Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

31
Persoonlijkheidspsychol ogie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans

Transcript of Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

Page 1: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

PersoonlijkheidspsychologiePersoonlijkheidsontwikkeling

Docent: drs. Caroline Heijmans

Page 2: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

Persoonlijkheidsontwikkeling

© drs. Caroline Heijmans | [email protected] 2

Page 3: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

begint al heel vroeg

3

Page 4: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Harlow & Suami (1966, 1970)

4

Page 5: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Houding ouder

Houding ouder

Gedrag kind hechting

autoritair Prikkelbaar; ruziezoekend

afwijzend; geïrriteerd

afwerend; vermijdend; minder gevoelig; afstandelijk

onveilige hechting

negeren paniek; angstig; vastklampend en overafhankelijk gedrag

onveilige hechting

warmte; steun

vrolijk; actief; sociaal vaardig; makkelijk troostbaar

veilige hechting

warmte; toegeeflijkheid

agressief; impulsief; verwend

5

Page 6: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Ontwikkelingsgebieden

motoriek sensoriek taal cognitie sociaal-emotionaliteit moraal

6

Page 7: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Motorische ontwikkeling

The visual cliff experiment(Gibson & Wall)

Uitgebreid overzicht7

Page 8: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Reflexen

8

Page 9: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Ontwikkeling van het tekenen

4 fasen van Luquet:

Toevallig realismeachteraf betekenis toekennen aan gekrabbel

Mislukt realismedetails weergegeven maar nog niet vloeiend in een geheel (bijv. hoed ver boven hoofd)

Verstandelijk realismeniet alleen wat hij ziet, maar ook wat hij weet (bijv. man opzij met twee ogen)

Visueel realismewat werkelijk vanuit één waarnemingspunt zichtbaar is

9

Page 10: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Taalontwikkeling

Kritische fase!

10

Page 11: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Kritische fase

11

Page 12: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Cognitieve ontwikkeling

Stadia1. Sensomotorisch stadium (0-2 jaar)2. Pre-operationeel stadium (2-7 jaar)3. Concrete operaties (7-12 jaar)4. Formele operaties (> 12 jaar)

12

Page 13: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

① Sensomotorisch stadium (0-2)

taal nog niet ontwikkeld (preverbaal)

betekenissen verbonden met gelaatsuitdrukkingen, stem, gebaren, zintuigelijke indrukken

woef

13

Page 14: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

② Pre-operationeel stadium (2-7)

gebruik van woorden (heel concreet)

animistisch denken (‘een bloot ei’)

fantastisch of fantasierijk denken (mooie kleren=koningskind)

magische denken (‘geen snoepjes stelen = buurvrouw wordt beter’)

egocentrisch denken (alleen vanuit eigen standpunt)

14

Page 15: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Conservatieprobleem

15

Page 16: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

③ Stadium van de concrete operaties (7-12)

beheersing van het conservatieprobleem

beeldend denken(handelingen in gedachten)

causaal denken

16

Page 17: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

④ stadium van de formele operaties (>12 jaar)

Abstract denken(schoonheid, liefde, waarheid, God etc.)

Formeel denkenbegrippen als ‘waarschijnlijkheid’ en ‘mogelijkheid’

Hypothetisch denkenverbanden en voorspellingen

17

Page 18: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Sociaal-emotionele ontwikkeling

baby (0-1,5 jaar) peuter (1,5-4 jaar) kleuter (4-6 jaar) schoolkind (6-12 jaar) adolescent (12-22 jaar)

Erikson: Centraal conflict bij iedere fase. Goed doorstaan of nadelige gevolgen overgehouden (angsten, afweer, fixaties, vervreemding?

18

Page 19: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

① Baby (0-1,5 jaar)

Basisvertrouwen in omgevingvoeding, hygiëne, beschermingangst voor vreemden (8ste maand

angst/eenkenningheid)scheidingsangst (12e maand – 6e jaar)

Basisvertrouwen versus wantrouwenCentraal thema = hoop

19

Page 20: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

② Peuter (1,5-4 jaar)

Toename onafhankelijkheidzelf lopen, bewegen, eten, pratenzindelijk wordenkoppigheidsfase, nee-zegperiode

Autonomie versus onderworpenheidCentraal thema: wil

20

Page 21: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

③ Kleuter (4-6 jaar)

Begin socialiseringsprocesgevoelig voor waarden en normen in het gezinminder egocentrische opstellingbelangstelling leeftijdsgenootjesdelen van aandacht en liefde

Initiatief versus schuldCentraal thema: doel

21

Page 22: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

④ Schoolkind (6-12 jaar)

Competitieschoolprestatie, krachtmetingcoöperatieerbij willen horen, boezemvriend(in)

Vlijt versus minderwaardigheidCentraal thema: competentie

22

Page 23: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

⑤ Adolescent (12-22 jaar)

omgaan met seksualiteit identiteitsvorming losmaking ouderlijk gezin ingroeien in maatschappij

Vroege adolescentie: Identiteit versus identiteitsverwarringCentraal thema: trouw

Late adolescentie: Intimiteit versus geïsoleerdheidCentraal thema: liefde

23

Page 24: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

⑥ jong volwassene (22-40 jaar)

verfijning van interpersoonlijke vaardigheden vorming vaste relaties liefdesrelatie neemt toe

flexibiliteit

Vrijgevigheid versus bezitterigheidCentraal thema: zorg

24

Page 25: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

⑦ middelbaar volwassene (40-60 jaar)

bestemming gevonden bezinning over leven belangstelling overstijgt eigen gezin

en werkkring

Integriteit versus wanhoopCentraal thema: wijsheid

25

Page 26: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

⑧ Oud volwassene(> 60 jaar)

loslaten van werk afname lichamelijke prestaties dood naasten toename inzich algemeen belang

Integriteit versus wanhoopCentraal thema: wijsheid

26

Page 27: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Morele ontwikkeling

3 niveaus en 6 fasen

Kohlberg

27

Page 28: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Kohlbergs niveaus en fasen

28

Page 29: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Onderzoek van Kohlberg (1963)

29

Page 30: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Het Heinz dilemma

30

Page 31: Persoonlijkheidspsychologie Persoonlijkheidsontwikkeling Docent: drs. Caroline Heijmans.

© drs. Caroline Heijmans | [email protected]

Functies van spel

lichamelijke en motorische ontwikkeling intellectuele ontwikkeling sociale ontwikkeling emotionele ontwikkeling

31