Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens...

48
Professional Case 2 ‘’ Kan Virtual Reality het interne en externe besluitvormingsproces optimaliseren?’’ Rick Apon EGM Architecten Datum: 04-01-2018 Begeleider: D.W. de Witte Stagebegeleider: G. Kühne Studentnummer: 0908162

Transcript of Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens...

Page 1: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

Professional Case 2

‘’ Kan Virtual Reality het interne en externe besluitvormingsproces

optimaliseren?’’

Rick Apon

EGM Architecten

Datum: 04-01-2018

Begeleider: D.W. de Witte

Stagebegeleider: G. Kühne

Studentnummer: 0908162

Page 2: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Inhoudsopgave 1 Inleiding .................................................................................................................................... 3

2 Building Information Model .................................................................................................. 4

3 Virtual Reality .......................................................................................................................... 4

4 De presentatie naar de opdrachtgever .............................................................................. 4

4.1 Virtueel Realistisch presenteren ................................................................................... 5

5 Besluitvormingen .................................................................................................................... 6

6 Maatschappelijke toevoeging .............................................................................................. 7

7 De toevoeging van VR in de praktijk ................................................................................... 8

8 Onderzoeksresultaten ........................................................................................................... 9

9 Conclusie ................................................................................................................................ 10

10 Literatuurlijst ........................................................................................................................ 11

11 Bijlage ..................................................................................................................................... 12

Page 3: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

1 Inleiding

Mijn stageperiode krijgt vorm bij EGM Architecten waar ik werkzaam ben aan

uiteenlopende opdrachten. Tijdens mijn stage is het doen van onderzoeken belangrijk.

Dit gebeurt in de vorm van twee professional cases. Dit document dat voor u ligt is

daar een van.

Een professional case is een onderzoek naar een actueel

beroepsprobleem/ontwikkeling dat je in het stagebedrijf tegenkomt of een specifieke

opdracht waar je in het stagebedrijf aan werkt.

EGM Architecten is een voorloper op het gebied van de nieuwste technologieën. Het

hele bureau werkt met BIM of soortgelijke digitale middelen. Hoewel er nog tekentafels

te vinden zijn, dienen deze enkel en alleen nog ter decoratie.

De tijd van Virtual Reality(VR) en Augmented Reality (AR) is aangebroken. We werken

pas recent met een BIM-programma. Maar dit biedt nu al zoveel mogelijkheden dat de

bouw en ontwerp wereld compleet op z’n kop staat. Binnen deze case richt ik mezelf op

hetgeen dat Virtual Reality te weeg brengt tijdens interne en externe besluitvormingen

gedurende een project.

Kan Virtual Reality het interne en externe besluitvormingsproces optimaliseren?

Page 4: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

4

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

2 Building Information Model

Het 2D tekenen is vanaf 2010 verleden tijd. Sinds dien werken de grotere bureaus met

BIM-Modellen. Revit is een van de mogelijke BIM-programma’s waarmee gemodelleerd

kan worden.

BIM is in het leven geroepen zodat alle informatie in een model te vinden is. Voorheen

was dit verspreid in allerlei losse 2D tekeningen. BIM-modellen zijn opgebouwd met

elementen die allen eigen informatie bevatten. Hierdoor wordt het mogelijk om iedere

partij afzonderlijk in het model te laten werken. Ze kunnen hier alle benodigde

informatie uit halen. Doordat zo’n model bestaat uit ‘’slimme’’ objecten is het mogelijk

om een realistische schijnwerkelijkheid te creëren

3 Virtual Reality

Een van de grootste ontwikkelingen van de

afgelopen 20 jaar is naast de smartphone en Social

Media toch wel Virtual Reality, Virtual Reality is een

levensechte simulatie via een computer

weergegeven met een speciale stereoscopische bril.

Hierdoor is het mogelijk om de zintuigen te laten

denken dat we aanwezig zijn in een

schijnwerkelijkheid. Dit kan een game, film of

misschien wel een ontwerp zijn.

Virtual Reality is anno 2018 voor iedereen

toegankelijk. Bij merken als Samsung krijg je een

VR-Bril zelfs als toevoeging bij aanschaf van de

nieuwste mobiele telefoon. Virtual Reality is in

opkomst en dat merken we ook bij EGM. Via programma’s als Enscape of Navisworks

is een voorstelling van het model eenvoudig te genereren, wanneer we hier een Oculus

bril aan toevoegen zijn we al aardig op de goede weg.

4 De presentatie naar de opdrachtgever

Een architect denkt in beelden en vormt deze aan de hand van de eisen die de

opdrachtgever stelt. Hij probeert deze naar wens om te zetten naar een uitvoerbaar

concept.

Het idee van de architect wordt omgezet naar een set 2D tekenen en de opdrachtgever

krijgt via deze weg een beeld van het ontwerp. Deze beelden werden voorheen

uitgewerkt in Renders, ook wel presentatie tekeningen genoemd, maar ook maquettes.

Hierdoor werd een 3D beeld gesuggereerd. Hiermee de voorstelling realistischer en dus

makkelijker te begrijpen. Deze maquettes kosten veel tijd en geld, bovendien is deze

weergave dusdanig minimaal dat het lastig te beoordelen is.

Dit werkte in het jaar 2000 nog prima, maar anno 2018 is dit behoorlijk achterhaald en

worden we gepusht onze grenzen te verleggen.

Figuur 1, Volledige inleving met een VR-bril (bron:

http://www.indoorskydiving.world/tag/virtual-reality/)

Page 5: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

5

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

4.1 Virtueel Realistisch presenteren

Tegenwoordig werken we dus met een BIM-Model, hoewel dit al enorme voordelen met

zich meebrengt op het gebied van informatie bundelen. Kan het nog verder uitgewerkt

worden. Het BIM-model kan bijvoorbeeld gebruikt worden als communicatiemiddel

naar de opdrachtgever toe. Dit is mede mogelijk middels Virtual Reality.

Dankzij VR is het mogelijk het gebouw te ervaren en dus daadwerkelijk te zien hoe het

uiteindelijk gaat worden. Hierdoor hoeft de opdrachtgever geen eigenvoorstelling te

maken vanaf een 2D tekening.

Virtual Reality wordt vaak gezien als één van de visualisatie-opties, maar dat doet

geen recht aan de ultieme mogelijkheden die VR de architect én opdrachtgever kan

bieden.

Het zorgt er namelijk voor dat de architect en de opdrachtgever altijd op een lijn zitten.

Doordat het ontwerp beter wordt overgebracht naar de opdrachtgever kunnen

bepaalde keuzes makkelijker worden behandeld. De opdrachtgever kan namelijk nu

ervaren wat voor impact bepaalde keuzes hebben voor het ontwerp. Dankzij een

grotere inleving in de situatie. Dit brengt enorme voordelen met zich mee tijdens het

nemen van een besluit.

Tekeningen worden vaak omgezet naar presentatie tekeningen. Meestal vanuit een

bepaalde positie waardoor het eenvoudiger te begrijpen en/of mooier wordt. Maar

soms zijn de ontwerpen dusdanig complex dat zelfs de presentatie lastig te bevatten

is. Hieronder een aantal voorbeelden. De toevoeging van VR kan hier dus een

beslissende rol in spelen.

Figuur 2, 3D visualisatie

hoge raad der

Nederlanden, (bron:

https://www.i2.nl/projecten/3d-

animatie/hoge-raad-der-nederlanden-

den-haag)

Figuur 3, 3D visualisatie hoge raad der Nederlanden (bron:

https://www.i2.nl/projecten/3d-animatie/hoge-raad-der-nederlanden-den-haag)

Page 6: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

6

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

5 Besluitvormingen

Een architect beseft wat voor voordelen een architectonisch element met zich mee

brengen. Bijvoorbeeld de toevoeging van een vide. Een onervaren opdrachtgever heeft

geen idee wat dit aan een ruimte kan toevoegen. Dan is de kans eerder dat beide het

niet eens worden over het besluit. Daarmee ontstaat een risico om verkeerde keuzes te

maken. Wanneer de opdrachtgever ziet wat het toevoegt aan de ruimte is de kans

groter dat hij/zij de waarde inziet. Hierdoor wordt het niet alleen van waarde voor de

architect maar ook voor de opdrachtgever omdat hij/zij ervaart wat het teweegbrengt

binnen het ontwerp. We maken hiermee het beeld inzichtelijk.

Dit is natuurlijk door te voeren op allerlei fronten. Afmetingen van doorgangen, daglicht

ervaringen, belemmeringen van overstekken, totale hoogte van het gebouw of de vrije

hoogte binnen het gebouw. Veel beslissingen zijn gebaseerd op overwegingen betreft

de kosten, middels VR kan daar de ervaring van de gebruiker aan toegevoegd worden.

Via VR zijn we instaat het verschil in beleving te laten zien tussen een doorgang van

1000mm i.p.v. 800mm.

Dat het voordelen biedt voor de betrokken partijen is duidelijk. Maar maatschappelijk

brengt het ook genoeg te weeg. Namelijk dat het ontwerp vooraf toegankelijker wordt

voor de uiteindelijke gebruikers. De eindgebruikers kunnen inzicht krijgen in de

toekomstige locatie en kunnen hier dus hun op of aanmerkingen over geven. Hierdoor

worden de gebruikers eenvoudig betrokken bij het ontwerp zonder dat alle tekeningen

boven tafel moeten komen met de daarbij horende uitleg. Dit is soms veel te

ingewikkeld.

Wanneer we mensen op de juiste wijze betrekken bij het ontwerp zullen ze ook

rationele feedback kunnen geven. Wat uiteindelijk leidt tot een groter gebruiksgemak.

Een arts weet namelijk beter hoe hij/zij optimaal gebruik kan maken van een

operatiekamer dan wij van tevoren kunnen inbeelden. We zetten hem/haar met een

VR-bril in de ruimte en hij/zij kan zijn aanvullingen of goedkeuring geven. Nadat alles is

gerealiseerd leidt deze eenvoudige tussenstap tot een groter gebruikersgemak.

Virtual Reality bundelt alle aspecten van het gebouw in een levensechte voorstelling.

Hier komt alles dus al in een vroeg stadium digitaal samen en niet pas in de

uitvoeringsfase. Het proces om te beslissen wordt hierdoor vereenvoudigd en dus

versoepelt.

Het voordeel van VR is dat het ontwerp direct bekeken kan worden. Middels deze

methode wordt de samenhang tussen verschillende onderdelen direct zichtbaar. Ook

de schakeling tussen materialen, indelingen en kleuren is van groot belang. Hiermee is

de vergelijking eenvoudig te maken.

VR kan in iedere fase van toepassing zijn. In onderstaande diagram is een proces

geanalyseerd. Hieruit komt naar voren dat vooral tijdens deze fases VR goed gebruikt

kan worden:

Page 7: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

7

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Model verkennen:

VR is de uitgelezen mogelijkheid om

het model te verkennen. We zijn in

staat om het gebouw weer te geven

alsof het uitgevoerd is. We creëren een

realistische schijnwerkelijkheid.

Hierdoor is het voor iedereen

toegankelijk ongeacht de achtergrond.

Gebruikersoverleg:

Tijdens dit gesprek worden de laatste

ontwikkelingen doorgenomen met de

eindgebruikers. Deze mensen hebben

vaak geen technische achtergrond en

dus moeite om tekening te lezen. Het

kloppend overbrengen van de stukken

is vaak een lastige opgave. Middels de

toevoeging van VR is dit probleem

verholpen omdat de technische

uitwerking niet noodzakelijk is. Het

beeld is in veel gevallen al voldoende.

Tijdens ontwerp:

In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen

van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in staat een kloppend beeld te

geven. Hierdoor heeft de opdrachtgever en overige partijen al preventief een goed

beeld en weten dus wat er verwacht wordt. Maar ook waar de knelpunten kunnen

ontstaan.

Het gaat nog verder. Middels VR zijn we instaat een analyse te maken van de veel

gebruikte locaties of verkeersruimtes binnen een ontwerp. Hierdoor zien we waar de

druk binnen een ontwerp ligt wanneer het in gebruik is. Hier kan dus rekening mee

gehouden worden. Dan zijn we instaat de druk hiervan te reduceren. Denk aan het

vergroten van een doorgang of het splitsen van elementen op een verdieping.

6 Maatschappelijke toevoeging

Uiteindelijk draait het allemaal om een esthetisch hoogwaardige maar ook

gebruiksvriendelijk gebouw neer te zetten. Wanneer we de gebruiker kunnen laten

ervaren hoe het gebouw gaat worden zal dit leiden tot een groter gebruiksgemak. De

drempel tussen de verschillende partijen is lager dan voorheen. Dit leidt tot een grotere

maar vooral eenvoudigere betrokkenheid binnen het project.

Figuur 2, Tijdens welke fase kan VR gebruikt worden in het bouwproces (bron: Patrick Tak, EGM, VR-expert)

Page 8: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

8

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

De gebruiker dient niet langer een

eigenvoorstelling te creëren van het

uiteindelijke beeld. Dit is en zal nooit meer

worden dan een schatting. We zijn instaat een

realistische schijnwerkelijkheid voor te houden

waardoor we over de mogelijkheid beschikken

vroegtijdig de mankementen uit het ontwerp

te filteren.

We kunnen via deze wijze de toekomstige

gebruiker de ervaring bieden van het uiteindelijke doel.

7 De toevoeging van VR in de praktijk

Deze ontwikkeling is geanalyseerd aan de hand van een Revit model. Met daarin

verschillende situaties die van invloed kunnen zijn op de besluitvorming. Deze situaties

zijn los van elkaar uitgewerkt in presentatie tekeningen maar ook VR, uiteraard met

een VR-bril. Er is gekozen voor gesepareerde situaties zodat de verschillende invloeden

elkaar niet kunnen kruisen. Dit heb ik laten ervaren door diverse respondenten met

verschillende achtergronden, zowel met als zonder bouwtechnische kennis. Via deze

weg wordt de toevoeging van VR zichtbaar. De mate waarin het toevoegt wordt

bepaald aan de hand van onderstaande punten systeem.

De toevoeging van zo’n bril kan door gekoppeld worden aan de besluitvorming van een

project.

De toevoeging van VR wordt uitgedrukt op een schaal van 1 tot 5. Voor dit onderzoek is

bij iedere respondent dezelfde Oculus bril gebruikt in combinatie met dezelfde

controller. Alle onderzoeken zijn door Rick Apon afgenomen. Het model komt uit Revit

en is weergegeven met Enscape.

1 = Geen toevoeging

2 = Niet noodzakelijk

3 = Neutraal, geen voor of nadeel

4 = Handig, geeft een beter beeld

5 = Kan niet zonder, anders was de boodschap niet overgekomen.

Figuur 3, Invloed van de toepassing van

VR (bron: http://www.olivier-architecten.nl/geen-

categorie/visie-virtual-reality/)

Figuur 4, Multifunctionele accommodatie Ligne Sittard (bron: http://www.jeannedekkers.nl/nl/projecten/ligne-sittard/)

De vraag die u zich bij figuur 4 mag stellen is:

‘’ Hoe zorgen we dat de impact realistisch zichtbaar wordt

in een tekening zodat een goede afweging gemaakt kan

worden? ‘’

Mijn interpretatie: ‘’ Zonder VR is deze impact niet vooraf in

te beelden. ‘’

Page 9: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

9

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

8 Onderzoeksresultaten

Uit de test is gebleken dat gemiddeld VR wordt beoordeeld met een 4,4375. Dit houdt

in dat VR wordt bestempeld tussen een 4 en 5. Daarmee wordt duidelijk dat VR een

handige en bijna onmisbare invloed heeft. Dit is een interessante uitkomst.

De beleving is bij meeste respondenten een overtuigend middel om de keuze definitief

te maken. De term beleving werd tijdens het onderzoek door verschillende

respondenten meerde malen genoemd. Ook valt op dat keuzes veranderen naarmate

VR wordt toegepast. Dit betreft meestal de totale hoogte van het gebouw maar ook

de indeling van een ruimte. Dit omdat respondenten zien dat het niet is wat ze hadden

verwacht.

Soms komt het voor dat er ook aanvullingen worden gedaan zoals de kleur van een

keukenblad of de vorm van de trap. Dit is zonder de bril niet het geval. Hieraan kunnen

we herkennen dat we bij gebruik van een dergelijk bril al vroeg de minderheden uit het

ontwerp kunnen halen.

Meeste respondenten met een technische achtergrond vinden het prettig om een

bevestiging te krijgen van hetgeen dat ze zich vooraf hadden voorgesteld. Hieruit

kunnen we herkennen dat mensen daadwerkelijk een eigen invulling geven aan een

plattegrond en doorsnede. Vaak wordt het bevestigd, maar het kan dus ook voorkomen

dat iemand een verkeerde eigen voorstelling maakt. Met VR kan dat voorkomen

worden.

Het onderdeel materialen komt relatief lager uit de test. Meeste respondenten ervaren

de renders op papier als een betere methode om te vergelijken. Wel is het een voordeel

dat er gewisseld kan worden tussen diverse materialen. Ook kan de sfeer van een

ruimte beter worden ervaren met een VR-bril op. Wel komt naar voren dat de kwaliteit

van de texturen minder is dan de presentatie tekening. Hier valt dus nog winst te

behalen.

Tijdens het onderzoek kwamen veelal dezelfde antwoorden naar voren. Zowel

respondenten met als zonder bouwtechnische kennis trokken dezelfde conclusies. Voor

iedere respondent geldt het dus als een nuttige en bijna onmisbare toevoeging.

Al met al een aantal verrassende resultaten na een geslaagd onderzoek.

Voor inzage van de documenten en/of foto’s verwijs ik u door naar de bijlage.

Buiten de uitkomsten van het onderzoek bleek ook dat sommige respondenten lichtelijk

duizelig werden van de VR-bril. Het advies is dus om niet te lang gebruik te maken.

Page 10: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

1 0

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

9 Conclusie

We gaan even terug naar waar we begonnen, namelijk met de vraag: ‘’Kan Virtual

Reality het interne en externe besluitvormingsproces optimaliseren?’’

Daarvoor hebben we eerst de toevoeging van VR onderzocht. Daaruit is gebleken dat

ruimtelijke inzichten met VR beter worden ervaren dan op een tekening. De afmetingen

worden nu beter begrepen maar ook daadwerkelijk ervaren door de desbetreffende

kijker.

De invloeden van architectonische elementen, zoals een vide, worden direct zichtbaar.

Een uitleg is hier niet meer noodzakelijk. Veel respondenten vinden de beleving van

ruimte, licht en hoogte een toevoeging en hadden dat vooraf niet op deze wijze

verwacht.

Wanneer we een presentatie tekening maken doen we dit altijd vanaf een viewpoint

(perspectief). Dit punt is statisch en beweegt dus niet. Met VR kan je rond ‘’lopen’’. Veel

respondenten ervaren dit als een voordeel omdat je kan zoeken naar referentie punten.

Je zoekt naar elementen waar je bekend mee bent zoals een deur of kozijn. Je bent dus

niet afhankelijk van een enkel punt en daardoor doe je verschillende indrukken op

daardoor zijn we instaat een situatie/ontwerp beter te begrijpen.

VR is een medium dat gebruikt kan worden om de presentatie methodieken te

verbeteren. Dat is bevestigd met het bovenstaande onderzoek. Hierdoor is duidelijk

geworden dat VR een enorme toevoeging is.

Maar kan dat de besluitvorming optimaliseren?

Wij als EGM zijn middels VR in staat beter te communiceren met de opdrachtgever en

kunnen zichtbaar maken wat een keuze teweegbrengt binnen een ontwerp. Daardoor

zal de beslissende partij eerder instaat zijn om een goede vergelijking te maken.

Hierdoor wordt het nemen van een besluit eenvoudiger.

Doordat we de beleving toevoegen zijn wij, maar ook de opdrachtgever instaat om

keuzes eenvoudiger en dus sneller te maken. De keuzes worden overtuigender en

krachtiger. Hierdoor staan keuzes vast. Wanneer ze zijn gebaseerd op een eigen

voorstelling vanaf een tekening blijft de keuze twijfelachtig. Daaraan herkennen we dat

de keus niet vast staat.

Met VR zijn we instaat de uiteindelijke gebruiksvriendelijkheid van een ontwerp te

verhogen. Doordat we klanten sneller en eenvoudiger betrekken bij de keuzes vergroten

we de input. Indirect daarmee ook de uiteindelijke gebruiksvriendelijkheid.

Kortom VR kan gezien worden als een enorme toevoeging aan de bestaande

werkmethodieken. Hierdoor tillen we de presentatie naar een hoger niveau. We voegen

een vorm van beleving toe. Daar waar een tekening te kort schiet kan VR bij springen.

We zijn middels VR instaat onze ontwerpen beter te verkopen maar de klant ook

actiever te betrekken bij het ontwerp. Het ontwerp wordt inzichtelijker voor iedere

partij en daarmee bevorderen we de besluitvorming binnen een project.

Page 11: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

1 1

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

10 Literatuurlijst

Wat is bim? (z.j.) geraadpleegd op 04-11-2017, van

https://hetnationaalbimplatform.nl/wat-is-bim.php

Wikipedia, Bouwwerkinformatiemodel (30-11-2017) geraadpleegd op 04-12-2017 van,

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bouwwerkinformatiemodel

6 toepassingen die de bouw vernieuwen met VR (08-03-2017) geraadpleegd op 05-12-

2017 van, https://www.vr-expert.nl/6-toepassingen-bouw-vernieuwen-vr/

Linde Peters, Hoe virtual Reality klantgerichtheid in de bouwsector vergroot (10-02-

2017) geraadpleegd op 05-12-2017 van,

http://www.innovatieforganiseren.nl/gastcolumns/hoe-virtual-reality-

klantgerichtheid-bouwsector-vergroot/

Bouw en uitvoering in vernieuwing, De mogelijkheden van Virtual Reality voor

architecten (11-07-2016) geraadpleegd op 06-12-2017 van,

https://bouwenuitvoering.nl/vernieuwing/virtual-reality-voor-architecten/

Reinoud Schaatsenbergen, Virtual Reality zal architectuur voorgoed veranderen (06-08-

2015) geraadpleegd op 06-12-2017 van,

www.stedebouwarchitectuur.nl/nieuws/060815/virtual-reality-zal-architectuur-

voorgoed-veranderen

Richard van Hooijdonk, Virtual Reality revolutioneert de toekomst van de architectuur

(25-03-2016) geraadpleegd op 06-12-2017 van,

https://www.richardvanhooijdonk.com/virtual-reality-revolutioneert-de-toekomst-

van-de-architectuur/

Het onderzoek is uitgevoerd tussen 19-12-2017 en 21-12-2017 maar ook tussen 03-01-

2018 en 04-01-2018 binnen het bureau van EGM. Alle respondenten zijn werknemers

en/of partners van EGM.

Page 12: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

1 2

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

11 Bijlage

Wat positieve reacties op LinkedIn van collega’s na het afleggen van het onderzoek.

Page 13: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

1 3

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Voornaam*

Achternaam*

Functie*

Opleiding*

Leeftijd

Mail

Telefoon

*=verplichte velden

Beoordeling

1 = Geen toevoeging

2 = Niet noodzakelijk

3 = Neutraal, geen voor of nadeel

4 = Handig, geeft een beter beeld

5 = Kan niet zonder, anders was de boodschap niet overgekomen

Situatie Onderwerp Antwoord Beoordeling

Zonder VR Met VR

1 Schat de afmeting in van de doorgang

+ Is het breed genoeg?

Benodigd:

2 Renders (perspectief) en VR

2 Hoe ver kan je kijken over een plattegrond?

Keuze uit A, B, C of D

Plattegronden en VR

3 Komt er daglicht binnen in de hal?

Benodigd:

Plattegronden en VR

4

Tekening lezen en erin staan – Wat doet een vide voor het ontwerp?

Benodigd:

Plattegrond, render, doorsnede en VR

5 Hoe uit dit materiaal zich in deze ruimte

+Wissel tussen Steenstrip en Houtstrip (real time)

Benodigd:

Renders en VR

6 De vrije hoogte binnen het gebouw inschatten

Benodigd:

Render, doorsnede, en VR

7 Moet het gebouw hoger? Uitgegaan van de beleving van de gebruiker

Benodigd:

Gevelbeelden, render en VR

8 Welke indeling is naar wens?

Middels design options - option 1 of 2 = direct zichtbaar

Benodigd:

Plattegrond en VR

Page 14: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

1 4

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Antwoorden

Situatie Onderwerp Antwoord

1 Schat de afmeting in van de doorgang 1000mm, ja dit is breed

genoeg om doorheen te

lopen.

2 Hoe ver kan gekeken worden over de plattegrond D

3 Komt er daglicht binnen in de hal? Ja, Bovenlicht

4 Wat doet een vide voor het ontwerp? Lichtstraat zichtbaar + hoog

plafond + interactie met

verdieping + veel licht

toetreding

5 Hoe uit het materiaal zich in de ruimte? Eigen inzicht

6 Vrijehoogte inschatten 2400mm

7 Moet het gebouw hoger dan nu het geval is? Uitgegaan van de beleving

van de gebruiker

Eigen inzicht

8 Welke indeling is naar wens? Eigen inzicht

De toevoeging van VR in de praktijk

Situatie Onderwerp Beoordelingen Gemiddeld

1 Schat de afmeting in van de doorgang. Is het breed genoeg? 4-4-2-3-5-4,5-5-4-4-5-4 4,0454545

2 Hoe ver kan je kijken over een plattegrond? Kies uit A,B,C of D 5-5-5-5-5-5-5-5-5-5-5 5

3 Komt er daglicht binnen in de hal? 5-4-5-4-4-5-4-5-4-5-3 4,3636364

4 Tekening lezen vs er in staan - Wat doet een vide voor het ontwerp? 5-5-5-5-4-5-5-5-4-5-5 4,8181818

5 Hoe uit dit materiaal zich in deze ruimte? 4-4-5-3-3-4-4-1-4-4-5 3,7272727

6 De vrije hoogte binnen een gebouw inschatten 4-5-4-3-4-4-5-4-4-5-4 4,1818182

7 Moet het gebouw hoger? Uitgaan van de ervaring van de gebruiker? 5-5-4-5-5-5-5-4-5-5-5 4,8181818

8 Welke indeling is naar wens? 5-4-5-5-4-5-5-4-4-5-4 4,5454545

Totale toevoeging van VR 4,4375

Page 15: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

1 5

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 16: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

1 6

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 17: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

1 7

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 18: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

1 8

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 19: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

1 9

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 20: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2 0

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 21: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2 1

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 22: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2 2

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 23: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2 3

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 24: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2 4

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 25: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2 5

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 26: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2 6

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 27: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2 7

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 28: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2 8

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 29: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

2 9

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 30: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3 0

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 31: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3 1

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 32: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3 2

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 33: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3 3

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 34: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3 4

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 35: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3 5

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 36: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3 6

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 37: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3 7

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 38: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3 8

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 39: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

3 9

A u te ur : R i c k A p o n P r o f e s s i o n a l C a s e 2 V R

Page 40: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

890

projectnummer

bladnummerwijziging

project

omschrijving

wijzigingsdatum schaal

Professional Case

01

Situatie 1

2

Page 41: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

890

890

890

890

projectnummer

bladnummerwijziging

project

omschrijving

wijzigingsdatum schaal

Professional Case

02

Situatie 2

2

Page 42: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

890

890

?

projectnummer

bladnummerwijziging

project

omschrijving

wijzigingsdatum schaal

Professional Case

03

Situatie 3

2

Page 43: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

Doorsnede Situatie4

Doorsnede Situatie4

Doorsnede Situatie4

Doorsnede Situatie4

+0begane grond

+3600verdieping 01

+7200verdieping 02

projectnummer

bladnummerwijziging

project

omschrijving

wijzigingsdatum schaal

Professional Case

04

Situatie 4

2

00 begane grond_situatie 4 01 eerste verdieping_situatie 4

Page 44: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

projectnummer

bladnummerwijziging

project

omschrijving

wijzigingsdatum schaal

Professional Case

05

Situatie 5

2

Page 45: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

+0begane grond

+3600verdieping 01

projectnummer

bladnummerwijziging

project

omschrijving

wijzigingsdatum schaal

Professional Case

06

Situatie 6

2

Page 46: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

+0be

gane

gro

nd

+360

0ve

rdie

ping

01

+720

0ve

rdie

ping

02

+108

00ve

rdie

ping

03

+144

00ve

rdie

ping

04

+180

00ve

rdie

ping

05

+216

00ve

rdie

ping

06

+252

00ve

rdie

ping

07

+288

00ve

rdie

ping

08

+324

00ve

rdie

ping

09

+360

00ve

rdie

ping

10

projectnummer

bladnummerwijziging

project

omschrijving

wijzigingsdatum schaal

Professional Case

07

Situatie 7

2

Page 47: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

890

890

890

projectnummer

bladnummerwijziging

project

omschrijving

wijzigingsdatum schaal

1 : 50

Professional Case

08.1

Situatie 8

2

Page 48: Professional Case 2 - WordPress.com...In de voorfase van het project staat nog niks vast. Tijdens deze fase worden de vormen van het ontwerp bepaald. Middels VR zijn we al vroeg in

890

890

890

projectnummer

bladnummerwijziging

project

omschrijving

wijzigingsdatum schaal

1 : 50

Professional Case

08.2

Situatie 8

2