Klinische les

***

Ondervoeding en SNAQ op de (afdeling)

Afdeling diëtetiek

(naam diëtist)

Onderwerpen

• Ondervoeding

– Wat is het?

– Wat zijn de gevolgen?

– Hoe kun je het signaleren?

• SNAQ

• Implementatie van SNAQ op de afdeling

• Casussen

• Vragen

Wat is ondervoeding?

BIJ ZIEKTE

Onbedoeld gewichtsverlies

en/of een te laag gewicht

Definitie ondervoeding bij ziekte

• Slechte voedingstoestand– Te laag lichaamsgewicht (BMI < 18,5 (gewicht / lengte2))– Onbedoeld gewichtsverlies

• >10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden• 5-10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste maand

• Matige voedingstoestand– Onbedoeld gewichtsverlies

• 5-10 % onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden

Gevolgen ondervoeding

Meer kans op infecties

(verminderde darmwerking

en verlaagde weerstand)

Ondervoeding

Afname gewicht

en

spiermassa

Hogere

mortaliteit

Meer kans op complicaties

Afname kwaliteit van leven

Verminderde

wondgenezing/

toename kans

decubitus

Langere opnameduur

Hogere behandelingskosten

Ziekte ↑

Complicaties ↑ Inname ↓

Behoefte ↑

Gewicht (vet vrije massa) ↓

Ongewenst gewichtsverlies geeft neerwaartse spiraal

Prevalentie ondervoeding (screening 2001 en 2004, 2005, 2006)

• Ziekenhuizen 25-40%

• Polikliniek 10-15%

• Verpleeghuis / verzorgingshuis 20-30%

• Thuiszorg 10-15%

• Revalidatie 25%

• Psychiatrie 15-20%

Resultaten screening in

Nederlandse ziekenhuizen (prevalentiemeting 2001, 2004, 2005 en 2006)

•Hoge prevalentie van ondervoeding (25-40%)

•Slechte herkenning van ondervoeding door de

medische en verpleegkundige staf (50%)

•Screenen op voedingstoestand bij opname in

het ziekenhuis is noodzakelijk!!!!!

Eisen aan screeningsinstrument

1. Praktisch toepasbaar

– Makkelijk en snel af te nemen (niet rekenen)

– Begrijpelijk

– Acceptabel voor patiënten en verpleegkundige

staf

2. Valide, reproduceerbaar

3. Koppeling met een behandelplan

4. Breed te gebruiken; op verschillende

klinische afdelingen

Wie zijn betrokken bij de uitvoering?

• Verpleegkundige

• Voedingsassistent

• Arts

• Diëtist

• Keuken

Screening bij opname

2 of meer punten 3 of meer punten

2 – 3 tussendoortjes

energie en

eiwitverrijkte

hoofdmaaltijden

Consult diëtetiek

Aantekening in status

Optimaliseren

voedingsbehandeling

SNAQ screening & behandelplan

SNAQ kar

Assortiment tussendoortjes

Bijvoorbeeld:• Volle vruchtenyoghurt

• Volle vruchtenkwark

• Volle chocolademelk

• Drinkvoeding

• Balisto

• M&M pinda

• Evergreen

• Sultana

• Pinda’s

• Borrelnoten

• Roomijs

Tijdstippen:

8:00uur ontbijt

10:00uur tussendoortje

12:00uur warme maaltijd

15:00uur tussendoortje

18:00uur 2e broodmaaltijd

20:00uur tussendoortje

Resultaten SNAQ-studie

• Herkenning van ondervoede patiënten

verbetert van 50% naar 80%

• Snellere start van de voedingsbehandeling

door diëtist (van gemiddeld dag 6 naar

gemiddeld dag 2)

• Verkorting van de opnameduur bij ernstig

ondervoede patiënten

• Kosteneffectiviteitsanalyse: kosten: 76 euro

per bespaarde opnamedag– Kosten 1 opnamedag: 476 EUR voor een academisch

ziekenhuis en 337 EUR voor een algemeen ziekenhuis

(Oostenbrink 2005)

Casus

Mw A

• Huidig gewicht: 70 kg

• Lengte:1.70 m

• Gewichtsverlies ongewenst en over periode van 1 maand 5 kg

• Verminderde eetlust

Score 3 punten

Acties

• Schakel de diëtist in (verpleegkundige en arts)

• Verstrek 2 – 3 keer per dag een tussendoortje (voedingsassistent / verpleegkundige)

• Verrijk de hoofdmaaltijden (keuken)

Vragen???

www.snellerbeter.nl/ondervoeding

Andere links (bijvoorbeeld intranet diëtetiek o.i.d.)