Nieuwsbrief Samenwerkingverband Zuid

Met extra aandacht voor: de agenda van komend jaar

4 oktober 2012

2

INHOUDEVEN VOORSTELLEN Onze nieuwe onderwijsadviseur Proeftuin Centrum

DE VOORZiTTER VERTELTOver de plannen van dit schooljaar

OP PADnaar de scholen in de Pijp om meer te horen over hun scholingsproject

EDuCATiEf STEuNPuNTuitgelegd door Emmy Lugthart

SChOOL iN bEELD1e Montessorischool de Wielewaal

AgENDA Alle activiteiten voor de komende tijd

COLOFON

Coördinator Emmy LugthartRedactie Lise-Lotte Kerkhof,Ontwerp Roquefort Ontwerpers

Het samenwerkingsverband maakt de nieuwsbrief om iedereen op de hoogte te houden van de activiteiten. Daarnaast wil het samenwerkingsverband via de nieuwsbrief alle scholen nog meer bij de ontwikkelingen betrekken.

Ideeën voor het magazine, commentaar op de nieuwsbrief of zelf kopij insturen? E-mail de redactie via e.lugthart@oog.nl.

3

“Voor de zomervakantie ben ik ge-vraagd om aan de slag te gaan als onderwijsadviseur voor de Proeftuin Centrum. Echt leuk. Al veel jaren werk ik als consulent onderwijs (COA) voor ver-schillende samenwerkingsverbanden. Een van mijn taken was het begeleiden van scholen om hun leerlingenzorg samen met de intern begeleider en ove-rige teamleden op maat te ontwikkelen. Ik denk dat ik die ervaring en kennis goed kan gebruiken bij mijn taken en rol als onderwijsadviseur. Bovendien word ik altijd erg blij om als pionier aan het werk te gaan. Bij deze Proeftuin is alles nog mogelijk. Het eindpunt van de reis en de weg die we af gaan leggen staan nog niet vast. We gaan dat samen uitzoeken. Met als drijfveer nog beter aan te sluiten op wat kinderen van ons vragen.”

Rieke, wat houdt de Proeftuin Centrum in? “Deze Proeftuin is de combinatie van een onderwijskundige aanpak binnen de school en een pedagogisch steunpunt voor de ondersteuning van ouders en

kinderen buiten de school. Het Ouder- en Kindcentrum (OKC) vormt daarbij het pedagogisch steunpunt. Er is een gezins- en onderwijsadviseur, die elk vanuit hun expertise samenwerken om zo tot één plan van aanpak te komen. De kern is dat in de proef, samen met alle betrokkenen, wordt uitgeprobeerd wat wel en niet werkt. Een belangrijk uitgangspunt is de driehoek: school, kind en ouders. Daartussen beweegt zich de proef. De gesprekpartner van de gezinsadviseur en onderwijsadviseur is vooral de intern begeleider, die heeft ook de regie. Gedrieën gaan ze op zoek gaan naar de ondersteuningbehoefte van de school, het kind en het gezin. Zij kunnen in onderling overleg snel en efficiënt onderwijs-, hulp- en zorgarrangementen op maat inzetten.”

Waar zijn jullie mee gestart?“Op dit moment is de sollicitatieproce-dure voor de gezinsadviseur nog volop bezig. Gelukkig werk ik in deze fase wel al samen met een medewerker van het OKC. In oktober starten we met een nulmeting. Daarvoor stellen we een vra-

genlijst op met als doel een uitgebreide kennismaking met de scholen. We vra-gen bijvoorbeeld naar de wijze waarop de ondersteuningsstructuur is opgezet en of deze naar tevredenheid werkt. En hoe de communicatie met ouders ver-loopt en welke ondersteuningsbehoefte de school daarbij heeft. We bezoeken alle scholen de Aloysius, de Burght, de 14e Montessori, de Eilanden en de Theo Thijssen voor een gesprek met de intern begeleider en de directeur. Vervolgens beschrijven we onze bevindingen. Daar-naast leggen we ook de ondersteunings-profielen van de vijf scholen bij elkaar, zodat we een goed beeld krijgen van ieder individuele school en van de wijk.”

Welke concrete taken heb jij verder?“Ik zal onder meer de scholen bege-leiden bij het formuleren en uitwerken van de gewenste onderwijsondersteu-ningsarrangementen, het vertalen van wensen naar een procedure en zorgen voor de overdracht naar de ambulante begeleiders en samen met hen kijken naar een mogelijke ander inzet dan voorheen gebeurde.”

Wij wensen Rieke en alle andere betrok-kenen veel succes met het opstarten van deze Proeftuin.

EVEN VOORSTELLEN...

Dit keer geen wist je datje, een citaat of tip voor een boek, maar een nieuwe rubriek “Even voorstellen”. Graag laten we je kennismaken met Rieke Polder de nieuwe onderwijsadviseur van de Proeftuin Centrum. Je leest ook wat deze Proeftuin inhoudt en waar nu concreet mee wordt gestart.

...onze nieuwe onderwijs adviseur Proeftuin Centrum

4

Met deze nieuwsbrief wordt de start gemaakt met een nieuw jaar samenwerken in het kader van passend onderwijs. Het zal enerzijds bestuurlijk een ingewikkeld jaar worden, omdat het huidige samenwerkingsverband nog door functioneert terwijl er tegelijkertijd een groot nieuw Amsterdams samen-werkingsverband wordt opgebouwd. Dit zal zeker veel bestuurlijke drukte met zich meebrengen waar de scholen echter op korte termijn concreet weinig mee van doen zullen hebben. Deze ontwikkeling is voor de langere termijn wel van groot belang, omdat hiermee de fundamenten worden gelegd voor de nieuwe uitvoeringspraktijk voor passend onderwijs. We zullen jullie over deze opbouwactiviteiten zo veel als mogelijk informeren en ook raadplegen.

Wat de huidige dagelijkse praktijk binnen het samen-werkingsverband Zuid betreft, wordt het hopelijk een heel vruchtbaar en inspirerend jaar. De focus binnen Zuid zal immers gericht zijn op het experimenteren met een andere en betere inzet van de ondersteuning rondom en in de scholen. Daarvoor starten we één maar waarschijnlijk zelfs twee proeftuinen waarin we gaan uitproberen hoe we de ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband en vanuit het Ouder- en Kindcentrum en de Jeugdzorg meer vraaggericht, beter afgestemd en dus ook effectiever kunnen opzet-ten. Tegelijkertijd starten we in Zuid een samenwer-kingsproject met het speciaal onderwijs voor een meer wijkgerichte en schoolgerichte inzet van de am-bulante begeleiders. In deze nieuwsbrief vinden jullie hierover meer informatie. In de komende wijkover-leggen zullen deze ontwikkelingen ook regelmatig aan de orde komen. Daarbij zullen we jullie creatieve inbreng zeker hard nodig hebben.

DE VOORZITTER VERTELT

De voorzitter van het samenwerkingsverband (swv) is Peter Bovelander. Peter is al een aantal jaren de voorzitter van ons swv. Daarnaast is hij plaatsvervangend algemeen directeur van Openbaar Onderwijs aan de Amstel.

Educatief Steunpuntdoor Emmy Lugthart

In het kader van Passend onderwijs zijn we binnen ons samenwerkingsverband de afgelopen jaren op zoek gegaan naar een andere manier van het van ondersteuning bieden aan de scholen. Logisch, want als er in de toekomst geen directe financiering komt voor kinderen met een rugzak wil dat niet zeggen dat deze kinderen niet meer op onze scholen zitten. Daarom is er straks geld beschikbaar om ondersteuningsarrangementen in te zetten als daar binnen de school behoefte aan is. Maar ja hoe organiseer je dat?

Het afgelopen jaar hebben we met de projectgroep Educatief Steunpunt gekeken naar welke ondersteuning er nu al op de scholen aanwezig is. Zoals jullie weten komen er ambulant begeleiders vanuit de clusters 2, 3 en 4 en preventieve ambulante begeleiders vanuit het SBO en Consulenten Onderwijs Amsterdam op de scholen. Met deze mensen hebben we voor de zomervakantie bekeken welke ondersteuning zij allemaal bieden.

Nu we dit in kaart hebben gebracht, is de vraag aan de scholen of deze inzet aansluit bij de wensen en behoeften van de individuele scholen. Deze gesprekken worden nu onder meer in de wijkoverleggen gevoerd. Het is namelijk de bedoeling om de ondersteuning meer wijkgericht in te gaan zetten. Het is dus de kunst om beide uitkomsten over elkaar te leggen en te kijken tot welke inzet we kunnen komen. Hierbij kan gedacht worden aan de inzet voor meerdere kinderen tegelijk in plaats van de basisbegeleiding voor het kind met het rugzakje. Dit kan bijvoorbeeld socialevaardigheidstraining, co- teaching, studiebijeenkomsten, intervisie of iets dergelijks zijn. Ook kijken we naar de mogelijkheid om een gedeelte van de leerlinggebondenfinanciering (lgf-budget) in te zetten voor klassen- en onderwijsassistenten en het opzetten van ‘tussenvoorzieningen’. Als we hiervoor kiezen, betekent dit misschien wel een andere inzet van de betrokken mensen.

Om dit goed te organiseren wordt er ook op bestuursniveau gesproken over een eventuele verandering van inzet. Het gaat dan om de schoolbesturen vanuit het samenwerkingsverband en de besturen waar de ambulante diensten onder vallen. In komend schooljaar willen we een opzet vinden voor de ondersteuningsarrangementen en dit dan ook uitproberen. Hiervoor is een goede samenwerking tussen de verschillende partijen noodzakelijk. We hopen dat de gesprekken over een goede ondersteuning in de scholen niet alleen bovenschools gevoerd zullen worden, maar dat ook op de scholen zelf de leerkrachten, intern begeleiders en directeuren met elkaar hierover in gesprek gaan. Wordt vervolgd dus.

5

OP PADDe redactie neemt u mee naar plekken waar driftig wordt overlegd en wordt gewerkt aan nog beter onderwijs. Dit keer spraken wij enkele directeuren uit de Pijp die samen werken aan een gezamenlijk scholingstraject over hande lingsgericht werken.

Idee achter de scholingDirecteur Astrid van de Oscar Carré: “Het idee achter buurtgericht samenwerken is leren van en met elkaar. Wat ons allemaal bezighoudt is ervoor zorgen dat er in onze buurt zoveel mogelijk kinderen onderwijs op maat krijgen. Handelingsgericht werken is hierbij onmisbaar. Hier liggen voor alle scholen in de Pijp nog kansen. De sleutel tot succes zien wij in het delen van kennis en ervaringen. Dit moet wel op een inspirerende manier, zodat het werkt voor het team. Ik heb uitgelegd hoe we extra leermomenten (niet de studiedagen) op de Oscar Carré invullen; buiten de school elkaar rondom een bepaald onderwerp inspireren. Die ervaring is meegenomen.” Astrid legt uit dat de directies en intern begeleiders eerst zelf extra kennis opdeden over handelingsgericht werken. Wat is nu precies de kern van handelingsgericht werken, hoe zorg je ervoor dat groepsplannen ook voor het individuele kind werken en hoe creëer je ook tijd en ruimte voor talentontwikkeling? En tot slot: wat hebben we nu gezamenlijk nodig om onze leraren hierbij goed te ondersteunen, zodat ze geïnspireerd aan het werk gaan? Astrid: “We willen verder kijken dan toetscijfers analyseren en kinderen ondersteunen die onderpresteren.”

Opzet bepalenIn twee sessies namen de directies en intern begeleiders de vraagstukken door, daarbij ondersteund door Karin van Kooten van Kooten&Co. Zij helpt om dit scholingstraject verder vorm te geven. Directeur van montessorischool de Scholekster Tamar: “Voordat we opgaan

in een groter samenwerkingsverband is het prettig dat we nog samen kunnen nadenken over hoe we elkaar kunnen versterken. Niet werken vanuit wat fout gaat, maar nadenken wat elk teamlid nodig heeft om gezamenlijke doelen te bereiken. Het scholingstraject moet geen verzwaring opleveren. Het moet juist energie geven om na een scholingsdag in de klas nieuwe dingen uit te proberen.”

Vorm Gekozen werd voor een opzet waarin elk team per scholingsbijeenkomst drie teamleden mag aanleveren. Zo’n vijftien teamleden per keer. Onder begeleiding van een specialist gaan zij op een inspirerende plek eigen vraagstukken rondom handelingsgericht werken bespreken. Er zijn dus straks 45 teamleden die in drie scholingsdagen extra kennis en ervaring mee terug nemen naar school. Na elke sessie wordt de kennis namelijk gedeeld met degene die de scholingsdag (nog) niet hebben gevolgd. Als het allemaal goed loopt, gaat de eerste bijeenkomst in november van start. De kinderen uit de klas krijgen op een scholingsdag les door kunstenaars van De Zoete Inval (redactie: zij vervangen leraren bij verlof en studiedagen). Zo kunnen de leraren met een gerust hart inspiratie opdoen. Tamar: “Ik heb aan mijn teamleden het scholingstraject uitgelegd en eerst maar eens gevraagd wie hier aan mee zou willen doen. Ondanks dat ik benadrukt heb dat dit energie op zal leveren en niet zal kosten, staan ze nu nog niet te dringen. Dit komt doordat wij ook meedoen aan de Kwaliteit Aanpak Basisonderwijs (KBA). We zijn net met een intensief traject

Samen handelingsgericht werken in de PijpScholen in de Pijp werken regel matig in de buurt samen. Een project wat nu in ontwikkeling is? Een scholingstraject handelings gericht werken, gefinancierd door het samenwerkingsverband. Teamleden van verschillende scholen leren van én met elkaar. Geen losse studiedag bovenop het reguliere werk, maar een dag je handen vrij. Om in de klas, op school nog meer uit het individuele kind te halen. Het doel van de scholing is niet in paniek raken van extra werk, maar praktische handvatten opdoen die je ontlasten en inspireren. Praktische bijscholing op locatie met twee directe collega’s en twaalf teamleden van andere scholen.

gestart. Er komen adviseurs langs die mijn teamleden individueel observeren. Mijn team voelt de druk om de boel nog beter op orde te brengen. En ondanks dat we vanuit de Montessori-principes al behoorlijk op kindniveau werken, hebben wij natuurlijk zaken die beter kunnen.”

Wanneer is het succesvol?Astrid: “Wij hebben op de Oscar Carré al eerder aandacht besteed aan handelingsgericht werken. Een traject met best veel theorie. Iedereen raakte erg enthousiast van de nieuwe ideeën, maar we kregen wel last van de wet op de remmende voorsprong. Hoe meer je leest, hoe complexer het ook kan lijken. Ik wil mijn team daarom nu inspireren om terug te gaan naar de kern. Voor mij is het een succes als mijn teamleden zich zekerder voelen. Minder handelingsverlegen.” Tamar: “Ik vind het geslaagd als mijn team enthousiast terugkomt en aangeeft dat ze dingen hebben geleerd die ze kunnen gebruiken in de klas. We hopen natuurlijk ook dat het traject een duurzaam effect heeft, maar het begint bij leergierigheid.” Astrid: “We zijn dus al op de trein gesprongen. Nu moet ik voorkomen dat iemand uitstapt. Naast het versterken van het klassenmanagement kijk ik ook naar de schoolorganisatie. Kan het een tikkeltje anders, beter? En kan ik daardoor ook, het gevoel van, werkdruk voorkomen? We bespreken nu met elkaar of en hoe we over kunnen gaan op een continurooster. Voordelen zijn onder meer elke dag een doorlopend pedagogisch klimaat en meer tijd na school voor analyse en kennisdeling. Het is belangrijk om de tijd te nemen om samen dingen voor elkaar te krijgen. Gras groeit niet harder als je eraan trekt.”

Astrid, directeur van de Oscar Carré

6

SCHOOL IN BEELDDe scholen in het samenwerkingsverband zien er erg verschillend uit. Logisch, want de ene school ligt middenin de stad aan de gracht, ter-wijl de andere school nabij een weiland ligt. Om een beeld te krijgen van onze prachtige scholen laten we elke keer een andere school zien. Dit keer de 1e Montessorischool de Wielewaal.

De 1e Montessorischool de Wielewaal. Een prachtig gebouw uit 1926 in de Corellistraat. Niet alleen de buitenkant is erg mooi, ook de grote lokalen, die door hun indeling met hoeken uitermate geschikt zijn voor het Montessorionderwijs, zijn zeer bijzonder.

AGENDAVoor de komende periode staan de volgende overleggen op de agenda:

WijKgERiChT WERKENDinsdag 16 oktober Centrum west 13.00 – 15.00 uur OKC Lindengracht

KERNgROEPmaandag 8 oktober 15.00 – 17.00 uur OOG Onderwijs en Jeugd

SbO OVERLEgDinsdag 9 oktober 13.00 – 15.00 uur OOG Onderwijs en Jeugd

DAgELijKS bESTuuRWoensdag 14 november 15.00 – 16.00 uur OOadA

ALgEMEEN bESTuRENOVERLEgDonderdag 22 november 9.00 – 11.00 uur OOG Onderwijs en Jeugd