E Culture – Licht voor kunstPlanningsprincipes en vormgeving

1 1

Verzamelen, bewaren, onderzoeken, exposeren: deze pijlers van het werk in musea hebben zich al ruim 200 jaar geleden ontwikkeld in het tijdperk van de verlichting die toen in Europa plaatsvond en vormen tot op de dag van vandaag het werk in openbare musea, galerieën en privécollecties. Door de mogelijkheden van hoogwaardige LED-verlichting krijgt nu ieder van deze werkgebieden individueel een adequate verlichting zonder daarbij compromissen te moeten sluiten tussen de visuele beleving en de ervaring van kunst. Op deze manier laat LED-licht de uiteenlopende vereisten van curatoren, wetenschappers en tentoonstellingsvormgevers, restaurateurs en museumbesturen tot hun recht komen. Bij het verlichten van kunst wordt echter niet alleen aandacht geschonken aan de verlichting van expositiestukken, maar ook aan de architectuur en daardoor aan de behoeften van de bezoekers.

In dialoog met tentoonstellingsmakers wereldwijdLicht van ERCO bevindt zich in het wereldwijd eerste burger-lijke museum – het Louvre in Parijs. Ook zijn jongere depen-dances, bijvoorbeeld het Louvre-Lens, en instellingen die rijk zijn aan traditie, zoals de National Portrait Gallery en de National Gallery in Londen en de Uffizi in Florence alsmede particuliere musea, zoals de PRADA Foundation, vertrouwen op de expertise van ERCO. Ook in natuur- en cultuurweten-schappelijke musea, bijvoorbeeld het Techniekmuseum in Berlijn, wordt ERCO ingezet.

Vrije vormgevingsruimte voor hedendaagse ensceneringenWaarom is ERCO de optimale partner voor musea? Wij houden ons in nauwe samenwerking met tentoonstellings-makers al ruim een halve eeuw bezig met de verlichting van alle soorten cultuurobjecten. Voor ons is het duidelijk dat wij uit museale kennis intelligent amusement vol afwisseling moeten maken – zonder de wetenschappelijke en conserva-toire vereisten uit het oog te verliezen. Een flexibele lichtin-frastructuur met zeer variërende spots, filters en lenzensys-temen voor wisselende ensceneringen levert een bijdrage om de nieuwsgierigheid van de cultuurliefhebbers telkens weer opnieuw op te wekken. In deze brochure laten wij zien hoe uw lichtplanning voldoet aan conservatoire vereisten zonder beperking in de vormgevingsvrijheid.

Editorial Het verlichten van kunst: kennis bewaren - nieuwsgierigheid wekken

Het museum als gebouwEen doordacht, markant lichtconcept draagt bij om van de tentoonstellingsinstellingen hoogwaardige cultuurmerken te maken. Daarbij gaat het er niet alleen om om originelen langdurig toegankelijk te maken voor het publiek, maar is het ook van belang om de architectuur op de juiste wijze te ensceneren – van de parkeerplaats via de sculpturentuin en de foyer tot en met de tentoonstellingswinkel en het -café. Naast de kunst zorgen een goede oriëntatie, hoge licht-kwaliteit en een passende sfeer ervoor dat het bezoek aan een museum of galerie een belevenis wordt. Met een goede kleurweergave, identieke lichtkleur, verschillende varianten in aansturing en duurzame LED's biedt ERCO de mogelijkheid om armaturen afhankelijk van de verlichtingsfunctie naar wens te combineren. Daardoor ontstaan lichtconcepten op maat.

Efficient visual comfort in het museumERCO ziet licht als de vierde dimensie van de architectuur. Doordat wij uit lichttechniek cultuur maken, willen wij een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij en de architectuur. Met onze lichtwerktuigen stellen wij een modulair systeem beschikbaar voor een op de waarneming gerichte lichtplanning die de boodschappen van curatoren en tentoonstellingsvormgevers ondersteunen. Dit plan-ningsuitgangspunt is gebaseerd op het concept van de lichtplanner Richard Kelly, die het licht in drie categorieën indeelde: in algemene verlichting die voor de basisoriëntatie zorgt, accentlicht dat arealen en objecten naar de voorgrond brengt, alsmede decoratief licht als doel op zichzelf. Doordat wij reeds in de productontwikkeling de strategie van het efficient visual comfort volgen, zorgen wij ervoor dat met alle factoren voor een duurzame museumverlichting - van lichtkwaliteit via visual comfort tot en met spaarzaamheid – rekening wordt gehouden.

Afbeelding rechts:Cutty Sark, National Maritime Museum, Londen. Fotograaf: Gavril Papadiotis.

32

Zo veelzijdig als cultuurschatten op zichzelf al zijn, zo verschillend zijn tentoonstellingsconcepten en verlichting in musea en galerieën. Elk kunsthistorisch tijdperk plaatst andere idealen bij de presentatie op de voorgrond. Verge-lijkbaar verandert de maatschappelijke voorkeur voor een passende belevingsvorm. Minimalistische, grootschalige schilderijen ontvouwen bijvoorbeeld hun effect bij een verticale verlichting over een groot oppervlak. In tegen-stelling daarmee is voor kleine contrastrijke kunstwerken accentverlichting geschikt. Naast de verlichting van indivi-duele expositiestukken gebruiken tentoonstellingsmakers en galeriehouders ook licht als essentiële component van de totale enscenering van tentoonstelling en gebouw. Zo verkrijgen bezoekers een indrukwekkende toegang tot cultuur en architectuur.

Presentatievormen in musea en galerieënKunst ensceneren met licht

De grammatica van het lichtKwalitatieve lichtplanning voor musea en galerieën

Kunstwerken markant benadrukkenAccentuering richt de focus bij het bezoek aan de tentoon- stelling op de kunstwerken – op subtiele of op markante wijze. Gekleurde wanden, zoals ze in talloze historische ruimten aanwezig zijn, laten al bescheiden contrasten tussen kunstwerk en achtergrond ont-staan. Intensieve contrasten

Objecten in de ruimte gedifferentieerd enscenerenVisueel indrukwekkende ensceneringen maken het kijken ernaar tot een veelzijdige bele-venis. De verlichting van de individuele expositiestukken vertegenwoordigt alleen een deelaspect van de lichtplanning. Het is van even groot belang om de sfeer van het tentoon-stellingsthema met licht in de ruimte te communiceren. Via gedifferentieerde contrasten

Expositiestukken tegen een neutrale achtergrondNeutrale, in wit gehouden tentoonstellingsruimten geven de indruk van een zakelijke en objectieve uitstraling van de kunst. Ten gunste van een gelijkwaardige presentatie vermijdt de curator om een individueel kunstwerk als iets bijzonders te benadrukken. Expositiestukken en ruimte krijgen dezelfde betekenis en fungeren als eenheid.

ontstaan door middel van accentuerend licht. Precieze lichtbundels laten de expositie-stukken als individualisten in de ruimte verschijnen. Door het gerichte licht ontstaat spran-keling op het oppervlak en bij sculpturen een expressief spel van licht en schaduwen.

kunnen waarnemingshiërar-chieën tussen kunstwerken en in relatie met de ruimte worden opgebouwd. Bovendien kunnen verschillende kleurtemperaturen helpen om contrasten tussen zones op te bouwen en dragen deze bij aan een totale beleving vol emotie.

Lichtwerktuigen van ERCO bieden de speelruimte in lichtplanning die complexe tentoonstellingsprojecten nodig hebben. De basis voor de productontwikkeling is een op de waarneming gericht verlichtingsuitgangspunt. De Amerikaanse lichtplanner Richard Kelly (1910-1977) verdeelde licht voor een kwalitatieve lichtplanning in drie categorieën: licht om te kunnen zien (ambient lumines- cence), licht om ergens naar te kijken (focal glow) en licht om te bekijken (play of brillants). Deze " Grammatica van het licht" zorgt in musea, tentoonstellingen en galerieën voor de optimale verlichting. De ervaring laat zien dat verlichtingsconcepten als zeer geslaagd worden ervaren, wanneer alle drie de componenten – basisverlichting, gericht accentlicht en decoratief licht – in een uitgebalanceerde verhouding worden gecombineerd. De "Grammatica van het licht" is een beproefd uitgangspunt voor het analyseren van ruimten, het structureren van lichtconcepten en het selecteren van geschikte lichtwerktuigen. De armaturensys-tematiek van het ERCO productassortiment met verschil-lende lichtverdelingen, verschillende kleurtemperaturen, verschillende maten en lumenklassen is optimaal geschikt voor de implementatie van gedifferentieerde tentoonstel-lingsconcepten.

Meer informatie treft u aan onder: www.erco.com/culture

Licht om te kunnen zienOmschrijft de eenvoudige basisverlichting. Dit type verlichting, bijvoorbeeld door een gelijkmatige verticale ver-lichting, is bij uitstek geschikt voor de verlichting van expo-sitiestukken aan wanden en maakt bovendien een goede oriëntatie mogelijk.

Licht om ergens naar te kijkenBetreft het accentlicht dat expositiestukken, vlakken en ruimtelijke zones beter laat uitkomen en waarnemings- hiërarchieën creëert. Het is bij het ensceneren van kunst en architectuurelementen een cen-traal middel om de aandacht van de bezoeker te trekken.

Licht om te bekijken Is het decoratieve licht, het licht om je te verbazen en als esthetisch doel op zichzelf: daarbij horen lichteffecten met gekleurd licht en ook decoratieve alsmede lichtkunst-objecten.

Richard Kelly (1919–1977)De Amerikaan Richard Kelly was een pionier op het terrein van de kwalitatieve lichtplanning. Hij voegde de aanwezige principes uit de waarnemingspsychologie en de toneelverlichting samen tot één concept. Kelly verving de vraag naar lichtkwantiteit door de vraag naar kwalitei-ten van het licht. Als licht-planner vervulde hij een rol bij belangrijke gebouwen als het Glass House ( Philip Johnson), de Seagram Building (Mies van der Rohe) of het Kimbell Art Museum (Louis I. Kahn).

54

Tentoonstellingsverlichting in de praktijk Concepten met licht implementeren

Voor de presentatie van kunst is het vereist om te denken in lichtkwaliteiten. Bij iedere tentoonstelling komt daarom opnieuw de vraag naar voren welke lichtwerktuigen het meest geschikt zijn. Voor succesvolle tentoonstellingscon-cepten is daarbij niet alleen de productkwaliteit beslissend: architecten, licht- en elektroplanners waarderen de uitge-breide service van ERCO: van ondersteuning bij het ontwerp tot en met levering volgens afspraak, alsmede het duidelijk maken van de tentoonstelling. Voor curatoren is met name de flexibiliteit van de verlichtingsinstallatie zeer relevant. Lichtwerktuigen van ERCO maken zelfs nog aanpassingen op korte termijn voor de opening mogelijk. Bezoekers waarderen op hun beurt het visual comfort, wanneer een gelijkmatige verticale verlichting en verblindingsvrij licht de tentoonstelling onderscheidt. Vanuit het perspectief van de tentoonstellingsmakers is de verlichting daarom veel meer dan voldoende licht voor het bekijken van kunstwerken. Voor hen is de verlichting een belangrijk medium geworden voor de enscenering van cultuur. Vijf parameters helpen om de juiste lichtoplossing voor kunst te vinden – in kleine regionale galerieën tot en met grote internationale muse-umprojecten.

Meer tentoonstellingsprojecten treft u hier aan:www.erco.com/culture

LLicht is bij uitstek geschikt om bezoekers door het museum en door de tentoonstellingen te begeleiden. Via fel verlichte verticale vlakken in de belang-rijke kijkassen envia verschillen-de verlichtingsniveaus kunnen waarnemingshiërarchieën effectief wordenopgebouwd. Het Polygon Gallery in Vancouver ontvangt de bezoekers bij-voorbeeld met een royale wall-washing. Armaturen in verschil-

lende vermogensklassen maken bij ERCO een gedifferentieerde indeling van lichtsterktes moge-lijk voor zowel kleine als grote ruimten.

Aangezien tentoonstellingen met objecten in talloze maten, afmetingen en materialen werken, zijn flexibele en ver-schillende lichtwerktuigen onontbeerlijk. ERCO stelt met meerdere spotfamilies en span-ningsrails een perfecte infra-structuur ter beschikking; zowel voor de kleine galerie als voor de grote museumarchitectuur. De efficiënte werktuigen strekken zich uit van smalle lichtbundels tot sprankelende accentuering via breedstralers tot en met wallwashers. Contourenspots ronden het aanbod voor magische ensceneringen af.

Niet alleen de kunst van de lichtenscenering levert een bijdrage aan hoe de kwaliteit van een tentoonstelling wordt ervaren, maar ook het visual comfort van de verlichting. Zo minimaliseren afschermingen in het Mu Xin Kunstmuseum in Wuzhen de directe verblinding. Toebehoren, zoals antiverblin-dingsframes, vergroten het toch al grote visual comfort van de armaturen van ERCO.

De schatten van de kunst-collectie optimaal tot hun recht te laten komen en een aantrekkelijke sfeer voor de bezoekers te scheppen, behoort tot de centrale taken van de curator. In de grote hal van de Ny Carlsberg Glyptotek in Kopenhagen accentueren bijvoorbeeld spots op indruk-wekkende wijze de grote sculp-turen met een markant spel van licht en schaduwen. Verschil-lende lichtkleuren maken het mogelijk om verschillende materialen in kleur, genuanceerd te presenteren.

Zorgvuldig omgaan met waar-devolle en lichtgevoelige ten-toonstellingsstukken behoort tot het dagelijks werk van de conservatoren. Door innovatieve lichtconcepten, hoogwaardige LED's alsmede zelfontwikkelde licht- en regeltechniek is ERCO in staat om aan de strenge verlichtingsvereisten van de conservatoren te voldoen en tegelijkertijd de bezoekers een aantrekkelijke sfeer te bieden. Bij de service van ERCO hoort ook het testen van de installa-tie op locatie, zodat de kwali-teit van de kunstwerken ook in de toekomst blijft behouden, zoals bij de tentoonstelling in het Museum Ruby City in San Antonio.

Oriëntatie en leiden

Kunst bewaren

Sfeer scheppen

Kunstwerken ensceneren

Visual comfort perfectioneren

76

Museumverlichting moet voldoen aan vele vereisten: bij elk project krijgen ontwerpers te maken met de uitdaging om de voorschriften van conservatoren, de energiezuinigheidsdoe-len, organisatorische randvoorwaarden en vormgevingseisen in één lichtconcept te verenigen. De verlichtingstaken gaan veel verder dan destijds voor de klassieke tentoonstellings-ruimte. Deze beginnen bij de aanvoerwegen buiten, bij façaden en expositiestukken en strekken zich via de foyer tot en met het restaurant en de winkel uit als afsluiting van een museumbezoek.Om de kwaliteit van de verlichting daarbij niet te beoordelen volgens zuiver kwantitatieve criteria, zoals verlichtings-sterkte, is een denkmodel met verlichtingsfuncties nuttig. Het maakt de verlichting los van statische berekeningen van de ruimte en verlegt de aandacht naar het gebruik van een ruimtelijke situatie – in de binnenruimte net als aan de façade of in de installatie buiten.

VerlichtingsfunctiesWelke taken vervult licht in musea?

Door deze indeling in zones kunnen individuele taken wor-den geïdentificeerd: heeft de ruimte een ontvangstfunctie? Moet deze uitnodigen voor ontdekken, voor het bewaren van cultuur, onderhoudend zijn of gewoon om er lekker te gaan zitten?

Het model stelt ontwerpers in staat om flexibel reageren op uiteenlopende curatoire concepten en architectonische feiten, om lichtoplossingen modulair samen te stellen en naar behoefte op schaal in te delen.

Façaden en expositiestukken in de buitenruimten vertegen-woordigen het museum en positioneren het als belangrijk cultuurmerk in de omgeving. Licht verandert het museum in een stedelijk oriëntatiepunt met een uitnodigend gebaar: accenten op de voorgrond fungeren als oriëntatiepunten uit de verte. Een lichte ingang definieert de route naar de entree en de façadeverlichting vormt de achtergrond.

Accentverlichting creëert een aantrekkelijke blikvanger en onderstreept met zijn werking vanuit te verte de betekenis van de instelling.

Verticale verlichting zorgt voor een representatieve uitstraling en benadrukt de afmetingen van de ingang en van het gebouw.

Door licht kunnen bezoekers de kunst pas beleven. Het ensceneert expositiestukken alsmede ruimten. Licht leidt de blik van de bezoeker en vormt een onderdeel van de tentoon-stellingsdramaturgie, doordat het belangrijke werken uit de collectie een bijzondere positie verleent. Om details te kunnen herkennen zijn sprankelend licht alsmede een goede kleur-weergave onontbeerlijk. Accentverlichting schept waarnemingshiërarchieën. Het daarvoor benodigde gerichte licht is sprankelend en ondersteunt een gedetailleerde modellering.

Een authentieke kleurweergave vol nuances ontstaat door een uitgebalanceerd spectrum en de keuze van de juiste kleurtemperatuur.

De combinatie van verschillende media, wisselende tentoon-stellingen alsmede het gebruik van het museum voor evene-menten vereisen bij de verlichting een multifunctionele infra-structuur. Met hedendaagse kennisoverdracht en innovatieve lichtconcepten zijn tentoonstellingsmakers in staat zich als belangrijk merk voor cultuur te etaleren.

Spanningsrails bieden de ideale infrastructuur voor de wisselende vereisten aan de verlichting. Zo kunnen spots op elk moment zonder gereedschap op nieuw worden gepositioneerd en uitgelijnd.

Verwisselbare lichtverdelingen maken het mogelijk om een armatuur voor verschillende toepassingen in te zetten; bijvoorbeeld voor precieze accentverlichting, algemene verlichting of gelijkmatige wallwashing.

Museumshops en -restaurants zijn een belangrijke pijler voor inkomsten en dragen bij aan het imago van het merk van de culturele instelling. Net zoals in de tentoonstellingsruimten is ook hier licht niet te verwaarlozen voor een aantrekkelijke artikelpresentatie en een ontspannen sfeer. De ideale verlichting ontstaat door de combinatie van wallwashing en accentverlichting.

Accentverlichting schept contrasten om fotoboeken en andere verkoopartikelen, maar ook de tafels in het restaurant aantrekkelijk te ensceneren.

Door verticale verlichting maakt de ruimte een royale en vriendelijke indruk. In de winkel kunnen op die wijze wandschappen en posterwanden gelijkmatig worden verlicht.

Een grote uitdaging voor ontwerpers is om kunstwerken aan een groot publiek te presenteren en tegelijkertijd licht-gevoelige expositiestukken te beschermen. LED-techniek en een overeenkomstige verlichtingsstrategie helpen om bezoe-kers een indrukwekkende kunstervaring te bieden; ondanks de hoge conservatoire vereisten.

Hoogwaardige LED's maken een verlichting mogelijk zonder een beschadigend spectraal aandeel in het UV- en IR-bereik. Door te dimmen, bijvoorbeeld via poten- tiometerdimmers aan de spot, kan een aanvaardbare verlichtingssterkte individueel worden ingesteld. In tegenstelling tot bij halogeenlampen boeten de LED's daarentegen niets aan lichtkwaliteit in.

Precieze lichtwerktuigen en een op de waarneming gericht lichtconcept zijn voorwaarden voor de verlich-ting van tentoonstellingen waar hoge conservatoire eisen aan worden gesteld.

Ontvangen

Behouden

Ontdekken

CommercialiserenBeleven

Voor ontwerpers is het nuttig om bij aanvang van elk verlich-tingsproject na te denken over de volgende drie vragen voor elk noodzakelijk functiebereik:

1 Welke culturele, architectonische en functionele bete- kenis heeft de ruimte of de ruimtelijke zone?

2 Op welke wijze kan de verlichting in het museum worden ingezet om de presentatie van cultuurschatten te perfectioneren?

3 Welke individuele verlichtingsstrategie en welke typen verlichting zijn geschikt als grondslag voor de licht- planning?

98

Verlichtingstaken oplossenEclipse - De kunstzinnige manier om kunst te verlichten

Voor de verlichting van musea zijn lichtwerktuigen nodig die ontwerpers een grote variëteit aan vormgevingsmoge-lijkheden bieden en net zo variabel zijn als de verschillende toepassingsscenario's. Met Eclipse heeft ERCO nu een modu-lair spotsysteem ontwikkeld dat consequent voldoet aan alle vereisten aan de verlichting van kunst in musea. Van haar-scherpe accentuering tot en met gelijkmatige wallwashing. Dankzij de meest moderne connectivity-oplossingen, zoals Multi Dim, Casambi Bluetooth of Zigbee 3.0, is het onder-werp Lichtregeling voor ontwerpers transparanter dan ooit geworden.

Meer informatie treft u hier aan:www.erco.com/eclipse

Hoe op kleine en grote afstanden kan worden verlicht? Vitrines of kleine ruimten met een gering verlichtingsniveau hebben slechts een lage lichtstroom nodig. Hoge foyers met intensieve accentverlichting vereisen hoge vermogens.

Voor lichtstromen in verschillende groottes is Eclipse beschik- baar in vijf maten.

Voor verlichtingssituaties op kleine afstanden is de Eclipse spot in XS met een diameter van slechts 32mm het perfecte lichwerktuig.

Hoe klein spanningsrails kunnen zijn? Eclipse 48V spots hebben aan de minirail-spanningsrail 48V met een breedte van slechts 22mm een zeer elegante uitstraling.

De nieuwe minirail-spanningsrail 48V heeft nog slechts 1/4 van de diameter van de bekende ERCO spanningsrail voor 220V-240V

Kunnen veranderingen op korte termijn worden gerealiseerd? 11 lichtverdelingen die zonder gereedschap kunnen worden verwisseld, maken het bij Eclipse op elk moment mogelijk om de lichtsterkteverdelingen om te ruilen.

De verwisseling van een homogene wallwashing voor een accentverlichting met een effect vol dramatiek kan in de kortst mogelijke tijd worden gerealiseerd.

Waarmee kunnen kunstwerken vol magie worden geënsceneerd? Dankzij de Eclipse contourenspots ontstaan fascinerende effecten alsof haarscherp verlichte schilderijen uit zichzelf lijken op te lichten.

Als het formaat van de te verlichten schilderijen verandert, kan door het simpelweg uittrekken of inschuiven van het contouren-beeldmasker de lichtbundel precies tot het kunst- werk worden beperkt. Bovendien kan de volledige armatuurkop worden gedraaid.

22mm

Minirail- spanningsrail 48V

ERCO spanningsrail voor 220V-240V

33,5mm

15,5mm

33,5mm

2700K 6500K

+ –

2000K 3000K 5000K 6000K4000K

2000K 3000K 5000K 6000K4000K3500K2700K

2700K Ra 92

3000K Ra 92

3000K Ra 97

3500K Ra 92

4000K Ra 82

4000K Ra 92

Warm Filter Warm Filter Plus Cold Filter PlusCold Filter

1110

Verlichtingstaken oplossenMaximale flexibiliteit voor individuele toepassingen

Hoe flexibel is het spectrum? 6 spectrums van 2700K-4000K en tot Ra97 behoren tot de productomvang van Eclipse

Nog eens 24 spectrums kunnen via conversiefilters worden gerealiseerd

Flexibele aanpassing van de kleurtemperatuur is mogelijk met tunable white van 2700K-6500K

Kan direct aan de armatuur worden gedimd? Draairegelaars aan de armatuur maken individueel dimmen mogelijk

On-board Dim is tevens beschikbaar in combinatie met Multi-Dim (DALI dimbaar, Push Dim, fasendimbaar)

Hoe licht flexibel kan worden geregeld? Multi Dim voor drie soorten besturingen in één bedrijfsapparaat: lichtsterkte via fasendimmen resp. Push Dim of anders via DALI in een DALI spanningsrail

Via de smartphone of tablet zonder extra hardware wireless via Casambi Bluetooth

De wireless Zigbee-standaard is bij uitstek geschikt voor de integratie in de gebouwautomatisering

Zoom spot of Zoom oval

Sculptuurlens

Narrow spot, Spot, Flood, Wide flood, Extra wide flood, Oval flood, Oval wide flood of Wallwash

Zacht aftekenende lens

Cold Filter, Cold Filter Plus of Warm Filter, Warm Filter Plus

Blue Light-filter

Framing

Skintone Filter ofFood Filter

Vervang zonder gereedschap de lichtverde-ling van uw spot voor een andere

Modificeer het lichtspectrum met filters

Moduleer de lichtverdeling met lenzen

Bereik nog meer visual comfort door anti-verblindingselementen

HoningraatrasterSnoot

Anti-verblindingskleppen 4-/8-delig

Hoeveel toebehoren kan onderling worden gecombi-neerd?

1

2

3

1312

BreedstralingMet breedstralers, zoals oval flood of oval wide flood, kunnen grote schil-derijen efficiënt worden verlicht. Lenzen maken het mogelijk om licht precies te sturen. Langwerpige expositiestukken kunnen zo bijvoorbeeld met een ovale in plaats van met drie conventionele spotlichtver-delingen worden verlicht. Dat betekent lagere inves-terings-, configuratie- en aansluitkosten.

AccentueringVol effect accentueren spots expositiestukken, brengen individuele objecten naar de voorgrond en scheppen waarnemingshiërarchieën. De Spherolit-lenzentechniek van ERCO stuurt het licht van de LED nauwkeurig naar het doeloppervlak – zonder verliezen door strooilicht. In vergelijking met armaturen met reflector zijn zo zeer efficiënte lichtoplossingen mogelijk.

WallwashingGelijkmatig verlichte, verticale oppervlakken zijn geschikt om in tentoonstel-lingen schilderijen en foto's op effectieve wijze verlicht te presenteren. Daarvoor zijn slechts weinig armaturen nodig. Dit toont de directe vergelijking van lenzen- en reflectortechnologie op een wand met een lengte van 10m bij dezelfde ver-lichtingssterkte (200lx) en gelijkmatigheid.

ConclusieLens-wallwashers van ERCO zorgen voor zeer gelijkmatige, verticale verlichting met grote armatuurafstanden. Ondanks het aandeel van strooilicht is voor een lichtoplossing met vergelijkbare gelijkmatigheid en verlichtingssterkte een groter aantal wallwashers nodig met conventionele LED- reflectortechniek.

ConclusieGedifferentieerde, verwisselbare lichtverdelingen bieden ten-toonstellingsmakers de vrijheid om lichtbundels te kiezen die zijn afgestemd op de expositiestukken. Daardoor vervallen oplossingen met verschillende armaturen die de hulpbronnen belasten en tegen hoge kosten moeten worden geconfigu-reerd.

ConclusieDe precieze Spherolit-lenzentechnologie maakt accentuering met grote efficiency (lx/W) mogelijk. De in licht omgezet-te energie wordt op het doeloppervlak geprojecteerd en ver-dwijnt niet als strooilicht ongecontroleerd in de ruimte.

Spots, breedstralers en wallwashers zijn flexibele en efficiënte lichtwerktuigen om kunst op effectieve wijze te ensceneren. De kwaliteit van de lichttechniek is niet alleen beslissend voor een nauwkeurige lichtverdeling en een hoogwaardige beleving van de kunst, maar ook voor een langdurige rentabiliteit van de verlichting. Als armaturen technisch met elkaar worden vergeleken, is het van belang om karakteristieken aan de hand van vergelijkbare verlich-tingstaken te evalueren. De Spherolit-lenzentechnologie van ERCO biedt ten opzichte van conventionele reflectoroplos-singen met LED-modules zeer energiezuinige oplossingen, omdat het optisch systeem alle door de LED's uitgestraalde lichtstralen gecontroleerd op het betreffende doeloppervlak richt. Daardoor kunnen bijvoorbeeld grotere armatuuraf-standen worden bereikt, het aantal benodigde armaturen worden geminimaliseerd of een grotere lichtsterkte worden gegenereerd.

Een vergelijking van de lichttechniekProjectie of reflectie: waar zit het verschil?

Conventionele reflectortechnologieBij een beperkt aantal lichtverdelingen moeten in bepaalde omstan-digheden meerdere lichtbundels voor één object aan elkaar worden geregen.

Floodreflector Aansluitvermogen (W) 69 Efficiency (lx/W) 6,9 Aantal armaturen 3

Conventionele reflectortechnologieOm vergelijkbare horizontale en verticale gelijkmatigheid te genereren, zijn bij armaturen met reflector meer armaturen vereist.

Wallwasher- Vermogen per oppervlakte (W/m2) 8,4reflector Gelijkmatigheid (Emin/Ē) 0,5 Armaturen per 10m wand 11

Conventionele reflectortechnologieLED-spots met reflectoren hebben grote verliezen door strooilicht die de efficiency van het systeem verlagen.

Spotreflector Aansluitvermogen (W) 17 Efficiency (lx/W) 15,4 Verlichtingssterkte (lx) 261

ERCO Spherolit-lenzentechnologieGedifferentieerde lichtverdelingen, zoals oval flood, bieden de mogelijkheid om lichtbundels te kiezen die zijn afgestemd op de expositiestukken.

Oval flood Aansluitvermogen (W) 15 Efficiency (lx/W) 19,0 Aantal armaturen 1

ERCO Spherolit-lenzentechnologieDe speciale lichtverdeling van de ERCO lens-wallwashers bereikt zelfs bij grote armatuurafstanden een hoge gelijkmatigheid.

Wallwash Vermogen per oppervlakte (W/m2) 2,8 Gelijkmatigheid (Emin/Ē) 0,5 Armaturen per 10m wand 7

ERCO Spherolit-lenzentechnologieERCO kiest bij LED-spots voor het efficiënte principe van projectie door middel van lenzen. Alle lichtstralen vallen daarbij op het doeloppervlak.

Spot Aansluitvermogen (W) 8 Efficiency (lx/W) 35,1 Verlichtingssterkte (lx) 281

69

11

15

7

15,4

35,1

Aansluitvermogen per expositiestuk bijvoorbeeld oval flood (W)

Aantal armaturen per 10m wand

Efficiency (lx/W)

ERCO Spherolit-lenzentechnologie Conventionele LED-reflectortechniek

ERCO Spherolit-lenzentechnologie Conventionele LED-reflectortechniek

ERCO Spherolit-lenzentechnologie Conventionele LED-reflectortechniek

36% besparing

78% besparing

56% besparing

30°

1514

Conclusie: holistisch plannen met ERCO

ERCO ondersteunt curatoren, ontwerpers, opdrachtgevers en gebruikers om holistische lichtoplossingen te ontwikkelen. Hierbij nemen wij zowel de conservatoire belangen van de collectie in acht, de vormgevingsambities van de architecten, als ook de technisch gerichte belangen van de ingenieurs – of het nu in de ontwerpfase van de verlichtingsstrategie, bij de armaturenindeling of bij de specificatie van details van individuele armaturen is. Verlichting van musea en galerieën met ERCO betekent:

1 Flexibele lichtinfrastructuur voor een betoverende, op de waarneming gerichte enscenering van kunst.

2 Sprankelend LED-licht met een uitmuntende kleur- weergave voor de hoogste conservatoire vereisten.

3 Precieze, verwisselbare lichtverdelingen voor indruk- wekkende ervaringen met de kunst.

Projectondersteuning vanaf het begin van het bouwprojectERCO biedt ondersteuning over de gehele linie – van het abstracte concept tot en met de daadwerkelijke uitverlichting. Onze lichtadviseurs geven uitgebreide support bij de individuele projectanalyse, in het project- management, ten aanzien van de totale exploitatiekosten en het langdurig gebruik.

Lichtwerktuigen efficiënt plannenIn de detailplanning ondersteunt ERCO de ontwerpers bij de selectie van de armatuur en bij specifieke vragen over design en tech-niek, alsmede met betrekking tot de inbe-drijfstelling van de verlichtingsinstallatie.

Op de waarneming gericht verlichtingstaken oplossen ERCO ondersteunt bij de identificatie van verlichtingstaken en toont de voordelen van de kwalitatieve lichtplanning zowel uit vormgevings-, technisch als energiezuinig perspectief.

Uw planningsproces met ERCO:

De toegevoegde waarde voor creatief en technisch ontwerpers:

Licht is de vierde dimensie van de architectuurEfficient visual comfort als strategie in de museumverlichting

Binnen en buiten kwalitatieve lichtplanning Competentie voor musea: van de verlich-ting van het expositiestuk tot en met de waarneming van het gebouw

Duurzame productkwaliteitInnovatieve techniek en betrouwbare werking voor maximale duurzaamheid

Van gebouwenconcept tot aan het gebruikVeelzijdige inspiratie in de conceptfase en uitgebreide garantie en serviceverlening voor een onberispelijke werking

Indrukwekkende tentoonstellingenVerlichtingsinstallaties met dezelfde kwaliteit en flexibiliteit voor iedere archi-tectuurvorm – zodat licht telkens een uniek verhaal vertelt

Lichttechniek geschikt voor musea LED-armaturen met een spectrum dat geen schade toebrengt, voor een permanente, conservatoir vakkundige presentatie van de kunst

Uitgebreide hulpmiddelen voor planningAdviezen voor de juiste armaturenindeling en gegevens om lichtsimulaties te kunnen maken voor planningszekerheid

Uitstekende productkwaliteitDoor onszelf gemaakte LED-modules, zelf-geproduceerde lenzen en in het eigen bedrijf ontwikkelde bedrijfsapparatuur voor maxi-male precisie

Consequente armaturensystematiekVoortreffelijk productdesign en uniforme compatibiliteit voor een esthetische toege-voegde waarde en flexibiliteit

Gedetailleerde gegevens van armaturenLichttechnische gegevens en afbeeldingen voor een hoge planningszekerheid en betrouwbare implementatie

Kwalitatieve lichtplanningNaast hun opdracht om kunst te verzamelen en er een bele-venis van te maken, zijn veel musea ook indrukwekkend door een hedendaagse kennisoverdracht. De reis van de bezoeker begint daarbij al aan de ingang van het gebouw – de instelling strekt zich nog verder uit dan alleen de tentoonstellingszones. Daardoor komt bij de verlichting van de expositiestukken nog een andere, op de waarneming gerichte component erbij in de lichtplanning: goede oriëntatie.

Verticale verlichting Verticale vlakken bepalen tot 80% de ruimtelijke waarneming van de mens – en vormen daardoor onze interpretatie van lichtsterkte veel krachtiger dan licht op horizontale vlakken. Wallwashing is daardoor niet alleen in de tentoonstellingszones van belang. Ook in de foyer, de verkeerszones, de museumwin-kel of het restaurant drukt verticale verlichting een stempel op de waarneming van de architectuur en maakt het voor bezoekers gemakkelijker om zich te oriënteren.

Effectieve lichttechniekEfficiënte en precieze optische systemen maken pas markante accenten mogelijk. Daarbij is niet de lichtstroom van de arma-turen, maar de daadwerkelijke verlichtingssterkte op het doel- oppervlak van doorslaggevende betekenis. ERCO maakt daarbij gebruik van zelfontwikkelde Spherolit-lenzentechnologie. Het op die wijze geprojecteerd licht is vrij van verlies door strooi-licht. Voor maximale vrijheid in de tentoonstellingsvormgeving biedt ERCO in het armaturenprogramma voor spanningsrails zeven verwisselbare lichtverdelingen – van narrow spot tot wallwash.

Intelligent regelenMet zelfontwikkelde bedrijfsapparatuur biedt ERCO interfaces aan voor verschillende regeltechnologieën, bijvoorbeeld DALI, Casambi Bluetooth of Zigbee 3.0. Fasendimbare spots, breed-stralers en wallwashers zijn zowel dimbaar via externe dimmers als met On-Board Dim aan de armatuur. De intensiteit van iedere afzonderlijke spot kan bovendien individueel worden ingesteld. Ook in tentoonstellingen zonder regelingsinfra-structuur zijn daardoor lichtscènes mogelijk die exact kunnen worden afgesteld.

Efficiënte LED-lichttechniekDe leidende rol van ERCO in de architectuurverlichting met LED's berust op de beslissing van de onderneming voor het opbouwen van expertise in de opto-elektronica. Dankzij onze interne ontwikkeling - van LED-printplaten en elektronica tot en met warmtemanagement – heeft ERCO de controle over de eigenschappen van alle producten. In de praktijk betekent dat een perfecte lichtkwaliteit, ook voor conservatoir veeleisende expositiestukken, alsmede een lichtstroombehoud dat hoger is dan wat is standaard op de markt, ten gunste van maximale duurzaamheid.

ERCO beschouwt licht als de vierde dimensie in de architectuur. Het is onze missie om een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij en de architectuur. Daarvoor ontwikkelen en produceren wij lichtoplossingen die een kwalitatief hoog-waardige, authentieke omgeving scheppen om het beste te kunnen genieten van kunst en tegelijkertijd te voldoen aan de vereisten van conservatoren en energie-efficiency voor gevoelige collecties. De basis daarvoor is het efficient visual comfort (EVC) – onze strategie waarmee wij duurzame planningsuitgangs-punten en innovatieve producttechnologieën naadloos samenvoegen. Wij hebben vijf kwali-teitskenmerken geformuleerd om deze veelei-sende taak te implementeren.

1716

Succesvolle cultuurinstellingen bieden bezoekers toegang tot kunst die een verhaal vertelt, en maken ze continu enthousiast met indrukwekkende tentoonstellingen. Om dit te bereiken, ontwikkelt ERCO lichtwerktuigen die tentoon-stellingsmakers de precisie en flexibiliteit bieden om hun verhalen te vertellen. Daarbij dienen deze niet alleen te zijn beperkt tot de tentoonstellingsruimten. Het gaat om het volledige gebouw; van de buiteninstallaties via de foyer tot en met het verblijf in de museumwinkel of het restaurant aan het einde van het bezoek. Ontwerpers kunnen ERCO LED-lichtwerktuigen naar wens combineren om zonder compromis met betrekking tot licht-kwaliteit, flexibiliteit en tentoonstellingsarchitectuur ook complexe verlichtingstaken in te vullen.

Een overzicht van de producten die geschikt zijn voor musea en galerieën, vindt u onder: www.erco.com/culture

ERCO lichtwerktuigenConsequente armaturensystematiek voor kunst en architectuur

Optimale infrastructuurAls inbouw-, opbouw- en gependelde versie - met of zonder indirect lichtaandeel – vormt de ERCO spanningsrail de basis voor een variabele en flexibele lichtplanning in musea. Deze maakt het mogelijk om armaturen optimaal te positio-neren en om voor nieuwe ten-toonstellingen zonder gereed-schap en snel te verwisselen. Toebehoren, zoals schilderij-haken of contactdozen, kunnen universeel worden ingezet.

Flexibiliteit in de ruimte Spots in spanningsrails maken in iedere situatie in de architectuur flexibiliteit mogelijk – hun accentlicht benadrukt kunstwer-ken en schept waarnemingshiër-archieën. Fasendimbare armatu-ren beschikken bovendien over On-Board Dim. Zo kan de licht- sterkte direct aan de spot worden ingesteld. Verwisselbare lenzen bieden tentoonstellingsmakers daarbij de vrijheid om kunst optimaal te ensceneren.

Kleine diameter, maximale flexibiliteit Met de minirail 48V biedt ERCO een geminimaliseerd alternatief voor de ERCO spanningsrail voor 220-240V als basis voor flexi-bele verlichtingssystemen in musea. Eclipse 48V is ideaal voor alle situaties, waarbij het gaat om zo klein mogelijke sys-teemafmetingen.

Lichtwerktuigen naar wens Met „ERCO individual“ bieden wij u uitgebreide mogelijkheden voor de individualisering van standaardproducten, zoalsondersteuning bij de ontwik-keling van veeleisende specials Heeft u bijzondere vereisten?

Neem contact met ons op!www.erco.com/individual

Vanuit het plafond verlichtenPlafondinbouwarmaturen zijn volledig geïntegreerd in de architectuur en zijn bij uitstek geschikt voor de verlichting van representatieve zones. Downlights en wallwashers zor-gen voor een hoogwaardige basisverlichting in normale tot hoge vertrekken, richtbare spots die kunnen worden uitgelijnd, plaatsen krachtige accenten en sturen de aandacht.

Onopvallend en nauwkeurig Plafondinbouwarmaturen stellen zich verdekt op ten gunste van hun lichteffect in de ruimte. In combinatie met speciale lichtverdelingen – bijvoorbeeld de oval wide flood-verdeling van Compar – zijn op die manier niet alleen in repre-sentatieve zones maar ook boven werkplekken op kantoor moderne, minimalistisch vorm-gegeven plaatsingen in het pla-fond mogelijk.

Oriëntatie biedenBolderarmaturen genereren een verblindingsvrije verlichting van wegen, trappen en open terreinen. Daardoor geven ze bezoekers en medewerkers een gevoel van vei-ligheid, wanneer ze op weg zijn naar het museum. Dankzij de Dark Sky-technologie voorkomen licht-werktuigen, zoals Midipoll, dat het licht boven de horizontale lijn naar buiten treedt. Zo wordt ook voor een hoog visual comfort gezorgd als het donker is.

Bouwwerken enscenerenMet talloze lichtverdelingen, lumenklassen en montagemo-gelijkheden bieden robuuste spots, zoals de Kona XS, een grote vormgevingsvrijheid voor façaden en kunst in de buiten-ruimte. Precieze accenten sturen de blik en veranderen musea 's nachts in oriëntatiepunten.

Verticale verlichtingLens-wallwashers, zoals Pantrac of Eclipse, maken ook bij grote armatuurafstanden een perfect gelijkmatige, verticale verlich-ting mogelijk. Naast een groot contrasteffect presenteert wall- washing kunstwerken aan de wanden in een zakelijke vorm.

Haarscherp verlichtenAfbeeldingsoptieken, bijvoor-beeld in de contourenspots van de familie Eclipse, maken het mogelijk om lichtbundels nauwkeurig tot kunstwerken te begrenzen. Via schuifknoppen kan het licht haarscherp recht-hoekige expositiestukken met licht kaderen. Het effect: schil-derijen lijken als vanzelf op te lichten. Met tunable white kunt u zelfs de kleurtemperatuur individueel op het kunstwerk afstemmen.

Lichtverdelingen zelf instellenZoomspots bieden ontwerpers de mogelijkheid om zelf stra-lingshoeken traploos in te stel-len en zo het licht perfect op de betreffende kunstwerken af te stemmen. Met het zoombereik spot tot wide flood kunnen klei-nere kunstwerken vol effect van 17°-67° worden geaccentueerd. De ovale zoomfunctie is geschikt voor langwerpige kunstwerken met 25°x65° - 62°x68°.

ERCO GmbHPostfach 246058505 LüdenscheidBrockhauser Weg 80–8258507 LüdenscheidGermany

Tel.: +49 2351 551 0Fax: +49 2351 551 300info@erco.comwww.erco.com

E

Art.-

Nr.

1028

7950

00 N

L 01

/202

0

Licht is de vierde dimensievan de architectuur