HEROÏNEINHOLLAND

'Rotterdamsmethadonschijnsucces'

Van onze verslaggeverHANS MAAS

ELKE middagom kwart voor tweekomt hij aanrijden.Een simpele/trode

RET-bus!,ln tegenstellingtot de andere RET-büssendraait; hij niet het>Röttérfdamse . Stationsplein op,maar kiest eenplaatsje na-

de blauwe en gele bus-sen van KLM en Zuid-westNederland op het Delftse-plein. Voor de ramen han-gen gordijntjes. /

I Kwasi 'nonchalant'; kofrtien groepjes Surinamersgfangeslenterd/ln de buskrijgen ze een bekertje U\s-cjrank, waarin een dosismethadon is opgelost.Sommigen blijven nog eenpoosje napraten, maar.derheesten zijn na vijf minu-ten weer verdwenen. \ Zekunnen er weer even te-gen. Hoeven vierentwintiguur lang niet meer bang tezijn voor onthoudingsver-schijnselen: Hebben ookniet meer zon behoefteaanhéroinenu. ~-£ë]l

De Rotterdamse methadonbusheet een succes te zijn. Hulpver-leners wijzen er trots op dat perdag veertig klanten geholpenworden. Zoals ook de medewer-kers van het methadoncentrumOpo Hoso aan de Wijnhaven ertrots op zijn datzij per dag hon-derden verslaafden weten bin-nen te krijgen. Als je daar te-genover stelt dat in Amsterdamnog geen tien man op de metha-donbus afkomen en dat in DenHaag zelfs pogingen gedaanwerden een soortgelijke bus inbrand te steken, liikt er inder-daad sprake van een Rotter-dams succesje.Maar wat heet succes? Wor-

den de Surinaamse junkies inRotterdam ook werkelijk gehol-pen op deze manier? Er zijnmensen die daar uitermatesceptisch over denken. '■■■■:, sj■;■;■;-, ...<:

Harry Brul, een insider van deWest-Kruiskade-scene, ' zegt:"Het enige verschil tussen eenherome-junkie en een metha-don junkie is dat een methadon-junkie iets langzamer, doodgaat. Ik ken ze allemaal, de me-thadonverslaafden. Ze voelenzich net zo ziek als df.' "roine-verslaafden. Z« >.ijn nS ..o -».i--potent, kunnen :;t zo min naarde WC, hebben Jezelfde infec-ties. Ze zijn door de gemeentevan de regen in de drup gehol-pen.

Als ze van methadon willenafkicken doen ze daar veel lan-ger over. Rotterdam bestrijdtbrand met vuur. Het is hetzelfdeals wanneer je iemand die ver-slaafd is aan bier jenever gaatgeven."

..

..~-.; v

De Rotterdamse methadonbus

De Zeedijk: ook, bloeiende illegale methadonhandel Freddy Axwijk: "Methadon onderdrukt."

Twee walletjesDoor het geven van methadon

zou de behoefte van verslaafdenaan herome afnemen. Tochsprak ik de laatste weken inRotterdam en Amsterdam metdiverse junkies die zeiden dat zebeide stoffen grif door elkaargebruiken. ; ■

Op de Zeedijk en rond deWest-Kruiskade wordt net zo-veel methadon als herome ver-handeld. Een vaste bezoekervan een drugspandje in de Jo-sephstraat zei me: "Het is dekunst om een goeie methadon-aosis voor jezelf vast te stellen.Als die niet te hoog is kun je nogPnma scoren op herome. Je eetvan twee walletjes, hè? De he-roïne voor het lekkere en de me-thadon om het niet koud tekrij-gen. - .

: Andere jongens doen het weerander. Die nemen juist een ex-tra portie methadon. Als jemaar genoeg methadon neemtKnal jeook lekker door."Op de zwarte markt wordtmethadon vooral in pillen ver-«andelq;. De pillen lekken uitj|« methadonprogramma vanac GG en GD of komen bij'art-fen vandaan. Frits van de Ak-

ker, medewerker van de Suri-naamse stichting Srefidensie inAmsterdam, zegt? "Er zijn huis-dokters ' die soms honderd me-thadonpillen tegelijk meegevenaan een patiënt. Je moet reke-nen dat de verslaafden uiterma-tie geraffineerd kunnen mani-puleren. Ze weten soms uitste-kend hoe ze op een dokter moe-ten inspelen."

AantijgingenVan Srefidensie komt. meer

kritiek op het Rotterdamse me-thadonprogramma. Twee veld-werkers van deze stichting hiel-den kort geleden een onderzoekonder de klantenkring van OpoHoso. Ze wilden 'objectief' vast-stellen , hoe de methode in deMaasstad werkt. In hun rappor-tage staan enkele niet malseaantijgingen. v

Een paar citaten: "Om klan-ten te werven voor het metha-donprogramma worden junkiesgedreigd met stopzetting vanhun sociale uitkering."'' -

En: „De aanpak in Rotterdamis zo vrij dat verslaafden zelfKin doses methadon mogen be-palen."

En: "Als de jongens eenmaalflink verslaafd aan de metha-don zijn worden ze opgepaktdoor de politie. Officieel moetenze volgens het methadonpro-gramma op het politiebureauook methadon kunnen krijgen.In : werkelijkheid 'worden zedroog gezet en krijeri ze pas eenportie als ze namen van dealersnoemen."

Frits van de Akker; ;"Hetgrootste misverstand bij dé me-thadonverstrekking is dat decriminaliteit erdoor, : zou ver-minderen. Het tegendeel is hetgeval. Door gebruik van metha-don verliest de verslaafde zijnparanoia en gaat veel minderdwangmatig op het dïeveni id.Een zielige heroinejunk brei >tin paniek een auto open en loo "■ l

vaak tegen;de lamp. Komt •

methadon bij dan heeft hij allesin zijn kop beter op een rij staanen weet de justitie te ontlopen."

'Weggegooid'Het Amsterdamse

raadslid Goekoop raadde wet-houder Vorrink aan om eensnaar 'de Rotterdamse metha-dohbus te gaan kijken. Dat liepzo aardig, zei ' hij. (Overigenshadden zijn Rotterdamse VVD-collega's tegen de komst van diebus gestemd). Het gevolg wasdat Amsterdam acht ton in een-zelfde busproject stopte. "Weg-gegooid geld," zeggen de mensenvan Srefidensie," en niet alleenomdat er nog niet meer dan tien'verslaafden mee geholpen wor-den."Jßßßßß|flÉkaiißal

Srefidensie-directeur. FreddyAxwijk zegt:. "In Rotterdampassen ze zogenaamd de geinte-'greerde methode toe. In depraktijk betekent dat dat OpoHose een blanke staf heeft. Vol-gens mij is dat een slechte me-thode om het vertrouwen van dezwarte minderheid te winnen./De blanke mensen weten niet inte spelen op de identiteit van deSurinamers. TjffIHBBBMBBS

Het Rotterdamse succes is eenschijnsucces. Logisch dat er jon-genszijn die op de gratis metha-don afkomen, zeker als ze, devrijheid hebben:om buiten dedeur nog een dubbele portie tenemen.: Wij daarentegen zienveel meer heil in afkickboerde-rijen en een goede nazorg, voor-al een goede nazorg. Met onder-wijs- • en' huisvestingsprogram-ma's bereik je veel, meer danmet methadon.'JßßßßßgßSß

ConflictKort geleden stapten zeven

stafleden van Opo Hoso na eenintern conflict op.'Jules:Boere-ma, een van'de zeven, zegt; "Erwordt gesjoemeld met-cijfers.Er,zouden sinds oktober;vorigjaaral 14 mensen zijn afgekickt

en 55 mensen aan werk zijn ge-holpen. In werkelijkheid zijn ermaar 3 mensen clean gewordenen is er helemaal ni "nand aanwerk geholpen. De le.dïng geeftde verslaafden alleen maar eenbed, "èen maaltijd; en een dosismethadon.' • ■-■ ■'-;?}<"- !; : Wij wilden die mensen helpenervan af te komen. Maar datmocht kennelijk niet. De ver-slaafden' werden alleen maarzwaarder verslaafd gemaakt."

De staf van Opo Hoso weigertcommentaar te geven op de aan-'tijgingen. Arts Els' Noorlander:"Het; gevaar. is te groot dat ikdingen zeg die verkeerd overko-men." Laatst zei; ik : tegen eenkrant dat de verslaafden hierals wrakken binnenkomen, metberi ben,' schurft, rotte tanden,wormen, ontstekingen. Ik zeierbij dat wijde mensen zoveelmogelijk met rust willen laten.Dat als iemand';tien kilo aan-komt ik datal een succes vind.Molukkers

i Nou, ik heb het wel geweten-dat ik ■ dat'zei.' Onze Molukseklanten namen ■ het me enormkwalijk dat ik iets over schurfthad gezegd. Dat ligt bij die men-sen heel gevoelig. Er bestaat eengroot taboe op huidaandoenin-gen. Nee,';ik zeg!niks meer, ikverbind u wel door met een an-derstaflid.". ■:

; Dat doorverbinden werd ver-volgens een schier eindeloze ge-schiedenis. . ledereen' verschoolzich * achter iedereen, totdat ', ereen speciale stafvergadering ge-houden werd'om.te overleggenof er antwoord gegeven konworden op' een paar simpelevragen van Het Vrije Volk: Re-sultaat: geen 'commentaar. OpoHoso (hetgeen ■ toch, Open Huisbetekent) houdt de deur op slot.• ',Uit: de foutenr die : door OpoHoso gemaakt worden mag nietgeconcludeerd worden dat geenenkel ; methadonprogrammagoed werkt. Vooral in Amerika,

dat al veel langer met een heroi-neprobleem worstelt, zijn enke-le goede resultaten geboekt.Voorwaarde voor een positiefresultaat is echter steeds dat ereen waterdichte controle op deverslaafden bestaat en dat nietde methadon, maar' de socialebegeleiding de hoofdzaak vormt.Liegen, stelen

. Drugsverslaafden zijn pér de-finitie onbetrouwbaar. Of zoalsde Rotterdamse psychiater J. H.van Epen schrijft: "Als gevolgvan zijn verslaving heeft; deverslaafde een levenswijze aan-geleerd waarbij liegen, stelen,chanteren, manipuleren, ge-bruiken : van medemensen enzich .onttrekken aan verant-woordelijkheid op de voorgrondstaan. v

. Indien men zich : gedurendeeen aantal jaren een dergelijkewijze van ■ leven ■ heeft aange-leerd, is het nauwelijks te ver-onderstellen dat men als gevolgvan een methadonbehandelingniet door zou gaan met stelen,liegen, chanteren en' drugge-

Het komt vaak voor dat afge-kickten van methadon ■'■ ver-slaafd raken aan andere drugs,zoals speed, slaapmiddelen, co-caine, valium of alcohol, Een ex-heroinegebruiker kan binnenenkele maanden een' ernstigealcoholverslaafde zijn, , terwijliemand die nooit drugs gebruiktheeft er meestal vele jaren overdoet om aan koning Alcohol on-derdanig te worden.

Misverstand , bestaat' er ookover het gevaar van methadon.Methadon zou een vriendelijksoort herome zijn. Toch stiervener in New Vork in 1973 181 per-sonen aan een overdosis metha-don, terwijl er 'slechts' 98 heroi-nedoden waren.' Teveel metha-don geeft ademhalingsmoeilijk-heden, bewustzijnsverlaging, enverstopping., Hetï afkicken vanmethadon duurt langer, dan het

afkicken van heroïne, maar ismeestal minder hevig.

Afkicken is trouwens vooriedereen; iets anders. De eenvoelt zich alleen maar een beet-je "grieperig', de ander ligt na-genoeg op sterven. De verbeel-ding en de gezondheid spelendaarbij een grote rol. Een hulp-verlener zei me dat hij eens eenbekertje frisdrank aan iemandgegeven had zonder methadon.De volgende dag zei het slacht-offer dat hij sinds tijden niet zolekker geslapen had. Hg99j

Strenge controleIn New Vork zijn 166 metha-

donklinieken waar 33.000 - pa-tiënten behandeld worden. Toch

. blijkt debehandeling maar voor7% van het cliëntenbestand gun-stig uit te pakken. Veel gunsti-ger resultaten zijn geboekt inCalifornië. De reden daarvoor is

■dat de ; behandeling ': gepaard*gaat met intensieve groepsthe-rapie, maatschappelijk werk,begeleiding van familie, 1 onder-wijs Wi hulp bij het zoeken vaneen baan; De controle op de ver-slaafden is daar uiterst streng.

Hoewel dokter Van Epen, dieook adviseur.Van Opo Hoso is,uitgaat van de structurele onbe-trouwbaarheid van verslaafdenen hoewel hij bovendien be-weert dat een afgekickte nogmintstens twee . jaar gevaarloopt in zijn oude gewoonte te-rug te vallen, kwam hij op eenheroinesymposium in Amster-dam " ook tot de - volgende uit-spraken: ■

"In Rotterdam hebben we vanurinecontroles afgezien, omdatdeze. extreem kostbaar zijn,vaak niet betrouwbaar zijn enbovendien door "de patiëntenvaak als een vorm van onder-drukkende controle worden op-gevat." jpnpÉiHßriÊ

Van Epen vindt ■■ bijgebruikvan herome geen zonde, en lek-kage van methadon uit het pro-

gramma ook niet. Het gaat hemerom de drempel van de behan-delkamer zo laag. mogelijk tehouden en zo het vertrouwenvan de verslaafden te winnen.In de praktijk' van Opo Hosolijkt deze wil om het vertrou-wen van de verslaafden te win-nen zo hemelbestormend grootte zijn dat, het negatief uit-werkt. ' ;

. Els ( Noorlander zei een paarmaanden geleden tegen een ver-slaggeefster' van Vrij Neder-land: "Een paar Surinaamsemedewerkers heb je beslist no-dig. Je kunt kleine foutjes ma-ken, iets miszeggen, waardoorze weglopen zonder te zeggenwaarom."

Freddy Axwijk van Srefiden-sie ,zegt daarvan: "Zon uit-spraak is typerend. Er spreektangst uit. Ze beheersen de taalvan deSurinamers niet. Ze kun-nen de Surinaamse junkie nietaanspreken op zijn gevoelensvan saamhorigheid en nationa-lisme, En daarom durven zehem ook niet hard aan te pak-ken. Terwijl dat toch de enigemanieris. ■ : -'. \ \

Met jargonHet. heroïne wereld je.kent een geheel eigenjargon. Hier de verklaring voor enkele termen:

... junkie: heroïnegebruikerchinezen: herome gebruiken met behulp

- van vlam, zilverpapiertje en.

rietje.scoren: nieuwe dosis herome nemenflash: het'knaleffect'na een shot

■ ■■•--.■ ,

shot: injectiesmack: herome x. horse: herome

brown sugar: bruine, iets goedkopere heromepak fang: herome, letterlijk: het wittemonster

pusher: iemand die nieuwe.: heroineklanten wint:

N dealer: handelaarafkicken: stoppen met gebruiken

cold turkey: afkicken zonder medicijnen, deAmerikaanse term slaat op hetkippevel dat je daarbijkrijgt.

hosselen: beetje erbij handelenpellen: uitgekleed worden door de

politie\ rippen: iemand onder bedreiging

herome afpersen '

high/stoned/hooked: onder invloed van drugs

clean: droog, ervan af zijn.

Uit de prutEcht, deafkickbereidheidvan

de Surinamers is veel groterdan ze denken. Die junkiesschamen zich rot tegenover hunfamilie en andere landgenoten.Ze willen maar wat graag uit deprut omhoogkruipen. Alleenlukt dat niet met dat zachte me-thadongedoe. Op onze afkick-boerderijen geneest veertig totvijfenveertig procent van demensen. De jongens ( zijn onsdankbaar voor de droge, hardeaanpak. En door de nazorg,vooral die nazorg, krijgen zevertrouwen en aandacht. ïïï

Nee,'geloof mij nou, methadonis gewoon een nieuw middel vande blanke om de zwarte eronderte houden." ,

ZATERDAG 7 JULI 1979/HET VRIJE VOLK/19[vrijuit M