Aen Prooemium

mdh 1

De Trojaanse oorlog (± 1184 v. 

Chr.) heeft altijd tot de 

verbeelding gesproken.

Met name de afloop: hoe konden mensen zo dom zijn dat ze 

geloofden dat, na tien jaar oorlog, hun vijanden ineens naar 

huis waren gegaan!

Homerus (± 800750 v. Chr.) schreef de Ilias, met daarin de 

laatste 50 dagen van de Trojaanse oorlog.

Aen Prooemium

mdh 2

Maar het centrale thema van de Ilias was irritatie van een

hoofdrolspeler, Achilles, niet de complete oorlog als zodanig.

Homerus schreef ook de Odyssee / Odysseia, waarin de

lange terugtocht van een andere hoofdrolspeler, Odysseus, 

centraal stond.

Beide thema's waren voor Vergilius een prachtig 

aanknopingspunt voor het schrijven van zijn grootse epos, de 

Aeneis. Vergilius schreef de Aeneis op verzoek van 

Augustus. Die had, nog als Octavianus, een einde gemaakt 

aan de ellende van de eerste eeuw voor Christus en rust 

gebracht. Om zijn macht verder te consolideren 

stak Augustus veel moeite in de Pax Augusta.

Aen Prooemium

mdh 3

Pax Augusta is Augustus' politiek programma, met 3 pijlers:

1. vrede (PAX) in het Romeinse rijk, na zoveel (burger)oorlog: 

hebben en houden  op het eigen conto / wijzen op 

verdiensten en vertrouwen wekken

2. een omvangrijk bouwplan, nieuwe én herstelde 

monumentale gebouwen     indruk maken op De Romein 

en De Vijand / Rome "smoel" geven

3. het herstellen van oude normen en waarden      mentaliteit 

beïnvloeden

Bedoeling:

identiteit / gevoel van nationale trots voor het Romeinse volk. 

Maar ja, hoe krijg je dat voor elkaar? Een probleem voor

Augustus dus...

Aen Prooemium

mdh 4

Augustus' probleem:

1. Goed, ik heb het voor het zeggen in een groot wereldrijk. 

En wat nu?

2. Ik heb ideeën over een glorieuze en blijvende toekomst 

voor het Imperium Romanum, maar daarvoor is volgens 

mij een verandering in mentaliteit nodig.  Mensen zijn nu 

murw geslagen door oorlogen, door burgeroorlogen, 

door landonteigeningen en vele andere ellende. Ze 

hebben weer perspectief nodig.

http://pauwenwitteman.vara.nl/media/305406

Aen Prooemium

mdh 5

3. Dat is niet zomaar 1,2,3 gebeurd: ik moet daarvoor 

steun/support zoeken, eerst bij de mensen in mijn directe 

omgeving, daarna bij iedere andere Romein, burger én 

slaaf. De mensen willen vertrouwen hebben dat het goed 

blijft gaan en hebben genoeg van politieke macho's als 

Marius/Sulla of Caesar/Pompeius/Antonius. Dat 

vertrouwen moet ik hen zien te geven.

Aen Prooemium

mdh 6

4. Het blijft wel zo, dat de mentaliteitsverandering bij de 

mensen zelf moet beginnen, en hoe krijg ik dat voor 

elkaar? "Droppen" van een of ander politiekprogramma 

werkt niet.

Aen Prooemium

mdh 7

5. Hoe deden die Grieken dat zo lang en zo goed, 

eigenlijk? Zíj waren trots op hun  eigen volk, hun eigen 

leiders, hebben prachtige dingen bereikt, zowel op 

politiek gebied als op cultureel, artistiek gebied. Zíj 

hebben grote en inspirerende  genieën voortgebracht. 

Kunnen wij aan de Grieken tippen? Met hun 

onvoorstelbaar mooie "super"epen Ilias en Odysseia, 

waardoor elke Griek zich  ook echt een Griek weet?

Aen Prooemium

mdh 8

6. Wat de Grieken konden kunnen wij ook! Beter zelfs, 

daarvan ben ik overtuigd. Ik heb, via Maecenas, een 

dichter, die ik ga vragen ons Romeinen een epos te 

bezorgen, dat zijn weerga niet kent. Waar elke Romein 

zich voldoende in herkent om met de borst vooruit te 

lopen, in plaats van achter de feiten aan. 

Aen Prooemium

mdh 9

7. Publius Vergilius Maro, hij komt uit NoordItalië en hij is 

naar Rome gekomen. Hij heeft al een aantal mooie 

werken voltooid. Hij zal ons een nationaal epos geven, 

waaruit zal blijken dat het ontstaan en de toekomst van 

Rome de wil van  de goden is. Noem het fatum, noem 

het de wil van Juppiter, Rome is voorbestemd een 

absolute mogendheid op politiek, militair, cultureel en 

moreel vlak te zijn. Voor altijd.

Aen Prooemium

mdh 10

8. En ik? Ik ben de motor, niets meer dan een instrument 

in de hand van de goden. Als ik daarmee de publieke 

opinie heb beïnvloed en de Romeinen daarvan net als ik 

overtuigd zijn geraakt, zal mijn programma Pax Augusta 

gemakkelijker te verkopen en dus te realiseren zijn. De 

Romein moet door hebben dat hij door zijn support aan 

mijn herstelprogramma zichzelf en zijn staat een grote 

dienst bewijst.

Aen Prooemium

mdh 11

9. Daarom heeft Vergilius voor mij een centrale rol in het 

epos in gedachten. Hij heeft een ingewikkelde structuur 

bedacht, maar dat past helemaal bij de ambities van ons 

Romeinen! Yes! We gaan ervoor!

Ergo conclusio ...

Legitimeren is alleen mogelijk via het genereren van een 

nationale  bewustwording,een gevoel van trots. Het 

oproepen van het idee dat alles wat gebeurd is en nog 

steeds gebeurt zo heeft moeten zijn, inclusief de ellende 

en de wederopstanding. Ik ben alleen het instrument 

waardoor dat lukt.

Aen Prooemium

mdh 12

Augustus' rol in de Aeneis:

Vergilius componeerde de Aeneis op een ongebruikelijk 

ingewikkelde manier, wat past bij de drang tot AEMULATIO, 

en niet bij die tot IMITATIO.

Aen Prooemium

mdh 13

Compositie Aeneis:

Er is sprake van twee verhaallagen, een oppervlaktelaag en 

een diepere laag.

Aan de oppervlakte is, zo lijkt het, alleen sprake van een 

held, Aeneas, die zich geheel in dienst stelt van de aan 

hem door de goden gegeven opdracht: sticht op de rokende 

puinhopen van je huidige vaderland, Troje, een nieuw 

vaderland. Het gaat je lukken, want je missie komt overeen 

met het fatum. Alle persoonlijke belangen dienen daarbij te 

worden opgeofferd (en persoonlijke belangen zijn er 

genoeg, denk aan Aeneas' Carthaagse liefje Dido..., maar 

dat vertellen ze er niet bij).

Aen Prooemium

mdh 14

Compositie Aeneis:

In de laag daaronder  niet zichtbaar dus voor de 

oppervlakkige lezer, maar zeker wel voor de geoefende, 

literair geïnteresseerde lezer  speelt Augustus dezelfde rol 

als Aeneas: sticht op de rokende puinhopen van je huidige 

vaderland, Rome na de burgeroorlogen, een nieuw 

vaderland, waarbij alle persoonlijke belangen dienen te 

worden opgeofferd. Het gaat je lukken, want je missie komt 

overeen met het fatum. 

Aen Prooemium

mdh 15

Ai....dat riekt naar propaganda. Augustus presenteert zich 

via zijn rolmodel Aeneas als afstammeling van de goden, 

zodat zijn plannen met Rome zelfs door diezelfde goden 

geautoriseerd en daarmee extra gelegitimeerd zijn. Als de 

Romeinen zich tegen Augustus' plannen keren, keren ze 

zich daarmee tegen de goden. Dom!!

Aen Prooemium

mdh 16

Propaganda is een bepaalde vorm van communicatie waarbij de publieke opinie beïnvloed wordt om aanhangers te winnen voor bepaalde opvattingen of standpunten. Propaganda kenmerkt zich vaak door het systematisch geven van eenzijdige informatie, die al dan niet (deels) onwaar zijn, waarbij selectief bepaalde feiten worden benadrukt en andere bewust achterwege worden gelaten. (Bron: Wikipedia)

Woordenboek Latijn  Nederlands:propago, pagare1. voortplanten, vermeerderen [stirpem; prolem]2. (metaf.) vergroten, uitbreiden [fines imperii; gloriam]3. verlengen, voortzetten [diem; bellum; consuliimperium in annum; memoriam 

aeternam alci]

Aen Prooemium

mdh 17

Arma virumque cano, Troiae qui primus ab oris

Italiam, fato profugus, Laviniaque venit

litora, multum ille et terris iactatus et alto

vi superum saevae memorem Iunonis ob iram;

5 multa quoque et bello passus, dum conderet urbem, 

  inferretque deos Latio, genus unde Latinum,

Albanique patres, atque altae moenia Romae. 

Musa, mihi causas memora, quo numine laeso,

quidve dolens, regina deum tot volvere casus

10 insignem pietate virum, tot adire labores               

impulerit. Tantaene animis caelestibus irae? 

Prooemium AeneisAen. I, 111

Aen Prooemium

mdh 18

Μῆνιν ἄειδε θεὰ Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος

οὐλομένην, ἣ μυρί᾿ Ἀχαιοῖς ἄλγε᾿ ἔθηκε,

πολλὰς δ᾿ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν

ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν

5 οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ᾿ ἐτελείετο βουλή,

ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε

Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς. 

Prooemium IliasIlias A, 17

Aen Prooemium

mdh 19

ἄνδρα μοι ἔννεπε, μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ

πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσεν·

πολλῶν δ᾽ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω,

πολλὰ δ᾽ ὅ γ᾽ ἐν πόντῳ πάθεν ἄλγεα ὃν κατὰ θυμόν,

 5 ἀρνύμενος ἥν τε ψυχὴν καὶ νόστον ἑταίρων.

ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς ἑτάρους ἐρρύσατο, ἱέμενός περ·

αὐτῶν γὰρ σφετέρῃσιν ἀτασθαλίῃσιν ὄλοντο,

νήπιοι, οἳ κατὰ βοῦς Ὑπερίονος Ἠελίοιο

ἤσθιον· αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀφείλετο νόστιμον ἦμαρ.

10 τῶν ἁμόθεν γε, θεά, θύγατερ Διός, εἰπὲ καὶ ἡμῖν. 

Prooemium OdysseiaOdysseia α, 17

Aen Prooemium

mdh 20

Arma virumque cano, Troiae qui primus ab oris

Italiam, fato profugus, Laviniaque venit

litora, multum ille et terris iactatus et alto

vi superum saevae memorem Iunonis ob iram;

5 multa quoque et bello passus, dum conderet urbem,  

inferretque deos Latio, genus unde Latinum,

Albanique patres, atque altae moenia Romae. 

Musa, mihi causas memora, quo numine laeso,

quidve dolens, regina deum tot volvere casus

10 insignem pietate virum, tot adire labores               

impulerit. Tantaene animis caelestibus irae? 

IliasΜῆνιν ἄειδε θεὰ Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος

οὐλομένην, ἣ μυρί᾿ Ἀχαιοῖς ἄλγε᾿ ἔθηκε,

πολλὰς δ᾿ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν

ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν

   5 οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ᾿ ἐτελείετο βουλή,

ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε

Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς. 

ἄνδρα μοι ἔννεπε, μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ

πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσεν·

πολλῶν δ᾽ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω,

πολλὰ δ᾽ ὅ γ᾽ ἐν πόντῳ πάθεν ἄλγεα ὃν κατὰ θυμόν,

  5 ἀρνύμενος ἥν τε ψυχὴν καὶ νόστον ἑταίρων.

ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς ἑτάρους ἐρρύσατο, ἱέμενός περ·

αὐτῶν γὰρ σφετέρῃσιν ἀτασθαλίῃσιν ὄλοντο,

νήπιοι, οἳ κατὰ βοῦς Ὑπερίονος Ἠελίοιο

ἤσθιον· αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀφείλετο νόστιμον ἦμαρ.

  10 τῶν ἁμόθεν γε, θεά, θύγατερ Διός, εἰπὲ καὶ ἡμῖν. 

Odysseia

Bijlagen

notebook_perseus02.notebook

notebook_perseus02.notebook

annotationmetadata/metadata.xml

URI http://www.adlnet.org/metadata/MDO_01 LOMv1.0 SCORM_CAM_v1.3 URI http://tempuri.org/randomid?id=7FA83806-FE8D-4695-9375-B8B7E482F869 application/x-smarttech-galleryitem;x-original-type=image/xml+svg;x-smarttech-notebook-text=yes LOMv1.0 browser LOMv1.0 x-smarttech-notebook ms-windows:9.5;macos:9.5;unix:9.5 LOMv1.0 no LOMv1.0 yes 2013-12-21T11:07:04 1.0 LOMv1.0 final

settings.xml

imsmanifest.xml

ADL SCORM CAM 1.3 metadata.xml Groep 1

metadata.xml

URI http://www.adlnet.org/metadata/MDO_01 LOMv1.0 SCORM_CAM_v1.3 URI http://tempuri.org/randomid?id=7A2BC1C3-447F-4CFF-A475-426EBDF9A68D application/x-smarttech-notebook LOMv1.0 browser LOMv1.0 x-smarttech-notebook ms-windows:9.5;macos:9.5;unix:9.5 LOMv1.0 no LOMv1.0 yes 2013-12-21T11:05:49 1.0 LOMv1.0 final

preview.png

metadata.rdf

metadata.db

page0.svg

dec 21-11:05 Ecce, velut navis praefixo concita rostro sulcat aquas iuvenum sudantibus acta lacertis, sic fera dimotis impulsu pectoris undis. Tantum aberat scopulis, quantum Balearica torto 710 funda potest plumbo medii transmittere caeli, cum subito iuvenis pedibus tellure repulsa arduus in nubes abiit. Ut in aequore summo umbra viri visa est, visam fera saevit in umbram; utque Iovis praepes, vacuo cum vidit in arvo 715 praebentem Phoebo liventia terga draconem, occupat aversum, neu saeva retorqueat ora, squamigeris avidos figit cervicibus ungues, sic celeri missus praeceps per inane volatu terga ferae pressit dextroque frementis in armo 720 Inachides ferrum curvo tenus abdidit hamo.

page1.svg

dec 21-14:39

SMART Notebook

Pagina 1: inleiding01Pagina 2: jan 1-15:52Pagina 3: pax augustaPagina 4: Augustus' probleem01-02Pagina 5: Augustus' probleem03Pagina 6: Augustus' probleem04Pagina 7: Augustus' probleem05Pagina 8: Augustus' probleem06Pagina 9: Augustus' probleem07Pagina 10: Augustus' probleem08Pagina 11: Augustus' probleem09-conclusiePagina 12: Augustus in de Aeneis01Pagina 13: compositie Aeneis01Pagina 14: compositie Aeneis02Pagina 15: Aeneis propagandaPagina 16: Propaganda definitiePagina 17: Prooemium AeneisPagina 18: Prooemium IliasPagina 19: Prooemium OdysseePagina 20: epische prooemiaBijlagenpagina 1