Hypotheekschulden & de schuldhulpverlening

Joke de Kock

voorzitter NVVK

Feiten & cijfers:

NVVK● 90 leden● gemeenten, maatschappelijk werk, private partijen, kredietbanken● intermediair ● landelijk netwerk

Klanten● 84.000 aanmeldingen● ø schuld: € 33.500● ø aantal schuldeisers: 14

Ontwikkelingen

“DNB: 1,3 miljoen huishoudens hebben hun hypotheek 'onder water' staan”

“Rapport Huishoudens in de rode cijfers: in Nederland naar schatting 1.111.000 huishoudens (14,9%) met (een risico op) problematische schulden”

“NVVK: 16% van alle aanmeldingen in 2012 zijn eigen- woning bezitters. In 2011 waren dit ‘slechts’ 12%”

Feit: hypotheekachterstanden en schulden gaan steeds meer hand in hand!

Oorzaak schulden en hypotheekachterstanden:

financiële verplichtingen van vóór de crisis > reëel inkomen sinds begin van de crisis

vóór de crisis: echtpaar, twee inkomens, maximale hypotheek huis met een waarde van € 250.000, maandelijkse aflossing: € 1.500. Overige schulden: geen.

sinds begin crisis: inkomen gedaald door werkloosheid, minder uren/opdrachten, etc., waarde huis gedaald: nu € 210.000. Overige schulden: € 30.000.

Traditionele aanpak

Echtpaar komt pas laat bij schuldhulp als de schulden zijn opgelopen. Huis moet worden verkocht: restschuld € 40.000 ingebracht, totale schuld € 70.000. Restschuld leidt tot daling afloscapaciteit van 30% naar 10%. Preferente schuldeisers eisen leeuwendeel op. Voor overige schuldeisers blijft aanzienlijk minder dan 10% over.

→ bank verliest, → overige schuldeisers verliezen, → echtpaar verliest, → hele groepen potentiële klanten van banken op lange termijn “uit de markt”, → en de schuldhulpverlening…kost ook geld.

Preventie is iets anders dan vroegsignalering!

Preventie= voorkomen probleem

● aftoppen max. hypotheekbedrag● verplichte woonlastenverzekering● een “gezonde huizenmarkt”, koop én huur● etc.

Vroegsignalering= schade beperken

● snelle probleemherkenning en - analyse● samenwerkingsafspraken stakeholders● flexibiliteit in de omgang met hypotheekachter-standen ● etc.

Uitdagingen bij vroegsignalering

1.TECHNIEK = compatibiliteit digitale (beheer)systemen

2. PRIVACY = Wet bescherming persoonsgegevens

3. VERTROUWEN = “onbekend maakt onbemind”

4. UITGANGSPUNTEN = wat is vroegsignalering? Wanneer is er een probleem? Wanneer moet dit met de partners worden gecommuniceerd? En dan?

• Samenwerking banken en schuldhulpverlening• Bouwen aan onderling vertrouwen• Bespreken cases wederzijdse klanten• Contactenmatrix• Kennis over elkaars processen, werkwijzen,

producten en dienstverlening

Welke taak en rol heeft de schuldhulpverlening?

Voorkómen, beheersen en oplossen van schulden vanuit positie bemiddelaar.

Producten•Budgetbeheer en -coaching•Voorlichting & advies•Flankerende hulp•Treffen van schuldregelingen•En: het bij elkaar brengen van stakeholders!

Terug naar casus: aanpak in de toekomst

Bank “stuurt” echtpaar al snel na eerste betalingsproblemen naar de schuldhulp. Schuld op dat moment “slechts” € 20.000. Huis wordt niet verkocht, bank treft regeling met echtpaar ter overbrugging “moeilijke” periode. Schuldregeling met overige schuldeisers levert gemiddeld 55% aflossing op. Ook voor concurrente schuldeisers blijft een “mooi” bedrag over.

→ bank hoeft niet af te schrijven, → overige schuldeisers krijgen meer terug,→ klant kan blijven wonen in eigen huis,→ en de schuldhulpverlening heeft een hoger rendement.

Gezamenlijk belang

efficiëntere processen en een breder aanbod producten en diensten

Voorkomen schulden en achterstanden en herstel betalingen

“normale” sociaal- economische participatie

Samenvattend

-NVVK-leden komen hypotheken steeds vaker tegen… het is een “blijvertje”;-Vroegsignalering kan de schade beperken, op individueel én macroniveau;-De uitdagingen zijn divers, van de techniek tot de principes;-Het begint bij het versterken van kennis en het onderlinge vertrouwen;-Schuldhulpverlening beschikt over relevante kennis en instrumenten;-Gezamenlijk belang is evident, stakeholders moeten nu nog “de drempel over”.