Met zorg aangepakt - Amsterdam.nl€¦ · De Treiteraanpak 21 Algemeen 21 Ontwikkelingen...

40
1 Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018 Jaarverslag 2018 Met zorg aangepakt

Transcript of Met zorg aangepakt - Amsterdam.nl€¦ · De Treiteraanpak 21 Algemeen 21 Ontwikkelingen...

  • 1Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Jaar

    versl

    ag

    2018

    Met zorg aangepakt

  • 2 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

  • 3Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Voorwoord

    Om een “veiligheid en zorg-op-gave” aan te pakken (of het nu gaat om een veelpleger met een antisociale persoonlijkheids-stoornis, personen met verward gedrag, intimidatie in de woon-omgeving of jonge drugskoeriers met lvb-problematiek), moeten professionals eigenlijk in beide werelden thuis zijn. Hiervoor bestaat groot enthousiasme, omdat professionals zien dat het werkt om –onder goede proces-regie- een complexe opgave aan te pakken samen met alle partijen die nodig zijn. De dertig Zorg- en Veiligheidshuizen (ZVH-en) die er in Nederland zijn, bieden bij uitstek een plek voor (proces)regisseurs met deze gebundelde expertise.Het afgelopen jaar is er (opnieuw) veel werk verzet binnen de

    vakontwikkeling die het AcVZ aanbiedt voor (proces)regisseurs uit het samenwerkingsverband. Deze (proces)regisseurs zijn afkomstig vanuit inmiddels vijf-tien verschillende organisaties uit de werelden van zowel veiligheid als zorg. In deze opleiding zit een goede balans tussen kennis (van lvb-problematiek tot gevange-niswezen, van forensische zorg tot strafproces) en competentie (regievoeren zonder macht, onder-handelingsvaardigheden, etc).

    Voor u ligt het jaarverslag 2018 van het Actiecentrum Veiligheid en Zorg Amsterdam-Amstelland (AcVZ), een regionaal samenwer-kingsverband. Het is een verslag van de behaalde resultaten en ingezette innovatie, maar bovenal biedt het document inzicht in het moeilijke werk van de vele professionals die werkzaam zijn binnen de domeinen veiligheid en zorg, in het bijzonder daar waar die domeinen elkaar raken.

  • 4 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    De regisseurs worden steeds vaker ‘grenswerkers’ genoemd1: ze staan met één been in hun eigen organisatie en met één been in het samenwerkings-verband. Zodoende zijn zij ‘veiligheid- en zorgprofessionals’ geworden. Deze zijn hard nodig om patronen te doorbreken bij onze doelgroep, die wordt gekenmerkt door complexe problematiek gecombineerd met uiteenlopende problemen met politie en justitie. Er ontstaat in feite een nieuw domein, namelijk ‘veiligheid en zorg’. Het AcVZ wil bovenal een honk zijn voor deze professionals, waar enerzijds dit ‘tweebenig’ samenwerken wordt versterkt en anderzijds wordt voorkomen dat zij in een spagaat terechtkomen. In de vakontwikke-ling die wij deze regisseurs vanuit het AcVZ aanbieden, is inmiddels ook landelijk interesse.

    Ik ben er trots op dat we met de (proces)regisseurs een pool van mensen hebben gecreëerd met verschillende achtergronden en roots, maar met dezelfde rol in complexe zaken op het snijvlak van veiligheid en zorg, waarop

    1 Uit: Tweebenig samenwerken, Twynstra Gudde. Martine de Jong ea, 2018

    regie nodig is. Of dat nu is via een integraal plan van aanpak of door het bij elkaar roepen van alle instanties rondom een persoon of gezin. Snap elkaar, snap ieders taak, rol en (on)mogelijkheden.

    Tot slot heeft het AcVZ zich in 2018, naast deze intensieve samenwerking op de focusaan-pakken, ook ingezet voor andere domeinoverstijgende kwesties, o.a via het AcVZ-loket dat er is voor “buikpijnzaken”. Dat kon gaan om coördinatie op de problematiek rond een Romagezin, rond kwetsbare meisjes of in een gebied, met Wittenburg als meest in het oog springende voorbeeld. De inzet in stadsdeel Zuidoost op de snitchingproblematiek onder jongeren is het meest actuele voorbeeld van proces-regie op een thema waar veiligheid en zorg samenkomen.

    Petra Nijmeijer,Manager Actiecentrum Veiligheid en Zorg

  • 5Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Inhoud

    Voorwoord 3

    Wat is het Actiecentrum Veiligheid en Zorg? 7 Analyse & onderzoek 8 Informatiebeheer & juridische zaken 9

    Top600-Aanpak 10 Nieuwe ontwikkelingen in 2018 10 Resultaten Top600 11

    Top400-Aanpak 12 Nieuwe ontwikkelingen in 2018 13 Voorbeelden lopende projecten 13 Top400-lijst op basis van effectmonitor 2018

    (peildatum december 2018) 15

    Detentie en Terugkeer 16 Detentie en Terugkeer 16 Nieuwe ontwikkelingen in 2018 19

  • 6 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    De Treiteraanpak 21 Algemeen 21 Ontwikkelingen Treiteraanpak in 2018 21 Stand van zaken Treiteraanpak op de verschillende peildata 22

    Casuïstiekaanpak Radicalisering 23 Casuïstiekaanpak Radicalisering 23 Meld- en Adviespunt Radicalisering 23 Nieuwe ontwikkelingen in 2018 24

    Verwarde Verdachten 25

    Pilot Veelplegeraanpak HGKM 27

    AcVZ: inzet op complexe casuïstiek 29 Regie 29 AcVZ-loket 29 Ondersteuning vanuit het AcVZ 32 Forensische Zaken 33 Verbeterde inzet zorg met verblijf in de programma’s

    van het AcVZ 34 Ontwikkeling van het Forensisch Netwerk 34 Ontwikkeling businesscase PIBW 35

    Personeel en financiën 36

    Colofon 39

  • 7Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Het AcVZ is een van de dertig Zorg- en Veiligheidshuizen (ZVH-en) in Nederland voor de aanpak van complexe casuïstiek op het snijvlak van veiligheid en zorg en/of sociaal. Het kan hierbij gaan om (jonge) veelplegers die inbreken of roofovervallen plegen. Of om personen die sig-nalen van radicalisering vertonen. Voor het aanpakken van deze en andere complexe casuïstiek kan men terecht bij het AcVZ.

    Het AcVZ kent op drie punten accentverschillen: 1. Sommige complexe

    casuïstiek is vooraf gedefi-nieerd in focusaanpakken. Voorbeelden zijn de Top600, Top400, Detentie en Terugkeer, Treiteraanpak en de Casuïstiekaanpak Radicalisering.

    2. Procesregisseurs zijn niet allen werkzaam bij het AcVZ maar afkomstig van verschillende organisaties (bijvoorbeeld OM, politie en GGD). Deze regisseurs voeren regie op

    de casus op persoonsniveau (persoonsgerichte aanpak), op gebiedsniveau en op organisatie/themaniveau. Vanuit het AcVZ wordt veel ingezet op vakontwikkeling om deze rol te faciliteren.

    3. De manager van het AcVZ heeft een dubbele rol: naast manager van het ZVH Amsterdam- Amstelland is deze tevens teamhoofd van een van de teams bij de Directie Openbare Orde en Veiligheid (OOV). De OOV-ers uit dit team (45 mensen) zijn in feite gedetacheerd bij het AcVZ. Hierdoor zijn ook beleid en uitvoering dichterbij elkaar gebracht.

    Naast de focusaanpakken voert het AcVZ ook procesregie op complexe casuïstiek, zoals dat ook in andere ZVH-en in het land gebeurt. Om dit te kunnen doen, heeft het AcVZ een loketfunctie waar professionals van alle conve-nantpartners terecht kunnen met complexe, vastgelopen casussen.

    Wat is het Actiecentrum Veiligheid en Zorg?

  • 8 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    Het AcVZ is een regionaal samenwerkingsverband van tientallen organisaties, van politie tot Jeugdbescherming, van de Reclassering tot de GGZ en GGD. Bij het AcVZ werken ruim 80 mensen van verschillende organisaties, onder andere: • Gemeente Amsterdam (OOV,

    WPI, GGD) • Politie• Openbaar Ministerie• Stadsdelen• Regiogemeenten • Jeugdbescherming

    In alle aanpakken en activiteiten van het AcVZ speelt (een vorm van) regie een belangrijke rol. In de focusaanpakken voeren de regisseurs van onze vijftien kern-partners (gemeente Amsterdam en Amstellandgemeenten, OM, politie, Reclassering Nederland, Reclassering Inforsa, Leger des Heils Jeugdbescherming & reclassering, Raad voor de Kinderbescherming, JBRA, William Schrikker Stichting Jeugdbescherming & Jeugdreclassering en de Penitentiaire Inrichtingen, Justitiële Jeugdinrichtingen en Justitieel complex Zaanstad en Schiphol) de regie, opgeleid en ondersteund door het AcVZ. Een regisseur voert regie op

    ‘het totaal’: zowel op het gebied van veiligheid als van zorg. Het maakt daarbij niet uit van welke moederorganisatie de regisseur afkomstig is. De regisseur voelt zich immers verantwoordelijk voor het totaal, los van de taak die hij vanuit zijn eigen moeder-organisatie heeft.Daarnaast wordt door het AcVZ ook regie gevoerd op actuele casuïstiek en complexe, vastgelo-pen casussen.

    Analyse & onderzoekResultaten van een integrale aanpak zijn moeilijk per organisa-tie te verantwoorden. Het aantal aanhoudingen, behandelingen of andere interventies zegt nog niets over het effect dat een integrale aanpak op de personen kan hebben. Daarvoor moet informatie van verschillende partijen gecombineerd worden om het langetermijneffect inzich-telijk te maken. Daarom heeft het AcVZ een eigen analyse- en onderzoeksteam dat zulke ana-lyses kan uitvoeren. Samen met analisten van alle kernpartners worden de monitor-producten opgesteld die nodig zijn om de integrale aanpakken (bij) te sturen. De monitor heeft ook een verantwoordingsfunctie.

  • 9Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Daarnaast houdt het team zich bezig met kwalitatieve onderzoe-ken, evaluaties (bijvoorbeeld van losse interventies of hele pro-gramma’s) en het ondersteunen van innovatieve projecten. Een voorbeeld hiervan is het ontwik-kelen van nieuwe criteria voor bestaande en nieuwe aanpakken. Informatiebeheer & juridische zakenAlle informatie die regisseurs in hun werk gebruiken is afkomstig van de partners in die aanpak, de samenwerkingspartners van het AcVZ. In algemene zin wordt het uitwisselen van deze infor-matie geregeld in een Algemeen Convenant AcVZ, dat in 2017 is opgesteld en recent is vernieuwd. De specifieke regelingen worden per programma in een gegevens-regeling (onder het Algemeen Convenant) uiteengezet.Omdat informatie van ver-schillende partijen komt, en door professionals (regisseurs of interventieplegers) van verschillende partijen wordt gebruikt, is het belangrijk dat deze informatie centraal wordt beheerd. Het AcVZ heeft daar-voor, net als andere Zorg- en Veiligheidshuizen, een eigen informatiesysteem: VEHAA. De meeste programma’s van het

    AcVZ gebruiken een versie van dit systeem. Het functioneel beheer gebeurt op het AcVZ.Daarnaast is het analyse- en onderzoeksteam scherp op de privacyregels die rondom dit informatiegebruik gelden. Zeker sinds de komst van de AVG (mei 2018) is dit een onderwerp dat grote zorgvuldigheid behoeft. Samen met privacy-juristen van alle kernpartners zorgt het team, ondersteund door privacy-juristen van de gemeente Amsterdam, dat alle activiteiten en procedures op het AcVZ of in één van haar programma’s volgens de geldende privacy-re-gels gebeuren.

    Op zoek naar meer informatie over het AcVZ of een specifieke vraag?Kijk op de website: www.amsterdam.nl/acvzBel het AcVZ op: 020 552 3272Of stuur een mail naar [email protected]

    mailto:[email protected]

  • 10 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    De Top600 is de persoonsge-richte integrale aanpak van de 600 meest actieve veelplegersvan ‘High Impact Crimes’ (HIC) die in 2011 in de regio Amsterdam-Amstelland is opgezet. De veelplegers zijn verantwoordelijk voor overvallen, straatroven, woninginbraken, zware mishan-deling, openlijke geweldpleging en moord/doodslag. Deze misdaden hebben veel impact op de slachtoffers en zorgen voor een groot onveiligheidsgevoel. In de Top600-Aanpak werken, onder regie van de gemeente Amsterdam, meer dan 40 verschillende partner-organisaties samen uit het veiligheidsdomein (zoals politie, OM , DJI en Reclassering) en het zorg- en sociaal domein (zoals de Raad voor de Kinderbescherming, Jeugdbescherming, GGD, GGZ, WPI en OJZ van de gemeente). Iedere persoon op de Top600-lijst krijgt een eigen regisseur, afkomstig van een van de vijftien kernpartners. Deze regisseur neemt geen taken over van

    andere partners, maar brengt de werelden van zorg en veiligheid bij elkaar en stuurt op doorbra-ken voor de persoon die hij of zij in regie heeft. Voor de aanpak zijn drie doelen gesteld: • vermindering (HIC-)recidive• verbeteren (toekomst)

    perspectief• voorkomen van instroom van

    broertjes en zusjes

    Dit doen we door inzet vanuit veiligheid (snel, streng en consequent straffen) en het bieden van zorg (naar aanleiding van een GGD-screening) of begeleiding op de leefgebieden werk, dagbesteding, inkomen, schulden en scholing. Ook wordt gekeken wat voor het gezin van de veelpleger nodig is.

    Nieuwe ontwikkelingen in 2018

    ‘Hardnekkigen’In 2018 is een project uitgevoerd waarbij met alle partners geza-menlijk is gekeken naar de extra

    Top600-Aanpak

  • 11Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    mogelijkheden (nieuwe creatieve oplossingen, extra aanbod of inzet) bij de groep personen die sinds de start van de aanpak op de lijst staan en desalniettemin delicten blijven plegen (de ‘hardnekkigen’). Dit project is eind 2018 afgerond. De groep is in de projectperiode afgenomen van 132 naar 107 personen.

    Doorontwikkeling Top600 naar drugscriminaliteit en excessief geweldIn 2018 zijn we een onderzoek gestart naar de wenselijkheid en haalbaarheid om ons binnen de Top600-Aanpak meer te richten op plegers van drugs-criminaliteit, wapengeweld en excessief geweld. Dit gebeurde in opdracht van de Driehoek en was in lijn met de opdracht van het college om de Top600 door te ontwikkelen.

    Resultaten Top600Om de recidive te bepalen, vergelijken we het aantal keer dat iemand voor de rechter moet ver-schijnen (dagvaardingen) voor en nadat hij of zij onder regie van de Top600 kwam. Voor de personen die sinds de start van de Top600 zijn uitgestroomd daalde de recidive met 58% (HIC -82%, niet-HIC -45%). Voor de personen die in 2018 nog op de Top600-lijst staan daalde de recidive met 41% (HIC -50%, niet-HIC -36%). Deze cijfers zijn over de jaren heen stabiel (ondanks kleine fluctuaties vanwege nieuwe, strengere meetmethodes). De volledige monitors zijn op de website van het AcVZ te vinden.

    g 58%recidive

    uitgestroomden

    g 41%recidive

    huidige lijst

  • 12 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    De Top400-Aanpak richt zich op jongeren van 12 – 24 jaar die politiecontacten hebben en bij wie risicofactoren aanwezig zijn voor doorgroei in criminaliteit. De risicofactoren bestaan bijvoorbeeld uit politiecontacten huiselijk geweld, schoolver-zuim of het hebben van een jeugdreclasseringsmaatregel. Als iemand op de Top400-lijst geplaatst wordt en daarmee een regisseur krijgt toegewezen, blijft hij of zij er ten minste twee jaar op staan. Hierdoor kunnen we langdurig aandacht besteden aan de ontwikkeling van deze groep jongeren en jongvolwassenen. De personen op de Top400-lijst zijn geen veelplegers. In de Top400-Aanpak wordt ingezet op motivatie en positieve interven-ties in combinatie met lik op stuk. Voor de aanpak zijn drie doelen gesteld (gelijk aan de Top600) :

    1. Voorkomen en verminderen criminaliteit: de doelstelling van de Top400 is het verminderen van alle vormen van criminaliteit, en

    dus niet alleen van HIC-delicten, waar de focus van de Top600 op ligt. Doel is te voorkomen dat een jongere opnieuw met de politie in aanraking komt, en/of dat een jongere verder afglijdt in ernst van politiecontacten.

    2. Verbeteren perspectief: de tweede doelstelling van de Top400 is het bieden van perspectief op betere maatschap-pelijke kansen. Dit gebeurt onder andere door:• toeleiding naar passende

    zorg; • het stimuleren van het beha-

    len van een startkwalificatie; • begeleiding naar werk; • het verbeteren van de

    opvoedsituatie- en omgeving; • oog te hebben voor het

    netwerk en interventies op het gebied van vrijetijdsbeste-ding, zoals sport. Hierop ligt, gezien de doelgroep (jonge en minder zware groep), meer de nadruk.

    Top400-Aanpak

  • 13Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    3. Voorkomen instroom broer-tjes en zusjes: we bezoeken de gezinnen en grijpen in om te voorkomen dat broertjes en zusjes ook in de criminaliteit belanden. Het kan dan gaan om het stimuleren van de bestaande hulpverlening, het organiseren van nieuwe hulpverlening, het screenen op sociale leerbaarheid of het onderhouden van contact met scholen.

    Nieuwe ontwikkelingen in 2018In 2018 hebben er in totaal 457 personen op de lijst gestaan. Er zijn 156 personen uitgestroomd die 2 jaar in regie zijn geweest. Eind 2018 stonden er 301 personen op de lijst. De volledige monitors zijn op de website van het AcVZ te vinden.

    Voorbeelden lopende projecten

    Samenwerking met SAOA (Stichting Aanpak Overlast Amsterdam)Om beter zicht te krijgen op het netwerk en het gedrag van personen in de Top600 en de Top400 op straat, werken we sinds begin 2017 intensiever samen met de straatcoaches en gezinsbezoekers van SAOA.

    Door de samenwerking kunnen regisseurs vragen en opdrachten (over hun Top600/ Top400-personen) meegeven aan de straatcoaches. Denk hierbij aan het observeren van gedrag, het op straat aanspreken of het afleggen van een huisbezoek. Ook de onderlinge relaties binnen jeugdgroepen (en familie-netwerken) worden nadrukkelijk meegenomen. Momenteel zijn er in de samen-werking 137 Top600/Top400-personen (84 Top400-personen en 53 Top600-personen) aangemeld, verdeeld over de 7 stadsdelen. In 2018 zijn er 43 opdrachten afgesloten.

    Aanpak schoolverzuim en schooluitvalIn 2018 hebben we intensief gewerkt aan het verminderen van schoolverzuim en het voor-komen van uitval onder Top400-jongeren. Er is een betere afstem-ming ontstaan tussen scholen, leerplichtambtenaren, Top400-regisseurs en overige betrokken partners zoals WPI, OM en Raad voor de Kinderbescherming. Dit is zichtbaar in korte lijnen (snelle informatiedeling), ver-trouwen (in elkaars expertise en in gemaakte afspraken) en gezamenlijke doelen.

  • 14 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    Top400-lijst 2018

    93 minderjarig

    Totaal instroom

    301

    156Totaal uitstroom(excl. doorstroom naar de Top600)

    284man

    204 meerderjarig

    17vrouw

    35gedeti neerd

    50personen

    Gemiddelde 19 jaarJongste 14 jaarOudste 25 jaar

  • 15Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    In 2018 zijn diverse ontmoe-tingen voor bovengenoemde partijen georganiseerd met als doel meer inzicht te krijgen in elkaars perspectief en hande-lingskader. Door gezamenlijke doelen te stellen, heldere werkafspraken te maken en te investeren in de samenwerkings-relatie, is er een betere afstem-ming ontstaan tussen scholen, leerplichtambtenaren, Top400-regisseurs en overige betrokken partners zoals WPI, OM en Raad voor de Kinderbescherming. Voor leerplichtigen is er nu een slui-tende aanpak, waardoor er geen jongeren meer thuis zitten zonder begeleiding. Minderjarige jonge-ren die uitvallen worden immers

    direct overgedragen aan de juiste partners. Het leerplichtteam van de Top600/400 acteert proactief op verzuim door de schoolgang van Top400- jongeren intensief te monitoren en regisseurs in een vroeg stadium te informeren over afwezigheid of disfunctioneren. Wanneer er sprake is van verzuim en/of zorgelijk gedrag wordt samen met de jongere, ouders, school en overige betrokken partners gezocht naar een oplossing. Daarnaast adviseert het team de regisseur over de mogelijkheden voor opmaken van proces-verbaal, inschrijving op een nieuwe opleiding/school en het aanbod in de regio aan uitvalsvoorzieningen.

    Top400-lijst op basis van effectmonitor 2018 (peildatum december 2018)

    WoonplaatsAmsterdam 219stadsdeel Noord 49stadsdeel Zuidoost 46stadsdeel Nieuw-West 26stadsdeel Oost 35stadsdeel West 26stadsdeel Zuid 9stadsdeel Centrum 7

    Amstellandgemeenten 6Amstelveen 2

    Diemen 2Ouder-Amstel 0Aalsmeer 1Uithoorn 1

    Buiten de regio 6Ermelo 1Nijmegen 1Purmerend 1Zutphen 1Almere 1Heiloo 1

  • 16 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    Detentie en TerugkeerJaarlijks keren er ongeveer 2200 gedetineerden terug naar Amsterdam. In de gevangenis terecht komen, heeft een forse impact op iemands leven. Deze periode kan, naast het straffen, ook de kans bieden om iemand te ondersteunen bij het maken van andere (positieve) keuzes. Het programma Detentie en Terugkeer (D&T) werkt, samen met haar partners zoals WPI, GGD en Reclassering, nauw samen met de gevangenissen (DJI) om de kans op een succesvolle terug-keer van gedetineerden in de maatschappij zo groot mogelijk te maken. Het verbeteren van het perspectief en motivatie voor gedragsverandering van de (ex-) gedetineerde zijn daarbij cruciaal.

    Er is een intensieve samenwerking met Justitieel Complex Zaanstad, maar ook met andere Penitentiaire Inrichtingen (PI’s), Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI’s) en de Kleinschalige Voorziening (KV).Ongeveer 40% van de

    Amsterdamse gedetineerden valt binnen één van die gekozen aandachtsgroepen. Het gaat dan bijvoorbeeld om Top600, Top400, Prioriteitsgroep Detentie en Terugkeer en ISD Jongvolwassenen. Voor deze gedetineerden maakt een regisseur samen met de gevan-genis en de gedetineerde een plan voor de detentieperiode en de terugkeer. Gedetineerde Amsterdammers die niet tot deze groepen behoren, krijgen ook ondersteuning aangeboden. Medewerkers van de Frontoffice Detentie en Terugkeer (FO D&T) bezoeken Amsterdammers in detentie, om hen voor te lichten over de voorzieningen op de leefgebieden en om hulpvragen van gedetineerden op te pakken. De FO D&T werkt vanuit het AcVZ en wordt bemand door medewerkers van (onder andere) WPI en de GGD. In 2018 zijn er 419 personen in detentie voorgelicht. Er is 876 keer contact gezocht met de FO D&T voor informatie of een hulpvraag.

    Detentie en Terugkeer

  • 17Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Het programma D&T bestaat uit onder meer de volgende onderdelen en activiteiten:

    Versterken voorzieningen op de leefgebiedenDe partners die in D&T samen-werken, monitoren continu of de voorzieningen die nodig zijn voor de re-integratie van ex-gedeti-neerden adequaat zijn en waar vernieuwing nodig is. Het gaat om de leefgebieden ID-bewijs, onderdak, werk/school/dagbe-steding en inkomen, zorg, hulp bij schulden en motivatie. In 2018 is bijvoorbeeld een projectleider schulden vanuit WPI ingezet om gedetineerden te helpen bij de aanpak van hun schulden. In de stadsdelen heeft WPI speciale aanspreekpunten gecreëerd voor personen die uit detentie komen en ondersteuning nodig hebben bij de aanpak van schulden. De projectleider schulden zorgt voor de overgang van de hulp in detentie (‘binnen’) naar de ondersteuning ‘buiten’.

    Detentie en Terugkeerberaad (DTB)Het DTB is een centraal coör-di natie punt (platform) waar de gemeente samen met de PI, straf- en zorgpartners werkt aan

    het verbeteren van het integrale plan van aanpak van (ex-) gedetineerden. Gedetineerden die behoren tot de ‘Prioriteitsgroep’ (op het moment van detentie jonger dan 30 jaar en eerder gedetineerd geweest) komen op meerdere momenten tijdens het detentieproces (instroom, doorstroom en uitstroom) op de agenda van het DTB. Zo ontstaat er zicht op welke leefgebieden er nog acties zijn vereist, door wie deze acties moeten worden uitgevoerd en op welke termijn. Vanuit het DTB maakt het AcVZ een plan voor de terugkeer en coördineren we de uitvoering van het plan. In 2018 is er voor 82 unieke personen zo’n plan van aanpak op maat gemaakt en daarvan hebben er 32 inmiddels de gevangenis verlaten.

    Kleinschalige Voorziening (KV)In 2016 is de Kleinschalige Voorziening (KV) in Amsterdam opgezet als alternatief voor een JJI. Hier kunnen jonge gedeti-neerden verblijven tijdens hun voorlopige hechtenis, zodat zij overdag naar school kunnen blij-ven gaan en dicht bij hun ouders en netwerk kunnen blijven. In 2018 zijn 56 jongeren in de KV geplaatst (in 2017 waren dat 44 jongeren). Vanwege goede resul-

  • 18 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    taten is de voortzetting van de KV in ieder geval tot en met 2019 zeker gesteld. In 2019 beslist de Minister voor Rechtsbescherming of Kleinschalige Voorzieningen een regulier onderdeel worden van de detentiemogelijkheden voor jongeren en dus ook of de KV in Amsterdam kan blijven bestaan.

    Pilotproject ISD voor Jongvolwassenen (ISD jovo)De plaatsing in een Inrichting

    voor Stelselmatige Daders (ISD) is een strafrechtelijke maatregel om de meest hardnekkige veelplegers langdurig (twee jaar) zorg en behandeling te kunnen bieden. Dat gebeurt deels vanuit detentie, deels vanuit een kliniek of beschermde woonomgeving. Deze maatregel werd nauwelijks ingezet voor jongvolwassenen, terwijl deze groep hier wel veel baat bij zou kunnen hebben. De pilot beoogt de ISD-maatregel beter te benutten

    ±400

    ±10

    ±200

    ±250

    ±1.350

    Groepen terugkerende gedetineerden 2018Het Ministerie van Justitie en Veiligheid stuurt de gemeente een’BIJ’-melding [Bestuurlijke Informatievoorziening Justitiabelen] wanneer iemand vrij komt of met verlof gaat die onherroepelijk veroordeeld is voor een zeden- of zwaar geweldsdelict. De gemeente beoordeelt met partners zoals politie, OM en Reclassering of er risico’s zijn op maatschappelijke onrust vanwege de terugkeer van de persoon en of daartegen maatregelen moeten worden getroffen.

    Inspanning gemeente (per casus)

    BIJ-m

    elding

    en ±6

    3

    Top600/Top400

    Integrale regiedoor regisseur

    Integrale regie door procesregisseur ISD Jongvolwassenen

    Integrale coördinatie inTrajectberaad

    Integrale coördinatie inDetentie en Terugkeerberaad

    Coördinatie op hulpvragen van gedetineerdenintergraal waar mogelijk en/of nodig,door Frontoffice Detentie en Terugkeer

    Brede groep Amsterdamse gedetineerden 2018

    Prioriteitsgroep

    Jeugd

    JongvolwassenISD’ers

  • 19Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    voor jongvolwassen hardnekkige veelplegers. Daarbij richten we ons zowel op de strafrechtelijke toeleiding naar de ISD, als ook op de tenuitvoerlegging van de maatregel en de re-integratie na de maatregel.

    De totale doelgroep van het project ISD jovo bestond in 2018 uit 173 personen uit Amsterdam, Amstellandgemeenten, maar ook andere gemeenten. Criterium is of ze op de veelplegerslijst van

    het parket Amsterdam staan als jongvolwassene dan wel als jongvolwassene in de ISD terecht zijn gekomen. In totaal 65 personen zaten ook in de Top 600- en 13 in de Top 400-aanpak. Het project richtte zich met name op de 95 jongvolwassenen die niet in de Top 600 of Top 400 zaten. Twee procesregisseurs van het AcVZ voeren procesregie en voorzien onder meer de Reclassering (in het toeleidings-proces naar ISD) en DJI (tijdens de tenuitvoerlegging van de ISD-maatregel) van informatie en advies. Sinds de start van het project in september 2016 is het aantal jongvolwassen veelplegers met een ISD-maatregel in PI Almere (en per december 2018 JC Zaanstad) gestegen van 6 naar 16 in december 2018. Dit wijst er op dat de toeleiding van jongvolwassen veelplegers richting ISD verbetert.

    Nieuwe ontwikkelingen in 2018Vanuit het programma Detentie en Terugkeer investeren we continu in het versterken van de werkwijze rondom Amsterdamse gedetineerden. Medewerkers van de FO D&T zijn alvast in verschillende PI’s en -als het nodig is- in de JJI’s aanwezig om

    ±400

    ±10

    ±200

    ±250

    ±1.350

    Groepen terugkerende gedetineerden 2018Het Ministerie van Justitie en Veiligheid stuurt de gemeente een’BIJ’-melding [Bestuurlijke Informatievoorziening Justitiabelen] wanneer iemand vrij komt of met verlof gaat die onherroepelijk veroordeeld is voor een zeden- of zwaar geweldsdelict. De gemeente beoordeelt met partners zoals politie, OM en Reclassering of er risico’s zijn op maatschappelijke onrust vanwege de terugkeer van de persoon en of daartegen maatregelen moeten worden getroffen.

    Inspanning gemeente (per casus)

    BIJ-m

    elding

    en ±6

    3

    Top600/Top400

    Integrale regiedoor regisseur

    Integrale regie door procesregisseur ISD Jongvolwassenen

    Integrale coördinatie inTrajectberaad

    Integrale coördinatie inDetentie en Terugkeerberaad

    Coördinatie op hulpvragen van gedetineerdenintergraal waar mogelijk en/of nodig,door Frontoffice Detentie en Terugkeer

    Brede groep Amsterdamse gedetineerden 2018

    Prioriteitsgroep

    Jeugd

    JongvolwassenISD’ers

  • 20 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    met gedetineerden in gesprek te gaan over hun re-integratie. Ook geven we vanuit het programma voorlichting over onze werkwijze in het netwerk van betrokken professionals, zowel binnen als buiten de gevangenissen. Tevens zijn er gesprekken gevoerd met omliggende gemeenten om ken-nis te bundelen en waar mogelijk regionaal te werken, met inacht-neming van ieders gemeentelijke verantwoordelijkheid.

    Tenslotte zijn actuele ontwik-kelingen aanleiding voor nieuwe activiteiten. Een voorbeeld daarvan is de aandacht voor het tegengaan van crimineel handelen tijdens detentie.

    0

    5

    10

    15

    20

    januari2019

    december2018

    juni2018

    december2017

    maart2017

    september2016

    Amsterdamse jovo ISD'ers PI Almere

    95 geenTop600/Top400 65 Top600 13 Top400

  • 21Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    AlgemeenDe Treiteraanpak heeft tot doel om extreme overlast en intimida-tie in de woonomgeving tegen te gaan. Het gaat hierbij niet om ‘gewone’ burenruzies, maar om langdurige ernstige overlast. Daarbij is sprake van ‘eenduidig’ slachtofferschap, gericht tegen één of meerdere specifieke personen of huishoudens. Het doel van de aanpak is om de treitersituatie te beëindigen en te voorkomen dat het slachtoffer zich genoodzaakt voelt om te verhuizen. De bescherming van het slachtoffer staat voorop. Zowel bij treiteraars als bij slachtoffers blijkt in een aantal gevallen sprake van sociale en/of psychiatrische en/of (bij treiteraars) persoonlijkheidsstoor-nissen. De gemeente Amsterdam werkt hierbij onder meer samen met politie, OM en zorgpartners. Bij het oplossen van de lastigste treitercasussen zijn daarnaast vooral de woningcorporaties belangrijke partners, omdat zij als verhuurder het huurrecht

    kunnen toepassen als treiteraars in een huurwoning hun gedrag niet aanpassen. Dit vormt een belangrijke stok achter de deur. De spil in het onderzoeken en oplossen van treitersituaties zijn de regisseurs, die in elk stadsdeel regie voeren over treiterzaken, en de informatiemakelaars, die als onderdeel van de Meldpunten Zorg en Woonoverlast van de stadsdelen onder andere signalen en meldingen van treitersituaties onderzoeken. Het AcVZ facili-teert (o.a. door vakontwikkeling regisseurs), signaleert eventuele systeemfouten en heeft, indien nodig, korte lijnen met de burge-meester en andere bestuurders.

    Ontwikkelingen Treiteraanpak in 2018De Treiteraanpak is sinds 2016 ondergebracht bij het AcVZ. Door deze bestuurlijke ophanging is de aanpak goed verbonden met de andere persoonsgerichte aanpakken binnen het AcVZ. In 2017 zijn nieuwe afspraken gemaakt ten

    De Treiteraanpak

  • 22 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    aanzien van de werkwijze van de Treiteraanpak. De afspraken komen er onder andere op neer dat stadsdelen en het AcVZ meer samen optrekken bij het oplossen van deze lastige zaken. In 2018 zijn deze samenwerkingsafspra-ken verder geïmplementeerd.

    De regie blijft bij de stadsdelen; het AcVZ faciliteert en onder-steunt. Deze afspraken sluiten goed aan bij een werkwijze die na zes jaar stevig is verankerd in de gemeente en bij de partners. In 2018 is het aantal regisseurs stabiel gebleven: elk stadsdeel heeft één regisseur. Het bleek in 2018 niet nodig om de afspraken bij te stellen: ze werken goed. Er wordt veel intensiever opgetrok-ken met de Meldpunten Zorg en Woonoverlast van de stadsdelen als plek in de gemeente waar de eerste signalen van potentiële treitersituaties binnenkomen. Het Meldpunt is daarnaast ook dé plek waar woonoverlast, die niet voldoet aan de criteria van de Treiteraanpak, wordt op- en

    aangepakt. Waar nodig met de expertise van de Treiteraanpak.

    Stand van zaken Treiteraanpak op de verschillende peildataDe cijfers over 2018 zijn ver-gelijkbaar met die van 2017: een stabiele lijn die ook in de gemaakte afspraken naar voren komt. In 2018 zijn er 70 nieuwe signalen binnengekomen. Het aantal zaken dat is afgesloten als geen treiterzaak (30) ligt lager dan de voorgaande jaren. Deze ontwikkeling is logisch als je kijkt naar het aantal signalen dat in 2017 en 2018 is binnengekomen. De zaken in onderzoek (37) en de daadwerkelijke treiterzaken (59) zijn ook stabiel gebleven in vergelijking met 2017.

    Van het totale aantal treiterzaken (128) in de afgelopen zes jaar is 92% positief afgesloten, door het gedrag van de treiteraar aan te passen of door de treiteraar vrijwillig of gedwongen te laten verhuizen.

    2013 2014 2015 2016 2017 2018Totaal aantal signalen 151 58 100 130 75 70Zaken in onderzoek 27 15 29 52 27 37Caseload Treiterzaken 33 38 53 75 64 59Lopend 23 18 38 33 39 43Afgesloten 10 20 15 42 25 16Geen Treiterzaak 100 59 50 73 64 30

  • 23Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Casuïstiekaanpak Radicalisering Een van de onderdelen van het programma Radicalisering en Extremisme is de integralePersoonsgerichte Aanpak Radicalisering (iPGA-R). De werk-wijze en overlegstructuur van dit onderdeel van het programma zijn ondergebracht bij het AcVZ.

    De werkwijze van de iPGA-R is gebaseerd op het regiemodel van de Top600. Ook in de iPGA-R werken partner-organi-saties samen met de gemeente Amsterdam. Ieder persoon in de iPGA-R krijgt een regisseur die interventies kan inzetten vanuit alle betrokken partners. De iPGA-R richt zich op alle vormen van radicalisering en kent drie doelstellingen: • vermindering risicogedrag • verbeteren (toekomst)

    perspectief• voorkomen van instroom van

    familieleden (onder andere broertjes en zusjes) en vrien-den en het bieden van nazorg

    Meld- en Adviespunt RadicaliseringEen persoon stroomt in de iPGA-R via het Meld- en Adviespunt Radicalisering (MAP) of via de politie. Professionals die te maken krijgen met signalen van (mogelijke) radicalisering, kunnen het MAP hierover benaderen voor overleg en advies. Als bij een melding sprake is van (mogelijke) radicalisering, wordt deze samen met de veiligheidspartners (het ambtelijk driehoeksoverleg) beoordeeld, en als dat nodig is, wordt de betrokkene opgenomen in de iPGA-R. Een persoon stroomt weer uit de aanpak zodra de veiligheidsrisico’s dusdanig zijn verminderd dat een individuele aanpak niet langer nodig is. Dit is casus afhankelijk. In 2018 zijn er 71 meldingen, adviesvragen en informatie-verzoeken binnengekomen bij het Meld- en Adviespunt Radicalisering. Deze meldingen laten zien dat er vanuit verschil-lende organisaties gemeld wordt; de diversiteit in de achtergrond

    Casuïstiekaanpak Radicalisering

  • 24 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    van de melders is toegenomen. Tegelijkertijd zien we dat het aantal meldingen bij het MAP terugloopt. Misschien komt dit omdat het MAP onvoldoende bekend is. Om de bekendheid van het MAP in Amsterdam te vergroten, start het college in 2019 met een campagne.

    iPGA-ROp 1 januari 2018 telde de Integrale Persoonsgerichte aanpak – Radicalisering 58 casussen. Gedurende 2018 zijn er 12 personen de aanpak uit- en 13 personen de aanpak ingestroomd. Op 1 januari 2019 stonden er 59 personen op de lijst.

    Nieuwe ontwikkelingen in 2018 Het afgelopen jaar zijn er verschillende trends geobser-veerd, waaronder een groeiend zelfvertrouwen onder rechtsex-

    tremisten.2 Het merendeel van de personen die in 2018 in de aanpak zat, werd echter gere-lateerd aan het jihadisme. Door de op korte termijn verwachte en mogelijk bepalende ontwik-kelingen in radicale kringen is het aannemelijk dat de dynamiek in de kringen van personen in de Amsterdamse aanpak zal veranderen. Denk hierbij aan het politieke discours rond het terughalen van minderjarigen uit strijdgebieden, de terugkeer in de samenleving van gedetineer-den aan wie deelname aan of ondersteuning van terroristische organisaties ten laste is gelegd of de grens opzoekende activiteiten van extreemrechts in Amsterdam.

    2 Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland 48. 10 september 2018, NCTV & Rechts-extremisme in Nederland, een fenomeen in beweging. 2 oktober 2018, AIVD).

    71

    Instroom aanpak radicalisering

    Uitstroom aanpak radicalisering

    1213

    58 592018 2019

    casussen personen

    Meldingen, vragen en infor-matieverzoeken aan Meld- en

    Adviespunt radicalisering

  • 25Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    In 2017 is er in het kader van het Programma Personen Verward Gedrag een pilot Verwarde Verdachten uitgevoerd. We hebben een werkwijze ontwikkeld waarbij voor een misdrijf aange-houden verdachten, die volgens de politie verward gedrag vertonen, door de Spoedeisende Psychiatrie Amsterdam worden

    beoordeeld in het cellencomplex. De psychiater deelt de bevindin-gen vervolgens met de Officier van Justitie, die hiermee rekening houdt bij de beslissing over de strafrechtelijke afdoening.

    Deze contextgerichte afdoening blijkt een goede eerste stap, maar biedt niet de oplossing voor

    Verwarde Verdachten

    347in 2018:

    consulten

    Aantal consulten sinds de start van deze werkwijze (april 2017):

    j Aantal terugkerende verwarde verdachten in totaal tot en met 31 december 2018: 64

    j Terugkeerders verwarde verdachten in 2018: 46

    j Aantal zaken besproken in projectgroep & actief mee aan de slag: 5

    577

  • 26 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    complexere gevallen. Wel worden die gevallen met deze werkwijze gesignaleerd.

    De werkwijze die we tijdens de pilot hebben ontwikkeld is in 2018 vastgelegd in standaard werkprocessen die voortdurend worden gemonitord op onre-gelmatigheden en mogelijke verbeteringen. Ook is in 2018 een plan gemaakt voor verwarde verdachten die herhaaldelijk voorkomen in de werkwijze verwarde verdachten. Voor deze personen bekijkt de projectgroep

    of zij al in een (lokale) aanpak zitten en of dat voldoet. Als blijkt dat de problemen te complex zijn of dat er langdurig extra inzet nodig is, bekijkt de projectgroep hoe er toch een aanpak ingericht kan worden. De projectgroep kan dan bijvoorbeeld advies geven in het kader van een bestaande aanpak of er kan een regisseur verwarde verdachten worden ingezet. Een monitor op de voortgang is in ontwikkeling, evenals een wetenschappelijk onderzoek naar het effect van de aanpak.

  • 27Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Huiselijk geweld is de meest voorkomende vorm van geweld: jaarlijks worden in Nederland 119.000 kinderen en 200.000 vol-wassenen slachtoffer. Meer dan 40 % van alle geweldsincidenten in Amsterdam betreft geweld in afhankelijkheidsrelaties. Vanwege de relatie tussen pleger en slacht-offer duurt het vaak lang voor huiselijk geweld wordt gemeld. Zo blijkt dat er gemiddeld 33 meldingen worden ontvangen, voordat daadwerkelijk tot aangifte wordt overgegaan. Deze factoren kunnen er aan bijdragen dat mensen langdurig vast blijven zitten in een geweldsituatie.

    In 2017 is het AcVZ samen met OJZ en partners zoals de politie en Jeugdbescherming begonnen met de pilot aanpak Veelplegers Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (HGKM). Doel van de pilot is het verbe-teren van de samenwerking van de veiligheids- en zorgpartners om herhaald daderschap te verminderen (het doorbreken

    van patronen), het perspectief van pleger en slachtoffer te ver-beteren en structurele veiligheid te realiseren. De uitgangspunten van de pilot en de criteria voor instroom zijn in 2017 vastgesteld. Het gaat om een kleine groep veelplegers die stelselmatig in de registratiesystemen van de politie en het OM blijven terugkomen en vaak zorg en structurele hulp mijden of weigeren.

    Een zaak stroomt in als de veelpleger aan de volgende criteria voldoet:• Vier of meer politiemeldingen

    voor HG-feiten het afgelopen jaar, waarvan tenminste één met aanhouding, die niet alle vier zijn uitgelopen op een sepot of vrijspraak.

    • Er zijn een of meer minderja-rige kinderen betrokken.

    Pilot Veelplegeraanpak HGKM

  • 28 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    Voordat we in actie komen, maken we eerst een kwalitatieve probleemanalyse en diagnose. Vervolgens stellen we een sys-teemgericht plan van aanpak op. Uitgangspunt is dat de aanpak in samenspraak met de gezinsleden wordt uitgewerkt en uitgevoerd. Een onderzoeker monitort de processen die worden uitgevoerd in het kader van deze pilot alsmede de resultaten die ermee worden geboekt.

    Ontwikkelingen 2018 In 2018 is veel tijd gaan zitten in het analyseren en selecteren van (potentiële) zaken. Eind 2018 is er een nieuwe lijst tot stand gekomen. Naar alle waarschijn-lijkheid kunnen de geselecteerde gezinnen in het voorjaar van 2019 in de pilot worden opgenomen.

    De pilot Veelplegers HGKM is de voorloper van de landelijke MDA++ aanpak die ook in Amsterdam wordt uitgerold. MDA++ is een multidisciplinaire aanpak voor HGKM. De 2 plussen staan voor intersectoraal en specialistisch. De ervaringen die met de pilot worden opgedaan, worden meegenomen in de ver-dere ontwikkeling van MDA++.

  • 29Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Regie Procesregie is hét product van de Zorg- en Veiligheidshuizen. De basis voor de procesregie is het model dat we hebben ontwikkeld voor de Top600-aanpak. De afge-lopen jaren lag de nadruk op de focus-aanpakken, maar in 2018 hebben we ook een slag gemaakt met de loketfunctie van het AcVZ voor complexe casuïstiek. De procesregisseur heeft kennis van veiligheid en zorg, beschikt over een groot netwerk en stuurt niet met formele macht, maar met “lef, kennis & kennissen”. Dit doet de regisseur zonder bevoegdheden of verantwoorde-lijkheden over te nemen. Regie voeren op het totaal betekent dat ALLE factoren en invloeden die ervoor zorgen dat iemand probleemgedrag vertoont, worden meegenomen in of betrokken bij het plan van aanpak. De gedachte erachter is dat een complex probleem nooit op zichzelf staat: het heeft geen zin om één factor aan te pakken zonder rekening te houden met

    de andere factor(en). Alleen met zicht en invloed op het totaal, kan een probleem langdurig worden opgelost of tenminste beheersbaar worden.

    AcVZ-loket Het AcVZ heeft een loketfunctie waar professionals van alle conve-nantpartners terecht kunnen met complexe, vastgelopen casussen op het snijvlak van veiligheid, zorg en/ of sociaal. In 2018 is de ‘Regeling gegevensverwerking Loket AcVZ’ vastgesteld door de Stuurgroep Veiligheid en Zorg. Deze regeling vormt de basis voor het werkproces van het AcVZ-loket. Het AcVZ-loket gaat naast de professional staan en kijkt - samen met de inbrenger - wat er nodig is. Het afgelopen jaar heeft het loket (procedureel) advies gegeven of experts ingeschakeld. Het loket heeft voornamelijk onafhankelijke procesregisseurs Veiligheid en Zorg ingezet. Deze hebben partijen bij elkaar gezet en uitvoerdersoverleggen

    AcVZ: inzet op complexe casuïstiek

  • 30 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    voorgezeten of juist bij uitvoer-dersoverleggen geobserveerd om patronen in inzet of in samenwerking te benoemen. Om vervolgens in gezamenlijkheid een doorbraak te creëren. De procesregisseurs hebben ook (tijdelijk) (een deel van) de regie overgenomen als dat gevraagd werd. In 2018 heeft het loket in totaal 96 aanmeldingen ontvangen. In 43 zaken is op dit moment nog een procesregisseur van het loket actief. Ook zijn er 133 informatieverzoeken beant-woord. Waar nodig worden ook de regiogemeenten ondersteund bij complexe casuïstiek.

    De senior procesregisseurs Veiligheid en Zorg worden ingeschakeld als een probleem zeer acuut is en/of er bestuurlijke urgentie is. Of als een bestaande casus al jaren sleept en steeds complexer wordt en vastloopt. Denk aan casussen binnen de focusaanpakken Top600, Top400, Treiteraanpak, en ook daar buiten zoals verwarde verdachten, hui-selijk geweld of een combinatie daarvan. Ook in de groepsaan-pakken (bijvoorbeeld de mini-le-ague, Aalberse/Wildemangroep, Zeewaternetwerk, Oostelijke Eilandenaanpak ) is een rol vervuld bij complexe casuïstiek en strategie.

    Vakontwikkeling Regie voeren op complexe casussen is geen gemakkelijke opgave. Het vraagt kennis van de verschillende domeinen en partners, een stevig netwerk én een flinke portie lef. Regisseurs moeten in staat zijn samen met partners dilemma’s af te wegen en ervoor te zorgen dat ieder zich gehoord voelt. Ze moeten de juiste vragen kunnen stellen en zorgen voor focus. Ze moeten met een helicopterview naar de casus kunnen kijken om de grote lijnen te zien. Maar tegelijkertijd moeten ze ook durven doorpak-ken en snelheid maken als dat nodig is. En dit alles niet vanuit macht, maar door interventieple-gers in hun kracht te zetten en op één lijn te krijgen en te houden. Het is een vak, en zeker geen eenvoudig vak.

    De afgelopen vier jaar hebben we met een uitgebreid pro-gramma verder gebouwd aan de vakontwikkeling van het ‘regisseurs-vak’. De vaardig-heden die regisseurs van de verschillende aanpakken nodig hebben, zijn grotendeels gelijk. Daarom is in 2018 gestart met gezamenlijke vakontwikkeling voor regisseurs van de Top400- en Top600-aanpak, Treiteraanpak

  • 31Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    en Radicalisering. De regisseurs leerden de domeinen veiligheid, zorg en sociaal steeds beter doorgronden en gebruiken. Ze deelden kennis over onder meer het strafrecht, psychische pro-blematiek, de sociale kaart, het gevangeniswezen, de jeugdzorg en de invloed van cultuur. Behalve om vakkennis vraagt het voeren van regie ook om speci-fieke vaardigheden. In 2018 volg-den regisseurs daarom trainingen over regie voeren zonder macht, onderhandelingsvaardigheden en hoe je gebruik kan maken van je eigen talenten. Ook ontwikkelden

    regisseurs de nieuwe methodiek Verbindend Gezag om toe te passen in casussen waarin geen vooruitgang meer wordt geboekt. Maar de belangrijkste winst ook dit jaar is dat regisseurs van verschillende aanpakken en organisaties samen successen vierden, luisterden naar elkaars opvattingen en dilemma’s, heel veel kennis en ervaring deelden en elkaar steeds beter wisten te vinden. Het netwerk van profes-sionals op het gebied van straf, zorg en het sociaal domein is daarmee in 2018 opnieuw sterker geworden.

    Deelnemende regisseurs aan vak-

    ontwikkeling in 2018

    Nieuwe regisseurs die deelnamen aan het

    introductieprogramma

    Deelnemers training Verbindend Gezag

    Deelnemers training Onder handelings vaar-

    digheden

    Deelnemers training Regievoeren vanuit je talenten 3 groepen

    Aantal kennismiddagen die zijn georganiseerd

    Deelnemers training Regievoeren zonder

    machtDeelnemers aan orga-nisatie overstijgende

    intervisiegroepen

    132

    11 12

    3037

    20

    38

    16

  • 32 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    Ondersteuning vanuit het AcVZ

    Verbindings functionarissen Veiligheid en ZorgEr zijn op dit moment acht verbindingsfunctionarissen Veiligheid en Zorg (vbvz-en), die deels werken op het AcVZ en deels op de afdeling (Jeugd en) Veiligheid van een stadsdeel of de regiogemeenten. Deze verbin-dingsfunctionarissen verzamelen en delen informatie over jeug-dige veelplegers, overlastplegers en delinquenten met het AcVZ en de stadsdelen/ regiogemeenten. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij nieuwe instroom van personen in de Top400- en Top600-aanpak en bij het opstarten en uitvoeren van een groepsaanpak. Daarnaast zijn alle verbindingsfunctionarissen ook regisseur binnen de Top600- en Top400-aanpak. Ze hebben een breed netwerk en adviseren het lokale veld over casuïstiek met jeugd en (jong)volwassenen.

    Toezicht en Begeleiding Jongeren (tot 18 jaar) die voor-geleid worden voor een strafbaar feit, kunnen door de rechter worden geschorst van voorlopige hechtenis met een maatregel Toezicht en Begeleiding (T&B). De jongere kan dan na de schor-sing met voorwaarden (bijvoor-beeld avondklok en verplichte schoolgang) naar huis, in afwach-ting van de zitting. In onze regio Amsterdam Amstelland krijgen jongeren sinds september 2013 (uniek ten opzichte van andere regio’s) als één van de voorwaar-den een zogenaamd ‘Toezicht & Begeleidingsgesprek’ opgelegd. Dit gesprek is op het AcVZ en wordt onder voorzitterschap van één van de verbindingsfunctiona-rissen gevoerd. Dit gesprek vindt plaats met de jongere en zijn ouder(s), de jeugdreclassering en de politie. In dit gesprek worden de voorwaarden toegelicht om zo de kans op overtreding van de voorwaarden te verkleinen.

  • 33Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Forensische Zaken Bij de aanpak van personen met complexe problemen op het snij-vlak van straf en zorg, wordt vaak forensische zorg ingezet. Onder forensische zorg verstaan we zowel alle zorg die justitie inzet binnen een strafrechtelijk kader als vrijwillige zorg voor mensen die met justitie in aanraking komen. In 2018 hebben we ons

    ingespannen om de potentiële meerwaarde die forensische zorg heeft voor de aanpakken van het AcVZ, beter te benutten. En we hebben een extra inspanning gedaan om de overgang van forensische naar gemeentelijke zorg te verbeteren. Hieronder werken we de resultaten van enkele projecten uit.

    In 2018 zijn 124 T&B gesprek-ken gevoerd. Daarvan zijn 25 Top400 en 2 Top600.

    Amstelland gemeenten: Diemen 3%, Amstelveen 5%, Duivendrecht 0%, Aalsmeer 0%, Uithoorn 1%, Kudelstaart 0%, Zvwov 0%

    0%

    14%12%

    2%

    5%

    9%

    9%

    40%

  • 34 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    Verbeterde inzet zorg met verblijf in de programma’s van het AcVZVeel personen hebben een combinatie van zorg met een vorm van verblijf nodig (maatschappelijke opvang en beschermd wonen), om de kans op recidive te verkleinen. Zij zijn dakloos en niet zelfredzaam genoeg om zelfstandig te wonen. De toeleiding naar dit type zorg is echter ingewikkeld voor niet-zorgprofessionals. In 2018 hebben we hierover voorlichting gegeven aan regisseurs, reclas-seringswerkers en gevangenis-personeel. De medewerkers van de GGD die de toegang tot deze zorg geven, zijn voorgelicht over forensische problematiek en de werking van het strafrecht. Het AcVZ heeft regulier overleg met de aanbieders van forensische zorg met verblijf om ontwik-kelingen in vraag en aanbod te bespreken. We stimuleren zorgaanbieders om gezamenlijk een aanbod te ontwikkelen voor moeilijk plaatsbare groepen, zoals personen met een licht verstandelijke beperking (LVB’ers) of jongvolwassenen. In 2018 is het aanbod justitiële plekken mede hierdoor uitgebreid van 80 naar 100 plekken.

    Ontwikkeling van het Forensisch NetwerkHet Forensisch Netwerk (FN) is een netwerk van ervaren behan-delaren (jeugd, GGZ en LVB) en experts vanuit de Reclassering en DJI voor personen met complexe psychische en forensische zorgproblematiek. Zij maken gezamenlijk een advies op maat voor een ‘arrangement van zorg’, zo mogelijk in combinatie met een strafrechtelijk kader. Het FN heeft een wekelijks inloop-spreekuur waar professionals met complexe casuïstiek voor advies kunnen langskomen. Tevens wer-ken FN-adviseurs outreachend in de wijken, bijvoorbeeld door aan te sluiten bij casuïstiekbesprekin-gen van Samen Doen-teams in de stad en bij groepsaanpakken Jeugd & Veiligheid. In 2018 heeft het FN in 180 casussen advies gegeven. Afgelopen jaar is de achtergrond van de inbrengers diverser geworden. Bij de start waren het vooral Top600/400-regisseurs die advies vroegen. Inmiddels doen ook 3RO, JBRA en WSG, politie en jongerenwerk een beroep op het Forensisch Netwerk. In 2018 is de expertise van het FN ook vaker ingezet bij de aanpak van problematische (jeugd)groepen.

  • 35Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Ontwikkeling businesscase PIBWEr is een aanzienlijke groep Amsterdammers die veel zorg nodig heeft (behandeling en/of (LVB-) begeleiding), en geregeld gedetineerd raakt. Voor deze personen is detentie een schade-lijke breuk met eventuele goede ontwikkelingen (zo kan zorg vaak niet worden voortgezet en kan werk niet behouden worden). Hierdoor vergroot detentie voor hen juist het risico op recidive.

    Om dit patroon te doorbreken, willen we in Amsterdam een proef starten met een nieuwe vorm van detentie in de stad. In 2018 is samen met de Amsterdamse zorg- en justitiële netwerken een concreet con-cept uitgewerkt. Dit concept noemen we ‘PIBW’, omdat we het strakke kader van detentie in een PI (Penitentiaire Inrichting) combineren met de zorg en begeleiding van een RIBW (Regionale Instelling voor Beschermd Wonen). In 2019 wordt dit concept financieel en organisatorisch ingevuld.

  • 36 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

    Personeel en financiën Personeel (exclusief regisseurs): meetdatum 29-1-2019

    PersoneelOpenbare Orde en Veiligheid 42Werk Participatie en Inkomen 11Verbindingsfunctionarissen stadsdelen 11Openbaar Ministerie 4Stadsdelen 3 JBRA 1Spirit 1Rechtspraak 1Externe inhuur (uitzendkracht en zzp) 9Totaal 83

    Vakontwikkeling regisseurs 100.000

    FinanciënMinisterie van Justitie en Veiligheid (JenV) 700.000Onderwijs Jeugd en Zorg (OJZ) 710.000Openbare Orde en Veiligheid (OOV) 660.000

  • 37Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

  • 38 Actiecentrum Veiligheid en Zorg

  • 39Met zorg aangepakt Jaarverslag 2018

    Colofon

    Omslagfoto Nienke LaanRedactie Emma PansVormgeving en opmaak Tom van Veenhuijzen

    Amsterdam 16 mei 2019

  • VoorwoordWat is het Actiecentrum Veiligheid en Zorg?Analyse & onderzoekInformatiebeheer & juridische zaken

    Top600-AanpakNieuwe ontwikkelingen in 2018Resultaten Top600

    Top400-AanpakNieuwe ontwikkelingen in 2018Voorbeelden lopende projecten Top400-lijst op basis van effectmonitor 2018 (peildatum december 2018)

    Detentie en TerugkeerDetentie en TerugkeerNieuwe ontwikkelingen in 2018

    De TreiteraanpakAlgemeenOntwikkelingen Treiteraanpak in 2018Stand van zaken Treiteraanpak op de verschillende peildata

    Casuïstiekaanpak RadicaliseringCasuïstiekaanpak Radicalisering Meld- en Adviespunt RadicaliseringNieuwe ontwikkelingen in 2018

    Verwarde VerdachtenPilot Veelplegeraanpak HGKMAcVZ: inzet op complexe casuïstiekRegie AcVZ-loket Ondersteuning vanuit het AcVZForensische Zaken Verbeterde inzet zorg met verblijf in de programma’s van het AcVZOntwikkeling van het Forensisch NetwerkOntwikkeling businesscase PIBW

    Personeel en financiënColofon