PlaatBewerkingsNieuws

eras bold ITC

= 100 C/70M

= 100 Y/100M

MET VAST KATERN

FIBERLASER NIET TE STUITEN – MATERIALEN: STERKER, LICHTER, VEILIGER – AUTOMATISCH GEREEDSCHAP WISSELEN OP DE AFKANTPERS - VERVORMEN TOT DE GRENS - HANDBEDIENDE BUIGER LEVERT IDEEËN OP - MEER WARMTE, MINDER SLIJTAGE - PRAKTIJKLIJN LASERCLADDEN GEPUBLICEERD

IN DEZE EDITIE:

3E JAARGANG NR. 4 • DECEMBER 2012

TERUGBLIK OP

TRUMPF Neder land B.V. Postbus 837 7550 AV Hengelo Te l : 074 - 249 84 98

Fax: 074 - 243 20 06 e-mai l : info@nl . t rumpf.com www.nl . t rumpf.com

TRUMPF World Class Partner Programma: beschikbaarheid op maat

Uitval van machines kost geld. Gemiddeld gaat er teveel tijd verloren aan het herstellen van fouten in het productieproces. TRUMPF gaat voor een

serviceverlening op maat en introduceert daarom het World Class Partner Programma. Hiermee kunnen we klanten “beschikbaarheid op maat”

aanbieden. Dat doen we aan de hand van vier (partnership) modellen waarbij beide partijen precies weten wat van elkaar verlangd wordt.

Bel vandaag nog voor “beschikbaarheid op maat”.

Swingende productie-cijfers

Laat u leiden door kennis

In harmonie naar top-prestaties

Kosten die maat houden

PB NIEUWS_COMB PARTNER_210 x 297.indd 1 25-10-12 09:02

3

6 Fiberlaser niet te stuiten

Er zijn al zo’n zeventig machinefabrikanten met een fiberlaser in hun programma. Een groot aan-tal exposanten demonstreerde de fiberlasertech-niek dan ook op de Euroblech. Dat viel op, maar niet iedereen was er van onder de indruk. “Ik heb belachelijk veel fiberlasers gezien”, aldus een Ne-derlandse bezoeker.

14 Ombouwtijd omlaag, productiviteit omhoog

De afkantpers moet meer buigen en de tijd voor het ombouwen moet dus omlaag. Daarbij komen de automatische gereedschapwisselsystemen in beeld. Op de Euroblech presenteerden Trumpf, Amada en LVD allemaal hun eigen oplossing.

32 Vervormen tot de grens

Expansor Nederland in Ulft krijgt het kunstje van hydrovormen steeds beter onder de knie en be-schikt hiermee over een innovatieve techniek die steeds beter aanslaat in de markt. Door dit pro-ces worden voor onmogelijk gehouden vervor-mingen mogelijk.

38 Turken in het offensief

De Turkse machinebouwers waren opvallend aan-wezig op de Euroblech. ‘Laat uw business bloeien met Turkse machines’ was het motto van hun ge-zamenlijke campagne. Via Duitsland wil de Turkse machinebouw de wereld veroveren.

TrendsNet als 2 jaar geleden wisten ruim 60.000 bezoekers van over de he-le wereld eind oktober de weg naar de Euroblech in Hannover te vinden. Onder hen opvallend veel Nederlan-ders. Wat hebben al die bezoekers nu gezien? Toonde de grootste inter-nationale vakbeurs voor plaatbewer-king inderdaad de trends, die in de komende jaren de ontwikkelingsrich-ting van hele industrietakken gaan bepalen? Wellicht wel. In ieder ge-val maakte de Euroblech 2012 op de eerste plaats duidelijk dat diverse ontwikkelingen van de laatste jaren zich een vaste plek hebben veroverd en nu de markt bepalen. Fiberlasers en servo-elektronische aandrijvingen zijn niet meer weg te denken uit de leveringsprogramma’s van de ma-chineleveranciers. De lasers ontwik-kelen zich tot universele werktuigen, die ook ingezet kunnen worden bij de productie van de hybride bouwdelen, die onder andere in de automobielin-dustrie in opkomst zijn.Belangrijke ontwikkelingen in de plaatbewerking gaan richting lichtge-wicht constructies en het bewerken van hybride structuren. Euroblech deed recht aan deze trend door het bewerken van metalen plaat/kunst-stof hybride structuren op te nemen in het expositieprofiel; ook deze sa-mengestelde materialen worden nu als ‘blech’ beschouwd. Hun aanwe-zigheid was dit keer nog bescheiden, maar dat kan over 2 jaar op de vol-gende Euroblech zo maar anders zijn. Want ze passen natuurlijk pri-ma in de alom aanwezige duurzaam-heidstrend.

Eric [email protected]

Op de voorpagina:De ToolCell van LVD is een afkantpers met geïntegreerde en automatische gereedschapswisselaar. De boven- en ondergereedschappen zitten in een gereedschapsstation dat zich onder de achteraanslag van de machine bevindt. Zie pagina 14

Inhoud Voorwoord

En verder

4 Colofon en actueel

12 Materialen: sterker, lichter, veiliger

28 Automatisch bestelproces Metaalbedrijf Baas

31 Handbediende buiger levert ideeën op

35 Heavac verdubbelt ponscapaciteit

36 Schuler presenteert TwinServo-techniek

37 Productnieuws

Katern LaserNieuws

19 Meer warmte, minder slijtage

21 Actueel

23 Hoe veilig is laserveilig?

24 Praktijklijn lasercladden gepubliceerd

27 Rofin stelt applicatie centraal

4

PBNieuws, jaargang 3, editie 4, december 2012

PlaatBewerkingsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor plaatbewerkende ondernemingen, die niet-verspanende technieken (scheiden, omvormen, verbinden en oppervlaktebehandelingen) in hun produc-tieprocessen toepassen of kunnen toepassen. Het biedt op journalistieke wijze zicht op ontwikkelingen in alle as-pecten van de plaatbewerkingstechnieken en besteedt daarbij aandacht aan nieuws van en voor producenten van plaatmateriaal, service- handels- en distributiecentra, machine- en gereedschapleveranciers, toeleveranciers, OEM-ers, ingenieurs- en technisch adviesbureaus, onder-wijs- en onderzoeksinstellingen. Elke uitgave bevat het spe-ciale katern LaserNieuws, waarin voor de plaatbewerking relevante aspecten van lasertechnologie aan bod komen. De lezerskring wordt gevormd door eigenaren, directeu-ren of leidinggevende functionarissen van bedrijven en or-ganisaties die in de plaatketen actief zijn. Afhankelijk van evenementen en diverse vakbeurzen bedraagt de minima-le oplage per editie 5.000 exemplaren.

AbonnementenOpgeven nieuwe abonnementen:T: +31 (0)55 360 10 60F: +31 (0)55 360 08 60E: [email protected]

Het abonnement kan ieder kwartaal ingaan. Een jaarabon-nement kost 39,95 euro, exclusief BTW. Opzeggingen van abonnementen uitsluitend schriftelijk, tenminste twee maanden voor het verstrijken van de abonnementsperiode.

Uitgeverij/redactie-adres54U Media BVPostbus 21087302 EM ApeldoornPrinsenweide 267317 BB ApeldoornT: +31 (0) 55 360 10 60F: +31 (0) 55 360 08 60E: [email protected]: www.54umedia.nl

RedactieEric Weustink (hoofdredacteur)T: +31 (0)55 360 16 33M: +31 (0)6 13 62 86 89E: [email protected]

Advertentie-exploitatieVincent SpanT: +31 (0)55 360 62 27M: +31 (0)6 511 93 408E: [email protected]

Harold DraaijerT: +31 (0)55 360 64 20M: +31 (0)6 51 19 31 32E: [email protected]

Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar).

Vormgeving en opmaakRijnier van Kesteren

DrukkerijRoto Smeets GrafiServices, Utrecht

MateriaalAanleveren materiaal volgende editie: uiterlijk 10 februari 2013. Editie 1, jaargang 4 van PlaatBewerkingsNieuws verschijnt in februari 2013.

CopyrightNiets van deze uitgave mag worden overgenomen, tenzij met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. ISSN: 1875-1628

www.pbnieuws.nl

COLOFON

www.pbnieuws.nl

Nieuwe naam, nieuw onderdak

De nieuwe naam wordt smakelijk aange-sneden.

Staalservice Lelystad verandert de naam in Zuidberg StaalService en neemt vanaf juli volgend jaar met haar laser-, plasma- en autogeen snijactiviteiten (tevens las-, zet-, booractiviteiten) intrek in een nieuw pand van 10.000 vierkante meter in Ens. Hier zal onder meer een nieuw in-huis-ontwikkeld proces voor afbra-men, afronden en stralen van plaat-materiaal worden geïnstalleerd.

In oktober is de eerste paal voor de nieuw-bouw bij moederbedrijf Zuidberg de grond in gegaan. Ten opzichte van Staalservice Lely-stad zal de capaciteit van de lasersnijmachi-nes en het aantal zetbanken worden verdub-beld. Deze capaciteitsvergroting moet leiden tot hogere efficiëntie en kortere levertijden. In de nieuwe productiehal worden moderne ma-chines geïnstalleerd, waaronder een fiberla-ser. Naast het snijden van staal, aluminium en RVS, wordt de klant de mogelijkheid geboden

om de onderdelen door middel van hoogwaar-dige productiemiddelen onder andere te las-sen, zetten, coaten, draaien, frezen. Zuidberg StaalService is gespecialiseerd in de productie, assemblage en co-engineering van metalen constructies. Het bedrijf profi-leert zich als een volwaardige one-stop-shop-ping partner met een hoge mate van toe-gevoegde waarde voor klanten uit de land-bouw-, industrie- en maritieme sector. www.staalservice.com

Nationaal Metaal Congres:‘Winst maken met kleine series’MetaalExpo 2013 is een vakevene-ment voor de metaalsector in het industriële hart van Nederland. Het wordt gehouden van 5 tot en met 7 maart in de Brabanthallen in Den Bosch.

Gelijktijdig met MetaalExpo wordt, in samen-werking met de Federatie Productie Techno-logie (FPT) en de Vereniging van Importeurs van Machines en Gereedschappen (VIMAG),

het Nationaal Metaal Congres gehouden. Netwerken met branchegenoten en kennis-overdracht staan hierbij centraal. ‘Winst ma-ken met kleine series’ is het thema dat als een rode draad door het drie dagen duren-de congres loopt. Vanuit verschillende disci-plines en verschillende type bedrijven wordt dit thema uitgewerkt. De centrale vraag hier-bij is: hoe maak je zoveel mogelijk winst met kleine series? Er komen verschillende, prak-tische uitdagingen, cases en benaderingen aan de orde. Gedurende drie dagen zullen vijftien sprekers de bezoekers meenemen op kennisreis. Zo kan het zijn dat een toele-verancier zijn visie, kanttekeningen en con-crete ervaringen deelt over hoe hij succes-vol is met het flexibel produceren van klei-ne series in de metaalindustrie. Terwijl een OEM’er, een hoogleraar of een adviserende partij, die hier ook mee bezig is, een heel an-der deel van hetzelfde onderwerp toelicht. De sprekers hebben een achtergrond in metaal-gerelateerde, industriële productietechnie-ken en belichten specifiek de wereld van ver-spaning, plaatbewerking, productieautomati-sering (onder andere CAD/CAM) en Additive Manufacturing. Naast het congresprogram-ma kunnen bezoekers bedrijven in de expo-santenhal bezoeken op MetaalExpo. www.metaalexpo.nl

Goma gulGoma in Hengelo (G) vierde het 50-jarig bestaan onder meer met een bijeenkomst speciaal voor rela-ties op vrijdag 8 juni.

De genodigden werden gevraagd geen ca-deaus mee te brengen maar in plaats daar-van een gift over te maken voor de KWF Kan-kerbestrijding. De opbrengst was maar liefst € 7.000,00. Medio oktober is de cheque door Goma-directeur Foppe Atema, in het bij-zijn van Arie Teunissen en Jan Oortgiesen, beiden technisch directeur van Goma Be-heer, overhandigd de regiocoördinator van de KWF Kankerbestrijding. www.goma.nl

5

Compact snijsysteem

Het eerste lasersnijsysteem is verkocht aan Modelmakerij Otter en De Roos in Drachten. Dit heeft een snijbereik van 700x1200 mm.

Micro Lasersystems in Driel brengt onder eigen label een nieuw compact lasersnijsysteem op de markt voor het snijden van metalen tot 2 mm. Het eer-ste systeem is verkocht aan Modelma-kerij Otter en De Roos in Drachten.

Het systeem is leverbaar in verschillende uitvoeringen. Micro Lasersystems bouwt het zelf met componenten van diverse leve-ranciers. Het kleinste model heeft een snij-bereik van 300x400 mm, het grootste van 700x1200 mm. De laserbron is een fiberla-ser, die leverbaar is met vermogens van 100 tot 500 Watt. Daarmee is het systeem ge-schikt voor het snijden van diverse metalen; niet alleen de staal- en RVS-soorten, maar ook aluminium, messing en koper. “Het aan-trekkelijke van dit systeem is dat het zo com-pact is”, zegt Ramon Slief van Micro Laser-

Dik lassen zonder helium Poolse eer voor KerstenKersten Europe, specialist in de buigtechnologie, heeft de Dutch Polish Business Award 2012 ge-wonnen. Dit is een prijs voor ac-tieve Nederlandse ondernemers in Polen.

De jury was vooral te spreken over hoe Kersten Europe sinds het vestigen in Polen in 2000 de leidende marktposi-tie heeft veroverd. Kersten Europe Pols-ka is 100 procent onderdeel van de Ker-sten Europe groep maar werkt autonoom met een Pools management. Er wordt ge-werkt volgens de hoge kwaliteitsnormen van de groep. Het specialisme van Ker-sten Europe Polska wordt ingezet voor uiteenlopende projecten. Enkele voorbeel-den hiervan zijn de gebogen dakconstruc-tie van twee EURO 2012 voetbalstadions in Warsaw en Poznan, de gebogen delen voor het bijzonder vormgegeven winkel-centrum ‘Zlote Tarasy’ (gouden terras) in Warschau, offshore wind projecten en infrastructuur zoals bruggen en geluids-wanden. www.kersteneurope.com

systems. “De laser snijdt het materiaal met een hoge kwaliteit. Braamvrij, zodat nabe-werking niet nodig is. Dit lasersnijsysteem is al leverbaar vanaf 40.000 euro.” www.microlasersystems.nl

U-vormen op zwenkbuiger

Met de grote doorlaat van de RAS UpDownBend kunnen U-vormige producten tot 400 mm worden gezet.

Westfalen heeft het nieuwe gasmeng-sel Argonox ontwikkeld. Dit nieuwe be-schermgas voor het TIG- en MIG-las-sen van aluminium bestaat uit Argon en nauwkeurig gedoseerde bijmengin-gen van stikstof en stikstofmonoxide.

Argonox biedt gebruikers volgens de producent diverse voordelen. Vergeleken met puur Argon

Machineleverancier Metall heeft een UpDownbend zwenkbuigmachi-ne van RAS geleverd aan NSA Me-taalindustrie in Veldhoven. Daarmee kan deze toeleverancier U-vormige producten voortaan snel en nauw-keurig buigen zonder het product te keren en te draaien.

NSA had al alles op het gebied van afkant-techniek in huis, maar liep toch regelmatig tegen beperkingen van maakbaarheid op. Vooral U-vormige producten vroegen om veel kunst en vliegwerk om die uiteindelijk tot hun definitieve vorm te kunnen buigen. Direc-teur Bart Spackler zag daarom al een tijd de oplossing in zwenkbuigen als aanvulling op de bestaande afkantpersen. Sinds deze zomer beschikt de toeleverancier over de nieuwste zwenkbuigmachine van RAS, die zowel posi-tief als negatief buigt zonder het product te keren en draaien. Met de grote doorlaat van de RAS UpDownBend kunnen U-vormige pro-ducten tot 400 mm worden gezet. Spackler: “Producten waarvoor we een kantpers drie

realiseert het een betere doorlas van dikwan-dige plaatdelen en een tot 20 procent hogere inbranddiepte. Door de focus van de lichtboog heeft het lasproces duidelijk minder warmte-toevoer nodig, wat de stroomkosten reduceert. Omdat Argonox zonder helium uit kan, is het be-schermgas een goedkoop alternatief voor Ar-gon-Helium mengsels.www.westfalengassen.nl

keer af moeten stellen, kunnen we nu in één keer op de nieuwe RAS UpDownBend zwenk-buigmachine maken. En de grote doorlaat

maakt de machine geschikt voor een brede productrange.”www.nsametaalindustrie.nl

6

Fiberlaser niet te stuiten

Ferdi Töngi, de topman van Bystronic, gaf het op de Euro-blech ruiterlijk toe: de Zwitserse machinebouwer heeft zich schromelijk vergist in het aandeel dat de fiberlaser in

de markt voor lasersnijmachines zal gaan veroveren. Twee jaar geleden hield Bystronic het nog op een aandeel van 15 à 20 procent, de rest zou voornamelijk het domein van de CO2-laser blijven. Maar nu verwacht Bystronic dat het marktaandeel van de fiberlaser tot wel 50 procent kan oplopen. “Hoe snel dat zal gaan is niet te zeggen”, aldus Töngi.

Het veranderende inzicht heeft onder meer te maken met het feit dat de toepassing van de fiberlaser volgens Bystronic niet beperkt zal blijven tot de dunne plaat. “De klant vraagt ook om fiberlasers die dikten in het mid-densegment kunnen snijden en dus zal de markt daarop antwoorden.”Die markt wordt ondertussen ook steeds groter. Töngi ziet iedere veer-tien dagen een nieuwe aanbieder van fiberlasers op markt verschijnen. Er zijn nu al zo’n zeventig machinefabrikanten die een fiberlaser in hun programma hebben. Die ontwikkeling was goed te zien op de beursvloer in Hannover: een groot aantal exposanten demonstreerde de fiberlaser-techniek. Dat viel op, maar niet iedereen was er van onder de indruk. “Ik heb belachelijk veel fiberlasers gezien”, aldus een Nederlandse bezoeker, een toeleverancier uit het zuiden des lands. “Elke exposant die autogeen en/of plasmasnijden aanbiedt heeft nu ineens ook een fiberlaser. Dezelf-de machines, maar dan ineens met een fiber.” Deze landgenoot inves-teert vooralsnog dan ook nog niet in de nieuwe techniek.

BystronicVoor wie dat wel wil doen, is de keuze enorm. Zelf toonde Bystronic de

vernieuwde BySprint Fiber, die voortaan ook beschikbaar is in het for-maat 4020. Dit grotere formaat is volgens Bystronic meer dan een tech-nisch speeltje. “Op een plaat van 4x2 meter kunnen 78 procent meer onderdelen worden genest dan op een plaat van 3x1,5 meter. In dezelfde mate wordt bovendien de tijd verlengt, waarin de machine zonder onder-breking kan snijden. Anders gezegd: de neventijden nemen verder af, ter-wijl de uitstoot van het aantal gesneden onderdelen juist groeit.”Nieuw is tevens dat de BySprint Fiber behalve met een 3 kW laserbron voortaan ook met 4 kW laservermogen leverbaar is. De machine nadert daarmee plaatdiktebereiken, die tot dusverre alleen met CO2-lasersnij-machines haalbaar waren. Dat maakt de gebruiker van deze machine nog flexibeler. Bystronic denkt overigens dat de machine met een laser-vermogen van 3 kW het werkpaard onder de fiberlasers gaat worden. Maar meer vermogen is dus mogelijk. www.bystronic.nl

Ferdi Töngi van Bystronic: “Het wordt heel moeilijk om je te onderscheiden.”

Fiberlaser wordt commodityKantbanken en lasersnijmachines – en dus ook fiberlasers - worden com-modities. De aankoop van een der-gelijke machine laat zich vergelijken met de aankoop van een auto: de klant beslist van tevoren eigenlijk al welk merk hij wil hebben en gaat dan pas op pad om te kopen.

Volgens Bystronic-topman Ferdi Töngi is dit de belangrijkste en voor machineproducen-ten tevens lastigste trend in de markt. “Las-tig omdat het heel moeilijk wordt om je te on-derscheiden.” Töngi beweert dat het kopen van een machine voor 70 procent emotie is. De klant gaat steeds meer beslissen op soft-factors, zoals de ervaringen die hij heeft met de lokale dealers/vertegen-woordigers van een machinemerk. De lokale vertegenwoordigingen vormen dan ook een belangrijke factor in de strategie van de Zwitserse machine-bouwer.Bystronic biedt de BySprint Fiber voortaan ook aan in het for-

maat 4020 en met 4 kW laservermogen.

7

TrumpfTrumpf zet eveneens vol in op de fiberlaser. De Duitse marktleider stelt vast dat de fiberlaser geen hype meer is. Trumpf heeft wereldwijd inmid-dels 30.000 vaste stoflasers geïnstalleerd, waarvan 3000 in snijtoe-passingen. “Zowel de CO2-lasers als de fiberlasers hebben hun sterk-ten. De keus voor een van beide technieken wordt vooral ingegeven door de vraag wat je er mee wilt doen. Wij hebben wat dat betreft heel duide-lijke aanbevelingen voor wanneer een fiberlaser of wanneer een CO2-la-ser de juiste keuze is.”

Trumpf heeft zijn assortiment 2D lasersnijmachines sterk uitgebreid. Met de komst van de TruLaser 3030 fiber wordt nu in elke vermogens-klasse zowel een CO2-laser als een fiberlaser aangeboden. De uitbreiding (of afronding) van het aanbod op het gebied van 2D lasersnijden vormde het zwaartepunt van de Trumpf-presentatie op de Euroblech. Voor elke uitdaging biedt de Duitse machinebouwer nu de juiste machine. De keu-ze is aan de klant. Met een vaste stoflaser snijdt hij dun plaatmateriaal en staal snel en efficiënt. Bovendien kan hij hiermee de zogeheten bonte ma-terialen (zoals koper en messing) bewerken. De CO2-laser daarentegen is geschikt voor alle plaatdikten in RVS, aluminium en staal.

De nieuwe TruLaser 3030 fiber is een flexibele standaard machine, die met 3 kW laservermogen tot 20 mm staal, 15 mm RVS en aluminium en 6 mm koper en messing snijdt. Daarbij snijdt de universele snijmodu-le alle plaatdikten. Wisselen van snijkop is niet nodig.Wie capaciteit voor meer machines heeft, kan investeren in productie-vere speciaalmachines. De TruLaser 5030 fiber verhoogt de producti-viteit in dunne plaat met ongeveer 15 procent (bij gelijkblijvend laserver-mogen) door haar bijna dubbel zo snelle assnelheden. Deze machine is bovendien verkrijgbaar met een 5 kW laserbron. Nog productiever is de TruLaser serie 7000. Met twee snijkoppen en assnelheden tot 305 me-ter per minuut halen deze speciale machines voor serie- en massapro-ductie maximale snijsnelheden in het dunne plaatbereik. In tegenstelling tot deze twee hoogproductieve series liggen de voordelen van de TruLa-ser serie 1000 in de eenvoudige bediening en de prijs. Deze machine is volgens Trumpf ideaal voor klanten die weinig ervaring hebben met laser-snijden. www.nl.trumpf.com

AmadaOok Amada gelooft in de fiberlaser. De grote Japanse aanbieder show-de liefst vier toepassingen van fiberlasertechniek. Daaronder de combi-natiemachine Lasbend AJ, die door het integraal combineren van laser-snijden, omvormen, draadsnijden en buigen zorgt voor productievoorde-len, met name bij het nauwkeurig en snel vervaardigen van complexe pro-ducten. Tijdens de eerste stap snijdt de verticale fiberlaser AJ met een vermogen van 2.000 Watt delen uit de plaat, die tijdens de verdere be-werking verticaal door de machine gevoerd worden. De buigunit is uitge-rust met een innovatieve uitbreiding: het nieuw toegepaste hoekmeetsy-steem BI-J meet de buighoek tijdens het buigen en kan zonodig het pro-ces bijsturen.

Een andere combinatiemachine is de FLCP-2515 AJ, die een integrale combinatie van lasersnijden en stansen verwezenlijkt. Ook hier gebruikt Amada de eigen fiberlaser AJ met een totaalvermogen van 2.000 Watt. Het verwerken van het plaatmateriaal door de laser geschiedt automa-tisch. Contactloze sensoren zorgen voor een constante brandpuntaf-stand van de laserstraal tot het plaatmateriaal, wat leidt tot een kwalita-tief hoogwaardig snijproces. Een spleet ter hoogte van de laser-as zorgt

Amada showde op de Euroblech maar liefst vier toepassingen van fiberlasertechniek en liet en passant ook zien wat er allemaal mee geproduceerd kan worden.

Met de komst van de TruLaser 3030 fiber, die als wereldprimeur werd gepresenteerd, biedt Trumpf nu in elke vermogensklasse zowel een CO2-laser als een fiberlaser aan.

8

VERHEIJ METAAL SPECIALIST IN PLAATBEWERKING

Een van onze mogelijk heden is het lasersnijden en ponsnibbelen (of combi-) van industriële producten.

Ook kunnen wij voor u:

CNC-Kanten

lassen/ Assembleren

Lasersnijden_def.indd 1 14-10-2009 10:37:50

CAM aansturing van nieuwe en gebruikte pons-, laser- en plasmasnijmachines nodig?

Bel de CADCAM specialist voor de plaatbewerking

Van Leeuwen CADCAM Systems BV | 030 271 42 17 | [email protected] | www.leeuwencam.nl

• Eerste hulp bij installatie, opstart en training • Ondersteuning alle bekende machinemerken• Dealer van o.a. Lantek Expert voor Nederland en België• Advies en programmeeronder- steuning • Efficiënter produceren door meer uit uw software te halen.

U zoekt een energiezuinige kantpers met een gebruiksvriende-lijke bediening?

Landré levert de nieuwste hybride kantper-sen met gra� sche 3D besturing

Met Landré op voorsprong

Landré | Lange Dreef 10 | NL-4131 NH VianenTel. +31 (0)347 329 329 | www.landre.nl

productietechnieken voor de verspaning, plaatbewerkingkunststofverwerking en rapid manufacturing

9

voor een beter snijproces omdat hierdoor snijgas en slakken afgevoerd kunnen worden, waardoor de achterzijde beter spatvrij gehouden kan worden. Met de FLCP is het mogelijk om zonder procesonderbrekingen langere tijd zonder toezicht te produceren.

Ook presenteerde Amada de fiberlasersnijmachine FLC-3015 AJ, een flexibele en efficiënte lasersnijmachine met eveneens een 2kW fiberla-ser. De FLC-3015 AJ heeft een werkbereik van 3.000 × 1.500 mm. Het tafeloppervlak heeft een draagvermogen tot 920 kg. De machine is voor-zien van een gegoten machineframe, waarvoor vanwege de constructie-wijze en laag zwaartepunt een speciaal fundament niet nodig is. Het tor-siestijve en trillingsarme frame zorgt ook bij de hoogste bewerkingssnel-heden voor optimale productieomstandigheden. De FLC-3015 AJ kan, in-dien voorzien van de juiste automatisering, gedurende langere tijd com-plexe taken uitvoeren zonder handmatige ingrepen.

Tot slot presenteerde Amada de fiberlasertechnologie ook voor het las-sen. Zoals bekend kunnen met fiberlasertechnologie moeilijke materialen zoals koper, messing en titanium bewerkt worden. Dit voordeel dat zich bij het lasersnijden reeds bewezen heeft, wordt met de nieuwe FLW se-rie nu ook op het terrein van laserlassen ingevoerd. Het probleemloos verwerken van moeilijke plaatmateriaal met de fiberlaser opent, op het gebied van laserlassen, nieuwe perspectieven voor de gebruiker. Met de nieuwe FLW machines is het nu mogelijk producten te vervaardigen uit een combinatie van materialen waarvan het verwerken tot voor kort gro-te moeilijkheden opleverde. www.amada.de

LVDNet als Mazak kwam ook de Belgische machinebouwer LVD in Hannover met haar eerste fiberlasersysteem: de Electra FL. Deze wordt aangedre-ven door een energievriendelijke fiberlaserbron, die zorgt voor de snel-le en nauwkeurige verwerking van dunne platen in traditionele materia-len zoals zacht staal, roestvrij staal en aluminium, met zoals bekend extra troef dat ook metalen zoals koper en messing efficiënt verwerkt kunnen worden. Het materiaal absorbeert de laserstraal met 1µm golflengte be-ter, waardoor de verwerkingssnelheid bij dunne plaat tot 50 procent ho-ger ligt in vergelijking met een CO2-laserbron.Electra FL is een compleet nieuw ontwerp. LVD heeft de Electra zo ont-wikkeld, dat alle voordelen van de fiberlasertechnologie ten volle benut kunnen worden. De Electra FL wordt gekenmerkt door een licht maar ui-terst stevig straaloverdrachtsysteem voor een zeer dynamische verwer-king. De machine biedt naast een modern en compact design ook ge-integreerde automatische wisseltafels, waarbij de ene tafel wordt gela-den terwijl op de andere tafel materialen worden gesneden, wat uiter-aard de nuttige werktijd maximaliseert. De tafelwissel duurt bovendien slechts 30 seconden. Dankzij Touch-L, de bedienings- en gebruikersin-terface met touchscreen, is de Electra FL makkelijk te bedienen. Touch-L maakt gebruik van een 19”-touchscreen en een grafische gebruikersin-terface om de gebruiker efficiënt en moeiteloos te begeleiden bij alle no-dige interacties tussen mens en machine. Touch-L beschikt ook over een programmeer- en nestingfunctie om werkstukken rechtstreeks in de stu-ring te importeren, snijtechnologie toe te wijzen en nestings direct op de sturing te genereren.www.lvdgroup.com

De Optiflex 3015 Fiber is de eerste fiberlaser van Mazak. Deze heeft een laserbron van 2 kW en is daarmee vooral geschikt voor dunne plaat.

De Electra FL van LVD biedt naast een modern en compact de-sign ook geïntegreerde automatische wisseltafels. Touch-L, de bedienings- en gebruikersinterface met een 19”-touchscreen maakt e bediening eenvoudig.

MazakYamazaki Mazak benutte de Euroblech voor de presentatie van de la-sersnijmachine Optiflex 3015 Fiber, de eerste fiberlaser van de Japan-se machinebouwer. Deze heeft een laserbron van 2 kW en is daarmee vooral geschikt voor dunne plaat. Deze machine voert een grotere straal-dichtheid en meer laserenergie naar het snijpunt – dit alles bij een dui-delijk kortere golflengte van de laserstraal (circa 90 procent korter dan bij een CO2-laser). Het resultaat: duidelijk sneller insteken in het materi-aal en een mogelijke productiviteitsverhoging van meer dan 30 procent. Daarmee is deze machine volgens Mazak een goede keuze voor hoog ge-automatiseerde productie-omgevingen zoals in de vrachtwagenbouw en de lucht- en ruimtevaartindustrie. De meeste lasersnijmachines werken in de praktijk met een CO2-laser. Deze machines snijden evenzeer dunne als dikke producten. Niettemin, stelt Mazak, zijn CO2-lasers in vergelijking met snij-oplossingen met fibelasers bij het snijden van dun plaatmateriaal minder efficiënt, omdat fiberlasers het snijden met de hoogste snelheid en minder vermogen mogelijk maken. De Optiflex 3015 Fiber valt op door haar hoge ijlgangsnelheden van 120.000 mm/min op de X- en Y-as en 60.000 mm/min op de Z-as. Bovendien worden met de nieuwe machine positioneernauwkeurigheden bereikt van ±0,05/500 mm op de X- en de Y-as, alsmede ±0,01/100 mm op de Z-as. www.mazak.eu

Op de stand van Ermaksan stond de vernieuwde Fibermak in het middelpunt van de belangstelling.

ErmakOpvallend was ook het aantal Turkse machineproducenten met een fi-berlaser in hun aanbod. Zo presenteerde Ermak de nieuwe Fibermak fi-berlaser. In de Fibermak, die door Landré in Nederland en België wordt vertegenwoordigd, past de fabrikant een IPG diodebron toe, die snel en nauwkeurig zowel dunne als dikkere materialen tot 20 mm staal kan snij-den. Ermak stelt dat deze machine ten opzichte van CO2-lasers tot wel 70 procent op energiekosten en 80 procent aan onderhoudskosten be-spaart. De machine is onder meer voorzien van een compleet nieuwe

10






U zoekt een oplossing voor het ontbramen en � nishen van uw plaatwerkdelen?

Landré levert borstel-/band- ontbraam-machines in 300 tot 1.300 mm werkbreedte

BETROUWBARE PARTNER IN GEBRUIKTE

LASERSNIJMACHINES

Edyweg 17 6956 BA Spankeren (nl) Tel. +31 (0)313 49 02 00

Fax +31 (0)313 49 02 01 E-mail [email protected]

Machines UiT VOORRaaD LeVeRBaaR

kijk snel o

p:

www.bruma.nl Leverancier

nederland

Trumpf TruLaser 5030 - 6kW BJ 2007 Lissmac SBM-L1000 Nieuw

Micro Lasersystems BV Bezoekadres: T: +31 26 26 00128Postbus 274 Kerkstraat 33 F: +31 26 37 932596660 AG Elst (GLD) 6665 CE Driel [email protected]

www.microlasersystems.nl

let’s talk lasers!

Uw partner in standaarden maatwerksysteemoplossingen voorLaser • Markeren • Graveren • Snijden • Lassen • Boren

Bezoek onze website en informeer naar onze mogelijkheden voor betaalbare compacte lasersnij- & markeer- systemen.

11

is voor elke productie en met hoogdynamische focus assen. Met Optical Precision Control (OPC) gaat het uitlijnen van de nozzle eenvoudig, snel en perfect. Voor het off-line programmeren gebruikt de Platino Fiber het gebruikersvriendelijke en snelle Maestro -Libellula systeem. www.tuwi.nl

SalvagniniDe Italiaanse machinebouwer Salvagnini presenteerde met de L5 KinEtic een nieuwe versie van haar hoogdynamische laser-vlaggeschip L5. Het nieuwe ontwerp is compacter, stijver en nauwkeuriger en naar wens ver-krijgbaar met een 4 kW fiberlaser. Het schakelpaneel en de straalbron zijn in het frame van de machine geïntegreerd, wat de L5 nog compac-ter maakt. Met de 4 kW fiberlaser kunnen plaatdikten van 3 tot 20 mm sneller en met een betere kwaliteit worden gesneden. De laserbronnen met 2 en 3 kW blijven echter in het programma, omdat ze een renda-bele oplossing vormen voor dun plaatmateriaal. Met het nieuwe ontwerp zijn bovendien de schuifdeuren vervangen door een naar boven openen-de kap, die zorgt voor voldoende ruimte voor de dragende structuur van de kompas-kinematiek, zonder de toegang tot de werkruimte te beper-ken. Met de toevoeging KinEtic benadrukt Salvagnini haar waarden zoals efficiency, duurzaamheid, nauwkeurigheid en zekerheid. In het geval van de L5 KinEtic betekent dat, dat extreem hoge dynamiek met een accele-ratie van 5 g net wordt bereikt door lineaire motoren met een hoog ener-gieverbruik, maar door gepatenteerde kompas-kinematiek met norma-le servomotoren. Ook pas Salvagnini consequent lichtgewichtbouw toe.www.flevotrading.nl

ombouw, die de operator zowel toegang verschaft aan de zijkant als aan de voorzijde van de machine. Door inzet van lineaire motoren voor aan-drijving van alle assen bereikt de Fibermak verplaatsingssnelheden van 140 m/min en versnellingen van 2G op de X- en Y-assen, waarbij een po-sitioneernauwkeurigheid van 0,03 mm wordt bereikt. In de nieuwste ge-neratie van de Fibermak bouwt Ermak voort op de ervaring die is opge-daan bij de vliegend optiek CO2-lasers voor wat betreft frameontwerp, asaandrijving, integratie van kwaliteitscomponenten van gerenommeer-de fabrikanten. www.landre.nl

De Platino fiber van Prima Power is beschikbaar voor plaatmate-riaal van 1500 x 3,000 mm en met 2 kW en 3 kW fiberlasers.

De L5 KinEtic is een nieuwe versie van Salvagnini’s L5. Het nieuwe ontwerp is compacter, stijver en nauwkeuriger en naar wens ver-krijgbaar met een 4 kW fiberlaser.

Lichte fiberlaser voor minder dan 2 tonPAC, leverancier van machines voor de plaatbewerking en HVAC-techniek, brengt een nieuwe fiberlaser op de Neder-landse markt met een prijskaartje onder de twee ton.

Het betreft een fiberlaser met een energiezuinige 500 Watt IPG diode re-sonator, een werkbereik van 3 x 1,5 m, een ruimtebesparende uitschuiftafel en cameracontrole. De fiberlaser wordt compleet met Lantek of Autodesk CADCAM software en installatie geleverd.De fiberlaser wordt gebouwd door de Poolse firma Techinwest, die inmid-dels meerdere machines heeft geleverd aan zowel Poolse, Spaanse als Por-tugese bedrijven. Naast de 500 Watt versie levert PAC de fiberlaser ook in een 1, 1,5 en 2 kW versie en grotere tafelafmetingen tot 4 x 2 m. PAC ziet voor de nieuwe fiberlaser vooral een markt voor bedrijven die de overstap van CO2 naar een fiberlaser overwegen vanwege de lagere operationele kosten, hoge snelheid en goede snijresultaten, maar nog geen behoefte heb-ben aan fiberlasers met vermogens vanaf 2,5 kW. Techinwest bouwt de fi-berlaser standaard met een enkele, uitschuifbare tafel. Met dat concept zijn de machineafmetingen uiterst compact. (6,3 x 2,5 m). Voor wie de snijma-

chines echter ook tijdens het uitnemen van de gesneden delen in wil zetten, levert Techinwest de fiberlaser ook met een wisseltafel aan de achterzijde.www.pacnet.nl

Naast de 500 Watt versie levert PAC de fiberlaser van Techinwest ook in een 1, 1,5 en 2 kW versie en grotere tafelafmetingen tot 4 x 2 m.

Prima PowerPrima Power biedt een fiberlaser aan in de Platino-range. De Platino Fi-ber 2D lasersnijmachine is volgens de producent een goede keuze voor plaatbewerkers die een efficiënt productiegereedschap zoeken voor met name dun en wat dikker materiaal, dat tegelijkertijd energie- en onder-houdsbesparingen oplevert en productief is. De machine is flexibel omdat zonder om te stellen kan worden geswitcht van het snijden van plaatma-teriaal naar bewerken van rond, vierkant en rechthoekig buismateriaal.De Platino Fiber is beschikbaar voor plaatmateriaal van 1500 x 3,000 mm en met 2 kW en 3 kW fiberlasers. De gecombineerde snelheid van de lineaire assen is 140 m/min en de acceleratie is 1.2 g voor elke as. Prima Power benadrukt ook het compacte design dat resulteert in een minimaal vloergebruik en het eenvoudige transport en installatie. Het frame van synthetisch graniet zorgt voor goede thermische stabiliteit en dempt de trillingen. Het ontwerp maakt de machine makkelijk toeganke-lijk en zorgt voor een goede integratie met automatiseringssystemen. De fiber lasersnijkop is uitgerust met een enkele focuslens, die geschikt

12

Sterker, lichter, veiligerPlaatmateriaal moet steeds lichter en sterker wor-den. Diverse staalproducenten toonden op de Euroblech hun nieuwste ontwikkelingen op dit gebied. Zoals altijd hoofdzakelijk ingegeven door de wensen vanuit de auto-mobielindustrie.

De automobielproducenten willen dunner, sterker materiaal voor meer laadcapaciteit en een hoger prestatievermogen, met daarbij een goede crash-veiligheid. Dat geldt niet alleen voor de carrosserie, maar ook voor het frame en de stoelen, waar eveneens nog bespaard kan worden op gewicht, emissies en kosten.

ThyssenKrupp: magnesiumOm een goed antwoord te geven op al die eisen is ThyssenKrupp on-der meer druk in de weer met magnesium. De nieuwe BMW 3 Series is uitgerust met een lichtgewicht prototype van een magnesium ach-terbankleuning, die in de verhouding 60/40 verdeeld en klapbaar is. Deze leuning weegt slechts 5,45 kilo en is daarmee 50 procent lich-ter dan een conventionele leuning. Het magnesium is geponst en ge-last op de zelfde wijze als de conventionele samenstelling.Het magnesium plaatmateriaal dat hiervoor is gebruikt heeft dikten van 1,5 mm en 2 mm en is geleverd door ThyssenKrupp MgF Mag-nesium flachprodukte, een onderdeel van ThyssenKrupp Steel Euro-pe. Deze dochteronderneming bekijkt momenteel of het magnesium in serieproductie is te maken. Hiervoor is een speciale gietwals me-thode voor magnesiumplaten ontwikkeld, die nu tot 1 mm dik magne-sium band produceert. Er is reeds aangetoond dat het band ook te splijten is, en wel op een gangbare installatie.Magnesium is het lichtste metalen constructiemateriaal en daarmee volgens ThyssenKrupp voorbestemd voor gewicht- en CO2-sparen-

de oplossingen, bijvoorbeeld in de automobielindustrie. Tot dusverre komt het materiaal daar echter alleen voor in de gedaante van ge-goten delen, bijvoorbeeld in de motor. Voor carrosserie-onderdelen met een groot oppervlak, zoals daken en motorkappen, zijn betaal-bare magnesiumplaten nodig. Hiervoor zou de gietwalstechniek van MgF kunnen zorgen, omdat ze met goedkoper basismateriaal, min-der bewerkingstappen en minder energie uitkomt. Potentiële afne-mers – niet alleen BMW – testen de MgF platen reeds in kleine se-ries en prototypes.

SandwichmateriaalEen tweede lichtgewicht product waarmee ThyssenKrupp de Euro-blech-bezoeker liet kennis maken is Litecor. Dit is een nieuw sand-wichmateriaal, eveneens voor de automobielbouw. Litecor is lichter van gewicht, voordeliger, milieuvriendelijk en goed te bewerken. Het is ontwikkeld voor vlakke onderdelen zoals deuren, kappen en daken. De buigen deukbestendige staal-polymeer composiet verenigt de ho-ge sterkte van staal en het geringe gewicht van moderne kunststof-fen in zich. Litecor bestaat uit drie lagen: twee extreem dunne staal-plaat bedekkingen van 0,2 tot 0,25 mm en een polymeerkern van on-geveer 0,3 tot 1 mm dik. De lagen zijn duurzaam met elkaar verbon-den, zonder het gevaar dat ze ten opzichte van elkaar gaan verschui-ven. ThyssenKrupp stelt dat door aanpassingen in de dikte van de la-gen of de staalsoorten de eigenschappen van het materiaal op spe-cifieke toepassingen kunnen worden afgestemd. Daarbij is het mate-riaal maar heel iets dikker dan het tot dusverre voor carrosserie pa-nelen ingezette monolytisch plaatmateriaal, maar dunner dan de alu-miniumplaten. Bij de ontwikkeling is veel aandacht geschonken aan de verwerking van het materiaal in grote series. De stijfheid is zoda-nig dat het sandwichmateriaal vergelijkbare eigenschappen heeft als conventioneel stalen plaatmateriaal en dus goed is te vervormen. Ook bij complexe vervormingsmethoden is er volgens ThyssenKrupp geen neiging tot delaminatie.Litecor proefmateriaal is reeds in kleine hoeveelheden leverbaar. De start van de productie van grote volumes is voorzien in 2014. De marktintroductie van het materiaal in buitenhuid kwaliteit zal waar-schijnlijk volgen in 2016.

Tata SteelTata Steel had voor de presentatie van haar ultra hoogsterkte stalen op de Euroblech het jongste concept voor een lichtgewicht kleine auto van WorldAutoSteel, de automobielgroep van de World Steel Associ-ation, als leidraad genomen. Dit concept is ontstaan in het kader van het zogeheten FSV ontwikkelingsproject en behelst een lichtgewicht carrosserie voor elektro en hybride voertuigen. Aan de hand daarvan heeft Tata Steel de toepassingsmogelijkheden van haar hoogsterk-te staalsoorten verbeterd en daarmee lichtgewicht bouwconcepten voor een breed spectrum van voertuigonderdelen afgeleverd. “Over de resultaten kunnen we meer dan tevreden zijn”, aldus Sander Hein-huis, marketing manager Automotive van Tata Steel in Europa. “We zijn in staat carrosserie oplossingen te leveren die slechts enkele ki-

In het InCar-Project heeft ThyssenKrupp 35 innovaties voor de bouw van auto’s ontwikkeld. (Foto: ThyssenKrupp)

13

Docol 1400 MZE is interessant als materiaal voor onderdelen van auto’s die moeten zorgen voor de veiligheid van de passa-giers. Het materiaal is sterker, veiliger, lichter maar bezit ook een corrosiebestendig oppervlak. (Foto: SSAB)

lo’s meer wegen dat het FSV-model, waarbij stalen toegepast worden, die niet voor 2020 commercieel gebruikt kunnen worden. In het licht van het verbeterde prestatievermogen inzake hogere beladingscapa-citeit en crash-veiligheid zijn er bovendien geen compromissen voor wat betreft de botsprestaties aan de front-, zij- en achterzijde. Daarbij zijn besparingen mogelijk op de productiekosten ten opzichte van de FSV-resultaten. En de kosten voor de totale levenscyclus van een voer-tuig en haar materiaal dalen op grond van het lagere gewicht. Ander goed nieuws voor de fabrikanten is dat we de vereenvoudigde produc-tie kunnen garanderen.” Tata Steel biedt een breed portfolio van vervormbare, hoogvaste koudgeharde stalen met treksterkten tot 1.000 Megapascal (MPa). Nog lopende lichtgewicht studies worden bovendien benut om nieuwe koudgeharde materialen met een treksterkte tot 1200 MPa en een betere deukbaarheid te ontwikkelen.Omdat het lassen nog altijd de meest gebruikte techniek is voor het verbinden van twee staaldelen, is het belangrijk dat nieuwe staalsoor-

ten een goede vervormbaarheid en lasbaarheid verbinden met de best mogelijke corrosiebescherming. Hiervoor beschikt Tata Steel over diverse oppervlaktebehandelingen. Met de HQ1500 serie biedt het staalconcern een warmgewalst staal aan met een treksterkte tot 1500 MPa. De nieuwe HQ 1500 ZnX is bijvoorbeeld een verzinkt staal met actieve corrosiebescherming.

SSAB: DocolSSAB bracht onder meer Docol 1400 MZE onder de aandacht. Dit product van de Zweedse staalmaker is een ultra hoogsterkte staal met elektroverzinkt oppervlak. Docol wordt veel ingezet voor onder-delen van auto’s die moeten zorgen voor de veiligheid van de passa-giers. Het materiaal is sterker, veiliger, lichter maar bezit ook een corrosiebestendig oppervlak. “Onze Docol MZE stalen combineren een extreem hoge treksterkte, goede vervormbaarheid en lasbaar-heid, alsmede constante mechanische eigenschappen”, verklaart Joachim Larsson, leider van de afdeling constructietechniek van het kennis-servicecenter van SSAB.Docol 1400 MZE wordt daarom ingezet voor onderdelen als balken aan de zijkanten van de auto, bumpers, bescherming van de accu bij hybride en elektrische auto’s, bodemversterkingen en dwars- en bo-dembalken. Het wordt al door diverse grote automerken toegepast. Het bedrijf Gestamp Metal Forming Germany heeft Docol 1400 MZE getest in haar productielijn voor zijbalken, die normaal gesproken uit koudgewalst staal met trektsterkte van 1200 MPa worden geprodu-ceerd. Met positief resultaat. De Deense staalbewerker Andresen In-dustrie heeft Docol 1400 MZE getest in haar rolomvormlijn. Ook dat is geen probleem. “De krappe buigradius die we nodig hadden voor de productie van de profielen bleek makkelijk haalbaar”, aldus een woordvoerder.

www.tkmn.nlwww.tatasteel.nlwww.ssab.nl

Tata Steel heeft de toepassingsmogelijkheden van haar hoogsterk-te staalsoorten verbeterd door het FSV-concept van WorldAuto-Steel voor een lichtgewicht carrosserie voor elektro en hybride voertuigen als uitgangspunt te nemen. (Foto: WorldAutoSteel)

14

Ombouwtijd omlaag, productiviteit (ook) bij kleine series omhoog

Xcite, de eerste elektrische Bystronic

Vrijwel alle producenten van afkantpersen zijn bezig met het ontwikkelen van nieuwe machineconcepten. Hun klan-ten eisen immers een hogere energie-efficiency, kortere doorlooptijden, hoge betrouwbaarheid en consistente auto-matisering. Wellicht het belangrijkste voor in ieder geval de Nederlandse plaatbewerkingsbedrijven is dat zij goede oplossingen nodig hebben om mee te kunnen in de trend dat de te vervaardigen producten steeds specifieker wor-den, het aantal variaties toeneemt en de seriegroottes kleiner worden.

Daarbij komen de automatische gereedschapwisselsystemen in beeld. Op de Euroblech presenteerden Trumpf, Amada en LVD alle-maal hun eigen oplossing. LVD’s ToolCell integreert de gereedschap-pen in de afkantpers, Amada plaatst haar ATC pal naast de machi-ne en Trumpf zet haar ToolShuttle tussen twee kantbanken in. De ge-meenschappelijke deler is dat alle drie oplossingen de insteltijd be-perken en de capaciteit en efficiëntie bij kleine tot grote series opti-maliseren (kortere doorlooptijden). Ze verminderen ook de loonkos-

Bystronic presenteerde met de Xcite haar eerste elek-trisch aangedreven afkantpers. “Een snelle en gunsti-ge weg naar hoogwaardige buigdelen”, aldus commer-cieel directeur Johan Elster. “Vooral snel.”

Concreet buigt de Xcite ongeveer 2,5 keer zo snel als een hydrauli-sche afkantpers. Met het veiligheidssysteem Fast Bend kan het ge-reeedschap van de Xcite in ijlgang tot dicht op het plaatmateriaal worden gevoerd, zonder dat dit gevaar oplevert voor de operator. Pas dan schakelt de machine over op buigsnelheid. Bystronic bena-drukt ook de hoge (herhaal)nauwkeurigheid van de machine dankzij het zelf ontwikkelde Force Dynamic Drive systeem.

Prettig voor de operator: De Xcite is gebruikersvriendelijk. Zo is de inzet van de ByVision besturing van laser- en waterstraalsnijmachi-nes uitgebreid naar de afkantpers. Zo komt iedere gebruiker met weinig interactie via een 22 inch touchscreen, dat lijkt op een grote smartphone en navigatiesysteem, bij het gewenste doel. Voorkennis is daarbij nauwelijks nodig want ByVision leidt de beginneling door de programmering en ondersteunt hem met veel automatismen. An-

derzijds kan de ervaren operator al zijn kennis inbrengen en de gren-zen van de buigtechniek opzoeken. www.bystronic.nl

De Xcite buigt snel en de besturing is gebruiksvriendelijk met het ByVision 22 inch touchscreen, dat lijkt op een grote smart-phone en navigatiesysteem.

Dus moet de afkantpers meer buigen en moet de tijd voor het om-bouwen van de machine omlaag. De opkomst van de fiberlaser noopt daar eveneens toe. Deze snijdt immers beduidend sneller dan de tra-ditionele CO2-laser. Kan men normaal met twee kantbanken toe om de productie van de laser vlot te verwerken, er zijn wel drie of vier kantbanken nodig om de snelheid van de fiberlaser bij te houden. Het alternatief is natuurlijk dat de effectiviteit van de kantbanken flink wordt opgevoerd.

15

ten, want er zijn geen geschoolde arbeidskrachten vereist die erva-ring hebben met het instellen van gereedschappen. Bovendien wordt het werk van de machinebediener verlicht.

LVD ToolCellDe ToolCell van LVD is een afkantpers met geïntegreerde en automa-tische gereedschapswisselaar. Een bibliotheek van boven- en onder-gereedschappen is ondergebracht in een gereedschapsstation dat

zich onder de achteraanslag van de machine bevindt. Dankzij een in-novatieve grijper die in de aanslagvinger is geïntegreerd, kan de ach-teraanslag als gereedschapswisselmechanisme gebruikt worden. Terwijl de operator de volgende opdracht voorbereidt, wisselt de af-kantpers automatisch de nodige gereedschappen. Alle gereedschap-pen blijven in de machine zitten, waardoor het wisselen minder tijd vergt. Alle gereedschapsstations worden door het grijpermechanis-me nauwkeurig gepositioneerd en geverifieerd met de scanmodus

H-Brake SafanDarley: efficiënt en milieuvriendelijk

De nieuwe afkantpersen H-Brake 175T en 320T zijn de eerste machines die Safan en Darley samen hebben ontwikkeld. Lever-baar met zowel een Delem- als een Safan-besturing.

De Nederlandse tandem SafanDarley presenteerde op de Euroblech de nieuwe afkantpersen H-Brake 175T en 320T. Deze serie hydraulische afkantpersen is de eerste machine die Safan en Darley samen hebben ontwikkeld.

Salesmanager Ronald Mille: “Een belangrijk kenmerk van deze nieuwe H-Brake is dat hij zo is ontworpen dat hij efficiënt kan worden gepro-duceerd. Zo is het frame met bouten in elkaar geschroefd in plaats van gelast. Het complete H-Brake productenpallet – machineframe, com-ponenten en beplating - is gestandaardiseerd, wat resulteert in een op-timaal productieproces. Hierdoor is het mogelijk de hoogste kwaliteit voor een minimale prijs aan te bieden.” De nieuw geëngineerde achteraanslag van de zwaar gelagerde machi-ne is modulair geconstrueerd Zo heeft klant de mogelijkheid slechts die functionaliteiten uit te kiezen die hij nodig heeft. Komt hij later tot de slotsom meer functionaliteit nodig te hebben dan kan een module wor-den toegevoegd om de achteraanslag uit te breiden zonder deze te ver-nieuwen of te veranderen.De H-Brake is een efficiënte en milieuvriendelijke afkantpers, die niet al-leen hoge prestaties levert, maar ook de CO2-uitstoot vermindert. De machine is uitgerust met een nieuw systeem voor het minimaliseren van het stroomverbruik. Normaal is het bij hydraulische afkantpersen noodzakelijk dat de oliepompen continu actief zijn als de machine loopt. Met de nieuwe H-Brake word de oliepompen pas actief zodra ze door de voetschakelaar worden geactiveerd en de persbalk het Mute-punt bereikt.

De buighulpen (de SF-E1000 of SF-E2000) voor deze H-Brakes kun-nen als een elektrisch aangedreven systeem worden uitgerust. De-ze buighulpen maken het mogelijk zware instabiele of zeer lange de-len eenvoudig te buigen. De besturing van de machine is over de to-tale lengte te verschuiven en kan zelfs buiten beide machinezijden ge-zwaaid worden om de mogelijkheid te behouden grote delen over de gehele lengte te buigen. www.safandarley.com

Het aantal variaties neemt toe en de seriegroottes worden kleiner.

16

Op zoek naar een ervaren partner die uw (roestvast) staal of aluminium snel en tegen een scherpe prijs kan bewerken? Metaalbedrijf Baas B.V. is expert in lasersnijwerk, plaat- en constructiewerk. De afgelopen 24 jaar is er heel wat (roestvast)staal en aluminium door onze handen en dat van onze machines gegaan. Lasersnijden, kanten, knippen, boren, walsen en lassen. Onze machines draaiden op volle toeren. En intussen hebben wij niet stilgezeten. Integendeel: we hebben heel wat geïnvesteerd.

Lasersnijden - Kanten - (Robot)lassen - CNC (vloei)boren - Walsen - Knippen - CNC zagen www.baas-metaal.nl

RAYLASE [email protected]

www.raylase.com

Complete solutions for laser beam defl ection, modulation and control2-AXIS LASER BEAM DEFLECTION UNITS

3-AXIS LASER BEAM SUBSYSTEMS

CONTROL CARDS FOR LASER SYSTEMS

LASER SCANNING SOFTWARE SUITE

Speeding up innovative solutions




U zoekt snelle laser techno logie met lage ver-bruikskosten

Landré levert energie zuinige lasers met lineaire aan drijving

17

van het in ToolCell ingebouwde Easy-Form Laser adaptieve buigsy-steem. Het afregelen van gereedschapsstations, wat eigen is aan het handmatig instellen van gereedschappen, behoort tot het verleden. ToolCell is uitgerust met het LVD Easy-Form Laser-systeem om de hoek tijdens het buigproces nauwkeurig te meten, wat de nauwkeu-righeid vanaf het eerste werkstuk garandeert. ToolCell is verder ook uitgerust met Touch-B, de nieuwste 19”-touchscreenbediening van LVD. Touch-B omvat intuïtieve grafische symbolen waarmee alle ma-chineparameters ingesteld kunnen worden, wat een snelle en efficiën-te werking verzekert. ToolCell, ook offline te programmeren, is in eer-ste instantie verkrijgbaar in een configuratie met een capaciteit van 135 ton en werklengte van 3060 mm, capaciteiten van 170 en 220 ton en werklengtes van 3060 en 4080 mm zullen volgen. De gereed-schapswisselaar beschikt over voldoende opslagcapaciteit voor twee volledige rijen zelfklemmend bovengereedschap (stempels) en vijf vol-ledige rijen ondergereedschap (V-matrijzen). www.lvdgroup.com

Amada ATCAmada toonde een servo-hydraulisch aangedreven afkantpers van het type HG-1003, uitgerust met een ATC automatische gereedschapswis-selaar. Met deze HG-1003 ATC installatie is het mogelijk om ook series die kleiner zijn dan tien stuks economisch te produceren. Amada heeft al jarenlang ervaring met deze technologie – vanwege de toepassing van automatische gereedschapswisselsystemen bij de Astro-buigcellen. De HG-1003 ATC is een productieoplossing waarmee Amada ook mikt op producenten die vaak wisselende, kleine series moeten buigen en op klanten die prototypes en monsters produceren. Het gereedschaps-wisselsysteem heeft achttien magazijnen voor matrijzen en vijftien voor stempels. Elk magazijn kan gereedschap met een lengte tot 800 mm herbergen. In Hannover waren de voordelen van de gereedschapswisse-laar in combinatie met de nauwkeurigheid en de gebruiksvriendelijkheid live te aanschouwen. Als voorbeeld was de getoonde installatie uitgerust met een elektrisch verplaatsbaar voetpedaal dat zich telkens verplaatst naar die positie van de persbalk waar de bediener het voor de volgende buigbewerking nodig heeft. www.amada.de

Praten met de kantbank

In ToolCell van LVD zijn de boven- en ondergereedschappen on-dergebracht in een gereedschapsstation dat zich onder de ach-teraanslag van de machine bevindt.

Motor uit! Motor aan! Klemming open! Klemming dicht! Dit zijn enkele van de vijftig commando’s die een opera-tor met zijn stem kan geven aan de Hämmerle kantban-ken van Bystronic.

Deze kantbanken kunnen worden geleverd met voice control, een headset met microfoon. Bystronic demonstreerde dit systeem op de Euroblech. Vooralsnog verstaat de kantbank alleen Duits en is het sy-steem alleen leverbaar op de Hämmerle serie. Voice control van Bystronic illustreert dat de producenten van kant-

banken steeds meer gebruik maken van moderne communicatiemid-delen om de bediening eenvoudiger en efficiënter te maken. In die ont-wikkeling past natuurlijk ook de SafanDarley Eye, de bril die door toe-voeging van interactieve, virtuele objecten de stilstandtijden van een kantbank reduceert. Safan presenteerde deze bril voor het eerst op de Techni-Show, een doorontwikkeling hiervan was te zien op de Euro-blech. De bril werd bekroond met de Euroblech award in de categorie buigen. Daarmee kreeg de naamsbekendheid van het nieuwe wereld-merk SafanDarley direct een flinke duw in de rug.

Met de HG-1003 ATC installatie is het volgens Amada mogelijk om ook series die kleiner zijn dan tien stuks economisch te produceren.

18

Trumpf ToolShuttleDe ToolShuttle van Trumpf slaat op vier niveaus tot 160 meter buigge-reedschappen op in een gesloten systeem. Via een besturing zijn de be-nodigde gereedschappen elk moment op te roepen. De in- en uitgifte ver-loopt via een centraal station. Volgens Trumpf staat de Toolshuttle idea-liter opgesteld tussen twee kantbanken. Want zo kunnen de buiggereed-schappen via een transferslede direct naar de gereedschapklemming worden geschoven. Zo bespaart de bediener zich lange zoeken insteltij-den en lichamelijke belasting. Op minder dan 6 vierkante meter vloerop-pervlak biedt de ToolShuttle 32 opslagvakken voor tot elk 5 meter buig-gereedschappen. Het volpakken van de ToolShuttle gaat flexibel. Al naar

Alternatief voor de kantpers

behoefte kunnen buiggereedschappen naar gereedschaptypen voorin-gesteld naar opdrachten of onderdelenfamilies georganiseerd zijn. De Toolshuttle helpt volgens Trumpf insteltijden te minimaliseren en de pro-ductietijd van de buigmachine verhogen. Zonder dit systeem liggen de gereedschappen immers meestal op meerdere wagens in de buurt van de machine. Dit systeem maakt die wagens overbodig. Het passende ge-reedschap laat zich eenvoudig via de besturing oproepen en het trans-port tussen in- en uitgiftestation en machine verloopt via een transport-band. Trumpf stelt dat op deze manier tot wel 50 procent op de insteltijd kan worden bespaard. Tijd waarin de machine productief kan zijn. www.nl.trumpf.com

De ToolShuttle van Trumpf slaat op vier niveaus tot 160 meter buiggereedschappen op. Via een besturing zijn de benodigde gereed-schappen elk moment op te roepen.

De zwenkbuigmachine P1 van Salvagnini is geschikt voor het bui-gen van plaatdelen met een buiglengte tot 1,25 mm en een maxi-male plaatdikte van 1,25 mm.

Met de nieuwe zwenkbuigmachine P1 presenteerde Sal-vagnini een alternatief voor het werken met afkantper-sen. De compacte machine, die een prominente plek in-nam op de stand van de Italiaanse machinebouwer, is ge-schikt voor het buigen van plaatdelen met een buiglengte tot 1,25 mm en een maximale plaatdikte van 1,25 mm.

Salvagnini stelt dat paneelachtige buigdelen tot deze afmetingen niet lan-ger gebogen hoeven te worden op afkantpersen. Voor de P1 geeft de fa-brikant een buigtijd op van minder dan 2 seconden. Tijdens het buigen blijft de plaat vlak op de machinetafel liggen. De buigingen geschieden met standaard-buiggereedschappen. Voor de zwenkbuig-beweging is de P1 voorzien van een gepatenteerde aandrijving. Een ander kenmerk van de P1 is de elektrische aandrijving, die in vergelijking met hydraulische aandrijvingen minder geluid maakt en een lager energieverbruik kent. www.flevotrading.nl

ECO-packageEen lager energieverbruik is ook kenmerkend voor de nieuwe kantpers van een andere Italiaanse machinebouwer. Gasparini presenteerde haar

ECO-package op de X-Press, waarmee het stroomverbruik tot de helft is gereduceerd, het geluidsniveau is gehalveerd en de olie langer meegaat. ECO-package voorziet in een beperking van de inschakeling van de pomp voor het hydraulische systeem, wanneer het voetpedaal niet wordt inge-schakeld. Daarmee lopen de besparingen op de stroomkosten op tot 50 procent. Dit heeft ook een positief effect op de standtijd van de olie en een verlaging van het algemene geluidsniveau van de machine. Daarnaast draagt ook de hogere werksnelheid (van 10 mm/s verhoogd naar 17 mm/sec. ) bij aan een verdere reductie van de cyclustijden.Aan het nieuwe ergonomische design is te zien dat Gasparini ook veel waarde hecht aan een comfortabele en veilige werkomgeving. Toepas-sing van LED verlichting in de bovenbalk zorgt voor een betere verlich-ting over de gehele werklengte. Daarnaast is standaard voorzien in een DSP Laser Safety device, die de machine in stilstand zet zodra de opera-tor tijdens de neergaande rambeweging de veiligheidszone onderbreekt. De veiligheid van de operator wordt daarmee bij een ijlgangsnelheid van 20 m/sec in alle gevallen veilig gesteld. De nieuwe X-press kantpersen zijn leverbaar in een range van 25 tot 1.600 ton en een buiglengte van 1.250 tot 10.000 mm. www.metall.nl

Gasparini presenteerde haar ECO-package op de X-Press, waar-mee het stroomverbruik tot de helft is gereduceerd, het geluids-niveau is gehalveerd en de olie langer meegaat.

19

eras bold ITC

= 100 C/70M

= 100 Y/100M

Meer warmte, minder slijtage

De modulaire pers upgrade Hy-press kan onafhankelijk van type en fabrikant van de pers in alle gangbare systemen worden geïntegreerd.

De modulaire Hy-Press pers-upgra-de maakt het mogelijk om onderde-len uit hoogsterkte staalsoorten met een hoge complexiteit en een hoge kantkwaliteit te produceren bij een geringe slijtage van het gereed-schap.

Het systeem is door ingenieurs van Fraunhofer IPT in Aken ontwikkeld en samen met de firma Scheuermann und Heilig vertaalt naar industri-ele toepassing. Het systeem overtreft de con-ventionele plaatbewerking zowel bij het buigen als ook bij het ponsen, dieptrekken en snijden.

Gericht verwarmen Hoogsterkte stalen staan er vanwege hun ho-ge sterkte en slechte vervormbaarheid om be-kend dat hun bewerking gepaard gaat met een snelle slijtage van het gereedschap. Tegelijker-tijd moeten onderdelen bij toenemende kant-kwaliteit steeds kleiner en complexer worden. Deze combinatie van verhoogde eisen aan pro-ducten en de toepassing van nieuwe, sterke-re materialen leidt ertoe dat de conventione-le plaatbewerkingsmethoden tegen hun pro-cesgrenzen aanlopen. Dit dilemma is op te los-sen door de inzet van een laser, direct in het ge-reedschap. Fraunhofer IPT stelde zo’n systeem onder de naam Hy-press voor op de Euroblech. De laser verwarmt het materiaal gericht op die

plekken, die met het gereedschap moeten wor-den bewerkt. Daardoor wordt het plaatmateri-aal lokaal wat minder sterk, zodat tegelijkertijd de vervormbaarheid toeneemt. Bij het buigen van 1 mm dik verenstaal kon Fraunhofer IPT de buigradius in de walsrichting van de plaat verminderen van 2 naar een kwart millimeter. Bij het dieptrekken wordt het foutlo-ze trekresultaat meer dan verdubbeld. Bij het

De laser verwarmt het materiaal gericht op die plekken, die met het gereedschap moe-ten worden bewerkt.

snijden bereikt een gereedschap met een geïn-tegreerde Hy-press systeemupgrade in de se-rieproductie voor 100 procent gladde kanten, bij een snijspleet van 10 procent van de plaat-dikte. Ook ponsdiepten tot 50 procent van de plaatdikte worden bij het verenstaal 1.4310 mogelijk – met conventionele methoden tot dusverre ondenkbaar. LaserscannerEen onderdeel van het gereedschapsysteem is een hybride systeem voor zwenkontkoppeling. Hiermee kunnen voor het eerst ook hoogdyna-mische laserscanners met hoog prestatiever-mogen worden geïntegreerd om het werkstuk flexibel op de geselecteerde plekken lokaal te verwarmen. Met als resultaat dat de hoge flexi-biliteit van het scannersysteem kan worden ge-bruikt om rendabele serieproductie te realise-ren. Het Hy-press systeem is modulair opgebouwd en kan in alle gangbare machinesystemen in-gezet worden. Deze wijze van hybride bewer-king uit laser- en vervormmethoden is geschikt voor een veelvoud aan materialen, zoals staal, titanium en koper. In een praktijktest is aange-toond dat de inzet van het Hy-press systeem de standtijd van het gereedschap tot 50 pro-cent verlengt.www.ipt.fraunhofer.de

20

precisiewerk

U droomt vanzorgeloos

?

Onze laseroptieken garanderen het.

Het II-VI aanbod:• het ruimste assortiment• stipte levering• competitieve prijzen

II-VI Benelux, Baaikensstraat 21/2, B-9240 Zele, T +32 52 45 86 10, F +32 52 45 86 11,E [email protected], W www.ii-vi.nl

BENELUX

Foto: © 2008 JupiterImages Corporation

II-IV ad_v3.indd 2 13-10-2008 13:53:32

jvd_033_adv_PB_nieuws_90x130mm_Horst.indd 1 16-2-2010 13:24:18

Ter Horst Machine Transport B.V. is onderdeelvan Jan van Dam Machine Transport B.V.

WILGENWEG 20, 3421 TV, OUDEWATER, TEL.: +31 (0)315 - 341 155E-MAIL: [email protected]

WWW.TERHORSTMACHINETRANSPORT.NL

WILGENWEG 20, 3421 TV, OUDEWATER, TEL.: +31 (0)315 - 341 155

21

Laserlassen maakt lichtgewichtbouw in de scheepsbouw mogelijk. Het scheepsroer op de foto bestaat uit lasergelast staal-aluminium plaatmateriaal.

6e LaserEventOp dinsdag 16 april 2013 wordt op de Universiteit Twente in Enschede voor de zesde keer het Industrial La-serEvent gehouden.

Dit evenement wordt jaarlijks georganiseerd om (toekomstige) gebruikers, leveranciers en onderzoekers in een dag bij te praten over trends in materiaalbewerking met lasers. Het gaat dan om trends in onderzoek, dat dus in enkele jaren voor de industrie beschik-baar komt, en trends in de industrie. Op het programma staan afwisselende lezingen van zowel wetenschappers die laten zien in wel-ke richting het onderzoek loopt als van men-sen uit de industrie die praktische toepassin-gen presenteren. Ook zijn er labdemo’s, on-derzoeksposters en een kennismarkt. www.industrial-laserevent.nl

Award AWLAWL-Techniek heeft de FME Inter-national Business Award gewonnen.

AWL-Techniek in Harderwijk, gespecialiseerd in geautomatiseerde lasmachines en volautomati-sche lassystemen, werd gekozen als het meest succesvolle internationaal opererende techno-logiebedrijf. Het succes is met name te danken aan het laserlassen. Steeds meer organisaties vinden hun weg naar AWL als het gaat om de-ze verbindingstechnologie. “We hebben binnen het laserlassen een leidende positie verworven. Hiermee kunnen wij onze klanten vooruit helpen en een serieuze concurrentiepositie verschaf-fen” zegt AWL-directeur Piet Mosterd. www.awl.nl

Dikke plaatlassen met 32 kWTrumpf heeft een order gekregen van Lindoe Welding Technology (LWT) voor een 32 kW disklasersy-steem voor hybride lassen.

Het Deense ontwikkelingsinstituut ondersteunt de Scandinavische industrie bij de ontwikkeling van concurrerende productiesystemen met la-sertechniek in met name de hoge vermogens-klassen. Het zwaartepunt ligt daarbij op het la-serlassen. Het door Trumpf geleverde lasersy-steem biedt de basis om dieplasprocessen in dikke plaat voor klanten uit de windenergiesec-tor en de scheepsbouw te ontwikkelen. Daar-bij gaat het om een specifiek systeem, waarbij twee 16 kW TruDisk disklasers in een ‘twee-lingkabel’ die het licht geleid worden gevoerd. Via het door Trumpf geoptimaliseerde spiegel-optiek RFO kunnen onderdelen met 32 kW la-servermogen worden bewerkt. LWT was voor-al onder de indruk van de flexibiliteit van het sy-steem. Naast de mogelijkheid om met de licht-geleidingskabel het volle laservermogen te be-nutten, kan met dit systeem het plaatmateriaal van twee kanten tegelijkertijd worden gelast. www.lorc.dk

Minder zwareschepenHet Laser Zentrum Hannover liet op de Euroblech zien welke enorme mo-gelijkheden de lasertechniek biedt.

Het instituut gaf inzicht in het project Me-schlas, waarin wordt onderzocht hoe groot formaat staal aluminium sandwich mate-riaal kan worden toegepast in de scheeps-bouw. Sleuteltoepassingen van de nieu-we ontwikkeling zijn hoog belaste scheeps-structuren en essentiële componenten zo-als machinebedden, roerconstructies en vei-ligheidsdeuren. Een onderdeel van het pro-ject is de ontwikkeling van een lasersnijpro-ces voor sandwich constructies tot 25 mm dik. Een hoogtepunt in de Euroblech-presen-tatie op het gebied van verbinden met laser-techniek was het laserlassen van 23 mm dik staal voor de scheeps- of pijplijnbouw – of een 3 meter lang scheepsroer, dat door het verbinden van staal aluminium sandwich pla-ten de helft van het gewicht bespaart. www.lzh.de

Laserlassen 10µ RVS-folieThalens PPS in Drouwenermond, le-verancier van nauwkeurige plaat-werkdelen, is er in geslaagd 10µ RVS-folie te laserlassen.

Het ging hierbij om een folie met de afmeting van 125 x 50 x 0,01mm welke rondom verlast diende te worden aan een draagframe. Als ex-tra verzwarende omstandigheid diende het las-werk een heliumlektest onder hoog vacuüm te doorstaan. Thalens PPS werd hiervoor bena-derd door het KVI (Kernfysisch Versneller In-stituut), onderdeel van Rijksuniversiteit Gronin-gen. Het KVI was al geruime tijd op zoek naar een partner die kon helpen met het verlassen van dit materiaal onder deze specificaties. Na onbevredigende testen bij een gespecialiseerd lascentrum dacht men dat dit een onhaalba-re zaak zou zijn. Samen met Thalens PPS werd echter besloten om nogmaals de mogelijkheid van het laserlassen te bestuderen. Door we-derzijdse inbreng en ontwikkeling van lasmal-len en het op specificatie aanpassen van het draagframe is het geheel met de bij Thalens PPS aanwezige laserlasinstallatie gelast. Uitein-delijk zal dit onderdeel toegepast worden voor meetdoeleinden in de deeltjesversneller van Gesellschaft für Schwerionenforschung (GSI) in Darmstadt waarmee KVI samenwerkt.www.thalens.nl

Een folie met de afmeting van 125 x 50 x 0,01mm moest rondom verlast worden aan een draagframe.

SLM in raket De Amerikaanse ruimtevaartorgani-satie NASA gebruikt selective laser melting (SLM) om complexe metalen onderdelen te produceren voor een nieuwe generatie raketten.

Met de nieuwe techniek is het mogelijk om miljoenen aan productiekosten te besparen, onder andere omdat de productietijd aan-zienlijk wordt bekort. Het Space Launch Sy-stem (SLS), een raket die wordt gebouwd op het Marshall Center, is ontwikkeld om men-sen, uitrusting en experimenten naar dicht bij de aarde staande sterren en eventueel naar Mars te brengen. Sommige onderdelen van een van de motoren zullen 3D worden geprint door middel van SLM op een Concept Laser M2 Cusing machine. De eerste test-vlucht staat gepland voor 2017. www.nasa.gov

Twee 16 kW TruDisk disklasers vormen de kern van het laserlassysteem van LWT.

FL Fiber Laser - Betrouwbaarheid in Laser Technologie een Ontwikkeling van ROFIN

De industriële materiaal bewerkingsmarkt vraag om compacte en betrouwbare laser technologie.MetMet de ROFIN FL fiber laser serie kunt u er zeker van zijn dat deze betrouwbaarheid aanwezig is voor uw snij- of lastoepassing. Door de korte golflengte van 1070 nm, wordt de laserstraal goed door dunne metalen geabsorbeerd, wat resulteert in hoge snijsnelhedenmet uitstekende kwaliteit. De compacte FL fiber laser kan gemakkelijk worden geïntegreerd in nieuwe en bestaande systemen. ROFIN heeft de laser oplossing die het beste bij u past. Met meer dan 2.000 medewerkers wereldwijd kunnen wij u een individuele oplossing bieden voor uw toepassing.

Meer informatie vindt u op www.rofin-baasel.nl

THE POWER OF LIGHT

23

VeiligheidChris Nillesen is als laserveiligheids-adviseur werkzaam bij LAPROCON in Heeze, ingenieurs- & adviesbu-reau op het gebied van lasertechno-logie. In elke uitgave van PBNieuws/LaserNieuws behandelt hij één of meer aspecten van veilig omgaan met lasersystemen.

[email protected]

Hoe veilig is laserveilig?Apparaten, machines of meer algemeen productiemidde-len dienen aantoonbaar veilig in het gebruik te zijn. Een direct gevolg hiervan is dat de processen die toegepast worden voor het samenstellen (bijvoorbeeld laserlassen) of het repareren/reviseren (bijvoorbeeld lasercladden/ la-seroplassen) van kritische product/machine-onderdelen aantoonbaar aan specifiek gespecificeerde eisen moeten voldoen.

Hoe veilig zijn eigenlijk technische veiligheidsvoorzieningen?De laservermogens van de verschillende lasertypen nemen nog steeds toe evenals de aantallen systeemgebruikers voor lasertoepassingen als lassen, snijden en cladden. Meerdere tientallen kiloWatt aan laservermo-gens zijn al geen uitzondering meer. Het gebruik van deze hoogvermogen lasers stelt hoge eisen aan het systeemontwerp ten aanzien van de tech-nische laserveiligheidsvoorzieningen. Hiervan afgeleid dienen niet alleen de laserveiligheidscomponenten, maar moeten ook de complete laser-veiligheid controlesystemen robuust en ‘fail-safe’ zijn.Regelmatig kom ik in de praktijk deze hoogvermogen lasers tegen waar-bij de laserbewerkingskop (laserbundelfocus unit) gemonteerd zit op een robotarm. Of dat de hoogvermogen laserbundel gemanipuleerd wordt door een galvo-systeem (twee snel beweegbare spiegels) waarmee je als het ware een schrijfbeweging met de gefocusseerde laserspot kunt uit-voeren. De robotarm en het galvo systeem zijn populaire toepassingen vanwege het gemak waarmee je de laserbundel kunt bewegen. Maar in dit gemak schuilt ook het grote lasergevaar. De laserbundel kan letter-lijk alle kanten op bewegen. Bij een onbedoelde fout kan de laserstra-ling zomaar, zelfs binnen een fractie van een seconde, een gat in de me-talen machine afscherming branden. Met alle gevolgen van dien. Machi-nebouwer, lasersysteem integrator let op! Het is wijs om deze ‘single fault events’ mee te nemen in de gevaren- en risico-analyse van het ma-chine-ontwerp.

Veiligheidscomponenten en veiligheidssystemen dienen robuust en ‘fail-safe’ te zijn. De Europese norm EN ISO 13849-1 beschrijft dit voor onderdelen van besturingssystemen met een veiligheidsfunctie. De Machinerichtlijn verwijst naar deze norm.

De fabrikanten en leveranciers van specifieke laserveiligheidscompo-nenten en -systemen innoveren voortdurend en komen met adequa-te laserveiligheidsoplossingen. Twee voorbeelden van innovaties die recent beschikbaar zijn gekomen wil ik kort noemen: een passief en een actief laserveiligheidssysteem. Twee nieuwe producten van La-sermet, wereldleider op het gebied van laserveiligheidsproducten.Het passieve systeem, het speciale wandmateriaal van een kamer-

grote omkasting, dat bestand is tegen gefocusseerde hoogvermogen laserstraling. De wanden, met een dikte van 10cm zijn samengesteld met materiaalcombinaties die ondoordringbaar en bestand zijn tegen een gefocusseerde (spotdiameter 1,2mm) hoogvermogen laserstra-ling tot 20kW. Bedenk dat 15kW binnen een fractie van een seconde door een 10cm dikke betonnen muur brand!

Het actief systeem, het ‘Jailer Active laser Guarding Systeem’ rea-geert onmiddellijk als een vooraf ingesteld laserstralingsniveau op het oppervlak overschreden wordt. Het Jailer systeem is opgenomen in het interlock controlesysteem dat de laserstraling uitschakelt. Deze vinding voldoet aan de eerder genoemde norm EN ISO 13849-1 en is met name geschikt voor zeer hoge laservermogens. Het basisele-ment is een paneel, ter grootte van een schaakbord. Een onbeperkt aantal van deze panelen kan samengevoegd worden om binnenwan-den van een laserproceskamers in hun geheel te bekleden. Enkel lo-kaal bekleden wordt toegepast als het gevaren- en risico- gebied een beperkt oppervlak betreft.

Tot slotTechnische laserveiligheidsvoorzieningen dienen aantoonbaar veilig te zijn en te blijven, met andere woorden, robuust met in achtneming van ‘single fault condities’. Je moet er op kunnen vertrouwen dat onder alle omstandigheden het laserveiligheidsysteem blijft functioneren tot en met op het niveau van de individuele veiligheidscomponent. De vermogens van de laserbronnen nemen nog steeds toe, nu al tot meerdere tientallen kWatt. Laserveiligheidsfabrikanten volgen met inno-vatieve technische laserveiligheidsvoorzieningen die voldoen aan strenge specifieke normen waarnaar verwezen wordt door de Machinerichtlijn.

Voorbeeld van laser-robot combinatie (bron: www.lasermet.com)

Het Jailer Active laser Guarding Systeem (bron: www.lasermet.com)

24

Praktijkrichtlijn moet vertrouwen in lasercladproces vergroten

Het lasercladden in Nederland is een nichemarkt; slechts een handjevol bedrijven beheerst deze techniek, waarbij met een laserbundel als energiebron met behulp van toe-voegmateriaal een deklaag wordt aangebracht. Dit zal niet radicaal veranderen door de onlangs gepubliceerde Praktijklijn Lasercladden, inclusief certificatieschema. Maar de initiatiefnemers hopen wel dat de richtlijn een handvat biedt aan bedrijven die willen gaan lasercladden of willen laten cladden. De praktijkrichtlijn is een middel dat producerende bedrijven kan helpen bij het verkrijgen van vertrouwen in de markt van het lasercladproces.

En dat is iets waar Wim Husslage, pionier van het lasercladden in Ne-derland en mede-auteur van de richtlijn, vurig op hoopt. “Want”, zo zei hij bij de officiële presentatie van de praktijkrichtlijn in Lochters Dorp in Nijverdal, “lasercladden is een fantastisch mooie techniek en de markt hiervoor is gigantisch.”

Husslage is in 2000 op de Universiteit Twente met ‘wat kelderspul’ met het lasercladden begonnen om te zien of hiermee afsluiters van de NAM konden worden gerepareerd. Dat wat met andere technie-ken niet was gelukt, kreeg Husslage wel voor elkaar. Hij richtte met de nieuwe techniek zijn eigen bedrijf NedClad op, dat hij in 2008 ver-kocht aan het Duitse M+E.NedClad heeft in de praktijk veel ervaring opgedaan met laserclad-den. Niet alleen in eigen huis, maar ook met mobiele installaties op lo-catie bij de klant.

Grote voordelenVoor een groot aantal constructies kan het lasercladproces grote voordelen bieden in vergelijking met andere coatingprocessen of op-

pervlaktebehandelingen, bij de materiaalkeuze en/of het ontwerp van de constructie. Voor toepassing van het lasercladden op nieu-we werkstukken geldt: optimale keuze van toevoegmateriaal op ‘goed-koop’ substraatmateriaal mogelijk ten aanzien van slijtvastheid, cor-rosiebescherming, temperatuurbestendigheid en hardheid; hoog kwalitatieve deklaag/lange levensduur; geringe warmtebeïnvloeding (geringe vervorming & microstructuur verandering basismateriaal en weinig opmenging; samenstelling na 1 laag benadert toevoegma-teriaal); lokale toepassing: alleen op die plaats, die de gewenste eigen-schappen moet hebben; hoog poederrendement mogelijk (ten opzich-te van thermisch spuiten).Nog grotere voordelen kunnen worden behaald door toepassing op beschadigde of versleten werkstukken of werkstukken met een be-werkingsfout. Vooral bij beschadigde of versleten werkstukken kan

Voor een groot aantal constructies kan het lasercladproces grote voordelen bieden in vergelijking met andere coatingprocessen of op-pervlaktebehandelingen, bij de materiaalkeuze van de constructie en/of het ontwerp van de constructie.(Foto: NedClad Technologies)

Breed draagvlakDe Praktijkrichtlijn is een uitgave van het Laser Applicatie Centrum (LAC). Het certificatieschema is opgesteld door specialisten op het gebied van lasercladden, lascertificatie en laserlassen van het LAC, Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (Vito te België), Hu*Ge Laser, M2i en Element.Alle hoofdstukken inclusief het certificatieschema zijn beoordeeld door een stuurgroep bestaande uit de industrie (gebruikers): AWL Tech-niek, STODT, NIL, SRR Laser- en snijtechniek, Revamo, Metamax, SKF, Stork Gears Services, Tata steel IJmuiden, Polynorm, Wärtsilä, La-serco (België); leveranciers van laserapparatuur: Trumpf Nederland en Rofin-Baasel Benelux; de brancheverenigingen FDP en Koninklijke Me-taalunie, alsmede de kennisinstellingen en kennisleveranciers Univer-siteit Twente, vakgroep WA, M2i en BWC. Daarmee heeft de richtlijn een breed draagvlak.

LASERNIEUWS

25

Praktijkrichtlijn moet vertrouwen in lasercladproces vergroten door een optimale keuze van het toevoegma-teriaal een langere levensduur worden be-reikt dan van het oorspronkelijke werkstuk.

PoedersVeel heeft Husslage zelf moeten ontdekken: welk vermogen, welke spotgrootte, hoeveel poeder en welk poederdebiet gebruik je? Wat is de ideale snelheid en opschuifafstand? Bij het gebruik van poeders is hij door schade en schande wijs geworden. “Er zijn veel soor-ten poeders en veel leveranciers. Vaak leve-ren zij gecertificeerde poeders, die niette-min toch problemen geven omdat het poe-der niet doet wat je denkt dat het doet. Neem Wolfraamcarbidepoeder. Het zijn sprookjes als je hoort dat het gebruik hiervan scheurvrij is. Wij hebben ervan geleerd dat we bepaal-de materialen altijd laten controleren.”

Praktisch hulpmiddelDe ervaringen van Husslage tonen aan dat er best behoefte is aan een richtlijn, die een hulpmiddel kan zijn bij bedrijven die willen gaan lasercladden. De hele praktijkrichtlijn is geschreven vanuit het bedrijf dat het laser-cladproces uitvoert. “Er is een praktische zin-volle richtlijn ontstaan”, aldus Geri van Krie-ken, werkzaam bij Element Amsterdam en eveneens mede-auteur van de praktijkricht-lijn. De richtlijn is een ondersteunend middel en zeker geen verplichting. Hij is bedoeld voor bedrijven die het lasercladproces goed wil-len beheersen; bedrijven die aan hun klant willen aantonen het lasercladproces goed te beheersen; bedrijven die het lasercladproces door een externe en onafhankelijke instan-tie willen laten certificeren; en bedrijven die overwegen om zelf tot lasercladden over te gaan of om producten te laten lasercladden.De richtlijn bevat alle eisen, gegroepeerd per hoofdonderwerp in veertien hoofdstukken, waaraan het lasercladproces en het bedrijf die dit proces uitvoert, moeten voldoen om een gecertificeerd lasercladproces te kun-nen gaan uitvoeren. Daarnaast is het certi-ficatieschema opgenomen waarmee een on-afhankelijke externe instantie (CI) het laser-cladproces kan certificeren.

Verschillende niveausBedrijven die van de praktijkrichtlijn gebruik willen maken, kunnen kiezen voor verschil-lende niveaus. Wie slechts met een inter-ne procedure de geschiktheid van de laser-cladlaag wil aantonen, kiest voor schema A. Wie aan een klant wil aantonen dat hij het lasercladproces beheerst, kiest schema B.

En wie gaat voor certificering van zijn laser-cladproces kiest schema C. In het laatste ge-val moet men aantoonbaar voldoen aan alle hoofdstukken van de praktijkrichtlijn volgens het certificeringschema. Wie minder ambi-tieus is kan volstaan met minder, waarbij de bewuste onderdelen van de richtlijn dan ook nog eens gebruikt kunnen worden als aan-wijzing; niet meer en niet minder. Alleen de voorschriften in hoofdstuk 14, dat betrekking heeft op de veiligheid, zijn wel verplicht.Eén voor één vliegt de praktijkrichtlijn alle re-levante onderwerpen aan: alle normen die voor het laserlas- en lasercladproces ge-bruikt kunnen worden; een omschrijving van

alle termen die in het lasercladproces wor-den gebruikt; materiaal, ontwerp en machi-ne-instellingen; de apparatuur die nodig is voor lasercladden; kwaliteitsborging; perso-neel, operators en toezicht; claddocumenten; defecten die kunnen optreden (scheuren, po-riën, binding tussen cladlaag en basismate-riaal); niet-destructief en destructief onder-zoek; het fabricageproces; de economie en de veiligheid.

De Praktijklijn Lasercladden, inclusief certifi-catieschema, is gratis te downloaden op de website van het Laser Applicatie Centrum.www.lac-online.nl

ApparatuurDe praktijkrichtlijn leert dat een lasercladinstallatie bestaat uit volgende componenten:• Laserbron, bundelgeleiding en -manipulatie, optieken (cladkop)• Materiaaltoevoerapparatuur bij het één-staps proces (apparatuur om het debiet

aan poeder/draad te regelen en om materiaal gericht in smeltbad toe te voeren)• Apparatuur voor toevoer van gassen (beschermgas, transportgas, cross-flow

voor bescherming beschermglas)• Apparatuur voor manipulatie van de component en/of cladkop• Eventueel apparatuur voor procesmonitoring en –controle• Eventueel camerasysteem voor uiltijning van cladkop

Voor de klemming, koeling of verwarming van de componenten tijdens het cladden kan eventueel extra apparatuur vereist zijn. Het programmeren van de aansturing van de la-sercladmachine kan manueel of voor complexere stukken extern gebeuren met behulp van een softwarepakket. Daarnaast maakt het cladproces gebruik van verbruiksmaterialen zo-als gassen, poeders of draad.In het hoofdstuk Economie geeft de richtlijn ook aan hoe het lasercladden concurrerend kan worden toegepast, wat de kosten zijn van het lasercladden en welk uurtarief daar uit volgt.

In het hoofdstuk Economie geeft de richtlijn ook aan hoe het lasercladden concurre-rend kan worden toegepast, wat de kosten zijn van het lasercladden en welk uurtarief daar uit volgt.

26




U zoekt een snij-systeem met een hoge snijkwaliteit in dikke en dunne plaat?

Landré levert plasmasnij-systemen met 100 tot 450 Ampere snijcapaciteit

LASERNIEUWS

27

Rofin stelt applicatie centraal

De SC x60 CO2-laser is door het kleine formaat bijvoorbeeld ook op een robotarm te monteren.

De Macro groep van Rofin Laser pre-senteerde op de Euroblech een veel-voud van laserbronnen en innovatie-ve, op laser gebaseerde systeemop-lossingen voor snij-, las- en andere toepassingen. Het spectrum werd aangevoerd door de extreem onder-houdsarme diffusiegekoelde CO2-slablaser, die wereldwijd door talrij-ke machinebouwers in snijsystemen wordt geïntegreerd, maar ook bij het lassen voordelen biedt.

Verder voert het brede pakket hoogvermo-gen lasers van Rofin van sealed-off CO2-la-sers tot aan fiberlasers met meerdere kW’s aan vermogen. Voor alle toepassingsgebieden waar de inzet van korte golf straling voordelig is, biedt Rofin hoogvermogen lasers met een hoge straalkwaliteit aan. Diodegepompte, ge-schakelde lasers completeren het aanbod in het hoogvermogensbereik. Afgerond wordt het productenpallet door intelligente systeemop-lossingen voor remote- en scannerlassen. “Wij stellen bij aanvragen van onze klanten steeds de applicatie centraal en beslissen dan voor de juiste lasertechniek” aldus Thorsten Frauen-preiß, directeur van Rofin-Sinar Laser. “Als aan-bieder van CO2- en fiberlasers in het hoogver-mogensbereik en daarmee van beide relevan-te technieken voor de industriële snij- en las-markt kunnen we onze klanten een precies op hun toepassing afgestemde oplossing bieden.” Op de Euroblech demonstreerde Rofin maar liefst vier fiberlasers uit de FL-serie. Met hoge vermogens tot 4 kW zijn deze fiberlasers ge-schikt voor klassieke snij- en lastoepassingen en ook voor toepassingen met een scanner. De geëmitteerde golflengte in het bereik van 1 µm bereikt in veel materialen een hoge absorp-tie, zodat de lasers van de FL-serie alle gangba-re vastestof laser toepassingen afdekken. Door

de inzet van multi-mode fibers die het licht gelei-den met diameters van 50 tot 800 µm kan de straalkwaliteit precies op de bewerkingsopga-ve worden aangepast. Voor toepassingen die de hoogste nauwkeurigheid vereisen, zijn met de single-mode laser (tot 1 kW) straalkwalitei-ten van minder dan 0,4 mm x mrad beschik-baar. Daarmee hebben de fiberlasers van Ro-fin een wezenlijk breder toepassingsgebied dan alle vroegere vastestof lasertechnieken.Klein en compact zijn de CO2-lasers van de SC-familie. Als geringe vermogens in de industrië-le inzet volstaan, is deze sealed off laser een geschikt gereedschap. Rofin toonde in Hanno-ver de SC x60 met 600 Watt vermogen. De-ze is dankzij het kleine formaat bijvoorbeeld op een robotarm te monteren. Toepassing vinden deze lasers in het snijden van dunne plaat, pa-

pier, glas, hout en kunststoffen, maar ook bij ra-pid prototyping en markeren. Veel belangstelling trok op de stand de open-gestelde CO2-slablaser DC04 met 4 kW uit-gangsvermogen. Deze laserbron is service-vriendelijk en onderhoudsarm. Hij is voorzien van componenten met lange standtijden en heeft geen conventioneel gasomhulsel nodig, waardoor de onderhoudstijden aanzienlijk wor-den gereduceerd. De in de resonator opgewek-te straal wordt zonder beïnvloeding via een di-amantvenster uitgekoppeld. Als reflecterende optieken dienen uitsluitend watergekoelde spie-gels, die robuust zijn en niet slijten. Deze slabla-sers met tot 8 kW vermogen worden overal ter wereld ingezet in productieruimten in ver-schillende industrieën en regio’s. www.rofin-baasel.nl

Op de Rofin-stand trok de opengestelde CO2-slablaser DC04 met 4 kW uitgangsver-mogen veel belangstelling.

De FL 010 C uit de FL-serie fiberlasers, die tot 4kW vermogen gaan.

28

Metaalbedrijf Baas biedt klanten eenautomatisch bestelproces voor snijwerk

Het gaat snel en gemakkelijk, fouten zijn praktisch uitge-sloten en het gesneden materiaal wordt ‘just in time’ ge-leverd. Leonard Baas, directeur van Metaalbedrijf Baas in Almelo, is razend enthousiast over de mogelijkheden van het geautomatiseerde bestelproces voor gesneden plaat-materiaal. “Dit biedt veel voordelen, waarvan we allemaal – uitbesteders en toeleveranciers - profiteren. En de Neder-landse plaatwerkketen wordt er bovendien sterker door.”

Metaalbedrijf Baas heeft sinds begin 2012 het geautomatiseerde be-stelproces helemaal voor elkaar. Klanten kunnen bij de Almelose toele-verancier gesneden plaatmateriaal bestellen via www.plaatweb.nl. Diver-se vaste klanten maken hiervan reeds dagelijks gebruik. Maar Leonard

Baas signaleert tegelijkertijd ook dat met name nieuwe klanten toch wat koudwatervrees hebben voor het geautomatiseerd bestellen. Hij ziet regelmatig dat ze zich wel vrijblijvend aanmelden voor een account op plaatweb.nl, maar vervolgens toch gewoon een e-mail sturen met de aan-vraag. “Jammer, want zo laten ze veel mogelijkheden liggen.”De voordelen zijn allereerst tijdsbesparing, omdat gegevens maar één keer ingevoerd hoeven te worden. Hierdoor vermindert het aantal fou-ten, hetgeen een kostenbesparing oplevert, waarvan ook de klant mee-profiteert. Bij grotere series is het prijsvoordeel niet zo heel groot, bij en-kelstuks des te meer. De verbeterde informatieoverdracht leidt tot bete-re werkvoorbereiding en daarmee kortere doorlooptijden. “Wij hoeven niet meer te calculeren, dat gaat automatisch”, zegt Baas. “Wie via plaat-web een offerte bij ons aanvraagt, heeft binnen enkele minuten een prijs. Plaats je vervolgens de bestelling, dan kunnen we deze heel snel uitvoe-ren.”

GebruiksvriendelijkBaas is ervan overtuigd dat iedereen die regelmatig snijwerk bestelt overweg kan met de bestelprocedure op plaatweb.nl. “Het is ideaal voor inkopers die niet houden van stapels papieren op hun bureau, maar hun aanvragen direct willen afwerken. Je hoeft er niets voor te installeren, maar je maakt gewoon een account aan en vervolgens gaat alles digitaal. Het werkt heel gebruiksvriendelijk.” Hoe het precies werkt is te zien op een instructievideo, die stap voor stap door het bestelproces voert. Wie zich aanmeldt krijgt een linkje met dit filmpje toegestuurd.

Goede bestanden aanleverenVan belang is natuurlijk wel dat de informatie die de klant invoert goed is en voldoet aan bepaalde eisen. Hier zal de klant zelf enige energie in

Betrouwbare toeleverancierMetaalbedrijf Baas, opgericht in 1987, maakt voor-namelijk klantspecifieke producten. Het bedrijf telt 25 medewerkers en is gespecialiseerd in de bewerkingen van staal, roestvast staal en aluminium. Baas is een betrouwbare toeleverancier voor bedrijven die al hun lasersnijwerk, plaat- constructiewerk en halffabrika-ten uit willen besteden aan één leverancier.

De Almelose toeleverancier is sterk in machine- en framebouw. Klan-ten kunnen worden begeleid van idee tot eindproduct. Hiervoor heeft het bedrijf verschillende disciplines in huis om wensen uit te werken, van engineering tot en met de vervaardiging van de gewenste machi-ne. In de afdeling constructiewerk worden onder andere bordessen en trappen vervaardigd.Voor dit alles beschikt Baas over een modern machinepark. Twee Trumpf lasersnijmachines met automatisch magazijn produceren 24 uur per dag (werkbereik 3000 x 1500 mm, maximale plaatdikte staal 25 mm, RVS 20 mm, aluminium 12 mm). Twee Lissmac slijpen ont-braammachines halen snel en efficiënt de scherpe kanten van het la-sergesneden plaatmateriaal af, hetgeen resulteert in een hoge kwali-teit. Verder is Metaalbedrijf Baas in het bezit van een eigen straalcabi-ne van 6 bij 2 meter om na de bewerking van RVS producten een ega-le afwerking te verkrijgen. Diverse kantbanken, walsen, nc boormachi-nes en lasmachines, waaronder een lasrobot, maken het machine-park compleet.

Goede bestanden aanleverenVan belang is natuurlijk wel dat de informatie die de klant invoert goed is en voldoet aan bepaalde eisen. Hier zal de klant zelf enige energie in

Gesneden plaatmateriaal kan snel worden geleverd.

29

moeten steken. Maar ook hierbij krijgt hij hulp. Het is bekend dat de geavanceerde software-pakketten die uitbesteders gebruiken om hun producten te ontwerpen (engineering is tegen-woordig ondenkbaar zonder ontwerp in 2D en 3D met behulp van een geavanceerd CAD-sy-steem) niet zonder meer goed aansluiten op de productieprocessen van de toeleveranciers, die eveneens met moderne software werken. Zo behoren de vertaling naar CAM, de koppe-ling aan PDM en de integratie met ERP al jaren tot het standaard gereedschap van Metaalbe-drijf Baas. Om deze koppeling zo soepel moge-lijk te laten verlopen, maakt Baas voor het ge-automatiseerde bestelproces gebruik van de DSX-standaard, die is ontwikkeld op initiatief van de Federatie Metaalplaat (FDP). De DSX-standaard is een vast protocol, waarmee be-drijven onderling producttechnische en logistie-ke informatie digitaal kunnen overdragen. De standaard is gebaseerd op de twee meest ge-bruikte formats in de plaatwerkketen: de DXF-file voor 2D informatie en de STEP-file voor 3D informatie. De STEP-file wordt aangevuld met een PDF-file voor het vastleggen van onder meer de bemating en de vormen plaattoleran-ties en een CSV-file voor het vastleggen van on-der meer de orderinformatie. De DXF-file wordt aangevuld met genoemde CSV-file.Op deze manier ontstaat een naadloze koppe-ling tussen de systemen van de klant (machine-bouwers et cetera) en het plaatbewerkingsbe-drijf. Klanten van Baas kunnen deze DXF-stan-daard aanklikken op plaatweb.nl. “Het werkt perfect”, aldus Baas. “Als bestanden op deze manier wordt aangeleverd, scheelt dat heel veel tijd, die anders verloren gaat aan afstem-ming en overleg. Onze productieplanners hoe-

ven niet meer te bellen met de inkopers. Er zijn ook geen discussies meer over tekeningen, ex-tra eisen aan nabewerkingen of correcties ach-teraf. Alle specificaties staan al op de juiste plaats en in het juiste formaat. En wij produce-ren precies wat de klant bestelt.”Baas verwacht dat het automatisch bestellen van gesneden plaatwerk een hoge vlucht gaat nemen. “De potentie is enorm, te meer omdat je ook ieder moment van de dag kunt bestel-

len. Wij hebben bijvoorbeeld diverse eenmans-bedrijven, die in de avonduren hun bestellingen plaatsen. Vooral in het leveren van goede on-derdelen en kleine series zijn we sterk. Ik daag iedereen die daar een goede toeleverancier voor zoekt uit om het gewoon eens te doen. Kom maar op!”

www.plaatweb.nlwww.baas-metaal.nl

Twee Trumpf lasersnijmachines met automatisch magazijn produceren 24 uur per dag (werkbereik 3000 x 1500 mm, maximale plaat-dikte staal 25 mm, RVS 20 mm, aluminium 12 mm).

Iedereen die regelmatig snijwerk bestelt kan overweg met de bestelprocedure op plaatweb.nl. “Het is ideaal voor inkopers die niet houden van stapels papieren op hun bureau, maar hun aanvragen direct willen afwerken.”

30

A L T I J D E E N P A C K E N D E O P L O S S I N G

E [email protected] I www.pacnet.nl

Ponsmachine nodig?PAC heeft daarvoor de juiste oplossing!

PAC levert en onderhoud uw ponsmachine.

• Longstyle gereedschappen• Auto-index stations• Afzuiging ponsafval• Instelbare ramsnelheid• Groot bereik

Meer weten? Bel: 0111 648 100

levert en onderhoud uw ponsmachine.

Bespaar tijd met het demonteren, slijpen en afstellen met de ATS ponskoppen van Rydal.

AG E N DA T E C H N I S C H E VA K B E U R Z E N

G a v o o r m e e r i n f o r m a t i e n a a r

www.evenementenhal.nl

5, 6 en 7 maart 2013 VILO HARDENBERG

3, 4 en 5 september 2013TIV HARDENBERG

16, 17 en 18 april 2013ROESTVAST STAALDAGEN GORINCHEM

19, 20 en 21 november 2013TIV VENRAY

3, 4 en 5 september 2013METAVAK HARDENBERG

19, 20 en 21 november 2013VILO PLEIN VENRAY

16, 17 en 18 april 2013TIV GORINCHEM

5, 6 en 7 november 2013METAVAK EN GEBRUIKTE MACHINEVAK GORINCHEM

VILOVILOVILOVILOVILOVILO

VILOVILOVILOVILOVILOVILO

STAALDAGENROESTVAST

2 0 1 316-17-18 April

Evenementen

HALHARDENBERG

GORINCHEM VENRAY

Noteer alvast

in uw agenda

31

Handbediende buiger brengt klanten op ideeën

Eén fabrikant gebruikt de TM-machine voor het buigen van kope-ren strippen die fungeren als elektrische geleiders.

Elektrische combi-machine

De Nederlandse fabrikant van buigmachines Dynobend heeft naast het programma CNC-machines een handbe-diende machine met PLC-besturing en touchscreen op de markt gebracht. Deze kan economisch worden inge-zet voor uiteenlopende buigtaken.

Deze compacte TM machine vergt een lagere investering dan een com-puterbestuurde buigmachine maar levert buigproducten af met dezelf-de technische en esthetische kwaliteit. Bovendien kan de machine vaak specifieke vervormingstaken aan die niet of moeilijk door CNC-buigers zijn uit te voeren. De PLC-gestuurde machine is leverbaar in drie modellen, met buig-momenten van 1240, 2000 en 5100 Nm. Hiermee is een veelheid van buigtaken uitvoerbaar. Optioneel is een standaardset verkrijgbaar, maar Dynobend kan ook productspecifiek gereedschap ontwikkelen en produceren. Ook complexe geometrieën zijn daarmee snel en econo-misch te vervaardigen, in kleine tot grote series.

Opvallend is dat gebruikers in de TM-machine vaak mogelijkheden ont-dekken, die in het ontwerpstadium nog niet waren voorzien. Vaak gaat het om producten, die moeilijk op een CNC-machine zijn te maken. De

buigradius is te klein is, het product is moeilijk toegankelijk of het gereed-schap staat in de weg. Het komt ook voor dat de TM machine even goed de buiging realiseert als een vergelijkbare CNC-buigmachine of kantbank. Een paar voorbeelden. Eén fabrikant gebruikt de TM-machine voor het buigen van koperen strippen die fungeren als elektrische geleiders. Vroe-ger gebeurde dat op een kantbank, waardoor ongewenste scherpe hoe-ken in de strippen ontstonden, die de elektrische weerstand beïnvloed-den. Met de TM-machine treedt dit ongewenste effect niet meer op. Een andere fabrikant zocht een manier om een pijpdeel met een zeer kleine radius te produceren voor de aansluiting op spiraalvormige warmtewis-selaars, die uit een lange pijp door walsen werden vervaardigd. De aan-sluiting kon vanwege de kleine radius niet meegewalst worden. Voor één buiginkje zou de klant anders een CNC-machine moeten kopen. Ook hier bracht de TM-machine, met het juiste productspecifieke gereedschap, uitkomst.www.dynobend.com

Dynobend op de Euroblech.

Dynobend was ook van de partij op de Euroblech in Hanno-ver. Hier lag het accent op de CNC-machines. De in Haaks-bergen gevestigde producent van buigmachines toonde vier machines, waaronder de nieuwe Dynobend CB-Ibend.

Vanwege de vraag naar nieuw vormgegeven producten, waarvoor bij de productie een combinatie van (doorn)buigen en walsen nodig is, heeft Dy-nobend een machine ontwikkeld die deze beide technieken in huis heeft. De Dynobend CB is hiervan het resultaat. Deze kenmerkt zich door de mogelijkheid om te buigen en te walsen in grotere en kleinere radii met 1 gereedschap. De nieuwe Dynobend CB-Ibend onderscheidt zich van de standaard CB doordat deze machine geheel elektrisch aangedreven wordt. Hierdoor is de machine stiller en verbruikt hij minder energie. De geavanceerde elektrische aandrijving zorgt daarbij voor hoge productie-tijden waardoor productiecycli substantieel worden verkort. In combina-tie met de compacte buigkop kunnen met de Ibend nog meer compacte en complexe producten vervaardigd worden.

De compacte TM-buigmachine, ontwikkeld vanuit de behoefte van de markt.

32

Vervormen tot de grens

Op de dag dat het CBS bekend maakte dat de Nederlandse economie in het derde kwartaal met 1,1 procent is gekrom-pen, organiseerde de Federatie Metaalplaat bij Expansor Nederland in Ulft een themadag met als thema ‘Extreme de-formations by means of liquid shaping (in tube and plate)’. Volgens Hans Greeven, directeur en mede-eigenaar van Ex-pansor, leeft het pessimisme dat uit de CBS-cijfers sprak niet bij zijn bedrijf. “We krijgen het kunstje van hydrovormen steeds beter onder de knie en beschikken hiermee over een innovatieve techniek die steeds beter aanslaat in de markt.”

Hygiënisch huis

Voor de grotere huizen is Goudsmit Magnetics bij Expansor uit gekomen. Een met hydrovormen geproduceerd huis bestaat uit slechts drie onderdelen en heeft geen inwendige lassen meer.

Een bedrijf dat met Expansor in zee is gegaan is Gouds-mit Magnetics in Waalre. “Min of meer gedwongen door de markt - je moet innoveren met je product - kwamen we bij onze zoektocht naar de maakbaarheid van een product uiteindelijk bij Expansor terecht”, zo vertelde Ad Jakobs, hoofd engineering van Goudsmit Magnetics.

Goudsmit maakt producten waarin magnetisme wordt toegepast. Het bedrijf maakt bijvoorbeeld magneetsystemen voor het afscheiden van ijzerdeeltjes, het handelen van staal en recyclingsystemen. 75 Procent is klantspecifiek maatwerk en dus beschikt Goudsmit over een flinke en-gineeringafdeling. Met name in de voedingsmiddelenindustrie worden de hygiënische eisen steeds verder aangescherpt. Men wil de behuizingen waarin de magne-ten zitten zonder lassen en spleetjes geleverd krijgen. Nergens mag het materiaal ruw zijn in verband met het gevaar van bacterie-aangroei. De originele behuizingen van Goudsmit worden gemaakt uit RVS316 en be-staan uit zeven delen, die aan elkaar worden gelast. De lassen worden netjes weggewerkt voor een glad oppervlak. Kan dat niet anders, vroe-gen ze zich in Waalre af. Het eerste idee was om de huizen te gieten in RVS 316. Jakobs: “Dat is mogelijk, prijstechnisch kom je dan in Azië uit. In 2006 hebben we daar al proeven mee gedaan. Toch zijn we mee ge-stopt omdat de gieterij niet kon garanderen dat er gietfouten in zaten.”

Daarna werd het rubberpersen geprobeerd. Ook dat kon heel goed, maar helemaal tevreden was Goudsmit nog niet. Het complete huis be-stond uit vijf onderdelen, waarbij met name het oplassen van de drie flen-zen gecompliceerd was. Goudsmit zocht verder en kwam uit bij het fre-zen van de huizen uit materiaal. Resultaat: een huis bestaande uit drie on-derdelen. Dit bleek goed mogelijk bij niet te grote huizen. Voor de grotere huizen is men uiteindelijk bij Expansor uit gekomen. Een huis bestaat nu uit slechts drie onderdelen en heeft geen inwendige lassen meer. Het vol-doet beter aan de hygiënische eisen van de markt.

Hydrovormen (of liquid shaping) is het vervormen van materiaal (buis en plaat) met behulp van waterdruk. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een pers, gereedschappen en water. Door gelijktijdige uitoefening van een in-wendige druk en een axiale kracht wordt een vorm in een product aan-gebracht. De inwendige druk wordt daarbij opgebouwd met water (een ander drukmedium zoals olie is ook mogelijk), terwijl de axiale kracht tot stand komt door de uiteinden van het product met behulp van doorns

naar binnen te drukken. Door dit proces worden voor onmogelijk gehou-den vervormingen mogelijk. Juist dat aspect werd op de themadag bena-drukt. Want hiermee biedt het hydrovormen nieuwe, innovatieve moge-lijkheden voor de industrie, maar ook voor ontwerpers (architecten, indu-strial designers en kunstenaars). De techniek biedt een grote ontwerp-vrijheid ten opzichte van conventionele technieken als gieten, extruderen en dieptrekken.

33

Verschillende sectorenExpansor is ruim 6 jaar geleden begonnen. Het bedrijf ging van start met een order vanuit de petrochemische industrie voor het maken van het hart van een expansiestuk - een balg - in metaal. Vele andere producten zijn daarna gevolgd, ook voor andere sectoren. Zoals een behuizing voor magnetisme (zie kader), een kunstzinnige vaas met een kunststof kern voor yksi, gevelbeplating uit 1 mm dikke RVS plaat met de afdruk van een hagedis (de schatbewaarder in de mythologie) voor een belastingkantoor en onderdelen voor rolstoelframes.

Complexe producten“Hydrovormen maakt het voor ontwerpers mogelijk om complexe speci-ale producten te ontwerpen, die redelijk makkelijk en betaalbaar gepro-duceerd kunnen worden”, zegt Ruurd Douma, mede-eigenaar van Expan-sor. Hij is de technische man, die graag mag experimenteren in de werk-plaats. Voor een gehoor van een kleine zeventig personen legde hij in Cul-tuurfabriek De Dru in Ulft uit wat hydrovormen is, wat het betekent en wat we er mee kunnen. Ook mochten de aanwezigen rondkijken in de pro-ductieruimte van Expansor.Het belangrijkste voordeel van hydrovormen is dat er enorme deforma-ties te realiseren zijn, tot wel 200 procent. Om een vervorming van die omvang te bereiken moet het materiaal overigens wel meerdere keren achtereen worden vervormd, met tussentijds verwarmen. Andere voor-delen van hydrovormen zijn dat complexe vormen (ook asymmetrisch) haalbaar zijn, een eenvoudig productieproces, gelijke krachtenverdeling op het materiaal en een hoge mate van nauwkeurigheid; hoewel de trend is dat alles steeds groter en dikker wordt, werkt Expansor ook tot op mi-cron-niveau.Hydrovormen is volgens Douma uitermate geschikt voor kleine volumes. Want een nadeel heeft de techniek ook: hij is relatief langzaam. “Echt snel wordt het nooit. Series van meer dan 1000 stuks zijn economisch niet haalbaar, althans niet bij ons, omdat we werken met een soort proefop-stelling. Maar we ontwikkelen ook productiestraten voor klanten, die gro-tere aantallen willen produceren.”

MaterialenExpansor kan vervormen met tot 3000 bar waterdruk, maar dat ge-beurt maar zelden. Het dikste materiaal dat ooit is vervormd is 15 mm dik titanium met een uitwendige diameter van 1 meter. “Groter dan een diameter van 2,5 meter gaan we eigenlijk niet”, aldus Douma. “De maxi-male hoogte is 2,5 meter, dat heeft te maken met de hoogte van de ope-ning van de pers. Expansor heeft ervaring met diverse materialen. Qua metalen zijn vrijwel alle staalsoorten, aluminium, koper, titanium en zilver geschikt voor extre-me vervormingen. Van zilver is bijvoorbeeld al eens een mondstuk voor een dwarsfluit gemaakt. Qua kunststoffen kunnen PVC, PE en PP wor-den vervormd. Ook composieten zijn geschikt, evenals voorgelakt staal. Ontwikkelingen die komen of al worden toegepast zijn combinaties van materialen, het hydrovormen van meer dan een materiaal tegelijk en nieuwe materialen. www.expansor.nl

De hydrovormpers. De inwendige druk wordt opgebouwd met water, terwijl de axiale kracht tot stand komt door de uiteinden van het product met behulp van doorns naar binnen te drukken.

Expansor hydrovormt onderdelen tot een diameter van maximaal 2,5 meter

34

Turken in het offensiefDe Turkse machinebouwers waren opvallend aanwezig op de Euroblech. ‘Laat uw business bloeien met Turkse machines’ was het motto van de campagne waarmee zij zich gezamenlijk presenteerden bij alle ingangen van het beurscomplex in Hannover. Via Duitsland wil de Turkse machinebouw de wereld veroveren.

De Euroblech telde maar liefst 63 Turkse exposanten. Daarmee vorm-den zij na de Duitsers en de Italianen qua omvang de derde exposan-tengroep, overigens wel op respectabele afstand van de eerste twee. De Turkse machineleveranciers zijn bezig met een mondiaal offen-sief. Hun branche-organisatie MAIB gaat met een speciale campagne de hele wereld over. Dit jaar waren er ook al presentaties in landen als Brazilië en Korea. Duitsland vormt evenwel het speerpunt. Met 2 miljard exportvolume is Duitsland het grootste partnerland van Tur-

kije. Deze positie wil MAIB uitbouwen. “Wij willen een win-win situatie voor beide landen creëren”, aldus Sevda Kayahan Yilmaz, bestuurslid van MAIB en coördinatrice van de Duitland-activiteiten. ”Hiervoor wil-len we ons sterker concentreren op waardescheppende en technolo-gisch vooruitstrevende producten.” Turkije heeft haar machine-export in het afgelopen decennium jaar-lijks met gemiddeld 22 procent zien groeien. In 2011 ging er voor een bedrag van 12 miljard euro aan machines de grens over. Met onge-veer 9000 leden plant de branche-organisatie een verdere tienvoudi-ge groei van de export tegen 2023. “Turkije wil in 2023 een exportvo-lume van 500 miljard dollar bereiken, waarvan 100 miljard voor reke-ning van de machine-export moet komen”, aldus Kayahan Yilmaz. Eu-ropees gezien is Turkije nu al de zesde machineproducent. Het land exporteert naar meer dan tweehonderd landen.

Beeld drastisch veranderdBram Overmars sr. van Machinehandel Overmars maakt de ontwik-keling van de Turkse machinebouw van dichtbij mee. Hij was tijdens de Euroblech aanwezig op de stand van Baykal, een producent van plaat-bewerkingsmachines die hij al zo’n 14 jaar vertegenwoordigt. Over-mars: “We zijn er mee begonnen toen we nog hoofdzakelijk handelden in gebruikte machines. Voor klanten was het destijds de keuze: een gebruikte machine van een gerenommeerd merk of een nieuwe, aan-trekkelijk geprijsde Turkse machine. Dat beeld is drastisch veranderd. Qua prijs zijn de Turkse machines nog steeds aantrekkelijk, maar hun kwaliteit is omhoog geschoten. De machines worden geproduceerd in uitstekende productiefaciliteiten en uitgerust met West-Europese

componenten. Overigens zijn de goedkope Turkse fabrikanten er ook nog steeds. Maar dan is alles Turks fabricaat.” Baykal is illustratief voor de Turkse vooruitgang en het zelfvertrou-wen dat het land inmiddels aan de dag legt. Het bedrijf presenteer-de op haar stand onder meer een fiberlasersnijmachine en een sterk verbeterde energiezuinige afkantpers. Baykal levert ook geautomati-seerde systemen met magazijnen en beladingssystemen en machi-nes met heel grote capaciteiten. Turkije is sterk in ontwikkeling en heeft dergelijke machines nodig voor grote infrastructurele werken. “Onze producten worden met de dag beter”, zegt Günay Mutlu, engi-neering manager van Baykal. “Het verschil met de producten van de marktleiders in onze branche wordt steeds kleiner. We blijven door-ontwikkelen. Dat zal ook wel moeten, want we willen meedoen in de mondiale markt.”www.turkishmachinery.gov.tr

Baykal

Dener

Sahinler

Ermak

35

Heavac verdubbelt ponscapaciteit

De E6 ponsmachine met de LSR robot voor het beladen en ont-laden.

Heavac in Nuenen, fabrikant van klimaatsystemen voor autobussen, heeft een half miljoen euro geïnvesteerd in een geavanceerde ponsinstallatie van Prima Power. De-ze bestaat uit een ponsmachine E6 en een aan- en af-voersysteem van het type LST.

De nieuwe machine verdubbelt in één keer de capaciteit van de pons-afdeling, waar Heavac al beschikte over een C6 ponsmachine, even-eens geautomatiseerd met een LST-robot. Deze is destijds geleverd onder de naam Finn-Power, de Finse fabrikant van plaatbewerkings-machines die enige jaren terug is overgenomen door de Italiaanse on-derneming die thans Prima Power heet.

Zonder gereedschapswisselingenVoor de C6 ponsmachine met robot is destijds gekozen vanwege de hoge productiesnelheid, de integratie van upforming- en tapge-reedschap en de Multi-Tool functie waardoor vrijwel alle bewerkin-gen zonder gereedschapswisselingen zijn uit te voeren. Bij de aan-schaf van de nieuwe E6 speelden deze overwegingen ook een rol. Omdat de nieuwe machine, anders dan de hydraulische C6 voorzien is van elektromechanische aandrijving is daarnaast de bewerkings-snelheid hoger. Ook konden energiebesparende voorzieningen wor-den doorgevoerd, zoals een start-stop functie, teruglevering van niet gebruikte energie en aanpassing van het vermogen op het ingezet-te gereedschap. Voor het overige zijn de beide machines, met klei-ne aanpassingen per order, uitwisselbaar wat grote logistieke voor-delen heeft.

Ook de turret-lay out van de nieuwe machines is gelijk aan die van de voorganger. Met de drie Multi-Tool en vier Auto-Index stations, het tap- en het buiggereedschap en een groot aantal ponsgereedschap-pen in de turrets beschikt Heavac thans over twee veelzijdige plaat-bewerkingsmachines die elkaar aanvullen, maar ook kunnen vervan-

De operator op afstand

gen, bijvoorbeeld bij storing. Heavac zet de machine in voor de bewerking van plaatdelen als on-derdelen van de productie van systemen voor verwarming, venti-latie en airconditioning van bussen. De markt waarop de onderne-ming zich richt, eist een hoge mate van flexibiliteit bij de verwerking van klantenorders. Standaardcomponenten zoals motoren worden wereldwijd ingekocht, wat men zelf produceert zoals het plaatwerk is sterk afhankelijk van hoe de klant het wil hebben. De series zijn re-latief klein: van enkelstuks tot pakweg 400. Dit vereist een flexibele opzet van de productie, wat mede een rol heeft gespeeld bij de keu-ze voor destijds Finn-Power en recent Prima Power. www.primapower.com

Prima Power introduceerde tijdens de Euroblech een nieuw remote (op afstand) serviceconcept: The Ope-rator.

Dit concept bestaat uit drie productgroepen: Opview, OPSupport

en OPEfficiency. Deze kunnen een voor een worden opgenomen in een standaard overeenkomst. Maar de klant kan ook kiezen voor een Operator Full Agreement, dat alle productgroepen omvat.

OPView is een combinatie van verschillende analyses, uitgevoerd op de machine. Op basis van geanalyseerde data wordt de machi-ne gemonitord en komt een onderhoudsschema tot stand met als doel onverwachte productiestops te minimaliseren. OPSupport is een online helpdesk die ieder moment ingeschakeld kan worden. Er is een verbinding op afstand met de machine, waarmee een speci-alist de machinestatus en alarm-historie kan zien. Webcams zor-gen voor rechtstreekse beelden van de machine en Skype zorgt voor interactieve communicatie. OPEfficiency tot slot is een analy-setool om de productie te verbeteren. Het geeft complete rappor-ten over de machine in bedrijf, stilstand en storingen met details die kunnen helpen om te besluiten tot actie.

De service kan aanleiding zijn voor een interessante retrofit. Prima Power noemt als voorbeeld de vervanging van oude ponshydrau-liek door het F3 Evolution systeem dat een jaar geleden is geïntro-duceerd. In ponsinstallaties in heel Europa is hierdoor het energie-verbruik met 50 procent gereduceerd.Prima Power op de Euroblech.

36

TwinServo-techniek: compact, flexibel en stil

Vijf jaar na de introductie van de ServoDirekt-aandrijving, heeft de Duitse persenbouwer Schuler een interessan-te doorontwikkeling van dit concept gepresenteerd. De TwinServo-Technologie (TST) is een nieuw aandrijfconcept met twee decentrale servomotoren in de perstafel. Dit maakt een compacte bouwwijze mogelijk en reduceert het geluid. TST verbetert ook de toegankelijkheid en de stijfheid in vergelijking met bestaande servopersen.

Toepassing van de ServoDirekt-techniek (SDT) resulteert in een ho-gere productiviteit en een betere energie-efficiency. Daardoor heeft deze aandrijving zich tot de standaard ontwikkeld in de automobiel- en toeleveringsindustrie en bij producenten van huishoudelijke appa-ratuur. Eind september heeft Schuler hier een nieuw hoofdstuk aan toegevoegd met de presentatie van een prototype van een TwinServo pers met een perskracht van 1600 ton. Met een hoogte van slechts 6 meter is de nieuwe transferpers duidelijk minder hoog dan gebrui-kelijke modellen. Ook het opstelvlak valt kleiner uit. De beladingstafels kunnen voor de gereedschapswissel dichter bij de machine komen. Het totale vloergebruik in vergelijking met een conventionele SDT pers is circa 30 procent minder. De nieuwe pers past dus in kleinere hallen en nieuwbouw hallen kunnen op de tekentafel een stuk kleiner worden geconstrueerd.

Daar komt bij dat de door de compacte afmetingen de hele pers met een vrijstaande geluidsbescherming kan worden gedempt. Doordat de aandrijvingen zich in het fundament bevinden is de geluidsemissie bij voorbaat al minder dan bij een conventionele bouwstijl. Grote ven-sters geven een optimaal zicht op het omvormproces.

Excentrische belastingDoor de innovatieve bouwwijze zonder staanders aan weerszijden, verbetert ook de toegang van de gereedschapsruimte. De stootbe-weging wordt overgenomen door vier trekstangen, die de perskracht over de hele stoter leiden. Dit heeft tot gevolg dat in vergelijking met de tot dusver gangbare bouwwijze grotere excentrische belastingen toelaatbaar zijn. Bovendien kan de maximale perskracht tot op de ta-felrand voor het vervormwerk worden benut. In de perstafel van de machine draaien twee torquemotoren met een vermogen van elk 503 kW. Beide persaandrijvingen zijn zo in de tafel opgesteld, dat trekkusssen en schrootschachten naar believen in het bereik van het opspanvlak voor de gereedschappen opgesteld kunnen worden. Het synchroon lopen van de motoren wordt via een elektroni-sche regeling veiliggesteld.

Schuler heeft een prototype opgesteld in het eigen omvormcentrum in Erfurt. Het is een 25 meter lange installatie, compleet uitgerust met alle automatiseringscomponenten van Schuler. Hier worden sa-men met klanten uit de automotive kleine series geproduceerd en ge-reedschapstesten uitgevoerd. Bij volle slag haalt deze machine tot 30 slagen per minuut, bij pendelslag tot 40 slagen per minuut. De beken-de voordelen van de ServoDirekt-techniek, zoals de vrij programmeer-bare stoterbeweging, blijft behouden. Schuler biedt de nieuwe Twin-Servo-Techniek in eerste instantie aan voor persen met een pers-kracht van 1000 tot 3500 ton. De tafellengte bedraagt tussen de 5000 en 8000 mm, de breedte tussen 2200 en 3000 mm. Op de Euroblech in Hannover is de TST onderscheiden met een Euroblech award in de categorie omvormen/dieptrekken.www.schulergroup.com

Bij de TwinServo-Technologie (TST) wordt de pers aangedreven door twee decentrale servomotoren in de perstafel. Grote vensters geven een optimaal zicht op het omvormproces.

37

Simasv heeft een nieuwe universele buigpers in het programma. Deze was op METAVAK Gorinchem te zien op de stand van Machinehandel Overmars.

De nieuwe buigpers model T22 Aries ‘bend-to-punch’ van Simasv, een Italiaanse fabrikant met meer dan 55 jaar ervaring met buigmachines en uithoekscharen, is uitgevoerd met horizontale en verticale cilinder. De machine heeft 22 ton perskracht op deze cilinders.Een opvallend kenmerk van de T22 Aries ‘bend-to-punch’ is dat de horizontale cilinder onder de werktafel is ge-plaatst, waardoor er een vrije tafel is voor het buigen. De bediening is aan de voorzijde van de machine. Het ge-reedschap is snel te verwisselen. De verticaal geplaatste cilinder is onder andere geschikt voor snel t/m max. ø 60 mm buigen. Enkele technische gegevens van de machine: afmetingen werktafel 630x1320mm, werkhoog-te 925mm, max capaciteit 22 ton, slag cilinder 200mm, met slaginstelling, snelheid 1750mm./’, buigsnelheid 470mm./’, buigcapaciteit 120x15mm, hoogte gereedschaphouder 120mm, diameter pen gereedschaphou-der 55mm, motorvermogen 2,5/1,5 Hp/Kw, verticale cilinder 22 ton, slag cilinder 175mm, max ponsdiame-ter 60*mm, max werkstukgrootte 240x10mm, machine-afmetingen breedte 930mm, lengte 1450mm, hoog-te 1800mm, gewicht 750kg. www.machinehandelovermars.nl

Gereedschapswisselaar voor persenF. Hoffmann in Zwijndrecht heeft onder de typebenaming WG een nieuwe serie gereedschapswisselaars voor persen van het Zweedse AGAB Press-automation geïntroduceerd.

De gereedschapswisselaar is voorzien van een gereedschapsschuifsysteem en leverbaar in verschillende uitvoeringen voor gereedschapsgewichten van 1.000 tot 4.000 kg. Hij is ont-wikkeld voor het snel en veilig behandelen en verwerken van gereedschappen voor persen. De inzet van het apparaat voorkomt daarmee de kans op letsel en vermijdt onnodige belas-ting van het personeel bij het verwisselen van gereedschappen voor persen. Het voedings-mechanisme is een schuif-/ treksysteem voor het inschuiven en uittrekken van het gereed-schap. Het mechanisme wordt door perslucht bediend. De WG is daartoe voorzien van een persluchtaansluiting. De gereedschapswisselaar is naast de persluchtversie ook leverbaar met hydraulische aansluiting. Een speciale voorziening maakt het verder mogelijk de gereed-schapswisselaar direct tegen een pers te monteren. Het apparaat heeft een scharnieren-de arm voor het behandelen van kleine gereedschappen. Een speciale vergrendeling voor-komt kippen, wanneer de last is verschoven. De gereedschapswisselaar is aangepast aan al-le gangbare vorkheftrucks en stapelaars en voldoet aan de CE-voorschriften.De WG 2000 is geschikt voor het behandelen van gereedschappen met een breedte variërend van 100 tot 2.000 mm en een diepte van even-eens 100 tot 2.000 mm. De werksnelheid van het apparaat bedraagt maximaal 0,4 m per minuut.www.hoffmann-machines.nl

De nieuwe gereedschapswisselaar voorkomt de kans op letsel en vermijdt onnodige belas-ting van het personeel bij het verwisselen van gereedschappen voor persen.

Universele buigpers met 22 ton perskracht

De horizontale cilinder is on-der de werktafel geplaatst, waardoor er een vrije tafel is voor het buigen.

Ontwerp Profi Pressen gemoderniseerdRHTC uit Schaijk heeft diverse dingen aan de werkplaatspersen Profi Pressen verbeterd en veranderd. Van een H profiel frame is RHTC overgegaan naar een vlak plaat frame, dat er moderner uitziet.

De manometer (voorheen op de cilinder) is nu in het frame verwerkt. Was de verstelling van de cilinder vroeger met een steeksleutel (vier bout-jes) los te draaien, nu zijn er twee handgrepen waarmee de cilinder los en vast kan worden gezet. Ook het optillen van de tafel is veranderd. Voorheen ging dat met een ketting die aan twee haken vast zat, nu met een hoefijzer die men om de piston zet. De oude mo-dellen hadden twee staven door de tafel zitten, nu rust de ta-fel op de staven, zodat hij direct kan worden opgetild. De voet was eerst een hoekprofiel en is nu een keurig gesloten en af-geronde voet geworden. Tot slot stond vroeger op de hydrauli-sche unit alles alleen in het Engels omschreven, nu gebeurt dat in vijf talen.RHTC laat de nieuwe Profi Pressen in Nederland produceren bij Lacom in Budel. Ze werden gepresenteerd tijdens de Euroblech, waar men veel complimenten kreeg voor de kwaliteit, de uitstra-ling en de gebruikersvriendelijkheid van de nieuwe persen.www.rhtc-workshoppress.com

Van een H profiel frame is RHTC voor de Profi Pressen overgegaan naar een vlak plaat frame, dat er moderner uitziet.

38

Magnetische handlifterDe magnetische handlifter, die Goudsmit Magnetic Sy-stems uit Waalre heeft gepresenteerd op de Euroblech, verwijdert scherpe staaldelen uit lasermachines of plasma-snijders.

Dit gebeurt op een snelle, efficiënte en veilige manier en voorkomt boven-dien verwondingen. Ook staaldelen op moeilijk bereikbare plaatsen houdt de handlifter stevig in zijn greep. De magneet heeft een geadviseerde werklast van 270 N en een maximale afbreekkracht van 800 N en wordt geschakeld door middel van een 4V Lithium accu. Een extra accu plus op-laadstation behoort standaard tot de levering. www.goudsmit-magnetics.nlOok staaldelen op moeilijk bereikbare plaatsen houdt de

handlifter stevig in zijn greep.

Nieuwe softwarelijn Sicam-ontwikkelaarSI Engineering ontwikkelt, implementeert en onderhoudt hoog geautomatiseerde CADCAM-systemen voor de plaat-bewerkende industrie. Enkele jaren geleden werd begonnen met de nieuwe softwarelijn Libellula (CAD), opvolger van Sicam, dat inmiddels dan meer 10.000 licenties over de wereld vertegenwoordigt.

SI Engineering begreep dat er een nieuw framework moest worden ontwikkeld om klanten de mogelijkheid te bieden beter inzicht te krijgen op hun productieproces. Hierbij werd de nadruk op tijdbesparing gelegd, als voorbeeld de drag & drop mogelijkheid en multi-import van DXF&DWG files direct in het nestingprogramma in drie klikken. Zo ook het nieuwe Libellula Budget programma, waarmee nauwkeurige calculaties kunnen worden gemaakt direct vanuit een digitale aan-vraag. Dit zijn enkele van de diverse innovatie-ve mogelijkheden die Libellula mogelijk maakt. Dit pakket staat voor een snelle en kwalitatief hoogwaardige werkvoorbereiding op het ge-bied van laser, plasma, waterjet en autogeen snijden. Maar ook bij ponsen en buigen/kan-ten heeft Libellula een pasklare oplossing.Nieuw is ook de uitbreiding van directe verkoop en ondersteuning in Nederland en België, door Nederlandse medewerkers. www.libellula.eu

Snelle buizenponsmachineLibellula, voor de werkvoorbereiding op het gebied van laser, plasma, waterjet en auto-geen snijden, ponsen en buigen/kanten.

Tuwi introduceerde in november op METAVAK Gorinchem en tijdens het eigen open huis in Winterswijk de buizen-ponsmachine type ADPM 2000 van Acimak. Deze ponst elk gewenst profiel tot 30 slagen per minuut.

Acımak is in 1998 opgericht en gevestigd in Bursa (Turkije). Engineering en fabricage van speciale machines voor de automotive industrie vormen de basis van deze machinebouwer. Omdat veelal machines gebouwd wer-den voor het ponsen van buizen, heeft Acimak zich hierin gespecialiseerd.De buizenponsmachines modellenrange bestaat allereerst uit de ADPM-2000/ADPM-3000. Dit zijn verticale buizenponsmachines voor het snel en efficiënt ponsen van kokers van massieve, dik- of dunwandige profielen van staal, RVS, aluminium, brons, messing, koper of andere mate-riaalsoorten. Standaard uitvoering: 1 ponsunit voor gewenste bewerking, 1 stempel en 1 matrijs extra, CE certificaat en Nederlandstalig instructie-boek. De gebruikte componenten zijn: hydraulische componenten van Rex-roth, pneumatiek van Festo, servomotor en PLC van Panasonic, touchs-creen – Easyview, elektra – Siemens, lineairgeleiding – INA, kogellagers – FAG, SKF en kogelomloopspindel – GTEN. Met de ADPM-2000/2 - ADPM-3000/3 is ook een dubbele bewerkings-lijn beschikbaar.www.tuwi.nlDe buizenponsmachine ADPM 2000 ponst elk gewenst profiel

tot 30 slagen per minuut.

39

17

Widenhorn implementeert PROfirst CADCAM voor Mikrostep bevelsnijmachine

Optimaal snijden

In de afgelopen maanden hebben veel bestaande gebrui-

kers bestaande machines vervangen of nieuwe machines

aangeschaft om hun capaciteit te vergroten. Zo heeft

Multi Metaal uit Heerenveen de snijcapaciteit verder uit-

gebreid met een nieuwe geavanceerde bevelsnijmachine.

Multi Metaal toelevering Heerenveen is gevestigd in het industriële hart

van Friesland. Het is een modern bedrijf, gespecialiseerd in het produ-

ceren van halffabrikaten voor metaalverwerkende bedrijven. Het bedrijf

is in 1999 opgericht en gegroeid van enkele medewerkers naar het

huidige niveau van vijftien. De groei zit er nog steeds in. Op jaarbasis

wordt momenteel 4.000 tot 4.500 ton staal verwerkt tot halffabrikaat.

Complete snijpakketten

Multi Metaal is gespecialiseerd in onder andere complete snijpakketten

voor de jacht- en scheepsbouw, op maat gemaakte profielen, onderde-

len (kopen voetplaten, windverbanden, et cetera) voor constructiebe-

drijven en onderdelen voor de machine- en apparatenbouw. Om deze

diensten te kunnen leveren beschikt het bedrijf over een up to date CNC

gestuurd machinepark, een optimaal nestingssysteem van Widenhorn

en een geautomatiseerd orderverwerkingssysteem.

Na een evaluatie van verschillende fabrikaten snijmachines is gekozen

voor een Mikrostep. Multi Metaal stuurt al sinds 2007 de snijmachines

aan met PROfirst. Voor de nieuwe machine werd contact opgenomen

met Widenhorn voor de aansturing hiervan. De beveltechnologie voor

Mikrostep is geheel beschikbaar in PROfirst. Omdat er vanuit PROfirst

en Widenhorn al ervaring was met deze technologie kon de implemen-

tatie in slechts twee dagen plaatsvinden.

Goede kwaliteit

De machine is na de implementatie volledig in bedrijf genomen en de

eerste producten werden kort daarna gesneden. Johannes Kootstra,

directeur van Multi Metaal, licht toe: "De implementatie is prima verlo-

pen. De eerste bevelplaten voor de scheepvaart zijn direct na de imple-

mentatie gesneden. De klant heeft spontaan gereageerd en een com-

pliment gegeven voor de goede kwaliteit."

Widenhorn is op de Euroblech aanwezig op de stand van de PROfirst

Group (hal 12, stand F65).

www.widenhorn.nl

www.multi-metaal.nl

MaatwerkPROfirst is een CADCAM en automatisch nestingssysteem voor snij-

machines. Widenhorn heeft het de afgelopen maanden bij diverse

bedrijven geïmplementeerd. Een belangrijk project was de optimali-

satie van een Prima Platino 1530HS lasersnijmachine met platen-

magazijn. Widenhorn had al ervaring met de oudere serie Prima

lasersnijmachines, maar voor deze geavanceerde lasersnijmachi-

ne werd een vernieuwde en uitgebreide postprocessor geschreven

waarin alle machinespecifieke functies kunnen worden benut. De ge-

avanceerde Prima beschikt ook over een volautomatisch plaatma-

gazijn. Door middel van een zelf geschreven stuk maatwerk, de PRO-

first Scheduler voor Prima, kan de gebruiker dit ook optimaal aan-

sturen. De gebruiker kan eenvoudig de programma's selecteren en

het productieplan wordt automatisch gegenereerd.

De Mikrostep bevelsnijmachine is na de implementatie volledig in bedrijf genomen en de eerste producten werden kort daarna gesneden.

3D weergave van het product in PROfirst. Programmeren van

een bevel in PROfirst.

Landré | Lange Dreef 10 | NL-4131 NH Vianen

Tel. +31 (0)347 329 329 | www.landre.nl


Landré levert CO2 laser- en � bersnijmachines met uiterst snelle en nauwkeurige lineaire aandrijvingen

in een uitstekende prijs-/prestatieverhouding. Daarmee zet Landré haar klanten op voorsprong. Laat

u eens adviseren door de specialisten van Landré. Een leverancier met een service-organisatie die

zorgt voor hoge rendementen en continuïteit van uw productie.

productietechnieken voor de verspaning, plaatbewerking

en kunststofverwerking

U wilt sneller en

goedkoper snijden,

maar twijfelt nog

tussen een CO2 laser

en � ber?

Landré levert

beide en helpt u de

juiste keuze te

maken!

10PBNp.indd 17

4-10-2012 11:47:20

In de afgelopen maanden hebben veel bestaande gebrui-

kers bestaande machines vervangen of nieuwe machines

aangeschaft om hun capaciteit te vergroten. Zo heeft

Multi Metaal uit Heerenveen de snijcapaciteit verder uit-

gebreid met een nieuwe geavanceerde bevelsnijmachine.

Multi Metaal toelevering Heerenveen is gevestigd in het industriële hart

van Friesland. Het is een modern bedrijf, gespecialiseerd in het produ-

ceren van halffabrikaten voor metaalverwerkende bedrijven. Het bedrijf

is in 1999 opgericht en gegroeid van enkele medewerkers naar het

huidige niveau van vijftien. De groei zit er nog steeds in. Op jaarbasis

wordt momenteel 4.000 tot 4.500 ton staal verwerkt tot halffabrikaat.

Complete snijpakketten

Multi Metaal is gespecialiseerd in onder andere complete snijpakketten

voor de jacht- en scheepsbouw, op maat gemaakte profielen, onderde-

len (kopen voetplaten, windverbanden, et cetera) voor constructiebe-

drijven en onderdelen voor de machine- en apparatenbouw. Om deze

diensten te kunnen leveren beschikt het bedrijf over een up to date CNC

gestuurd machinepark, een optimaal nestingssysteem van Widenhorn

en een geautomatiseerd orderverwerkingssysteem.

Na een evaluatie van verschillende fabrikaten snijmachines is gekozen

voor een Mikrostep. Multi Metaal stuurt al sinds 2007 de snijmachines

aan met PROfirst. Voor de nieuwe machine werd contact opgenomen

met Widenhorn voor de aansturing hiervan. De beveltechnologie voor

Mikrostep is geheel beschikbaar in PROfirst. Omdat er vanuit PROfirst

en Widenhorn al ervaring was met deze technologie kon de implemen-

tatie in slechts twee dagen plaatsvinden.

Goede kwaliteit

De machine is na de implementatie volledig in bedrijf genomen en de

eerste producten werden kort daarna gesneden. Johannes Kootstra,

directeur van Multi Metaal, licht toe: "De implementatie is prima verlo-

pen. De eerste bevelplaten voor de scheepvaart zijn direct na de imple-

mentatie gesneden. De klant heeft spontaan gereageerd en een com-

pliment gegeven voor de goede kwaliteit."

Widenhorn is op de Euroblech aanwezig op de stand van de PROfirst

Group (hal 12, stand F65).

www.widenhorn.nl

www.multi-metaal.nl

MaatwerkMaatwerkPROfirst is een CADCAM en automatisch nestingssysteem voor snij-

PROfirst is een CADCAM en automatisch nestingssysteem voor snij-





















De Mikrostep bevelsnijmachine is na de implementatie volledig in bedrijf genomen en de eerste producten werden kort daarna gesneden.



eras bold ITC

= 100 C/70M

= 100 Y/100M

MET VAST KATERN

EUROBLECH WIJST WEG NAAR DUURZAME TOEKOMST - BETER GOED DAN VEEL BUIGEN - OPTIMAAL SNIJDEN - JAN VAN DAM HEEFT HET WEER DRUK - ITALIAANSE DROOM SNIJDT, BOORT EN TAPT DOOR DIK EN DUN - DIGITAL PHOTONIC PRODUCTION IS MEER DAN LASSEN EN SNIJDEN

IN DEZE EDITIE:

3E JAARGANG NR. 3 • OKTOBER 2012

10PBNp.indd 1 5-10-2012 11:18:38

1 keer scannen en uw GRATIS abonnement

op HET magazine voor de Plaatbewerking ligt binnen handbereik!

Powered by

54U Media

door de makers van:

MetaalNieuws

54U MediaPostbus 21087302 EM APELDOORN055 - 360 10 60www.54umedia.nl

Widenhorn implementeert PROfirst CADCAM voor Mikrostep bevelsnijmachine

Editi e Verschijningsdatum Thema 1 februari 2013 Metaalexpo 2 april 2013 Automati sering 3 oktober 2013 Materialen 4 november 2013 Voorbeschouwing Techni-Show 2014

40

Easy-Form® afkantpersen

LVD heeft DE oplossing voor u! Easy-Form® Laser – adaptief plooisysteem.

● Minder instellingen

● Geen nabewerking meer

● Afval geëlimineerd

● Eerste keer correct – altijd correct!

● Gaat het plooien bij u minder goed dan verwacht?

● Hebt u een hoekmeetsysteem in de kast dat niet werkt?

● Hebt u genoeg van gebroken beloftes van uw huidige machineleverancier?

● Gelooft u niet in hoekmeetsystemen?

Tried the rest, now get the best. LVD Easy-Form Laser!

Bezoek www.lvdgroup.com, stuur een e-mail naar [email protected] of bel ons op +32 56 43 08 50.

STOP! LVD

PlaatBewerkingsNieuws

Documents

Transcript of PlaatBewerkingsNieuws