Quick scan openheid en transparantie

Bijna honderd inspirerende voorbeelden van provincies, gemeenten, waterschappen en

uitvoeringsinstellingen

27 september 2016

Auteur: Drs. A.G. Terlien

Deze rapportage gaat in op de openheid en transparantie van meer dan honderd overheidsorganisaties. De organisaties zijn onder de loep genomen door het bekijken van vier pijlers: open data, open verantwoording, open spending, open contact & aanpak. Het resultaat bestaat uit bijna honderd inspirerende voorbeelden.

1

Inhoudsopgave 1. Inleiding ......................................................................................................................................................................... 2

1.1 Het proces .................................................................................................................................................................. 2

1.2 Waarom een quick scan openheid en transparantie? .............................................................................. 3

1.3 Hoe is de quick scan uitgevoerd ........................................................................................................................ 3

1.4 Wat doen wij met de inhoudelijke analyse .................................................................................................. 3

2. Samenvatting ............................................................................................................................................................... 4

3. Opbouw quick scan openheid en transparantie ............................................................................................ 5

4. Inhoudelijke analyse................................................................................................................................................. 6

4.1 Vier pijlers ................................................................................................................................................................. 6

4.2 Provincies .................................................................................................................................................................. 6

4.2.1 Open data ........................................................................................................................................................... 7

4.2.2 Open verantwoording ................................................................................................................................... 7

4.2.3 Open spending ................................................................................................................................................. 8

4.2.4 Open contact en aanpak ............................................................................................................................... 9

4.3 Grote gemeenten.................................................................................................................................................. 10

4.3.1 Open data ........................................................................................................................................................ 10

4.3.2 Open verantwoording ................................................................................................................................ 11

4.3.3 Open spending .............................................................................................................................................. 12

4.3.4 Open contact en aanpak ............................................................................................................................ 12

4.4 Waterschappen..................................................................................................................................................... 13

4.4.1 Open data ........................................................................................................................................................ 13

4.4.2 Open verantwoording ................................................................................................................................ 14

4.4.3 Open spending .............................................................................................................................................. 15

4.4.4. Open contact en aanpak ........................................................................................................................... 15

4.5 Uitvoeringsinstellingen ..................................................................................................................................... 15

4.5.1 Open data ........................................................................................................................................................ 16

4.5.2 Open verantwoording ................................................................................................................................ 16

4.5.3 Open spending .............................................................................................................................................. 17

4.5.4 Open contact en aanpak ............................................................................................................................ 17

5. Bijlagen ....................................................................................................................................................................... 18

5.1 Uiteenzetting factoren model ......................................................................................................................... 18

5.2 Bijna honderd links naar voorbeelden ....................................................................................................... 20

2

1. Inleiding Het doel van de quick scan is overheden van elkaar laten leren hoe zij nog transparanter en

opener kunnen worden. Dit gebeurt door op basis van de quick scan organisaties uit te lichten

die één of meerdere goede voorbeelden van transparantie en openheid tonen.

Deze rapportage schept daarom een beeld van de openheid en transparantie van

overheidsorganisaties in Nederland. Ruim honderd organisaties zijn geanalyseerd op basis van

vier pijlers: open data, open verantwoording, open spending en open contact & aanpak.

Provincies, grote gemeenten, waterschappen en ruim dertig uitvoeringsinstellingen zijn

geanalyseerd. Binnen deze quick scan is enkel openbare informatie geraadpleegd; er is dus géén

bedrijfsvoeringsinformatie gebruikt bij de inhoudelijke analyse.

1.1 Het proces Voorafgaand aan het inhoudelijke deel is het van belang om het proces van totstandkoming van

deze rapportage te beschrijven. Zo kunnen de gemaakte keuzen in de juiste context worden

geplaatst.

In 2015 ontwikkelde de Provincie Zuid-Holland een methode om transparantie en openheid te

analyseren. Deze methode is in eerste instantie intern uitgevoerd met als doel om te achterhalen

hoe Provincie Zuid-Holland het doet op het gebied van openheid en transparantie in ten aanzien

van andere provincies en grote gemeenten.

Het Leer- en Expertisepunt Open Overheid (LEOO) hoorde eind 2015 van de inhoudelijke

analyse die was uitgevoerd bij de provincie Zuid-Holland. Het LEOO wilde openbare informatie

van verschillende overheden analyseren, met als doel overheden de mogelijkheid te geven om

van elkaar te leren. Het idee ontstond om nationaal een quick scan uit te voeren om een beeld te

scheppen van openheid en transparantie. Het lag voor de hand om het hiervoor bestaande

instrument van de provincie Zuid-Holland te gebruiken. VNG/KING en de Unie van

Waterschappen haakten aan bij de initiatiefnemers: het Leer- en Expertisepunt Open Overheid

(LEOO), en de provincie Zuid-Holland. Ook is er contact gelegd met de Rijksbrede

Benchmarkgroep (RBB).

De gezamenlijke ambitie is om het leerproces op het gebied van openheid en transparantie te

bevorderen tussen overheidsorganisaties. Om dit leerproces te bevorderen wilden zij met elkaar

een quick scan opzetten. Op deze manier kunnen zij de voorbeelden van organisaties filteren.

Ook kunnen organisaties gebruik maken van de gratis dienstverlening van het Leer- en

Expertisepunt Open Overheid als zij daar behoefte aan hebben.

De quick scan is beeldscheppend omdat de methode die gebruikt is, subjectief is en niet

meetkundig. Daarom bevat dit rapport ook geen ranglijsten of gemiddelde scores. Het nadeel

van een quick scan is dat er geen harde conclusies aan verbonden kunnen worden. Het voordeel

is dat deze methode de leerprocessen bevordert en inspirerende voorbeelden van openheid en

transparantie in kaart brengt.

Binnen deze quick scan is de keuze gemaakt om de grotere overheden hierin mee te nemen:

provincies, waterschappen, de 36 grootste gemeenten en een groot deel van aangesloten

organisaties bij de Rijksbrede Benchmark Groep. De quick scan bevat ruim honderd

overheidsorganisaties.

3

Vanwege de grote groep organisaties zou het vooraf afstemmen van de onderzoeksmethode te

tijdrovend zijn geweest. Ook de financiële middelen waren beperkt en was de uitdrukkelijke

wens om de quick scan voor de onderzochte organisaties zo arbeidsextensief mogelijk te

realiseren. De keuze viel op het enkel analyseren van openbare bronnen.

Om de leerprocessen te bevorderen hebben de Unie van Waterschappen, VNG/KING, Provincie

Zuid-Holland en het LEOO moeite gedaan om op basis van een proces van hoor en wederhoor tot

een eindrapportage te komen waarin iedereen zich kon vinden.

1.2 Waarom een quick scan openheid en transparantie? De maatschappij verandert en overheden spelen daarop in. Overheidsorganisaties staan steeds

meer middenin de maatschappij. Om goed samen te werken met andere overheden, burgers,

bedrijven en andere partijen is het streven naar een gelijke informatiepositie essentieel.

Overheden zijn in transitie om hier beter op in te spelen. Het is in het maatschappelijk belang dat

niet iedereen haar wiel apart uitvindt. Dit kan het beste in samenwerking, met leerprocessen,

gevormd worden. Deze leerprocessen zijn er al. Deze willen wij versnellen door middel van een

quick scan, waarin overheidsorganisaties van elkaars sterke punten leren.

1.3 Hoe is de quick scan uitgevoerd Voor de quick scan is de bestaande methode van de provincie Zuid-Holland gebruikt. Een

kerngegeven van deze inhoudelijke analyse is dat deze uit vier domeinen bestaat: open data,

open verantwoording (door de provincie Zuid-Holland ‘open overheid’ genoemd), open

spending en open contact en aanpak. Onder deze domeinen vallen 16 factoren, die kwalitatief en

kwantitatief zijn geanalyseerd. Deze zijn door een onafhankelijk bedrijf (IT’s easy) geanalyseerd.

In totaal zijn er dus 32 indicatoren.

1.4 Wat doen wij met de inhoudelijke analyse - De uitkomsten van de inhoudelijke analyse zijn doorgestuurd naar de betreffende

organisaties. Zij hadden tot 11 juli 2016 de tijd om hierop te reageren. De organisaties

die in dit conceptrapport voorkomen, hadden ook de mogelijkheid om feedback te

leveren tot 26 augustus 2016.

- Vervolgens is deze rapportage opgesteld. Binnen deze rapportage wordt ingegaan op de

good practices en zijn organisaties per groep en per domein uitgelicht.

- Leren en ontwikkelen gaat het best door goede voorbeelden te belichten. Daarom

worden de organisaties die sterk transparant en open zijn, per domein uitgelicht.

- Deze quick scan is een pilotversie. Dit betekent dat wij zelf ook van de methode en het

proces willen leren en dat wij, mede op basis van hoor en wederhoor met de

organisaties, de methode en het proces willen aanpassen, mogelijk ten behoeve van een

nieuwe quick scan in 2017.

4

2. Samenvatting Het doel van de quick scan is om overheden van elkaar te laten leren hoe zij nog transparanter

en opener kunnen worden. Dit gebeurt door op basis van de quick scan organisaties uit te lichten

die één of meerdere goede voorbeelden van transparantie en openheid tonen. Deze voorbeelden

zijn per organisatiegroep gegeven. De organisatiegroepen die zijn meegenomen in deze quick

scan zijn:

- Uitvoeringsinstellingen

- Grote gemeenten

- Provincies

- Waterschappen

De voorbeelden zijn in het rapport gegeven aan de hand van uitgelichte organisaties. Bij deze

organisaties hebben wij, aan de hand van een inhoudelijke analyse, goede voorbeelden

gevonden. In het rapport zijn vijf voorbeelden gegeven per domein, per organisatiegroep. Alle

voorbeelden zijn opgenomen in de bijlage, met een verwijzing naar de desbetreffende website.

De voorbeelden zijn gegeven per domein. Deze domeinen zijn gebruikt voor de inhoudelijke

analyse. De vier domeinen zijn:

- Open data: het gaat hier om data die openbaar toegankelijk zijn en daarnaast ook

leesbaar voor een computer zodat deze gemakkelijk herbruikbaar zijn.

- Open Verantwoording (door de provincie Zuid-Holland ‘Open Overheid’ genoemd: hier

gaat het om informatie die is aangeboden in de vorm van een document, dataset,

visualisatie of een webcast. Deze informatie biedt meer inzicht in het bestuur en

besluitvorming.

- Open spending: dit domein bevat informatie over de financiën van een organisatie. Deze

informatie kan openbaar inzichtelijk zijn via (gescande) documenten, datasets,

visualisaties of een andere website waarnaar is verwezen.

- Open contact en aanpak: dit domein bevat de opname van ideeën en suggesties via de

website, de communicatiemogelijkheden en kwaliteit van informatie omtrent contact

met de organisatie.

5

3. Opbouw quick scan openheid en transparantie Voordat de inhoudelijke analyse toegelicht wordt, is het van belang dat eerst de opbouw van de

analyse uiteengezet is. De analyse bevat in totaal 32 factoren, verdeeld over vier pijlers. In de

onderstaande tabel zijn de 32 factoren geordend.

Niet alle factoren hebben betrekking op elke organisatiegroep. Voor de provincies en gemeenten

gelden alle factoren. Op het subsidieregister na, zijn alle factoren geldig voor de waterschappen

(tabel 3.1). De uitvoeringsinstellingen vallen vrijwel nooit direct onder een politiek bestuur,

maar indirect. Om deze reden gelden de webcasts, de besluitenlijsten en de factor ‘gevoeligheid

van de open stukken’ niet voor de uitvoeringsinstellingen.

Tabel 3.1: Factoren van inhoudelijke analyse openheid en transparantie

Open en transparante overheid

Open data Open verantwoording Open spending Open contact & aanpak

Kwantitatief Kwalitatief Kwantitatief Kwalitatief Kwantitatief Kwalitatief Kwantitatief Kwalitatief

Open datasets Open datasets Besluitenlijsten Detailniveau

besluiten

Subsidie-

register

Subsidie-

register

Ideeënbank Communi-

catie

Onderwerpen Onderwerpen Politieke

stukken

Gevoeligheid

stukken

Declaraties Declaraties Manieren

waarop

bereikbaar

Opname

ideeën

Grootte

datasets

Type formaat Informatie

bestuurders en

politici

Informatie

bestuurders

en politici

Financiële

gegevens

Financiële

gegevens

Metadata Metadata Open

documenten

Open

documenten

Open-

spending.nl

Formaten

open

spending

Statistische

gegevens

Statistische

gegevens

Webcasts en

live te volgen

Webcasts en

live te volgen

Legenda Organisatiegroep

Groen Uitvoeringsinstellingen

Groen Blauw Waterschappen

Groen Blauw Rood Grote gemeenten en provincies (alle factoren)

Deze 32 factoren zijn op een subjectieve wijze gebruikt om organisaties te inhoudelijk op het

gebied van openheid en transparantie inhoudelijk te analyseren. Eerst is er per organisatie een

lijst gemaakt met de juiste online bronnen. Vervolgens zijn de bronnen geanalyseerd per

organisatiegroep.

Het in kaart brengen van de bronnen en de analyse van de organisaties is uitgevoerd door een

onafhankelijke partij, met kennis van openheid en transparantie bij overheidsorganisaties.

6

4. Inhoudelijke analyse In de quick scan is een beeld geschetst van transparantie en openheid van verschillende

organisatiegroepen in Nederland. Aan de hand van de pijlers open data, open verantwoording,

open spending en open contact & aanpak is er een inhoudelijke analyse uitgevoerd. Per

organisatietype zijn er organisaties die zijn uitgelicht. Van deze organisaties zijn voorbeelden

gegeven. In de bijlage (paragraaf 5.2) is verwezen naar de bronnen van deze voorbeelden.

4.1 Vier pijlers De vier pijlers die aan bod komen zijn (tabel 3.1):

1. Open data: op het gebied van open data is er gekeken naar de hoeveelheid datasets,

kwaliteit van de datasets, onderwerpen van de data, grootte en formaat van de datasets,

metadata en statistische gegevens. Over het algemeen gaat het goed met open data van

overheidsorganisaties. Er zijn veel databanken, dataportalen en dataplatformen. Ook zijn

er kaarten waarin data doorzoekbaar is gemaakt. Daarnaast is er ook data omgezet in

kaarten om de informatieve kant te benadrukken.

2. Open verantwoording: op het gebied van open verantwoording zijn besluitenlijsten,

politieke stukken (en daarvan de gevoeligheid), informatie over bestuurders en politici,

open documenten en webcasts geanalyseerd. Over het algemeen valt op dat er veel

documenten openbaar te vinden zijn, maar dat er nog een verbeterslag mogelijk is om

deze documenten beter vindbaar te maken.

3. Open spending: hier zijn het subisidieregister, declaraties, begrotingen en de website

openspending.nl geanalyseerd. Begrotingen en jaarrekeningen zijn over het algemeen bij

alle organisaties vindbaar. Een ontwikkelpunt is dat deze bestanden vaak enkel in PDF-

formaat worden aangeboden. Deze bestanden lenen zich ook goed voor een

Excelbestand.

4. Open contact en aanpak: het contact tussen overheidsorganisaties en burger is een

aandachtspunt. Deze kan versterkt worden. Er zijn verschillende voorbeelden om deze

communicatie vorm te geven.

4.2 Provincies De 12 provincies zijn bezig met openheid en

transparantie, ieder op haar eigen manier. Dit

doen zij in het kader van de Wet Openbaar

Bestuur (WOB) en de Wet Open Overheid

(WOO). Daarnaast bekijken provincies ook hoe

zij proactief meer openbaar kunnen maken.

Provincies beschikken over data over thema’s

als natuur, infrastructuur, woningbouw,

cultuur, monumenten, energie, water etc. Deze

data bevat relatief weinig persoonsgegevens,

waardoor een groot deel van de data ontsloten

kan worden. Ook beschikken de provincies over

relatief veel geodata. Op het gebied van open

spending is het subsidieregister en de begroting

belangrijk voor de provincies. De provincies

politiek-bestuurlijke organisaties.

Figuur 4.1: Dataportaal van Provincie Noord-Holland

7

Figuur 4.2: Doorzoekbare documenten van Overijssel

4.2.1 Open data

Noord-Holland is een voorbeeld van hoe organisaties met open data kunnen omgaan. Zij hebben

een portaal waarin ook datasets getoond worden die niet openbaar zijn (figuur 4.1). Een

volgende stap zou de vermelding kunnen zijn waarom deze datasets niet openbaar gemaakt

worden. Daarnaast heeft de provincie Noord-Holland een portaal wat doorzoekbaar is op thema,

maar ook op gemeente, datum of zoekterm. Een sterk punt van de provincie Utrecht is dat zij

met de gemeente Utrecht en andere regionale partners samenwerken om relevante data te

ontsluiten. Door dit met elkaar op te pakken sluit de openbaar gemaakte data beter op elkaar

aan.

Gelderland heeft een portaal waar ook gemakkelijk en veel informatie te vinden is. Daar staan

open data en documenten door elkaar heen. Ook ontsluiten zij bijvoorbeeld statistische

informatie over de economie en arbeidsmarkt. Overijssel heeft een openbare GIS Atlas, waarin

kaartmateriaal te raadplegen is. Daarnaast hebben zij een databank met statistische- en

beleidsinformatie. Provincie Noord-Brabant is een van de provincies die een portaal hebben met

informatie over de provincie, gebaseerd op data. Daarin is bijvoorbeeld de bevolkingspiramide

te zien. Er staat ook statistische informatie over innovatie, economische sectoren en grondwater.

Tabel 4.1: Uitgelichte provincies op het gebied van open data

Open data: uitgelichte provincies

Gelderland

Noord-Brabant

Noord-Holland

Overijssel

Utrecht

4.2.2 Open verantwoording

Op het gebied van open verantwoording heeft Noord-Holland ook een voorbeeld. Er zijn veel en

uitgebreide (politieke) documenten te vinden via de site van de provincie. Een voorbeeld

hiervan zijn de schriftelijke vragen die goed vindbaar en doorzoekbaar zijn.

Overijssel heeft haar besluitenlijsten in aparte bestanden online (figuur 4.2). Deze zijn te vinden

op datum. Dit zou verder verbeterd kunnen worden. Nu zijn de besluitenlijsten enkel per datum

doorzoekbaar en niet voor een bepaald thema of besluit. Dat geldt over het algemeen.

Doorzoekbaarheid op thema of besluit zou een grote stap zijn naar een hogere mate van

transparantie.

8

Tabel 4.2: uitgelichte provincies op het gebied van open verantwoording

Open verantwoording: uitgelichte provincies

Gelderland

Noord-Brabant

Noord-Holland

Overijssel

Zuid-Holland

De Provincie Zuid-Holland maakt melding van archeologische vondsten. Ook hebben zij de

agenda van een gedeputeerde open staan. Hun ambitie is om de besluiten van de gedeputeerde

staten openbaar te maken.

De Provincie Noord-Brabant heeft een mooi voorbeeld in de vorm van hun webcast

(figuur 4.3). Hier kunnen de

vergaderingen terug worden gekeken

per spreker. Daarnaast kunnen er

fragmenten toegevoegd worden aan

favorieten en kan er een afspeellijst

worden samengesteld. Dit maakt het

terugkijken van de vergaderingen

efficiënter en leuker. De provincie

Gelderland heeft veel documenten

proactief openbaar die gemakkelijk

doorzoekbaar zijn.

4.2.3 Open spending

Een belangrijk onderdeel van financiële transparantie is het subisidieregister. Hiermee laat een

organisatie zien aan wie zij geld geven en met welk doel. De Provincie Zuid-Holland heeft een

subisidieregister in een Excelbestand, waardoor men gemakkelijk zelf een analyse kan uitvoeren

op de verstrekte subsidies. Een volgende stap kan zijn dat provincies ook laten zien wie geen

subsidie krijgt en waarom niet en waar de subsidies worden verstrekt in ruimtelijk opzicht. En

ook de duiding met welk doel subsidies worden verstrekt en of deze doelen daarmee zijn

bereikt. Daarnaast zal het een verbeterslag zijn wanneer subsidieregisters ook aangeboden

worden in een CSV-bestand.

De provincie Limburg heeft haar financiële documenten erg goed doorzoekbaar gemaakt, ook

declaraties uit het verleden (2007-2009). Er kan gezocht worden aan de hand van zoektermen.

Op dit vlak loopt Limburg voor op veel andere organisaties.

Tabel 4.3: uitgelichte provincies op het gebied van open spending

Open spending: uitgelichte provincies

Flevoland

Limburg

Noord-Brabant

Noord-Holland

Zuid-Holland

Figuur 4.3: Webcast van Provincie Noord-Brabant

9

Provincie Noord-Brabant ontsluit met haar begroting (in Excel) veel informatie en metadata

over de financiële gegevens. Dit leidt ertoe dat de financiële gegevens beter te begrijpen zijn

voor de lezer.

4.2.4 Open contact en aanpak

Provincie Groningen doet het goed op het gebied van open contact en aanpak. Zij onderscheiden

zich met hun ideeënbank die zij op de website hebben (figuur 4.4.). Daar kunnen burgers hun

ideeën inzenden. Deze ideeën worden vervolgens in behandeling genomen. Dit is een handvat

voor andere organisaties om nauwer het contact te zoeken met burgers. Dit kan vervolgens nog

versterkt worden door de ideeënbank meer interactief te maken. Bijvoorbeeld dat men elkaars

ideeën kan zien en daarop kan reageren. Zo kan men ook elkaars ideeën ondersteunen.

Noord-Holland heeft een sterke contactpagina op de website. Bezoekers kunnen zichzelf verder

helpen aan de hand van thema’s en er zijn veel opties om contact te leggen. Daarnaast kan ook

de sociale media van de organisatie geraadpleegd worden. Gelderland biedt de website, naast de

Nederlandse versie, in het Duits en Engels aan. Dat is handig voor provincies die aan de grens

gelegen zijn. Maar ook voor provincies die willen inspelen op het aantrekken van internationale

bedrijvigheid en expats. Zoals een Engelse en Chinese landingspagina met informatie over de

provincie.

Tabel 4.4: Uitgelichte provincies op het gebied van open contact en aanpak

Contact en aanpak: uitgelichte provincies

Drenthe

Gelderland

Groningen

Noord-Holland

Overijssel

Figuur 4.4: Ideeënbank van Provincie Groningen

10

4.3 Grote gemeenten De organisatiegroep grote gemeenten bestaat uit de G4 en G32, in totaal dus 36 gemeenten. Deze

groep heeft een hoge mate van openheid en transparantie. Er is veel data ontsloten en er is veel

informatie openbaar.

4.3.1 Open data

De grote gemeenten beschikken

over veel data, maar in relatief

veel datasets komen

persoonsgegevens voor.

Daardoor is een groter deel van

de data niet geschikt om te

ontsluiten dan bijvoorbeeld

provincies. Daarnaast zijn

gemeenten politiek-bestuurlijke

organisaties.

Opvallend op het gebied van open data is dat de grote gemeenten boven komen drijven. Zij

hebben meer middelen om hierop in te zetten. Amersfoort is een van de gemeenten met een

buurtmonitor waarin veel data is te vinden over de gemeente. Een sterk punt is dat deze data op

de site van Amersfoort direct vergeleken kan worden met andere gemeenten. Zo is de data

makkelijker te duiden voor de ontvanger.

Tabel 4.5: Uitgelichte grote gemeenten op het gebied van open data

Schiedam heeft een interactieve kaart. Daarop zijn onder andere monumenten, kunst, molens

wandelingen en informatie over de oorlog te vinden. Naast de data en de locatie is er vaak een

verhaal toegevoegd. Hierdoor gaat de data leven en wordt er meer duiding gegeven.

Tilburg heeft open data ontsloten via ArcGis en biedt de mogelijkheid tot het gebruik van API’s.

Het voordeel van het gebruik van ArcGis is dat de data direct (gedeeltelijk) ruimtelijk

gevisualiseerd is, wat helpt bij het in beeld krijgen, begrijpen en interpreteren.

Utrecht heeft zich aangesloten bij het DataplatformNL en doorloopt daarin, met andere

organisaties, een proces om meer en betere open data te ontsluiten. Die ontsluiten zij ook via dat

dataplatform. Ook is er een dataportaal met meer beschrijvende en statistische gegevens, zoals

de andere grote steden deze ook hebben. Amsterdam geeft een mooi voorbeeld wat betreft

functionele informatie. Zij hebben een interactieve parkeerkaart (figuur 4.5). Tarieven zijn

gevisualiseerd op de kaart en kunnen direct parkeerkaarten worden gekocht. Meerdere steden

hebben dit soort handige parkeerkaarten.

Open data: uitgelichte grote gemeenten

Amersfoort

Den Haag

Schiedam

Tilburg

Utrecht

Figuur 4.5: Parkeerkaart van de Gemeente Amsterdam

11

4.3.2 Open verantwoording

Op het gebied van open verantwoording is er een groep uitgelichte gemeenten. Deze gemeenten

hebben voorbeelden op het gebied van open verantwoording. Gemeenten zijn op dit vlak al goed

op weg en mogelijke verbeteringen zijn eerder incrementeel dan radicaal van aard. Details

maken het verschil. Een voorbeeld van een zodanig detail is bijvoorbeeld de manier waarop de

gemeente Apeldoorn de nevenfuncties van B&W weergeeft in een tabel. Daarnaast maken zij ook

de betaalde wachtgelden openbaar.

Van de Eindhovense gemeenteraadsleden is inzichtelijk gemaakt of zij voor of tegen hebben

gestemd, per besluit. Dit is een toegevoegde waarde aan de democratie. Door dit inzichtelijk te

maken zijn gemeenteraadsleden controleerbaar en zijn hun besluiten te volgen. Dit is informatie

die stemgerechtigden kunnen gebruiken bij het maken van een beslissing bij de volgende

verkiezingen (figuur 4.6).

Op het gebied loopt een nationale pilot onder leiding van de Open State Foundation, waar

vijf gemeenten aan deelnemen. Zo is een raadsvergadering van de Utrechtse gemeenteraad in

open standaarden en machine-leesbaar ontsloten.

Op het gebied van de webcast is Breda een van de voorlopers. De beelden kunnen worden

teruggekeken. Ook fragmenten kunnen worden teruggekeken per spreker en per onderwerp.

Binnen de webcast kan op onderwerp worden gezocht. Daarnaast kan er een afspeellijst worden

opgesteld en kunnen er fragmenten als favoriet bestempeld worden. Dit is hetzelfde programma

als het programma van Noord-Brabant.

Op de website van Tilburg kunnen de politieke documenten gemakkelijk doorzocht worden op

een laagdrempelige manier. Het is ook mogelijk om te zoeken aan de hand van zoektermen, dat

is een meerwaarde.

Tabel 4.6: Uitgelichte grote gemeenten op het gebied van open verantwoording

Open verantwoording: uitgelichte grote gemeenten

Eindhoven

Groningen

Tilburg

Utrecht

Venlo

Figuur 4.6: Overzicht van stemmingen van raadsleden op individueel niveau van Gemeente Eindhoven

12

4.3.3 Open spending

Open spending heeft vooral te maken met transparantie.

Hiermee laten organisaties zien wat zij uitgeven en

waaraan. Zo kunnen burgers zien wat er met hun geld

gedaan wordt.

Een onderdeel van deze financiële transparantie is het

openbaar maken van bonnetjes. Gemeente Groningen

heeft een groot aantal bonnetjes ingescand,

overzichtelijk per maand en per wethouder (figuur 4.7).

Daarbij geeft de gemeente de gedragscode mee, zodat

de informatie beter kan worden geïnterpreteerd en

gecontroleerd. Veel informatie is wel openbaar, maar

niet herbruikbaar. Een voorbeeld daarvan is de

raadsinformatie uit de voorgaande paragraaf, maar ook

veel financiële informatie is niet op een herbruikbare

wijze openbaar gemaakt.

Tabel 4.7: Uitgelichte grote gemeenten op het gebied van open spending

Open spending: uitgelichte grote gemeenten

Arnhem

Den Haag

Groningen

Helmond

Sittard-Geleen

Gemeente Tilburg heeft een uitgebreide begroting waarbij zij context geeft aan de geplande

uitgaven in de komende jaren. Dit geeft een inzicht in de geplande uitgaven. Ondanks dat de

begroting van Tilburg een voorbeeld is, is er nog ruimte voor verbetering. Er kan een bijlage aan

worden toegevoegd in een Excel-formaat, waarmee makkelijker gerekend kan worden.

Daarnaast kan, in het algemeen, de begroting in een hoger detailniveau. Evenals de jaarrekening.

Gemeente Den Haag heeft het subsidieregister ook in een Excel-bestand openbaar. Doordat dit

type bestand leesbaar is voor een computer kan men het beter en efficiënter gebruiken.

Gemeente Helmond heeft op hun website open spending en de besluitvorming met elkaar

verweven, wat een toegevoegde waarde heeft. De programmabegroting is samen met de

ingediende moties en amendementen gepresenteerd. Dit biedt inzicht in de totstandkoming van

de begroting met de overwegingen die voorafgaand zijn gemaakt.

4.3.4 Open contact en aanpak

De gemeenten Venlo en Schiedam zijn voorbeelden met een burgerpanel. De panelleden zijn

inwoners van de gemeente en beantwoorden vragen over hun buurt, stad of een bepaald thema.

De gemeente Schiedam maakt van deze vragenlijsten rapportages en publiceert deze op de site.

Amersfoort verwijst via de contactpagina door naar een overzicht van alle websites die de

gemeente heeft. Dit biedt overzicht voor bezoekers van de website.

Figuur 4.7: Ingescande bonnetjes uit het declaratieoverzicht van de Gemeente Groningen

13

Tabel 4.8: Uitgelichte grote gemeenten op het gebied van open contact en aanpak

Open contact en aanpak: uitgelichte grote gemeenten

Amersfoort

Den Haag

Ede

Schiedam

Venlo

Er zijn ook steeds meer gemeenten die gebruik maken van nieuwe media zoals Whatsapp. Daar

maakt Gemeente Den Haag bijvoorbeeld gebruik van. Inwoners uit Den Haag kunnen op veel

manieren contact leggen en kunnen direct iets melden over de openbare ruimte.

Veel gemeenten verwijzen op de contactpagina direct door naar veelgebruikte diensten die dicht

bij de burger staan. Zoals zaken rondom parkeren, verhuizen, afval en een paspoort. Dit maakt

het voor de bezoeker overzichtelijker en gebruiksvriendelijk.

4.4 Waterschappen Waterschappen zijn bijzondere overheidsorganisaties in Nederland, gericht op het thema water.

De openheid en transparantie van waterschappen is gericht op het thema water en de politieke

en bestuurlijke zijde van het waterschap.

De data van de waterschappen bevat weinig persoonsgegevens. Hierdoor hebben zij de

mogelijkheid om relatief veel data te ontsluiten. Een aspect van waterschappen is dat er geen

grote verschillen zijn in organisatiegrootte. Dat is wel het geval bij de andere

organisatiegroepen.

4.4.1 Open data

De Waterschappen hebben samen, via de

Unie van Waterschappen, een platform

waarmee zij data ontsluiten. Dit is niet

alleen data over waterdata, maar ook over

het presteren van de waterschappen. Via

WAVES (waterschap analyse en verbeter-

systeem). Daarin wordt ook ingegaan op de

kritieke prestatie indicatoren (KPI’s) en

hierin worden waterschappen met elkaar

vergeleken.

Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden ontsluit veel data. Zij bieden bij hun data de

mogelijkheid om API’s te gebruiken, kaarten te downloaden en zij hebben een sterk dataportaal.

Daarnaast hebben zij een interactieve kaart waarop men zelf met de data aan de slag kan.

Waterschappen hebben veel data over water, zoals waterstanden. Het Waterschap Roer en

Overmaas heeft visualisaties van de projecten en hun investeringen, zodat het zichtbaar is wat

zij doen. Men kan in een applicatie zien of er (dreigende) wateroverlast, verhoogde

waakzaamheid of niets aan de hand is. Dit is zichtbaar is de applicatie WaterstandLimburg. Deze

is ontwikkeld door waterschappen Peel en Maasvallei en Roer en Overmaas.

Figuur 4.8: Inzicht in risico’s en waterstand van Waterschap Roer en Overmaas

14

Het Waterschap Rivierenland heeft naast hun open data ook een archief, met verschillende

informatie zoals beelden, nieuws en data. Dit is doorzoekbaar en geeft de bezoeker van de

website ruimere mogelijkheden om informatie tot zich te nemen.

Tabel 4.9: Uitgelichte waterschappen op het gebied van open data

Open data: uitgelichte waterschappen

Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (Utrecht en Zuid-Holland)

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (Noord-Holland)

Hoogheemraadschap van Rijnland (Zuid-Holland en Noord-Holland)

Waterschap Peel en Maasvallei (Limburg)

Waterschap Rivierenland (Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en Utrecht)

4.4.2 Open verantwoording

Het Waterschap Zuiderzeeland is een voorbeeld van een waterschap die het goed doet op het

gebied van verantwoording. De nevenfuncties hebben zij bijvoorbeeld tot in detail en goed

geordend openbaar. Het is overzichtelijk dat de

vergaderstukken en de informatie over de

algemene leden gebundeld is.

Het Waterschap Aa en Maas heeft een goede

webcast online en is zo goed te volgen via de

‘digitale tribune’. Binnen de uitzendingen die

teruggekeken kunnen worden kan gezocht worden

naar sprekers en worden de stukken direct bij de

juiste beeldfragmenten getoond (figuur 4.9).

Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft

beleidsdocumenten openbaar staan, waardoor

men inzicht kan krijgen in het beleid wat gevoerd

wordt en waar dat op gebaseerd is. Zo hebben zij

visies, nota’s en handreikingen actief openbaar. Daarnaast heeft het Hoogheemraadschap van

Delfland de WOB-verzoeken openbaar staan. Dit leidt ertoe dat zij bij een terugkerend WOB-

verzoek de aanvragen kunnen doorverwijzen naar de openbare WOB-verzoeken. Daarnaast

zorgen zij voor een gelijkere informatiepositie voor alle actoren door het openbaar maken van

de WOB-verzoeken.

Tabel 4.10: Uitgelichte waterschappen op het gebied van open verantwoording

Open verantwoording: uitgelichte waterschappen

Hoogheemraadschap van Delfland (Zuid-Holland)

Hoogheemraadschap van Rijnland (Zuid-Holland en Noord-Holland)

Waterschap Aa en Maas (Noord-Brabant)

Waterschap Vechtstromen (Drenthe en Overijssel)

Waterschap Zuiderzeeland (Flevoland)

Figuur 4.9: Webcast is gekoppeld aan documenten

15

4.4.3 Open spending

Het Waterschap Zuiderzeeland publiceert

online de vergoedingen, relatie-

geschenken, dienstreizen en declaraties.

De uitgelichte waterschappen doen het

op het gebied van open spending goed.

Het Hoogheemraadschap De Stichtse

Rijnlanden heeft veel financiële gegevens

op de website: voorjaarsnota’s,

begrotingen, bestuursrapportages en

jaarverslagen van de afgelopen zes jaar.

Een verbeterpunt voor veel

waterschappen is dat zij verouderde of

geen informatie hebben op

openspending.nl.

Op de website opent het Waterschap Vallei en Veluwe waarom men belasting betaald voor

waterschappen in het algemeen (figuur 4.10). Dit geeft de bezoeker meer inzicht en daardoor

kan men de begroting en het jaarverslag beter duiden.

Tabel 4.11: Uitgelichte waterschappen op het gebied van open spending

Open spending: uitgelichte waterschappen

Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (Utrecht en Zuid-Holland)

Hoogheemraadschap van Delfland (Zuid-Holland)

Waterschap Rivierenland (Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en Utrecht)

Waterschap Vallei en Veluwe (Utrecht en Gelderland)

Waterschap Zuiderzeeland (Flevoland)

4.4.4. Open contact en aanpak

Hoogheemraadschap van Delfland is een van de uitgelichte organisaties van de openheid in

contact en aanpak van de waterschappen. Zij zijn een voorbeeld van hoe een organisatie de

communicatie vergemakkelijkt. Zij beschrijven duidelijk hun taken op de website. Wanneer een

burger op de contactpagina is kan hij of zij daar direct een klacht, schadeverzoek, bezwaar of

beroep indienen. Daarnaast wordt men doorverwezen naar de thema’s van het waterschap.

Tabel 4.12: Uitgelichte waterschappen op het gebied van open contact en aanpak

Open contact en aanpak: uitgelichte waterschappen

Hoogheemraadschap van Delfland (Zuid-Holland)

Hoogheemraadschap van Rijnland (Zuid-Holland en Noord-Holland)

Waterschap Vallei en Veluwe (Utrecht en Gelderland)

Waterschap Vechtstromen (Drenthe en Overijssel)

Waterschap Zuiderzeeland (Flevoland)

4.5 Uitvoeringsinstellingen In deze inhoudelijke analyse zijn ook uitvoeringsinstellingen zoals agentschappen en

zelfstandige bestuursorganen meegenomen. Er is gekozen om deze organisaties mee te nemen in

de quick scan omdat zij zijn aangesloten bij het leernetwerk van de Rijksbrede Benchmarkgroep

(RBB). Het verschil tussen deze organisatiegroep en de andere groepen is dat de

Figuur 4.10: Uitleg van Vallei en Veluwe waar de waterschapsbelasting aan wordt besteed

16

uitvoeringsinstellingen sterk verschillende taken kunnen hebben. Provincies, gemeenten en

waterschappen hebben binnen hun organisatiegroep gelijksoortige taken. Deze verscheidenheid

zorgt ervoor dat er per domein grotere verschillen zijn tussen de uitvoeringsinstellingen.

4.5.1 Open data

Binnen de organisatiegroep uitvoerings-

instellingen zijn er duidelijke verschillen op

het gebied van open data. Een logische reden

daarvoor is dat er over het algemeen

uitvoeringsinstellingen zijn die minder te

maken hebben met data. Het RDW biedt

gestructureerd veel en actuele open data, die

aangeboden wordt voor verschillende

doelgroepen (figuur 4.11). DUO heeft grote

databestanden met data in een hoog

detailniveau. Van elke basisschool kan

bijvoorbeeld de gemiddelde CITO-score

gedownload worden. Zo kan onderzoek

gedaan worden naar de kwaliteit van verschillende typen onderwijs, maar kunnen ook slecht

functionerende scholen direct aangesproken worden. Deze vorm van open data zorgt voor

controleerbaarheid van het onderwijs, voor iedereen die dat wilt.

Er zijn ook ontwikkelpunten. Zo is de data vaak wel aanwezig, maar soms ook niet goed te

vinden. Data zijn soms ook verouderd. In enkele gevallen is er wel data, maar dan is deze niet te

downloaden.

Tabel 4.13: Uitgelichte uitvoeringsinstellingen op het gebied van open data

4.5.2 Open verantwoording

Uitvoeringsinstellingen hebben, afhankelijk van hun kerntaken, meer of minder documenten

openbaar. Stichting Reclassering Nederland is een organisatie die veel documenten openbaar

heeft staan. Zij hebben deze documenten ook goed doorzoekbaar gemaakt. Zij hebben

categorieën gemaakt waardoor bijvoorbeeld de brieven aan de Tweede Kamer der Staten-

Generaal er gemakkelijk uit te filteren zijn.

Tabel 4.14: Uitgelichte uitvoeringsinstellingen op het gebied van open verantwoording

Open verantwoording: uitgelichte uitvoeringsinstellingen

Kadaster

EP-Nuffic

Raad voor rechtsbijstand

Reclassering Nederland

Rijksvastgoedbedrijf

Open data: uitgelichte uitvoeringsinstellingen

DUO

Kadaster

Raad voor rechtsbijstand

RDW

Rijkswaterstaat

Figuur: 4.11: Open data per thema bij het RDW

17

Op het gebied van open verantwoording kunnen de uitvoeringsinstellingen meer informatie

ontsluiten over hun bestuurders en hun nevenactiviteiten, declaraties en vergoedingen.

Hierover is vaak niet veel informatie te vinden, in vergelijking met de andere

organisatiegroepen.

4.5.3 Open spending

Naast het feit dat de uitvoeringsinstellingen minder informatie over hun bestuurders ontsluiten

dan de andere organisatiegroepen, openbaren zij ook minder declaraties van hun bestuurders.

Dit is een punt van aandacht waar uitvoeringsinstellingen proactief op kunnen inspelen. Vaak

staan de begrotingen ook in PDF bestanden. Het zou beter zijn als de begrotingen herbruikbaar

worden aangeboden, dus niet in PDF-formaat.

Raad voor de Rechtsbijstand geeft op een goede wijze inzicht in haar financiën in het

jaarverslag. Dat is niet bij elk agentschap goed vindbaar en inzichtelijk. Een verbeterpunt voor

hen is om de jaarverslagen sneller openbaar te maken. Halverwege 2016 was het jaarverslag van

2015 nog niet openbaar gemaakt.

Tabel 4.15: Uitgelichte uitvoeringsinstellingen op het gebied van open spending

Open spending: uitgelichte uitvoeringsinstellingen

Autoriteit financiële zaken markten

CIBG

Raad voor rechtsbijstand

EP-Nuffic

Reclassering Nederland

4.5.4 Open contact en aanpak

Binnen de uitgelichte uitvoeringsinstellingen

zijn voorbeelden van een actieve wijze van

contact en aanpak. Een voorbeeld hiervan is de

suggestiebak van het Centraal Bureau van

Rijvaardigheidsbewijzen. Zij bieden de

mogelijkheid voor bezoekers van de website

om klachten, complimenten of suggesties in te

dienen.

De Kamer van Koophandel verwijst via de

contactpagina door naar haar kerntaken. Mocht

men toch telefonisch contact op willen nemen

zijn de in te voeren functies al aangegeven aan

de hand van de getallen. Dit is bevorderlijk voor de klantvriendelijkheid en efficiëntie van het

contact (Figuur 4.12).

Tabel 4.16: Uitgelichte uitvoeringsinstellingen op het gebied van open contact en aanpak

Open contact en aanpak: uitgelichte uitvoeringsinstellingen

Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen

Kamer van Koophandel

Logius

Rijksdienst voor ondernemend Nederland

SVB

Figuur 4.12: Verwijzingen van Kamer van Koophandel naar kerntaken op contactpagina

18

5. Bijlagen In de bijlagen is eerst ingegaan op de factoren die zijn gebruikt bij de inhoudelijke analyse.

Daarbij zijn de factoren beschreven in de onderstaande tabel (paragraaf 5.1). Daarna is

verwezen aan de hand van links naar websites. Via deze links zijn de voorbeelden te vinden die

in deze rapportage benoemd zijn, of niet genoemd zijn maar wel meegegeven willen worden

(paragraaf 5.2).

5.1 Uiteenzetting factoren model

Onderstaande tabel is vermeld in hoofdstuk 3. In deze bijlage is de inhoudelijke analyse van de

factoren verder verhelderd.

Tabel 5.1: 32 factoren van de inhoudelijke analyse

Open en transparante overheid

Open datasets Open verantwoording Open spending Open contact & aanpak

Kwantitatief Kwalitatief Kwantitatief Kwalitatief Kwantitatief Kwalitatief Kwantitatief Kwalitatief

Open

datasets

Open

datasets

Besluitenlijsten Detailniveau

besluiten

Subsidie-

register

Subsidie-

register

Ideeënbank Communicatie

Onderwerpen Onderwerpen Politieke

stukken

Gevoeligheid

stukken

Declaraties Declaraties Manieren

waarop

bereikbaar

Opname

ideeën

Grootte

datasets

Type formaat Informatie

bestuurders en

politici

Informatie

bestuurders

en politici

Financiële

gegevens

Financiële

gegevens

Metadata Metadata Open

documenten

Open

documenten

Open-

spending.nl

Formaten

open

spending

Statistische

gegevens

Statistische

gegevens

Webcasts en

live te volgen

Webcasts en

live te

volgen

19

Tabel 5.2: Uitleg bij factoren van de inhoudelijke analyse, per domein

Open data

Omschrijving factor

Datasets Kwaliteit en kwantiteit van open datasets

Onderwerpen Hoeveelheid aan onderwerpen

Grootte Omvang en granulariteit van open datasets

Type formaat Formaat van datasets (PDF zwak, API en CSV sterk), meer mogelijkheden

positief

Metadata De kwaliteit van de informatie die wordt gegeven bij de datasets

Statistische gegevens Het aanbod van bewerkte datasets en statistische gegevens over de data

Open verantwoording

Besluitenlijsten De kwaliteit en kwantiteit van de besluiten en de vindbaarheid en

doorzoekbaarheid daarvan

Detailniveau besluiten De hoeveelheid informatie die wordt gegeven over een genomen besluit

Politieke stukken De hoeveelheid, vindbaarheid en doorzoekbaarheid van politieke stukken

Informatie bestuurders en politici De kwantiteit en het detailniveau van de informatie over bestuurders en

politici en de vindbaarheid hiervan op de website

Open documenten De hoeveelheid, vindbaarheid en doorzoekbaarheid van documenten. Het gaat

om documenten die inzicht geven in het beleid of de totstandkoming hiervan.

Webcasts / live te volgen Bij de webcast is geanalyseerd of deze aanwezig is, wat de zoekmogelijkheden

zijn en wat de vindbaarheid en gebruiksgemak is.

Open spending

Subisidieregister Bij het subsidieregister is gekeken naar het formaat van het bestand, de

hoeveelheid informatie over een subsidie en de vindbaarheid.

Declaraties Er is geanalyseerd of er enkel totaalbedragen per persoon zijn vrijgegeven of

dat het tot het detailniveau van bonnetjes openbaar is wat de declaraties zijn.

Hoe hoger het detailniveau, hoe transparanter.

Financiële gegevens Zowel op kwantitatieve wijze als kwalitatieve wijze is er inhoudelijk gekeken

naar de openbare financiële gegevens. Er is gekeken naar het detailniveau van

de financiële gegevens, maar ook naar de vindbaarheid.

Openspending.nl De aanwezigheid en de actualiteit van de financiële data op openspending.nl

Formaten financiële gegevens Er is apart gekeken naar de formaten van de financiële data. Wanneer de data

(ook) in computerleesbare formaten openbaar is, kan men er zelf mee aan de

slag.

Open contact en aanpak

Ideeënbank De aanwezigheid van een specifieke mogelijkheid waar men ideeën kan

inzenden aan een organisatie.

Communicatie De communicatie met een organisatie verloopt men name via de

contactpagina. Daarvan is inhoudelijk bekeken of dit gebruiksvriendelijk is.

Manieren bereikbaar De manieren die mogelijk zijn om contact te leggen met een organisatie.

Opname ideeën De feedback die er is rondom de ideeënbank. Wanneer dit interactief is, is het

een toegevoegde waarde. Dan kan men alle ideeën zien, aanvullen en daarop

reageren.

20

5.2 Bijna honderd links naar voorbeelden Provincies: Open data

1. Samenwerking in Provincie Utrecht http://www.utrechtopendata.org/

2. Dataportaal Provincie Noord-Holland

http://maps.noord-holland.nl/dataportaal/

3. Dataportaal van Provincie Gelderland https://opendata.gelderland.nl/zoeken/resultaat/

4. Staat van Zuid-Holland

http://staatvan.zuid-holland.nl/Paginas/default.aspx

5. Openbare GIS Viewer van Provincie Overijssel http://gisopenbaar.overijssel.nl/viewer/app/atlasvanoverijssel_basis/v1

6. Databank Provincie Noord-Brabant

https://brabant.databank.nl/kiosken/index.html Open verantwoording:

7. Documenten Provincie Gelderland https://opendata.gelderland.nl/zoeken/resultaat/

8. Vergaderingen terugkijken van Provincie Noord-Brabant

http://conference.connectedviews.com/?i=provincienoordbrabant

9. Politieke stukken doorzoeken van Overijssel http://www.overijssel.nl/bestuur/provinciale-staten/moties-amendementen/moties-amendementen/

10. Archeologisch depot Zuid-Holland

http://www.archeologie.zuid-holland.nl/

11. Doorzoeken van politieke documenten Noord-Holland http://www.mijnbabs.eu/babsnoordhollandweb/default.aspx?Module=MO

Open spending

12. Subsidieregister Zuid-Holland http://www.zuid-holland.nl/loket/subsidies/subsidies/openbaar/

13. Begrotingen en de realisaties van Noord-Brabant

https://www.brabant.nl/Subsites/Open-Data/Databronnen/Financiele-data.aspx

14. Declaraties van gedeputeerde staten van Provincie Limburg http://www.limburg.nl/Bestuur/Kostenvergoedingen/Gedeputeerde_Staten_kostenvergoedingen

15. Begrotingen van Provincie Flevoland

https://www.flevoland.nl/Loket/Financien/Begroting

16. Begroting van Provincie Noord-Holland http://begroting.noord-holland.nl/

Open contact en aanpak

17. Ideeënbank Provincie Groningen

http://www.ideeenbankgroningen.nl/

18. Contactpagina Provincie Noord-Holland: https://www.noord-holland.nl/Loket/Contact/Contact

21

19. Contactpagina Drenthe met duidelijke doorverwijzingen:

https://www.drentsparlement.nl/contact/

20. Contactpagina Overijssel met thematische contacten: http://www.overijssel.nl/algemene-onderdelen/serviceblok/contact/

21. Internationale contactpagina Gelderland:

https://www.gelderland.nl/Provinz-Gelderland Grote gemeenten Open data

22. Buurtmonitor Amersfoort https://amersfoort.buurtmonitor.nl/jive/jivereportcontents.ashx?report=home_sw5

23. Parkeerkaart Amsterdam

https://parkeerkaart.amsterdam.nl/

24. Schiedam op de kaart: data met locatie en verhaal http://www.schiedamopdekaart.nl/

25. Open GIS Tilburg

http://data.tilburg.opendata.arcgis.com/datasets?sort_by=name

26. Open datakaart van de Gemeente Utrecht http://www.utrechtopent.nl/

27. Uitgebreid dataportaal van Gemeente Den Haag

https://www.columby.com/a/gemeente-den-haag Open verantwoording

28. Nevenfuncties van gemeenteraadsleden in Amersfoort https://www.apeldoorn.nl/DATA/TER/politiek/gemeente%20raad/nevenfuncties/nevenfuncties%20raad%202014-2018lv.pdf

29. Raadsinformatie en stemgedrag raadsleden per besluit in Eindhoven

http://eindhoven.raadsinformatie.nl/leden

30. De Raad Online van Tilburg http://tilburg.notudoc.nl/cgi-bin/vragen.cgi

31. Politieke stukken van Gemeente Groningen

http://groningen.notudoc.nl/cgi-bin/vragen.cgi

32. Overzicht van politieke documenten gemeente Utrecht http://ibabsonline.eu/Lijst.aspx?site=Utrecht&ListId=ac711b72-54f7-449a-9a73-9693e6e06688&ReportId= En de open raadsinformatie van de Utrechtse gemeenteraad

33. Webcast Breda

http://conference.connectedviews.com/Default.aspx?i=gemeente_breda

34. Uitgebreide zoekmogelijkheden documenten Den Haag http://denhaag.raadsinformatie.nl/modules/4/schriftelijke_vragen/view

35. Ruimtelijke plannen Venlo

https://www.venlo.nl/plannen-ter-inzage Open spending

36. Declaraties B&W Gemeente Groningen https://gemeente.groningen.nl/declaraties-b-en-w

22

37. Financiën Tilburg

http://www.tilburg.nl/stad-bestuur/bestuur/bestuurlijke-informatie/

38. Subsidieregister Den Haag http://www.denhaag.nl/home/bewoners/to/Subsidieregister.htm

39. Declaraties, wachtgeld, kostenoverzicht en nevenfuncties Gemeente Arnhem

https://www.arnhem.nl/Bestuur/college_van_b_w/nevenfuncties_wachtgeld_declaraties

40. Financiën van Sittard-Geleen https://www.sittard-geleen.nl/Bestuur/Financien/Jaarrekening

41. Programmabegroting van de Gemeente Helmond verweven met open overheid

http://www.helmond.nl/Internet/college/Beleid-en-bestuurlijke-informatie/Voorjaarsnota-en-begroting/Programmabegroting-2016

Open contact en aanpak

42. Burgerpanel van Schiedam, met publicaties van de resultaten https://www.schiedam.nl/Def/opendata/opendata-v2-Onderzoek/Internetpanel.html

43. Contact Gemeente Amersfoort

https://www.amersfoort.nl/contact.htm

44. Gemeentenieuws van Ede gebundeld https://www.ede.nl/en/gemeente/actueel/gemeentenieuws-ede/

45. Contactpagina van de Gemeente Den Haag

http://www.denhaag.nl/home/Contact.htm

46. Meningenportal van Venlo https://portal.net-mr.com/207685/17/gemeentevenloportal2/default.php?page=resultaten.php

Waterschappen Open data

47. Geodata van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden http://hdsr.maps.arcgis.com/apps/PublicGallery/index.html?appid=9ab9428b61114fdd891b3dd52eca099f&group=8120e25efc7246e488c5ba8e698b6d43

48. Open data van Waterschap Roer en Overmaas

https://overmaas.maps.arcgis.com/apps/OnePane/basicviewer/index.html?appid=12d9ad06a53c4719a6aea7e46631b10c

49. Open geodata van Waterschap Peel en Maasvallei

http://www.wpm.nl/kaarten-en-meetgegevens/kaarten-en-meetgegevens.html

50. Kerngegevens Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier https://www.hhnk.nl/portaal/hhnk-in-feiten-en-cijfers_41229/

51. Online GIS-viewer van het Hoogheemraadschap van Rijnland

http://rijnland.webgispublisher.nl/?map=Rijnland_viewer

52. Regionaal archief van het Waterschap Rivierenland http://regionaalarchiefrivierenland.nl/home

Open verantwoording

53. Overzicht van nevenfuncties en dergelijke van de algemene leden van het Waterschap Zuiderzeeland http://www.zuiderzeeland.nl/over_ons/bestuur-0/algemene-vergadering/

54. Webcast Waterschap Aa en Maas

http://webcast.nl/aaenmaas/#!/overview

23

55. Beleidsdocumenten Hoogheemraadschap van Delfland

https://www.hhdelfland.nl/overheid/beleid-en-regelgeving/copy_of_documenten-beleid

56. WOB-verzoeken inclusief antwoorden van het Hoogheemraadschap van Delfland https://www.hhdelfland.nl/over-ons/openbaarheid-van-bestuur-1/wob-verzoeken

57. Bestuursvragen Hoogheemraadschap Rijnland

http://www.mijnbabs.nl/iBabsOnline/Lijst.aspx?site=rijnland&ListId=25b40a42-d2ab-411c-8192-18196b01f609&ReportId=

58. Bekendmakingen Waterschap Vechtstromen

http://www.vechtstromen.nl/actueel/bekendmakingenzoeker/?zoeken=true&zoeken_term= Open spending

59. Declaraties en vergoedingen van Waterschap Zuiderzeeland http://www.zuiderzeeland.nl/over_ons/bestuur-0/algemene-vergadering/

60. Begrotingen en jaarverslagen van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

http://www.hdsr.nl/bestuur-organisatie/beleidscyclus/

61. Salarissen, toelagen en declaraties van het Hoogheemraadschap van Delfland https://www.hhdelfland.nl/over-ons/openbaarheid-van-bestuur-1

62. Openbare financiën van het Waterschap Rivierenland

https://www.waterschaprivierenland.nl/common/over-het-waterschap/organisatie/begroting-en-jaarrekening.html

63. Financiën Waterschap Vallei en Veluwe

http://www.vallei-veluwe.nl/loket/belastingen/ Open contact en aanpak

64. Contactpagina van het Hoogheemraadschap van Delfland https://www.hhdelfland.nl/contact-1

65. Contactpagina van het Hoogheemraadschap van Rijnland

https://www.rijnland.net/overig/contact

66. Contactpagina Waterschap Vallei en Veluwe http://www.vallei-veluwe.nl/algemeen/contact/

67. Contactpagina Waterschap Vechtstromen

https://www.vechtstromen.nl/algemeen/contact-0/

68. Contactpagina Waterschap Zuiderzeeland http://www.zuiderzeeland.nl/over_ons/contact/

Uitvoeringsinstellingen Open data

69. Open data van het RDW https://opendata.rdw.nl/

70. Open onderwijsdata van DUO

https://duo.nl/open_onderwijsdata/databestanden/

71. Open kaarten van het Kadaster http://www.kadaster.nl/web/Over-het-Kadaster-1/Wat-doen-we/Informatie-verstrekken/Open-data/Open-data-Kadaster-op-een-rij.htm

72. Cijfers en onderzoek van Raad van de Rechtsbijstand

http://www.rvr.org/Informatie-over-de-raad/cijfers-en-onderzoek/onderzoeken.html

24

73. Open data van Raad voor de Rechtsbijstand http://www.rvr.org/Informatie-over-de-raad/Opendata

74. Open data van Rijkswaterstaat

http://www.rijkswaterstaat.nl/zakelijk/open-data Open verantwoording

75. Open documenten van Reclassering Nederland https://www.reclassering.nl/bibliotheek?closeCookie=true

76. Nevenfuncties bij het Kadaster

http://www.kadaster.nl/web/Over-het-Kadaster-1/Wie-zijn-we.htm

77. Organisatie EP-Nuffic https://www.epnuffic.nl/over-ons/organisatie

78. Jaarplannen van Raad voor de Rechtsbijstand

http://www.rvr.org/Informatie-over-de-raad/organisatie/jaarplannen-en--verslagen.html

79. Open documenten van het Rijksvastgoedbedrijf http://www.rijksvastgoedbedrijf.nl/documenten

Open spending

80. Reclassering Nederland https://www.reclassering.nl/

81. Jaarverslagen van Raad voor de Rechtbank

http://rvr.turnpages.nl/DS/public/slot00002/index_flash.html

82. Jaarverslag Ctgb http://ctgb.nl/docs/default-source/jaarverslagen/jaarverslag-en-jaarrekening/ctgb_jaarverslag2014_volledig_incl_lr.pdf?sfvrsn=2

83. Jaarverslag EP-Nuffic https://www.epnuffic.nl/publicaties/vind-een-publicatie/jaarverslag-2015.pdf

84. Open financiën van het AFM

https://www.afm.nl/nl-nl/over-afm/jaaragenda Open contact en aanpak

85. Suggesties voor het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen https://cbr.nl/suggestie.pp

86. Contactpagina van de Kamer van Koophandel

https://www.kvk.nl/contact/

87. Contactpagina Logius https://www.logius.nl/contact/

88. Contactpagina van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

http://www.rvo.nl/over-ons/over-ons/wat-doet-rvonl/contact

89. Contact met de Sociale Verzekeringsbank https://www.svb.nl/int/nl/algemeen/contact/contact_algemeen/index.jsp