Published by the Royal Netherlands Marine Corps Veterans

CONTACT MARINIERS CANADA QUA PATET ORBIS

35ste jaargang nr. 1! ! ! ! ! ! februari 2014

The burning of the English fleet off Chatham, 20 June 1667

Peter van den Velde (1634 1723) !

Rijksmuseum Amsterdam

Kort nieuws uit Nieuw Zealand!Beste vrienden in Canada. Hierbij reunion nieuws uit Nieuw Zealand. Onze beste wensen en een voorspoedig 2014. We had a reasonable turnout at the celebrating of the Korpsverjaardag and were pleased to have members as far away as Auckland and Rotorua at-tending. Great to see them all. Henk and Miep Gerritsen were back again at the reunion. Due to illness they have not been able to attend for a num-ber of years. Thanks to Bill Beetz for providing them with transport. As a special guest we had LtCol Hennan Verhoef (Defense Attache) from Australia. Unfortunately the budget did not allow him to bring his wife. Jan & Henriette Krim !!VAN UW VOORZITTER: Beste vrienden,

Tot onze spijt moet ik mededelen dat een van onze leden, Olaf Scher-mer, op 87 jarige leeftijd in Mississauga is overleden. Olaf heeft in Neder-lands Indië gediend als Marinier en onderscheiden met het Ereteken voor Orde en Vrede. Twee maanden eerder heb ik hem nog bezocht in zijn nieuwe woonplaats en trof hem aan in een opgewekte stemming. Jammer genoeg hebben wij hem niet de laatste eer kunnen bewijzen omdat zijn familie ons niet tijdig had ingelicht. Schriftelijk hebben wij alsnog onze condoleances aangeboden.

Wetend, dat bijna alle familieleden onze aanwezigheid op prijs stellen bij de begrafenissen, verzoek ik U nogmaals (als U dit nog niet hebt ge-daan) ons Uw levensgeschiedenis (rang, opleiding, waar gediend, wat U in Canada deed etc.) te laten weten, zodat wij iets te vertellen hebben tijdens een uitvaart. U kunt dit doorsturen aan onze secretaris en die zal het op-slaan in zijn archief.

Op 11 november, Remembrance Day, waren wij met ongeveer 25 mensen in Whitby Durham Christian Homes, waar onze aanwezigheid zoals altijd weer gewaardeerd werd. Wij legden een krans voor alle overle-denen en denken bij die gelegenheid altijd terug aan de vele gewonden. Het was ook aan de medewerking van Syd Kamstra te danken dat het weer een succes was. En na afloop weer naar de Chinees!

Ook in Kanata werd door ons lid, Ted Hanrath, weer een door zijn echtgenote gemaakte krans gelegd namens Contact Mariniers Canada. Zij deden dit voor de 6de keer. Hartelijk dank en complimenten!

Voor diegenen die dit niet mochten weten, wij gaan al voor al 32 jaar ieder jaar in een andere plaats een krans leggen. Er was een tijd dat wij met zeker 50 leden deelnamen. Met onze ladies er bij waren wij een ver-schrikking voor het restaurant waar wij gingen eten. Nu reserveren wij net-jes en gaan soms (op eigen kosten) van te voren proeven.

Op 16 november jl. vierden wij onze 34ste reünie met 74 personen. Onze eregasten waren de waarnemend Consul-Generaal Jeanine de Vos met haar echtgenoot Philip Hughes, waarmee ze enkele maanden tevoren was getrouwd. Verder waren aanwezig de voorzitters van de Wapenbroe-ders, Ad Belder en Chris Kluter, met echtgenoten. Ben Haverkade was ceremoniemeester en Tombolamaster en deed een prima job met de lo-tenverkoop. Ik bedank hem en de vele helpers van het feestcomité voor al het werk wat ze hebben gedaan om de reünie te laten slagen.

De rijsttafel was voortreffelijk, deze keer met hete rijst dus weer een klacht minder. De Melody Band verzorgde als van ouds weer de muziek en de mooie Tombolaprijzen vielen in goede handen.

De komende algemene jaarvergadering wordt dit jaar gehouden tijdens onze picnic op zaterdag 28 juni bij Keesy Staalduinen. Deze keer is de picnic vrij voor alle leden en echtgenoten, maar het wordt zeer op prijs gesteld als je even laat weten of je komt!

Tijdens de jaarvergadering bespreken wij dan ook onze plannen voor de 350ste korpsverjaardag in 2015. Wij zijn al begonnen met het samen-stellen van een lijst van de leden die willen deelnemen aan de festiviteiten in Rotterdam. Daarvoor zal dan een comité worden opgericht.

Beste wensen en tot ziens op de picnic in juni. !UW VOORZITTER, Ben Hendriks !!

YOUR SECRETARY REPORT. !Boy, oh boy are we ever glad that we are getting close to the end of the winter. For us it started with an ice storm and with thousands of Toronto-nians we suffered twice with a blackout, each of approximately 20 hours. For some of our friends it was for many days. Afterwards we had the “win-ter-vortex” and with a scheduled Caribbean cruise we thought we will be able to escape. But we were dreaming. Right after our return ”winter vor-tex” gave us a repeat and it is still partially hanging over this district with a snowstorm.

As Ben wrote in his report our 33rd reunion was enjoyed by all in at-tendance. “De blauwe hap” was excellent, the Tombola under the new “master” Ben Haverkade was very successful. Our members, advertisers and sponsors were very generous and many of our participants left with excellent prices. And who would say that we are getting too old to dance. With the music provided by the Melolane Band it was proven differently. !ANNUAL MEETING & PICNIC.

Due to the poor attendance at the AGM over the last couple of years Ben and his board members have decided to hold this together with the annual picnic and it is tentatively scheduled for June 28 at the residence of Casey van Staalduinen. At that time the various committee reports our plans for the rest of the year. Also our tentative plans for the upcoming 350th Korps anniversary on December 10, 2015 will be discussed. One thing is for sure, we need volunteers to execute them, so come prepared with your suggestions!

The picnic is free for all our members and their spouses. The only thing you will miss at this meeting is de “erwten soep”, but I am sure that our BBQ specialists will compensate for that.

Please inform us of your attendance so we are able to plan the pur-chase of the food and beverages. !KUMPULANS:

Our compliments to our friends from the August 15-1945 foundation with the completion of a successful 2013 year. To ensure that the mem-bers of both organizations are able to attend their scheduled meetings our meeting schedule is shown on page 2 of the QPO, while the Kumpulans of the foundation will be on Saturday, April 5, August 16 and November 6. !HOUWE ZO -JANUARY 2014

We were impressed with the updated format of this year’s first issue of HouweZo; better layout, format and a pleasure to read. Our compliment to COM and I hope that our members have taken note of the decisions which were made by the representatives on their meeting on November 8-2013. !MISCELLANEOUS:

Do not hesitate to contact me if some information is required and please send me the story of your service as well your experience since your emigration to Canada as our president Ben Hendriks suggested. I can assure that it will be kept confidential.

See you at the next meeting or maybe at another upcoming events in

our area. !Your secretary, Ted Braber

Qua Patet Orbis, 2014 nr.1 pagina 4

NOTE: For our members who are no member of COM Nederland and don’t receive HouweZo, I highly recommend getting a membership for just 22 euro ($33) per year and enjoy their beautiful magazine. It is really worth it. Don’t send them a cheque from a Canadian bank though, that will cost them a fortune for administration. Just send me a cheque for $33 and your mailing address and I will take care of it. AdK

Sotsji!Stalin bracht zijn zomervakantie in Sotsji door. Hij moest tijdens zijn verblijf van zijn dokter warme baden in Matstesta nemen. De familie maakte wandelingen in de bergen en er werd dan regelmatig gepick-nickt. Hij kwam ook graag op het strand om de frisse zeelucht op te snuiven.Hij liet hij begin jaren dertig een privévakantiehuisje bouwen. Het was zijn lievelings datsja. Zo ontwikkelde Sotsji zich tot een belangrijke badplaats voor hogere functionarissen van de communistische partij. De huidige potentaat, premier Vladimir Poetin, heeft ook in Sotsji een eigen buitenverblijf. Warme baden en frisse zeelucht trekken blijkbaar despoten aan.

!

pple has upgraded their operating system (free!) from Mountain Lion to Mavericks. Pages, the software I use for publishing QPO, makes it now a bit easier to compose QPO and can also make it look a bit more ‘professional’. It now corrects spelling er-rors instantly in about any language of the world.

We zijn in november weer eens even terug gewest op de plaats van de misdaad, Aruba. Het wordt er ieder jaar drukker en de hotels zijn stampvol, meest Amerikanen, Colombianen en Vene-zolanen. Toen die Amerikaanse griet daar een paar jaar geleden spoorloos is verdwenen werd de Amerikanen aangeraden Aruba te boycotten. Dit werkte omgekeerd, want nu heeft iedere Ameri-kaan van Aruba gehoord en vinden het het veiligste Caribische eiland, waar je niet wordt lastig gevallen door bedelaars, wordt afgezet door taxichauffeurs en allerlei scharrelaars. De airport is nu te klein aan het worden en moet nodig worden uitgebreid.

Toen in 2012 Sandy toesloeg in New York veroorzaakte dat naar schatting zo’n 600 mil-jard dollar schade, niet alleen door overstroming maar hoofdzakelijk door branden die waren veroorzaakt door kortsluitingen van de gebroken bovenleidingen. De Hollandse water-bouwkundigen hadden New York al eerder gewaarschuwd voor dat dit eens zou kunnen gebeuren en offerden voor 6 miljard dollar de nodige afsluiters te installeren die bij bedreig-ing van overstroming gesloten konden worden, zo iets als de deltawerken in het klein. Feest ging niet door, want New York vond het te duur. Sandy heeft honderd keer zo veel gekost!

In december veroorzaakte een enorme ijsregen in Canada een massaal verlies van de stroomvoorziening door gebroken bovenleidingen. Zelfde excuus als New York; onder-grondse kabels te duur. Honderdduizenden hebben een week of langer zonder stroom gezeten, wat niet alleen vervelend was, maar kapitalen heeft gekost aan de reparatie van de gebroken leidingen en massaal verlies van bevroren levensmiddelen in huizen en winkels. In West Europa zijn geen bovenleidingen en komen dit soort storingen hoogstzelden voor.

Ik was onlangs aan het bladeren door de brieven die de laatste 10 jaar zijn toegestuurd door lezers. Een van deze brieven was een verslag over de tocht van Cie. Victor van Ma-dioen naar Bodjo Negoro en de oversteek van de Kali Solo bij Sima begin 1949. De brief was geschreven door sobat Pieter Veldhoen uit Purmerend en heb deze toen geplaatst in de QPO van februari 2005. Zijn verhaal geeft een goed beeld van wat deze Mariniers daar des-tijds hebben verricht. Allemaal jonge mannen die letterlijk tot alles in staat waren zoals onder an-dere tientallen vernielde bruggen weer bruikbaar maakten. Eigenlijk niet meer voor te stellen. Ik zat ook bij Cie Victor maar werd een maand voor de politionele actie overgeplaatst naar OS&O. Ben mijn maten nog wezen uitwuiven toen ze gingen inschepen en ik had eigenlijk best mee willen gaan.

ik vind dat dit evenement niet in het vergeetboek terecht mag komen en heb daarom besloten om de brief van Pieter en de beroemde oversteek van de Kali Solo nog een keer te plaatsen, want velen zullen dit waarschijnlijk allang zijn vergeten. Sommige niet-Indiëgangers zullen misschien denken: ‘Alweer over Indië?’. Maar ik kan het helaas niet laten. Die 27 maanden daar waren onvergetelijk.

Published by the Royal Netherlands Marine Corps

Veterans Association!

Qua Patet Orbis is het officiële orgaan van Con-tact Mariniers Canada, geregistreerd als Royal Netherlands Marine Corps Veterans Association en is onderhevig aan haar statuten. Alle leden hebben het recht om hun mening tot uitdrukking te bren-gen in QPO en worden uitgenodigd voor hun vrij-willige bijdragen, echter onder voorbehoud en toestemming van het bestuur.

Uw bestuur & contactadressen!Voorzitter: !Ben Hendriks2324 Yolanda Drive, Oakville, On. L6L-2H8 Tel: (905) 827-2218 Fax: (905) 847-5541 bphendriks@bell.net!

Secretaris: !Ted Brabers15 Amprior Road, Scarborough, On. M1K-5A5 Tel: (416) 261-5496 Fax: (416) 261-5496 tedlizbrab@rogers.com !

Penningmeester: !Martin Esselink 12 Wallbridge Crt. Bowmanville ON. L1C 4B6Tel: (905) 623-3979. No e-mail address.!

Redacteur QPO: !Arie de Keyzer19 Woodland Dr., Komoka, On. N0L-1R0 Tel: (519) 657-2715 ariecanada@iCloud.-com!

Feestcomité: !Jos van Roosmalen 1162 Casador Crt, Burlington On. L7S-2K5 Tel: (905) 333-3635 jvanroosmalen1@co-geco.ca!

Ereleden: Ted Brabers, Piet Duyn (✝), Ben Hendriks, Adolf de Vries, Bas de Man (✝), Arie de Keyzer, Gerrit vander Reest (✝)

Leden van Verdienste:!Jan Hendriks, Martin Kastelein, Cor Steens-ma, Jan Schouten (✝), Francois Velsen, Jacob vander Nol, Willem Rang (✝), Peter Lubbe (✝)!

In dit nummer:!Van het bestuur 4 Lezers schreven 5 Nazies in Newfoundland 6 De oversteek 7 Onze taal 9 Health 10 Jokes 11 Techno 12 Autovisie 13 Losse flodders 14 Area 51 18 Poolse bevrijders 20 de Lutine 21 Bodjonegoro 22 Story Max 24 Travel 25 !

Events voor 2014 11 november: Remembrance Day in Durham Christian Homes in Whitby 15 november: Reünie Port Credit 10 december: Korpsverjaardag !

Voor meer informatie: Ted Brabers Tel: 416-261-5496

E-mail: tedlizbrab@rogers.com ! Enkele interessante web sites

www.geheugenvannederland.nl/vimeo.com/52899242youtube.com/embed/29AIGCnxx6ghistoryofholland.com/home.iae.nl/users/arcengel/index.htmlrijksmuseum.nl13indeoorlog.nlyoutube.com/watch?v=DahsbFHWtT0youtube.com/watch?v=zwDjQ9En-xU !!

Van de redacteur

A

!Hartelijk dank voor de mail met de bijzondere digitale QPO bijlage. Je hebt mij er een  groot plezier mee gedaan. Groeten uit een regenachtig en winderig Holland."Joop van der Does, Dedemsvaart."-Kijk naar de web site van Joop: ‘Trilogie’ voor Nederlandse veteranen."!My writ on "Friso" was very nicely presented in the last copy of QPO Arie. This coming winter I'll try to write and forward my Marns. experience in Dutch New Guinea."Bert Bokkers, Eliot Lake"!Bedankt voor het doorsturen van de Nieuwsbrief van het COM-NZ. Met Gus van de Mespel heb ik persoonlijk kennis gemaakt toen wij in 2005 naar Nieuw Zeeland op vakantie zijn geweest en in Levin aller hartelijkst werden ontvangen door de leden van het COM-NZ." Groeten,"Chris van der Weide"

! "Bert Kamerman uit Ridderkerk schreef dit: Hallo Arie,QPO heb ik in goede orde ontvangen. Dat is weer leesplezier, bedankt. Ik had in HouweZo al gelezen dat Piet overleden was.Even nog foto’s uit Volkel doorgekeken en een gevonden waar Piet ook op staat. Piet was de grootste, ik sta naast hem dus liep met marche-ren achter hem. Ik weet niet waar Ben Hendriks liep maar ook in het eerste of tweede gelid denk ik. Wij hadden sgtmarns. Dijkstra voor de oplei-ding.

Ben noemde ook Jantje Haase maar er was ook Jan van Haren, al jaren geleden overleden. Aat van Looyen (een van de oprichters van het COM en Erelid) en Loek den Boer, ook al lang overle-den. Jaren geleden is Ben eens op bezoek geweest bij ons in Westmaas. Hij was in Holland en zou even langs komen. Hij belde op die dag dat hij ons niet kon vinden maar kwam later toch bij ons binnen met een grote fles whiskey en de woor-den: "Jij ben er ook niet mooier op geworden" Leuke herinneringen zijn dat! Maar even over Loek den Boer. Wij woonden in Westmaas en op een gegeven moment zegt mijn vrouw Janny, die 15 december 2011 is overle-

den, dat er telefoon voor me was, een meneer Den Boer. Ik zei dat ik die niet kende en pakte de telefoon. Na een aantal vragen zei ik: "Ben jij dan 'KALE' den Boer. Ja, zegt hij en ik woon al 17 jaar op nog geen kilometer afstand van jou!Wij zaten destijds in Babat met 7 chauffeurs van het Veldhospitaal in een woning aan de over-kant. Ik ging naar de overkant om de post te halen en zei tegen Loek: "Ik heb voor jou ook post". "Kan niet", zegt hij en als dat wel zo is laat ik mijn kop kaal knippen. Hij kreeg namelijk nooit post. Natuurlijk direct de kapper gehaald en binnen 5 minuten was het een Kale Den Boer. Zo werd hij verder altijd genoemd. Wij zijn toen goed bevriend geraakt en heb nog jaren met hem op een computerclub gezeten in Oud Beij-erland.We sliepen in een huis aan de overkant van het veldhospitaal en hadden 2 aapjes; Keesie en Jaapie. Ik ben later nog twee keer terug geweest in Babat. Nu is er een kapsalon in dat huis en ik heb er mijn haar nog even laten knippen. Mijn kamertje was nog exact hetzelfde, alleen stond er nu een bromfiets in, in plaats van mijn tam-patje.!Bert Kamerman !!Mariniers, apen en honden!Veel mariniers vonden het in het algemeen ple-zierig in Indonesië een aapje als huisdier te heb-ben. Een hand vol pinda's in een holle kokos-noot aan een touw was genoeg om zo'n aapje te vangen. Je maakte een gat in de kokosnoot en deed er wat pinda's in. Het aapje stopte dan zijn handje er in en op het moment dat het een vuist vol pinda's pakte, was het of de aap gevangen was. Zijn vuist met pinda's was groter het gaatje in de kokosnoot. Om te ontsnappen hoefde hij alleen de pinda's los te laten om zijn lege hand terug te kunnen trekken. Maar vreemd genoeg,wil hij zijn pinda's niet loslaten. De aapjes waren al vlug aan je gewend. Je moest daarna goed op je spullen letten want het waren meesters in het openmaken van alles en nog wat. Ze vonden het heerlijk om elk stuk pa-pier te veranderen in een regen van snippers. Ook je sigarettenvloeitjes gingen over de vloer. En als het schaften geblazen was dan pikten ze de jam van je bord. Ze werden vaak met lijn aan een boom vastge-bonden met een lege mitrailleurband, maar je vond ze de volgende morgen in de boom met de band door de takken gevlochten en het was en heel gedoe om hem, of haar, te verlossen. Ook hadden sommige aapjes de gewoonte om de palen van de stroomdraden te beklimmen wat nogal eens met elektrocutie eindigde. Het aapje werd dan met militaire eer begraven.De kok in Tretes had een grote, gemene zwarte aap aan een lange ketting die er voor zorgde dat niemand in de keuken wat te eten kon pikken. De aap kreeg een keer een hond te pakken die hij de poten uit trok. Als je met een truck door een bebost gebied reed dan werd je vaak gevolgd door een groep van die zwarte apen die je, van boom tot boom springend, hard schreeuwend achtervolgden.

Enkele mariniers hadden ook wel een hond. OS&O in Surabaya had twee honden: Puppes 1 en Puppes 2. In kampongs waar de bewoners voor ons waren gevlucht vond je alleen kippen en achtergebleven uitgehongerde honden. De honden kwamen bedelen voor eten en werden een plaag. Ze werden noodgedwongen uit hun lijden geholpen. Heel tragisch. De kippen waren natuurlijk geen probleem.Die kleine aapjes waren ondeugend maar het waren toch wel heel lieve beestjes. Zover be-kend heeft niemand er ooit een meegenomen toen hij ging thuisvaren, hoewel er bij vertrek uit Holland vaak werd gevraagd: “Breng je een apie voor me mee?”.� Voetbal in Indië!Gelegerd als Marinier in Loemadjang, Oost-Java, hielden wij ons fit met o.a. het dagelijks spelen van een voetbalwedstrijd. Wij vonden dat leuk en het was goed voor lijf en leden. Dat voetballen vond plaats om een uur of half vijf ’s middags, dan was de allergrootste hitte voorbij. Wij speelden op de Aloon-aloon, een groot grasveld met een heilige Waringin boom in het midden. Er stonden een tweetal doelen zonder net. Als scheidsrechter fungeerde de onderwijzer van de kampongschool. Hij werd voor zijn inzet betaald met een pakje Escort sigaretten. De twee partijen hielden wij uit elkaar door te laten kiezen tussen hemd aanhouden en ontbloot bovenlijf. Zo speelden wij dagelijks een partijtje voetbal tussen elf bloteriken en elf hemden-dragers. Het was ons al eens opgevallen dat de nering-doenden van de kampong (meest chinezen) in steeds grotere getale naar onze sportieve prestaties kwamen kijken. Hoe dat kwam hebben wij enige tijd later ontdekt. Door te wed-den op de afloop werd namelijk veel geld verdi-end.Na de wedstrijd kwam de tokohouder wel eens met een fles Hollandse jenever aanzetten voor de winnaar. Als we wonnen dan werd de fles jenever bij onze walmende oliepitjes door ons Marinier gemaakt.Dit was toen misschien al een vorm van betaald voetbal, maar de jenever smaakte ons deson-danks uitstekend. Sobat Jan Maas, Meppel. !-In Bodjo Negoro speelden wij soms ook tegen de Indonesiers op de aloeng-aloeng, (een heel groot vierkant plein in het midden van vrijwel elke dorp). Ons elftal kwam een keer een speler te kort. en ik kreeg min of meer een order om mee te doen, maar aangezien ik nog nooit van mijn leven een bal had geschopt werd dat geen succes. Er werd toen besloten dat de scheidsrechter mijn plaats ging innemen, hij ging voetballen en ik werd scheidsrechter! De voetballende scheid-srechter gaf me een seintje wanneer er gefloten moest worden. Zoiets heeft nog nooit ergens anders in de wereld plaatsgevonden. Ik weet niet meer of we hebben gewonnen. AdK

Qua Patet Orbis, 2014 nr. 1 pagina 5

Lezers schreven

Ter gelegenheid van de 348e korpsverjaardag heeft de commandant van het Korps Mariniers Richard Koppelaars deze toespraak gehouden op het Oostplein. !Geachte Korpsgenoten, 348 jaar Korps Mariniers! Dat vieren wij van-daag in Nederland, het Caribisch gebied en de verschillende missiegebieden, waar dan ook ter wereld. In verbondenheid met elkaar en met diegenen waarmee wij op missie zijn, dan wei op missies voorbereiden. Op zee en aan land. In binnen· en buitenland. Nieuw dit jaar is dat vanaf nu ook de Korpsverjaardag op Sint Maarten zal worden gevierd, nu de eerste mannen van ons Korps daar vaste voet aan wal hebben gezet.

De Korpsverjaardag is een moment van bezinning. Daarbij gedenken wij de daden van het Korps Mariniers vanaf de oprichting in 1665 en herdenken wij onze collega's die ons ontvallen zijn. Dit doen we traditioneel met gepast ceremonieel bij het standbeeld van de marinier op het Oostplein. Deze marinier op het Oostplein staat symbool voor de waarden van het Korps Mariniers, te weten verbonden-heid, kracht en toewijding. Waarden die tijd-loos zijn en richting geven aan ons leven en werk.

De Korpsverjaardag is ook de gelegenheid am terug te blikken op het afgelopen jaar. Zo was ook 2013 weer een intensief jaar met een zeer gevarieerd opleidings·, oefen· en train-ingsprogramma. Bijzonder was dat vanaf 8 juli jl het nieuwe CZSK gestalte kreeg. En het moment waarbij de nieuwe Korpsorganisatie gezicht kreeg en wij onze nieuwe opwerksys-tematiek voor de raiding troops, raiding squadrons en marine combat groups gaan-deweg in werking zetten.

Uiteindelijk is 10 december de dag dat we trots mogen zijn op een nieuw jaar Korps-geschiedenis. Geschiedenis gevuld met missies en het afsluiten van de missie in No-ord-Afghanistan. Met mariniers geëmbarkeerd aan boord van twee LPD's die zowel aan het oostelijk als het westelijk deel van Afrika op-ereerden. Of aan boord van schepen in het Caribisch gebied in het kader van counterdrug operaties. Of ingezet binnen Nederland.

Vandaag is oak een moment om onze waardering uit te spreken voor alle inspanning die u allen, van hoog tot laag, van ondersteun-ing tot voorste lijn, het hele jaar heeft geleverd in onze bijdrage aan meer veiligheid op en vanuit zee! Korpsgenoten, wij wensen u een gedenkwaardige en gezellige Korpsverjaardag. En voor degenen op missie: behouden vaart en keep safe. !Qua Patet Orbis! !De Commandant van het Korps Mariniers mr. R.G. Oppelaar, Brigade-generaal der mariniers !

Dit schreef de voorzitter van de redactie van HouweZo!

Het was een hoop slecht nieuws voor het Korps en haar achterban in 2013. Eerst kre-gen we te horen dat de Van Ghentkazerne gesloten zou gaan worden na oplevering van de marinierskazerne te Vlissingen. Vervolgens dat op Aruba in 2015 de 32e Infanteriecom-pagnie zou worden opgeheven en haar taken zouden worden overgenomen door rouleren-de eenheden van de marine en de landmacht. Tot slot het bericht dat op Texel de Joost Dourleinkazerne als kazerne zijn poorten zal gaan sluiten, maar nog wei in gebruik zal blij-ven als oefengebied. Discussies hebben er toe geleid dat de compagnie op Aruba voor-lopig gehandhaafd blijft en dat over het slui-ten van de Marinebasis Rotterdam (Van Ghentkazerne) nog geen definitief besluit is. Sinds de implementatie van de grote reorga-nisatie van het Commando Zeestrijdkrachten met ingang van augustus 2013, is de ook or-ganisatie van de Van Ghentkazerne gewijzigd en overgegaan in de organisatie van de Mari-nebasis Rotterdam. Vanwege de grote reor-ganisatie binnen de Koninklijke Marine is de naam Van Ghentkazerne gewijzigd in Marine-basis Rotterdam net als die van Marinekazer-ne Amsterdam die nu Marinebasis Amsterdam wordt genoemd. !De gecensureerde oorlog!Militairen versus media in Nederlands Indie 1945-1949

Onlangs is het boek De gecensureerde oorlog van Louis Zweers verschenen. Dat voorlichtingsdiensten de berichtgeving over oorlogssituaties censureren, is niets nieuws. Dat dit ook tijdens de politionele acties in voormalig Nederlands Oost-Indie gebeurde is minder bekend. Militaire voorlichtingsdiensten hadden grote invloed op de berichtgeving over de politionele acties in Nederlands-Indie in de periode 1945-1949. Aan de hand van nog niet eerder geraadpleegd archief- en fo-tomateriaal en gesprekken met legervoorlich-ters en fotografen is de positie van deze dien-sten gereconstrueerd. Het resultaat laat zien dat de beïnvloeding van de berichtgeving succesvol was. De legervoorlichtingsdiensten schetsten een rooskleurig en vertekend beeld van de werkelijkheid in de tropische archipel. Ze voerden in feite een propagandaoorlog en waren niet op zoek naar waarheidsvinding. Ze toonden weinig respect voor de persvrijheid. Ook de Mariniersvoorlichtingsdienst ontkomt niet aan de nodige kritiek. Bekende voorlich-ters uit die tijd zoals luitenant Willem Lemaire (die voor Sinterklaas speelde in 1948) en Ma-rinier/fotograaf Wim Dussel hielden zich druk bezig met de selectie van foto's die aan de media werden verstrekt. Ze maakten mooie plaatjes van de tanks en de troepen. Foto's van gewonden en doden werden niet ge-maakt, dat zou te choquerend voor het thuis-

front zijn geweest. Er werd gekozen voor een opbouwende benadering van het beeldmate-riaal. Buitenlandse correspondenten en kriti-sche Nederlandse journalisten werden door de militaire inlichtingendienst tegengewerkt en geobserveerd. Verder snuffelden militaire voorlchtingsofficieren in de uitgaande tele-grammen van correspondenten die via kabel werden geseind.

De buitenlandse correspondenten te Ba-tavia werden door de voorlichtingsinstanties weggezet als lastige persmuskieten in dienst van de ”antikoloniale” Britse en Amerikaanse media. Ondertussen bleef de Nederlandse regering druk bezig de wereld te overtuigen van haar gelijk. Wat kreeg de Nederlandse bevolking te zien en te lezen van de oorlog in de koloniën? Op welke manier werden de meest schokkende beelden en verslagen te-gengehouden? Hoe streden Sukarno en het Nederlandse gezag om de gunst van de Ame-rikaanse publieke opinie? AI deze onderwer-pen komen uitgebreid aan de orde. Auteur Louis Zweers (1948) is kunst- en foto-historicus. De afgelopen tien jaar werkte hij als docent aan de Master Mediastudies van de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Het boek bevat 400 pagina's, is gelardeerd met 80 zwart/wit foto's en kost in de boek-handel €49,50. -Vraag: Hoe komt het dat er geen krijgsgevan-genen waren in Indië. De VDMB overhoorde gevangenen, maar waar bleven die na het verhoor? !Afdeling Nieuw-Zeeland.!

We had our Remembrance Day on the 5th of October. Due to various circumstances only 16 people were present. Still it was a good and enjoyable day. Als speciale gast hadden we de defensie attache uit Australië, LKOL Herman Verhoef. We startten als gebruikelijk met thee en koffie. Daarna volgde een wel-kom van voorzitter Anton Vos en het voordra-gen van een gedicht voor hen die ons ontvie-len, waarna Jan Krimp de Taptoe blies. Anton Vos blikte terug op het bezoek van het ko-ningspaar, waarbij de leden een erewacht in Wellington hadden gevormd en nu opgetogen terugdachten aan de charme van koningin Maxima. Hierna deed secretaris Jan Krimp een oproep aan allen om iets van henzelf te schrijven voor de nieuwsbrief, zoals hoe ze je ertoe gekomen was marinier te worden, waar men gediend heeft en hoe men tenslotte in Nieuw Zeeland geraakte. “If you say That's not a good idea or none of your business· Ok, but if you think that it is a good idea start wri-ting!”

Hierna hadden we ons diner, waarbij we toastten op de koning en de koninklijke fami-lie, de 348e verjaardag van ons korps en op de afwezige vrienden. According to com-ments received everybody had a good time.

Qua Patet Orbis, 2014 nr. 1 pagina 6

Tienduizenden mensen wandelden of fietsten zondag over De Oversteek, de nieuwe Nijmeegse stadsbrug die zaterdag 23 no-vember was geopend. Daarmee is de brug deze dag de toeristis-che attractie. De brug is vernoemd naar de heldhaftige operatie - 'The Crossing'- die de Amerikanen op 20 september 1944 uitvoer-den. Toen staken soldaten in gammele bootjes de Waal over om de voor de operatie Market Garden cruciale Waalbrug te verov-eren op de Duitsers. Dat lukte, ten koste van 48 doden. Namens De Gelderlander heeft Dorine Steenbergen, bijna zeventig jaar na dato, een speurtocht gemaakt naar de nabestaanden van de 48 Amerikaanse soldaten die in 1944 tijdens de oversteek over de Waal zijn omgekomen. Zaterdag waren zo'n dertig van deze nabestaanden aanwezig bij de opening van De Oversteek. Op die dag van de Waaloversteek is de Nijmeegse Waalbrug voor de geallieerden het belangrijkste doelwit in de strijd om de bevrijding van West-Europa. Ook nadat de overspanning op wonderbaarlijke wijze op de Duitsers is heroverd, blijft de beroemde brug nog vele maanden inzet van hevige strijd. Als  Market  Garden op 17 september boven Nederland losbarst, laten de Duitsers de overspanning intact. De Duit-sers hebben de brug nog nodig voor een groot tegenoffensief.SS-generaal Heinz Harmel  staat woensdag 20 september 1944 aan het begin van de avond in Lent naar de Waalbrug te turen. Harmel  is onzeker. Hij krijgt berichten dat Amerikanen elders in bootjes  de Waal zijn overgestoken. Jaren later beschreef hij zijn gevoelens. ‘Wat nu te doen? Ofschoon mijn instinct me zei dat deze ellendige brug de lucht in moest, was ik niet van plan iets te ondernemen eer het verlies ervan absoluut vaststond’.Om zeven uur ’s avonds ziet de SS-generaal geallieerde tanks op het brugdek rijden. ‘Er was geen tijd meer. Ik gaf nu op eigen verantwoording het bevel om de verkeersbrug in de lucht te laten vliegen’. Een Duitse pionier ramt de  ontstekingshefboom  naar beneden. Er gebeurt niets. ‘Nog-maals!’, schreeuwt de comman-dant. Als door een wonder, volgt er geen ontploffing. De ex-plosieven waren kennelijk door de Amerikanen of verzetstroepen verwijderd. Dat is een grote mee-valler voor de geallieerden. Op donderdag 21 september is de wonderbaarlijke verovering van een  intacte Waalbrug dan ook wereldnieuws. De boog siert de cover van tientallen kranten.  Maar tezelfdertijd gaat in Arnhem de Rijnbrug voor de geallieerden verloren.Drie dagen eerder zijn de geallieerden met een overrompelende lucht-landing aan hun offensief begonnen om zo snel mogelijk de Neder-landse rivieren over te steken, het Duitse Roergebied  in te trekken en een eind aan de oorlog te maken. Market Garden heeft de geallieer-den op woensdag tot aan de Waal gebracht en het lot van de operatie hangt nu af van de verovering van de Nijmeegse bruggen. Market Garden is niet meer te redden. Op de Betuwse akkers bloedt

de operatie  langzaam dood.  De strijd om  de Waalbrug  gaat echter onverminderd door. In de herfst en winter van 1944/1945 vormt zich een uniek strijdperk rond de Nijmeegse  bruggen. Na de verovering door de geallieerden in september kijken de Duitsers vanuit hun stellingen op nog geen halve  kilometer ten oosten van  de Waalbrug  knarsetandend  toe hoe steeds meer geallieerde troepen over de brug heen de Betuwe intrekken. De Duitsers hebben nu alle reden om de Waalbrug alsnog van de kaart te vegen.Nog tijdens Market Garden zetten de Duitsers hun artillerie in tegen de Waalbrug. Maar zelfs de zwaarste granaten kunnen de overspan-ning niet echt beschadigen. Het zijn vooral de Nijmegenaren die onder de granaten-regen lijden.De geallieerden, geschokt door de vastberadenheid waarmee de Duit-sers telkens opnieuw de brug aanvallen, verzwaren na iedere poging hun bewaking. Ze vinden snel een antwoord op de aanvallen van de  Luftwaffe: een enorme hoeveelheid luchtdoelgeschut  van Market Garden. Hitler stuurde zijn laatste bommenwerpers die soms een enkele treffer op de beide bruggen hadden, maar vernietigd wor-den ze niet. De meeste bommenwerpers wilden geen risico lopen en lieten hun bommen toen maar op Nijmegen vallen.Maar het gevaar komt niet uitsluitend van boven. Op de avond van 28 september glijden twaalf in  rubberpakken gestoken Duitsers bij Em-merich de koude Rijn in. De kikvorsmannen maken mijnen vast aan de pijlers. Een paar minuten voor half zes op 29 september 1944. klinker er twee explosies. Nijmegen is zijn spoorbrug kwijt en in het wegdek

van de verkeersbrug zit een groot gat. Het gat werd overbrugd en de brug kon weer worden ge-bruikt.Het is de Duitsers niet gelukt de brug te raken. Als de oorlog begin februari 1945 het rivierengebied verlaat en Duitsland intrekt, verd-wijnen de bruggen definitief uit het vizier van de vijand. De nieuwe Nijmeegse stadsbrug is geopend. Er staan 48 lichtmas-ten op. Meer dan dertig Amerika-nen werden uitgenodigd in Nij-megen. Zij behoren tot de naaste familie van de 48 paratroopers die in 1944 sneuvelden voor de bevrijding van Nijmegen.De Amerikaanse familieleden van

deze gesneuvelde paratroopers die bij de opening aanwezig waren, zijn weer huiswaarts. Vele mooie herinneringen rijker. Het boek De Oversteek, Zoektocht naar 48 Amerikaanse oorlogshelden is inmiddels toe aan een 3e druk!!-Trudy vander Elst stuurde mij een krantenknipsel uit de Charlotte Ob-server over de Oversteek. Het was voor mij gemakkelijker om deze historische gebeurtenis te downloaden van internet. Hartelijk dank Trudy! -Read more about the Oversteek in Dutch or English: gelderlander.nl/extra/blogs/de-oversteek

Qua Patet Orbis, 2014 nr. 4 pagina 7

• "It is health that is real wealth and not pieces of gold and silver.”• Het decadente Europa is hard op weg om Eurabië te worden.• 75 procent van alle Egyptische moslims is voor het stenigen van

overspelige vrouwen, evenals de doodstraf voor afvallige mos-lims.

• Er is onlangs in Nederlands weer een juwelier vermoord door overvallers. Eerder deze maand maakte een juwelier in Tegelen bekend te stoppen met zijn zaak nadat hij voor de dertiende keer was overvallen.

• “Blijf met je rosaries van mijn ovaries” zeggen pro-abortie vrou-wen in Nederland. Is wat voor te zeggen.

• Amsterdam gaat gaskachels en geisers in alle woningen vervan-gen. Er zijn gewoonweg te veel incidenten met koolmonoxidever-giftiging, soms met dodelijke afloop. De huurder betaalt dan twin-tig tot veertig euro huur per maand meer en wordt verplicht om mee te doen. 50% wil er niet aan.

• Obesity has more than doubled in children and tripled in adoles-cents in the past 30 years.

• “All you have to know about men and women: women are crazy and men are stupid. And the main reason women are crazy is that men are stupid”. -George Carlin

• Het ministerie van Verkeer en Waterstaat doet geloven dat leden van het Koninklijk Huis verleden jaar voor 205.000 euro hebben gevlogen. De werkelijke kosten bedroegen ruim 1 miljoen euro. Dat is de optelsom van alle vliegkosten: het gebruik van het regeringsvliegtuig (PBX) als ook de kosten van het huren van (privé)vliegtuigen en legerhelicopters. In totaal vloog het Konin-klijk Huis voor ruim 8 miljoen euro in vijf jaar. Niks vergeleken met wat senators in Canada vervlogen.

• In the old days water came out of the tap. If someone had sug-gested bottling it and charging more than gasoline for it they would have become a laughing stock.

• The one thing that we never ever had on our table in the fifties was…. elbows!

• Een Conducteur trof een jongen aan zonder kaartje in de trein naar Rotterdam en gaf hem een bekeuring. Deze conducteur kreeg de meest vreselijke ziektes naar zijn hoofd geslingerd en werd aangevallen op zijn vermeende homoseksualiteit. Maar de NS-medewerker liet zich echter niet uit het veld slaan en bleef even stoïcijns als goedgemutst. ‘Jij bent maar een raar mannetje. Maar je kan al wel goed Nederlands praten’, zo diende hij de allochtone zwartrijder vrolijk van repliek. De omstanders genoten en iemand filmde het. Vraag: waarom niet laten arresteren voor het beledigen van een ambtenaar in functie?

- The Ontario government will introduce legislation this winter that would require chain restaurants to post calorie counts on there menus. What they mean is the Kilocalorie, ook wel geschreven als Kal, of Cal. As one calorie (to heat one gram of water one degree C is too small. The calorie is an outdated unit that has been replaced more than 60 years ago by the more scientific unit Joule (J). The kilojoule (KJ) is the SI (Systeme International) unit of food energy. One cal is 4.18 J, so 1 joule is is about 4 calories.

- Een konijn loopt en springt heel de tijd, maar wordt toch maar 15 jaar oud. Daartegenover: een schildpad, loopt niet, doet niets en leeft 450 jaar!

- Arbeid adelt, maar de adel arbeidt niet.- Papegaaien praten niet echt, die botsen geluiden na. Dat idee

heb ik vaak als ik mensen over politiek hoor praten. - Om te helpen bij het redden van de economie, gaat de regering

aankondigen dat de Dienst Vreemdelingenzaken van het ministe-

rie van Binnenlandse Zaken zal beginnen met het uitzetten van senioren (in plaats van illegalen) om de sociale zekerheid en me-dische kosten te verlagen. Oudere mensen zijn makkelijker te vangen en weten vaak ook niet meer hoe terug naar huis te ko-men.

- “Al geloof je nog zo hard niet in Sinterklaas, hij gelooft wel in jou. -Godfried Bomans.

- “Let’s not forget that only our party knows that you don’t prevent gun crimes by cracking down on duck hunters”. -Harper

- In Indonesia schillen ze fruit van zich af, nooit met de snijkant van het mes naar zich toe. Heeft iets te maken hebben met een van de vele bijgeloven.

- In Nederland moet van nu af aan onderdak, eten en kleding wor-den verstrekt aan uitgeprocedeerde illegalen. Verwacht wordt dat het aantal illegalen drastisch zal toenemen, want in het land waar ze vandaan komen krijgen ze niks.

- My grandpa started walking five Km a day when he was 60. Now he's 97 years old and we have no idea where he is.

- Wat moet je doen om in het hiernamaals te komen? Dood gaan.- Er leven meer Ieren in New York City dan in Dublin, Ierland; meer

Italianen in New York City dan in Rome, Italië, en meer Joden in New York City dan in Tel Aviv, Israël ...

- The month of August in 2014 will count 5 Fridays, 5 Saturdays and 5 Sundays. This won't happen again for another 823 years!

- If China, India, Bangladesh would stop making clothing and other stuff, 90% of the shelves in our stores would be empty. Wonder what Canadians still do for a living.

- In Amsterdam worden per dag 400 vrouwen verkracht. - In India is 60% van de bevolking nu onder de dertig jaar. Bevolk-

ing explosie? Hoe kom je d’r bij.- Twee Indonesiërs zijn gearresteerd omdat zij een orang-oetan

hebben onthoofd en opgegeten. De twee hangt een 5 jaar cel-straf boven het hoofd. Orang-oetans zijn een bedreigde diersoort die in Indonesië speciale bescherming geniet.

- PvdA staat nu voor "Partij voor de Armoe” of de Allochtonen.- Vraag: ‘Wat is een weerman?’ Een weerman is een man die voor

de tweede keer een sex-verandering heeft ondergaan. - In Nederland staat de automobilist jaarlijks 95 uur in de file. Iets

om even bij stil te staan! (even nadenken)- 80 procent van de Nederlanders wil niet dat Roemenen vrij de

arbeidsmarkt opkomen omdat ze stelen als raven. - How do you recognize a Polish airplane? It has hair under the

wings.- India has 45 million more men than women, which means that 45

million baby girls have been killed. Raping of girls is increasing.- Did you ever see a dead bird under a wind turbine? Bet you never

did. Cats in Canada kill 8.5 million birds every year. Where are the protesters against having cats?

- Only 6% of the population in London Ontario agree with the city’s council performance.

- Sinds 1 januari is de minimum leeftijd voor drinking alcohol ver-hoogd van 16 naar 18. Er worden wat ouder-uitziende 17 jarige ‘lokjongeren’ naar bars gestuurd om bier of wijn te bestellen. Als dat lukt dan is de boete 1300 euro! Dit is Holland op zijn smalst.

• Manjana (Morgen) is een ruim begrip in Aruba en betekent ’iedere dag na vandaag’. But manjana never comes.

• Dit jaar bestaat het Panamakanaal 100 jaar. Het beton is nog net zo goed als toen en men vraagt zich af wat voor cement er is ge-bruikt.

• Today is the oldest you’ve ever been, yet the youngest you’ll ever be, so enjoy this day while it lasts.

• Steeds meer kranten gaan failliet doordat adverteerders op inter-net overgaan en ook steeds meer nieuws op hun computer. lezen.

• "Nederland wordt pas wakker als de moslims het bier verbieden"

Qua Patet Orbis, 2014 nr.1 bldz. 14

Losse FloddersGewoon super….

• An Irishman goes into a pharmacy, puts a small Irish whiskey bot-tle and a teaspoon on the counter and pours some of the contents onto the teaspoon and offers it to the chemist. "Could you taste this for me, please?" The chemist puts it in his mouth, swills the liquid around and swallows it. "Does that taste sweet to you?" says Paddy. "No, not at all," says the chemist. "Oh that's a relief," says Paddy. "The doctor told me to come here and get my urine tested for sugar."

• Een tongzoen is als aanbellen van boven om toegang te krijgen beneden.

• Schoonmoeder komt thuis en treft haar schoonzoon woedend aan, bezig zijn koffer te pakken. "Wat is er gebeurd, Frits?" vraagt ze hem. "Wat er gebeurd is? Ik heb mijn vrouw een email gestuurd dat ik vandaag van mijn reis zou thuiskomen, en raad eens wat ik aantrof toen ik thuiskwam? Marie, met een vent in ons bed. Het is uit met ons huwelijk" "Rustig maar", zegt mama, ”ik ga even na wat er gebeurd is." Enkele ogenblikken later komt schoonmoeder lachend terug. "Zie je wel, ik wist dat er een een-voudige verklaring voor is. Marie heeft jouw email nooit ontvan-gen!"

• As a female shopper exited a New York convenience store, a man grabbed her purse and ran. The clerk called 911 immediately, and the woman was able to give them a detailed description of the snatcher. Within minutes, the police apprehended the snatcher. They put him in the car and drove back to the store. The thief was then taken out of the car and told to stand there for a positive ID. To which he replied, "Yes, officer, that's her. That's the lady I stole the purse from."

• Eén van mijn vrienden vroeg of ik zin had om bij het zangkoor te komen. Ik vroeg aan hem wat dat inhield. "Ja," zei hij, "Lekker bier-tjes drinken aan de toog en wat moppen vertellen." Ik vroeg hem wanneer we dan zouden gaan zingen. Antwoordde hij: "Dat doen we als we naar huis gaan".

• A little silver-haired lady calls her neighbour and says, "Please come over here and help me. I have a jigsaw puzzle, and I can't fig-ure out how to get started." Her neighbour decides to go over and help with the puzzle. He studies the pieces for a moment, looks at the box which shows a rooster, then turns to her and says, “No mat-ter what we do, we're not going to be able to assemble these pieces into anything resembling a rooster. I want you to relax. Let's have a nice cup of tea, and then," he said with a deep sigh ............ "Let's put all the Corn Flakes back in the box."

• Een pastoor, die een wandeling maakt in de  vrije natuur, komt in het drijfzand terecht. Wanneer hij tot over zijn knieën is weggezakt, passeert er een brandweerwagen. 'Heeft u hulp nodig?’ vragen de  brandweerlieden. 'Nee, dank u, niet nodig, de Heer zal me  bijstaan', antwoordt de pastoor. Wanneer hij tot zijn middel is weggezakt, pas-seert de brandweerwagen hem opnieuw en de brandweerlieden vra-gen weer: 'Heeft u hulp nodig?’ 'Nee,  nee, dank u, niet nodig, de Heer zal me bijstaan!’, antwoordt hij weer. Wanneer alleen het hoofd van  de pastoor nog boven het zand uitsteekt, passeert de brand-weer voor de derde keer, maar de pastoor weigert weer hulp. Uitein-delijk verdwijnt hij helemaal onder het zand. Aangekomen in het pa-radijs zegt hij tot de Heer; ‘Ik ben erg teleurgesteld in U. Ik had ver-wacht dat U me wel zou helpen’, waarop deze antwoordde; ‘Ik heb je drie keer de brandweer gestuurd, wat had ik dan meer kunnen doen?’.

• Mrs. Donovan was walking a street in Dublin when she met up with Father Flaherty. The Father said, 'Top o' the mornin' To ye! Aren't ye Mrs. Donovan, and didn't I marry ye and yer Hoosband two years ago?' She replied, 'Aye, that ye did, Father.' The Father asked, 'And be there Any wee little ones yet?' She replied, 'No, not yet, Father.' The Father said, 'Well now, I'm going to Rome next week And I'll light a fertility candle for ye and yer hoosband.' She

replied, 'Oh, thank ye, Father. Some years later they met again. The Father asked, 'Well now, Mrs. Donovan, how are ye these days?' And tell me, have ye any wee ones yet?' She replied, 'Oh yes, Father! Two sets of twins and six singles, ten in all!' The Father said, 'That's won-derful! And how is yer loving hoosband doing?' She replied, 'E's gone to Rome to blow out yer fookin' candle!

• Een non moet erg dringend en loopt een café binnen. Ze stapt naar de toog en vraagt de barkeeper of ze even naar het toilet mag gaan. De goedwillige barkeeper zegt; "Gaat u maar gerust zuster, maar ik wil U wel even waarschuwen: er staat in het damestoilet een levensgroot beeld van een naakte Adam met alleen een vijgenblaadje." "Wel, dan kijk ik gewoon de andere kant op," zegt de non. Er wordt in het cafe druk gepraat, maar dan gaat de verlichting van het café heel even uit. Na een paar minuten komt de non weer naar binnen en dan geven de aanwezigen de non een luid applaus. De non vraagt; "Ik begrijp er niks van, waarom geven die mensen mij nu zo'n warm applaus ?" "Kijk", lacht de barman, "Iedere keer als iemand het vijgenblaadje van het standbeeld optilt, gaat hier het licht even uit. Wilt U iets drinken zus-ter?"

• Twee militante moslims komen met een rubberbootje aan in Holland en worden opgevangen door de kustwacht. Op de vraag wat ze ko-men doen zeggen ze: "Wij komen Nederland bezetten uit naam van Allah en de sharia invoeren.” De kustwacht lacht ze uit en zegt: "En dat doen jullie met zijn tweeėn"? "Nee wij zijn de laatsten, de rest woont hier al."

• Two Irish nuns have arrived in the USA and one says to the other, "I hear that the people in this country actually eat dogs, but we might as well do as the Americans do." They both walk towards a hot-dog cart. "Two dogs, please!," says one. Excited, the nuns hurry to a bench and begin to unwrap their 'dogs.' The mother superior is first to open hers. She begins to blush. After staring at it for a moment she leans to the other nun and whispers: "What part did you get?"

• Three seniors are talking. Sixty is the worst age to be," said a 60-year-old man. "You always feel like you have to pee, and most of the time nothing comes out." "Ah, that's nothin" said the 70-year-old. "When you're seventy, you don't have bowel movement any more. You take laxatives, eat bran, sit on the toilet all day and nothin comes out!" "Actually," said the 80-year-old, "Eighty is the worst age of all but I pee every morning at 6:00 and I have one every morning at 6:30." Exas-perated, the 60-year-old said, "You pee every morning at 6:00 and crap every morning at 6:30. So what's so bad about being 80?" "I don't wake up until 7:00."

• Louis vraagt: "En Jan, hoe is't met de dochter?" "Goed denk ik" zegt Jan, "ze is prostituée, maar vraagt me niet wat dat is want ik be-grijp al die nieuwe moeilijke woorden tegenwoordig niet meer. Maar ze moet veel werk hebben." "Hoezo?" vraagt Louis. "Awel", zegt Jan, “omdat mijn vrouw haar drie dagen in de week gaat helpen!”

• A police officer stops a driver for shooting through a red light. The driver is a real bastard, steps out of his car, demanding to know why he is being harassed by “the Gestapo”. So the officer calmly tells him of the red light violation. The motorist instantly goes on a tirade in rather explicit offensive terms. When the officer finishes writing the ticket he puts an "AH" in the lower right corner. Two months later they're in court and he hired a lawyer to represent him. Under cross examination the defense attorney asks; Officer, is there any particular marking or notation on this ticket you don't normally make?" Officer responds, "Yes sir, in the lower right corner of the narrative there is an "AH," underlined." Lawyer: "What does the "AH" stand for, officer?" "Aggressive and hostile, Sir." "Officer, are you sure it doesn't stand for asshole?" Well, sir, you know your client better than I do”. How often can one get an attorney to convict his own client!

• A famous golf player in Texas was at his home mowing the front lawn of his big house. A lady driving by in a big, shiny Cadillac stopped in front of his house, lowered the window and asked, “Excuse me, do you speak English?" He responded, “Yes Ma'am, I do." The lady then asked, “What do you charge to do yard work?” He said, "Well, the lady in this house lets me sleep with her.” The lady hurriedly put the car into gear and sped off.

• Een nieuwe dominee in Groningen, die een bril draagt, maakt een wandeling en spreekt mensen aan. Een man zegt: ‘Ah dominee, U hebt glaaskes op’, en de dominee zegt: ’Kunt U het ruiken?’.

Qua Patet Orbis, 2014 nr. 1 pagina 11

Winnaars

Opmars naar Bodjo Negoro!10 januari 1948 werd bepaald dat 4de Inbat, Cie U, op moest rukken om de residentie hoofdstad Bodjo Negoro te bezetten.

11 januari vertrokken wij per truck van Madioen naar Babat,-over-nachted er op de perrons van het station. 12 januari vertrekt het eerste peloton ‘per as’ versterkt met met een 81mm mortiergroep van Babat op naar Sima om daar twee Inpels van de 5de compagnie af te lossen. (Sima ligt ten noorden van de brede, snelstromende Kali Solo)

We reden met zo’n 16 trucks om de vele tankvallen heen. Dicht bij Sima liepen we in een hinderlaag met mitrailleurvuur waarbij twee van ons werden dood geschoten en drie gewond raakten. s’Avonds aangekomen in Sima werd onze geweergroep, die danig aangeslagen was, die nacht vrijgesteld van wachtlopen.

13 januari werden we met rubberboten over de snelstromende Kali Solo gevaren. Er was hiervoor een dik touw naar de overkant gespan-nen. 15 Januari vonden we twee prauwen. Aan elkaar vastgebonden en met bamboematten er op hadden we een pont. Hiermee werd de Jeep van dominee Veening overgezet. 16 Januari was er een kort gebed van dominee Veening en pater Vroom waarna we vertrokken onder leiding van Lt. 1 de Jong tot de tanden gewapend richting Bodjo Negoro. De Jeep, stampend vol geladen met granaten en zo, reed ook mee. Onderweg werden we voortdurend beschoten maar door onze mortieren hielden we de TNI op een vrij grote afstand. Bij een spoor-brug zagen we de vijand van de daken op ons schieten, maar onze 81mm mortieren brachten uitkomst.

Na drie uur oprukken over totaal 5 Km kwamen we eindelijk aan op de Aloon Aloon in Bodjo Negoro waar de meeste huizen in brand ston-den. Naast de moskee waren enkele huizen die niet brandden en we trokken daar in.

De eerste nachten hield de TNI, onder leiding van Generaal Sudirman, ons uit de slaap, maar onze mortieren, waarvan de pijpen bijna loodrecht stonden, waren een moordend afweerwapen waar de vijand niet tegen opgewassen was. Gelukkig kwam het 2de peloton van Cie U ook via Sima om ons te versterken. Helaas waren zij verzwakt door 5 doden en 8 gewonden veroorzaakt door een Japanse landmijn. We kregen voedsel en munitie via Dakota droppings en liepen s’nachts en overdag patrouilles in de stad.

9 Februari werd ik zelf tijdens een patrouille net buiten de stad bij het station in een tweegevecht op zes meter afstand van elkaar gewond door een TNI luitenant, die het niet heeft overleefd. Volges de VDMB was dat ook een Sudirman, familie van de Indonesische gener-aal. Met veel moeite werd ik met de Jeep van de dominee onder zware begeleiding afgevoerd naar Sima met de ‘veerpont’ en vandaar met een pantserwagen naar Babat waar de kogel uit mijn hand werd verwi-jderd door dokter M.G.Houben, een geweldige chirurg. Alle bruggen waren in dat gebied opgeblazen zodat je niet langs de zuidelijke oever van de Kali Solo van Bodjo naar Babat kon rijden.

Tien dagen later werd ik in een Rode Kruis Ambulance vol met gewonden doorgestuurd naar het Marine Hospitaal in Surabaya. Bek-ende officieren bij Bodjo waren Lt. de Jong (nog ontmoet in 1997 in Kumpulan, Bronbeek) en Lt. Blommestijn (overleden in Feb. 2002)

Het kostte me enige moeite om dit allemaal lop te schrijven, maar ik heb het graag over voor de verre sobats in Canada.!Pieter Veldhoen, 11 november 2000

Meer over deze ponten De mariniers revue met de pont naar Bodjo Negoro Enkele weken later hebben wij de ‘veerpont’ gebruikt toen we met de OS&O revue ‘Het is een gekkenhuis’ in Bodjonegoro zijn opgetreden. Alle equipment, inclusief een piano, werd overgezette de twee-prauwen pont. Geen probleem, alleen de modderige, slipperige helling van de weg naar de rivier was linke soep. Aan de overkant hetzelfde probleem om omhoog te gaan. Een M5 over zetten met grote rubber-boten was mislukt, de truck was de plomp ingegaan. Alleen de draad-vanger zag je nog boven het water uitsteken. De volgende dag op dezelfde manier weer terug naar Sima. Kan me niets meer van ons optreden daar herinneren. AdK

Leo van der Waal: Ik kan me herinneren dat er een M5 in de kali lag met alleen de

draadvanger in zicht. Luitenant de Jong gaf mij opdracht de truck te bergen, hetgeen mislukte. We hadden alleen maar de jeep met een lier en één staalkabel. De kabel knapte. Gelukkig zonder ongelukken. Later hebben de MOBAT-jongens hem er wel uitgekregen.!Henk van de Maat uit Rijssen, Overijssel: Hij diende bij het Korps van1945 tot 1950.

Wij, mariniers van de A.T.D.O. en de pico, bouwden een gierpont van rubberboten die bestemd waren voor pontonbruggen. Op de pont stond een lier met een staalkabel die liep van oever naar oever. Door de lier te draaien ging de pont naar de overkant. Een Jeep overzetten ging prima, maar de M5 die volgde werd een drama. De chauffeur was vergeten de handrem vast te zetten. Ik zie het nog gebeuren, de truck begon te rijden en kiepelde over boord. Groot paniek, maar er was geen houden aan. De truck kwam netjes op zijn pootjes terecht op de bodem van de rivier en de draadvanger stak nog boven water uit. Verder heeft de pont goed dienst gedaan en is gebruikt tot alle bruggen op de weg naar Babat weer klaar waren. Bij de opening van de laatste brug kwam een vliegtuig over en er kwam een fles cham-pagne omlaag aan een kleine parachute. Helaas viel de fles op de leuning en spatte uit elkaar. Een Marinier werd gewond door glass-cherven en moest naar de ziekenboeg worden afgevoerd…..!Wim Kortenbach,  Oud Sgt Maj. OVW. moco 5 Inbat Marbrig.

De situatie is mij nog wel bekend. Ik was Cdt Rep. Pel. Mobat tij-dens die actie. De Kali Solo was een grote uitvordering voor ons; de wegen daar waren vol met valkuilen waar we moesten ploeteren om verder te komen. Ik herinner me een nacht waar we met een hele colonne, inclusief onze dierbare machine-shop, waren vastgelopen in de modder en door voortdurend mortiervuur van de andere oever van de kali werden bestookt.

Mijn jeep werd de Kali Solo overgezet met een andere prauw bij Sidajou. Sidajou is een dorpje dichter bij de monding van de rivier, ca 10 km van de delta in zee. Op die plaats heeft de rivier een krachtige stroom. Het was gevaarlijk, het was niet makkelijk, but we did it !!En slotte nog een stukje in 1949 geschreven door pater Vroom

…..Hoe vreedzaam ligt daar dat Sima aan de Kali Solo. Een afrit naar de tachtig meter brede rivier met een groen grasveldje boven aan de oever waar we kerkdienst houden. Dan komen de lang verwachte vliegtuigen. Ze droppen rubberbootjes en een touw van 100 meter, waar we om hadden gevraagd. Ach, dat touw. Hoeveel zweetdruppels heeft het niet gekost, hoeveel hoofdpijn van de commandant en lelijke woorden van het hele peloton toen men met vereende krachten en met een luidruchtig ruzie het eindelijk op de andere oever had gekregen.

In het Marine Hospitaal hoorde ik later de meest sprookjesachtige verhalen omtrent Bodjonegoro. Ik hoor van luxueuze voedseldroppings (zelfs ice cream en flessen Champagne!) Ik hoor van de pont bij Sima waar grote trucks zijn overgevaren.......”

Qua Patet Orbis, 2013 nr.4 pagina 22

Hier gaat de Jeep van de dominee naar de overkant

Sobat Albert Weistein uit Vlaardingen schreef De gierpont bij de oversteekplaats Sima bestond uit drie rubber-

boten met een draagvermogen van 18 ton elk. De eerste M5 van chauffeur Piet Smit is als het gevolg van een wat verkeerde plaatsing er af geraakt. Toen de rivier wat gezakt was ben ik er opgereden met een M5 kiepwagen. Aan de overzijde moest een steil modderig talud van ongeveer 7 meter worden beklommen. In dubbele reductie en met behulp van! de kabelwinch lukte dat. De wagen van de Medco is hier ook overgevaren. Nadien is de weg Bodjonegoro-Babat van weerskanten aangepakt en berijdbaar gewordenJerry van Poll uit Florida:

Jerry van Poll uit Florida: Hier mijn ervaring over de oversteek van de Kali Solo. Ik was er

bij en heb meegewerkt om die verrekte Jeep aan de overkant te krijgen. (De Jeep was van Lt. Termaten}. Dit is gedaan met een Indische prauw. Met veel gevloek hebben we dat ding naar de overkant gekregen. De VDMB had ons twee ploppers geleverd en die hebben we onder bedreiging van een mitrailleur naar de overkant laten zwemmen met een lang touw. De prauw naar de overkant trekken met dat touw was niet gemakkelijk vanwege de enorme stroming. Maar we hebben het klaargespeeld om pater Vroom, compleet met altaar, en de dominee over te varen. Ook met veel vloeken!Later

Qua Patet Orbis, 2014 nr.1 pagina 23

Een van de vele vernielde bruggen op de weg Bodjo-Babat

Jerryvan Poll maakte de oversteek van de Kali Solo met een lange prauw, dus niet dezelfde pont die je op de vorige foto ziet. Het touw is op de foto hier-boven goed te zien. !Jerry (links) en Pieter Veldhoen kwamen samen gelijkertijd terecht in het Marinehospitaal in Surabaya en zijn sinds-dien goede vrienden gebleven.

De bruggenfiksers… Ze deden het toch maar!

Het dorpje Sima ligt tegenover Bodjonegoro (nu Bojonegoro) aan de noordoever van de Kali Solo. Om er to komen moest je bij Babat de Kali Solo oversteken en langs de noordoever via Rengel naar Sima. Een mooie uitgebreide kaart is te zien op http://www.salati-ga.nl/peta-jawa/jawa_timur.htm

Ary Heinen schreef dit over de beruchte ‘Kloof’ bij Nimbang “In December 1948 kreeg ik als commandant van het 2e Mopel van Moco Depot opdracht om een colonne samen te stellen om de troepen te bevoorraden.Tijdens een van die ritten hoorden wij een explosie en schieten uit de richting van de pas bij Nimbang. Het bleek dat daar een truck met mariniers op een mijn gereden was. Er is daarbij één marinier gesneuveld. (Ben Hendriks was bij dit ongeval betrokken) Gelukkig hebben wij gedurende deze ritten verder gaan geen ongevallen of beschietingen meer gehad.” Ary maakte bovenstaande foto’s.

Met deze VW bus gingen we in 1984 met een groep vanuit Surabaya naar de ‘battle fields’ en weer via deze beruchte pas bij Nimbang via Babat naar naar Bodjonegoro. Je ziet enkelen van onze groep daar staan. De ploppers hadden de vervelende gewoonte om van bovenaf handgranaten op ons te gooien. Er waren twee manieren om dit te voorkomen; een patrouille aan beide kanten over de top mee laten lopen of met z’n allen naar boven schietend er hard doorheen rijden. Dat laat-ste was geen succes want dan kreeg je rotsblokken op je hoofd. (De foto is een beeld uit de film van onze geweldige reis naar Indië samen met Ben en Pauly Hendriks)

!!Weather forecasting is not only a regular fea-ture of our daily lives, it is vital to military op-erations. Just how vital it was in World War II is well known, but only this past summer did we learn that in 1943 the Germans actually placed their own weather recording instru-ments in North America. It was done in a dar-ing exploit by the German U-boat U-537 on the remote coast of northern Labrador. Geography favoured the Allies in obtaining weather information, and the Germans had to to overcome this disadvantage. They were pre-pared to take exceptional risks to set up weather stations on remote territory in enemy hands. German scientists developed some sophisticat-ed systems of automati-cally obtaining and trans-mitting the weather condi-tions. These unmanned stations would switch on a radio transmitter every three hours for about three minutes. The data would be picked up by receiving stations in northern Eu-rope. The story of the recent discovery began to unfold about five years ago when Franz Selinger, a retired engineer living in Germany, started to compile infor-mation for a book on Ger-man weather reconnais-sance in the Arctic. With-out his efforts this story would probably never have been told, because the U-537 was sunk with all hands before the war was over.In the course of his research he came across a reference to an automatic land weather station in Labrador. Selinger wondered whether there was anything in our Canadian military archives about the Labrador station. He was intrigued but scep-tical. Even if a U-boat had slipped into Labrador coastal waters undetected, radio transmissions from the region would surely have resulted in a search and an intelligence report. Yet Canadian military archives are silent on the subject. The records of the Operations Intelligence Centre at naval headquarters in Ottawa were disposed of after the war. German records were more reveal-ing. While investigating documents now in the possession of the son of a German scientist who had participated in the automatic weather sta-tion program, Selinger found one series of pho-tographs which showed a different class of submarine (type IXC) and a different kind of ter-rain from the rest. Also, there was something peculiar about the U-boat in these old pictures: it did not have the usual anti-aircraft gun. Selinger conducted intensive research into the U-boat logs at the German military archives at Freiburg. At length he found what he was looking for - the log of the U-537. Launched in 1942 it sailed on its first operational mission on Sep-tember 30, 1943. Its task was to set up an au-tomatic weather reporting station on the Labrador coast. En route, in a storm south of Greenland, heavy seas washed the U-boat's gun mounting over the side. The captain decided to

choose a site as far north in Labrador as possi-ble, partly to reduce the chances of detection because he thought there would be fewer Eski-mos there. At the northern tip of Labrador, he ran slowly down the coast in this poorly charted region on October 22, 1943, and anchored just inside the southeast tip of land. At this point, the timing was crucial. He had to open up all hatches to unload the equipment, place it in rubber dinghies and land it on the beach. He could nei-ther submerge, run for it, nor defend himself if attacked. The crew handled 10 heavy canisters containing batteries, transmitter and weather measuring devices over the beach up a hill

about a quarter-of-a-mile inland. The U-boat stayed long enough to verify that the station was functioning properly and then slipped out to sea. The operation had taken about 28 hours. This story from the log of U-537 con-vinced them and he set about verifying the facts. The Canadian Coast Guard was the logical agency to turn to. The CGS was quick to see the signifi-cance of the evidence, and invit-ed them to accompany the ice-breaker Louis S. St. Laurent on its summer passage from Halifax to Baffin Island. On July 21, Captain Tanner maneuvered his vessel close to Martin Bay and then sent a crew in by ship's helicopter. After several minutes of flying

around the position they were indeed seeing the remains of U-537's automatic weather station. It was not exactly what was expected. Someone had been there before. Every canister had been opened, and the contents lay strewn about. The equipment had been deliberately smashed. They thought that Inuit hunters might have visited the area. But there was a flaw to that theory: the cables had all been cut cleanly and entirely re-moved, suggesting with tools not usually carried by a hunting party. They wondered whether the us Navy's hydrographic team, which had sur-veyed the area in 1952, might have dismantled the station. However, US Navy records of this survey in the Canadian North make no mention of such an incident. It seemed that the previous visitors had been sent to discover and destroy the station during the war. From the log of U-537, we know that the station transmitted weather data for at least two weeks. However, the U-boat reported intensive jamming on the frequency. Was this by accident or design? One cannot tell from available evidence, but Canadi-an intercept stations could have heard the Mar-tin Bay transmissions. Even though the trans-missions lasted only three minutes, this would have provided a rough direction of where the station was located. Jamming the frequency would have been simple, but locating the station and getting to it, would have been difficult. If this did occur, why is there no record of it in Canadi-an military documents? An entry in the submarine log may provide the answer. On November 18, the captain recorded: "Frequency of weather station is jammed by

unknown own German radio station." Canadian operators were listening for submarines, not shore-based transmitters. Then came a surpris-ing revelation. A geomorphologist at Carleton University in Ottawa had read about the discov-ery in the press and realized that he had himself stumbled across the site in 1977 without realiz-ing what it was. He had the impression that the mast and canisters were the remains of some military relay station. At that time the cables, missing in 1981, had still been lying on the ground. The more they thought about it, the more possible it seemed that the previous visi-tors had been personnel sent to destroy the station during the war. So there are still many questions left unan-swered. They may never be. The timing of events coincides with a crucial phase of the U-boat war. In May 1943 Admiral Karl Dönitz, un-able to accept the loss rate of his U-boat fleet, had withdrawn most of these forces from the northern convoy routes. In late summer he launched a new offensive with wolf packs of U-boats using a new weapon, the homing torpedo. Dönitz evidently expected to be making good use of the information beamed from Labrador concerning weather conditions. The U-537, delayed by several setbacks, sailed just as this new stage of the war began. It sunk 9 Nov. 1944 in the Java Sea east of Surabaya by torpedoes from the US submarine USS Floun-der. 58 dead (all hands lost).� Michail Kalasjnikov overleden!Michail Kalasjnikov is onlangs gestorven. Hij ontwierp de Kalasjnikov, het meest-gebruikte geweer ter wereld waarmee honderdduizenden zijn doodgeschoten. Hij schreef ook gedichten, maar niemand heeft ooit een gedicht van hem gelezen.� Asbest werd een soort asbestgate!Asbest werd jarenlang gebruikt als isolatiemate-riaal voor gebouwen en stoomleidingen in schepen. Niemand werd er ziek van totdat bleek dat het stof van de asbest dat vrij kwam bij ver-werking zich vast zette in de longen van de werkers wat een voortijdige dood betekende. Bij de Marine zijn destijds ook schepelingen het slachtoffer hiervan geworden en families hebben

compensatie gekregen. Zo lang het asbest met rust werd gelaten deed het echter n iemand kwaad, maar asbest kreeg nu de reputatie d a t z e l f s d e a a n-wezigheid ervan al do-

delijk was en er ontstond een soort van paniek; asbestgate. Onlangs was er in Nederland iemand in een oude buurt tot de ontdekking gekomen dat bij de bouw van zijn huis asbest was gebruikt. Toen dat bekend werd ontstond een massahysterie en de buurt moest onmiddellijk worden ontruimd. Honderden families moesten hun huis uit en de hele buurt werd zorgvuldig omheind. Die asbest zat er al en jaar of 70 en niemand was er ooit ziek van geworden en dood gegaan. Ze hadden de huizen gewoon stuk voor stuk luchtdicht kunnen inpakken als er de asbest verwijderd werd.

Qua Patet Orbis, 2014 nr.1 pagina 26

The Nazi weather station in Labrador

Goldrush bij de Waddeneilanden

-Het goud van de Lutine-!Niet alleen Amerika en Canada kennen hun dolle 'goldrush' waarbij mensen huis en haard in de steek laten op zoek naar goud. Ook het zo ogenschijnlijk kalme Nederland kent z'n eigen goldrush. En die duurt nu al zo'n 200 jaar! Aanstichter is het gezonken schip de Lutine. Meer dan 200 jaar geleden, op 9 oktober 1799, verging het Britse fregat de Lutine bij het IJzergat tussen Vlieland en Terschelling. Slechts één van de meer dan 200 pas-sagiers overleefde de ramp. Maar de Lutine doet nog steeds de harten van menig ei-landbewoner en schatgraver sneller slaan. Aan boord zat namelijk een grote lading goud en zilver. Die kostbare lading aan boord was om de binnengevallen Engelse troepen van soldij te voorzien en Engeland’s bondgenoot, het Duitse vorstendom Han-nover, financieel te ondersteunen. Als de Lutine vergaat weten de Engelse bezetters, dankzij de enige overlevende, onmiddellijk dat er een kostbare lading aan boord is. Om te voorkomen dat de bewo-ners van Terschelling of Vlieland het wrak plunderen zendt de Engelse marine een schip naar de plek waar de Lutine ten onder is gegaan.Onmiddellijk na het vergaan van de Lutine breekt de 'goldrush' uit. Maar ondanks 200 jaar verwoede bergingspogingen zijn er schattingen van 1920 kilo goud en 2000 kilo zilver die nog tussen Vlieland en Terschelling onder het zand verborgen liggen. Voor alle toekomstige 'would be' schatgravers en bergers een avontuurlijk overzicht. Na het vertrek van de Engelse troepen be-ginnen bergers van Terschelling in 1800 het wrak op de zanderige zeebodem te verken-nen. Al gauw wordt het eerste vaatje met goud en zilver geborgen met behulp van metalen grijpers en hijsklauwen. In 1821 heeft de burgemeester van Ter-schelling belangstelling gekregen voor de schat. Hij zet een zogenaamde duikersklok in: een van onderen open gietijzeren klok voorzien van een leren slang waar lucht doorgepompt wordt. In de duikersklok kun-nen vier klokduikers werken. Maar inzet van het gevaarte brengt geen goud uit de golven naar boven. Dan verschijnen in 1834 de eerste echte duikers bij het wrak van de Lutine. In 1828 vinden de Engelse broers Deane de duikershelm uit. Een duiker met een duikhelm op waar een luchtslang aan gekoppeld is kan nu uren onder water blij-ven.Eén van de broers duikt in 1834 op de Lu-tine met zijn 'diving helmet' 12 maal op het wrak waarbij hij soms twee uur onder water

blijft. Ondanks zijn inzet en vernuft vindt de Deane-broer geen gram goud. Nederlandse helmduikers van de speciaal voor de Lutine-schat opgerichte bergingsmaatschappij 'de Onderneming' zijn in de periode van 1857 tot 1860 veel succesvoller. Door het succes van 'de Onderneming' verschijnen er kapers op de kust die een graantje van de buit willen meepikken. Omdat de staat het mo-nopolie van de berging aan 'de Ondernem-ing' heeft gegeven arriveert, bij de locatie van het wrak, de kanonneerboot No. 1 die zulke boeven als Urkers en de burgemeester van Vlieland verjaagt. Het wilde noorden van Nederland is ontstaan!Wanneer in 1860 de helmduikers steeds minder vinden heeft 'de Onderneming' 41 goudstaven, 64 zilverstaven en 15.350 gouden en zilveren munten geborgen. Verder hebben de helmduikers de scheeps-bel van de Lutine naar boven gehaald. Die bel hangt nu nog steeds bij de Londense verzekeraar Lloyd's en als er weer eens een flinke scheepsramp is geweest luidt die beroemde bel. Hoe langer het wrak en de schat onder het verplaatsende zand ligt en een speelbal wordt van de zeestromingen, des te minder succes is er nog voor goudzoekers. In 1867 financiert de bergingsmaatschappij 'de On-derneming' een zandduikerexpeditie naar het wrak. De goudschat blijft goed verbor-gen. Ook de voortschrijdende techniek van de industriële revolutie kan geen schatten naar boven brengen. Stoombaggermolens met schraaptoestellen en zandpompen brengen geen gram goud naar boven.In 1910 verschijnt op het toneel kapitein Gardiner die drie jaar eerder bij de kust van Zuid-Afrika de lading van een VOC-schip heeft geborgen. Met een professioneel duik- en bergingsschip en 10 helmduikers verkent hij grondig de 'site' maar deze professional gaat als vele andere gelukzoekers ook ten onder. De Lutine-schat blijft grondig verbor-gen. De reders Doeksen en Texelse Stoom-boot Maatschappij komen in 1928 in actie met schelpenzuigers en helmduikers.In 1931 gooien ze de handdoek in de ring om daarna gelijk weer samen te gaan werken met de rijke Limburgse fabrikant Beckers genaamd 'het goudmannetje'. Beckers is gegrepen door de goudkoorts en laat een ijzeren duiktoren bouwen. Nadat schelpenzuigers de wrakrestanten van de Lutine hebben blootgelegd wordt Beckers duiktoren er bovenop geplaatst. Tot en met 1935 wordt er met de duiktoren van Beckers gezocht. Zelfs gerenommeerde onderne-mingen als de mijnbouwmaatschappij Billi-ton nemen in 1938 deel aan de goudrace. De maatschappij die hoofdzakelijk in Neder-lands-Indië werkt laat de dan de nieuwe in Nederland gebouwde tinbaggermolen, de Karimata, zoeken naar de schat. 160 em-

mers die elk 40 liter omhoog kunnen schep-pen ploegen de 'site' af. Er wordt slechts één goudstaaf geborgen. Meer dan die ene goudstaaf laat de Lutine niet los. Moderne schatzoekers en archeologen zijn nog steeds verbeten op jacht naar al dat goud en zilver onder het Noordzeezand. In 1980 zocht de Nieuwzeelandse duiker Kelly Tarlton het IJzergat af. Zijn duikschip kon met straalbuizen het schroefwater van het schip richten op de zandbodem en dan een groot gat graven. Maar hij had geen succes. Nu doet het duikteam Caranan on-der leiding van de Harlinger en op Ter-schelling geboren tandarts Ane Jan Duijf onderzoek naar het wrak. Zijn beweegrede-nen zijn veel meer het in kaart brengen van de restanten van de Lutine en een archeolo-gisch overzicht te krijgen. De locatie waar de Lutine is vergaan is door de staat aangewezen als beschermd arche-ologisch monument. Bodemverstorende activiteiten zijn verboden. Toch gaat de goudkoorts door. Het waarschijnlijke achter-schip van de Lutine is twee kilometer ten zuidoosten van de ondergang gevonden door het duikteam Caranan. Zit dáár miss-chien de rest van de schat?!Wat is ‘freezing rain’?!We hebben eind december op enkele plaatsen 3 cm freezing rain gehad wat een enorme schade heeft aangericht. Wat is freezing rain? Freezing rain (ijzel), is onderkoelde regen-druppels die als ijs afgezet wordt op de grond of op voorwerpen op het aardopper-vlak. Wanneer een warme luchtstroom uit het zuiden komt in een gebied waar het vriest, dan stijgt deze warme, vochtige lucht omhoog boven de koude lucht. De lucht-druk en temperatuur van deze warme lucht gaat omlaag en daardoor vormt zich con-densatie in de vorm van waterdruppels; re-gen. Deze druppels koelen tot beneden het vriespunt als ze door de koude luchtlaag gaan maar bevriezen nog niet. Je kunt water namelijk afkoelen tot enkele graden bene-den het vriespunt zonder dat het bevriest, maar zodra de regendruppels met iets in aanraking komen dan bevriezen ze onmid-dellijk.IJzel wordt dus veroorzaakt door regen die door een laag gaat waar het onder 0 graden Celsius is. !Freezing rain is considered to be an extreme hazard to aircraft, as it causes very rapid structural icing. Heavy freezing rain can overwhelm even the most sophisticated de-icing systems on airplanes. The main danger of icing is not the increasing weight of the aircraft, but from the ice changing the shape of its airfoils.

Qua Patet Orbis, 2014 nr.1 pagina 21

Onze Poolse bevrijders!Breda wordt in oktober 1944 bevrijd. Niet door Canadezen of Amerikanen maar door Polen. Er ontstaat een hechte band tussen de Polen en de stad Breda die tot op de dag van vandaag voortduurt.!Op 29 oktober 1944 juicht de bevolking van Breda haar bevrijders toe. Verrassend ge-noeg blijken het Polen te zijn. Onder leiding van generaal Maczek weet de 1e Poolse Pantserdivisie na stevige gevechten de stad te bevrijden van de Duitsers. Vijf maanden lang verblijft de divisie in Breda en omge-ving om de frontlijn langs de Maas te bewa-ken. Er ontstaat een hechte band tussen de Polen en de stad Breda die tot op de dag van vandaag voort duurt. In de vroege ochtend van 1 september 1939 vallen Duitse troepen Polen binnen. Enge-land en Frankrijk schieten de Polen te hulp en daarmee is de Tweede Wereldoorlog een feit. Warschau wordt zwaar gebombardeerd en tot overmaat van ramp vallen de Russen vanuit het oosten ook het land binnen. De Poolse staat houdt op te bestaan en wordt verdeeld tussen Duitsland en de Sovjet-Unie.Inmiddels is in Frankrijk een regering in bal-lingschap opgericht en duizenden Poolse soldaten verlaten het land om zich daar aan te sluiten en de strijd voort te zetten. Maar als ook Frankrijk in mei 1940 wordt binnen-gevallen moeten de Polen op zoek naar een andere route en kwamen ze uiteindelijk in Zweden terecht. In 1942 gingen ze naar Schotland. In 1942 krijgt generaal Stanislaw Maczek de leiding over een nieuw op te bouwen Poolse legermacht die aan de kant van de Gealli-eerden zal worden ingezet, de 1e Poolse Pantserdivisie. In Schotland wordt de een-heid getraind en de Polen komen van over de hele wereld naar Schotland. Een deel bestaat uit eenheden van het Poolse leger en piloten die zijn uitgeweken. Anderen die-nen zich als vrijwilliger aan, zoals Poolse emigranten uit de VS, Frankrijk of Engeland. De Hollanders hadden hun Irene-brigade, ongeveer 4.000 man, de Poolse Pantserdi-visie bestond uit 16.000 man.Een grote groep heeft echter een heel ande-re achtergrond. In 1942 werden Poolse mannen opgeroepen voor Duitse militaire dienst. Voor de oorlog tegen Rusland had-den de Duitsers behoefte aan mankracht. Velen van hen kwamen in 1944 terecht in Normandië en werden daar door de Ameri-kanen krijgsgevangen gemaakt. Die wisten dat de Polen gedwongen dienst deden bij de Duitsers en gaven ze de kans om over te stappen naar de Geallieerde troepen. Om hen te beschermen tegen represailles van de Duitsers in geval ze gevangen werden

genomen, kregen deze soldaten allemaal een schuilnaam.In 1944 is de pantserdivisie klaar voor actie en wacht de hele wereld op de invasie. Veldmaarschalk Montgomery houdt per-soonlijk een toespraak voor de Poolse troe-pen waarbij hij op niet al te subtiele wijze aangeeft hoe ze gezamenlijk de vijand zullen verslaan: “Together we wil l ki l l the Germans”. Onder het motto “voor uw en onze vrijheid” neemt de 1e Poolse Pantserdivisie deel aan de strijd en wordt augustus 1944 voor het eerst ingezet in Normandië. Het wordt een vuurdoop die niet snel wordt vergeten. Het doel van de Poolse onderneming is voor iedereen duidelijk: hun vaderland Polen be-vrijden. En zo wordt elke pontonbrug die de genie bouwt vernoemd naar een Poolse stad en werd de afstand tot die stad in kilo-meters aangegeven.De Pantserdivisie speelt een sleutelrol in de opmars door Normandië. Via een tangbe-weging van Amerikanen en Britten komt een grote Duitse legermacht ingeklemd die pro-beert via Falaise te ontsnappen. Daar wisten de Polen deze zogenaamde ‘zak van Falai-se’ af te sluiten door de bruggen op te bla-zen. Een groot deel van het Duitse Zevende Leger werd vernietigd.

De Geallieerde opmars door Frankrijk gaat dan heel snel. Het doel is de belangrijke industriezone van het Ruhrgebied en de strategisch belangrijke Rijn. En dat betekent richting België en Nederland.De Polen staan op 28 oktober voor Breda en nemen een dag later na stevige gevechten de stad in. Generaal Maczek had bevolen zo min mogelijk schade te veroorzaken aan deze historische stad. Dat betekende dat er maar één tankeskadron de stad in mocht en verder vooral infanterie. De bevolking van Breda is hoogst verbaasd als ze de bevrij-ders inhalen. Ze spraken helemaal geen Engels. Het bleken Polen te zijn!

Al snel is de stad in de ban van hun bevrij-ders die Breda nagenoeg ongeschonden in handen hebben weten te krijgen. Generaal Maczek en zijn strijders worden uitgeroepen tot ereburgers van Breda. Overal verschijnen rood-witte bordjes in winkeletalages met de tekst ‘Wij danken de Polen’, in de originele Poolse tekst ‘dziekujemy wam polacy’.Voor de Polen is Breda en het frontgebied tot aan de Maas een voorlopig eindpunt in de opmars. Pas begin april 1945 zullen ze weer verder gaan. Veel Poolse soldaten werden ingekwartierd bij een Bredase fami-lie waardoor er hele nauwe banden en vriendschappen zijn ontstaan tussen de bevolking en de Polen. In 1944 werd de opstand in Warschau door de Duitsers genadeloos neergeslagen terwijl het Russische Rode Leger buiten de stad afwachtend toekijkt.In februari 1945 vindt in het Russische Jalta een conferentie plaats tussen de leiders van de Geallieerden, Roosevelt, Churchill en Stalin. Daar wordt gesproken over de toe-komst van Duitsland en Europa na de oor-log. Dat betekent voor Polen dat het onder Russische invloedssfeer komt. Die conferen-tie was een pijnlijke zaak voor de Polen. Churchill had hun land uitgeleverd aan de Russen. Voor velen was Churchill een held, voor de Polen was hij verrader.Jalta was een kras op de ziel van de Polen. Zij hebben veel kameraden zien sneuvelen om de bevrijding van hun eigen land te ver-wezenlijken. Alle mensen in Nederland vier-den feest maar de Polen hadden niets te vieren. Want hun land was nog steeds niet vrij.April 1945 krijgt de Pantserdivisie orders om op te trekken naar het noorden. Via Duits-land gaan ze naar Drenthe en Groningen. Ze bevrijden onderweg Emmen en stoten dan door richting het Duitse eindpunt Wilhelms-hafen. Twee jaar lang verblijft de divisie als bezettingsmacht in Noord-Duitsland. Tus-sendoor mogen de mannen op verlof en velen grijpen die kans aan om terug te gaan naar hun liefjes in Breda en omstreken.In 1947 wordt de divisie gedemobiliseerd. Hen wordt aangeboden om in Engeland een opleiding te volgen waarmee ze in het bur-gerleven aan de slag kunnen. Daar wordt niet door iedereen gehoor aan gegeven. Sommigen keren terug naar het door de Russen bezette Polen waar ze voor een moeilijke keuze stonden gezien de politieke en economische situatie aldaar. Maar velen kwamen tot de slotsom om maar in Neder-land te blijven. Sommigen namen dienst in het Nederlandse leger, bij de tanks, of wer-den gevraagd om terug te keren naar Polen en daar in het leger dienst te gaan doen. Veel hadden intussen ook verkering gekre-gen, dus dat zal zeker hebben meege-speeld.

Qua Patet Orbis, 2014 nr.1 pagina 20

HMS de Buffel. Het meest beroemde schip van de Marine is nu een feestboot

Op 22 oktober 1864 bracht een commissie haar rapport uit. De regering besloot om drie ramschepen in het buitenland te laten bouwen.

De drie schepen waren; de “Schorpioen”, de “Stier” en de “Buffel” . De “Buffel” werd op 10 maart 1868 te water gelaten. Nadat het schip in het water verder was afgebouwd, kon op zaterdag 4 juli 1868 de proefvaart worden gemaakt. De belangrijkste proef was het testen van de stoommachines.

In de jaren die volgden zou de “Buffel” echter niet veel varen. De eerste en waarschijnlijk enige oceaanreis begon in september 1868. De reis was geen succes: het schip slingerde hevig en ze maakte veel wa-ter. Vanaf die tijd bleef het vaargebied van de “Buffel” beperkt tot het deel van de Noordzee tussen Den Helder en Vlissingen. Ze werd enkele keren verbouwd. De laatste verbouwing voor haar ontslag uit actieve dienst, was in 1894. Toen werd ze ingericht tot opleidingsschip voor matrozen. Vanaf 1896 – te beginnen in Hellevoetsluis – zou ze tot 1973 permanent als logementsschip in gebruik blijven.

De romp van de “Buffel” is gemaakt van ijzer. De huidplaten en de spanten zijn met behulp van klinknagels aan elkaar verbonden. De “Buffel” was het eerste marineschip dat geen zeil voerde. De voort-stuwing van het schip geschiedde door middel van twee tweecilinder stoommachines. De romp heeft een vooruitstekende boeg, waarmee (houten) schepen onder de waterlijn geramd konden worden. De “Buf-fel” is voorzien van een pantser van ijzer en teakhout over de gehele omtrek van het schip.

De bewapening waren twee zware kanonnen. Deze stonden opgesteld in een geschuttoren. Op het kuildek stonden verder aan bei-de boorden twee lichtere kanonnen.

Aan boord heerste een strenge rangorde en een waarschijnlijk nog strengere discipline. De commandant was de hoogste in rang. Verder zat er een grote variatie aan functies: bootsman, machinist, stuurman, marinier en een tamboer-majoor om er slechts een paar te noemen. De laatste regelde met zijn trompetgeschal het ritme van de dag. En wan-neer dit niet goed of goed genoeg gebeurde, dan volgde er straf: de scheepsgevangenis was niet voor niets aan boord.

Contacten tussen de verschillende gelederen, manschappen, on-derofficieren en officieren van diensten, waren er alleen beroepshalve. De meerdere vertelde wat zijn ondergeschikte moesten doen. En wan-neer dit niet goed of goed genoeg gebeurde, dan volgde er straf: de scheepsgevangenis was niet voor niets aan boord.

Museumschip Buffel is een uniek schip dat inzicht geeft in de geschiedenis van een onderdeel van de Koninklijke Marine. Een peri-ode die bijna tachtig jaar, van 1896 tot 1973, zou duren. Museumschip Buffel is nu in bruikleen van de gemeente Rotterdam en heeft vele

jaren, 39 jaar, in de Leuvehaven bij het Maritiem Museum Rotterdam gelegen.

Aan boord van het Museumschip Buffel is de geschiedenis van het schip zichtbaar gemaakt. Er zijn voorstellingen door middel van poppen en daarnaast interactieve spelletjes voor de jeugd. Men kan motoren aan het werk zien, beleven hoe het schip er in de logementsperiode uit zag en de geschiedenis beleven door middel van de film die getoond wordt. Het tussendek bevat verschillende behendigheidsspelen, waar de jeugd zich prima kan vermaken.

Museumschip de Buffel is onderdeel van Stichting Museumschip “De Buffel”. Deze stichting bestaat uit een zestigtal vrijwilligers die met hart en ziel voor de Buffel zorgen. Onder de vrijwilligers zijn enkele mensen die vroeger op het schip gelegerd hebben gezeten. De vrij willigers hebben een grote verbondenheid met het schip en zijn te allen tijde bereid informatie en uitleg te geven.!Op de bovenstaande foto zie je dat de Buffel met een enorm onthaal de haven van Hellevoetsluis wordt binnen gesleept. Dit is nu de perma-nente ankerplaats geworden. Zie de website: http://debuffel.nl !

!Na de oorlog werd de Buffel intact teruggevonden in Den Helder en keerde het terug naar het Marine Etablissement Amsterdam om te gaan dienen als logementschip. Hier ligt de Buffel aan de kade in Kattenburg. Mariniers uit Doorn werden daar in december 1947 gelegerd als er wacht moest worden gelopen bij het paleis in Amsterdam. Ze lagen op het koedek en snurkten in kooien (hangmatten). Het doet nu dienst als museumschip in de haven van Hellevoetsluis.

Qua Patet Orbis, 2014 nr. 1 pagina 28

HMS de Buffel. Het meest beroemde schip van de Marine is nu een feestboot

Op 22 oktober 1864 bracht een commissie haar rapport uit. De regering besloot om drie ramschepen in het buitenland te laten bouwen.

De drie schepen waren; de “Schorpioen”, de “Stier” en de “Buffel” . De “Buffel” werd op 10 maart 1868 te water gelaten. Nadat het schip in het water verder was afgebouwd, kon op zaterdag 4 juli 1868 de proefvaart worden gemaakt. De belangrijkste proef was het testen van de stoommachines.

In de jaren die volgden zou de “Buffel” echter niet veel varen. De eerste en waarschijnlijk enige oceaanreis begon in september 1868. De reis was geen succes: het schip slingerde hevig en ze maakte veel wa-ter. Vanaf die tijd bleef het vaargebied van de “Buffel” beperkt tot het deel van de Noordzee tussen Den Helder en Vlissingen. Ze werd enkele keren verbouwd. De laatste verbouwing voor haar ontslag uit actieve dienst, was in 1894. Toen werd ze ingericht tot opleidingsschip voor matrozen. Vanaf 1896 – te beginnen in Hellevoetsluis – zou ze tot 1973 permanent als logementsschip in gebruik blijven.

De romp van de “Buffel” is gemaakt van ijzer. De huidplaten en de spanten zijn met behulp van klinknagels aan elkaar verbonden. De “Buffel” was het eerste marineschip dat geen zeil voerde. De voort-stuwing van het schip geschiedde door middel van twee tweecilinder stoommachines. De romp heeft een vooruitstekende boeg, waarmee (houten) schepen onder de waterlijn geramd konden worden. De “Buf-fel” is voorzien van een pantser van ijzer en teakhout over de gehele omtrek van het schip.

De bewapening waren twee zware kanonnen. Deze stonden opgesteld in een geschuttoren. Op het kuildek stonden verder aan bei-de boorden twee lichtere kanonnen.

Aan boord heerste een strenge rangorde en een waarschijnlijk nog strengere discipline. De commandant was de hoogste in rang. Verder zat er een grote variatie aan functies: bootsman, machinist, stuurman, marinier en een tamboer-majoor om er slechts een paar te noemen. De laatste regelde met zijn trompetgeschal het ritme van de dag. En wan-neer dit niet goed of goed genoeg gebeurde, dan volgde er straf: de scheepsgevangenis was niet voor niets aan boord.

Contacten tussen de verschillende gelederen, manschappen, on-derofficieren en officieren van diensten, waren er alleen beroepshalve. De meerdere vertelde wat zijn ondergeschikte moesten doen. En wan-neer dit niet goed of goed genoeg gebeurde, dan volgde er straf: de scheepsgevangenis was niet voor niets aan boord.

Museumschip Buffel is een uniek schip dat inzicht geeft in de geschiedenis van een onderdeel van de Koninklijke Marine. Een peri-ode die bijna tachtig jaar, van 1896 tot 1973, zou duren. Museumschip Buffel is nu in bruikleen van de gemeente Rotterdam en heeft vele

jaren, 39 jaar, in de Leuvehaven bij het Maritiem Museum Rotterdam gelegen.

Aan boord van het Museumschip Buffel is de geschiedenis van het schip zichtbaar gemaakt. Er zijn voorstellingen door middel van poppen en daarnaast interactieve spelletjes voor de jeugd. Men kan motoren aan het werk zien, beleven hoe het schip er in de logementsperiode uit zag en de geschiedenis beleven door middel van de film die getoond wordt. Het tussendek bevat verschillende behendigheidsspelen, waar de jeugd zich prima kan vermaken.

Museumschip de Buffel is onderdeel van Stichting Museumschip “De Buffel”. Deze stichting bestaat uit een zestigtal vrijwilligers die met hart en ziel voor de Buffel zorgen. Onder de vrijwilligers zijn enkele mensen die vroeger op het schip gelegerd hebben gezeten. De vrij willigers hebben een grote verbondenheid met het schip en zijn te allen tijde bereid informatie en uitleg te geven.!Op de bovenstaande foto zie je dat de Buffel met een enorm onthaal de haven van Hellevoetsluis wordt binnen gesleept. Dit is nu de perma-nente ankerplaats geworden. Zie de website: http://debuffel.nl !

!Na de oorlog werd de Buffel intact teruggevonden in Den Helder en keerde het terug naar het Marine Etablissement Amsterdam om te gaan dienen als logementschip. Hier ligt de Buffel aan de kade in Kattenburg. Mariniers uit Doorn werden daar in december 1947 gelegerd als er wacht moest worden gelopen bij het paleis in Amsterdam. Ze lagen op het koedek en snurkten in kooien (hangmatten). Het doet nu dienst als museumschip in de haven van Hellevoetsluis.

Qua Patet Orbis, 2014 nr. 1 pagina 28