MAANDBLAD VOOR TWENTE HET LANDSCHAP- DE STRUCTUUR DE NATUUR- DE MENSEN - HET LEVEN- DE CULTUUR- DE VOLKS­TAAL- DE GESCHIEDENIS- DE GE­BRUIKEN - DE STREEKBELANGEN DE ALGEMENE ONTWIKKELING

HFD. RED. ].W.M.GIGENGACK

NR. 8 AUG. 1965 4E JRG.

Uit de inhoud

60 jaar Oudlr,eidkamer 'Twente'

• Bodem

'Van Twente schatkamer

'Van het 'Verleden

Redaktie en Administr. TWENTSE POST (waarin opgenomen tijdschrift Twenteland) Beekstr. 51 Hengelo (0.) Tel. 17987 Bank: De Twentsche Bank N.V. Hengelo Amsterdamsche Bank N.V. Hengelo Postrekening: 820018 t.n.v. Twentse Post Abonnements-prijs f 3.60 per jaargang Losse nummers 35 cent per exemplaar Advertentie-tarieven op aanvraag. Gehele of gedeeltel iJ ke overname van utilcelen enz. zonder toestemming v.n de Uit­geefster verboden. Alle publicaties blijven eigendom v.d. Uitg .

TWENTSE POST

Twentse Taalbank

Textielfabrikant Dick Jordaan JGHzn (voorzittel' Oudheidkamer 'Twente'): "Waakzaam blijve~.''

BODEM VAN T~NTE : SCHATKAMER VAN HET VERLEDEN

Elke Twent bewaart in zijn hart een warme plaats voor zijn streek. Hij heelt bewondering voor de ont­wikkeling van Twente en eerbied voor haar historie. Heden en verleden van zijn regio hebben zijn interesse. De Twentse bodem geelt daar alle aan­leiding toe. Niet alleen, omdat deze - binnen een be­trekkelijk klein gebied - een grote variatie in haar formatie en gesteldheid laat zien, maar vooral ook, omdat zij tot zovele en uiteenlopende bodemvondsten leidt. Wij denken hier niet uitsluitend aan de diep­boringen van de Kon. Ned. Zoutindustrie te Hengelo en de Ned. Aardolie Maatschappij v.h. te Oldenzaal, die ons vertellen over de verschillende perioden in het ontstaan der aardkost en melding maken van zoutvondsten in het gebied Boekelo-Hengelo, vol­doende om gedurende 100 jaren het gehele wereld­verbruik aan zout, voor alle doeleinden geschat op 25.000.000 ton per jaar, te dekken, alsmede van aardgas-,;ondsten ·in Tubbergen {1951}, de Lutte en Rossum (1952}; (in Enschede /.zeelt, sinds eind '63, reeds een-tiende-deel van de bevolking een gashaard of met gas gestookte centrale verwarming. Er zijn in deze stad 3500 gashaarden in gebruik). Het zijn vooral de zogenaamde populaire bodemvondsten, die de belangstelling van de Twent voor de prae­historie van z ijn streek levendig houden. Haaien­tanden en walviswervels uit de tertiaire zee, waarin zich de klei afzette, die thans in dikke lagen de ondergrond van bijna geheel Twente uitmaakt, en waarvan bijna alle Twentse steenlabrieken hun ste­nen bakken. Fossielen uit de loslorieten-uitgravingen ( 1 ste en 2de wereldoorlog) bij Ootmarsum en Rossum. Zwerfsteenfossielen in de gemeente Vriezenveen, bij

2

leis van hel oude

Vasse, A/bergen en De Lutte, met het zand en grind uit het oosten meegevoerd door nu verdwenen rivie­ren, en, in de omgeving van Markelo, met vanuit hef zuiden aangevoerd materiaal hierheen verplaatst.

Zwerfkeien, door hef uit 't noorden en noord-oosfen aanschuivende ijs, komend van Scandinavië, in geheel Twente als gletscherpuin achtergelaten toen dit ijs begon te smelten; (de zwerfkei bij het Rijksmuseum te Enschede en afkomstig uit de omgeving Lonneker­berg, weegt 30.000 kg.). Maar vooral de sporen van vroegere bewoning in Twente, gebruiksvoorwerpen en overblijfselen uit allerlei kultuur-perioden, spre­ken de Twent aan. De ontelbare voorwerpjes van vuursteen die de bodem regelmatig prijsgeeft; (in 1937 werden in het U sseler veen liefst 20.000 voor­werpjes van vuursteen gevonden, daterend uit de overgang van oude- naar midden steentijd, plm. 9000 v.Chr. Daarvan waren er 800 bewerkt, de rest be­stond uit ruw materiaal en alvalbrokken. Komplete werkplaatsen derhalve , waar de mens heelt gezeten bij zijn werkzaamheden, met zijn voeten in het zand gedrukt. Hierdoor zijn werkkuilen ontstaan, waarin de meeste vondsten gedaan werden). Vooral in het gebied ten noorden van Weerselo en ten zuiden van het kanaal Almelo-Nordhorn, worden de z.g. "micro­lithen" gevonden, zeer kleine vuurstenen werktuigjes, en speciaal de trapeziumvormige pijlpunten, die beide uit de midden steentijd dateren, plm. 6000 v. Chr. Uit de jonge steentijd, plm. 3000 v. Chr., dateren de touw- en visgraatbekers, gevonden in grafheuvels te Mander, Nutter, Vasse, Gammelke en Wierden, alsmede een klokbeker uit Oldenzaal. Ook het diep­steek hunebed-aardewerk uit Mander hoort in deze kultuurperiode thuis. Vervolgens zijn daar de vond­sten, die in de bronstijd thuishoren, plm. 1000 v. Chr.,

TWENTSEPOST

Twentse Taalbank

60 • Jaar Oudheidkamer 'Twente'

DICK JORDAAN JGHzn (VOORZITTER):

bewaren

om I~ laten zien dal niets eeuwig is . waaronder verschillende bronzen werktuigen en sier­

raden, alsmede een bronzen mantelspeld, op de voor­pagina van dit nummer afgebeeld. Ook de enige jaren geleden in een grafheuvel te Mander gevonden sche­del (met gedeeltelijk intact gebit) behoorde toe aan een bronstijd-mens. De brandurnen, op ontelbare · plaatsen in Twente aangetroffen, spreken wel het meest tot de verbeelding van de Twent Zij horen thuis in de ijzertijd, vanaf 500 v. Chr., toen de be­woners van onze streek hun doden niet bijzetten in hunebedden, steentijd- of steenkransheuvels, zoals in de jonge steentijd gebruikelijk, of in steenkistheuvels, die uit de bronstijd dateren, doch de lijken ver­brandden. De as werd aanvankelijk uitgestrooid, maar in latere tijd werd ze in een urn, soms ook wel in een dierenvel, bijeengehouden en begraven. Veel Twentse sagen hebben betrekking op deze kultuur­periode. Boeiend zijn ook de vondsten uit de Ro­meinse tijd, 50 v. Chr., hoewel deze in Twente aan­merkelijk geringer in aantal zijn vergeleken bij de

PARTICULIERE VERZAMELAARS

CJ:2 eeds in de tweede helft van de 'V10rige eeuw, kende Twente vele oudheid-liefhebbers, die

allerlei praehistorische en historische voorwerpen verzamelden, om ze voor het nageslacht te bewaren. Hoewel de Twenten, met name de plattelanders, in vele sagen en vertellingen blijk gaven van hun ontzag ·voor het verleden, (een ontzag, dat voor een groot deel op bijgeloof berustte), werden bij de bewerking . van het bouwland of bij andere grondwerkzaamheden allerlei historische voorwerpen zoals brandurnen (in

TWENTSE POST

vondsten in zuidelijke streken van ons land. Behalve allerlei voorwerpen, dateren uit deze tijd ook de meer dan 100 ronde en 40 rechthoekige hutten te Losser, waarvan de paalgaten in 1939, bij de aanleg van een voetbalveld, te voorschijn kwamen. Dr. C. C. W. J. Hijszeler van het Rijksmuseum "Twenthe", die het terrein wetenschappelijk onderzocht, kwam tot de bevinding dat het Germaanse hutten moeten zijn geweest van Germaanse stammen, die. in de tijd der Romeinse invallen in Germanië hier hun verblijf had­den. Uitvoerige gegevens over deze nederzetting en over hetgeen wij hierboven schreven, zijn te vinden in het standaardwerk van de Enschedeër L. A. Stro­ink: "Stad en Land van Twente" . Ook de tijden van evangelie-prediking, kerstening, Bourgondische in­vloeden in Twente, enzovoort, staan hierin over­zichtelijk beschreven. En al deze perioden hebben hun sporen achtergelaten in de bodem van Twente en haar gemaakt tot een schatkamer van het ver­leden. ·

de volksmond hunepotten genaamd), stenen hamers, bijlen en andere zaken, met zo'n grote regelmaat aan­getroffen, dat zij meestal meteen weer werden stuk­geslagen of weggegooid. Niemand interesseerde er zich voor. Het is aan de vele particuliere veilZamelaars uit die dagen te danken, dat allerlei onvervangbare voorwerpen van historische waarde, behouden zijn gebleven. Bovendien bracht hun gemeenschappelijke interesse hen regelmatig met elkaar in kontakt, het­geen in het begin van deze eeuw te Enschede leidde tot de oprichting van de Oudheidkamer 'Twente' .

Zie verder pagina 5.

3

Twentse Taalbank

Voor betere schoenen CRommelaar='

Voor herenkleding

het beste bij CBe~ter~

Van Loenshof 12, Enschede

TELEVISIE

• HOOR

APPARATEN

• RADIO

fijn hout- en Triplexhandel

Fa. W. LANGE Spelbergsweg 97, Tel . 4598

levert. FUnhout, T rlplex, Hard- en zechtbaord, Vlas- en speanplaat enz.

Gramafoonplaten

Flll .. l a Oliemolen• singel 97 Tel. 8118

Piek-Ups

S P E CIA AL ZA. A K Nlcouwstr. 87 Tel. 3909 Hengelo 0 .

RADIOKO Boulev•rd 90 Tel. 4883 Ensch,

Ook C'{ /) C7 ... ~e~ c-t. ~wier='

DAMES KAPSALON

lipperkerkstr. 129 - Tel. 8159

de "Twentse Post"

SALON crleurink v.h. H. J. v. d . VEER

Dames-salon en Parfumerie Hooksberg• rslrool • Enachodo • Tel. 2876

A.v. d. leest Radio Enschede Te I evisie

R•dio onderdelen • Eledrotechnlsche artikelen Erkend reparateur en ln•tallateur

O LDFNZAALSESfRA AT 39 TEL. 10688

Voor ' H medaille. t oen

krans. tak of beker : bij ons slaagt u zeker

Ripperdastraat 2a. Enschede

N.V. Aannem ing-Mij. vh.

H. W. TE PAS Enschede

Burgerl ijke en Utiliteitsbouw

Gewapend Betonbouw

Grond- Water· en Wegenbouw

Machinefabriek

ARENS&Zn

• tandwielen Perikweg 52

S. TEN CATE STAALHAkDERIJ

Hessenweg 1 - 9 Tel. 5413 MINTEX - REMDIENST

Dr. Benthemstr. 35 Tel. 5418

staat voortdurend op de bres voor de belangen van de kultuur in deze streken

en "CO-OP QOST" staat voortdurend op de bres voor de tielangen van de consument. Ook voor Uw belangen en die van Uw gezi n

C Oost'' met vestigingen in geheel Twente '' 0-0p en in de Gelderse Ac hterhoek.

Kruldenlerawaren -vlees. brood. banket- textiel- schoenen. kleding- brandstoffen- hulsh.art. enz

VAN LOENSHOF 91

.ADOLFS & PENNINK de boekhandel t.o. ' t postkantoor

studieboehen pochetboohs • romans

Biej 's leavens wit en 's leavens zwat sprek aa it 'n bleumke nèg tot 't hart

BLOEMEN· Q tv1 AGAZ IJ N «COrona» H ENGELOSESTRAAT 156 • TELEFOON 9SI98

Fa. H. Kraaijenbrink Hengelosestr. 33 - Enschede

RADIO EN TELEVISIE Electriciteit op elk gebied

Motordefect?

naar JULQ direct lil

Pyrmontstraat 15 • 19 ENSCHEDE

FA. H. V. d. · BERG OLDENZAALSESTRAAT 65 - TEL . 513

Steunzolen, (v. glpsm.), Spitgordels, El. kousen, Kunstledematen, Orthop. cor­setten, Beugels, Buikgordels, Staalwaren

11oor goeie schoenen bekend

Heng .slr. 16 - O lclenz.sl r. 93 - •· Loenshol 5

VEILIG en COMFORTABEL TOURINGCARBEDRIJF

M. ZINGER Emmostraat 91 Enschada Tel. 24827

.o~;: BEl ONTEGELS, BETON­•••d SCHUTIINGEN, BETON-

1b:::~ PUTROOSTERS ENZ. Bimsbetond•kpl•ten, Keerwanden

F J H S h • k Binnenhoven 116 a. . . C uunn Telefoon, soog

TWENTSE POST

Twentse Taalbank

OUDHEIDKAMER 'TWENTE'

Op initiatief van de oudheid-liefhebbers J. J. v. Dein­se, Jan H. van Heek, Helmiech B. Blijdenstein, mr. Gijs J. ter Kuile sr. en W. Stork, Mond in oktober 1905 - binnenkort 60 jaar geleden - de officieuse op­richting plaats van de Oudheidkamer 'Twente'. Zij werd ondergebracht in een naast het oude stadhuis te Enschede gelegen gebouw, waarin ook het politie­bureau was gehuisvest. Tot aan de bouw van het Rijksmuseum 'Twenthe' in 1930, bleef de Oudheidkamer in de Langestraat ge­vestigd, om daarna een definitief onderdak te krijgen in een vleugel van genoemd museum. Ten tij de der oprichting werd door toedoen van haar grote stuwer Jan Bernh. van Heek rvoor de vereniging Oudheidkamer 'Twente' aangekocht de H;unenborg in het Volterbroek Hij ook beloofde zijn vrienden, te · zullen zorgen voor een behoorlijk museum, welk woord hij gestand deed op een wijze, die nog c\a.ge­lijk.s; de bewondering afdwingt van de beotoekers van het Rijksmuseum 'Twenthe'.

IETS MOET BEWAARD BLIJVEN . ..

Voorzitter van d.e nu 60-jarige Oudheidkamer 'Twen­te' is de heer D. Jor;daan JGHzn te Haaksbergen, door zijn vele Twentse vrienden aangesproken met 'mijnheer Dick', en die ind.eze functie 7 jaar geleden de heer L. A. Stroink opvolg1de, welke laatste bekend­heid kreeg door zijn boek "Stad en Land van Twen­te", een zeer geprezen standaardwerk.

"Twente verandert in snel tempo, zodat wij steeds waa!kzaam moeten blijven", vertelt de heer Dick J or­daan, wanneer wij een bezoek aan hem brengen in het pra,chtige landhuis "de Bleeck" te Haaksbergen. "Men kan natuurlijk niet alles vasthouden. De ge­meenschap is geen museum. Maar iets moet bewaàl'd blijven om ·de mensen te laten zien, dat niets eeuwig . " IS.

In de bibliotheek, waar de voorzitter van de Oudheid­kamer ;Twente' uw Twentse Post-redakteur op on­gedwongen wijze te woo11d staat, gaan twee wanden schuil acher honderden boeken over Twente en het aangrenzende N edersaiksische gebied. "De geschiede­nis vim onze streek is nauw verweven met die van onze naobers aan ~de andere kant van de: staatsgrens," vertelt de heer Dick Jo11daan. "Mijn vader was reeds bijzonder geïnteresseerd in de historie van Twente. Hij legde de grondslag voor deze huisbibliotheek, pu­lJliceerde verschillende bijdragen over de geschiede­nis van Haaksbergen en ontving hier regelmatig alle bekende regionalisten uit zijn tijd, zoals v. Deinse, C. J. Snuif, Cato Elderink, Dingeldein, dr. Jan van Heek, Stroink, G. J. ter Kuile uit Almelo en anderen. Mijn liefde voor ·de streek wel."ld me met d·e paplepel ingegeven." lacht gastheer Jol'daan.

TWENTSE POST

REGIONALISTISCH BOL WERK

Hoewel ook Oldenzaal, Rijssen, Goor en Vriezenveen later een oudheidkamer kregen, is de Oudheidkamer 'Twente' te Enschede het bolWierik gewol'den van het regionalisme in Twente. De heer Jordaan ontkent dit niet. "Vóór de 2de wereldoorlog bestonden onze bij­eenkomsten uit 'kuieraovenden', waar bestuursleden en enkele genodig,den met elikaar van gedachten wis­selden over uiteenlopende onderwerpen. Na de oor­log zijn deze praatavonden ontmoetings-avonden ge­wo11den van regionalisten uit geheel Twente. Van lieverlee verweefden zich ~de kontakten, zodat wij thans nauwe banden onderhouden met twintig regio­naal georiënteer.de verenigingen en stichtingen in Twente. Wij vin.den elkaar in onze gemeenschappe­lijke lief,de voor het streekeigellle: en ontplooien van daaruit allerlei aktiviteiten, zoals de uitgave van een Twents jaarboek, gezamenlijke excursies (3x per

· jaar) naar bezienswaar,digheden, odk buiten Twente (de IJsselsteden en historisch nauw verbonden ste­den in Duitsland). De regionale geschiedenis kun je niet zien zonder de overkant van de grens. Uit ons midden groeide de 'Twente-Dinikelland Naoberschop', een vereniging, ·die op overeenkomstig terrein samen­werkt met de Heimatvereine in Ahaus, Burgsteinfurt en de Graafschap Bentheim. De wetenschappelijke krachten die aan ons Rijksmuseum ver;bonden zijn, dr. C. C. W. J. Hijszeler (praehistorie) en drs. A. L. Hulshoff (historie), hebben in belangrijke mate tot deze gunstige ontwikkeling van de Viereniging Oud­heid.kamer 'Twente' bijgedragen." In ·de mond van voorzitter Jordaan klinkt dat alle­maal gewoon en vanzelfsprekend. "Ik gel~f niet in een strovuur," zegt hij. (Inderdaad, een strovuur is gauw uitgebrand en heeft geen betekenis.) "In Den Haag wordt toegeg1even, dat de zelfwerkizaamheid in Twente zeer groot is," v·ervolgt hij. "Er wordt hier veel gepU!bliceer<d. En het is niet alleen de autochtone bevolking ·Van Tw:ente, die verliefd is op onze streek. Onze grote voorganger Van Deinse was van-huis-uit een Zeeuw. En onze bekende historieschrijver Snuif, een Zaandammer." Wij vragen naar r<eacties uit de provincie. De heer Jordaan besteedt er niet veel woorden aan. "Zwolle denkt sterk centralistisch. Twente is evenals Salland en Vollenhave onderdeel van Overijssel. Men kan zeer wel Ov<erijssels denken en tegelijk de delen recht doen -wed.ef!Varen." Hoe denkt u over een districtsbestuur voor Twente? "Dat komt er vandaag of morgen, daar ben ik van overtuigd. Onze rechterlijke macht erkent in het Arrondissement Almelo, dat Twente als rechtsgebied omvat, de strukturele eenheid van ons gewest. Als drostambt Twente hebben wij vanouds ook een districtsbestuur g~end. De strukturele ontwikkeling van ons gewest zal opnieuw om een distriktsbestuur vragen." (Vervolg op' pag. 7.}

5

Twentse Taalbank

I o\áMlaall

de saalt met •eer

dan 50 toonkamer•

Foto's könt nich kieken (Mer oonze foto's mö'j bekieken)

fotohandel

't Kiekke8ke

tricoleren

drymasteren

verven

Ootm.st r. 47-49

Tel. 2091

Voor

een deskundig uitgewerkte

C. V .. -installatie E. HEIDEMANN & Zn

Boterstraat 15 Tel. 2077 OLDENZAAL

6

ERRES PH ILIPS TELEVISIE

Ben Lansink Oeurningerstr. 6 Tel. 2981

Antoon Hutten VOOR DE LOOP

EN DE SLOOP Van Opel, Ford en VW

alle onderdelen

Denekamperstr. 71. Tel. 2863

KORHJêLIHI O~D!:HZAAL

Zoveel schitterende geschenken ••• En evènzoveel vet;schillende smaken. Geef een geschenkbon.

Blij met een geschenkbon

G. Morselt

TELGENKAMP's zaadhandel

Het adres voor tuin~, bloem~ en landbouwzaden, bestr.midd.

M olenst raat 6, telefoon 2958

Voor spuitwerk aan Uw auto

T

ALBERT KIP

Eethuis

.,,'t Centrum" (Eig. B. D roste)

BEEKSTRAAT 5 ~ . HENGELO

prima keuken

Specialiteit: Zigeuner~Bief

Geopend van 23.30 tot 00.4 uur

Blaas eens uit ... ga naar de kapper

Gerrit Wieffer

Alle parfumerie art. Leeuwerlkstr. 1t

Een VAKKUNDIG adres voor : Gasconvectoren, Haarden, Eledro­

en Sanitair

H. TER BRAAK Bornsestraat 24 Tel. 16137

DIVERSE .PLAATSEN

TRACTOREN (Kramer, David Brown), MELKMACHINES (FN),

FRIAC-DIEPVRIEZERS.

SCHOL TEN LANDBOUW-MECHANISATIEBEDR. . Deurningen (T el. 228)

E. j. LanHnk LAN GESTRAAT 21 · 23, DELDEN

RA DI O - TELEVISI E- ELECTRO fEC H. IN STALLATIE- BUREAU

WASMACHI N ES- VERLICHTING

FA. J. A. J. Strengers & Zn Haaksbergen ~ Tel. 297 en 201

bronbemaling, grondboringen, sanitaire en gasinstallaties. lood­gietersbedrijf

Coöp. Aan~ en V er koopver. van de A.B.T.B. DENEKAMP

_ Veevoeders - Kunstmest - BI!Strijdings­middelen - Land en Tuinbouw Art.

Alles he'w roem sorteerd Briketten en koll 'n veur 'n heerd Toch bie'w helemaol nich duur Betrouwbaar. vlug en sekuur.

TWENTSE POST

Twentse Taalbank

DE REGIO : STRUKTURELE EENHEID

"Een historicus weet, dat er altijd iets groeit en in beweging is. Er verdwijnen dingen, maar er komt ook steeds wat nieuws. Daarom is de historicus nooit conservatief, want hij weet dat consel"'Vatisme niet kan blijven bestaan. Cultuur-filosofen als Huizinga hebben hierover indringende gedachten ontwikkeld . .Maar ook in een Europa-gedachte kunnen wij ons alleen verheugen, als de regio's blijven bestaan. Re­gio's zijn strukturele eenheden die in een Europa­verband even belangrijk zijn als de strukturele een­heid van het gezin in een maatschappij""'Verband. Te­gen de vervlakking uit Amerika zijn de kultuur-uit­wisselingen tussen de regio's van grote waarde," al­dus de heer Jordaan. Regionalisme is dus waakzaamheid? "Zo mag men het zien. Dank zij bijvoorbeeld het feit dat de Oudheidkamer 'Twente' in de loop der jaren verschillende terreinen in eigendom verkreeg, be­schikken we nu nog over enkele prachtige grafvelden Vlan vóór de Christelijke jaartelling. En door samen­werking met .stichtingen als ,Het Oversticht", "de Overijsselse Molen", Het Overijssels Landschap", de "Edwina-van Heek Stichting" en de "Stichting Tex­tielgeschiedenis" konden oude gebouwen, die verlo­ren dreigden te gaan, zoals 'het B-.1ssemakershuis' te Borne, 'het bleekwachtershuisje' te Losser, boerde­rijen, molens en andere monumenten, voor het nage­slacht bewaard blijven." "Het is bekend," •zegt de heer Jordaan, "dat de kop­loper:s het niet altijd even gemakkelijk hebben gehad. Denk maar aan missionarissen en zendelingen. Denk aan Ariëns; - wat hij wilde, is eerst later verwezen­lijkt. D~nk aan regionalisten ais Jans, Vloedbeld, Buter, Diemer. Mensen, die zichzelf soms voorbiJ liepen, maar niettemin belangrijk werk hebben ~e­daan of nog .doen. Ook uw Twentse Post lanceert soms gedachten, waarvan slechts sommige reëel di­rekt uitvoerbaar zijn. Ook u loopt op verschillende terreinen uzelf soms voorbij. Zolang we bij tijd en wijle ook weer eens terugkeren naar het oude, ver­trouwde, kan dat zeer nuttig zijn. Wanneer de staf van een bedrijf zodanige vernieuwingen doorvoert, dat ze in de lagere regionen niet meer worden begre­pen, spant men het paard achter de wagen. Gebeurt dit echter geleidelijk, dan kan dit vooruitgang be­tekenen. Het stuwt. En het prikkelt and·eren, want er zijn veel Twenten die wel willen maar uit beschei­denheid achterblijven. Zeg hen, dat rz;e welkom zijn in onze vereniging. Ze horen er bij ."

Wanneer we rhet landgoed "de Bleeck" te Haaksber­gen verlaten, uitgeleide gedaan door de heer Dick Jordaan, gunnen we onze gastheer van harte, dar de postbode hem spoedig zal laten weten, dat er nog meer streekgenoten zijn die net zo veel van Twente houden als hij.

TWENTSE POST

VROO OET DE VEREN

Van morgen zin' k vroo oop estaon, En zo oei 't ber naor boeten gaon. Heel zeuljes klinken ik lös de deur, Dat nöms miej van de slaopers heur'.

De loch dee is zo hoog' en blauw, Boom en bioom baadt zik in dauw, De maon schimt vol en moader zun Dee lacht urndat den dag begun.

Van wieden rop de kaarkenklok -Zo stil is ' t hier - 't is Zundag ok. W oe veer is non dat stadsuiaarm !

Ik zin vergelten zeerte en nood -Hier veul ik Diej, mien God zo groot -En Doew hoofs miej in 'n aarm!

Naor Ludwig Ruthcamp (Hamburg}.

JIIIIIIIIIJIIIIIIIIIIIIUIIIIUIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIII\Illllllllllllllllllll\lllllllllllllllllliUIIIII\IIlllllllllllllllllllliiUIIIIIIIIIUIIUIIUIIIIUIIIIUII\IUIIIIllllliUIIIIUWlllU

7

Twentse Taalbank

lal

HOTEL-CAFÉ-RESTAURANT

cle CJrl,ooie COrouw ri'EVENS BENZINE-STATION)

Een van de oudste zaken in Twente OOTMARSUMSESTRAAT i M- ALMELO

Het Twentse Serviezenhuis

Grotestr. 79,ALMELO Nieuwstr.86 Hengelo

W edgwoodt Spodet Royal ~ Copenhagen

drogisterij- parfumerie

PRIJMERS Bornsestraat 72 - Tel. 5650

Het huis voor geschenken

Wekblad Roeten Dree

Heel de stad least dit blad (en ook 't Aadorp, Harbrinkhook,

Bornerbrook en Zeendern.)

8

Hotel Haarhuis

Zenderen In 't herte van Twente

In vrogger dage daansen de Jeu op de dell' 'n veertoer. Weer völ later · n zeuveasproonk. Rechtervoort foxtrot, wals en cha cha cha in niejmoodse daansscholen : Ans en JJ'im POLMAN O otmarsumsestraat 26 - Tel. 4880

FOTO ROOS SINDS 1905

foto-service Bornsestraat 26, Tel. 2563

Fa H. E. Rhebergen & zn. Dames- en Herensalon

• Parfumerie- en Tolletertlkelen

Marktplein 18 Almelo tel. 4381

• VEEVOEDER • KUNSTMEST EN · • LANDBOUW­

[BENODIGDHEDEN in de best~ kwaliteiten ! ! I

Door grote omzet

lage prijzen bij I

A.B.T.B. ALMELO

V eur oew mäölken etten naor tt laandelik geleagen

rest. De Vucht D ld b k (Rijksw.: Almd o/Del­e ener roe den) Eig. : G. Grebbe

Veur MEUBELS en allens, wat er zo biej komp kieken, naor:

TOON a.d. Trdnstraot Tel. 3880

Coöperatie De Landbouwcoöperatie

is een bolwerk ter beveiliging ter verdediging ter bevordering

van de economische belangen van de vrije zelfstandige onder­nemers in de landbouw te weten de Boeren. COöP. LANDBOUWERS~ BANK EN HANDELS VER.

m!' ·~-:....-... Tel- en Schrijfmachines

G. H. v . d. VEEN ALMELO. Tel. 2666

• H ENGELO. N ieuw•tr. 38. Tel. 3159

DIVERSE PLAATSEN

Voor al uw

wapens en munitie

naar

Wapenhandel

HUISKES Molenstraaf 15 Deldtm

H. Haarhuis Radio • Televisie

Ootmarsum

J. A. Lesscher & Zn. SAASVELD - TELEFOON 238 Smederij en Reparatieinrichting • Exped itie

Handel in landbouwwerktuigen, melk­machines, tractoren, bromfietsen enz.

I "de kop' ren smorre" I Twents ethoes in tv1aarkei

•n de grote weg v•n Hengel naor Deamter

JTwenhe specialiteiten!

Wee rekken kan geet naor zölfbediening PARAAT

Glanerbrug: biej TET -bushalte In 'n lunchroom kö'j lekker ettea en dreenken

Coöp. Aen- en Verkoopvereniging

WIERIJCO (RIJSSEN) Tel. 0!5480-2288 • Giro 837983

CLO-meng en -ruwvoeders

Met onze mengvoeders altijd de hoogste productie. Kunstmeststof­fen; keuze uit vele soorten. Ruim gesorteerd in vaste brandstoffen.

Bij ons is het rustig en voordelig tanken voor brommers, auto's en tractoren.

C.A. & V.V. BORNERBROEK

TWENTSE POST

Twentse Taalbank

I

PASTOOR

JOIHI. 11. VEEGER

HERT ME, 15 augustus 1965.- Een rijzige, ietwat ge­bogen, eenzame gestalte; diepliggende donkere ogen met lichte ironie onder de nadenkende frons van het voorhoofd,· markante neus met tot lachrimpels ge­neigde lijnen om de scherp-gesneden mond, zo staat

J. G. BUIJVOETS Schrijver van dit artikel

11111111111111111111 11 1111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111UIIJIIIIIIJIIIUIIIIJIIIIJIIIIIIIIIIIÏII IIIII IIJIIIIIIIIIIIJIIIIII IIIIII II IIIIIIIIIIIII II IIIIJIIJ IIII IIIIIIIII

TWENTSE POST

hij soms verzonken in de weelderige natuur van zijn kerkdorp. Ingehouden aarzelend, zoals zijn ver­sluierde. stem. Prachtige priesterhanden, die jaren lang dag aan dag de tere Hostie beroerden bij het breken van het Brood.

Als men de laatstversçhenen "Naamlijst van de Geestelij1kheid" in ·de officiële u:itga ve .van het Aarts­bisdom Utrecht raadpleegt, is er even een aarzeling bij de naam die men zoekt. Want deze naam wordt viermaal vermeld. De aarzeling duurt inderdaad slechts even: de toevoeging "Hertme" geeft richting aan de speurtocht naar •gegevens OVIer Joh. I. Veeger: geboren in 1891, priester gewijd in 1915 en tot Pastoor in Hertme benoemd in 1952. Alzo is hij vandaag 50 jaar priester, op 3 september 74 jaar oud en sedert 4 april 13 jaar in Hertme. Verder snuffelend in and·ere naslag delen, bijv. de Pius-.Mmának, :het grootste adresboek van katholiek nedeJ:iland, komt de naam Veeger nog vaker in het geziohtsveM; ook missionarissen, die in Vlerre landen thans het volk kerstenen, dra·gen die naam. De kerstening van Hertme Hgt echter al in het diepe verleden, wat niet wil zeg·gen dat thans geen ziel­zorg nodig zou .zijn. Ats we het niet wisten uit de geschiedenis ·van Twente dan bevestigt het jaartal der officiële oprichting dier "Parochie van St. Ste­phanus in Hertme" in 1788 ons vermoeden, dat het geloofsleven daar eeuwenlang hecht en bloeiend was en dus een eigen parochie waal'ld werd. Hoe dan ook. Toen pastoor V eeger in Hertme kwam heerste er de-

9

Twentse Taalbank

I Motel Gleunige Tuffeln • JAN KOLSTE - Ensehedesestraat 205, Hengelo (0.) I

10

Coöp ~ErD~Nen bank Boeren~.~=n1~ Boorn c.L~~:~~~~~;.~;:::·~·NG

Alle Bankzaken SPOORSTRAAT 9 - TEL. 05407-437

Wlej helpt met an de bleul en veuroetgang

van MAAR K EL met wlede umgefflng

• Coöp. Boerenleenbank en • Coöp. Landbouwvereniging

BOERENLEENBANK

lattrop Spaarbank - Alle Bankzaken

BOEREN LEEN BANK

qoeer~elö=' Ver~rorgt el uw bankzaken. Hoogste sp .. rrente.

Boerenleenbank

ROSSUM f1ersorgt

alle banksaken

Telefoon: 054111210

SPAREN Boeren leenbink

BIJ te

DE Ootmarsum

... De boeren van Hettum, Hassel, Zeendern

[en Boorn Bint a eo jaor naor 'n Boend hen egaon. Ook dee van Buur'n, Gammellee en Aozel Tot an de wiedlöchtlgsten oet S•osel. Waorum z'oet Boorn '+voor én 'n kuunst ...

[mest h .. Jt? Umd•t eer 'n BOE HO zo good bev .. lt 11

Ruwvoeders Brandstoffen

Voor Melk, Melkpoeder, Boter en Kaas:

Coöp. Zuivelfabriek

"VOLHARDING" DEN EKAtv1 P

Makelaarskantoor

ROTTINK NeVe

Deldenentraat 36-38, Telefoon 3041, Hengelo (0.) VASTE GOEDEREN + ASSURANTIËN + HYPOTHEKEN

Boerenleenbank

Denekamp de spaarbank

voor het platteland

Boerenleenbank De Lutte MET KANTOREN TE DE LUTTE

OVERDINKEL. GLANERBRUG Hoge rente voor al Uw ingelegde spaar·

gelden. L•ge hyp.- en voorschot-rente

BOERENLEENBANK Albergen

De SPAARBANK voor stad en land Maak gebruik van lopende rekeningen

Alle inlichtingen aan de bank

BOERENLEEN BANK Bornerbroek

• De SPAARBANK • verder alle voor iedereen BANKZAKEN

BOERENLEENBANK

- LONNEKER-Bijkantoor Enschede : Fazantstrut 112 De Sp•arb•nk voor ledereen

Alle b•nlczalcen Telefoon 10!1!13

BOERENLEENBANK

qoeÇJclam Voor alle bankzaken, Voorschotten , Credieten en lopend rekeningverkeer.

C 0 0 P. ZUIVELFABRIEK

De Eendracht ROSSUM

• Het beste adres voor alle zulvelprodukten

,.HUTTEN TOONE" (f1.25p.ex.) bij de boekhandel en bij

Adm. Twentse Post, Beekstr. 5 HENGELO (TWENTE)

DEN KT BIJ HET OPLOSSEN VAN UW PROBLEMEN

RUIMTEVERWARMING OOK AAN AARDGAS

Gem. Energiebedr. Rijssen

Kopen biJ de Spar Is sparen biJ de koop

AL MAN is 't hier met ees vuur goo botter en goo ·kees

Coöperatieve Zuivelfabriek

Concordia· Bornerbroek

TWENTSE POST

Twentse Taalbank

=

= = . I I

PASTOOR JOH. I. VEEGER

zelfde uitgesproken sfeer van landelijkheid, die eeuwenlang de mens en de natuur met elkaar in levensharmonie had gebracht tot en met de laatste ademtocht :van zijn voorganger, pastoor Grootevheen, een destijds befaamd en merkwaardig zielzorger. Er waren toen 83 gezinnen in de parochie-'gemeenschap opgenomen.

- 0 -

Een levensweg kan lang zijn. Ook van de jonge kape­laan Veeger van standplaats Ootmarsum, om te be­ginnen, tot standplaats, thans Hertme. Door oorlogs­geweld, in Lobith, en kwelling om lijfsbehoud; door mededogen om anderen, kopzorgen om ~erkenbouw, alledaagse beslommeringen. En dan, door de over­erfP.e cultuur van milieu en aanleg, steeds bezig zijn, uit innerlijke aandrang, met de uitingen van kunst. Het zoeken van antwoorden op de vraag naar de ver­houding tussen Christendom en kunst, geloven en mens zijn in de wereld, religie en cultuur. Het vorm­geven van gedachten in dichterlijke woorden. In ver­rassende beweeglijkheid met de handen de stof her­scheppen tot levende werkelijikheid van plastieken en beelden en schilderijen. Met onvoorstelbMe geest­drift anderen, ja allen in de parochie en ver daar­buiten, weten te bezielen om te bouwen en her­bouwen, in ware zin om te cultiveren wat Gods schepping aan de mens heeft toevertrouwd. Dit doet deze pastoor in Hertme, in Twente. Hij her­schept een tuin; hij schaart een groep bekwame spelers rondom zich; hij weet artistieke geestdrift te

TWENTSE POST

funderen met handvaardige deskundigen. Met talloze ongenoemden, die bewust meer op de voorgrond mo­gen komen, bouwt hij tussen de groene weiden een speelhof, weergaloos rustiek, trefzeker in de sober­heid van stoere steen, waarmede de eeuwen door het Twenteland in kerken en kastelen getuigenis gaf van aard en stijl. Hij telde zijn jaren niet toen hij, de zestig reeds gepasseerd, hier begon. Het is moeizaam en moeilijk. En in zijn individuele aard maakt hij het zich niet gemakkelijk. Ook hem bleven de teleur­stellingen niet bespaard, ondanks de officiële belang­stelling van hooggeplaatsten in streek en gewest. Wie kan peilen welke gedachten hem beroerden tij­dens het boetseren van de Kerstgroep? Wat ging in hem om bij de keuze van de V on del--spelen, de Mid­zomernaohtdroom, de Passiespelen? Ze zijn opgevoerd, en hoe, door Twentse spelers met eender kunstgevoel en bewogenheid voor mens en samenleving.

-o-

Vijftig jaar priester is thans pastoor Veeger in Hert­me. Dat is een hele lange tijd. Er zijn nu 101 ge­zinnen in zijn parochiegemeenschap opgenomen; over ongeveer 500 kleine en grote, rijke en minder rijke mensen; strekt zijn pastorale zorg zich uit. Niet veel , dus veel tijd voor een rustig leven. Inder­daad, als niet in deze pastoor die rusteloosheid was, waardoor hij zo markant in ,de samenleving staat, in zijn dorp, in zijn streek. Waarover hij ~egt: "het zijn allemaal goede mensen" en dan bedoelt hij niet aUeen de gulheid waarmede hij in geld en hand­kracht ,verwend wordt. Dan is ironie in zijn blik hem vreemd. Dan is hij de goede pastoor, de levende mens, die tegelijkertijd iedereen wil laten delen, proeven en ervaren van het mooie, het eerlijke. het echte, het ontroerende, waarin de mens zic.r.zelf terugvindt.

Jan G. Buijvoets "Hei Witte Huis" Borne

IIIIIIIIIIUIIIIIIIniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiUIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHIIInll~llnlllllllllllllllllllllllntlllllllliiiiiiiiiiiUIIII II

TWENTSE ZEGSWIEZEN

"Wiej mut biej oons in 't hoes urnbeurten 'n middel­sten paol vasthaolen, aans -valt oons 't dak op 'n kop.

Elk lid van het gezin behoort zijn bijdrage te leveren voor het algemeen "hoesbest''.

De moezen loopt biej oons met traonen in de ogen deur de broodtrommel hen.

Er is niets te eten. {Vroeger: armoede.)

11

Twentse Taalbank

12

Voor het Inrichten van Uw woning 1

Woninginrichting Frans Tanke Wctmcnatraat 61 . - Tcl. 12862. - Hcngtlo (0.) Zie oven:ichtc.lijkc. etalage• en toonkamen boven

Souvenier" VAN HENGELO EN TWENTE

H. Berger, Brinkstr.

Uit! goedvoorul

Restaurant "COSA" Hengelo

Moderne exposities Zondag' s vanaf 3 uur Hammondorgel

(Sptdale zondag-mcnu' s)

Heel Twenteland koopt bij: Woninginrichting

Van Dijk Drieoerstraat 12, Tel. 13837

Worden uw 8 mm films niet zoals u zou willen ?

V raagt ons eens om voor­lichting en we garanderen u 100 procent beter werk. Onze 30 jaar ervaring staat daar­voor borg. TEL. 14394 HENGELO Foto

OMEGA

Prins

VlOS gebouw Self Service

maaltijden à f 2.50

Beekstr.10, Hengelo TEL. 05400-12612

F. Olde Kalter

A t -handel U 0 -spuitinrichting

Steynstraat 60, Tel. 14806, Hengelo

Garage 't Wilbert offc. B.M.W. dealer voor Hengelo en omstr.

G. OLDE KALTER Slo<tawcg 372 - HENGELO - ·T•I. 12807

OPTICI!;:N

brillen

TWENTSE POST

Twentse Taalbank

STREEKTAAL

destie van de boer in de kaark

(A. Coolen naoverteld)

I.

IN 'PIT VUURJAOR GUNG PASTOOR PETERS tegen 't hoonder oopvleegen langs de nienduur van de pastoriej nog al ee_s •geern nao 'n kaarkhof. 't Angelus •har lod, asof dat biej ofspraok 't leste geluud wol wèèn ·VIan 'n dag. Daornao kwam 'n aowend, en 't was net, of den nen sluier van rös aower de dinge hen lèè. Mer de toefvinken fluiten oop 'n kaa11khof net zo good as de geetelinge, het angelus was nioh het leste geluud, want ook heuren iej nog de wichter in de dorpsstraote spöllen. Vuur­biej de stringelhuske, dee zo vol bloomen höngen, langs 'n meidoorn, den •zonnen staarken rök hef, en de liestel1krallenbeumkes, woe van hee de bioom nöm, urn den rbitterzeuten sma!k oop te snoewen van 't vuurjaar en 't zommer, göng pastoor Peters de graawen langs. Het meeste bieuit bloomen oop de graawen van de klèènen, de wiahter, dee hier tegen­aower de lengtezied van de ka:arke li'it. Daor zint er völ, ·van wee 'n naam verklèènd is: ons leewe Mi'jken in den ooiderdom van vief jaor, ons leewe Jenslken in den ooiderdom van vief en 'n haH jaor, en andern, dee nog genne wek zint wödden. Pastoor Peters leup veerder, naor de graawen van de groten. Daor zint zwat gevaarfde en a verbleekte hooiten kruuze met witte letters; ze staot scheef en verzakt, de wind hef ter an etrökken en de czun hef ter völ oop braand, 'n kneelbänk'ken steet verleuren tusken 't onikroed. Ook zint er graawen me~ nen zark, stenen kruuze met 't marmem plaatjen: Hier rust ... ' Ne wielewaal fluit met geweeJ.d, dat is mangs net as 't mooie deepe fluiten van 't örgel. En oop nen hogen steunbeer van de kaat1ke zit ne parmantige toefvink. Kiek, hier is 't non, woe pastoor P•eters wèèn mut: een nog a ni'jt graf, blaank en zuuver grint tusken blauwe, hardstenen riggeln, 'n pas evaarfd kneel­bänrk'ken, 'n stenen kruus. Hier rust Wilhelmus Vranden, geboren toen en toen, en overleden in den Heer na voorzien te zijn van de H.H. Sacramenten der stervenden, in çle oudel'idom van negen-en-ze-V1entig jaar. · Pastoor Peters hef oop 't graf van dissen boer ne wille vooze pot. Non kompe ees kieken, of ze 't dot en woe ze der biej steet en of ter ~ans is, dat van 't jaor de knöppe a lös gaot en den stroek rozen zal drègen. En dat nich allenig. Ook bidt pastoor Peters effen. Hee steet redhtoop, in zienen langen toog woe

TWENTSE POST

't lech van de dalende zun wörm oop schient. De pa­stoor is naor ziene jaoren, zo tusken viewenvieftig en zestig, a•l ·aorig gries. Schaarp en mager is zienen kop. En mer heel zeutjes beweegt zien dun haor 'n luk in 't aowendzuoht'ken. Want wat er is in de vuurjaars-stilte van rös en vallenden aowend, dat köj gen wind neumen. Woerum dot hee dat, pastoor P•eters, 's aowens effen gaop. bidden oop dat ·graf en woerum heffe der dee wille rooze pot? Was Vranden zonnen vuurnamen, rieken boer wes, kaarkmeister of aarmmeister, of harre de pastoor in zien testement good bedach? Nee, zee wadden nich ees dikke vrèn wes, de pastoor en de boer, integendeel, zee hadden mekaa mer kot ekend, en zee hadden nog ruzie had ook. En V randen was ook niks biezunners wes, nen heel gewonen prochiaan, net as de andern. Het ennige anpatte an em was, dat hee in de kaarke onder de Zundaagse mis aait achter de leste hank oop zienen steen har staon, nich in ne banke wol én ook nich oop 'n steul­ken. Jao, en daarmet was 't begönnen. Want dow pastoor Peters pastoor-Visser-verstörven biej ons was kommen ooprolgen, har em dat naa aargerd: dee leu onder de mis zo oneerbiedig daor aohter in de kaarke en onder den toren. Daor stön­nen en höngen ze, onder de prèèk zatten ze oop de vloor tegen de muur, vuur en nao de prèèk wadden ze ·aowerèn, 1önnen tegen nen pielaar en tegen 't wi'j­watervat en heuln onder de pet den rozen!kraans in de vinger. An den toastand ZJol pastoor Peters 'n èn maken. Mis heuren met anclach en goo manneeren,. eerbied in Gods hoes, wat .kwam der oop dee man­neer van terechte, aj daor achter in bleewen staon en niks van 't altoor za·g:gen en mer stönnen rond te kieken, urn van slimmere dinge mer te zwiegen? De pastoor leut steul' biejzetten en kaarkhanken biej timmern, zo völ as neudig was. Dow heule dee prèèk, dee de mensken biej bleef, woe 't in de •kaa11k onder de mis mos wèèn en dat hee now /VUUr almaol plaat­sen har, en dat er now dan ook gen een achterin hoowen te staon, urn mer hapsnap mis te heuren met pet en roozenkraans, !Zonder andach, met dat vleegen vot jagende kruus en dat knik'ken in de knokken, dat kneelen mos verbe'eln. Dee achter in stönnen, dee lustern, griemken ees en bleewen staon. Dow de pastoor den volgenden Zun­dag vanof 'n prèèkstool "die daar achter" oetneugen lllao vuurten te kommen, sloffen der veer, vieve wat •veerder duur nao 'n milnsten gaank. Mer de andern bleewen staon, woe ze stönnen en bleewen hangen, woe ze höngen. Later kreeg de pastoor de relclcinge van de ni'je steul en de ni'je banken, dat völ em nog ruks met, en hee mos zik zo völ te meer bedroowert, umdat 't zo ·wei­nig har oethaald. Mer hee was non eenmaol begön­nen en hee zol duurzetten en 't nich verspöllen.

't Geet wieder.

13

Twentse Taalbank

1-lengelo

Het basta adres voor:

GEDISTILLEERD, WIJN. BIER, LIKEUR, LIMONADE

Fa. ]ac. Krabbenbos Molanstr .. t 18

Haarden en Kachels

• .............. ...!!.i~J,!L __ _

Gereedschappen, l]zarwaran, Huish. art.

· BLOEMENMAGAZI] N

~. ~unia & ~n. Tuindorpstraat 38- Brinkstraat 1 a

Ruiseher en Hartgers Veur elektrische apparaten

Radio en Tele'Visie Drienarstraat 4 · Tal. 14878 • Hangel

BOERENLEENBANK

Hengelo (0~) verzorgt alle bankzaken

Perellelweg L.S. Telefoon 731515

H . j. Krakers AANNEMERSBEDRIJF Tel. Hengelo 2964

Nleuwbouw1 Onderhoud~ en Betonwerken

CBult'~ Sla9ery VOOR VLEES

EN VLEESWAREN WEEM ENSTR. 12, TEL 2752

PORTJE Deldenerstraaf 8 Hengelo (0.)

Fotobureau ter Horst RECLAME- INDUSTRIE- MODE­en ESTHETISCHE FOTOGRAFIE

• GOUDSBLOEMPAD 2 Hengelo (0.) Tel. 191590

N.V. out­

bewerking

ENGELO

Interieurspecialisten Choplnstreet 11 Tel. dTD8

Econ. D ir. J. M . Prinsen Cbopinstraat 12 Tel 3798

VERSTEEG's vearve

veur hoes en earve Molenstraat 20

Hengelo (0.) - Tel. 2207

CBonneterie SPE2~k~ Blouses ~ Rokken ~ Vesten

• Molenstr. 5, Tèl. 7382, Hengelo

N.V. Automobielbedrijf

BLEEK ER e OPEL

e CHEVROLET .._,· •.

e MEUBELEN eTAPIJTEN

HENGElO

e BEDDEN

V D 1 1 k voor de moderne

a n IJ wonlnglnrlchtlngll MAR KTSTR. 15

AHREND Telgenflat Hengelo Tel. 7266 voor : Lichtdrukken, Foto,

copieën, bestekken.

=

DAME>. HEREN~. KINDER ~ PYAMA'S EN ~ONDERGOED, SCHORTEN, ENZ. A1tijd goedkoop

IMORSINK~ ~SDLASPECIAHZAAK ~~A~~~ ~ - ~~

' Weemenstraat en Kotmansweg

Empo- Humber-Vestingrijwiele" RIJwielhandel en Reparatielnrlchtlnc

v. Merksteijn Tuindorpstr. 18-20, HENGELO

HOLLAN DIA ondergoed k<.ousen, sokken, tricotages

H. j. BENNINK Menufacturenhendel lndustrlestr .. t 88

Voor: radio, televisie, haarden, kachels, wasmach. en stofzuigers

«NADORP». Deld.str. •1 .Hengelo T e1.12680

A ut om ob ielbed riJ/

ERNE Oelden.str i2

T el. 2120

vanaf : f 3799

FIAT.

BEHANG EN VERF

Fa. Wed. j . Walhof Beekstr. 29 Hengelo

VANILLEVLA 'n delicatesse

Zo klaar voor het gebruik. Heer I ijk van smaak en voed-

TWENTSE POST

Twentse Taalbank

BODEMVONDSTEN

TEGELVLOER HAVEZATE "'T OLYDAM" GOOR

GOOR.- Bij opgravingen aan de Diepenheimse weg, even buiten Goor, heeft drs. A. L. Hulshoff, konser­vator van het Rijksmuseum "Twenthe", op een koepelvormige grondverhoging, omringd door een smalle graoht, resten ge\"onden van Huize "Het Olydam", éen van de achtenlvijftig havezaten, die - voor zover bekend - in Twente hebben bestaan. Met assistentie van 21 meisjes en jongens van de "Nederlandse Jeugdbond voor Geschiedenis" , heeft genoemde deskundige in de periode van 17 tot 29 augustus in dit terrein, dat eigendom is van boer Keuper, enkele smalle sleuven laten graven. Hierbij is gebleken, dat er buiten ·de wal, waarvan aan de westzijde een gedeelte is blijven staan, nog een tweede gracht heeft gelegen. Ook is er een tegelvloer aan het daglicht gebracht, die vermoedelijk het 10,5 bij 7,5 meter grote hart van een woontoren is geweest. Deze vloer werd aangetroffen op kelder-niveau. De havezate "Het Olydam" wordt voor het eerst genoemd in 1457. Omtrent haar geschiedenis tast men grotendeels in het duister. De enige publikaties over deze haNezate zijn van de hand van mr. G. J. ter Kuile ("Kastelen en Havezaten van Twente" ) en van mr. J. Belogne ("Overijsselsch Regt en Geschie­denis"}. Mogelijk brengt het onderzoek te Goor nieuwe gegevens aan het licht.

I BRONSTIJD-GRAF TE WIERDEN

WIERDEN. - Bij het graven van sleuven voor de riolering van enige huizeiJlblokken in de omgeving van de Kruissteenweg te Wierden is men deze maand ge­stoten op resten van een praehistorische begraving (bronstijd), waarbij ook scherven van urnen naar de oppervlakte kwamen. Het hoofd van de afdeling re­gistratie en dokumentatie van de Rijksdienst voor Bodemonderzoek te Amersfoort, drs. R. H. J. Klok heeft ter plaatse een onderzoek ingesteld. Aangezien het niet uitgesloten is dat bij d.e bouw van een nieuwe kerk in de omgeving opnieuw grafheuvels worden blootgelegd, verzocht de Rijks·dienst te Amersfoort aan de wetenschappelijke medewerkers van het Rijksmuseum 'Twenthe' een oogje in het zeil te wil­len houden, om eventuele vernieling of beschadiging te voorkomen.

ZWERFKEI DIEPENHEIM

DIEPENHEIM.- Tij.dens herstelwerkzaamheden aan de kaden van het Twentekanaal, is op het Markelose Mazeveld, in ·de omgeving van de Markeiase brug, een grote zwerfkei gevonden. Ten gemeentehuize te Diepenheim, waar wij om inlichtingen vroegen, wordt het bericht, dat <deze stenen kolos van 2 bij 1.60 meter naar het stedeke Diepenheim zal worden vervoerd en daar een plaats zal krijgen, voorbarig genoemd.

TWENTSE POST

OECUMENE

HUWELIJK IN TWEE KERKEN

ALMELO.- Behalve Enschede (TP van dec. '64} heeft sinds 5 augustus ook Almelo zijn oecumenisch huwelijk. Bruidegom en bruid waren de 30-jarige heer Wemer Roolvink, ~~oon van advocaat en oud­KamerHd voor de KVP, mr. E. G. M. Roolvink, tevens president-commissaris van het dagblad Twentsche Courant N.V., en Froukje ter Horst, dochter van de woninginrichter B. ter Horst te Almelo. De trouw­partij verliep in drie fasen: eerst werd de gang naar het gemeentehuis gemaakt. Daarna volgde de r.k.­kerkelijke echtverbintenis in de pastorie aan de Boddenstraat en - na een rustpauze ·van een uur -toog het bruidspaar naar het Wijkgebouw "'t Kerke­land", waar ds. 0. Bunjes, predikant van de her­vormde gemeente, als reformatorisch functionaris optrad. Voor dit huwelijk in twee kerken werd de toestemming gevraagd en verkregen van de bisschop van Utrecht.

GEMEENTE

Enschede begroet 135.000ste

Gerrit Herman Overbeek is de 135.000ste inwoner van Enschede. Zaterdag 24 juli deed zijn vader, H. G. Overbeek (monteur op een tektielfabriek) aangifte van de geboorte van zijn eerste zoon. Enkele uren la­ter mocht hij voor zijn zoon een spaarbankboekje met f 135 en een geboortetegel in ontvangst nemen uit handen van locoburgemeester J. Horstman.

VERENIGING

EXCURSIE OUDHEIDKAMER 'TWENTE'

ENSCHEDE.- Op zaterdag 28 augustus brachten le­den van de Oudheidkamer 'Twente' een bezoek aan Deventer. Op het programma stonden o.m. lezingen respectievelijk van de heer H. D. Kortelink in de Libuïnuskerk over de geschiedenis van Deventer en door de heer J. Muis over de geschiedenis van de Grote Kerk. Het gezelschap van ongeveer 75 perso­nen gebruikte het middagmaal in hotel Royal. Daar­na werd het museum 'de Waag' bekeken en volgde een rondl,e.iding door oud-Deventer.

A. A. Dull tot Backenhagen t Op 15 juli is te Ughelen ter aarde besteld de op 77-jarige leeftijd in HuizeRanderode te Apeldoorn over­leden heer A. A. Dull tot Backenhagen. De overlede­ne heeft zijn jeugd doorgebracht op de havezate Backenhagen aan ·de weg Deiden-Bomerbroek

15

Twentse Taalbank

16

- ':Denekamp -om zijn natuurschoon, zijn beziens­waardigheden, waaronder een natuur­historisch museum, en zijn goede hotel­accomodatie, zeer bekend als

VACANTIEOORD biedt tevens gunstige gelegenheid voor

INDUSTRIEVESTIGING Voordelig terrein, ruime arbeidsmarkt. bevolking volkomen !ndustrie-mlnded. Inl. bij het Gem.huis.

Coop. "De landbouw" W.A. GOOR

Het adres voor:

Mengvoeders onder C.L.Q .• controle, Meststoffen, Brand­

stoffen, Bestrijdingsmiddelen,

Kruidenierswaren, Landbouw­

werkzaamheden enz.

ERICA-SERVICE Doe het zelf en maak van Uw tuin een LUSTHOF. Kosteloos maakt ERICA voor U een grondplan. V raagt inlichtingen:

Tukkers, .. mag Ik effa11 •t waard? Smlet aaw 11-ld nlch aavar baard Takbrs ... a'k ae r-11 ~nag", spaortl Gao'J daor almaal met akkoord?

• 3R tJ naorde

~. ; Nutsspaorbaank .,1\.,~

oew gaald

Now 3 1/2 pel rente

NUTSSPAORBAANK Drlenerdraote 4S . HENGEL

,;

Klaent'n ven BISCHOFF

Bint elmaol vol lof

Ne dame of heer , . ,

Ze komt aallied weer, went :

Bischoff HENGELO

hef 'I beste wel er is Oewertuugt öw ven d izze weàrheed

Doe het •elf Wij leveren hiervoor P.V.C. vloer- en wandtegels (reeds vanaf fJ. 5.80 p. m2), plakplastics, mozaïek, lijmen, beits etc.

VLOERENBEDRIJF

A.F.Pierflt & F. Boerkamp n. v.

J os. Haydnlaan 60 ~ Tel. 14064 Hengelo (0.)

ERICA siertuincentrum

BORNE. direct achter het station. De mooiste kwekcrijen in Twente.

Henny J. v. Egteren C.F. Klaaratr.18a ·Tel. 2365 ·Enschede

Lid van de Selectiegroep van Nodorlandso Dameskoppen

Gedipl. Dames· en Herenkapper

Manicure - Pedicure

Schoonheidsspecialist

Medisch gedipl. Haarkundige

GENTLEROY VOOR VRIJE TIJDS,. KLEDING

KONINKLIJKE TEXTIELFABRIEKEN

GEBR. VAN HEEK N.V. ENSCHEDE.

JORZOLINO

I VAN ~; SERVET t~1~ TOT ra KOMPLETE

UITZET OllllWIE lEIDRfABBiflEI

IOKDUI·lEB IEEIE U. HUIBIEBBEl

Timmerfabriek

Hànnink Hengelo (0.) -Tel. 13701

Levering van:

kozijnen, ramen, deuren, frappen

enz. voor uHiifeih~ en woningbóuw

voor ~ levensmiddelen guller metzegels .. guller n,et guldens

Op VéGé-artikelen sleeds 10 OJo korf. in geldzegelr

HET SPEELGOEDPALEIS

'Ceutelink · E:nschedesestr. 22, Hengelo

Automobielbedrijf Van Laar

en

Fegten Enschedesesiraal 127 • Tel.3983 • Hengelo

DAF TWENTSE POST

Twentse Taalbank