RCC nr. 4

44
Veelzijdigheid van tijdelijke koeling Ook in dit nummer Koelconcepten catering Huur in onzekere tijden Vereniging kunstijsbanen 105 e JAARGANG APRIL 2012 RCCK & L ORGAAN VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR KOUDE - KNVvK REFRIGERATION & CLIMATE CONTROL | KOUDE & LUCHTBEHANDELING www.aircovent.nl Bij deze uitgave van RCC K&L is de Andrews Sykes verhuurgids 2012/2013 bijgesloten

description

April 2012

Transcript of RCC nr. 4

Veelzijdigheid van tijdelijke koeling

Ook in dit nummerkoelconcepten cateringHuur in onzekere tijdenvereniging kunstijsbanen

105 e JAARGANG APRIL 2012

RCC k&lORGAAN VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR KOUDE - KNVvK

REFRIGERATION & CLIMATE CONTROL | KOUDE & LUCHTBEHANDELING

www.aircovent.nl

Bij deze uitgave van RCC K&L is de Andrews Sykes verhuurgids 2012/2013 bijgesloten

Meer kennis en kwaliteit dankzij de LG Academy

Kosteloze trainingen voor installateurs en adviseurs

Kijk voor meer informatie op www.lgklimaat.nl

LG streeft naar een optimale samenwerking met haar

partners. Daarom doen we méér dan het leveren van

hoogwaardige duurzame producten. We leveren óók de

kennis en de kunde. Speciaal daarvoor hebben we de

LG Academy opgericht. Hier krijgen jaarlijks zo’n 1.000

cursisten een kosteloze training in de laatste technieken

en trends in de markt. De trainingen spelen in op actuele

onderwerpen, zoals EIA, Breeam, LEED, duurzame

totaaloplossingen en slimme installatietips. Daarnaast

geven we sinds dit jaar ook commerciële trainingen aan

adviseurs. Het unieke van de LG Academy is dat we

onze trainingen ook volledig op maat kunnen maken.

Zelfs individuele trainingen zijn mogelijk. Dankzij de LG

Academy kunt u het kennisniveau in uw bedrijf verhogen

en de kwaliteit borgen. En zo uw voorsprong in de markt

vasthouden of vergroten. Interesse in een training? Neem

dan contact op met de coördinator Kennis & Opleiding,

via (020) 456 32 82 of kijk op www.lgklimaat.nl

adv.indd 1 12-03-2012 16:19:12

Veelzijdigheid troef in tijdelijke koelingEen brand in een vrieshuis. Nieuwbouw van een koelinstallatie van een ziekenhuis. Een zeer groot evenement waarbij eten en drinken wordt geserveerd. De opstart van een nieuwe opslag van voedingsmiddelen. Allemaal praktijkvoorbeelden waarvoor mogelijk tijdelijke koeling nodig is. Een ondernemer wil namelijk niet altijd een koelinstallatie aanschaff en, maar er soms wel een kunnen gebruiken. Dat kan te maken hebben met de vraag naar een tijdelijke oplossing, maar ook met het feit dat de nieuwe ondernemer het aankopen van een koelinstallatie graag nog wat voor zich uit schuift. In zulke gevallen is het mogelijk om een installatie te huren.In Nederland zijn er verschillende bedrijven die allerlei koelapparatuur verhuren. Maar wie denkt dat alles is wat die bedrijven doen, heeft het mis. Bedrijven die koelapparatuur verhuren, zijn namelijk vaak heel veelzijdig bezig. Het concept bestaat namelijk niet alleen uit verhuur, maar ze verzorgen ook huurkoop – eerst huren en dan kopen - en gebruikte koop. Dat houdt het huurpark 'jong' en garandeert dat de klant ultramoderne techniek met weinig bedrijfsuren en een uiterst laag uitvalrisico krijgt.De bedrijven hebben bovendien een heel breed assortiment. Dat bestaat bijvoorbeeld uit koudwatermachines, warmtewisselaars, airconditioninginstallaties, ventilatieapparatuur, koeltorens, industriële koelers, circulatiepompen en het bijbehorende materiaal als slangen, fl ensen, koppelingen en verdelers. Want bij calamiteiten moet er snel geleverd kunnen worden en dus hebben ze noodkoeling voor bijvoorbeeld grote vrieshuizen, maar ook voor kleine supermarkten. Waar nodig verzorgen ze ook de papierwinkel die nodig is voor het plaatsen van een koeling. Bovendien zorgen ze (waar nodig binnen 24 uur) voor installatie, onderhoud en reparatie. Bedrijven die tijdelijke koeling verzorgen, hebben dus veel handen aan de ploeg. Ze rukken uit wanneer dat nodig is, bepalen samen met de klant welke koeling het best past bij de vraag, bezorgen dat product op de locatie, zorgen dat deze wordt geïnstalleerd en eventueel gerepareerd en onderhouden. En gaat de ondernemer niet over tot aankoop, dan halen ze de gehuurde apparatuur ook weer op. Veelzijdigheid is dus troef. En daarover leest u in dit nummer van RCC Koude & Luchtbehandeling meer.

Christine LinneweeverHoofdredacteur RCC Koude & Luchtbehandeling

redactioneel Koude & luchtbehandeling RCC

3105e Jaargang April 2012

redactioneel

KOUDE & LUCHTBEHANDELING

O� cieel Orgaan van:KNVVK KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR KOUDE, (Royal Dutch Association of Refrigeration) Kantoor: Zandlaan 29, 6717 LN Ede; Postadres: Postbus 32, 6710 BA Ede.tel.: (0318) 69 71 98; fax: (0318) 69 71 99E-mail: [email protected] Internet: www.knvvk.nl postgiro: 97360 / bankrelatie: RABO-bank 36.28.35.829Directeur van het KNVvK-bureau: Gerard J. M. Vos

NVKL, NEDERLANDSE VERENIGING VAN ONDERNEMINGEN OP HET GEBIEDVAN DE KOUDETECHNIEK EN LUCHTBEHANDELING Postbus 190, 2700 AD Zoetermeer,tel.: (088) 400 84 90 / fax: (088) 400 84 01Email: [email protected]: www.nvkl.nl

NEKOVRI, VERENIGING VAN NEDERLANDSE KOEL- EN VRIESHUIZEN‘De Beukenhof’, Strijpsestraat 51, EindhovenPostbus 901, 5600 AX Eindhoventel.: (040) 2565263 / fax: (040) 2553320E-mail: [email protected] / Internet: www.nekovri.nl

VERAC, VERENIGING VAN LEVERANCIERS VAN AIRCONDITIONING-APPARATUURPostbus 12 - 3740 AA Baarntel.: (035) 542 75 26 / fax: (035) 542 76 26E-mail: [email protected] / Internet: www.verac.nl

LUKA, NEDERLANDSE VERENIGING VAN LUCHTKANALENFABRIKANTENSecretariaat LUKA / Old Hickoryplein 126461 EZ Kerkrade / Post adres:Postbus 153 / 6460 AD Kerkradetel: 045-5350734 / fax: 045-5350735E-mail: [email protected] / internet: www.luka.nl

FKL, FEDERATIE KOUDE- & LUCHTTECHNIEK Boerhaavelaan 40 / Postbus 1902700 AD Zoetermeertel: (079) 353 13 50 / fax: (079) 353 13 65E-mail: � &[email protected] / Internet: www.federation-� l.org

VLA, VERENIGING VAN LEVERANCIERS VAN LUCHTTECHNISCHE APPARATEN Boerhaavelaan 40 / Postbus 1902700 AD Zoetermeertel.: (079) 353 11 24 / fax: (079) 353 13 65E-mail: [email protected]: www.gezondeluchtingebouwen.nl

RAAD VOOR DE KOUDE, Beekenstein 86, 3328 ZD Dordrechttel: +31(0)78 617 00 99 / fax: +31(0)78 618 95 24E-mail: [email protected] Internet: www.raadvoordekoude.nl

NEDERLANDSE KOELTECHNISCHE INDUSTRIE (NKI), Boerhaavelaan 40 / Postbus 1902700 AD Zoetermeertel.: (079) 353 11 24 / fax: (079) 353 11 15E-mail: [email protected] Internet: www.koelindustrie.nl

Met medewerking van het Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB).

Verschijnt maandelijksUitgever, redactie en advertentie- administratieB+B VAKMEDIANET, Albrechtlaan 1, 1404 AHBussum - Postbus 219, 1400 AE Bussum - Tel 035-6940740 [email protected] Flierman (coördinatie) - Tel 035-6940740; mobiel 06 53 22 73 16 gejo� [email protected] UitgeverDrs. Ruud BakkerHoofdredacteurChristine LinneweeverEindredacteurAline de BruinMarketingLeendert van WezelTelefonische verkoopGerbert RoggekampTra� c & Abonnementen-administratieJolanda van Selm, tra� [email protected] Direction / VormgevingMr. RichardsonVoorzitter RedactieraadIng. Dick Havenaar - [email protected]. E. Berends / Dr. Ir. C. van den Berg / H. Blok (secretaris) / Dr.Ir. J. Broeze / J. L. F. Hartmans / Ing. K. van Heiningen / Dr. Ir. C. A. Infante Ferreira / Mr. Henry Kruiper/ Ir. C.A. de Schipper MBA / G. J. M. Vos / B. P. M. WillemsAbonnementenNederland € 105,00 (excl. BTW)Buitenland € 125,00 (excl. BTW)Losse nummers € 11,00 (excl. BTW)DrukkerVan der Wiel & Rosmalen Drukkers, Arnhem

ISSN 0925-630X

De gezondheid van deze dieren wordt sterk bepaald door het klimaat en de temperatuur. Om die constant te houden

heb je installateurs nodig die technisch goed geschoold zijn en een servicegerichte mentaliteit hebben.

Die installateurs hebben zich verenigd in de NVKL. De Nederlandse Vereniging van ondernemingen op het gebied

van de Koudetechniek en Luchtbehandeling. Da’s een hele mond vol voor professionaliteit, zekerheid en kwaliteit.

Ze zorgen ervoor dat de ideale temperatuur overal en altijd precies hetzelfde blijft. Let er dus op of uw installateur

er een is waar de NVKL achter staat. www.nvkl.nl Precies de goede temperatuur. Overal. Altijd. Gegarandeerd.

EEN NVKL INSTALLATEUR GAAT TOT HET GRAADJEo

NVKL_210x297.indd 1 3/9/09 5:29 PM

Verder in dit nummer 06 Nieuws

10 Verenigingsnieuws

26 Experts

33 Koudeketens levensaders

van voedselvoorziening

38 VRV IV onthuld tijdens Mostra

Convegno

40 PTC+ oogst veel lof met Green

and Cool Academy

42 Productinfo

Koude & luchtbehandeling RCC

de koelconcepten van een cateringbedrijf

Flexibele huurkoe-ling goede optie in onzekere tijden

reken op 100 % koelkracht met tijdelijke back-up

VKn behartigt de belangen van kunstijsbanen

15

18

18

22 22

41 41

inhoud

15

AdVertentie-index

AircoRent 11

Aircovent 1, 25

Airview Luchtbehandeling 9

Alklima 44

Andrews Sykes 1, 31, Bijsluiter

BITZER Kühlmaschinenbau 43

Cool Green Solutions 7

CoolEnergy 17

Coolworld Nederland Meehechter

DawsonRentals Bijsluiter

Easy Cool 14

Energyst Rental Solutions 28

Future Climate Bijsluiter

Gafco-Altron 21

Gasco 9

GEA Refrigeration 25

LG Electronics 2

Multi Import 21

NVKL 4

PTC+ Bijsluiter

Recool 37

Testo 14

Western Airconditioning 28

Wijbenga 37

5105e Jaargang April 2012

EnerZIE: de Energie Prestatie van Gebouwen (EPG) Ter voorbereiding op het berekenen en werken met de Energie Prestatie van ge-bouwen (EPg) organiseert nEn op 10 mei samen met agentschap nL een gratis in-formatiemiddag. Ook wordt u verteld wat u in de toekomst te wachten staat op het gebied van regelgeving en normalisatie. Tijdens de informatiemiddag wordt inzage gegeven in het werken met nEn 7120, de regelgeving en de toekomst ervan. nEn en betrokken experts gaan technisch inhoudelijk op nEn 7120 in. Ook komen nVn 7125 over gebiedsmaatregelen en nEn 8088-1 over ventilatie aan de orde. Tijdens de middag is volop ruimte voor interactie. Vragen kunnen gesteld worden aan de experts. Ook is er gelegenheid om te netwerken. Het Ministerie van BZK is uitgenodigd deze middag als spreker aanwezig te zijn om meer te vertellen over haar rol en toekomstvisie. De informatiemiddag vindt plaats op donderdag 10 mei 2012 in de Jaarbeurs Utrecht, ontvangst vanaf 12.00 uur. Voor meer informatie en het voorlopig pro-gramma: www.nen.nl/enerZIE. aanmelden kan bij nEn, telefoon (015) 2 690 448 of e-mail [email protected]. De normen kunt u bestellen via de normshop: www.nen.nl.

Refrigeration Award voor Peter Roth van GüntnerPeter roth, hoofd van de afdeling advan-ced Development van het bedrijf güntner ag & Co Kg, behaalde een Duitse refrige-ration award voor zijn ontwikkeling van de zogenaamde Energie Balans Functie.De Duitse refrigeration award is een wedstrijd georganiseerd door de Federale Ministerie van Milieu, natuurbescherming en nucleaire Veiligheid in samenwerking met de non-profi t adviesbureau co2online en de werkgroep refrigeration. Een des-kundige jury kent prijzen toe aan de drie beste concepten in drie categorieën.Peter roth won in de categorie ‘Speciale toepassing in koel- en airconditioningtech-nologie’ door het ontwikkelen van een con-

Prijswinnaars inblaastemperatuur bij BLTDe VSK 2012 werd een succes voor en-kele deelnemers aan de inblaastempe-ratuur-prijsvraag bij de stand van BLT Luchttechniek. De continu variërende inblaastemperatuur van een Euro air luchtverdeelslang werd gemeten door een atal datalogger, zodat de juiste temperatuur op elk moment van de dag exact geregistreerd kon worden.

De volgende deelnemers raadden de juiste inblaastemperatuur en wonnen een Ipad! Wim Verhaaf projectleider Installatiebedrijf andriessen BV te Hou-ten, Wouter Ober projectleider grim-bergen noordermeer te rijnsburg en ronnie van der Zande projectleider bij Deveko Klimaatbeheersing te Deventer.BLT Luchttechniek kan terugkijken op een zeer succesvolle VSK 2012 waar-bij de bezoekers konden ervaren wat tochtvrije ventilatie met Euro air lucht-verdeelslangen bij zeer uiteenlopende temperaturen betekent.

trolealgoritme dat het energiegebruik van de ventilator in condensatoren optimaliseert. In zijn onderzoek analyseerde roth het energiegebruik in een koelcyclus tijdens verschil-lende voorko-mende situaties. Hij constateerde dat met name

tijdens deellastwerking en onder bepaalde voorwaarden, zoals bijvoorbeeld hoge omgevingstemperaturen, het energiege-bruik van de condensorventilatoren zelfs het energiegebruik van de compressor kan overschrijden. Onder deze omstandig-heden kan het gunstig zijn voor de totale energiebalans de ventilator te verminde-ren. Vergeleken met conventionele stan-daard controle-apparaten, biedt de door roth ontwikkelde Energie Balans Functie ontwikkeld een potentieel voor energiebe-sparing tot 30 procent voor installaties in deellastbedrijf.Het toegekende prijzengeld van 10.000 euro zal worden geïnvesteerd in de ver-dere ontwikkeling van dit algoritme voor indirecte systemen (Drycoolers), zodat in de toekomst er nog meer mogelijkheden zijn om energie te besparen

meer nieuws: www.koudeenluchtbehandeling.nl

nieuwsRCC Koude & luchtbehandeling

666 April 2012 105e Jaargang6

‘Ammonia solutions’ op ATMOSphere Europe 2012 De vierde editie van aTMOSphere Europe wordt gehouden in Brussel van 5 tot en met 7 november 2012. De interactieve workshop en confe-rentie brengt de belangrijkste beleidsmakers, leveranciers en eindgebruikers bij elkaar om te praten over ammoniak als een haalbare oplossing voor de F-gassen in heel Europa.Belangrijkste thema dit jaar is ‘natuurlijke koudemiddelen – Oplossingen voor Europa’. Daarom zal de nadruk worden gelegd op case studies, ervaringen en discussies over de manier waarop ammoniak een effi ciënt, kosteneff ectief en milieuvriendelijk alternatief kan zijn voor verschillende toepas-singen in Europa.Het programma laat een perfecte mix van beleidskwesties zien, met high-level sprekers van het Europees Parlement, de Europese Commissie en nationale vertegenwoordigers, naast de twee eindgebruikerssessies met toonaangevende con-sumentenmerken, koel- en vrieshuizen en detailhandelaren die hun ervaringen en toekomstplannen delen. Verder zijn er twee sessies gewijd aan innovatieve projecten met ammo-niak, koolwaterstoff en of CO2 als koudemiddel.

Kabinet presenteert aanpak tekorten in de techniek Te weinig jongeren kiezen voor een technische opleiding. Tegelij-kertijd gaan de komende jaren veel technici met pensioen. Daar-door dreigt een tekort aan goede arbeidskrachten. De ministers van OCW, SZW en EL&I lanceerden daarom een gezamenlijk plan, in nauwe samenwerking met het onderwijs en het bedrijfsleven, om voldoende goed opgeleide bèta’s en technici aan te trekken én te behouden. Voldoende vakkrachten zijn essentieel voor het groeivermorgen van de nederlandse economie.Op verzoek van het kabinet hebben de topsectoren een Mas-terplan Bèta en Techniek opgesteld om de tekorten in de sector tegen te gaan. Minister Kamp, minister Van Bijsterveldt en minister Verhagen zullen tijdens een werkbezoek aan het Kennemer College te Heemskerk op dit plan reageren. Zij presenteren dan een pakket maatregelen waarmee het kabinet de initiatieven van onderwijs en bedrijfsleven wil aanvullen en stimuleren.De drie ministers gaan over de plannen in gesprek met studenten, docenten en bedrijfsleven. Leerlingen presenteren technische innovaties, de ministers krijgen een rondleiding over de moderne campus en bedrijven uit de omgeving presenteren samenwer-kingsverbanden die zij hebben met de school.

Workshops leggen basis nieuwe energieprojecten zuivelketen Breng alle partijen die een rol kun-nen spelen bij het energieneutraal maken van de zuivelketen bij elkaar. Laat ze vervolgens in één op één in gesprekken van vijft ien minuten met elkaar ideeën ontwikkelen en de basis leggen voor initiatie-ven op het gebied van duurzame energieproductie. Zo moesten drie workshops initiatieven aanjagen die

zorgen voor duurzame energieproductie binnen de zuivelketen.Initiatiefnemer Duurzame Zuivelketen (nZO/LTO) gaf opdracht voor de match making-bijeenkomsten voor wind, zon en bio-energie, samen met de werkgroep Extensieve dierlijke sectoren van het agroconvenant. agentschap nL voert het secretariaat van deze werkgroep.De ambitie van de zuivelketen – neergelegd in de routekaart ‘Melk de groene motor’ – is om in 2020 alle nederlandse zuivel-producten energieneutraal te produceren. Dit betekent dat alle energie die nodig is in de keten melkveehouderij en zuivelindus-trie, duurzaam (of hernieuwbaar) wordt opgewekt, bij voorkeur binnen de keten en vooral in de primaire sector.

Spoorstraat 104431 NK ‘s-Gravenpolder

[email protected]

Specialist in natuurlijkekoudemiddelen

Wij fabriceren innovatieve koelunits die uitsluitend gebruik maken van natuurlijke koudemiddelen. Duurzaam: geen chemische koudemiddelen meer toegepast en besparing op energieverbruik.

www.coolgreensolutions.nl

“Wij noteerden een besparing van 30% op ons energieverbruik!”

7105e Jaargang April 2012

nieuwsRCC Koude & luchtbehandeling

888 April 2012 105e Jaargang8

Nieuwe start voor KoelGroep Dorenbos Koelgroep Dorenbos te Tynaarlo is begin dit jaar overgenomen door Installatiebe-drijf Bakker BV uit Oosterwolde. Daarmee is de expertise in (bananen)rijpkamers, rijptechnologie, koeltechniek en klimaatbe-heersing behouden. Voor de werknemers van de drie dochterondernemingen, Cooling Systems Holland, Koeltechniek Dorenbos en Koelairco Klimaat, betekent de overname

ebm-papst geëerd voor klimaatbescherming ebm-papst is sinds 2010 al lid van de Climate Protection and Energy Efficiency group van de Duitse industrie. als wereldmarktleider van ventilatoren en motoren werden zij voor zijn grote milieubewustzijn en betrokkenheid door hen geëerd. Dit reflecteert de prestaties van ebm-papst op het gebied van energie efficiency en klimaatbescherming. “Bedrijven die het klimaat beschermen vormen

Pieter Cornelis Koelet overleden Oud-lid van de redactieraad (1997-2006) van rCC Koude & Luchtbehandeling Pieter Cornelis Koelet (1933-2010) is overleden. Koelet woonde vanwege een afnemende gezondheid sinds zijn pensionering in Portugal en hield weinig contact met de nederlandse achterban. In zijn actieve periode heeft Koelet het vakgebied

Twintig jaar DucoTon 10 gevierd met GlashappeningHet draaiventilatierooster DucoTon 10 ‘Zr’ viert dit jaar haar twintigste verjaardag en dat laat Duco niet onopgemerkt voorbij gaan. Een glashappening werd georgani-seerd. “Dit ventilatierooster groeide sinds haar introductie uit tot een onvervalste klassieker. Het oerdegelijke en minutieuze ontwerp staat symbool voor het bedrijf. Dankzij jarenlange ervaring en een voort-durende drang naar perfectie, ontwikkelde Duco een breed gamma ventilatieroosters, die voor elke situatie dé oplossing aanrei-

een nieuwe start. De nieuwe naam van heb bedrijf is Koelgroep Dorenbos-Bakker BV.Koelgroep Dorenbos is een internationaal opererend bedrijf voor ontwerp, productie, montage en onderhoud op het gebied van temperatuur- en klimaatbeheersing.. Het unieke ‘Top Tec’ rijpsysteem is in eigen beheer ontwikkeld en biedt vele voordelen ten opzichte van reguliere rijptechnieken. De nieuwe eigenaar, Installatiebedrijf Bakker BV, is al meer dan 100 jaar een begrip in het noorden van het land.

ken”, verduidelijkt marketing manager Lie-ven Pieters de organisatie van de glashap-pening. alle genodigden konden uitgebreid en van dichtbij ondervinden dat Duco voor elke situatie een oplossing voorhanden heeft. naast de uitgebreide kennismaking met de producten, konden alle bezoekers ook de werkvloer van dichtbij ontdekken. “Via een rondleiding door ons bedrijf wil-den we de gasten kennis laten maken met de verschillende afdelingen binnen het bedrijf, van commerciële binnendienst over productie tot r&D. Op die manier kregen zij ook een beeld van de medewerkers die dagelijks tot hun dienst staan”, besluit de marketing manager.

rolmodellen en pioniers voor andere organi-saties. Zij laten zien dat klimaatbescherming wel degelijk en goede investering is en zichzelf ook terug betaald,” aldus Prof. Hans Heinrich Driftmann. De ‘Klimaatbeschermingsbedrijven’ zijn geselecteerd door de Duitse Federale overheid en de Duitse Kamer van Koophandel als ambassadeurs van energie efficiency en klimaatbescherming op basis van de geweldige prestaties op het gebied van bedrijfsenergie-efficiëntie. Om hun ambitieuze klimaatbe-schermingsdoelen te bereiken, hebben zij niet

alleen hun producten en productieprocessen energie-efficiënt gemaakt, maar zij hebben ook hun medewerkers volledig bij dit proces betrok-ken. “Ik ben ontzettend trots op het feit dat de maatregelen die we hebben genomen op het gebied van milieubescherming zijn geëerd met dit lidmaatschap”, aldus Hans-Jochen Beilke, Chairman of the Board of Managing Directors van de ebm-papst group. “We hebben veel be-reikt met onze greenTech bedrijfsfilosofie. We zullen doorgaan met het streven naar verdere verbetering”, vervolgt Beilke.

met talloze bijdragen verrijkt. na een opleiding aan de HTS Den Haag en de Universiteit gent (management) kwam hij terecht bij Schatten nV (nu Johnson Controls) in België, waarvan hij technisch directeur werd. Daarnaast was hij bestuurslid van de Belgische Vereniging voor Koeltechniek, lid van nationale en internationale normalisatiecommissies en actief in het onder-wijs. Hij verzorgde talloze artikelen in Kelvin (het Belgische verenigingsblad, inmiddels verdwenen),

waarvan hij tien jaar redactielid was. Hij stond daarnaast dicht bij rCC koude & Luchtbehan-deling, zoals dat ook het geval was met de toenmalige nVvK (nu KnVvK). Koelet profileerde zich internationaal enorm met zijn boek ‘Industrial refrigeration’ uit 1992. Dit leerboek was de sterk verbeterde versie van zijn nederlandstalige boek ‘Industriële Koeltechniek’ (1987). als één van de speciale genodigden nam hij deel aan het 75-jarige jubileum van de vereniging.

dealer van vele gerenommeerde merken, kijk op www.gasco.nl of vraag naar onze catalogusGASCO NEDERLAND NV . ROTTERDAMSEWEG 219B . 2629HE DELFT . T:015 2517272 . F:015 2517277 . [email protected]

Koeltechniek met gezond verstand

GASCONEDERLAND

componenten & toebehoren voor de koeltechniek en airconditioningkoelgassen . industriële gassen . gereedschappen . koudedragers

Canalit leidinggoot KoudemiddelenAirco opstelling

Aspen CondenspompenTubolit geïsoleerde koelleiding

Tools

Airview Luchtbehandeling is uw totaalleverancier in klimaatoplossingen. Door middel van het brede leveringsprogramma kunnen wij u de oplossing bieden voor vrijwel ieder klimaatprobleem.

Hierboven illustreren wij graag de diverse producten uit de productcategorie Luchtbehandeling-systemen. Meer informatie over deze apparatuur kunt u eenvoudig opvragen via de QR-code hiernaast of door een bezoek aan onze website www.airview.nl.

Bij ons kunt u terecht voor méér dan alleen de levering van uw apparatuur. Ook advisering en ondersteuning in alle fases van uw project vormen voor ons een belangrijk onderdeel van de totaaloplossing.

Wij laten u graag zelf de toegevoegde waarde van dit concept ervaren en nodigen u uit om contact met ons op te nemen voor het bespreken van de mogelijkheden. Anders denken in klimaatoplossingen

Scan de QR-code met uw smartphone of tablet voor

meer informatie!

ADVISERING I ONDERSTEUNING I TOTAALOPLOSSING Airview Luchtbehandeling BV I 078 - 652 18 00 I www.airview.nl

Luchtbehandeling-systemen

Verticale units Close Control Airconditioning

Luchtbehandelings-kasten

WTW-units Rooftops

knvvk verenigingsnieuws RCC Koude en luchtbehandeling

Platinum sponsor

Gold sponsor

Silver sponsor

Bronze sponsor

International Partner

Made possible by

SSCSZeist

Registration is now open !The International Institute of Refrigeration (IIR), the Delft University of Technology (TU Delft ) and the Royal Dutch Association of Refrigeration (KNVvK) are proud to inform you about the start of the re-gistration of the 10th IIR Gustav Lorentzen Conference on Natural Refrigerants, to be held in Delft , the Netherlands, from June 25th to June 27th 2012 and with additional technical tours on June 28th 2012.

The 10th IIR Gustav lorentzen Conference focuses on natural refrigerants, real alternatives, the latest research results and advances related to the use of natural refrigerants, e.g. in refrigeration, air conditioning and heat pump systems.

Over the Gustav Lorentzen Conference 2012This is the fi rst time this one of a kind conference will be held in the netherlands, following previous successful events in Australia (Sydney) 2010, Denmark (Copenhagen) 2008, norway (Trondheim) 2006, Uk (Glasgow) 2004, China (Guangzhou) 2002, USA (Purdue) 2000, norway (Oslo) 1998, Denmark (Aarhus) 1996 and Germany (Hannover) 1994.

The conference brings together the world’s leading professionals in the fi eld and they will discuss the latest developments in research, technologies, case studies, practical applications, the future of natural refrigerants, world’s best practice relating to energy effi ciency, reduction of carbon emissions and more.

The growing international interest in natural working fl uids is manifested in the large number of abstracts received (177), of which about 140 papers emerged during the review process and will be presented in the prestigious conference named aft er the late Professor Gustav lorentzen - a visionary person and promoter of natural refrigerants.

Information and registrationMore conference information including a preliminary conference schedule and how to register are now availa-ble through http://www.gl2012.nl

Extra information has been posted on the website about:■ Information of keynote speakers and technical papers■ preliminary programme■ technical tours■ partner programme■ conference fee before and aft er registration on April 15th 2012■ conference organizing and scientifi c committee■ registration and hotels. - Please book your hotel well ahead of time as June is a very busy month!

10e IIR Gustav Lorentzen conferentie 201225 tot en met 27 juni 2012 bij TU te Delft Zandlaan 29 6717 LN Ede Postbus 32 6710 BA Ede T: +31(0) 318691198 F: +31(0) 318691199 I: www.gl2012.nl E: [email protected]

101010 April 2012 105e Jaargang10

11105e Jaargang April 2012

plaats van samenkomst:TnO, laan van Westenenk 501, 7334 DT Apeldoorn (Business Park Apeldoorn).

Aansluitend aan de ledenvergadering is de voordracht van Prof. dr. l. Hacguebord.Het bestuur van de knvvk nodigt de leden hiervoor uit.

Hieronder treft u het programma aan:

ledenvergadering13.00- 13.30 uur Ontvangst13.30- 15.15 uur ledenvergadering (AllEEn vOOR lEDEn )

15.15- 15.30 uur pauze

lezing Dag van de koude (OOk TOEGAnkElIJk vOOR nIET lEDEn)

15.30- 16.15 uur lezing door Prof. dr. l. Hacguebord

Dit keer neemt Professor dr. l. Hacquebord ons mee naar de noord- en Zuidpool waar hij veel ervaringen heeft opgedaan en daar zeer geanimeerd over kan vertellen. Professor Hacquebord is een Antartica-kenner. naast zijn verbondenheid als Hoogleraar Arctische en Antarctische studiën aan de Universiteit van Groningen is hij onder andere ook Directeur van het Arctisch Centrum, Council member, vertegenwoordiger van nederland en vice-president 2000-2008 van de International Arctic Science Committee, Chair of the IASC Standing Science Committee of Human and Social Sciences, Director of the Wil-lem Barents Pool Insituut, Member of the national IPY Committee (2007-2008), Adviseur van het Interdepartementaal Pool Overleg en Member of the International Polar Heritage Committee of ICOMOS.

16.15- uur tot 17.00 uur samenzijn en afsluitend drankje en hapje !

deelname: Aan deelname van zowel de jaarvergadering als de lezing zijn geen kosten verbonden.

Aanmelding kan via de website www.knvvk.nl, via de fax of per post.

Gecombineerde ledenvergadering / jaarvergadering en Dag van de Koude

knvvk verenigingsnieuws RCC Koude en luchtbehandeling

Woensdag 23 mei 2012 vindt de Algemene ledenvergadering en de dag van de Koude van de KNVvK bij TNO in Apeldoorn plaats.

VERHUUR

NOODHUUR

ALS HET SNEL KOEL MOET

24 uur • Weekenden• Huur per dag

www.AircoRent.nl

Mobiel • Spotkoelers• Split-units • Lucht-

of Water-gekoeld • Full-service • Snel

opmaak def.indd 1 31-03-2006 13:34:25

BEL GRATIS0800 55555 12

12

RCC Koude en luchtbehandeling

12

nvkl verenigingsnieuwsRCC Koude en luchtbehandeling

Het Ervaringscertificaat (EVC) is hét instrument om erva-ring, kennis en kunde in kaart te brengen. OTiB verstrekt werkgevers al langer een financiële tegemoetkoming bij een EVC-traject. in 2012 biedt OTiB voor 500 werknemers in de technische installatiebranche nog eens 500 euro EXTrA tegemoetkoming. Maak er gebruik van!OTiB vindt het belangrijk dat werknemers en werkgevers vakmanschap optimaal benutten. Hierbij is het EVC-traject is een goed instrument. Met een EVC wordt de aanwezige kennis, kunde en vakmanschap in kaart gebracht. Voor 500 werknemers in de technische installatiebranche stelt OTiB een extra budget van 500 euro beschikbaar.

VOOrwAArdEn■ Uw bedrijf is aangesloten bij OTiB.

■ de werknemer is achttien jaar of ouder.

■ de werknemer heeft een arbeidsovereenkomst bij uw bedrijf.

■ Voor bedrijven met minder dan 50 werknemers geldt dat zij voor maximaal 25 werknemers het extra EVC-budget kunnen aanvragen. Voor bedrijven met meer dan 50 werknemers geldt dat zij voor maximaal 50 werknemers het extra EVC-budget mogen aanvragen.

■ de tegemoetkoming kan worden aangevraagd door de werkgever die de kosten voor de EVC betaald heeft en een kopie van de factuur aan OTiB kan overleggen.

■ Het EVC-traject dient te zijn uitgevoerd door een door het EVC-kenniscentrum erkende organisatie.

■ de werknemer maakt geen gebruik van de BpV-regeling of de regeling MiT en duaal HBO.

Wilt u meer informatie over EVC500? Bekijk dan de website: www.evc500.otib.nl

April 2012 105e Jaargang

niEUwE dATA TrAining nATUUrlijkE kOUdEMiddElEn iiiEr zijn weer nieuwe data voor de training natuurlijke koude-middelen iii. Het certificaat van deze training is verplicht als u met ammoniak werkt (pgS13). deze training is bestemd voor installatiemonteurs en medewerkers van de technische dienst die te maken hebben of binnenkort te maken krijgen met in-stallaties die werken op natuurlijke koudemiddelen.

TrAiningSdATABasistraining:

■ 7, 8, 9, 10 en 11 mei 2012

Training voor gevorderden:

■ 11, 12 en 13 april 2012

■ 22, 23 en 24 mei 2012

de opleiding wordt gegeven bij pTC+ in Ede. Meer info en aanmelden kan op http://www.nvkl.nl/ammoniak

nVkl kringBijEEnkOMSTEn 2012 Tijdens de nVkl kringbijeenkomsten praten installateurs met elkaar over diverse onderwerpen die spelen in de branche. deze keer ging het voornamelijk over de dienstverlening van de nVkl en de speerpunten voor de toekomst. de meeste installateurs vinden onderwijs en instroom van jonge mensen in de sector zeer belangrijk, maar ook de informatie over techniek en wet-geving en de belangenbehartiging richting overheden scoort hoog, net als het versterken van de relatie met de leden door middel van de bedrijfsbezoeken. Het resultaat van de discussies in deze bijeenkomsten wordt meegenomen in de beleidsbepa-ling die door het bestuur in de komende periode wordt gedaan. de nieuwe speerpunten en de mogelijke herverdeling van mid-delen worden in de algemene ledenvergadering op 30 mei 2012 gepresenteerd.

ACTiE EVC 500: EXTrA EVC-BUdgET

verenigingsnieuws nvklRCC Koude en luchtbehandeling

kAndidATEn VOOr nVkl’S YOUng MAnAgEMEnT gEzOCHT de nVkl heeft, onder meer, een groep genaamd ‘Young Management’. dit netwerk biedt vooral beginnende, maar ook gevorderde ondernemers en managers, werkzaam bij de nVkl-lidbedrijven, een platform waar specifieke managementonder-werpen aan de orde komen. de bindende factor is de sector koudetechniek & klimaatbeheersing. gemiddeld worden twee keer per jaar interactieve workshops georganiseerd, voornamelijk op de vier deelgebieden Strategie, Financiën, personeel & Organisatie en Marketing, waarbij het uitwisselen van ervaringen voorop staat. in deze workshops wordt concrete, praktische informatie aangereikt, waarmee de deelnemers direct aan de slag kunnen. Buiten de workshops om is netwerkvorming van vitaal belang. indien u onder uw medewerk(st)ers/collega’s potentiële kandidaten voor nVkl’s Young Management heeft, dan kunt u zijn of haar naam en contactgegevens aan de nVkl doorgeven ([email protected]).

niEUwE nVkl-lEdEnpEr 1-1-2012Alaska Bedrijfskoeling Services te Vlaardingenhttp://www.alaskacooling.com

Chigo Airco Service te rodenhttp://www.chigoairco.nl

Clima direct B.V. te Barendrechthttp://www.climadirect.nl

gOA leidingtechniek te zoetermeerhttp://www.goaleidingtechniek.nl

pEr 1-3-2012 datacenter infra Solutions te Biest-Houtakkerhttp://www.dc-is.nl/

jos-Tech te Utrechthttp://www.jos-tech.nl

Selcius koude- en klimaattechniek te Mijdrechthttp://www.selcius.nl

25.000 EUrO SUBSidiE TE OnTVAngEn VOOr Uw EigEn innOVATiE? FME en de branches van FME, waar ook de nVkl bij hoort, zijn voornemens om een of meer ipC-subsidieaanvragen in te dienen voor de 3de tender mogelijkheid (de tender gaat waarschijnlijk open in de periode juli-september 2012). Hiervoor nodigen wij lidbedrijven en hun samenwerkingspartners, die in de komende twee jaar plannen hebben om gezamenlijk product- en/of productie-innovaties te realiseren, uit om zich aan te melden.

de ipC-regeling staat in het teken van vergaande samenwerking tussen twee of meer mkb-bedrijven, die een gezamenlijke (pro-duct- en/of productie-)innovatie willen realiseren. Het uitgangs-punt is dat de samenwerkende bedrijven voor eigen rekening en voor eigen risico deelnemen aan deze gezamenlijke innovatie. Bedrijven die uitsluitend een klant-leverancier-relatie hebben, komen niet in aanmerking.

MEEr inFOrMATiE OVEr ipC STAAT Op dE wEBSiTE VAn AgEnTSCHApnl:http://www.agentschapnl.nl/programmas-regelingen/innovatie-prestatie-contracten-ipc

de ipC-regeling is gericht op mkb-bedrijven, die voldoen aan de MkB norm (tot 250 medewerkers) (zie ook http://www.agent-schapnl.nl/programmas-regelingen/kom-ik-aanmerking-voor-ipc)

TOT 25.000 EUrO SUBSidiE MOgElijkde regeling houdt op hoofdlijnen in, dat iedere ipC-deelnemer maximaal 25.000 euro subsidie kan ontvangen. deze subsidie zal nooit meer zijn dan 40 procent van de eigen en gezamenlijke kosten bedragen. zowel interne als externe kosten komen voor subsidie in aanmerking. de samenwerking en het overkoepelende plan van de ipC is van grote invloed op de toekenning van de subsidie.

EEn UiTgEBrEidE BESCHrijVing VAn dE ipC-rEgEling VOOr dE 2dE TEndEr VindT U HiErhttp://www.agentschapnl.nl/content/ipc-handleiding-informatie-en-toelichtingenlET Op: de 3de tender wordt dus pas in april 2012 bekendge-maakt. de bedragen en percentages kunnen nog veranderen.

BElAngSTEllingMochten u en uw samenwerkingspartner(s) belangstelling heb-ben voor deelname, dan kunt u zich aanmelden als potentiële deelnemer bij de nVkl. Mocht u vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met de nVkl of met Elly dix, tel (053) 484 98 53 of per e-mail, [email protected] . zo nodig zal een telefonische afspraak met de heer Verhoeven, senior adviseur en uitvoerend penvoerder van de ipC’s, worden gemaakt.inmiddels hebben zich al bijna 40 ondernemingen aangemeld, die belangstelling hebben om te gaan deelnemen.

13105e Jaargang April 2012

23 0983 12HG-02Testo BV, Randstad 21-53, 1314 BH Almere T 036 5487000 F 036 5487009 E [email protected] W www.testo.nl

• 40 koudemiddelen in het instrument

• Hoge en lage drukmetingincl. 2 temperatuuraan -sluitingen

• Druk, temperatuur, stroom en vacuümmeting in één instrument (570)

• Eenvoudige bediening

• Gelijktijdig berekenen van over verhitting en onder koeling

• Het loggen van meet-gegevens (570)

• En nog veel meer...

Voor meer informatie ga naar:www.testo.nl/manifolds

Digitale manifolds van testo! Het enige dat u voortaan nog nodig heeft!

12HG-02 - adv RCC 3 27-2-2012 10:22 Pagina 1

Luchtgekoelde chillers • Verrijdbare airconditioners Luchtbehandeling • Luchtgekoelde dakunits

Computerunits • Koelcontainers • Koeltorens Dieselgeneratoren SuperSilent • Brandstoftanks

Aansluitkabel • Verdeelkasten • Transformatoren Appendages • Specials Bel voor al uw koel vragen: 035 - 62 80 377

Fax 035 - 62 80 379 • [email protected] • www.easycool.nl

VERHUURVANKOELINGENSTROOM

Koude & luchtbehandeling RCC

koelconcepten

15105e Jaargang April 2012

de koelconcepten van een cateringbedrijfVan een dineetje voor vijftien man tot het UNICEF Open: cateringbedrijf Maison van den Boer verzorgt een groot scala aan evenementen in Nederland, België en Duitsland. Het vervoer en de koeling van eten en drinken vereist soms een grootschalige logistieke operatie, maar koelconcepten worden nooit officieel vastgelegd. “De omstandigheden op locatie bepalen op welke manier we gaan koelen.”

Door Aline de Bruin

RCC Koude & luchtbehandeling

koelconcepten

1616 April 2012 105e Jaargang

kast blijft het eten voor een bepaalde periode koel. Als de kast eenmaal open is, is de koelketen doorbroken en moet het voedsel gepresenteerd worden. “De regel is dat het voed-sel dan binnen twee uur opgediend moet zijn. In voetbalstadions ser-veren we bijvoorbeeld broodjes van

Maison van den Boer is een begrip in de wereld van partyservice en evenemen-

tenorganisatie. Het cateringbedrijf heeft een grote naamsbekendheid en catert onder andere grootscha-lige evenementen als de kunst- en antiekbeurs TEFAF en het golftoer-nooi KLM Open. Eten en drinken aanbieden voor 10.000 mensen vereist een grootschalige logistieke operatie. Maison van den Boer moet niet alleen rekening houden met het transport van voedsel, maar ook met de koeleisen en de voedselveilig-heid. RCC Koude & Luchtbehande-ling praat met directeur operations Ralph Eradus over koelconcepten en kwaliteitssystemen.

Broodjes in een voetbalstadionElk evenement is uniek en elke locatie vereist dus een ander plan van aanpak. Een walking dinner voor 5.000 mensen vraagt een andere manier van koeling dan de broodjes-voorziening in een voetbalstadion. “Vooraf maken wij met de opdracht-gever een algemeen ontwerp van het evenement. We bespreken de logis-tiek wat betreft de aan- en afvoer van eten en drinken. Koelconcepten leggen we nooit officieel vast. De omstandigheden op locatie bepalen op welke manier we gaan koelen”, zegt Ralph Eradus.De werkzaamheden van Maison van den Boer kunnen verdeeld worden in drie groepen. Het bedrijf levert party-catering, van productpresentaties en bedrijfsborrels tot huwelijksfeesten en verjaardagen. Daarnaast verzorgt het bedrijf ook venue-catering, het aanbieden van eten en drinken bij voetbalwedstrijden of theatervoor-stellingen. Tot slot is Maison van den Boer cateraar van meerdaagse sport- en cultuurevenementen als het UNICEF Open. Eén van de kernwaarden van het bedrijf is customer intimacy. “We vinden het belangrijk om dichtbij

de klant te staan. Met veel van onze klanten hebben we een langdurige samenwerking opgebouwd. Er zijn bijvoorbeeld bedrijven die elke vijf jaar hun jubileum vieren en dan komen ze steeds bij ons terug. Het is een branche van mensenwerk”, aldus de directeur operations.

VoedselveiligheidMaison van den Boer biedt veel ambachtelijke producten. “We stellen onze eigen producten samen. Alles komt uit onze eigen keuken en is met verse ingrediënten bereid.” Voor een evenement wordt het voedsel in de keuken klaargemaakt. Daarna gaat alles per partij naar de locatie toe. Daar wordt het voedsel meteen gecontroleerd met een thermometer. Ralph Eradus: “Dat is een standaard voorschrift, wij moeten het hele logistieke proces kunnen borgen. Tij-dens het proces mag het overschrij-den van temperaturen niet hebben plaatsgevonden, dat staat allemaal vastgelegd.” Het cateringbedrijf heeft een certificaat voor de voedselveilig-heid. “Alle geledingen van ons bedrijf werken met een kwaliteitssysteem dat voldoet aan zowel de ISO 9001 (klanttevredenheid) als de HACCP-normeringen (voedselveiligheid).” Na transport wordt het voedsel opge-slagen in koelwagens omdat er vaak alleen ’s ochtends en ’s avonds mo-gelijkheid is om het eten en drinken op te halen. Alles wordt bewaard in thermocontainers van Smeva. In zo’n

Elk evenement is uniek en elke locatie vereist dus een ander plan van aanpak.

BedrijfsprofielHet cateringbedrijf Maison van den Boer is opgericht in 1906. Sinds die tijd is het bedrijf uitgegroeid tot één van de grootste partijen op het ge-bied van partyservice en evenementenorganisatie. Maison van den Boer heeft een grote naamsbekendheid en regelt onder andere partycatering, venue catering en catering van meerdaagse sport- en cultuurevene-menten. Naast de catering ondersteunt het bedrijf ook een aantal projec-ten en evenementen. Zo verzorgt het bedrijf jaarlijks het World Economic Forum in Davos, Zwitserland. Dat evenement maakt onderdeel uit van het United Nations World Food Programme.

meer informatie:Maison van den Boer B.V.de Amert 2075462 gH Veghelpostbus 395460 AA VeghelT: 0413-318318i: www.maisonvandenboer.comE: [email protected]

12 uur tot 2 uur. De overgebleven broodjes worden daarna opgehaald en weggebracht.”

iJscontainerHet eten kan ook worden uitgestald op tafels door het in een bak met ijs te leggen die aan de onderkant ge-koeld is. “Denk aan het concept van La Place. Het idee is dan dat het eten en drinken er smakelijk en aantrek-kelijk uitziet,” zegt Ralph Eradus. Het ijs wordt aangeleverd of ter plekke gemaakt met een ijscontainer. De mate van koeling is ook afhankelijk van de omgevingtemperatuur en de weersomstandigheden. In de zomer is er bijvoorbeeld intensievere koeling nodig. “Ook de tempera-tuur van het product speelt een rol. Bij een product dat koud geserveerd moet worden, zal het ijs minder snel smelten.” Voor al die koeling is veel stroom nodig. Ook in dit geval zijn de omstandigheden op locatie door-slaggevend. “Soms gebruiken we een aggregaat om stroom mee op te wekken. In grote faciliteiten als Ahoy zijn de stroomfaciliteiten al aanwezig

via putten in de vloer”, aldus de direc-teur operations.

duurzame koelingMaison van den Boer vindt het belangrijk om bij het transport en de koeling van food zo duurzaam en innovatief mogelijk te zijn. “Je moet innoverende producten aanbieden in de vorm van steeds wisselende kaarten en productsamenstellingen. Meegaan in de vraag van klanten betekent dat je steeds weer moet in-noveren.” Naast innovatie focust het catering-bedrijf zich ook op duurzaamheid. “Wat we doen, moet zo duurzaam mogelijk zijn. Dat doen we bijvoor-beeld door duurzame vlees- en fruitproducten te gebruiken voor ons eten, maar ook door groene stroom te gebruiken.”Ook de koeling en het transport van voedsel moet duurzamer. Het bedrijf werkt al samen met transporteurs die zo duurzaam mogelijk rijden. “Nu voeren we gesprekken met verschil-lende leveranciers over nieuwe vormen van koeling. Denk dan aan

koelkasten die compacter en minder zwaar zijn. Dat scheelt weer in de ver-voerskosten en is dus duurzamer.”

Koude & luchtbehandeling RCC

koelconcepten

Een perfecte pasvorm bij storingen, onderhoud of verbouwingenwww.coolenergy-rentals.nl

Koeling huren

ederland kent een flinke handvol verhuurders van koeltechniek. Aan de aan-

bodzijde lijkt het spelersveld zich het afgelopen decennium te hebben uit-gekristalliseerd. Het bestaat uit een mix van grote verhuurders, vaak internati-onaal opererend, en een reeks kleinere bedrijven. Nieuwkomers zijn er amper. Sommigen zijn op alle terreinen van de koudetechniek actief, van een simpele

verplaatsbare airco tot een complete installatie voor een groot gebouw. Anderen beperken zich tot een speci-alisme, zoals koelen en vriezen. Grote opdrachten zijn niet voorbehouden aan de verhuurgiganten. Want ook een kleintje met een behoorlijk ver-huurvloot kan tijdelijk uitgroeien tot een reus door een beroep te doen op zijn netwerk van koudetechnische installatiebedrijven en zzp’ers.

Flexibele huurkoeling goede optie in onzekere tijdenJuist in economisch mindere tijden kan huren van koel- en klimaattechniek een aantrek-kelijke optie zijn. Ook bij een calamiteit of tijdens de ombouw van een installatie staan verhuurders klaar om bij te springen. Het moderne huren is flexibel en alles kan. Razend-snel een grote partij vlees terugkoelen? Binnen een dag heb je een shockvriezer met een vriesvermogen van 100 kW staan.

Door Charles Hasselman

dawsongroupTenminste één ding hebben ze gemeen: de verhuurbranche is erop ingesteld om snel te kunnen in-springen. Dat geldt voor plaatsen van back-upapparatuur bij een storing of een andere calamiteit. Maar ook als het minder urgent is, zijn verhuur-ders gewend adequaat te reageren op aanvragen voor tijdelijke extra capaciteit.

n

Huren van koeltechniek kan een gunstige optie zijn.

RCC Koude & luchtbehandeling

ondernemers

1818 April 2012 105e Jaargang

Koude & luchtbehandeling RCC

ondernemers

19105e Jaargang April 2012

klimaatbeheersing. Het bedrijf, dat tot de grootste verhuurbedrijven in Europa gerekend wordt, verkoopt en verhuurt airconditioning, verwar-ming, bevochtiging, ontvochtiging en ventiltatie aan de zakelijke markt. Andrews Sykens heeft in Nederland vier vestigingen. Voor wat betreft de segmenten technische en comfort-koeling ligt de nadruk op het verhu-ren van back up-units. “Wij komen meestal in beeld bij gepland onder-houd of een calamiteit”, zegt Richard van Haastert van Andrews Sykes.Van Haastert merkt dat er door de economische recessie ‘wat minder vis in de vijver zit’. “Voor de crisis waren snelheid en kwaliteit doorslag-gevend. Nu letten klanten meer op de prijs. Aan de andere kant fluctueert de markt voor huurairconditioning nu eenmaal mee met de zomerse temperaturen. Wij hebben een goed jaar gedraaid, maar zeker niet ons beste. Komt dat door de crisis, of door de slechte zomer? Ik denk dat het een combinatie is.”De klant mag dan de neiging heb-ben de hand op de knip te houden, bij een (dreigende) calamiteit blijven snelheid en kwaliteit de doorslagge-vende factoren. Want de huurkosten bedragen vrijwel altijd een fractie van de kosten van de schade bij het stilvallen van de bedrijfsactiviteit. Zo werd Andrews Sykes ingeschakeld voor noodkoeling in de computer-ruimte van een groot televisiesta-tion, waar de temperatuur door een

Koeltechniek inhuren is een flexibele oplossing. In een onzekere economi-sche tijd is dat een factor van belang. “Wij spinnen zonder meer garen bij de crisis”, zegt Vincent Poll van Dawson-group, Europees marktleider van koel- en vriescelverhuur. De Nederlandse vestiging van Dawsongroup - Daw-son Rentals in Rotterdam - is zakelijk gesproken niet rouwig om de econo-mische tegenwind. Poll: “Het is voor bedrijven moeilijker om te investeren, waardoor huur eerder in beeld komt. Bovendien geeft recessie onzeker-heid. Je kunt als bedrijf vandaag een klant hebben die morgen weer weg is.” Dat speelt bijvoorbeeld in de levensmiddelensector, signaleert Poll. Supermarkten kopen steeds scherper in, knijpen de looptijd van inkoop-contracten af en wisselen sneller van toeleverancier. Poll: “De onzekerheid zie je terug bij de lancering van een nieuw product. Men wacht af of het product aanslaat en huurt de beno-digde extra koel- of vriescapaciteit liever in.”De vestiging van Dawson in Rotter-dam bedient de Benelux. De huurvloot wordt voordurend aangepast aan de eisen van deze tijd. Poll: “Als markt-leider moet je ook technisch voorop lopen. Wij zijn bij mijn weten de enige die cellen heeft met brandvertragende

panelen. De wet- en regelgeving wordt steeds strikter. Daar spelen wij op in. Onze installaties worden steeds stiller en energie-efficiënter. Wij onderscheiden ons met een heel breed assortiment. Relatief nieuw is een mobiele fruitrijpcel en ook onze lijn mobiele shockvriezers is echt iets bijzonders. De zwaarste heeft een capaciteit van 100 kW bij -25 graden Celsius. en kan een vrachtwagenla-ding vol vlees of vis binnen een dag invriezen.”De huurperiode varieert volgens Poll enorm. “Dat kan een week zijn, maar ook vijf jaar. Buiten het feit dat wij ge-woon een heel goed product leveren, kiezen klanten die voor een lange periode huren, vaak voor het gemak. Je hebt er geen omkijken naar. Wij hebben ons eigen servicenetwerk. Bo-vendien kun je heel goed budgetteren. Je weet precies waar je aan toe bent en je loopt niet tegen onverwachte kosten aan. Dat maakt het heel overzichtelijk voor klanten. Huurkoop komt ook steeds meer voor. Ook aantrekkelijk. Je smeert je investering uit over vijf jaar en uiteindelijk heb je voor een leuk bedrag een goed onderhouden cel.”

Andrews SykesAndrews Sykes is al meer dan 40 jaar specialist in de verhuur van tijdelijke

“Wij onderscheiden ons inoplossingsgericht meedenken”, zegtEmiel Mes van Recool.

Recool verzorgt onder meer noodkoeling, projectmatige koeling en evenementenkoeling.

RCC Koude & luchtbehandeling

ondernemers

2020 April 2012 105e Jaargang

gen voor koeling”, zegt Leone Visser van Easycool. Ze signaleert dat de concurrentie met het verdiepen van de economische crisis heviger wordt. “Klanten vragen vaker dan vroe-ger meerdere offertes aan. Verder moeten wij het hebben van onze service en ons vermogen om heel snel te kunnen schakelen. Dat kan in een kleinere en daardoor flexibele organisatie. En door de meer dan 30-jarige ervaring in de koeltechniek heeft onze directeur Jom Klepper een zodanige reputatie opgebouwd dat veelal toch voor zijn deskundig-heid en betrouwbaarheid wordt gekozen. Voor hem is het nog steeds een uitdaging om samen met de klant naar de beste en goedkoopste oplossing te zoeken.”Visser merkt onder meer aan het teruglopen van het aantal aanvragen voor ruimtekoeling voor bijvoorbeeld kantoorpersoneel dat ondernemers op hun uitgaven letten. “Onderne-mers werkten voor de crisis meer preventief. Nu wordt eerder geko-zen voor last minute-oplossingen. Opvallend is dat zodra het even wat koeler is, we de airco’s meteen weer moeten ophalen. Voor de crisis lieten klanten de huurairco’s vaak de hele zomer staan.”

recoolRecool Verhuur is een landelijk ope-rerend verhuurbedrijf van tijdelijke klimaatoplossingen. Als middelgrote verhuurder verzorgt Recool onder meer noodkoeling, projectmatige koeling en evenementenkoeling. Klanten kunnen terecht voor kli-maatbeheersing, koeling, ventilatie, ont- en bevochtiging en verwar-ming. “Wij onderscheiden ons in oplossingsgericht meedenken”, zegt Emiel Mes van Recool. “Zeker als het gaat om kleinere units, zoals nood-koeling voor server- en schakelruim-tes, hebben wij die binnen een paar uur draaiend. Bij een grote unit is de drempel vaak het installatiewerk. Het is niet zo’n probleem om een unit op een vrachtwagen te laden en af te leveren, maar het aansluiten en in bedrijf stellen vraagt doorgaans toch een dag werk, mits op locatie al

voorzieningen aanwezig zijn om de noodkoeling op aan te sluiten.” De zomer is de graadmeter voor de bedrijfsactiviteit. Mes: “Een hete zomer betekent meer aanvragen voor noodkoeling. In de winter doen wij redelijk wat met bevochtiging. Een strenge winter gaat vaak gepaard met lage luchtvochtigheid. Met name in drukkerijen en serverruimtes is het van belang dat de luchtvochtigheid op peil blijft. Bevochtiging is wel geïntegreerd in een luchtbehande-lingsysteem, maar als het kapot gaat is vervanging niet zo makkelijk te vinden. Tot voor kort waren wij de enige verhuurder met een ver-plaatsbare stoombevochtiger in het assortiment.”Ook Recool merkt dat steeds vaker wordt gehuurd omdat er geen budget is om te kopen. Mes: “Maar bij ons vertaalt zich dat niet in een substan-tiële groei. Ik heb eerder het idee dat het over de hele linie een tikje minder wordt met de verhuur. Ik hoor dat ook van collega’s. Ik verwacht dan ook niet dat de verhuursector het heel veel drukker gaat krijgen als de crisis zich verdiept.”

storing snel opliep tot 32°C. Binnen twee uur zijn er drie airconditioners geplaatst en in bedrijf gesteld. Toen twee weken later, op zaterdagoch-tend, een ander koelsysteem het begaf, zijn er twee airconditioningu-nits bijgeplaatst. De melding kwam om 8.30 uur binnen en om 10.00 uur waren de units in werking.

easycoolAlle verhuurders hebben wel een voorbeeld van hun rol als redder in nood. Zo zorgde Easycool onlangs voor 1 megawatt aan noodkoeling in de serverruimte van het Nikhef (het nationaal instituut voor subatomaire fysica) op het Science Park in Am-sterdam. Daarmee werd voorkomen dat de internetserver van het Nikhef, dat onderzoek doet op het gebied van (astro)deeltjesfysica, onderuit zou kunnen gaan. Easycool is sinds 2001 actief als verhuurder. “Wij zijn een wat kleinere verhuurder doordat wij ons concen-treren op de Nederlandse markt,” zegt Leone Visser van Easycool. “Maar,” vervolgt ze, “wij hebben niettemin een zeer uitgebreide verhuurvloot die voorziet in elke vorm en vermo-

Recool heeft kleinere units binnen een paar uur draaiend.

Easycool verzorgde onlangsvoor 1 megawatt aan noodkoeling inde serverruimte van het Nikhef.

Met noodkoeling van Easycool werd voorkomen dat de internetserver van het Nikhef onderuit zou kunnen gaan

90 x 267 Flexibel en Snel

Hongkongstraat 10 - 14,

3047 BS Rotterdam, Nederland

Telefoon

Fax

Email

Multi Import,

: 010 - 437 62 55

: 010 - 437 67 65

: [email protected]

Hoge kwaliteit uit voorraad leverbaar

www.multi-import.nl

Condenspompen

Gafco-Altron is al jarenlang uw vertrouwde klimaatspecialist

voor chillers

voor regelapparatuur voor airconditioning

voor condensors en koelers (ook CO2)

voor warmtewisselaars

Gafco-Altron maakt het u gemakkelijk.Bezoekt u onze website voor het gebruiksvriende-lijk bestellen van onze producten via extranet.

www.gafco-altron.nl

RCC Koude & luchtbehandeling

tijdelijk koelen

2222 April 2012 105e Jaargang

aar zou de dagelijkse operatie zijn zonder be-trouwbare koelapparatuur?

Daarom moeten groot onderhoud, reparaties en revisie altijd nauwkeurig worden voorbereid en uitgevoerd. Hoe kan een vlekkeloze transitie naar de nieuwe situatie worden gegaran-deerd, zonder uitval, storingen of an-der operationeel ongemak? De meest betrouwbare optie is om volledig

over te schakelen naar een tijdelijke back-upkoeling. Vóór, tijdens en na de transitie.

Overschakelen op back-upHet afsluiten van oude koelappara-tuur en aansluiten van de nieuwe installatie of onderdelen kan dagen of zelfs weken in beslag nemen. In deze periode mogen temperatuur-grenzen niet worden overschreden.

reken op 100 procent koelkracht met tijdelijke back-up Tijdens revisie of ombouw van de koelapparatuur is een ononder-broken voortgang van de operatie prioriteit nummer één. Hoe kan dit worden gegarandeerd? Huren van tijdelijke koelingen ligt voor de hand. Dit garandeert een vlekkeloze voortzetting van de dagelijkse operatie.

Een tijdelijk back-up systeem biedt uitkomst, maar de ingebruikname verdient zorg en aandacht. Want koelapparatuur is in het algemeen groot en log. Kapitaalintensief. Het moet gecertificeerd zijn en voldoen aan wet- en regelgeving. Om een snelle en succesvolle in-gebruikname te kunnen realiseren is een betrouwbare projectpartner goud waard.

W

Radiostudio Q-music in Thialf waarin dj's werden gekoeld en verwarmd door de luisteraars.

Airhandler van Coolworld bij de mobiele studio.

Koude & luchtbehandeling RCC

tijdelijk koelen

23105e Jaargang April 2012

beschikbaar hebben. Dat kost geld. En wat als er toch iets hapert? Een kleine verstoring in de processen kan aanzienlijke kosten met zich mee-brengen. Bij huur speelt dit niet. Het is onze business om continu geteste, gereinigde en gekeurde apparatuur beschikbaar te hebben en direct te kunnen plaatsen als de situatie daarom vraagt. We zijn erop inge-steld om 24/7 te kunnen inspringen, bij gepland onderhoud, maar ook bij vervangingsprojecten en in onvoor-ziene situaties.” Terwijl een vaste installatie wordt omgebouwd zorgt Coolworld voor de backup. Zowel klant als installateur kunnen zorge-loos verder.

monitoren op afstandWanneer een bedrijf Coolworld in-schakelt, dan is het mogelijk om via telebeheer de tijdelijke koelappara-tuur doorlopend op afstand te moni-toren. Bedrijven dier hier gebruik van maken zijn veelal verantwoordelijk voor de tijdelijke opslag van tempe-ratuurgevoelige producten, denk aan bloedbanken of de farmaceutische industrie.

Huren als eye-openerHoe komen benodigde koelunits, airhandlers, mobiele koel-vriescellen, spot-airco’s en koudwatermachines op locatie? Wie draagt zorg voor een vloeiende overgang naar het tijdelijke back-up systeem en vervolgens naar de nieuwe of gereviseerde installatie? Tijdens revisie en ombouw van ap-paratuur kiezen steeds meer bedrij-ven ervoor om back-up koelappara-tuur te huren van een verhuurbedrijf. Zij ontvangen dagelijks aanvragen voor tijdelijke koelapparatuur. Die komen overal vandaan, uit de indus-triële, producerende en verwerkende sectoren tot aan de chemie-indus-trie, laboratoria en onderzoekscentra, maar vaak van main-contractors en installatiebureaus die klanten uit de brand moeten helpen. Yves Buijzen, commercieel manager van Cool-world vertelt: “Het zorgeloze karakter van huren wordt als voordeel gezien. Je hebt één aanspreekpunt en kunt rekenen op expertise. Ook horen we van zowel directe klanten als installa-teurs dat de flexibiliteit van huren als een groot pluspunt wordt ervaren. Je kunt steeds naar behoefte koelcapa-citeit toevoegen. Huren is dus steeds vaker een eye-opener.”

Zelf apparatuur inzetten?Loont het voor een bedrijf niet meer om zelf tijdelijke back-upapparatuur in te zetten, als de situatie daarom vraagt? Bijvoorbeeld tijdens het vervangen van een installatie die nog draait op R22? “Dat denk ik niet”, zegt Buijzen. “Je moet die ap-paratuur continu onderhouden en

Testimonials“De prestaties van de tijdelijke back-up chillers van Coolworld waren nagenoeg nog beter dan de te reviseren vaste koelinstallatie.”A. Van Dorst, Scientific/Technical Support Officer (Research institute)

“De schade voor ons bedrijf bleef beperkt tot de kosten van de huur van de tijdelijke installatie. Een fractie van wat een langdurige productiestop zou hebben gekost.”L. Geerts, Facility Manager Anteryon (Hightech industrie)

Over CoolworldCoolworld richt zich uitsluitend op de verhuur van koeltechniek. De dienst-verlening is full-service. Voor indus-

triële toepassingen zijn specifieke oplossingen ontwikkeld en speci-

aal opgeleide medewerkers kunnen meedenken over de meest economi-

sche en praktische oplossing. Om snel te kunnen leveren beschikt

het bedrijf over regionale depots in Nederland, Duitsland, België en

Frankrijk.

Check-up ‘koelkracht behouden’

Coolworld biedt bedrijven een kos-tenloze check-up aan van de koel-

capaciteit tijdens revisie en ombouw van koelapparatuur. Hoe kunt u de

volledige koelkracht behouden voor een ononderbroken voortgang van

de processen? Hoe ondersteunen wij installateurs en contractors bij projec-ten Tijdens een adviesgesprek wordt gekeken of in de plannen adequaat invulling wordt gegeven aan de be-hoefte aan koeling. De check-up is kosteloos en wederzijds vrijblijvend.

RCC Koude & luchtbehandeling

tijdelijk koelen

2424 April 2012 105e Jaargang

Tijdelijk koelen tijdens overslag tussen vluchtenVan voedingsmiddelen tot levende hommels

Worldwide Flight Services (WFS) is wereldwijd verantwoordelijk voor de overslag van produc-ten tussen vluchten of tussen vlucht en vracht-verkeer. In Amsterdam en Frankfurt beschikt de loods van WFS over betrouwbare koelcapaciteit van een 100 kuub koelcel via een langlopend huurcontract.Bij WFS Holland te Schiphol worden dage-lijks ladingen goederen, voedingsmiddelen en bloemen in en uit de loods geplaatst. De koel-cel wordt op warme dagen zelfs wel eens ge-bruikt voor dozen met levende hommels! Pro-ducten staan meestal enkele uren in de loods, soms is hierbij koeling nodig. Coolworld draagt zorg voor de plaatsing, controle, onderhoud en eventueel reparatie van de cellen. Via de geko-zen huurconstructie heeft WFS eigenlijk geen omkijken meer naar de mobiele koelcel.

Coolworld zorgt voor vrieskou in radio-studio van QmusicMobiele klimaatbeheersing op een bijzon-der locatie

De Q-music-dj's maakten onlangs live radio vanuit een bijzondere locatie, namelijk het Thialf schaatsstadion in Heerenveen. Naast de aparte locatie was er nog een verschil met de normale studio, want de dj’s mochten niet zelf aan de thermostaat zitten. Coolworld zorgde voor de nodige vrieskou ter plaatse met een chiller en airhandler.Het radioprogramma met toepasselijke naam ‘het kan vriezen, het kan dooien’ was namelijk gekoppeld aan de promotie van de op afstand regelbare thermostaatapp van Essent. De luis-teraars bepaalden daarbij de temperatuur in de studio. Degenen die in de uitzending kwamen en een vraag goed beantwoordden mochten de temperatuur in versneld tempo 5 of 10 graden warmer of kouder zetten.

Medicijnen op de voorgeschreven temperatuurTijdelijke huurkoeling voor opslag

De logistieke dienstverlener H.Essers huurt zowel tijdelijke als permanente koeling. H.Essers transporteert dagelijks de meest uit-eenlopende goederen waaronder ook tem-peratuurgevoelige producten uit de health-caresector. In een moderne overslagfaciliteit verzorgt H.Essers fullservice op het vlak van logistiek en transport voor farmaceuten als Pfizer, Abbott en GSK. Dit gebeurt in eigen temperatuurgecontroleerde magazijnen.Tijdens de zomermaanden heeft H.Essers bij-komende koeling nodig. Van zodra het weer hierom vraagt, huurt het bedrijf direct chillers van Coolworld. Om ervoor te zorgen dat de producten in goede conditie op bestemming aankomen, huurt men ook een shockfreezer.

Vervoer van tijdelijke koelinstallatie.

Opslag in tijdelijke koeling.

meer informatie:Coolworld nederland B.V.duikerweg 34 5145 nV waalwijkpostbus 338 5140 AH waalwijkT: 0416 - 68 80 88 i: www.coolworld.nlE: [email protected]

Pom

pen

óf v

erzu

ipen

!

H

eeft

u o

nze

nieu

we

prijs

lijst

20

12

al?

Bel

010 4

22 5

8 8

8

MIN

I OR

ANG

E S

ILEN

T+M

INIP

OM

P S

I-30

MIN

IBLU

E S

EN

SO

RC

V/B

OIL

ER

PO

MPP

Alle a

anbi

edin

gen

op

www.airc

oven

t.nl

GEA Refrigeration Components

Marktleider in de koudetechniek word je niet zomaar. Dat succes dankt GEA aan de onderscheidende inzet van vakmensen. Word jij ook één van onze Refrigeration Experts?

Ter versterking van het Sales team van Components Benelux zijn wij op zoek naar een support engineer.

Als support engineer heb je de volgende taken:· Het initiëren van contacten met potentiële klanten.· Het vertalen van een aanvraag naar een ontwerp;· Het calculeren en opstellen van off ertes en

specifi caties;· Het maken van orderbevestigingen;· Het verzorgen van de administratieve

orderverwerking;

Voor meer informatie over deze vacature kijk je op www.gearefrigerationcomponents.nl

Wil je solliciteren? Stuur dan je reactie naar [email protected].

Support Engineer (m/v)

Engineering for a better world

GEA Refrigeration Components BeneluxAls onderdeel van de internationale GEA Group, levert Components Benelux innovatieve, hoogwaardige componenten, zoals zuiger- en schroefcompressorunits en service aan koudetechnische installatiebedrijven. Components Benelux is één van de marktleiders in de Benelux; met een breed assorti-ment en uitgebreide kennis, heeft ons team van sales engineers de mogelijkheid om aan alle wensen van de klant te voldoen.

RCC Koude & luchtbehandeling

eXperts

26 April 2012 105e Jaargang

Voor welke branches /sectoren levert uw bedrijf regelmatig koelsystemen voor noodkoeling, tijde-lijke koeling of airconditioning? Vincent Poll: Dawsongroup heeft een heel brede re-latiekring. We kunnen iets betekenen voor iedereen die een koelcel nodig heeft. We hebben klanten die producenten van levensmiddelen zijn, zoals bakkerijen en vleesverwerkende ondernemingen, maar ook uit de farmacie en de zorg. We worden vaak betrokken als er bijvoorbeeld iets kapot gaat en er een noodkoe-ling nodig is. Daarnaast bestaat het merendeel van de aanvragen uit de verhuur van onze diensten door bedrijven die onzekerheid willen uitsluiten doordat ze bijvoorbeeld zelf kortlopende contracten met hun klan-ten hebben of dat ze door seizoenswerk een tijdelijke voorziening dienen te treff en. Overigens kunnen die klanten de koelcel later ook van ons kopen.Eddy van der Kamp: Coolenergy Rentals levert voor de volgende branches de koelsystemen: installateurs, facility (voornamelijk datacenters), gebouwenbeheer, transport, chemie en productie

Kunt u toelichten om welke apparatuur het gaat? Zowel voor koel- en vriesopslag als voor klimaat-regeling in een gebouw, ziekenhuis of zorgcen-trum of evenementenhal of cateringbedrijf.Vincent Poll: Wij hebben in ons assortiment mobiele koel- en vriescellen, shockvriezers, tempereercellen en verwarmcellen. Ons temperatuurbereik ligt tussen de -35 en +600°C en is dan ook van toepassing voor iedereen die iets geconditioneerd nodig heeft. Eddy van der Kamp: Dit gaat voornamelijk over de leve-ring van koudwatermachines (zowel verhuur, verkoop

als lease). Deze koudwatermachines worden voorna-melijk ingezet voor productiekoeling en voor de koeling van gebouwen, opslagruimtes of serverruimtes (in deze situatie gekoppeld aan een of meerdere luchtbehan-delingkasten, welke wij in sommige gevallen ook mee verhuren).

Levert u bijvoorbeeld ook apparatuur en installa-ties voor evenementen van korte duur zoals bij-voorbeeld voor cateringbedrijven? Welke instal-laties en apparatuur levert u dan? en wat is het koel-verwarmingsvermogen?Vincent Poll: Als het gaat om catering leveren we vooral koel- en vriescellen, die zorgen voor temperaturen tus-sen de -25 en +200°C. Eddy van der Kamp: Wij leveren op dit moment zeer weinig aan kort lopende evenementen. Budget bij deze evenementen is over het algemeen zeer beperkt. Wan-neer we leveren betreft dit voornamelijk de koeling van VIP-ruimtes. Gemiddeld geleverd vermogen ligt dan tussen de 50 en 100 kW.

Wat is de oorzaak dat een noodkoeling een be-staande installatie moet vervangen of ondersteu-nen voor het realiseren van de vereiste tempera-tuur of klimaat?Vincent Poll: Dat kunnen allerlei redenen zijn. Bij brand,

'dAwSOngrOUp kAn iETS BETEkEnEn VOOr iEdErEEn diE

EEn kOElCEl nOdig HEEFT'

etijdelijke koelingHet verhuren van tijdelijke koeling is een vak apart. Een heel specifi ek onderdeel in de koudetechniek. Het is zaak om de klant zo goed mogelijk te bedienen. Steeds weer zo snel mogelijk een goedpassende koeloplossing leveren is het devies. Wie zijn hun klanten? Waar is veel vraag naar? Hoe gaan ze te werk als er door calamiteiten een noodkoeling moet worden geleverd? De vragen daarover werden deze keer voorgelegd aan Vincent Poll, Sales & Marketing Manager van Dawsongroup, en Eddy van der Kamp, Managing Director van Coolenergy Rentals.

EXPERTS OVER

een storing of als er iets kapot gaat. Dan kunnen we heel snel een noodkoeling leveren. We hebben meer dan 2.500 eenheden klaar staan om in te zetten. Maar noodkoeling is maar een heel klein deel van onze bezigheden. Het merendeel van de tijd verhuren we aan bedrijven die bijvoorbeeld een nieuw product op de markt brengen en geen voorzieningen daarvoor hebben of die door een verbouwing tijdelijke koeling nodig hebben.Eddy van der Kamp: De oorzaak moet vooral gevonden worden in uitval van bestaande installaties en in het tekort aan koelvermogen van de bestaande installatie. De productie is in veel bedrijven omhoog gegaan, echter de koeling is hierop niet aangepast. Ook de ser-verruimtes worden voller en voller, dit betekent vooral in de zomer (warmere omgevingstemperaturen) een vermogenstekort.

Op welk terrein onderscheid uw onderneming zich op het gebied van de levering van tijdelijke of noodkoelsystemen?Vincent Poll: We onderscheiden ons in kwaliteit, het ruime aanbod en snel leveren. Onze opbouw is uniek. Het bedrijf bestaat al sinds 1935 en is Europees mar-kerleider. In het begin was het bedrijf een traileronder-neming en verhuurden we koel- en vriestrailers. Dat bleek soms lastig, want de afmetingen van een trailer zijn niet aan te passen. Besloten werd om de vorm aan te passen en de trailer te vertalen naar een statio-naire opstelling. Sindsdien zijn de koelunits krachtiger, stiller, uitgebreider en effi ciënter in energiegebruik geworden. De units zijn voorzien van diverse unieke toebehoren, zoals verschillende alarmeringen en

Koude & luchtbehandeling RCC

eXperts

27105e Jaargang April 2012

dataregistratieapparatuur en zijn op allerlei mogelijke manieren instelbaar. Tegenwoordig kunnen we onze koel- en vriescellen ook met brandvertragende panelen leveren. Er is dus veel verbeterd. Eddy van der Kamp: Ons bedrijf onderscheidt zich voornamelijk in het fl exibel meedenken met de klant. Uiteindelijk is alles mogelijk: huren, kopen (jong ge-bruikt en nieuw), leasen of een combinatie van deze mogelijkheden. Dit laatste vindt veel plaats. Bedrijven willen eerst kunnen testen of de koudwatermachine volledig voldoet aan de vraag, waarna de koudwaterma-chine wordt overgenomen. Tevens hebben bedrijven de fi nanciële ruimte niet meer om de apparatuur direct aan te schaff en. In deze situatie is full-operational lease inclusief overname aan het einde van het contract een zeer interessante optie. Ook de aanschaf van jong gebruikte koudwatermachines is uniek in de Benelux. Koudwatermachines die twee of drie jaar in de verhuur-vloot hebben gezeten kunnen worden overgenomen voor een aantrekkelijk bedrag. Hiermee heeft de klant een unit die voldoet aan de nieuwste technologie, voor een aantrekkelijke prijs en die direct leverbaar is. CoolEnergy profi teert hiervan doordat de verhuurvloot maximaal drie jaar oud is. Dus altijd een nieuwe koud-watermachine bij de klant!

'COOlEnErgY rEnTAlS OndEr-SCHEidT ziCH dOOr HET FlEXiBEl

MEEdEnkEn MET dE klAnT'

Wij bieden ustroom…

…en de juiste temperatuur

VERHUUROPLOSSINGEN VOORTEMPERATUURBEHEERSING & STROOMVOORZIENING

© 2012 Caterpillar All Rights Reserved CAT, CATERPILLAR, their respective logos, “Caterpillar Yellow” and the POWER EDGE trade

dress, as well as corporate and product identity used herein, are trademarks of Caterpillar and may not be used without permission.

Energyst Rental Solutions BV is de specialist op het gebied van tijdelijke koelapplicaties binnen de Pharmaceutische Industrie, Food & Beverage, (Petro) Chemie, Contracting, Facility Management en Evenementen. Onze uitgebreide vloot van luchtgekoelde en watergekoelde vloeistof-chillers en luchtkoelers varieren van 50 kW per stuk tot multi-megaWatt installaties, inclusief “Ultra Low Temperature Chillers”, met vloeistof uittrede temperaturen tot -40°C. Geschikt voor zowel kleinschalige als omvangrijke projecten die vragen om een uitgebreide applicatieanalyse en gedetailleerde projectplanning.

Tevens biedt Energyst oplossingen aan op het gebied van tijdelijke stroomvoorzieningen. Inzetbaar voor het leveren van stroom voor de koelapplicaties, of als back-up voor uw bestaande stroomvoorziening.

Daarnaast levert Energyst met haar team van koel- en stroomspecialisten, 24/7/365 service waardoor continuïteit van uw productie wordt gegarandeerd. Wilt u weten wat Energyst voor u kan doen? Neem dan contact op via +31 (0) 497 532500 of via [email protected]

Koude & luchtbehandeling RCC

Vkn

29105e Jaargang April 2012

VKn behartigt de belangen van kunstijsbanenIn Nederland bestaan diverse verenigingen die iets met koeltechniek van doen hebben, de bekendste zijn uiteraard de KNVvK en de NVKL. Ook gebruikers hebben vaak een band; zo zijn koel- en vrieshuis-eigenaren verenigd in de Nekovri. Maar wist u dat ook bijna alle Nederlandse kunstijsbanen dat zijn? Met een enorme achterban, want jaar-lijks maken ruim vier miljoen miljoenen mensen gebruik van de kunstijsbanen en vanwege de steeds zachtere winters neemt die behoefte alleen maar toe.

Door Ernst Berends, GEA GrencoLid van de redactieraad RCC Koude & Luchtbehandeling

i In 1967 is de ‘Belangengroep 400 mtr Kunstijsbanen’ opge-richt door de toenmalige 400

meter banen: Amsterdam ( 1961), Deventer (1962), Heerenveen ( 1966 ) en de nog in wording zijnde banen in Den Haag en Utrecht. In 1989 is daaruit de huidige ‘Vereniging Kunst-ijsbanen Nederland’ voortgekomen, waarvan sindsdien nagenoeg alle kunstijsbanen lid zijn. De vereniging kent ook zogeheten business-leden, meestal leveranciers van componenten en toebehoren, zoals de onmisbare koelinstallaties, dweilmachines, boardings, waterbe-handeling et cetera.

CijfersAnno 2012 heeft Nederland op 24 locaties permanente kunstijsbanen: Eén 5 kilometer buitenbaan, 16 stuks 400 meter banen, één 333 meter baan, twee 250 meter banen en nog twee ijshallen met een ‘vierkante’ 220 meter ringbaan om een 60 x 30 meter veld (zogeheten Menken-concept). Bij de meeste complexen bevindt zich een al dan niet overdekte 60 x 30 meter baan. Behalve op FlevoNice - de 5 kilometer baan in Biddinghuizen - kan alleen nog maar op de 400 meter banen in Geleen en Amsterdam echt buiten geschaatst worden. Daar kunnen dus nog regen, sneeuw en wind getrot-12000 zitplaatsen.

RCC Koude & luchtbehandeling

Vkn

seerd worden. Op de Jaap Edenbaan van Amsterdam kan dat inmiddels al 50 jaar lang.

PrestigeprojectenIn de periode van 1969 tot en met 1977 werden er zeven 400 meter ba-nen gebouwd - een absoluut record - als gevolg van de successen van Ard Schenk en Kees Verkerk. In bepaalde gemeenten waren de banen prestige-projecten, die snel ‘geloosd’ werden zodra er geld bij moest. Het kostte diverse wethouders hun baan. Vorig jaar zijn de banen van Den Haag en Utrecht nog failliet gegaan, maar inmiddels zijn die weer doorge-start dankzij financiële injecties van de nieuwe eigenaren.Dit jaar wilde de gemeente Eindho-ven nog van haar kunstijsbaan af, maar door enorm veel protest kwam het niet door de Raad. Dat voorzieningen zoals sport, recreatie, bibliotheken et cetera nu eenmaal geld kosten, wil er in Neder-land blijkbaar nog steeds niet in. Bij de jaarlijkse schoolschaatsprojecten spelen de ijsbanen een grote rol.

3030 April 2012 105e Jaargang

Uit een onlangs uitgevoerd onder-zoek bleek wederom dat de exploi-tatie van uitsluitend een ijsbaan niet rendabel is. Op en rondom de ijsbaan moeten dan ook steeds meer andere activiteiten ontplooid worden, zoals ‘s zomers beurzen, rommelmarkten, shows, concerten et cetera . Maar dat is dan vaak weer in strijd met bestaande gemeentelijke verorde-ningen, al gedane toezeggingen aan andere hallen, bestemmingplannen et cetera.Men probeert ook wel om ’s winters wat meer te bieden dan schaatsen alleen. Deventer heeft bijvoorbeeld op het onlangs overkapte midden-terrein een winterspeeltuin gereali-seerd en in Den Haag kan men soms ice-karten. In Haarlem komen soms als seizoensluiting arresleden met paarden op het ijs.Alleen in Assen ronken nog éénmaal per jaar de ijsspeedwaymotoren, een zeer spectaculair evenement waarbij het ijs je om de oren vliegt. De ijslaag wordt daarvoor bewust op vijftien centimeter gebracht, want anders ra-ken de 28 mm lange spikes het beton.

IJsrace wordt op speciaal hiervoor geprepareerde machines gereden. Deze motorfietsen zijn niet voorzien van remmen en hebben een viertakt krachtbron van 500 cc.

de doelstellingenDe doelstelling van de VKN is het behartigen van de belangen van de kunstijsbanen in het algemeen en van haar leden in het bijzonder. Dit tracht men dan te bereiken door onder andere:● het onderhouden en intensiveren

van de contacten met de sport, de overheden, het bedrijfsleven en de nieuws-media, al dan niet georga-niseerd;

● het organiseren van de landelijke promotie-activiteiten ten behoeve van de kunstijsbanen zelf, mede in verband met het stimuleren van de sportieve recreatie in de meest ruime zin van het woord;

● het coördineren van het ter be-schikking stellen van de kunstijs-banen ten behoeve van activiteiten van derden;

● het uitwisselen van kennis en er-varing op technisch, administratief, beleidsmatig en organisatorisch gebied;

● het doen verrichten van onderzoe-ken welke in belang zijn voor alle leden;

● organiseren van studiereizen naar buitenlandse beurzen, congressen, kunstijsbanen et cetera;

● jaarlijkse IJsmeester/Machinisten-dag op één der ijsbanen.

Verder participeert de VKN in overleg-organen c.q. werk- of studiegroepen met betrekking tot de bevordering van het schaatstoerisme (ANWB, KNSB en VKN); het voorkomen van schaats-blessures (NOC/NSF, KNSB en VKN); schaatsscholen en schaatsinstructie (VKN, KNSB en commerciële schaats-scholen); energiebesparing (Agent-schap NL) en accommodatiebeleid KNSB/NIJB.

KennisuitwisselingDe ijsmeesters komen regelmatig bij elkaar over de (ijs)vloer en staan elkaar

Hightech-apparatuur in Rusland.

Russisch ijs.

Koude & luchtbehandeling RCC

Vkn

met raad en daad bij als iemand een probleem heeft. Twee jaar geleden was er een studie-reis naar Rusland en vorig jaar zijn zij op studiereis naar Zwitserland

geweest om daar enkele zeer grote (12.000 plaatsen!) en moderne ijs-stadions met NH3/CO2-installaties te bezoeken, sommigen ook voorzien van hoge druk NH3-warmtepompen. Zeer leerzaam en interessant dus.Verder werd een fabriek van de Züko IJsverzorgingsmachines bezocht. ‘Zamboni’ wordt vaak gebruikt als de algemene verzamelnaam, maar er bestaan dus meer merken, zoals Züko, Olympia, Eisbär, et cetera. Frank Zamboni was een naar de USA ge-emigreerde Italiaan die in 1946 patent kreeg op dit principe en in 1949 zijn eerste machine bouwde.Op de nieuwste Nederlandse kunst-ijsbaan Sportboulevard te Dordrecht werd onlangs de landelijke IJsmees-ter/Machinistendag gehouden. Dat is altijd in het voorjaar, nadat de meeste banen gesloten (gesmolten) zijn. Dan hebben de ijsmeesters namelijk tijd. De belangstelling was zeer groot, cir-ca 80 personen. Namens de KNVvK was ook Gerard Vos aanwezig. In een ontspannen sfeer werden ervaringen uitgewisseld. De ene ijsmeester dweilt met warm water, de

0900 26 37 397 andrewssykes.nl

WIEZIJN WIJ ?

Met onze producten en diensten ondersteunen wij

onze klanten bij de uitdagingen die zij in de dagelijkse

praktijk tegenkomen. Of het nu gaat om een geplande

situatie of een noodgeval, wij zorgen ervoor dat het

zo snel, deskundig, professioneel en kostenbesparend

mogelijk wordt opgelost.

0900 26 37 397 andrewssykes.nl

BOILERS

CHILLERS

AIRCONDITIONERS

AL 40 JAARMARKTLEIDER OP HET GEBIED VANVERHUUR VANAIRCONDITIONING,VERWARMING,ONTVOCHTIGINGEN VENTILATIEAAN DE ZAKELIJKE MARKT

24/7 SERVICE

Fabriek van Züko.

Machinekamer van de ijsbaan in Dordrecht.

Warmte uit IJs.

andere juist weer met koud. Wel of geen toevoegingen aan het dweil-water bij wedstrijden? Elke ijsmeester maakt uiteraard het beste ijs! Levendige discussies waarbij zeker ook het energiegebruik een steeds belangrijker factor wordt, gezien de enorme kosten die daarmee gepaard gaan. Hergebruik van vrijkomende warmte was nu dan ook een ‘hot’ item.

Warmte uit iJsDoor de auteur van dit artikel werd een voordacht gehouden met als titel ‘Warmte uit IJs’. Daarna volgde een rondleiding door het prachtige, nieuwe complex met zwembaden, sporthallen et cetera. Dit zijn al-lemaal gebruikers van de warmte die vrijkomt bij het ijsmaken en het onderhouden daarvan. Dit eerste seizoen was er zelfs warmte over, die via de koeltoren helaas moest worden afgevoerd!Genoemde presentatie is te zien op de VKN site www.kunstijsbanen.nl onder het kopje ‘IJsbaan-weetjes’.Heeft u raakvlakken met ijsbanen, de ijssport, et cetera, en bent u na het lezen van dit artikel geinteresseerd geraakt in de VKN, dan kunt u nadere info verkrijgen via [email protected].

31105e Jaargang April 2012

Koude & luchtbehandeling RCC

Belang Van koude

33105e Jaargang April 2012

Koudeketens levensaders van voedselvoorzieningIn de artikelenreeks over het belang van koude voor de voedselconservering, werden in voorgaande artikelen invloed-rijke historische ontwikkelingen in de industriële voedselconservering en het belang van de koeltechniek daarbij be-schreven. Dit bracht ons uiteindelijk bij de moderne tijd. Meer dan de helft van de wereldbevolking woont nu in steden en is voor zijn basale voedselvoorziening afhankelijk geworden van uitgebreide voedselketens. Vers voedsel in deze ketens kan alleen maar vers blijven dankzij lage bewaartemperaturen. Effectieve koudeketens zijn de ware levensaders geworden binnen de algehele voedselvoorziening.

Door Cor van den Berg, Lid redactieraad RCC Koude & Luchtbehandeling

m een goede verskwali-teit van voedsel te kunnen handhaven dient tijdens

de overbrugging van afstand tussen producent en consument de gehele keten koel te blijven. Daarnaast geldt voor de groep voedingsmiddelen die gevoelig is voor uitdroging, zoals groente en fruit (AGF), onverpakt vlees, vis en kaas, dat naast lage tem-peraturen ook voldoende hoge rela-tieve vochtigheden moeten worden gehandhaafd, want niet alleen direct bederf maar ook uitdroging kan deze producten hun kwaliteit snel doen verliezen. Uitdroging moet gezien worden als een vorm van fysisch bederf.

O Koude-effect in de keten Het belang van koeling in de voed-selketen kan globaal worden samen-gevat in de volgende punten:● in de nog vaak seizoenbepaalde

productie in de land- en tuinbouw worden door koeling de verliezen sterk gereduceerd en het verbeter-de productaanbod verder gespreid in de tijd en naar locatie;

● een groot en gevarieerd aanbod van voedselproducten van hoge kwaliteit is beschikbaar en betaal-baar geworden;

● door het bederf gericht tegen te gaan is de gemiddelde kwaliteit van voedsel en daardoor de voed-selveiligheid voor de consument

sterk verbeterd en beter beheers-baar geworden door systemen voor kwaliteitbewaking;

● door de toepassing van half toeberei-de en kant-en-klaar voedingsmidde-len, mogelijk geworden door koeling, kost de voedselbereiding de consu-ment minder tijd (convenience);

● grote kostenbesparingen door werkwijzen die arbeid besparen en ook eventueel arbeid kunnen uitstellen;

● visserijschepen kunnen langer op zee blijven;

● door naar willekeur te kunnen beschikken over lage temperaturen zijn talloze nieuwe procesmoge-lijkheden ontstaan.

Koeien melken zoals dat vroeger was. Melk werd verzameld in bussen van 30 of 40 liter die twee-maal daags naar de fabriek werden gebracht. Tegenwoordig wordt de rauwe melk drie dagen in de melkkoeltank bewaard en dan opgehaald door de rijdende melkontvangst (RMO).

RCC Koude & luchtbehandeling

Belang Van koude

Een voorbeeld van grote arbeids-besparing is in de melkveehouderij, waar 40 jaar geleden nog alle verse melk na het melken tweemaal daags zo spoedig mogelijk naar de fabriek moest worden afgevoerd. In de zomerdag kan de rauwe, nog warme melk in enkele uren bederven. Door een koeltank als buffer te gebruiken kan nu worden volstaan de melk eens per drie dagen naar de melkfabriek af te voeren.Een voorbeeld van de vermindering van werk op onaangename uren is de toepassing in de broodbakkerij van de zogeheten rijsonderbreking over-nacht. Bakkers hoeven hierdoor niet meer extreem vroeg op te staan om vers brood op tijd bij hun klanten te krijgen. Nader beschouwd, blijkt het door toepassing van koeling mogelijk het broodproces bij meerdere stappen te onderbreken en later af te maken. Dit maakt het mogelijk voor de con-sument om snel verse broodjes ge-reed te hebben, ook op dagen dat de bakkerswinkel niet open is. Voor de populaire croissant broodjes zijn zelfs zes verschillende methoden bekend om dit mogelijk te maken.

nieuwe koudeketensKoeltechniek gaf de mogelijkheid om naar willekeur nieuwe koudeketens te ontwerpen en toe te passen. Een voorbeeld van zo’n nieuwe koudeke-ten is de aanvoer van verse tonijnvis naar Japan vanuit bijna overal ter

3434 April 2012 105e Jaargang

wereld. Recent (5 januari 2012) bracht op de visaanvoer in Tokio een blauw-vin tonijn van 593 pond 736.700 US dollar op (2736 $/kg). Gevangen in de Atlantische oceaan, werd de vis aan-gevoerd in bevroren toestand bij –70°C om zijn versheid voor de sushi-bereiding te garanderen.Met name de industrieën voor melk en zuivel, de slachthuizen, de mo-derne visafslag en gekoelde distribu-tieketens hebben in feite hun ontwik-keling te danken aan de beheersing van koude. Tot aan de komst van de koelmachine was de omgevingstem-peratuur altijd een ijzeren rand-voorwaarde voor wat zich afspeelde op het gebied van voedsel en zijn conservering. Goudse kaas, een der meest gewaardeerde kaassoorten ter wereld, kon niet in Frankrijk ontstaan omdat daar de gemiddelde tem-peraturen hiervoor te hoog zijn. In Frankrijk daarentegen ontstonden in de loop van de tijd enkele honderden kaassoorten waarvan de bereiding vaak gekenmerkt wordt door grote vindingrijkheid bij het tegengaan van het bederf van melk en daarvan afgeleide producten.

Koelversketen en vriesketen Onder productieketen kan worden verstaan: alle bewegingen, hande-lingen, bewerkingen, organisatie en daarmee samenhangende logistieke afstemming en integratie, die nood-

zakelijk zijn voor het efficiënt ver-vaardigen van een product, vanaf de primaire productie van de grondstof tot en met het eindproduct, gereed voor gebruik. Koudeketens zijn die productieke-tens voor bederfelijke waren waarbij temperaturen beneden kamertempe-ratuur bewust worden toegepast en gehandhaafd. Bij voedingsmiddelen onderscheidt men de koelversketens, waarbinnen de producten onbevro-ren, dus bij temperaturen boven hun vriespunt (vaak ongeveer –0,5°C), als verse waar worden behandeld en bewaard, én de vriesketens, waarbin-nen voedingsmiddelen in bevroren toestand (-18°C of lager) worden gehouden, behandeld en langdurig bewaard. Het relatieve belang van beide ketens blijkt uit de schatting dat van alle voedingsmiddelen in de westerse maatschappij ongeveer 75 procent door koude worden verduurzaamd. Hiervan verblijft ongeveer 90 procent in koelverse toestand en tien procent in bevroren toestand. In de vriesketen is door de aard van de bewaring bij de veel lagere tempera-tuur de mogelijke bewaarduur van producten tien tot honderd maal lan-ger dan in de koelversketen.Verschil-lende temperaturen zijn in gebruik ; –18°C is de standaard temperatuur, welke tijdens transport mag oplo-pen tot –15°C. In magazijnen voor langdurige opslag worden vaak lagere

Een school blauvintonijnen, inmid-dels bedreigde vissoort doordat ze

zo geliefd zijn op de grote vismarkten ter wereld.

Verse groente en kaas.

Koude & luchtbehandeling RCC

Belang Van koude

35105e Jaargang April 2012

temperaturen (–35°C is niet onge-woon) gehandhaafd om de houd-baarheidsduur verder te verlengen. Voor speciale transporten zijn nog lagere temperaturen in gebruik.De koelversketen is afgestemd op het optimaal bewaren van de verse kwaliteiteigenschappen van biologi-sche producten, die afzonderlijk soms erg uiteenlopende eisen voor kwa-liteitshandhaving kennen. Optimaal management hiervan vereist een ge-degen productkennis. Houdbaarhe-den zijn dan een tot vier weken, soms langer. Diverse temperatuurregimes komen voor: –1 tot 0°C voor vlees op langdurig transport (bijvoorbeeld zeetransport van Nieuw Zeeland naar Europa); 2-7°C voor de meeste verse producten; rood vlees mag niet op transport als de kerntemperatuur nog boven 7°C is en voor kippenvlees is hiervoor 4°C vereist; maximaal 7°C wordt geadviseerd voor huishoud-koelkasten en veel bewaarmeubels in de detailhandel (recente adviezen sturen aan op 4°C als echt veilige temperatuur voor voedingsmid-delen die enige tijd doorbrengen in een bewaarkabinet); producten zoals

worst en veel kaassoorten worden bij 12-14°C (keldertemperatuur) gerijpt en bewaard; 11-14°C is ook de veilige range voor tropisch fruit dat gevoelig is voor lage temperatuur bederf (LTB), zoals avocado, bananen en mango, die bij lagere temperaturen meestal grijs en bitter worden. Als bananen gericht moeten afrijpen voor de ver-koop laat men de temperatuur vanaf 14°C langzaam oplopen na een korte ethyleen injectie (een afrijpingshor-moon). Bevriezing geeft aanzienlijke schade aan alle verse producten. Daarom moet het vriespunt de tempera-tuurondergrens in de versketen zijn. Daarnaast moet in de versketen gewaarschuwd worden voor het niet in dezelfde ruimte bewaren van pro-ducten die elkaar kunnen beïnvloe-den, zoals bijvoorbeeld fruitsoorten en bloemen. Doordat bloemen vaak ethyleen produceren doen ze gevoe-lig fruit overhaast afrijpen.

Figuur 1 geeft een schematisch over-zicht van de stappenvolgorde en de bewerkingen in een algemene pro-ductieketen voor voedingsmiddelen.

Toegepast op melk doorloopt het schema achtereenvolgens: de melkveehouderij en de melkwin-ning (verzameling); afkoeling van de melk om deze voorlopig houdbaar te maken in de koeltank voor bewaring op de boerderij (primaire verwer-king); na drie dagen transporteert de rijdende melkontvangst (RMO) de melk naar de fabriek voor de secun-daire verwerking, de procesmatige bereiding van consumptiemelk en andere melkproducten. De laatste stap in de secundaire verwerking is altijd een bewerking van in porties verpakken en verduurzamen, gevolgd door gereedmaking voor distributie via afzetkanalen richting de consu-ment. ‘Eenheidsbewerkingen’ (eng. unit operations) zijn de afzonderlijke bewerkingen waaruit een productie-proces is opgebouwd. Bijvoorbeeld koelen, verwarmen, transporteren, malen, extraheren, mengen en schei-den.

Voorbeelden van voedsel-productketensIn de praktijk variëren de individu-ele productieketens nogal eens op

Figuur 1 Voedselproductieketen van producent naar consument.

de ALGemene PrOduCtieKetenBIOPRODUCTIE / VERZAMELING / PRIMAIRE VERWERKING Land- en Tuinbouw Oogst Reinigen, uitsnijden ed.Veeteelt Slacht DrogenVisvangst, visteelt Koelen Jacht Verduurzamen Bioreactoren

OPSLAG/TRANSPORT SECUNDAIRE VERWERKING / FOOD PROCESSING Koel bewaren Processen bestaand uit eenheidsbewerkingen Verduurzamen

OPSLAG/TRANSPORT/DISTRIBUTIE / GROSSIER Koelen Modulair verpakken

GEBRUIKERSMARKT / CONSUMENTVerkoopklaar maken Koel bewaren Koelen VoedselbereidingVerpakkenPresentatie

RCC Koude & luchtbehandeling

Belang Van koude

het algemene schema in Figuur 1. Veel producten slaan stappen over of ondergaan stappen extra uitge-breid. Verse tuinbouwproducten ondergaan meestal geen secun-daire verwerking, maar alleen oogst, schoning en koeling en transport. Bijvoorbeeld kropsla wordt na de teelt geoogst, schoongemaakt en gesorteerd, verpakt in boxen en afgekoeld om de veldwarmte snel te verwijderen. Koeling kan bij het teelt-bedrijf of op de veiling plaatsvinden. Hierdoor is de sla (soort afhankelijk) een tot ruim twee weken houdbaar geworden. Voldoende lang om de consument op soms grote afstanden te bereiken. Onder afnemerscontract geteelde sla slaat ook de veilingstap over. Aardappelen kunnen de vereen-voudigde keten voor tuinbouwpro-ducten doorlopen als consumptie-aardappelen, ofwel een uitgebreide secundaire processing ondergaan op weg naar friet, chips of andere aardappelproducten.Diepvriesgroenten volgen het schema. Deze worden na de oogst, reiniging en sortering (primaire verwerking) in de fabriek meestal geblancheerd, afgekoeld, verpakt en

3636 April 2012 105e Jaargang

ingevroren (secundaire verwerking). Daarna volgt transport naar een cen-trale opslag alvorens de handel en distributiekanalen in te gaan. Blan-cheren is een korte verhitting van één tot enkele minuten met stoom of kokend water, teneinde enzymatisch bederf uit te sluiten.Ook verse vis kent meestal geen secundaire processing. Na vangst en sortering wordt de vis onder ijs ge-legd, waardoor de vis koel blijft en het vissevel nat en glanzend. Dit levert een houdbaarheid op van twaalf tot veertien dagen, waarin het transport naar de haven, aanvoer op de vis-afslag, handel en distributie naar de consument plaats vinden. Een product als vlees daarentegen kent na de slacht, uitbenen en koe-ling, die tesamen als primaire ver-werking kunnen worden gezien, juist een veelheid aan secundaire bewer-kingen om de vele soorten vleeswa-ren die bekend zijn te produceren.

SamenvattingIn dit vijfde artikel in de reeks ‘voe-dingsmiddelenconservering door koudeketens’ wordt de algemene voedselproductieketen als schema overzichtelijk gemaakt (Figuur 1). Het

belangrijke effect van koude hierbij voor verlenging van de houdbaarheid is eminent. Onderscheid wordt ge-maakt tussen de koelversketen boven het vriespunt, met een houdbaarheid van een tot vier weken, en de vries-keten die bij –18°C (of lager) wordt gehouden en daardoor het voedings-middel tien tot honderd maal langer houdbaar maakt. Door de soms sterk uiteenlopende kwaliteitseisen kun-nen de behandeling van specifieke producten sterk uiteenlopen. Voor-beelden hiervan worden beschreven.

SummaryThis is the fifth paper in the series on cold chain food preservation, in which the food chain is schema-tized and the important effect of refrigeration for most food products outlined. Division is made between the fresh cold chain above freezing point, giving a product one to even four weeks lifetime, and the frozen food chain at temperatures –18°C or lower, which prolongs product lifetimes a further ten to hundred times. The handling of different food products may show a great variation due to their varying quality demands; examples of these are described.

De onovertroffen croissant vers uit de oven, zelf te maken met behulp van gekoeld deeg-in-blik en andere methoden.

Diepvriesgroente.

Recool is uw totaalleverancier in verhuur van klimaatoplossingen. Door middel van het brede leveringsprogramma kunnen wij u de oplossing bieden voor vrijwel ieder klimaatprobleem.

Hierboven illustreren wij graag de diverse producten uit ons assortiment. Meer informatie over deze apparatuur kunt u eenvoudig opvragen via de QR-code hiernaast of door een bezoek aan onze website www.recool.nl.

Bij ons kunt u terecht voor méér dan alleen de levering van uw apparatuur. Ook advisering en ondersteuning in alle fases van uw project vormt voor ons een belangrijk onderdeel van de totaaloplossing.

Wij laten u graag zelf de toegevoegde waarde van dit concept ervaren en nodigen u uit om contact met ons op te nemen voor het bespreken van de mogelijkheden.

RECOOLVerhuur in Koeling-Airconditioning

Anders denken in klimaatoplossingen

KoelingChillers

Scan de QR-code met uw smartphone of tablet voor

meer informatie!

ADVISERING I ONDERSTEUNING I TOTAALOPLOSSING Recool BV I 078 - 691 10 00 I www.recool.nl

Verhuur van tijdelijkeklimaatoplossingen.

VentilatieLuchtbehandeling Airconditioning & Warmtepompen

Vochtbeheersing

RegelventielenAirpurgersHandafsluitersCapacitieve niveauschakelaars

Natuurlijk de beste oplossing

Koelproces onder controle!

+31 (0)345 68 15 49, [email protected], www.wijbenga.nl

De onthulling van de VRV IV was een apart feestje in de prachtig aangeklede stand die Daikin op de Mostra Conveg-no had. De vernieuwde machine stond in de stand, afgeschermd met een blauw doek. Tijdens de onthulling werd het doek verwijderd en daarna kon ieder-een het fenomeen met eigen ogen van dichtbij bekijken. De VRV IV wordt in mei van dit jaar offi cieel gelanceerd en is vanaf oktober leverbaar.VRV staat voor Variable Refrigerant

In Nederland wordt een groot aantal airconditioners gebruikt. Thuis en op de werkvloer. In de loop der jaren zijn deze steeds energie-effi ciënter geworden. Dat was ook wel nodig, want de apparaten waren in de begin-jaren echte energieslurpers. Inmiddels ziet het er heel anders uit. Tijdens de bekende Italiaanse beurs Mostra Convegno in Milaan onthulde de airconditioninggigant Daikin de nieuwe energie-effi ciënte VRV IV.

VRV IV onthuld tijdens Mostra Convegno

Volume en deze machine verte-genwoordigt Daikins technologie in klimaatcomfort en energie-effi ciëntie voor kleine tot grote kantoren, hotels of andere commerciële voorzie-ningen. Het hele jaar door voorziet het VRV-systeem in verwarming en koeling. De technologie dateert van 1982 en is sindsdien voortdurend geïnnoveerd.Omdat een VRV-systeem alleen de nodige hoeveelheid koudemiddel laat

circuleren, kan het in verschillende ruimtes tegelijkertijd een verschillen-de temperatuur regelen. Daarnaast kan het systeem, dankzij de inverter-technologie, de capaciteit aanpassen aan de werkelijke behoeften. Dit zorgt voor een maximum aan comfort (temperatuursschommelingen zijn geminimaliseerd) en maximale effi ciëntie (geen onnodige energie-gebruik door start- en stopmodus). Uiteindelijk resulteert dit in minimale

38 April 2012 105E Jaargang

RCC Koude & luchtbehandeling

daikin

bedrijfskosten. De VRV IV omvat drie belangrijke verbeteringen op de vorige generatie VRV.

VerbeteringenAllereerst beschikt de VRV IV over een variabele verdampingstempera-tuur, waarmee de installateur in staat is om het systeem te individualiseren op basis van een reeks vooraf vastge-stelde instellingen. In automatische modus is het systeem zo gecon-figureerd, dat het elk seizoen een topefficiëntie biedt en tegelijkertijd zorgt voor een snelle reactietijd op de warmste dagen, zodat het comfort op elk moment gegarandeerd is. Deze technologie levert een stijging van 25 procent in seizoensrendement (zie kadertekst, red.) op, omdat het systeem continu de verdampings-temperatuur aanpast aan de totale capaciteitsvraag en aan weersom-standigheden.Daarnaast kan het VRV IV systeem ook continu verwarmen in warm-tepompuitvoering (dus ook tijdens de ontdooicyclus). Dat de warmte-pomp warmte blijft leveren tijdens de ontdooicyclus is een groot voordeel, omdat alle warmtepompen te maken hebben met ijsvorming op het bui-tendeel dat daarom regelmatig moet worden ontdooid. Deze ontdooi-cyclus draait normaal gesproken de koeltechnische cyclus om, wat

Koude & luchtbehandeling RCC

daikin

39105e Jaargang April 2012

een temperatuurdaling in de ruimte veroorzaakt. VRV IV is uitgerust met en uniek warmteaccumulerend element, dat energie levert specifiek voor de ontdooiing. De binnendelen blijven dus verwarmen.Tenslotte biedt de de nieuwe VRV configurator een

SEizOEnSrEndEMEnTnu de Europese regelgeving energiegebruikers onder druk zet om hun gebruik dras-tisch te beperken, de energiezuinigheid van gebouwen en woningen te verbeteren en te voldoen aan de 20/20/20-doelstellingen van de Europese Commissie, is de indus-trie druk op zoek naar meer gepaste manieren om energierendement te evalueren. de Eup Eco-design richtlijn heeft bijvoorbeeld als doel, de milieu-impact van producten in de EU te verlagen. daartoe wordt per 1 januari 2013 een nieuwe berekeningsme-thode voor energierendement gelanceerd - het seizoensrendement - ter vervanging van de huidige methode op basis van het nominale rendement, die zijn beperkingen heeft. Vooruitlopend op deze nieuwe norm heeft daikin nu al, als eerste in de markt, al haar airconditioningsystemen van 7 tot 14 kw geoptimaliseerd voor seizoensren-dement. Ook bij de ontwikkeling van de nieuwe generatie VrV, de VrV iV, is rekening gehouden met de nieuwe regelgeving.

meer informatie:daikin Airconditioning netherlands BV Fascinatio Boulevard 562 2909 VA Capelle a/d IJssel Postbus 8585 3009 AN Rotterdam T: 088 324 54 60 F: 088 324 54 69 E: [email protected]: www.daikin.nl

geavanceerde softwareoplossing die de inbedrijfstelling en de aanpassing van het systeem vereenvoudigt. Het onderhoud wordt ook eenvoudi-ger, dankzij een grafische interface waarmee de bedrijfsdata en storingen kunnen worden geanalyseerd.

De Green & Cool Academy opende haar deuren in de herfst van 2011. Voor de praktijktrainingen is bij het Experti-secentrum Koudetechniek in Ede een gloednieuwe Green & Cool koelinstal-latie geïnstalleerd. Sinds november 2011 hebben ongeveer vijftig deelnemers uit zeven verschillende Europese landen de tweedaagse training gevolgd. De reac-ties van de ruim honderd deelnemers die de training hebben gevolgd zijn zeer enthousiast. De waardering voor de ver-schillende trainingsonderdelen varieert van gemiddeld 4,2 tot 4,7 op een schaal van 1 tot 5.

Onderdelen van de training over transkritische CO2-technologieHet centrale thema van de training is

Green & Cool, de internationaal succesvolle Zweedse fabrikant van koelinstallaties voor super-marktketens, heeft in het najaar van 2011 voor haar technici/dealers wereldwijd de Green & Cool Academy gestart en ervoor gekozen om deze bedrijfsacademy onder te brengen bij PTC+ in Ede. Green & Cool koos voor PTC+ op grond van de aanwezige expertise en de unieke faciliteiten in de koudetechniek.

PTC+ oogst veel lof met Green and Cool Academy

de transkritische CO₂ technologie, waarvan gebruik gemaakt wordt in de Green & Cool installaties. De onderde-len, die in de zeer praktijkgerichte en praktische training aan de orde komen zijn:

Introductie ● Achtergronden en basis van

koudetechniek.● Voor- en nadelen van de diverse

koudemiddelen. ● Impact van verschillende koude

technologieën op omgeving, milieu en duurzaamheid als uitdaging.

● Introductie van de techniek van (Green & Cool) CO₂-systemen.

● Vergelijking met andere koudemiddelen.

Praktische training met CO₂ als koudemiddel● Werken met gas, cylinders,

koppelingen, slangen e.d.● Aftappen en vullen van het systeem. ● Veiligheidsaspecten en

veiligheidsapparatuur.● Druktesten.

Belasting en afstelling van het CO₂-systeem

● Koel- en vriesapparatuur.● Werking van het controlesysteem

en de voordelen van het gebruik van de volledige reikwijdte van de functies van het controle systeem.

● Functie rapporten en checklisten.

De handleiding voor drukapparatuur en algemene regels voor het gebruik van CO₂ als koudemiddel

40 April 2012 105E Jaargang

RCC Koude & luchtbehandeling

ptc+

● Introductie, apparatuur en praktijk-oefeningen.

Kennis van materialen en soldeertechnie-ken in verband met CO₂-systemen● Belangrijkste componenten en hun

eigenschappen.● Solderen van K65 koperbuizen in-

clusief praktische oefeningen. De trainingen worden uitgevoerd in verschillende talen, zoals Engels, Duits, Nederlands en Zweeds. De deelnemers die tot dusverre hebben meegedaan aan de trainingen komen onder andere uit Zweden, Finland, Polen, Frankrijk, Spanje, België en Zwitserland. Binnenkort komt een groep uit Denemarken naar Neder-land. Anders Hiorth, voorzitter van de Zweedse Organisatie voor Koude-techniek, was deelnemer aan één van de eerste trainingen. Hij schreef over zijn ervaringen in het vakblad van zijn organisatie, KYLA + Värmepumpar: “I have been on many courses over the years and this was one of the best I have seen. The trainingcentre is exceptional, and has knowledgeable instructors and first-class technical resources. I can warmly recommend this course to everyone who works with or intends to work with transcri-tical CO₂ refrigeration”. (Ik heb in de jaren aan vele trainingen deelgeno-men en dit was een van de beste, die ik heb meegemaakt. Het trainings-centrum was uitzonderlijk en heeft kundige instructeurs en eersteklas middelen. Ik kan deze training warm

Koude & luchtbehandeling RCC

ptc+

41105e Jaargang April 2012

aanbevelen aan mensen die werken met, of van plan is te gaan werken met transkritische CO₂-koeling).

Transkritische CO2 techniekDe Green & Cool koelinstallaties onderscheiden zich door de zeer geavanceerde transkritische CO₂-techniek. Deze techniek is uiterst milieuvriendelijk, energiezuinig en duurzaam, onder andere door het gebruik van het natuurlijke kou-demiddel CO₂. Uniek voor Green & Cool is dat deze eigenschappen gepaard gaan met een bovengemid-delde bedrijfszekerheid.

Green & Cool en CO2 als duur-zaam natuurlijk koudemiddel In het verleden gebruikte en ontwik-kelde koudemiddelen (zoals CFK’s en HFK’s) hebben negatieve effecten op het milieu, zoals het vernietigen van de beschermende ozonlaag (CFK’s) en het broeikaseffect. Intussen zijn nieuwe technieken en de natuurlijke koudemiddelen, zoals CO₂ in beeld verschenen. Deze ontwikkelingen hebben inmiddels geleid tot aan-zienlijke verbetering van de milieu-effecten. Momenteel vindt er in de koudesector de volgende grote stap voorwaarts op het gebied van milieu en duurzaamheid plaats. CO₂ speelt hierbij een belangrijke rol. Ter illus-tratie: HFK’s dragen in de atmosfeer proportioneel bij aan het broeikasef-fect. Een van de veel gebruikte HFK’s is R404A. Als R404A in de atmosfeer terecht komt, door wat voor omstandig-

heid dan ook, is de bijdrage aan het broeikaseffect 3920 keer groter dan van CO₂. HFK’s staan inmiddels op de lijst van stoffen, die geleidelijk worden afgeschaft op basis van het Kyoto Protocol, het in 1997 inter-nationaal afgesloten verdrag met als doelstelling onder andere het reduceren van de broeikasemissies op de wereld. Overigens is het gebruik van CO₂ als natuurlijk koudemiddel niet nieuw. De technische doorbraak was er toen in de industrie toepassingen werden ontwikkeld om op een veilige manier om te gaan met de hogere druk. Dit is een vereiste bij het werken aan een transkritische installatie. Tegelijkertijd met deze ontwikkeling is de mechanische en energetische efficiëntie van de installaties geoptimaliseerd. Green & Cool heeft hierbij een es-sentiële inbreng gehad. Green & Cool heeft apparatuur ontwikkeld voor veel toepassingen van klein tot groot, zoals koelinstallaties en warmtepompen voor koeling en verwarming in de publieke en private sector, zoals restaurants, benzinestations, stralingsappara-ten in ziekenhuizen, datacentra en supermarkten. Zowel de training als de materialen van Green & Cool hebben bijgedra-gen aan een nieuwe ontwikkeling op de Nederlandse markt.Meer weten over trainen in de koudetechniek bij PTC+, neemt u dan contact op met L. Voorwinden: 06 20012456.

PRODUCT inFOrMATieRCC Koude & luchtbehandeling

Goed boeren met stalventilatoren van ebm-papst Energie-effi ciënte ventilatoren worden steeds belangrijker in de agrarische sector. gedreven door wettelijke eisen en stijgende energiekos-ten, heeft deze markt steeds meer behoeft e aan nieuwe energie-effi ciënte oplossingen. Om aan deze trend tegemoet te komen, intro-duceert ebm-papst nieuwe series axiaalven-tilatoren, voorzien van de energiebesparende EC-technologie. De ventilatoren zijn verkrijg-baar in een diameter van 500 tot 1250 mm. Dit is gelijk aan een luchtprestatie tot aan 58.000 m³/h. De ventilatoren zijn ontwikkeld voor onder andere stallen, agrarische applicaties (broed- en voedapparatuur), kassen voor de tuinbouw en voedselopslag. De ventilatoren zijn extra beschermd in vergelijking met onze conventionele ventilatoren door onder andere een as, schroeven en bevestigingsmiddelen van rVS. De elektronica op de printplaat is extra beschermd en de HyBlade-bladen (kunststof) worden gedragen door gecoat aluminium. In vergelijking met de voorgaande aC-ventilatoren, kan met de EC-technologie tot aan 70 procent energie bespaard worden. .Meer informatie: www.ebmpapst.nl

Compendium van de compressortechnologieMet de nieuwe semi-hermetische docu-mentatie presenteert gEa refrigeration Technologies haar competenties op alle gebieden van commerciële koeling tot airconditioningtechnologie. Tot nu toe werd alle informatie over semi-hermetische Bock compressoren gecombineerd op 240 pagina's in een enkele catalogus. Vanwege tal van nieuwe producten en updates van reeds bestaande producten, is de catalogus veranderd in een volledig naslagwerk.De volgende negen hoofdstukken zijn nu beschikbaar: compressoren eentraps- en tweetraps-Hg, Ha; compressoren voor CO2; compressoren voor r410a; compressoren

Tijdelijke koeling van Energyst Energyst rental Solutions BV is de specialist op het gebied van tijdelijke koelapplicaties binnen de farmaceutische industrie, food & beverage, (petro) chemie, contracting, facility management en evenementen. Onze uitgebreide vloot van luchtgekoelde en wa-tergekoelde vloeistofchillers en luchtkoelers

Nieuwe catalogus Daikin koudetechniek uit Daikin heeft een nieuwe catalogus uitgebracht voor haar complete programma oplossingen voor productkoeling. naast commerciële informatie omvat het boek uitgebreide technische informatie ter ondersteuning van de installateur bij het calculeren en installeren. Prominent in de catalogus staat de ZEaS. De ZEaS is een invertergestuurde condensingunit op r-410a, met een hoog rendement en een verdampingstemperatuurbereik van +10°C ~ -45°C. De ZEaS is uit te breiden met een Booster unit waardoor gelijktijdig koelen en vriezen mogelijk is. De voordelen van de toepassing van r-410a zijn onder meer de grotere warmte-inhoud, de dunnere koelleidingen en het lagere koudemiddel-gebruik. De ZEaS unit is standaard voorzien van een economiser. Conveni-Pack is een totaalsysteem dat speciaal ontwikkeld is om de onttrokken warmte uit de koelmeubels te hergebruiken voor het verwarmen van de winkel of andere ruimtes. Hierdoor kan een aanzienlijke energiebesparing gerea-liseerd worden. In veel voorkomende gevallen is het zelfs mogelijk om gebruik te maken van de E.I.a. (Energie Investerings aft rek). Voor het selecteren van de juiste confi guratie heeft Daikin het selectie-programma refXpress ontwikkeld, dat men gratis kan downloaden van het Daikin extranet.Meer informatie: productgroep koudetechniek, telefoon 088 324 54 25.

42 April 2012 105e Jaargang

geoptimaliseerd voor r134a; compressoren voor koolwaterstoff en; aTEX compressoren; Duplex compressoren; compressor- en Hr-eenheden en Bock elektronische regelingen, Intelligent Compressor Solutions.”Brochures kan apart worden besteld: [email protected] of via Docnav - op www.gearefrigeration.com/de/docnav.com

variëren van 50 kW per stuk tot multime-ga-Watt installaties, inclusief ‘Ultra Low Temperature Chillers’, met vloeistof uittrede temperaturen tot -40°C. geschikt voor zowel kleinschalige als omvangrijke projecten die vragen om een uitgebreide applicatieana-lyse en gedetailleerde projectplanning. Tevens biedt Energyst oplossingen aan op het gebied van tijdelijke stroomvoorzienin-gen. Inzetbaar voor het leveren van stroom voor de koelapplicaties, of als back-up voor uw bestaande stroomvoorziening. Daarnaast levert Energyst met haar team van koel- en stroomspecialisten, 24/7/365 service, waardoor continuïteit van uw pro-ductie wordt gegarandeerd. Meer informatie: [email protected]

EENVOUDIGE EFFICIËNTIE? DE INTELLIGENTE OPLOSSING.

Het aanhoudende succes van de BITZER intelligente compressoren is begonnen met

de OCTAGON VARISPEED-serie. Haar geïntegreerde, zuiggasgekoelde frequentie-

regeling verlaagt de energiekosten aanzienlijk en levert een betrouwbare en

effi ciënte functionering, zelfs bij hoge omgevingstemperaturen. Bovendien kan deze

uitvoerig geteste BITZER compressor-serie eenvoudig en snel in gebruik genomen

worden en bevat ze onderhoudsvrije frequentieregelaars. Kom meer te weten over

onze producten via www.intelligent-compressors.com

A.P

S.1

20

3_

K-V

AR

ISP

EE

D-I

Q_

BL_

NL /

/

OCTAGON VARISPEED

A.PS.1203_K-VARISPEED-IQ_BL_NL_210x297+5.indd 1 02.04.12 13:23

Scoor en win samen met Alklima in het sportjaar 2012

Samen voor goud!

Bekijk onze drie unieke zomeracties op: www.alklima.nl/acties/zomeractie