MAANDBLAD > JAARGANG 40 > NUMMER 3> MAART 2016 - De … · De redactie van De Vijfhoek kiest deze...

BUREN VAN DE MARKTEN > P6 DIRK MARTENS, BOSGEUS IN DE STAD

DE OPROEP VAN DE MAAND > P9 VOOR EEN VROUWELIJK STADSBEELD

STADSCHAP VIJFHOEK > P8VAN MANSARDEBOER TOT STADSTUINIER

Lente© ARNOUT WILLEMS

MAANDBLAD > JAARGANG 40 > NUMMER 3> MAART 2016 (behalve in juli en augustus)

PB- PP B-BELGIE(N) - BELGIQUE

06386

P 3A 9110afgiftekantoor Brussel X

Oude Graanmarkt 51000 Brussel

DeMarkten MAART.indd 1 23/02/16 14:14

2

© ARNOUT WILLEMS

De redactie van De Vijfhoek kiest deze maand voor de lente als thema. In de rubriek Te Plekke vernemen we dat de Guerilla gardening allerlei acties promoot die het stadslandschap opfleuren.Buur van De Markten Dirk Martens vertelt hoe aangenaam het is om in het bos te werken.De auteur van Stadschap verduidelijkt dat er sinds enkele jaren een nieuwe beweging van stadstuiniers actief bezig is. In de oproep van de maand pleit de auteur voor een vrouwelijker stadsbeeld. Ten slotte blikken we al vooruit op de Zinneke parade met een reportage over de Zinneke kostuumateliers waar sans-papiers aan mee werken.

MAART IN DE MARKTEN

LENTE

FOAM TALENT

Ieder jaar organiseert Foam (Foto-grafiemuseum Amsterdam) de Foam Talent Call om jong en internationaal fotografietalent te signaleren.

Uit de in totaal 1208 inzendingen van fotografen uit 67 verschillende landen werden 21 talenten geselecteerd, van wie werk is gepubliceerd in het jaar-lijkse Foam Magazine Talent Issue. De tentoonstelling die Foam ontwikkelde met werk uit het laatste Talent Issue brengt een internationale jonge gene-ratie kunstenaars bij elkaar. Iedere fo-tograaf vertelt op geheel eigen wijze een verhaal met zijn portfolio. Foam presenteert in de tentoonstelling haar visie op de stand van de fotografie op dit moment en creëert daarmee een podium dat opkomend talent introdu-ceert binnen de internationale foto-grafiewereld.

Met werk van: Aaron Blum (VS), Ales-sandro Calabrese (Italië), Tom Calle-min (België), Sara Cwynar ( Canada),

David Favrod (Zwitserland), Dominic Hawgood (Groot Brittannië), Guo Peng (China), Heikki Kaski (Finland), Matthew Leifheit (VS), Cynthia Tal-madge (VS), Mariam Medvedeva (Frankrijk), Abel Minnée (Nederland), Marton Perlaki (Hongarije), Constan-tin Schlachter (Frankrijk), Sjoerd Knib-beler (Nederland), Justin James Reed (VS), Johan Rosenmunthe (Denemar-ken), Jean-Vincent Simonet (Frank-rijk), Danila Tkachenko (Rusland), Naohiro Utagawa (Japan), Christian Vium (Denemarken) en Manon Wer-tenbroek (Zwitserland).

• De tentoonstelling loopt van 19 maart tot en met 14 april.

Dagelijks (behalve maandag) open van 12u tot 18u, op donderdag van 12u tot 20u. Toegang gratis.

De vernissage vindt plaats op vrijdag 18 maart om 18u.

Info: www.foam.org www.demarkten.be www.deburen.eu

TENTOONSTELLING

TANDEM 2014 © MANON WERTENBROEK


3

Organisatie en info: De Markten, 02 512 34 25, www.demarkten.be, [email protected]

QUINTETO ASTOR

Zondag 13 maart zet Quinteto Astor de Spiegelzaal van De Markten in vuur en vlam met ongebreidelde tango. Kom mee dansen op deze 63ste Salon Dansant en laat u meevoeren door een breed reper-toire van oude en nieuwe tango’s.

Quinteto Astor bestaat uit vijf bevrien-de muzikanten: gedreven, eigenzinnig en creatief. Elk met hun eigen achter-grond en interesses, van klassiek, folk, jazz & blues tot rock.Ze lieten zich inspireren door groot-meesters zoals Astor Piazzolla en Ho-racio Salgán. Het kwintet is steeds op zoek naar een eigen geluid: authentiek en met respect voor de historische ach-tergrond, maar ook groovy met een ei-gen kleur. Hoe dat klinkt? Vurig, explo-sief, maar ook melancholisch en teder.

De deuren gaan open om 14u. Quinte-to Astor bestijgt het podium om 15u en vanaf 16u30 is het aan dj Oxana om het feest voort te zetten.

• Zondag 13 maart om 15u (deuren 14u) Toegang gratis.

Vanaf 5 personen reserveren we een tafeltje. Ben je met minder dan 5, kom dan goed op tijd!

BORRRIS EXPERIMENTEERT!

Theatercollectief Borrris experimen-teert op de Witte Zolder met nieuwe formats voor improvisatietheater. De toeschouwers zorgen voor de sugges-ties, de spelers van Borrris puren er een mooi en uniek verhaal uit. Niets is voor-bereid, niets ligt vast. De verrassing is dus even groot voor het publiek als voor de spelers!

Borrris is een Nederlandstalig impro-visatiegezelschap in Brussel. De groep gaat niet voor scoren op een podium, maar voor het vertellen van verhalen via doordachte scènes en geloofwaardige personages, geïnspireerd op suggesties uit het publiek.

• Dinsdag 1, 8, 15 en 22 maart om 21u in De Markten Gratis inkom

OPEN GEMEENSCHAPS-RAAD VAN DE MARKTEN

Tweemaal per jaar organiseert De Markten een open vergadering voor alle geïnteresseerden. Telkens wordt een aspect van de werking en een ste-delijk thema belicht.

Om 19u30 is er Algemene Vergadering voor de leden met presentatie van het voortgangsrapport 2015 en goedkeu-ring van balans en rekeningen 2015. Aansluitend, om 20u, is iedereen wel-kom voor de open gemeenschapsraad. Sarah Avci nodigt uit voor een work-shop terugspeeltheater over de re-cente gebeurtenissen die in Brussel heel wat beroering veroorzaakten: terreurdreiging en lockdown. Terug-speeltheater is theater op basis van persoonlijke ervaringen uit het publiek. Dat kan om alledaagse gebeurtenissen gaan, maar ook om grote (levens)ver-halen, bv. radicalisering, weerbaarheid/geweld (intrafamiliaal geweld, eerge-relateerd geweld), migratie, racisme, sociale wantoestanden, vluchtelingen, mensenhandel, tsunami, oorlogs-slachtoffers, enz..Het is improvisatietheater. Alle scè-nes ontstaan ter plekke. De spelleider (conductor) nodigt het publiek uit om een persoonlijke ervaring te vertellen. De spelers (niet noodzakelijk professi-onelen) brengen het direct in beeld en gebruiken daarbij uiteenlopende spel-vormen. Een boeiende ervaring!

Welkom om mee te doen of om mee te maken op donderdag 26 maart.

• Info: [email protected] 02 512 34 25

SALON DANSANT 63 THEATER

3

OPROEP

EERSTE STAMINÉ V VAN 2016

De vrijwilligersbar van De Markten opent op donderdag 10 maart voor het eerst in 2016 de deuren. Al onze hard-werkende vrijwilligers zijn van harte uitgenodigd, maar ook iedereen die interesse heeft in 'vrijwilligen' in De Markten ontvangen we graag en ver-schaffen we meteen wat toelichting over de mogelijkheden!Menu du jour? Bijpraten, kennismaken en het vrijwilligerswerk van de komen-de 2 maanden bespreken! Welkom dus op donderdag 10 maart vanaf 18u voor een fijn samenzijn in De Markten. We voorzien een gezellige sfeer met een hapje en een drankje. Afwezigen hebben ongelijk, dus hope-lijk tot dan!

• Wil je meer weten over vrijwilligers-werk in De Markten, maar kan je er op 10 maart niet bij zijn? Neem contact op met [email protected], of kom een keer langs in ons onthaal.

© QUINTETO ASTROR

LEZING

POËZIECAFÉ

Muchos Somos (Wij zijn velen)De Poëzie van Zuid-Amerika

Onze centrale gast is Pablo Neruda, één van de meest tot de verbeelding sprekende dichters van de twintigste eeuw. Hem niet lezen is onvergeeflijk. Deze Nobelprijswinnaar is en blijft een levend monument in de literatuur-geschiedenis. Wie heeft nog nooit ge-hoord van zijn Canto General of van zijn Twintig Liefdesgedichten en een Wan-hoopszang? U krijgt ze vast te horen in het poëziecafé. Zijn leven, zijn liefdes en zijn gedichten bieden stof te over om met de nodige peper en het nodi-ge zout te bespreken. En dan hebben we het nog niet gehad over die andere grootmeesters van dit continent zoals Jorge Luis Borges en Octavio Paz. Tal van anderen staan klaar om hun stem te laten horen. Als inleiding beluisteren we enkele gedichten van Ivo van Strij-tems dorpsgenoten Hubert van Herre-weghen en Bert Decorte.

• Woensdag 16 maart van 14u tot 16u Brussels Ouderenplatform, Zaterdag-

plein 6, 1000 Brussel 02 210 04 60 [email protected] Deelnameprijs: 5/2 euro Organisatie: Bop


4

CURSUS TE GAST

DE NAAM VAN DE STRAAT

Voor de vijf laatste delen nestelen we ons in De Markten. De uiterst gedocu-menteerde Roel Jacobs haalt er in de warmte van ons huis kleurrijk beeldma-teriaal bij om de geschiedenis tot leven te wekken.

De Putterij en de Kunstberg De ondergrondse spoorverbinding tussen Noord- en Zuidstation is een van de grootste stedenbouwkundige ingrepen in de moderne geschiedenis van Brussel. Onderbroken door twee wereldoorlogen ligt de bouwwerf een halve eeuw lang als een gapende wonde in het hart van de stad. Daarna duurt het nog even lang voordat het stadsweefsel bovengronds terug dicht gebouwd wordt. Behal-ve de gerecupereerde straatnamen herinnert alleen de geschiedenis nog aan de vele generaties stedelingen die

hier voordien gewerkt en gewoond hebben. In 1899 neemt Karel Buls, de sympathiekste burgemeester uit de geschiedenis van Brussel, ontslag. Een van zijn beweegredenen is zijn onvrede met de plannen van koning Leopold II in verband met de wijk aan de voet van het Koningsplein. Het duurt daarna nog meer dan vijftig jaar voor de Kunstberg definitief bijna alle herinneringen aan een belangrijke Brusselse volkswijk verdringt. Maar dat wil niet zeggen dat de geschie-denis van deze wijk moet vergeten worden.

• Dinsdag 15 maart van 19u tot 21u De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel Deelnameprijs: 8/7 euro

KUNSTBERG 1937 © LE SOIR

KINDERTHEATER EITJE 3+ EN EIERENRAAP

Met Pasen in het achterhoofd trakteert De Markten haar Vijfh oeklezers. Beter eigenlijk: trakteert De Markten de kinderen van de lezers. Op zaterdag 26 maart pro-grammeert De Markten de nagelnieuwe theatervoorstelling van het Nederlandse Maastheater: Eitje 3+. De voorstellingen vinden plaats om 11u en om 15u30 en wor-den gevolgd door een paaseierenraap.

Eitje 3+ is een bloedstollend saaie actie-voorstelling voor kinderen van 3 tot 8 jaar. Stel je voor: een actiefi lm, maar dan in het echt. Met één van de saaiste actiefi guren ooit. Een eitje waar niemand aan mag ko-men. Een saai eitje dus. Een saai eitje be-waakt door twee oersaaie suppoosten in een museum. En net als het zo saai begint te worden dat je in slaap valt, zitten we middenin een achtervolging.

Twee droogkomische, saaie mimers be-waken de actieheld: Eitje. Met minimale middelen en veel huis-, tuinen keuken-magie toveren ze zichzelf, elkaar en het eitje weg. Gevaarlijk wordt het zeker, dus probeer dit zeker ook thuis. Spel van Dwayne Toemere en Lisa Groothof, naar een idee van Willemijn Zevenhuijzen.

• Zaterdag 26 maart om 11u en om 15u30 Voorstelling: ’30, paaseierenraap: ‘45 Reservatie: 02 512 34 25 of demarkten@

demarkten.be Maximum 25 kinderen en 1 ouder per

voorstelling

VOOR DE LEZERSVAN DE VIJFHOEK

THEMADAG BRUSSELSE PLEINEN

Publieke ruimtes als voetgangersver-binding: het Sint-Katelijneplein]pyblik[* organiseert dit jaar 4 thema-dagen rond Brusselse pleinen. De der-de themadag heeft als invalshoek “In-richting” en zal het Sint-Katelijneplein onder de loep nemen. Het Sint-Katelij-neplein maakt deel uit van het master-plan "Wegen van de stad" en is omringd door vele andere pleinen en de centrale lanen. Het plein zelf verschijnt als een evidentie en wordt gebruikt door een gevarieerd publiek dat zich makkelijk verplaatst in dit netwerk van pleinen, straten en steegjes. Deze themadag onderzoekt het belang van "leegte" op het niveau van ontwerp, gebruik en verplaatsing. Vertrekken-de van de casestudy van de dag, het Sint-Katelijneplein, zullen de sprekers die in het kader van deze dag worden uitgenodigd zich buigen over vraagstel-lingen rond beheer, mobiliteit, inrichting en leefmilieu.De theorie wordt gekoppeld aan de praktijk tijdens een sitebezoek, er is na-drukkelijk ruimte voorzien voor gesprek en debat.

*]pyblik[ werd in 2007 opgericht door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met als doel de knowhow en expertise inzake pu-blieke ruimte te centraliseren.

• De Markten, vrijdag 25 maart van 9u tot 16u30. Gratis toegang, inschrijving verplicht.

Info: [email protected] 02 645 56 43 www.pyblik.be

Mangoo Pickle is een jong collectief van kunstliefhebbers uit Brussel en de Rand die opkomende ar-tiesten willen verbin-den en stimuleren tot samenwerking. Met het project Close up wil Mangoo Pickle een verscheidenheid aan talenten en disciplines op één dag samenbren-gen rond een centraal thema.Het resultaat is een dynamische, inter-actieve en crossdisciplinaire reeks ten-toonstellingen.Het thema van dit project kadert volle-dig binnen het seizoensthema Zinnema Zwerft: reizen en onderweg zijn.De kunstenaars verkennen ongeziene horizonten en dagen de bezoeker uit tot reflectie. Daarnaast is er ook ruimte voor amusement en verwondering.Mangoo Pickle nodigt je uit op een inter-actief vernissagemoment waar je tegelijk bezoeker en deel van het spektakel bent!Na een vruchtbare aftrap bij Zinnema in Anderlecht en LaVallée in Molenbeek, zet Mangoo Pickle haar zwerfavontuur voort in De Markten in het hart van Brussel.

• Zatrerdag 12 maart om 15u in De Markten Tickets: vrije toegang (bijdrage voor de

artiesten is welkom) Meer info: www.zinnema.be [email protected] 02 555 06 00

CLOSE UP DE ONTMOETING

© SYBONTWERP


5

Op websites en in publicaties presenteert Brussel zich graag als groene metro-pool met grote biodiversiteit. De aanwezigheid van het Zoniënwoud op het Gewestelijk grondgebied verklaart die gunstige groencijfers. De Vijfhoek zelf kleurt grotendeels droevig grijs. Redenen genoeg voor groene zielen om zelf de handen uit de mouwen te steken, in plaats van wanhopig te wachten op de overheid. Guerrilla gardening promoot allerlei acties die het stadslandschap op-fleuren. Zaadbommen bijvoorbeeld: balletjes uit klei en potgrond gevuld met bloemenzaad die je overal in de stad op stukjes (braak)grond gooit. Maar ook andere projecten, individueel en collectief, drukken de arcadische verlangens uit van de stadsbewoner. Balkontuintjes, zaktuintjes, terrastuinen, raamtuintjes, daktuinen, pop-uptuintjes: licht, water en geen te slechte grond creëren her en der mini-oases van groen.

Stadsbewoners tuinierden al tijdens de 19e eeuw in volkstuintjes buiten het stadscentrum. Vaak moesten ze strijd leveren tegen de oprukkende bouw-drift. Dat is in de 21e eeuw niet anders. Actiegroepen vochten enkele jaren geleden tegen de bulldozers voor het behoud van de collectieve tuinen op de grens van Watermaal en Elsene. Ur-ban farming zit nochtans in de lift. Het gedachtegoed is niet nieuw maar de ijver ervoor piekt jaar na jaar. De tran-sitiebeweging predikte weerbaarheid tegen de effecten van milieuvervuiling en energieschaarste. Voedsel moet uit de eigen omgeving gehaald worden. De principes van de biolandbouw zijn ge-meengoed geworden en de zorg voor de ecologische voetafdruk was op de jong-ste klimaatconferentie prioritair. Naast de nostalgie naar het plattelandsleven en de romantiek van het back to natu-re spelen ook economische en sociale factoren een rol. Productie ter plaatse zorgt voor een korte keten en evidente

werkgelegenheid. En samen tuinieren blijkt een uniek middel om contacten te leggen en de wijkcohesie te verbeteren.

Vierkante metersIn heel wat Brusselse gemeenten kwamen interessante urban farming- en guerrilla gardening-initiatieven van of uit de grond. Soms begint iets als een spontane groene improvisatie, zoals het verder beplanten van de vierkante meter snelheidsvertrager waarin de stad een boompje plaatste. In Schaar-beek groeide dat buurtinitiatief uit tot het project ‘ Incroyables Comestibles’, oorspronkelijk een Brits idee om in de publieke ruimte, in bakken, perken en op ronde punten, collectief groenten en fruit te kweken voor vrije oogst. Eens zo’n guerrilla gardening vorm krijgt en mensen mobiliseert, weet men ook vaak subsidies binnen te rijven en wor-den perceeltjes grond toegewezen en teeltbakken aangekocht. De guerrilla wordt dan salonfähig. De trotse tuiniers

posten foto’s met hun pompoenoogst en frambozenopbrengst op sociale media. Mensen ontdekken hoe wonder-baarlijk het is om zaden in de grond te stoppen die metamorfoseren tot sla of Oost-Indische kers. Daarenboven is het gezellig om samen bezig te zijn met planten, wieden en oogsten.

CollectiefMeer omvangrijke initiatieven zijn de vzw ‘La Ferme du Chant des Cailles’ in Watermaal-Bosvoorde, met een groen-tenveld, een schapenhouderij, een kruiden tuin, een wijkwerking en een col-lectieve moestuin waar liefhebbers kun-nen komen tuinieren. In Molenbeek is er ‘La Petite Senne’, de stadsboerderij van Atelier Groot Eiland die mikt op sociale tewerkstelling en groenten levert aan het sociale restaurant ‘De Heksenketel’. Binnen de vijfhoek zelf is er weinig plaats om aan wilde of georganiseerde stadstuinbouw te doen. Er zijn noch-tans creatieve initiatieven. In het kader van het wijkcontract ‘Bloemen hofplein’ subsidieerde de Stad 3 jaar de groenpro-jecten ‘Aux arbres Citoyens’. Eind april organiseert Leefmilieu Brussel de week ‘’t Groeit in de stad’. De Brusselse Haard beheert samen met andere partners col-lectieve moestuinen aan de Papenvest, Brussel-Congres (‘Mr and Ms Potager’), de esplanade bij de ‘Visitandinen’ (‘Plan-tation’) en aan het sociale wooncomplex in de Marollen (vzw Caria). Het gaat hier telkens om sociaal-pedagogische pro-jecten waarbij men de wijkbewoners

probeert te mobiliseren voor groen-werk. Bij deze sociale projecten zijn begeleiding en opvolging belangrijk. Ook Velt (vereniging voor ecologische leef- en teeltwijze) houdt zich in Brussel bezig met workshops, praktijklessen en begeleiding van collectieve stadstuinen. Zoals ‘Le Début…’ willen ze met hun ex-pertise initiatieven ondersteunen zodat deze op termijn op eigen kracht verder kunnen. Zo werken ze samen met ‘De Overmolen’ op de St.-Jorissite, waar men het project samenhuizen wil com-bineren met samentuinen.

Groenten kopen op het dak ‘Le Début des Haricots’ baat sinds 2012 een stadstuin uit van 350 m² op het dak van de Albertina-bibliotheek. De groen-ten en het fruit worden gekweekt in zakken van geotextiel en ter plaatse verkocht. Er wordt regenwater opge-vangen en een pomp op zonne-energie zorgt voor de bevloeiing. Leefmilieu Brussel steunde het project financieel. Tijdens de zomer is dit dakterras een uit-gelezen plaats om te lunchen, met zicht op de Grote Markt en de Kunstberg. Wie groene jeuk voelt in zijn vingers maar niet goed weet hoe het moet, kan naar ‘Nos Pilifs’ in Neder-Over-Heembeek om voorbeelden gerealiseerd te zien

van minituintjes, balkon- en muurbe-planting, kleine kippenrennen en com-postverwerking. De filosofie achter deze sociaal inclusieve boerderij die 140 per-sonen met een handicap tewerkstelt: het geluk zit niet in een gemillimeterde haag, maar in het rustgevende contact met de natuur.

Marleen Janssens

TER PLEKKE >GEWRONGEN TUSSEN STENEN EN BETON? GOOI ER EEN BOM OP!

Bruxelles se présente volontiers com-me la métropole verte et le haut-lieu de la biodiversité, mais le Pentagone est en grande partie d’une triste gri-saille. Raison de plus pour les particu-liers de mettre la main à la pâte au lieu d’attendre désespérément l’initiative des pouvoirs publics. Guerilla Garde-ning (le jardinage guérilla) encourage toutes sortes d’actions visant à em-bellir le paysage urbain. Les jardins de balcon, les jardins de poche, les jardins de terrasse, les jardins hydroponiques, les jardins sur le toit et les jardins pop up ont besoin de lumière, d’eau et de bonne terre pour créer des mini-oasis de verdure.

Résumé en français

© SYBONTWERP


6

BUREN VAN DE MARKTEN

Dirk Martens, bosgeus in de stad

Met de lente in het vooruitzicht hadden we een gesprek met Dirk Martens, die van één van zijn hobby's zijn beroep gemaakt heeft. We ontmoeten Dirk in zijn ruim appartement in côtéKaNaL. Het project côtéKaNal was een van de eerste gezamenlijke vastgoedaankopen in de vijfhoek. Het was een industrieel pand dat verbouwd werd tot een 20-tal woningen en werkruimten. De initiatiefnemers wil-den deze vorm van stedelijk wonen promoten. En inderdaad, hoe je deze vorm van samenwonen ook noemt, de formule wint aan populariteit.

De Vijfhoek: Dirk, je bent net terug van een lang weekend wandelen in de Hoge Venen, mogen we je een natuurfreak noemen?Dirk Martens: Jawel hoor. Ieder jaar, rond carnaval organiseert een groep vrienden een trektocht voor een drietal dagen door de Hoge Venen. Door weer en wind aan "hiking" doen, een stukske “grande randonnée” doen, kamperen in de open lucht … het trekt me nog altijd geweldig aan. De Marokkaanse zuidkust, de Pyre-neeën, de Ardennen of het Zoniënwoud, het zijn allemaal heel intense en onge-looflijk mooie ervaringen.

Ben je afkomstig van "den buiten"?Mijn roots liggen in de Vlaamse Arden-nen, in Oudenaarde.

Vandaar je drang naar de natuur?Veel blijft daar niet van over, Vlaanderen is ondertussen zo verstedelijkt gewor-den. Alles is er zodanig volgebouwd dat we niet eens meer van “platteland” kun-nen spreken. De ronduit slechte ruimte-lijke ordening is een typisch Belgische ziekte. In Brussel is het helaas niet veel beter.Alle commotie en heisa over het plan om de Brusselse kanaalzone leefbaarder te maken, is toch iets waar men zich vragen bij kan stellen.Bijvoorbeeld, aan de Ninoofsepoort zou er eindelijk een park komen. Maar men is van plan om er ook een woontoren en sociale woningen neer te poten bovenop een complexe verkeersknoop. Wat blijft er dan nog van over ? Een graspleintje en enkele boompjes: dat is tegenwoordig

de definitie van een park. De heraanleg van de Barthélémylaan vind ik ook niet bijster geslaagd, er is zelfs geen fietspad. Dat getuigt toch van slechte wil. En aan de kant van Molenbeek laveer je tus-sen de geparkeerde wagens. Meer dan een kilometer in het rond is het hier één stenen woestijn. We missen toch veel groen.

25 jaar in BrusselJe bent van Oudenaarde meteen naar Brussel verhuist?Na mijn studies licentiaat Arabisch in Gent, heb ik een jaar als reisbegeleider in Caïro gewerkt. In 1991, als gevolg van de invasie in Koeweit, stuikte de toeristische sector in elkaar en was ik mijn job kwijt. Na nog wat rondzwervingen vestigde ik mij op de Vlaamsesteenweg, niet zo ver van café Daringman. De gezamenlijke aankoop van mijn huidige verblijfplaats vond plaats in 1999, ik woon toch al zo' n 25 jaar in Brussel.

Je hebt hier in de buurt de gentrificatie dus zien toeslaan?Op vijftien jaar tijd zijn de huur- en aan-koopprijzen hier meer dan verdrievou-digd. Voor kleine woningen is het nog veel erger. Vandaar dat veel jonge men-sen in Brussel aan "samenhuizen" doen. Het is eenvoudigweg onbetaalbaar ge-worden om als alleenstaande een appar-tement te huren en zeker om te kopen.

Het is hier wel erg rustig waar je woont, moet ik zeggen.Inderdaad, dat komt vooral omdat ik aan

een binnenkoer woon.De muren houden al het verkeersla-waai en -stof tegen. Met de weelderige begroeiing heeft het veel weg van een oase.

GroendakJe hebt hier in huis veel planten en in de gezamenlijke ruimte met je buren tref-fen we eveneens veel groen aan. Jullie hebben ook een daktuin?Onze gemeenschappelijke daktuin be-staat uit een ruim houten terras en plan-tenbakken. We hebben nog zeer heftig gepalaverd over de beplanting. Het ging tussen ecologen en conceptuelen, frambozen en meidoorn tegen bamboe en rododendron. Het compromis oogt niet echt harmonisch…Er zijn ondertussen nog een paar bak-ken met kruiden, aardbeien en tomaten bijgekomen. Daarnaast hebben we ook een groendak.

Kan je dat voor de leken onder ons uit-leggen?Bij groendaken komt er bovenop de dak-bedekking (meestal roofing) een laagje grond (minder dan 10 cm), meestal is dat lavasubstraat, poreuze steenkorrels die niet wegspoelen of -waaien. Er groeien plantensoorten op die goed bestand zijn tegen wind, hitte, vorst en uitdroging zo-als muurpeper en vetkruid en ook tijm en bieslook. Groendaken hebben heel wat voordelen voor het leefmilieu: het iso-leert de woning, het buffert de neerslag en brengt een beetje natuur in de stad. De zwarte roodstaart, een vogeltje uit

het gebergte, is er in zijn element. Het is niet de bedoeling dat je op zo een groen-dak loopt. Niet onbelangrijk is ten slotte dat je er subsidies van de overheid voor krijgt.

WerkJe werkt als bosarbeider in het Zonïen-woud. Wat moeten we ons daarbij voor-stellen?Ik werk voor het Agentschap voor Natuur en Bos (Vlaams gewest), dat meer dan de helft van het Zoniënwoud beheert. Van de ene uithoek naar de andere is het bijna twintig kilometer. Je hoeft er niet bang te zijn voor claustrofobie. We hebben een zeer divers takenpakket: gevaarlijke of hinderlijke takken en bo-men verwijderen, zwerfvuil opruimen, zorgen voor veilige amfibieoversteken in de lente. Boswegen, grachten, beken en vijvers onderhouden …Maar het meeste werk gaat naar de aan-plantingen: planten in de winter en vrij-stellen in de zomer. Het Zoniënwoud is eigenlijk al meer dan twee eeuwen een beukenplantage (meer dan 70% beuk) en levert hout van uitstekende kwaliteit, on-der meer voor fineer. Er wordt zelfs hout geëxporteerd naar China. De beuken groeien nog steeds goed, maar mono-culturen zijn kwetsbaar. Daarom wordt tegenwoordig weinig beuk geplant. In plaats daarvan komen onder meer eik, linde, esdoorn en ook veel struiken (mei-doorn, Gelderse roos,…) voor de randen. Dit past ook in een groene beleidsvisie (waarvoor we het ecologische FSC-la-bel krijgen) die ook het Brussels Gewest

© ARNOUT WILLEMS


7

toepast op haar stuk van het woud. Zo’n omvorming duurt decennia maar nu al zijn er mooie resultaten, vooral een spec-taculaire toename van de biodiversiteit .

Is de job voor iedereen weggelegd? Neen, het is zwaar, vuil en gevaarlijk werk in vaak penibele omstandigheden. Ook bij regen, vorst of hittegolf. Vroeger was het ook vaak een werk voor marginalen, maar nu zijn de werkomstandigheden en het statuut veel verbeterd. Het niveau ligt ook vrij hoog, onder meer door het gebruik van machines. Men verwacht nu ook enige kennis van bos en ecologie. Je moet het graag doen. In de landen tuin-bouwschool van Vilvoorde is er nu een bosbouwafdeling van waaruit regelma-tig studenten bij ons stage komen lopen. Competente opvolging is dus verzekerd.Bij mijn aanwerving kon ik mij beroepen op mijn ervaring als tuinman en vrijwilli-gerswerk in natuurgebieden. En ik had al een paar keer als interim gewerkt voor het Agentschap voor Natuur en Bos. Ik werk hier nu al bijna twee jaar en doe het nog graag hoor. Onze ploeg bestaat uit 12 man.

Hoe bereik je je werk?Aangezien ik geen wagen heb, doe ik mijn verplaatsingen in de stad te voet of met de fiets.Ik fiets ook naar het werk. Onze centra-le loods bevindt zich in Groenendaal, 15

kilometer van waar ik woon. Ik doe daar 's morgens een klein uurtje over en 's avonds als het meer bergaf is iets min-der. Brussel is heuvelachtig, maar met de fiets ben ik er meestal even snel als met het openbaar vervoer of de auto. Ik heb helemaal geen stress om te laat op het werk te komen en het stoort me niet om in regen, sneeuw of wind naar mijn werk te fietsen.Ons werkgebied strekt zich uit van Sint-Genesius-Rode tot het park van Ter-vuren, maar we vertrekken elke morgen vanuit de centrale loods.

Schijnbare stilte in het bos?Kunnen we de stilte nog opzoeken in het bos?Op de geluidskaart voor Brussel van het BIM valt het op dat vooral in parken en bossen de lawaaivervuiling het sterkst is. Wat wil je, de meeste liggen in de nabij-heid van drukke verkeersaders.Bomen bufferen namelijk amper het la-waai. In de binnenstad houdt gesloten bebouwing gemakkelijker het geluid tegen dan een rij bomen. Een muur van één baksteen dik isoleert het geluid even goed als 30 meter bos. Wie dus het bos bezoekt voor de stilte moet het zoeken in de dalen en valleien, bijvoorbeeld het Vuilbeekpad, de Eikendalweg of de Vij-verweg.Wat wel een functie is van een groot bos in de nabijheid van een stad is de afkoe-

ling. In de stad houden de dakroofing, de stenen, het asfalt en het beton de warmte vast. Groen koelt daarentegen af. Brussel heeft dat groen nodig om de stadstemperatuur draaglijk te houden.Het bos functioneert ook als luchtzuive-ring en fijnstoffilter.

Dirk, hoe is het met de dieren in het woud gesteld?Door ecologische beleidsmaatregelen is het er serieus op vooruit gegaan. Maat-regelen ten voordele van dood hout, bijvoorbeeld, geven duidelijk gunstige resultaten voor spechten en vleermui-zen. De reeën staan onder druk, ze wor-den te vaak opgejaagd door loslopende honden. Hondenverzorgers die met een meute van meer dan 10 honden op stap zijn laten die zomaar (onbewust?) rond-jagen.

Binnenkort begint men met de werken voor een ecoduct over de ring tussen Groenendaal en Waterloo. Het verkeer op de Ring en de andere wegen in het bos is moordend en de huidige situatie verdeelt het bos in praktisch van elkaar

afgesloten stukken. Met zo’n ecoduct hoopt men meer dynamiek in de vele dierenpopulaties te brengen en nieuwe bewoners aan te trekken zoals de das.De everzwijnen zijn al terug, weliswaar quasi onzichtbaar, maar ze zijn aanwe-zig. Omdat het zulke schuwe beesten zijn, zullen we ze niet zo snel aantreffen. De insecten doen het ook zeer goed, ook al omdat er geen pesticiden meer gebruikt worden. Als bosarbeider word je trouwens vaak gestoken of gebeten door allerlei insecten, waaronder dazen, knijten, wespen en hoornaars. De ge-vaarlijkste zijn de teken, die geven de ziekte van Lyme soms door. Niet altijd merkt men dat men gestoken is geweest door een teek en het is ook niet evident om de symptomen van een besmetting met Lyme te herkennen. Dankzij routi-nematig bloedonderzoek werd bij mij al twee keer een besmetting tijdig vastge-steld en ben ik er telkens van afgeraakt met een antibioticakuur.

Na de stormen volgt de lenteIs het niet gevaarlijk om tijdens storm in het bos te werken?Inderdaad, in het voorjaar van 1990 werd België geteisterd door een aantal zware stormen in een tijdspanne van iets meer dan een maand. Tijdens die stormen werden er in het Zonïenwoud 10.000 bo-men ontworteld. Een bosarbeider die de ravage van kortbij meemaakte, liep een trauma op en durfde daarna zijn werk in het bos niet meer aan.Maar binnenkort verwachten we de len-te, iedereen en alles snakt daarnaar. In

het bos beleef je dan een explosie van groen en bloesems.

Voel je je nog steeds goed in Brussel?Jawel, ik heb helemaal geen verhuisplan-nen en doe mijn werk nog steeds graag. Ik vind het een ideale combinatie, over-dag in het bos vertoeven en 's avonds tot rust komen in de stad.

Dirk Martens est originaire de Ou-denaarde et habite depuis 25 ans à Bruxelles. C’est un fan de la nature. Il aime partir en randonnée, de pré-férence dans les Hautes Fagnes et est ouvrier forestier dans la Forêt de Soignes. Les tâches des ouvriers fo-restiers sont l’entretien des chemins forestiers, l’évacuation des arbres tombés et le soin des plantations. Il exerce ce travail depuis deux ans environ et reste motivé et passion-né. Il a trouvé la synthèse idéale: travailler en forêt le jour, vivre en ville le soir.


Dirk Martens, bosgeus in de stad

© ARNOUT WILLEMS

een muur van één baksteen dik

isoleert het geluid even goed als 30

meter bos”

Iedereen en alles snakt naar de

lente, in het bos beleef je dan een explosie

van bloesems ”


STADSCHAP VIJFHOEK

>VAN MANSARDEBOER TOT STADSTUINIER

In 1896 werd de vereniging “Het Werk van den Akker en den Haard” gesticht, de eerste “volkstuin” bevond zich in Sint Joost ten Node. Het werk van de volk-stuintjes was een katholiek initiatief dat naast de productie van groenten voor eigen gebruik vooral als doel had om de arbeiders ver van de verderfelijke in-vloeden van het stadsleven te houden.

De volkstuintjes langs spoorwegen en achterstraten werden langzaam zeld-zamer en de tuiniers ouder en meer gepensioneerd, maar sinds enkele jaren ontstaat er een nieuwe beweging van stadstuiniers. Op braakliggende lapjes grond, op daken, terrassen, balkons en op pleinen midden in de stad verschij-nen experimentele groenten- en krui-denbakken. In de vijfhoek ontstonden meer dan tien initiatieven. Het meest bekende is misschien wel de tuin op het dakterras van de Koninklijke Biblio-

theek beheerd door de vzw Potage-Toit (spin off van “Le début des Haricots”). Maar ook in elk duurzaam wijkcontract dat zichzelf respecteert, worden er ge-meenschappelijke en experimentele tuintjes aangelegd.

De doelstellingen van deze beweging zijn meervoudig en gesteund op een groeiend ecologisch bewustzijn. Zij wil de stedeling terug in contact brengen met de natuur, inzicht geven in het func-tioneren van de voedselketen, leren hoe

het anders kan. Hoe men biologisch en duurzaam te werk kan gaan, helpen bij het zelf telen van eigen groenten en via dit alles bijdragen tot een betere sa-menleving.

De bakken met sla, tomaten en pompoenen zien er niet altijd even deskundig onderhouden uit. Het oor-spronkelijke enthousiasme kan niet al-tijd volgehouden worden en uiteraard vormen deze lokale initiatieven geen alternatief voor onze voedselproductie. Het is pas wanneer deze initiatieven de link kunnen leggen met lokale netwer-ken van duurzame voedselproductie en distributie dat ze zullen bijdragen tot noodzakelijke verandering.

Urban FarmingOnder de noemer “Urban Farming” ontstaan vandaag vele uiteenlopen-de initiatieven. Zo plant de abattoir in Anderlecht een "Urban Farm" op het grote dak van zijn nieuwe Foodmet, 40 are groot. Zij sloten hiervoor een over-eenkomst af met een Brussels innova-tief studiebureau en Duitse bedrijven gespecialiseerd in hydro- en aquacul-tuur (het kweken van vis en groenten in een gesloten hightech omgeving).Op het vlak van energiegebruik en korte voedselketen is dit lovenswaardig, over de maatschappelijke effecten van zo'n voedselfabriek valt nog na te denken.

Aan de andere kant zien we ook in Brus-sel tuinbouwbedrijven ontstaan die

functioneren volgens het principe van de gemeenschapsgedragen tuinbouw. Gebruikers die samen met tuin- of land-bouwers een samenwerking opzetten waarbij de gebruikers een aandeel ne-men in het bedrijf en als ‘dividend’ kun-nen beschikken over een deel van de opbrengst.“Les Maraichers du Chant des Cailles” in Bosvoorde werken zo, op een terrein van 48 are eigendom van de sociale huisvestingsmaatschappij Le Logis kweken zij groenten voor hun aange-sloten leden. De leden komen zelf de groenten oogsten en kunnen even-tueel ook als vrijwilliger meewerken. “Les Maraichers” maken deel uit van een groter geheel “La Ferme du Chant des Cailles”, waar naast het tuinbouw-project nog een schapenboerderij met kaas makerij en een kruidentuin functi-oneert.

Er is toekomst voor deze vele diverse initiatieven als de kleine stedelijke wijk-initiatieven kunnen gelinkt worden met duurzame en leefbare projecten van voldoende schaal, die zich noodzakelijk aan de Rand van de stad of in de perife-rie zullen bevinden. En indien er tussen stad en het nabije platteland een vruchtbare synergie wordt ontwikkeld met respect voor mens en natuur. Marcel Rijdams

Meer informatie:www.potage-toit.be/?lang=nlwww.haricots.org/nl/nl/presentatiewww.abattoir.be/nl/urban-farm-als-pi-lootproject-voor-abattoirwww.chantdescailles.be/

8

Le nouveau mouvement des jardi-niers urbains s’est développé depuis quelques années. Sur des lopins de terre en friche, sur des toits, des ter-rasses, des balcons et sur les places au milieu de la ville surgissent des bacs de culture expérimentale de légumes ou de plantes (fines herbes, thym, sauge, etc.). Ce mouvement poursuits divers objectifs et s’appuie sur une pri-se de conscience éologique. Ces nombreuses et multiples initi-atives ont le vent en poupe dans la mesure où elles se rattachent à des petites initiatives urbaines liées à des projets durables et viables.



9

DE OPROEP VAN DE MAAND

>VOOR EEN VROUWELIJKER STADSBEELD

De schepen van Nederlandstalige aangelegenheden van onze stad maakte zich onlangs erg druk over de Brusselse stripmuren. Blijkt dat van de 50 stripmuren geen enkele getekend werd door een vrouw. Zelf zouden we niet onmiddellijk op het idee komen om onze Brusselse stripmuren te onderwerpen aan een ge-ndertelling, maar het is wel even schrikken als ze je de naakte cijfers onder de ogen wrijven. En als we ook de afgebeelde vrouwenfiguren in rekening nemen, blijkt op de koop toe dat de meeste van die stripvrouwen ook nog op een nogal stereotiepe manier in beeld werden gebracht: té sexy of té sletterig, té wulps, té braaf … Dat zijn geen tekeningen meer maar vertekeningen! En dat uitgerekend in een stad die de pretentie heeft striphoofdstad van Europa te zijn.

Deze discriminatie is inderdaad een rel waard en we verheugen ons dat aan die machostripcultuur binnenkort paal en perk wordt gesteld. Nu, er zijn wel meer zaken in Brussel die een fikse rel waard zijn, maar het lijkt mij een goed idee om te beginnen met de stripmuren: dat zijn immers zaken waar we greep op hebben. Maar het plan is om écht werk te maken van een vrouwvriendelijkere stad: er zijn wel meer aspecten in het stadsbeeld die wat vrouwelijker mogen zijn. Een oproep dringt zich op, zeker in het licht van de internationale vrouwendag.Het is een oud zeer en James Brown legde in de jaren 1960 de vinger al op de wonde: it’s a man’s world. Neem nu bij-voorbeeld – en ik neem gemakshalve het eerste wat mij nu te binnenschiet want ik heb even geen zin om over dit gender-thema heel rationeel of systematisch te denken – de aanwezigheid van Belgische soldaten in onze straten. Heeft u al veel vrouwelijke para’s in onze straten zien patrouilleren? Ik niet. Of het moet zijn dat ik het al vergeten ben. Of wegens het effect van haar schutkleur.

Window of opportunityOfficieel telt ons leger ongeveer 8% vrouwen. Dat is dus toch 8% meer dan het aantal door vrouwen getekende stripmuren in Brussel. Maar is het werke-lijk té veel gevraagd dat onze generaals gebruik maken van de grootste pr- cam-pagne die ons Belgische heir ooit heeft mogen organiseren om onze vrouwelijke soldaten wat meer in de verf te zetten? Dat er nog geen enkele militaire adviseur onze bevelhebbers in hun beste jargon heeft duidelijk gemaakt dat je zo’n win-dow of opportunity met beide handen moet aangrijpen voor een radicale ima-ge shift …

FinesseWant geef nu toe: die mannelijke sol-daten die zo nonchalant en met een vermoeide of verveelde blik – of beide – rondlummelen over onze straten, met niet zelden zo’n sigaret loshangend in hun mond. Is dat de manier waarop wij het veiligheidsgevoel en de veiligheid tout court in onze hoofdstad willen ver-zekeren? Het is toch niet omdat niveau 3

heerst, dat het niet met wat stijl kan? En met wat finesse? Mag het wat minder kaki en wat fleuriger?

MensbeeldMet welk vastgeroest mensbeeld moe-ten onze Brusselse meisjes opgroeien? Dat alles wat te maken heeft met be-scherming en veiligheid typisch man-nenwerk is? Om nog te zwijgen over het ouderwets machobeeld waarmee onze Brusselse jongens vandaag in onze ver-trouwde Brusselse straten geconfron-teerd worden.

Ik weet dat de Grieken de laatste tijd geen goede indruk maken, maar er is toch een aspect waarin we van hen kunnen leren: de klederdracht van hun soldaten! Ik denk dan spontaan aan de soldaten die het Griekse Parlement be-waken. Dát is de weg die het Belgische leger moet inslaan. De weg van zwarte pompons en witte plissérokjes. Griekse genderbending op zijn best. Dat is de manier waarop we die would-be jihadi's een hak zetten!

StraatnamenMaar er zijn nog heel wat andere elemen-ten uit het stadsbeeld die dringend wat meer vervrouwelijking kunnen gebrui-ken. Een tiental jaren geleden kondigde het stadsbestuur aan dat een rits nieuwe straatnamen zouden verwijzen naar be-roemde vrouwen: Anne Frank, Simone de Beauvoir, … Het plan moet door een of andere macho in de doofpot zijn ge-

stopt want het is tevergeefs zoeken naar Brusselse straten met deze vrouwenna-men. Oké, er is de Rosa Luxemburgdreef, maar dat is maar een dreef en bovendien aan beide zijden begrensd door de Sta-lingradlaan. Als symbool van destructief machogeweld kan dat tellen. En er is de Marie Popelinstraat in Sint-Joost, zul-len sommigen opperen, genoemd naar de eerste Belgische vrouw die de titel van doctor in de rechten mocht dragen. Maar heeft u dat zielige, zielloze achter-afstraatje tussen de spoorwegberm en de Belfiustoren ooit bezocht? Het is een regelrechte schande… Maar u heeft misschien nog betere idee-en voor een feminiener, zeg maar fe-ministischer Brussel? Stuur uw idee per mail of op een gele briefkaart naar uw favoriete gemeenschapscentrum. Wij zullen het doorgeven aan de bevoegde instanties. U kan op ons rekenen.

Stefan Moens

L' Echevine des Affaires néerlandophones de la Ville de Bruxelles s’est offusquée du fait qu’aucune des 50 fresques murales n’a été dessinée par une femme. De plus, les femmes représentées sur les fresques mura-les correspondent à des stereotypes. Mais d’autres facettes du paysage urbain pourraient également être plus féminines ou respectueuses de la femme. Pensez par exemple à la pré-sence militaire masculine ou au projet de donner aux rues le nom de femmes célèbres. Faites-nous parvenir vos suggestions.



10

Op zaterdag 21 mei dendert de Zinneke Parade weer vrolijk door de straten van het Brusselse stadscentrum. Het bonte allegaartje van artiesten, activisten, sympathisanten en figuranten hijst zich die dag in de meest opzichtige kos-tuums. Maar door wie worden die kostuums eigenlijk gemaakt?

De tweejaarlijkse parade vormt het or-gelpunt van een breder stadsproject, Zinneke genaamd. Met dat project schept de stad ruimte voor ontmoeting, samenwerking en creativiteit. Zo wil men de artistieke en sociale dynamiek versterken tussen kunstenaars, inwo-ners, scholen en verenigingen uit de stad en ver daarbuiten.

Terwijl de parade geldt als apotheose, ligt het zwaartepunt van het Zinneke-project eigenlijk in de ateliers. Maanden-lang verzamelt men daar om te overleg-gen en te werken, soms meermaals per week. Het is in de ateliers dat bruggen worden gebouwd, ideeën uitgewerkt en solidariteitsacties op touw gezet.

De verschillende deelnemers vereni-gen zich in diverse groepen die elk een aparte naam en werking hebben, zin-nodes. Binnen de zinnodes, die allen bestaan uit een artistieke ploeg en tien-tallen stadsbewoners, worden de taken netjes verdeeld. Iedere zinnode beschikt over ateliers voor muziek, dans, kos-tuums en eventueel voertuigbouw.

De zinnodes worden doorgaans onder-steund door sociaal-culturele vereni-gingen en organisaties zoals gemeen-schapscentrum De Markten, dat mee

zijn schouders zet onder zinnode 'Pas de deux'. De Markten organiseert het dan-satelier en stelt daarvoor zijn ruimten ter beschikking. Naast een dansatelier beschikt zinnode Pas de deux natuurlijk ook over een muziek- en een kostuuma-telier.

Comité des femmes sans-papiersHet bijzondere aan het kostuumatelier van Pas de deux is dat het voorname-lijk bevolkt wordt door vrouwen zonder papieren. Deze vrouwen maken deel uit van het 'Comité des femmes sans papiers', dat in de zomer van 2015 werd opgericht. Zij verenigden zich om uit de schaduw te treden en samen te zoeken naar manieren om in onze maatschappij te overleven met een minimum aan mid-delen en rechten.

Eén van hun strategieën is het orga-niseren van allerhande ateliers, waar talenten aangewend en vaardighe-den ontwikkeld worden. Zo proberen de vrouwen hun dagen zinvol door te brengen in gezelschap. Voor hun breien naaiateliers konden zij terecht in Kloster-Eck, de ontmoetings- en verga-derruimte van de Begijnhofkerk.

ZinnekeHet toeval wil dat ook de mensen van

zinnode Pas de deux voor hun kos-tuumatelier aanklopten bij Kloster-Eck. De ontmoeting die daar plaatsvond tussen de zinnode en het comité van vrouwen zonder papieren leidde tot een samenwerking. Via de Zinneke Parade kan het comité haar zichtbaar-heid vergroten, haar zaak bepleiten en het stereotiepe beeld doorbreken dat doorgaans van sans-papiers geschetst wordt. Naast mannen leven immers ook veel vrouwen zonder papieren in ons land, vaak reeds jarenlang, alleen-staand met kinderen. De specifieke problematiek waar zij dagelijks mee te kampen hebben, wordt zelden weerge-geven in de media. Zinnode Pas de deux verschaft hen materiaal en stelt de ex-pertise van een heuse kostuumont-werpster ter beschikking. Iedere vrijdag wordt verzameld, gebrainstormd en gecreëerd. Professioneel kostuumontwerpDe artistieke leiding over het kostuuma-telier berust bij Hanne Geerts, die in 2011 afstudeerde als kostuumontwerp-ster aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Binnen de zinnode coördineert Hanne alles wat met kledij en het vervaardigen ervan te maken heeft. Zij is steeds van de partij op vrijdagvoormiddag, wanneer de vrouwen zonder papieren afzakken naar het atelier.

Het algemene thema van de Zinneke Parade 2016, waarrond alle zinno-

des werken, is "FRAGIL". Wanneer we het atelier binnenkomen presenteert Hanne net het prachtige moodboard dat ze maakte voor deze editie. Daaruit blijkt dat er zal gewerkt worden met veelkleurige vlinderprints en -patronen, verwijzend naar de broosheid van de vlinder die uit de cocon komt.

Hanne vertelt dat vandaag gestart wordt met het knippen van patronen. Verder heeft ze het bevlogen over baleinen, elastieken, stoffen, cirkels, contouren, vezels, plooien en lycra. De grote tafel wordt leeggemaakt. Sara, Mariam, Dudu, Fatiha, Safi en Moctar zijn er klaar voor. Zij komen uit Ka-meroen, Guinee, Congo, Gambia en Marokko. Ook Nicole is aanwezig. Zij is Française maar woont al jaren in Brussel en ondersteunt het comité. Later op de dag zullen ook anderen het gezelschap vervoegen.

Tailles worden gemeten, afmetin-gen genoteerd. De stof wordt op tafel gelegd, net zoals de lintmeters, scharen, speldenkussens en naaima-chines. Een passer wordt gemaakt met touw en potlood. Daarmee wordt een halve cirkel getrokken op een stuk textiel. We leren van Hanne dat een schaar die dient om stof te snijden nooit gebruikt mag worden voor het knippen van papier.

De eerste cirkel wordt geknipt om er een rok van te maken. Met diezelfde

vorm kunnen ook andere kledingstuk-ken gemaakt worden, pofbroeken bijvoorbeeld. Er mag naar hartenlust geëxperimenteerd worden. Eerst geeft Hanne een kleine demonstratie, daarna mogen de anderen hun lap katoen uit-kiezen. In een latere fase zal de nu nog fletse stof fleurig geschilderd worden. Na verloop van tijd horen we enkel nog het geluid van scheurend textiel en het geratel van naaimachines.

Fashion design uit SyriëOok Ahmad zit rond de tafel, observe-rend en een tikkeltje verlegen met een schetsboek voor zijn neus. Ahmad (22) woonde zes maanden geleden nog in Syrië. Daar studeerde hij modeont-werp aan de Faculteit Schone Kunsten van de Universiteit van Aleppo. Ahmad besloot te vluchten en belandde in Brussel. Hij verbleef hier eerst een tijdje in een opvangkamp, voor hij de nodige documenten kreeg. Zijn familie bleef in Syrië. "Ik heb nog regelmatig contact met hen, vooral via WhatsApp. Uiter-aard maak ik me grote zorgen om de situatie daar. Omdat het er zo onveilig is, kon ik er geen les meer volgen. Maar ik zit reeds in het derde jaar en wil graag verder bouwen aan mijn toekomst. Ik hoop daarom mijn studie af te kunnen maken in België. De komende maanden wil ik eerst de taal leren, zodat ik vanaf september kan instromen in het on-derwijs. Via via kwam ik te weten dat hier een kostuumatelier georganiseerd wordt, wat ik natuurlijk interessant

>ZINNEKE KOSTUUMATELIERS MET SANS-PAPIERS

© MARJORIE GOFFART MOODBOARDHANNE GEERTS


11

TE GAST

TRY-OUT KIEKEBISCH

GIEBUS Animatie-Mimegroep bestaat al meer dan 15 jaar. Dit jaar werd de re-gisseur Frederic Ruymen onder de arm genomen om een clownesk spektakel in elkaar te boksen.

Doen mee: Werner De Bus en Yves Fa-rah, vaste leden van de groep. Er werd ook een beroep gedaan op buitenstaan-ders die een uitdaging wilden aangaan met clownerie: Bruno Van Der Meersen, Sophie Tiberghien en David Trembla.

Na 10 repetities willen ze het publiek laten kennis maken met hun produc-tie “Kiekebisch”. De naam staat voor kippenvel of de emoties die de acteurs voelen juist voor het begin van de voor-stelling. Het is een try out en dus gratis.

Kom ze aanmoedigen!In het voorprogramma brengt de geta-lenteerde zanger Marc François coun-try- en bluesmuziek.

• De Markten, vrijdag 4 maart om 20u Reservatie: [email protected]

02 512 34 25

MAKE A CHANGEZondag 6 maart organiseren enkele stu-denten van de KU Leuven in samenwer-king met Link=Brussel het evenement #makeachange. Dit evenement heeft als doel het verbeteren van de gemeen-schap en het creëren van aandacht voor onze gemeenschappen in Brussel die onze hulp nodig hebben. Ook u kan ons helpen! Er zullen die dag artikelen te koop zijn gemaakt door en ten voordelen van de leden van Link=Brussel. Ook kan u zelf meedoen aan de workshops die die dag georganiseerd worden, zo leert u zelf om iets te maken. Maar het belangrijk-ste dat die dag aanwezig zal zijn, is een fijne sfeer en mensen die bereid zijn om elkaar te helpen. Op de blog van pimp up je vaardighe-den kan je meer lezen over de missie van Link=Brussel, het project pimp up je vaardigheden en de voorbereidingen voor het evenement.

• De Markten, zondag 6 maart van 13u tot 16u

Info: [email protected] www.linkbrussel.be pimpjevaardigheden.wordpress.com

KRISTAL KLAAR PIANO VEELHANDIG

Van alle muziekinstrumenten is de piano misschien wel het veelzijdigst. De beroemdste componisten waren bijna allemaal pianisten, waardoor het repertoire voor dit instrument enorm groot, verscheiden en kwaliteitsvol is geworden.

Hiroko Fukushima, Barbara Baltussen en Ilse De Zutter, pianodocenten aan de Kunsthumaniora Brussel, presenteren samen met hun getalenteerde studenten Simon-Pierre Pollin, Séphora Pollin en Yentl Tijssens een mooie bloemlezing uit dit repertoire.. Met ‘Ma Mère L’Oye’ van Maurice Ravel en de ontroerende ‘Fanta-sie’ van Franz Schubert maken we kennis met enkele pareltjes voor quatre-mains. Dat er achter het klavier zelfs plaats is voor 3 pianisten bewijzen de musici in de ‘Romances voor 6 handen’ van Sergei Rachmaninov.Eén piano, zes pianisten, twaalf handen en vele bladzijden topmuziek: de ga-rantie op een afwisselende, verrassende concertavond.

• De Markten, donderdag 10 maart om 20u.

Info en reservatie: 02 474 06 41 [email protected] www.brosella.be Kristal Klaar geeft 5x2 vrijkaarten weg,

waarvoor je kan mailen naar [email protected] met vermelding "vrijkaart Kris-tal Klaar Piano De Markten"

vond. Ik ben benieuwd hoe Hanne alles aanpakt en hoop zelf ook mijn steentje bij te dragen."

Mariam, Fatiha en SafiNa de middag worden de vlinderpatro-nen opgeborgen en gaan de vrouwen verder met een aantal andere creaties, los van het project met Zinneke. Mariam vertelt dat ze in het atelier heeft leren breien. Ze werkt momenteel aan haar eerste sjaal, voor haar zoontje. Naast haar bezigheden in het atelier volgt ze ook Franse les, drie voormiddagen per week. Maar dat zou gerust wat meer mogen zijn, zegt ze. Ze is immers graag de hele dag bezig. Vrienden of familie heeft ze hier in Brussel niet. Wel heeft Mariam twee kennissen in Luik en Char-leroi, maar veel contact heeft ze niet met hen. "Ik ken de Zinneke Parade nog niet, maar dit jaar ga ik zeker kijken en meedoen, ik dans graag."

Fatiha is een gediplomeerd verpleeg-ster uit Marokko. Ze zou graag werken in België, maar wacht nog op de juiste papieren en de erkenning van haar diploma. Het liefst zou ze 's avonds of 's nachts werken, zodat ze zich overdag nog kan engageren voor het goede doel. Ook voor haar is het de eerste keer dat ze kleren maakt. "Ik vind naaien en breien best interessant. Het is in ieder geval beter dan thuis zitten, waar ik niets om handen heb."

Safi is druk bezig met het breien van een

tasje, maar weet nog niet of ze iedere week zal komen. "Het hangt ervan af of ik tijd heb. Ik volg ook al twee voormid-dagen per week Nederlandse les. Mijn beide zonen, van 17 en 6, gaan immers naar school in het Nederlands en ik vind het belangrijk om de taal te leren."

ManifestatieDe vrouwen werken gezapig verder met een kop thee of koffie bij de hand. Er heerst een huiselijke sfeer in Klos-ter-Eck, waar iedereen welkom lijkt. Het is er een komen en gaan van mensen die van ver of van dichtbij betrokken zijn bij de parochie of het comité. Het is ook de plek waar druk vergaderd en gepland wordt. Momenteel worden de voor-bereidingen getroffen voor de eerst-volgende grote manifestatie van het comité van vrouwen zonder papieren op zondag 6 maart, in samenwerking met de 'Coordination des sans-papiers de Belgique'. Dan wordt een optocht gehouden van het Brusselse Centraal Station tot het Bethlehemplein in Sint-Gillis. Meer info daarover vind je via:

Facebook: Comité des femmes sans-pa-piersE-mail: [email protected]

Hans Moyson

AHMAD © MARJORIE GOFFART


VERENIGINGEN EN ACTIVITEITEN

Perfect People Have No Stories.Van 7 tot 26 maart zet Muntpunt samen met tal van Brusselse en Vlaamse part-ners het thema mentale gezondheid op de voorgrond. De strijd tegen het taboe hierover en tegen het achterliggende alomtegenwoordige ideaal van perfec-tie dat voor heel wat mensen te veel druk creëert. De focus ligt op activitei-ten waarbij de schoonheid en de schep-pende kracht van imperfectie (en onze kwetsbaarheid) de rode draad zijn.De tentoonstelling "Fruitful and fragile minds" en de interactieve installatie "De bokaal van emoties" zijn doorlopend te bezoeken. Op 25 maart om 20u is er de literaire avond "Sehnsucht" met Ruth Joos en gasten.

• Info: [email protected] www.muntpunt.be/perfectpeople

De Gezinsbond Brussel organiseert een tweedehandsbeurs voor (zomer)kinder-kleding tot 12 jaar, boeken, speelgoed en babyuitzet op zaterdag 5 maart van 13u tot 16u in De Rinck, Dapperheids-plein 7 te 1070 Anderlecht

• Ino: [email protected] 0495 281 670

[email protected]

Club Raval gaat met zijn allen op zon-dag 13 maart naar het Salon Dansant 63 in De Markten met het optreden van de tangogroep Quintete Astor. Afspraak

om 14u30 in de Spiegelzaal. Zondag 27 maart staat de tentoonstelling over Egyptische sarcofagen, Sarcophagi, onder de sterren van Noet in het Jubel-parkmuseum op het programma. Af-spraak om 14u30 in de inkomhal van het museum, Jubelpark 10, 1000 Brussel.

• Info: [email protected] 02 465 98 40 www.raval.be

De Stad Brussel organiseert een voor-dracht voor de Brusselse senioren over successierechten en schenkingen. Notaris Olivier De Clippele zal op alle vragen een pasklaar antwoord geven.Woensdag 16 maart om 14u30 in de Militiezaal van het Stadhuis, Grote Markt.Gratis toegang, inschrijven noodzake-lijk en vervoer enkel op aanvraag.

• Info: Dienst Senioren van de Stad Brussel,

02279 34 95 [email protected]

De Vlaamse Club voor Kunst, We-tenschap en Letteren organiseert op maandag 21 maart om 19u45 een lezing in De Markten "Hoe modern is China?" door Jeanne Boden, doctor in de Oos-terse talen en culturen. In 1978 opende China de deuren. Sindsdien is het land getransformeerd van een ontwikke-lingsland naar een prominente globale speler die technologisch veel sterker staat dan Europa. Enerzijds is China ul-tramodern. Anderzijds ligt de klemtoon

sterk op de traditionele Chinese cultuur met het confucianisme en het taoïsme.

• Info: www.vlaamseclubbrussel.be, [email protected]

Het Ensemble Querelle brengt teksten en muzieknoten uit 17de eeuwse hand-schriften.In dit concert treden vier zangers aan met stemmen waar dit repertoire aan vastkleeft. De twee violen, twee altviolen en basviool en de luxueuze continuo-groep staan in voor een rijk coloriet. Ensemble Querelle staat onder de gedreven artistieke leiding van de internationaal bekende tenor Vincent Lesage.

• Zondag 20 maart om 16u, Sint-Lambertuskerk, (Sint-Lambertusplein), Laken Info & reservatie: www.laken.davidsfonds.be, 0479 10 22 89

Op zondag 20 maart van 14u30u tot 18u verwelkomen de leden van de zang-groep "De Zingende Brug" in De Mark-ten de nieuwe lente door het zingen van soms eeuwenoude maar immer frisse liederen, gekozen uit hun uitgebreid repertorium volksliederen (ruim 2500!) in alle talen van de regenboog. Ook jij kan komen meezingen! Deelnameprijs: 8 euro.

• Info: www.dezingendebrug.be

BERICHTJES VAN HIER EN GINDER

12

Werkten aan dit nummer mee: Nora De Kempeneer, Etienne Philips, Hilde Van Geel, Simon Vandewalle,Ruth Flikschuh, Marcel Rijdams, Arnout Willems, Marleen Janssens, Stefan Moens, Hans Moyson, Werner De Bus en Charles Six.

Foto’s: De Markten en ingezondenLay-out en druk: Drukkerij Atlanta Schaff en Oplage: 6.350

Advertentiewerving: De Markten, 02 512 34 25, [email protected]

Verantwoordelijke uitgever: Isolde BoutsenDe Vijfh oek is het maandblad van De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel, 02 512 34 25, [email protected], www.demarkten.be

Met de steun van de Vlaamse Gemeen-schapscommissie.

De Markten maakt deel uit van Cultuurcentrum Brussel.

Steun De Vijfhoek: Uw steun blijft welkom op rekening-nummer BE62-433-1147061-61 van De Markten met vermelding "steun De Vijfh oek".

Voor het aprilnummer van De Vijfh oek zijn teksten en aankondigingen wel-kom tot uiterlijk 11 maart.

Openingsuren onthaal: maandag tot donderdag van 9 tot 20u, vrijdag van 9 tot 17u en zaterdag van 9 tot 13u (behalve tijdens de schoolva-kanties) Tijdens de Paasvakantie is het onthaal open van 9u tot 17u. De Mark-ten is gesloten op maandag 28 maart.

C O L O F O N

DE GROTELA GRANDEDE GROTELA GRANDELA GRANDE

DE GROTELA GRANDE

Wij zijn de stroomEen stroom van alternatieven

Voor een samenleving met een plus

Nous ne sommes pas à contre-courant,Nous sommes le courant.Pour demain, vos alternatives sont un plus

20 MARS 2016BRUXELLES-NORD

20 MAART 2016BRUSSEL-NOORD

WWW.TOUTAUTRECHOSE.BE WWW.HARTBOVENHARD.BE

14H 14U


MAANDBLAD > JAARGANG 40 > NUMMER 3> MAART 2016 - De … · De redactie van De Vijfhoek kiest deze...

Documents

Transcript of MAANDBLAD > JAARGANG 40 > NUMMER 3> MAART 2016 - De … · De redactie van De Vijfhoek kiest deze...