Proactief handelen: met de deur wagenwijd open

6 mei 2014

OPen bloot, inspiratiedag voor sociale diensten

Een kader voor lokaal proactief handelen in de strijd tegen onderbescherming

Proactief handelen:Met de deur wagenwijd open

Presentatie door Nancy Van Landegem, Chris Truyens

Proactief handelen

6 mei 2014

I. De sector Samenlevingsopbouw

II. Werken aan onderbescherming

III. Proactief handelen

IV. Project Lokaal Proactief Kader: 19 pilootgemeentes aan de slag

V. Case: OCMW Roeselare

Proactief handelenSector Samenlevingsopbouw

- Werken aan maatschappelijke achterstelling en sociale uitsluiting

- Prioritaire doelgroep: mensen in maatschappelijk kwetsbare posities

- 2 invalshoeken: 1) Grondrechten en 2)Werken in aandachtsgebieden

- Kernopdrachten: 1) versterken van mensen en 2) werken aan sociaal en participatief beleid

- Werkprincipes: 1) participatief, 2) autonoom en 3) samenwerken

Proactief handelenWerken aan onderbescherming Ontstaan van het project- Doelgroepbevraging nav Lokaal Sociaal

Beleid 2005 – 2007 - Wetenschappelijk onderzoek HIVA- Innovatieve praktijkontwikkeling:

Zuidoost-Vlaanderen- Sector Samenlevingsopbouw:

- Visietekst: Proactieve dienstverlening in de strijd tegen onderbescherming

- Project: Lokaal praoactief kader in de strijd tegen onderbescherming

Proactief handelen Waarom proactief handelen

DOEL: onderbescherming tegen gaanOnderbescherming :- Eng: Financiële onderbescherming - Ruim: Onvoldoende of geen realisatie

van sociale grondrechten (maximaal)- Project Lokaal Proactief Kader:

Onvoldoende of geen gebruik van publiek aanbod van diensten en hulp (tussen de twee)

Proactief handelenOorzaken onderbescherming - drempels

- Maatschappelijke context- Kwaliteit van de dienstverlening (5 b’s)- Invulling van activering- Beschermende statuut leefloon in

vraag- Leefloon onder de armoedegrens- Toegankelijkheid van de arbeidsmarkt- Variabiliteit van de hulp- en

dienstverlening- Administratieve formaliteiten- Gebrek aan laagdrempelige initiatieven

Maatschappelijke en persoonlijke componenten

Proactief handelenOorzaken onderbescherming - drempels

- Scharniermomenten in het leven- Administratieve formaliteiten- Vinden hun weg niet- Schaamte om te vragen- Angst om te vragen en angst voor

aanpak - Weten niet wat er allemaal bestaat –

complexiteit van regelgeving- Eerdere negatieve ervaringen met hulp-

en dienstverlening

Maatschappelijke en persoonlijke componenten

Proactief handelen Proactieve handelen: definitie

Proactief handelen als antwoord op onderbescherming

- ≠ responsief handelen: uitsluitend antwoord op een concrete vraag van de burger

- ≠ actief handelen: burger krijgt op zijn vraag meerdere alternatieven aangeboden + actieve informatie

- Proactief handelen: initiatiefnemer is niet de burger maar de dienstverlener

Proactief handelenProactieve dienstverlening: rechtencirkel

Proactief handelenProactieve dienstverlening

1. Geïntegreerde basisvoorzieningendorp, buurt, stad of categoriaal

2. Outreachend handelen3. Kwaliteitsverbetering van de hulp- en dienstverlening

rechtenverkenner, nazorg, automatische rechtentoekenning, …4. Participatief beleid

4 sporen

Proactief handelen Project Lokaal Proactief Kader

1. Context2. Doelstellingen3. Pilootgemeentes4. Fasering

Proactief handelenProject Lokaal Proactief Kader- VAPA- Vlaamse provincies: stimuleren dialoog,

netwerkvorming, stimuleren hulp- en dienstverleningsaanbod

- VVSG: inventaris goede praktijken voor OCMW’s

- Steunpunt AWW: kenniscentrum Reach Out

- Concrete praktijk binnen Samenlevingsopbouw, armenverenigingen, Uit De Marge, Minderhedenforum, …

Context

Proactief handelenProject Lokaal Proactief Kader

- Voldoende voedingsbodem voor realiseren van concrete praktijk en beleidsresultaten

- Kans op realiseren breed draagvlak

Samenwerkingsverband als middel om doelstellingen te bereiken

Context

Proactief handelenProject Lokaal Proactief kaderDoel- Netwerkvorming op Vlaams niveau mbt

practief handelen- Beleidsparticipatie van en

eerstelijnswerk met maatschappelijk kwetsbare groepen

- Realiseren van verbeteracties op lokaal niveau

- Vanuit gemeenschappelijke praktijktoepassing en expertise-ontwikkeling: - formuleren beleidsaanbevelingen

naar de verschillende beleidsniveaus - methodisch kader mbt proactieve

dienstverlening

Proactief handelen Project Lokaal proactief Kader PilootgemeentesCriteria:- Kritisch minimum lokale partners ifv

draagvlak- Voldoende lokale draagkracht van de

partners- Eerstelijnswerk met maatschappelijk

wketsbare groepen- Vorming lokale stuurgroep- Engagement OCMW- Aanwezigheid van werkingsmiddelen /

personeelsinzet

Proactief handelen Project Lokaal proactief Kader Pilootgemeentes- Avelgem - Gent- Kortrijk - Lokeren- Roeselare - Ronse- Halle - Zelzate- Leuven - Antwerpen- Overpelt - Boom- Aalter - Heist o/d Berg- Eeklo - Lier- Herentals - Turnhout / Beerse

Proactief handelenProject Lokaal Proactief KaderAan de slag met een draaiboek.

- Fase 1: 2012: voorbereiding- Fase 2: 2012 – 2013: Analyse

(rechtencirkel)- Fase 3: 2013: Dialoog- Fase 4: 2013 – 2014: Realisatie

verbeteracties- Fase 5: 2014: Beleidsaanbevelingen +

ontwikkeling methodisch kader

Fasering

Proactief handelenProject Lokaal Proactief Kader

Fase 6: 2014 en volgende: Resultaten bekend en zichtbaar maken!- Slotmoment: 28 november 2014- Uitrollen model over gans Vlaanderen en

Brussel

Fasering

Voor meer informatie:- Nancy Van Landegem,

nancy.van.landegem@samenlevingsopbouw.be- Chris Truyens,

chris.truyens@samenlevingsopbouw.be- Steven Rommel,

steven.rommel@samenlevingsopbouw.be

Bedankt voor je aandacht.