cultuurmagazine van het Davidsfonds | www.davidsfonds.be | 3 euro

jan. ’10

cultuurmagazine van het Davidsfonds | www.davidsfonds.be | 3 euro

cultuurmagazine van het Davidsfonds | www.davidsfonds.be | 3 euroomtrent

Nacht van de Historische Film

Queen victoria & co

mia doornaertover Europa, Amerika en Verkavelingsvlaams p. 10

slaap kindje slaapWiegeliedjes uit de wereld p.20

perzische parelKatelijne Hermans verkent Iran p. 34

Gewoon aansluiten en genieten

Met het BOSE® WAVE® music system zijn er geen stapels componenten. Geen snoeren die in de knoop raken. Geen gedraai aan knoppen. Geavanceerde Bose-technologieënin dit compacte systeem werken samen om de kamer tevullen met de be ken de prestaties die Bose tot één van demeest gerespec teerde namen op het gebied van geluid heeft gemaakt. Zo schrijft Mark Prigg, technologiejournalist van de London Evening Standard: “Dit systeem onderscheidt zichdoor de perfecte geluidskwaliteit en de diepe, rijke bastonen die iedere ruimte kunnen vullen...” Het WAVE® music system levert helder, realistisch geluid waarvan je zou denken datalleen een veel grotere, complexe hifi set het kan produceren.

Hoe hebben wedit gedaan?

Het komt allemaal neer oponze in de V.S. gepatenteerde technologie voor waveguide-luidsprekers. De compacte behuizing van het systeem is niet groter dan een schoenen-

doos en bevat uiterst geavanceerde akoestische tech nologie waardoor cd’s en radio programma’s altijd zuiver en levensecht klinken. Van de heldere hoge tonen tot de rijke, volle lage tonen.

Eén apparaat, één snoer, al het geluid

Een geluids systeem koop je om te luisteren naar muziek.Niet om uren bezig te zijn met de installatie of het aansluitenvan kabels. Met het WAVE® music system zult u vrijwel directna het openen van de verpakking genieten van Bose geluids-kwaliteit. AUDIO, het testmagazine voor onder andere hifi schrijft: “Het WAVE® music system is het eerste compacte systeem dat voor volwassen hifi -combinatie kan doorgaan...”

Zoveel manieren om ervan te genieten

Luister naar het WAVE® music system in uw woonkamer, keuken, slaapkamer of waar u ook maar beter geluid wilt. Alles wat u nodig hebt, is ingebouwd: cd/mp3-cd speler, AM/FM tuner met RDS, klok en wekfunctie. U kunt deze allemaal bedienen met een handige, ultracompacte afstandsbediening. Sluit als u wilt een extra geluidsbron aan en hoor levens echt geluid vanaf uwtv of mp3-speler.

Geniet 14 dagen lang vrijblijvend* vanhet WAVE® music system

U kunt het WAVE® music system natuurlijk alleen echt beoordelen in de unieke akoestiek van uw eigen huis. Probeer het 14 dagen thuis uit tijdens een vrijblijvende proefperiode, en als u daarna toch vindt dat dit systeem niks voor u is, komen we het gewoon weer ophalen. Dit kost u niets en u ontvangt het volledige aankoopbedrag terug, inclusief verzendkosten.

De dubbele, tapse waveguide

Beschikbaar direct via Bose. Bel gratis naar:

✆ 0800-92 833voor meer informatie. Referentienummer B10AOMT1

Openingstijden: ma - vr: 09.00 - 20.00 uur za - zo: 10.00 - 14.00 uur.

www.boseinfo.be

Grafi etgrijs Titaniumzilver Platinawit

* ‘Vrijblijvend’ heeft alleen betrekking op de proefperiode van 14 dagen. ©2009 Bose Corporation. Alle rechten voorbehouden. Het speciale ontwerp van het WAVE® music system is ook een geregistreerd handelsmerk van Bose Corporation in de V.S. en andere landen. Citaten zijn met toestemming gereproduceerd: Mark Prigg, London Evening Standard, 18/04/2005; AUDIO, 5/2005; Red dot best of the best 2005. Voor meer informatie over onze algemene verkoopsvoorwaarden, raadpleeg www.boseinfo.be

Het BOSE® WAVE® music system 14 dagenop proef

Een kamer gevuld met geluid. Niet met kabels.

bose_wms_210x297_omtrent_be-nl_02-01-2010.indd 1 12/4/09 3:23 PM

3

p 15 januari is het precies 135 jaar geleden dat het Davids-

fonds werd opgericht.

De droom die de stichters voor hun vereniging koester-

den, was ambitieus. Promotie van de Nederlandse taal en cultuur

kwam op de eerste plaats, als hefboom voor de emancipatie van het

Vlaamse volk. Toen nog als tegenhanger van het liberaal-vrijzinnige

Willemsfonds, zou het Davidsfonds werken aan verdieping vanuit

een christelijke overtuiging. De nieuwe vereniging zou actief zijn

tot in de kleinste dorpen in Vlaanderen: dicht bij de mensen dus. In-

houdelijk mocht de drempel evenmin te hoog zijn: ‘volksopvoeding’

en ‘volksverheffing’ waren een recht voor alle Vlamingen.

Om hun ambities concreet te maken, stuurden de pioniers verha-

lenvertellers het veld in: ze verzorgden talloze voordrachten, maar

ook zangavonden, concerten, toneel… In die eerste afdelingen

was het vaak genieten: van luisterrijke feestavonden tot zelfs een

Davidsfondsbal! Met groot enthousiasme zetten zich in een mum

van tijd honderden bestuursleden in voor de goede zaak: respect

voor de Nederlandse taal en de Vlaamse cultuur. Het ontbrak de

stichters duidelijk niet aan durf om een groots avontuur te begin-

nen. Dat hun initiatief aanstekelijk werkte, bleek uit de successen

die ze op korte tijd boekten.

Sinds 1875 heeft het Davidsfonds zich – trouw aan zijn traditie –

voortdurend weten te vernieuwen. Het zal dat ook in de toekomst

blijven doen. Onder meer door zich nog sterker te profileren.

Als Vlaamse vereniging, die werkt aan een beter Vlaanderen voor

alle inwoners en gelooft dat daarvoor méér Vlaanderen nodig is en

tegelijkertijd een grote openheid op de wereld. Als vereniging die

actief werkt aan verdieping, alternatief voor de oppervlakkigheid

in onze samenleving. Dicht bij de mensen, letterlijk (op meer dan

500 plaatsen in Vlaanderen) en figuurlijk (voor een breed publiek,

zonder op kwaliteit in te boeten). Honderden auteurs, docenten,

muzikanten, reisbegeleiders en andere specialisten delen daartoe

als verhalenvertellers hun kennis en kunde. Zodat zoveel mogelijk

mensen, in goed gezelschap, kunnen genieten van cultuur. Dat alles

dankzij het engagement van meer dan 5.000 vrijwilligers, die zich

met hart en ziel inzetten voor onze samenleving. En durf tonen,

om te innoveren, om wel eens tegendraads te zijn, om ambitieus

te zijn. Zo hoopt het Davidsfonds, ook na 135 jaar, aanstekelijk te

werken voor meer dan 50.000 leden-gezinnen en een veelvoud an-

dere belangstellenden.

U zult begrepen hebben welke acht klemtonen het Davidsfonds

voortaan extra in de verf zet. Daarvoor kunnen we rekenen op meer

dan 5.000 vrijwilligers-bestuursleden en 50 beroepskrachten. Hun

engagement is voor het Davidsfonds en voor de Vlaamse samenle-

ving van onschatbare waarde. Hun engagement en dat van de vele

duizenden die hen sinds 1875 zijn voorafgegaan, is een reden om

vandaag, na 135 jaar, fier en dankbaar te zijn.

Peter Peene

nationaal voorzitter

3

Sinds 1875 heeft het Davidsfonds zich voort­durend vernieuwd. Het zal dat ook in de toekomst blijven doen.

peter

Sinds 1875

O

4

10 Mia DoornaertIn haar columns voor De Standaard

neemt Mia Doornaert geen blad voor

de mond. Mede door haar recht-

lijnige visie op Europa en de wereld

belandde ze eerder dit jaar als experte

op het kabinet van minister van

Buitenlandse Zaken Yves Leterme,

de huidige premier. In deze Omtrent

praat ze honderd uit over twee van haar

stokpaardjes: taal en cultuur.

15 De gastvrouw27 De lezeres33 De studente35 De reiziger

ontmoeten

14 Nacht van de Historische FilmTijdens de Nacht van de Geschiedenis

pakken vijf Vlaamse Kinepoliszalen uit

met evenveel topfi lms rond het thema Op

leven en dood. Een fi lmkenner met naam

zorgt telkens voor een gepaste inleiding.

Omtrent licht alvast een tip van het doek.

17 Triduum PaschaleIn Westvleteren wordt naarstig gebouwd

aan een nieuwe abdij, en de broeders van

Sint-Sixtus profi teren van die gelegen-

heid om naar buiten te treden met een

rondreizende tentoonstelling, een boek,

een cd vol spirituele liederen en een con-

certreeks (zie ook p. 46).

vertellen

20 Slaap kindje slaapAfgelopen zomer trokken Bas Bogaerts

en Eva Schampaert met de motor door

Europa. Ze kwamen terug met een koffer

vol wiegeliedjes en bouwden er een instal-

latie rond. Dichter bij huis brengt ook

Volkskunde Vlaanderen tradities in kaart.

24 Kind van de oorlogGuido Becarren belandde als jongetje van

elf op een school in Duitsland, waar hij

de gruwel van de Tweede Wereldoorlog

van nabij meemaakte. Een halve eeuw la-

ter schreef hij het trauma van zich af in

een boek. Omtrent brengt een exclusieve

voorpublicatie.

14

20

4

Durven

10

Ontdek de Davidsfonds

activiteiten in

Omtrent­cultuuragenda

P. 41-49

5

bladwijzer

ColofonOmtrent is het cultuurmagazine van het Davidsfonds.Hoofdredactie: Katelijne Beerten, Jeroen SleursRedactie: Herman Clerinx, Norbert D’hulst, André Grosemans, Peter Peene, Janne Pierreux, Hanne Van HerckFoto’s: Bas Bogaerts, Jan Crab, Minne Dalemans, Michel Vanneuville, Laurent Thurin Nal, Phi-lip VanoutriveConcept, eindredactie en opmaak: Jansen&Janssen, www.jaja.bePubliciteit: Publicarto, contactpersoon: Katrien De Vos, tel. 053 82 60 95Druk: ModernaVerantwoordelijke uitgever: Jeroen Sleurs, Davidsfonds, Blijde-Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven, tel. 016 310 600, fax: 016 310 608, www.davidsfonds.be, omtrent@davidsfonds.bePR 000-0022385-75

Het Davidsfonds is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de commerciële advertenties.

verdiepen

30 Tien stappen op weg naar gelukProfessor Anton van der Geld is een geluk-

kig man, ook al kreeg hij dat niet in de

schoot geworpen. Iedereen heeft volgens

hem de kracht om het geluk te vinden,

maar het vergt een inspanning. De lec-

tuur van zijn boek Je leven is van jou is al-

vast een eerste stap.

ontdekken

34 Iran door de ogen van Katelijne Hermans

Als Iran vandaag het wereldnieuws haalt,

dan is dat doorgaans niet in positieve zin.

Bijna zouden we vergeten dat het land als

bakermat van het Perzische Rijk ook tal

van cultuurschatten herbergt. VRT-jour-

naliste Katelijne Hermans neemt ons mee

op een verrassende tocht.

38 Op blote voeten door de KempenHet Nationaal Park Hoge Kempen is de re-

gio bij uitstek om de nieuwjaarskater uit

je lijf te verdrijven. Een stevige, winterse

wandeling helpt je zo weer op krachten

komen, desnoods op blote voeten in het

mooiste stukje natuur van Limburg.

17 24

34

Win

49 Nieuwjaarsconcert10 duotickets voor Brussels

Philharmonic

50 SluitertijdEen wandelarrangement in

de Genkse Stiemerheide

5

en ook6 In beeld

8 Open | Aanstekelijk Vlaams

18 Panel

29 Leeskoffer

40 Landgenoot

50 Sluitertijd

Goed omgaan met jezelf, je relaties en je werk bepaalt je leven’

30

Goed omgaan met jezelf, je relaties en je werk bepaalt je leven’

professor anton van der geld

66

in beeld

7

‘het florence aan de elbe’…

… was de titel die Dresden terecht droeg. 65 jaar geleden,

in februari 1945, werd de stad zwaar gebombardeerd.

In een niet te bedaren vuurzee stierven tienduizenden

burgers en werden unieke gebouwen in puin gelegd. De

Zwinger (zie foto), het paleizencomplex van de Saksische

vorsten, was pas in 1964 gerestaureerd. Sinds de Wende

in 1989 gaat de restauratie van wat nog niet was afgebro-

ken, sneller. Dresden is intussen een toeristische topper.

in 2010 is er een davidsfonds cultuurreis naar dresden op het moment van het grote Musikfest. Meer info in de brochure bij deze Omtrent.

7

8

open

De 1ste vaste voorzitter

in de geschiedenis van de

Europese Raad is Herman

Van Rompuy. Herman Van

Rompuy is lid en auteur

van het Davidsfonds. De

1ste president van Europa is

dus lid en auteur van het

Davidsfonds!

Op 1 november 2009 overleed Jos

Smeyers op 83-jarige leeftijd. Hij

was hoogleraar Nederlandse Let-

terkunde aan de Facultés Univer-

sitaires St.-Louis in Brussel en do-

cent aan het Sint-Lucasinstituut.

Hij publiceerde verschillende

boeken bij het Davidsfonds. Zijn

eerste, Archipel van de eenzaamheid,

1

De leukste boeken om samen met je (klein)kind te lezen, op

ontdekkingstocht te gaan, te spelen en te zingen …

1. Alle eendjes… Liedjesgroeiboek voor kleuters | An

Debaene, met kleurenillustraties van Marjolein Pottie

(met cd)

2. De ruimte in! Het grote lees- en doeboek over de aar-

de en de ruimte | Pascale Hédelin en Laurent Richard

3. Goudlokje en de drie beren | Marion Billet

4. Mijn dierensprookjeskijkboek | Hilde V andermeeren,

met kleurenillustraties van Kristien Aertssen

5. Welkom in mijn wereld! | Anne-Sophie Baumann

U kunt deze boeken (met korting!) bestellen via de bon in

het midden van deze Omtrent.

Kleuter- en kinderboeken

joS SMeYerSjoS SMeYerSin memoriam

logica …rechtzetting

De leukste boeken om samen met je (klein)kind te lezen, op

ontdekkingstocht te gaan, te spelen en te zingen …

1.

2.

3.4.

5.

U kunt deze boeken (met korting!) bestellen via de bon in

het midden van deze

in het vorige nummer van Omtrent heeft de zetduivel een spijtige fout gemaakt. Het juiste adres van de website van het project fahrenheit451 is www.fahrenheit451.be. fahrenheit451 is een leesbevorderingsproject voor 15-plussers uit het bso en het tso. nieuw dit jaar is De Weddenschap, waarbij drie bekende vlamingen leerlingen uit het bso en het tso uitdagen om tegen begin april 2010 drie boeken te lezen. deelnemers kunnen verschillende prijzen winnen. de hoofdprijs is een bezoek van een van de bv’s in de klas.

infowww.fahrenheit451.be en www.deweddenschap.be.

boeKen top 5

9

aanstekelijk vlaams

an der Weyden in Leuven, Ensor

in Parijs, twee prachtige tentoon-

stellingen die weer eens bewijzen

dat Vlaamse kunst ook internationaal

aanslaat. Ik weet dat de term ‘Vlaamse

kunst’ in de vorige zin sommigen doet

huiveren. Ten onrechte. Kunst, of ze nu

passioneel in harmonie is met de cul-

tuur van de plek en de tijd waarin ze is

ontstaan, zoals die van Van der Weyden,

dan wel rebels in opstand komt tegen de

artistieke mode van de eigen tijd, zoals

die van Ensor, altijd heeft ze haar cultu-

rele identiteit.

Van der Weydens kunst is zo Vlaams

omdat ze perfect in overeenstemming is

met de Bourgondische mentaliteit van

het laatmiddeleeuwse Vlaanderen, dat in

de ban was van de Devotio Moderna en dat

in al zijn cultuuruitingen liet zien: in de

religieuze praktijken, in het toneel, in de

processies, in de volksliteratuur…

Ensor, daartegenover, de fantast, de rel-

schopper, de dwarse revolutionair, lijkt

misschien in eerste opzicht een dissonant

in de Vlaamse kunst. Maar hij is het niet.

In al zijn keetschoppende balsturigheid

is hij toch de iconische vertegenwoordi-

ger van de kleurige Vlaamse traditie van

Bosch en Bruegel.

Dergelijke ontdekkingen te kunnen

doen tijdens een museaal parcours door

tentoonstellingen van Vlaamse kunste-

naars is een bijzonder verrijkende erva-

ring. Zelf heb ik die ervaring met genoe-

gen ondergaan bij mijn bezoek aan de Van

der Weyden-tentoonstelling in Museum

M. Te kunnen merken dat meester Rogier

op zijn eigen, onnavolgbare wijze mee

vorm heeft gegeven aan de betekenissen

V

in Aanstekelijk vlaams geeft een voor-aanstaande columnist in persoonlijke naam zijn of haar kijk op vlaanderen.

in dit nummer pleit ludo beheydt, gewoon hoogleraar ‘civilisation néer-

landaise’ aan de université catholique de louvain en bijzonder hoogleraar

’de nederlanden in de wereld’ aan de universiteit leiden, voor de

emanci patie van de vlaamse kunst.

© u

nive

rsite

it le

iden

die samen de Vlaamse culturele identiteit

van de 15de eeuw karakteriseren, was een

aparte belevenis.

Die belevenis sterkt mij in de overtui-

ging dat het een legitieme benadering is

van kunst, om te proberen kunstwerken

te begrijpen als uitingen van de cultuur

waarin ze ontstaan. We vinden dat van-

zelfsprekend als we het hebben over Egyp-

tische of Azteekse kunst, maar zodra het

gaat over Vlaamse kunst mag een dergelij-

ke benadering kennelijk niet meer. Hoge

stemmen verklaren dan plotseling met

klem dat kunst in wezen internationaal

is, een pure esthetische aangelegenheid!

Ik ben het daar helemaal niet mee

eens. Veeleer ben ik geneigd om, samen

met Clifford Geertz, aan te nemen dat

“de defi nitie van kunst in geen enkele sa-

menleving ooit helemaal puur esthetisch

kan zijn, en het ook meestal slechts mar-

ginaal is”. Het hoofdprobleem waarmee

kunst ons telkens weer confronteert, is

ze haar juiste plaats te kunnen geven in

de cultuur waarin ze is ontstaan, als een

betekenisvolle uiting van die cultuur.

Ik heb dus geen enkele schroom om

het Vlaamse in de Vlaamse kunst naar

voren te halen en ik zet mij af tegen die-

genen die zich verzetten tegen kunstgeo-

grafi sche interpretaties. De ideologische

koudwatervrees voor een erkenning van

de identiteit van de Vlaamse kunst moet

nu maar eens plaats gaan maken voor een

evenwichtige, onbevooroordeelde bena-

dering van de eigenheid van onze kunst.

Daar is niets mis mee en het schept ver-

trouwen in de traditie en de waarden van

de Vlaamse samenleving waar we sowieso

deel van uitmaken.

werd in 1980 bekroond met de

Vlaamse Debuutprijs. Het liefste

wat ik heb was zijn laatste boek:

een poëziebloemlezing die de weg

van het kind volgt in liefdevolle

gedichten. Jos Smeyers was ook

voorzitter van de literaire vereni-

ging De Clauwaert en bestuurslid

van Davidsfonds Vlierbeek.

nationaal voorzitter peter peene en algemeen directeur jeroen sleurs hadden op maandag 30 november een ontmoeting met joke schauvliege, de nieuwe vlaamse minister van cultuur. tijdens het kennismakingsgesprek stelden ze de werking van het davidsfonds voor aan de minister. als maat-schappelijk geëngageerde cultuur vereniging gaf het davidsfonds tijdens dat gesprek ook zijn visie op cultuurbeleid en een aantal aanverwante actuele thema’s.

voorzitter van de literaire vereni-

ging De Clauwaert en bestuurslid

van Davidsfonds Vlierbeek.

op bezoek bij de minister van cultuur

1010

Twee plus tweeMia Doornaert beStrijDt provincialiSMe in taal en cultuur

Met de recente benoeMing van HerMan van roMpuy tot president staat europa Meer dan ooit in de belangstelling. Maar Hoe actueel is de rol van europa in de wereld? wij vroegen Het aan buitenlandexperte Mia doornaert. een gesprek over aMerika en europa. binnenkort tijdens davidsfonds cultuurforuM in brussel en antwerpen. nu al in Omtrent.

tekst: Hanne van Herck | foto: Mine dalemans

1111

U

durven

bent een hartstoch-telijk pleitbezorgster van de europese inte-gratie. Wat betekent de aanstelling van de

eerste europese president in dat proces?“Het is geen beslissende stap voorwaarts.

Europa heeft nog steeds geen duidelijk ge-

zicht. Naast Manuel Barosso, de voorzitter

van de Europese Commissie, heb je nu Ca-

therine Ashton, de Europese minister van

Buitenlandse Zaken en vice-voorzitter van

de Commissie, en Herman Van Rompuy,

die de raad van regeringsleiders zal voor-

zitten. De eerste twee hebben het gewicht

en het enorme budget van de Commissie

achter zich. Van Rompuy daarentegen

heeft weinig bevoegdheid. Hij zal veel

meer een voorzitter zijn dan een presi-

dent. Hij werd gekozen omdat hij een

goede consensusbouwer is, niet omdat

hij een flamboyante persoonlijkheid is.

De Unie heeft gemeenschappelijke

standpunten over heel veel zaken, het

Midden-Oosten, Afrika, noem maar op.

Dat zijn meestal standpunten op een

lage gemene deler, die weinig slagkracht

geven. Ik vraag me af of dat nu zal ver-

anderen. Om Europa meer slagkracht te

geven op het internationale toneel, moet

er een andere formule worden gevonden.

In mijn zeer persoonlijke opinie, die zeker

niet die van België is, zou een directoire

van de grote landen – als die het maar

met elkaar eens zijn – een voorlopige op-

lossing kunnen zijn. Zij zouden de spits

moeten afbijten met duidelijke standpun-

ten: ‘Hier gaan wij vrede stichten, aan dit

probleem wijzen wij middelen toe en wie

ons lief heeft, volge ons.’ Maar zelfs dat zit

er niet in, omdat die grote landen het ook

vaak oneens zijn.”

is de rol van europa dan beperkt tot die van een oud, ingedommeld continent waar het goed is om te leven? “Ik vrees soms dat we hier in Europa in

een gulden nazomer leven. In de middel-

eeuwen, de renaissance en de verlichting

beleefden we onze big bang, met een

explosie van onafhankelijk denken, van

wetenschap, van kunst, van veroveringen.

Europa was creatief en vitaal. Vandaag

drijven we nog altijd op die uitbarsting

en ik vraag mij af of de kracht ervan stil-

aan niet is uitgewerkt. De nieuwe ener-

gie ligt elders. De Verenigde Staten tonen

een enorm vermogen om zich altijd te

vernieuwen, in Azië komen nieuwe reu-

zen op. De wereld verwacht het nieuwe

elan niet van Europa. Iedereen zit naar

Amerika te kijken.”

is dat niet moeilijk te rijmen met het fervente anti-amerikanisme in de wereld? “Ik wil de afkeer die bestaat ten opzichte

van Amerika relativeren. Kijk naar de

grote migratiestromen: Amerika blijft het

land van eerste keuze voor veel migranten.

Men is het vaak oneens met de Amerikaan-

se politiek, maar men verlangt wel naar

is niet vijf

Mia doornaert (° kortrijk, 1945) groeide op in Harelbeke in een onderwijzersgezin. Ze studeerde klassieke filologie en Oosterse talen aan de k.u.leuven en ging aan de slag als journaliste bij De Standaard. buitenlandse politiek is haar passie. Mia doornaert engageerde zich in de vereni-ging van beroepsjournalisten en de internationale federatie van journalisten. in 2003 ontving ze de titel van barones voor haar journalistieke verdiensten. sinds vorig jaar werkt ze als onafhan-kelijk experte op het kabinet van minister van buitenlandse Zaken en later eerste minister yves leterme. Haar column Door­geprikt staat netjes verschijnt tweewekelijks in De Standaard. begin september begeleidt Mia doornaert een davidsfonds cul-tuurreis naar het verre oosten (china, japan, korea en taiwan).

Wie is Mia Doornaert?

de Amerikaanse democratie en vrijheid.

Een sprekend voorbeeld hiervan speelde

zich af na de Amerikaanse invasie in Irak.

De sjiieten konden voor het eerst sinds

lang weer hun heiligdommen bezoeken.

Op tv toonde men beelden van een sjiie-

tische betoging in Najaf, gericht tegen de

Amerikaanse aanwezigheid. Dat protest

was normaal want niemand houdt van

12

In Amerika word je uit­gedaagd om uit te blinken. Hier word je bijna als een nerd beschouwd als je ambi­tieus bent.

durven

ik kies voor rogier Van der Weyden, 1400­1464. De passie van de meester. Het oeuvre van een groot schilder uit een prachtige tijd fascineert me. jammer genoeg heb ik van-wege de hectische tijden op het werk niet de tijd gehad om de expositie te bezoeken.

stadium van: ‘Ik hou van jou, ik blijf je

trouw’. Wat een verschil.

Ik ben absoluut geen cultuursnob. Ik

was een fan van de Rolling Stones, Mick

Jagger was mijn sekssymbool. Ik ben op-

gegroeid in een huis vol klassieke muziek

en boeken. Soms wekte mama ons met ci-

taten uit gedichten, zelfs van Vondel. Als

we op reis naar het zuiden gingen met

de tent of de caravan, stopten we onder-

weg altijd voor cultuur. Om de kathedraal

van Reims of Amiens te bezoeken, bijvoor-

beeld. Als kind heb je haast om aan zee te

zijn. Dan denk je: ‘Laat die kerk nu maar.’

Later ben je daar dankbaar voor, want op

dat moment worden je brein en je hart

geopend. Je hebt in Amerika fantastische

orkesten, zeer goede schrijvers, de pop

art, de fi lmcultuur… Als je dan kijkt naar

wat onze tv-zenders te bieden hebben,

naar het verkavelingstaaltje dat je overal

hoort, wie zijn wij dan om te zeggen dat

de Amerikanen minder cultuur hebben?”

over onze taal gesproken: hoe komt het toch dat we zo weinig respect hebben voor het Stan-daardnederlands? “Het begint met ouders die thuis geen Ne-

derlands kunnen of willen spreken. Voor

hun kinderen moet de school het verschil

maken. Ik geloof enorm in het onderwijs

als sociale gelijkmaker. Het is de plicht

van een school om veeleisend te zijn en

de standaardtaal aan te leren. Alleen zo

kunnen kinderen uit hun milieu eman-

ciperen. Ik hoor soms dat onderwijzers

in de klas dialect spreken. Dat merk je

uiteraard aan de kinderen. Zo blijft men

in West-Vlaanderen maar niet in staat

de ‘g’ en de ‘h’ behoorlijk uit te spreken.

Kinderen moeten nochtans op school le-

ren dat de hulp van een heer iets anders

is dan zijn gulp. Mar dat gebeurt niet – of

te weinig.”

vanwaar die nonchalance? “Die nonchalance komt voort uit een vals

idee van democratie. Men schijnt te den-

ken: ‘De gewone mens spreekt niet zo,

ik kies voor 1464. De passie van de meester.van een groot schilder uit een prachtige tijd fascineert me. jammer genoeg heb ik van-wege de hectische tijden op het werk niet de tijd gehad om de expositie te bezoeken.

Mia Doornaert kiest uit de Davidsfonds catalogus

een vreemde bezetter, ook al komt die de-

mocratie brengen. Opvallend was dat die

betogers optrokken voor het oog van tot de

tanden gewapende Amerikaanse soldaten,

zonder schrik te hebben. Dezelfde Irake-

zen die onder hun eigen Saddam Hoessein

geen pink durfden opheffen uit schrik

voor gevangenis en marteling wisten, on-

danks alle propaganda, dat Amerikaanse

soldaten niet op ongewapende, betogende

burgers schieten. Net dat verschil, een de-

mocratie versus een dictatuur, maakt het

Amerikaanse maatschappijmodel zo aan-

trekkelijk. Wij beseffen niet genoeg dat je

in veel landen niet vrij kan kiezen om te

zijn wie je wilt, te trouwen met wie je wilt,

te studeren wat je wilt.”

vandaar dat the American dream nog zo levend is…“Ja, omdat Amerika het bewijs levert dat

een droom ook echt kan werken. Je hoeft

maar te kijken naar de namen van voor-

aanstaande wetenschappers of zelfs naar

die van de president. Barack Obama is

niet wat vroeger als een typisch Ameri-

kaanse naam werd beschouwd. Het Ame-

rikaanse systeem is ongenadiger dan het

onze, maar het biedt meer kansen aan

mensen die er iets van willen maken.

Mensen gaan naar Amerika omdat ze ge-

loven dat ze daar werk en een toekomst

zullen vinden, omdat ze ambitie hebben.

Mensen gaan naar Europa omdat ze den-

ken dat ze daar geld zullen krijgen, ook

om niets te doen. Dat is het verschil tus-

sen de optimistische American dream en de

Europese droom. In Europa geloven we te

weinig in the pursuit of excellence, zoals de

Amerikanen dat noemen. Hier worden

scholieren bijna als een nerd beschouwd

of zelfs gepest als ze ambitieus zijn en

goede punten willen halen. In Amerika

heeft men daar veel minder complexen

over. In hun meritocratisch systeem word

je uitgedaagd om uit te blinken. Dat ge-

beurt bij ons te weinig.”

er is een groot verschil in percep-tie tussen de klassieke europese en de populaire amerikaanse cul-tuur. hebt u een voorkeur? “Ik geniet heel erg van beide culturen.

De Amerikaanse liedjes en musicals uit

de jaren ’40 en ’50 stralen een enorm op-

timisme uit, met hun teksten in prachtig

Engels. Ik hou van de Gershwins of van

Cole Porter, met hun taalvirtuositeit.

In Vlaanderen zaten we toen nog in het

13

dus wie zijn wij om de gewone mens te

gebieden anders te spreken?’ Ik ben daar

niet mee akkoord. We leren een kind dat

twee plus twee vier is. We zeggen niet: ‘Vijf

komt al aardig in de buurt, dat is goed

genoeg’. Waarom wordt zo’n houding

wel getolereerd als het op taal aankomt?

Gemakzucht in de taal lost niets op. De

houding van post-mei-’68, met het interdit

d’interdire, heeft daar ook mee te maken.

Men mocht niet te veel inspanning voor

grammatica en spelling vragen, want taal-

gebruik moest ‘leuk en creatief’ zijn. Ik

denk dan: muziek is ook leuk en creatief,

maar dat betekent niet dat je zomaar op

de piano kan gaan slaan. Je moet noten-

leer leren, je moet leren spelen en pas dan

kan je creatief zijn. Ook de constante en

halfslachtige spellingshervormingen to-

nen een gebrek aan respect voor de taal. In

andere buurlanden leert men de kinderen

correct spellen en schrijven, de Nederlan-

ders en Vlamingen knoeien steeds weer

met hun taal. Ik schreef als scholier zeer

correct, maar nu vertik ik het om mij nog

in de zoveelste hervorming te verdiepen.

Met woede in het hart reken ik nu op de

spellingchecker. Ondertussen blijf ik mij

blauw ergeren aan de pannenkoek, want

ik bak die in één pan. Ik schrijf het met

een tussen-n omdat het zo hoort, maar ik

zie er absoluut de zin niet van in.”

is het verkavelingvlaams dan een symptoom van provincialisme? “Wanneer wij Frans leren, kunnen wij

daarmee overal in Franstalig België te-

recht. Zeker, er bestaan accentverschil-

len, maar het is mij nog nooit overkomen

dat ik in Wallonië of in Frankrijk iemand

niet begreep. Maar onze Franstalige land-

genoten, wie wij verwijten niet genoeg

Nederlands te kennen, zeggen terecht

dat zij met hun Nederlands geen Vlaam-

se tv-feuilletons kunnen begrijpen, want

daar spreekt men alleen nog die lelijke

verkavelingstaal. En ze worden bijna uit-

gelachen wanneer ze in Vlaanderen een

‘kopje’ koffie vragen en niet een ‘tas’. We

vragen onze Franstalige landgenoten Ne-

derlands te leren en we spreken het zelf

niet. Dat is oneerlijk.

Ik stel vast dat hoe autonomer Vlaande-

ren wordt, hoe provincialer het wordt. Dat

is voor mij een heel belangrijk argument

tegen separatisme. We verwerven cultu-

rele autonomie en het resultaat is dat het

taalgebruik verloedert. Waartoe dient die

autonomie dan? Er is provincialisme in

heel België trouwens. Ik verwijt ook de

Waalse politici dat ze de zaken zien door

de verkeerde kant van de verrekijker, dat

hun blik alsmaar kleiner wordt. Buiten-

landse politiek wordt hier louter gezien

in functie van de binnenlandse zandbak.”

DE LEZING

via de bon in het midden van deze Omtrent kunt u kaarten bestellen voor de lezing meer europa, niet minder Amerika van Mia doornaert voor davidsfonds cultuurforum in brussel (dins-dag 12 januari) en antwerpen ( donderdag 14 januari).

DE REIS

samen met vic de donder begeleidt Mia doornaert begin september 2010 de davidsfonds cultuurcruise Het Verre Oosten. Hoogtepunten van China, Japan, Korea en taiwan. u leest er meer over in de brochure davidsfonds cultuurreizen 2010 bij deze Omtrent.

14

Op leven en doodnacht van De hiStoriSche filM

Tijdens de nachT van de Geschiedenis – op dinsdaG 23 maarT – kunT u op 200 plaaTsen in vlaanderen TerechT voor rondleidinGen, lezinGen, bezoeken, TenToonsTellinGen en… films. vijf vlaamse kinepoliszalen brenGen evenveel Topfilms rond heT Thema Op leven en dOOd, Telkens inGeleid door een GerepuTeerde filmkenner.

ontmoeten

haar harde moeder. Ze hecht zich aan An-

nie, maar wanneer die laatste meer toe-

nadering zoekt, vlucht ze en ziet ze haar

intrede in een klooster als enige uitweg.

Ze componeert er Dominique en krikt daar-

door het tanende imago van de kerk mee

op. Het liedje wordt een wereldhit. Ge-

sterkt door haar succes, laat ze het kloos-

terleven achter zich en waagt haar kans…

4. les folles aventures de Simon Konianski

Micha wald (2009)Met jonathan Zaccaï, popeck, abraham leber…

Simon Konianski is een 35-jarige eeuwige

puber die net de bons heeft gekregen van

de vrouw van zijn leven, een goy danse-

res. Zijn vader Ernest haalt hem voorlo-

pig – maar zeer tegen zijn zin – opnieuw

in huis en maakt Simons leven meteen

onmogelijk. Hadrien, Simons zoon, is een

kleine jongen die dan weer gefascineerd

is door de verschrikkelijke verhalen van

zijn grootvader, een overlevende van de

concentratiekampen. En ten slotte zijn

er nog Maurice, de oude paranoïde oom,

en Tante Mala, die niet op haar mondje

gevallen is. Als Ernest sterft, vertrekt dit

bonte gezelschap noodgedwongen op een

merkwaardige reis.

1. the Young victoriajean-Marc vallée (2009)Met emily blunt, Michiel Huisman, rupert friend, Miranda richardson…

Engeland, 1837. De jonge koningin Victo-

ria heeft moeite om zich aan te passen

aan de strenge etiquette van het Britse hof

en haar overbezorgde moeder. Daarnaast

zijn er zoveel andere taken die haar aan-

dacht vragen dat haar vrijheid er ernstig

onder te lijden heeft. Met de komst van de

Duitse prins Albert, die gestuurd is door

zijn familie om haar hand te winnen, lijkt

dat allemaal anders te worden. Onver-

wacht ontstaat er een hechte vriendschap

tussen hen, die uitgroeit tot een intense

liefde voor elkaar en het koninkrijk.

2. the readerstephen daldry (2008)Met oscarwinnares kate winslet, ralph fiennes…

Michael Berg, een vijftienjarige jonge-

man, wordt verliefd op de oudere vrouw

Hanna. Terwijl zijn leven gewoon door-

gaat, bezoekt hij haar bijna iedere dag.

Ze geven zich hartstochtelijk over aan de

liefde en Michael ontdekt dat Hanna het

heerlijk vindt om te worden voorgelezen.

Het ene boek na het andere, de hele we-

reldliteratuur, komt zo aan bod. Hij wil

alles van haar weten, maar zij houdt de

boot af. Eigenlijk weet hij niets van haar.

Acht jaar later ziet hij haar onverwacht

terug in de rechtszaal wanneer hij als

jonge rechtenstudent het nazitribunaal

observeert...

3. Soeur Sourirestijn coninx (2009)Met cécile de france, jan decleir, chris lomme, filip peeters, Marijke pinoy…

Sœur Sourire is het verhaal van Jeannine

Deckers, een Belgisch meisje dat in 1961

uitgroeide tot een wereldster. Het drama

van deze jonge vrouw is de liefde. Jean-

nine probeert wanhopig aan anderen de

liefde te geven die ze zelf nooit kreeg van

15

de gastvrouw

“ik geniet enorm van gasten in huis. ik ben een babbelaar, ik heb graag gezelligheid. de langste brunch die we ooit gaven – met australische vrien-den – is om 12u ’s mid-dags begonnen en na middernacht geëindigd. gewoon omdat we, bij spijs en drank, zo gezellig en leuk zaten te praten en bleven praten. dat is puur genot. ook met mensen een glas gaan drinken, uit eten gaan, doe ik zeer graag. ja, ik ben een gezelligheidsdier.

ik heb in de loop der jaren ontzettend veel boei-ende mensen ontmoet. een van de mensen die ik uit het oog verloren ben en graag zou terugzien is barry porter, de gewezen voorzitter van de austra-lische journalistenbond. ik kende hem toen ik voorzitter was van de internationale federatie van journalisten. barry is van ierse afkomst. Hij is een heel charmante man, met blond haar en groene ogen. Met hem wil ik nog eens een goed gesprek voeren. en in zijn groene ogen wil ik nog wel eens kijken.”

Blond haar, groene ogen

Mia Doornaert

15

5. the virgin SuicidesSofia Coppola (1999)james woods, kathleen turner, kirsten dunst, josh Hartnett, Hana Hall…

Een kleine Amerikaanse stad in de ja-

ren 1970. Alle jongens zijn gefascineerd

door de vijf dochters van de vreemde

wiskundeleraar Lisbon en zijn strenge

vrouw. De zussen stralen een mysterieuze

schoonheid uit en roepen bij de jongens

tot dan onbekende gevoelens op. Wan-

neer de jongste zus Cecilia op 13-jarige

leeftijd zelfmoord pleegt, sluiten de Lis-

bons zichzelf op, halen hun dochters weg

van school en verbieden hen om met de

rest van de wereld te communiceren. De

betovering bij de jongens wordt er alsmaar

groter door. Zij willen het raadsel van deze

rare familie doorgronden…

Kinepolis Brugge

koning albert l-laan 200, 8200 brugge

films ingeleid door inge Schelstraete

(filmrecensente De Standaard)

16.45 u.: the virgin SuiciDeS

19.45 u.: the Young victoria

Kinepolis gent

ter platen 12, 9000 gent

films ingeleid door roel van bambost

(filmrecensent eXQI)

16.45 u.: Soeur Sourire

19.45 u.: the Young victoria

Kinepolis Hasselt

universiteitslaan 11, 3500 Hasselt

Soeur Sourire (en onder voorbehoud

the reader) ingeleid door Stijn coninx

(regisseur)

16.45 u.: the reaDer

19.45 u.: Soeur Sourire

Kinepolis KortrijK

president-kennedylaan 100 a,

8500 kortrijk

films ingeleid door lieven Debrauwer

(regisseur)

16.45 u.: the reaDer

19.45 u.: the virgin SuiciDeS

Kinepolis leuven

bondgenotenlaan 145-149, 3000 leuven

films ingeleid door Karel Deburchgraeve

(filmrecensent)

16.45 u.: the Young victoria

19.45 u.: leS folleS aventureS

De SiMon KonianSKi

infoHet volledige programma van de nacht van de geschiedenis vindt u op www.davidsfonds.be/nacht.

in voorverkoop be-taalt u slechts € 6 per ticket. boven-dien hebt u zo één

kans op 20 op een mooie prijs (gratis film-

tickets, een exemplaar van het boek Soeur Sourire…). aarzel dus niet en bestel uw ticket(s) via de bon in het midden van deze Omtrent of via www.davidsfonds.be/nacht. opgelet: er volgt geen bevestiging. de tickets zullen op dinsdag 23 maart vanaf 45 minuten vóór de voorstelling klaarliggen aan de speciale infostands in het kinepolis-complex van uw keuze. indien er nog plaatsen vrij zijn, kunt u uw ticket(s) ook de avond zelf nog kopen aan de kassa’s van de kinepoliscomplexen. u betaalt dan wel € 7.

Schrijf vooraf in en win!

© v

ersu

s p

rod

uctio

n

16

BOZAREXPO

16.01 > 18.04.2010

Frida Kahloy su mundo

Self Portrait with Small Monkey, 1945. Museo Dolores Olmedo, Xochimilco

Omt-Kahlo-210x297Q.indd 1 30/11/09 15:58

17

ontmoeten

abDij WeStvleteren bouWt zingenD aan De toeKoMSt

Het geluid van de stilte in wesTvleTeren rijsT een nieuwe abdij uiT

de Grond. als alles volGens plan verloopT, beTrekken de broeders van sinT-siXTus in 2011 hun nieuwe Thuis op hun verTrouwde ‘plek Gronds in diT aardse leven’. tekst: peter peene

et bouwproject van de Sint-Six-

tusabdij, die meestal ver weg

van de schijnwerpers als ‘stille

kracht’ in de samenleving fungeert, zorg-

de al voor heel wat media-aandacht. De

broeders zagen daarin een kans om niet

alleen hun ‘stenen’ avontuur met zoveel

mogelijk mensen te delen, maar ook en

vooral hun spirituele zoektocht. Daartoe

zetten ze, samen met enthousiaste me-

destanders als het Davidsfonds, verschil-

lende culturele projecten op.

Diepe verbondenheidZo wordt de expressionistische Kruisweg

van de Stilte van de schilder Armand De-

meulemeester (1928-2002), die tijdens de

bouwwerkzaamheden noodgedwongen

zijn vaste stek in de pandgang van de ab-

dij moest verlaten, voor het grote publiek

ontsloten als reizende tentoonstelling én

in het boek De Kruisweg van de Stilte – Eigen­

zinnig. De geschiedenis van de abdij, haar

spiritualiteit en een fotografi sch verslag

van het bouwproject, vinden hun beslag

in een kunstboek dat in 2011 bij het Da-

vidsfonds verschijnt. De opname van een

cd stond van meet af aan hoog op het ver-

langlijstje. De gezangen, die al eeuwen-

lang het gebed van de cisterciënzermon-

niken vertolken, drukken misschien nog

het best uit waar het een abdijgemeen-

schap om te doen is: de diepe en onpeil-

bare verbondenheid met de aarde, met

de mens en met God. In Dirk Snellings,

artistiek leider van de wereldvermaarde

Capilla Flamenca, vonden de broeders al

bij hun eerste ontmoeting een ware gees-

tesgenoot. Toen bij een volgende afspraak

het Antiphonarium Cisterciensis Ordinis

– een zangboek uit 1545 dat in Westvle-

teren wordt bewaard – uit de kast werd

gehaald, gingen zijn ogen schitteren.

rotsvast geloofSnellings toog aan het werk. Samen met

Hendrik Vanden Abeele, Ignace Thevelein

en de broeders zelf stelde hij een program-

ma op met gezangen uit verschillende

tijdvakken rond het Triduum Paschale, de

driedaagse die begint op Witte Donder-

dag en eindigt op de morgen van Pasen.

De oudste – gregoriaanse – gezangen wor-

den vertolkt door Ensemble Psallentes, de

polyfone gezangen door Capilla Flamen-

ca. Dat ook de broeders zelf hun heden-

daagse gezangen vertolken, was niet inge-

geven door een hang naar mogelijk succes

– in het kielzog van andere opgemerkte

opnames, zoals die van de monniken van

Silos of Heiligenkreuz – maar door hun

rotsvaste geloof in de toekomst van hun

gemeenschap. De Nederlandstalige psal-

modieën en liederen zijn een stap op een

lange muzikale en spirituele weg die na

meer dan negen eeuwen onverminderd

verdergaat. Zo bouwen de broeders ook

muzikaal aan de toekomst.

DE EXPO

de tentoonstelling Kruisweg van de Stilte is te zien in de ieperse sint-jacobskerk van 26 februari t.e.m. 14 maart 2010. gratis toe-gankelijk elke dag van 14 tot 17 uur, op donderdag ook van 19 tot 21 uur en op zondag ook van 10 tot 12 uur. vanaf palmzondag 28 maart tot 31 augustus 2010 vindt de kruisweg een gastvrij onderkomen in de gentse sint-baafskathedraal.

HET BOEK

Het kunstboek De Kruisweg van de Stilte. eigenzinnig bundelt meditaties van 12 verschillende auteurs (onder wie europees president Herman van rompuy) bij de 12 staties van demeule-meesters kruisweg.

DE CD

de cd triduum Paschale verschijnt eind januari en vormt de aanleiding voor een mini concertreeks met capilla flamenca en ensemble psallentes. Meer info daarover vindt u in de agenda op p. 46

boek en cd bestelt u met de bon in het midden van Omtrent.

H

18

alona lyubayeva (36)begeleidt Davids-fonds cultuur-reizen naar o.m.

oekraïne, rusland, de balkan“Mijn eerste reisbegeleidingen deed ik

in Kiev, hoofdstad van Oekraïne, toen ik

groepen Russen, Engelsen en Chinezen

in hun taal Oekraïne leerde kennen. Nu

ik in België woon, begeleid ik sinds twee

jaar Davidsfonds Cultuurreizen. Waarom

ik dat doe? Ik vind het leuk om zo mijn

kennis up to date te houden en te kunnen

doorgeven, om de kennis en de belangstel-

ling van de deelnemers te stimuleren.

De meeste mensen in de groep zijn ou-

der dan ik. Ik kon wel hun dochter zijn.

Dat geeft mij een andere blik op de ge-

beurtenissen. De opgave is uitzoeken wat

iedereen boeit. Daarbij leg ik graag een

link tussen verleden, heden en toekomst.

Geschiedenis is altijd belangrijk wanneer

je toelichting geeft: de zaken zien in func-

tie van de tijd en van hun evolutie. Boven-

dien breng ik ook graag de visie over van

de mensen uit Centraal en Oost-Europa.

Of dat niet vermoeiend is? Tijdens de reis

voel ik geen vermoeidheid. Pas nadien

slaat die toe. Begrijpelijk: de dag begint

al vroeg voor de reisbegeleider. Hij of zij

heeft heel wat voor te bereiden. Vaak

moeten er nog documenten worden op-

gemaakt. Van de reisbegeleider verwach-

ten de deelnemers dat hij zijn expertise

altijd ter beschikking houdt, altijd klaar

staat om uit te leggen en te duiden. Maar

je krijgt ook heel wat terug. Na de vorige

DaviDSfonDS reiSeveneMent 2010

Reizen in het bloed

zaTerdaG 23 januari wordT een hooGdaG voor reisfanaTen. in heT provinciehuis van vlaams-brabanT schudden meer dan TachTiG davidsfonds reisbeGeleiders die daG de hand van honderden kandidaaT-reiziGers voor een indrukwekkende reeks lezinGen, panelGesprekken en workshops over boeiende reisonderwerpen en -besTemminGen.

lle info over een Davidsfonds reis-

bestemming, een persoonlijke

ontmoeting met de reisbeglei-

der waarmee u op stap wilt, ervaringen

van andere reizigers, een contact met de

technici achter de Davidsfonds Cultuur-

reizen, een ontmoeting met vroegere me-

dereizigers: het kan allemaal tijdens het

Davidsfonds Reisevenement 2010. U leest

er alles over in de brochure Davidsfonds Cul­

tuurreizen 2010 bij dit nummer van Omtrent.

ontmoeten | panel

A

19

Volg de gids

op heT davidsfonds reisevenemenT sTaan de reisbeGeleiders volop in de belanGsTellinG. waarom beGeleiden ze reizen? waT vinden ze belanGrijk? waT zijn de vreuGdes en de problemen? hoe denken ze over de deelnemers? OMTRenT vroeG heT aan drie van hen.

tekst: norbert d’hulst

Oekraïne-reis kreeg ik van de groep een

tekening met het symbool van Odessa,

een moederfi guur. Die tekening was met-

een mijn portret: Alona als moeder van de

deelnemers. Ik was echt ontroerd en het

werkje hangt bij mij thuis op een mooie

plaats. Nog altijd trouwens houden de

deelnemers contact.

Ik vind het positief dat cultuur tijdens

de Davidsfonds Cultuurreizen zo sterk

aan bod komt. Bovendien zijn de reizigers

erg geïnteresseerd.”

peter verlinden (52)begeleidt Davids-fonds cultuur-reizen naar de golfstaten,

Quebec en centraal afrika“Voor Davidsfonds Cultuurreizen bege-

leid ik, sinds de start van deze formule in

2004, tot twee reizen per jaar. Uiteraard

hoef ik dat niet te doen om de tijd te do-

den. Een belangrijke motivatie is wel dat

ik zo de mogelijkheid heb om terreinen

die ik ken (Afrika, de rijke golfstaten, Que-

bec) van nabij te volgen en er contact mee

te houden zonder kosten en zonder zor-

gen. Omdat ik dat doe in het gezelschap

van mensen met een levende belangstel-

ling, kan ik nog alerter reizen. De deelne-

mers zijn geen specialisten, maar mensen

met een open geest: zij willen meer te we-

ten komen over het land en zijn cultuur.

Het is een uitdaging om de zaken ook

praktisch goed te laten verlopen, om

soms lichtjes corrigerend of aanvullend

op te treden ten opzichte van sommige

reis naar Griekenland te organiseren voor

mijn eigen leerlingen, ook als ze geen

Grieks of Latijn studeerden: een kans die

ik met beide handen greep. Gewapend

met die jarenlange ervaring begeleid

ik sinds 1991 ook reizen voor het brede

publiek. Inmiddels heb ik Griekenland

ongeveer tachtig keer bezocht, privé of

als reisbegeleider. Om het land nog beter

te leren kennen en nog meer contacten

met de Grieken te kunnen leggen, heb ik

25 jaar geleden Nieuwgrieks geleerd. Zo

kan ik tot in de kleinste dorpjes met de

mensen een gesprek aanknopen.

Zowel de deelnemers als ikzelf beleven

veel plezier aan de reizen. Zo’n reis is

immers telkens opnieuw een uitdagend

feest! De uitdaging zit in de groep: wie

komt eraan? Plezant is ook dat ik intus-

sen veel mensen ken in Griekenland, die

me altijd met open armen ontvangen. Het

Griekse ‘xenos’ staat niet zonder reden

voor ‘vreemdeling’, maar ook voor ‘gast’.

Die gastvrijheid is een van de charmes van

het land.

Mijn favoriete bestemming? De Cycla-

den, een eilandengroep ten zuidoosten

van het Griekse vasteland. In de kleine ge-

meenschappen daar kan je Griek worden

onder de Grieken en volop genieten van

de schoonheid en het karakter van Hellas.

Mijn beste herinnering als reisbegeleider?

Die plotse ontmoeting met het hoofd van

de Grieks-orthodoxe kerk in Athene, ‘de

Griekse Godfried Danneels’. We groetten

hem – in het Grieks – terwijl hij naar zijn

dienstwagen ging. Hij groette terug en be-

gon een conversatie. De deelnemers zijn

er nog altijd van onder de indruk.”

plaatselijke gidsen, om altijd alert te blij-

ven. Je kunt ook niet op alle vragen een

antwoord geven. Je kan onmogelijk alles

kennen over een land. Mijn natuurlijke

belangstelling gaat meer uit naar antro-

pologische en maatschappelijke aspecten.

Ik ben nu eenmaal geen specialist inzake

kunst of geologie.

Mijn volgende grote project? Terug naar

Congo: een reis met een kleine groep men-

sen die vroeger in Congo hebben gewerkt

of geleefd. Daarbij brengen ze bezoeken

aan specifi eke plekken die op hun ver-

langlijstje staan: hoe ziet hun huis er nu

uit? Hun werkplaats? Hun school?

Mijn ervaring met Davidsfonds Cul-

tuurreizen: ze staan garant voor een aan-

genaam, geïnteresseerd publiek met een

open geest voor vreemde culturen. Er zit-

ten zowel geleerde als eenvoudige mensen

bij, maar wat ben bindt, is de honger naar

nieuwe ontdekkingen.”

Walter van Strydonck (63)begeleidt Davids-fonds cultuur-reizen naar

griekenland en naar libië“Hoe ik reisbegeleider ben geworden?

In 1970, midden in het kolonelsregime,

reisde ik voor het eerst naar Griekenland.

Tijdens de jaren tachtig trok ik gedurende

zeven grote vakanties met mijn familie

telkens opnieuw daarheen, zowel naar

het vasteland als naar de eilanden. Bij

omzwervingen per auto ontmoette ik een

touroperator. Hij stelde mij voor om een

Volg de gids

op heT davidsfonds reisevenemenT sTaan de reisbeGeleiders volop in de belanGsTellinG. waarom beGeleiden ze reizen? waT vinden ze belanGrijk? waT zijn de vreuGdes en de problemen? hoe denken ze over de deelnemers? OMTRenT

tekst: norbert d’hulst

Volg de gids

20

vertellen

Slaap kindje slaap…baS bogaertS en eva SchaMpaert brengen WiegelieDjeS in Kaart

“tijdens onze gesprekken over muziek

kwamen eva en ik tot de vaststelling dat

wiegeliedjes universeel zijn”

21

amen met zijn eega – muzi-

kante Eva Schampaert – trok

Bas Bogaerts tijdens de zo-

mer van 2009 op de motor

doorheen Europa. Hun mis-

sie: het verzamelen van wiegeliedjes. Een

ietwat bizarre hobby, zeker als je weet dat

het koppel zelf geen kinderen heeft. “Tij-

dens onze gesprekken over muziek kwa-

men Eva en ik tot de vaststelling dat wie-

geliedjes universeel zijn, misschien wel

de meest universele muziekvorm. Elke

regio heeft wel een eigen traditie rond

slaapliedjes, en zo vreemd is dat uiter-

aard niet: een huilend kind troosten, een

kind in slaap wiegen, elke moeder moet

het doen. Helaas zijn veel van die liedjes

langzaam aan het verdwijnen.”

ouders van oudersZo begon het avontuur. De motor op, op

zoek naar een eeuwenoude traditie die

verloren dreigt te gaan. In totaal verza-

melden Bas en Eva 300 liedjes in vijftien

landen, al liep dat niet altijd van een

leien dakje. “In elk land hebben we ge-

zocht naar een contactpersoon. Via hem

of haar kwamen we meteen bij ouders en

grootouders terecht, maar dan nog was

het vaak moeilijk om de mensen aan het

zingen te krijgen. In de Arabische landen

bijvoorbeeld, gebeurde het al eens dat we

de gezangen niet mochten opnemen of

dat we geen foto’s mochten nemen. Een

paar keer mocht ik er ook niet bij zijn.

Dan zongen de vrouwen alleen voor Eva.

Wat we nu hebben verzameld, is een

mooie staalkaart van de slaap- en wiege-

liedjes in Europa.”

Nu ze heel Europa op tape hebben, wil-

len Bas en Eva ook slaapliedjes in Vlaan-

deren verzamelen. “In Vlaanderen alleen

al hebben we nu 36 verschillende liedjes

opgenomen. Bekende Vlaamse liederen

zijn onder meer Goedenavond speelman,

’s Avonds bij het slapen gaan en natuurlijk

Slaap kindje slaap. Van dat laatste hebben

we wel tien verschillende versies gevon-

den. Maar er moet nog zoveel meer zijn.

De jonge ouders van nu kennen de lied-

jes vaak niet meer. We moeten al op zoek

naar hun ouders of zelfs grootouders. Die

generaties dragen dat erfgoed nog met

zich mee en kunnen het nog doorgeven

aan hun kinderen of kleinkinderen.” Om

nog meer onbekende liederen te vinden,

doen Bas en Eva een beroep op alle Vla-

mingen: via de website kan iedereen een

liedje doorsturen. Ook de Vlaamse erf-

goedcellen ondersteunen het project. In

Slaap kindje slaap…“Toen ik mijn moeder verTelde over heT projecT, zonG ze sponTaan een wieGeliedje. ik herkende de melodie van vroeGer, en Toch was heT nieT SlAAp KIndJe SlAAp daT ze zonG.” aan heT woord is bas boGaerTs, archeolooG van opleidinG en sinds onGeveer een jaar Gepassioneerd verzamelaar van slaap- en wieGeliedjes.

tekst: katelijne beerten | foto’s: bas bogaerts

SEen schaap met witte voetjes

bent u gebeten door wiegeliedjes en wilt u graag voor uw (klein)kind zingen, net voor het slapengaan? in een schaap met witte voetjes verzamelde het davidsfonds wiegeliedjes, kleuter- en peuterliedjes. Het is een speelse bloemlezing voor kinderen van elke leeftijd, met zorg geselecteerd door an debaene. Met de bijbehorende cd wordt het bedmoment meteen een stuk plezanter, maar uiteraard kunt u ook gewoon de grappige versjes ontdekken of heerlijk dansen samen met uw koters.

een schaap met witte voetjes verschijnt in februari en kost € 19,95. u kunt het bestellen met de bon in het midden van deze Omtrent.

graag voor uw (klein)kind zingen, net voor het slapengaan? in verzamelde het davidsfonds wiegeliedjes,

zorg geselecteerd door an debaene. Met de bijbehorende cd wordt het bedmoment meteen een stuk plezanter, maar uiteraard kunt u ook gewoon de grappige versjes ontdekken of heerlijk dansen samen met uw koters.

februari en kost € 19,95. u kunt het bestellen met de bon in het midden van deze

22

vertellen

bepaalde regio’s zijn er heel wat varianten

te vinden in het lokale dialect.

Stokslagen om te slapenEen opmerkelijk verschil tussen de Vlaam-

se liederen en die uit de rest van Europa,

is de thematiek. In Vlaanderen zijn de

teksten veelal onschuldig, lief en braaf.

Elders zijn er ook wiegeliedjes met agres-

sievere boodschappen. Bas Bogaerts: “Er

komen inderdaad vele thema’s aan bod,

vaak ook heel zwaar op de hand. Stoksla-

gen als de kinderen niet kunnen slapen,

moeders die de wens uitdrukken dat de

kinderen geen dronkenlappen worden,

een donker wezen dat de kinderen komt

halen als ze niet snel slapen, enzovoort.

In de Arabische landen zijn de liederen

vaak een troost voor de moeders zelf. Het

fenomeen van de gedwongen huwelijken

komt daar geregeld aan bod.”

Alle opnamen worden via de website

www.slaapkindjeslaap.be voor het ruime

publiek toegankelijk gemaakt. Daarnaast

maakten Bas en Eva een installatie van

vijf slaapkamers. In elke ruimte kunnen

bezoekers een aantal opnamen bekijken

en liedjes beluisteren. De constructie was

al te zien in kunstencentrum Campo in

Gent en in Bokrijk. De komende maanden

reist de installatie langs de cultuurcentra

in Vlaanderen, onder meer in Ter Dilft in

Bornem en de Kopergietery in Gent.

kent u zelf ook slaap- of wiegeliedjes? neem contact op met bas en eva via info@playingthepast.be. Meer info over het project vindt u op www.slaapkindjeslaap.be.

oproep op www.tradities.be verzamelde volkskunde vlaanderen alvast heel wat lokale gebruiken. Maar nu is het

aan u! Zijn er bepaalde tradities die bij u in de familie een bijzondere plaats

innemen? wilt u er graag over vertellen? neem dan contact op met volkskunde vlaanderen via 09/223 97 00 of surf naar www.tradities.be.

Nog meer Vlaamse tradities

Ook Volkskunde Vlaanderen vzw ondersteunt het project Slaapkindjeslaap. Het maakt deel uit van een breder project Zoals gewoonlijk!? dat Vlaamse tradities in kaart brengt. De centrale vraag daarbij is: welke tradities vindt u belangrijk en waarom? Iedereen mag zich via www.tradities.be aanmelden en vertellen over zijn of haar favoriete gebruiken.

tradities zijn tegelijk alledaags en bijzonder. op grote momenten in het leven grijpt bijna iedereen terug naar – vaak eeuwenoude – gewoonten die ze waardevol vinden en die voor iedereen herken-baar zijn. Zo herkenbaar zelfs dat velen niet meer beseffen dat het om traditionele gebruiken gaat. niet alle tradities zijn over heel vlaanderen bekend, zoals paaseieren rapen, chrysanten op een graf plaatsen, suikerbonen bij een geboorte of de april-vissen op 1 april. Heel wat van die gewoonten zijn ook heel lokaal geworteld. Zo valt moederdag in antwerpen op 15 augustus en niet in mei en zijn er regio’s waar sint-Maarten en niet sinterklaas wordt gevierd.

in een eerste fase wil volks-kunde vlaanderen zicht krijgen op welke tradities nog leven in vlaanderen, welke de vlamin-gen waardevol vinden, en die allemaal verzamelen. daarna gaat de vzw op zoek naar de oorsprong, de betekenis en de evolutie van deze gebruiken.

Een onweerstaanbare selectie van meer dan 300 adressen van gastenkamers, kleine hotels en landhui-zen bezocht in Frankrijk, België en Nederland. Ontdek een schat aan sfeervolle toeristische adresjes waar u helemaal tot rust komt. Deze culturele gids verlaat de betreden paden en voert de lezer mee langs verborgen parels. Onmisbaar voor de nieuwsgierige reiziger die ook van het avondverblijf en de overnachting een unieke ervaring wil maken. Dankzij aanhoudend suc-ces is dit werk reeds aan haar 11e uitgave toe.

Het Grote Geschiedenisboek van Vlaanderen

De geschiedenis van Vlaanderen verteld in 25 periodes, van Ambiorix tot de 21ste eeuw. De selectie werd gemaakt op basis van beslissende gebeurtenissen die in het collectieve geheugen liggen opgeslagen. Dit boek neemt de lezer mee op een meeslepende reis door het verleden van de verschillende gebieden die vandaag Vlaams zijn. Het verhaal wordt verteld alsof u er zelf bij bent: vlotte teksten en prachtige illustraties brengen de sleutelmomenten, hun achtergronden en de grote verbanden uit de geschiedenis tot leven. Het fraaie en boeiende overzicht laat zien hoe Vlaanderen groeide van een verzameling provincies tot een moderne en succesvolle samenleving binnen Europa.

• Uniekoverzichtenhistorisch standaardwerk

• GeschenkboekopGrootformaat, metmeerdan1000illUstraties

• ooGGetUiGenverslaGen,citatenenver-helderenderandinformatieinkaders

• deskUndiGeaUteUrs,onderwiebekendewetenschappers

• exclUsievekortinGvoordavidsfondsle-den:nUvoor€25inplaatsvan€39,95!

(excl. verzendkosten)

Karaktervolle gastenkamers 2010

•handiGereisGidsmet640kleUrenfoto’s

•herwerkteeditiemetdemeestrecenteinformatie

•GeschiktvoordaGUitstapjesenrondreizen

•soepelekartonnencovermetflap

•exclUsievekortinGvoordavidsfondsleden:nUvoor€13,50inplaatsvan€19,95!

(excl. verzendkosten)

Exclusief aanbod voor Davidsfonds leden!

Opgelet! Op de vermelde voordeelprijzen geldt geen extra ledenkorting!

beSteldeze boeken

tegen uitzon-

derlijke voor-

deelprijs via de

aparte (losse) bon

in dit Omtrent-pakket.

24

het Ware verhaal van guiDo becarren

kind

25

vertellen

nverwacht naar Duitsland… Er kwamen een paar he­

ren die vroegen of er jongens

waren die wilden deelnemen

aan het toelatingsexamen voor een speciale

school, een school voor jongens die het thuis

te eng vonden, die geen berg te hoog of geen

land te ver vonden en een taaie kerel wilden

worden, ver van partijpolitiek. Weer stak ik in

jeugdige overmoed mijn hand omhoog, zonder

het fl auwste vermoeden te hebben welke gevol­

gen dit in de komende jaren, en voor mijn hele

leven, zou hebben … (Hoofdstuk 1)

Soms is de waarheid sterker dan de

grootste fi ctie. In augustus 1944 reisde

Guido Becarren, op dat moment een

levenslustig jongetje van elf, naar een

zomerkamp in een Duitse eliteschool te

Kwatrecht: de Reichsschuhle Flandern.

Niet om politieke redenen – daar was hij

te jong voor – maar voor het avontuur. Om

te spelen, te ravotten en een stoere bink

te worden. Maar de geschiedenis besliste

er anders over. Guido Becarren vertelt:

O

in de herfsT van 1944 belandT een vlaamse jonGen van elf onGewild op een school in duiTsland. hij moeT er vluchTen voor de Geallieerden en komT TerechT in zware GevechTen. na de oorloG duikT hij onder voor heT rode leGer. pas na een half jaar slaaGT hij erin door de mazen van heT ijzeren Gordijn Te Glippen. diT is heT waar Gebeurde verhaal van Guido becarren uiT korTrijk. in voorpublicaTie publiceerT OMTRenT enkele passaGes uiT zijn boek. Guido GeefT er uiTleG bij.

tekst: Herman clerinx

“Afgesproken was dat ik er twee weken

zou blijven. Daarna zou ik met mijn ou-

ders overleggen of de school me genoeg

beviel om een heel jaar door te brengen.

Was dat niet het geval, dan zouden mijn

ouders me weer naar huis nemen. Maar

vóór de twee weken om waren, trokken

de geallieerden België binnen. De school

werd ontruimd. Op staande voet moesten

we naar Duitsland. Ook ik moest mee.”

Guido Becarren kreeg geen keuze. Hij

beleefde het laatste jaar van de oorlog

in Duitsland en Polen. Na de capitulatie

werd hij aan zijn lot overgelaten en moest

hij in de Russische zone zien te overleven.

Pas in de herfst van 1945 zag hij zijn ou-

ders terug. Nog steeds als een kind, maar

veranderd door wat hij had gezien en

beleefd.

anti-militarist… Links van mij in het lazaret lag een Kau­

kasiër. In gebroken Duits vertelde hij dat hij

mohammedaan was en de zijde van de Duit­

sers had gekozen, in het Wlassowleger nadat

veel van zijn volksgenoten naar Siberië waren

gedeporteerd. Hij wilde een land zonder kapita­

lisme of communisme, maar socialistisch zoals

de islam het voorschreef. Zijn grote probleem

was: wat ging er met zijn land gebeuren na een

Duitse overwinning? Hij droeg natuurlijk een

Duits uniform maar het leek dat hij er zich niet

meer goed in voelde … (Hoofdstuk 3)

Op een bepaald ogenblik werd ook Gui-

do gewond en belandde hij in een Kriegs­

lazarett (soldatenhospitaal) te Poznan.

Daar verzeilde hij tussen veteranen van de

Osttruppen. Dat waren deserteurs uit het

Russische leger, die bij de Duitsers had-

den dienstgenomen. Guido legt uit: “Als

joch van twaalf lag ik tussen die soldaten.

Het ging er ruw toe. Gelukkig namen de

nonnen die het hospitaal in handen hiel-

den, me in bescherming. Ik zag wat voor

een mateloze ellende een oorlog veroor-

zaakt en nam me voor in mijn verdere

leven drie dingen na te streven: nooit zou

ik soldaat worden, nooit zou ik aan poli-

tiek doen, en ooit zou ik alles op papier

zetten. Opdat iedereen zou weten wat er

van de oorlog

26

vertellen

gebeurd was en de waanzin en ellende

van de oorlog zou begrijpen.

In dat lazaret ben ik anti-militarist

geworden. En ik heb woord gehouden.

Meer dan tien jaar later, toen ik allang

weer in België woonde en als ingenieur

was afgestudeerd, heb ik geweigerd om

mijn dienstplicht te vervullen. Ik heb me

toen bewust verminkt om daaraan te ont-

snappen. Liever een verminking dan een

soldatenuniform, redeneerde ik. De her-

innering aan de waanzin van het solda-

tenziekenhuis liet me niet los. Aan zoiets

wou ik geen bijdrage leveren.”

… De Kaukasiër vertelde: “In dit lazaret is er

een verboden afdeling. Daar liggen de zwaar

gekwetsten, zonder armen en benen, soms zon­

der geslachtsorganen of met een stuk van hun

schedel of gezicht weg. Ze staan ingeschreven als

gesneuveld, of vermist, maar worden hier nog

kunstmatig in leven gehouden. Hun lijkkisten

zijn logischerwijze kleiner dan de normale kis­

ten. De sukkelaars zijn zelfs niet in staat om zich

van kant te maken.” Ik geloofde hem niet maar

enkele dagen later zag ik wel een paar korte

doodskisten in een gang staan… (Hoofdstuk 3)

Kerstmis in berlijn… Berlijn was een holbewonersstad en de hol­

bewoners kwamen enkel buiten in geval van

extreme nood. Rondom de bunker raasden de

vuurstormen. Het geluid van de inslaande bom­

men die de bunker deden trillen, was duidelijk

hoorbaar. Sommige inslagen waren zo fel dat

het zwakke licht uitging en we in een trillende

pikdonkere ruimte zaten. Ik verwachtte elk

ogenblik het einde en voelde me benauwd bij de

gedachte dat de uitgangen zouden geblokkeerd

worden onder neervallend puin … (Hoofdstuk 4)

Guido Becarren: “Met Kerstmis trokken

bijna al de leerlingen naar hun familie, die

vaak ergens in Duitsland verbleef. Maar ik

had in Duitsland geen familie, zodat ik in

mijn eentje dreigde achter te blijven. Ge-

lukkig woonde in de school een Vlaamse

vrouw, die ik tante Nek noemde. Haar zoon

was aan het Oostfront verdwenen en ze be-

schouwde me zo’n beetje als haar tweede

kind. Samen besloten we Kerstmis in Ber-

lijn te vieren, bij haar zus die voor Siemens

werkte. Maar toen we daar aankwamen,

was de stad één grote chaos. Complete stra-

ten en wijken waren in ruïnes veranderd.

Het huizenblok van haar zus stond wel

nog recht, maar zij woonde er niet meer.

Gevlucht voor de bombardementen. Waar-

heen wisten we niet. De mensen die haar

appartement hadden overgenomen, vin-

gen ons op tot we naar de nachtmis kon-

den. Ook toonden ze ons de weg naar de

kerk: we moesten simpelweg de tramspo-

ren volgen. Dat was de enige manier om

ons te oriënteren, want straatnaamborden

waren bijna overal verdwenen. Tijdens de

mis had het echter gesneeuwd. Daardoor

vonden we na afl oop de weg niet terug en

moesten we zomaar ergens overnachten.

Even later brak een bombardement uit.

Met veel moeite konden we schuilen in een

van de drie grote bunkers die bij de metro

waren gebouwd.”

… Aan de ingang van de bunker heerste pa­

niek. Met brullende motoren en geopende bom­

luiken doemden heel hoog de eerste Lancasters

op en het geluid van neersuizende bommen en

kortkrakende inslagen werd hoorbaar. Iedereen

wilde gelijktijdig binnen en we werden nu tot

stikkens toe door de poort gestuwd, opeenge­

pakt, in elkaar geperst. Kinderen, oude mensen,

vrouwen met koffertjes en zelfs met kinderwa­

gens jammerden luidkeels … (Hoofdstuk 4)

Standrechtelijk geëxecuteerd… In een schneidig SS­uniform, de offi cierspet

onder de arm, verscheen Dr. Steck, de Anstalts­

leiter, achter een tafel waar nog een paar Zug­

führer stonden. “Jungmannen”, zei hij, “de

Meer lezen?

in het boek Bewogen en beproefde jeugd in het Derde rijk vertelt guido becarren na al die jaren over de woelige, gewelddadige periode waarin hij als jongen moest zien te overleven. door de ogen van een kind dat niet bij de overwinnaars, noch bij de verliezers hoort, wordt het drama van de tweede wereldoorlog concreet.

Bewogen en beproefde jeugd in het Derde rijk. In de hel van de tweede Wereldoorlog verschijnt in februari. Het boek kost € 27,50 en kan nu al besteld worden met de bon in het midden van Omtrent.

27

de lezeres

ik lees ontzettend veel. romans, gedichten, bio-grafieën. Vraag me niet één favoriete auteur te noemen, want dan zou de keuze zo moeilijk zijn dat ik nachten wakker zou liggen. ik hou van alle grote franse en en-gelse romanciers uit de 19de eeuw – stendhal, flaubert, elliot, thac-keray. Hun boeken zijn nooit meer overtroffen.

en dan mijn passie voor poëzie, die van ca-tullus tot de 21ste eeuw gaat, via shakespeare, racine en goethe. in de poëzie van péguy heb ik troost gevonden na de dood van mijn man. en een van de mooiste verzen die ik ken is van Mallarmé: ‘le vierge, le vivace et le bel aujour-d’hui’.

ik geef graag boeken cadeau, zonder gele-genheid. als ik iets zie dat iemand mooi zal vinden, dan geef ik het meteen. L’ami retrouvé van Marc ullman heb ik destijds in tienvoud ge-kocht, om uit te delen.”

Troostende woorden

MiaDoornaert

27

vijand staat voor de deur. Het Rode Leger is

doorgebroken en voor het ogenblik kunnen onze

dappere soldaten ze nog niet terugslaan. Bin­

nen enkele uren kunnen de Russen hier staan.

Daarom moet iedereen binnen de 30 minuten

de Anstalt verlaten … (Hoofdstuk 5)

Guido Becarren: “We verbleven in Polen

toen in de nacht van 12 januari 1945 de

Russen aanvielen. In zeven haasten moes-

ten we alles inpakken. Want er was niet

alleen angst voor de Russen zelf, maar

ook voor de partizanen, die eindelijk hun

kans schoon zagen om toe te slaan.

In de herfst van 1944 waren 8 miljoen

Duitsers, vooral oudere mannen, vrou-

wen en kleine kinderen, op de vlucht.

Eerst trokken ze naar het oosten van hun

land of, verder nog, naar Polen. De talloze

bombardementen op de steden in weste-

lijk Duitsland, ook waar geen militaire

doelwetten aanwezig waren, hadden hun

effect niet gemist.

Maar toen de Russen op komst waren,

wilde iedereen weer naar het westen.

Het station stond vol vluchtelingen. Als

leerlingen van de school moesten we

helpen om hen ordentelijk op de treinen

te krijgen. Maar daardoor dreigden we

zelf achter te blijven. De trein waarmee

wij zouden vertrekken, kwam niet meer

opdagen. Het bleek dat de rails op zijn

traject waren gebombardeerd. Vlakbij

lag echter een herstelplaats voor treinen.

Daar konden we een locomotief en enke-

le wagons regelen. Met het geluid van de

Russische kanonnen op de achtergrond

slaagden we er nog net in te ontkomen.

Met veel moeite staken we de Oder over.

Aan de brug bengelden enkele gehange-

nen. Elke man die zich wou overgeven

of wou ontsnappen, werd door de nazi’s

standrechtelijk geëxecuteerd en als af-

schrikwekkend voorbeeld aan de brug

gehangen.”

Weerwolven… Met alle middelen duwden we de mensen op

de trein en staken vervolgens hun bagage door

het raam naar binnen. Er werd geroepen en zelfs

geslagen. Ik kreeg medelijden met een moeder

die twee kleine kinderen in de armen hield en

er niet in slaagde om op de trein te geraken. Ik

stootte de mensen aan de ingang van de treinwa­

gon weg en duwde haar naar binnen. Met tra­

nen in de ogen riep ze me iets toe, terwijl ze haar

armen naar mij uitstak. Ze herhaalde steeds het

woord “kogan”, maar ik wist toen niet wat dat

betekende, al besefte ik wel dat ze heel dankbaar

was. Later kwam ik te weten dat het zoveel was

als “mijn lieveling, mijn redder” … (Hoofdstuk 5)

Guido Becarren: “Rond 10 april 1945 – de

juiste dag weet ik niet meer – werd beslo-

ten om de school te ontbinden: het einde

van de Rijksschool Vlaanderen in Duits-

land. De Duitse directeur, een officier,

ging er met zijn Vlaamse secretaresse van-

door. Dat hij op die manier ons nog meer

in een chaos achterliet, kon hem niet

schelen. Pas toen beseften we hoe slecht

het met het Duitse leger was gesteld. Tot

die tijd dachten we dat Duitsland toch de

oorlog zou winnen. Tot dan hadden we de

regering geloofd, die zei dat de Duitsers

zich maar tijdelijk terugtrokken. Dat ze de

laatste hand legden aan geheime wapens,

waarmee ze het tij zouden doen keren. Op

10 april beseften we dat dit niet zou gebeu-

ren. Van toen af telde voor mij nog slechts

één ding: hoe kwam ik weer heelhuids bij

mijn ouders in Vlaanderen?”

… Uit de gesprekken hoorde ik dat leden van

de Hitler Jugend in Treseburg Amerikaanse

soldaten hadden aangevallen, en dat negen

jongens daarna met een nekschot waren afge­

maakt en hun persoonlijke papieren verbrand

waren. De Amis maakten speciaal jacht op

zulke jongens, zelfs van mijn leeftijd, die in die

tijd als het ware vogelvrij verklaard waren. “De

Yankees zijn erachter gekomen dat de Weer­

wolfzender de jongeren ophitst.” “Hoe weet jij

dat allemaal?” “Dat hebben we gehoord van

Amerikaanse soldaten die we gevangen geno­

men hadden. Ze zaten ermee dat we hen zou­

den terechtstellen uit weerwraak.” Voor mij

allemaal slecht nieuws… (Hoofdstuk 7)

Voor mij telde maar één ding: hoe kwam ik weer heelhuids bij mijn ouders.

28

Bij Standaard Boekhandel vind je echt meer dan je zoekt. Neem nu onze boekenbon:

die kan in meer dan 125 Standaard Boekhandels worden ingeruild voor een boeiend

boekenaanbod van literatuur tot reisgidsen, van hobby’s tot gastronomie… Maar

ook voor toffe games, te gekke strips, boeiende dvd’s, inspirerende tijdschriften en

nog zoveel meer. Geen betere manier om het juiste cadeau te schenken!

Voor een Standaard Boekhandel in je buurt, surf naar www.standaardboek.com

Je vindt er meer dan je zoekt

SB Omtrent 1p adv.boekenbon.indd 1 24/11/09 15:10

29

leeskoffer | vertellen

lezen vroeger“Als kind was ik een veellezer. De boeken

van de Rode Ridder heb ik met veel plezier

verslonden. Ook de verhalen van Kabou-

ter Wipneus konden mij in mijn jonge

jaren bekoren. Eenmaal de vijftien voor-

bij, kwam mijn passie voor poëzie naar

boven. Dichters als Ward Ruyslinck, Paul

Rodenko en Hugo Claus passeerden de

revue. Ik genoot echt van hun werk. In de

middelbare school gaven we elk jaar een

poëziebundel uit voor een goed doel. Ik

was toen al de verantwoordelijke uitgever.

Daarnaast las ik af en toe ook romans. Her­

metisch zwart van Marguerite Yourcenar is

mij altijd bijgebleven. Ik heb het wel in

het Nederlands gelezen. De Franse versie

vlotte niet zo goed.”

lezen vandaag“Ik lees dagelijks verschillende kranten

en tijdschriften. Naast enkele honderden

typoscripten maak ik elk jaar tijd voor

naar aanleidinG van de GedichTen daG, op 28 januari, vroeG OMTRenT aan poËzie-uiTGever leo peeraer welk leesvoer bij hem een plaaTs krijGT op de boekenplank. kan hij ook GenieTen van een roman of een kranT? en waT TrekT hem aan in poËzie?

tekst: janne pierreux enkele romans. Laatst begon ik in de

Larsson-trilogie: een reeks die mij vanaf

de eerste letter in de ban hield. Ook Koorts

en lans, het eerste deel van de cyclus Jouw

gezicht morgen van Javier Marías, ligt op

mij te wachten. Toch zijn romans vaak

te uitvoerig voor mij. Ik ervaar oneindiger

leesplezier bij poëzie. Een gedicht lezen

vergt niet veel tijd, waardoor je het ge-

makkelijker kan herlezen. Het doet je

stilstaan en nadenken. Een goed gedicht

heeft een goede pointe. Je kan het ruiken,

voelen, zien.”

lezen voor het leven“Hout op snee van Anton van Wilderode

is een van de bundels die mij bijblijft. Ik

geniet ervan hoe hij zingt en speelt met

taal en hoe hij prachtige levenswijsheden

in zijn gedichten verwerkt. Gerrit Achter-

berg is voor mij nog zo’n grote fi guur.

Ook zijn poëzie laat altijd een blijvende

indruk na.”

Leo Peeraer

De leeSKoffer van …

leo peeraer is oprichter en uitgever van de leuvense uit-geverij p, een uitgeverij met een passie voor poëzie. Zijn aandacht gaat vooral naar dichtbundels van minder bekende uitgevers. Zijn eigen uitgeverij p viert deze maand haar 20-jarig bestaan. leo peeraer studeerde rechten, geschiedenis en fi losofi e.

Wie is Leo Peeraer?

PeeraerPeeraer

30

LevenskunstGoed omGaan meT jezelf, je relaTies en je werk bepaalT of we ons al dan nieT Goed in ons vel voelen. heT lijkT voor de hand liGGend, maar hoe beGin je eraan? professor anTon van der Geld weeT raad.

tekst: andré grosemans | foto’s: jan crab

ls klinisch psycholoog,

psycho therapeut-specialist,

hoogleraar en oprichter van

de Stichting BeNeLux – Uni-

versitair Centrum voor we-

tenschap, cultuur en humaniteit, analy-

seert professor Anton van der Geld wat er

in de moderne man en vrouw schuilgaat.

En hij houdt dat niet voor zichzelf. Van

der Geld is een discreet raadgever tot in

de hoogste kringen en een veelgevraagd

spreker tot in de kleinste uithoek. Boven-

dien is hij de auteur van talrijke publica-

ties, waaronder Je leven is van jou, dat zopas

verscheen.

vormen een drie-eenheid. Je kunt geen

van die drie facetten overslaan als je in

het leven wilt slagen en gelukkig wilt

worden. In het boek leg ik het accent op

vorm en kleur geven aan je leven. Iedere

man en vrouw vraagt het zich af: hoe be-

reik ik het beste in mijn leven? Die vraag

komt elke dag weer terug. Daarom is het

nodig dat je jezelf, je relaties en je werk

doorziet. Dat je ruimte schept om jezelf

te ontmoeten. Je onzekerheden en proble-

men aanpakt. Je openstelt voor de ander.

Je genegenheid en seksualiteit een kans

geeft. Structuur in je leven aanbrengt.

Met plezier je werk doet. Beseft waarvoor

je in de wieg bent gelegd. Naar je dromen

luistert en ook je angsten niet wegstopt.

De vrije loopt geeft aan je gedachten en

je ware verlangens ontdekt.”

Mogen we het tienstappenplan, waarrond uw boek is opgebouwd, omschrijven als de route naar geluk? of is dat een overdrijving?“Het is te simplistisch. Bovendien is ‘ge-

luk’ een woord dat zijn waarde aan het

verliezen is. Ik heb het over een route om

je zelf te leren kennen, om te slagen in

A Wie alleen de titel van uw boek onder ogen krijgt, zou kunnen zeggen: je leven is natuurlijk niet alleen van jou. er zijn al-lerlei externe factoren die een invloed hebben op je bestaan. Maar het is waarschijnlijk de kunst die zo veel mogelijk uit te schakelen?“Nou, uitschakelen is misschien niet het

juiste woord. Ermee omgaan, dat is de

kunst. Hoe ga je om met ziekte, met iets

wat je overkomt? Inderdaad, dat heb je

niet in de hand. Goed omgaan met jezelf,

je relaties en je werk bepaalt je leven. Zij

verdiepen

31

anton van Der gelD leert je oMgaan Met jezelf, je relatieS en je WerK

Levenskunstin de praktijk

het leven en om gelukkig te worden. Dat

is langer als samenvatting, maar het is

mooier en beter omschreven.”

vaak hebt u het over maskers, middelen om je werkelijke gedrag te verbergen. heeft een mens niet vaak maskers nodig?“Sommige situaties vragen om een mas-

ker, terwijl andere dat juist niet doen. In

bepaalde omstandigheden kan een mas-

ker een bescherming bieden om jezelf

niet onnodig bloot te geven. In andere si-

tuaties is een masker juist een belemme-

ring om jezelf te zijn, bijvoorbeeld in een

intieme relatie. Het is dus een kwestie

van afwegen. Je moet er op een verstan-

dige manier mee omgaan. Ik bespreek in

het boek een aantal maskers die functio-

neren als een verdedigingsmechanisme.

Bij heel pijnlijke situaties helpt het mas-

ker van ontkenning om het leven vol te

houden. Het stelt iemand bijvoorbeeld in

staat om al zijn energie te steken in zijn

niet te genezen zieke partner. Ook ver-

dringing komt vaak goed van pas. Verge-

ten we allemaal niet graag het onplezie-

rige en het pijnlijke dat we ondervinden?

Het geheugen komt er telkens op terug

om ons eraan te herinneren. Het gewone

vergeten helpt niet. Daar is meer voor no-

dig. Verdringen komt ons ter hulp. Ook

compensatie kan welkom zijn. Iemand

die klein van stuk is, kan dat opvangen

door grote verhalen op te hangen. Op die

wijze kan hij niet meer over het hoofd

worden gezien. Met maskers moet je wel

voorzichtig omgaan. Sommige heb je in-

cidenteel nodig, andere meer permanent.

Het gevaar is dat iemand in twee werel-

den terechtkomt en daar ook moeilijk

buiten kan.”

Kan kleding een masker zijn?“Zeker, en niet alleen om lichamelijke

gebreken te verhullen. Al heeft kleding

natuurlijk ook veel met mode te maken.”

hoe moeten we uw eeuwige vlinderdas dan interpreteren?“Dat is totaal geen masker. (lacht) Maar

misschien klopt het wel dat ik er wat mee

wil uitdrukken. Het werkt relativerend.

Daardoor kom ik dichter bij anderen. Het

is netjes en bovendien zorgt het voor een

vrolijke uitstraling.”

stappen op weg naar geluk

Het boek Je leven is van jou is opgebouwd rond tien stappen die volgens professor anton van der geld helpen om jezelf beter te leren kennen, om te slagen in het leven en om de weg naar het geluk te vinden.1. Zoek het beste voor je leven.2. geniet bewust van elke fase

in je leven.3. ga met minder maskers en

met meer intuïtie door je leven.

4. spiegel regelmatig wat je gevoelens zijn.

5. durf je type mens aan te passen.

6. breng balans tussen de adam en eva in jezelf.

7. breng balans tussen seks, intimiteit en liefde.

8. luister naar de stem van je lichaam, maar ook van je geest

9. combineer succesvol werk met een gelukkig privéleven.

10. regisseer je eigen leven en geluk.

10

32

verdiepen

Meer lezen?

voor het boek Je leven is van jou. Goed omgaan met jezelf, je relaties en je werk voerde anton van der geld gesprekken met goedele liekens, bart peeters, frieda van wijck, guy verhofstadt

en zes andere bekende vlamin-gen en nederlan-ders over hoe zij leven en zichzelf zien. Het boek kost € 19,95. u kunt het bestel-len met de bon in het midden van deze Omtrent.

kost € 19,95. u kunt het bestel-len met de bon in het midden van deze

frieda van wijck, guy verhofstadt

u hebt het uitgebreid over onze lichaamstaal, maar kunnen we geen gedrag aanleren waar-door we de perceptie van onszelf veranderen? “Inderdaad, lichaamstaal is zeker aan te

leren. Lichaamstaal is een krachtig mid-

del om zich uit te drukken en met ande-

ren te communiceren. In de omgang let-

ten we er meer op dan we denken. Het

eerste contact is het oogcontact. We kij-

ken elkaar aan. De variaties van de blik

zijn talrijk. Al in de eerste seconden wek-

ken we sympathie of antipathie op. Die

gaan meteen over en weer. Ze spelen een

belangrijke rol in het verdere verloop van

het contact. Niet alleen de blik behoort

tot de lichaamstaal, ook de gebaren en de

houdingen. De lichaamstaal vormt een

uitdrukking van iemands innerlijk, maar

uiteraard kan je ook dat gaan maskeren.”

u pleit voor een balans tussen het mannelijke en het vrouwelijke in elke mens. in bepaalde man-nenmilieus klinkt nochtans een oproep tot meer machogedrag. De televisiesatire Male Libera-tion Front is daar het bewijs van. Soms wordt zelfs de achteruit-gang van de zaadkwaliteit toege-schreven aan het feit dat mannen almaar meer ruimte laten voor hun vrouwelijke kant.“Laat ons die kwakkel om te beginnen uit

de wereld helpen. De achteruitgang van

de spermakwaliteit hangt vooral samen

met leef- en eetgewoonten. Kijk, ik ben

een man en u bent een man, we moeten

dat ten volle mogen zijn. Maar we hebben

gelukkig ook iets vrouwelijks in ons. Dat

moeten we durven ontwikkelen, bijvoor-

beeld om onze partner te leren begrijpen.

Men is er zich vaak onvoldoende van be-

wust dat elke man ook een Eva in zich

draagt en elke vrouw ook een Adam. Het is

belangrijk dat de Adam en Eva in onszelf

het goed met elkaar kunnen vinden. Die

dubbele psychologische aanleg helpt ons

voortdurend. De vrouwelijke kant van een

man stelt hem in staat om aan te voelen

wat in zijn vrouw omgaat. Een vrouw on-

dervindt op haar beurt veel steun van haar

mannelijke ziel om de man te begrijpen.

Ook wanneer zij als alleenstaande moe-

der voor haar kind de beide ouderrollen

moet vervullen. Als de vrouw wordt belast

met een mannelijk gekleurd beroep, dan

komt dat goed van pas. Een evenwichtige

man-vrouwverhouding in de samenleving

is nog in volle ontwikkeling. Zowel de rol

van de man als de rol van de vrouw zijn in

beweging. Gelukkig laten vrouwen meer

hun mannelijke inbreng zien en mannen

meer hun vrouwelijke. De verhalen over

mannen van Mars en vrouwen van Venus,

en mannen als jagers en vrouwen als ver-

zamelaars, doen het nog goed op feestjes.

Recent menswetenschappelijk onderzoek

toont aan dat heel veel eigenschappen die

aan mannen en vrouwen worden toege-

schreven, samenhangen met opvoeding

en cultuur. Men is zich nog te weinig

bewust van de nieuwe periode die vooral

hier in het westen aanbreekt. De wereld

is een grote stad aan het worden. Maat-

schappelijk en cultureel vernieuwt alles

zich. Man en vrouw zijn gelijk en ontwik-

kelen soortgelijke patronen. De nieuwe

wereld weerspiegelt zich in een moderne

man en een moderne vrouw. Ik zie twee

bewegingen die elkaar kunnen verrijken.

Vrouwen laten meer hun mannelijke kant

zien en mannen meer hun vrouwelijke.

Dat is wenselijk, omdat in onze streken

de neiging bestaat de verdeling tussen

zorg en werk op een traditionele wijze in

te vullen. Het correspondeert niet hele-

maal met de sekseverschillen. Het verschil

tussen vrouwen onderling en mannen

onderling is in wezen groter dan dat tus-

sen de geslachten. Opmerkingen over een

oorzakelijke relatie tussen hersenhelften,

genen en hormonen enerzijds en gedrag

en belevingen anderzijds, vragen om de

nodige voorzichtigheid. Recent onder-

zoek naar geslachtsverschillen laten zien

dat er onderscheid tussen man en vrouw

bestaat, maar het blijkt tevens dat de ver-

schillen relatief klein van omvang zijn.”

Met permissie gezegd: ik heb zelden een boek met zoveel vraagtekens gezien. u lijkt meer vragen te stellen dan antwoorden te geven. “De menswetenschappen zijn nog niet in

staat om alles te beantwoorden. Ik pro-

beer in het boek zoveel mogelijk vragen

op te roepen voor verschillende mensen

in verschillende situaties. Zo probeer ik

hen aan te moedigen om op hun eigen

levensvragen antwoorden te vinden. Men-

sen worstelen vaak met heel diverse vra-

gen. Als je vanuit de visie van deskundige

daarop directe antwoorden geeft – lijst-

jes met do’s en don’ts – dan snijd je dat

proces af. Ach, je kan zoveel zelf aan, als

je er maar voor open staat.”

Speelt intelligentie een rol?“Maar neen, je moet op een natuurlijk

wijze omgaan met alle mogelijkheden

die je bezit. Met begaafdheid heeft dat

niets te maken. Trouwens, wij kunnen ons

voortdurend bijstellen. Dat is wat de mens

mooi maakt: dat hij zo fl exibel is. Altijd

hetzelfde gedrag vertonen, kan ziekelijke

kantjes krijgen. Gelukkig zijn we in staat

voortdurend te veranderen.”

De variaties van de blik zijn talrijk. Al in de eerste seconden wekken we sympathie of antipathie op.

33

Vakantiepark nabij Carcassonne met

zwembaden, sportvelden,

Nederlandstaligeanimatie en

onthaal, meren en restaurant in een oase van groen, cultuur en rust.

centraal gelegen tussen de vele Katharenkastelen en abdijen

L’Espinet vacances

*Onderhevig aan bepaalde voorwaarden. Zie onze website voor gedetailleerde informatie.

VOOR 2010

SPECIALE THEMAWEKEN

& PROMOTIES*

de studente

“ik leerde heel gemakkelijk en heel graag. ik hield van wis-kunde evengoed als van latijn en geschiedenis en literatuur. ik was twee jaar jonger dan de rest van de klas, letterlijk de benjamin. stout was ik niet, maar ik maakte geen huiswerken, ik vergat mijn boeken. orde en discipline zitten nu eenmaal niet in mijn systeem. ik heb een zacht-anarchistisch temperament.

Ambtelijke taal of een loonfiche begrijp ik niet. Maar poëzie lezen in vijf talen kan ik wel.

Mijn ouders waren de belang-rijkste invloed in mijn leven. Ze brachten me liefde voor taal en muziek en schoonheid bij. en ze leerden me vooral dat wat je bent belangrijk is, niet wat je hebt. ik ben daar fanatiek loyaal aan gebleven.

ik ben ook dankbaar voor het onderwijs en de opvoeding die ik in mijn school in kortrijk kreeg, en ik herinner me speci-aal de directrice, zuster aleydis. Zij bracht ons bij hoe belangrijk naast kennis ook wellevendheid is. ik schrijf soms tamelijk scherp, maar ik scheld niet. dat brengt niets bij.

ook van mijn overleden man heb ik heel veel geleerd. Hij was twaalf jaar ouder dan ik en zeer belezen. tot het laatst waren wij niet alleen man en vrouw, maar elkaars klankbord, vrienden, intel-lectuele sparring partners.”

Anarchistisch temperament

33

MiaDoornaert

Thys

senK

rupp

NIEUWook voor smalle

trappen

www.monolift.be

Verhuizen… dat nooit!Alle verdiepingenweer bereikbaar

ThyssenKrupp Monolift nv - Kaleweg 20 - 9030 Gent - Fax 09 216 65 75 - info@monolift.be

Regionale centra: 02 217 37 84 - 03 239 21 43 - 011 25 25 43 - 09 216 65 65 - 050 34 54 50

TrapliftenJa, stuur mij uw GRATIS documentatie

NAAM

ADRES

TEL.

Overal in België - 24u/24u!

Esthetisch en discreet!

Eigen fabricaat!

Vraag vrijblijvend informatie

0800 94 365 - GRATIS

OMT

Gezien op VTM

advertentie

advertentie

34

T oen ik in 1993 voor het eerst

Iran bezocht, raakte je daar

niet zo makkelijk binnen.

Een visum krijgen was niet

eenvoudig. Sommige beelden

zijn mij levendig bijgebleven: de strikt

islamitische kledij, mensen op hun hoe-

de, wantrouwen jegens vreemdelingen …

Dit jaar was dat helemaal anders. Je voelt

je vrijer, het is comfortabeler reizen, de

wegen zijn ook veel beter. En vooral: in

de grote steden wil iedereen praten, velen

willen op de foto en willen ook een foto

met ons. Ze stellen vragen en zijn gefasci-

neerd door wat er in het Westen gebeurt:

‘Zijn er bij jullie verschillende godsdien-

sten? Is er keuze tussen godsdiensten in

de scholen? Drinken vrouwen alcohol?’

Iran heeft onder meer erkende christe-

lijke en joodse minderheden, maar Irani-

ers vinden het bizar dat er in het Westen

mensen zijn zonder godsdienst. Ze zijn

ook sterk begaan met hun reputatie, hoe

wij over hen denken.”

“Wat wij tijdens deze reis in Iran zagen,

ging regelrecht in tegen het beeld dat bij

ontdekken | cultuurreis

DWarS Door iran Met Katelijne herManS

De trotse efgenamenvan hetPerzische Rijk

1979: een breed GedraGen revoluTie maakT een einde aan de dicTaTuur van de sjah van iran en leidT ToT de insTallaTie van de islamiTische republiek onder leidinG van de aYaTollah khomeini. derTiG jaar laTer beGeleidT vrT-journalisTe kaTelijne hermans een davidsfonds culTuurreis naar heT inTriGerende land: een TochT vol verrassinGen naar een reGio die helemaal anders is dan we zouden verwachTen.

tekst: norbert d’hulst

al jaren is katelijne Hermans gefascineerd door de arabische en de islamitische wereld. Ze studeerde politieke wetenschappen en inter-nationaal recht aan de universiteit van rabat. Meer dan vijftien jaar werkte ze als journaliste voor de vrt-nieuwsdienst. in 1993 bezocht ze voor het eerst iran. nadien was zij er nog verschil-lende keren, onder andere in opdracht van de vrt. in oktober 2009 begeleidde ze de eerste davidsfonds cultuurreis naar iran.

Wie is Katelijne Hermans?

met ons. Ze stellen vragen en zijn gefasci-

neerd door wat er in het Westen gebeurt:

‘Zijn er bij jullie verschillende godsdien-

sten? Is er keuze tussen godsdiensten in

de scholen? Drinken vrouwen alcohol?’

Iran heeft onder meer erkende christe-

lijke en joodse minderheden, maar Irani-

ers vinden het bizar dat er in het Westen

mensen zijn zonder godsdienst. Ze zijn

ook sterk begaan met hun reputatie, hoe

wij over hen denken.”

“Wat wij tijdens deze reis in Iran zagen,

ging regelrecht in tegen het beeld dat bij

al jaren is katelijne Hermans gefascineerd door de arabische en de islamitische wereld. Ze studeerde politieke wetenschappen en inter-nationaal recht aan de universiteit van rabat. Meer dan vijftien jaar werkte ze als journaliste voor de vrt-nieuwsdienst. in 1993 bezocht ze voor het eerst iran. nadien was zij er nog verschil-lende keren, onder andere in opdracht van de vrt. in oktober 2009 begeleidde ze de eerste davidsfonds cultuurreis naar iran.

Wie is Katelijne Hermans?

ons leeft. Er zijn nog altijd kledingvoor-

schriften. Maar de mannen mogen op-

nieuw een das dragen en sommige doen

dat ook, niettegenstaande het pak-met-

open-hemd van eerste minister Ahmadi-

nejad. Overigens viert de vrijetijdskleding

hoogtij. Vrouwen dienen nog altijd een

hoofddoek te dragen. Maar tot waar moet

die komen? Mogen de oren bloot zijn? En

hoe getailleerd mag een jasje? Er wordt

ook voortdurend geëxperimenteerd met

de limieten: jongens dragen hippe kapsels,

soms met record-piekhaar en overvloedig

veel gel. Zeker in de grote steden is er veel

variatie inzake klederdracht. In de kleine

steden is het uitzicht meer uniform.”

“Een ander beeld dat ons is ingeprent, is

dat van duizenden mensen die op straat

bidden en scanderen: ‘Dood aan Israël,

dood aan de USA.’ In 1992 ging ik een

groot hotel binnen. Ik moest er over een

voetmat lopen waarop een Amerikaanse

vlag stond afgebeeld. Dat is verdwenen.

Integendeel, ik zag zelfs stukken stof met

Obama en – niet-gekleurde – stars. Uiter-

aard wordt er gebeden, vooral tijdens het

De trotse efgenamenvan hetPerzische Rijk

grote vrijdaggebed en in de moskeeën.

Maar in het straatbeeld zie je daar niet

veel van. En je hoort het ook veel minder

dan in de meeste andere moslimlanden:

de oproep van de muezzin is hier minder

frequent en wordt ook minder versterkt.

De mollahs zijn weinig zichtbaar, maar er

hangen wel veel protretten van Khomeini.

Toch wordt deze samenleving gedomi-

neerd door de godsdienst. Het politieke

systeem zit op twee sporen: een burgerlij-

ke en parallel een religieuze machtsstruc-

tuur. Die laatste is uiteindelijk beslissend.”

“De infrastructuur van het land gaat

vooruit. Er is een goede watervoorziening

en de elektriciteitsaanvoer is stabiel. Je

ziet geen arme mensen. De schoenpoet-

sertjes blijken vooral Afghaanse vluchte-

lingen te zijn.”

trotse islamieten, trotse perzen“De grote meerderheid van de Iraniërs

zijn islamiet, meer bepaald sjiiet. Daar-

door behoren ze tot de – overigens sterk

verdeelde – moslimwereld. Maar ze voe-

De top 3 van Katelijne Hermans

door zijn oude prehistorie en geschiedenis en de continuïteit van het perzische rijk over verschillende dynastieën heen, bezit iran tal van bezienswaardigheden en cultuur-schatten. katelijne Hermans zet volgende drie steden voorop, voor de hoofdstad teheran.1. persepolis, de indrukwekkende stad gebouwd door koning darius i en geplunderd door alexander de grote. Met onder meer de ruïnes van zijn apadana, de immense ontvangstruimte van de koning. is unesco-werelderfgoed.2. isfahan, met zijn talloze moskee-en en een van de mooiste pleinen ter wereld: het plein van de imam, dat al in 1979 door de unesco werd uitgeroepen tot werelderfgoed. 3. Yazd, het centrum van de zoroastrische cultuur, met onder meer de vuurtempel en het heilig vuur en de lemen huizen in het oude stadscentrum.

35

3636

ontdekken | cultuurreis

len zich ook Perzen en gedragen zich als

ambassadeurs van hun land. Ze staan

zeer kritisch tegenover de Arabieren

en beschouwen de overwinning van de

Arabieren op het – Perzische – Sassani-

dische rijk rond 640 na Christus als een

jammerlijke nederlaag, ook al bracht dat

precies de introductie en de overheersing

van de islam mee. De Iraniërs voelen zich

de erfgenamen van de grote Perzische

rijken en dynastieën. Dat zijn in de eer-

ste plaats de Achaemeniden (559 – 330

v.C.) met bijvoorbeeld Cyrus, Darius en

Xerxes. Een rijk dat zich op een bepaald

moment uitstrekte van de Indusvallei in

Pakistan tot Egypte en Libië en een ern-

stige bedreiging vormde voor de Grieken.

Het had een voor die tijd doorgedreven

politieke organisatie. Een van de hoofd-

steden was het bijzonder imposante Per-

sepolis, waarvan de ruïnes nog steeds tot

de verbeelding spreken. Dat rijk kwam ten

val met een nederlaag tegen Alexander de

Grote. Maar later kwamen er nog andere

Perzische dynastieën. Daarvan getuigen

bijvoorbeeld bas-reliëfs waarop we on-

derworpen Romeinen zien. Sinds meer

dan 2.500 jaar bestaat Perzië onafgebro-

ken, soms onderworpen, eigenlijk nooit

gekoloniseerd. Maar met een eigen taal,

een eigen cultuur en aanvankelijk zelfs

een eigen godsdienst: het zoroastrisme,

een relatief vroeg monotheïsme. Hoewel

verdrongen door de islam, bestaat het tot

op vandaag. Nieuwjaar is in Iran het be-

gin van het jaar volgens de zoroastrische

kalender en valt op 21 maart.”

“Iran was en is geopolitiek van groot

belang. Het ligt in Centraal Azië, op de

doorgangsroutes van oost naar west. On-

der meer de Zijderoute passeerde er. Het

kon dan ook vele invloeden capteren. Er

was al vroeg een ontwikkelde technolo-

gie, bijvoorbeeld windtorens (die zijn nu

nog actief, bijna vlak naast een nucleaire

opwerkingscentrale), irrigatie en water-

aanvoer via de qanats, die nog altijd in

gebruik zijn.”

“Iran is een Mekka voor wie cultureel

geïnteresseerd is. Om maar enkele tref-

woorden te noemen: Persepolis, Isfahan,

Duizend-en-een-nacht, moskeeën en oog-

verblindende koepels, miniaturen en

tegelmozaïeken, kalligrafie, tapijten, zig-

gurats, historische reliëfs, karavanserais …

Niet voor niets staat Iran meerdere keren

op de lijst van het Unesco werelderfgoed.”

Reizigers over Iran

tijdens de (volgeboekte) davidsfonds cultuurreis naar iran in 2009 trokken 23 vlamingen onder begeleiding van katelijne Hermans door dat land. Hier volgen enkele indrukken zoals ze die neerschreven in hun evaluatieformulier.• “prachtige reis met cultuurhistorische hoogtepunten, met

verrassende openheid en vriendelijkheid van de bevolking, be geleid door een uitstekende reisleidster en lokale gids.”

• “prachtige berglandschappen, de zoutwoestijn en het zoutmeer. prachtige archeologische sites, maar vooral ook de moskeeën.”

• “een zeer mooi opgebouwde cultuurreis met uit stekende be-geleiding zowel door de reisleidster katelijne als door de plaat-selijke gidsen. een prachtig land en een unieke reiservaring.”

• “voldoende begeleiding en toch vrijheid van participeren, niet betuttelend.”

• “interessante reis met bezienswaardigheden van uitzonderlijke kwaliteit, zeer mooie hotels en zeer goede iraanse gids.”

• “goede groep, selectie en gidsing, en natuurlijk isfahan.”• “persepolis: een cultuurwonder.”

Feiten en cijfers

• oppervlakte: 1.630.000km2 (ca. 53 x belgië)

• aantal inwoners: meer dan 65 miljoen (vlaanderen: 6 miljoen, belgië: 10 miljoen)

• samenstelling bevolking: ca. 50 % etnische perzen, 25 % azeiris. Heel wat minder-heden zoals koerden (7 %), arabieren (3 %) enz.

• ontstaan: als rijk in 559 v.c.• belangrijkste inkomsten:

petroleum, landbouw

infode davidsfonds cultuurreis Iran. Perzië: machtige rijken en briljante culturen volgden elkaar hier op vindt opnieuw plaats in april 2010 met als reisbegeleider prof. john everaert. in het najaar van 2010 is er een tweede afreis voorzien met katelijne Hermans. Meer info in de brochure Davids­fonds Cultuurreizen 2010 bij dit nummer van Omtrent of op www.davidsfonds.be (rubriek Cultuurreizen).

37

ik hou van natuur, maar met een terrasje erbij. geef mij maar de provence of toscane, met hun typisch europese mix van natuur en cultuur. de combinatie van een prachtige baai in het zuiden met de ruïnes van een romeinse villa, of een mooi dorpje in de alpen...

argentinië wil ik zeker nog zien. Het land roept bij mij telkens de vraag op welke vloek er rust op latijns-amerika. argentinië had in de jaren twintig, dertig alles om de tweede ver-enigde staten van amerika te worden: rijke landbouw, industrie, politieke partijen, een verbazend hoge mate van alfabetisering. en dan kwam Peron, hyper inflatie, geweld, dictatuur. Hoe komt dat toch?

ik heb iets met parijs. Mijn man en ik zijn er ontelbare keren geweest, we hebben er ook vijf jaar gewoond. na zijn dood ben ik er een jaar lang niet meer geweest omdat het te pijnlijk was. er was, zoals in het liedje, Always something there to remind me… venetië, hoe-wel het overspoeld wordt door toeristen, en praag zijn ook magische plekken. Mijn mooiste souvenirs zijn de momenten met mijn man.

de reizigster

Momenten met mijn man

MiaDoornaert

37

Wat is het nu: ‘iran’ of ‘perzië’?de grieken noemden het land perzië naar de oude provincie parsa. Maar de bewoners ervan gebruikten zelf altijd al de benaming iran, letterlijk ‘het land van de ariërs’. om de eigenheid van het land te accentueren besliste de regering in 1935 dat het voortaan officieel ‘Iran’ zou heten. zijn de iraniërs arabieren?in geen geval (op de arabische minder-heid na). Zoals de arabieren zijn de iraniërs aanhangers van de islam, een godsdienst die ontstond in arabië en door de arabieren werd verspreid. Maar

de iraniërs zijn geen arabieren, evenmin als bijvoorbeeld de turken, de pakistani of de indonesiërs. Zij hebben hun eigen cultuur en taal.Wat is ‘een wet van Meden en perzen’?een regel waaraan niet mag worden ge-tornd. die uitdrukking illustreert de ver-regaande juridische uitbouw van het rijk van de perzische koning darius. eens een wet volgens een bepaalde procedu-re goedgekeurd, kon zelfs hij daar niet van afwijken. Zo kwam het dat daniël in de leeuwenkuil werd gegooid. Maar dat is dan weer een andere geschiedenis…

Drie vragen over Iran

38

WinterS WanDelen in het nationaal parK hoge KeMpen

een sTeviGe, winTerse wandelinG in heT bos: besTaaT er een beTere manier om de nieuwjaarskaTer Te verdrijven? meTeen maakT u ook werk van daT eeuwiGe Goede voornemen om eindelijk eens waT meer Te beweGen. heT naTionaal park hoGe kempen in limburG vormT alvasT een mooie uiTvalsbasis.

tekst: katelijne beerten

kriebelen de voetenOp stap met een Ranger

wie dacht dat rangers typisch amerikaans zijn, heeft het mis. ook in het nationaal park Hoge kempen kunt u er een tegen het lijf lopen. Meer nog, een exclusieve wandeling onder leiding van een ranger kunt u vooraf boeken. Met een ranger beleeft u de natuur op een andere manier, zelfs avontuurlijk als u wilt. er is keuze uit verschillende wandelingen, fi etstochten of zelfs paardrijtochten. of wat dacht u van een winterzwerftocht? ondertussen leert u alles over noten, kruiden en de bewoners van het nationaal park.

ontdekken | dichtbij

LimburgseKempen

© e

dd

y d

anië

ls

© e

dd

y d

anië

ls

39

dichtbij | ontdekken

H et enige Nationaal Park in

Vlaanderen strekt zich uit

over zes gemeenten in de

Limburgse Kempen en het

Maasland (Dilsen-Stokkem,

Maasmechelen, Zutendaal, Lanaken,

Genk en As). Meer dan ruim genoeg dus

voor maar liefst 36 bewegwijzerde wan-

dellussen met lengtes die variëren tussen

3 en 14 km. Voor geoefende wandelaars is

er ook een langeafstandswandeling van

72 km die de vijf toegangspoorten van

het park met elkaar verbindt. Wandelen

in het Nationaal Park is wandelen in het

grootste bos- en natuurgebied van Vlaan-

deren. Uitgestrekte dennenbossen worden

er afgewisseld met (in het goede seizoen)

paars bloeiende heide. Het is de tevens de

biotoop voor verschillende zeldzame en

bijzondere dieren. Schrik dus niet wan-

neer u plots oog in oog staat met een ree.

blotevoetenpadHet Nationaal Park Hoge Kempen betreedt

u langs een van de vijf toegangspoorten.

Elk van deze locaties heeft haar eigen

charme. In Zutendaal maakt u kennis met

de fascinerende microkosmos, de wereld

van de insecten en andere kriebelbeestjes.

Bijen, insecten en vlinders halen hier hun

hartje op. Of wat dacht u van het blotevoe-

tenpad aan de Lieteberg? Een wandeling

van enkele kilometers geeft uw voetzolen

dé ideale massage: modder, water, kiezel,

bosgrond wisselen elkaar af en bezorgen

de ene verkwikkende sensatie na de an-

dere. Na een ontspannend, ijskoud voeten-

bad aan het einde voelen uw voetzolen

als herboren: fris en zacht als babyhuid.

De toegangspoort in Kattevennen, Genk,

focust op de macrokosmos, met het Eu-

roplanetarium als markantste oriëntatie-

punt. Sterren en planeten geven er hun

diepste geheimen prijs. Momenteel is de

planetariumzaal gesloten wegens verbou-

wingswerken aan de koepel. Vanaf begin

ja, ik wil graag de nieuwe brochure van Vlaanderen Vakantieland ontvangen!

voornaam en naam: ..................................................................................

straat en huisnummer: ........................................................................

...........................................................................................................................

postcode en gemeente: .................................................................

ja, ik wil graag via e-mail leuke vakantietips en interessante aanbiedingen uit Vlaanderen Vakantieland ontvangen!

e-mailadres: ......................................................................................................................

stuur deze bon op naar vlaanderen vakantieland (t.a.v. Marketing binnenland), grasmarkt 61, 1000 brussel

wij eerbiedigen uw persoonlijke levenssfeer. daarom zullen deze gegevens alleen worden opgeslagen bij toerisme vlaanderen. daar mag u ze inzien, laten wijzigen of schrappen. de gegevens worden alleen voor toeristische doeleinden gebruikt.

bo

n

Start met stappen

bij het begin van het nieuwe jaar zit iedereen barstensvol goede voornemens, met meer bewegen als onbetwiste nummer één. de handige fi chebox elke stap telt! helpt u om daar ook effectief werk van te maken. wandelen is de ideale manier om beweging in uw leven te brengen. Het is een gezellige sport en bovendien goedkoop, eenvoudig en veilig. iedereen kan er op eender welk ogenblik mee starten, en dat op ieders eigen tempo. in enkele weken tijd verbetert u moeiteloos uw conditie. in de box elke stapt telt! vindt u uitgewerkte wandel-fi ches en -programma’s, maar ook praktische tips rond bijvoor-beeld voeding en stretchen.elke stapt telt! kost € 9,95. U kunt de box met fi ches bestellen met de bon in het midden van deze Omtrent.

maart kunt u er in de

nieuwe zaal terecht.

Ook in Lanaken, Maas-

mechelen en As zijn er toe-

gangspoorten tot het Nationaal Park. Elk

met hun eigen karakter, geschiedenis en

beleving.

gastronomisch genietenLogeren doet u in hotel Stiemerheide

in Genk. Een tot in de puntjes verzorgd

Vlaanderen Vakantieland­wandelarrange-

ment staat garant voor een prachtig

weekend te midden van het groen. Met

een gastronomisch driegangendiner, een

overnachting met ontbijt én een lunch-

pakket is uw verblijf bij voorbaat geslaagd.

De wandelkaart van het Nationaal Park,

waarmee u meteen op stap kunt, maakt

het pakket helemaal af.

infoMeer info vindt u op www.rlkm.be, www.stiemerheide.be en www.vlaanderen­vakantieland.be.

ik wil graag de nieuwe brochure van Vlaanderen Vakantieland

voornaam en naam:

straat en huisnummer:

...........................................................................................................................

postcode en ge

ja, ik wil graag via e-mail leuke vakantietips en

ja,

voornaam en naam:

straat en huisnummer:

Wineen wandel-

arrangement in

de Stiemerheide

in genkzie p. 50

4040

este lezer van Omtrent,

In het vertrouwde Polen blijven of naar het

geboorteland van mijn man terugkeren? Ze-

ven jaar geleden stond ik voor die keuze. Het

begon met een beurs voor een onderzoek aan de VUB.

Zo belandde ik in België. Niet lang daarna ontmoette ik

mijn man op de Frankfurter Buchmesse, waar we beiden

als journalist aan de slag waren. Om mijn doctoraat in

de communicatiewetenschappen te kunnen afwerken,

keerden we terug naar Polen. Na een half jaar brak het

grote moment aan: hier blijven of naar België verhuizen?

De keuze was snel gemaakt: mijn man had een vaste job

in België en ik pikte de draad van het Nederlands snel op.

Ik heb alles opgegeven, behalve mijn

passie en mijn talent. Taal en literatuur

kon ik niet loslaten. In 2004 opende ik

daarom een boekenwinkel in hartje

Gent. Er is hier weinig bekend over Oost-

Europese landen. Daarom bracht ik de

cultuur naar hier.

Eens in België was Nederlands leren de

eerste grote stap die vele deuren opende.

Ik kon boeken lezen, fi lms kijken en naar

het theater gaan. Opeens was ik een volwaardige burger.

Ik kon eindelijk nagaan hoe Dostojevski in het Neder-

lands klinkt.

Ik hou van de Noordzee. Ik ben dol op de keuken,

Belgische gerechten zijn lekkerder dan Poolse. Poolse

lekkernijen smaken hier niet hetzelfde. Dat lossen we op

wanneer mijn moeder op bezoek komt en haar culinair

talent naar boven haalt. Ik hou ervan dat alles hier op

mensenmaat gemaakt is: steden, straten, onderwijs, wel-

zijn. Ik hou ook van de Vlaming, die altijd klaarstaat. Aan

de andere kant vind ik het heel jammer dat het mooie,

groene land verdwijnt voor industrieterreinen.

Ik heb nooit spijt gehad van mijn keuze. Toch is het

niet uitgesloten dat we ooit terugkeren naar Polen. Tot

het zover is, vliegen we met de kinderen enkele keren per

jaar 1000 kilo meter naar het oosten…

Maja Wolny

BNederlands leren was de eerste grote stap die vele deuren opende.

komt uit polen. Zeven jaar geleden brachten de weten-

schap en de liefde haar naar belgië. Ze baat boek-handel Post Viadrina uit in hartje gent. Het is de plek

bij uitstek om boeken uit oost-europa te ontdekken.

Maja Wolny

ontdekken | landgenoot

4141

43 GEDICHTENDAG 2010: OVER DE GRENS44 CHAGRIN D’AMOUR45 DE DRIE DROMEN VAN DE MANDARIJN46 REIZIGERS DOOR DE GROTE OORLOG

aGenda

davidsfonds

ledenkortingen &

Wintickets voor

brussels

philharmonic

In het Paleis voor Schone Kunsten p. 42

Cursus Universiteit Vrije Tijd DavidsfondsIn het Paleis voor Schone Kunsten p. 42frida kahlo

Donderdag14 januari 201019.45 uurMeer europa, niet MinDer aMeriKacultuurforum, lezingenreeksMia doornaertantwerpen, kbc boerentoren

davidsfonds.be

016 310 600

Maandagen 1, 8, 15,22 en zaterdag 27 maartfriDa Kahlo. De pijn van De paSSiecursus universiteit vrije tijddocent dimitri de Maesschalckbrussel, k.u.b.

davidsfonds.be

016 310 600

Van 16 januari tot18 april 2010van 10 tot 18 uurdinsdag tot zondagfriDa Kahlo Y Su MunDotentoonstellingbrussel, paleis voor schone kunsten

bozar.be

02 507 82 00

absurde fabelsvan franK aDaMAuteur en theatermaker Frank Adam laat een

therapeute in therapie, een onhandige zelfmoordter-

roriste, een antichrist, een hooligan, God in psycho-

analyse en andere archetypen hun hart uitstorten bij

een eenorige ezel. Zijn absurde fabels werden al ge-

publiceerd in De Standaard en De Morgen. Hij bewerkte

ze tot een literaire performance, een liederencyclus,

een theatervoorstelling en een radio luisterspel. Vanaf

januari komt Frank Adam naar u toe met de hilari-

sche bekentenissen van zijn personages.

te zien op verschillende locaties in vlaanderen. Meer info via www.davidsfonds.be (rubriek evenementen en activiteiten) of 016 310 600

1

Nog tot en met 5 maart 2010zoalS een puber DrooMt. leven en WerK van fréDéric chopinjos Meersmansdavidsfonds tournee

davidsfonds.be

016 310 600

Dinsdag 12 januari ’1019.45 uurMeer europa, niet MinDer aMeriKacultuurforum, lezingenreeksMia doornaertbrussel, grote aula k.u.b

davidsfonds.be

016 310 600

aGenda

friDa Kahlo in brusselDe Mexicaanse kunstenares Frida Kahlo (1907-1954) staat

bekend voor haar vele symbolische en surrealistisch ogende

zelfportretten. Tijdens haar leven werd ze fysiek en mentaal danig

op de proef gesteld. Die lijdensweg laat sporen na in haar werk. Met

het penseel ging Kahlo de pijn haast voelbaar te lijf. Haar verzet

en de wil om te overleven weerspiegelen zich in haar vele zelfpor-

tretten. Het werk van Frida Kahlo zal in de tentoonstelling in de

culturele context van het post-revolutionaire Mexico worden geka-

derd. Met ook werk van tijdgenoten als Diego Rivera en David Alfaro

Siqueiros. Universiteit Vrije Tijd Davidsfonds organiseert in Brussel

op vier maandagnamiddagen en een zaterdagnamiddag van 1 tot

27 maart de cursus Frida Kahlo. De pijn van de passie met o.m. ook een

bezoek aan de tentoonstelling.

van 16 januari tot 18 april 2010 in het paleis voor schone kunsten, brussel. davidsfonds leden betalen € 6 i.p.v. € 8. vooraf tickets reserveren wordt aangeraden, de toegang verloopt in uurblokken. voor de cursus van universiteit vrije tijd betaalt u als Davidsfonds lid € 52 i.p.v. € 58, koffie, syllabus en tentoonstellingsbezoek inbegrepen.

2

42

Donderdag28 januari 2010geDichtenDagoveral in vlaanderen en nederland

gedichten dag.com

Nog tot31 januari 2010De KunSt van het Schrift in china. het orchiDeeën-paviljoententoonstelling in het kader van europaliabrussel, Museum voor schone kunsten

fine-arts-­museum.be

02 508 32 11

Nog tot31 januari 2010charlotte MutSaerS. aan-geSpoelD Met pen en penSeel tentoonstellingoostende, venetiaanse galerijen

oostende.be/­cultuur

059 29 51 51

Van 19 januari tot 23 april 2010De abSurDe fabelS van franK aDaMdavidsfonds tournee op verschillende locaties in vlaanderen

davidsfonds.be

016 310 600

tips | agenda

Donderdagen 4, 11, 18 en 25 februari 2010Keizer auguStuS in onze StreKen. op Weg naar De pax roMana.cursus van universiteit vrije tijd docent: dr. robert nouwenroeselare, conferentiezaal unizo

davidsfonds.be

016 310 600

1

34

2

geDichtenDag 2010:over de grensDonderdag 28 januari vieren we de hoogdag

van de poëzie. In Nederland en Vlaanderen worden

die dag honderden activiteiten georganiseerd naar

aanleiding van de elfde editie van Gedichtendag.

Tentoonstellingen, wandelingen, wedstrijden en le-

zingen zorgen ervoor dat jong en oud hun hart kun-

nen ophalen aan poëzie. In kranten, op de radio, op

school of op het werk, in de boekhandel of de biblio-

theek: overal komt u gedichten tegen. Dit jaar staat

het thema Over de grens centraal, want poëzie is meer

dan alleen maar taal. Er worden relaties aangeknoopt

met theater, dans, muziek en beeldende kunst. Poëzie

kent immers geen grenzen …

Meer info over activiteiten in uw buurt: www.gedichtendag.com.

3

De zijDeroute: brug tussen oost en westEuropalia verkent zijn grenzen en houdt halt in China.

In het Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis in

Brussel loopt nog tot 7 februari de tentoonstelling De Zijde­

route, een reis langs leven en dood. Met de bekende handelsweg

tussen onze contreien en het oude Oosten als leidraad kunt u

ontdekken hoe Chinezen de voorbije twee decennia leefden,

hoe uiteenlopende culturen met elkaar in contact kwamen

en hoe ze elkaar beïnvloedden, met een uniek samenspel

van kunst, religie, taal en filosofie tot gevolg. Bijzonder is

dat deze tentoonstelling niet alleen aandacht besteedt aan

de dominante Han-cultuur. Ze introduceert tegelijkertijd de

spectaculaire landschappen en volkeren van noordwestelijk

China. Aan de hand van meer dan 200 voorwerpen ontdekt

u hoe de volkeren leefden en hoe ze begraven werden.

de tentoonstelling loopt nog tot 7 februari in kMkg in het jubelpark in brussel, elke dag behalve maandag. Meer informatie op www.europalia.eu of 02 741 72 11.

4

43

Dinsdag9 februari 201019.45 uurMerlijn. tovenaar, raaDgever, Waarzeggercultuurforum, lezingenreeksludo jongenbrussel, grote aula k.u. brussel

davidsfonds.be

016 310 600

Donderdag 11 februari 201019.45 uurMerlijn. tovenaar, raaDgever, Waarzeggercultuurforum, lezingenreeksludo jongenantwerpen, kbc boerentoren

davidsfonds.be

016 310 600

Van 12 februari tot 24 februari 2010chagrin D’aMourliterair programma over de liefde door behoud de begeerteop een tiental locaties in vlaanderen

begeerte.be

03/272 40 41

Zondag 7 februari 201011.00 uurDe goDverloren zonDagen – nieuWe Spiritualiteitlezing over het zoeken naar verlichtingdoor Maarten Meesterantwerpen, Het Zoekend Hert

deburen.eu

Nog tot 7 februari 2010De zijDeroute. een reiS tuSSen leven en DooDtentoonstelling in het kader van europaliabrussel, koninklijke Musea voor kunst en geschiedenis

kmkg-mrah.be

02 741 72 11

aGenda

het jaar van chopinIn 2010 is het 200 jaar geleden dat Frédéric Cho-

pin werd geboren. Om dat te vieren, organise-

ren de meeste concerthuizen één of meer concerten

rond deze componist. Chopin, zelf een pianovirtuoos,

schreef bijna alles op zijn instrument. Op 12 februari

brengt toppianist Daniel Barenboim in BOZAR (PSK)

in Brussel hulde aan deze componist-pianist in een

schitterend recital. Ook Jos Meersmans verdiept zich

in het leven en werk van Chopin. Hij vertelt honderd-

uit over zijn verblijf in Parijs, zijn reis naar Mallorca,

zijn ontmoetingen met Franz Liszt en de andere gro-

ten van zijn tijd. Jos Meersmans serveert het hele ver-

haal met de mooiste melodieën van Chopin.

davidsfonds leden betalen € 52,80 (i.p.v. € 66) voor het recital van barenboim. voor -26 en +60 is dat € 49,50. u kunt tickets bestellen met de bon in het midden van deze Omtrent. jos Meersmans is te gast bij de davidsfonds afdelingen, op verschillende locaties in vlaanderen. Meer info op www.davidsfonds.be (rubriek evenementen en activiteiten).

5

De pijnlijke liefDe In 2010 neemt de literaire voorstelling Saint Amour van Behoud

de Begeerte voor één keer een andere naam aan: Chagrin d’Amour.

Een even hilarisch als schrijnend, nu eens bloedernstig en dan

weer vermakelijk programma over het gedoe, de ingewikkelde

toestanden, het bodemloze verdriet, de onvervulde verlangens,

de knagende pijn, het tergend moeilijkdoen, het kapotgooien

van serviezen, het gebruik van seks als wapen, de transformatie

van gentleman in bullebak en van elegante dame in helleveeg, de

striemende haat, het subtiel getreiter, de paranoia, de jaloezie,

de hypocrisie, het verraad… Kortom: Chagrin d’Amour gaat over

alles wat mensen elkaar in naam der liefde aandoen.

chagrin d’amour loopt van 12 tot 24 februari 2010 op verschillende locaties. Meer informatie op www.begeerte.be of 03/272 40 41.

6

44

Nog tot 14 februaridagelijks van 10 tot 18 uurDe Drie DroMen van De ManDarijntentoonstellinging cultuurcentrum

ing.be/art

02 547 22 92

Dinsdagen 23 februari, 2, 9, 16 en 23 maart 201014.00 – 16.00 uurDe norbertijnen of De Witte Kanun-niKen. in het Spoor van norbertuScursus universiteit vrije tijddocenten raoul bauer en pieter Mannaerts tongerlo, abdij

davidsfonds.be

016 310 670

Dinsdagen 23 februari, 2, 9, 16 en 23 maart 201014.00 – 16.15 uurelDerS praat Men anDerS ... Dialecto logie en het vlaaMSe DialectlanDSchapcursus univ. vrije tijddocent j. van keymeulende pinte, ocp

davidsfonds.be

016 310 670

Vrijdag12 februari 201020.00 uurDaniel barenboiMconcertbrussel, paleis voor schone kunsten

bozar.be

02 507 82 00

tips | agenda

Nog tot28 februari 2010 Sint Maarten in beelDententoonstellinglommel, Museum de kolonie

erfgoedlommel.be

011 80 34 10

De drie dromen van De ManDarijnNee, deze tentoonstelling gaat niet over fruit uit de Sinter-

klaasperiode, wel over hoge staatsambtenaren in het oude

China en meer bepaald hun artistieke en intellectuele wereld

(17de-18de eeuw). De taken van deze mandarijnen waren vaak zo

zwaar, dat zij probeerden te ontsnappen in tijd en ruimte door

te reizen of zich te omgeven met werken uit een nostalgisch ver-

leden. Die vlucht kon ook de vorm aannemen van wat wij dromen

noemen. Kunst en vriendschap, liefde, natuur en vrijheid: dat

zijn de drie dromen waarin de Chinese mandarijn zich vanuit

zijn besloten kabinet kon verliezen. Om het werkelijke en ge-

droomde leven van de mandarijnen te evoceren, schetst ING aan

de hand van voorwerpen in brons, jade, porselein en keramiek,

het elegante decor waarin meesterwerken uit de wereld van de

schilderkunst en kalligrafi e tot stand kwamen.

nog tot 14 februari in het ing cultuurcentrum, kunstberg/koningsplein 6, 1000 brussel Meer info op www.ing.be/art of 02 547 22 92

7

56

87

uit volle borStDe rijke, Vlaamse liederenschat is ieder jaar opnieuw een in-

spiratiebron voor de muzikale en artistieke uitwerking van

het Zangfeest, dat dit jaar voor de 73ste keer plaatsvindt. Voor

kinderen is er al enkele jaren een aangepast programma. Later

dit jaar, in april, verandert het Sportpaleis in het mekka van de

Nederlandstalige muziek. Tijdens Houden van… Griffelrock krijgen

tal van Nederlandstalige zangers een plaats op het podium. Zij

grasduinen in het rijke verleden van de kleinkunst. De zestigste

verjaardag van Raymond van het Groenewoud is voor de orga-

nisatoren van de Nekka-Nacht reden genoeg om de eigenzinnige

zanger nog eens een plaatsje te geven als centrale gast.

Zangfeest, op 28 februari in de lotto-arena in antwerpen. Houden van… griffelrock op 20 en 22 april en nekka-nacht op 24 april telkens in het sportpaleis. davidsfonds leden kunnen tickets met korting bestellen via de bon in het midden van deze Omtrent.

8

45

Winstuur vóór 20 januari uw naam,

adres en telefoonnummer met

als onderwerp InG wedstrijd

naar omtrent@davidsfonds.be

en maak kans op

twee gratis tickets voor

deze tentoonstelling.

tips | agenda

aGendaZaterdag 6 maart 201020.30 uurtriDuuM paSchaleconcertwestmalle,sint-Martinuskerk

concert@davidsfonds.be

016 310 600

Dinsdag 23 maart 2010nacht van De geSchieDeniSop ongeveer 200 locaties in vlaanderen

davidsfonds.be

016/310 600

Zondag 7 maart 201016.00 uurtriDuuM paSchaleconcertbrussel/sint-lambrechts- woluwe,sint-lambertuskerk

concert@davidsfonds.be

016 310 600

Zondag28 februari 201014.30 uurzangfeeStantwerpen, lotto-arena

anz.be

03 237 93 92

Vrijdag 5 maart 201020.15 uurtriDuuM paSchaleconcertieper, sint-jacobskerk

concert@davidsfonds.be

016 310 600

triDuuM paSchale:verdieping op cd en concertenEr was al een cursus In het spoor van de Cisterciënzers, er is het boek De

Kruisweg van de Stilte. Eigenzinnig, en nu brengen de broeders van Westvleteren

en het Davidsfonds ook een unieke cd uit, die tijdens een al even bijzondere

concertreeks wordt voorgesteld. Ensemble Psallentes en Capilla Flamenca bren-

gen gezangen uit verschillende tijdvakken (gregoriaans en polyfoon) rond het

Triduum Paschale – de driedaagse die begint op Witte Donderdag en eindigt op

de ochtend van Pasen. Voor het programma van cd én concerten grasduinden

de samenstellers in het Antiphonarium Cisterciensis Ordinis uit 1545 dat in

de Sint-Sixtusabdij van Westvleteren wordt bewaard. Daarnaast zijn er meer-

stemmige gezangen van grote polyfonisten als Lassus en Agricola. Enkel op

de cd zijn ook de broeders zelf te horen met hedendaagse, Nederlandstalige

psalmodieën en liederen.

concerten op vrijdag 5 maart in ieper (20.15 uur), zaterdag 6 maart in west- malle (20.30 uur) en zondag 7 maart in sint-lambrechts-woluwe (16 uur). leden van het davidsfonds betalen slechts € 15 (i.p.v. € 18) per persoon. kaarten en/of de cd kan u bestellen via de bon in het midden van Omtrent.

10 reizigers door De grote oorlogIn 1915 werd het eerste pantserkorps ter wereld, de Autos-

Canons-Mitrailleuses, gelegerd aan het IJzerfront. Deze volledig au-

tonome legereenheid bestond uit vierhonderd Belgische oorlogsvrij-

willigers die met bewapende wagens, motoren en fi etsen ten strijde

trokken. Hun leven veranderde drastisch nadat koning Albert I het

korps aan de Russische tsaar schonk. De soldaten vertrokken naar

Sint-Petersburg en werden ingezet tegen de Duitsers en Oostenrij-

kers in Oekraïne. Na de Russische Revolutie trok het korps door het

woelige Siberië, China en de Verenigde Staten. Pas in 1918 komen ze

aan in België, na een wereldreis van drie jaar. August Thiry en Dirk

Van Cleemput brengen het onbekende relaas van deze vrijgevochten

Vlamingen, Walen en Brusselaars en zorgen voor een onderhou-

dende herdenking, meer dan negentig jaar na de feiten.

u kunt de davidsfonds tournee reizigers door de grote oorlog nog meemaken tot 25 maart op verschillende locaties in vlaanderen. Meer info via 016 310 600 of www.davidsfonds.be (rubriek evenementen en activiteiten).

9

46

910

47

Ver

antw

oord

elijk

uitg

ever

: Phi

lippe

Wal

lez

– M

arni

x la

an 2

4, B

-100

0 Br

usse

l - 7

0194

2N -

10/

09

DE DRIE DROMEN VAN DE MANDARIJN

ING CultuurcentrumKoningsplein 6 – 1000 Brussel

Ticket On Line www.ing.be/art

/09

10/0

9

22-10-200914-02-2010

HET OMHELZEN VAN DE MAAN

Spiegel van de Tang-dynastie

19.12.2009 - 14.03.2010Provinciehuis Antwerpen

atv

www.tangexpo.bewww.europalia.eu

meer info:

056 35 85 85

Gratis en vrijblijvende offerte—

Korte leveringstermijn (vanaf 1 week)—

Dienst na verkoop (24u/24)—

Gratis subsidieadvies—

Conform wetgeving—

Diverse afwerkingen —

Batterijvoeding

NV Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

NV Coopman Liften

Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65 | comfortlift@coopman.be | www.coopman.be

Onze traplift ... ... Uw comfort

Adv_davidsfonds.indd 1 24-11-2009 09:40:59

advertentie

advertentie

advertentie

48

49

winnen | agenda

praKtiSch zondag 17 januari 2010, 15 uur, Koningin elisabeth-zaal antwerpen.tickets voor dit concert kosten € 18 (davidsfonds leden betalen € 10). reserveren doet u via 070 233 354. bij vermelding van uw davidsfonds lidnummer geniet u korting.

Win 10 DuoticKetS Wie is dirigent van het brussels philharmonic?Omtrent mag tien duotickets voor dit prachtige nieuwjaars-concert weggeven aan de snelste mailers. u stuurt het ant-woord op bovenstaande vraag naar veerle.de.bie@kmda.org. de tien eerste inzendingen met het juiste antwoord winnen elk een duoticket.

H

WINnieuWjaarSconcert in De antWerpSe zoo

de zoo zeT 2010 op GepasTe wijze in. op zondaG 17 januari is heT brussels philharmonic er Te GasT voor een nieuwjaarsconcerT. op heT proGramma sTaan uiTeraard walsen en polka’s van johann sTrauss, maar ook de ouverTure uiT mozarTs TOveRFlUIT.

een muzikale startet Vlaams Radio Orkest, inmid-

dels omgedoopt tot Brussels

Philharmonic, is niet voor de

eerste keer te gast in de Zoo.

Maestro Michel Tabachnik, de chef-diri-

gent, brengt ditmaal een erg gevarieerd

programma mee. Haast vanzelfsprekend

staan er enkele populaire Weense melo-

dieën op het programma, maar dit con-

cert brengt meer dan dat alleen. De ouver-

ture uit De Toverfl uit, de Pastorale (Zesde

Symfonie) van Beethoven en een aantal

Slavische Dansen en Praagse Walsen van

Antonín Dvoràk.

In de Zoo worden de allerkleinsten extra

verwend. Kinderen tussen 3 en 12 kunnen

tijdens dit concert (gratis) deelnemen aan

een muzikale workshop als (groot)ouders

tickets kopen voor het nieuwjaarsconcert.

Zo brengt u als ouder of grootouder uw

(klein)kind op een unieke manier met klas-

sieke muziek in contact. En als kers op de

taart mogen de schavuiten een deel van

het concert van op het podium meemaken.

© M

iel p

iete

rs

© f

red

tou

let

50

mtrent wil graag weten hoe u het Davidsfonds beleeft.

Gaat u binnenkort op uitstap met uw afdeling? Orga-

niseert u een schitterende Nacht van de Geschiede-

nis? Neemt u uw vrienden mee naar de tentoonstel-

ling van het Grote Davidsfonds Boekenpakket?

Neem een mooie, originele of verrassende foto van de activiteit

en stuur die naar omtrent@davidsfonds.be. Vertel er kort bij waar

en wanneer de foto werd gemaakt, en wie weet verschijnt uw

inzending op deze pagina in het maartnummer van Omtrent!

sluitertijd

haal het

DAVIDSFONDSvoor uw lens

in het volgende nummer van Omtrent schenkt toerisme vlaanderen een wandelarrangement aan de winnaar van onze fotowedstrijd. over dit arrangement leest u meer op blz. 38-39 van deze Omtrent.

uW reactie: uw suggesties en reacties op de nieuwe Omtrent zijn welkom via omtrent@davidsfonds.be

Wineen wandel-

arrangement in

de Stiemerheide

in genk!

O

irene van den brande uit gierle wint

een leven in de brouwerij-arrangement

voor twee personen.

“Hierbij een foto genomen

tijdens onze eerste activiteit,

de Aster Berkhofwandeling

in Sint-Jozef-Rijkevorsel. We

wandelden voorbij een beeld

dat een steenbakker voorstelt

die een zak cement omhoog

steekt. Daar zagen we dat ie-

mand enige tijd geleden voor

de grap een colafl esje tussen

de benen van het beeld had

gestoken. Een deelnemer uit

onze Davidsfonds groep is met

de hulp van enkele anderen

naar boven geklommen om het

busje te verwijderen.”

51

Geen “jojo-effect”“Nu, na al die jaren en zonder asociaal te worden, is er van de bijna 8 kg die ik toen in 42dagen, hoofdzakelijk op de buik, afviel nog geen gram bijgekomen. Mijn enthousiasme enbewondering voor het programma is er alleen nog sterker door geworden, samen met deovertuiging dat het nog heel veel mensen kan helpen. De wekelijkse opruimdag en het enigs-zins rekening houden met wat ik zoal gedurende het programma heb geleerd, zijn de enigezaken die ik als reden kan aangeven voor het uitblijven van het jojo-effect”.Het aantal zwaarlijvigen in ons land neemt steeds verder toe, volgens deskundigen zal hun

aantal in de komende 20 jaar verdubbelen. Anderzijds worden steeds meer mensen er zich van bewust dat een verkeerd eetpatroonniet zonder gevaren is, ze streven er dan ook naar om gezonder te gaan leven. Het Weet Hoe Je Eet- programma is hierbij zekereen efficiënte en betrouwbare leidraad.

Zorg er vooral voor dat je geen honger hebt, regelmatig de juiste zaken eten is belangrijk.Alleen minder eten en meer sporten of bewegen is niet voldoende, je moet uw lichaam, die uw persoonlijke energiecentrale is, dejuiste grondstof geven opdat het optimaal zou functioneren. Iedereen weet wat er gebeurd als je diesel in een benzinemotor gooit,waarom zouden we hierop niet letten als het om ons eigen lichaam gaat, geef het wat het nodigheeft, niet meer, niet min, en zorg dat het proper en gesmeerd loopt.Het WHJE-programma werkt op basis van een uitgebalanceerd eetpatroon met gezonde enlekkere zaken, volledig natuurlijke voedingssupplementen, voldoende beweging en een goedepersoonlijke begeleiding zonder bijeenkomsten of weegcontroles. Hierdoor wordt de verbran-ding geoptimaliseerd, wordt er voor een vlotte afvoer van de afvalstoffen gezorgd, raakt hetlichaam terug in balans en creëer je de beste situatie om fitter te worden en gewicht te verlie-zen. Er worden zeker geen voedingsgroepen weggelaten en er wordt ook niet overgeschakeldop maaltijdvervangers.

Meer als alleen vermageren.Sophie Vanderbauwede uit Wielsbeke: “Na mijn zwangerschap bleef de weegschaal hangen op 95kg Met het ‘WHJE’-programma te volgen ben ik 20 kg afgevallen. Met de ervaring die ik opdeedkan ik ook ,diegenen die niet hoeven af te vallen het programma ten zeerst aanbevelen. Veel mensenzitten niet lekker in hun vel en dit heeft met veel meer te maken dan met overgewicht alleen”.

Karin Beel, een 55-jarige onthaalmoeder, uit Wakken had last van vetbandjes, oprispingen en stramme gewrichten. Door het ‘WHJE’-programma te volgen is ze nu verlost van deze kwaaltjes.

Verder is het een sociaal programma.Heel vaak zie je dat meerdere gezinsleden samen overgaan op het ‘WHJE’- programma. Fantastisch toch?!Anique en Yves uit Marke volgen samen het programma.“Ikzelf voelde me de laatste tijd futloos, alsof ik in één jaar tijd 10 jaar ouderwas geworden”, zegt Yves, “Met WHJE komt het lichaam weer in een goede balans en stabiliteit, hierdoor heb ik mijn vitaliteit terug!Anique is ook enkele kilo’s verloren.”

Vergeet niet bij uw bezoek dit artikel mee te nemen, in ruil ligt er voor u een geschenk klaar!

WEET HOE JE EET®

Geen dieet, maar eenLIFESTYLEPROGRAMMAVOOR JONG EN OUD

ADVERTENTIE

Sofie, 95 kilo

INFO: Stefaan Maes

Willemstraat,4 - 8750 Zwevezele-Wingene - 051 69 62 19 - 0495 53 70 94 - stefaan.maes4@telenet.beVia website: www.weethoejeeet.be, klik op ‘informatie’ en begeleiderkenmerk: stefaan.maes

Stefaan Maes uit Zwevezele is voedingsconsulent van het lifestyleprogramma ‘Weet hoeje eet’ (WHJE)”. Hij wordt voortdurend gemotiveerd om het programma, samen metzijn collega’s, verder kenbaar te maken door de zeer enthousiaste reacties van de veledeelnemers.“Zelf heb ik, bijna 5 jaar geleden, het programma gevolgd. De eenvoud en het resultaathebben er mij toen toe aangezet om het naar andere mensen te brengen en voedings-consulent van het ‘Weet hoe je eet’ programma te worden.”

Je lichaam proper maken en houden,de eerste stap naar meer levenskwali-teit en een betere gezondheid!

Sofie, 68 kilo

Adv_Weet wat je eet_Stefaan:xx 10-08-2009 10:14 Pagina 1

52

Uw pensioen? Misschien is het nog veraf. Misschien staat het voor de deur. Hoe dan ook, vandaag beginnen sparen voor morgen is een goede beslissing. Denk maar aan de fiscale voordelen. Maar vooral aan de noodzakelijke aanvulling op uw wettelijk pensioen. Maak daarom vandaag nog een afspraak met uw KBC-adviseur of KBC-verzekeringsagent om samen te bekijken hoe u optimaal uw toekomst kunt veiligstellen met een pensioenplan. Zo wordt het leven na uw pensionering nog een stukje paradijselijker.

Wanneer beslist u over uw aanvullend pensioen?

www.kbcpensioenservice.be

we hebben het voor u Een onderneming van de KBC-groep

3869_Pensioen origami_297x210-Q NL.indd 1 13/07/09 12:02