Ontwikkelingen Nederlands (inter)netwerkverkeer...Peter Smid, Peter Kort September 2019 Stukje...

25
Ontwikkelingen Nederlands (inter)netwerkverkeer Peter Smid, Peter Kort September 2019

Transcript of Ontwikkelingen Nederlands (inter)netwerkverkeer...Peter Smid, Peter Kort September 2019 Stukje...

  • Ontwikkelingen Nederlands (inter)netwerkverkeer

    Peter Smid, Peter Kort

    September 2019

  • Stukje proloog uit het nieuwe boek Huib Modderkolk

    2

  • 3

  • › Het niet beschikbaar zijn van het internet leidt tot maatschappelijke problemen.

    › Andere voorbeelden hiervan zijn:

    – In financiële sector=> het niet kunnen afwikkeling van betalingsverkeer, bijv banken die door DDoS aanvallen overspoeld worden, zodat zij betalingen van burgers en bedrijven niet meer kunnen verwerken.

    – In publieke sector => niet kunnen inloggen op overheidsdienstverlening doordat DigiD en/of eHerkenning overspoeld worden door DDoS aanvallen.

    ‘De kwetsbaarheid van internet is een maatschappelijk vraagstuk’

    4

  • › Al geruime tijd zijn Distributed Denial of Service (DDoS) aanvallen tegen diensten van de overheid een fact of life. De huidige strategie van de overheid om met DDoS aanvallen om te gaan, is het laten verwijderen van DDoS verkeer door leveranciers met‘wasstraten’. Met de stijgende lijn in het volume van de DDOS aanvallen is dit praktisch en financieel steeds lastiger vol te houden. Bij extreem grote aanvallen is het zelfs denkbaar dat de internetverbinding van een overheidsvoorziening verstopt raakt. In dat geval is de voorziening onbereikbaar voor burgers en bedrijven.

    › Daarnaast is het door bundeling van diensten en onderlinge afhankelijkheden van diensten niet meer voldoende dat “ieder voor zich” in voldoende bescherming voorziet, aangezien het uitvallen van één dienst grote invloed kan hebben op verschillende andere diensten.

    Context kwaliteitspeering

    5

  • Principe van kwaliteitspeering

    6

  • Kwetsbaarheid intern overheidsverkeer via Internet

    Burgers

    Internet

    Internet(mobiel, bekabeld)

    Applicaties en Informatievan de overheid in

    overheidsdatacenters

    Bedrijven

    Internet(mobiel, bekabeld)

    Applicaties en Informatievan de overheid

    extern gehost (cloud)

  • Internet

    Applicaties en Informatievan de overheid in datacenters

    DiginetwerkBurgers

    Internet(mobiel, bekabeld)

    Bedrijven

    Internet(mobiel, bekabeld)

    Applicaties en Informatievan de overheid

    extern gehost (cloud)

    =>Introductie Diginetwerk

  • Internet

    Applicaties en Informatievan de overheid in datacenters

    DiginetwerkBurgers

    Internet(mobiel, bekabeld)

    Bedrijven

    Internet(mobiel, bekabeld)

    Applicaties en Informatievan de overheid

    extern gehost (cloud)

    Kwetsbaarheid diensten aan burgers en bedrijven

  • Internet

    Applicaties en Informatievan de overheid in datacenters

    DiginetwerkBurgers

    Internet(mobiel, bekabeld)

    Bedrijven

    Internet(mobiel, bekabeld)

    Applicaties en Informatievan de overheid

    extern gehost (cloud)

    Kwetsbaarheid diensten aan burgers en bedrijven

  • Diginetwerk

    Nederland

    Rest van de wereld

    Applicaties en Informatievan de overheid in

    overheidsdatacenters

    Applicaties en Informatievan de overheid

    extern gehost (cloud)

    Nederlandse burgers en bedrijven in het

    buitenland

    Burgers en bedrijven in Nederland

    Onze klanten zitten grotendeels in NL ...

  • ...en DDOS bronnen buiten Nederland.

    Diginetwerk

    Applicaties en Informatievan de overheid in

    overheidsdatacenters

    Applicaties en Informatievan de overheid

    extern gehost (cloud)

    Nederlandse burgers en bedrijven in het

    buitenland

    Burgers en bedrijven in Nederland

    DDOS aanval

    Nederland

    Rest van de wereld

    DDOS aanval

    DDOS aanval

  • Diginetwerk

    KPN

    Vodafone/Ziggo

    Tele2

    Nederland

    Rest van de wereld

    Applicaties en Informatievan de overheid in

    overheidsdatacenters

    Applicaties en Informatievan de overheid

    extern gehost (cloud)

    Nederlandse burgers en bedrijven in het

    buitenland

    Burgers en bedrijven in Nederland

    Kwaliteitspeering

    Vrije “busbaan” voor de klanten van de ISP’s in Nederland...

    ... reduceert impact DDOS enorm.

    => Introductie Kwaliteitspeering

  • › Volume-based aanvallen, waarbij de aanvaller zoveel bandbreedte creëert dat netwerk verbindingen en systemen overbelast raken;

    › Protocol aanvallen, die er voor zorgen dat firewalls, load balancers en webserver niet goed meer functioneren;

    › Applicatie aanvallen, die kwetsbaarheden benutten in applicaties en diensten om deze uit te schakelen.

    Drie soorten DDoS-aanvallen:

    14

  • › Blackholing

    › DDOS wasstraten

    › Content Delivery Networks (CDN)

    › Kwaliteitspeering

    → Grofstoffelijk

    → Kostbaar

    → Statische Content, & sleutel issues

    → Lokale oplossing

    Mogelijke Anti-DDOS maatregelen

    15

  • 16

    Burgers&bedrijven (klant KPN)

    Diensten Platform Logius

    KwaliteitsPeeringPlatform

    KPN

    NLIX

    Tele2Vodafone/

    Ziggo

    Diensten Belastingdienst

    digid.nl

    Equinix KPN Tele2

    belastingdienst.nl

    PeeringdomeinTransitdomein Transitdomein

    Rest of Internet

    Burgers&bedrijven (klant Tele2) Burgers&bedrijven (klant V/Z)

    Prefixes Logius

    Prefixes BD

    Prefixes Logius+BD no export

    Prefixes BD

    Prefixes Logius Prefixes BD

    Prefixes Logius

    Prefixes klant KPN Prefixes klant Tele2Prefixes klant

    Vodafone/Ziggo

    Prefixes Logius, KPN,Tele2,

    Vodafone/Ziggo

    Prefixes BD, KPN,Tele2,

    Vodafone/Ziggo

  • › Proof of Concept succesvol

    – Met KPN, Tele2, Vodafone/Ziggo

    › Meedoen aan grote DDOS test 19 oktober

    – Logius platform en platform Belastingdienst

    – Uitwerken testscenario’s

    – Jair Santanna Universiteit Twente betrokken

    › Ook andere benefits komen in beeld

    › In productie voor één Logius service (Q4)

    Status

    17

  • › Basisprincipe is afnemers hebben eenvoudig toegang tot de dienst (BP03)

    › Afgeleide principe (AP09) dat internet het voorkeurskanaal is voor burgers en bedrijven met de overheid.

    › Afbreukrisico van internet is dat continuiteitsafspraken end- to-end niet mogelijk zijn. Dit laatste is in strijd met basisprincipe betrouwbaar (BP09) en de afgeleide principe is beschikbaarheid (AP 41).

    › De continuïteitsafspraken zijn gemaakt op basis van de afbreukrisico's die afnemers lopen bij uitval. Afnemers verwachten 24 uur per dag, 7 dagen per week zaken te kunnen afhandelen, de continuïteit en beschikbaarheid van de dienstverlening is belangrijk (AP41).

    › De uitdaging is de continuïteit van het gebruik van het internet te verbeteren.

    Waarom NORA?

    18

  • › Draagvlak creëren

    › Voor het verhogen van de continuïteit Digitale Overheid

    – Diginetwerk

    – Kwaliteitspeering ‘busbanen’ op internet

    Waarom staan wij hier?

    19

  • › Interessante ontwikkeling?

    › Relevante ontwikkeling?

    › Hoe te verankeren in NORA?– Bijv. afgeleid principe dat het voorkeurskanaal Diginetwerk is voor onderling

    verkeer van de overheid.

    – Bijv. aanvullingen op AP41 beschikbaarheid: Beschikbaarheid van Internetverkeer tussen burgers en bedrijven en digitale overheidsdiensten wordt geborgd middels kwaliteitspeering.

    › Zelf toepassen van kwaliteitspeering methode?

    › Deelname aan een gebruikersoverleg?– Verstevigen van positie richting Internet Service Providers door het interessant

    voor ze te maken.

    Wat wordt er van NORA gevraagd?

    20

  • Er zijn nog steeds velen die dit niet weten.

    Wij wel!

    Wat hebben wij gedaan aan maatregelen?

    De oorlog is nog steeds gaande

    21

  • Peter SmidProductowner Team ConnectLogius

    T 06 25 45 23 96 [email protected]

    Peter KortNetwerkarchitectLogius

    T 06 15 04 83 24 [email protected]

    mailto:[email protected]:[email protected]

  • Backup

    23

  • 24

    Burgers&bedrijven in NL

    Diensten Platform Logius

    KwaliteitsPeeringPlatform

    KPN Tele2Vodafone/Ziggo AS????

    Diensten Belastingdienst

    digid.nl

    Equinix KPN Tele2

    belastingdienst.nl

    PeeringdomeinTransitdomein Transitdomein

    Nog niet aktief

    Burgers&bedrijven (overig ) Burgers&bedrijven (overig )

    Te realiseren verbinding tussen Kwaliteitspeeringplatform en platform

    Belastingdienst (Voorstel: E-line van Defensie tussen

    Equinix AM3 en ODC Apeldoorn)

    Alternatief: Peeringverbinding met KPN en/of Tele2

    Rest of Internet

  • 25

    Burgers&bedrijven in NL

    Diensten Platform LogiusAS62003

    KwaliteitsPeeringPlatformAS210207

    KPN

    NLIX

    Tele2Vodafone/

    Ziggo

    Diensten BelastingdienstAS24595

    digid.nl

    Equinix KPN

    AS286Tele2

    AS13127

    belastingdienst.nl

    PeeringdomeinTransitdomein Transitdomein

    Nog niet aktief

    NIKHEFAS????

    Aanvaller

    Rest of Internet

    Burgers&bedrijven (overig ) Burgers&bedrijven (overig )

    Aanval op transitAanval op transit

    Geen impact op verkeer tussen digid & belastingdienst

    Geen impact voor klanten van KPN, Tele2 en VodafoneZiggo naar digid & belastingdienst

    Tele2 AS1257