www.ouderenpaneloverijssel.nl

nieuwsbrief MAART 2012

Overijsselse ouderen zijn zeer mobiel. Dat is de uitkomst van de achtste pei-ling van het Ouderenpanel Overijssel. In het panel maken slechts vijf mensen niet meer zelfstandig gebruik van vervoermiddelen. De fiets en de auto zijn het populairst onder ouderen. Openbaar vervoer vindt men heel belangrijk, al kan de kwaliteit beter.

In totaal hebben 293 mensen de vragenlijst ingevuld: 230 digitaal via internet, de rest op papier. De oudste deelnemer was bij deze peiling 91 jaar, de jongste 50, de gemiddelde deelnemer was 70 jaar. De deelnemers aan het ouderen- panel zijn afkomstig uit de hele provincie Overijssel. Vooral in Enschede, Hengelo en Raalte hebben opvallend veel ouderen de vragenlijst ingevuld. Relatief weinig respons kwam er uit Staphorst en Zwartewaterland.

Resultaten uitgelicht

Mobiliteit

Auto en fiets populairste vervoermiddelen Fiets en auto zijn voor Overijsselse ouderen de belangrijke vervoer-middelen. In het dagelijks gebruik staat de fiets bovenaan; 65% van de ouderen stapt elke dag op de fiets. Het vervoermiddel waar de meeste ouderen gebruik van maken, dage-lijks of af en toe, is de auto, want slechts 7% gebruikt nooit een auto. Meer dan de helft van ouderen reist minimaal een keer per maand met de bus of de trein, terwijl slechts 1 op de 20 weleens een (regio)taxi neemt. Bijna niemand van de res-pondenten gebruikt een brommer of een scootmobiel.

Tabel 1 Gebruik van verschillende vervoermiddelen

Nooit 1x per 1x per 1x per Elke dag maand twee weken week

Fiets (ook elektrisch) 9,3 5,7 5,3 13,2 66,5

Bromfiets 97,4 0,5 0,5 1,1 0,5

Eigen auto als passagier 43,9 11,3 9,5 28,1 7,2

Eigen auto als bestuurder 6,6 2,2 4,0 35,5 51,6

Scootmobiel 97,5 0,5 2,0

Bus/trein 36,9 49,0 8,0 4,2 1,9

Gewone taxi 95,4 3,7 ,9

Regiotaxi (gewoon gebruiker) 94,3 3,9 0,4 0,4 0,9

Regiotaxi/Valys (via Wmo) 92,3 5,1 1,7 0,9

Overijssel kan uw mening goed gebruiken!Wilt u bijdragen aan een goede leefomgeving voor alle groepen inwonersin Overijssel? Overheden en organisaties in de samenleving hebben graag uw mening. Doe mee en laat u horen via www.ouderenpaneloverijssel.nl

Het gebruik van auto, fiets en ov is sterk afhankelijk van leeftijd. Vooral 65-74 jari-gen fietsen veel; meer dan driekwart fietst dagelijks en dat is zelfs meer dan in de leeftijdsgroep 50-64 jaar. Boven de 75 jaar neemt minder dan de helft dagelijks de fiets; een op de vijf fietst dan helemaal niet meer. Bij mensen boven de 85 neemt het fietsgebruik sneller af: slechts één van de vijf 85-plussers in het panel fietst nog da-gelijks, drie van hen fietsen helemaal niet (meer).

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

50-64 jaar 65-74 jaar 75-84 jaar 85 jaar e.o.

Figuur 1 Fietsgebruik naar leeftijd

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

50-64 jaar 65-74 jaar 75-84 jaar 85 jaar e.o.

Elke dag

1x per week

1x per twee weken

1x per maand

NooitFiguur 3 Ov-gebruik naar leeftijd

Ouderen van alle leeftijdsgroepen maken veel minder gebruik van het openbaar vervoer dan dat ze fietsen of met de auto gaan. Maar van het openbaar vervoer wordt nog wel tot op hoge leeftijd gebruik gemaakt: de helft van de respondenten van 85 jaar en ouder maakt er nog minimaal één keer per maand gebruik van.

Het aandeel autogebruikers is het hoogst in de leeftijdsgroep 50-64 jaar en neemt na het 75ste jaar weliswaar iets af, maar nog steeds gebruikt bijna 55% van de respondenten tussen 75 en 85 jaar iedere dag een auto. Van de vijf 85-plussers gaat er nog één weleens met de auto.

100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

50-64 jaar 65-74 jaar 75-84 jaar 85 jaar e.o.

Figuur 2 Autogebruik naar leeftijd

Gebruik van fiets, auto en ov hangt samen met leeftijd

Elke dag 1x per week 1x per twee weken 1x per maand Nooit

Elke dag

1x per week

1x per twee weken

1x per maand

Nooit

Gevolgen als mensen niet meer zelfstandig van vervoer gebruik kunnen makenAan mensen die zelf een vervoermiddel besturen is gevraagd wat ze zouden doen als ze dat niet meer zouden kunnen. De deelnemers konden meerdere opties invullen. In de eerste plaats zou men vaker de bus of trein nemen (60%) of met de regiotaxi gaan reizen (52%). Ook zou een deel van de respondenten een groter beroep doen op familie of kennissen om ergens heen te gaan (30%). Verhuizen vanwege het niet meer zelfstandig kunnen reizen is voor slechts een klein deel van de respondenten aan de orde (7%).

Auto favoriet bij familiebezoek, boodschappen nog vaak ook de fiets

meer gebruik maken van OV (bus/trein) 175

vaker thuis blijven (137)

vaker beroep doen op familie en kennissen voor vervoer (88)

een wmo-pasje aanvragen en met Regiotaxi reizen (153)

verhuizen omdat bepaalde voorzieningen onbereikbaar

zouden worden (23)

anders (11)

Lopen (Brom) Eigen Bus/ Taxi Regiotaxi N.v.t. fiets auto trein incl. Wmo

Familie of vrienden 3,4 20,8 65,5 5,8 0 2,2 2,3

Verenigingsactiviteit 11,6 47,4 27 0,7 0 0,3 13

Kerk 19,5 24,2 13,3 0,3 0 0,3 42,4

Theater/concert/bioscoop 4,4 16 44,4 2,7 1 0,3 31,2

Sport 10,2 35,8 19,5 0 0 0 34,5

Evenement 3,8 16,7 50,5 5,8 0 0,7 22,5

Huisarts/tandarts/fysio 8,9 61,8 25,3 0,7 0,3 0,3 2,7

Ziekenhuis/specialist 0,7 20,5 66,6 4,8 0,3 2,4 4,7

Overige voorzieningen 13 51,5 25,3 1 0 0,3 8,9

(bibliotheek/gemeente/etc.)

Winkel 14,7 47,8 31,7 0,3 0 0 5,5

(Vrijwilligers)werk 8,9 47,1 25,3 1 0 0,3 17,4

180

160

140

120

100

80

60

40

20

0

Figuur 4 Percentage senioren per gemeente dat meer van het ov gebruik zou maken als ze niet meer zelfstandig een vervoermiddel konden besturen

Overijsselse ouderen nemen de auto voor bezoek aan vrienden of familie, naar het ziekenhuis of naar evene-menten of voor een avondje weg. De fiets gebruiken ze het meest op weg naar verenigingsactiviteiten, sport-activiteiten of winkels. Bij gebruik van het openbaar vervoer zijn bezoek aan familie en vrienden of een evene-ment de meest genoemde bestem-mingen. Weinigen nemen weleens een taxi, wel maken zeven mensen in het panel weleens gebruik van de Wmo- of regiotaxi voor een bezoek aan vrienden of een medisch specia-list. Lopen tot slot is het meest popu-lair bij kerkbezoek.

Gebruik Wmo-voorzieningen29 respondenten maken gebruik van een Wmo-voorziening: een regiotaxi

(25), rollator (13) of een scootmobiel (6). Bijna de helft van hen gebruikt twee of meer Wmo-voorzieningen.

Tabel 2 Vervoermiddel per bestemming

Figuur 5

Bij de antwoorden zijn er wel ver-schillen naar woonplaats. De groe-pen respondenten per gemeente zijn weliswaar klein, dus is het lastig om er ‘harde’ conclusies aan te verbin-den, maar de antwoorden geven wel een indicatie. Zo zouden in steden zoals Hengelo, Enschede en Zwolle meer dan 60% van de responden-ten vaker met het ov gaan reizen. In meer landelijke gemeenten als Tub-bergen, Oldenzaal en Twenterand is dat minder dan 25%.

Meer weten?Bezoek www.ouderenpaneloverijssel.nl. Op deze website kunt u zich ook opgeven om mee te doen aan de volgende peiling. Ook als u niet beschikt over internet kunt u deel-nemen aan het Ouderenpanel Overijssel. Meld u aan bij onderzoeksbureau Arcon in Borne, telefoon: 074 242 65 20. Dan sturen we u de vragenlijst per post.

Peiling 9 staat in het teken van Pensioenen en Solidariteit. Onder leden van het Oude-renpanel worden leuke prijzen verloot.

De volgende panelleden hebben een Bongo High Tea bon ontvangen:mevr. Roelofs Deventerdhr. Mulder Heetendhr. Bos Vriezenveenmevr. Morsink Bornemevr. Koopman-Masseus Nieuwleusendhr. Scholtens Enschededhr. Smit Oldemarktdhr. van Triest Schalkhaardhr. Kogelman Oldenzaalmevr. Krieger Nieuw Heeten

De winnaars van peiling 8

De panelleden zijn te spreken over de speciale dalurentarieven voor ouderen. Over het algemeen is het vervoer in steden voor ouderen vol-gens het panel goed geregeld. Soms zijn er ook aparte vervoersvoor-zieningen voor ouderen voorhan-den, voor vervoer naar activiteiten of voorzieningen binnen de kern of naar bijvoorbeeld voorstellingen of evenementen elders:“Er zijn veel voorzieningen en activi-teiten op het dorp, met ophaaldienst voor ouderen, dus ik denk dat het in Dalfsen wel goed zit.”

Het busvervoer van een kern naar de hoofdplaats van een gemeente wordt door ouderen genoemd als een van de grootste knelpunten.“Een bus van De Lutte naar Losser. Je kunt niet naar het gemeentehuis.”“Een betere busverbinding met het station van Deventer.”“De buurtbus van Heeten naar Raalte, ook goed voor de sociale cohesie en de leefbaarheid in ons dorp.”

Ook meer haltes, meer diensten en latere rijtijden zijn punten die veel naar voren komen. Bij de regiotaxi is vooral de ophaal- en terugbrengtijd sterk voor verbetering vatbaar:“Anderhalf uur in een Wmo-taxi zit-ten voor de afstand Zwolle-Hasselt is te veel. De busjes zijn dus te vol.”“Als ik met de regiotaxi naar de arts of therapeut moet, dan moet ik om 14.15 uur klaarstaan en ben ik om 18.15 uur weer thuis. Als ik met de auto zou kunnen, dan was het een ritje van 20 minuten.”

Vooral voor ouderen die slecht ter been zijn, zijn stoepen en in- en uit-staphaltes niet altijd goed toegan-kelijk: “Veilige stoepen en berijdbare stoepen voor een rollator. Het barst van de fietsers op de stoep!”“De in- en uitstap in de trein is vaak te hoog, dit zorgt voor gevaarlijke situaties.”“Ik mis een kleine bus voor senioren met een loopbeperking waarmee men zonder overstappen in bepaalde uren naar en van het centrum kan rijden.”

Maar ook in winterse omstandig-heden zou iets verbeterd kunnen worden:“In de winter schoonmaken en schoonhouden van trottoirs. Ik ben verplicht midden op de rijweg te lopen, ook op drukke doorgaande wegen, wegens groot gevaar om te vallen. Ook liggen alle trottoirs aflopend naar de rijweg.”

Wat gaat goed?Wat kan beter?Vervoer voor ouderen