Nieuwsbrief SPNA – voorjaar 2020 1

Welkom bij deze voorjaar nieuwsbrief De vele regen de afgelopen periode geeft ons meer een herfstgevoel. De warme temperatuur en de

voorjaarsbollen die de grond uit komen zijn een teken van het naderende voorjaar. Als SPNA willen

we u door deze nieuwsbrief periodiek informeren over nieuws, ontwikkelingen en activiteiten. Veel

leesplezier toegewenst!

SPNA: GEP-Gecertificeerd Recent heeft SPNA wederom het GEP certificaat verkregen. GEP staat voor “Good Experimantal

Practice” en is een kwaliteitssysteem gericht op een goede uitvoering van effectiviteitsstudies van

gewasbeschermingsmiddelen. Het onderzoek door SPNA wordt dus volgens Europese wet- en

regelgeving uitgevoerd en is van hoge kwaliteit. Tevens is ook onze TNG-erkenning (Toepassing Niet-

toegelaten Gewasbeschermingsmiddelen) weer verlengd.

SPNA Website verbeterd Recent is de website van SPNA ( www.spna.nl )aangepast op het onderdeel “downloads”, waardoor

het vinden van onderzoeksverslagen is vereenvoudigd. Onder de categorieën: Aardappelen, Granen,

Koolzaad, Suikerbieten, Overige teelten, Teeltsystemen en – technieken, Mechanisatie en Biologisch

zijn via onderliggende categorieën verslagen te lezen. De meest recente verslagen staan nu bovenaan

vermeld. Het streven is om u mede via de website van informatie te voorzien. Mocht u opmerkingen

en- of aanvullingen hebben op de website dan ontvangen wij graag een berichtje per mail.

( info@spna.nl )

Stand van onderzoek en praktijk 2020 @ Ebelsheerd Dit jaar is er een toename van het aantal proefvelden op Ebelsheerd. Naast de reguliere onderzoeken

zijn er dit jaar proeven o.a. in de suikerbieten naar het beperken van plantuitval door insecten,

onderzoek naar rassenmixen en mengteelten in de graanteelt. Op het biologische gedeelte van het

bedrijf starten we dit voorjaar twee nieuwe projecten, namelijk onderzoek naar de voordelen en

uitdagingen van strokenteelt en vergelijken we de teelt op rijpaden (3,2) met de gangbare teelt.

In de strokenteelt worden meerdere gewassen naast elkaar in stroken geteeld. Voordelen van

strokenteelt zijn, minder overdracht van ziekten, meer biodiversiteit en schuilmogelijkheden voor

velddieren. Strokenteelt vraagt echter wel meer arbeidstijd. Er wordt één perceel opgesplitst in 16

stroken van 9,6 meter. Op deze stroken worden 4 gewassen geteeld namelijk, zomertarwe,

sperziebonen, pompoenen en uien.

Voorjaar 2020

Nieuwsbrief SPNA – voorjaar 2020 2

Het tweede project betreft een onderzoek gefinancierd door BO-akkerbouw naar het verschil in het

gebruik van vaste seizoen rijpaden tegenover het gangbare systeem. Gewassen groeien bij

rijpadenteelt in onbereden grond. Het onderzoek gaat zich o.a. richten op de voordelen hiervan voor

de bodemstructuur, vochthuishouding en kwaliteit- en opbrengst van het gewas.

Door de vele regen de afgelopen periode is nog niet alle tarwe gezaaid. Wanneer de omstandigheden

goed zijn zal de zomertarwe worden gezaaid. Op de biologische percelen staan mooi ontwikkelde

groenbemesters. Door het ontbreken van een vorstperiode moeten deze nog worden om gemaakt.

Dit zal worden gedaan met de nieuwe schijveneg, mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de

provincie Groningen.

Per 24 februari zal Margriet Dilling-Pool onderzoeker op Ebelsheerd met zwangerschapsverlof

gaan. De taken van haar worden overgenomen door het team van SPNA. Mail en telefoon zullen

worden doorgeschakeld en blijven bereikbaar. Naar verwachting hervat Margriet haar

werkzaamheden rond 15 juni.

Stand van zaken onderzoek 2020 @ Kollumerwaard Zoals vooraf gepland voor veel proeven, zijn voor de kerstdagen van 2019 alle onderzoeksrapporten

van de proefvelden 2019 opgeleverd aan de diverse opdrachtgevers. We kijken terug op een boeiend

onderzoek seizoen met weer veel verschillende proefvelden en ook wat experimentele zaken

waarvoor we ons hebben ingezet. Zo is het aanleggen van emissiebeperkende maatregelen in uien

een leuke uitdaging, alsmede het juist kunnen opvangen en meten van afspoelend water tussen de

bedden. Een aantal gewassen van proefvelden staan nog in bewaring en worden in de loop van het

voorjaar ook voor een laatste keer beoordeeld. We hebben weer veel geleerd en momenteel worden

de eerste onderzoeksvoorstellen voor onderzoek seizoen 2020 uitgewerkt. Wij zetten in op weer een

aantal interessante proefvelden in zowel aardappel, ui, suikerbieten, peen als in mogelijk de andere

teelten op ons bedrijf. Hebt u ook nog een onderzoeksvraag? Neem contact op voor de

mogelijkheden!

Daarnaast wordt er op dit moment gewerkt aan de realisatie van een speciale

proefveld-pootmachine, welke dit aankomende pootseizoen ingezet zal gaan

worden. Op deze manier kan er in één werkgang een pootgeul gemaakt

worden, knollen geplaatst, desgewenst verschillende rijen-toepassingen (vast

of vloeibaar, meerdere tanks en spuit-/toepas- systemen parallel aan elkaar)

worden aangebracht, om vervolgens in diezelfde werkgang te worden

aangeaard. We hopen dat de inzet van deze machine de toepassing van de

middelen beter passend zal worden bij de toepassingsvoorschriften van een

middel wat in een proefveld wordt getoetst. De investering die deze machine

met zich meebrengt wordt o.a. mede mogelijk gemaakt door de provincie

Groningen en het Fonds ten behoeve van de Landbouw in de provincie

Groningen.

Uitnodiging Kennisdelers 2020 Ook voor komend voorjaar staan er weer een aantal interessante avonden op de planning op locatie

Kollumerwaard, wederom een 3-luik van kennisdelers. In onderstaande afbeelding is het programma

van dit jaar weergegeven. Doelgroep van de avonden zijn de agrariërs van de Noordelijke klei, en het

doel van de avonden is kennis-delen over het betreffende onderwerp. Een deskundige spreker zal

zijn/haar kennis delen en u hebt de mogelijkheid van het delen van uw vragen/ervaringen.

Nieuwsbrief SPNA – voorjaar 2020 3

U bent van harte welkom om bij één of meerdere kennisdelers aanwezig te zijn, opgaven is niet

verplicht maar wordt wel op prijs gesteld. Opgave via: rietema@spna.nl

Nieuwsbrief SPNA – voorjaar 2020 4

Linda Smit; junior onderzoeker verzilting Sinds november 2019 ben ik bij SPNA aan het werk als junior

onderzoeker van het nieuwe verziltingsproefveld. Ik ben geboren in

Enschede, getogen in Emmen en mag mijzelf sinds 2010 een Groningse

Stadjer noemen. Het boerenleven is voor mij geheel nieuw wat tot nu

toe een leuke ontdekkingstocht is geweest.

In 2017 ben ik afgestudeerd aan de RUG als archeoloog met een

specialisatie in archeobotanie. Deze specialisatie richt zich op het

bestuderen van de relatie tussen mens en natuur in het verleden d.m.v.

het analyseren van geconserveerde plantenresten. Ik heb voornamelijk

onderzoek gedaan naar de vroegere landbouw a.d.h.v. plantenresten uit

Nederland, Griekenland en Syrië daterend tussen 2500 v. Chr. en de

Middeleeuwen. Hiernaast heb ik mij gefocust op het verbeteren van de

huidige archeobotanische onderzoeksmethodologie, om zo meer

informatie over voedselkeuzes en productieprocessen in het verleden te

kunnen achterhalen. Als onderdeel hiervan heb ik experimenteel

onderzoek verricht in o.a. Paesens-Moddergat waar ik al goed kennis heb

kunnen maken met de klei-bodems van het noorden van Nederland. Met mijn kennis en ervaring van

bodem- en gewasonderzoek wil ik met een verfrissende blik het verziltingsonderzoek uitvoeren.

Salty Soil; Verzilltingsproefveld Kollumerwaard Het verziltingsproefveld is bijna klaar om van start te gaan. In november 2019

zijn de ondergrondse druppelirrigatie-slangen in het veld gelegd (zie foto). We

hopen in april te kunnen beginnen met de zoet/zout ondergrondse

druppelirrigatie. Het wachten is nog op de realisatie van de water-technische

installatie.

Het proefveld (1,25 ha) wordt verdeeld in 3 gewasbanen die

haaks op de druppelirrigatieslangen liggen. Het eerste

teeltseizoen irrigeren we de helft van de gewasbanen met

zoutwater en de andere helft met zoetwater. Omdat elk gewas

dan een zoet én zout deel heeft, kunnen we de invloed van

verzilting op gewas en bodem goed bestuderen.

Email: smit@spna.nl

Tel: 06-31386865

De aanleg van de ondergrondse druppelirrigatie slangen in het

proefveld.

Nieuwsbrief SPNA – voorjaar 2020 5

De middelste gewasbaan (zie foto) is in

november 2019 reeds ingezaaid met

wintertarwe. Daar komt in het voorjaar 2020 nog

een baan met pootaardappelen en een baan met

zaai-ui bij.

In week 7 zijn de verschillende delen van het

proefveld bemonsterd voor de

bemestingswijzeranalyse via Eurofins. Hier

komen binnenkort nog kasgrondanalyses bij. In

week 12 worden, in samenwerking met

Aequator, de eerste profielkuilen gegraven om

de bodemopbouw en structuur te beoordelen.

Gelijktijdig zullen er in deze profielkuilen micromorfologie monsters genomen

worden. Samen representeren deze analyses de 0-metingen van het veld. De

installatie van diverse Aquapins voegen hier een constante monitoring van de

grondwaterstand, bodemvochtgehalte, EC-, pH- en nitraatwaarden aan toe.

Last maar zeker niet least hebben we de projectnaam omgedoopt naar ‘Salty Soil’

en daarbij een passend logo laten ontwerpen.

Spaarbodem van start!; ook meedoen?; aanmelden kan nog! Vorig jaar november is het DAW-project Spaarbodem afgetrapt met

een interessante kennisavond met een aantal workshops van

deskundigen op het gebied van Organische Stof, reducerende

Grondbewerking, Jaar-rond beteelde percelen en bodemstructuur.

De eerste bodem-water- en bedrijfsplannen opgesteld aan de hand

van uitdagingen en knelpunten op diverse gronden bij agrariërs in het gebied van Waterschap

Noorderzijlvest (provincie Groningen). Een deskundige gaat met u ter plaatse om verschillende

bodem-situaties op uw eigen bedrijf door te nemen, om te beoordelen wat de stand van zaken is.

Vervolgens gaan de telers in verschillende thema-groepen aan de slag met de uitdagingen, om de

juiste kennis in beeld te krijgen om aan de slag te gaan met maatregelen. Aanmelden voor dit project

is nog mogelijk. Meer info is te vinden via https://projectenltonoord.nl/spaarbodem

Project Stikstof Telen (voorheen: Planty Organic) Alle gegevens van het proefveld zijn verwerkt. Er is weinig nieuws, en dat is

heel goed nieuws: ook in 2019 heeft het akkerbouwsysteem met uitsluitend

stikstofbemesting uit vlinderbloemigen goed gefunctioneerd en zijn de

opbrengsten van de meeste gewassen naar tevredenheid. Door het natte

najaar is het na de pompoen en na de winterpeen niet gelukt een groenbemester te zaaien: jammer.

Het echt goede nieuws is dat na een reeks van acht jaren bodemonderzoek statistisch betrouwbaar is

vastgesteld dat zowel het bodem organische stof gehalte als het bodem stikstof gehalte op peil blijft.

Het systeem teert dus niet ‘stiekem’ in op bodemvruchtbaarheid uit het verleden. En dat zonder

enige externe input. Een bodem met geschikte gewassen, een passende bemesting en een juiste

grondbewerking is tot heel veel in staat. https://www.spna.nl/projecten/stikstof-telen/

Verziltingsproefveld deels ingezaaid met

wintertarwe.

Nieuwsbrief SPNA – voorjaar 2020 6

Projectidee AgriFuture Het in het najaar van 2019 gelanceerde projectidee ‘AgriFuture’ is op veel plekken op regionaal en op

landelijk niveau ‘gezaaid’. De vele positieve reacties maken dat we vol energie verder gaan om dit

idee te verwezenlijken. Het tijdpad is nauwelijks gewijzigd: ontwerpfase tweede helft 2020, start

januari 2021. Op de WUR proeflocatie ‘Broekemahoeve’ is de ‘boerderij van de toekomst’ van start

gegaan. We hebben overleg met WUR om in de ontwerpfase van het AgriFuture akkerbouwsysteem

een zelfde werkwijze en deels de zelfde mensen in te zetten als voor ‘boerderij van de toekomst’ is

gebeurd. Ook zien we aanknopingspunten bij de regiodeal Natuur inclusieve Landbouw. AgriFuture

speelt een rol als het gaat om het vertalen van de streefbeelden naar “best practice ” inclusief het

beoogde demonstratie- en leerobject.

https://www.spna.nl/actueel/spna-werkt-aan-vernieuwing-van-de-akkerbouw/

SPNA: supporter van Deltaplan Biodiversiteitsherstel Het Deltaplan onderscheidt vijf succesfactoren voor biodiversiteitsherstel in

Nederland. 1. Zorgen voor een draagvlak en gedeelde waarden. 2. Het

realiseren van verdienmodellen voor grondgebruikers. 3. Stimulerende en

coherente wet- en regelgeving mogelijk maken. 4. Nieuwe kennis en innovatie

genereren. 5. Gebiedsgerichte samenwerking tussen alle grondgebruikers in

een regio realiseren. Meer informatie is te vinden op de website:

www.samenvoorbiodiversiteit.nl

Open dagen 2020 Locatie Ebelsheerd op dinsdag 30 juni en locatie Kollumerwaard op dinsdag 7 juli 2020. Meer info over invulling van de dag volgt. Hebt u vragen m.b.t. het realiseren van demo’s of andere

informatieve zaken op de open dagen? Zoek dan contact met ons!

Agenda 3 maart: SPNA Kollumerwaard - Kennisdelers avond - Erfemissie 5 maart: SPNA Kollumerwaard - Kennisdelers avond - Samenwerking akkerbouw en veehouderij 11 maart: SPNA Kollumerwaard - Kennisdelers avond - Het meten van verzilting in oppervlakte water 30 juni: SPNA Ebelsheerd - Nieuw Beerta - Open dag, locatie Ebelsheerd 7 juli : SPNA Kollumerwaard - Munnekezijl - Open dag locatie Kollumerwaard

Deze nieuwsbrief wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Fryslân.

Wilt u op de hoogte blijven?; like ons op twitter of facebook!

@SPNA_agro SPNA Agroresearch

Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw (SPNA) is een onderzoeksinstelling voor de akkerbouw in Noord-Nederland. SPNA

beschikt over twee proefboerderijen: Proefboerderij Kollumerwaard in Munnekezijl (132 ha lichte kleigrond, met zowel een gangbaar als

een biologisch bouwplan) en Proefboerderij Ebelsheerd in Nieuw Beerta (112 ha zware kleigrond, met een gangbaar en een omschakelend

bouwplan). Meer informatie is lezen op www.spna.nl.

E: info@spna.nl W: www.spna.nl T: 0594 - 688615