Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is...

35
Longziekten en respiratoire revalidatie Prof Dr W. Janssens

Transcript of Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is...

Page 1: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Longziekten en respiratoire

revalidatie

Prof Dr W. Janssens

Page 2: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Definitie

Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde activiteiten van het dagelijks leven

Revalidatie is erop gericht om de symptomen te verminderen, de functionele status en 'participatie' te verbeteren.

Revalidatie doet dit NIET door de longziekte zelf te verbeteren maar door de gevolgen van de aandoening aan te pakken

Page 3: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Welke longziekten

• COPD/emfyseem (60 %)

• Longtransplantatie (20 %)

45 % COPD

24 % Longfibrose

31 % andere

• Longfibrose (in studieverband) (20%)

Page 4: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Gezonde longen

Page 5: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Gezonde longen

GASWISSELING !!!

opname van zuurstof en afgave van koolzuurgas

Page 6: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Gezonde longen

Bestrijden van indringers !!! Trilhaarepitheel / onstekingscellen tegen stof, bacteriën, virus

Page 7: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

1. Definities

Chronic

Obstructive

Pulmonary

Disease

Chronisch obstructief longlijden

CARA (chron. aspecifieke respiratoire aandoeningen)

Page 8: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

1/ gekenmerkt door luchtwegvernauwing

MINDER lucht uitademen

MINDER SNEL uitademen

COPD

PIEPENDE ADEMHALING !!

KORTADEMIG !!

Page 9: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

COPD

0

5

1

4

2

3

Lit

er

1 65432

FVC

FVC

FEV1

FEV1

Normal

COPD

3.900

5.200

2.350

4.150 80 %

60 %

NormalCOPD

FVCFEV1 FVCFEV1/

Seconds

EEN SECONDE WAARDE !

Page 10: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Luchtwegvernauwing neemt progressief

toe en is niet omkeerbaar

COPD

nseconde w

aa

rde

Leeftijd

Page 11: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

2/ gekenmerkt door luchtwegontsteking

COPD

HOESTEN !

FLUIMEN !

OPSTOTEN

ONTSTEKING !

Page 12: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

COPD /emfyseem

3/ gekenmerkt door verlies longblaasjes

MINDER zuurstof opname

Page 13: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Diffusiecapaciteit !!!

COPD /emfyseem

Zuurstoftekort !

Kortademig bij

inspanning / in rust !

Page 14: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

COPD

Ten gevolge van inademen schadelijke stoffen

of gassen

Page 15: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

COPD • 1. Blootstelling aan schadelijke invloeden

Tabak!, beroep, verkeer

• 2. Gastheerfactoren

Genetische factoren

Astma

Verminderde longgroei – vroeggeboorte

20 % van de rokers krijgt COPD of

80 % van de rokers krijgt nooit COPD

Page 16: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

COPD

680.000 Belgen lijden aan COPD

<50 % correcte diagnose

Page 17: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

COPD

• Behandeling in functie van ernst

rooktstop en vaccinaties

inhalatietherapie - zuurstoftherapie

behandeling opstoten

respiratoire revalidatie

transplantatie

Page 18: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Longfibrose

Gekende oorzaken

– Inhalatie dampen en toxische stoffen

– Inhalatie organische partikels (duiven, bakker, ….)

– Medicatie

– Infectie

– Irradiatie

Ongekende oorzaken

– IPF, UIP, LIP, NSIP

– Sarcoidose

– Histiocytosis

– …..

MEER DAN 200 verschillende aandoeningen

ZELDZAAM

Page 19: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Longfibrose

Gekenmerkt door progressieve fibrosering van long

= verlittekening

= verkleinen van longinhoud:

Vitale

capaciteit

ziekteprogressie

Minder ademen en

sneller ademen !

Page 20: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Longfibrose

Gekenmerkt door progressieve fibrosering van long

= verlittekening

= verminderen van zuurstofopname

Diffu

sie

capaciteit

ziekteprogressie

Zuurstoftekort !

Kortademig bij

inspanning / in rust !

Page 21: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

longfibrose

• Behandeling in functie van soort en ernst

verwijderen oorzaak

vaccinaties

onstekingswerende medicatie

zuurstoftherapie

behandeling infecties

respiratoire revalidatie (?)

transplantatie

Page 22: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Respiratoire revalidatie

Luchtwegvernauwing

Verlittekening van long

Gestoorde zuurstofopname

Kortademigheid

deconditionering

dysfunctionering

depressie

Page 23: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Inactiviteit bij COPD

Ctrl GOLD I GOLD II GOLD III GOLD IV0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

Ste

ps.d

ay

-1 (

n)

Troosters ERS 2007 Watz AJRCCM 2007

Aanta

l sta

ppen p

er

dag

Page 24: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Respiratoire Revalidatie

Resultaten

Prof Thierry Troosters

Page 25: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Centra in Conventie

UZ Gent

CHU Sart-Tilman

CH St-Ode

UZ Leuven

Page 26: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

A. Programma: verloop

- aantal sessies: 60

- duur: 6 maanden

- gedurende 3 maanden: 3 x per week

- gedurende 3 maanden: 2 x per week

- type training : interval, duur, kracht en ademspier

Page 27: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde
Page 28: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Revalidatie, multidisciplinair !

Patiënt

Longarts

Huisarts

Kinesitherapeut

Ergotherapeut

Diëtiste

Psychologe

Verpleegkundige

Sociaal werker

Onderzoekers

Page 29: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Revalidatie, multidisciplinair !

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Arts

Train

ing

Psy

cholo

og

Soc

iaal

wer

k

Erg

othe

rap.

Die

etis

t

Geenszins

Niet

Een beetje

Veel

Erg veel

In welke mate denkt u dat de volgende disciplinie

heeft bijgedragen tot het algemene effect van uw

revalidatieprogramma?

Page 30: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

300

350

400

450

500

6MWD20

40

60

80

100

120

140

CRDQ50

75

100

125

150

QF

Voor revalidatie

3 maand

6 maand

12 maand

Het effect van het huidige programma

Staptest Levenskwaliteit Spierkracht

Page 31: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Winst per aandoening

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

% toename van

wandelafstand

Page 32: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

AB courses0

1

2

3

4

5

6

7

GP visits0

1

2

3

4

5

6

7

Hospital

Het effect van het huidige programma

Voor revalidatie

6 maand

12 maand

18 maand

Antibiotica

verbruik Doktersbezoek Opnames

Page 33: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Ex smoker

Current smoker

Quit

Continued

Rookstop

Page 34: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

Effecten revalidatie

• Verbetert revalidatie de symptomen ?

• Verbetert revalidatie de inspanningscapaciteit ?

• Verbetert revalidatie de levenskwaliteit ?

• Verbetert revalidatie de levensverwachting ?

• Verbetert revalidatie de longfunctie?

JA

JA

JA

JA

NEEN

Page 35: Longziekten en respiratoire revalidatie - copdleuven.be · Definitie Respiratoire revalidatie is gericht op patienten met chronische longaandoeningen met klachten en gereduceerde

VEEL SUCCES