Analyse Beeldvormende Sessie: WMO Participatie bijeenkomst Amsterdam Zuid

Datum: 14 april 2015Locatie: Cordaan Kunstwerkplaats, AmsterdamFacilitatie en verslag: Christine Dedding, Wina Smeenk

Doel van de bijeenkomst: Samen reflecteren op hoe participatie effectief vorm te geven rondom de Wmo in Amsterdam Zuid.

De opkomst is groot, 35 mensen van 13 organisaties/verbanden zijn vertegenwoordigd. Mensen zijn betrokken en willen graag een stem in het ontwerpproces van toekomstige participatievormen. Er is veel gedeeld en bediscussieerd. Gaandeweg de avond realiseerde de groep zich hoe complex participatie is. Eenvoudige oplossingen zijn er niet omdat de Wmo veel verschillende mensen en groepen betreft en betekenisvolle participatie geen eenmalig event kan zijn. Hieronder worden kort de antwoorden weergegeven van de deelnemers op de vragen: a. wanneer is participatie goed; b. wat moet blijven; c. wat moet anders en d. hoe kan het anders. Vervolgens volgt een korte weergave van de gezamenlijke discussie, de conclusie, de belangrijkste uitdagingen en de aanbevelingen voor een vervolgtraject.

A. Wanneer is participatie goed?

Als we resultaat zien, meerwaarde ervaren Als de mensen die je vertegenwoordigt zich gehoord voelen en het een continu proces is Als eenieder zijn stem gehoord wordt en er daadwerkelijk iets mee wordt gedaan om te

komen tot adequate oplossingen Als er op alle niveaus/lagen van de organisatie daadwerkelijk zeggenschap/invloed is Als er respectvol met elkaar wordt omgegaan Als er goed gemotiveerd wordt waarom wel/niet keuzes gemaakt (kunnen) worden Als jong en oud, rijk en arm, allochtoon en autochtoon zich thuis en gewaardeerd voelt en te

allen tijden weet waar hij/zij op kan rekenen bij de overheid Wanneer alle neuzen dezelfde richting op staan en samen kunnen doorgaan met begrip voor

elkaar Als cliënten/vertegenwoordigers tevreden zijn over hoe hun inbreng meegenomen wordt en

er tegelijkertijd voor het stadsdeel een werkbare situatie is Wanneer voor verschillende doelgroepen manieren bestaan om met klachten en suggesties

te komen, waar iets mee gedaan wordt Als mijn organisatie participatie beter onderdeel van het dagelijks werk maakt; meer ervaring

met participatie en op verschillende niveaus

© Christine Dedding, Wina Smeenk 16-04-151

Als privépersoon wil ik graag dat iedereen aan de maatschappij kan deelnemen uitgaande van zijn/haar talenten (kind, volwassenen, ouderen). Voor mijn organisatie: in allerlei opzichten gehoord en geïnformeerd worden

Als iedereen die wil een bijdrage aan de discussie heeft kunnen leveren Zodra er een blijvende dialoog op gang is gebracht tussen de mensen die afhankelijk zijn van

het stadsdeel en het stadsdeel dat afhankelijk is van zijn inwoners Als de gemeente na iedere beleidsinvoering zou evalueren/onderzoeken hoe de participatie

t.a.v. dat onderwerp is verlopen voor alle stadsdelen

B. Wat moet blijven?

Ambtenaren/politici uitnodigen bij gesprekken met cliënten, mensen Enthousiasme, moed om door te gaan, belangstelling voor sociale omgeving, helder en

meetbaar zijn Overleg, dialoog, begrip kweken Niets Inzet en inbreng van betrokkenen Cliëntenorganisaties Toegankelijkheid, bestuurslid met deze portefeuille De haarvaten van het stadsdeel kennen Een punt dat in staat is een overzicht te creëren van wat er aan vraag en aanbod is Goed lopende cliëntenvertegenwoordiging in tact houden en een plaats geven in de nieuwe

vorm

C. Wat moet anders?

Praten over doelgroepen i.p.v. met doelgroepen Meer begrip voor elkaar, open staan voor elkaar Niet naar elkaar luisteren Meer out of the box denken Niet onderhevig zijn aan storende factoren/autoriteiten Autoritair zijn – oude structuren als maatgevend beschouwen Verwachten dat cliënten zich voegen naar vergadercultuur, bureaucratiseren Manipuleren - tokenisme (één psychiatrisch verhaal, burger in rolstoel, excuusvrouw,

migrant) De huidige situatie voortzetten Elkaars standpunten weg bekritiseren/geen hakken in het zand zetten/eigen ego wegzetten Aparte adviesraden Ons blindstaren op een aantal mensen die zich goed kunnen uiten Oppassen voor fragmentatie Elkaar via geschreven rapporten en amendementen benaderen (papieren woordenstrijd)

D. Hoe kan het anders?

© Christine Dedding, Wina Smeenk 16-04-152

Blijvende laagdrempelige dialoog Buurtgevoel versterken Onafhankelijke/autonoom wijkverpleegkundige Wijkzuster en buurtvader Eenzaamheid bestrijden Informatie ophalen op diverse manieren, zoals bij (werknemers) van huis van de wijk en

thuiszorgorganisaties, woningbouwvereniging Warm (persoonlijk contact) en koud contact (bv via email of facebook) Een noodloket per stadsdeel (rol voor cliëntenbelang?) Breed platform voor alle doelgroepen Begin met een goede gelaagde enquête met vragen gesteld en gezien vanuit de diversiteit

van de bewoners Medezeggenschap zo organiseren dat het aansluit bij cliënten, mensen Maandelijkse participatie(raad) bijeenkomst met punten voor leef-agenda Bredere vorm van participatie; van smalle WMO raad naar brede adviesraad sociaal domein Combinatie van cliëntenorganisaties en digitale media, met professionele ondersteuning De-institutionalisering van participatie, zoeken naar betere afspiegeling. Empowerment – verrassingen! Snelle, niet bureaucratische toegankelijkheid van ambtenaren die oren moeten hebben en

burgers serieus nemen. Noodloket/tel/mail: zorgvragen/matches die misgaan Een open aanpak als basis nemen, ook dwars over doelgroepen heen Concreet en praktisch Permanent flexibel

Uit de gezamenlijke brainstorm zijn de volgende punten naar voren gekomen:

1. het actief ophalen van ervaringen en behoeften, bij voorkeur warm, van mens tot mens en zeker niet alleen verbaal

2. De primaire verantwoordelijkheid voor het faciliteren van participatie ligt bij het stadsdeel, zodat alle groepen de mogelijkheid krijgen mee te doen, inclusief de mensen die niet georganiseerd zijn. (De verantwoordelijkheid van de burger is ook genoemd, maar nog niet uitgekristalliseerd)

3. Belangrijk om Participatie top-down (vanuit het stadsdeel) en bottom-up (ongevraagd vanuit de burger) te faciliteren. Ongevraagd advies moet ook landen

4. Participatie gaat niet alleen om individuen maar ook om organisaties5. Meer creativiteit en out of the box denken is gewenst; kleinschalig, laagdrempelig, makkelijk

bereikbaar, minder talig en leuk 6. Belangrijk dat wederzijdse verwachtingen en mogelijkheden goed gecommuniceerd worden

én wat er met de inbreng is/wordt gedaan

Conclusie:

© Christine Dedding, Wina Smeenk 16-04-153

De oogst van deze avond is groot! De analyse die aan deze bijeenkomst voorafging, namelijk dat de huidige vorm van participatie verbeterd kan worden en nieuwe vormen nodig zijn, wordt door de aanwezigen onderschreven. De bereidheid om mee te denken is hoog, mits de kennis, ervaringen en adviezen die gedeeld worden ook daadwerkelijk worden meegenomen in het proces. Er zijn veel ideeën over hoe participatie anders vorm zou kunnen krijgen en de deelnemers willen graag nog een keer tijd en energie investeren in dit proces. De definities van wanneer participatie goed/geslaagd is en hoe het anders te doen leveren handvatten voor een tweede meer concrete sessie.

De belangrijkste uitdaging voor de komende periode is inclusie, de mensen die het hardst nodig hebben zijn niet of het minst goed vertegenwoordigd. Zoals: kinderen, jongeren, mensen met een verstandelijke beperking, kwetsbare ouderen, mensen met een allochtone achtergrond, mensen met laaggeletterdheid. Daarbij is ook aandacht nodig voor de niet georganiseerde groepen of meer intern gerichte groepen, zoals de Chinese gemeenschap. Sommige van deze groepen, die nu niet vertegenwoordigd waren, vergen andere, bij hun competenties passende vormen en methoden, zodat ook zij gehoord kunnen worden en zich daadwerkelijk uitgenodigd voelen.

© Christine Dedding, Wina Smeenk 16-04-154