NoordNieuws 6 (2006)

Magazine van VNO-NCW Noord Jaargang 11 nummer 6 2006

• Recruiting Noord levert banen op

• Meer techniek in het voortgezet onderwijs

• Een andere kijk op (bouw) vergunningen in Heerenveen

• Sensor Universe van start

Vanzelfsprekendheid cijferbrij CPB volstrekt misplaatst

�

Inhoud

Bias CPB-berekeningen speelt regio’s buiten Randstad partenVanzelfsprekendheid cijferbrij MKBA volstrekt misplaatst

Energie: van bedreiging naar duurzame kansWederopstanding door productie bio-brandstof

Sensor Universe van start: The sky is the limitSensortechnologie als derde innovatiepijler in Noord-Nederland

Innoveren in kleine stapjesJapanse productiefilosofie doet het goed in Drenthe

Je eigen DNA als kunstwerk aan de muurInnovatieve samensmelting van kunst en wetenschap

Get real: Meer Techniek in voortgezet onderwijsPraedinius gymnasium Groningen doet nationaal van zich spreken

Lila en de planologie van de contramalNoord-Nederland: de troefkaarten van een ‘slow region’

Verhagen en Rutte in gesprek met VNO-NCW Noord

Recruiting Noord levert banen opÉén-op-één gesprekken zeer succesvol

‘Het Heerenveense model’: schoolvoorbeeld vernieuwende overheidEen andere kijk op het aanvragen, toetsen en handhaven van (bouw) vergunningen

“We zijn in het noorden veel te bescheiden, ook het Prins Claus Conservatorium”

Natura-2000 gebieden: Oproep om alert te reageren

Kunst & Zaken: Twee werelden?

4

10

12

15

18

20

23

24

28

30

32

35

38

4

12

17 24

3028

10

Vaste RubriekenBedrijfsnieuws Actualiteiten kortPersonaliaColumnHoe is het een jaar later met…Welkom nieuwe leden Agenda

8192727343739

32 38

18

VNO-NCW NoordNieuws december 2006 �

�VNO-NCW NoordNieuws december 2006

CPB-proof ?De vraag laat zich stellen ‘hoe proof is ‘CPB-proof’ ?’ Met name het noordelijk landsdeel heeft nog steeds veel te verliezen bij de vanzelfsprekendheid waarmee de uitkomsten van de zogeheten maatschap-pelijke kosten baten analyses (mkba’s) worden geponeerd. Enige reserve over de gepresenteerde cijfers zou de Haagse rekenmeesters sieren. De gehanteerde aan-names zouden aan betekenis winnen door de uitvoering van een parallel gescha-kelde gevoeligheidsanalyse. De praktijk is helaas anders. Met bittere uitkomsten voor met name regio’s met geringere bevol-kingsconcentraties.

Modellen zijn goed te hanteren voor het doorrekenen van de effecten. Maar model-len zijn en blijven een beperkte weergave van de werkelijkheid. Ze zijn dus niet meer of minder dan een hulpmiddel bij besluitvorming. Zeker grote veranderingen vragen meer dan enkel een modeldoor-rekening, namelijk visie en overtuiging. De vraag laat zich stellen met hoeveel zekerheid het succes van vernieuwende hoofdinfrastructuur zich door een model laat voorspellen.

Casus ZZL: ontwikkelingskeuzeDe Zuiderzeelijn biedt talrijke mogelijkhe-den om aanwezige kansen in Flevoland en Noord-Nederland fors beter te benutten. De ZZL is meer dan een vervoersverbinding; het is in de eerste plaats een instrument dat ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk maakt. Infrastructuur en ruimtelijke ordening gaan hand in hand. De aanleg van de ZZL haalt de regio definitief uit zijn isolement. De ZZL is geen vervoerskundig vraagstuk of cijfermatige overweging, maar in essentie een nationale ruimtelijke ontwikkelings-keuze. Teneinde ruimtelijk – economische ontwikkelingen mogelijk te maken zal de omslag gemaakt moeten worden van een probleemgeoriënteerde naar een ontwikke-lingsgeoriënteerde inzet van infrastructuur. De afstandsbeleving van de regio ( hele-maal uit Groningen ?!) zal wijzigen met navenante gevolgen voor de aantrekkelijk-heid van de regio als vestigingslocatie; de aanleg van de Zuiderzeelijn als instrument om ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken (denk hierbij aan de wooneco-nomie, nieuwe ontwikkelruimte voorbij Almere voor de Noordvleugel van de Randstad met een betere doorgeleiding van een regio met overdruk naar gebieden

Wie de laatste rapportages van het kabinet over de Zuiderzeelijn leest komt tot de ontluis-

terende conclusie dat vrijwel elke overheidsinvestering in infrastructuur in Noord-Nederland

leidt tot welvaartsverlies. Een duidelijker bewijs van de beperkingen van de rekenmodellen

kan niet worden geleverd. Ook de ongelijksoortige inzet van het instrument van de maat-

schappelijke kosten-baten analyse (mkba) roept vraagtekens op. Waar in de Randstad vaker

een oogje wordt dichtgeknepen, blijven in andere gebieden projecten hardnekkig op de zeef

liggen. VNO-NCW Noord roept op tot herbezinning en politieke actie.

Vanzelfsprekendheid cijferbrij CPB volstrekt misplaatst Rekenmethodes spelen regio’s buiten de Randstad parten


met onderdruk; het verbinden van steden met 7 nieuwe hogesnelheids-stations). De aanleg van de ZZL stimuleert een samen-hangende gebiedsontwikkeling, de tran-sitie naar een kenniseconomie, het beter vasthouden en aantrekken van getalen-teerde jongeren voor het noordelijk lands-deel. Niet in de laatste plaats leidt de ZZL tot een herpositionering van Nederland binnen Noordoost Europa door de aanleg van de missing link tussen Hamburg en Amsterdam / Rotterdam. Stuk voor stuk elementen die niet of slechts zeer gebrek-kig worden meegewogen in de huidige mkba systematiek.

Politieke afwegingAndere aannames over arbeidsmarktef-fecten, verdringingseffecten, regionale ontwikkeling en discontovoet leiden tot andere uitkomsten. Daarbij is het een opvallend gegeven dat de gedane aan-names stuk voor stuk negatief uitvallen in het geval van de ZZL. Samenvattend: De besluitvorming over de Zuiderzeelijn kan niet alleen steunen op

een aantoonbaar gebrekkige mkba-syste-matiek. Er is een zelfstandige politieke afweging nodig. Het blijft opmerkelijk dat dit elders in Europa wel lijkt te worden onderkend, maar niet in Nederland.

W i e z i c h o n d e r w e r p t a a n d e t u c h t v a n h e t C P B , z e t d e

p o l i t i e k b u i t e n s p e l

In de praktijk zijn niet alle effecten betrouwbaar op geld te waarderen. Der-halve verdient het aanbeveling in de poli-tieke afweging het saldo in euro’s te plaatsen binnen de context van het palet aan moeilijk in geld uit te drukken posten. Het is uiteindelijk aan de beleidsmakers en politieke besluitvormers om de uit-komsten op waarde te schatten. Niet aan de onderzoekers, voor wie niet-gekwanti-ficeerde grootheden, - zoals geldt voor de ruimtelijke effecten -, niet in een model kunnen worden verwerkt. Kortom, bij de politieke besluitvorming zullen ook ande-re overwegingen meespelen dan louter de kosten en baten van een project.

Kosten- en batenanalyseMaatschappelijke kosten- en batenanaly-

ses (KBA’s) helpen bij het beantwoorden

van de vraag of een project bijdraagt aan

vergroting van de maatschappelijke wel-

vaart, welke invulling van het project de

voorkeur verdient en in welke mate een

financiële bijdrage van de overheid in de

rede ligt. Het is een hulpmiddel in de

politieke besluitvorming. Het is uiteinde-

lijk aan de politieke besluitvormer om de

gekwantificeerde, monetaire informatie af

te wegen tegenover de kwalitatieve infor-

matie en informatie buiten de KBA om te

komen tot een besluit om een project al

dan geen doorgang te verlenen.

HST-3 variantDe hogesnelheidstrein-� (HST-�) levert een

beduidend betere uitkomst op in de kos-

ten- en batenanalyse. Het negatief saldo

ligt ongeveer € 2 miljard lager dan bij de

andere varianten van de hogesnelheids-

trein, die eerder zijn onderzocht. Daarmee

wordt dus een substantiële verbetering

gerealiseerd.

Vanzelfsprekendheid cijferbrij CPB volstrekt misplaatst Rekenmethodes spelen regio’s buiten de Randstad parten

VNO-NCW NoordNieuws december 2006 6

De resultaten wijzen er ook op dat een

sluitende business case mogelijk is. De

kosten- en batenanalyse levert echter nog

steeds een negatief saldo op. Dat wordt

veroorzaakt door de aannames die worden

gedaan in de mkba en de argumenten die

niet of onvoldoende worden meegeno-

men in de kosten- en batenanalyse. Dat

blijft opmerkelijk als dat wordt afgezet

tegen de ruim een uur reistijdwinst die

de hogesnelheidstrein via het ZZL-tracé

oplevert tegen een investering van € �,8

miljard. Zet dat eens af tegen de kosten

en effecten van het verder upgraden van

de Hanzelijn. Om een krap half uur reistijd-

winst te boeken is daar al een investering

van € � miljard nodig!

Tekortkomingen mkba:• Technocratische benadering van de mkba

beperkt de politieke ruimte van hande-len. Gemist wordt een betere integratie van technische èn politieke afwegingen.

• Door de prominente rol van de mkba in de besluitvorming ligt er te veel macht bij de onderzoekers. Er is daardoor te weinig ruimte om andere argumenten die een rol spelen in de politieke besluitvor-ming mee te wegen. Kortom de politiek in Nederland laat zich – in tegenstelling tot de politiek in de rest van de wereld – buitenspel zetten.

• Uit gevoeligheidsanalyses blijkt dat uit-komsten van mkba’s veel minder abso-luut dienen te worden geïnterpreteerd.

• mkba’s van verschillende onderzoekers leiden tot verschillende uitkomsten. Uit-eenlopende visies over arbeidsmarktef-fecten, verdringingseffecten en regionale ontwikkeling zijn van grote invloed op de berekeningswijze en eindresultaten van de mkba.

• Nederland beweegt zich met haar wegingsproces op eenzame hoogte. Ner-gens ter wereld is de invloed van onder-zoekers en hun impliciete aannames zo groot op de einduitkomst.

Met 2 maten metenDe kosten- en batenanalyse van de HSL

– Zuid wijkt af van de kosten- en baten

analyse van de Zuiderzeelijn ten aanzien

van de gehanteerde discontovoet.

Bij de HSL-Zuid werd uitgegaan van een

discontovoet van � procent, terwijl bij de

ZZL werd uitgegaan van twee disconto-

voeten, � procent voor de kosten en 7

procent voor de baten. Hoe hoger de dis-

contovoet, hoe lager de netto contante

waarde. Er is geen reden om aan te nemen

dat de kosten met meer zekerheid kun-

nen worden geraamd dan de baten. Door

gebruik te maken van een gelijk percen-

tage zal de netto contante waarde van de

kosten lager uitvallen waardoor het saldo

van de kosten- en batenanalyse van de

ZZL gunstiger uitpakt. Het hanteren van

verschillende projectdiscontovoeten wekt

de indruk alsof naar bepaalde uitkomsten

wordt toegerekend.

“ A l s h e t C P B d e l a n d i n g i n N o r m a n d i ë h a d d o o r g e r e k e n d

l a g e n d e s c h e p e n n u n o g i n E n g e l a n d ”

Zuidelijke Ringweg GroningenEen positieve mkba ( van meer dan € 100

miljoen) betekent niet automatisch dat

het project met stip vooraan komt. In Gro-

ningen weet men daar van mee te praten.

Voor de Zuidelijke Ringweg Groningen

– op afstand grootste infrastructurele knel-

punt in Noord-Nederland – is alleen dank-

zij een kamerbrede motie in de laatste

vergadering voor het verkiezingsreces de

minister van Verkeer en Waterstaat ertoe

bewogen met dit project over te gaan naar

de planfase. Het is een spijtige vaststelling

dat deze actie broodnodig was om mee

te blijven doen op de MIT-agenda. Er zijn

geen andere voorbeelden bekend elders

in Nederland over deze omgekeerd selec-

tieve hantering van het mkba-instrument.

Dominantie randstadDe cijferfetisjisten van het CPB en hun invloedrijke vrienden bij de top van de departementen van EZ, Verkeer en Waterstaat en Financiën hebben zeer veel invloed op de uitkomsten van de Haagse beleidsagenda. De vanzelfsprekendheid waarmee investeringen in de Randstad doorgaans worden gelegitimeerd staat in schril contrast met de spreekwoordelijke terughoudendheid voor voorstellen die ‘van buiten’ komen. Een en ander krijgt

o.a. zijn vertaling in de verdeling van de FES miljarden, die - ook wanneer rekening wordt gehouden met het eco-nomische gewicht van de Randstad - , zeer in het nadeel uitpakt van de regio’s daarbuiten.

Selectieve inzetOpgemerkt kan worden dat het ‘geman-keerde’ instrument van de mkba selectief wordt ingezet. De Noord Zuid lijn, de A4 bij Delft, Randstadrail en de Erasmus-brug zouden zonder twijfel zeer negatief scoren in het geval er een mkba toets op wordt losgelaten. Dit is in alle genoemde gevallen niet gebeurd. Toch is deze infra-structuur aangelegd of wordt binnenkort aangelegd.

H e t s u c c e s v a n i n f r a s t r u c t u u r i s l a s t i g t e v o o r s p e l l e n o p

b a s i s v a n e e n m o d e l

Voor € 100 miljoen per strekkende km voor de aanleg van de A4 kan de hele N33 die Assen met Veendam verbindt dubbel-baans worden aangelegd. En houdt men geld over. Hoezo maatschappelijke kosten en baten?

OproepKlaarblijkelijk spelen andere krachten en gewichten een beslissende rol bij de toekenning van vitale infrastructuur in Nederland. Laten we dat dan ook uit-spreken en de beperkingen van ondoor-zichtige en incomplete analyses als basis van politiek handelen onder ogen zien. VNO-NCW Noord roept de politiek op niet langer hiervoor de kop in het zand te steken. Op straffe van welvaartsverlies en verlies aan draagvlak in de samenleving voor haar beleid.

Hans [email protected]

bronvermelding:Bij het schrijven van dit artikel is gebruik

gemaakt van de structuurvisie ZZL en de

inzichten van onderzoeksbureau Policy

Research.

Ruimte voorondernemen

Om als ondernemer het beste uit uzelf te halen, neemt u de nodige ruimte.

U verkent uw markt en mogelijkheden. En u neemt de vrijheid om een solide

financiële partner te kiezen. Dan zult u graag kennismaken met Friesland

Bank. Een partner met een realistische kijk op zaken. Die u adviseert bij het

nemen van weloverwogen beslissingen, waardoor u de ruimte krijgt om

succesvol te ondernemen. Wilt u meer weten? Kom gerust langs voor een

kennismaking, bel (058) 299 55 99 of ga naar www.frieslandbank.nl

ADV-A4 RUIMTE V ONDERNEMEN.indd 1 12-09-2006 11:16:58

8VNO-NCW NoordNieuws december 2006

De Jonge Ondernemersprijs van het Noor-den is dit jaar gewonnen door Canvas Company uit Burum. Het bedrijf van Halbe Boersma drukt foto’s op canvasdoek en werd door zowel de vakjury als het publiek uitgeroepen tot beste van de drie finalisten. Bijzonder aan deze vijfde editie was dat alle genomineerden uit Friesland kwamen. In totaal hadden 48 bedrijven die maximaal vijf jaar bestaan zich aangemeld. De andere twee genomineerden waren Via Drupsteen uit Sneek, een bedrijf dat 3D-visualisaties maakt van ruimtelijke projec-ten en technisch uitzendbureau Alertec uit Warten.

Het nieuwe Martini Ziekenhuis behoort op het gebied van energiebesparing tot de top drie van de meest moderne ziekenhui-zen in Nederland. De nieuwbouw scoort qua energiebesparing 18% onder de ener-gieprestatienorm en in de huidige Locatie van Swieten vermindert het energiegebruik met maar liefst 48%. Voor het Ministerie van VROM aanleiding om het Martini een subsidie te verlenen van 530.000 euro.

Per 1 januari 2007 is Brin de nieuwe naam van 4D IN VISION Automatisering. Als Nederlandse Onderwijs Service Provider ontwikkelt en vernieuwt Brin complete ICT-oplossingen ten behoeve van de onder-wijsmogelijkheden in het basis- en voortge-zet onderwijs.

Het bedrijf Frybo uit Bolsward is met zijn machinale voegmachine genomineerd voor de LiveWIRE Young Business Award 2006. Deze landelijke award is bestemd voor de meest succesvolle jonge, technisch innovatieve ondernemer. Frybo ontwik-kelde een voegmachine, waarmee muren machinaal gevoegd kunnen worden. Vol-gens het bedrijf is machinaal voegen sneller en beter dan handmatig voegen. Daarbij is het minder belastend voor de voeger.

Bouwbedrijf Bijland uit Berlikum heeft bouwbedrijf Van der Ploeg in Leeuwar-den gekocht. Bijland neemt de auto’s, het

materiaal en de inventaris van Van der Ploeg over. Het gebouw in Leeuwarden wordt niet overgenomen.

Op 22 maart 2007 organiseren de Groninger bedrijven YOUreka! en Brimar Events namens de Stichting Events 4 Kids het mega benefiet-evenement “GRONINGEN STEUNT KINDEREN MET KANKER”.FC Groningen, steunt dit evenement van ganser harte en speelt in de Euroborg belangeloos een wedstrijd tegen de betere amateurs uit de provincie Groningen. De opbrengst van dit benefietevenement wordt gelijk na afloop van de wedstrijd gedoneerd aan de Stichting KIKA (Kinderen Kanker-vrij) en aan de Beatrix Kinderkliniek van het UMCG.Op de site www.events4kids.org kunt u meer informatie vinden.

Metaalbedrijf Meijer (Plaatwerk en Special Equipment) in Sint Jacobiparochie breidt fors uit. Het bedrijf krijgt er ongeveer 5000 vierkante meter kantoorruimte bij. Met de nieuwbouw is een bedrag van 3 miljoen euro gemoeid.

De Bercoop Groep komt volledig in han-den van Friesland Bank. Friesland Bank had sinds 2004 al een belang van 45 pro-cent in de onderneming. De voorgenomen fusie is primair gericht op de integratie van de bancaire activiteiten, maar omvat ook de integratie door Friesland Bank van de activiteiten van Bercoop Assurantiën B.V. en Makelaardij De Woudenhof B.V., beide onderdeel van de Bercoop Groep. De integratie van beide banken, de migratie van producten en systemen en de perso-nele aanpassingen zullen naar verwachting gedurende het boekjaar 2007 hun beslag krijgen.Magnesiumfabrikant Kisuma Chemicals in Veendam gaat voor 50 miljoen euro uitbreiden. Hiermee wordt de productie-capaciteit met 30 procent opgeschroefd tot 30.000 ton per jaar. De uitbreiding levert

een nog onbekend aantal banen op. Kisuma maakt magnesiumverbindingen voor de kunststofindustrie. De eerste uitbreiding is naar verwachting eind volgend jaar of begin 2008 gereed. Eerder investeerde Kisuma al 20 miljoen euro in de uitbreiding van het aantal productielijnen van twee naar drie. Daar komt nu nog eens een vierde bij.

Meyer Werf in de Eemshaven heeft een bijzondere opdracht gekregen. De werf gaat op het enorme cruiseschip Norwegian Pearl vier luxe bowlingbanen bouwen. Geen werf heeft eerder zo’n order gekre-gen. Meyer Werf legde op andere schepen al een golfbaan, klimwand en ijsbaan aan. De Norwegian Pearl heeft er inmiddels twee geslaagde proefvaarten op zitten.

ICT-bedrijf Rovecom uit Hoogeveen heeft de FD Gazellen Award gekregen. Amyyon & more uit Groningen heeft ook een Top- Gazellen Award ontvangen. De FD Gazellen-awards zijn de prijzen die Het Financieele Dagblad jaarlijks, in samenwerking met MKB Nederland en onderzoeksbureau Graydon, uitreikt aan de snelst groeiende bedrijven per provin-cie op basis van de omzetcijfers van de afgelopen drie jaar gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. Amyyon & more is gespecialiseerd in producten en diensten op het gebied van Customer Relationship Management (CRM), Food Management, opleidingen en zorg. In de categorie middelgrote ondernemingen heeft Dijkstra Holding b.v. de derde prijs gewonnen.

Muraliter in Veeningen is het recent gestarte bedrijf, waarin Marianne Zwane-veld een unieke verkoopcollectie eigen-tijdse wandtapijten bijeengebracht heeft. Meer informatie: www.muraliter.nl.

Bossers & Cnossen uit Groningen heeft zorggedragen voor de donatie van 120 gebruiksklare computersystemen voor Colombia. In Colombia gaan de compu-ters onderdeel uitmaken van het regerings-programma “Computadores para Educar” (CPE). CPE draagt zorgt voor de inzame-ling van computers en de gratis levering en distributie aan publieke scholen. De computers zijn gedoneerd door de Han-zehogeschool en per schip onderweg naar Colombia.

Bedrijfsnieuws stand van zaken


De eerste innovatieprijs wonenbranche (Inno 2006) is tijdens het Woonwereldfeest in de Central Studios in Utrecht uitgereikt. De jury kende de hoofdprijs in de cate-gorie ‘Marketing, sales & distributie’ toe aan Vesta. Volgens de jury kan het door Vesta ontwikkelde Woonforum in Gronin-gen worden gezien als de nieuwe generatie Meubelboulevards en Woonmalls.

Tijdens de Promotiedagen voor het bedrijfs-leven Noord Nederland hield technisch detacheringsbureau WtbE een fotoactie. Iedereen die zijn visitekaartje inleverde, maakte kans op een unieke fotoreportage op het bedrijf waar hij of zij werkte. De trekking vond plaats bij De Haan Nota-rissen en Advocaten en de winnaar werd Integron uit Groningen.

Het Groninger internetbedrijf iWink heeft met de woningcorporatie In opnieuw een grote klant aan zich weten te binden. iWink is een full-service internetbureau dat klanten helpt bij het kiezen van passende internet-oplossingen en het daadwerkelijk realiseren ervan. Ook woningcorporatie In ziet het grote belang van een dominante inzet van internet binnen een bedrijfsstrategie. De vernieuwde website van In wordt de portal naar haar dienstverlening in Groningen en zal begin volgend jaar online beschikbaar komen.

Machinebouwer Leenstra uit Drachten heeft de Logistica Award in de wacht gesleept. De orderpicktruck met ingebouw-de tilhulp kreeg van de jury de meeste stemmen. De 10.000 euro die aan de prijs is verbonden, steekt Leenstra in aanvullend onderzoek.

Fivelingo is verhuisd van het centrum van de stad Appingedam naar het gloednieu-we bedrijventerrein Fivelpoort. Fivelingo biedt aangepast werk aan mensen met een (arbeids)handicap. Fivelingo is de grootste werkgever van Appingedam met circa 650 medewerkers.

Op zaterdag 16 december 2006 start in het Groninger Museum de bijzondere tentoon-stelling Akseli Gallen-Kallela (1865-1931): De magie van Finland. De president van Finland, mevrouw Tarja Halonen, tevens

beschermvrouwe van dit project en voor-zitter van de Europese Unie, is gevraagd de eerste tentoonstelling in Nederland van de negentiende-eeuwse, veelzijdige Finse kunstenaar officieel te openen. De leden van VNO-NCW Noord worden op 13 maart 2007 in de gelegenheid gesteld deze ten-toonstelling te bezoeken.

De Friesland Zorgverzekeraar heeft de deuren van een nieuwe winkel aan de Herestraat in Groningen geopend. In de nieuwe winkel kunnen verzekerden en niet-verzekerden terecht met vragen over bij-voorbeeld de verzekeringen en de acties van De Friesland. Daarnaast zal ook de Ombudsman van De Friesland spreekuur in de winkel gaan houden voor mensen met vragen over De Friesland en problemen met zorgaanbieders.

Een aantal Friese bedrijven hebben, aange-vuld met twee Friese Hogescholen, Expe-ditie Leeuwarden en ondersteund door de provincie Fryslân, een verkoopkantoor geopend in de Letse hoofdstad Riga. Na een eerdere vestiging in Amsterdam, is daarmee het tweede ‘Fryslân House’ een feit.Deelnemers van het eerste uur zijn Busi-ness Development Friesland, Snakeware New Media, ICT Center Friesland, Har-lingen Seaport, Wannit, Icit Solutions, F Vijf en In2Fire.

Per 1 januari wordt Wiersma Bouw en Beton B.V. verplaatst van IJlst naar het industrieterrein De Haven te Drachten. Tevens wordt de bedrijfsnaam gewijzigd in Jansma Bouw en Beton B.V..In Drachten zijn tevens de overige werkmaatschappijen van Combinatie de Bolder B.V. gevestigd zoals Jansma Wegen en Milieu B.V., Jansma Projectontwikkeling B.V. (JPO) en de deelnemingen Jansma & Mosmans Grondreiniging (JMG) B.V. en Easter-sanding B.V.

Sonac in Burgum mag 24 uur per dag, zeven dagen per week slachtafval gaan ver-werken. Sonac heeft daar van de provincie Friesland een vergunning voor gekregen omdat de fabriek de geuroverlast heeft

weten terug te dringen. De directeur van de vestiging in Burgum, waar in totaal 140 mensen op de loonlijst staan, overwoog eerder nog uit het Friese dorp te vertrek-ken. Nu er een nieuwe vergunning ligt is die verhuizing van de baan. Sonac is het enige bedrijf in Nederland dat kadavers en dierlijk slachtafval mag verbranden. Zorgverzekeraar CZ en leden van de Vereniging Regionale Zorgverzekeraars (Azivo Zorgverzekeraar, De Friesland Zorgverzekeraar, Salland Verzekeringen en Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid) gaan gezamenlijk ziekenhuiszorg inkopen. Specifiek voor medische ziekenhuisbe-handelingen waarvoor vrije prijzen gel-den slaan de zorgverzekeraars de handen ineen. De zorgverzekeraars hebben samen 3,7 miljoen verzekerden. De Groningse ICT dienstverlener Pecoma heeft in 2006 een personeelsgroei van 25% gerealiseerd. Hierdoor hebben zij een twee-de vestiging in Groningen geopend. Peco-ma is een middelgrote ICT-dienstverlener met zo’n 300 professionals en vestigingen in Amsterdam en Groningen. Pecoma werkt voor opdrachtgevers uit de top-200 van het Nederlandse bedrijfsleven, met name in de financiële sector, de telecom branche, de mediawereld, de industriële- en de zorg-sector.

Groningen wordt de derde stad in Nederland waar harttransplantaties mogen worden ver-richt. Na zich hiervoor jarenlang te hebben ingezet is het Universitair Medisch Cen-trum Groningen door minister Hooger-vorst van VWS vergunning verleend voor harttransplantatie. Tot nu toe werden er al wel gecombineerde hart/longtransplantaties uitgevoerd. Binnen een half jaar al wordt de eerste harttransplantatie in Groningen verwacht.

Blessing in disguiseGroningen, en de rest van Noord-Neder-land, ontwikkelen zich tot het ‘Energy Valley’ van Nederland. Dat wil zeggen, een regio die zich onderscheidt van andere door de aanwezigheid van energie-gerela-teerde bedrijvigheid. Er zitten zeer veel ontwikkelingen in de pijplijn. Maar zeker is wel dat de schaarste aan aardolie en de milieuproblematiek een ‘blessing in disguise’ zijn voor Noord-Nederland. De hoge energieprijs is een bottleneck voor de energie-intensieve indu-strie. Maar biedt ook kansen voor innovatie en duurzaamheid. Want wat decennia lang niet mogelijk leek voor de noordelijke eco-nomie, lijkt nu langzaam maar zeker toch te gaan gebeuren. Door duurzame ontwikkelingen ontstaat nieuw perspectief en nieuwe kansen voor ondernemers, boeren en werkgelegenheid in het Noorden.

Snelle herstartEr wordt door van BioMethanol Chemie Holding sinds begin november met suc-ces gewerkt aan het geleidelijk ‘op stoom’ brengen van de installaties ten behoeve van de productie van methanol. Inmiddels draait het bedrijf op volle toeren. Opstart en productie in deze aanloopperiode vinden plaats op basis van aardgas. De ombouw van de installatie zal naar verwachting

bijna een jaar in beslag nemen. Dan zal de eerste biomethanolfabriek ter wereld op het Chemie Park Delfzijl ‘groene’ methanol gaan maken.

Duurzamer energieverbruikMet biomethanol wordt een ‘groene’ toe-voeging aan benzine en diesel geprodu-ceerd, waardoor een bijdrage wordt gele-verd aan een duurzamer energieverbruik. De nationale en Europese overheid stimu-

leert de toepassing van milieuvriendelijke producten aan brandstoffen.BMCH speelt met de productie van biome-thanol in op Europees beleid, waarbij wordt gestreefd naar uitbreiding van het gebruik van groene brandstof in benzine en diesel door bijmengning. Vanaf 1 januari moeten brandstofproducenten 2 procent biobrand-stof aan hun product toevoegen. Dat per-centage loopt volgens Europese wetgeving op tot 5,75 procent in 2010. Hierdoor gaat de vraag naar biobrandstoffen snel toene-men. De te produceren biomethanol van BMCH kan in grote mate bijdragen aan het behalen van de Europese richtlijn. Groene Methanol is bovendien qua kostenplaatje zeer aantrekkelijk ten opzichte van andere mogelijke biobrandstoffen.Behalve de genoemde Europese richtlijn voor uitbreiding van het aandeel biobrand-stof wordt die marktgroei tevens ingegeven door stijgende prijs voor aardolie en -gas.


In juni van dit jaar werden de poorten van de Methanorfabriek in Delfzijl

gesloten vanwege de te hoge energieprijzen. In november is op het Che-

mie Park Delfzijl de fabriek van BioMethanol Chemie Nederland opge-

start waar voorheen Methanor de poorten sloot. De dreiging van de

hoge energieprijzen in omgezet in duurzame kansen. Diezelfde maand

november is tevens bekendgemaakt dat er in Groningen een fabriek

komt voor de productie van bio-ethanol uit suikerbieten.

Energie: van bedreiging naar duurzame kans

Wederopstanding door productie bio-brandstof

BioMethanol Chemie Holding is een con-

sortium van Econcern, de NOM, OakInvest,

Ir. S. Doorn en Ir. P. Hamm.

Teijin Ltd., een van oorsprong Japanse

multinational, heeft vlak na de start een

aandeel van 2�% in de BioMethanol

Chemie Holding (BV) genomen.

WereldprimeurPaul Hamm is mede-initiator van het consortium en tijdelijk CEO van BioMe-thanol Chemie Holding. “De fabriek is op 6 november opgestart. Aanvankelijk met de productie van fossiele methanol. In de komende negen maanden worden de benodigde aanpassingen doorgevoerd en zal de fabriek alleen nog maar biometha-nol produceren, waarmee het ’s werelds eerste biomethanol fabriek zal zijn. In de eerste fase wordt er 100 kT biomethanol geproduceerd, wat in de daaropvolgende fases aanzienlijk zal toenemen.”

Ed van de Beek, executive vice president van de NOM: “Ik ben erg blij met de heropening van de fabriek. Dit betekent niet alleen het behoud van belangrijke chemische industrie in Nederland, maar het feit dat de fabriek biomethanol gaat produceren draagt ook aanzienlijk bij aan de ontwikkeling van duurzame energie in Noord-Nederland, ook wel bekend als het ‘Energy Valley’concept.Het feit dat Noord-Nederland zich uit-drukkelijk profileert heeft in grote mate bijgedragen aan het feit dat BMCH in Delfzijl aan de slag is gegaan. Daar kun-nen we trots op zijn.”

SuikerbietenAlcoholproducent Nedalco gaat in Gro-ningen een grote bio-ethanolfabriek opzet-ten voor de productie van bio-ethanol uit suikerbieten. Investering: 150 miljoen euro. De fabriek krijgt een capaciteit van circa 200 miljoen liter ethanol per jaar en levert veertig directe arbeidsplaatsen

op. Het aantal indirecte arbeidsplaatsen is 460. De bio-ethanol wordt gebruikt om te mengen in benzine en diesel en daarmee wordt voldaan aan de Europese normen, wordt het milieu minder belast en neemt de afhankelijkheid van Rusland en de oliestaten af. Tevens biedt de productie van bio-ethanol meer werkgelegenheid en een nieuw perspectief voor de Groningse landbouw.

Nedalco heeft voor Groningen geko-zen omdat zusterbedrijf SuikerUnie hier binnenkort over twee suikerfabrieken beschikt. Moederbedrijf Cosun heeft onlangs de suikerdivisie van CSM over-genomen, die beschikt over een fabriek in Hoogkerk.

Peter [email protected]


Energie: van bedreiging naar duurzame kans

Wederopstanding door productie bio-brandstof


Op 22 November heeft in Kennis-centrum Cicero te Assen de beurs Sensor Expo Noord plaatsgevon-

den, georganiseerd door NOM. Hiermee is, na (duurzame) energie en watermanage-ment, sensortechnologie als derde innova-tiepijler voor Noord-Nederland gelanceerd. De beurs kon op warme belangstelling rekenen van zowel kennisinstellingen als bedrijfsleven. Bezoekerskaarten en stands op de demovloer waren volledig “uitver-kocht”. Illustratie van een successtory.Tijdens Sensor Expo Noord werd door voortrekker Wim Meijer het startschot gegeven van Sensor Universe. Een startsein dat kan leiden tot 10.000 nieuwe banen in Noord-Nederland.

IDL Sensor SolutionsVoor de ondersteuning van bedrijven en instellingen die sensortechnologie willen toepassen, is IDL Sensor Solutions opge-richt. IDL Sensor Solutions is het Neder-lands centrum voor innovatieve markt-toepassing van sensortechnologie. In IDL werken ASTRON, de NOM, de RuG, TNO en Philips samen. IDL participeert in groot-schalige ontwikkelingen van clusters van bedrijven, marktintroductie en toepassingen bij gebruikers. IDL Sensor Solutions helpt bedrijven de stap van productidee naar

marktintroductie te zetten. Hiertoe biedt IDL kennisontsluiting, projectmanagement en risicodragende financiering.

Meten is niet automatisch wetenSensoren meten alles. Alles wat je maar wilt. Maar meten betekent niet automatisch weten. De gegevens zullen snel moeten worden getransporteerd naar een verwer-kingscentrum. In hedendaagse begrippen betekent dat de data via hoogwaardige snel-le glasvezelkabels of breedband draadloze verbindingen naar zeer snelle en krachtige computers worden geleid waar uiteindelijk deze data wordt omgezet in bruikbare infor-matie. De keten meten-verwerken-weten is bepalend voor het succes van de sensor-technologie.

KruisverbandenOm Sensor Universe tot een succes te maken zullen er kruisverbindingen tussen allerlei bedrijven en kennisinstellingen tot stand gebracht moeten worden. De eer-ste aanzetten daartoe zijn al gemaakt. De infrastructuur van het LOFAR project is zeer geschikt om te worden ingezet door precisielandbouw of bij de gaswinning. De sensoren van LOFAR zijn naar de hemel gericht, maar het is een kleine moeite om extra sensoren aan te brengen die metingen

doen op maaiveldniveau of dieper in de aarde.

Maar de toepassing kan nog veel breder. Analoog aan het LOFAR model - sensoren verspreid over een groot gebied, snelle infrastructuur en krachtige dataverwer-king - zou op termijn het Anders-Betalen-voor-Mobiliteit (“rekening rijden”) kun-nen worden vormgegeven. Ook hiervoor zijn over een groot gebied veel sensoren nodig die door middel van snelle (draad-loze) verbindingen met een centrale com-

Sensor Universe van start:

The sky is the limitSensortechnologie als derde innovatiepij ler in Noord-Nederland

Ogenschijnlijk is er geen enkele verbindende factor tussen astronomie,

landbouw, gaswinning en medische technologie. Schijn bedriegt.

Bij deze sectoren wordt er tegenwoordig uitvoerig gebruik gemaakt van

sensoren. En sensortechnologie is een sec tor waarin Drenthe sterk is,

en nog veel sterker kan worden. Deze Noordelijke piek in de delta gaat

voortaan door het leven als Sensor Universe.

LOFAREen van de steunpilaren onder Sensor Uni-

verse is LOFAR, ’s wereld grootste radiote-

lescoop. Een uniek project dat is ontstaan

uit de ambitie van Nederlandse sterrenkun-

digen om het prille begin van ons Heelal

waar te nemen. Daarvoor is een radioteles-

coop nodig die honderd maal gevoeliger is

dan de huidige telescopen. LOFAR ontwik-

kelt deze radiotelescoop als een netwerk

van tienduizenden sensoren. Die kleine

antennes zijn verdeeld over een gebied

met een diameter van ��0 kilometer en

gekoppeld aan een supercomputer via een

uitgestrekt glasvezelnetwerk.

VNO-NCW NoordNieuws december 2006 1�

puter communiceren. De kennis en kunde is Noord-Nederland reeds aanwezig en wordt dagelijks uitgebreid. Zo wordt op allerlei terreinen gezocht naar nieuwe en innova-tieve toepassingen. Ook op microniveau zijn er talloze toepassingen denkbaar. Een belangrijk trend in sensortechnologie is dat de sensoren steeds kleiner worden en toch draadloos kunnen werken. Hierdoor kunnen sensoren worden aangebracht op plaatsen (bijvoorbeeld in het menselijk lichaam of op bankbiljetten) die tot voor kort ondenk-baar waren. Maar ook hiervoor geldt dat de verbindingen en dataverwerking kritische succesfactoren zijn.

Keuzes makenEr schuilt echter ook een gevaar. Het vak-gebied van de sensortechnologie is zeer breed. Te breed om door Sensor Universe gedragen te kunnen worden. Een van de eerste opgaven voor Sensor Universe is het prioriteren van deelgebieden. Daarbij liggen er bijvoorbeeld goede kansen op de raakvlakken van LOFAR. Maar ook op het gebied van de medische technologie of procesindustrie zien de deskundigen aanknopingspunten. Ook de kansen die er

liggen op de snijvlakken met de andere noordelijke pieken, energie en watertech-nologie mogen zeker niet vergeten worden. Bijvoorbeeld, bij moderne waterbehande-lingstechnieken zijn goede sensoren van wezenlijk belang.

Sensor AcademyRecent is in Assen de post-HBO oplei-ding Sensor Academy van start gegaan. In dit project werken samen de NAM, de gemeente Assen, ASTRON en de Hanze-hogeschool. De opleiding wordt gegeven in Cicero Kenniscentrum in Assen en is bedoeld om de instroom van sensortechno-logen naar het bedrijfsleven te bevorderen.

Breder belangHet inzetten op de kansen voor sensortech-nologie dient een breder belang dan alleen het versterken van een sector. Sensortech-nologie is net als ICT en communicatie-technologie een “enabling technology”, dat wil zeggen dat het in veel andere producten, processen en technologieën kan worden toegepast. Voor Noord-Nederland dus een structuurversterkend element.Maar het versterken van deze sector bete-kent ook een transitie naar meer kennisge-dreven bedrijvigheid. Dat betekent dat veel hoogopgeleide talenten die voorheen nood-gedwongen het noorden moesten verlaten nu behouden blijven. En, niet onbelangrijk, de specifieke kennis en producten op het gebied van sensortech-nologie zijn wereldwijd toepasbaar. Met Sensor Universe wordt Noord-Nederland wederom stevig op de (wereld)kaart gezet.

Jan-Willem [email protected]

Sensor Universe: Kansen voor veel sectoren

Zorg

Sensortechnologie speelt in de zorgsector een

cruciale rol om kostenbesparing te combineren

met een betere service. Dat leidt tot nieuwe zorg-

concepten zoals telemedicine, efficiëntere zor-

ginstellingen en slimmere medische apparatuur.

Noord-Nederland manifesteert zich als proeftuin

voor sensortechnologie in de zorg.

Landbouw

De agrarische sector en sensortechnologie vor-

men een kansrijke combinatie met Noord-Neder-

land als broedplaats. In de landen tuinbouw-

sectoren vinden sensortechnieken snel hun weg.

Het motto “meer met minder” wordt ingevuld

met inzet van bijvoorbeeld GPS, geavanceerde

bestrijding van ziekten, vraaggestuurd bemes-

ten en de onbemande tractor. Noord-Nederland

heeft op deze terreinen veel in huis.

Infrastructuur

In de bouw en het beheer van grote infrastruc-

turele voorzieningen, zoals energienetwerken en

de wegen waterinfrastructuur heeft sensortech-

nologie een grote impact. Men verwacht dat sen-

sortechnologie belangrijk wordt bij het oplossen

van grote maatschappelijke vraagstukken zoals

verkeerscongestie, energiebesparing en dijkbe-

waking. De kansen voor nieuwe bedrijfsactivitei-

ten zijn legio.

Water

Waterkwaliteit en sensoring is een combinatie

die Noord-Nederland als prominente ‘waterregio’

goed past. Bij het complexe en mondiale vraag-

stuk van de beschikbaarheid en de kwaliteit van

(drink)water zal sensortechnologie een belang-

rijke rol speler om iedereen te voorzien van de

juiste hoeveel water in de juiste kwaliteit. Het

thema staat nog in de kinderschoenen, maar de

verwachtingen zijn hoog gespannen.

Distributie

Productielogistiek en distributie wordt steeds

meer een kwestie van het nauwkeurig afstem-

men van vraag en aanbod, en hoogwaardig

‘tracking en tracing’ (identificeren en volgen).

Sensortechnieken (waaronder RFID) helpen daar-

bij en zijn daarmee een grote uitdaging voor de

transport-en distributiesector en voor productie-

bedrijven. De mogelijkheden worden toegelicht

met aansprekende praktijkvoorbeelden.

Consumenten

Consumenten krijgen in het dagelijkse leven te

maken met allerlei toepassing van complexe

sensornetwerken. Voor de veiligheid op straat,

het gemak in de woning en voor educatie en

recreatie, wordt gebruik gemaakt van nieuwe

sensortechnieken. “Sensor en consument” is

belangrijke bron voor nieuwe mogelijkheden

voor industrie, beheerders van publieke voorzie-

ningen en dienstverleners.

IJkdijkIJkdijk is een programma om kansrijke

technologische ontwikkelingen uit de sen-

sorindustrie toepasbaar te maken voor de

inspectie en bewaking van waterkeringen.

Uiteindelijk moet dit leiden tot een alge-

meen toepasbaar model voor real time

monitoring van waterkeringen. Het pro-

gramma wordt uitgevoerd door een breed

consortium bestaande uit waterkeringbe-

heerders (de eindgebruikers), het bedrijfs-

leven, kennis- en onderzoeksinstellingen

en beleidsmakers. De hoofdlocatie is een

kleine polder ten zuiden van Bellingwolde

(Groningen), waar nieuwe waterkeringen

gebouwd gaan worden. In de experimen-

ten die vervolgens op deze waterkeringen

1 op 1 uitgevoerd zullen worden, wor-

den verschillende sensor-, remote sensing

en ICT-technologieën ingezet om onder

gecontroleerde omstandigheden hun toe-

pasbaarheid, betrouwbaarheid en nauw-

keurigheid te testen. Daarnaast genereren

de experimenten nieuwe kennis over het

gedrag en de veiligheid van waterkerin-

gen.

De Parel onder de Cateraars

Bedrijfs, Party & Evenementen Catering

Escala is een onafhankelijke markt opererende trendsetter op het gebiedvan Foodservice. Wij wekken niet de suggestie om marktleider te zijnmaar richten ons op het vervullen van de wensen van onze klanten. De klant staat bij Escala centraal en daarom is onze hoofddoelstelling het op kwalitatieve doch concurrerende en prettige wijze de wensenvan onze klanten te vervullen, niet meer en niet minder.

Klantgericht, creatief, dynamisch en betrouwbaar. Maatwerk en full service op hoog niveau. Professionele party- en evenementen catering op iederedoor u gewenste locatie, of op één van onze eigen locaties:

* Eemshotel Delfzijl* Sociëteit Clubhuis Paterswoldsemeer* Cambuur Leeuwarden* Sociëteit de Voorkamer (Infrahuis, Groningen)* Draka Comteq Multimedia* Ijsselhallen Zwolle* Roorda State Uithuizermeeden

Escala:

EscalaTallinnweg 9a

9723 TJ GroningenT 050 54 94 067F 050 54 96 895

M 0654 92 48 66 www.escala.nl

De gast staat centraal bij Escala Organisatie

Commercial Banking

Getting you there.

inzicht2

Maximaal inzicht in uw fi nanciële zaken. Dit is een voorwaarde voor gezonde internationale

groei. Bij Fortis regelt u uw internationale bankzaken professioneler, effi ciënter en met

meer gemak. Als enige bank biedt Fortis u een geïntegreerd netwerk van meer dan 100

Business Centres in de belangrijkste fi nanciële centra van Europa en Azië. Via uw eigen Global

Relationship Manager bij Fortis in Nederland hebt u direct toegang tot iedere vestiging van dit

netwerk. Zo houdt u steeds grip op uw internationale bankzaken en profi teert u optimaal van

de grensoverschrijdende oplossingen van Fortis. Wilt u meer inzicht, neemt u dan contact op

met de medewerkers van Business Centre Noord Nederland, telefoon (050) 599 54 00 of kijk

op www.fortisbusiness.com

610_15039 Adv BC Goes.indd 1 12-10-2006 15:00:38


Astellas Pharma Europe in Meppel is bij veel mensen nog bekend onder de naam Yamanouchi of,

nog langer geleden Gist-Brocades. Nadat ergens in de achttiende eeuw Willem Bro-cades in Meppel kruidenextracten ging verkopen is het uitgegroeid tot een van de modernste en grootste farmaceutische fabrieken binnen het Astellas concern. Dat hebben de leden van VNO-NCW Drenthe op 14 november jl. met eigen ogen mogen aanschouwen.

KaizenBij Astellas staat Kaizen centraal. Kai-zen is een Japanse management filosofie die steeds meer zijn neerslag vindt in de westerse wereld. De Kaizen-filosofie staat voor het in kleine stapjes verbete-ren van het proces. Waarbij veel kleine stapjes uiteindelijk een grote sprong voor-waarts betekenen. Ook werkt Kaizen bot-tum-up en worden medewerkers uit alle lagen van de organisatie er bij betrokken. Plant director Freek Kuijper gaf weer hoe Kaizen bijdraagt de leidende positie van Astelles op het gebied van constante en hoge kwaliteit, betrouwbaarheid en effi-ciency te behouden.

Astellas Pharma Europe heeft 19 doch-terondernemingen in geheel Europa, het Midden-oosten en Afrika, twee R&D ves-tigingen en zes productieplants met in totaal ongeveer 3600 personeelsleden. In 2005 is Astellas Pharma ontstaan na een fusie tussen Fujisawa and Yamanouchi.In de fabriek in Meppel worden de voor Astellas belangrijke geneesmiddelen Omnic, Tocas en Vesicare gemaakt. Astellas heeft door de invloed van zijn Japanse moeder al uitgebreide ervaring met Kaizen opgedaan. Volgens Freek Kuijper was het (Nederlandse) manage-

Innoveren in kleine stapjesJapanse productiefi losofie doet het goed in Drenthe

ment aanvankelijk sceptisch over de toe-gevoegde waarde van deze methode. De scepsis was onder meer gelegen in de klei-ne progressie die per keer werd geboekt. Toch bleek na verloop van tijd dat die vele kleine stapjes tot een grote sprong hadden geleid. Door dit effect, en het grote draag-vlak en betrokkenheid onder het personeel heeft men zichzelf overtuigd. Uiteindelijk is men in staat gebleken, ondanks het aflo-pen van een belangrijk patent, nog steeds grote volumes – 65 miljoen verpakkingen per jaar - op concurrerende wijze te pro-duceren..

SterielTijdens het bezoek bleek dat de daad-werkelijke productie een bijna volledig steriel vormgegeven proces is. Geen ouderwetse stampende machines, maar technogisch hoog geavanceerde apparaten die met grote snelheid en precisie pro-duceren. Voor farmaceutische producten gelden namelijk strenge productie- en vei-ligheidseisen. Logisch, gezien het belang voor de patiënt. Ook bij de beheersing van dat proces kan Kaizen worden ingezet.

Om de betrouwbaarheid en de kwaliteit van het proces te garanderen zijn veel maatregelen genomen om inmenging van vreemde stoffen tegen te gaan. Ook voor de mensen gelden allerlei beperkingen: speciale kleding, geen zichtbare sierraden en beperkte toegang tot ruimtes. Alles staat in het teken van de veiligheid van het product. Ook wordt na elke stap in het proces een controleslag gemaakt. Voor veel productiebedrijven zou een derge-lijke overkill aan controles en procedures funest zijn, voor Astellas is het de nor-maalste zaak van de wereld.

Jan-Willem [email protected]

Bij Astellas Pharma Europe in

Meppel staat het Kaizen-principe

van de voortdurende verbetering

centraal.


Hanzehogeschool als eerste beloond voor stimuleren ondernemerschapTijdens een bezoek aan de Hanzehogeschool Groningen heeft staatssecretaris Bruno Bruins van Onderwijs een cheque uit van € 70.000,-- uitgereikt aan de Stichting HBO-Certificaat Onder-nemerschap. De Hanzehogeschool Groningen ontvangt als eerste hogeschool het beeldmerk van deelname aan deze stichting. Alle derde- en vierdejaarsstudenten van de Hanzehogeschool Gronin-gen kunnen vanaf 1 februari 2007 een minor HBO-Certificaat Ondernemerschap volgen. In deze cursus ligt de aandacht op ken-nisverwerving op het gebied van marketing en financieel manage-ment. Daarnaast worden specifieke ondernemersvaardigheden bij iedere student individueel ontwikkeld. Het HBO-Certificaat Ondernemerschap wil vooral creativiteit en inlevingsvermogen aanwakkeren. Studenten die met eigen geld gaan ondernemen, zijn creatiever en ontwikkelen meer lef. Zie ook het akkoord van Haren.

Bedrijven tekenen voor Veiligheid, Gezondheid & MilieuDe directies van twintig bedrijven uit de Noord-Nederlandse procesindustrie hebben het VGM-convenant getekend. Hiermee geven ze aan veilig, gezond en milieubewust te willen werken.De deelnemende partijen, waaronder AKZO, DSM, NAM, Gas-unie, Avebe, GTI en Stork, hebben al in 2003 een convenant afgesloten dat als basis en leidraad dient voor het te voeren gemeenschappelijke VGM-beleid. Dit heeft geleid tot een werk-programma voor de periode 2003-2006. In deze periode zijn ver-schillende initiatieven opgezet en door de meeste deelnemende bedrijven al geïmplementeerd. In het VGM-programma 2007-2010, dat nu is getekend, is gefor-muleerd op welke wijze de reeds ontwikkelde initiatieven gecon-tinueerd worden. Gefocust wordt op verstevigen van het netwerk, onderzoek en ontwikkeling.Het netwerkprogramma VGM Noord-Nederland wordt gefacili-teerd door TxU. TxU staat voor Toeleveren x Uitbesteden. TxU is een organisatie die in de drie noordelijke provincies alles op alles zet om de concurrentiepositie van noordelijke toeleveranciers op de (inter)nationale markt te versterken en om ze in contact te brengen met uitbesteders. TxU is gerelateerd aan de Inves-terings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland (N.V. NOM).

Supersnel glasvezelnet in Veenkoloniën gereedHet supersnelle glasvezelnet in de Veenkoloniën is gereed. Het net is officieel door minister Van der Hoeven in gebruik gesteld. Het 200 kilometer lange glasvezeltracé wordt aangelegd door Essent Kabelcom en levert een belangrijke impuls voor de eco-nomische ontwikkelingen in het gebied. Voor bedrijven is een goede ICT-infrastructuur een voorwaarde om zich te vestigen in

een regio of om deze niet te verlaten. Bovendien kunnen scho-len en kennis- en wetenschapsinstituten door middel van snelle verbindingen optimaal profiteren van elkaars (uitwisseling) en externe kennis. In de loop van dit jaar zijn 200 locaties op het glasvezeltracé aangesloten. Daarbij gaat het onder andere om scholen, gemeenten en 20 LOFAR-stations.

Onderwijs: Afdracht 2007 al geldig in 2006Werkgevers mogen met terugwerkende kracht tot 1 januari van dit jaar al gebruik maken van de afdrachtvermindering onderwijs die is afgesproken in het Belastingplan 2007. Het gaat om de verhoging van het bedrag van de fiscale tegemoet-koming voor het onderdeel startkwalificatie en de introductie van een nieuw onderdeel voor stages binnen de beroepsopleidende (bol) leerweg op MBO 1- of 2-niveau. Een speciale regeling maakt mogelijk dat er nu al een beroep op kan worden gedaan, nog voor de wet op 1 januari 2007 in werking treedt.Voor voormalig werklozen die worden opgeleid tot niveau startkwalificatie kan de werkgever een fiscale tegemoetkoming krijgen. Deze is verhoogd van 1.500,- euro naar 3.000,- euro per kalenderjaar. Daarnaast is er een nieuwe regeling die een tege-moetkoming biedt bij stages in de beroepsopleidende leerweg (bol) (‘dagonderwijs’). Deze bedraagt 1.200,- euro per kalen-derjaar. Voorwaarde is dat de leerlingen minstens twee maanden stage lopen.De tekst van de regeling is op 8 november gepubliceerd in de Staatscourant en terug te vinden via www.overheid.nl, officiële publicaties.

Tender Innovatief Ondernemerschap DrentheDe provincie Drenthe stelt 600.000 euro beschikbaar ter stimu-lering van innovatieve projecten. Dit omdat er volop kansen in Drenthe liggen voor Innovatief Ondernemerschap. Voor ieder project is maximaal 50% subsidie mogelijk, met een maximum van 50.000 euro. Ondernemers, kennis- en onderwijsinstellingen die in aanmerking willen komen voor subsidie, kunnen tot 1 maart 2007 een idee indienen. Om hen te ondersteunen orga-niseert de Kamer van Koophandel Drenthe vanaf medio janu-ari drie informatiemarkten. De eerste informatiemarkt vindt 16 januari 2007 vanaf 15.30 uur in de Burgerzaal van de Gemeente Hoogeveen plaats. Voor meer informatie of vragen, Kamer van Koophandel Drenthe Tender Helpdesk, telefoon 0522-265600 of www.kvk.nl/tender.

Chatten met de overheidOndernemers die op zoek zijn naar informatie van de overheid, kunnen hun vragen nu ook via de chat stellen aan een voorlich-ter van het Bedrijvenloket. Op www.bedrijvenloket.nl start een ondernemer met één muisklik een gesprek. Chatten is laagdrem-peliger dan telefoneren. Vergeleken met e-mailen, worden onder-nemers sneller geholpen. De voorlichter kan bijvoorbeeld direct om een toelichting vragen als de vraag niet helder is. Onderne-mers krijgen meteen antwoord. Ook kan de voorlichter van het Bedrijvenloket vragen eenvoudig doorschakelen naar collega’s of andere overheidsorganisaties. Via telefoon, e-mail én chat is het Bedrijvenloket tijdens kantooruren bereikbaar.

Actualiteiten k o r t


Hanzehogeschool bundelt internationale business activiteitenDe International Business School, onderdeel van de Hanzeho-geschool Groningen, bundelt haar activiteiten met het bedrijfs-leven onder de nieuwe noemer “IBS in Business”. De International Business School heeft 800 studenten, waarvan 60% uit letterlijk de hele wereld. IBS gaat met IBS in Business de banden met het bedrijfsleven en het HBO onderwijs verster-ken. Doelen hierbij zijn:• Met het bedrijfsleven werken aan innovatie• Studenten veel praktijkervaring laten opdoen• Versterken van het internationale zakendoen door de bedrij-

ven in de regio• Bedrijven ondersteunen bij vraagstukken rond cultuurver-

schillen

IBS studenten en docenten hebben veel internationale ervaring. Bedrijven kunnen van die ervaring profiteren door de Interna-tional Business School in te zetten bij het verder ontwikkelen van hun internationale handel. Denkt u bijvoorbeeld aan:• Ontwikkelen van een marketingstrategie voor bijvoorbeeld

Oost Europa, Azië, Afrika, Noord en Zuid Amerika, Australië. • Opbouwen van een internationaal netwerk (agentschappen

voor uw producten)• Bepalen van uw exportstrategie• Uitvoeren van een marktanalyse voor nationale en interna-

tionale markten• Uw personeel voorbereiden op culturele verschillen in

zakendoen• Uw buitenlandse klanten introduceren aan Nederland

Wilt u een uitnodiging ontvangen voor de officiële opening van IBS in Business op 22 januari 2007, neem dan contact op met:B.A. ten Kate06 [email protected]

Skarsterlân wederom mkb-vriendelijkste gemeenteSkarsterlân is opnieuw verkozen tot de mkb vriendelijkste gemeente van Noord-Nederland. De Friese gemeente kwam beter uit de bus dan Leek en Meppel, de mkb-vriendelijkste gemeen-ten van respectievelijk Groningen en Drenthe. De investeringen van de winnende gemeente Skarsterlân in de versterking van de dienstverlening aan ondernemers betalen zich blijkbaar uit. De ondernemers zijn namelijk zeer tevreden over hun gemeente. Daarnaast heeft deze gemeente bij ondernemers uit andere gemeenten een positief imago. Op het punt van de lasten scoort de gemeente goed; de gemeente staat in de top 10 van gemeenten met de laagste lasten.De winnaar van de provincie Groningen is de gemeente Leek. De ondernemers in de gemeente Leek waarderen hun eigen gemeente met een ruime voldoende en bij ondernemers uit andere gemeen-ten heeft deze gemeente een positief imago.

Meppel komt als beste Drentse gemeente uit de bus. De gemeente scoort met name goed op het punt van communicatie en beleid. Er is één aanspreekpunt voor de bedrijven en er wordt veel aandacht besteed aan de relatie met de bestaande bedrijven. De gemeente kent een actueel economisch beleidsplan en heeft stevig geïnvesteerd in en op de bedrijventerreinen. Deze gemeente is actief op het gebied van parkmanagement en het keurmerk Veilig Ondernemen.

VNO-NCW ontevreden over Europees stoffenbeleidVNO-NCW is niet tevreden met het bereikte akkoord over het Europese stoffenbeleid (REACH). De werkgeversorganisatie vindt het niet juist dat bedrijven ook een zogenoemd substitu-tieplan moeten opstellen voor stoffen waarvan is aangetoond dat de risico’s afdoende beheerst zijn en het gebruik veilig is. Zo’n verplichting brengt onnodige inspanningen, hoge kosten en veel bureaucratie met zich mee, en schaadt de concurrentiepositie van de chemische industrie.Het akkoord tussen Parlement, Raad en Commissie van de Euro-pese Unie is volgens VNO-NCW wel een lichte verbetering ten opzichte van een eerder standpunt van het Europees Parlement. Maar het staat nog steeds ver af van het standpunt van de Euro-pese Raad, waarin veiligheid en concurrentievermogen beter in balans zijn. Met het akkoord is REACH nog steeds niet vastge-steld. Het Parlement en de Raad moet nog een formeel akkoord geven. Belangrijk is in elk geval dat het einde van een jarenlange discussie, en daarmee de onzekerheid voor de industrie, in zicht komt, aldus VNO-NCW. Bedrijfsleven tegen kleinere rol in waterschapIn een gezamenlijke oproep hebben VNO-NCW, MKB Neder-land, LTO, de Kamers van koophandel en de VEMW (de zakelijke energie- en watergebruikers) bij de eerste kamerleden aangedrongen op reparatie van het voorstel. Het wetsvoorstel zorgt er namelijk voor dat de inbreng van het bedrijfsleven teruggebracht wordt tot één zetel in het dagelijks bestuur van de waterschappen. Het laat de bestaande band tussen inbreng en zeg-genschap in de waterschappen los. Maar het bedrijfsleven vindt; wie betaalt bepaalt. Het bedrijfsleven brengt ongeveer 30 procent van de waterschapslasten op. In het bestuur van de waterschap-pen heeft het bedrijfsleven zich dan ook altijd sterk gemaakt voor de kostenbeheersing, het efficiënt beheer van de middelen en de evenwichtige lastenverdeling. Met het wegvallen van deze stem zou het bedrijfsleven deze waakhondfunctie verliezen, dit terwijl de verwachting is dat de waterschapslasten de komende jaren fors gaan stijgen. Het bedrijfsleven waarschuwt dat als het zijn stem verliest, bedrijven en burgers het risico lopen dat de waterschaps-heffingen net als de gemeentelijke lasten uit de hand lopen.


Geïnteresseerden in een geperso-naliseerd kunstwerk krijgen een wattenstaafje waarmee ze geheel

zelfstandig wat cellen van hun wangslijm-vlies kunnen verzamelen. In een erkend Nederlands laboratorium vindt vervolgens een aantal complexe bewerkingen plaats en wordt het voor die persoon unieke stuk-je DNA-code uit de cellen tevoorschijn gehaald. Met een speciale camera wordt dit vastgelegd, bewerkt en vervolgens op een canvas gedrukt in een kleur naar

keuze. Het is ook mogelijk om een uniek stuk van de bekende ATCG-code van het DNA in kristal te laten laseren.

V a n t e c h n o l o g i e n a a r k u n s t“DNA is zo mooi en fascinerend. Ik vond het dan ook zonde dat je nooit de kans had om je eigen genetische vingerafdruk te zien terwijl iedereen er wel eens van gehoord heeft,” meldt Redczus. Ook pro-fessor dr. Lubbert Dijkhuizen, hoogleraar microbiologie aan de Rijksuniversiteit

Groningen is groot voorstander van het concept en meldt desgevraagd: “Het con-cept DNA-Art is voor mij zeer bijzonder omdat het alle nieuwe technologische ont-wikkelingen in onderzoek naar het DNA molecuul in contact brengt met de wereld van kunst beschikbaar maakt voor een groter publiek.”

U i t v i n d e rDe uitvinder van de genetische vingeraf-druk, Sir Alec Jeffreys, werd in september dit jaar voor zijn uitvinding onderscheiden met de prestigieuze Dr. H.P. Heinekenprijs voor Biochemie en Biofysica 2006. Het team van Redczus reisde af naar Amster-dam om hem te ontmoeten. Redczus: “Sir Alec vond onze ideeën prachtig en was vooral verheugd dat zijn ontdekking, die toch vaak in verband wordt gebracht met forensisch onderzoek, op deze manier ook de uitzonderlijke schoonheid van zijn vak-gebied toont. Een beter compliment kan je natuurlijk niet krijgen.”


Je eigen DNA als kunstwerk aan de muurInnovatieve samensmelting van kunst en wetenschap

DNA Art is opgericht door Rafael Redczus

en Rudolf Wessels. Redczus is eigenaar van

het reclamebureau Nachtwacht Media in

Groningen, Wessels is moleculair bioloog

(io) aan de Rijksuniversiteit Groningen.

www.dna-art.nl

Je eigen DNA zichtbaar maken en omzetten in kunst. Dit idee bracht de

Groningse bedenker Rafael Redczus tot het ontwikkelen van een con-

cept dat leidt tot de meest persoonlijke kunst ter wereld. In de unieke

kunstwerken van zijn bedrijf DNA-Art zijn de genetische kenmerken van

de koper terug te vinden. Een innovatie in de kunstwereld met behulp

van de wetenschap.


N i e u w s u i t G r o n i n g e n

POP 3 Groningen in de maakDe provincie Groningen is 2006 begonnen met een uitgebreide her-ziening van het provinciaal omgevingsplan (POP) die moet leiden tot de vaststelling van een nieuw POP 3 in 2007 of 2008. Deze uit-gebreide herziening zal sporen met de nieuwe wet op de ruimtelijke ordening die in 2007 in werking treedt. Het POP integreert het beleid, zoals dat tot dusverre was opgenomen in diverse beleidsplannen met hun herzieningen en uitwerkingen, tot één plan voor de fysieke omgeving. De visie van de provincie op de verdeling van de ruimte heeft vanzelfsprekend invloed op de ontwikkeling van de Groningse economie en de mogelijkheden en beperkingen voor individuele bedrijven. OPROEP: VNO-NCW Groningen zal de ontwikkelingen van het POP 3 nauwlettend in de gaten houden en vanuit het bedrijfs-leven een gefundeerde reactie geven op de plannen. Vanzelfsprekend roepen wij ook u als Groningse ondernemers op om eventuele knelpunten die u signaleert bij ons aan te geven.

N i e u w s u i t F r i e s l a n d

Voorlichtingsbijeenkomst Kaderrichtlijn Water voor Friese ondernemersDe Kaderrichtlijn Water is een Europese richtlijn die alle landen binnen de EU verplicht maatregelen te nemen teneinde de water-kwaliteit op orde te houden. In Friesland is het Wetterskip verant-woordelijk voor de uitvoering van de richtlijn. In de zogenoemde gebiedsgroepen denken deelnemers uit alle lagen van het maat-schappelijk middenveld met het Wetterskip mee. Om zo een haal-baar en realistisch advies aan het Wetterskip te kunnen geven.Medio 2006 heeft VNO-NCW Friesland aan diverse ondernemers het verzoek gedaan in een gebiedsgroep te participeren om zo de belangen van het bedrijfsleven in Friesland te behartigen. Het resul-taat is dat acht organisaties hun kennis en expertise op het gebied van water beschikbaar hebben gesteld. Het betreft: Landustrie, Ekwadraat, Bouwgroep DijkstraDraisma, Witteveen en Bos, DHV, Vitens en Friesland Foods. Op 23 november zijn alle vertegenwoor-digers van deze bedrijven door VNO-NCW Friesland uitgenodigd en voor het eerst bij elkaar geweest. Enerzijds om kennis met elkaar te maken, maar vooral om de mening van VNO-NCW ten aanzien van de Kaderrichtlijn Water te vernemen. Sigrid Verweij, secretaris

milieu en expert op het gebied van de KRW bij VNO-NCW Den Haag, gaf inhoudelijk een toelichting op diverse aspecten van de KRW die voor het bedrijfsleven van belang zijn. Tijdens de derde ronde van de gebiedsgroepen die begin 2007 zal worden gehouden, zal het bedrijfsleven haar visie wederom ten gehore brengen.

N i e u w s u i t D r e n t h e

Economie in de liftUit de Enquête Regionale Bedrijfsontwikkeling (ERBO) van de Kamer van Koophandel blijkt dat het goed gaat met de economie in Drenthe. Een reële omzetgroei van meer dan 3% is gezond te noemen. Dit weerspiegelt ook het sentiment dat bij veel Drentse ondernemers leeft. VNO-NCW Drenthe heeft bij de presentatie van de cijfers echter wel wat kanttekeningen geplaatst.

De hoge energieprijzen zijn een sterke groeibelemmerende factor. Iets waar de overheid nog te weinig oog voor heeft. Voor alle bedrij-ven waar energie een serieuze kostenpost is werkt dit door in de bedrijfsresultaten en de investeringsbereidheid. Het hoge groeiper-centage van de export in Drenthe maskeert de problematiek omdat een groot deel van de groei is toe te wijzen aan de sector groothandel. Bij de industrie is dit beter terug te vinden. Een stevige omzetgroei wordt niet vertaald in een groei van de werkgelegenheid. Een teken dat kostenstijgingen door efficiëncy worden gecompenseerd.VNO-NCW Drenthe blijft aandringen op een snel beter functionerende energiemarkt.

Over de hele breedte genomen is er een bescheiden werkgelegen-heidsgroei van 1,3%, met hogere uitschieters in de bouw, groothan-del en dienstensector. Inmiddels is in diverse sectoren de roep om gekwalificeerde vakkrachten luid hoorbaar. Een groeiremmende factoren op korte termijn. Een goede wisselwerking met het regio-nale beroepsonderwijs blijft voor het bedrijfsleven van het grootste belang. Tenslotte is het goed om te constateren dat het vertrouwen van de ondernemers het grootst is sinds het begin van de ERBO in 1985. Dit vertrouwen kan worden aangegrepen om te investeren in innovatie en personeel, zodat de Drentse economie toekomstvast wordt.

In deze rubriek

houden we u op

de hoogte van de

activiteiten van

VNO-NCW Noord

in de regio

V N O - N C W N o o r d i n a c t i e


Bedrijfsleven – gymnasium is op het eerste gezicht niet een heel voor de hand liggende combinatie. Een

gymnasiumopleiding geldt bij uitstek als voorbereiding op wetenschappelijk onder-wijs en buitenstaanders hebben bij een gymnasiumleerling nog al eens het beeld van een motorisch enigszins onhandige, onpraktische, bebrilde jonge geleerde. Dat beeld klopt natuurlijk niet, maar sommige beelden zijn hardnekkig.

De initiatiefnemers van het technasium hebben zich niet laten beïnvloeden door dit beeld, anders zouden zij zo’n twee-en-een-half jaar geleden niet hebben aange-klopt bij het Praedinius gymnasium om hun ideeën over een nieuw schooltype voor te leggen. Rector Bunna Arends refe-reert met zichtbaar enthousiasme over haar eerste ervaringen. “Ons doel – een

nieuwe afdeling voor Havo/VWO waarin leerlingen vanaf klas 1 tot het eindexamen leren onderzoeken en ontwerpen en waarin samenwerking met het bedrijfsleven om de te onderzoeken en te ontwerpen opdrachten vanaf het begin een hoog echtheidsgehalte te geven – sprak me zeer aan. Technasium staat voor een kwaliteitsopleiding voor leerlingen die zich op een andere dan de traditionele manier in techniek en techno-logie willen bekwamen.” Het technasium gaat uit van een heel eigen onderwijskundig concept: leerlingen wer-ken aan de hand van een heel duidelijk for-mat een échte opdracht uit, zodat zij vanaf het begin van hun leerproces ontdekken in welk kader de kennis die zij verwerven past, welke beroepsmogelijkheden er in het bedrijfsleven zijn en met welke aspec-ten van techniek en technologie zij affi-niteit hebben. Het is een antwoord op het

gegeven dat natuurprofielen veel theorie bieden, maar nauwelijks verbonden zijn met de praktijk en beroepsbeoefening.

Praedinius gymnasium voorbeeldig op wegTwee jaar technasium op het Praedinius gymnasium heeft tot de volgende produk-ties geleid. Het eerste jaar draaide er een pilot in een brugklas, waarbij de leerlingen een ontwerp voor een duurzame woning moesten maken en in een vierde klas die voor de firma Colall een nuttige besteding moesten ontwerpen voor de grote hoeveel-heid houten stokjes die het bedrijf voor een prikje had ingekocht in China. Het afgelopen schooljaar hebben alle brugklas-sen zich gestort op het ontwerpen van een duurzame woning en een milieueffect-rap-portage in opdracht van de Milieudienst. In klas 4 is een technasiumgroep gestart

Get real: Meer Techniek in voortgezet onderwijsPraedinius gymnasium Groningen

doet nationaal van zich spreken

Een technasium-scholiere vertelt haar ervaringen.


Get real: Meer Techniek in voortgezet onderwijsDocenten en leerlingen van het Praedinius gymnasium hebben de afgelopen

twee jaar meer contacten met het bedrijfsleven gehad dan in de decennia

ervoor. Wat moeten leerlingen kennen en kunnen, wat moeten ze weten, hoe

kunnen ze gemotiveerd worden om “eruit te halen wat erin zit”? Het techna-

sium is een antwoord dat past bij de huidige ontwikkelingen. Voor een aantal

van de leerlingen is de verbinding van school met praktijk een uitdaging die

bijzonder motiverend werkt.

die vier technasiumprojecten heeft gedaan, waaronder het ontwerpen van een procedé voor het schoonmaken van aardappels voor Avebe. Dit schooljaar zit die groep in klas 5 en gaan ook de tweede klassen een technasiumproject doen. Klas 4E is in zijn geheel een technasiumklas. Langzaam maar zeker krijgt het technasium gestalte op het Praedinius gymnasium.

Nieuwe aanpakLeerlingen en docenten moeten uiter-aard wennen aan de nieuwe aanpak. Voor docenten is het de vraag of het vereiste kennisniveau voor de verschillende vakken die bij het technasium betrokken zijn, wel gehaald wordt. Sommigen zijn bevreesd dat het proces van leren onderzoeken en leren ontwerpen zoveel tijd kost, dat leerlingen te weinig tijd overhouden om zich de vakinhoud van de B-vakken (en wellicht ook van andere vakken) eigen te maken. Weegt de zelfstandige manier van

werken die leerlingen ontwikkelen binnen het technasium en hun andere benadering van technische vraagstukken op tegen het mogelijke verlies van kennis?

Kosten gaan voor de baat uitDeze zorg is begrijpelijk: er moet voor het technasium tijd vrijgemaakt worden in het rooster. Deze tijd komt voor een deel van de vakken waaraan in het technasium gewerkt wordt: in de onderbouw is dat vooral techniek. In de bovenbouw zijn dat wiskunde, scheikunde, natuurkunde, biologie en ANW (algemene natuurweten-schap). Bovendien krijgen technasiumleer-lingen minder tijd om aan Frans en Duits te besteden. Dit heeft geleid tot uitvoe-rige discussies, waarbij docenten vaak als argument gebruiken dat hun vak absoluut gevraagd wordt door het bedrijfsleven en niet met minder tijd toekan. De kost gaat altijd voor de baat uit: het is voor docen-ten nu zichtbaar wat eraf gaat en nog niet wat de winst is. Overigens geldt dat voor de docenten die actief bij het technasium betrokken zijn steeds minder.

“ T e c h n a s i u m s t a a t v o o r e e n k w a l i t e i t s o p l e i d i n g v o o r l e e r -l i n g e n d i e z i c h o p e e n a n d e r e d a n d e t r a d i t i o n e l e m a n i e r i n

t e c h n i e k e n t e c h n o l o g i e w i l l e n b e k w a m e n . ”

Vragen aan bedrijfsleven en leer-lingenMeer verbindingen tussen buitenwereld en binnenwereld maakt ook duidelijker wat de onderliggende vragen zijn. Welke vak-

ken zijn onontbeerlijk voor Havo/VWO leerlingen met het oog op een goede voor-bereiding op een baan in het bedrijfsleven? Heeft het bedrijfsleven behoefte aan breed opgeleide mensen of aan mensen die heel veel weten van een beperkt gebied? Houdt het bedrijfsleven zich eigenlijk bezig met de vraag wat er op scholen gebeurt/zou moeten gebeuren? Hoe ervaren leerlingen het contact met het bedrijfsleven?Wat voegde het bezoek aan het bedrijf / het contact met de beroepsbeoefenaar toe of anders geformuleerd wat heb je daardoor geleerd dat je op school niet geleerd zou hebben?Waar moeten de medewerkers van een bedrijf aan denken als zij leerlingen een opdracht geven/een beeld willen geven van hun beroep?

Verrassende invalshoeken“Voor docenten zijn de contacten met het bedrijfsleven verrassend”, aldus Bunna Arends rector van het Praedinius gym-nasium. “Bij de beoordeling van de eer-ste pilot in klas 4 bleek hoe anders de opdrachtgever (de directeur) van Collall de eindproducten beoordeelde dan de betrok-ken docenten. Hij keek naar het resultaat en zag heel andere dingen dan de docenten die het proces hadden meegemaakt. Uit de onderlinge bespreking van de docenten met de directeur rolde de eindbeoordeling die daarmee een extra dimensie kreeg. Dat de eerste prijs niet ging naar het technisch meest volmaakte ontwerp, maar naar het meest creatieve, was voor een aantal leer-lingen best even slikken.”

Partners technasiumPartners die zich nauw verbonden weten

met technasium zijn TechnoMatch,

Hanzehogeschool, RUG en VNO-NCW

Noord. Een groeiend aantal bedrijven,

branches en publieke organisaties zijn

inmiddels actief betrokken bij techna-

sium, waaronder NAM, Randstad tech-

niek, Dow Benelux, Groningen Seaports,

Royal Haskoning, Tejin Twaron, Velthuis

architectuur & stedebouw, waterbe-

drijf Groningen, Metaalunie, gemeente

Groningen, provincie Groningen, etc.


Deelnemende noordelijke scholen in voortgezet onderwijs:• RSG de Borgen te Leek

• Praedinius gymnasium te Groningen

• Ubbo Emmius te Stadskanaal

• H.N. Werkman-college te Groningen

• Zernike College te Groningen

Partners die zich nauw verbonden weten met technasium zijn TechnoMatch, Hanze-hogeschool, RUG en VNO-NCW Noord. Een groeiend aantal bedrijven, branches en publieke organisaties zijn inmiddels actief betrokken bij technasium, waaron-der NAM, Randstad techniek, Dow Bene-lux, Groningen Seaports, Royal Hasko-ning, Tejin Twaron, Velthuis architectuur & stedebouw, waterbedrijf Groningen, Metaalunie, gemeente Groningen, provin-cie Groningen, etc.

“Bij de beoordeling door de architecten van de duurzame woningen die de brug-gers ontworpen hadden, moesten de leer-lingen aan de architect uitleggen hoe zij tot hun eindproduct waren gekomen, welke elementen zij allemaal verwerkt hadden in hun huis en verantwoorden hoe zij tot hun keuzes waren gekomen. De manier waarop dit beoordeeld werd door de architecten, was zowel voor de docenten als voor

de leerlingen soms verrassend. Opvallend was hoe goed sommige leerlingen hadden nagedacht over hun opdracht, hoe goed zij konden uitleggen wat ze voor ogen hadden, wat ze wilden met hun ontwerp, welke problemen ze tegen waren gekomen en hoe ze die hadden opgelost. Er liepen de nodige architecten in de dop rond!”

Meerwaarde technasium‘Buitencontacten’ zijn voor scholen zeer waardevol. Scholen moeten hun blik naar buiten richten, leerlingen moeten voor-

bereid worden op of bagage meekrijgen om hun eigen weg in de samenleving te kunnen vinden. Het samenwerken met het bedrijfsleven in technasiumverband is een heel mooie en natuurlijke manier om de blik naar buiten te richten. Wat moeten leerlingen kennen en kunnen, wat moeten ze weten, hoe kunnen ze gemotiveerd wor-den om ‘eruit te halen wat erin zit’? Dat zijn de vragen die docenten voortdurend bezig houden. Door de veranderingen in de samenleving is het antwoord op die vragen nu anders dan tien of twintig jaar geleden. De discussie over waar het even-wicht moet liggen tussen het aanleren van vaardigheden en het overdragen van ken-nis (op verschillende niveaus) is daar een voorbeeld van. Het technasium is een antwoord dat past bij de huidige ontwikkelingen. Voor een aantal van de leerlingen is de verbinding van school met praktijk een uitdaging die bijzonder motiverend werkt. Hoe het technasium zich zal ontwikkelen, welke inhoud het precies zal krijgen, blijft ook voor het voortgezet onderwijs een span-nende vraag.


TechnasiumHet technasium is een formule voor beter bèta-onderwijs. Een produkt van oorspronkelijk

Groninger bodem met inmiddels zo’n 20 deelnemende scholen verspreid over Nederland.

Het technasium is een relatief nieuwe onderwijsstroom voor vwo en havo, waarin leerlingen

vanaf klas 1 tot het eindexamen leren onderzoek en ontwerpen. Het nieuwe examenvak

‘onderzoek en ontwerpen’ bestaat uit vier projectopdrachten per jaar. Elke projectopdracht

wordt opgesteld in samenwerking met een bedrijf. Het technasium werkt met competenties

die zijn geformuleerd vanuit de beroepspraktijk en vervolgopleiding. Een leerling krijgt op

het technasium ruim de gelegenheid om kennis te maken met de moderne buitenwereld

van bèta en techniek.

Jet-Net en technasiumJet-Net, het Jongeren en Technologie Netwerk Nederland en technasium gaan samenwer-

ken. Alle technasiumscholen zijn in Groningen ook Jet-Net school. Op deze wijze worden

twee zinvolle en succesvolle bètaprogramma’s voor havo en vwo met elkaar verbonden.

Zie ook www.technsium.nl en www.jet-net.nl

vlnr Jo Janssen (NAM), Beatrice Boots, (landelijk coördinator Jet-Net), Hans Haerkens (VNO-NCW Noord) en Bunna Arends (Praedinius gymnasium)


In een ‘slow region’ is er (nog) sprake van regionale diversiteit, maar boven-al is er net als bij eten een parallel

te trekken met een lager tempo van con-sumptie en een grotere waardering voor het genieten. Met lila wordt het zo unieke karakter van Noord-Nederland neergezet. De kleuren rood (stedelijk gebied) groen (landelijk milieu) en blauw (water) vol-doen volgens De Roo maar beperkt als het gaat om Groningen, Friesland en Drenthe. Als het aan hem ligt, wordt er een kleur aan het palet toegevoegd: lila. Het vier-letterwoord is het acroniem voor ‘living in leisure-rich areas’. Het noorden moet investeren in de economie van ontspan-ning, rust en ruimte die complementair kan zijn aan de ‘razende’ Randstad-econo-mie. Het gaat hier niet om een extensieve economie voor een regio, die een oubollig imago zou willen koesteren. Lila geeft focus aan de ontwikkeling van Noord-Nederland, om met kracht te innoveren, te investeren en de economie die dit alles moet dragen te intensiveren. Aan deze intensivering dient evenwel planologisch richting te worden gegeven – de koers die daarvoor wordt geboden heet niet groen, niet rood, maar lila.

Ingrediënten van het noordenNoord-Nederland kent een sterke regio-nale identiteit, met daarbinnen de nodige variaties. De geschiedenis is terug te lezen in het landschap. Er is in het noorden sprake van een rijkdom aan cultuur en tradities die inmiddels in heel Neder-land wordt gekoesterd als oer-Nederlands. Noord-Nederland als ‘slow region’ kan een belangrijke mogelijkheid zijn om het wonen, recreëren en het werken een extra impuls te geven. Het noorden heeft het karakter van een ‘slow region’ en dat karakter zou moeten worden opgepakt als een kans om de economie te stimu-leren. Zelfvertrouwen en heldere keuzes, gekoppeld aan een heldere eenduidige gebiedsmarketing zijn daarbij van cruciaal belang.

Lila en de planologie van de contramalNoord-Nederland: de troefkaarten van een ‘slow region’

Lila is de nieuwe kleur van het noorden. Lila kleurt de ‘contramal’ die het

noorden is van de mal die de randstad heet. Lila geeft betekenis aan de

wijze waarop de ruimtelijke en ruimtelijk-economische ontwikkelingen

van Noord-Nederland uitwerking behoeven. Lila typeert de specifieke

planologie van Noord-Nederland. Medeauteur van Lila, professor Gert de

Roo, hoogleraar planologie RUG, verwoordt hiermee zijn visie op de toe-

komstige koers van Noord-Nederland.

Geen achterstand in volbouwenPolitieke beslissingen in Den Haag wor-den genomen vanuit het perspectief van de randstad en niet vanuit de bijzondere posi-tie van het noorden. Als dat referentiekader wordt losgelaten en naar de eigen kracht van het noorden wordt gekeken, heeft het noorden een voorspong in ruimte. Ruimte die nog niet is weggegeven. Gert de Roo levert een waardevolle bijdrage aan het publieke debat vanuit zijn specialisme van de planologie. Hij wijst op de bijzondere kwaliteiten van de regio en waarschuwt te verworden tot een kopie van de randstad. Tegelijkertijd onderkent hij de belangen van een vitale economie als basis voor een duurzaam toekomstperspectief. Het is juist dat men voor een wooncar-rière nationaal het best bediend wordt in Noord-Nederland. Dit wapenfeit kan niet verhullen dat de regio een hardnekkige regionale werkeloosheidcomponent heeft en nog steeds jaarlijks meer getalenteerde jongeren naar elders ziet vertrekken dan ziet terugkeren. De Zuiderzeelijn als kata-lysator voor een nieuwe ruimtelijke kaart van Nederland waarbij de schreeuw naar

leef- en bedrijfsruimte in het westen van het land een uitweg vindt naar een regio met onderdruk. De door De Roo bepleite intelligente wooneconomie zou aan bete-kenis winnen door deze te verbinden met de zorgagenda (‘care valley’), met sport , cultuur en creative industries.


Uitgever: In Boekvorm uitgevers

2�VNO-NCW NoordNieuws december 2006

VerhagenMaxime Verhagen toonde zich zeer belangstellend in zijn gesprek met VNO-NCW Noord.Achtereenvolgens werd gesproken over de ruimtelijke visie op Nederland, de Zuider-zeelijn, de Noordelijke Ontwikkelingsas, Pieken in de Delta en de consequenties van niet concurrerende energieprijzen voor de energie-intensieve industrie.

In hoog tempo werden de noordelijke onderwerpen scherp neergezet. Daar waar nodig van additionele toelichting voor-zien. De CDA delegatie ( Verhagen, De Haan en Jager) werd erop gewezen dat ingrijpende economische ontwikkelingen in Noord-Duitsland en Scandinavië van groot belang zijn voor de nieuwe positi-onering van het noordelijk landsdeel. Een regio die het heft in eigen hand neemt en succesvol kansen grijpt en benut. Als gevolg van de concentratie en dynamiek van bedrijvigheid in de regio Groningen – Assen zijn voor het eerst in de noorde-lijke historie schaaleffecten zichtbaar.

ZZL en FES-middelenZelfbewust timmert de regio aan de weg en slaagt er steeds vaker in zich interna-tionaal te onderscheiden. Voor de aanleg van de Zuiderzeelijn blijft een beroep op de rijksoverheid noodzakelijk. De ver-binding is een voorwaarde en stimulans voor nieuwe ruimtelijk – economische ontwikkelingen voorbij Almere. Behalve een ontsluiting van de Noordvleugel van de randstad, zal deze hoofdinfrastructuur bijdragen aan een herpositionering van Nederland binnen Europa. Tegelijkertijd zal er een betere doorgeleiding plaatsheb-ben van bedrijvigheid vanuit de Randstad,

Verhagen en Rutte in gesprek met VNO-NCW NoordIn de dagen voorafgaande aan de verkiezingen op 22 november voerde

VNO-NCW Noord indringende gesprekken met twee hoofdrolspelers.

Maxime Verhagen en Mark Rutte wilden uit eerste hand geïnformeerd

worden over de noordelijke ondernemersagenda.

Ondernemers in overleg met de VVD-fractie

Vlnr zichtbaar: Mark Rutte, Theo Hoeksema (Accepté), Louwe Dijkema (voorzitter VNO-NCW Noord) en Hans Hoogervorst.


Verhagen en Rutte in gesprek met VNO-NCW Noordwaar de maatschappelijke kosten van eco-nomische bedrijvigheid disproportioneel toenemen als gevolg van het gegeven dat teveel mensen op een te klein gebied zijn gehuisvest. Verhagen toonde zich voorals-nog niet overtuigd van de gemankeerde verdeling van nationale middelen , die zeer ongunstig uitpakt voor Noord-Neder-land. Over dit onderwerp wordt de discus-sie de komende weken voortgezet.

RutteOp 18 november streek Mark Rutte met zijn gevolg (waaronder minister Hooger-vorst en kamerlid Janneke Snijder) neer op Groningen Airport Eelde. Hier zat een delegatie van VNO-NCW Noord klaar om met hem in gesprek te treden over de zaken die ondernemers in Noord-Neder-land bezighouden.Mark Rutte werd geïntroduceerd door Tanja Klip, gedeputeerde in Drenthe. Na een korte inleiding door Jeroen Meulen-dijks (Groningen Airport Eelde) over het belang van de baanverlenging en Eugene de Geus (Astron) over de kansen die liggen rondom LOFAR namen de onder-nemers in een “ronde tafel”gesprek het woord.

Louwe Dijkema brak allereerst een lans voor een andere ruimtelijke economische benadering van Nederland. Nieuwe infra-structuren, zoals de Zuiderzeelijn, bieden kansen voor nieuwe ontwikkelingsrichtin-gen. Mede om de congestie in de Randstad te ontlasten, maar ook om Noord-Neder-land zijn bijdrage aan de nationale econo-mie te kunnen laten leveren.Ook onderstreepte hij het belang van het voorkomen van verdere congestie op de Zuidelijke Ringweg Groningen en de kan-sen die verbonden zijn met de baanverlen-ging van vliegveld Eelde.Een punt waarvoor VNO-NCW Noord zich al langere tijd hardmaakt is een intelligenter aanbestedingsbeleid. Jaap Borg (Borginfra) bracht naar voren dat overheden nog steeds de selectiecriteria onnodig opschroeven waardoor het regio-

nale bedrijfsleven buitenspel wordt gezet. Deze bevinding werd door Janneke Snij-der onderstreept en zij gaf aan dat de VVD hier in de toekomst nadrukkelijk oog voor zal hebben.Theo Hoeksema (Accepté) hield aanslui-tend een warm pleidooi voor het bevor-deren van jong ondernemerschap en het stimuleren van startende ondernemers. Hierin vond hij in Mark Rutte een bond-genoot.

Tenslotte vroeg Tom Fikkert aandacht voor de energieproblematiek. Hoewel een oplossing voor de negen grootste ver-bruikers van Nederland in het verschiet ligt, schuilt daarachter nog een veel gro-tere problematiek voor de rest van de bedrijvigheid. Ook in Noord-Nederland bepalen bij veel ondernemers en instel-

lingen de energieprijzen een belangrijk deel van de kostenstructuur. Door het ontbreken van een level playing field zijn deze bedrijven internationaal niet in staat deze kostenverhogingen door te bereke-nen. Dat betekent een directe bedreiging van duizenden arbeidsplaatsen. Door de VVD-delegatie werd de urgentie van het probleem onderkent maar men gaf aan dat een oplossing niet 1-2-3 voorhanden is. Men voelt zich aangesproken te werken aan een oplossing.Met deze laatste toezeggingen aan VNO-NCW Noord trok de verkiezingskaravaan verder.

Hans [email protected] Jan-Willem [email protected]

Maxime Verhagen

Steeds meer mensen vinden het belangrijk persoonlijk te groeien en het beste uit hun zelf te halen.Het nog beter en effectiever presteren om nog prettiger te functioneren.Te reflecteren op kwaliteiten en ontwikkelpunten (persoonlijk ontwikkelperspectief).Maar ook, van gedachten te wisselen over managementperikelen en in te zetten strategie. Of wel het zoeken en hebben van een onafhankelijke buitenstaander als gesprekspartner.

Wat is gezien vanuit het persoonlijk ontwikkelperspectief coaching nu eigenlijk? Heel simpel gezegd: het versterken van de persoonlijke kwaliteiten en talenten en het hanteerbaar maken van ontwikkelpunten. Coaching vraagt van de gecoachte (of coachee) een toenemend zelfinzicht en een lerende attitude. Het doel is het stimuleren van de persoonlijke ontwikkeling en beweging. De kern vormt de dialoog. Het stellen van verhelderende, confronterende, relevante vragen leidt tot een groter bewustzijn en geeft de aanzet tot een groeiproces.Iets dat zich in jaren gevormd heeft, is niet na enkele coachings-gesprekken veranderd, maar het proces van persoonlijke groei is in gang gezet en leidt tot effectiever functioneren. Vormen van coachingEr zijn verschillende vormen van coaching te onderscheiden. Hier-onder zal ik drie veel voorkomende bespreken: competentiegerichte coaching (te vergelijken met individuele training), coaching gericht op zelfinzicht en managementcoaching.

Competentiegerichte coaching is vooral bestemd voor personen die specifieke vaardigheiden willen ontwikkelen en bijbehorend gedrag willen oefenen. Een doel dat men hierbij zou kunnen hebben, is bijvoorbeeld het verbreden van het gedragsrepertoire in het contact met klanten, medewerkers of met collega’s binnen de eigen orga-nisatie. Onderliggende patronen komen uiteraard ook aan de orde. Video-coaching kan hierbij een goed hulpmiddel zijn.

Coaching gericht op zelfinzicht is vooral bedoeld voor mensen die zich meer bewust willen worden van de reden van hun handelswijze, mensen die staan voor belangrijke keuzes in hun leven, mensen die de effectiviteit in hun functioneren willen vergroten, maar ook voor mensen die meer inzicht willen krijgen in hun talenten, ontwik-kelpunten, wensen en behoeften. Ook personen die zich opgebrand voelen en mensen die na een ziekteproces weer willen reïntegreren hebben baat bij deze vorm van coaching. Luisteren, vragen, feed-back geven, spiegel voorhouden, confrontatie en gesprekspartner zijn, zijn de kernbegrippen in deze. Daarnaast kunnen verschillende instrumenten ingezet worden om een en ander boven water te krijgen en beweging in gang te zetten.

Managementcoaching richt zich vooral op diegenen die behoefte hebben om in een vertrouwelijke sfeer buiten de eigen organisatie eens met een ander van gedachten te kunnen wisselen over de ei-gen rol, het eigen functioneren en de te kiezen (toekomst)strategie. Reflectie is een kernwoord, maar ook het ontwikkelen van inzicht ten aanzien van strategisch handelen in als lastig ervaren situaties.

Het hebben van een coach ontslaat overigens niemand van de verplichting zijn (of haar) eigen verantwoording voor de persoon-lijke ontwikkeling te nemen. Deze verantwoording geldt zowel voor werkgever als werknemer. Een goede werkgever stimuleert zijn werk-nemers tot ontwikkeling. Niet alleen omdat het tegenwoordig zo hoort en het van aandacht voor de werknemer getuigt, maar zeker ook omdat het bedrijfsresultaat er positief door beïnvloed wordt. Een lerende werkgever zal zelf ook behoefte aan een coach hebben.

LTPAdviseurs van LTP zijn door middel van coaching daadwerkelijk in staat inzicht te verschaffen in wat mensen en organisaties beweegt. Daarnaast heeft LTP ook een uitgebreide deskundigheid op het ge-bied van Recruitment, Assessment, Mobiliteit, Leiderschapsontwik-keling, Organisatie-audit en –advies, Competentie- en Performance-management, HR-advies en Internetinstrumenten. Met ruim 130 medewerkers opereert LTP vanuit Amsterdam, Groningen, Rotterdam en Eindhoven.

MDP Advies heeft aansluiting gezocht bij de LTP groep en sinds oktober 2006 is het geïntegreerde bedrijf onder de naam LTP geves-tigd aan de Van Ketwich Verschuurlaan te Groningen.

Drs. Ingeborg Steinmeijer, LTP Noord Nederland, Van Ketwich Verschuurlaan 989721 SW Groningen(050) 314 50 38www.ltp.nlwww.mdp.nl

CoachingOok voor U!

advertorial


Zeesluis Delfzijl mag geen bottleneck vormen

Binnen afzienbare termijn is de hoofdvaarweg Lemmer- Delfzijl geschikt voor schepen met een gro-tere capaciteit zoals tweebaksduw-vaart. De sluizen in Delfzijl zijn hier echter niet groot genoeg voor. Dit moet snel worden aangepakt.

Essentieel in de hoofdvaarroute naar het Noordduitse achter-land en de Baltische Staten is de zeesluis in Delfzijl, die toegang geeft tot de mon-ding van de Eems. Die capaciteit (grootte) is te gering om tweebaksduwverbanden te schutten. Die hebben namelijk een lengte van 18� meter, zodat - rekening houdend met enige manoeuvreerruimte - een sluis met een lengte van 1�� meter nodig zou zijn. De bestaande zeesluis bij Delfzijl, �0 jaar oud, is met een lengte van 116 meter hiervoor niet geschikt.

De sluis speelt ook een rol in de opwaardering van de zeewa-terkering van Nederland. In zijn huidige staat heeft Rijkswa-terstaat de sluis voor dat doel ongeschikt verklaard. Dat bete-kent dat ook al om die reden een nieuwe sluis moet worden gebouwd.

Rijkswaterstaat en diverse onderzoeken benaderen de pro-blematiek van de zeesluis Delfzijl vanuit een andere dimensie van capaciteit, namelijk in termen van aantallen schepen per tijdseenheid. In dat opzicht is de sluis adequaat.Dit is echter niet het probleem. Het probleem is dat de grootte van de sluis niet aansluit bij de classificatie (tweebaksduwver-banden) van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl.

Voor de aan- en afvoer van bulkproducten maakt de industrie in Delfzijl gebruik van zeevaart en binnenvaart, alsmede railver-voer. De laatste jaren is vanwege een gunstiger ton/kilometer prijs een verschuiving zichtbaar ten gunste van de binnenvaart. Van alle binnenvaart in Noord-Nederland (en dus ook in Delfzijl en Eemshaven) is vijftig procent doorvoer naar Duitsland.

De zeesluis vervult zowel voor het bedrijventerrein Oosterhorn bij Delfzijl, als voor de bedrijventerrein in de Eemshaven een belangrijke rol. Beide terreinen bieden ruimte nieuwe vesti-gingen voor grootschalige industrie en logistieke bedrijven. In Nederland zijn deze terreinen schaars. Marktpartijen tonen dui-delijk interesse om zich hier te vestigen. Dergelijke bedrijven vragen om een goede infrastructuur waaronder een moderne sluis. Een grotere sluis leidt tot schaalvergroting in transport en een betere prijs- kwaliteitsverhouding van de noordelijke havens.

Het maakt ook dat de Eemsdelta veel beter tot zijn recht komt. Het overloopgebied voor omringende havens en het daaraan gekoppelde achterland wordt door de verbreding veel beter benut. Het sluit ook aan bij de gedachte dat de verbreding ook een belangrijke bijdrage kan bieden een spreiding van de risico’s met betrekking tot de werkgelegenheid.

Tom Fikkertvoorzitter VNO-NCW Groningen

Per 1 januari 2007 zal Jan Roelof Kunstman benoemd worden tot vestigingsleider van Unica Emmen. Hiermee volgt hij Ad Janmaat op. Janmaat zal een adviserende rol behouden.

Op 1 december jongstleden nam Pim Hoevenaar afscheid als voorzit-ter van de Raad van Bestuur van GGZ Groningen en FPC Dr. S. van Mesdag. Hoevenaar gaat met pensioen.

Vanaf 1 januari 2007 zal Kor Bolhuis van Van Lanschot Bankiers te Groningen een nieuwe functie bekleden binnen Van Lanschot Bankiers in Utrecht. Bolhuis wordt opgevold door Peter van Heuveln, directeur Private Banking.

Oud-voorzitter Kamer van Koophandel Groningen Dolf Vogd is on-langs benoemd tot commissaris van de NOM.

Sedert 1 november is Joost Simons de nieuwe voor-zitter van de Vereniging Golfkarton. Hij volgt in die functie Caspar Jan van Schaardenburg op na een periode van drie jaar. Simons is algemeen directeur van golfkartonproducent Smurfit Kappa Twincorr.

Gerrit Ybema is benoemd tot lid van de raad van commissarissen van Cordis Europa bv te Roden. Hij is voormalig staatssecretaris van EZ en thans directeur van het Advies- en Consultancy Bureau Ybema Economy Solutions. Hij volgt Ruud Lapré op.

Het dagelijks bestuur van Wetterskip Fryslân heeft Hans Hiemstra benoemd tot nieuwe adjunct-directeur van het waterschap. Hij was reeds waarnemend secretaris-directeur bij Wetterskip Fryslân. Hiemstra start zijn functie als adjunct-directeur officieel op 1 maart 2007.

1 Oktober jongstleden zijn een drietal directieleden benoemd binnen Rabobank Heerenveen.De heer N. Visser is benoemd tot statutair directeur Private Banking. De heer mr. K. Biegel is benoemd tot statutair directeur Zakelijke Relaties en mevrouw J. van de Ploeg is verantwoordelijk voor het particuliere segment als statutair directeur Particulieren.De drie nieuwe directieleden waren reeds werkzaam bij Rabobank Heerenveen als hoofden van de genoemde afdelingen.

Op 1 december jongstleden is Alvin Sibbald als nieuwe directeur Marketing en Verkoop bij De Friesland Zorgverzekeraar aangetre-den. Hij volgt hiermee Ton Timmermans op. Per 1 januari 2007 treedt Timmermans in dienst van Friesland Bank als directeur marketing en corporate communications.

Het afgelopen anderhalf jaar heeft Ta Wolfeart Ondernemersvereni-ging Drachten gefunctioneerd met een ad interim voorzitter Douwe Offringa. Nadat secretaris Offringa de functie van voorzitter ad interim voor genoemde periode heeft ingevuld, kon het bestuur concluderen dat zij de aansprekende voorzitter reeds in eigen huis had. Douwe Offringa is commercieel manager bij Heijmans IBC Servicebouw.

Per 1 december zal Wim Duursema, directeur Dienstverlening & Con-trol, ook de functie van directeur Economische Zaken bij de gemeente Groningen op zich nemen. De huidige directeur Rob van Vliet zal zich bezig houden met promotieonderzoek en opzet van een leerstoel Stadsplanning bij de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de RuG. Daarnaast blijf Van Vliet verbonden als directeur Ruimtelijke Ontwik-keling.

Riek Siertsema is per 1 januari 2007 de nieuwe voorzitter van MKB-Noord. Zij volgt in deze functie Jan Henk Veenhouwer op. Riek Siert-sema is directeur en mede eigenaar van het organisatie-adviesbureau Siertsema & Vos in Drenthe. Zij is momenteel nog voorzitter van het ondernemersnetwerk voor vrouwen, Vice Versa Noord Nederland.

ColumnPersonalia

Joost Simons


“Het noordelijke bedrijfsleven heeft excellente mensen nodig om te blijven inno-

veren.” Louwe Dijkema benadrukte dit tijdens zijn openingswoord op ‘Recrui-ting Noord’. “Voor talentvolle studenten lonken echter de grote bedrijven in de Randstad. Behoud van dit talent is essen-tieel voor de economische ontwikkeling in Noord-Nederland. De onbekendheid van het noordelijke bedrijfsleven bij deze studenten –en vice versa- moet worden doorbroken,” aldus Dijkema.

Gebrekkig“Veel studenten kennen de noordelijke bedrijven gebrekkig en zien in het Noor-den nauwelijks carrière mogelijkheden, terwijl die er voldoende zijn,” sprak Dij-kema. “ In de praktijk vertrekken velen na hun studie naar het westen. Een observatie die zowel de noordelijke ondernemersge-meenschap als de kennisinstellingen zelf schaadt! Ook wij als bedrijfsleven gaan niet vrijuit. Noordelijke ondernemers moeten zich meer laten zien aan de studenten in de regio. En om de daad bij het woord te voegen hebben wij dan ook ‘Recruiting Noord’ georganiseerd.”

Jacques Wallage, burgemeester van Gro-ningen is van mening dat er in Noord-Nederland voldoende bedrijven zijn die uitgelezen carrièremogelijkheden kunnen bieden aan talentvolle afgestudeerden. “Het noordelijk bedrijfsleven is divers en vooruitstrevend. Juist bij een middelgrote

onderneming krijgen dergelijke talenten een kans om zich breed te ontwikkelen en snel carrière te maken. In zo’n bedrijf ben je breed inzetbaar en kun je veel leren. Ook biedt de regio een dynamisch, cultureel en financieel aantrekkelijk leef-klimaat voor deze groep. Je merkt het ook aan de reacties van de spijtoptanten. Noor-derlingen die na een aantal jaren werken in de Randstad met graagte terugkomen naar het noorden. Ze vinden woningen hier goedkoop, het leven hier leuk en zijn blij dat we vrijwel geen files hebben.”

InteractieTijdens ‘Recruiting Noord’ stonden alle activiteiten in het teken van ‘Stel je voor aan het noordelijke bedrijfsleven’. Zo konden de kandidaten een speed-netwerk-sessie en interactieve bedrijfspresentaties bijwonen en deelnemen aan interessante workshops over sollicitatietechnieken, netwerken en ondernemerschap. Er waren netwerklunches en borrel. Maar er konden

ook nieuwe contacten worden gelegd op het bedrijvenplein, waar de bedrijven zich presen-teren en studenten een

goed beeld krijgen van de uitdagende kansen op de noordelijke arbeidsmarkt. En dat waren niet de minste bedrijven.

SuccesformuleTijdens het evenement stonden de één-op-één sollicitatiegesprekken tussen studen-ten en ondernemers centraal. Dit bleek een succesformule die velen banen en stages heeft opgeleverd.

‘Recruiting Noord’ is een voor Noord Nederland gloednieuw 2-daags

carrière-evenement. Het doel is een brug te slaan tussen het noordelijk

bedrijfsleven en (bijna) afgestudeerde HBO’ers. Voor veel studenten een

eye-opener, voor veel bedrijven een deur naar talent.

Eén-op-één gesprekken zeer succesvol

Recruiting Noord levert banen op

“ W i j h e b b e n 1 4 g e s p r e k k e n g e h a d e n d a a r v a n z i j n 9

k a n d i d a t e n a a n g e n o m e n ”


Sjoukje Sijtsma en Annee Spijkervet zitten klaar om potentiële collega’s attent maken op een baan bij de Friesland bank.

Studenten konden in de maanden vooraf-gaand aan het evenement hun CV via de website achterlaten bij de deelnemende bedrijven van hun voorkeur. Op basis hiervan werden zij uitgenodigd voor een één-op-één sollicitatiegesprek in de spreekkamers die hiervoor waren inge-richt. Op deze wijze hebben de deelne-mende bedrijven zoals Manpower, ABN AMRO, De Friesland Bank of Friesland Foods, talloze talentvolle studenten kun-nen traceren en hen een baan of stage in het noorden aangeboden.

JaarlijksVNO-NCW Noord, de noordelijke hoge-scholen en de Rijksuniversiteit Groningen hebben in een convenant afgesproken zich gezamenlijk in te zetten om de economie van Noord Nederland te versterken door de aanwezige kennis en talenten meer en beter te benutten. Met deze intentiever-klaring willen de partijen de kennisinfra-structuur in de regio verder ontwikkelen en Noord-Nederland als knooppunt van hoogwaardige kennis bekrachtigen.Twee belangrijke punten in dit convenant zijn:

• studenten meer en beter kennis te laten maken met de veelzijdigheid van het noordelijke bedrijfsleven;

• studenten en ondernemers meer met elkaar in contact te brengen.

Recruiting Noord zeer relevant is voor de vitaliteit van de regio en VNO-NCW Noord heeft dan ook besloten om van ‘Recruiting Noord’ een jaarlijks terugke-rend evenement te maken. De brug tussen

studenten en noordelijke bedrijven wordt met de één-op-één gesprekken als basis concreet geslagen. Met de deelname volgend jaar van de Rijksuniversiteit Groningen en met nog meer deelnemende HBO-studenten en noordelijke bedrijven is het succes ver-zekerd.


Recruiting Noord levert banen op

Recruiting Noord is mede mogelijk gemaakt door business event bureau ‘No Boring Events’ en

Martiniplaza. Het is ondersteund door de Hanzehogeschool Groningen, Hogeschool Drenthe,

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, Christelijke Hogeschool Nederland, Hogeschool van

Hall Larenstein de Rijksuniversiteit Groningen. Het evenement werd mede mogelijk gemaakt

door de drie noordelijke provincies en de gemeente Groningen.

VNO-NCW NoordNieuws december 2006 �0

‘Het Heerenveens model’: school voorbeeld vernieuwende overheid Een andere kijk op het aanvragen, toetsen en handhaven van (bouw)vergunningen

De gemeente Heerenveen kiest

voor een andere werkwijze bij

de verlening en handhaving van

bouwvergunningen. Het kan

eenvoudiger en anders , zonder

afbreuk te doen aan de kwaliteit

van het bouwen. Minder directe

bemoeienis van de gemeente en

meer eigen verantwoordelijkheid

voor de aanvrager, bouwbedrijven

en corporaties.

Heerenveens nieuwe werkwijzeDe gemeente Heerenveen wil kijken of door hantering van een andere instru-mentenmix (minder gebaseerd op regels en handhaving) dezelfde doelen kunnen worden bereikt.Aanvragen voor een reguliere bouwver-gunning worden tot dit moment door de gemeente preventief getoetst aan vrij-wel alle aspecten van het Bouwbesluit. Daarbij wordt gekeken naar zaken als planologie (bestemmingsplan), gemeente-lijke bouwverordening en (indien nodig) welstand. Daartoe moeten veel gegevens worden aangeleverd. Kern van de voor-genomen werkwijze is dat de gemeente in dit proces van toetsing prioriteiten stelt in combinatie met de inzet van andere instru-menten. Een aantal aspecten krijgt daarbij hoge prioriteit zoals (brand)veiligheid en constructie, bestemmingsplan en – indien nodig welstand. De overige aspecten uit het Bouwbesluit verdienen op een andere wijze aandacht: bruikbaarheid, energie-zuinigheid en gezondheid. Aanvragers van een bouwvergunning zullen zelf zorg moeten dragen voor deze aspecten en hier-voor een verklaring ondertekenen. Met bouwbedrijven en woningbouwcorpora-ties zullen aanvullende afspraken worden gemaakt om de kwaliteit te borgen.

Waarom anders?• andere denken werkwijze omtrent

regelgeving• vermindering administratieve lastendruk• een ‘andere overheid’ die samenleving

centraal stelt èn slagvaardig is• vertrouwen in eigen verantwoordelijk-

heid burger• inspelen op nieuwe Woningwet en nieuw

model voor Bouwtoezicht

Anders en eenvoudiger De gemeente Heerenveen legt met deze werkwijze meer verantwoordelijkheid bij de bedrijven en de burgers. Waar op onder-delen niet meer zal worden getoetst door de gemeente, verklaart het bedrijf zich te houden aan het Bouwbesluit. VNO-NCW Noord is een verklaard voorstander van het Heerenveens model. Het biedt ruimte en vertrouwen aan direct betrokkenen werk te maken van goed opdrachtnemer-schap en verkort de vergunningsproce-dure aanzienlijk. Op het moment dat het vertrouwen wordt beschaamd, dient een

stevig boetestelsel haar reinigende werk te doen. Nieuwe ‘Bos en Lommer’- situa-ties liggen als gevolg van deze werkwijze niet in het verschiet, omdat een verdie-pingsslag wordt gemaakt ten aanzien van zaken die er echt toe doen. De gemeente hoeft zich niet langer bezig te houden met plafondhoogte en kan daardoor des te meer werk maken van bijvoorbeeld constructieve kwaliteit. Partners in de bouwketen – d.w.z. opdrachtgevers èn opdrachtnemers’ – is er veel aan gelegen een succes te maken van deze handreiking naar een vernieuwde professionele relatie. De gemeente Heerenveen verdient alle lof voor het genomen initiatief.

Kaf van korenEen gevolg van deze nieuwe werkwijze is dat kwalitatief goede bouwers zich gaan onderscheiden. Aanvragers zullen meer adviezen (moeten) inwinnen op de parti-culiere markt. De gemeentelijke overheid gaat anders om met aanvragen en dat sluit goed aan op het streven naar deregulering

VNO-NCW NoordNieuws december 2006

‘Het Heerenveens model’: school voorbeeld vernieuwende overheid Een andere kijk op het aanvragen, toetsen en handhaven van (bouw)vergunningen

�1

en vermindering van de administratieve lastendruk.

Voordelen• andere verdeling verantwoordelijkheid

overheid / burger• deregulering en administratieve lasten-

verlichting• snellere afgifte bouwvergunningen• minder gevoel van ‘bemoeizuchtige’

overheid• kwalitatief goede bouwers gaan zich

onderscheiden• mogelijk bevriezing van leges

Dé ontknopingHet rapport ‘regeldruk in de regionale bouw en infra’ van de werkgroep regelge-ving van de Noordelijke Regieraad Bouw (NRB) laat zien dat het beeld dat er bestaat van de overheid en de regelgeving niet al te positief is. Het rapport biedt een prikke-lend inzicht in hoe vanuit de markt wordt aangekeken tegen de regeldruk vanuit overheidsinstanties en administratieve las-

ten die daaruit voortvloeien. De beelden in de media van stroperige procedures, lange doorlooptijden en hoge administra-tieve kosten zijn er allemaal in terug te vinden. Omgekeerd zijn ook overheden in staat dramatische praktijkvoorbeelden te benoemen.

D i a l o o gHans Alders, voorzitter van de NRB, wil ervoor waken dat men vervalt in een

strijd over deze beelden tussen de over-heidsinstanties en de opdrachtnemers. Dat terwijl het nu juist de uitdaging is om die beelden niet te gebruiken om de discussie te verharden, maar vanuit vertrouwen met elkaar te bespreken. Het is belangrijk met elkaar de dialoog aan te gaan. Daarbij gaat het niet alleen over hoe regel-druk wordt ervaren, maar vooral over het waarom van die regels. Welke doelstel-lingen hebben we met de regels en hoe kunnen die doelstellingen het meest effec-tief en efficiënt worden bereikt? Alleen constateren dat er veel regels zijn en het reageren op de beelden is dus niet genoeg. Een schoolvoorbeeld van hoe het kan binnen het publieke domein is ‘het Hee-renveens model’.Vertrouwen tussen de overheidsinstanties en de bouwsector is essentieel om de broodnodige vernieuwing en verandering tot stand te brengen. En zonder verandering is er geen duur-zame toekomst voor de sector. Opdracht-gevers en opdrachtnemers moeten erin vertrouwen dat een gezamenlijke inspan-ning ook écht kan leiden tot vernieuwing in de bouwsector.


Doelstelling NRBDe Noordelijke Regieraad Bouw wil bevorderen dat (semi) overheden en andere opdracht-

gevers en alle bij de bouw betrokken marktpartijen op een transparante wijze met elkaar

samenwerken zodat:

• een meer klanten eindgebruikergerichte manier van werken ontstaat;

• de prijs-kwaliteitsverhouding verbetert in die zin dat de belastingbetaler en/of consument

meer waar krijgt voor zijn geld en het tempo voorbereiding en uitvoering omhoog gaat;

• inhoud kan worden gegeven aan de begrippen ‘integriteit’, ‘transparantie’ en ‘gelijkheid’;

• investeren in innovatie en integraliteit werkelijk nieuwe kansen biedt.

De NRB is een initiatief van VNO-NCW Noord

VNO-NCW NoordNieuws december 2006 �2

‘We zijn in het Noorden veel te beschei den, ook het Prins Claus Conservatorium’’

De Koningin bezocht uw conservatorium voor het ‘Prins Claus Concert’ naar aan-leiding van 80 jaar muziekvakdiploma’s, 40 jaar conservatorium Rijkserkenning in Groningen en ter ere van de nieuwe naam. Hoe hebt u dat ervaren?Wij vonden het een eer. Het heeft ons ook emotioneel getroffen. We presenteer-den de koningin een nieuw monumentaal kunstwerk voor de Prins in de hal van het conservatorium. In het aansluitende con-cert voerden we drie nieuwe composities uit op citaten van de Prins. Het centrale citaat was: “Freedom is in the mind, and cannot be taken away”.

Hoe is de nieuwe naam ‘Prins Claus Con-servatorium’ eigenlijk tot stand gekomen?Wij hadden zowel functionele als per-soonlijke ervaringen met Prins Claus. Zijn visie op cultuur, muziek en jong talent sprak ons bijzonder aan. Daarom verzoch-ten we de Koningin om zijn naam aan ons conservatorium te mogen verbinden. Zo konden we tegelijk nóg duidelijker maken dat we ons niet alleen regionaal, maar ook nationaal en internationaal profileren.

Waarom Noord-Nederland uit de naam laten verdwijnen?Omdat het om een internationale arbeids-markt gaat. Dat Noord-Nederland uit de naam verdwijnt, betekent niet dat de wezenlijke rol van het conservatorium voor het noorden verandert. We hebben in alle drie provincies structurele samenwer-kingsverbanden met overheden, bedrijfs-leven, onderwijs en professionele- en amateurkunstinstellingen. We verzorgen honderden openbare concerten per jaar in het noorden. In september trad één van onze jonge talenten nog op bij het Onder-nemersgala van VNO-NCW Noord.

Wat merkt het bedrijfsleven van het con-servatorium?Dat helpt ons om onze rol in de regio te ver-vullen. Door bijvoorbeeld muzikale optre-dens bij bijzondere bedrijfsactiviteiten. Daar staan bijdragen aan studentbeurzen of sponsoring tegenover. Het is erg belang-rijk dat we muzikaal jong talent in onze regio stimuleren. Bovendien, talloze onder-zoeken wijzen uit hoe belangrijk kunst, cultuur en kunstonderwijs zijn voor de regionale economische aantrekkingskracht. En ’bedrijfsleven’ is een breed begrip.

Er zijn onder onze afgestudeerden veel kleine muzikale ondernemers. Onderne-merschap is in het curriculum van ál onze studenten een verplicht onderdeel.

Is dat een nieuwe trend in het beroep van musicus?De musicus van de 21e eeuw kent een gemengde beroepspraktijk: musiceren, lesgeven én ondernemen. Kwalitatief hoogstaande docenten, stages en podium-ervaring helpen de student zich voor te voorbereiden op zijn toekomstige, steeds veranderende, beroepspraktijk. Ons lec-toraat Lifelong Learning in Music doet internationaal onderzoek naar de nieuw-ste trends in de beroepsontwikkeling. Dat heeft directe consequenties voor ons curriculum en voor de ontwikkeling van nieuwe masteropleidingen.

Is uw conservatorium daar dan uniek in?Zeker, zelfs internationaal. De Euro-pese Commissie heeft onlangs twee van onze internationale projecten de hoogste Europese kwaliteitswaardering gegeven. Wij zijn het eerste en enige Europese conservatorium dat een EU-subsidie heeft gekregen om een ’Joint

VNO-NCW NoordNieuws december 2006

‘We zijn in het Noorden veel te beschei den, ook het Prins Claus Conservatorium’’

��

Masteropleiding’ te ontwikkelen samen met conservatoria uit Europa en de USA. De inhoud betreft nieuwe eisen die aan het beroep worden gesteld. En ook bij nieuwe ontwikkelingen in het muziekdocentschap lopen we internationaal voorop.

Ik las iets over ‘New York comes to Gro-ningen’; wat betekent dat?Een, opnieuw internationaal uniek, concept van onze Jazzafdeling. Elke week wordt er een bekende jazzmusicus uit New York ingevlogen, die zijn eigen instrumentale vak doceert én aan álle jazzstudenten mas-terclasses geeft. Acht USA docenten, die onderling én samen met de Nederlandse docenten een hecht team vormen. De ver-zamelnaam ‘jazz’ betekent trouwens ook soul, blues, rock, dus zogenaamde ‘lichte muziek’. Maar in de USA kent men de term ‘light music’ niet……

Dus uw studenten kunnen zich zo vol-doende internationaal profileren?Absoluut! We werken structureel samen met 30 buitenlandse conservatoria, waar-mee we uitwisselingsprogramma’s hebben. We hadden het over jazz, maar hoe is de situatie van de klassieke muziek?Het imago van ‘klassieke muziek’ is bij ons beslist niet ouderwets! Er ontstaat tus-sen diverse muziekstijlen ook steeds meer ‘cross over’. In ons Hanze Symphonic Jazz Orchestra bijvoorbeeld spelen klas-sieke- en jazzstudenten samen.

U vertelt veel over hoe uniek het Prins Claus Conservatorium is. Waarom horen we daar zo weinig van?Dat zal de noordelijke mentaliteit wel zijn. Soms ziet het buitenland eerder waarin we ons positief onderscheiden. Gelukkig krij-gen we elk jaar meer studentaanmeldin-gen. Naast onze Nederlandse studenten,

de meeste uit het Noorden, komt 35% van onze studenten van tientallen verschil-lende nationaliteiten

Wat betekent uw positie binnen de Hanze-hogeschool Groningen? In de multisectorale Hanzehogeschool Groningen hoort kunst thuis temidden van andere sectoren, als afspiegeling van de maatschappij. De hogeschool is belangrijk voor onze profilering in de breedte en staat borg voor continuïteit. We maken bijvoor-beeld plannen voor een nieuwe moderne huisvesting voor al het kunstonderwijs van de Hanzehogeschool Groningen. Dat kan onze uitstraling in de stad en de regio, en de positie in de creatieve industrie, nog verder vergroten.

Chris Fictoor is dean van het Prins Claus Conservatorium van de Hanze-

hogeschool Groningen en vice-president van de Europese Associatie van

2�0 conservatoria. Hij vertelt over het conservatorium, Noord-Nederland

en het bedrijfsleven.

Tot slot een persoonlijke vraag: wat is er zo leuk aan het werk van een dean?Het is bijzonder inspirerend midden tus-sen jong talent te werken dat écht voor het muziekvak heeft gekozen. Zo kan ik elke dag van zowel de muziek als van mijn managementwerk genieten. En omdat ik zelf als dirigent en componist actief ben, kan ik echt meeleven met wat studenten en docenten beweegt. Kortom: ik ben niet alleen trots op ons conservatorium, ik geniet er ook van.


Koningin Beatrix geflankeerd door het echtpaar Alders (l) en de heer Fictoor (dean Prins Claus Conserva-torium)

��VNO-NCW NoordNieuws december 2006

Heren, hebben jullie het afgelopen jaar jullie collega Jan Hulsegge gemist bij het leiden van Wooncom?“Toen we nog met z’n drieën de directie van Wooncom vormden, waren we een heel goed team. Heel verschillend in allerlei opzichten. Met veel vertrouwen in elkaar, echt een vorm van rijkdom. Met het afscheid van Jan hebben we een nieuw evenwicht moeten vinden.”

Is de samenwerking met z’n tweeën even rijk en evenwichtig als met z’n drieën?“De samenwerking is anders. We zijn als team voldoende rijk en geschakeerd geble-ven. Maar er is natuurlijk wel een andere balans. We kunnen ons niet veroorloven het niet met elkaar eens te zijn. Dat geeft een heel andere intensiteit aan de samenwer-king. Het evenwicht is daardoor delicater maar ook leuker.”

Heeft het teruggaan naar een tweehoofdige directie nieuwe inzichten opgeleverd?“Je realiseert je dat je in een kwalitatief gat valt als één van je collega’s niet wordt vervangen. Tegelijkertijd heeft het ook veel ruimte gegeven. Het betekende voor onze taaklast dat we zaken opnieuw moesten ver-delen. Dat was een uitdaging. Wij zijn zelf meer bestuurlijk verantwoordelijk geworden en hebben een deel van onze taken lager de organisatie ingebracht. Daardoor heb-ben managers meer verantwoordelijkheden gekregen en als gevolg daarvan ook mede-werkers. We zijn daarmee eigenlijk veel resultaat gerichter gaan werken. Dat geeft een andere dynamiek dan voorheen.”

Hoe gaan jullie samen om met het span-ningsveld tussen enerzijds de markt en anderzijds de taakstelling die er vanuit de overheid bij Wooncom wordt neergelegd?“Wij zijn zogezegd ‘Not for profit’. Dat

betekent dat het maatschappelijke rende-ment voorop staat. We streven wel naar rendement, maar niet naar maximaal finan-cieel rendement. We proberen eigenlijk alles te doen wat markt mechanisme op de woningmarkt niet oppakt. Dat moet ook want we hebben een doelgroep waarvan we geen afscheid kunnen nemen. Het gaat om mensen die geen woning kunnen kopen en aangewezen zijn op ons.”

Dat klinkt wel mooi, maar ondertussen heb-ben we te maken met torenhoge vastgoed-prijzen en dat maakt dat jullie zogezegd op een enorme zak geld zitten.“Dat klopt. En we bewegen ons ook abso-luut competitief op de vastgoedmarkt en op het gebied van projectontwikkeling. Dan zijn we zeer marktgericht bezig. We proberen in die takken van sport echt maximaal rendement te scoren. Dit rende-ment wenden we echter weer aan voor de producten die we voor de zwakkeren in de samenleving ontwikkelen. We verdienen geld daar waar het kan, we geven het uit daar waar het moet.”

Bijt dat elkaar nooit, enerzijds die kapitaal-intensieve wereld, anderzijds de maatschap-pelijke verantwoordelijkheid?“Nee. Het is zeker een spanningsveld. En een grote verantwoordelijkheid. Maar het maatschappelijke doel staat altijd voorop.

Onze hele organisatie is daarop ingericht. We hebben 17.000 woningen in beheer en verstrekken jaarlijks voor ruim 100 miljoen euro aan opdrachten aan bouwbedrijven. Professionaliteit helpt ons dat maatschap-pelijke doel te bereiken. Maar natuurlijk is het, altijd zoeken naar evenwicht”.

Wat waren moeilijke momenten in jullie samenwerking het afgelopen jaar?“Die waren er niet.”

Het is moeilijk te geloven dat er helemaal geen lastige momenten zijn geweest!Glimlachend; “Toch is het echt waar. We hebben het afgelopen jaar harmonieus samengewerkt en een heel productief jaar gehad. Dat willen we ook in de toekomst voorzetten.”

Akke Groenewoudregiomanager VNO-NCW Noord

Directeur Jan Hulsegge van woningcor-

poratie Wooncom in Emmen gaat op 1

januari vervroegd met pensioen. Hij wordt

opgevolgd door H. van der Meer en A.

Selten die nu reeds deel uitmaken van de

directie. (Bron: NoordNieuws nr. � 200�)

Hoe is het een jaar later met… Ton Selten en Henk van der Meer, directeuren van Wooncom?

Ton Selten Henk van der Meer

Eind 200� werd de driehoofdige

directie van Wooncom teruggebracht

naar twee personen. Wat heeft dit het

afgelopen jaar voor de directie bete-

kend? Een interview met Ton Selten

en Henk van der Meer.

2 0 0 5 � 2 0 0 6

VNO-NCW NoordNieuws december 2006 ��

In de Staatscourant van 27 november jl maakte minister Veerman (LNV) mel-ding van de aanwijzing van de eerste groep Natura-2000 gebieden. In deze eer-ste groep zitten 111 natuurgebieden. In de kennisgeving meldt de minister dat vanaf 9 januari tot en met 19 februari 2007 de ontwerpbesluiten, de daarbij behorende kaarten en de nota van toelichting ter inzage zullen liggen in o.a. de provin-ciehuizen, de betrokken gemeentehuizen. Per gebied zal er één ontwerpbesluit zijn. Gedurende deze periode kan schriftelijk of mondeling (via nog aan te kondigen inspraakavonden) op de voorgenomen besluiten gereageerd worden. Tegen de definitieve besluiten kan mettertijd bij de Raad van State beroep worden ingesteld.Leden VNO-NCW Noord wordt gevraagd contact op te nemen met het secretariaat VNO-NCW Noord of er met de aanwij-zing van Natura-2000 gebieden potentiële knelpunten zijn.

Natura-2000 gebieden: Oproep om alert te reageren

Lijst gebieden ter inzage(H = Habitatrichtlijngebied, V= Vogel-richtlijngebied, N= Natuurmonument).Een combinatie van deze letters is een combinatie hiervan.De nummers van de gebieden correspon-deren met de nummers van Natura2000-gebieden.

9 Groote Wielen HV10 Oudegaasterbrekken, Fluessen en

omgeving HV11 Witte en Zwarte Brekken V12 Sneekermeergebied V13 Alde Feanen HVN14 Deelen V16 Wijnjeterper Schar H17 Bakkeveense Duinen H19 Leekstermeergebied V20 Zuidlaardermeergebied V21 Lieftinghsbroek H22 Norgerholt H23 Fochteloërveen HV

24 Witterveld HN26 Drouwenerzand H27 Drents-Friese Wold & Leggelderveld

HV28 Elperstroomgebied H29 Havelte-Oost H30 Dwingelderveld HV31 Mantingerbos H32 Mantingerzand H


Ingenieursbureau Het Noorden heet nu Grontmij en is verhuisd naar Haren

Ingenieursbureau Het Noorden (IHN) is al 45 jaar gevestigd in Groningen en Friesland en staat bekend als het grootste multidisciplinaire ingenieursbureau in Noord Nederland. IHN adviseert, ontwerpt en ontwikkelt concepten voor op-drachtgevers in de industrie en de bouw. Binnen de industrie liggen de activiteiten vooral op het terrein van procestech-niek, werktuigbouw, electrotechniek en procesautomatise-ring. De bouwactiviteiten concentreren zich op bouwtech-niek, constructietechniek, installatietechniek en beheer en onderhoud. Sedert haar oprichting in 1961 is IHN betrokken bij projecten van allerlei aard voor de procesindustrie. Kennis van zaken, een pragmatische instelling en commerciële scherpte zijn vaak de basis voor een jarenlange relatie.Grontmij is in Noordwest Europa met 7.000 medewer-kers actief in Nederland, België, Duitsland, Polen, Zweden, Denemarken, Engeland en Ierland. IHN maakt sinds 1991 deel uit van Grontmij NV en opereert vanuit twee kantoren: Groningen en Drachten. Grontmij wil haar merknaam sterker in de markt zetten en kiest er voor om alle bedrijfsonderdelen onder de naam Grontmij te laten opereren, met alle voorde-len van dien.

Op 4 december heeft IHN het kantoor aan de Laan Corpus den Hoorn verlaten en is ingetrokken bij haar Grontmij- collega’s in Haren. Daartoe is extra kantoorruimte aan de Nieuwe Stationsweg ingericht.

De twee activiteiten van IHN, Bouw en Industrie, zijn tevens kernactiviteiten van Grontmij naast Infrastructuur, Milieu, Water en Energie. Hierdoor zal de bekende dienstverlening in de toekomst verdiept en verbreed worden. Het betekent echter ook dat de naam IHN na 45 jaar verdwijnt. En wel per 4 december jl. Niet toevallig ook de dag waarop er vanuit een nieuwe locatie gewerkt wordt.

IHN gaat verder onder de naam Grontmij. Het ligt dus ook voor de hand dat de medewerkers vanuit de Grontmij kanto-ren gaan werken. In Drachten was dit al zo, Haren volgt nu.

De opdrachtenportefeuille is goed gevuld. Een paar voorbeel-den. Grontmij heeft van Corus (Aluminium Delfzijl) opdracht gekregen voor het projectmanagement, de engineering en realisatiebegeleiding van een groot aantal modificatie- en investeringsprojecten. Voor Koopmans Meelfabrieken wordt momenteel een productieverhoging gerealiseerd via een aantal deelprojecten. Het totale projectmanagement en de bouwcoördinatie voor alle projectfasen en alle deelprojecten, van masterplan tot en met realisatie, valt onder verantwoor-delijkheid van Grontmij. Grontmij beschikt daarnaast over veel expertise en ervaring op het gebied van aardgasengi-neering. Zo zijn er voor Gasunie ontwerpen gemaakt voor scrapertrapfaciliteiten (welke nodig zijn voor het reinigen van gaspijpleidingen), voor reduceerstations, compressorstations en afsluiterlocaties.

En zo kunnen we nog wel even doorgaan. De naam veran-dert, het adres verandert maar onze relatie met opdracht-gevers blijft hetzelfde. Ook onder de nieuwe naam Grontmij zijn dezelfde specialisten u graag van dienst bij toekomstige projecten. Grontmij, uw partner in oplossingen die werken!

Voor informatie bel Grontmij kantoor Haren 050-5334455Bekijk ook onze website www.grontmij.nl

Na 45 jaar verdwijnt de naam Ingenieursbureau Het Noorden. Het bureau is per 4 december 2006 verdergegaan onder de naam Grontmij en is op diezelfde datum verhuisd van zijn kantoor in Groningen naar het pand van Grontmij aan de Nieuwe Stationsweg in Haren.

Advertorial

De volgende personen zijn lid geworden van de vereniging.

Groningendrs. B.A. ten Kate Hanzehogeschool, Groningen

F. Visser Drievis Marketing & Communicatie, Assen

J. Laning Scholte’s Houtbewerking BV, Musselkanaal

ing. P. van der Meer Improve Engineering, Winschoten

B.K. Giezen MFP Staalbankiers, Zwolle

drs. H.J. Binnema Deloitte, Groningen

G.J.A.J. Hemmers Veiligvoedsel.nl, Groningen

mr. A.S. Schiphuis Legal Partner Advocaten, Groningen

H. van der Poel Golden Tulip Paterswolde-Groningen,

Paterswolde

P.J. Scholten Scholten Assurantieadviseurs, Veendam

mw M. Kuin Penta Scope, Groningen

drs. D.J.A. van Grootel ABN AMRO Bank N.V., Groningen

FrieslandR.H. Lelie Lelie Hollander b.v., Drachten

drs. R.A. Hollander Lelie Hollander b.v., Drachten

S.B. Stornebrink Corporate Match, Heerenveen

B.S. Westra Corporate Match, Heerenveen

G. Dijkstra Lankhorst Recycling bv, Sneek

V.C. Meijer BSc Meijer Consultancy, Buitenpost

drs. J. van Bommel 2mChange BV, Leeuwarden

drs. W.A. de Vreeze 2mChange BV, Leeuwarden

ir. J.P.G. van den Broek Ecomare, De Koog

A.A. de Jong W.T.C., Leeuwarden

A. Hamstra Alertec Uitzendbureau, Wartena

Drenthedrs. J.K. Hoekstra Drenthe College, Emmen

C.F. Driessen Drievis Marketing & Communicatie, Assen

mr. D. Kootstra Doornbos Taxateurs Adviseurs, Emmen

G.J. Koele Univé OBM Hoogeveen, Hoogeveen

C.R.B.A. Koolhaas Rabobank Borger-Klenckeland, Borger

Sj. Wagenaar PeerGroup, Veenhuizen

drs. P.A.C. Krijne Krijne Holding B.V., Gieten

drs. A. Janse CS Vincent van Gogh, Assen

A.G. Beets Hogeschool Drenthe, Emmen

G. de Pater Antestare, Peize

Welkom nieuwe leden

R.H. Lelie drs. R.A. Hollander S.B. Stornebrink B.S. Westra

Rottinghuis’ Aannemingsbedrijf bv, Groningen www.rottinghuis.nl

Al zijn hun instellingen ‘not for profit’ ook culturele managers gaan dagelijks om met alle facet-

ten van hedendaags ondernemerschap. Ook maken ze in toenemende mate gebruik van moderne marketing- en pr-technieken. Vaak ontbreekt het hen echter aan middelen om specifieke kennis in huis te halen. Kennis die in het bedrijfsleven ruim voorhanden is. Het bedrijfsleven onderkent van haar kant de toegevoegde waarde van kunst en cultuur. Het wordt ingezet bij werving en selectie van personeel. Maatschappelijke betrokkenheid voor veel bedrijven boven-dien een beleidsuitgangspunt.

Een concrete case: Museumhuis Nieuw RodenHoe is het om te wonen en te leven tussen kunst? Jannie Tonnis de Graaf woont met haar man in een museum. Dit museum-huis is haar levenswerk. Ze wil het aan de wereld laten zien, haar enthousiasme delen. Vanuit de randstad wordt het museum-huis overspoeld met belangstelling. Bladen als Elle, VT-wonen, Miljonairs Magazine, Marie-Claire, Financieel Dagblad, Trouw en radio en televisie programma’s zijn langsgeweest. Toch willen de bezoekers maar moeilijk komen.

Bedrijfsleven werkt pro bono voor kunstondernemerKunst & Zaken helpt kunstondernemers door ze te koppelen aan iemand uit het bedrijfsleven. De hulp uit het bedrijfsleven is vooral gericht op het versterken van de kunstonderneming door met bedrijfsmatige blik naar de organisatie te kijken. Tonnis de Graaf doorliep de criteria van de stichting Kunst en Zaken en werd gekoppeld aan Peter Mulder. In het dagelijks leven com-municatiemanager bij Aegon in Leeuwar-den. “Mijn centrale vraag was hoe ik mijn

bedrijf beter in de markt zou kunnen positi-oneren. Ik ben heilig overtuigd van het feit dat ik iets heel bijzonders heb neergezet. Maar hoe ik mijn passie precies naar buiten moest brengen, dat vond ik lastig. Het gaat tenslotte om een project waar ik al jaren middenin zit. Waarin ik bovendien woon. Inmiddels ben ik echt goed op weg, door de hulp van Peter” aldus Tonnis de Graaf.

Peter, wat trof je aan toen je voor het eerst bij het museumhuis kwam?“Tja, ik kwam binnen en was totaal over-weldigd door het contrast tussen binnen en buiten. Geïmponeerd ook door de kwa-liteit van alles wat ik zag. Alle contras-ten klopten. Ik móest het gewoon op me laten inwerken”. Zakelijk gezien is het museumhuis verreweg het meest complexe cultuur project dat ik ooit heb begeleid. Dat komt door de eenvoud van de organi-satie. Enerzijds heb je die heel complexe collectie. Anderzijds een heel eenvoudige organisatiestructuur. Als je veranderingen wilt doorvoeren betekent het dat je maar één persoon moet beïnvloeden”.We hebben gekozen voor focus op uniciteit. Het cen-trale thema om te vermarkten is wonen en leven tussen hedendaagse kunst geworden. Daarmee prikkel je mensen.”

Jannie, wat heeft de expertise van Peter jouw gebracht?“Rust. Ik weet nu wie we zijn, wat ons uniek maakt, hoe we dat moeten verwoor-den en hoe we ons moeten presenteren. Het hele traject vanuit Kunst en Zaken heeft me ontzettend veel zelfvertrouwen gegeven. Ik realiseer me nu dat zowel íkzelf als het huis het product zijn. Dit huis is té eigen, té privé om los te koppelen van mijn persoon. Dit huis is míjn visie op een leven tussen kunst. Ik ben me daardoor veel bewuster geworden van mijn eigen uitstraling. Dat is echt een vorm van verzakelijking en daar-mee pure winst”.

Hoe nu verder?Tonnis de Graaf: “Peter heeft mij laten zien dat het vermarkten van je product niets anders is dan voortdurend communiceren en netwerken. Op die manier interesseer en prikkel je mensen. Constant vertellen wat je

doet. Dat is de enige manier. Als er ooit een moment is geweest mezelf en het museum-huis op de kaart te zetten, dan is het nu. Tot en met januari hebben we een erg bijzon-dere tentoonstelling die is ingericht door Lideweij Edelkoort, een wereldberoemde trendwatcher. Na het traject vanuit Kunst en Zaken is dit de eerste grote expositie waar-van ik de communicatie anders heb aange-pakt. Met als gevolg een overweldigende media belangstelling. Ik ben heel blij met de ondersteuning vanuit de stichting Kunst & Zaken. Ik zat vast, maar heb nu weer ruimte en daardoor inspiratie. Als je gelooft in je zaak moet je doorzetten. Ik ga door”.

Akke [email protected]

Op het eerste gezicht liggen de

werelden tussen kunst en zaken

ver uit elkaar. De verbeelding

versus no nonsense. In werkelijk-

heid zijn de verschillen kleiner dan

gedacht.

�8VNO-NCW NoordNieuws december 2006

Stichting Kunst & ZakenDoel van Stichting Kunst & Zaken is het

management en bestuur van culturele

instellingen duurzaam te versterken door

hen in contact te brengen met kennis en

expertise uit het bedrijfsleven. Kunst &

Zaken vervult puur de rol van intermedi-

air en brengt vraag en aanbod bij elkaar.

Zowel de activiteiten als de bemiddeling

geschieden kosteloos, de bedrijven zet-

ten hun kennis en ervaring pro bono in

ten gunste van de culturele sector. Deze

aanpak geeft de culturele instellingen de

mogelijkheid gebruik te maken van know-

how die normaal gesproken buiten hun

blikveld en (financiële) mogelijkheden zou

vallen. Voor de bedrijven betekent het een

kans om op een aansprekende manier hun

culturele en maatschappelijke betrokken-

heid te tonen. De samenwerking tussen

instelling en manager uit het bedrijfsleven

betekent een uitwisseling van kennis en

ervaring die door beide partijen als zeer

stimulerend en inspirerend wordt ervaren.

Voor meer informatie of brochures:Website: www.kunst-en-zaken.nl /

www.culturalgovernance.nl

E-mail: [email protected] /

[email protected]

Telefoon: 010-��66667 /

010-2�100�6

Kunst & Zaken: twee werelden?

VNO-NCW NoordNieuws december 2006 ��

NoordNieuws, het magazine van VNO-NCW Noord, verschijnt zes maal per jaar en wordt verspreid onder leden in Drenthe, Friesland en Groningen

Oplage: 1�00 exemplarenRedactie: P.J.M. Buurman, [email protected] 188, �7�0 AD Haren tel.: (0�0) �� 8 ��, fax: (0�0) �� 61 ��

Website: www.vno-ncwnoord.nl

AdvertentieverkoopKoninklijke Van Gorcum bv, AssenLilian de Winter 0��2-�76��

BasisvormgevingLieuwens Communicatie & Vormgeving, Lemmer

Prepress en drukKoninklijke Van Gorcum bv, Assen

FotografieBas van Mierlo

DistributieAlbracht, Groningen

VNO-NCW Noord vertegenwoordigt in Gronin-gen, Friesland en Drenthe 12.000 bedrijven waar-bij ruim 1�00 persoonlijke leden de harde kern van de vereniging vormen. Genoemde bedrijven representeren tachtig procent van de werkgele-genheid in de marktsector. Zestig procent van het ledenbestand zijn mkb-bedrijven.

Agenda meer informatie: www.vno-ncwnoord.nl Colofon donderdag 21 december 2006Oudejaarsreceptie VNO-NCW Noord Interactieve ledenbijeenkomst met terug-blik op 2006 en vooruitblik op de speer-punten van 2007. Publiekspresentatie van jonge ondernemers die opvallend aanwe-zig waren in het afgelopen jaar.Plaats: NAM, AssenOntvangst: 17.00 uurEinde: 20.00 uurVoorafgaand aan deze bijeenkomst wordt een kennismakingsbijeenkomst voor nieu-we leden georganiseerd.Ontvangst: 1�.�0 uur

Maandag 15 januari 2007Ondernemende Staten: Noordelijk de balans opmakenPlaats: De Lawei, DrachtenOntvangst: 18.�0 uurEinde: 22.00 uur

VNO-NCW Noord organiseert in samen-werking met de drie provincies het project Ondernemende Staten. Dit is het antwoord op de wens van politiek én ondernemers voor meer onderling contact. Voorop staat het creëren van meer wederzijds begrip en het met elkaar delen van kennisnet-werken. Meer dan 1�0 VNO-NCW Noord leden zijn per tweetal gekoppeld aan een Statenlid. Ieder koppel ontmoet elkaar naar behoefte. In dit verenigingsjaar zijn er Sta-tenverkiezingen. Er heeft voor het eerst een gezamenlijke bijeenkomst plaats waarin noordelijk de balans wordt opgemaakt. Per provincie zal voorafgaande aan de Staten-verkiezingen op 7 maart 2007 ook een poli-tiek café worden gehouden. donderdag 18 januari 2007Elke leerling een stageplekHet MBO en het locale bedrijfsleven komen er samen uitSociale partners en het kabinet hebben afgesproken dat elke leerling die een arbeidsrelevante opleiding volgt, een stageplek behoort te krij-gen. Samen met noordelijke ROC’s en andere belangheb-benden spant VNO-NCW Noord zich hier-voor in.Plaats: Alfa College, Hoogeveen Ontvangst: 1�.00Einde: 17.�0

woensdag 24 januari 2007Hoe beheers je je ICT in het mkb?Beter op weg met businesscasesism Price Waterhouse CoopersHoe houd ik grip op mijn ICT-kosten? Implementatie als succesfactorPlaats: Price Waterhouse Coopers, Groningen Ontvangst: 1�.00 uurEinde: 17.�0 uur

dinsdag 30 januari 2007Sport en ZakenSuccesvolle verbindingen tussen sport en bedrijfslevenPlaats: TT-Circuit, AssenOntvangst: 1�.�0 uurSprekers: Arjan Bos, president-directeur

TVM Hans Nijland, algemeen direc-

teur FC Groningen Erica Terpstra, voorzitter

NOC*NSFForumdiscussie met vertegenwoordigers uit de sport en het bedrijfslevenEinde: 17.�0 uur

donderdag 1 februari 2007Bedrijfsbezoek Flora HollandPlaats: Flora Holland, EeldeOntvangst: 7.�0 uurSpreker: Cees Hoekstra, vestigings-

directeur “Een florissante toekomst”Einde: 10.00 uur

maandag 5 februari 2007StaetebijeenkomstProvincie, gemeente en bedrijfsleven: un ménage à troisPlaats: Huize Oranjewoud, landgoed

OranjewoudOntvangst: 17.00 uurSprekers: Piet Bijman, gedeputeerde

Economische Zaken, provincie Friesland

Bert Middel, burgemeester gemeente Smallingerland

Durk van Tuinen, voorzitter VNO-NCW Friesland

Een diner maakt onderdeel uit van deze bijeenkomst.Einde: 20.�0 uur

Bij deze bijeenkomst is uw partner van harte welkom.Aan deze bijeenkomst zijn kosten verbon-den

www.muraliter.nl

NoordNieuws 6 (2006)

Documents

Transcript of NoordNieuws 6 (2006)