Focus op duurzame bibliotheken en archievenWorkshop 3: Ondersteuning voor duurzame organisaties

VVABD- Antwerpen- 20/09/2012

Programma:•Functie duurzaamheidsambtenaar•2 cases:

Milieuvriendelijk papier & reactie archivarisNieuwe stadsbibliotheek in Predikherenklooster

Ondersteuning voor duurzame organisaties

• Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 met Vlaams gewest

• Thema’s: instrumentarium, natuur, afval, energie, bodem, duurzame ontwikkeling, milieuverantwoord productgebruik, hinder, mobiliteit, water

• Actieve en passieve sensibilisatie:BurgersScholen en verenigingenStadspersoneel

Ondersteuning voor duurzame organisatiesFunctie duurzaamheidsambtenaar

• Voorbeeldfunctie Duurzame aankopen

• Gebruik van FSC- PEFC hout• Milieuvriendelijk papier• Aankoop voertuigen, meubilair,..

Dossiers adviseren• Stadsontwikkelingsprojecten• Openbare verlichting

Gedrag• Promoten drinkwater• Dubbelzijdig afdrukken, scannen• Lichten en computer uit

• Ideale situatie: integratie duurzaamheid

Ondersteuning voor duurzame organisatiesFunctie duurzaamheidsambtenaar

• Eind 2008:bestek: levering papier (3 jaar)5.000.000 blad A4Technische specificaties

• A4 80 gram/m2

• …

• Gerecycleerd wit (min. 98%), stevig papier geschikt voor kopieertoestel, laserprinter, (kleuren) inktjetprinter en kleurencopier

Ondersteuning voor duurzame organisatiesCase 1: milieuvriendelijk papier & reactie archivaris

• Eind 2008:bestek:levering papier (3 jaar) Moet minstens voldoen aan volgende milieucriteria:

• Materiaal: 100% gerecycleerde vezels en 100% postconsumptievezel

• Bleking: ongebleekt of chloorvrij gebleekt, TCF• Niet ontinkt of met zeep ontinkt• Voldoen aan Blauwe Engellabel en Nordic

Swanlabel of voldoen aan de milieunormen in deze labels geëist.

• Verpakking: stofvrij en vast verpakt per 2.500

Ondersteuning voor duurzame organisatiesCase 1: milieuvriendelijk papier & reactie archivaris

• Eind 2008: bestek:levering papier (3 jaar) Gunningscriteria:

• Kwaliteit (45 punten)• Inschrijvingsbedrag (40 punten)• Milieuvriendelijkheid van fabricage, verpakking en

distributie bovenop de gevraagde milieulabels (10 punten)

• Suggesties van de inschrijvers (5 punten) Gunning (02/2009)

• 5 offertes• Gunning: Steinbeiss Pure White

• Blaue Engel en Nordic Swan label

Ondersteuning voor duurzame organisatiesCase 1: milieuvriendelijk papier & reactie archivaris

• Reactie archivaris (02/2009) Omzendbrief algemeen rijksarchivaris (10/1992):

• Alle documenten: permanent bewaard: geen gerecycleerd papier• ISO 9706: norm voor permanent te bewaren stukken (levensduur

200 jaar)• Probleem met recyclagepapier: steeds veranderende kwaliteit van

grondstoffen• Belangrijke vraag: voldoet papier aan ISO-norm of niet?

Ander bezwaar: esthetisch-gebruiksvriendelijke aard (afdrukken van handschriften, foto’s,..)

Ondersteuning voor duurzame organisatiesCase 1: milieuvriendelijk papier & reactie archivaris

• Mijn reactie – na opzoekwerk Steinbeiss Pure White voldoet aan Blauwe Engellabel en

Blauwe Engellabel voldoet aan LDK-12-80 en aan DIN 6738-92.

verouderingseigenschappen (DIN 6738-92)- groep LDK 12-80 verschillende 100 jaren

Sommige documenten moeten langer bewaard worden:• DIN 6738-92 regelt verouderingsbestendigheid

Ondersteuning voor duurzame organisatiesCase 1: milieuvriendelijk papier & reactie archivaris

LDK 24-85 bestperfect verouderingsbestendig

LDK 12-80 enkele honderden jaren houdbaar

LDK 6-70

LDK 6-40 slechtst

Ondersteuning voor duurzame organisatiesCase 2: nieuwe stadsbibliotheek in Predikherenklooster

Westgevel huidge toestand

Binnentuin huidge toestand

• Bibliotheek in Predikherenklooster (2018) Historiek:

17 de eeuw gebouwd Tussen 1720 en 1735: kapel vervangen door kerk 1796: klooster gesloten Tehuis voor oude mannen 1809: militair hospitaal 1814: kloosterkerk: krijgsarsenaal Militaire functie tot 1977 1779: beschermd als monument Nu: restauratie kloostercomplex en herbestemming naar

bibliotheek

Ondersteuning voor duurzame organisatiesCase 2: nieuwe stadsbibliotheek in Predikherenklooster

• Bibliotheek in Predikherenklooster (2018) 1 ste stap: participatietraject inwoners: wat & hoe moet

bib eruit zien

2 de stap: Open oproep Vlaams bouwmeester

Duurzaamheid was 1 van de 5 gunningscriteria

Uitgangspunten: Monumenten: duurzame gebouwen doorheen de jaren• Duurzame monumentenzorg: principes (gebaseerd op duurzaamheidsmeter van

Gent)• Geïntegreerd projectproces, inrichting en functie, mobiliteit, natuurlijk milieu,

water, grondstoffen en afval, energie, gezondheid, leefbaarheid en toegankelijkheid, innovatie en beheer.

Ondersteuning voor duurzame organisatiesCase 2: nieuwe stadsbibliotheek in Predikherenklooster

• Bibliotheek in Predikherenklooster Flexibel en omkeerbaar ontwerp Duurzaam ontwerp:

Restauratiekeuzes zijn gestoeld op compleet verhaal Invulling van functies: goed doordacht

Film:

Ontwerp: kerk als multifunctionele ruimte klooster: collectie bibliotheek: zolderruimte klooster (80%) klooster: overige 20% collectie bibliotheek: in oude bib klooster Leslokalen, bibliotheek, café, kerk: kunnen los van elkaar

functioneren

Ondersteuning voor duurzame organisatiesCase 2: nieuwe stadsbibliotheek in Predikherenklooster

Vragen?