1

Maria G. Segers-Heydra vertelt over de familie Van Leeuwen.

Familie van Leeuwen in Maasland Omstreeks het jaar 1900, aan de Nieuwe Waterweg, tussen Rotterdam en Hoek van Holland liggen twee kleine steden Maassluis en Vlaardingen, beiden met een haven en vooral Vlaardingen bekend om z'n loggers ter visvangst, z'n nettenboeterijen en alles wat met de visvangst te maken had. In Maassluis kwamen meer schepen af en aan, o.a. v. Geest, als bevoorrading en afvoer van plaatselijke handelszaken. Tussen Maassluis en Vlaardingen aan de Waterweg lagen de boerderijen met hun landerijen, van het dorp Maasland. Vanaf Vlaardingen liep een landweg langs Maassluis door het dorp Maasland langs de plaatsen Schipluiden en Den Hoorn naar Delft. Vanaf de Zuidbuurt, het eerste gedeelte van Maasland vanaf Vlaardingen. stroomde langs de weg een vliet tot aan Delft. Wat vanaf de weg een mooi gezicht gaf over de landerijen. Van de Zuidbuurt naar Maasland passeerde men 3 bruggen; omdat nog drie vlieten dwars de weg passeerden. De Brede Vliet, de Bonenvliet en de Trekvliet. De Bonenvliet was genoemd naar de bonensluis, waar die in uitkwam en de Trekvliet was voor het meeste vervoer over het water, wat in die tijd en daarvoor nog in zwang was.

Foppenplas, en Vlieten.

De Foppenplas is het deel van de Foppenpolder dat in 1989 onderwater is gezet voor de waterrecreatie,

dit als onderdeel van de Reconstructie van het Midden-Delfland gebied. De plas ligt aan drie belangrijke

Vlieten die gegraven zijn voor de afvoer van overtollig water naar de Maas/Nieuwe Waterweg. Dit zijn de

Noordvliet [=Trekvliet: mevr. Segers], Middelvliet en Boonervliet. Langs de Boonervliet (de meest

zuidelijke vliet) ligt de Bommeer. Langs de Noordvliet ligt een fietspad (de Trekkade) van Vlaardingervaart

tot aan Maasland.

Foppenpolder

Huis te Velde

2

Het dorp Maasland is gebouwd langs de vliet naar Delft, de Gaag genaamd, was in 1400 ook het domein van een adellijke familie wiens stamslot "Slot te Hoeven" en een stamhuis uit de 13e eeuw, "Het huis te Velde" welke namen nog in de huidige straten te vinden zijn.

Oude Kerk van Maasland

De Oude kerk (vroeger Hervormde Kerk genoemd) staat op een hoge plaats aan de Gaag waar eerder een burcht heeft gestaan met er om heen een ronde palissade en gracht. De burcht was gebouwd in de vroege Middeleeuwen. Bij een overstroming van de

Maas in 1164 ging de vroegere kerk langs de Maas verloren en Graaf Floris III wees de inmiddels in verval geraakte burcht aan als locatie voor de bouw van een nieuwe kerk. Van deze kerk is niets meer aanwezig. De oudste delen van de huidige kerk, delen van de toren,

zijn uit ca. 1400. Het schip is in de vijftiende eeuw

gebouwd en de noordbeuk rond 1500. De parochie

Maselant was toen heel groot en omvatte onder andere De Lier, Schipluiden, Delft en Pijnacker.

De Ridderlijke Duitse Orde, een geestelijke ridderorde die ontstaan was tijdens de kruistochten, verkreeg in

1241 het patronaatsrecht van de kerk: de naam van de

kerk werd de Maria Magdalena kerk.

Panorama van Maasland

Op de plaats van het oude slot is nu de mooie grote kerk gebouwd midden in het dorp. Vlak voor het dorp, waar de drie vlieten de weg passeerden, stonden twee oude boerderijen. De een was het eigendom van C. Hofstede, gehuwd met Jacoba, een dochter van de familie Jaap van Leeuwen en de andere boerderij was van Hein van Leeuwen, de stamvader van de ons bekende familie van Leeuwen en een neef van Jacoba. Cornelis Hofstede en Jacoba van Leeuwen hadden geen kinderen en hun boerderij is heden ten dage vervangen door "de Motorthome" van Henk Vink.

3

Hendrik van Leeuwen

1846-1921

Maria Magdalena van Leeuwen

1848-1938

Jacobus Antonius Cornelis van Leeuwen

1883-1932

x.1906

Barbara Catharina Wennekers

1881-1948

Naaldwijk, 5 mei 1906: huwelijk van Jacobus Antonius Cornelis (‘kleine Koos’) van Leeuwen met Barbara Catharina Wennekers.

Rechts naast het bruidspaar: Maria Magdalena van Leeuwen en Hendrikus (Hein) van Leeuwen; links: Magtilda van Mil en Jakobus

Wennekers. Bovenste rij, met bolhoed, 3 broers van de bruid.

Jakobus Wennekers

1850-1919

x.1877

Magtilda van Mil

1851-1935

Cornelia Maria

Wennekers

1878-????

Petronella Maria

Wennekers

1880-1889

Barbara Catharina

Wennekers

1881-1948

Cornelis Josephus

Wennekers

1882-????

Jacobus Quirinus

Wennekers

1883-1945

Maria Petronella

Wennekers

1884-1888

Christianus Petrus Wennekers

1886-????

Maria Mathilda Wennekers

1888-????

Petrus Cornelis Maria Wennekers

1891-1968

4

Hendricus (Hein) van Leeuwen, zoon van Jacobus Simonszn. van Leeuwen en Jacoba

Jacobsdr Ammerlaan, geb. Maasland 1846, overl. Maasland 1921, was gehuwd (Rijswijk

2.5.1873) met Maria van Leeuwen, dochter van Gerardus Pietersz van Leeuwen en

Catharina Claasdr. van der Voort, geb. Rijswijk 1849, overl. Maasland 1938, afkomstig van een boerderij uit Rijswijk, mooi gelegen tegen Rijswijk aan, maar de boerderij moest later plaats maken voor uitbreiding van de gemeente. Het echtpaar van Leeuwen had 1 kind, een zoon, die vanwege z'n maat altijd kleine Koos genoemd werd, mede omdat z'n neef Koos, die ook op een boerderij in het dorp woonde, een stuk groter was.

Kleine Koos van Leeuwen trouwde op jonge leeftijd met Barbara Wennekers, een dochter van een boerderij heel dicht in de omtrek van Maasland (De Lier). Die beiden gingen wonen op de boerderij en Hendricus en Maria, hun ouders, gingen wonen in een huisje naast de boerderij. Koos en Barbara kregen een groot gezin, waarvan heden ten dagen (1972) nog vijf kinderen in leven zijn. van LEEUWEN, Jacobus Antonius Corn. (Koos), bouwman, geboren op 14-06-1883 te Maasland, overleden op 12-11-1932 op 49-jarige leeftijd, begraven op 16-11-1932 te Maasland. Gehuwd op

22-jarige leeftijd op 05-05-1906 te Naaldwijk met Barbara Catharina (Batje) WENNEKERS, 25 jaar oud, geboren op 27-04-1881 te Rijswijk, overleden op 07-11-1948 te Maasland op 67-jarige leeftijd,

begraven op 10-11-1948 te Maasland, dochter van Jacobus WENNEKERS en Magthilda van MIL. Uit dit huwelijk:

1. m van LEEUWEN, Henricus Jacobus Antonius (Henk), geboren op 19-08-1908 te

Maasland, melhandel/kruidenier, overleden te Maassluis op 14-03-1940. Gehuwd te Maasland op 24-03-1937 met Maria Gijsbertha (Marie) Heijdra, geboren te Maaland.

2. v van LEEUWEN, Magtilda Maria Magd. (Magda), geboren op 18-08-1909 te Maasland, overleden op 04-10-1993 te Maasdijk op 84-jarige leeftijd, begraven op 08-10-1993 te Maasdijk, Gehuwd te Maasland op 11-11-1936 met Gerardus Tobias (Gerard) Bruinen, geboren te Honselersdijk op 03-06-1905, tuinder, overleden te Maasdijk op 03-12-1985.

5

3. v van LEEUWEN, Maria Magd. Cath. (Marie), geboren op 22-09-1911 te Maasland, overleden op 07-05-1985 te Poeldijk op 73-jarige leeftijd. Gehuwd op 11-02-1942 te Maasland met Johannes Gerardus (Jan) Bruinen, geboren op 15-10-1911. Tuinder, overleden op 22-02-1988 te Poeldijk.

4. m van LEEUWEN, Jacobus Adrianus Antonius, geboren op 21-10-1912 te Maasland, overleden te Maasland in april 1914, begraven te Maasland.

5. m van LEEUWEN, Jacobus Cornelis (Koos), landbouwer/veehouder, geboren op 28-04-1914 te Maasland, overleden op 14-12-1975 te Maasland op 61-jarige leeftijd, begraven op 17-12-1975 te Maasland. Gehuwd te Voorschoten op 11-11-1942 met Christina Maria Ernestine (Stien) van Leeuwen, geboren te Voorschoten op 13-12-1915, overleden te Maassluis op 10-09-1993, begraven te Maasland op 14-09-1993.

6. v van LEEUWEN, Cornelia Maria (Corrie), geboren op 23-05-1915 te Maasland, overleden op 21-12-1921 te Maasland op 6-jarige leeftijd, begraven op 23-12-1921 te Maasland.

7. v van LEEUWEN, Catharina Maria (To), geboren op 23-05-1916 te Maasland, overleden op 22-11-1979 op 63-jarige leeftijd. Gehuwd te Maasland op 08-09-1943 met Gerardus Gregorius (Gerard) van Leeuwen, geboren op 13-08-1910, overleden op 09-05-1983. Tuinder.

8. v van LEEUWEN, Maria Magdalena (Mies), Zr. Dorothea, geboren op 06-06-1918 te Maasland, overleden op 09-02-1972 te Aruba op 53-jarige leeftijd.

9. v van LEEUWEN, Jacoba Maria (Co), geboren op 11-12-1919 te Maasland. Gehuwd te Maasland op 24-10-1946 met Gelinus Arnoldus (Rien) Ammerlaan, geboren te Maasland op 15-11-1917, gestorven 27-05-1997 te Maaland. Boer.

10. v van LEEUWEN, Anna Cornelia Maria (Annie), geboren op 10-09-1923 te Maasland. Gehuwd te Maasland op 29-06-1948 met Johanes Cornelis N. (Jan) van der Drift, geboren op 21-03-1924, overleden in New Zealand. Boer.

11. v van LEEUWEN, Barbara Johanna Maria (Bep), geboren op 20-04-1925 te Maasland. Gehuwd te Maasland met Hendrikus Leon. Corn. (Henk) Zwinkels, geboren te Wateringen op 13-05-1925, overleden te Wateringen op 03-06-1985. Tuinder.

Stien (vr. van Koos), Magda, Marie (Heydra, wed. van Henk),

Marie, To en Mies, Bep, Co, Annie, Koos

6

Hendricus, de oudste zoon, had een melkzaak in Rotterdam en is al op 31-jarige leeftijd als passagier in een auto verongelukt. De dochters Magda en Maria zijn met een tuinder getrouwd indertijd en de zoon Koos heeft weer de boerderij van zijn vader overgenomen totdat hij op 60-jarige leeftijd aan een hartaanval overleed.

Dochter Co trouwde en kwam ook op een boerderij en To weer op een tuinderij, Annie dreef met haar man aanvankelijk een melkzaak in Schiedam en emigreerde later naar Nieuw Zeeland en Bep trouwde ook met een tuinder, die later aan een school ging werken en Mies werd religieuze en ondanks haar tengere postuur en zwakke gezondheid, overste vam een school in Aruba, tot aan baar dood op 54-jarige leeftijd in 1972.

Henk (1908) en Marie Heijdra

Magda (1909) en Gerard Bruinen

Koos (1914) en Stien van Leeuwen

Marie (1911) en Jan Bruinen

To (1916) en Gerard van Leeuwen

Mies (1918) Zr. Dorothea

Co (1919) en Rien Ammerlaan

Annie (1923) en Jan van der Drift

Bep (1925) en Henk Zwinkels

7

Boerderij Omstreeks het jaar 1900, aan de Nieuwe Waterweg… De kern van het mooie dorp Maasland is gebleven en rondom is veel veranderd. Ook de boerderij van de familie van Leeuwen is niet meer en ook de kleine naastliggende huizen niet. Daarvoor in de plaats zijn 2 bungalows gebouwd. In een van de twee woonde voorheen de weduwe van Koos van Leeuwen en nu woont nog in de tweede Stanny, de dochter van Koos van Leeuwen jr. met haar man Piet Vijverberg en haar 2 zonen.

Korte Buurt

Ook de boerderij van Co van Leeuwen die tegen het dorp gelegen was is vervangen door nieuwbouwhuizen. Ze woonde daar met haar man Rien Ammerlaan en haar 11 kinderen. De boerderij was voorheen bewoond door de ouders en grootouders van Rien Ammerlaan. De wed. van Koos van Leeuwen Sr woonde tot haar dood, samen met haar, toen nog ongetrouwde dochter Bep, in een huis voor de boerderij van de fam. van Leeuwen die later gesloopt is. Haar oudste zoon Henk was bij een auto-ongeluk al eerder overleden, 31 jaar oud. Magda van Leeuwen en haar man Gerard Bruinen zijn later op resp. 84 + 82 jaar overleden, ook Marie van Leeuwen en haar man Jan Bruinen 72 + 76 jaar (broer van Gerard) en To van Leeuwen en haar man Gerard van Leeuwen en ook Henk Zwinkels de man van Bep van Leeuwen, 60 jaar oud, zijn overleden. Bep van Leeuwen woont met haar zoon Jacques in Wateringen en Annie met haar man Jan van de Drift in Nieuw Zeeland.

8

Barbara Wennekers en Henk van Leeuwen

Henk van Leeuwen was het oudste kind en een van de twee zoons van Koos van

Leeuwen Sr. en Barbara Wennekers. ‘t Was een erg stil kind zoo zelfs dat men 't beter vond (wat toen nog kon) dat hij een jaar thuisbleef en gelijk met z'n precies een jaar jongere parmantige zusje naar school ging. Leren deed hij goed, zoo zelfs dat ze graag bij hem afkeken en moest hij een truc verzinnen of eraf te komen. Samen met z'n zus Magda verliet hij de lagere school en kwam thuis als hulp bij zijn vader op de boerderij en Magda als hulp van d'r Moeder in 't grote gezin. Toen Henk 24 was overleed z’n vader en runde hij samen met broer Koos die inmiddels ook van school af was, de boerderij. Inmiddels had hij kennis gekregen aan Marie Heydra, een dochter van een boerderij uit de omtrek en wilde hij een eigen bedrijf beginnen.

9

Een boerderij was niet haalbaar en werd het een melkzaak in Rotterdam. Hoewel ook toen nog een man van weinig woorden maar met werklust en weinig eigen behoeften, was er, na een sobere beginperiode, vooruitgang. Bij de winkel was ook een kleine bestelauto, waarmee iedere Zondag naar Moeder van Leeuwen en de ouders Heydra gereden werd. Ook in de week ging Henk een keer naar zijn Moeder. De bestelauto was aan vervanging toe en bij de proefrit van de andere auto reed de verkoper van de auto. Zoals iedere Woensdag gingen er winkelwaren mee om te verkopen. Ook die keer voor Magda en Moeder van Leeuwen reed mee naar haar dochter, die ook getrouwd was en in Honselersdijk woonde. Moeder van Leeuwen voorin bij de chauffeur en Henk achterin. Op de terugweg regende het en in Maassluis, waar de chauffeur onbekend was, reed hij vanwege spiegeling van de weg in het aangrenzende water. De chauffeur en Moeder van Leeuwen werden, weliswaar met verwondingen uit het water gehaald, maar omdat de auto moeilijk open te krijgen was, duurde het langer voor Henk van Leeuwen eruit gehaald kon worden. Aanvankelijk leefde hij nog maar door teveel water naar binnen was zijn leven niet te redden.

1939

In zijn geboorteplaats Maasland is hij begraven. Vooral tot groot verdriet van zijn Moeder en zijn echtgenote, die na een maand haar 2de kind kreeg, die aanvankelijk Leo zou het, maar toen de namen van zijn vader kreeg. Weer een maand later begon de oorlog. Een geluk was het dat de winkel niet in het hart van Rotterdam stond. Een 14- jarige zus kwam voor hulp. Hoewel nog jong, heel flink en toegewijd. Vanuit de winkel zagen wij steeds de bommen vallen, in de midddenstad. Tweemaal is wel een winkelraam gesneuveld, door een bom in de omtrek. Dan hielpen de buren door hout voor de opening te timmeren, tot er een nieuwe ruit kwam. Eenmaal viel een hele rij brandbommen, over de lengte van de kade waaraan wij woonden (die vanzelf voor de huizen bedoeld waren, maar op straat ontbrandden). Wel kwam een bom aan de overkant van de straat en dat pand

10

brandde uit en ook kwam er een bom binnen 2 huizen naast ons, maar die wisten ze voor de brand eruit te werken.

Een paar maal is bij de grossierderij in de straat ingebroken en heeft men 't ook bij ons kelderraam geprobeerd, maar door plotseling hard op de raam te bonzen zijn de inbrekers geschrokken en lieten alleen het afgekrabde stopverf na. Er waren veel ratten onder 't huis die 's nachts door de doorgeknaagde keukenvloer in de kamer liepen. Toen in het cafe tegenover ons nieuw zeil kwam, heb ik gevraagd om 't nog sterke vanonder het biljart. Ja, natuurlijk, zei ome Frans (zoals hij in de volksmond heette) en ik zal 't bij je leggen. Hij timmerde blik op 't gat en heeft het zeil gelegd, waar ik lang plezier van had.

1941

11

Tijdens de oorlog werden alle huizen doorzocht naar mannen die naar Duitsland moesten. Voor de winkel moesten ze op de anderen wachten tot ze afgevoerd werden. Ook zagen we hele rijen joden lopen, aan de overkant van de Schie die naar 't concentratiekamp moesten. Hoewel, ondanks verdriet, werd toch gedacht, wie geen man heeft hoeft er zo geen te verliezen. Voor de melkwijk was er de eerste tijd een knecht, maar toen ook die naar Duitschland moest is de auto onder 't hooi van de boerdrij in Maasland ondergedoken tot na de oorlog, maar omdat er geen chauffeur voor was is die weggedaan later. Tante Barrie zorgde voor de kinderen en de huishouding. Ze ging met de baby naar 't consultatiebuereau en naar 't ziekenhuis, toen van beiden de amandelen geknipt moesten worden en bracht hen later naar school. Toen ze nog kleuter waren en Barrie voor de winkel weg moest, mochten er buurkinderen binnenspelen, omdat ze te klein waren om zonder toezicht op straat te spelen, wat wel gevolgen had voor 't meubilair, wat na de oorlog hard aan vernieuwing toe was.

Met de bus gingen we 's Zondags naar Vlaardingen, waar Vader Heydra ons afhaalde, met paard en wagen, maar veel meer ging iedere Zondag Barrie met de fiets naar Maasland en kreeg van Moeder Heydra van alles mee. Brood, boter, groente, aardappelen enz. al hadden we dan een winkel, op 't laatst was alles op de bon en had eenieder recht op z'n deel. Op 't laatst waren er heel weinig levensmiddelen op de bon en geen vervoer, toen huurde Tante Barrie een handwagen en ging aan 't andere eind van de stad ons portie op de toewijzing afhalen.

Omdat de grote zaken de winkels sloten en de buurtwinkels hun mannen naar Duitschland moesten en wij altijd konden zorgen dat ieder het zijne op de bon kreeg, werden ons hoe langer hoe meer bonnen toevertrouwd en kregen we meer klanten.

Wat ook voordelig was toen na de oorlog meer waren binnenkwamen, zodat we meer hulp moesten nemen en de schuld van de overname helemaal af konden doen. De winkel kon niet groter worden, omdat we op de hoek woonden, wel werd een kamertje van ons toch al kleine behuizing als pakhuis ingericht op bevel en in de week moest ook de kamer meedoen. Alleen 's Zondags kon er orde zijn.

12

Na de oorlog is de winkel opnieuw ingericht, niet groter dus, wel practischer, ook de kamer kreeg een metamorfose: plafond, behang, verf, vloerbedekking en stoelen. De kinderen waren inmiddels wat groter en konden buiten spelen. Toen Henk 4 jaar was is hij toch eens in 't water gevallen. Hij viel van een hoge helling in 't water, naast een schip. Gelukkig zag de schipper het gebeuren en haalde hem met een haak uit 't water. 't Eerste wat hij zei was: ik ben gelukkig nog niet dood! Een mevrouw uit de buurt kwam met het kletsnatte kind naar binnen, vroeg waar kleren lagen en verschoonde hem, terwijl ik klanten hielp en Barrie voor de winkel op pad was.

Na de oorlog werd er feest gevierd. Liefst verkleed, maar hoe? Een kwajongen zei plagend: Jullie moeten als boerinnen gaan. Wij dachten waarom eigenlijk niet? Daar passen wij het best in. Kleine Barrie als roodkapje en zo konden we ook meedoen. We wonnen zelfs een prijs met de spelen. Ieder een kruiwagen, met een man rijden naar 't eind van de straat en eerst de man met de vrouw erin. Barrie met de buurman en ik een Canadees. Natuurlijk wonnen wij het van de stadsvrouwen. Wij waren stevig gebouwd en sjouwen gewend.