NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers,...

98
'Schuldhulp blijft innoveren' Praat mee over de nieuwste ontwikkelingen 6 november 2018, Jaarbeurs Utrecht NVVK STUDIEDAG Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Transcript of NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers,...

Page 1: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

'Schuldhulp blijft innoveren'

Praat mee over de nieuwste

ontwikkelingen

6 november 2018, Jaarbeurs Utrecht

NVVK STUDIEDAG

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 2: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Openingdoor dagvoorzitter

Rik Bovenberg

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 3: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

#nvvkstudiedag

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 4: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Programma09.30 uur Ontvangst

10.00 uur Opening door dagvoorzitter - Rik Bovenberg

10.05 uur Actualiteiten - Marco Florijn

10.20 uur Vroegsignalering, steeds in ontwikkeling - Marianne Oostrik en Mariëlle Fleuren

10.35 uur Algoritmes en andere innovaties - Nadja Jungmann

11.00 uur Pauze

11.20 uur Workshopronde 1

12.10 uur Lunch

12.55 uur Belofte maakt schuld - Leontine Treur

13.40 uur Een overheid en effectieve schuldhulp - Arre Zuurmond

14.00 uur Korte pauze, wisseling workshops

14.15 uur Workshopronde 2

15.05 uur Korte pauze, wisseling workshops

15.20 uur Workshopronde 3

16.10 uur Afsluiting met hapje en drankje

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 5: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Actualiteiten

Marco Florijn

Voorzitter NVVK

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 6: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Innovatielaboratorium NVVK

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankierenVereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

• Collectief Schulden regelen (Gemeente Den Haag/

Schuldenlab070)

• Sparen na akkoord (Kredietbank Limburg)

• Jongeren Perspectieffonds (Gemeente Zwolle)

Page 7: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Schouders Eronder (naar fase 2)

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankierenVereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Gerealiseerd

• Vanaf 1. jan: post-HBO master

opleiding

• Kennisbundel

• ‘Gangmakers’ in 23 gemeenten

• 17 netwerkbijeenkomsten

Gepland

• Een beroepsprofiel

• ‘Gangmakers 2.0’

• Verkenning werkende elementen van

innovatie

• LVB en laaggeletterdheid focus van

kennisuitwisseling

Page 8: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

De NVVK-stekker

• Gegevensuitwisseling in schuldregelingstrajecttussen SHV en schuldeisers− Saldo-verzoek

− Voorstel

− Akkoord

• Innovadis bouwt de Proof of Concept

• Testperiode Q1 en Q2 2019

• Daarna: wat is er nodig voor landelijke uitrol

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankierenVereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 9: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Adviesrecht gemeenten bij beschermingsbewind

Goed dat aan de voorkant beter wordt gekeken naar de behoeften van de klant.

De NVVK is er echter nog niet van overtuigd dat een grotere regierol voor de uitvoerende overheid [in deze vorm] ook automatisch zorgt voor betere dienstverlening voor de klant.

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankierenVereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 10: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Convenant CJIB herzien

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankierenVereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Belangrijkste wijzigingen:

1.Opname Wahv (Mulder) boetes in een

schuldregeling

2.Verruiming termijnen

3.Werkafspraken betreffende gebruik

dwangakkoorden

Page 11: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Naar een visie 2030

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankierenVereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Thema’s ter uitwerking en prioriteiten komende

periode:

• Algoritmisering

• Vakmanschap

• Communicatie & Lobby

“Van business case naar value case”

Page 12: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Vroegsignalering,

steeds in ontwikkeling Marianne Oostrik

senior beleidsadviseur NVVK

&

Mariëlle Fleuren

Eigenaar van Asessor

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 13: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid
Page 14: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Ontwikkelingen

• Steeds meer vroegsignalering in NL

• Onderzoeken

• Behoefte aan kennisdeling

• Wetswijziging

• Oorspronkelijke leidraad uit 2015

Page 15: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Nieuwe Leidraad Vroegsignalering

• Samenwerking Jacomijn Kuiper, Mariëlle Fleuren en de NVVK

• Enquête onder 54 gemeenten

• Kopgroep Vroegsignalering

Page 16: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Staatssecretaris Tamara van Ark:

“Vroegsignalering van schulden is een ontzettend

belangrijk onderdeel van de Brede Schuldenaanpak.

Je kunt nog zoveel aandacht schenken aan

problematische schulden en erop hameren om snel

aan de bel te trekken, schulden zijn voor veel

mensen nog steeds een taboe.

Vaak schamen mensen zich en roepen ze pas hulp in

als de problemen heel groot zijn.”

Page 17: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Kader Leidraad

Page 18: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Leidraad: een stappenplan

Page 19: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Vroegsignalering in Beleidsplan?

Page 20: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Signalen: enkel of combi?

Page 21: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Welke signalen?

Page 22: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Grootte gemeente: enkel of combi?

Page 23: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Huisbezoeken?

Page 24: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Grootte gemeente: aantal huisbezoeken per jaar?

Page 25: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Gewenst bereik: contact met welk % van doelgroep?

Page 26: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Blijf op de hoogte!

• Landelijke bijeenkomsten

– 13 November 2018

[email protected]

• NVVK-community Vroegsignalering

– Openbaar

– nvvk.eu/vroegsignalering

Page 28: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Algoritmes in de schuldhulpverleningData verslaan!

Nadja JungmannAdviseur Social ForceLector Schulden & Incasso

Page 29: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Aanleiding

Page 30: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Waar heb ik het over

Page 31: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Whats new?

Al jaren gebruiken we data om beslissingen te nemen

Maar toch heel actueel:Steeds meer data beschikbaar

We leren te denken in fuzzy logica

Algoritmen zijn zelflerend geworden

Page 32: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Er wordt volop verkend…

10 oktober 2018 1 november 2018

Page 33: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

In China gaat het nog verder….

Page 34: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

De kracht en het risico van algoritmes

Page 35: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Bewerkingen bieden inzicht

Classificeren: gegevens in categorieën onderbrengen

Clusteren: groepen ontdekken binnen een geheel

Regressie: voorspellingen uitwerken

Associatie: op basis van gedrag verwantschap zoeken

Monitoring: volgen van ontwikkelingen

Page 36: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Toepassingen in de aanpak van schulden

Publieke dienstverlening

Projecten vroegsignalering

Straatkubus Almere

Private dienstverlening

Bepalen kredietwaardigheid (toekenning)

Regelmatige monitoring om aankomende achterstandsklanten op te sporen

Bepalen vrijheidsgraden van incassotrajecten

Indiceren van welke klanten afscheid genomen gaat worden

Page 37: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Alertheid is geboden!!

We moeten ons realiseren dat modellen bestaan uit:

Data over gedrag uit het verleden

Onze eigen normen van succes

Algoritmen bevatten vooroordelen en morele aannames

We hebben de opdracht om elk model te checken op

Uitwerking in termen van rechtvaardigheid

Transparantie over onderliggende aannames

Mogelijkheden om er tegen in beroep te gaan

Page 38: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Twee opdrachten

Omgevingsalert en kritisch zijn

Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid beroep in convenanten)

Actief volgen welke rol data speelt in toekenning noodzakelijke voorzieningen (huisvesting, gezondheidszorg etc)

Zelf gebruik maken van voorhande data

Zoeken naar samenhang en patronen

Verbeteren interventies en individuele prestaties

Page 39: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Welke perspectieven lonken?

Ontdekken vroegere voorspellers van financiële problemen dan achterstand op huur- of energie

Niet-gebruik toeslagen en andere voorzieningen opsporen

In beeld brengen bij welke klantkenmerken de kans op terugval na een schuldregeling het grootst is en daar interventies op ontwikkelen

Tijdens schuldregeling de betalingen op de bankrekening volgen en contact opnemen bij voorspellers ontstaan nieuwe schulden

Page 40: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Welke perspectieven lonken?

Schuldeisers die onzorgvuldig zijn bij acceptatie/verstrekking minpunten toekennen en bij schuldregeling een lager percentage uitkeren

Nadenken over het belang dat een schone lei op termijn ook moet gaan bestaat uit een nieuwe financiële identiteit

Page 41: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Onze uitdaging

Page 42: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Onze nieuwe collega

Data scientist

Page 43: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Interessante links

Wat is big data https://www.youtube.com/watch?v=eVSfJhssXUA

https://bureaudehelling.nl/artikel-tijdschrift/slimme-algoritmen-in-het-sociale-domein-zeven-politieke-lessen

https://www.youtube.com/watch?v=1QlIbed_Hwg lezing van Cathy o’Neil schrijver van Weapons of Math destruction

https://www.bright.nl/trends/artikel/3939486/de-gevaren-van-big-data-en-algoritmes

Voorbeelden van de voordelen van een hoge sesame score in China https://angrymoo.com/sesame-credit-summary/

Juridische overwegingen ten aanzien van algoritmen https://www.uu.nl/sites/default/files/rebo-montaigne-algoritmes_en_grondrechten.pdf

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/china-kent-elke-burger-score-toe-ook-voor-internetgedrag-~bd93ed29/

Page 44: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Nadja Jungmann

Adviseur en trainer Social Force

Lector Schulden & Incasso Hogeschool Utrecht

Bestuurslid stichting MESIS/METAS

Lid raad van advies NVVK

Ontwikkelaar MESIB

Lid erkenningscommissie Movisiemaatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid

Lid commissie Pianoo(ondersteuning aanbestedingsprocedures)

Lid landelijk bestuur Quiet 500

44

Page 45: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Stress-sensitieve gespreksvoering

Nadja JungmannAdviseur Social ForceLector Schulden & Incasso

Page 46: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Impact van stress

46

Geen stress:

prefrontale cortex heeft de leiding

Stress:

Amygdala neemt de aansturing over

Bron: Arnsten, A.F.T. (2009) Stress signalling pathways that impair prefrontal cortex structure and function. National Review Neuroscience 10(6): 410-422

Page 47: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Prefrontale cortex

47

Denkfuncties- Plannen

- Organiseren

- Tijdmanagement

- Werkgeheugen

- Metacognitie

Regulatiefuncties- Verleidingen weerstaan

- Emoties beheersen

- In actie komen

- Aandacht vasthouden

- Flexibel zijn

- Doorzettingsvermogen

Executieve functies zijn nodig voor doelgericht gedrag

Page 48: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Doorwerking

Onder meer:

Focus op korte termijn belangen

Beperkte aandacht voor doorwerking gedrag op andere domeinen

Minder gevoelig voor feitelijke informatie

Ongenuanceerder (een ander is voor of tegen je)

Minder goed in staat om positieve intenties om te zetten in acties

Page 49: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Twee belangrijke technieken

Verandervragen

Reflecteren

Theoretisch kader

Mensen luisteren naar zichzelf om te begrijpen wat zij vinden (Lind et al 2014)

Page 50: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Even oefenen

Professional

‘Het beleid van de gemeente is dat een auto die niet nodig is voor woon-werkverkeer verkocht moet worden’

Klant

Maar die auto kan echt niet weg hoor!!

Professional

‘……….’

50

Page 51: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

1 Verandervragen

Doorgaans gericht op

De consequenties in de toekomst Stel dat je geen kostgeld vraagt, hoe gaat het

dan verder met de schulden?

De pijn in het heden Wat betekent het voor je dat je eigenlijk de

deur niet durft open te doen?

De voordelen van een keuze Stel dat je het toch zou doen, wat zou je dat

dan kunnen opleveren?

Het perspectief van betekenisvolle derden Wat betekent het voor de kinderen dat er

zoveel zorgen om geld leven?

Page 52: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

2 Reflecteren

52

Verifiëren boodschap (wat zegt, voelt, bedoelt, denkt de ander?)

Onder water luisteren / ondertitelen

Stellend, niet vragend. Stem gaat naar beneden. In jij- of u-vorm, niet in ik-vorm

Functie: - Laten zien dat er geluisterd wordt om te

begrijpen

- Bewust maken en daarmee aanzetten tot nuanceren of

verhelderen

- Sturen (aandragen van nieuwe betekenissen)

- Beperken weerstand

Page 53: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Tekst / Inhoud

Houding

Gevoel

Betekenis

Waarden

Proces

Behoefte

Kracht

Page 54: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Even oefenen

60 euro weekgeld?! Moet ik soms uit stelen?

Jij hebt makkelijk praten met je goede baan!

Vind jij dat dan redelijk dat ik m’n auto weg moet doen?

……….

Page 55: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Nadja Jungmann

Adviseur en trainer Social Force

Lector Schulden & Incasso Hogeschool Utrecht

Bestuurslid stichting MESIS/METAS

Lid raad van advies NVVK

Ontwikkelaar MESIB

Lid erkenningscommissie Movisie maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid

Lid commissie Pianoo (ondersteuning aanbestedingsprocedures)

Lid landelijk bestuur Quiet 500

55

Page 56: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

PAUZE

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 57: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Workshopronde 1

1.1 Stress-sensitieve gespreksvoering– zaal 2.17 (plenaire zaal)

Nadja Jungmann

1.2 Toolkit Laaggeletterdheid – zaal 2.18

Fara Kambiz

1.3 Innoveren met lef, online schuldhulpverlening - zaal 2.10

Jacomijn Kuiper & Anneke Suvee

1.4 Sociale kredietverlening; een andere kijk op financiële dienstverlening in het sociaal

domein – zaal 2.19

Robert Hendrikx & Raymond Janssen

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 58: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

LUNCH

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 59: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Eén overheid en effectieve

schuldhulp

Arre Zuurmond Gemeentelijke ombudsman

Amsterdam

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankierenVereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 60: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

KORTE PAUZE

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankierenVereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 61: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Workshopronde 22.1 Stress-sensitieve gespreksvoering – Nadja Jungmann

2.2 Staedion Innoveert; Woonstart zonder schulden – Anika Jansen & Michiel van der Hoorn

2.3 Innoveren met lef, online schuldhulpverlening – Jacomijn Kuiper & Anneke Suvee

2.4 Klant centraal in samenwerking tussen schuldhulpverlening en banken - Ilse Broerse-Kooijman, Michiel Seegers en Zühal Örs

Workshopronde 3

3.1 Financiële zelfredzaamheid door fiKks en Financieel Paspoort - Ron Steenkuijl en Philip Helmer

3.2 Update VTLB – Karen Stoffels-Montfoort

3.3 Innovaties van Schuldenlab070: het jongeren perspectief fonds en het collectief schuldregelen – Nancy Hendriks & Ingrid Leentvaar

3.4 Klant centraal in samenwerking tussen schuldhulpverlening en banken- Ilse Broerse-Kooijman, Michiel Seegers en Zühal Örs

Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren

Page 62: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Stress-sensitieve gespreksvoering

Nadja JungmannAdviseur Social ForceLector Schulden & Incasso

Page 63: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Impact van stress

63

Geen stress:

prefrontale cortex heeft de leiding

Stress:

Amygdala neemt de aansturing over

Bron: Arnsten, A.F.T. (2009) Stress signalling pathways that impair prefrontal cortex structure and function. National Review Neuroscience 10(6): 410-422

Page 64: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Prefrontale cortex

64

Denkfuncties- Plannen

- Organiseren

- Tijdmanagement

- Werkgeheugen

- Metacognitie

Regulatiefuncties- Verleidingen weerstaan

- Emoties beheersen

- In actie komen

- Aandacht vasthouden

- Flexibel zijn

- Doorzettingsvermogen

Executieve functies zijn nodig voor doelgericht gedrag

Page 65: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Doorwerking

Onder meer:

Focus op korte termijn belangen

Beperkte aandacht voor doorwerking gedrag op andere domeinen

Minder gevoelig voor feitelijke informatie

Ongenuanceerder (een ander is voor of tegen je)

Minder goed in staat om positieve intenties om te zetten in acties

Page 66: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Twee belangrijke technieken

Verandervragen

Reflecteren

Theoretisch kader

Mensen luisteren naar zichzelf om te begrijpen wat zij vinden (Lind et al 2014)

Page 67: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Even oefenen

Professional

‘Het beleid van de gemeente is dat een auto die niet nodig is voor woon-werkverkeer verkocht moet worden’

Klant

Maar die auto kan echt niet weg hoor!!

Professional

‘……….’

67

Page 68: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

1 Verandervragen

Doorgaans gericht op

De consequenties in de toekomst Stel dat je geen kostgeld vraagt, hoe gaat het

dan verder met de schulden?

De pijn in het heden Wat betekent het voor je dat je eigenlijk de

deur niet durft open te doen?

De voordelen van een keuze Stel dat je het toch zou doen, wat zou je dat

dan kunnen opleveren?

Het perspectief van betekenisvolle derden Wat betekent het voor de kinderen dat er

zoveel zorgen om geld leven?

Page 69: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

2 Reflecteren

69

Verifiëren boodschap (wat zegt, voelt, bedoelt, denkt de ander?)

Onder water luisteren / ondertitelen

Stellend, niet vragend. Stem gaat naar beneden. In jij- of u-vorm, niet in ik-vorm

Functie: - Laten zien dat er geluisterd wordt om te

begrijpen

- Bewust maken en daarmee aanzetten tot nuanceren of

verhelderen

- Sturen (aandragen van nieuwe betekenissen)

- Beperken weerstand

Page 70: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Tekst / Inhoud

Houding

Gevoel

Betekenis

Waarden

Proces

Behoefte

Kracht

Page 71: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Even oefenen

60 euro weekgeld?! Moet ik soms uit stelen?

Jij hebt makkelijk praten met je goede baan!

Vind jij dat dan redelijk dat ik m’n auto weg moet doen?

……….

Page 72: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Nadja Jungmann

Adviseur en trainer Social Force

Lector Schulden & Incasso Hogeschool Utrecht

Bestuurslid stichting MESIS/METAS

Lid raad van advies NVVK

Ontwikkelaar MESIB

Lid erkenningscommissie Movisie maatschappelijke ondersteuning, participatie en veiligheid

Lid commissie Pianoo (ondersteuning aanbestedingsprocedures)

Lid landelijk bestuur Quiet 500

72

Page 73: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid
Page 74: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid
Page 75: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid
Page 76: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Hoe werkt fiKks?

Page 77: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid
Page 78: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Hoe werkt de app zelf?

Page 79: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid
Page 80: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

www.samenmetfikks.nl

Page 81: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid
Page 82: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

DROOM 1

Page 83: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

1125 geregistreerde buddy’s

448 geslaagde buddy’s

818 geregistreerde deelnemers

Status

Page 84: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

DROOM 2 https://adobeindd.com/view/publications/b2f5a279-ac68-41b6-9be8-

a394a8df23ba/6yy4/publication-web-resources/image/4.png

Page 85: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid
Page 86: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Vroegsignaleringsfunnel

Portal ingang

Zelfhulp

0 lijns landelijk

Digitale vrijwilliger

1e lijns landelijk

Offline vrijwilliger

2e lijns lokaal

Gemeentelijk

schuldhulpsanering

3e lijns lokaal

Stakeholdermgt

Doorverwijzing

banken, (zorg,

energie, gemeente)

Rekeninginformatie

Page 87: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid
Page 88: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

88

APK

Financieel Advies

Bemiddeling

Belastingaangifte

Administratie

Schuldhulpverlening

Self services

FP

Het begin bij het individu

▪ Een burgerinitiatief zonder winstoogmerk

▪ Uitsluitend in het belang van het individu

▪ Maakt gebruik van de rechten van het individu

Het individu heeft de regie

▪ Haalt de eigen gegevens op bij diverse bronnen

▪ Financiële gegevens op één plek: bij het individu

▪ Gegevens gebruiken bij diensten derden (advies,

schuldhulpverlening, educatie, preventie)

▪ Zelf beslissen welke gegevens te delen

Een neutraal koppelpunt

▪ Het vertrekpunt voor alle financiële domeinen die het

individu omringen

▪ Gestandaardiseerd vanuit het individu

▪ Dus geen aparte app voor elk domein

▪ Aansluiting voor alle diensten die toegevoegde waarde

kunnen bieden bij beoordeling van de financiële situatie

en keuzes bij ‘life events’

Page 89: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Het begin: 24 mei 2016 werkconferentie ‘de Burger centraal’

▪ Bijna 100 deelnemers bij de SER

▪ Ruim 40 verschillende bedrijven en

organisaties

▪ 7 Thema’s en 3 ronde tafels

▪ Rapport 1e fase overhandigd aan Mariette

Hamer

▪ Starten 2e fase van de route kaart ‘de

Burger centraal’

▪ Ruim 20 organisaties hebben aangegeven

te willen bijdragen

89

Page 90: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

En toen: de Routekaart ‘de Burger centraal’

• Augustus 2016 aangeboden aan de

staatssecretaris Jetta Klijnsma, als

startpunt voor 3

maakbaarheidsstudies

• Juli 2017 oplevering eindrapport

maakbaarheidsstudies

▪ Augustus 2017 subsidie ontvangen

voor uitwerking van FP voor het SHV-

domein

▪ In samenwerking met 22 organisaties w.o. overheden, financiële dienstverleners,

belangenorganisatie, verbanden en specialisten, is de route kaart ‘de Burger centraal’ opgesteld

90

Page 91: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Na drie jaar is ze

“schoon” en kan ze

een nieuw leven

beginnen. Ze blijft de

FP-app gebruiken.

Zij praat erover met

mensen die ze

vertrouwt. Via-via

komt ze in contact

met Bob, een

vrijwilliger.

Carmen praat elke

twee weken met

Jaimy van de

gemeente. Die geeft

veel huiswerk. Maar

de app is heel

duidelijk. Jaimy volgt

haar en geeft

complimentjes..

Nu moet ze van Jaimy

bezuinigen en

aanvullende

inkomsten zoeken De

app helpt haar.

Bob vraagt haar om FP

te gebruiken. Zo

brengt ze haar situatie

in kaart. Ze mag al

snel op gesprek bij de

gemeente.

Nu gaat Jaimy aan

iedereen vragen of

minder geld ook goed

is. Dat vinden ze niet

leuk. Carmen ziet in

FP hoe ver Jaimy is

gevorderd.

Nu moet Carmen drie

jaar lang leven van

veertig euro per week.

Dankzij FP kan ze

volgen waar ze haar

geld aan uitgeeft.

Carmen ontvangt een

brief waar ze erg van

schrikt.

Schuldhulpverlening – met Financieel Paspoort

91

1 2 3 4 5

7 8

BEWUST WORDEN ORIENTEREN EERSTEHULP

INVENTA-RISEREN

STABILISEREN ONDER-HANDELEN

TERUG-BETALEN

ONDER-HOUDEN

6

toekomst: educatie, preventie, vroegsignaleringeducatie, preventie,

vroegsignaleringsnelheid – gemak – motivatie

Dit gaat mij nooit

meer overkomen!Ik heb hulp nodig...

Fijn dat Jaimy met me

meekijkt!

Door de app heb ik

meer overzicht...

Die app scheelt echt

veel werk!

Fijn dat ik kan zien wie

al akkoord is.

Voor ik iets koop kijk

ik even in FP.

Ik heb een

geldprobleem...

Page 92: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Proefprojecten van februari – oktober 2018

Gestart:

▪ Humanitas Nijmegen en Gemeente Wijchen

▪ Gemeente Vught

▪ PLANgroep en Gemeente Haarlemmermeer

▪ Kredietbank Nederland en de gemeente Soest

▪ Gemeente Amsterdam met Doras

▪ Gemeente Rotterdam met Enver

▪ VNG met pilot-groep bestaande uit de gemeenten

Amersfoort, Delft, Heusden, Deventer, Zoetermeer

en Eindhoven

Vervolg:

▪ Begeleiding SHV-ers voor eigen gebruik

▪ Doorstart met SHV-cliënten in november

▪ Onderzoek en effectrapportage november

- januari

92

Page 93: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

93

De app Financieel PaspoortBronnen nu:- Mijnbelastingdienst- Mijnpensioenoverzicht- Mijnbanken

Bronnen straks:- Qiy Foundation- DUO- UWV- Belastingdienst- CAK- CJIB- SVB- Zorgverzekeraars- Telecom leveranciers- Energie leveranciers- Webshops- …

Page 94: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

94

Financieel Paspoort en fiKks zijn werken met Qiy Foundation

Een veilig en standaard netwerk

Page 95: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

De onderwerpen zullen zijn:

▪ Schuldhulpverlening 2.0, hoe als gegevens gewoon beschikbaar zijn?

VNG Realisatie, Bison Software, Bewindsvoering en Anibus

▪ Gegevensstandaard Persoonlijke Financiën (GPF), wat en hoe verder

Nederlandsche Bank en SIVI

▪ Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) als kans

PrivacyCompany en Qiy Foundation

▪ Aflossingsvrije hypotheek, toch niet aflossingsvrij

Blueriq en National Hypotheek Label

▪ De financiële zelfredzaamheid van de ZZP-er

Zuidweg en Partners, bunq bank, Informer en Vereniging ZZP

▪ De waarde, noodzaak en inzet van afsprakenstelsels

Qiy Foundation, Digitalme en Counterpart

▪ De financiële APK

Figlo, Fred de Jong Advies en Jip Financieel

2e Werkconferentie op 14-11 in Den Bosch, kom en spreek mee

20170919_Gemeente Vught_def

95

Page 96: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Workshop

Page 97: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

▪ Begin op school met een leven lang leren en zelf doen

▪ Maak periodieke financiële keuring eenvoudig

▪ Geef de burger een gereedschap, voor, tijdens en na de hulpverlening

▪ Moet er een generieke infrastructuur komen waarmee hulpzoekers,

regelingen en ondersteuning elkaar makkelijk kunnen vinden?

▪ Moeten uitvoerders, gemeenten, werkgevers en leveranciers actief bijdragen

aan een actueel financieel overzicht?

Workshop: ja of nee en wie

20170919_Gemeente Vught_def

97

Page 98: NVVK STUDIEDAGuuid:15f8326d... · Omgevingsalert en kritisch zijn Actief volgen hoe schuldeisers, incassopartijen en andere betrokkenen data inzetten (vragen om transparantie, mogelijkheid

Hartelijk dank