Karin Westra, Grietje Zwiers, Mario PietersmaKarin Westra, Grietje Zwiers, Mario Pietersma

Beroerte: Wat is het? Hoe ontstaat Beroerte: Wat is het? Hoe ontstaat het? En wat zijn hiervan de het? En wat zijn hiervan de

gevolgen?gevolgen?

Duur 60 minutenDuur 60 minuten Indeling: Indeling:

Wat is een beroerte en risicofactorenWat is een beroerte en risicofactoren Wat zijn de gevolgenWat zijn de gevolgen

• ZichtbaarZichtbaar• Onzichtbaar Onzichtbaar

vragenvragen

Doelstelling presentatie: kennis krijgen Doelstelling presentatie: kennis krijgen over een beroerte en de gevolgen. over een beroerte en de gevolgen.

CVACVABeroerteBeroerteTIA TIA BloedingBloedingInfarctInfarctRINDRINDStrokeStrokePassagére ischaemiePassagére ischaemieHaemoragisch infarctHaemoragisch infarct

BeroerteBeroerte

Casus I: opnameCasus I: opname

Dhr. Jansen, jonge man gehuwd, 1 kind, 2 jaar Dhr. Jansen, jonge man gehuwd, 1 kind, 2 jaar en echtgenote zwanger.en echtgenote zwanger.

Medisch specialist zag de hr. op de Medisch specialist zag de hr. op de spoedeisende hulp, maart 2011.spoedeisende hulp, maart 2011.

Voorgeschiedenis uit de medische status:Voorgeschiedenis uit de medische status: 16 jaar geleden tumor, 6 jaar geleden 16 jaar geleden tumor, 6 jaar geleden

metastase in de hals. metastase in de hals. Heb je alle informatie? Heb je alle informatie?

Hoe herken je een beroerteHoe herken je een beroerte

Face Arm Speech TimeFace Arm Speech Time

Hoe laat zijn de klachten begonnen? (zeer essentieel!) Hoe laat zijn de klachten begonnen? (zeer essentieel!) 4. Tijd4. Tijd

Veranderingen in het spreken (onduidelijk of niet meer uit de Veranderingen in het spreken (onduidelijk of niet meer uit de woorden kunnen komen)woorden kunnen komen)

3. Spraak3. Spraak

Beide armen horizontaal naar voren strekken en binnenzijde van de Beide armen horizontaal naar voren strekken en binnenzijde van de handen naar boven te draaien. Let op of een arm wegzakt of handen naar boven te draaien. Let op of een arm wegzakt of rondzweeftrondzweeft

2. Armen2. Armen

Tanden laten zien; let op scheve mond en of mondhoek afhangtTanden laten zien; let op scheve mond en of mondhoek afhangt1. Gezicht1. Gezicht

Volgens NHG standaard. H & W 10 en 11 2004

Wat is een CVAWat is een CVA Een “ongeluk” in de bloedvaten van de hersenen (Cerebro Vasculair Een “ongeluk” in de bloedvaten van de hersenen (Cerebro Vasculair

Accident)Accident)

Herseninfarct (“bloedpropje”) 80%Herseninfarct (“bloedpropje”) 80% Hersenbloeding (bloedvat lekt) 20%Hersenbloeding (bloedvat lekt) 20%

TIATIAeen voorbijgaande beroerte (een voorbijgaande beroerte (Transient Ischaemic Attack)Transient Ischaemic Attack)

Waarbij de klachten binnen 24 uur zijn Waarbij de klachten binnen 24 uur zijn verdwenenverdwenen

Waarbij de klachten binnen 1 uur zijn Waarbij de klachten binnen 1 uur zijn verdwenenverdwenen

Waarbij de klachten zijn verdwenen voor Waarbij de klachten zijn verdwenen voor het eerste contact met een artshet eerste contact met een arts

Meer kans op een beroerte Meer kans op een beroerte bij:bij:

hoge bloeddrukhoge bloeddruk rokenroken verhoogd cholesterolverhoogd cholesterol weinig bewegingweinig beweging overgewichtovergewicht stressstress hartziektenhartziekten diabetesdiabetes anti-conceptie gebruikanti-conceptie gebruik

Na een beroerte: de acute faseNa een beroerte: de acute fase Patiënt krijgt CVA/TIAPatiënt krijgt CVA/TIA Patiënt gaat naar het ziekenhuis (direct!)Patiënt gaat naar het ziekenhuis (direct!) CT hersenenCT hersenen Opname op Brain-care (neurologie)Opname op Brain-care (neurologie) De eerste 48 uur bewaakt men de patiënt m.b.v. De eerste 48 uur bewaakt men de patiënt m.b.v.

apparatuurapparatuur Er wordt zo snel mogelijk begonnen met het Er wordt zo snel mogelijk begonnen met het

revalidatieprocesrevalidatieproces Patiënt wordt elke week besproken tijdens het MDOPatiënt wordt elke week besproken tijdens het MDO

Casus II: Tijdens en na Casus II: Tijdens en na ziekenhuisziekenhuis

Onderzoek naar kanker gedaanOnderzoek naar kanker gedaan Contact neuroloog: tintelingen en angstContact neuroloog: tintelingen en angst MRI,Diagnose: Ischemisch CVA.MRI,Diagnose: Ischemisch CVA. Op spoedeisende hulp geweest na ontslagOp spoedeisende hulp geweest na ontslag Gezien op nazorgpoli; vermoeidheid, druk op het Gezien op nazorgpoli; vermoeidheid, druk op het

hoofd, nadruk op echtgenote die zwanger was hoofd, nadruk op echtgenote die zwanger was en bijna uitgerekenden bijna uitgerekend

Wat zou jij doen?Wat zou jij doen?

CVA zorgketenCVA zorgketen

Ziekenhuis

CVA herstel afdeling inverpleeghuizen

Revalidatie Friesland

Huis

Verblijf in verpleeghuisvoor onbepaalde tijd

poliklinisch trajectterug naar herkomst

Verblijf in verpleeghuisvoor onbepaalde tijd

Huisarts

Wat zijn de gevolgenWat zijn de gevolgen

Afhankelijk van:Afhankelijk van: plaats in hersenenplaats in hersenen hoeveelheid weefsel hoeveelheid weefsel

Linker Linker hersenhelfthersenhelft

krachtsverlies rechtskrachtsverlies rechts uitval gezichtsveld uitval gezichtsveld

rechterkant ogenrechterkant ogen taal en spreken taal en spreken

moeilijkmoeilijk langzaam, onzeker langzaam, onzeker

gedraggedrag

Rechter Rechter hersenhelfthersenhelft

krachtsverlies linkskrachtsverlies links uitval gezichtsveld uitval gezichtsveld

linkerkant ogenlinkerkant ogen niet reageren op niet reageren op

alles van linksalles van links problemen met problemen met

ruimtelijke ruimtelijke waarneming waarneming

overschattenoverschatten

Casus III: nazorgCasus III: nazorg

Wijkverpleegkundige ingeschakeld binnen Wijkverpleegkundige ingeschakeld binnen drie maandendrie maanden

PreventiepoliPreventiepoli Verwezen naar revalidatieartsVerwezen naar revalidatiearts Dhr. belde: onrust thuisDhr. belde: onrust thuis Wat zou jij doen?Wat zou jij doen?

ParticipantenParticipanten

Huisartsen Friesland Noord en MCC

Zorggroep Noorderbreedte: Bornia HerneDe BattingNieuw Mellens

MCL

ZorgverzekeraarDe Friesland

Revalidatie Friesland

Thuiszorg: Allerzorg, Buurtzorg, Zorggarant, Het Friese Land en Thuiszorg Noorderbreedte

Parkhove, zorghotel Hofwijken Berchhiem

Wijkverpleegkundige rapporteert:Wijkverpleegkundige rapporteert: Dhr. heeft last van concentratiestoornissen kan Dhr. heeft last van concentratiestoornissen kan

geen harde geluiden verdragen, kan niet goed geen harde geluiden verdragen, kan niet goed slapen. Is duizelig. Vermoeidheid voortdurend slapen. Is duizelig. Vermoeidheid voortdurend aanwezig. Moeite om 2 dingen tegelijkertijd uit aanwezig. Moeite om 2 dingen tegelijkertijd uit te voeren. Zegt moeite te hebben om alles bij te te voeren. Zegt moeite te hebben om alles bij te houden en is langzamer geworden. Zegt soms houden en is langzamer geworden. Zegt soms somber te zijn. Wil zo graag dat alles weer bij somber te zijn. Wil zo graag dat alles weer bij het oude komt.het oude komt.

Waar zou je nog op letten?Waar zou je nog op letten?

Casus IV: onzichtbare gevolgen Casus IV: onzichtbare gevolgen

Cognitieve gevolgen na een Cognitieve gevolgen na een beroerteberoerte

problemen bij het handelenproblemen bij het handelen aandachtaandacht geheugen/ informatie verwerkinggeheugen/ informatie verwerking

(informatie opnemen, ordenen,(informatie opnemen, ordenen,

ophalen)ophalen) planning en organisatie planning en organisatie hemianopsie/hemi-inattentiehemianopsie/hemi-inattentie problemen met herkennenproblemen met herkennen

gevolgen na een beroerte, gevolgen na een beroerte, zichtbaar en onzichtbaarzichtbaar en onzichtbaar

VermoeidheidVermoeidheid

gevolgen na een beroerte, gevolgen na een beroerte, zichtbaar en onzichtbaarzichtbaar en onzichtbaar

PersoonlijkheidsveranderingenPersoonlijkheidsveranderingen Kans op depressieKans op depressie Veranderingen van de (seksuele) Veranderingen van de (seksuele)

relatie met partnerrelatie met partner

Mw. heeft veel boosheid omdat zij het gevoel Mw. heeft veel boosheid omdat zij het gevoel heeft niet serieus genomen te zijn tijdens de heeft niet serieus genomen te zijn tijdens de opname van dhr. Heeft volgens haar niet van opname van dhr. Heeft volgens haar niet van haar zwangerschap kunnen genieten. Heeft haar zwangerschap kunnen genieten. Heeft voortdurend in de zorgen gezeten.voortdurend in de zorgen gezeten.

Nadat hun dochtertje geboren is heeft mw. het Nadat hun dochtertje geboren is heeft mw. het gevoel dat zij overal alleen voor staat.gevoel dat zij overal alleen voor staat.

Vanwege slecht kunnen doorslapen omdat de Vanwege slecht kunnen doorslapen omdat de baby vaak 's nachts wakker wordt en gevoed baby vaak 's nachts wakker wordt en gevoed moet worden is mw. oververmoeid.moet worden is mw. oververmoeid.

Is dit jou verantwoordelijkheid als vpk van dhr?Is dit jou verantwoordelijkheid als vpk van dhr?

Casus V: sociale gevolgen Casus V: sociale gevolgen

Hulpmiddelen en Hulpmiddelen en doorverwijsmogelijkhedendoorverwijsmogelijkheden

Verpleegkundig consulenten ketenzorg CVAVerpleegkundig consulenten ketenzorg CVA Evt. terug naar neuroloog, revalidatiearts, Evt. terug naar neuroloog, revalidatiearts,

verpleeghuisartsverpleeghuisarts Ergotherapie, logopedie, fysiotherapieErgotherapie, logopedie, fysiotherapie Patiëntenvereniging Samen VerderPatiëntenvereniging Samen Verder MEEMEE NoorderbrugNoorderbrug NAH zorgNAH zorg ThuiszorgorganisatiesThuiszorgorganisaties Boekjes Boekjes

Bezoek aan psycholoog door mwBezoek aan psycholoog door mw Attenderen op NoorderbrugAttenderen op Noorderbrug Rolverandering van mw benoemenRolverandering van mw benoemen Uitleg vermoeidheid en waarom dhr niet alles Uitleg vermoeidheid en waarom dhr niet alles

kan doen wat hij zou willen (ondersteuning van kan doen wat hij zou willen (ondersteuning van mw bijv.)mw bijv.)

Meer tijd voor elkaar maken; Gevoelens naar Meer tijd voor elkaar maken; Gevoelens naar elkaar uitenelkaar uiten

Aanmelden van dhr bij neuropsycholoogAanmelden van dhr bij neuropsycholoog Vervolg afspraak over 2 maandenVervolg afspraak over 2 maanden

Casus VI: voorlopige afloop Casus VI: voorlopige afloop

Zijn er nog vragen?Zijn er nog vragen?

Boektips

• Jenny Palm, Omgaan met hersenletsel, Hulp bij een veranderd leven, Van Gorcum, ISBN: 90-232-4098-7

• Jenny Palm, Leven na een beroerte, Bohn Stafleu Van Loghum, ISBN: 90-313-4200-9

Bedankt voor jullie aandachtBedankt voor jullie aandacht

www.slideshare.net/cvaverpleegkundige