1

Nieuwsmonitor Sociaal Domein

Nummer 22

Voor u ligt de Nieuwsmonitor Sociaal Domein van 24 tot en met 30 mei 2014. Speciaal voor u heeft Fawzi Salih van Kennis Express een selectie gemaakt van informatie over actuele ontwikkelingen in het sociaal domein.

JEUGD .................................................................................................................................................................................................... 2

CONVENANT TEGENGAAN OVERMATIG ALCOHOLGEBRUIK ............................................................................................................................................... 2 PROFESSIONALISERING IN HET JEUGDDOMEIN .................................................................................................................................................................. 2 JONGEREN VOORAL ONLINE MET SMARTPHONE ............................................................................................................................................................... 2 EEN DERDE KINDEREN SLACHTOFFER VAN SEKSUEEL GEWELD .......................................................................................................................................... 2 TERUGKOPPELING VNG-COMMISSIE JEUGD VERGADERING 21 MEI 2014 .................................................................................................................... 2 EERSTE TE CERTIFICEREN INSTELLING POSITIEF BEOORDEELD ........................................................................................................................................... 2 EEN OP TWINTIG JONGEREN GEBRUIKT RITALIN BIJ TOETSEN ........................................................................................................................................... 2

MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING ......................................................................................................................................... 3

DEBAT FINANCIËLE REGELINGEN CHRONISCH ZIEKEN EN GEHANDICAPTEN ...................................................................................................................... 3 EÉN LOKET CRUCIAAL BIJ HERVORMING LANGDURIGE ZORG ............................................................................................................................................ 3 SCP: WMO BEWEEGT IN GOEDE RICHTING ...................................................................................................................................................................... 3 IN VOOR MANTELZORG VAN START .................................................................................................................................................................................. 3 GEMEENTE HEEFT MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING NIET IN BEELD .......................................................................................................... 3 DAKLOZEN MET GELD LEREN OMGAAN, DAT KAN ............................................................................................................................................................. 3 ZELFBEHEER? LIEVER SAMENSTURING .............................................................................................................................................................................. 3

ONDERWIJS .......................................................................................................................................................................................... 4

FLIPP THE CLASSROOM: HET EINDE VAN EEN TIJDPERK MET ‘IK SNAPTE NIETS VAN HET HUISWERK’ .............................................................................. 4 STUDIEVOORSCHOT MAAKT INVESTERING TOT 1 MILJARD EURO MOGELIJK .................................................................................................................... 4 MOGELIJK MAATWERKDIPLOMA MOGELIJK ...................................................................................................................................................................... 4 DEKKER LOST NOG NIET ALLE PROBLEMEN OP VOOR DALEND AANTAL LEERLINGEN ........................................................................................................ 4 COMMISSIE ANTI-PESTPROGRAMMA’S: 13 METHODEN VEELBELOVEND ........................................................................................................................ 4 KABINET MAAKT STARTEN SAMENWERKINGSSCHOOL EENVOUDIGER .............................................................................................................................. 4

WERK & INKOMEN ............................................................................................................................................................................. 5

VOORLOPIG GEEN BANEN ZORG EN WELZIJN .................................................................................................................................................................... 5 GROEI BIJSTAND HOUDT AAN ............................................................................................................................................................................................ 5 INVESTEREN IN SCHULDPREVENTIE EN VROEGSIGNALERING LOONT ................................................................................................................................. 5 GROTE BEDRIJVEN IN GESPREK OVER SOCIAL RETURN ...................................................................................................................................................... 5

VERDER LEZEN EN KIJKEN ................................................................................................................................................................. 5

AGENDA ................................................................................................................................................................................................ 6

2

Jeugd

Convenant tegengaan overmatig alcoholgebruik De gemeente Bergeijk heeft met de paracommerciële rechtspersonen (verenigingen en instellingen) afspraken gemaakt om (overmatig) alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar te voorkomen. Op 20 mei 2014 ondertekenden de paracommerciële rechtspersonen samen met loco burgemeester Frank van der Meijden een convenant met uitvoeringsafspraken. (Bron: Gemeente Bergeijk, 29 mei 2014)

Professionalisering in het jeugddomein In opdracht van het ministerie van VWS en de VNG heeft adviesbureau Andersson Elffers Felix (AEF) een oriëntatie voor gemeenten geschreven over professionalisering in het jeugddomein. De oriëntatie geeft een toelichting op de verschillende dimensies van kwaliteit en de betekenis hiervan voor gemeenten. De dimensie professionalisering wordt verder uitgewerkt. AEF zet uiteen wat het begrip verantwoorde hulp en de norm van verantwoorde werktoedeling voor gemeenten betekenen. (Bron: Jeugdzorg Nederland, 28 mei 2014)

Jongeren vooral online met smartphone De smartphone is onder jongeren verreweg het meest gebruikte apparaat voor mobiel internet buitenshuis. Als ze online zijn, besteden ze hun tijd vooral aan gamen, filmpjes kijken en het bezoeken van sociale netwerken. Ook kopen ze vaak kaartjes voor evenementen online. Dit blijkt uit cijfers van het CBS. (Bron: CBS, 27 mei 2014)

Een derde kinderen slachtoffer van seksueel geweld Meer slachtoffers van seksueel geweld tegen kinderen moeten worden gezien. De drempels voor slachtoffers om uit te komen voor het seksueel geweld, het te melden bij instanties en aangifte te doen bij de politie, moeten omlaag. Dat blijkt uit het rapport over de aanpak van seksueel geweld tegen kinderen van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen. Naast nieuwe cijfers over de slachtoffers en daders van seksueel geweld bevat het rapport aanbevelingen om de aanpak van het probleem te verbeteren. Gevallen van seksueel geweld moeten gedetailleerd, consistent en uniform worden geregistreerd, zodat niet alleen de omvang maar ook de aard van het probleem zichtbaar wordt. (Bron: Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, 27 mei 2014)

Terugkoppeling VNG-commissie Jeugd vergadering 21 mei 2014 De subcommissie Jeugd van de VNG vergaderde woensdag 21 mei over een aantal uitvoeringsvraagstukken op het gebied van de decentralisatie van de jeugdhulp. Op de website van de VNG een korte samenvatting. (Bron: VNG, 27 mei 2014)

Eerste te certificeren instelling positief beoordeeld Jeugdbescherming Regio Amsterdam, uitvoerder van jeugdbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering, is als eerste te certificeren instelling positief beoordeeld door het Keurmerkinstituut. Het certificeren van instellingen die jeugdbeschermingsmaatregelen en/of jeugdreclassering (JB/JR) uitvoeren is nodig in het kader van de Jeugdwet. Vanaf 1 januari 2015 sluiten gemeenten voor de uitvoering van JB/JR alleen nog overeenkomsten af met gecertificeerde instellingen. Op dit moment doorlopen 21 uitvoerders van JB/JR het certificeringstraject. (Bron: Voordejeugd.nl, 26 mei 2014)

Een op twintig jongeren gebruikt Ritalin bij toetsen Om beter te presteren rondom tentamens of examens gebruikt één op de twintig jongeren (5%) wel eens Ritalin. Ook andere 'breindoping' zoals angstremmers komen voor. De meeste gebruikers geven aan dat hun ouders hiervan op de hoogte zijn. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag en 7Days onder ruim 1900 jongeren. (Bron: 1Vjongerenpanel, 23 mei 2014)

3

Maatschappelijke ondersteuning

Debat financiële regelingen chronisch zieken en gehandicapten De Eerste Kamer heeft 27 mei 2014 met staatssecretaris Van Rijn (VWS) gedebatteerd over een wetsvoorstel voor de afschaffing van financiële regelingen voor chronisch zieken en gehandicapten. Dit wetsvoorstel hevelt de inkomensondersteuning van chronisch zieken en gehandicapten over naar gemeenten, die de ondersteuning op maat kunnen regelen. Huidige rechthebbenden komen niet automatisch in aanmerking voor ondersteuning, mede vanwege het feit dat gemeenten minder budget krijgen dan nu beschikbaar is. Op 3 juni 2014 wordt hoofdelijk over het wetsvoorstel gestemd. (Bron: Eerste Kamer, 28 mei 2014)

Eén loket cruciaal bij hervorming langdurige zorg Uit voorlopige resultaten van ANBO-onderzoek over eigen regie en zelfredzaamheid onder bijna 500 leden en niet-leden blijkt dat acht procent van de respondenten het behoorlijk benauwd krijgt als zij zelf hun zorg moeten gaan regelen. Vijftien procent geeft aan het veel te ingewikkeld te vinden om zelf zorg te regelen. De enquête loopt tot zondag 8 juni 2014. (Bron: ANBO, 28 mei 2014)

SCP: Wmo beweegt in goede richting Gemeenten hanteren massaal bij de Wmo een 'gekantelde' aanpak: vraag- en resultaatgericht, via 'keukentafelgesprekken' en met aandacht voor wat mensen zelf of met hun sociale omgeving kunnen. Dat blijkt uit het SCP-rapport De Wmo in beweging, een evaluatie van Wmo-beleid over de jaren 2012-2014. De evaluatie wijst ook uit dat een ruime meerderheid van de inwoners die een beroep doen op Wmo-ondersteuning tevreden is over het gesprek hierover met de gemeente. (Bron: VNG, 28 mei 2014)

In voor Mantelzorg van start In voor Mantelzorg, een programma van Vilans en Movisie, is officieel van start gegaan. In voor Mantelzorg wil de samenwerking tussen mantelzorgers en beroepskrachten en de ondersteuning van mantelzorgers verbeteren. (Bron: MOVISIE, 27 mei 2014)

Gemeente heeft mensen met een verstandelijke beperking niet in beeld Het proefschrift Lof der Oppervlakkigheid van Femmianne Bredewold roept veel herkenning op bij ouders van mensen met een verstandelijke beperking. Het zou verplichte kost moeten zijn voor elke gemeenteambtenaar die zich bezighoudt met de Wet maatschappelijke ondersteuning. Uit een enquête van KansPlus blijkt bovendien dat gemeenten in korte tijd nog heel veel moeten doen om mensen met een verstandelijke beperking goed op te kunnen vangen. (Bron: MEE Groningen, 27 mei 2014)

Daklozen met geld leren omgaan, dat kan Hoe krijg je een dakloze zover dat hij dat hij leert zonder schulden door het leven te gaan en misschien wel door te stromen naar een zelfstandige woning? De Hogeschool van Amsterdam doet onderzoek naar interventies die hem motiveren tot deelname aan een budgetcursus. (Bron: Socialevraagstukken.nl, 26 mei 2014)

Zelfbeheer? Liever samensturing Zelfbeheer is een lonkend perspectief, maar betekent in de praktijk van de maatschappelijke opvang een complete wisseling van de macht. Met het concept samensturing kunnen bewoners samen met ervaringsdeskundigen én professionals vorm geven aan hun voorziening. (Bron: Socialevraagstukken.nl, 24 mei 2014)

4

Onderwijs

Flipp the classroom: het einde van een tijdperk met ‘Ik snapte niets van het huiswerk’ Steeds vaker hoor je de kreet voorbij komen. Het is een hot item in onderwijsland. Een concept wat onlosmakelijk verbonden is met de opkomst van internet en multimedia. Maar zo nieuw is het niet. Al meer dan vijftien jaar wordt er door verschillende docenten met dit concept geëxperimenteerd. Inmiddels zijn (vooral Amerikaanse) universiteiten bezig college’s op deze manier vorm te geven. Maar wat is het nu precies? Wat zijn de voordelen ervan? Docent wiskunde Roeland Hiele, bekend van de wiskundeacademie.nl, blogt. (Bron: Hetkindeerst.org, 28 mei 2014)

Studievoorschot maakt investering tot 1 miljard euro mogelijk Het kabinet heeft met de fracties van D66, GroenLinks, VVD en PvdA een akkoord bereikt over de hervorming van de studiefinanciering. Met de introductie van het studievoorschot maken de partijen een bedrag oplopend tot maximaal €1 miljard vrij om te investeren in beter hoger onderwijs. Het totale budget dat jaarlijks beschikbaar komt voor de bekostiging van hoger onderwijs stijgt hiermee met een bedrag dat oploopt tot meer dan 20% ten opzichte van het budget in 2014. (Bron: Rijksoverheid.nl, 28 mei 2014)

Mogelijk maatwerkdiploma mogelijk In een interview met Trouw kijkt Paul Rosenmöller, nu een half jaar voorzitter van de VO-raad, vooral naar de toekomst: waar willen we heen met het onderwijs? “De leerling moet veel meer centraal staan. Een maatwerkdiploma moet bijvoorbeeld mogelijk worden.” (Bron: VO-Raad, 28 mei 2014)

Dekker lost nog niet alle problemen op voor dalend aantal leerlingen De langverwachte uitwerkingsbrief van staatssecretaris Dekker met oplossingen voor het dalend aantal leerlingen lost nog niet alle problemen op voor het dalend aantal leerlingen. Het is zeer de vraag of de voorgestelde maatregelen de sector Primair Onderwijs voldoende ruimte bieden om de problematiek - die het gevolg is van de Krimp - het hoofd te bieden. (Bron: PO-Raad, 26 mei 2014)

Commissie anti-pestprogramma’s: 13 methoden veelbelovend Dertien methodes die scholen kunnen gebruiken bij de aanpak van pesten zijn veelbelovend. Dit stelt een commissie van onafhankelijke deskundigen – de Commissie anti-pestprogramma’s - die in opdracht van staatssecretaris Dekker 61 methodes heeft beoordeeld. Met deze eerste schifting wordt het voor scholen duidelijker welke methodes ze het beste kunnen kiezen om pesten effectief aan te pakken. De komende jaren worden deze methodes verder getest in de praktijk. (Bron: Rijksoverheid.nl, 27 mei 2014)

Kabinet maakt starten samenwerkingsschool eenvoudiger Openbare en bijzondere scholen die vanwege krimp samen verder willen gaan, hoeven niet langer te wachten tot ze op omvallen staan. Nu is het starten van een samenwerkingsschool nog ingewikkeld, straks worden de regels veel eenvoudiger. Schoolleiders en bestuurders in krimpgebieden krijgen met deze en andere maatregelen nieuwe mogelijkheden om adequaat om te gaan met teruglopende leerlingenaantallen. De ministerraad heeft hiermee ingestemd op voorstel van staatssecretaris Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (Bron: Rijksoverheid.nl, 23 mei 2014)

5

Werk & inkomen

Voorlopig geen banen zorg en welzijn De werkgelegenheid in de zorg en welzijnssector neemt in 2015 niet toe, dat blijkt uit een arbeidsmarktrapport van het Ministerie van VWS. Minstens 200.000 zorg- en welzijnsprofessionals krijgen te maken met een verandering van baan of de inhoud van hun baan. (Bron: MOgroep, 28 mei 2014)

Groei bijstand houdt aan Het aantal bijstandsontvangers is in het eerste kwartaal van 2014 met 13 duizend gestegen tot 426 duizend. Dit heeft het CBS op 28 mei 2014 bekendgemaakt. Ondanks signalen dat de economie weer aantrekt, is er in de bijstand vooralsnog geen omslag zichtbaar. Personen met een bijstandsuitkering hebben doorgaans een grote afstand tot de arbeidsmarkt en vinden daardoor minder snel werk dan bijvoorbeeld WW'ers. (Bron: Divosa, 28 mei 2014)

Investeren in schuldpreventie en vroegsignalering loont Panteia heeft in drie gemeenten de business case onderzocht bij de aanpak van schuldpreventie en vroegsignalering van schulden. Daaruit blijkt dat iedere euro die is geïnvesteerd in de onderzochte projecten de samenleving tussen de €2,46 en €4,22 oplevert en de gemeenten, die de uitvoering doen, tussen de €1,57 en €2,91 oplevert. (Bron: VNG, 27 mei 2014)

Grote bedrijven in gesprek over social return Steeds meer bedrijven krijgen met social return verplichtingen te maken, dit leidt tot veel vragen. De Normaalste Zaak organiseerde in samenwerking met KPN een rondetafelgesprek met grote landelijk opererende bedrijven om ervaringen uit te wisselen. (Bron: De Normaalste Zaak, 26 mei 2014)

Verder lezen en kijken CBS-cijfers over aantal jongeren met indicatie AWBZ-zorg In Statline zijn nieuwe tabellen over het aantal jongeren tot 18 jaar met een indicatie voor AWBZ-zorg in 2011-2012 gepubliceerd.

Confronterend filmpje huiselijk geweld Een man grijpt zijn vriendin vast. Ze hebben ruzie. Hij wil haar slaan. Omstanders kijken het even aan, maar dan grijpen ze in. Maar stel nu eens: het is andersom. Het stel heeft opnieuw ruzie. Maar dit keer is het de vrouw die de man bedreigt. Wat zou u doen? Confronterend filmpje huiselijk geweld.

Doe-het-zelf-zorg Frans Bromet volgt in Doe-het-zelf-zorg van NCRV Document (Uitzending: 27 mei 2014, Nederland 2) de transitie van oude naar nieuwe zorg en laat zien welke gevolgen dit heeft voor de kwetsbare ‘cliënten’. Hij spreekt met de betrokken wethouder en medewerksters van RadarAdvies en raakt verstrikt in hun terminologie. De documentaire is terug te zien op uitzenderinggemist.nl. Interne tegenspraak organiseren In een nieuwe advies stelt de WRR dat woningcorporaties, onderwijs- en gezondheidszorginstellingen hun interne tegenspraak beter moeten organiseren. Hierdoor wordt het zelfcorrigerend vermogen van deze semipublieke organisaties versterkt. Dit helpt bij het beter verankeren van maatschappelijke belangen.

Ouderen van de toekomst In de overzichtsstudie Ouderen van de toekomst schetsen onderzoekers van het NIVEL een beeld van de wensen en mogelijkheden voor wonen, welzijn en zorg van ouderen en toekomstige ouderen. Praktijk van sociale verantwoordelijkheid De Wmo gaat met nieuwe wetgeving zijn tweede fase in. Kenmerkend voor de eerste fase is dat er veel dynamiek is ontstaan rond ‘de burger’. Dit essay heeft vooral de functie om de argumentatie te verdiepen. Hans Boutellier en Marian van der Klein pleiten ervoor de discussie over de rol van burgers op te nemen in een bredere visie op sociale verantwoordelijkheid. Het appel op de ‘eigen verantwoordelijkheid’ van burgers kan alleen tot zijn recht komen binnen een verhaal over de inzet van alle partijen op hun bijdrage aan de samenleving.

6

Agenda

3 juni 2014 Professioneel omgaan met seksualiteit in het primair onderwijs Regionale werkbijeenkomst modelverordeningen Jeugd en Wmo (Rotterdam) De praktijk van zelfsturende teams 4 juni 2014 Familieparticipatie in de ouderenzorg

5 juni 2014 Regionale werkbijeenkomst modelverordeningen Jeugd en Wmo (Zwolle) Zorg voor zieke leerlingen 6 juni 2014 Bestuurlijke bijeenkomst Betaalbaar wonen, lokale opgave?

10 juni 2014 Hét Thuiszorgcongres 2014 Regionale werkbijeenkomst modelverordeningen Jeugd en Wmo (Eindhoven) Slim omgaan met (hoog)begaafde leerlingen Zelfsturende teams – op koers blijven 11 juni 2014 Adolescentenstrafrecht Goed mentorschap Zorg Welzijn Management Event 12 juni 2014 Regionale werkbijeenkomst modelverordeningen Jeugd en Wmo (Arnhem) Studiereis Wijk Investeren

13 juni 2014 Stop de vechtscheiding Studiereis Wijk Investeren 16 juni 2014 Transformeren doe je samen 17 juni 2014 Congres Verbinden van Duurzame Steden 2014 Digitale ontwikkelingen in de zorg Thuis met autisme, wie zit er mee? VNG Jaarcongres Externaliserend probleemgedrag bij kleuters 18 juni 2014 VNG Jaarcongres 19 juni 2014 De 3D Communicatie Dag Bijeenkomst Lerend Netwerk NL Smart Cities Kinderopvang à la carte Omgaan met taalstoornissen in de klas Waar blijft het kind? Symposium pleegzorg 20 juni 2014 Netwerkbijeenkomst Transitiemanagers Jeugd 23 juni 2014 Omgaan met klachten in jeugdhulp en Wmo

7

24 juni 2014 ADHD bij volwassenen Preventie ontmoet specialist (en vice versa) over Excessief huilen 25 juni 2014 Beter en concreter – goede regels, gerichte service Bijeenkomst voor nieuwe wethouders Wmo Stadmakersbijeenkomst Agenda Stad 26 juni 2014 INA Masterclass Samengestelde gezinnen Jezelf zijn in de jeugdzorg, kan dat? Verstoorde seksuele ontwikkeling voor kinderen Zorgvisie Live 27 juni 2014 Inspiratiefestival Maatschappelijke initiatieven & gemeenten 30 juni 2014 Congres Integrale Zorg