Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter,...

24
Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Opgelucht Werken” Opgelucht Werken” Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans Folgering, klinisch fysioloog Vanessa Zaat, dr. ir. Remko Houba, arbeidshygiënisten Universitair Longcentrum Dekkerswald, Groesbeek

Transcript of Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter,...

Page 1: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen

““Opgelucht Werken”Opgelucht Werken”

Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsenDr. Jos Rooyackers, longartsProf. dr. Hans Folgering, klinisch fysioloogVanessa Zaat, dr. ir. Remko Houba, arbeidshygiënisten

Universitair Longcentrum Dekkerswald, Groesbeek

Page 2: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Registratie beroepslongaandoeningenPeilstation arbeidsgebonden longaandoeningen

NCvB 2002

Totaal 102 (2% alle meldingen)

(micro)biologische agentia 27 (26%)

(Beroeps)astma 31

waarvan HMG 20 (meelstof 9/20)

(bakkers, kwekers, telers, hovenier bloemist, boer)

Page 3: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Polikliniek “Opgelucht Werken”

2000 2001 2002 2003 2004

Jaar van verwijzing

0

20

40

60

80

Aan

tal

verwijzerbedrijfsarts

longarts

huisarts

verzekeringsarts

rechtbank

Verwijzingen per discipline per jaar

tot 01 juni

Page 4: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Polikliniek “Opgelucht Werken”

diagnose

diagnose

overige

Interstitiele longaa

inhalatiepathologie

geen afwijkingen

COPD

belastbaarheid

astma

ademhalingsstoornis

?

Pe

rce

nt

40

30

20

10

0

Page 5: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Polikliniek “Opgelucht Werken”

diagnose

diagnose

verergering

beroepsastma niet-im

beroepsastma

astma

Fre

qu

en

cy

40

30

20

10

0

Beroepsastma:Biologische agentia n = 3

astma

Page 6: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Polikliniek “Opgelucht Werken”biologische agentia

primair 7 (5%) beroepschimmels 6 horeca, stanser, lerares,

(astma 3 en EAA 2) vuilnisman, verpleegk.organisch stof 1 varkenshouder

Potentieel 25 (17%)dierallergenen 5 dierenarts/lab.,biotechnicus,

geitenhoudster, huidenorganisch stof 3 varkenshoudersveevoeders, 2 boer, packingvlees 1 vleesverw.ind.wormen 1 wormenkwekervoeding 2 horecameel/graan 5 bakker, agrariër, bierbr.humaan 3 zorgafvalverwerking 2 vuilnisophalersbloemen 1 bloemist

Page 7: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 1Man, 34 jaar Chauffeur-belader stadsreiniging sinds 10 jaar

Verwijzing BA: relatie werk?

Anamnese: sinds 5 jaar kortademigheid, hoesten, piepen,

verstopte neus meer last in het voorjaar, bij mist en rook meer last tijdens werk gaat beter in het weekend en vakanties; tijdens

verzuim door ongeval geen klachten meer thuis schapen rookt; vroeger geen astma

Page 8: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 1Arbeidsanamnese:

klachten tijdens het beladen van GFT en stof bij huisafval

verzuim 3-4 x/jaar, 2-3 wekenalleen chaufferen geeft geen verzuim andere werknemers geen klachten

Page 9: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 1

Wat is de diagnose? Is de behandeling optimaal Bestaat een relatie met het werk? Wat is de oorzaak?

Is werkhervatting mogelijk?

Diagnostiek

Interventie

Evaluatie

Preventie

NEJM 1995: 333; 107-112Chan-Yeung & Malo NEJM 1995: 333; 107-112

Page 10: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Arbeidsrelevant astma

Arbeidsrelevant astma

Arbeidsgerelateerd astma Niet-arbeidsgerelateerd astma dat het functioneren op het werk

nadelig beïnvloedt

Astma dat verergert door het werk

(work aggravated asthma)

Beroepsastma(occupational asthma)

Immunologisch (HMG en LMG agentia)

met latentieperiode

Niet-immunologischzonder latentieperiode

Page 11: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Onderzoek de relatie tussen het astma en het werk

Arbeidsanamnese: tijdsrelatie tussen klachten en werk

Piekstroommetingenals men een relatie met het werk vermoedt en terugkeer naar de werkplek mogelijk is!

Aanwijzingen voor ontstaan of verergeren van astma door het werk?

Werkhervattingsadvies: oorzaak, behandeling, belasting/belastbaarheid

Verwijs naar of overleg in een vroeg stadium met een specialist,bij verdenking op immunologisch beroepsastma

Probleemoriëntatie en diagnose: 1.1.2

Page 12: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 1

FEV1 2.84 l (normaal 4,83 l), na Salbutamol 4,05 l, FEV1/IVC 50% (78%)

Page 13: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

De relatie met het werk

Blootstelling 2 weken

PC 20: 0.5 mg/ml

Geen blootstelling 2 weken

PC 20: 1.25 mg/ml

xx

xxx xx

xx

xx xxxx

xx xx xx x

x xx xxx x xx

xx

xxx xx xx xx

x x

xx

xx xxx xx

o oo o o o oo o o o

o o o

400

600 l/min

400

600

Page 14: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 1

Intracutaan allergologisch onderzoek

Positieve reacties:

huisstofmijt, kippenveren, schaap,schimmels: aspergillus, cladosporium

LaboratoriumIGE:150 kU/L

Page 15: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 1Conclusie

Astma, allergie Behandeling niet optimaal Relatie met het werk:

niet bewezen, work aggravated?

immunologisch beroepsastma niet aangetoond

Werkhervatting:

ja, na optimalisatie, monitoren klachten en peakflow

Page 16: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 2Man, 37 jaar Medewerker dierenlaboratorium,sinds 8 jaar.

Verwijzing BA: oorzaak?

Anamnese: Afgelopen 6 weken 4 x na afloop werkdag

moe, kortademig, hoesten loopneus enkoorts, 2x tot 38,50C,zakt in de loop van de nacht.

weekend geen last geen huiduitslag of oogklachten. geen astma of allergie bekend.

Page 17: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 2Arbeidsanamnese:

Contact met Dieren: katten, honden, cavia’s, konijnen, hamsters,

ratten, muizen en apen.

Overige: halamid, zoutzuur, salpeterzuur, chloor, perazijnzuur, ontsmettingsmiddelen, allugan, organisch stof en beddingmateriaal.

Inmiddels verbouwing gestart, andere werkplek

Page 18: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 2

Differentiaal diagnose

Allergie: astma, bronchitisextrinsieke allergische alveolitis (hypersensitivity pneumonitis)

Infectieus Rhinitis Intoxicatie Hyperventilatie, vocal cord dysfunction, Cardiale aandoeningen

Page 19: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Raadpleeg bronnen, immunologisch onderzoek

Risico Inventarisatie & EvaluatieWerkplekonderzoek gegevensMaterial Safety Data Sheets (cave MSDS)

Overzicht BeroepsallergenenWebsite: http://www.asmanet.com/asmapro/asmawork.htm

huidtesten, RAST of ELISA.

Oorzaak van arbeidsgerelateerd astma: 1.1.3

Page 20: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 2

Onderzoek (buiten blootstelling)

IGE totaal: 75 kU/L Rast: katten, honden, cavia’s, konijnen,

hamsters, ratten, muizen enhalamid (Chloramine-T): alle Neg.

Niet getest: aap

Page 21: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 2

Onderzoek: provocatie EEA protocol

Longfunctie en histamineprov. test: normaal temp, leuco’s, eo’s: normaal X-thorax, HRCT en BAL: normaal Precipitinen: schimmels negatief

Waarschijnlijkheidsdiagnose?

Page 22: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 2

Organic Dust Toxic Syndrome?Endotoxinen?

Na forse blootstelling biologisch stof Koorts, dyspnoe, hoesten Longfunctie: obstructie Geen restverschijnselen Geen relatie met astma Criteria voor diagnose onscherp Mechanisme?

Page 23: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Casus 2

Conclusie

Biologische agentia kunnen een veelheid aan afwijkingen geven

Diagnostiek complex, niet altijd conclusief Samenhang tussen klachten, agentia en

werkomstandigheden meest informatief

Page 24: Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen Drs. Frits van Rooy, Drs. Erik Stigter, bedrijfsartsen Dr. Jos Rooyackers, longarts Prof. dr. Hans.

Message

Arbeidshygiënist, bedrijfsarts en longarts

zijn natuurlijke vrienden