~ 3.6. I. De codes 20 3.6.2. De pictogrammen 20

~ 3.6.3. De definities 22

~ 4. Uitbreiding met macro-elementen 25

4.1. lnleiding 25 4.2. Uitgangspunt voor macro-elementen: ruimte-begrenzende elementen 27 4.3. Codering 27 4.4. Pictogrammen 27 4.5. Definities van macro-elementen 30

5. Uitbreiding met subelementen 32 5. I. Inleiding 32 5.2. Uitgangspunten en codering 32 5.3. Algemene definitie van subelernenten en overzicht van pictogrammen 34 5.4. Overzicht van definities van subelement 39

6. Overzicht van macro-elementen, elementen en subelementen met pictogrammen 89

7. Referenties 96

5

1. Inleiding Het BB/SfB-systeem is de officiele versie voar Belgie van het internationaal erkende klas

seersysteern CUSfB, dat specifiek gericht is op de bouwsectOf. SfB is de afkorting voor het Zweedse comite 'Samarbetskommitten fOr byggnadsfragor' dat het systeem oorspron

kelijk uitwerkte. Later heeft em (,Conseil International du Batiment pour la Recherche,

l'etude et 1a documentation') dit systeern overgenomen. De RIBA ('Royal Institute of British Architects') heeft de drie SfB-tabellen aangevuld met twee bijkomende labellen. Het geheel wordt CUSfB genoemd.

In elk land waar dit systeem aanvaard werd kreeg het telkens eeo specifieke naam:

CIISfB in Groot-Brittannie

NUSfB in Nederland

SVSIB in Frankrijk

BRDISIB in Duitsland

BB/SIB in Belgie

De Belgische versie werd BB/SIB genoemd, waarbij de eerste letters verwlJzen naar

'BeJgische BouwlBatiment Beige' (ref. I en 2). Deze versie is confonn met de meest recente

versie van CIISfB (1976) (ref. 3). Er werd een bijzondere zorg besteed aan het parallellisme

tussen de Nederlandstalige en de Franstalige versie.

Het grote voordeel van dit systeem is dat het zich leent tot enonn veel toepassingen.

Ondermeer volgende aspecten kunnen geordend worden:

- projectinfonnatie;

tekeningen, detailtekeningen;

bestekteksten;

meetstaten;

productinfonnatie;

kostenanalyses;

documenten in verband met organisatie en management van bouwprojecten;

bouwmaterieel;

bouwoperaties;

kenmerken en eigenschappen van bouwmaterialen, bouwelementen en bouwpro

jeeten;

eisen van gebruikers van bouwwerken;

prestaties van materiaJen, elementen en projecten.

In dit document worden de functionele gebouwelementen, zoaJs gedefinieerd in tabel I

van SS/SfB, verder toegelicht. De ruimte-begrenzende elementen worden hierbij zowel

gegroepeerd in macro-elementen als opgesplitst in subelementen. Hierbij worden vocr

macro-elementen en subelementen steeds eenzelfde basisprincipe en eenzelfde formaat van

codering toegepast.

7

2. Hoofdprincipes van BB/SfB 2.1. Inleiding

De BB/SfB-code bestaat uit vijf deelcodes. De betekenis van e lke deelcode wordt vastge legd

in de vijf BS/SfB-labelleD. Deze zijn om historische redenen genummerd van 0 tot 4.

Elk van de vijf BB/SfB-tabellen beschrijft andere facetten:

• Tabel 0: programma voor een bouwwerk, voor een ruimte Bv.: brug, ziekenhuis, school , woning •... (bouwprogramma)

Bv.: keuken, inkomhal , sanitaire ruimtc, ... (ruimte)

• Tabel 1: functie van gebouwdelen Bv.: een buitenwand (heeft als fuoctie verticaal een binnenruimte van een buiten

ruimtc af te scheiden), een dak, een binnenwand, een vloer, een fUDdering.

• Tabel 2: vorm Bv.: blok, plaat, buis. profiel, stijve legel, soepele legel, ...

• Tabel 3: grondstof

Bv.: gebakken aarde, staal, bout, beton, ...

• Tabel 4: geheel van facetteD

Bv.: prestaLies, eigenschappen, kenmerken , bouwactivileiten, hulpmiddelen voor

de uitvoering, gebruiks· en onderhoudsaspecten, berekeningsmethoden, ...

2.2. Codering

Er wordl naar gestreefd bij de codering de herkenbaarheid voor de menselijke gebruiken te

bevorderen door:

- de code te noteren in vier vakken (zie schema merna);

- het gebruik van andere symbolen (tussen haakjes of niet, cijfers, kleine letters of

hoofdletters).

De positie en symbolen zijn a1s voigt:

• Tabel 0: yak I en cijfercode

• Tabel I: yak 2 en cijfercode tussen haakjes

• Tabel 2: links in vak 3 en hoofdleuers

• Tabel3: rechts in yak 3 en kleine letters met c ijfer

• Tabel4: yak 4 en hoofdJetlers, kleine letters en cijfers tussen baakjes

8

HOOFDPRINCIPES BB/SIB

GEBOUWDE

volgens bouwprogramma

TABELO

I

GEBOUWDEEN GEBOUWDELEN

ELEMENTEN

volgens functie

TABEL I

, ,

MATERI.ALEN

volgens vorm en grondstof

TABEL 2 EN 3

, I BB/SIB ________ _

FAcroREN IN VERBAND MET BOUW

BOUWPROCES

- behecr

- matcriccl

- activiteiten

KENMERKEN

PRESTATIES

EISEN

TA BEL4

9

2.3. Gecombineerde codes

Zoals aangegeven. bestaat de volledige BB/SfB-code maximaal uil vijf deelcodes. Het is ech

ter zeker niel aangewezen altijd alle deelcodes te gebruiken.

Van een materiaal kan niet aIleen de grondstof en de vorm aangegeven worden, maar oak

voor welk functioneel element en/of voor welke bouwprogramma her bedoeld is, welke pres

taties etc. belangrijk zijn. Bv.:

r�----2------~-I-) ------N-M-------(W-)--~1

BB/SfB, ___________ _

platen, overlappend gebruikt, in aluminium bedoeld ais buitenafwerking

vaor gevels bij industriegebouwen mel hoofdeigenschap onderhoudsann

Zo kan ook van eeo verwerkt materiaal (een realisatie) niet alleen de grondstof en de vonn aangegeven worden, maar ook voor welk functioneel element en/of voor welke bouwpro

gramma het bcdoeld is, welke prestaties elC. belangrijk zijn. Bv.:

7&; (43) To' (Q)

BB/SfB, __________ _

linoleum in banen voor vloerafwerking met lzooJdeigensclzap antistatisch

karakter vooral bedacht voor computercentra

562 (43) Si3 (P3)

BB/SfB __________ _

vloerafwerking op basis van ioojhollten parketstroken voor sporthal waar

van de akoestische presta tie belangrijk is

811 (28) Hi2 (K)

BB/StB __________ _

gelijkvloerse woningen op basis van eell skelet in naaldhollt waarvan her

brandgedrag belangrijk is

In vee l gevaJ len is het bandig enkel een deelcode te vennelden. De mogelijkheid bestaat dus

echter om zowel van 'materialen' aJs van 'realisaties' aile relevant geachte facetten aan te

geven. In dat geval is het onontbeerlijk om afspraken te maken in verband met het ordenen van

gecodeerde entiteiten op basis van deze facettencode. Door het onderlijnen van de deelcode

die aangeeft welke entiteit beschouwd wordt, kan men bijvoorbeeld aangeven op basis van

welke code men moet ordenen. De andere codes beschrijven belangrijk geachte eigenscbap

pen or toepassingen.

10

Zo kan volgende volJedige code afbankelijk van de gebruiksregels die men afgesproken beeft voor een gegeven toepassing volgende vier betekenissen krijgen:

81 (23) Gf2 (I)

BB/SIB ________ _ _ _

woongebouwen waarvan de structurele vloeren in betonpanelen belangrijk zijn; vloer met dragende betonelementen toegepast in een woongebouw;

betonelement bedoeld voor dragende vloeren bij woongebouwen; berekeningsmethode voor de stabiliteit van vloerelementen in geval van woongebouwen.

Dit (wei zeer sterk doorgetrokken) voorbeeld geeft aan dat men of wei zeer duidelijke gebruiksregels moet afspreken, ofwel zich best beperkt tot een deeJcode.

Volgende reeks vragen kan men achtereenvolgens doorlopen voor het selecteren van een deelcode. Deze vragen kunnen gebruikt worden bij het coderen van zowel productdocumentatie,

als van bestekteksten of een bibliotheek met tekeningen:

• Dient de informatie verder opgesplitst te worden of (in tegendeeI) als een gebeeI (bestektekst, tekening, productfiche, ... ) beschouwd te worden? Dit is een zeer fundamentele vraag,

die voorafgaat aan het coderen van de infonnatie.

• Gaat het om een hulpmiddel voor het proces, dus iets wat niet fysisch in het gebouw verwerkt wordt? Bv.: een torenkraan, een fotokopieertoesteI , ... Zo ja, gebruik enkel de gepaste code uit label 4; zo nee, ga verder met vOlgende vraag.

• Gaat het om een gebouw als geheel? Zo ja, gebruik enkel de gepaste code uit tabel 0; zo nee, ga verder met volgende vraag.

• Gaat het over een materiaal dat voor vele functionele onderdelen gebruikt kan worden? Bv.: een baksteen (te gebruiken bij binnenwanden, buitenwanden, rookkanalen, riolerings-

putjes, ... ), in situ beton, houtprofielen, .... Zo ja, gebruik enkel de gepaste code uit tabel 2 (voor de vonn) en tabel 3 (voor de grond

stot) ; zo nee, ga verder met volgende vraag. Een mogelijke conventie is via de functionele code (99) aan te geven 'voor vele functionele

onderdelen'. Deze code koml dan bij de vonn- en grondstofcode.

• Gaat het over een product bedoeld voor eeo specifieke functie in een gebouw? Bv.: een heipaal, een raamkader, een trapleuning, cen lavabo, een radiator, ... Ze ja, gebruik de gepaste code om die functie aan te geven (zie verder).

lndien nog niet geweten is met welke materialcn dit functioneel element zal gebouwd worden, kan men uiteraard geen verdere ioformalie hierover geven. Via vonncode 'X' kan

II

men aangeven dat het product een complexe vorm heeft. Via grondstoffenccxte ' a' kan men aangeven dat men niets wenst of kan specificeren over de grondstof.

Ais het onderdeel gebouwd wordt met een kenmerkend materiaal, is hct vaak handig dit aan te geven via de vormen grondstofcode (tabel 2 en 3) van dit materiaal. Vaak zal de func

Lie verder opgespLitst worden in subfuncLies totdat er een kenmerkend hoofdmateriaal is. Bv.: beipaal in beton, een afwerking voor cen hellend dak in leisteen, cen vloerafwerking

in keramische tegel , een afvoerbuis in PVC, ...

• Gaat bet over een geheel van producten bestudeerd am op verschillende manieren gecom

bineerd te worden om cen specifieke functie te vervullen?

12

Bv.: inbouwwandensysteem, raamsysteem, vals plafondsysteem, HVAC-systeem, keukenkastensysleem, ...

Ze ja. vul de functionele code aan met vormcode 'A' . Deze code verwijst naar een systeem.

START

"" Gepasle Verder opsplitsen of emileil? grocperen mel andere

entiteilcn

j.

j. (??)

"" j.

111

"" j.

(99) ? "

(11) X 17

"eo

(??) A 11

3. De functionele gebouwelementen uit tabel 1 van BB/SfB

3.1. Inleiding

In het vervolg van deze lekst wordt tabel I meeT in detail besproken. Deze tabel deelt eeo gebouw op in 'functionele' onderdelen. Deze tekst heen niet de bedoeling de BB/SfB

bandJeiding te vervangen, maar deze te verduidelijken.

3.2. Uitgangspunt

'Gebouwelementen' zijn onderdelen van gebouwen die gekenmerkt worden door het geheeJ

van functies die zij vervulJen onafhankclijk van (I) de uitvoeringswijze of van (2) de vonn of

grondstof van de materialen waaruit ze zijn opgebouwd (label 2 en 3) of van (3) de ruimle of

het gebouw waarvan ze deel uitmaken (tabel 0).

De gebouwelementen zijn op te splitsen in Iwee grate groepen:

- ruimte-afbakenende elemente" (wanden, daken. vloeren, ... );

- ruimte-uitrustende clemente" (verlichting, eiektriciteit, verwarrrting, ... ).

Het basisuitgangspunt om de grenzen tussen elementen af te bakenen is de functionele logica

die ten grondslag ligt aan label 1 van BS/Sm. Dit principe laal toe om grenzen tussen elemen

ten af te bakenen zonder aan 'casulstiek' te doen. Het is trouwens ondenkbaar alle mogel.ijke

elementenoplossingen, die ooit gebruikt zijn of ooit gebruikt zu llen worden, te beschrijven.

Voor het bepalen van de grens tussen elementen kan men steeds terugvallen op de volgende

basisvragen:

• Wat verandert er indien het element verdwijnt?

• Wat verandert er indien hel element vervangen wordt door een andere oplossing voor

dezelfde funcue?

Passen we dit bijvoorbeeld toe op het element 'keldergaten', dan wordt de vraag:

• Wat verandert er a1s de ontwerper beslist om in een keJderwand cen keJderraam te voorzien?

• Wat verandert er indien de functie 'verluchten' opgelost wordt door cen 'verluchtingsbuisje'?

Tot het functioneJe element 'keldergal' behoort dus:

- de latei in de keldermuur;

- het raam in de opening;

- het tablet aan de binnenzijde;

- de U-vonnige keennuur, waarmee de opening wordt vrij gehouden (inclusief funde-

ring, waterdichte beraping, ... );

- de deksteen van deze keermuur;

- het rooster.

13

3.3. Codering

De codes voor clementen bestaan uit een gelal tusseo haakjes. Deze haakjes zijn nodig om

deze gelaJlen te onderscheiden van de getalcodes van tabel O. In het geheeJ van de BB/SfB

code komen de codes van tabel 1 in het tweede vakje.

3.4. Hoofdcodes en ingebouwde relaties

3.4.1. HooJdstructuur van tabell (zie figuur op volgende pagina)

De volgorde van de cijfercodes siui( zo vee! mogelijk aan bij de rueest gangbare uitvoerings

volgorde. Het fundamentele criterium om elementen af te bakenen is echter de functionele rol.

(1-) Onderbouw (6-) Uilrusling, hoofdzakelijk elektrisch

(2-) Primaire clementen van bovenbouw (7-) Vaste inrichting

(3-) Secundaire elementen van bovenbouw (8-) Losse inrichting

(4-) Afwerking (9-) Werken builen hel gebouw

(5-) Uitrusting, hoofdzakelijk Hu[da

3.4.2. Rooster van hooJdcodes

De hoofdcodes beslaan uit twee cijfers (van 10 tot 99). Zij kunnen worden voorgesteld op een

rooster mel 90 vakjes waarbij aBe codes met eenzelfde cijfer voar de tientallen tot eenzelfde

kolom behoren, en die met eenzelfde cijfer voor de eenheden lot eenzelfde rij (zie figuur op

volgende pagina). Niet aan rule hoofdcodes werd echter een betekenis gegeven, sommige

blijven'voorbehouden'. Oit wi! zeggen dat het toekennen van een betekenis is voorbehouden aan de licentiehouders

vol gens afspraak mel de licentieverstrekkers. Deze codes werden niet ingevuld in het rooster.

Het doel van deze afspraak is dat CIISfB later het systeem kan uitbreiden door oak aan die

codes een betekenis toe te kennen zonder in conflici te komen mel gegroeide gebruiken (ver

anderen van de betekenis van een code).

3.4.3. Codes voor kolomhooJdingen

Bovenaan elke kolom worden codes (1-), (2-), ... 101 (9-) toegevoegd, mel hetzelfde cijfer als dal

van de tientalJen in de overeenkomstige kolom. Met deze code worth ofwel de kolom als geheeJ

aangeduid, ofwel cen aantal elementen uil de kolom.

De rij met codes toegevoegd aan het rooster wordt voorafgegaan door de code (0-). Deze code

wordt niet verder opgesplitst. Ze krijgt een analoge betekenis: ofwel de 13bel als geheel. ofwel

rneerdere elementen verspreid over de label. Op volgende pagina wordt via korte omschrijvingen en grafische symbolen cen overzicht gege

yen van de belekenis die aan de hoofdcodes werd toegekend. Oeze tabel bevordert het overzicht

over de codes. maar er dient voor gewaarschuwd te worden dat de precieze betekenis van elke

hoofdcode slechts duidelijk kan worden na het doomernen van de definitie, van de deelcodes

die deze hoofdcode omvat, van de voorbeclden en de verwijzingen (ref. I en 2).

14

BBlSffi

I( ooderbouw. bcw<obou .. ........-- inricbting -(0-) (1-) (2-) (3-) (4-) (5-) (6-) (1-) (8-) (9-)

..- -.. ......... - -- - --- -- -- Iaaoe iIIridm. daI:lcncoI ~ba~ -- .... -..-.m:k ........ -- -- _ok __ ................ ~Jkdcb:idl do::I:m:Dw. ... 1Ibd I

(10) (20) (30) (40) (SO) (60) (70) (80) (90) ----t I , -- --- -- -- - -- --- --- ....... - isri::hti._~

(II) (21) (31) g (41) (51) (61) (11) (81) (91)

~ g fa =-.J ~ ~ ,0- ....- ...... o [ ...... - --- "- --- - .... ------- iIndIrq WOOl tll-. ....na. (12) (22)

J8 (32)

B (42) (52)

0jB (62) (12)

U (82) (92)

JB1 :!jj 13. ........ - -- 01 01_ ..- - .... -------- -- - -~ ___ ~wm..~ ....... _blnd ... ~ ... -'D)oka

~ (13) (23) (33) (43) (53) (63) (13)

'---(83) (93) _0

8 B 15 n reI ...... EJ .. - ,....... ....- , I = - - .... ----- - "'-~_.atoaIk~1r1RD

~- ' )ptwa.~

(14) (24) (34)

~ (44) (54)

G} :...~ (14)

~ (84) (94)

........ ""- ......... , ~ --- - - - -............ ------ "-""-, ~_~a.~

(15) (25J (35) (45) (55)

~ (65) (75)

~ (&5) (95)

~ 9 L =:"" JE5[ - --- - .... ----- -- -- .......... _~CII~ (16) (26) (36) (46)

=-~ (66)

I~t (76)

L (86) (96) -- [lj -- -- ....... - p ------ -- "-- ~ .... opo:iIIe-"'-

(17)

c!J (27)

8 (37)

18 (47)

lo [ (51) (67) (77) (87) (97)

== - - "'- -' O [ -~ --- - - ---- - . --~1IQp..s...-.~ .... (l.-) ..... _~~_{1.}

(18) (28)"

~ (38) (48) (58)

=- ~ (18) (98)

(88) ~"""RdL --- ..-. .......... qrr-~

a_ ..... aXt;p::mmdr:

eIeaaIa vn (I.) - - - c:IcmcaIr:a _ <So) _ ... - "- danr1II= ... (Oo) tlII (11)

;:;, ~_l I

(19)=,:::, (29)=,:::, (39)=,:::, (49)=,:::, (59)=,:::, (69) =.:::. (19) =.:::. (89)

=~ (99) ==-daDatta __ (1-) daIaIt:II .... (2.-) ~ ... ~) dmaam_ l .... ) daIIaIIm .. ts-t ~_(15-) dcEaaIICII ..... no) ~ .... n-) et.:m::..:. .... tabd 1 ----

3.4.4. Ingebouwde relaties lussen Iwofdcodes

De betekenis van de hoofdcodes werd zo gekozen dat er bepaaJde horizontale en verticaIe

relaties ontstonden.

a. VerticaJe relaties over de bele tabel

Elke hoofdcode (?-) omvat het geheel van (?O) tot (?9).

Bv.: (6-) omval alle uitrustingen die elektriscb (of hoofdzakelijk elektrisch) zijn.

Deelrubrieken zijn bijvoorbeeld (63) elektrische uiLrusling VDar verlichting. (64)

elektrische uitrusting voor communicatie, ...

b. Horizontale relaties over de hele tabel

De code ( 18) omvat aile c lementen van kolom (1-) die nog niet werden beschreven in (I I)

tot (17). Hetzelfde geldt voor de codes (28), (38), ... (98). Tussen aile codes die eindigen

op 8 bestaat er dus cen band. Ze zijn gelijkaard ig gedefinieerd: 'Hoger niet genoemde cle

menteo van (?-)'.

De code (19) beschrijft hulpstukken en onderdelen voor clementeo van de kolom (1-). Een

analoge betekenis krijgen aile codes die eindigen op 9: ' Hulpstukken en onderdelen voor

elementen van (?-)' .

c. Horizontale en verticale relaties over een deer van de tabel

16

De betekenis van een aantal codes werd zo gekozen dat er bepaaJde horizontale en verticale

relaties ontstonden. Op basis van deze relaties kan een specifieke coderingsregel worden

geformuleerd. Deze relaties zijn:

verticaal: (2 1)+(22):

(3 1) + (32): (4 1)+(42):

- horizontaal:

(2-) + (3-) + (4-):

(21)+(31)+(41):

(22) + (32) + (42): (13) + (33) + (43): (23) + (33) + (43):

(24) + (34) + (44): (27) + (37) + (47):

(7?) + (8?):

primaire elementen van wanden

secundaire elementen voor wanden

afwerking op wanden

bovenbouw

buitenwanden

binnenwanden

lagen, vloeren op volJe grond

vloeren niet op volle grond

trappen, verticale circulatie

daken

inrichting

VERTICALE RELATIES BOUWELEMENTEN

HORIZONTALE RELATIES

BOUWELEMENTEN

"

(t )) '"

17

3.5. De uitrustingen: codes (5-) en (6-)

De technische uitrusting omvat het geheel van elementen die het binnenkJimaat in de ruimten

kunnen regelen (verwarming, koeling. verluchting. verlichting, ... ) en die instaan vocr aan- en

afvoer in de ruime zin (warm en koud water, afvalwaterafvoer, perslucht, personen, informa

tie, ... ).

Enkel de technische uitrusting in gebouwen en in de onrnidde1lijke orngeving ervan wordt

onder deze codes beschouwd. InstallaLies builen het gebouw bevinden zich onder code (9-).

Het basis principe voar de begrenzing van instal laties is: 'een primair net gaat tot de afs luitmo

getijkheden Yoor bet secundaire net, de afsluitmogelijkheden niet inbegrepen'. Analoog gaat

het secundaire net 'tot voar de aansJuiting met vaste en losse inrichting. deze aansluiting niet

inbegrepen' .

Verder wordt steeds gesproken van:

- dienstverlenende elementen;

- bediende elementen.

Verschil1ende dienstverlenende elementen kunnen eenzelfde element bedienen en eenzelfde

dienstverlenend element kan meerdere elementen bedienen (zie onderstaande figuur). Het

laatst bediende element wordt het gebruikselement genoemd. De begrenzing wordt steeds

gevormd door het onderdeel dat aan- en afsluiten mogelijk maakt.

Dienstverlcncnd <}- 8edietJde <] = symbool voor afsluit-C(lmponent

element elem::nt (noon bij bediendc clement)

<}- 4 Bcdiende Gebtuibc:lem::m Dienst verlencnd element (= laalSte eh:m.) clement

Dienstverlenend <}-element 8ediencle element

Dienstverleoend - <]-clement

<}- Bediende element

Dienstverlcncnd element

-<]- Bcdiende elem.:nt

18

Voorbeelden: • Een centrale verwarming op stookolie heeft als dienstverleneode elementen:

eeo elektrische kring;

een watertoevoer; eeo stookolietoevoer; eeo rookgassenafvoer;

een luchttoevoer.

• Een lavabo (wat een gebruikselement is) heeft als dienstverlenende elementen: een aanvoer van koud water;

een aanvoer van warm water; een afvoer van vervuild water.

Gebruikselementen worden beschreven onder (7-) en (8-). Gebruikselementen die slechts van een dienstverlenend netwerk afhangen kunnen daarbij vermeld worden, bijvoorbeeld:

een verlichtingsarmatuur bij (63) verlichtingsinstallatie; - telefoontoestel bij (64) communicatie-installatie.

Vol gens het hoger vooropgestelde principe (dat de 'afsluitcomponent' behoort tot het bediende element, of anders gefonnuJeerd, dat dienstverlenende element gaat tot net voor de 'afsluit

component', deze ruet inbegrepen) kunnen volgende grenzen geformuleerd worden: • Een verwarmingsinstallatie (56) omvat ook de gebruikselementen zoals radiatoren.

Begrenzingen met diensverlenende elementen voor een verwarmingsinstailatie zlJn bijvoorbeeld:

aanvoer van brandstoffen tot net voor afsluitkraan bij ketellbrander; - aanvoer van elektriciteit tot net voor schakelaar bij ketellbrander;

- aanvoer van water tot net voor afsluitkraan bij ketellbrander.

• Een lavabo is een gebruikselement met volgende begrenzingen: het reukslot (= 'afsluitcomponent') behoort tot lavabo;

de afsluitkraan (= 'afsluitcomponent') behoort tot lavabo (evenaJs uiteraard de gebruikskraan).

• Uitrustingen voor vloeistoffentoevoer zijn aJs voigt begrensd: koud watertoevoer: vanaf 'afsluitcomponent' met het openbare net tot net voor afslu itkranen met bediende elementen (gebruikselementen zoaJs lavabo of dienstverlenende

elementen zoals waterverwarming); warmwatertoevoer: vanaf 'afsluitcomponent' met watertoevoer tot net voor afsluitkraan

bij gebruikselementen zoals douche, lavabo, keukenaanrecht; gastoevoer: vanaf 'afsluitcomponent' met openbaar net tot net voor afsluitkraan van waterverwarmer.

Uitrustingen in de buitenomgeving van het gebouw worden in detail besproken in het vol

gende punt.

19

3.6. De elementen buiten het gebouw: code (9-)

3,6.1. De codes

Afwijkend van de BS/SfB-tabellen gepubliceerd in 1990 (ref. 1 en 2), maar overeenkomstig met de mogelijkheden van de licentiegevers (ref. 1 nota Tl.8 pagina 129) worden de codes (91). (92). (93) ..... (98) verkezen boven (90. 1). (90,2). (90.3) ..... (90.8).

De indeling van de elementen builen het gebouw voigt in grate lijnen de definities van de hoofdcodes van (1-) tet (8-).

(1-) Onderbeuw (2-) Primaire elementen van bovenbouw (3-) Secundaire elementen van bovenbouw (4-) Afwerking

(5-) Uitrusting. hoofdzakelijk fluida (6-) Uitrusting. hoofdzakelijk elektrisch (7-) Vaste innchting

(8-) Losse inrichting

3.6.2. De pictogrammen

(9 1) Bodem buiten gebeuw (92) Constructies builen gebouw (93) Afsluitingen builen gebouw (94) Afwerking bodem buiten gebeuw (95) Uitrusting flui"da builen gebouw (96) Uitrusting elektricileit builen gebouw (97) Vaste en Josse inrichting

builen hel gebouw

Deze definities worden gerllustreerd via de pictogrammen op volgende bJadzijde die een aanvulling zijn op de pictograrnrnen van BB/SfB en CUSfB.

20

PICTOGRAMMEN TOEGEVOEGD AAN BB/8m VOOR (9-)

(91) BODEM BUITEN HET GEBOUW (91)

8E D[

(92) CONSTRUCTlES BUITEN GEBOUW (92)

8E .L .. CJ[

(93) AF8LUlTINGEN BUITEN GEBOUW (93)

I I U 8E I I D[

(94) AFWERKING BODEM BtnTEN GEBOUW (94)

H

(95) UlTRUSTING FLUIDA BUlTEN GEBOUW (95)

BE D[

::I 0 -

::I (96) UITRUSTING ELEKTRICITEIT BUITEN GEBOUW f-

(96)

"tl 8E D[

f-(97) VASTE EN LOSSE INRICHTING (97)

H ~ i<t DC

I

2 1

3.6.3. De dejinities

De definitie 'elementen builen het gebouw en niel in contact mel hel builenoppervlak van he!

gebouw' (ref. 1 pagina 7 1) wordt als voigt gepreciseerd: 'elementen builen het gebouw en NIET ten behoeve van dat ene gebouw·.

Sommige onderdelen van elementen bevinden zich buiten hel gebouw (eventueel legen de

buitengevel aangebracht of in de onmiddelJjjke omgeving van het gebouw), maar zij behoren

functioneel tal dat ene gebouw, zoals regenafvoerpijpen, ingegraven stookolietank. drainage

bij funderingszool, aardingslus, inspectieput vocr rioiering, rioolputje van (eeras, ...

Deze nieuwe definitie betekent bijvoorbeeld dat:

- een le i ding die legen cen gebouw bevestigd is maar die geen dee! uitmaakt van een

instal latie voor dal gebouw hier een plaats vindt;

- alle nClwerken (waterverdeling, elektriciteitsverdeling, wegenwerken, ... ) len behoeve

van meerdere gebouwen op een campus deze code krijgen;

- elementen spec ifiek voor de gebouwde omgeving (zoals terrassen, luinverlichting, vij

vers, fonleinen, ... ) hierthuishoren.

VOlgende verduidelijkingen in verband met 'elementen buiten het gebouw' kunnen nog aan

gebracht worden:

(91) BODEM BUlTEN RET GEBOUW Het betreft hier bijvoorbeeld een vijver voor bet gebouw of een heuvel naast het gebouw.

Het beLreft niet de voorbereidende grondwerken die uitgevoerd worden voor de oprich

ting van het gebouw a1s geheel zoals het wegnemen teelaarde, globale nivelleringswer

ken, ... ; deze werken worden gecodeerd met (0-). Het betreft evenmin de grondwerken

speci fiek voor bepaalde e lementen, bijvoorbeeld uitgravingen en aanvulli ngen voor cen

zoolfundering. voor een riolering, ...

(95) UlTRUSTlNG HOOFDZAKELUK ELEKTRlSCH BUlTEN RET GEBOUW (96) UlTRUSTING HOOFDZAKELlJK FLuIDA BUlTEN RET GEBOUW

22

Het betreft hier zowel uitrustingen builen het gebouw ten behoeve van meerdere gebou

wen (bijvoorbeeld netwerken voor fecalien afvoer, elektriciteitsverdeling, waterdistri

bUlie, ... ) als uitrustingen builen het gebouw die in brede zin tOl dat ene gebouw en zijn

omgeving behoren (zoals buitenverlichting, drainage ten behoove van gebouw, fontein

behorende tot gebouw, ... ). Deze uitrustingen kunnen:

- aangeslOlen zijn op cen (openbaar) net voor meerdere gebouwen;

- aangesloten zijn op cen net van het gebouw;

- autonoom zijn (generator elektri scbe energ ie, opslag van regen water, oppompen van

grondwater, ... ).

Op de figuur op volgende pagina worden in stippellijn de installaties aangegeven ten

behoove van het gebouw in strikte zin. Zij worden gecodeerd onder (5-)/(6-). Zij kunnen

zich deels builen de buitenkant van de buitenmuren bevinden, bijvoorbeeld verb indingen

met (pubJieke) netwerk ten behoeve van meerdere gebouwen, boorputten, zinkputten,

Wat betreft de grens tussen de 'ruimte·begrenzende' en de 'ruimte-uitrustende' e1ementen

biedt het functionele uitgangspunt het criterium; bijvoorbeeld: • Wat verandert er als er geen rookgassenafvoer nodig is?

• Wat verandert er als de dakafwatering op andere punten verzameld wordt? • Wat verandert er als een ander type warmteverdeling gekozen wordt?

• Wat verandert aJs aardgas in pJaats van stookolie als energiebron gekozen wordt?

AFBAKENlNG VAN lNSTALLATIES BUITEN HET GEBOUW

- ,. -.. . .'-... - , . - - .-

1ostaIlalie$ leo behoeve vall hct ,cboow in wikte ziII. Gccodoerd (~-)I(6-).

~ . _. _ .. ;

Ee:n dee] hiervan on zich builen de buitenmuren beYindm.

]!lSl-allat1ci ten behucve VIUI hel ,cbouw in ruime l.in, dil wi] zcggo:n in de omgcving VlJl he! ,cboow maar ftmc:tiQnee] ettoe behomld.

lnstallaties ten behucve VIUI meerdere gcboowcn

23

4. Uitbreiding met macro-elementen 4.1. Inleiding

[n wat voigt, worden twee uitbreidingen van het BB/Sf8~systeem loegelicht:

• Macro-elementen: de horizontaJe verbanden die bestaan tusseD bepaaJde tweecijfercodes

voor clementen worden geexpliciteerd door codes voor groepen van elementen (= macro

elementen) af te sprcken.

• Subelementen: a1 de hoofdelementen (gekenmerkt door een code die bestaat uit twee

cijfers) worden volgens steeds dezelfde principes opgesplitst. Hierbij worden de afspraken

die bij de definitie van de hoofdcodes gemaakt werden opnieuw gebruikt.

Hieruit blijkt nogmaals dat veel belang gehecht wordt aan de opsplitsing van een gebouw

in functionele entiteiten. Daarvan is op een bepaaJd ogenblik in het onlwerpproces nog niet

geweten met welke materialen dit zaI gebouwd worden. Op een nog vroeger moment van het

proces is eventueel ze lfs nog fliet besl ist aan welke prestatie-eisen dit functioneel onderdeel

moet beantwoorden.

Functie is een krachtig maar complex begrip. In het dagelijkse taalgebruik spreken we van de

funClle:

- van een bouwwerk (aquaduct, stuwdam, ... )~

- van een gebouw (ziekenhuis, school, .. . );

- van een ruimte (badkamer, eethoek, ... );

- van ruimte-begrenzende of ruimte-uitrustende elementen;

- van verwerkte materialen ('realisaties') (roestwerende verflaag. dampremmende folie,

... ); - van materialen (Iijm, verankeringsmiddel, bindingsvertagend middel, ... ).

Het wezenlijke kenmerk van gebouwen is dat ze ruimtes bevatten die de gewenste binnen

omgeving realiseren (thermisch, akoestisch, inbraakveiligheid, brandveiligheid. verlichting,

verwanning, optisch comfort, sfeer, ... ). Vandaar dat de functie in deze context meer precies

gedefinieerd is: ruimte-begrenzend of ruimte-uitrustend.

Deze elementen, gedefinieerd via dit abstracte concept, dienen concreet gebouwd te worden.

dienen ' gemateri aliseerd' te worden. dit wi l zeggen, 'gerealiseerd ' met materialen.

Deze functionele definities passen in een globale visie op het bouwproces (zie figuur op vol

gende pagina):

• 'Materialen': aile producten die op de werf geleverd worden, van primaire grondstoffen zoal s zand - tot complexe producten - zoals cen luchtbehande lingstoestel.

• 'Realisaties': verwerkte materialen. Men beschouwt ze soms onafbankelijk van de functio

nele elementen waarvoor ze gebruikt zu llen worden (metselwerk, betonwerk, timmerwerk,

25

26

tegelwerk. schilderwerk •... ). soms voor een specifiek element (metselwerk voor rookkanalen, betonwerk voor balken, timmerwerk voor dakslructuur, tegelwerk voor wandbekJe

ding, schilderwerk buiten op ramen, ... )

BOUWPROCES IN RUlME ZIN

•

•

•

•

•

RULMTES

1 MACRO-

ELEMENTEN

ELEMENTEN • 1

SUBELEMENTEN

I MATERlALEN

REAUSATLES I I •

RUlMTES

Gebouwen hebbcn als doel binnenruimtes te creeren. Elementen zijn ruimte-bcgrenzend of ruimte-uilrustend.

+-

Elementen zijn funetionele onderdelen; zij zijn gedefinieerd onafhankelijk van materialen. Elemenlen kunnen hicrarchisch worden opgesplitst zo vcr nodig. Aile elementen nU>eten gerealiseerd worden. dit wil zeggen, gebouwd met matcrialen. Realisaties zijn verwerkte materialen (daarbij kan, zo gewenst, de functie niet bcschouwd worden). Men kan preslalies testen van elementen, van ntllierinlcn en van rcalisalics.

-

4.2. Uitgangspunt voor macro-elementen : ruimte-begrenzende elementen

'Macro~e lementen' zijn ruimte-begrenzende elementen zoals buitenwanden, binnenwanden,

vloeren, daken. Normaal zijn twee afmetingen van het element heel wat grater dan de dikte

van het element. Zo zijn de lengle en hoogle van een wand meestal grater dan de wanddikte,

zijn de horizontaIe afmetingen van een vloer grater dan de vloerdikte, enzovoort. De ele

menten bestaan meestal uit verschillende (agen. Een buitenwand bestaat bijvoorbeeld uit een

primair deel, een buitenafwerking en een binnenafwerking. In 'macro-elementen' kunnen

openingen voorzien worden, zoals ramen en deuren in een buitenwand.

4.3. Codering

Op basis van de 'horizontaJe relaties' die bestaan tussen de elementen van label 1 van BBISfB kunnen volgende bijkomende codes gedefinieerd worden:

( .. )+ = primaire element + afwerkingslagen

( .. )++ = primaire element + afwerkingslagen + openingen

Bv.:

(21 )

(2 1)+

(2 1)++

= primaire element van buitenwand

= (21) en buitenafwerking (4 1) en binnenafwerking (42:21)

= (21)+ en openingen in buitenwand (3 1)

De binnenafwerking op wanden (42) is opgedeeld in: (42:2 1) = binnenafwerking op buitenwanden (21)

(42:22) = binnenafwerking op binnenwanden (22)

4.4. Pictogrammen

Deze manier van werken - namelijk globale opties voor macro-e lementen (positie, globale

kenmerken) stap vocr stap te concretiseren - kan vocrgesteld worden als een boom die groeit

vanu it een kern (zie figuren op volgende pagina's).

Elementen vormen als het ware de brug tussen 'ruimtes' en 'realisaties'.

27

lB. JI:=J[ _I D[

(27)++ rUL JC[

+ -

JEI

(\3) + (23) + +

B

28

4.5. Definities van macro-elementen

Elementen worden zo gedefinieerd dal het vervangen van een oplossing door een andere zo

weinig mogelijk invloed heefl op andere clementen (modulaire vervangbaarheid). Men kan

cryan uilgaan dat in de aJlereersle fasen van het onlwerpproces cen vlak geschetsl wordt (in

cen snede of in cen ruimtelijk ziehl) dal aangeeft waar dit element in eerste benadering zal kornen. We noernen dergelijk vlak verder de 'drager' van het element. Yoor gebogen clemen

ten veronderstellen we dat ze voorgesteld kunnen worden door cen vcelvJak. cen aaneen

schakeling van vlakke dragers. Ten opzichte van die 'dragers' worden de concrete materialen

gepos ilioneerd waarmee de clementen zullen 'gematerialiseerd' worden in cen later stadium.

Dil proces dient echtcr niet te rechtlijnig te worden gezien.

Er dienen dus afspraken gemaakt te worden over de grens russen hel 'primaire element' en de

'afwerking' (buitenwandafwerking. binnenwandafwerking. vloerafwerking, plafondafwer

king, dakafwerking buiten). Oit wordt verder in deze tekst verduidelijkt bij hel definieren van

aile onderdelen (subelementen) van elk e lement.

In al de ruimte-begrenzende elementen kunnen openingen voorzien worden: in buitenwanden,

in binnenwanden. in vloeren en in daken. Her functionele uitgangspunt van BB/SfB leven

hier het criterium am te bes li ssen wat tot de opening behoort en wat niet, zander te vervallen

in een oneindige gevallenanalyse. De kemvraag is dus: wat verandert er aan het primaire ele

ment indien de opening voorzien wordt? Bij hel conceptueel aanbrengen van cen raam in een

spouwmuur. bijvoorbeeld, gebcun het vo lgende:

aanwezige materialen worden verwijderd;

volgende onderdelen worden voorzien: latei voor binnenblad en buitenblad. afvoer van

spouwvOChl, TOI en rolluikkast. raamkader en beslag, dichting met ruwbouwopening.

glas en dichling, vensterbank binnen en builen, bcschermJagen voor raamkader.

Blijft ten slotte het probleem van de 'bouwknopen', dit wil zeggen, de aansluiting van 'dra

gers' uil verschillende richtingen. zoals een vloer op een buitenwand. lodien we veronderstel

len (figuur A op volgende pagina) dat de vlakke dragers elkaar snijden volgens een rechte

(voorgesteld als punt in de snede), dan is een eerste bes li ssing die genomen dient te worden

(figuur B) waar de (gelaagde elementen) zich bcvinden vol gens een richting loodrecht op het

vlak van de dragers. lndien die beslissing genomen is, dan zijn de precieze 'hoeveelheden'

van de elementen echter nog niel gekend (figuur C): waar een materiaal is kan zich geen

ander materiaal bevinden, dus is het nodig keuzes te maken. Bepaalde elementen zu llen ver

der door lopen voorbij de snijding van de dragers, andere zu lJen voordien stoppeD (figuur D).

VerschiJlende mogelijkheden moeten open gelaten worden:

30

- de vloerplaat wordt opgelegd of niet ;

de niet-dragende indelingswand komI onder het valse plafond en loopt door tal de struc

turele vlaer;

het dak heeft een oversteek of de geveJ verbergt het dak.

Daarenboven dienen omwille van de aansluiting van clementen soms extra voorzieningen

getroffen te worden, bijvoorbeeJd: waar ceo spouwmuur aansluit op de fundering, dient cen afvoer voer het spouwvocht

voorzien te worden;

waar ceo traditioneeJ houteo dakschild aansluit op cen buitenwand, dienl ceo muurplaat

voorzien te worden;

- waar cen indclingswand aansluit op ceo structurele buitenwand, dient cen vcrankcring

voorzien te worden.

Deze bijkomende voorzicningen zijn niet aanwezig in het 'midden' van het element.

• • ,

(21)+ D , (23)+

• . _. - ._. _. _. _._. _ . ..!._._. ,

(21}+ D A B

• •

•

• C

31

,

5. Uitbreiding met subelementen 5.1. Inleiding

De clementen aangeduid met tweecijferccxles tussen haakjes worden in het ss/sm coderings

systeem (ref. I ) nog verder opgesplitst. Volgens het principe van de decimate codering wordt elk element verder ingedeeJd door een of meer cijfers toe le voegen na een decimale punt

Bv.: (2 I) Buitenwanden

(21.1) dragende buitenwanden

(2 1.3) niet-dragende buitenwanden

(2 1.4) gordijngeveJs (bovenliggende clementen worden gedragen, geen vloerlas-

tcn worden gedragen door wand)

Het criterium om deze elementen verder op te splitsen verschilt van element tot element en

soms worden bij een element meerdere criteria gebruikt.

Bv.: (21.6) buitenwand opgebouwd uit draagstructuu r met bekleding of invulling.

Andere voorbeelden van wisselende indeiingscriteria zijn:

- voor (13) lagen op volle grond: volgens hardheid (hard of zaeht) of volgens positie

(onder water, ... )

- voor (23) vloeren: volgens samenstelling (monolithiseh, samengesteld) of volgens posi

tie (galerij, balkon, ... )

- vocr (24) e lementen voor vertieaJe eirculatie: vol gens type (trap, helJing. ladder) of

volgens vonn (reehte trap, bordestrap, wenteltrap)

5.2. Uitgangspunten en codering

Verder in dit document wordt een voorstel geformuleerd om - in tegenstelling tot de indeling

zoals voorgesteld in de BB/SfB-code - al deze elementen op eenzelfde manier op te splitsen in

subelementen. Deze opsplitsing gebeurt op basis van een functionee1 criterium. Daarenboven

worden de codes gedefinieerd naar analogie met de tweecijfercodes voor de e lementen. De

betekenis van de codes voor de subelementen komt overeen met de betekenis van hel cijfer

van de tientallen bij de elementen, zoals aangegeven in volgende tabel:

(1-)

(2-)

(3-)

(4-)

(5-)

(6-) (7-)

in frastructuur

primaire elementen

secundaire elementen

afwerking technische instaUaties hoofdzakelijk flu'lda

technische instaJlaties hocfdzakelijk elektrisch

vaste inrichting

(1?1I ) (??/2)

(??/3) (??/4)

(??/5) (??/6)

(??n)

De aanvullende codes van de subelementen worden voorafgegaan door hel symbool '/'. Dit

laat toe een onderscheid te maken tussen deze specifieke aanvulling en de offic iele codes van

BB/StB. Twee vormen zijn dus mogelijk: (n!?) en (n.?/?) Bv.: (24.4/2) primaire subelementen voor wente ltrap

32

w w

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ M ~ ~ ~

---, i III g ~ (C -) I m

' ... , m

1----I------------t----1 . II • \1" 1/' :; • lill' § I • 'Ill! ~ (1-) !H!J 13- ~ I I [] I [? I ill

(**/1) INFRASTRUCTUUR

(**/2) PRIMAIRE ELEMENTEN (2-)

(**/3) SECUNDAIREELEMENTEN (3-)

(**/4) AFWERKING (4-)

(**/5) INSTALLATIES ELEKTRISCH (5-)

(**/6) INSTALLATIES FLUIDA (6-)

IH II "III HI • I ~ II • f II 'Ill § III 'I,' 1\ r !I' ~ I~ I IOJ lEV OO! JI

1'11·1"" • ~ g II -III gil g V 'iII~111 ~" 100 I 00 II J: 00 ~ I _ I J • JA I / • Ij1 ~ III I /f lill J! m 1\

'I' :00 I '~I 00 00 00 !

• II' Il' 1 1 J g I • f ' IE, ' 'lll 1M 1\ ~ ~ ~ .~ -t' ~ I I d II "U' 'I' II'I!II!II!!I!!I mf~ I .'GT I l~ :J l~ It. I ,I

.' H' "I' 'I' "I' 'I' "I' "I' 'I j It (**17) VASTE INRICHTING (7-) m I I r- I ~ ! ~ I [Il'1 i ~ i f?i II

1,i I, 3 rr--IJ~I, Ij~!I" ,jll' (8-) In Iw r--- ~ i IIiif' P I .

.. - I l I il' I 1 I l I l I I ii !Ir I,I! (**/8)

(**/9) (9-) I 111 •

I'" m ill ~

5.3. Algemene definitie van subelementen en overzicht van pictogrammen

I E(??) Element

E(??) Element

E(??/O) Afbraak, Uitgravingen

E(??/l) Infrastructuur

E(??I2} Primair subelement

E(??/3) Secundair subelement

34

Eersl word! een korte omschrijving van het element gegeven op

basis van de BB/Sffi-labellen (ref. I en 2). Daar waar die label

len nog keuzes open laten, worden die gemaakt. Deze keuzes

worden verantwoord en uitgewerkt in referentie 13 en 14.

Afbraakwerken, uitgravingen ten behoeve van een spec ifiek

element. Dil subelement is dus niet de activiteit (afbreken, uit

graven), maar het resultaat daarvan.

Ook het 'wegdenken' in fase ontwerp van andere elementen

ten behoeve van het beschouwde element. Bv.: het wegdenken

van de aanwezige wand bij het voorzien van een deur.

EXira verstevigingen, extra construelies bij andere elemenlen

ten behoeve van een specifiek element.

Onderdeel dat de belangrijkste ro l speelt om de funetie van het

element te realiseren.

Bij ruimte-begrenzende elementen is dit de e igenlijke begren

zingfunetie. Dit subelement is steeds aanwezig.

Als hetzelfde onderdeel en een strueturele en een begrenzende

rol vervult (of het niet relevant is dit onderscheid te maken)

wordt het als (17/2) gecodeerd. Bv.: een wand die oak dragend

is, bekledingsplaten die uil zichzelf buigstijf zijn en dus geen

draagstruetuur vereisen, ...

Onderdeel dat het primaire element helpt om die primaire fune

tie Ie vervullen.

Bij ruimte-begrenzende elementen vervult dit subelement vaak

een strueturele rol. Bv.: kolommen en balken in een wand,

draagstruetuur v~~r bekledingspanelen, kader van een raam,

Als hetzelfde onderdeel en een strueturele en een begrenzende

rol vervult of als het niet relevant is het onderseheid Ie maken

wordt he! steeds als (??/2) geeodeerd. He! secundaire subele

ment vervult dus nooil een ruimte-begrenzende funetie.

E(??/4) Behandeling, Afwerking Behandeling. afwerking van subelementen (1111) en/of (1112)

en/of (11/3). Eventueel verfraait deze behandeling of afwer

king meleen. Deze code kan opgesplirsr worden als men wens' oan te geven waarop de afwerking gebeurt

(twet:de symhoo/ fl(J 'f'),

(? ?141) van her subelement inJrastructuur (??II) (??142) van her primaire subelement (??12)

(??143) van her secundaire subelement (??/3)

Indien er daarenboven een o,ulerscheid is fussen aJwerking op de buitenvjde en de binnen

zijde, kan dar aangegeven worden door her (aatste symbool achier de ,/':

(? ?14? J) van de bui1enzijde loa fs

(??14?2) van de binnenzijde lOafs

(2 1) buitenwanden

(3 1) sec. demo voor builenwanden

(4 1) buirenafwerking

(22) binnenwanden

(32) sec. elem. voor binnenwanden

(42) binnenafwerking op wanden

Voor de secundaire elementen (3-) en de aJwerking (4-) wordt de defmitie .'an 'Behandefing,

Afwerking' uilgebreid en omval ze alfe afwerking, dus ook deze die enke' ter veifraaiing

aangebrachl wordl.

E(??/5) Installaties flui'da Technische installatie die hoofdzakelijk flu'Ida bevat:

- of wei ten behoeve van de functie van het e lement;

E(??I6) Installaties elektrisch

- of wei ge'lntegreerd in het element tijdens de prodllctie of de

opbouw van dit element, maar ten behoeve van andere ele

menten; bv. :

- leidingen voor vloerverwanning ingewerkt bij de opbouw

van chappe behoren tot E(43/5);

- sanitaire leidingen ingewerkt in geprefab riceerde wand

behoren tot E(22/5);

- waleraanvoerleidingen achteraf ingewerkt door breken of

sleuven behoren tot E(53).

Technische installatie hoofdzakelijk elektrisch:

- ofwel ten behoeve van de functie van het element;

- of wei ge'integreerd in het element tijdens de prodllctie of de

opbouw, maar ten behoeve van andere e lementen; bv.: elek

trische le idingen ingewerkt tijdens opbouw in zichtmetsel

werk voor binnenwanden behoren tol E(22/6).

E(??n) Toegevoegde inrichting Subelemenl toegevoegd aan hoger vennelde subelementen om

deze Ie beschennen of Ie verfraaien, maar verschiJIend van

E(??/4).

De defin ities verschillen sterk van element tot element en wor

den verder geval per geval aangegeven.

E(??/8) Hoger niet genoernde SE Onderdelen hoger niet genoemd in de subelemenlenlijst.

Volgende indel ing is mogelijk :

E(??/8 1) thermische enlof akoestische isolatie;

E(??/82) lucht- en/of damp- en/of waterscherm.

35

(??) (13)

'DC '6) (11)

~ (2')

I iE (22)

J[l (2J) (2') (21)

JUL (lBl

D ~ e "'-_!lC .. __ ....... . D[

(??/O) Afbraak, Uitgraviogen (1300) ( ' &0)

§ ( 11m (2l1U) , l---------l l

l~[ (noJID~ !24'l1 m~w (2MJ). l_.:-... :.:.:.._...:...~~

t-:-:::==i .. t..:..r ~b [ ------1 [ ---~~-:.;~.....-;.: :;',::::=: , .. Cl "

,. , lJ 0' " C I

O?/I) Infrastructuur (B /I) (l6fl) (1711)

(2m~ [ =JC:: (2ln)lut (2411) mn>g {liI1}: L---' ___ ,J..O

l' I .... --. -[ - - - - ---1- L , . - ~~ .. i [ .. , ;:==:~ (

.L!...,. .;;~ '-' I' I " - , Iii Ii

(??/2) Primair subelement (1312) ' 612)

TIl (I7n)

(21n~E1 [ (19 (2l L F ("") ml2)~ -lEi l.a~ III :=i~~

" .. ~ I~ ~

(??/3) Secundair subelemeot 1IY3) (16I3) (l7f3) C2lB]5L (22] c =) t:j (Z. ", (27mfi-=a.....I -.t_ (W.I\. • . -.::IJ '~TTr- T ~ [ J ~~LI: [

~ rw~ :' II

" U _ ~ " I

l.

0?/4) Behandeling, Afwerking {llU) (1614) (1714)

(2]nt -JD1 ~J EJ l (2414) (2114) ,

~lKQ1 '1]1 IU l c . -=_::} t-~ ~ -- - I~r

(n/S) Installaties fluida 0315) (' 01» ( 17~ (2 lJS) I L (1 (ltJ'r (2-115) (2715)- - - - -- -- (28/5); I.-:= ___ ._-:~._ I" S, I[

====r ,[ ~_ D--_____ _

{::==:::;- ~- ~

. 0 _____ , .1.-

r~L : :', ~:.:.:.:..:: ; (

0 0) I :: ': ,: c " I~ r du ,

(??/6) Installaties elektrisch (130<) (''''' «716) (21~ --.--..J' lE 'lot (2416) (21JlSh-- - - (2lII6), ' _.". __ ...L.J.

II~ ~[ rc~ .~----r.

c;;:::=: ::.} 1...-- -- ", ;:=::1 : II 1 tJ .• " -~

.. I

(??17) Toegevoegde inrichting (l3fI) (10(1) (17m (2 117) (llI1) (2Jf1) ,W1) mm (W1)

Ii- -u---" .

0?/8) Hoger rtiet &enoemde SE ( 1lM) (160'11) (1118) '''is) (lVI) (2JIIi) (2418)

(lliS) ,2M)

()I) (32)

I c:::::x::: 01' (34)

~ (31)

~8~ (38)

[ J

r :!!ill: -D C JLr -

L . ----(l1~) (3M))

(3ln)·~ (3211 ) i ...... (3311) b ::--- . L (3411) ~

D l JCi J 01: [ ~

(3713) • (3813)

j-l(l, r (37", ~ (3814)

;-,jla:;-;

(''''''

(32f1).#4 (38f1)

?~~ (31/8) 0"'" (3411) (374)

(41) (42)

~ O[

(4l1O); !I .. ! il

.o...!J L """

IO [ (4])

~O [ I:::J I:

('" ('" J~ ;;

('1) iO [ JO: ~ i':li: JO[ ~-

l (""J B,l _ ('J3J

" b (~ ("")[,..-----rl ("14) ~~--= ~ b!....li!.Ji!I ~ --t.~

I I (421S) I 19: (4315)

i ---1 ~ J .tfoTlf

(4415)

(41J"tl L ". '~·~I

('J Ie;, ('''''' I (-L J ,C:CT,--,y

~

(4111) (4211) (4317) (<LV7)

IlhF~ ~ (4lJ1) (4211) (4311) (""')

(4515) (4715)

r~'n"

('''''

(4518) (4711)

5.4. Overzicht van definities van subelement

E(\3) Lagen op grond - primaire dee!

E(16) Fundering, keermuur - prirnaire dee!

E(I?) Paalfundering

E(21) Buitenwand - primaire deel E(22) Binnenwand - primaire dee)

E(23) Vloer - primaire deel E(24) Trap, helling - primaire dee!

E(2?) Dak - primaire deel E(28) Structuur - primaire deel

E(3 1) Opening in buitenwand E(32) Opening in binnenwand

E(33) Opening in vloer E(34) Leuning bij trappeD en hellingen E(35) Opgehangen plafond

E(3?) Opening in dak E(38) Borstwering - horizontaal

E(41) Buitenafwerking wand E(42) Binnenafwerking wand E(43) Afwerking bovenoppervlak van vloer

E(44) Bovenafwerking trappen, hellingen E(45) Plafondafwerking E(47) Buitenafwerking voor dak

39

I E(I3) Lagen op grond - primaire deel

Lagen. vloeren in rechtstreeks contact met volle grand en binnen in hel gebouw (inclusieffun

deringsplaten op buiging belast). Het primaire dee! wordt hier afzonderlijk van de afwerking

(43) beschouwd.

E(13/0) Afbraak, Uitgravingen

E(13/1) lnrrastructuur

Resultaat van atbraakwerken of uitgravingen speci

tiek vooe lagen op volle grand.

Bv.: verdkhting van bestaande lagen, egaliseren

van bestaande lagen, geslabi li seerd zand, laag

steenslagbeton, ...

E(I3I2) Laag op grond Bv.: betonvloer, ...

E(l3/3) Balken voor laag op grond Bv.: verstijvingribben vooe vloer op volle grond, ...

E(13/4) Behandeling

E(13/S) Installaties Hu·ida

E(13/6) Installaties elektrisch

E(13n) Toegevoegde inrichting

E(13/8) Hoger niet genoemde SE

Indien het onderscheid tussen de ba1ken en de laag

op volle grond niet bestaat of niet relevant is, code E(l3/2) gebruiken.

Bv.: egalisatie van beton, ...

Bv.: drainage ten behoeve van laag op grond, .,'

Bv.: elektrische weerstandsleidingen van verwar

ming ingebouwd tijdens opbouw, ...

Subelementen toegevoegd ler bescherming of ver

fraIDing aan hel primaire deel, a1s later geen afwer

king toegevoegd wordt.

B v.: decoralieve tegels ingewerkl in primaire laag op

grond die geen verdere afwerking vereist, ...

E( 13/81) Thermische en/of akoestische isolatie.

E( 13/82)

40

Bv.: thennische isolatielaag onder betonvloer, ...

Lucht- enlof damp- enlof waterscherm.

Bv.: waterscherm onder betonvloer, ... •

I E(13) Lagon op grond - primaire deel ( 13)

JBE (13/0) AJbraak, Uitgravingen (13/0)

r---------, 1: :f

(1311) Infrastructuur (1311)

r---------, 1 r

( 13/2) Laag op grond (13/2) {---} ( 13/3) Balken voor I •• g op grond (13/3)

_:I :I :_

(13/4) Behandeling (13/4)

s- 1-L _________ J

(13/5) Install.ties Hui'd. (13/5)

{=====::::::::=:::} 0

( 13/6) Install .ties elektrisch ( 13/6)

r---------, -l J.!.'l.. ______ T

( 13n) Toegevoegde inrichting (13n)

( 13/8) Hoger niet genoemde SE ( 13/8)

41

I E(13) Lagen op grond - primaire deel (13)

JBE (13/0) Afbraak, Uitgravingen (13/0)

r---------,

1: -- - -- :f

(13/1) Infrastructuur (13/1)

r------- - -, I 1-

(1312) Laag op grond ( 1312) {---} (13/3) Balken voor laag op grond (13/3)

_=I=I= __

(13/4) Behandeling (13/4)

s , L ______ __ _ .J

(13/5) Installaties fluida (13/5)

r---------, -L _________ J

0

(13/6) Installa'ies elektrisch (13/6)

r---------, -L J.!.. · _______ J

(1317) Toegevoegde inrichting (J 317)

( 13/8) Hoger nie' genoemde SE (13/8)

41

E(16) Zoolfundering, keermuur - primaire deel

Keennuur, keldermuur in contact met grond, zoolfundering, fundering op putten, alles tot en

met het waterscherm tegen optrekkend grondvocht. Het primaire deel wordt hier afzonderlijk

beschouwd van de binnenafwerking (42) en de openingen (31).

E(16/0) Albraak, Uitgravingen

E(16/1) Inrrastructuur

E(I6/2) Funderingswand

E(I613) Funderingszool

Resultaat van afbraakwerken of uitgravingen speci

tiek voor dit element.

Bv.: verdichting van bestaande lagen, egaliscren van

bestaande lagen, laag zuiverheidsbeton, ...

Indien er geen verschil is tussen de zool en de wand

of dit niet relevant is, code E( 16/2) gebruiken.

Bv.: betonzool, ...

E(16/4) Behandeling E(16/42) Behandeiing van funderingswand.

E(16I42 1) 8 ehandeling van rundcringswand. buitcnzijdc.

E(I6I422)

Bv.: vochtwcrende pleister •...

Behandcling van runderingswand, binnenzijdc.

Bv.: binncnbckuiping • ...

E(16/S) Installaties fluida Bv. : drainage ten behoeve van fundering, ...

E(16/6) InstaUaties elektrisch Bv.: aardingslus (gerntegreerd in fundering) •.. .

E(16n) Aanvullingen Resultaat van aanvullingen bij zoolfundering. bij

keermuur.

E(16/8) Hoger niet genoemde SE E( 16/81) Thermische enlof akoestische isolatie.

Bv.: thennische isolatielaag tegen grond, ...

E( 16/82) Luchl- enlof damp- enlof waten;chenn.

Bv.: scherm legen optrekkend grondvocht, ...

42

E(16) Zoolfundering, keermuur - primaire deer

~ ....

..... ..... ... . .. ... . .. ...... .. . .. . .. . ....... ..

( 16)

(16/0) Aibraak, Uitgravingen (16/0) ,-r...,-..., I I I , I I I , , , , I t-~~

~---~

(16/1) Infrasuuctuur (16/1) -r"""'''''''''''' I I I I I , I , -I I I I t-~~

::IJ I I

~ (16/2) Funderingswand ( 16/2)

-'I~ I , I ,-I I t- ~

~ I I L_~ _-.J

::Il (16/3) Funderingszool (16/3) .,,..,......,

I I I I I , I ,-I I I I

=Il -=Il

(16/4) Behandeling

:21

(1614)

TILl' I I I ~-I I I I t- ~ , I L ___ -.J

::I (1615) Installaties fluIda (1615) -r-r...,......, I , I , I I I ,-10 1 I I

::I I-~~

I , L _ __ -.J

=- (16/6) Installaties elektrisch (16/6) -,"""'''''''''''' I , I I I , I ,-I I I I

:I I-~~

I I L ~

:::I (16n) Aanvullingen

::I

(16m -ii-I , L _ __ -.J

=- (16/8) Hoger niet genoemde SE ( 16/8)

43

I E(17) Paalfundering

Paalfundering tot en mel de laag legen optrekkend grondvocht.

E(17/0) Afbraak, Uitgravingen Resultaat van afbraakwerken of uilgravingen speci

fiek voor paalfunderingen.

E(17I1) I

E(1712) Verbindingsbalken, Paalkoppen

E(17/3) Funderingspalen

E(17/4) I

E(17/S) I

E(17/6) I

E(l7 n) Aanvuliingen Resultaat van aanvullingen bij paalfundering.

E(17/8) Roger niet genoemde SE

44

E(17I81)

E(17/82)

Thermische eolof akoestische isolatic.

Lucht- en/of darnp- en/of waterschenn.

Bv.: vochtschenn legen optrekkend grondvocht, ...

I E(17) Paaifundering (17)

•••••••••••• ..... . .....

:.:.:.:.:.: .:.:.:.:.:.: ..... . ..... . ::::: .... :::::::

~ (17/0) Afbraak, Uitgravingen

~

( 17/0)

I..nJ " " " u

::I (17/1)

~

~ (17/2) Verbindingsbalken, Paalkoppen

::I ( 17/2)

Lll " " " u

:!I (17/3) Funderingspalen

~

( 1713)

T :!I

( 1714)

=-::I

(17/5)

::I

=- ( 17/6)

=-=- (17n) Aanvullingen

==-(1m)

U " "

=- " u

(17/8) Hoger niet genoemde SE (17/8)

:::II 45

I E(21) Buitenwand - primaire deel

Verticaal plaatvorming deel van de bovenbouw, dal een binnenruimte scheidt van buiten. Het

primaire deel van de buitenwand wordt hier afzonderLijk beschouwd van de afwerking (41) en

(42) en de openingen (31).

E(2110) Albraak

E(2111) Infrastructuur Bv.: versteviging bij andere elementen, opgekeerde

balk specifiek voor wand, ...

E(21/2) Wand Subelement dat een ruimtescheidende functie

vervult.

Bv.: dragende muur, invulwand, ...

E(2113) Kolonuuen en balken lndien in de wand geen kolommen of balken aan

wezig zijn, code E(2112) gebruiken.

E(2114) Behandeling E(21/4 I)

E(21142)

E(21143)

Vrijstaande kolommen en daarop steunende balken:

zie (28).

Bv.: beschermende laag op hout, op ijzer, ...

Behandeling van infrastructuur. E(21/411) Behandeling van infrastructuur, buitenzijde. E(21/4 12) Behandeling van infrastrucluur, binncnzijdc.

Behandeling van wand. E(21/42 1) Bchandeling van wand, builcnzijdc. E(21/422) Behandcling van wand, binnenzijdc.

BehandeLing van kolommen en balken. E(21/431) Bchandcling van kolommcn en balken, buitenzijde. E(211432) Behandcli ng van kolommen en balken, binnenzijde.

E(2115) Installaties HUlda Bv.: verwarmingsleidingen ingewerkt tijdens de

opbouw van het primaire element, ...

E(2116) Installaties elektrisch Bv.: elektriciteitsleidingen ingewerkt in prefabelemenl, ...

E(2In) Toegevoegde inrichting Subelement toegevoegd ter bescherming of verfraai

ing aan het primaire deel, wanneer dit geen afwer

king vereist.

Bv.: nis ingewerkt in het primaire deel van muur rue

geen afwerking vereist, ...

E(2118) Hoger niet genoemde SE

46

E(21/81) Thermische en/of akoestische isolatie.

E(21/S2)

Bv.: thermische isolatielaag tussen keperwerk van wand, ...

Lucht- en/of damp- en/of waterschenn.

Bv.: dampscherm, ...

I E(21) Buitenwand - primaire deel (21)

(21/0) Afbraak (2110) I I

I I I

L

::iii (21/1) Infrastructuur

I I

[ I I I I I I LJ

-"

(2 1/ 1) I I I L I I

;:II I I

[ I I I I I I LJ

::II (2 1/2) Wand

==-

--(2 1/2) I I L

[ ::II ~

(2 1/3) Kolommen en balken (2113) :~ I L

::II

::II

:~ [ I I I I -~

(2 1/4) Behandeling

::I

::I

(

2 1/41 L

[ (21/5) Installaties Hui'da

::I

=-

(2115) I I L I I I I

[ 10 1 I I I I LJ ~

(2 1/6) Installaties elektrisch

:I

:I

(21/6) I I 1 L I 1 1 , I

[ 1 , I 1 I 1 I LJ ~

:I (2 In) Toegevoegde inrichting (2 In)

::I

::I (21/8) Hoger niet genoemde SE (2 1/8)

47

I E(22) Binnenwand - primaire deer

Verticaal plaalvorming deel van de bovenbouw, daltwee binnenruimten scheidt.

Het primaire deel van de binnenwand wordt hier afzonderlijk beschouwd van de afwerking

(42) en openingen (32).

E(2210) Afbraak

E(2211) Infrastructuur

E(2212) Wand

E(22/3) Kolommen en balken

E(2214) Behandeling

Bv.: opgekeerde balk specifiek voor wand, ...

Subelcment dat een ruimtescheidende functie

vervu lt.

Bv.: dragcndc wand, invulwand, ...

lndien in de wand geen kolommen of balken aan

wezig zijn, of indien het onderscheid tussen de

wand en kolommen of balken niet relevant is, code

E(2212) gebruiken. Vrijstaande kolommen en de balken steunend

daarop: zie (28).

Bv.: beschermlaag op metalen kolommen en balken.

op houten frame van invulwand, ...

E(2214I) E(22142) E(22143)

Behandeling van infrastructuur.

Behandeling van wand.

Behandeling van kolommen en balken.

E(221S) Installaties fluIda

E(2216) Installa!ies elektrisch

E(2217) Toegevoegde inrichting


Bv.: verwarmingsle idingen ingewerkt tijdens de

opbouw van het primaire element, ...

Bv.: elektrische leidingen ingewerkt tijdens prefa

bricage, ...

Subelementen tocgevoegd ter beschenning of ver

fraaiing aan hel primaire deel, wanneer dit geen

afwerking vereisl.

Bv.: nis ingewerkt in het primaire deel van binnen

wand die geen afwerking vereist, ...

E(22/8 1) Therrnische enlof akoestische iso latie.

E(22/82)

48

Bv.: akoestische isolatielaag tussen keperwerk van binnenwand, ...

Lucht- enlof damp- enlof waterscherm.

I E(22) Binnenwand - primaire deer (22)

(2210) Afbraak

:t1 (2211) Infrastructuur

:t1

::I (22/2) Wand

=II

:II

l ' , , , :[ , , , , , , , , , C"

""J' ' , , '[ , , , , , , , , , , u -

"] I[ (22/3) Kolommen en balken

:II

:a

<=J ' , ,. [ , , ,. , , , , :.I

(2214) Behandeling

:I

:I ""J' t

(2215) Installaties fluIda

:I

=-(>v]'

, , , '[ , , , ,0, , , , , ""

(2216) Instal laties eleklrisch

:I

::I

<VMJ ,

, '[ , , , " , " , , c"

(21fl) Toegevoegde inrichting (2217)

:::a :::a ::I


49

I E(23) Vloer - primaire deel

HorizontaaJ plaatvormig deel van de bovenbouw, dat twee binnenruimten scheidt (verdiepingsvloer) of dat een binnenruimte scheidt van een buitenruimte eronder (vloer van een uit

sprong, vloer boven doorgang, van gaJerij). Hel primaire deel van de vloer wordt hier afzonderlijk beschouwd van de afwerking (43) en (45) en van de openingen (33).

E(23/0) Albraak

E(23/1) Infrastructuur

E(23/2) Vloerplaat

E(23/3) Vloerbalken

E(23/4) Behandeling

Bv.: versteviging van elementen waarop opgelegd

wordt (verdeelbalk op muur) •...

Subelement dat een ruimtescheidende functie ver

vult. Dil heeft een einddraagrichting.

Bv.: (einddraagrichting tussen haakjes venneld) - monoliete belonpJaat (hoofdwapening)

- balkeD, potten en druklaag (balken)

- welfsels en eventuele druklaag (welfsels)

- houteo profielen en beplating (hOUlen profielen)

Subelement dat de lasten van de vloerplaat (2312) overbrengt op de draagstructuur (21), (22), (28).

Zijn niet inbegrepen:

- balken inbegrepen bij buiten- en binnenwanden: zie (21/3), (2213);

- balken steunend op vrijstaande kolommen: zie (28/3).

lndien in de vloer geen balken aanwezig zijn, code E(2312) gebruiken.

Bv.: antirot behandeling houten vloer, antiroest behandeling stalen balken, ...

E(23/41)

E(23/42) E(23/43)

Behandeling van infrastructuur. Behandeling van vloerplaat.

Behandeling van vloerbalken.

E(23/5) Installaties OuIda

E(23/6) lnstallaties elektrisch



Bv.: elektrische weerstanden ingewerkl in hel primaire v loerelement, ...

Subelementen toegevoegd ter beschernting of verfraaiing aan hel primaire deel, wanneer dal geen afwerking vereist.


E(23/82)

50

Bv.: akoestiscbe isolalielaag tussen keperwerk, ... Lucht- enlof damp- en/of waterschenn.

[ E(23) Vloer - primaire deel

~ (23/0) Afbraak

::I

::I

::I

::I

(2311) Infraslructuur

(2312) Vloerplaal

(23/3) Vloerbalken

(23/4) Behandeling

(23/5) Inslallal ies fluIda

(23/6) Installalies eleklrisch

(23n) Toegevoegde inrichting

(23/8) Hoger niel genoemde SE

(23)

(23

JL~Jt (2

"Jut (2

'j u t '=] t:J i'

F .J L .. ""Jo t [ O ___ _ .J L ""] tJ t

""] fCC'i r (23n)

(23/8)

51

I E(24) Trap, helting - primaire deel

Elementen voor verticale circulatie. Het primaire deel van deze elementen wordt afzonderlijk beschouwd van de leuning (34) en de afwerking (44) en (45).

E(24/0) Albraak

E(24/I) Infraslrucluur

E(2412) Treden, Bordessen

E(24!3) Trapbomen

E(24/4) Behandeling

Bv.: versteviging bij andere clementen (raveel-consLructie), verankering in andere elementen, ' ..

lnclusief optreden. Subelement dat de eigenlijke ruimte-begrenzende funcue vervuh. Bv.: houten treden en optreden. trap in beten die

geen trapbomen vereist • ...

Bv.: centrale trapboom, speciale steunmuur voor trap, ...

Ais het onderscheid tussen treden en trapbomen niel bestaat of niet relevant is, code E(2412) gebruiken.

E(24/4 J) Behandeling van infrastructuur. E(24/42) Behandeling van treden en bordessen. E(24/43) Behandeling van trapbomen.

E(24/5) Installalies fluIda

E(2416) Installalies eleklrisch

E(24/7) Toegevoegde inrichling

E(24/8) Hoger niel genoemde SE

Subelemenlen loegevoegd tec bescherming of verfraaiing aan het primaire deel , wanneer dat geen afwerking vereist.

E(24/8 1) Thermische en/of akoestische isolatie. E(24/82) Lucht- enlof damp- enlof waterscherm.

52

I E(24) Trap, helling - primaire dee) (24)

(24/0) Albraak (24/0)

=X~:::~ , ' ~-, , ~';;;.,

',~,:::,-"C ~-~

(2411 ) Infrastructuur (24/ 1)

=I ::::JI .. ----

'---"~~'.., ',";;, '~~jl

=I (24/2) Treden, Bordessen (24n)

=I

=I

::J~ , ' ,-, ...;:; , ' -. ''-_..JC

(24/3) Trapbomen (24/3)

=I,

:I.

:J, [ (24/4) Behandeling (24/4)

:I

:I '= (24/5) Installaties HuIda (24/5)

::a =I

(24/6) Installaties elektri sch (24/6)

(24n) Toegevoegde inrichting (24n)


53

[ E(27) Dak - primaire deel

Element van de bovenbouw, horizontaal of hellend, dat een binnenruimte bovenaan bet

gebouw van de buitenruimte scheidt. Het primaire deel van het dak wordt hier afzonderlijk

beschouwd van de afwerk.ing (47) en (45) en van de openingen (37).

E(27/0) Albraak

E(27/1) infrastructuur Bv.: muurplaten, In wanden ingestane verankeringen. ringbalk, ...

E(27/2) Dakplaat Subelement met een begrenzingsfunclie. Dit heeft een einddraagrichting. Bv.: (einddraagrichting tussen haakjes vermeld)

- monoliete betonplaat (hoofdwapening) - balken, potten en drukJaag (balken) - welfsels en eventuele druklaag (welfsels) - houten profielen en eventueel beplating (houten

profielen) - sandwichpaneel (lengterichting van paneel)

E(27/3) Draagstructuur Subelement dal de lasten van de dakplaat (27/2) overbrengt op andere elementen (21), (22) of (28)

E(27/4) Behandeling

E(27/41) E(27/42) E(27/43)

Bv.: baLken, spanten, ... Zijn niet inbegrepen:

- balken inbegrepen bij builen- en binnenwanden: zie (21/3) en (22/3)

- balken steunend op vrijslaande kolommen: zie (28/3)

Indien het verschil tussen de draagstructuur en de dakplaat niet bestaat of niet relevant is, code (2712) gebruiken.

Bv.: antirot behandeling van houten dak, antiroest behan-deling van stalen balken, ...

Bebandeling van infrastrucruuf. Behandeling van dakplaal. Behandeling van draagstructuur.

E(27/S) Installaties fluida


E(27n) Toegevoegde inrichting Subelementen toegevoegd ter bescherming of verfraaiing aan het primaire deel, wanneer dit geen afwerking vereist.


54


E(27/82) Bv.: thennische isolatie tussen keperwerk, ... Lucht- enlof damp- enlof waterscherm. Bv.: dampschenn, ...

I E(27) Dak - primaire deel (27)

(27/0) Albraak (27/0) r-------- ---L ______ __ _ __

, , r

(2711) Infrastructuur (2711) r-- --- - -----l ___________

, , r

(27/2) , •••• 1 ::I

(27/2) Dakplaat

::I

::I , , r

(27/3) L----------J _I _I-J _ (27/3) Draagstructuur

:S

=I , , r

(27/4) Behandeling (27/4) r

=I

::I , , r

::I (27/5) Installaties flu·ida (27/5), --- -- - - ----

l_ CL ________

::I -, , r

(27/6) r --- -- - - -- --l_ .!. :.... _____ _ __ ::I (27/6) Instal laties elektrisch

::I , , r

::I (27n) Toegevoegde inrichting (27n)

:I

:I (27/8) Hoger niet genoemde SE (27/8)

55

I E(lS) Structuur - primaire deel

Dragend element van de bovenbouw, dal geen ruimlen scheidt. De primaire deleo van de

slructUUf worden hier beschouwd samen met de afwerking.

E(2810) Afbraak

E(281t) Infrastructuur

E(2812) Kolommen

E(2813) Balken

E(2814) Behandeling, Afwerking

Bv.: verstevigingen tee plaatse van kolom, in fundering ingewerkte bevestigingspJaat voor kolom,

Vrijstaande kolommen; kolomrnen ingewerkt in

muren zijn opgenomen in buiten- (2113) of binnen

wanden (22/3). Als het onderscheid tusseo kolomrnen en balken

niet bestaat of n.iet relevant is, wordt het geheeJ hier beschreven.

Balken die lasten overdragen op vrijstaande kolommen, dus niet ingewerkt in buiten- (2113) of binnenwanden (2213), vloeren (23/3) of daken (27/3). Ais het onderscheid tussen balken en kolommen niet bestaat of niet relevant is, code E(28/2) gebruiken.

Bv.: beschermJaag, verflaag op kolommen en bal-

E(28/4 1)

E(28/42) E(28/43)

ken in hout, in staal, .. ,

Behandeling van infrastrucluUf. Behandeling van kolommen.

8ehandeling van balken.

E(281S) Installaties f1uida

E(2816) Installaties elektrisch



Subelementen toegevoegd tec bescherming of vec

fraaiing aan het primaire deel, wanneer dit geen afwerking vereist. Bv.: stootboord bij kolom die geen afwerking ver

ciSl, ...

E(28/8 J) Tbermische enlof akoestische isolatie.

E(28/82) Lucbt- enlof damp- enlof waterscberm.

56

I E(28) Structuur - primaire deel (28)

(28/0) Afbraak (28/0) : UL _ ___ -'-'_ I "',-----7"'"

'=I I "

L ____ _ ~

I I ) r-----' ( I I I I I I I I I I I I cJ u u

:t1 (2811) Infrastructuur

I

(2811) : L-'-' ____ _ .J-L I "''f'"--- - -..,.'C'

:t1 I " L _____ .J

I I 1 r-----l ( I I I I I I I I I I I I cJ u u

:11 (28/2) Kolommen

I • • (2812)~------ - -· -

::I I '0(-----" 'f ====r

:11 I (28/3) Balken

:11

::I

1\~dI3)~

~ ~: I

(2814) Behandeling, Afwerking

:I] ~ t:::::r~

:I] .J l ::I

(28/5) Instal laties fluIda I L..J.J U 1~'Of~) j _'I"" ~----""9

I "

L _____ ~

I I 1 r--- - -' ( I I I I I I

::II I I I I I I cJ u u

I

::II (28/6) Install aties elektrisch

::II

(28/6) : L-'-'_~, ___ .J-L I _'1""---- - 7 ..... I t" L _ _ ___ .J /

I: lr----l ,l I

I

==-(2817) Toegevoegde inrichting (2817)

::I

::I (28/8) Hoger niet genoemde SE (28/8)

57

I E(31) Opening in buitenwand

Opening in de buitenwand, inclusief de afsluitende elementen.

E(3110) Afbraak

E(3111) Inlrastructuur E(31111)

E(3I/12)

Horizontaal.

Bv.: lalei, boog, ...

Verticaal.

Bv.: moneel , ...

E(3112) Arsluitende delen Subelement van (31) dat het eigenlijke afsluiten, de

E(31/21)

E(31/22)

E(31/23)

E(31/24)

ruimte-begrenzende functie vervult.

Kadervulling (eventueel panelen zonder kader).

Bv.: beglazing, volle panelen, beglazing zonder kader, traliewerk, ...

Wand.

Bv.: wandpanelen bij skelet voor erker, volle erker wanden, ...

Vloer. Bv.: vloerplaat bij balkenstructuur voor erker, volle vloerplaat, ...

Oak. Bv.: dakplaat bij balkenstructuur van erker, volle dakplaat, ...

E(3113) Kader, Draagstructuur

58

E(31/3 1) Kader, inciusief hang- en sluitwerk.

E(3 1/32)

E(31/33)

E(31/34)

Bv.: raamkader exclusief beglazing, ...

Indien het onderscheid tussen draagstructuur en afsluitende delen

niet bestaat of niet relevant is, code (3 1121) gebruiken.

Draagstructuur voor wanden.

Bv.: skelet van wanden van een erker, .. .

Lndien het onderscheid tussen draagstructuur en afsluitende deleD

niet bestaat of njet relevant is, code (31122) gebruiken.

Draagstructuur voor vloer.

Bv.: balken van vloer van erker, ...


niet bestaat of niet relevant is, code (31123) gebruiken.

Draagstructuur voor dak.

Bv.: daktimmerwerk vocr erker, ...


niet bestaat of niet relevant is, code (3 1124) gebruiken.

I E(31) Opening in builenwand (31)

(31/0) Afbraak (3110) H L

i=I H .it [

i=I (3 111) Infraslructuur (3 111 ) r'"'1 L

~ i:I

(31/2) Afs lu ilende delen

'!"!' [ " fi (31/2) r'"'1 L

!=-i:I

'I [ .f1 (31/3) Kader, Draagstrucluur (31/3)r"1 L

r !=-

'-' [ " .f1 (3 1/4) Behandeling, Afwerking (3114)1""1 L

l:a

!:I

~ [ ~ -

(3 1/5) Instal lalies fluIda (3 1/5)

!:I

l:I

ta (3 1/6) Inslallalies eleklrisch (3116)

ta

:a (3In) Toegevoegde innchling (31 n) r"'l L

:a In [ " r=-

-

:a (3 1/8) Hoger niel genoemde SE (31/8)

59

.

E(3114)

60

Behandeling, Afwerking

E(31/41) Van de infrastructuur in wandvlak. E(31J41 1) Van de infrastructuur, buitenzijde.

Bv.: rollaag en metsclwcrk van voorspouwblad, ... E(311412) Van de infrastruCLUur. binncnzijde.

Bv.: afwerking in wand vlak van latei, ...

E(3 1/42) Van afsluitende deleo.

E(311421) E(3114211)

E(31142 12)

E(3 11422) E(3114221)

E(3 114222)

E(311423) E(3 11423 I)

E(3114232)

E(311424) E(3114241)

E(3114242)

Van kadervulling. Van kadervulling, buitcnujdc. Bv.: behandcling ann buitenzijde van schrootjes in raamkadcr, ...

Van kadervul ling, binncnzijde. By.: behandcling aan binncnzijde van multiplex in raamkadcr, ...

Van wand. Van wand, buitcnzijdc. Bv.: bekleding met leicn van wand van crkcr inC\usief evenlucle antimosbe-

handeling van Icicn, ... Van wand, bi nnenzijdc. Bv.: gipskartonplalcn inclusicf schildcrwcrk, ...

Van vlocr. Van vlocr, buitenzijde. Inclusief randafwerking met wanden van erker. Van vloer, binnenzijde. lnclusief pli nten.

Van dak. Van dak, buitenzijde. Bv.: meerlagige dakbekleding op plat dak van erker, leibekleding, ... Inclusief

panlatten en antimos behandeli ng van leien, ... Voor randafwerking: 'lie E(31146) naar analogic met E(47). Van dak, binncnzijdc, inclusief randafwerking.

E(3J/43) Van draagsuuctuur. E(31/43 I) Van raamkader.

Bv.: houtbehandeling van raamkadcr,

E(311432) Van draagstructuur voor wanden. Bv.: houtbehandeling van timmerwcrk voor wanden, ...

E(3 1/433) Van draagsl.rucluur voor vloeren.

E(3 1/434) Van draagstrucluur voor dakcn.

E(31144) Van dagkanten van openingen, inclusief behandeling afwerking.

Zowel van openingen in buitenwand als in wand van erker.

E(3 l/44 l ) Bovcnzijde. E(31/4411) Bovenzijde, buitenzijdc. E(31144 12) Bovcnzijde, binnenzijdc.

E(31/442) Zijdclings. E(31/4421) Zijdclings, buitenzijde. E(31/4422) Zijdclings, binncnzijde.

E(3 11443) E(3114431)

E(3114432)

Onderaan. Ondcraan, buitcn7.ijde. Bv.: venstcrbank buitcn, ... Onderaan, binnenzijde. Bv.: binnentablet, ...

.

E(31/45) Aansluitingen van opening en afsluitende delen. E(3 1/45 1) Aansiuilingen van opening en arsluitcnde delen, builcnzijde.

E(311452)

Bv.: voegvulling buitcnzijde, ...

Aansiuitingen van opening cn afsluitcnde delen, binnenzijdc. Bv.: voegvulling binncnzijde, ...

E(31/46) Aansluitingen van dakranden, inclusief behandeling, afwerking.

E(3 1/461) Eindranden, stroomafwaarts.

E(3 1/462)

E(3 1/463)

Bv.: dakgoot, hanggoot, schuine dakrand, ...

Eindranden, stroomopwaarts. Bv.: bovennok, schuine nok, ...

Rand met doorlopende wand, stroomafwaarts. Bv.: goot van plat dak bij doorlopende wand, goot van dak. hellend

E(31/464)

E(31/465)

naar doorlopende wand, ...

Rand met doorlopende wand, sltoomopwaarts. Bv.: schuine wand bij plat dak, bij doorlopende wand, ...

Kielgoot. Bv.: schuine kielgoot, (bijna) horizontale goot tussen twee hellende

daken, ...

E(3I/5) Installaties flulda

E(3116) [nstallaties elektrisch Bv.: elektrische installatie om deur te ontgrendelen, elektrisch sluilingsmechanisme voor branddeuren, ...

E(3J17) Toegevoegde inrichting Subelementcn voor verduistering of voer afscher

mingo die voor£icn worden supplementair bij de

E(3 Inl)

E(3 1n2)

hoger genoemde subelementen.

Afscherming, langs buiten. Bv.: buitenluiken. borstwering •... Afscherming, tangs binnen.

Bv.: jaloezieen voor binnen, rolgordijnen voor binnen, ...

E(3118) Hoger Diet genoemde SE E(31/SI) Thennische enlof akoestische isolatie.

E(31/82) Bv.: isolatielaag bij vulpaneel van buitendeur, ...

Lucht - enlof damp- enlof walerscherm.

61

I E(32) Opening in binnenwand

Opening in de binnenwand, inclusief afsluitende delen.

E(3210) Atbraak

E(3211) Infrastructuur Bv.: latei , ...

E(3212) Afsluitende delen Subelement van (32) dat de eigenlijke ruimtebegrenzende funclie vervulL Bv.: beglazing, beglazing zonder kader. vulpanelen,

traliewerk . ...

E(3213) Kader Inclusief hang- en sluitwerk. Als het onderscheid tussen het kader en de afsluitende delen niet bestaat of niet relevant is, code (3m) gebruiken.

E(3214) Behandeling, Afwerking E(3214I) Van infrastructuur. E(32142) Van kader. E(32143) Van afsluitende delen. E(32144) Van dagkanten. E(32144I) Van dagkant, boven. E(32/442) Van dagkant, zijdelings. E(32/443) Van dagkant, onderaan.

E(32/45)

Bv.: tussendorpel, tablet van opening in binnenwand . ... Aansluitingen van opening en afslu itende delen, inclusief behandeling en afwerking. Bv.: voegvulling, ...

E(321S) Installaties flu'da Bv.: bydraulische deursluiter ....

E(3216) lnstallaties elektrisch



Bv.: elektrische deuropener. elektrische deursluiter bij brand, .. .

Uitrusting vocr verduistering of vocr afschenning. die toegevoegd wordt supplementair bij de boger genoemde subelementen. Bv.: rolgordijn. hek, ...

E(32/SI) Thermische en/of akoestische isolalie. E(32/82) Lucht- enlof damp- enlof waterscherm.

62

I E(32) Opening in binnenwand (32)

::w (3210) Afbraak (3210) I rL

::w I tf -

::w (3211) Infrastruetuur (3211 ) I IL

:;:J I r -

=I (3212) Afsluitende delen (3212) I " IL

=I. 0 -

=I (3213) Kader

=I OWJ I rL

Y II

:t:I (32/4) Behandeling, Afwerking (3214) I rL

J:I 0 :tI (32/5) Installaties flurda

-(3215)

=I

=I (3216) Installaties elektrisch (3216)

=I

(32/7) Toegevoegde inrichting OWJ I rL

In II


63

I E(33) Opening in vloer

Opening in de vioer, inclusief de afsluitende elementen.

E(33/0) Albraak

E(33/1) lnrrastruetuur

E(33/2) Afsluitende delen

E(33/3) Draagstructuur

E(33/4) Behandeling, Afwerking

Bv.: versteviging van vloer in omgeving van ope

ning, raveelconstrucLie, ...

Vulpaneel zander kader, traliewerk.

Bv.: vulpaneel voor kader, ...

Inclusief hang- en slu itwerk.

Als het onderscheid tussen het kader en de afslui

tende delen niet bestaat of niet relevant is, code

(33/2) gebruiken.

E(33/41) Van infrastruetuur. E(33/42) Van afsluitende delen. E(33/43) Van draagstructuur.

E(33/44) Van dagkanten. E(33/45) Aansluitingen van opening en afsluitende delen, inclusief behande

ling en afwerking.

E(33/5) Install.ties Hwda

E(33/6) Install.ties elektriseh



Bv.: elektrische opener voor vloerluik, ...

Uitrusting voor verduistering of voor afschenning,

die toegevoegd wordt supplementair bij de hoger

genoemde subelementen

Bv.: opvouwbare trappen, traliewerk, ...

Borstweringen: zie E(38).

E(33/81) Thermische enlof akoestische isolatie.

E(33/82) Lueht- en/of damp- en/of waterscherm.

64

I E(33) Opening in vloe. (33)

(33/0) Afbraak (3310) oL C __ J [

-:tI (33/1) Infrastructuur

:<:I

(33/1)

D r :tI

(33/2) Afsluitende delen

:::I

:i:I

-

(33/2)

Dr -

(33/3) Draagstrucruur

:::I

:::I

(33/3)

Dr -

(33/4) Behandeling, Afwerkjng

d

=II

(3314)

E:J[ -

d (33/5) Installaties flulda (33/5)

:::I

::I (33/6) Installaties elektrisch (33/6)

::I (33n) Toegevoegde inrichting (33n)

EJ[ -


65

I E(34) Leuning bij trappen en hellingen

Leuning niet bij trappen en hellingen: zie (38).

E(34/0) Afbraak

E(34/I) Infrastructuur

E(34/2) Afsluitende delen



Bv.: versteviging van trap (24) voor bevestiging van leuning, ...

Subelement van de leuning dat de eigenlij ke ruimtebegrenzende functie vervult. Bv.: volle leuning, vulpanelen, spijltjes, ...

Bv.: hoofdbalusters, handgreep, ... Als bet onderscheid tussen de draagstructuur en de afsluitende delen niet bestaat of niet relevant is, code E(34/2) gebruiken.

E(34/41) Van infrastructuuf. E(34/42) Van afsluitende delen.

E(34/43) Van draagstructuur.

E(34/S) Installaties flulda




66

Subelementen toegevoegd ter beschenning of verfraaiing aan hoger genoemde subelernenten.

I E(34) Leuning bij trappeD en hellingen (34)

(34/0) Atbraak (34/0)

(34/1) InfraSlTUctuur (3411)

:i:I

fI (3412) Afsluitende delen (3412)

:j:I

±I (34/3) Draags'TUc,uur (34/3)

:i:I

:1=1 (34/4) Behandeling, Afwerking (34/4)

:ell

:tI (34/5) Installaties ftu'ida (34/5)

:;:I

!I dI

(34/6) Installalies elektrisch (34/6)

dI (3417) Toegevoegde inrichting (3417)

(34/8) Hoger nie' genoemde SE (34/8)

67

I E(3S) Opgehangen plafonds

zie E(4S)

Door het element 'E(45) Plafondafwerking' verder uit te splitsen in subelementen, komi men

aJ de onderdelen legen die ook voorkomen bij 'E(35) Opgehangen plafonds' .

Door cokel E(45) te gebruiken is aUe afwerking terug te vinden in kolom (4-).

Omwille van deze twee argumenten, wordt voorgesteld bij voorkeur enkel E(45) Ie gebruiken.

68

I E(37) Opening in dak

Openingen in daken, inclusief de afsluitende elementen rond en in deze openingen.

E(37/0) Albraak

E(3711) Infrastructuur Bv.: versteviging van tirnmerwerk bij randeo van opening, raveelconstructie, ...

E(37/2) Afsluitende delen Subelement van E(37) dat de eigenlijke ruimtebegrenzende functie vervult.

E(37121)

E(37/22)

E(37/23)

E(37/24)

Kadervulling, panelen zonder kader.

Bv.: beglazing van dakvlakvenster, glazen paneel, beglazing van

dakkoepels, acrylkoepels, dakluik, ...

Wanden. Bv.: gemetste wand van dakkapel, verticale wandjes die dakkoepel

dragen, ...

Vloeren.

Daken. Bv.: hellende panelen van dakkapeJ, ...


70

E(37/3 1) Kader, inclusiefhang- en sluitwerk.

E(37/32)

E(37/33)

E(37/34)

Bv.: kader van dakvlak:venster (exclusiefbegJazing), kader voor dak

kocpel, ...

lndien het onderscheid tusseo de draagstructuur en de afsluitende

deleo niet bestaat of niet relevant is, code (37/2 1) gebruiken.

Draagstructuur voor wanden.

Bv.: structuur voor zijkanten van dakkapel, draagstructuur voor

wandjes die dakkoepel dragen ...

lndien het onderscheid tussen de draagstructuur en de afsluitende

delen niet bestaat of niet relevant is, code (37/22) gebruiken.

Draagstructuur voor vloeren.

Bv.: balken van vloer van uitspringende of inspringende dakkapeJ,

Indien hel onderscheid tussen de draagstructuur en de afsluitende

delen niet bestaat of niet relevant is, code (37/23) gebruiken.

Draagstructuur voor daken.

Bv.: dakstructuur vocr dakkapel, .. .

Indien het onderscheid tussen de draagstructuur en de afsluitende

delen ruet bestaat ofniet relevant is, code (37/24) gebruiken.

I E(37) Opening in dak (37)

:lI (37/0) Albraak (37/0)

=I irJr---,c;-;: L ___ -.l r

=I (37/ 1) Infrastructuur (37/1) < .... ;-11 " .... II

=I

=I (37/2) Afsluitende delen

=I

«/ II I( II II II

~II "~ " " r (37/2)

t1 =I

(37/3) Draagstructuur

=I

=I

irJ " "C;-;: " " r (37/3)

// ... /,;' 11

f" 'I

irJI Ic;-;: (37/4) Behandeling, Afwerking

=I (37/4)

~ :tI I, I~

., r

(37/5) Installaties flu'ida (37/5)

:i:I

=I

±:I (37/6) Installaties elektrisch (37/6)

:til

4 (3717) Toegevoegde inrichling

l:I (3717) ~I ~i? :

" I II IIC;-;: " " r


71


72

E(37/4 1) Van infrastructuur in hel dakv lak. E(37/411) Van infrastructuur in hel dakvlak, buitenzijdc.

E(37/412) Van infrastructuur in het dakvlak, binncnzijdc.

E(37142) Van afsluitende delen, van kadervulling. E(37f42 I) Van kadervul ling.

E(37/42 I 1) Van kadervuJling, buitcnzijde.

Bv.: bchandeling van buitcnzijde van schrootjcsvulling in kader, ... E(37/4212) Van kadervul ling, binncnzijde.

Bv.: schildcrwerk op multiplexplatcn in kader, ... E(37/422) Van wanden.

E(37/422 I) Van wanden, buitenzijde. Bv.: leibeklcing op buitenzijdc van gemctslc wand inclusief antimosbe

handeiing, ...

E(37/4222) Van wanden, binncnzijdc.

Bv.: gipskartonplaten op binnenzijdc van wand inclusicf schildcrwerk,

E(37/423) Van vlocr (inclusief randafwerking).

E(37/43 I) Van vloer, buitcnzijde. E(37/432) Van vloer, binncnzijdc.

E(37/424) Van dak.

E(37/424 I) Van dak, builcnzijdc.

Bv.: mccrlagige dakbedckking indusief isolatic van plat dak van dak

kapel, Icibeklcding van hcllendc vlakkcn van dakkapcl inC\usicf

panlatlcn en bchandcling, ... Randafwerking: zic E(37/46) naar analogic mcl E(47).

E(37/4242) Van dak, binnenzijdc (incl usief randafwerki ng).

Bv.: gipskarton legen binncnzijdc van dak inclusicf schitdcrwcrk , ...

E(37/43) Van draagstructuur, van kader. E(37/431) Van kadcr.

E(371432)

E(37/433)

E(37/434)

Bv.: houlbehandcling van dakraam, ...

Van draagslructuur van wanden.

Bv.: houtbehandeling van skelet voor wanden, ...

Van draagstructuur van vlocren.

Van draagstructuur van dak.

Bv.: houtbehandeling van daksketct, ...

E(37/44) Van dagkanten.

ZoweJ van openingen in dak a1s van openingen in wanden van dakkapel. E(37/44 I) Van dagkanlen. bovcnzijde.

Deze code wordt ook gebrui kl voor aile dagkanten indien deopcning horizontaal

is.

E(37/44 I I) Van dagkanlcn, bovcnzijdc. buitenzijde.

E(37/44 12) Van dagkantcn, bovenzijdc. binnenzijde.

E(37/442) Van dagkanten, zijdcli ngs.

E(37/442 I) Van dagkantcn, zijdclings, buitenzijdc.

E(37f4422) Van dagkanlen, zijdclings. binncnzijde. E(37f443) Van dagkanlcn, ondcraan.

E(37/443 I) Van dagkanlen, ondcraan , builcnzijde. Bv.: builendorpel, ...

E(37/4432) Van dagkanlcn, ondcraan, binncnzijdc.

Bv.: binnenlablel. tussendorpel en erker, ...

1

::I

:I

-

E(37/45) Verbindingen van openingen en afsluitende deleo. E(37/45 I) Verbindingen van openingcn en afsluitcndc de lcn, builcnzijdc. E(37/452) Verbindingen van opcningen e n afsluitcndc de lco, binncnzijde.

E(37/46) Aansluitingen van dakranden. E(37/461) Eindranden, stroomafwaarts.

E(37/462)

E(37/463)

E(37/464)

E(37/465)

Bv. : dakgoot, hanggool. schuine dakrand, ... Ei ndranden, stroomopwaarts. Bv.: bovennok, schuine nok, ...

Rand mel doorlopende wand, stroomafwaarts. Bv.: goot van plat dak bij doorlopcndc wand, ... Rand mct doorlopende wand, stroornopwaarls. Bv. : schuinc wand bij plat dak bij doorlopcndc wand, ... KiclgooL

Bv.: schui ne kielgool, horizontalc kiclgoot, ...

E(37/5) lnstaUaties flUid.

E(37/6) lnstaUaties elektrisch Bv.: elektrisch bedieningsorgaan voor opening, ...

E(37 m Toegevoegde inrichting Subelementen voor verduistering of voor afscherming die voorzien worden supplementair bij de hoger genoemde subelementen.

E(37nI) Buiten.

Bv.: buitenzonwering, ... E(37n2) Binnen.

Bv.: binnenverduistering •...


E(37/8 1) Thermische en/of akoestische isolalie.

Bv.: thermische isolatie van zijkant van dakkapel, ... E(37/82) Licht- en/of damp- en/of waterscherm.

73

I E(38) Borstwering - horizontaal

Borstwering, exclusief diegene beschreven bij trappen en hellingen (zie (34)), dus borstwe

ring bij terrassen, vloeropeningen, mezzanines.

E(38/0) Alliraak


E(38/2) Afsluilende delen



Bv.: versteviging van rand van opening om borstwe

ring te bevestigen, ...

Subelement dat de eigenlijke ruimte-begrenzende

functie vervult.

Bv.: volle leuning, vulpanelen. spijltjes, ...

Bv.: hoofdbalusters, handgreep, ...

Als het onderscheid tussen de draagstructuur en

de afsluitende delen niet bestaat of niet relevant is,

code E(38/2) gebruiken.

E(38/41) Van infrastructuur. E(38/42) Van afsluitende delen. E(38/43) Van draagstructuur.

E(38/5) lnstallaties fluIda

E(38/6) Installalies elektrisch

E(38n) Toegevoegde inrichling


74

Subelemenlen toegevoegd ter bescherming of ver

fraaiing aan hoger genoemde elementen.

I E(38) Borstwering - horizontaal (38)

11111 ..... -. ...... _ .. - .. '" •. u l

(38/0) Albraak (38/0) "'"-ii'-',.-=.F"-iF"ji-""""" ,

" , ,

" t:I ,

" • ,

" • • • • • I I

~ (3811) Infrastructuur (38/1)

fI """,;;:====",--"

I, ,I ~L j~

I - - I

~ (38/2) Afsluitende delen (38/2)

1=1 ..-..,p-= ==,,.~ '- " I " • • I I

t:I (38/3) Draagstructuur (38/3)

i:I I[ JI I I

i::I (38/4) Behandeling, Afwerking (38/4)

d <o1f"=r I I

dI (38/5) Installaties flu'ida (38/5)

d

dI

t::I (38/6) InstalJaties e lektrisch (38/6)

t:I (38n) Toegevoegde inrichting (38n)


75

I E(41) Buitenafwerking wand

Afwerking voor het buitenoppervlak van het primaire deel van buitenwanden, inclusief voorbereiding, onderlagen en bevestiging.

E(41/0) Afhraak


E(4112) Bekleding

E( 4113) Draagstructuur

Versteviging van wanden om ophanging van afwerking mogelijk te maken. Bv.: verankeringsbout met plug voor buitenafwer

kingspanelen, ...

Bv.: leibekleding, gevelmetselwerk, ...

lndien het verschil tussen de draagstructuur en de bekJeding niet bestaat of niet relevant is, code E(4 ll2) gebruiken. Bv.: houten keperwerk voor leibekJ eding, ...

E(4114) Behandeling, Afwerking E(4l/41) Van infrastructuur. E(4 l/42) Van draagstructuur.

E(4l/43)

Bv.: behandeling ter bescherming van houten keperwerk voor leibekleding, ...

Van bekleding. Bv.: beschermingsbehandel ing van bekledingsplaten, van bekJeding

met ieien, ...

E(41/5) Installaties flu'ida Bv.: veriuchtingsrooster in buitenspouwblad, ...


E(41n) Toegevoegde inrichting Subelementen toegevoegd ter bescherming of verfraai ing aan hoger genoemde subelementen.

E(4 Inl)

E(4Im)

E(41n3)

Bovenaan. Bv.: sierrand in gevel bovenaan • ... Onderaan. Bv.: buitenplint in gevel, ... Elders. Bv.: speciale sierbanden in gevel, ...

E(41J8) Hoger niet genoemde SE E( 4 1/81) Thermische enlof akoestische isolatie.

Bv.: isolatielaag in spouw, ... E(4 l/82) Lucht- enlof damp- enlof waterscherm.

Bv.: vochtscherm om spouwvocht onderaan spouwmuur af te voe-ren, ...

76

I E(41) Bwtenafwerking wand (4 1)

19[ D[

(41/0) Afbr •• k (41/0) : I

L I I I I I I I I I I I

-"-=' (4 111) :FJ

L " :b II

"

ta (4 111) Infrastructuur

~ -'£'

(4112) ~ L ~

~ (4Jn) Bekleding

l=I

=- (41/3) :1-

L " :. " II


tI

~

(4 1/4 iiP L " ! ~ II

' ~ ~

(41/5) :FJ

L " :b " 0 II

~ (4 1/4) Behandeling, Afwerking

!:II

j:II (4 1/5) Installaties HuIda

!=--'£'

(4116) :FJ

L " :b II . II .

(41/6) Install.ties elektrisch

-'£' (4117) Toegevoegde inrichting (4 117)

(41/8) Hoger niet genoemde SE (4 1/8)

77

=

I E(42) Binnenafwerking wand

Afwerking op het binnenoppervlak van het primaire deel van zowel buitenwanden als binnenwanden, incJusief voorbereiding, onderlagen en bevesti gingsmiddelen.

E( 4210) Albraak


E( 4212) Bekleding



Bv.: row maken van ondergrond voor pleisteren, ...

Bv.: stukwerk bestaande uil meerdere lagen, gipskarlonplaten onmiddellijk op wand, gipskarton

platen op houten kader (kader zelrzie E(43/3)).

Bv.: kader voor gipskartonplaten, ... Indien het verschiJ is tussen de draagstructuur en

de bekJeding niet bestaat of niet relevant is, code E(42/2) gebruiken.

E(4214I) Van inrrastructuur. E(42142) Van bekleding.

E(42143)

Bv.: behandeling ler bescherming van bouten bekledingsplaten. verfI.ag. behang ....

Van primaire structuur. Bv.: behandeling ter bescherming van bouten kader, ...

E( 4215) Installaties f1uida

E( 42/6) Installaties elektrisch

E( 4217) Toegevoegde inrichting

E( 4218) Hoger niet genoemde SE

Subelement loegevoegd ter bescherming of verfraaiing aan de hoger genoemde subelementen. Bv.: stootplank in ziekenhuis, ...

E(4218 I ) Thermische enlof akoestische isolatie. E(42182) Lucht- enlof damp- enlof waterscherm.

78

I E(42) Binnenafwerking wand

f:I

(42)

JF1[ D[

~ (42/0) Afbraak (4210) , , I I I I I I

~ I I I I L~

-!==I (4211) Infrastroctuur (421 1) [~:

" \=I. '1: " ell

-=a (42/2) Bekleding

=a (4212)

~ =I


-

(42/3) 001 : " i=I ""I : " -;:I -

(42/4) Behandeling. Afwerking

bI (4214) ~ : "

~~ " -

(4215) Instal laties fluIda (4215) [~:

" '1: 0 " c:u

-(4216) [nstallaties e lektrisch (4216) [~:

" '1 ' . ,

. " c:u -

(42r1) Toegevoegde inrichting (42r1)

(4218) Hoger niet genoemde SE (4218)

79

I E( 43) Afwerking bovenoppervlak vloer

Afwerking op hel bovenopperv lak van het primaire deel van lagen op volle gra nd, van vloeren,

van baJkons, van gaJerijen, van loopbruggen. inclusief voorbereiding, onderlagen en bevesti

gingsmiddelen. Vcrhoogde vloeren worden hier beschreven en niet bij (33.1).

E( 43/0) Albraak

E(43/1) lnfrastructuur

E( 43/2) Bekleding

E( 43/3) Draagstructuur


Bv.: ruw maken van oppervlak om aanbechten van

)agen te bevorderen, egalisaticlaag, opvullaag,

Bv.: in legpanelen bij 'computervloer'. legels met mortellaag, kamerbreed tapijt op lijrn. parkel,

Bv.: draagsysteem voor 'computervloer'. houlen

structuur voor verhoogde vloer, chape. zand

bed, ... lodien het verschiJ tussen de draagstructuur en de bekJeding niet bestaat of niet relevant is, code E(4312) gebruiken.

E(43/41) Van infrastructuur.

E(43/42) Van bekJeding.

Bv.: porienvullcr bij stenen tegelvloer. beschermlaag voor parket, ...

E(43/43) Van draagstructuur. Bv.: bebandeling van houten frame voor verhoogde vloer •...

E( 4315) InstaUaties HUlda Bv.: leidingen voor verwanning in chape. leidingen voor sanitair in chape, ...

E( 43/6) InstaUaties elektrisch Bv.: elektrische weerstanden voor verwarming ge"integreerd in chape •...

E(43n) Toegevoegde inrichting Subelement toegevoegd ter beschcrming of verfraaiing aan hoger genoemde subelementen.

Bv.: vloerplint •...

E( 43/8) Hoger niet genoemde SE

80


E(43/82)

Bv.: isolatie bij zwevende dekvloer, ... Lucht- en/of damp- en/or waterscherm. Bv.: fo lie tussen isolatielaag en chape, ...

I E(43) Afwerking bovenoppervlak vloer

~

J::::J C DC

(43)

~ (43/0) Afbraak

q (43/0)

l::= L _______

1=1 (43/1) [nfrastructuur

fI

-(43/1)

6 ~

(4312 ) Bekleding

I:I

-(4312)

b u u u

l:I -

(43/3 ) Draagstructuur

1:1 (43/3)

I.==T=T ::I -


1:1

=-(43/4)

b=m -

(43/5) Installaties fluida

::I

dII

(43/5)

b =u===rr -

l:I (43/6) [nstallaties elektrisch

t:I

(43/6)

Ic;:;: u===rr -

::I (4317) Toegevoegde inrichting

l::I

(4317)

~ --Tr-tT U U U

-

::I (43/8) Hoger niet genoemde SE (43/8)

81

l

E(44) Bovenafwerking van trappen, van heUingen

Afwerking op het bovenoppervlak van trappen en hellingen, inclusief voorbereiding, onder

lagen en bevestiging.

E(44/0) Albraak


E( 44/2) Bekleding



Bv.: ruw maken van oppervlak om aanhechting van lagen te bevorderen, ...

Bv.: tegels met mortellaag, houten bekJeding vocr Ireden, tapijt en verlijrning, ...

Lodien het verschil tussen de bekleding en de draag

structuur niet bestaat of niet relevant is, code E( 44/2)

gebruiken.

E(44/4 1) Van infrastructuur. E(44/42) Van bekJeding.

Bv.: behandeling van houten bekleding van treden, ...


E(44/S) Installaties flu'ida




Subelemenl toegevoegd ter bescherming en verfraaiing aan hoger genoemde subelementen. Bv.: trapneuzen, plinten bij treden, ...

E( 44/81) Thermische enlof akoestische isolatie. E( 44/82) Lucht - enlof damp- enlof waterscherm.

82

E(44) Bovenafwerking van trappen, van hellingen (44)

~

~ (44/0) Afbraak (44/0) -----

:tI

:i=J (44/1 ) Infrastruetuur (44/ 1) -----

~

:;:a (44/2) Bekleding (44/2)

;I

:i:I (44/3) Draagstructuur (44/3)

-----

:i:I

~ (44/4) Behandeling, Afwerking (44/4)

&I -----

1:1 (44/5) Installaties flulda (44/5)

l:I

i:I

!:I (44/6) Installaties elektri sch (44/6)

i:I

~ (44n) Toegevoegde inriehting (44n)

---- -


83

I E(45) Plafondafwerking

Afwerking op de onderzijde van het primaire deel van vloeren, trappen, hellingen en daken,

inclusief voorbereiding, onderlagen en bevestigingsmiddelen. Opgehangen plafonds worden hier beschreven en niet in (35).

E(45/0) Albraak

E(45/1) Infrastrnctuur

E( 45/2) Bekleding

E( 45/3) Draagstructuur

E( 45/4) Behandeling, Afwerking

Bv.: voorbereiding van oppervlak om aanhechting

van Jagen te bevorderen, ...

Bv.: meerdere pleisteriagen, schrootjes, lamellen of

platen van vals plafond, gipskartonplaten en eventuele pieisterlaag, ...

Bv.: opgehangen profielen veor vals plafond, ...

lndien het verschil tussen de draagstrllctuur en de bekleding fliet bestaat of niet re levant is, code

E(45/2) gebruiken.

E( 45/41) Van infrastructuur.

E(45/42) Van de hekleding.

Bv.: verf, behang, ...

E(45/43) Van de draagstructuur.

E(45/5) Installaties fluida Bv.: sprinklerinstaLlatie geIncorporeerd in vals pla

fond, afzuig- en aanvoermonden gei"ncorporeerd in vaIs plafond, "".

E( 45/6) Installaties elektrisch


E( 45/8) Hoger niet genoemde SE

Bv.: elektrische verlichting ge"integreerd in vals plafond, ...

Subelementen toegevoegd ter bescherming en verfraaiing aan hager genoemde subelementen. Bv.: plafondplint, randafwerking van verlaagd pla

fond, ...

E(45/SI) Thermische enlof akoestische isolatie. E(45/82) Lucht- en/of damp- en/of waterschenn.

84

I E( 45) Plarondarwerking (45)

~

't:I (45/0) Afbraak (45/0)

:q

:tI (45/1) Infrastructuur

:t:I

::a (45/2) Bekieding

F L~ _______

(45/1)

p:t ,l, ,l, ,l, ~=~==!::!=

(4512)

:q

:t:I FE (45/3) Draagstructuur (45/3)

=I

:t:I ro --------

(45/4) Behandeiing, Afwerking (45/4)

:t:I

+I p=I _--'-'-- __ w_ ~-------

(45/5) Installaties Hui'da (45/5)

~=::::f::!: ='= pRE (4516) Insta11aties elektrisch (45/6)

,l, ,l, " ,l, 1::1= = ~...A;';L~

(45n) Toegevoegde inrichting (45n)

-=:'-:!:==I::!: p:I (45/8) Hoger niet genoemde SE (45/8)

85

I E( 47) Buitenafwerking voor dak

Buitenafwerking op het primaire deel van daken, inclusief voorbereiding, onderlagen en

bevestigingsmiddelen en de randafwerkingen (nok, zijrand, goot).

E( 47/0) Albraak E(471l) Infrastructuur Bv.: voorbereiding van de onderJaag opdat buitenaf-

werking zou hechten, ...

E(47/2) Bekleding E(47/21)

E(4712!!)

BekJeding van vlakken.

Van horizontale vlakken.

E(4712!2)

E(4712!3)

E(47/22)

E(47122! )

E(471222)

E(471223)

E(471224)

E(471225)

Bv.: meerlagige bekleding, lagen mct grintballasl, lagen mel tegels op voetjes,

lagen met planlenbodem, ...

Van hellende vlakken.

Bv.: lcien ofpannen inclusief panlalten, ...

Van verticale vlakken.

BekJeding van dakvlakranden.

Ei ndrand, stroomafwaarts.

Bv.: bakgool, hanggoot, schuine dakrand, ...

Eindrand, stroomopwaarts.

Bv.: bovennok, schuine nok, schuine dakrand stroomopwaarts, ...

Rand met doorlopende wand, stroomafwaar1s.

Bv.: gool van plat dak bij doorgaand mClselwerk, hcllendeeindrand bij doorgaandc

wand, ... Rand met doorlopende wand, stroomopwaar1s.

Bv.: bovenrand van lessenaarsdak aansluitend op doorlopende wand, schuine rand

van ' plat' dak bij doorlopende wand, ...

KielgooL

Bv.: (bijna) horizonlaal kielgoot tussen (wee hellende daken, .. .

E(4713) Draagstructuur Bv.: onderdak inclusieftengels, constructie om hel-

ling te vormen, ...

lndien het onderscheid tussen de draagstructuur en

de bekleding niet bestaat of niet relevant is, code

E(4712) gebruiken.

E(47/4) Behandeling, Afwerking E(47/41) Van infrastructuUf.

E(47/42) Van bekleding (vlakken en randen).

Bv.: antimosbebandeling van kunstJeien, verven van boordplanken •...


Bv.: bebandeling van tengels, ...

E(47/S) Installaties flulda Bv.: kanalen voor afvoer van bouwvocht of inwen-

E(47/6) Install.ties elektrisch E(47n) Toegevoegde inrichting


dig condens, spuiers, ...

Bv.: bliksemafieider, ...

Subelementen toegevoegd ter bescbenning of ver

fraaiing aan hager genoemde subelementen.

Bv.: ladderbaken, sneeuwvangers, ...

E( 4 7/81) Thermiscbe en/of akoestiscbe isolatie.

E(47/82) Lucht- enlof damp- enlof vochtscherm.

86

I E(47) Buitenafwerking voor dak

~ (47/0) Afbraak

11 :II (47/1) Infrastructuur

:zI

::I (47/2) BekJeding

::tI

:II (47/3) Draagstructuur

=-:II


:II

(47/5) Installaties fluIda

(47/6) Installaties e lektrisch

(47n) Toegevoegde inrichting

(47/8) Hoger niet genoemde SE

(47)

(47/0)

(4711)

(47/2)

(47/3)

(47/4)

(47/5)

(47/6)

(47n)

(47/8)

Dc JESE

r----------I L_ -

I I ~----------n--n- - TI--JJ U U

I I

IJ i i i i u u

I I

[f~~T~-r=

I I

~

I rri'='=if=Tf== tD O u u

I I rn..;:-...:;-rr-,:::-rr=-= JJ _. U U

I I ; n-~rr=iT~= JJ U U

I I :

87

~ tI tI :fI tI fI :i:I

t :4

±I

±I

±I :4

XI ~

6. Overzicht van macro-elementen, elementen en subelementen met pictogrammen

(21)++ Buitenwand

(22)++ Binnenwand

(23)++ Vloer

(24)++ Trap, heUing

(27)++ Dak

89

90

(21) + +

(3 1)

(22) + +

(32)

(23) + +

(33)

(24) + +

ILJE J ~J[

(41) (2 1) _ _ (42)

F I- Fi r-ICJ[ 1=J[

(42) (22) IT JCl

(43) j:s E (23) JB E (45)

(24) (34) ~ (44) (45)

(27) + +

(37) (45)

J8~ [ '~ (27)

JLL

(47)

Iflr JUL

Y=l[ UL

rc-:5f ID· ~~ ~ L

(21) + +

(31) (41) (21) (42)

B Ie g JBF D[ Dr

(311O)~ J I (4 1/0) 1 1

L (

21i5 L (421OJ I:! ' 'I , ,

JLH ' , : : [ , 'I I: : , ,

~ , ,

u --(31/LJ I (4 111): ~::J

L (21/1) , '~

[ (

4VIJ c"' " " ' , " :b

, -1' , - , " ' , " " , c:u

E ,--(3 In)D L

(

41mB I (21/2) I' ' L (4V2j ~ ) , l , [ I I -

(3 1/3)0 L (4 Im~1 I (2 1/3) ' ~ . L (4V3j ~ :

~' II

l [ ~ : "

, " JL " , -,. ..

(31/D ~ (41/4) ir? L (

21141F! [ (4V4j I~j : : Lt" II

ir,l ~-" ::s ~ ---1

(3 1/5) (4 1/5) :~J (21/5) , , L (4V5)J <1, " ' '! ,. ,b

, , [ C:l: 0 '

" ; I

0 " ,,0 L:L

E U ---1

(3116) (41/6) :~J I (21/6) , . L (4V6)J <1, " ' Ii II

~b I ' .1'

1 [ '1' ., . , II . ' , I • II . ,. I ' , ,:u

E u ---1

(3InJDL (4 In) (21m (4217)

C [ (3 l iS) (4 l iS) (2 1/S) (4VB)

91

...

(22) ++

(22) (42)

JF'[ D[

(32)

JEE (3] I r"L

[ tf (WJ ' , (42JO)j , ,

, 'C ' , , , , , , , , , , , , , , , , , , , L~

""

(3VJ I r"L

[ r (WJ[:' (4Vl)j c~1 , 'r , , " , ,- q: , , , , " , , CD -" --

(3V] I r"L

[ I' (2VJCl (4V2)j [l

(3V] I r"L

Y "

(W] I ' , (4V3)j I"" : '- c ' , I " ,- ~ : , , , ,

1-.. (3VJ i r"L

1f (2VJDl (4V4)j I ~ :

" I ~ : 'lJ1

(3V5 ) (2] I ' , (4V5)j ( ~: , 'c ' , " , , q: ,0, , , 0" , , CD ""

(3V6) (W6) I I ' , (4V6) [ ~ : , , I ,0[ " , .. 01' I , . . , I ' , . " , , COD

.-J "" -

(3mj I r"L

I mf (2m) (4m)

(3V8) (W8) (4V8)

92

(23) + +

(33) (43) (23) (45)

g B g BE DC DC

(33/0) o L (43/0)

(2] I==-~==jl r (4510) I C __ J [ I ~ F , L ________

, ' -- I ----'

(3311) ~ I L (J (2311) ~ r r (4511) J r-----, r I! • • iD[ L _____ ....I L

Fi==rr=~ I n ,\

U U u I I 1"'°:-;'00" ~

(3] ~-J [ (J (2] 1:··· '1 r (4512)

b P u u u

(33] U [ (J l i ==T=~ (23/3) U I (4513) J i -----. r

- 1 - 1- L [Ll oI

(33] EJ [ (J ~ (2] EJ l (45/4)

.. ..I L

IL~L~, (3315) (J

b=TI'="IT

(2315) r (4515) JLJc L O ____

ILlR60 (33/6) (43,]

b=;: TI' = "IT (23] E1 r (4516) I

L -!-'-- ___ ....I L

r~~ ,.t, ,.L •• ,.,

I:'==~ ,

(3] CJ [ (J (23n) (45n) I

b I' , , --Tr-"'TT r =J!==g: u u U

I

(33/8) (43/8) (23/8) (45/8)

93

(24) + +

(24) (34)

~ (44) (45)

lr=l C

'- ~~ ) :::IC

(24/0) (34/0)

~r~ (44/0) (4510) 1

--:I ... ,....~'""

~ I F . --...-~'" '.-, , l~~~_~_~_ '" ._, ,

'~~L ,

(24/1) (3411) - ~ (4411) (45/ 1) ' ~~

~ ::11:::':"-:.:.- L"~-~Cl _ F ' ' ,,~: ".,~';:, l.;.:~.=:::~o

,,~~. ~

(2412) (3412)

~ (4412) (45/2)

~~ ~ I~ , ,

, ' I. I. -, ! , ' -'-"',,-_-,L I

(24/3) (34/3)

~ (44/3) (45/3)

~'L e::~ ro (2414) (3414)

~ (44/4) (45/4)

~ ~ li=~=J (24/5) (3415) (44/5) (4515)

IL1R6" (2416) (34/6) (44/6) (4516)

ILtol (24n) (34n) (44r;~ ____ (45n)

~~ r=l=jo (24/8) (34/8) (44/8) (45/8)

94

-------

(27) + +

(37) JU[ (47) D[ (27)

H (45) g LJ[ J'J[ ~C

(37/0) (47/0) (27/0) r - - - (45/0) r--- - -- -- . L _____ , ~L1L L __ __ ._ - - r== ,?r- - '~ Ii _. L_ _ ___

: L ___ J r I" r

(3711 ) " (47/1 ) (45/ 1) r "" (2711)' -"" (./:/ .: ;"n.=.=,=r=--r-=,:- L ___ _ _____ _ _

/ II l.u U L

r~~1 F II I,

I --'-- - '- -

I~~ ~~~ ~---.----

I (3712) (I (47/2) (2712)l . .... (45/2) 1

IJ i , , i u u n rl I;' I i

A A

r?" "~ !" II ! 1

I d 11 r ! I 1,--- I

(3713) , C<! (47/3) (27/3) 1:.1 _1_.1.-'-: (45/3) E,/ II lf~~r~r; // II -Ln r " Ll=J ,~i i~ 11-

(37/4) ~ . (47/4) (27/4) I (45/4) 1m ~ g ! i i i

,t_1l __ 8_ Ir

'--"

I~

(37/5) (47/5) (27/5), - (45/5) -'r=;==n=-=- IT=-= L_ O __ ___ ____ !.L O u u LrL 1-. AR I.

I ~='--'-:!:. ='=

I ,

(37/6) (47/6) (27/6) r----------- (45/6) r-; ---'r'f= ~i'i-=TI=-= M ~--------- -["~L . Ii . IQ~o:~

~

(3717) / " (4717) (2717) (4517) 1m '""L 'f=rr~-n-;" '" , '" , ~ U IJ p; .:. .:. ~( I

I~n ~! I I i r'-=,!-;,==~' .!!....-...;.i r ,

(37/8) (47/8) (2718) (45/8)

95

7. Referenties DE TROYER, E, NEUCKERMANS, H., HAVENNE, D., SIMON, E, BB/SjB Tabellen 1990,

Brussel, Regie der Gebouwen, 1990 (135 p.).

HAVENNE, D. , SIMON, E, DE TROYER, E, NEUCKERMANS, H. , Tables BB/SjB 1990,

Bruxelles, Regie des Batiments, 1990 (135 p.).

RAY-JONES, A., CLEGG, D., CI/SjB - Construction Indexing manual, London, RmA

Publications, 1976 (119 p.).

cm, A Practice Manual on the use of SjB, Dublin, An Foras Forbartha, 1986 (122 p.).

Giertz, L.M., SjB and its development 1950-1980, Dublin, An Forns Forbartha, 1982 (152 p.).

S.A., Elementenmethode '91 -NlISjB-reeks, Rijswijk, Stichting bouwkwalitei~ 1991 (160 p.).

96

Ook In de bouwsector zetten computers hun opmars verder. Ze dWlllgen ons

met het hlerarchlsch en tunctioneel

•

BB/SfB-plus...de Regie der Gebouwen 0988-1997). De publicatie in het licht van het prestatiegericht...

Documents

Transcript of BB/SfB-plus...de Regie der Gebouwen 0988-1997). De publicatie in het licht van het prestatiegericht...