Inhoud blz

Maikel (30) “Ik zie razendsnel of iemand te vertrouwen is” _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 4

Samantha (20) “de pijn zal blijven, maar ik kan ermee leven” _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 8

Mando (39) “door mijn ouders kon ik de druk weerstaan” _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 12

Thea, moeder van Jasper (33) “op de moeilijkste momenten was ik heel sterk” _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 16

Fred (31) “oma was de enige die in mij bleef geloven” _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 18

Thamara (19) “Profvoetballer of president wilde ik worden” _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 22

dit boekje gaat over 6 tieners van toen. Allemaal kwamen ze rond hun 15e levensjaar in aanraking met BJ Brabant. hun leven is niet vanzelf gegaan, maar ze hebben iets bereikt om trots op te zijn. hoe hebben zij hun proble-men overwonnen? Wat heeft hen geholpen om iets van hun leven te maken? In openhartige interviews vertellen zij hun verhaal.

We hopen dat u dit boekje met aandacht zult lezen.

Namens de medewerkers van BJ Brabant,Rob Eggenhuizen, Raad van Bestuur

2 3

JuST BE

You can travel the world

but you can’t run away

from the person

that you are in your heart.

You can be who you want to be

Make us believe in you

Keep all your light in the dark

Just be. Just be. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

(dJ Tiësto & Kirsty hawkshaw, 2004)

4 5

In mijn jeugd woonde ik bij opa en oma in Rosmalen.

Opa was er altijd; hij was mijn grote vriend.

Na Vreekwijk wilde ik iets van mijn leven maken.

Hier ben ik 7, het jaar dat oma dood ging.Dit is mijn moeder; ze raakte op haar 16e zwanger van mij.

Kickboksen was mijn grote hobby, ik ben er best ver mee gekomen.

100 gulden zakgeld per week!

MAIKEL (30) ondernemer

Hoe was je jeugd?“Mijn moeder was 17 toen ze mij kreeg. Ze was

te jong om voor me te zorgen. Mijn vader was

al meteen buiten beeld. Toch heb ik mijn jeugd

best leuk gevonden. Dat kwam vooral door mijn

opa, bij wie ik woonde. Hij was gek op me. Hij gaf

me iedere week 100 gulden zakgeld en ik kreeg

alles wat ik maar wilde.”

Wat voor kind was je? “Ik werd natuurlijk veel teveel verwend. Dus ik

gedroeg me als een prins. Ik vond mezelf geweldig,

maar ik was behoorlijk respectloos naar anderen. Ik

vond het heel normaal dat ik altijd mijn zin kreeg. Ik

zat bij een jeugdbende en maakte het dorp onveilig.

Daardoor kwam ik op Vreekwijk terecht. Ik heb ook

nog in andere opvangcentra gezeten.”

Je herinnering aan Vreekwijk?“Ik kwam binnen als een jongen zonder normen

en waarden. Ik had verwacht dat ze me naar

huis zouden sturen als ik lastig was. Maar dat

gebeurde niet. Langzaam ben ik bijgedraaid.

Ik kreeg steeds meer lol met de jongens. We

hebben zelfs een film gemaakt. Achteraf was

het een van de mooiste tijden uit mijn leven.

Respect is het belangrijkste wat ik er geleerd

heb.”

Aan wie heb je in die tijd de meeste steun gehad? “Aan Bertie Lukassen, een groepsleider. Als ik

paniekerig of boos was, wist hij me altijd te kalme-

ren. Hij straalde van zichzelf een enorme rust uit.”

Wat is het beste advies dat je ooit hebt gehad?“Lange tijd gaf ik anderen de schuld als er iets

mis ging. Daar kwam meestal ruzie van. Toen ik

weer eens met m’n vingertje stond te wijzen, zei

mijn sportleraar: ‘Jongen, leer naar jezelf kijken’.

Dat heb ik onthouden. Als er nu iets fout loopt,

vraag ik me eerst af: ‘Waarom is dit gebeurd?

Wat is mijn eigen aandeel hierin?’”

Vanaf zijn 15e woonde Maikel anderhalf jaar op Vreekwijk, in leefgroep De Pioniers. Op de internaatschool leerde hij metselen. Nu runt hij alweer 10 jaar zijn eigen stukadoorsbe-drijf. Ook privé heeft hij zijn leven op de rails. Sinds 8 jaar vormt hij een gezin met Marja en haar twee zonen. Ze wonen in een prachtige, zelf verbouwde tweekapper in Nuland. In zijn vrije tijd gaat hij graag darten, kaarten of autoracen.

Wat is je beste beslissing geweest?“Dat ik mijn eigen bedrijf ben begonnen. Het

voelt goed om eigen baas te zijn en mijn eigen

geld te verdienen. Het geeft structuur in mijn

leven. Ik voel me gewaardeerd om wat ik doe.

Ik krijg een enorme ‘boost’ als ik een grote

opdracht binnensleep waar ook andere bedrijven

op zitten te azen.”

Wat heeft je geholpen om iets van je leven te maken?“Mijn stiefvader riep altijd: ‘Jij kunt niks, je hebt

niks en je zult nooit niks hebben’.

Dat zinnetje moest ik zo vaak horen, dat ik

dacht: ‘Wacht maar af vriend; ik ga het tegendeel

bewijzen!’”

Dieptepunt in je leven?“Toen mijn opa overleed, op mijn 18e. Opa was

alles voor mij. Ik was drie jaar lang depressief.

Mijn geluk is dat ik Marja tegenkwam tijdens het

boodschappen doen. Na een paar keer oogcon-

tact, heb ik haar aangesproken. Hoewel ze een

stuk ouder is dan ik, was er meteen een enorme

klik. Door haar ben ik uit het dal gekomen. Ik

kreeg er een warme familie bij, met leuke zwa-

gers die vrienden zijn geworden.”

Wat wilde je later worden?“Ik wilde een beroemd kickbokser worden en een

luxe leven leiden. Die luxe is aardig gelukt, al kan

het altijd beter. Kickboksen deed ik een tijdje op

betaald niveau, maar nu niet meer.”

“Ik zie razendsnel of iemand te vertrouwen is”Mijn beste beslissing?Dat ik een eigen bedrijf ben begonnen

6 7

Dit huis heb ik 4 jaar geleden verbouwd. Het is nu verkocht, want we gaan groter wonen.

Stuccen verdient goed, al leen je houdt het niet eeuwig vol.

Overwin jezelf!

Zie je je vrienden van vroeger nog wel eens?“Ja, vooral mijn vrienden uit die jeugdbende. Met

de meeste gasten is het trouwens helemaal goed

gekomen. Ze hebben werk, een gezin en een

huis, net als ik. Een paar jongens hebben helaas

de verkeerde afslag genomen. Daar heb ik geen

contact meer mee.”

Hoe ziet jouw leven er over 10 jaar uit?“Dan hoop ik met Marja een restaurantje te heb-

ben in een mooi, warm land. We hebben altijd

goed kunnen sparen, dus dat gaat ons lukken.

Werken in de bouw hou je niet eeuwig vol, het is

fysiek te zwaar. Ik heb al een hernia gehad. Dus

je moet nadenken over je toekomst.”

Waar ben je trots op?“Op de goede band die ik heb met Baudi en

Chento, de zonen van Marja. Die band is echt

apart. Het voelt alsof ze mijn eigen kinderen

zijn. In het begin moest ik erg wennen dat er zo

geknuffeld werd in het gezin. Ik kreeg als kind

nooit een knuffel. Maar nu vind ik het hartstikke

leuk. Inmiddels zijn de jongens 17 en 20, maar

we stoeien en knuffelen nog steeds. Ik ben trots

dat ik ze een veilige basis kan geven.”

Wat heb je overgehouden aan je internaattijd?“Mensenkennis. Als één van de jongens met een

nieuwe vriend of vriendin over de vloer komt, zie

ik razendsnel of diegene te vertrouwen is of niet.”

Wat moet een hulpverlener nooit doen?“Ik ben ooit woedend geweest op een hulpver-

lener die zei: ‘Ik weet wat jij voelt’. Dat klonk zo

arrogant. Een hulpverlener die zelf nooit uit huis

is geplaatst, kan niet weten hoe dat is. Je kunt je

hooguit inleven in iemand.”

Je gouden tip voor jongeren?“Geloof in jezelf; overwin jezelf. Als je blijft den-

ken: het lukt me toch niet, dan kom je nergens.

Je hebt je leven zelf in de hand. Een ander kan

het niet voor je doen.”

Baudi helpt me graag met klussen. Hier was hij 12.

De jongens zijn al 17 en 20, maar we stoeien en knuffelen nog steeds

8 9

Ze dachten dat ik ‘t niet zou redden, maar ik was een vechtertje

Hoe was je jeugd? “Ik werd drie maanden te vroeg geboren. ‘Een

pak suiker op één hand’, zei mijn moeder. Mijn

vader was vrachtwagenchauffeur en veel van

huis; mijn moeder hield het gezin draaiende. Op

zondag zat ik - vaste prik- met mijn ouders en

zusje in de kroeg. Mijn ouders waren geen pra-

ters, maar de drank maakte veel los. ‘s Avonds

in bed lag ik te luisteren hoe ze ruzie maakten.

Vanaf de middelbare school begon ik zelf een

grote mond te krijgen. Er was steeds vaker

ruzie thuis. Ik ging spijbelen, blowen, bedriegen,

stelen. Hulpverleners en politie kwamen over de

vloer. Bij de crisisopvang liep ik twee keer weg.

Niets hielp.”

Wat was het keerpunt? “Toen ze me in de auto naar Frankrijk hebben

gezet. Ik ging 6,5 maand bij een pleeggezin

van PEL (Project Ervarend Leren) wonen. Op de

boerderij had ik tijd om na te denken, wat kon

je anders? De dag bestond uit werken, eten,

slapen en heel veel praten. Geen telefoon, bijna

geen geld, geen vrienden, niets. Met mijn ouders

mocht ik brieven schrijven. Heftig was dat. Vaak

heb ik op het punt gestaan om weg te lopen,

maar zonder geld of legitimatie kom je niet ver.

Monique, mijn pleegmoeder, heeft urenlang met

me gepraat. Na een paar maanden besloot ik: ‘Ik

wil die haat, pijn en onzekerheid niet meer’. De

stap om te kiezen voor een positieve toekomst,

om écht door te zetten was ontzettend zwaar.”

Ging je daarna terug naar huis?“Mijn ouders kwamen me ophalen in Frankrijk.

We hebben samen nog drie dagen onder begelei-

ding gebackpackt en geklommen in de bergen.

Ik was blij om ze te zien, maar ik merkte dat het

nog niet goed zat tussen ons. Daarom heb ik in

overleg met mijn begeleider besloten om niet

meer thuis te gaan wonen. Kort daarna ben ik in

een pleeggezin geplaatst in Limburg.”

Wat hebben die twee pleeggezinnen voor je betekend?“Ze vonden me niet raar, plaatsten me niet in een

hokje. Dat vond ik heel bijzonder. Ze namen me

op in hun gezin alsof ik één van hen was. Bij die

gezinnen heb ik ontdekt hoe een gezinsleven

kan zijn. Samen eten, de dag bespreken, elkaar

vragen hoe het gaat. Mijn eigen ouders hebben

moeite om emoties te tonen of écht te praten,

terwijl ik daar zo’n behoefte aan heb. Bij die

pleeggezinnen zag ik hoe bijzonder het is om

iets te betekenen voor jongeren. Dat wilde ik ook.

Ik besloot om een mbo-opleiding Maatschap-

pelijk Zorg te proberen. Frida, mijn Limburgse

pleegmoeder, schreef een referentie naar de

opleiding. Er volgde een gesprek waarin ik

vertelde over mijn verleden en mijn motivatie. Ik

ben Sonja, die me heeft aangenomen, nog steeds

dankbaar.”

Wat is het beste advies dat je ooit hebt gehad?“Ik heb heel vaak geroepen: ‘Ik kan het níét, ik

loop weg!’. Mijn Franse pleegmoeder Monique gaf

me het advies: Samantha, zeg tegen jezelf: ‘Ja, ik

kan het!’. Denk aan de dingen die je al wél gelukt

zijn. Het gaat niet om de quantiteit maar om de

qualité!”

Waar haal je troost uit?“Uit een boek dat ik zeker 10 keer heb gelezen:

‘In duizend stukjes’ van ex-verslaafde James

Frey. Hij beschrijft hoe hij is afgekickt. Doorzet-

ten is een belangrijk punt in dit boek en ook in

mijn leven. Op m’n 18e heb ik het Franse woord

‘persévérer’ op mijn linkerpols laten tatoeëren.

Als ik het even niet meer weet, kijk ik ernaar en

voel ik me beter.”

“De pijn zal blijven, maar ik kan ermee leven”Samantha (20) mbo-student

Op haar 15e werd Samantha voor de keuze gesteld: of we schoppen je op straat of je ver-trekt naar Frankrijk. Ze ging voor optie 2. Nu, vijf jaar later, woont Samantha weer in Nederland, in een splinternieuw appartement in Breda. Ze heeft een mbo-diploma niveau 3 op zak en loopt stage bij een zorgboerderij van Novadic-Kentron.

Beste advies? Denk aan de dingen die je al wél gelukt zijn

Bij mijn moeder op schoot.

Ik (7) met mijn zusje Joyce (4) en onze hond max.

Stappen met vriendin marjet. hier was ik 14 (met piercing).

mijn Franse pleeggezin. We aten vaak buiten.

hier sta ik

10 11

Waar heb je spijt van?“Hoe ik met mijn zusje en moeder ben omge-

gaan. Er zijn dingen gebeurd die ik niet meer kan

terugdraaien. Het is te makkelijk om te zeggen

dat ik kutouders had, ik was zelf ook een kutkind.

Mijn kleine zusje heeft verschillende keren de

politie moeten bellen omdat het thuis totaal uit

de hand liep. Achteraf denk ik: Wat hadden al die

ruzies voor zin?”

Aan wie heb je de meeste steun gehad? “Aan de bijzondere mensen die ik tegenkwam in

mijn leven. Juf Monique uit groep drie. Mary en

Amy, bij wie ik mocht logeren als er thuis ruzie

was. Els van Families First, die zorgde dat ik snel

in Frankrijk kwam. Monique en Lia van de cri-

sisopvang in Etten-Leur. Adrie en Monique, mijn

Franse pleegouders. Frida & Noud, mijn pleeg-

gezin in Oploo, met hun kinderen Coen, Anne

en Floor. De hulpverleners van PEL, Rien en An-

nelies, die me zo goed begrepen. Met de meeste

heb ik nog steeds contact. Op dit moment zijn

mijn vrienden en collega’s op mijn stageplek erg

belangrijk voor me.”

Waar ben je trots op?“Op mezelf. Dat ik ‘t heb volgehouden. Ik voel me

sterk. Ben meer in mezelf gaan geloven en weet

dat ik lastige situaties aankan. Ik heb nu bijna

mijn mbo-diploma niveau 4 en ik wil door naar

het hbo.”

Hoe is het contact met je ouders nu?“Redelijk. Het is nog steeds jammer dat we niet

écht kunnen praten, maar ik begin een beetje te

accepteren dat ze zijn wie ze zijn. Weet je, de pijn

zal altijd blijven en dat geldt waarschijnlijk ook

voor hen, maar ik heb er mee leren leven. Buiten

dat moet ik door, ik kijk liever vooruit.”

Zie je je vrienden van vroeger nog wel eens?“De meeste niet, ze gaven niet echt om mij. Het

was ‘voor wat hoort wat’. Alleen Fleur en Marjet

hebben mij door dik en dun gesteund. Mijn vrien-

denkring van nu is heel hecht. Het zijn mensen

op wie ik kan bouwen, die mijn verleden kennen

en me accepteren zoals ik ben.”

Hoe ziet jouw leven er over 10 jaar uit?“Een avontuurlijk leven, niet te standaard. Ik

hoop dat ik de juiste partner heb gevonden om

samen een zorgboerderij of chambre d’hôte te

beginnen. En wie weet begin ik een tapas bar op

het Spaanse strand, met Monique, mijn Franse

pleegmoeder. Dat heb ik haar ooit beloofd, haha.”

Je gouden tip voor jongeren?“DOORZETTEN!! Motivatie is alles. Als je écht iets

wilt, kún je het ook en gaan er deuren voor je

open. Het heeft lang geduurd voor ik dat door-

had. Al val je honderd keer, er komt een moment

dat je het doorhebt, het roer omgooit en er wel

voor gaat! Ik ben blij dat ik zoveel kansen heb ge-

kregen, anders had ik het niet zover geschopt.”

Als je echt iets wilt, gaan er deuren voor je open

met mijn ouders op een Frans terras.

mijn kamer in Limburg was écht groot.Lol met mijn klasgenoten tijdens een project op school.

mbo-diploma gehaald!

Doorzetten!

Slapeloze nacht

Ik haat je en ik hou van jedat hoort zo zeggen ze. Degenen die het dichtst bij je staan, stoot je het meeste af..

maar ik vraag mij onderhand af, wanneer laat jij eens een traan?En laat jij zien dat je wél naast mij wilt staan?!

het doet pijn dat jij niet gelooft in mij, in wat ik heb bereikt en nog zal bereikenmaar ik stop niet met vechten, ook al wil ik soms niet meer

heb geleerd dat vluchten niet de oplossing is, al meerdere keertoch blijf ik hopen, op liefde van jou, ondanks dat ik je toch weer afstoten zou..

Ik ben een vechter, ook al denk jij van niethopend dat je het ooit in mij ziet

Samantha

12 13

Ik zit net op de kleuterschool.

Breakdancen in de soos.Mijn broer Toon en ik.

Met mama en nichtje Rian.

Grote snoek die papa had gevangen.

De soos aan de Molenstraat bestaat niet meer, anders ging ik meteen terug

Hoe was je jeugd?“Het was een leuke jeugd. Mijn broer Toon en ik

speelden veel buiten. Ik zat onder voetbal en

ging vaak met mijn vader vissen. In de binnen-

stad kende iedereen elkaar. De wijkbewoners

letten op elkaars kinderen, je voelde je veilig.

Later ging de buurt achteruit. Overlast, brandjes,

inbraken. Toch ben je aan zo’n buurt gehecht

hè, bijna je hele familie woont er. Pas twee jaar

geleden, toen de huizen werden afgebroken, ben

ik met mijn gezin verhuisd naar Helmond-Oost.

De rest van de familie ook trouwens.”

Wat zijn je leukste herinneringen?“Dat we naar de soos gingen aan de Molenstraat.

Mijn oudere broer Toon kwam daar al langer en

vanaf mijn 10e mocht ik mee. Er was in de bin-

nenstad weinig te doen voor de jeugd en zo hiel-

den ze ons van de straat. Een schitterende tijd

was het. Tafeltennissen, biljarten, flipperen, film-

pjes kijken. Op vrijdagavond disco. Onder leiding

van Ben Pruijn deden we mee aan Survival*. Een

hele week kamperen in België met kanotochten,

bergbeklimmen, droppings. Toen ik ouder was,

heb ik nog jaren vrijwilligerswerk gedaan. Als DJ

achter de draaitafel – ik was Bob Marley-fan – en

toernooitjes helpen organiseren. De soos bestaat

niet meer, anders ging ik meteen terug. En mijn

broer ook. Dat zeggen we nog vaak tegen elkaar.”

Welke buurtwerker was je favoriet?“Leon van Aerle, een Helmonder in hart en nie-

ren. Hij begeleidde de soos aan de Molenstraat.

Een positieve man, die goed kon luisteren en

altijd geintjes maakte. Hij deed zijn werk voor

110%. Voor mij was hij een voorbeeld hoe je met

jongeren omgaat. Ik kom Leon nog wel eens te-

gen op straat; hij zit nog steeds in het jongeren-

werk in Helmond.”

Is de jeugd van nu anders dan vroeger?“Ja, dat merk je wel op straat. Als je een uniform

draagt, hebben ze niet automatisch respect voor

je. Ze gaan je juist uitdagen, hebben een grote

mond. Maar ik weet hoe ik ermee moet omgaan.

Rustig blijven, luisteren, op tijd waarschuwen.

We krijgen speciale trainingen hoe je omgaat

met agressie: Handen af van onze helpers.”

Welke opleidingen heb je gevolgd?“Na de basisschool heb ik de lts afgemaakt,

richting metselen. Ik heb een tijdje als metselaar

gewerkt, maar ook allerlei andere banen gehad.

Ik heb de nodige pech gehad met werk, maar ben

altijd opleidingen blijven volgen om verder te ko-

men. Dankzij Joop van Stiphout, directeur van de

Stadswacht in Helmond, mocht ik een opleiding

volgen voor buitengewoon opsporingsambte-

naar. Daardoor werk ik nu bij de SSH, Stichting

Stadswacht Helmond, een hele leuke baan.”

Wat vind je leuk aan je werk?“Regelmatige werktijden en veel afwisseling. De

ene keer werk ik in Helmond, de andere keer in

Eindhoven of een andere plaats. We houden een

oogje in het zeil, zodat de openbare orde goed

verloopt. We treden bijvoorbeeld op als mensen

huisvuil op straat dumpen of hondenpoep niet

opruimen. Ik kan waarschuwingen uitdelen en

ook een proces verbaal.”

‘‘Door mijn ouders kon ik de druk weerstaan”MANDO (39) buitengewoon opsporingsambtenaar

“In de binnenstad van Helmond waar hij opgroeide, zag Mando veel vrienden kapot gaan. Ze maakten hun school niet af, raakten aan de drugs of kregen psychische problemen. Zelf wist hij de dans te ontspringen, mede dankzij preventieprojecten voor de jeugd. Hij werkt nu als buitengewoon opsporingsambtenaar bij de Stadswacht in Helmond. Al 20 jaar woont hij samen met Pessie. Ze hebben twee zoons: Marley (17) en Anthony (12).

* Het project Survival is (net als Vreekwijk) de voorloper geweest van wat nu BJ Brabant heet.

14 15

Paling gevangen met pa. Mijn twee jongens Anthony en Marley.

Pessie en ik, al 20 jaar samen.

Bij de Stadswacht mag je geen strafblad hebben

Wie zijn het meest belangrijk geweest in je leven? “Mijn ouders. Ze hebben me altijd achter de broek

gezeten om diploma’s te halen. Ik heb een goede

band met ze. Zowel mijn ouders als mijn broer

wonen vlak achter me; ik zie ze nog iedere dag.”

Wat is het beste advies dat je ooit hebt gehad?“In de straat waar we vroeger woonden, zag je

de joints in de portiek liggen. Mijn ouders waren

heel bang dat ik de verkeerde vrienden zou

krijgen. Ze waarschuwden: ‘Jongen, blijf van de

drugs af. Kijk eens goed naar die verslaafden,

hoe ze achteruit gaan. Er komt niets van ze te-

recht’. Doordat ze me die angst aanpraatten, kon

ik de druk van buitenaf weerstaan. Want geloof

me, er is me vaak genoeg iets aangeboden.”

Wat waren jouw jeugdzonden?“Roken is het enige wat ik stiekem deed. Mijn

ouders waren erop tegen, maar ja, ze roken zelf

ook. Verder heb ik niks uitgespookt. Anders had

ik ook niet bij de Stadswacht kunnen werken.

Je wordt gescreend, dus je mag geen strafblad

hebben.”

Wat geef je je eigen kinderen mee?“Ik geef ze dezelfde adviezen als mijn ouders

deden. Ik wil dat ze op het rechte pad blijven.

Mijn kinderen zijn net als ik opgegroeid in de

binnenstad en hebben veel ellende van dichtbij

gezien. Ze kennen jongens die inbreken en hard

drugs gebruiken. Ik ben blij dat we zijn verhuisd,

in Oost is het een stuk rustiger. Gelukkig hebben

onze jongens nooit iets gebruikt en ik hoop dat

ze dat nooit gaan doen.”

Wat heeft je geholpen om iets van je leven te maken?“Mijn eigen wil, denk ik. Als je in een buurt woont,

waar je veel mensen ziet aftakelen, denk je maar

één ding: ‘Ik wil vooruit en niet achteruit’.”

Zie je je vrienden van vroeger nog wel eens?“Een paar nog wel, maar met de rest is het slecht

afgelopen. Ze zitten bij de GGZ of in een afkick-

kliniek.”

Waar ben je trots op?“Op mijn baan bij de Stadswacht. Dat heb ik op

eigen kracht bereikt.”

Op eigen kracht

“Op de moeilijkste momenten was ik heel sterk”

16 17

Wat voor kind was Jasper?“Jasper is de jongste van drie kinderen. Als kind

een beminnelijke, open jongen. Een gezellige

prater die met iedereen overweg kon. Had altijd

vriendjes en speelde met veel fantasie. Hij kon

niet zo goed leren, maar ging toch met plezier

naar school. Alleen het slapen ging slecht.

Jasper was ’s nachts vaak bang, de slaapkamer-

deuren moesten altijd wijd open blijven. Hij hield

niet van afgesloten ruimten. Pas na de basis-

school ging het mis met hem. De reden weten

we nog steeds niet. Hij wilde niet meer naar

school, werd steeds dwarser. We konden niets

met hem beginnen.”

Wat was het gevolg? “Het hulpcircuit kwam op gang. Leerlingenzorg

op school, daarna jeugdzorg, gevolgd door een

rampzalig verblijf in een observatiecentrum,

waar hij in een klein, afgesloten kamertje werd

geobserveerd. Niemand begreep wat er met

Jasper aan de hand was. Ze zagen vooral de

buitenkant: een dwarse puber die niets wilde. Hij

kwam uiteindelijk onder curatele, vreselijk von-

den we dat. Pas jaren later werd duidelijk dat Jas-

pers opstandige gedrag werd veroorzaakt door

angsten. Hij nam een paar keer een overdosis

pillen, werd opgenomen op een psychiatrische

afdeling. De puberteit was voor hem één grote

noodkreet, maar niemand kon er iets mee.”

Wat betekende dat voor uw gezin?“De situatie legde een enorme druk op ons gezin.

Mijn man vond het net zo erg als ik, maar kon

er moeilijk over praten. We woonden destijds

in een klein dorp, met veel sociale controle. Ik

durfde niemand te vertellen wat zich werkelijk

binnenshuis afspeelde; je weet hoe hard mensen

kunnen oordelen. Gelukkig had ik veel steun aan

mijn zus, die in het maatschappelijk werk zat.

Jasper mocht regelmatig bij haar logeren, zodat

iedereen weer even op adem kon komen.”

Hoe hield u dit jarenlang vol?“Het klinkt gek, maar op de moeilijkste momen-

ten was ik heel sterk. Pas later kwam de terug-

slag. Ik kreeg rugklachten, moest mijn werk als

kraamverzorgster opzeggen. Ik had in die tijd ook

nog de verzorging van mijn moeder, die bij ons

in woonde. Op een dag kregen we een ambulant

hulpverlener van BJ Brabant toegewezen, ze

heette Alie de Vaan. Zij sleepte ons erdoor heen.

Van Jaspers 15e tot zijn 17e jaar kwam ze twee

tot drie keer per week over de vloer.”

Hoe was ‘t om een vreemde in huis te hebben?“Ik had er geen moeite mee, ik was juist blij dat

ik de zorg om Jasper kon delen. Alie de Vaan was

de eerste die geen oordeel velde, maar gewoon

met ons mee zocht naar oplossingen. Ik herinner

me een keer dat Jasper zwijgend op de bank lag

met een deken over zijn hoofd en Alie een uur

naast hem bleef zitten, zonder iets te zeggen. Ze

ging de strijd niet aan, maar nam zijn gevoelens

serieus. Als we ergens naartoe moesten, ging ze

mee, zodat wij er niet alleen voor stonden. Alie

was een gewoon mens, maar voor Jasper en mij

een lichtpuntje.”

Hoe herken je een goede hulpverlener?“Een goede hulpverlener is er op de momenten

dat het nodig is. Niet alleen tijden kantooruren.

Luisteren, naast je staan, doorpakken. Alie de

Vaan en ook meneer Engelhart van het CWi, dat

waren mensen die het begrepen. Die hebben

echt iets kunnen betekenen, omdat ze zo betrok-

ken waren. Jasper voelde haarfijn aan of mensen

aardig waren of niet.”

Wat moet een hulpverlener nooit doen? “Ik weet nog dat ik een keer radeloos opbelde voor

hulp, maar te horen kreeg dat alle hulpverleners

al naar huis waren vanwege ‘hoog water’ in de

Maas. Terwijl zich bij ons thuis een ramp voltrok.

Ik ben ook teleurgesteld geraakt in hulpverleners

die erop uit waren om Jasper ergens snel weg te

stoppen. Het doet pijn als je merkt dat iemand de

theorie op zijn duimpje kent, maar niet echt geïn-

teresseerd is in de jongen die tegenover hem zit.”

Wat was het keerpunt?“Jasper was 20. Meneer Engelhart van het CWI

had geluisterd naar zijn verhaal en vroeg zich

af of vrijwilligerswerk bij de Kindertelefoon iets

voor Jasper was. Dat bleek een schot in de roos.

Jasper ging aan de slag en werd daar voor het

eerst van zijn leven gewaardeerd om zijn kwa-

liteiten. Ze zagen hoe goed hij kan luisteren en

met kinderen kan omgaan. Vanaf toen is het bal-

letje gaan rollen. Meneer Engelhart regelde dat hij

met behoud van uitkering een opleiding mocht

volgen in de kinderopvang. En dankzij mijn zus

kon hij een flatje in Helmond huren. Ook tijdens

de opleiding en de stage trof hij fijne begeleiders

die hem goed aanvoelden. Hij heeft de opleiding

zonder problemen of vertraging afgemaakt.”

Hoe gaat het nu met Jasper? “Jasper is pas getrouwd en werkt in de buiten-

schoolse opvang. Gedeeltelijk heeft hij nog een

WAO-uitkering. Hij is heel gelukkig met zijn vrouw

Melanie, zijn huis, zijn baan en zijn 4 katten. Hij

slikt nog wel medicijnen, maar een terugval heeft

hij allang niet meer gehad. Bij de kinderopvang

zijn ze heel blij met hem. Hij is erg creatief in het

bedenken van leuke activiteiten; een talent dat hij

als kind ook had.”

Wat was het hoogtepunt?“De trouwdag van Jasper. Het was een dag vol mooie

en emotionele momenten. Je denkt dan terug aan

hoe diep hij heeft gezeten en waar hij nu staat. Al die

blije kinderen van zijn werk die stonden te joelen

langs de kant. Ik was zo trots op hem.”

Thea, moeder van Jasper (33) bso-leider

Toen de schattige, blonde Jasper in de wieg lag, kon zijn moeder niet vermoeden dat haar zoon zo’n ingewikkelde puber zou worden. Lange tijd vreesde Thea voor zijn toekomst, maar nu durft ze met vertrouwen vooruit te kijken. Jasper is inmiddels 33 en heeft een leuke baan in de buitenschoolse opvang. Vorig jaar trouwde hij met Melanie met wie hij in Helmond woont.

We konden er met bijna niemand over praten

Kunt u de zorg rond Jasper loslaten?“Nee, een zekere zorg zal ik altijd blijven houden,

daarvoor is er teveel gebeurd. Als Jasper me

onverwacht belt, slaat mijn hart nog altijd over.

Toch heb ik veel meer vertrouwen dan 10 jaar

geleden. Hij wil graag kinderen, dus misschien

komt er wel een gezin. Ik weet dat hij een

goede vader zal zijn.”

* Op verzoek zijn de namen en foto’s van moeder en zoon veranderd.

18 19

Op bivak met de jongens van De Trappers.

Wat was een keerpunt in je leven? “Na Vreekwijk miste ik structuur in mijn leven. Ik

woonde bij mijn vader die verslaafd was, kreeg

foute vrienden en ging drugs gebruiken. Het

keerpunt kwam op mijn 21e. Toen kreeg ik een

vriendin die me vroeg om serieus aan mijn leven

te werken. Alleen dan wilde ze met me samen-

wonen. Vanaf dat moment is het bergopwaarts

gegaan. Ik ging samenwonen, ben afgekickt en

weer naar school gegaan.”

Welke persoon is het meest belangrijk voor jou geweest?“Mijn oma, met stip op één. Ze is de rode draad in

mijn leven. Mijn oma is zoals een moeder hoort

te zijn. Ze was de enige die bleef geloven dat ik

een goed hart had. Door haar voelde ik me ge-

hoord en geaccepteerd zoals ik was. Nooit ruzie

met haar gehad.”

Wat is je beste beslissing geweest?“Een mbo-opleiding gaan volgen op mijn 23e.

Voor die tijd deed ik lomp uitzendwerk. Sjouwen,

glas zetten en zo. Op een dag besefte ik: als ik

ooit 85 ben, moet ik mijn kleinkinderen vertellen

dat dit mijn leven was, dat ik niks voorstelde. Ik

heb alle moed verzameld en heb toelatingsexa-

men gedaan voor het mbo Sociaal Pedagogisch

Werk. Wat een kick dat ik werd aangenomen!

Sinds mijn afstuderen heb ik altijd leuke banen

gehad in de GGZ en het jongerenwerk. Dit werk

past bij mij. Ik krijg vaak de moeilijkste jongeren,

omdat ik niet bang ben. Ik voel mensen aan en

weet hoe ik iemand rustig kan krijgen.”

FRED (31) jongerenwerker

Tussen zijn 15e en 17e jaar woonde Fred op Vreekwijk, in open leefgroep De Trappers. Nu werkt hij zelf in de hulpverlening, als ambulant jongerenwerker. In deeltijd volgt hij de hbo-opleiding maatschappelijk werk. Na een leven met ups en downs gaat het nu goed met hem. Met kerst vroeg hij zijn vriendin Lieke ten huwelijk; in 2013 gaan ze trouwen. Ze wonen in Wanssum met hun hond Razz.

Beste tip? Laat zien wie je bent, daar houden meisjes van

Best een knappe vent toch...

De eerste Communie van mijn zusje; we lijken een perfect gezin.

Vanaf 1995 woonde ik op Vreekwijk. Ik

was klein maar beresterk.

Mijn oma was lief.

Meiden versieren op kamp.

Ik zit rechts met een Belgisch meisje op schoot.

20 21

Doe het samen

Waar heb je spijt van?“Ik heb geen spijt van mijn gedrag, maar er zijn

dingen waar ik niet trots op ben. Toch voel ik me

niet schuldig. Mijn reacties waren heftig, maar

ik heb ook geen standaard leven gehad. Al die

dingen hebben me gemaakt tot wie ik ben. Ik

weet nu wel hoe ik moet overleven.”

Wat heb je overgehouden aan je internaattijd?“Ik kan niet tegen stilte. Dat komt door al die

jaren in groepen leven. Ik heb graag mensen om

me heen. Het liefst wil ik een groot gezin, met 3

of 4 kinderen. Lijkt me heerlijk, al die drukte.”

Wanneer ben je het gelukkigst?“Als ik een weekendje weg ben met mijn vriendin.

Luxe hotel, saunaatje, samen uit eten.

Het besef dat ik dit allemaal kan betalen, maakt

me gelukkig. Ik ben trots dat ik dit allemaal op

eigen kracht voor elkaar heb gekregen. Een koop-

huis, twee auto’s voor de deur, kunnen sparen.”

Wat is jouw kracht? “Ik herken gevoelens van boosheid en angst bij

mezelf en weet hoe ik ze om moet draaien. Ik

durf hulp te vragen aan mensen om me heen,

als het minder gaat. Bang om terug te vallen ben

ik niet meer. Ik weet hoe ik moet omgaan met

moeilijke momenten.”

Je gouden tip voor jongeren?“Neem iemand in vertrouwen en vertel hoe je je

voelt. Sluit je niet af van de buitenwereld. Kies

een positief iemand, geen verslaafde. Ga met die

ene persoon op zoek naar de weg die bij jou past.

In je eentje ga je het niet redden.”

Als ik De Kennedymars uitliep kon ik 100

gulden verdienen. Gelukt!

Ik deed de richting consumptief/techniek.

Net terug van Sensation Danceparty. Naast me

zit Nicole, de vriendin voor wie ik ben afgekickt.

Diploma gehaald!

Bang om terug te vallen ben ik niet meer

22 23

Alles aan mij moest perfect zijn, vond mama, ook mijn kleertjes.

Wat een lief kleutertje he?

Mama was net zo gek op dansen als ik.

Ik was het enige niet witte kind op school.

Op Vreekwijk werd ik langzaam weer de oude. Hier zingend met biljartstok.

Advies aan hulpverleners?Durf te luisteren naar een kind

Hoe was je jeugd? “Op mijn 7e verhuisde ik van Curaçao naar Geer-

truidenberg. Ik was het enige donkere meisje op

school en werd vaak gepest. Kinderen noemden

me ‘zwarte poep’ en gooiden met stenen. Mama

beschermde me; ze liet me niet buiten spelen

na school. Ze kocht het allernieuwste en duurste

speelgoed, dan kwamen er vanzelf wel kinderen

bij mij. Thuis voelde ik me veilig. Ondanks het

pesten, was ik een gelukkig kind. De mooiste

herinneringen heb ik aan mijn verjaardagen en

nieuwjaar, dat was altijd één groot feest.”

Wat voor kind was je?“Heel enthousiast. Ik hield van zingen, dansen

en voetballen. Vond het leuk om mensen te laten

lachen. Maar ik had ook een sterke eigen wil.

Mensen vonden me brutaal, omdat ik altijd zei

wat ik dacht. Ik stond graag in de picture. Vaak

droomde ik over een loopbaan als profvoetballer.

Of ik riep: ‘Ik word de eerste donkere president

van Amerika’.”

Wanneer is het mis gegaan?“Op mijn 10e verhuisde ik met mijn moeder naar

de Dominicaanse Republiek. Na een jaar ging

mijn moeder weer terug naar Nederland, maar ik

bleef nog 3 maanden in Curaçao bij mijn stiefva-

der. Daar zijn dingen gebeurd waarover ik niet wil

vertellen. Op mijn 12e kwam ik terug in Neder-

land, in groep 8. Omdat ik een flinke taalachter-

stand had opgelopen, werd ik naar het speciaal

onderwijs gestuurd. Daar baalde ik van, want

uit de test kwam eigenlijk havo-vwo. In mijn

klas zaten alleen maar kinderen met gedrags-

problemen. Omdat ik niet gepest wilde worden,

besloot ik zelf de klas op stelten te zetten. Van

een verlegen meisje groeide ik uit tot de ergste

leerling van de school. Op mijn 14e werd ik van

school getrapt en verkracht door een loverboy.

Ook thuis was het allang niet meer gezellig.”

Werd je toen uit huis geplaatst? “Ja, mijn voogd en mijn moeder vonden dat

beter. Ik kwam terecht in opvangprojecten,

internaten en observatiegroepen. Maar ik wilde

helemaal niet, dus ik liep overal weg. Ik vluchtte

terug naar huis, naar mijn veilige kamertje. De

kinderrechter besloot toen dat ik naar een jeugd-

gevangenis moest. Een afschuwelijke tijd. Ik was

niet crimineel, maar werd wel als een crimineel

behandeld. Als ik een grote mond had, ging het

alarm af. Stonden er ineens 12 bewakers voor

mijn neus en dan werd ik in de isoleercel gezet.

Ik heb nooit begrepen hoe je een kind zo hard

kunt straffen, alleen maar omdat ze naar haar

moeder wil.”

Wat was voor jou een keerpunt?“Nieuwjaarsnacht 2007. Ik was 15 jaar en lag in

een katoenen pak in de isoleercel. Daar kreeg ik

ineens een heldere droom. Ik zag mijn oma voor

me, die is overleden op mijn 5e. Ze zei tegen me:

‘Meisje, verzet je niet langer, accepteer het leven

zoals het is’. Het klinkt gek, maar vanaf dat mo-

ment werd ik rustiger. Een paar maanden daarna

mocht ik weg, ik werd op Vreekwijk geplaatst. De

woorden van m’n oma zijn me altijd bijgebleven.

Als ik nu iemand hoor zeuren, zeg ik: ‘Doe niet

zo moeilijk. Accepteer gewoon hoe het is. Kijk

vooruit’.”

Je herinnering aan Vreekwijk? “Een bijzondere tijd. Lachen, huilen, sporten,

zingen, dansen en mezelf leren kennen. Ze lieten

me gelukkig mijn eigen weg kiezen, want ik wist

heel goed wat ik wilde. Als ze dramatherapie

voorstelden, zei ik: ‘Genoeg drama gehad in mijn

leven! Laat mij maar een boek schrijven’. En dan

mocht dat. In het begin was ik bot en hard tegen

iedereen, maar later kon ik steeds meer de aar-

dige kanten van mezelf laten zien, de gevoelige,

“Profvoetballer of president wilde ik worden”Thamara (19) mbo-student

Op haar 15e kwam Thamara op Vreekwijk. Een klein, temperamentvol meisje dat iedereen aan het lachen maakte. Precies 1 jaar woonde ze in de gesloten meidengroep Paljas Plus. Nu woont ze bij haar vriend in Soest en volgt ze een sportopleiding. Ze is vastbesloten om verder te studeren aan de politieacademie in Breda. Maar voor het zover is… wil ze eerst nog even een kind op de wereld zetten.

24 25

Je hoeft je niet te schamen dat je in een internaat hebt gezeten

Bij het paardenproject overwon ik mijn angst.

Met Esmé deed ik de richting Consumptief.

Entertainment? Ik was erbij!

grappige Thamara van vroeger. Het meest heb ik

geleerd van het paardenproject. Ik weet nog hoe

ik voor het eerst op een paard zat, huilend van

angst. Maar ik heb mezelf overwonnen.”

Hoe gaat het nu met je?“Ik ben trots op wat ik heb bereikt. Ik heb de Cios,

niveau 2, gehaald. Ik heb gewerkt als zwemjuf.

En ik doe nu niveau 3 aan het Albeda College in

Rotterdam. Maar ik ben er nog niet; ik kan nog

niet zonder hulp. Mijn leven staat weer op z’n

kop, want ik ben zwanger geraakt. Het was niet

gepland, ik wilde eerst mijn studie afmaken.

Maar ik ben er ontzettend gelukkig mee. Dit kind

neemt niemand me af.”

Wat voor moeder wil je zijn?“Een moeder die er helemaal is voor haar kind.

Niet alleen als het goed gaat, maar ook als het

slecht gaat. Een moeder die meer complimenten

uitdeelt dan cadeaus.”

Wat is jouw levensmotto?“Vrij zijn als een vogel. Ik ben te lang opgesloten

geweest. Als kind mocht ik nooit buiten spelen

van mijn moeder. Later hebben anderen mijn vrij-

heid afgenomen. Eén ding weet ik zeker: de rest

van mijn leven wil ik vrij zijn.”

Hoe ziet jouw leven er over 10 jaar uit?“Dan ben ik een zakenvrouw in een mantelpak. Ad-

vocaat, crime investigator of behandelcoördinator

op Vreekwijk. Dat lijkt me allemaal leuk. Ik hoop wel

dat mijn vriend dan parttime huisvader wil zijn.”

Advies voor hulpverleners?“Trek niet te snel conclusies. Durf eens gewoon

te luisteren naar een kind. Gebruik niet alleen je

theoretische kennis, maar ook je mensenken-

nis. Praat niet in de gebiedende wijs, pubers zijn

geen kleuters. Een puber heeft iemand nodig die

zegt: ‘We doen het samen, we zoeken samen

naar een oplossing’.”

Je gouden tip voor jongeren?“Je hoeft je niet te schamen dat je in een inter-

naat hebt gezeten. Schaam je pas als je niets

doet met wat je daar leert.”

Kijk vooruit

© BJ Brabant 2012

Coördinatie: Jan Berkers, Kim van de Waeter, Ayse Altun

Concept en interviews: Margriet Heebing

Fotografie nieuw: Kees Martens

Jeugdfoto’s: privé-bezit van geïnterviewden

Vormgeving: HP Visuele Communicatie

Drukwerk: Drukkerij Vos

JuST BE

I was lost and I’m still lost

but I feel so much better.

Cause now I know

its not so far

to where I go

I need to just be.

Just be.

26 27

BJ Brabant Centraal Bureau Mr. de Jonghlaan 4 5753 RR Deurne

T 0493 - 312 589F 0493 - 312 553E info@bjbrabant.nlI www.bjbrabant.nl