Najaarscongres 2013 - Hogeschool Windesheim Flevoland: participeren vanuit eigen kracht

Ik kieswww.windesheimflevoland.nl

Participeren vanuit eigen kracht

Dr. Lineke Verkooijen 16 december 2013


Inleiding masterpakket cliëntparticipatieParticiperen = ergens aan deelnemen, meedoen

•‘Binnenkring’ = ca 10 deelnemers

•‘Buitenkring’ = overige deelnemers


Even voorstellen

• Verpleegkundige

• Gezondheidswetenschapper

• Bedrijfskundige

• Gepromoveerd op OER

• Lector Klantenperspectief (vraagcentraal handelen, vraaggestuurd organiseren)

• Verkooijen&Beima (OER model)

• Lid RvC


Het programma

• Operationaliseren van begrippen

• Vraagstelling/probleemstelling

• Discussie of zoeken naar antwoorden

• Conclusies trekken


Operationaliseren begrippen

• Titel mijn bijdrage = Participeren vanuit eigen kracht

• Titel masterpakket = Cliëntparticipatie


Vraag aan u

• Wat is eigen kracht?


Samenhang begrippen

Zelfbeschikking Eigen Kracht Eigen Regievoering

Recht

Om zelf te beschikken over eigen lot of leven vanuit eigen perspectieven en competenties

Vermogen Activiteit

Het organiseren/coördineren van het eigen leven met als doel een goed leven in eigen ogen.

Kracht/macht/competenties hebben om over eigen lot of leven te beschikken


Eigen regievoering, de activiteit

• Het organiseren/coördineren van het eigen leven (met professionele zorg) met als doel een goed leven in eigen ogen (individuele diversiteit).

• Dus regie over het eigen leven (of over eigen lot en leven ‘beschikken’.)


Hoe doe je dat?

Omgeving met beïnvloedende factoren (informatie, reactie op actie en omstandigheden)

Keuzes maken

Initiatief nemen

Verantwoordelijkheid nemen

Doorzetten

Alternatieven zoeken

Reflecteren

De situatie aanpassen

Aanpassen aan de situatie

Persoonlijke beïnvloedende factoren (ziekte en/of beperkingen)


Kort door de bocht

• Zelfbeschikking = het recht om eigen regie te voeren

• Eigen kracht = het vermogen om eigen regie te voeren


Vraag aan u

• Wat is participeren (meedoen) vanuit eigen kracht?

• Eigen kracht lijkt het vertrekpunt voor participatie. Wat betekent dat?

• Is bijvoorbeeld de omvang van de kracht van belang?

• Hoe verhoudt ‘U moet meedoen’ zich tot eigen kracht?


Stelling 1

• Er kan geen participatie bestaan zonder zeggenschap!


Zeggenschap

• Inspraak =(mede)zeggenschap zonder meebeslissen

• Invloed = inwerking (mede)zeggenschap, macht


Meerdere benaderingen van participatie • Democratische benadering

• Consumenten /klanten benadering


Democratische benadering (inspraak)

• Nadruk op principes als inspraak, transparantie en legitimiteit.

• Burger als tegenwicht tegen andere partijen en informatiebron.

• Meeste stemmen gelden.


Consumenten / klantenbenadering (invloed)

• De individuele 'consument / klant' staat centraal.

• Het recht op keuzevrijheid en het recht op informatie zijn essentiële hulpmiddelen.

• Vraagsturing (invloed van de klant op het aanbod).


Functies / niveaus van participatie (oorsprong is burgerparticipatie)

• Informeren

• Raadplegen

• Adviseren

• Coproduceren

• Meebeslissen


Informeren

Burgers op de hoogte houden van wat de overheid overweegt en beslist.

Door deze informatie kunnen burgers druk uitoefenen op de overheid en inspraak eisen.

Informeren is geen actieve participatie, maar een voorwaarde voor actieve participatie.


Raadplegen

De overheid beslist, maar gaat eerst na wat de bevolking over mogelijke beleidslijnen denkt.

De raadgeving kan opgevolgd worden maar wordt niet als bindend beschouwd.

De bevolking wordt erkend als gesprekspartner.


Adviseren

De overheid biedt de kans om problemen te signaleren en oplossingen aan te reiken.

Als adviezen en suggesties niet worden opgevolgd dan wordt dit wel beargumenteerd.

De uiteindelijke beslissingsmacht blijft bij de overheid, maar die moet haar keuze(s) wel uitleggen.


Coproduceren

Burgers en overheid overleggen samen wat er op de beleidsagenda moet komen en zoeken samen naar beleidsoplossingen.

De mening van de burgers is bindend voor de overheid.


Meebeslissen

Beleidsontwikkeling en beslissingsmacht worden volledig gedelegeerd aan de bevolking, zij het met een aantal financiële, procedurele en juridische randvoorwaarden.

De overheid heeft wel nog een adviserende functie. Nadat gecontroleerd is of aan de randvoorwaarden is

voldaan, worden de beslissingen en resultaten overgenomen door de overheid.


Cliëntparticipatie

• Informatie = de cliënt weet mee (de goed geïnformeerde cliënt)

• Consultatie = de cliënt denkt en praat mee (cliënt wordt bevraagd, professional/aanbieder beslist)

• Advies = de cliënt adviseert en de professional/aanbieder beslist

• Partnership = de cliënt beslist mee (streven naar consensus)

• Regie bij de klant = cliënt bepaalt, professional/aanbieder heeft adviserende rol

• Deze vormen kunnen naast elkaar bestaan (wordt soms ook als ladder gepresenteerd)


Burgerparticipatie - cliëntparticipatie

Burgerparticipatie Cliëntparticipatie ZeggenschapInformeren Informatie VoorwaardeRaadplegen Consultatie InspraakAdviseren Advies InspraakCoproduceren Partnership InvloedMeebeslissen Regie bij de cliënt Invloed


Participatie en de Wmo

Twee opvattingen:

1. Burgers/cliënten (vanuit hun perspectief) nauw betrekken bij (gemeente)beleid/ de eigen zorg, steun of hulp.

2. Actief meedoen in de maatschappij (als uitkomst van beleid, zorg, steun of hulp).


Vraag aan u

• Hoe betrek je cliënten bij beleid/zorg?

• Door hun eigen regie te versterken? Dus participatie door versterken eigen regie?


Stelling 2

• Bij cliëntparticipatie gaat het niet om het versterken van de regie van de cliënt maar om het uitnodigen tot inspraak/invloed.


Inspraak/Invloed cliënt

Besturingsfilosofie

Aanbodsturing Vraaggericht Vraaggestuurd

U vraagt wij draaien?

Type aanbod


Grenzen (niet ‘u vraagt wij draaien’)

1. Financiële ruimte (verzekering, indicatie en/of eigen portemonnee)

2. Professionele verantwoordelijkheid ondersteuner

3. Organisatorische verantwoordelijkheid aanbieder

4. Algemeen geaccepteerde waarden en normen

En bijbehorenden wet- en regelgeving


Invloed op

• Wat/hoe (vorm en inhoud)

• Wanneer (moment/dag/tijdstip)

• Waar (plaats)

• Door/met Wie (persoon)

Van het aanbod


Systeemwereld is leidend

Organisatiedeel

Aanbod

Cliënt en Professional

Organiseren/Management

Handelingsdeel

Externe eisen kwaliteit en veiligheid


Voorbeeld systeemwereld is leidend• http://www.youtube.com/watch?v=fVhsT8jW0fY


Leefwereld is leidend

Organisatiedeel

Aanbod Organiseren/Management

Handelingsdeel

Cliënt en professional

Externe eisen kwaliteit en veiligheid


Professioneel perspectief

Focus = probleem oplossen

Klantenperspectief

Focus = goed leven in eigen ogen

Moment, dag, tijdstipPersoon

PlaatsH

ulpverleningssituatieVorm

en inhoud

Cliënt/cliëntsysteem Professional


Kortom

Participatie vanuit eigen kracht betekent :

1.cliënten uitnodigen tot zeggenschap (inspraak via vraaggerichtheid en invloed via vraaggestuurdheid) en

2.een organisatie waarbij de leefwereld van de betrokken mensen (cliënten en medewerkers) leidend is en de systeemwereld volgend.

3.het resultaat is participatie.

Najaarscongres 2013 - Hogeschool Windesheim Flevoland: participeren vanuit eigen kracht

Documents

Transcript of Najaarscongres 2013 - Hogeschool Windesheim Flevoland: participeren vanuit eigen kracht