Rotterdams Onderwijs Magazine --- 01 | 166 | 01 | 16 --- Rotterdams Onderwijs Magazine | 7

Mediawijsheid

tekst Renate Mamber

Ook binnen het (voortgezet) speciaal onderwijs ((v)so) zijn er steeds meer mogelijkheden om digitale middelen en social media in te zetten. Toch gebeurt dit nog weinig. Tijdens het project Vei-lige Digitale Wereld onderzochten de CED-Groep en drie cluster 4-scholen de mogelijkheden en pro-beerden ze uit.

A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A

‘ Je kunt leerlingen veel meer bij de les betrekken’

> DIGITAle MIDDelen In heT (v)SO

Voor sommige scholen zijn smartphones taboe. De mobiele telefoon verdwijnt aan

het begin van de schooldag in het kluisje en komt daar pas aan het eind weer uit. Tamara Wally, medewerker Onderzoek en Innovatie bij de CED-Groep, ziet dit als een gemiste kans. ‘Digitale middelen zijn een onderdeel van deze wereld’, zegt ze. ‘Het is een plek erbij, net als bijvoorbeeld de supermarkt. Sociale vaardig-heden gebruik je niet meer alleen face to face, maar ook online. Dus eigenlijk moet je jongeren

Mediawijsheid

Rotterdams Onderwijs Magazine --- 01 | 166 | 01 | 16 --- Rotterdams Onderwijs Magazine | 7

A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A

‘ Je kunt leerlingen veel meer bij de les betrekken’

ODe leerlingen vinden de digitale programma’s vaak een leuke afwisseling.foto Petja Buitendijk

‘ Sociale vaardigheden gebruik je niet meer alleen face to face’

ermee leren omgaan. Bovendien kun je de les-sen er leuker mee maken en sluit je zo aan op de belevingswereld van de leerlingen.’Het project Veilige Digitale Wereld begon vorig schooljaar met een enquête onder leerlingen. ‘Driekwart van de scholieren bleek een smart-phone te hebben en de helft heeft een of meer social media accounts’, vertelt Tamara. ‘Ze gebruiken de middelen het meest sociaal, en voor spelletjes en films. Maar ook om informa-tie op te zoeken.’

IntegrerenDe CED-Groep liet vervolgens leraren en leer-lingen van drie cluster 4-scholen verschillende digitale mogelijkheden uitproberen. Tamara: ‘Vaak zien leraren de digitale wereld als iets heel anders, wat buiten het onderwijs staat. We probeerden ze te laten zien dat het niet zo is: digitale middelen kun je vaak integreren in de gewone les en het hoeft niet veel extra tijd te kosten.’

Ton Rekelhof en Ger de Klerk, leraren van het Heer Bokel College, deden mee en maakten kennis met allerlei vaardigheden en program-ma’s. ‘Met bepaalde digitale middelen kun je leerlingen veel meer bij de les betrekken’, vertelt Ger, ‘vooral bij lessen die van zichzelf niet zo swingend zijn.’De leraren gingen ook zelf met een aantal pro-gramma’s aan de slag. ‘Bijvoorbeeld Kahoot’, vertelt Ton. ‘Het is een soort quiz, een spelletje, dat je kunt gebruiken voor ieder vak. Je stelt een aantal vragen en de leerlingen moeten antwoorden door op hun mobiele telefoon het juiste antwoord te kiezen.’

‘Ik gebruikte een digitaal programma bij het debatteren’, zegt Ger. ‘Het is een goede manier om leerlingen actief te maken, maar het is niet voor iedere leerling even geschikt. Zeker bij ons willen niet alle leerlingen hun mening geven in de klas.’

De leerkrachten maakten ook een blog met informatie die voor de les relevant was. Die blogberichten deelden ze met de leerlingen.Volgens de leerkrachten hebben de middelen zeker een meerwaarde, maar beschikken ze zelf niet altijd over voldoende kennis om deze in te zetten. ‘Eigenlijk zou je er maandelijks een cursus voor moeten volgen met opdrachten erbij’, zegt Ton. ‘Anders beklijft het niet. Je moet er dagelijks mee bezig zijn.’

EyeopenerHet was voor de leerkrachten verder een eyeopener te zien hoe onveilig het internet is. ‘Alles wat over je op internet komt, kan ieder-een zien’, zegt Ger. ‘Alsof je met een spandoek door de straat loopt. De meeste leerlingen hebben daar geen idee van.’Een deel van het project werd dan ook

besteed aan voorlichting over het veilig gebruik van internet. ‘Wat kan je wel en niet doen op internet’, zegt Ton. ‘En wat te doen bij cyberpesten.’De leerlingen vonden het experimenteren met de digitale programma’s een leuke afwisseling. ‘Van Kahoot steek je veel meer op’, vond Nicole uit klas 3b. ‘Want je pro-beert zo veel mogelijk punten te krijgen door goede antwoorden te geven. Dat is heel leuk, vind ik.’ ‘Ik zou wel alles op school met de computer willen doen’, vond haar klasgenoot Daan. ‘Dan zou ik met meer plezier naar school gaan.’ Het project leverde de CED-Groep veel informatie op. ‘Digitale middelen kun je vaak met een kleine aanpassing gebruiken in het speciaal onderwijs’, concludeert Tamara. ‘Maar de mate waarin het wordt gebruikt is op dit moment erg leerkrachtafhankelijk. De leerkrachten die er handig in zijn, gebrui-ken het als hulpmiddel, de anderen niet. Ook beschikken niet alle scholen over de randvoorwaarden, zoals goede wifi.’ A

DRaaibOEk

Op basis van de verzamelde informatie heeft de CED-Groep het draaiboek wijSOnline gemaakt. Tamara: ‘Daarin bieden we scholen voor so en vso hand-vatten om op een veilige manier digitale middelen en social media in te zetten.’ Het draaiboek is te vinden op

www.cedgroep.nl/wijsonline.