Rechtspraak Arbeidsrecht en Onderwijs 2013

Willem Lindeboom

VARO16 januari 2014

Onderwijs-cao’s:

drijfzand?

10

Rechtbank Amsterdam 3 mei 3013ECLI:NL:RBAMS:2013:2337• Mogelijkheid hangende beroep om gebrekkige besluitvorming

te herstellen• Aanvulling motivering of andere ontslaggrond• In het kader van bestuurlijke lus mag heel veel niet: strikt

blijven binnen geboden mogelijkheid van herstel• Onderdelen tussenuitspraak mogen alleen worden

aangevochten bij hoger beroep tegen einduitspraak• Geen nieuwe gronden tegen “hersteld” besluit

Wet normalisering rechtspositie ambtenaren• Begrip ambtenaar blijft

– integriteitsbepaling• Per 2015 arbeidsovereenkomst standaardfiguur• Uitzondering voor politici, rechters, militairen

– ambtenaar “oude stijl”• Van rechtswege omzetting• Geldt dus ook voor openbaar onderwijs• Nota van wijziging: BBA van toepassing

Wet normalisering rechtspositie ambtenaren• Regeerakkoord

– Geen kabinetsvoorstel• Kamer debatteert er vandaag over• Vierde nota van wijziging 9 oktober 2013

– Technische wijzigingen• Samenhang met wijziging ontslagrecht

9

Kantonrechter Almelo 20 december 2012, LJN BZ0651Kantonrechter Almelo 11 februari 2012, LJN BZ0652• School duikt onder opheffingsnorm en wordt opgeheven• Personeel in RDDF• Andere school neemt meeste leerlingen, het gebouw en

sommige personeelsleden over• Wn in kwestie wordt echter ontslagen• CvB verklaart beroep gegrond• Loonvordering (kg, 2012) en (voorwaardelijk)

ontbindingsverzoek (2013)

Kantonrechter Almelo 20 december 2012, LJN BZ0651Kantonrechter Almelo 11 februari 2012, LJN BZ0652 (2)• Loonvordering toegewezen

– Geen fusie etc.– Situatie toch vergelijkbaar met overgang onderneming (4.4)– HvJ EG 19 mei 1992, NJ 1992, 476 (Sophie Redmond)– Met name als arbeid meest wezenlijke element vormt.

• Voorwaardelijk ontbindingsverzoek afgewezen– Nieuwe werkgever had ontslagbeleid cao-po moeten volgen– Ook als een andere collega daarvoor zou moeten wijken– Onverenigbaarheid niet vast te stellen.

8

Commissie van beroep 14 februari 2013, 105540 (1)• Onbevoegde docent Engels• Sinds 2007 in (verlengd) tijdelijk dienstverband• Art. 8.a.3 cao-vo sinds 1 augustus 2011 van toepassing;• Wg meldt dat er per 1 augustus 2012 einde van rechtswege

indien niet bevoegd;• Wn stelt beroep in tegen mededeling 2 april 2012 einde van

rechtswege.

Commissie van beroep 14 februari 2013, 105540 (2)• Art. 8.a.4 cao-vo

– Indien de onbevoegde leraar na twee jaar geen wettelijke onderwijsbevoegdheid heeft behaald, eindigt het dienstverband van rechtswege. In bijzondere gevallen kan het dienstverband daarna ten hoogste nog twee keer met een jaar worden verlengd

– niet van toepassing op leraar die al in dienst was -> geen einde van rechtswege

• Echter ook geen aovk onbepaalde tijd– Combinatie van redeneringen obv oude en nieuwe cao

• Derhalve opzegging verlengd tijdelijk• Commissie bevoegd

Commissie van beroep 14 februari 2013, 105540 (3)• Termijnoverschrijding verschoonbaar• Opzegverbod bij ziekte niet van toepassing• Overige formele bezwaren gepasseerd• Vervolgens bekende marginale toetsing• maar lijkt wel verzwaard:

– Onmogelijkheid, vastgelegd in deskundigenoordeel UWV, dat wn studie en werk niet kon combineren echter onvoldoende grond

– Risicosfeer werknemer.

Twee andere uitspraken over 8.a.3 (1)• CvB KVO 29 september 2013• Opzegging niet vereist indien op 010811 al in dienst• Laatste benadering lijkt consequent gezien achtste lid 8.a.3:

– Op de onbevoegde leraar die op 31 juli reeds in dienst was bij de werkgever is lid 5 niet van toepassing. Voor deze leraar gelden de overige bepalingen met ingang van 1 augustus 2011, met dien verstande dat een reeds opgesteld studieplan van kracht kan blijven.

• Terughoudende toetsing indien toch opgezegd idem– Ziekte komt voor risico werknemer

Twee andere uitspraken over 8.a.3 (2)• Ktr Amsterdam 30 september 2013 (kort geding)• Werknemer al drie jaar in dienst (in vier delen?)• Vordert vaste benoeming, althans voortzetting• Incorporatie (7)• Art. 7:668a niet van toepassing, dus niet vast (7)• Bijzonder geval vergt belangenafweging

– Ziekte wel argument (11)• Valt in het nadeel van werkgever uit• Arbeidsovereenkomst plus wedertewerkstelling• Karakter kort geding

Wet Werk en Zekerheid• Geen proeftijd meer mogelijk• Beperking concurrentiebeding• Maximumtermijn ketenbepaling van drie naar twee jaar• Tussenpoos keten van drie naar zes maanden• Afwijking bij cao motiveren

– Uitzendovereenkomsten of aard bedrijfsvoering– Nooit meer dan maximaal zes in een periode van vier jaar

• Onderwijs-cao’s behoeven op deze punten aanpassing• Voorschriften gaan al in op 1 juli 2014

7

Commissie van beroep 13 december 2013, 105893• Werkgever reorganiseert ihkv passend onderwijs• Werkgever plaatst deel personeel in RDDF• Commissie:

– RDDF-plaatsing was conform de (cao-)regels– Beleidskeuze wordt marginaal getoetst– Beleidskeuze goed onderbouwd en niet onredelijk– Tripartiete overeenkomst staat niet aan RDDF-plaatsing in de weg– Bezwaren kunnen bij eventueel ontslag aan de orde komen

6

Commissie van beroep 29 november 2013, 105932• VO-werkgever bedeelt wn voor het eerst met meer lessen in

de onderbouw dan in de bovenbouw• Werknemer dreigt hierdoor entreerecht LD (5.2 cao) te missen• Beslissing is indirect onthouden promotie en derhalve

ontvankelijk• Oneigenlijke toepassing lessenverdeling

– Beleid wg is eerstegraads leraren werken in bovenbouw• Beroep gegrond

Commissie van Beroep BVE 2 juli 2012, 105285• Werknemer LB solliciteert naar LC en LD-functie ihkv

salarismix, maar wordt afgewezen• Onthouden van promotie? Commissie:

– De Commissie overweegt hierover dat zij in haar uitspraak van 7 maart 2012, zaaknummer 105164, gemotiveerd heeft geoordeeld dat onder promotie (direct of indirect onthouden van bevordering) in de zin van artikel 52 lid 1 Wet op het voorgezet onderwijs (WVO) dient te worden verstaan de overgang naar een (docenten) functie met een hogere salarisschaal. Dit oordeel bestendigt de Commissie in die zin dat onder promotie in de zin van artikel 4.1.5 WEB dient te worden verstaan de overgang naar een (docenten) functie met een hogere maximumschaal.

22

Commissie van Beroep BVE 2 juli 2012, 105285• Beroep niet ontvankelijk: termijnoverschrijding.• Echter ten overvloede:

– De Commissie acht het mede gezien het feit dat zij sinds haar uitspraak van 7 maart 2012 niet inzichtelijk heeft kunnen maken aan de hand van welke kaders beslissingen tot het (in)direct onthouden van promotie worden getoetst, wenselijk deze kaders aan te geven. Daarom voegt de Commissie ten overvloede de volgende inhoudelijke overwegingen over de beslissing van de werkgever toe aan haar oordeel.

– Dit houdt in dit geval in dat de Commissie toetst of de in het plan beschreven procedure zorgvuldig en correct is gevolgd en of de werkgever in dat licht bezien in redelijkheid, gelet op de betrokken belangen, tot zijn beslissing heeft kunnen komen.

• Beroep zou ongegrond zijn verklaard. 23

5

Rechtbank Amsterdam 5 maart 2013 (uitdeel)• Afbouw subsidieregeling ID-banen• Terughoudende toetsing van ontslag• ID’ers als aparte groep• Beroep op vertrouwensbeginsel en gelijkheidsbeginsel• Voldoende herplaatsingsinspanningen

Rechtbank Den Haag 6 november 2013ECLI:NL:RBDHA:2013:14895• Werkgever ontslaat “gymnastieker” wegens schrappen

bewegingsonderwijs• Rechtbank

– accepteert onderverdeling groepsleraren / vakleraren niet (4.4)– Bestaan hardheidsclausule niet aangetoond (4.7)– Dat verweerder aanbod PABO-opleiding heeft afgeslagen en het haar

vrijstaat haar organisatie in te richten baat ook niet (4.9)

4

Rechtbank Almelo 21 maart 2013 (LJN BZ5108)(1)• Detachering wn vanuit stichting welzijn naar gemeente;• Rechtsverhouding ingericht als payroll-overeenkomst

– Gemeente heeft werkgeversgezag;– Gemeente bekostigt Stichting volledig voor kosten wn+– Stichting betaalt salaris.

• Gemeente bezuinigt en beëindigt detachering per 2012;• Stichting verkrijgt in rechte nakoming tot 4/2013;• Stichting verzoekt ontbinding per die datum.

Rechtbank Almelo 21 maart 2013 (LJN BZ5108)(2)• Wg geen uitzendbureau idzv 7:690 BW (statuten!)• Gegeven inrichting overeenkomst geen arbeidsovereenkomst

tussen Stichting en wn;• Gemeente feitelijk werkgever;• Stichting niet ontvankelijk in verzoek;• Ktr voorkomt verrassingsuitspraak;• Payrolling derhalve alleen “veilig” als dit in het kader van een

uitzendovereenkomst gebeurt

3

Commissie van beroep VO 6 november 2013• Werknemer vijf jaar in dienst als onbevoegd docent na/sk/tn• Werkgever zegt verlengd tijdelijk op• Commissie:

– Stelt vast dat werknemer wel degelijk over bevoegdheid beschikt– Dat het om mechanische techniek gaat doet er niet toe– Geen grond (meer) voor bepaalde tijd– Derhalve arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd– Derhalve dient te worden opgezegd– Niet gebeurd, voornemenprocedure (dus) ook niet gevolgd– Beroep gegrond

Ktr Eindhoven 13 september 2013• Kennelijk zelfde zaak• Werkgever vraagt (ook) ontbinding voor zover vereist• Kantonrechter

– meent kennelijk dat dit gewoon kan– Onbevoegdheid voor feitelijk gegeven vak gaat er niet komen– Werkgever mag daar wel aanspraak op maken– Volgt ontbinding met vergoeding c=1 (3.8)– Matiging op grond van bovenwettelijke aanspraken– Analoge toepassing CRvB 28 februari 2013

Centrale Raad van Beroep 28 februari 2013• Appellant door directeur aangesproken op niet-integer

gedrag, naar huis gestuurd• Conclusie directeur na gesprek met appellant:

vertrouwensbreuk• Gevolgd door onderzoek naar integriteit en conclusie

plichtsverzuim.• Voornemen tot oplegging disciplinaire maatregel ingetrokken,

gevolgd door ontslagbesluit andere gronden: garantie op uitkering + vergoeding rb + outplacement

CRvB 28 februari 2013 Raad: aandeel van beide partijen van belang bij beoordeling

hoogte vergoeding Geen toepassing kantonrechtersformule, geen volledige

schadevergoeding nadere uitgangspunten die in beginsel behoren te worden gehanteerd

bij de bepaling van de hoogte van de toe te kennen ontslagvergoeding bij een ontslag op andere gronden (..)

Alleen igv overwegend aandeel van bestuursorgaan!

CRvB 28 februari 2013 Onderscheid in drie bandbreedten:

– 51 – 65% factor = 0,5– 65 - 80% factor = 0,75– 80 – 100% factor = 1

Formule: factor x maandsalaris x dienstjaren x 0,5 0,5 wegens de bovenwettelijke voorzieningen Geen plaats voor meewegen andere factoren, zoals positie

arbeidsmarkt / outplacement

2

Kantonrechter Rotterdam 12 december 2012 (1)JAR 2013, 190• ROC ontslaat wn op grond van plichtsverzuim• Commissie verklaart begroep gegrond (niet evenredig)• Werkgever handhaaft ontslagbesluit• Werknemer eist in kg intrekking ontslagbesluit• Ktr interpreteert vordering als nakoming overeengekomen

bindend advies (5.5)• Ktr wijst dat toe, wat

– In zijn ogen te allen tijde intrekking zal impliceren (al dan niet overigens onder het nemen van een nieuwe beslissing)

37

Kantonrechter Rotterdam 12 december 2012 (2)• Ktr gaat te kort door de bocht met bindend advies (2.4)

– N-8 cao-BVE geschillencommissie• Echter tevens gebaseerd op bijlage C (reglement) (2.5)

– Werkgever onderwerpt zich• Loonvordering c.a. wordt afgewezen (5.9)

– Geen dienstverband• cao-VO ook (art. 19 vierde lid)• cao-PO niet • cao-HBO bindend advies (S-5)

38

Werkgroep Verbetering positie van de Commissies van beroep• Mogelijk arbitrage• Neergelegd in slechts één cao-artikel

• Plus model arbeidsovereenkomst• Plus model reglement

1

Kantonrechter Rotterdam 23 juli 2013 (1)• Ontslag wegens dringende reden• Voorwaardelijk ontbindingsverzoek• Werknemer stelt niet ontvankelijkheid• Kantonrechter:

41

Wet Werk en Zekerheid• Uitzondering voor (bijzonder) onderwijspersoneel vervalt

– MvT omschrijft dat overigens niet juist (pagina 68)– Voor deze categorieën werknemers zal in de toekomst wel toestemming aan UWV

moeten worden gevraagd, voor zover zij werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst (bij bijvoorbeeld ambtenaren is dat niet het geval) en voor zover op hen niet een cao van toepassing is die voorziet in een procedure voor het toetsen van een voornemen tot ontslag om bedrijfseconomische redenen alvorens de arbeidsovereenkomst kan worden opgezegd. Dat laatste is bijvoorbeeld het geval voor het personeel werkzaam in het bijzonder onderwijs23.

– 23Althans, het bijzonder onderwijs kent momenteel commissies van beroep die achteraf kunnen oordelen over een ontslag. Als gevolg van dit wetsvoorstel zullen deze cao’s in een preventieve toetsing door deze commissies moeten gaan voorzien.

Wet Werk en Zekerheid• Onderwijswerknemer wordt “gewone” werknemer• Tenzij sociale partners aanbevelingen rapport werkgroep

Verbetering positie Commissie van beroep overnemen– Rol UWV conform Wet Werk en Zekerheid– Commissie van beroep vervangt kantonrechter– In alle arbeidszaken– Arbitrage– Rechtspraak in één instantie

• Rol Commissie wordt dan zowel belangrijk uitgebreid• als beter gezekerd

Willem LindeboomBrussee Lindeboom Advocaten

Nassau Ouwerkerkstraat 32596 CC Den Haagt (070) 324 01 50f (070) 324 01 99

w.lindeboom@bl-advocaten.nlwww.onderwijsrecht.com