Lugograaf 7.2: Netwerken

52
TBV Lugus Technisch Bedrijfskundige Vereniging Lugus Netwerken Internet: hoe verder? Sociale netwerken De macht van een netwerk Vision Belgrado 7 e jaargang | editie 2 | februari 2010 Lugograaf | 7e jaargang | editie 2 | februari 2010

description

Lugo 7.2: Netwerken. Mooie teksten, schrale foto's en weer een lekker columnpje van de baas.

Transcript of Lugograaf 7.2: Netwerken

Page 1: Lugograaf 7.2: Netwerken

TB

V L

ug

us

Tec

hn

isch

Bed

rijf

sku

nd

ige V

ere

nig

ing

Lu

gu

s

NetwerkenInternet: hoe verder?Sociale netwerkenDe macht van een netwerkVision Belgrado

7e jaargang | editie 2 | februari 2010

Lugograaf | 7e jaargang | editie 2 | februari 2010

Page 2: Lugograaf 7.2: Netwerken

Mijn fascinatie Werken aan maatschappelijke impact. Oplossingen vinden voor de problemen die gisteren nog onoplosbaar leken. Kennis combineren, doel-gericht samenwerken. Mensen en organisaties helpen om beter te functioneren. Dat is mijn fascinatie.

Page 3: Lugograaf 7.2: Netwerken

Maarten van der VegteHoofdredacteur

VoorwoordKorte dagen, lange

nachten; een hoop

feestdagen en vakantie,

kortom voor je het weet zijn

de gezellige maanden om en

ligt alweer de 2e editie van

de Lugograaf op je deurmat!

Het jaar 2010 is begonnen,

en de nieuwe Lugograaf

redactie hoopt jullie ook

dit jaar weer van een reeks

interessante magazines te

voorzien.

Het thema van deze editie is

‘Netwerken’. Op het gebied van

netwerken zijn veel ontwikkelingen

geweest. 490 voor Christus stierf de

loper van de ‘eerste’ marathon om een

bericht over te brengen, later trainden we

postduiven en tegenwoordig versturen we

vanuit onze luie stoel een e-mail. Vroeger

had je een netwerk min of meer zo groot

als je eigen woonplaats, tegenwoordig

kan je gedetailleerde informatie over

mensen over de hele wereld in een

handomdraai van het internet plukken.

Sites zoals Facebook en Hyves geven

je honderden ‘vrienden’ zonder ze maar

één keer gezien te hoeven hebben. En als

je iemand tijdens het stappen ontmoet

hoef je niet langer je nummer achter te

laten, de volgende dag voeg je het profiel

van de desbetreffende persoon toe aan

je netwerk en kom je alles te weten wat

je maar wilt. In deze editie vind je een

artikel over de (technische) ontwikkeling

van de huidige netwerken en hoe deze

zich in de toekomst verder kunnen

uitbreiden. Ook gaat een artikel over

sociale netwerken en de invloed hiervan.

Ook op professioneel gebied heeft de

invloed van globaliserende netwerken

een grote impact. Het overgrote

deel van de werknemers wordt

tegenwoordig aangenomen op basis

van hun LinkedIn account. Corporate

Social Responsibilities worden

gecommuniceerd door middel van

Twitter; politici uiten hun standpunten

en meningen tegenwoordig via blogs.

Behalve mogelijkheden geeft het internet

als netwerk ook moeilijkheden. Bronnen

worden moeilijker te controlleren.

Deze editie bevat een artikel over de de

destructieve gevolgen voor bedrijven

die de digitalisering met zich kan mee

brengen.

Namens de redactie een voorspoedig

2010, en veel leesplezier!

Page 4: Lugograaf 7.2: Netwerken

Zonder sociale contacten kom je niet ver. Dat is algemeen bekend. Maar hoe ver gaat de invloed van vrienden en in het bijzonder sociale netwerken?

In de jaren ‘90 is internet enorm opgekomen. Toch is de techniek ouderwets. Waar staan we nu, en hoe gaan de ontwikkelingen verder?

6 Internet: hoe verder?

18 De macht van een netwerk

Colofon

Algemeen

De Lugograaf is een uitgave van

Technisch Bedrijfskundige Vereniging

Lugus en verschijnt vier keer per jaar.

Hoofdredactie

Maarten van der Vegte

Redactie

Arjen Lammers

Jasper Boomer

Frank Grooten

Casper Kranenborg

Jefta van Hees

Scribenten

Johan Stokking

Gerald Jonker

Lay-out

Sander Scholten

Vormgeving

Johan Stokking

Harrie Pieters

Eindredactie

Frank Grooten

Fotografie

Johan Stokking

Druk

Flyeralarm B.V. Maastricht

Oplage: 750 stuks

Adverteren

Wilt u meer informatie over adverteren

in de Lugograaf, dan kunt u contact

opnemen met Tim Hoogerwerf.

Tel. 050 363 8490

[email protected]

Redactieadres

TBV Lugus

Nijenborg 4

9747 AG Groningen

tel. 050 363 8490

www.tbvlugus.nl

[email protected]

Page 5: Lugograaf 7.2: Netwerken

In november is een kleine delegatie van Lugus naar Belgrado gegaan om de lokale vision bij te wonen. Lees hier hun reisverslag.

Sociale netwerken, je wordt er tegenwoordig mee doodgegooid. Maar waar komen die sites eigenlijk vandaan? En wat voor nut hebben ze?

Sociale netwerken 12

Vision Belgrado 21

22

24

26

28

32

34

36

38

44

49

50

50

30

Nieuwe ontwikkelingen

Redactiecolumn

Test

Column voorzitter

Opleidingscomissie TBK

Foto’s

Jongerejaars symposium

Even voorstellen...

Vision Belgrado

Puzzel

Afgestudeerden

Agenda

Eventverslag All Options

Page 6: Lugograaf 7.2: Netwerken

Tekst: Johan Stokking

Sinds de uitvinding van internet in de jaren ’70 is er qua techniek weinig

veranderd. De huidige technologie is van oorsprong ontwikkeld om slechts enkele

tientallen universiteiten op elkaar aan te sluiten. In het ontwerp is er daarom geen

rekening gehouden met het massale gebruik wat in de jaren ’90 opkwam. Wat is

internet nu eigenlijk? Waar staan we? Welke invloed heeft internet op onze economie?

Het tweede deel gaat over hoe internet zich waarschijnlijk verder gaat

ontwikkelen. Niet alleen op technisch gebied, maar ook hoe we omgaan met

informatie, beveiliging, werken en leren.

Internet: hoe verder?

6

Page 7: Lugograaf 7.2: Netwerken

7

Wat is internet?Laten we beginnen met een

stukje techniek. Internet is een

aaneenschakeling van heel veel

apparaten die verbinding met elkaar

kunnen maken. Een computer is

bijvoorbeeld niet verbonden met internet

maar is zelf onderdeel van het internet.

Omdat de term “verbinding” erg abstract

is, zijn er verschillende modellen om

verbindingen te onderscheiden in

verschillende lagen. Een model voor

verbindingen in het algemeen is het OSI

model. Internet kunnen we modelleren

met een vereenvoudigde versie daarvan:

het TCP/IP (“internet”) model.

Elke laag heeft een specifieke functie, is

onafhankelijk en communiceert alleen

met de boven- en onderliggende laag.

De linklaag verzorgt het transporteren

van pakketten. Pakketten worden in

deze laag opgedeeld in rijen bits, fysiek

getransporteerd en weer samengesteld

in pakketten. De internetlaag verzorgt

adressering en het routeren van pakketten

over het netwerk. De transportlaag

is onder meer verantwoordelijk voor

transport van berichten tussen verzender

en ontvanger en foutcontrole. De

applicatielaag bevat protocollen voor

communicatie tussen applicaties,

bijvoorbeeld HTTP als protocol voor

webservers en browsers.

De naam TCP/IP verwijst naar de twee

belangrijkste protocollen van internet:

TCP (transmission control protocol)

op de transportlaag en IP (internet

protocol) op de internetlaag. Om gebruik

van internet mogelijk te maken zijn er

diverse ondersteunende diensten nodig.

Het domain name system (DNS) is

bijvoorbeeld een systeem om namen,

zoals www.emando.nl, te vertalen in een

IP adres, zoals 80.69.81.4.

“A name indicates what we seek. An address indicates where it is. A route

indicates how to get there”

Link

Internet

Transport

Applicatie

Page 8: Lugograaf 7.2: Netwerken

8

SWOT analyseDe techniek achter TCP/IP zoals

beschreven is al in de jaren ‘60 en ‘70

bedacht en is sindsdien weinig veranderd.

Aan de eisen en wensen die ontstaan zijn

door het massale gebruik dat in de jaren

‘90 opkwam met de naam “internet” kan

nauwelijks voldaan worden. Een kleine

SWOT analyse van het gebruik van

internet, om een beeld te schetsen van

waar we nu staan.

Strengths

Internet is, in meeste landen, vrij

toegankelijk, anoniem en niet

gecontroleerd; men kan met iedereen

en elke website verbinding maken.

Men betaalt vaak per aansluiting en

beschikbare bandbreedte in plaats van

hoeveelheid of aard van gebruik.

Doordat de basis van het internet rust

op eenvoudige protocollen, kunnen

ook eenvoudige apparaten zonder

geavanceerde chips verbinding maken.

Deze sterke punten maken meteen

gevaren mogelijk. Deze paradox is

kenmerkend voor internet.

Weaknesses

De beschikbare namen op internet raken

op; vrijwel alle zinvolle .com en .nl

domeinen zijn geregistreerd. Er is geen

controle op het gebruik van de adressen.

Bovendien is het niet direct gekoppeld

aan merkenregistraties. Domeinkapingen

zijn hierdoor een lucratieve business.

De adressering van apparaten vormt een

toenemend probleem doordat adressen

opraken. De adressering van het huidige

internet protocol (IPv4), biedt 32-bits

adressen. Dit levert slechts 232, ruim

vier miljard, adressen op waarvan veel

series gereserveerd of onbruikbaar zijn.

De migratie naar IPv6 lost dit probleem

op, maar is een moeizaam en kostbaar

proces.

Informatie is niet openbaar gerelateerd

aan een persoon of instelling. Daarnaast

is er geen controle van de informatie.

Dit maakt het indexeren van informatie

moeilijk en onbetrouwbaar; hoe

betrouwbaar is Wikipedia nou eigenlijk

en wat zijn de verschillen tussen de

Nederlanse en Engelse versie?

Opportunities

De kansen van internet zijn eindeloos.

Internet heeft in de loop der jaren niet

alleen veel deels vervangen, zoals

brieven, fax en acceptgiro’s, het heeft

ook een geheel nieuwe bedrijfstak

gecreëerd. Veel bedrijven ontlenen

hun bestaansrecht (of ondergang) aan

internet, met als bekendste voorbeeld

Google maar ook World Online.

Internet biedt de kans aan iedereen

om zijn creativiteit te uiten. Niet

langer zijn kranten, uitgevers of

platenmaatschappijen nodig om columns,

verhalen en muziek te publiceren of te

verkopen.

Threats

Het gebruik van internet brengt de

nodige gevaren met zich mee. Deze

gevaren worden deels mogelijk gemaakt

door de sterke punten van internet: vrij,

anoniem, niet gecontroleerd en technisch

eenvoudig.

Identiteits- en betalingsfraude, piraterij

en gegevensdiefstal zijn gevaren die

verstrekkende gevolgen kunnen hebben

buiten de virtuele wereld. Sinds het

ontstaan van het internet is dit een kat

en muisspel en geen enkele expert zal

beweren dat internet nu eindelijk veilig

wordt.

Page 9: Lugograaf 7.2: Netwerken

9

BeveiligingBeveiliging kunnen we uitsplitsen in

een aantal aspecten. Authenticatie,

autorisatie en encryptie zijn daarvan

de belangrijkste. Authenticatie heeft

betrekking op de authenticiteit van de

partijen; zijn ze echt wie ze zeggen

dat ze zijn. Autorisatie, een proces na

authenticatie, heeft betrekking op wie

wat mag. Encryptie is tenslotte het

zodanig versleutelen van gegevens dat

alleen de verzender en ontvanger het

kunnen ontcijferen.

Transport layer security (TLS) wordt

steeds vaker gebruikt voor authenticatie

en encryptie. Deze beveiliging zit,

zoals de naam zegt, in de transportlaag.

Hierdoor zijn geen aanpassingen in

de applicatielaag nodig. HTTPS is

simpelweg het klassieke HTTP protocol

(applicatielaag) over een beveiligde

transportlaag.

Echter, veel oude onbeveiligde

protocollen gelden nog steeds als

standaard. Bijvoorbeeld, het file transfer

protocol (FTP) en het e-mailprotocol

POP3 sturen de gebruikersnamen en

wachtwoorden als tekst over het netwerk.

Er zijn veel veilige alternatieven, maar de

integratie daarvan is kostbaar en worden

niet zo breed ondersteund als de oude

onveilige protocollen.

Nieuwe economie?Internet heeft een enorme invloed op

de economie. Het bekendste voorbeeld

met de meeste impact daarvan is

waarschijnlijk de internet bubble rond

de millenniumwisseling. De AEX heeft

nog nooit hoger gestaan dan 4 september

2000: 703,18 punten. Die beurswaarde

was vooral berust op het geloof in de

internetmarkt. Beleggers lieten zich gek

maken door technische mogelijkheden

waar ze niet voldoende kennis van

hadden. Alles met wat begon met e- of

eindigde met .com veranderde in goud.

Op de beurs dan. De intrinsieke waarden

van dergelijke bedrijven was minimaal

dan wel negatief.

Nu, 10 jaar later, zien we nog steeds

dagelijks de gevolgen van die internet

bubble.

een ruimtestation met het plan om te

verhuren aan de film- en muziekindustrie.

Hoewel de munteenheid in games

vaak gekoppeld is aan bijvoorbeeld

de Amerikaanse dollar, is er

geen onafhankelijk toezicht. De

gameontwikkelaar is de enige bank en

heeft als enige doel winst maken. Er kan

onbeperkt geld in het systeem gepompt

worden. Daarnaast bestaat het gevaar dat

men ineens een ander spel leuker vindt

waardoor hyperinflatie optreedt. Vergelijk

het met alle Europeanen die ineens naar

de Verenigde Staten verhuizen: de euro

verliest dan zijn waarde door vraag

en aanbod. In de reële economie zijn

dergelijke dingen bijna onmogelijk, maar

in de virtuele economie kan alles met één

druk op de knop.

Niet alleen zijn er nog langslepende

rechtszaken, o.a. tegen het management

van World Online, ook veel

investeringsmaatschappijen stappen

niet in internet of softwaregerelateerde

bedrijven. De sector heeft nog steeds een

slecht imago.

Ondertussen neemt de digitale handel

met de dag toe. Daaronder valt niet

alleen internetbankieren, beleggen via

internet of bieden op Marktplaats. Nee,

de handel in virtuele waarde neemt

ongekende hoogte aan. Wat begon met

simpele prepaid credits voor bijvoorbeeld

het versturen van smsjes eindigt nu

in de handel in virtueel vastgoed in

computerspellen. Jon Jacobs, een

speler van het spel Entropia, kocht voor

100.000 echte Amerikaanse dollars

Page 10: Lugograaf 7.2: Netwerken

10

En hoe nu verder?

Indexeren

De kern van web 2.0 is user generated

content, dus o.a. blogs, comments en

video’s en foto’s delen. Omdat informatie

niet openbaar gerelateerd is aan een

persoon, kan het moeilijk geclassificeerd

worden. Hoe maak je een algoritme

die het verschil ziet tussen een online

dagboek van een 46 jarige huisvrouw

en een wetenschappelijk artikel? Hoe

weet je dat een student of huisvrouw

een zoekopdracht plaatst? Hoe zoek je

precies de informatie uit die de zoeker

wil hebben?

Er is een hele wetenschap ontstaan rond

het beantwoorden van die vragen. Google

was de eerste die op wetenschappelijke

basis een waardering gaf aan pagina’s

met het PageRank algoritme. Het

precieze algoritme is geheim, maar

bekend is dat rekening gehouden wordt

met onder andere het aantal links naar

de pagina en het aantal overeenkomende

woorden. De belangrijkste parameters

die een goed zoekresultaat geven, zoals

hoe betrouwbaar de informatie is of

wat de interesses zijn van degene die de

zoekopdracht doet, kunnen of mogen niet

meegenomen worden. Enerzijds is dat

een technisch probleem; een computer

kan niet de inhoud van een tekst

verifiëren, laat staan een tekst begrijpen.

Anderzijds komen privacyproblemen om

de hoek kijken. Mag een zoekmachine

een persoonlijk profiel aanleggen om zo

gerichter zoekresultaten aan te bieden?

Van wie is dat persoonlijk profiel, in

welk land staat het en wie mag er bij?

Dit zijn problemen die in de komende

jaren opgelost moeten en zullen worden.

Dit kan alleen op internationaal niveau;

een taak die de Verenigde Naties,

maar ook onze eigen Neelie Kroes als

eurocommissaris van de digitale agenda,

heel serieus moeten nemen.

De zoekmachine zoals die door Google

aangeboden wordt is al ouderwets.

De verwijzingen die bovenaan staan

zijn op basis van bezoekersvolume

of gesponsord door adverteerders.

Het nieuwe woord is “decision

engine”. Dit zijn algoritmes die niet

honderdduizenden resultaten alleen op

basis van zoekwoorden tonen, maar

echt de vraag begrijpen. De vraag “wat

is TBV Lugus” zou een samenvatting

moeten geven gebaseerd op wat er op

internet staat met afbeeldingen en een

kaart. De “computational knowledge

engine” WolframAlpha is al een eind

op weg daarmee. Deze richt zich vooral

op cijfers. De zoekterm “weather in

Groningen” geeft een keurig actueel

overzicht en “who is Bill Gates” geeft de

belangrijkste feiten.

Werken en leren

De toenemende ontwikkelingen van

zowel hardware en software maken

internet een nieuwe manier van

werken en leren. De weg ligt vrij om

bijvoorbeeld colleges live te bekijken en

meteen vragen te stellen. Wellicht maakt

de jongste aanwinst van TBK studenten

dit al mee.

Thuiswerken neemt toe. 60% van de

werknemers in de dienstverlenende

sector werken geheel of gedeeltelijk

thuis. Bij de overheid is dat minder: 40%.

Van de jongere werknemers (tot 34 jaar)

ziet slechts 24% thuiswerken zitten tegen

56% van de 50-plussers. Het beeld is

kortom sterk verdeeld en dit biedt een

uitdaging aan IT architecten en managers.

De enige structurele oplossing voor het

fileprobleem lijkt toch simpelweg minder

auto’s tegelijkertijd op de weg. Een

goede IT infrastructuur en een gedegen

ondersteuning vanuit de werkgever is

noodzakelijk om thuiswerken tot een

succes te laten worden.

De vraag is, en dat geldt niet alleen voor

online werken of leren, of het gewenst

is. Ja, de techniek staat het toe, maar

willen we het ook? Is het een goede

methode? Leren we er meer van? Hebben

vergaderingen niet een andere uitkomst

dan fysiek in een kamer?

Page 11: Lugograaf 7.2: Netwerken

Techniek

Waar we begonnen met techniek, eindigt

dit artikel weer met techniek. Internet

gaat al sinds jaar en dag over kabels die

daar nooit voor bedoeld waren: telefoon

en tv-kabels. De grens van capaciteit

begint in zicht te raken. We moeten

daarom naar iets nieuws om de behoefte

naar bandbreedte bij te kunnen benen.

De oplossing is glasvezel. De eerste stap

is glasvezel leggen naar elke wijk om

het laatste stuk via oude bekabeling te

transporteren. Toch zullen alle opritten en

stoepen een keer open moeten. Of was de

1 april grap van Google in 2007 toch niet

zo gek om glasvezelkabels door het toilet

te spoelen? Nieuwbouwwijken worden al

uitgerust met glasvezel tot de voordeur.

Tot slot zal beveiliging veel dieper

geïntegreerd moeten worden in het

internetverkeer. Gegevens moeten

een watermerk krijgen waaruit men

de authenticiteit kan afleiden: is het

inderdaad van bedrijf X of persoon Y.

Ook zal er een veiligere identificatie

moeten komen op internet zodat een

persoon beter te herleiden is. DigiD is

wat dat betreft prima, maar werkt alleen

nog voor de overheid.

ConclusieWat in dit artikel vooral naar voren komt

is een nieuwe manier van denken. Een

nieuwe manier van gebruik van techniek,

leren, werken, informatie opzoeken en

communiceren met elkaar. Tot nu toe is

het psychologische aspect de grootste

vertragende factor van de ontwikkeling

van internet.

Naast de psychologie raken steeds meer

(alfa)wetenschappen betrokken bij

de acceptatie van internet. De nieuwe

mogelijkheden die internet creëert roepen

vragen op of het een verbetering is op

termijn. Pedagogen onderzoeken

of digitale leeromgevingen tot betere

resultaten leiden, psychologen

onderzoeken de invloed van digitale

sociale netwerken en historici

onderzoeken mogelijkheden om historie

te beschermen en beschikbaar te maken.

Misschien is dat wel de toekomst van

internet: iedereen, ongeacht achtergrond,

werkt mee aan de ontwikkeling van

internet. Op dit moment is het nog meer

iets van de IT ingenieurs. Internet is

eigenlijk net als de eerste auto: een koets

met een simpele motor in plaats van

paarden.

Bronnen

Hubert Zimmermann, ‘OSI Reference Model’

http://news.bbc.co.uk (zoek op: Virtual property market booming)

http://www.tns-nipo.com (zoek op: in 2029 internet nieuwsbron nummer 1)

http://www.google.nl/corporate/tech.html

http://www.wolframalpha.com

http://www.fd.nl (zoek op: internetbubbel)

11

Page 12: Lugograaf 7.2: Netwerken

Tekst: Jasper Boomer

Sociale netwerken, je wordt er tegenwoordig mee dood gegooid. Maar waar komen die sites

eigenlijk allemaal vandaan? En wat is het nut ervan? Een naam die de meeste Nederlanders

te binnen schiet wanneer er wordt gedacht aan sociale netwerken is Hyves. Met 8 miljoen

gebruikers in Nederland, waarvan er nog 5 miljoen ten minste maandelijks inloggen, is Hyves

de laatste jaren niet meer weg te slaan uit de huidige cultuur.

“De opkomst van online communities en hun toekomstige rol in web 3.0”

12

Sociale netwerken

Page 13: Lugograaf 7.2: Netwerken

13

Hyves is zoals we allemaal wel weten

voor persoonlijk gebruik waarbij

de gebruiker zelf heel gemakkelijk

communities (hyves) kan oprichten.

Maar er zijn ook andere vormen, waarbij

er bijvoorbeeld één duidelijke leider

is die de groep aanstuurt zodat andere

mensen hier hun eigen commentaar

kunnen geven. Een voorbeeld hiervan is

ontwikkeling van opensource software,

wat eigenlijk ook kan worden gezien als

een (sociaal) netwerk. Daarnaast zijn

er natuurlijk nog de namen Facebook,

Myspace en Twitter.

Al deze sites zijn het product van het

tijdperk web 2.0. Waarbij het bij web 1.0

(1990-2000) draaide om tekst bestanden

met hyperlinks, draait het bij web 2.0

(2000-2010) om de toevoeging van de

gebruiker. Dit is een omgeving die door

de bezoeker zelf kan worden aangepast

en verbeterd, iets waar de sociale

netwerken dus perfect in passen.

De sociale netwerken passen ook goed

in de meest moderne marketingstrategie.

De opkomst van het internet zorgde er

al voor dat één van de vier P’s (Prijs,

Plaats, Product en Promotie) er voor een

deel al niet meer doet, namelijk plaats.

Razendsnelle communicatie over de

gehele wereld zonder extra kosten is met

internet al lang mogelijk. Nu bedrijven

zich steeds meer richten op het krijgen

en behouden van een goede klantrelatie

in de vorm van een database, blijken

sociale netwerken daar uitstekend voor

geschikt. Met sociale netwerken en web

2.0 in het algemeen is het mogelijk om

producten en reclame persoonlijk en

gericht te maken maar toch voor weinig

geld op grote schaal onder de ogen van

de klant te krijgen. Dit valt onder de

databasemarketing.

VoorbeeldenDe grote namen zoals Facebook zijn

zo’n beetje bij iedereen wel bekend.

Maar sommige netwerksites zijn op een

bepaalde groep gericht. Op de volgende

pagina een tweetal voorbeelden van sterk

groeiende sociale netwerken.

Page 14: Lugograaf 7.2: Netwerken

14

Last.fm

Last.fm lijkt in eerste instantie op de

bekendere sites als facebook en hyves,

in die zin dat iedereen zijn eigen

profielpagina heeft en zelf vrienden kan

toevoegen. Maar deze site richt zich in

het bijzonder op muziek, deze site zou

dus onder de niche netwerken vallen. Op

de profielpagina kan worden gezien naar

welke muziek je vrienden luisteren en

hoe vaak. Zo houdt de site bij hoeveel

plays elke band heeft gehad. Een bekende

en door veel mensen geliefde band als de

Beatles heeft zo op dit moment al ruim

200 miljoen plays van last.fm gebruikers.

Ook hierbinnen kunnen weer open of

dit gebruikt kunnen worden om nog

meer de muzieksmaak van de gebruiker

in te schatten en met die kennis allerlei

aanwijzingen kunnen geven over

bijvoorbeeld aankomende optredens.

Ambtenaar 2.0

Ambtenaar 2.0 is ook weer een sociale

netwerk site gericht op een speciaal

doel: een bijdrage leveren aan een open

overheid. De naam komt duidelijk af

van het web 2.0 tijdperk, waarin de

gebruiker wordt uitgenodigd zelf een

bijdrage te leveren. De site is opgezet

door Davied van Berlo, werkzaam voor

het ministerie van Landbouw, Natuur

gesloten groepen worden gevormd door

de gebruikers zelf waarbinnen volop

gediscussieerd kan worden.

In eerste instantie lijkt het een vrijwillige

vernietiging van eigen privacy, andere

gebruikers kunnen nu precies zien

wanneer je naar welke muziek luistert,

maar het voordeel is dat gebruikers zo

in contact kunnen komen met mensen

met dezelfde muzieksmaak. Ook

beginnende bands kunnen profiteren; zij

kunnen binnen last.fm een behoorlijke

aanhang krijgen terwijl MTV ze geen

minuutje zendtijd zou gunnen en zo

kunnen optredens een stuk gerichter

gepromote worden. In de toekomst zou

Page 15: Lugograaf 7.2: Netwerken

15

en Voedselkwaliteit. Op de site kunnen

de leden discussiëren over het beleid

en vooral hoe het beter kan. Zo hoopt

de oprichter via de mogelijkheden van

web 2.0 (en later web 3.0) de overheid te

verbeteren op een interactieve manier.

Toekomst

Zoals in deze top 25 te zien is, staat

Facebook nog steeds nummer 1 in de

sociale netwerk wereld, met meer dan

een miljard bezoeken per maand, Twitter

is de grootste stijger en MySpace verliest

langzaam terrein. Maar hoe zit het nou

met de toekomst van sociale netwerken

in het algemeen?

Er zijn experts die zeggen dat de sociale

netwerken als Facebook aan het eind

van hun product lifecycle zitten en

zullen verdwijnen uit de media als

zoveel hypes. Anderen zeggen dat ze in

de toekomst meer niche georiënteerd

zullen worden, weer anderen geloven

nog steeds dat de online communities een

steeds belangrijkere rol gaan spelen in

de komende jaren. Dat zou bijvoorbeeld

kunnen zijn in de politiek. Er werd

veel gesuggereerd dat Facebook heeft

bijgedragen aan de overwinning van

Obama, hoewel daar nog geen concreet

bewijs voor is gevonden. In Nederland

blijken de politici nog niet bijster veel

gebruik te maken van platformen als

Hyves. Eén manier waarop zo iets een

enorme invloed zou kunnen hebben is

omdat door de sociale netwerk sites je

hele netwerk wat normaal verborgen is

(vrienden van vrienden) nu duidelijk

zichtbaar is. Daarnaast zouden de

gebruikers ook makkelijker aan

iedereen kunnen uiten wat hun politieke

voorkeur is. Daardoor zouden mensen

eerder de voorkeuren van hun “peers”

overnemen. Bovendien zou het voor de

politici makkelijker kunnen zijn om hun

standpunten over te brengen aan hun

kiezers via de social networks.

Voor de banenmarkt hebben de sociale

netwerken hun kracht ook al een tijdje

Plaats Site Unieke bezoekers Maandelijkse bezoeken1 facebook.com 68.557.534 1.191.373.3392 myspace.com 58.555.800 810.153.5363 twitter.com 5.979.052 54.218.7314 flixster.com 7.645.423 53.389.9745 linkedin.com 11.274.160 42.744.4386 tagged.com 4.448.9151 39.630.9277 classmates.com 17.296.524 35.219.2108 myyearbook.com 3.312.898 33.121.8219 livejounal.com 4.720.720 25.221.35410 imeem.com 9.047.491 22.993.60811 reunion.ocm 13.704.990 20.278.10012 ning.com 5.673.549 19.511.68213 blackplanet.com 1.530.329 10.173.34214 bebo.com 2.997.929 9.849.13715 hi5.com 2.398.323 9.416.26516 yuku.com 1.317.551 9.358.96617 cafemom.com 1.647.336 8.586.26118 friendster.com 1.568.439 7.279.05019 xanga.com 1.831.376 7.009.57720 390.yahoo.com 1.499.057 5.199.70221 orkut.com 494.464 5.081.23522 urbanchar.com 329.041 2.961.25023 fubar.com 452.090 2.170.31524 asiantown.net 81.245 1.118.24525 tickle.com 96.155 109.492

Page 16: Lugograaf 7.2: Netwerken

16

Bronnen

Blom, E. ‘ Handboek communities’

http://last.fmw

http:/nu.nl (zoek op: facebook)

http://jcmc.indiana.edu

http://ambtenaar20.nl

bewezen. Hoewel het altijd al een goed

idee was om niet alleen vrienden,

maar ook vrienden van vrienden te

benaderen bij het zoeken van een

arbeidsplek, was dat tot nu toe altijd

een verborgen netwerk. Maar met

sites als LinkedIn wordt het steeds

makkelijker voor gebruikers om dat

verborgen netwerk in te zetten. Aan de

andere kant wordt het voor werkgevers

door dat enorme verborgen netwerk

ook makkelijker om aan informatie

over sollicitanten te komen, gewenst of

ongewenst. Dat verklaart de trend van het

“unfrienden” de laatste tijd. Steeds meer

mensen verwijderen veel vrienden uit

bijvoorbeeld hun Facebook account, om

niet te makkelijk hun privé gegevens vrij

te geven.

Terwijl de sociale netwerken steeds

meer serieus worden genomen binnen

het bedrijfsleven en de politiek zijn

ze ook een serieuze kracht achter

veel groot wereldnieuws. Een aantal

voorbeelden:

• Vorig jaar heeft een Canadese

verzekeringsmaatschappij de uitkering

van een van haar klanten stopgezet

vanwege Facebook. De vrouw ik

kwestie was op verschillende foto’s te

zien op feestjes waar ze het duidelijk

erg naar haar zin had volgens de

verzekeringsmaatschappij. Op zich niks

mis mee maar de vrouw ontving een

uitkering omdat ze depressief was en

daardoor naar eigen zeggen niet kon

werken.

• In Florida werd onlangs besloten dat

rechters en advocaten geen vrienden

mogen zijn op Facebook. Hoewel het

bekende Facebook hier als voorbeeld

is genomen zal deze regel ook gaan

gelden voor andere sociale netwerksites

waar men vrienden kan toevoegen. Dit

om de neutraliteit van de rechters te

waarborgen. Natuurlijk mogen rechters

wel vrienden hebben in het echt, maar

als mensen zien dat hun advocaat

vrienden is met de rechter op Facebook

zouden ze ervan uit kunnen gaan dat ze

een speciale behandeling krijgen.

• M.b.v. Twitter zijn de verschillende

protesten tegen de regering opgezet

in het voormalig communistisch land

Moldavië, ook was dat een manier voor

de buitenwereld om erachter te komen

wat er daar precies speelde. Ook zou

Twitter een soortgelijke rol hebben

gespeeld bij de protesten van vorig

jaar na de verkiezingen in Iran. Omdat

we nu dus in het zogenaamde web 2.0

tijdperk zitten, of we het nu weten of

niet, zal de volgende logische stap zijn:

web 3.0. Er wordt al veel gespeculeerd

wat dat dan precies zal inhouden. De

sociale netwerken worden er in ieder

geval vaak in genoemd, meestal wordt

gedacht dat de sociale netwerken in

plaats van losse sites geïntegreerd

worden tot een nieuw geheel, iets

wat op dit moment al op sommige

plekken gebeurd. Raymond Franz van

TrendLight vatte het web 3.0 als volgt

samen: ‘van een ongestructureerde

content pool naar een gestructureerde en

met elkaar verbonden informatiecloud,

volledig met elkaar verbonden

door semantische classificatie en

samenwerking.’

Alles zal dus nog meer met elkaar

worden verbonden, de hoofdrol

verschuift naar de webmasters die

proberen het web nog meer te laten

vormen naar de individuele gebruiker.

De sociale netwerken zullen zich dus

waarschijnlijk aan moeten passen

volgens deze trend, zich gaan richten op

groepen of geheel moeten verdwijnen.

Op het moment groeit het aantal

gebruikers van de meeste grote sociale

netwerken in ieder geval nog steeds.

Page 17: Lugograaf 7.2: Netwerken
Page 18: Lugograaf 7.2: Netwerken

De macht van een netwerkTekst: Casper Kranenborg

Zonder sociale contacten kom je niet ver. Dat is algemeen bekend. Iedereen kent de cum

laude afgestuurde eenling, een saaie laborant of historicus die de hele dag met zijn neus in

de boeken zit en zich telkens afvraagt waar het mis is gegaan. Ook krijg je geen baan zonder

sollicitatiegesprek, terwijl je zonder de vriend die je aanbeveelt niet eens op gesprek mag

komen. Maar hoe ver gaat de invloed van vrienden en in het bijzonder sociale netwerken? Aan

de hand van Malcolm Gladwells studie over sociale netwerken en de ‘Dell Hell’ zal blijken dat

kleine dingen hele grote invloeden kunnen hebben.

Page 19: Lugograaf 7.2: Netwerken

19

Malcolm Gladwell en Dell

Malcolm Gladwell heeft in zijn boek

‘The Tipping Point’ onderzocht hoe

sociale netwerken nu precies werken.

Hierbij kwam hij tot een driedelig

onderscheid van speciale personen. Al

deze personen behoren tot een selecte

groep mensen met een soort speciale

sociale gave. Ten eerste zijn daar de

‘connectors’ oftewel mensen met grote

sociale netwerken. Dit hoeven geen

personen van de Rotaryclub te zijn, maar

bijvoorbeeld ook mensen die erg actief

zijn bij de plaatselijke sportvereniging.

Daarnaast bestaan er de zogenaamde

‘mavens’, mensen die veel kennis hebben

omtrent bepaalde zaken en deze kennis

graag willen delen met anderen. Vaak

zijn dit personen die iets kunnen maken

of breken met hun mening. De derde

speciale groep in sociale netwerken zijn

de ‘salesmen’. Dit zijn vaak personen

met een charismatisch uiterlijk en een

vlotte babbel waardoor je ze eigenlijk

meteen aardig gaat vinden en hun

mening wil delen. Een voorbeeld van

zo’n invloedrijke persoonlijkheid

is Youp van ’t Hek. Nadat deze het

alcoholvrije biermerk Buckler als

‘gereformeerd bier’ had afgedaan in

zijn oudejaarsconference, daalden de

verkopen drastisch eind jaren ’80.

Dell, de online computergigant,

ondervond rond 2005 ook de kracht

van sociale netwerken en meningen.

Dell had geen enkele winkel, je kon

de computers en randapparatuur enkel

via internet bemachtigen. Door deze

enorme kostenreductie probeerde Dell

qua prijs voor te blijven in de snelle

wereld van de elektronica. Helaas voor

hen hadden ze deze macht van internet,

Page 20: Lugograaf 7.2: Netwerken

20

waar ze zelf zo in geloofden, onderschat.

Een invloedrijke blogger, Jeff Jarvis,

die allerlei nieuwe media analyseert

op zijn weblog, kocht een Dell en uitte

zijn ontevredenheid over het ‘customer

support system’ hierover op zijn weblog.

Hierdoor spoten er steeds meer blogs

als paddestoelen uit de grond. Allemaal

klaagden ze over serviceproblemen,

kapotte computers en zelfontbrandende

accu’s. Als een lopend vuurtje ging dit

door het land, waardoor Dell steeds meer

een negatief imago kreeg opgezadeld.

Dell nam dit niet serieus in het begin,

zo gebruikte de marketingafdeling

de informatie op internet niet op een

proactieve manier, maar screende

ze enkel wat blogs. Enkel eigen

marktonderzoek werd veel aandacht aan

besteed, terwijl de gratis informatie op

internet bijna compleet werd genegeerd.

Wat volgde was een complete catastrofe

voor Dell. Door alle slechte reclame

daalden Dell-aandelen met 50% en was

de klanttevredenheid naar een minimum

gedaald. Het bedrijf stond bij iedereen

bekend als het bedrijf met slechte

service en foutieve leveringen. Dit

zorgde bijna voor een faillissement.

Hoe kon dit gebeuren?

Dat een invloedrijke blogger bijna in

zijn eentje een multinational aan de

rand van de afgrond duwt is niet reëel.

Gladwell stelt dan ook dat niet alleen

de persoon voldoende is om een hype

te creëren. Er zijn nog meer factoren.

Een van deze is de ‘stickiness factor’

zoals Gladwell het noemt. Het houdt

in dat de vorm van de boodschap ook

erg belangrijk is om de aandacht van de

lezer of kijker vast te houden. Zo zijn de

karakters uit Sesamstraat voor kinderen

een erg belangrijk karakter waar ze van

op aan kunnen. Ze geloven hen. Net

zoals vele blogger Jarvis geloofden

in zijn deskundigheid. Voor sommige

dingen blijf je thuis aangezien je dat zo

interessant vindt, zoals een vervolg op

de cliffhanger in een spannende tv-serie.

De vorm van de boodschap is dus erg

belangrijk.

Zoals Mcluhan in de jaren ’60 bij

de opkomst van televisie al zei:

‘the medium is the message’. Die

media waren begin 21e eeuw blogs

en podcasts. Het was hip en cool

en zo werden veel mensen hierdoor

geïnspireerd om deze trends te volgen.

Malcolm Gladwell

Page 21: Lugograaf 7.2: Netwerken

21

Dat brengt ons meteen bij de ‘law of

context’. Omgevingsfactoren zijn ook

van erg grote invloed. Als de blog niet

werd opgepikt door andere fanatieke

volgers of als Youp van ’t Hek zijn

tirade in het café verteld had, was de

Buckler verkoop niet gedaald door zijn

toedoen of als de slechte Dell reclame in

een praatprogramma werd verkondigd,

is de kans aanwezig dat dit net als vele

roddels langzaam verdwijnt zonder

sociale gevolgen.

Kleine dingen kunnen dus grote

effecten hebben. Economen hebben dit

onderzocht en stelden zo de beroemde

80/20 regel op. In bijna alle gevallen

doet ruwweg 20% van de deelnemer

80% van het ‘werk’. Soms kan het zelfs

nog extremer. Zo kwam het boek ‘Anna

Karenina’ van de Russische schrijver

Tolstoj ruim 100 jaar na publicatie

op nummer 1 in de bestverkochte

boekenlijst van Amerika. Dat gebeurde

enkel doordat Oprah Winfrey dit boek

besprak in haar uitzending.

In Dell’s geval was er ook een selecte

groep die de reactie startten. Hun

mening uitend via blogs op internet

legden ze in een paar dagen het

marketingsysteem van Dell totaal

plat. Ze voldoen dus aan de eisen van

Gladwell; er is een invloedrijke persoon

of groep, een goede situatie (namelijk

een nieuw, hip medium) en daarnaast

werd de blog gevolgd door een groep

trouwe lezers.

Wat kunnen we hier nu van leren?

Vaak zijn de bronnen van sociale

epidemieën terug te voeren op

persoonlijke meningen van invloedrijke

mensen of groepen. Alle netwerken,

zowel reële als virtuele, tellen mee.

Dell heeft hier een harde les in geleerd,

maar is op de weg terug om weer een

belangrijke speler te worden in de ICT-

wereld. Gebruik de informatie die er is

dan ook altijd erg zorgvuldig. ‘Customer

satisfaction’ is namelijk een van de

weinige factoren waar alle bedrijven wel

aan moeten voldoen.

Voor het persoonlijke vlak; zorg er voor

dat het netwerk wat je hebt dusdanig

wordt uitgebreid met mensen die wat

teweeg kunnen brengen. Alleen dan

kunnen er veranderingen optreden.

Bronnen

Gladwell, M. ‘The Tipping Point: How little things can make a big difference’

McLuhan, M. ‘Understanding Media: The extensions of man’

www.dellhell.net

www.buzzmachine.com (zoek op: weblog Jeff Jarvis)

Page 22: Lugograaf 7.2: Netwerken

22

Nieuwe ontwikkelingen

De technologie staat nooit stil, elke dag weer worden er nieuwe

innovaties, revolutionaire doorbraken en andere technische hoogstandjes

gepresenteerd. In dze rubriek geven we jullie een kijkje in wat er zich

allemaal afspeelt in de wondere wereld van de techniek

Eco ShowerdropSta jij ook altijd te wachten tot je eindelijk onder de douche

kan? Dit apparaatje brengt hier verandering in. Dit slimme

apparaatje houdt bij wat tijdens het douchen verbruikt wordt aan

water en energie. Op het schermpje valt af te lezen hoe lang je

al aan het douchen bent en hoeveel water je al hebt verbruikt.

Je kunt de Eco Showerdrop zo instellen dat bijvoorbeeld na

10 liter water of 5 minuten douchetijd een alarm af gaat. En

na dat alarmpje kan je de persoon in kwestie dwingen eronder

vandaan te komen, of dat in ieder geval proberen.. Dit zal dan de

doorstroom in doucheruimte flink verhogen. Daarbij ben je altijd

op de hoogte van het water- en energieverbruik en kan je er dus

bewuster mee omgaan.

Dit apparaatje kan, afhankelijk van je gemiddelde waterverbruik,

een besparing opleveren van 10.000 liter water per persoon per

jaar wat neerkomt op een slordige 50 euro. Misschien het

overwegen waard..?

Lichtgevende douchekopWat is er nou mooier dan de dag te beginnen (of te eindigen) met

het geven van een heerlijke serenade voor je huisgenoten terwijl

je onder de douche staat. Maar met deze douchekop is douchen

voor jezelf ook een feestje! Hij geeft namelijk licht als er water

doorheen stroomt. Het licht aan het plafond of aan de muur is

overbodig geworden, en aan de kleur van het licht kan je zien of

het water op temperatuur is.

De douchekop heeft 7 kleuren, elk voor verschillende

temperaturen. Een blauw licht betekent dat het water koud is, en

het licht kleurt rood bij hogere temperaturen.

In de douchekop zitten 10 LED-lampjes, die aangedreven worden

door een interne turbine. Er zijn dus geen batterijen nodig en

werkt altijd. Succes verzekerd.

Tekst: Jefta van Hees

Page 23: Lugograaf 7.2: Netwerken

23

De PokenEen Poken is de nieuwste manier om gegevens met andere

personen uit te wisselen. Het is een soort digitaal visitekaartje,

maar dan wel een stuk moderner en origineler.

Het idee is erg simpel, laat de Pokens een ‘high-four’ doen.

Als de handjes groen licht geven zijn de gegevens succesvol

uitgewisseld. De poken kan 64 contactpersonen bewaren en

kan met de computer verbonden worden door middel van een

usb-verbinding. Hij bevat zelf geen persoonsgegevens, maar

een zgn. 128bit encrypted unique key. Als je twee Pokens tegen

elkaar aan houdt, worden deze ‘keys’ uitgewisseld, dus in

principe weet de Poken niet meer, dan dat hij een andere Poken

is tegen gekomen. Pas later, als je de Poken in je USB connector

steekt en verbinding maakt met de website, worden deze ‘keys’

gematched met de personen die je bent tegen gekomen.

Vervolgens kan je de gegevens opvragen en selecteren welke

sociale netwerken (bijv. Hyves en Facebook) je met de

contactpersonen wilt delen.

Je hoeft dus niet telkens je gegevens op te schrijven. Dus, nooit

meer dat gekrabbel op bierviltjes, als je het ons vraagt..

Driedimensionale kleurenfoto van levend weefselIn de filmindustrie is men op het moment erg hard bezig met

allerlei 3D-effecten, maar ook in de medische sector staan ze

niet stil. Met een nieuwe meettechniek kunnen driedimensionale

kleurenafbeeldingen gemaakt worden van oppervlakteweefsel.

Het weefsel kan met deze techniek in natuurlijke toestand

worden onderzocht, zonder dat het uit het lichaam verwijderd en

geprepareerd hoeft te worden.

De speciale microscoop waarmee het onderzoek is uitgevoerd

is uitgerust met een ‘femtoseconde’-laser en een speciale

kleurgevoelige detector. Weefsel in de huid wordt beschoten

met ultrakorte laserpulsen waardoor de verschillende

weefselcomponenten fluoresceren. Met een kleurgevoelige

detector kan voor elk punt in het monster het kleurspectrum

opgenomen worden. Dit kleurspectrum geeft informatie over de

structuur en de biochemie van het weefsel. Op deze manier zijn

veranderingen in de huid door bijvoorbeeld UV-straling

goed te zien. De verschillen tussen soorten weefsels worden met

deze techniek zichtbaar gemaakt zonder het weefsel vooraf te

hoeven kleuren of labelen. Misschien kan deze techniek zelfs zo

ontwikkeld worden dat tumoren onderscheiden kunnen worden.

Voorlopig is dit nog toekomstmuziek en er zal dan ook nog een

hoop onderzoek naar gedaan moeten worden.

Page 24: Lugograaf 7.2: Netwerken

Arjen LammersColumnist

NetwerkenEr komt een dag dat we aan het werk zijn en dat tijdens de bedrijfsborrel de

middenmanager op je afstapt. Eventjes ‘netwerken’ zegt ‘ie dan. Gevolgd door: “da’s net

werken, haha”. Verschrikkelijk, dat soort mensen die zelf het hardst lachen om zulke slechte

grappen die een normaal kind van 10 nog kan verzinnen. Niet meelachen betekent automatisch

dat je niet aan de goede kant van deze manager komt en dat kan je in je prille carrière niet

veroorloven. En waarom komen deze mensen, die zo incompetent zijn dat ze altijd als eerste

worden weggepromoveerd, toch altijd op deze posities terecht?

Omdat ze incompetent zijn. Als je de

vloek van competentie hebt, dat wil

zeggen je kan goed wat je doet, dan

wordt je onmisbaar op je departement.

Je kunt dan dus ongeveer hoofd van

het departement worden, bijvoorbeeld

technisch ontwerper, maar daarna houdt

het op. Om écht door te stoten tot het

niveau van hoger management moet je

eerst aantonen compleet incompetent te

zijn in wat je doet. Nou wil incompetent

niet meteen zeggen dat je niet slim moet

zijn, want als je überhaupt niet slim

genoeg bent dan wordt je natuurlijk

eerder ontslagen dan een maagd van

een kraamafdeling. Maar als je dus

enigszins in staat bent om intelligent te

klinken (gebruik moeilijke woorden!),

dan kom je al gauw in aanmerking

voor een promotie naar een goede

managementfunctie met middelmatig

acceptabel salaris.

En waarom wordt ik nou kotsmisselijk

van die lui? Omdat niemand het lef heeft

ze te zeggen dat ze saai en incapabel

zijn. En dat ze daardoor gesterkt raken

in de illusie dat ze wél de scherpzinnige

humor van Youp kunnen nadoen of zelfs

overtreffen. Dat ze dingen gaan roepen

als: “ik zou mijn eigen cabaretprogramma

kunnen maken”. Grappen maken is een

kunst en niet iedereen kan dat. Kijk maar

naar JP (van Lingo) of Sara Kroos. Die

zijn gewoon NIET grappig, maar worden

door de omgeving gesteund en gaan

denken dat ze het kunnen. En dat moet

gewoon verboden worden, hoewel ik nog

geen huidige minister in staat zie om wel

een goed onderscheid tussen wel en niet

toegestane humor kan maken. Maar voor

een salaris van de huidige ministers zou ik

wel een aantal mensen kunnen aanwijzen

die die taak op zich zouden kunnen

nemen.

Bijvoorbeeld Gijs. Deze man kan met zijn

typische lach iedereen overtuigen van de

noodzaak dat lachen nodig is om zaken te

relativeren. En hoewel hij om (bijna) alles

kan lachen, is het toch iemand die

enigszins verstand heeft van zaken en dus

de volgende middenmanager kan worden.

Met één voordeel: hij zal niet zelf de

flauwe grappen maken, maar het niveau

omhooghalen van de humor tijdens

bedrijfsborrels.

24

Page 25: Lugograaf 7.2: Netwerken

Verenigingsnieuws

Illustratie: Sander Scholten

Page 26: Lugograaf 7.2: Netwerken

Het leuke aan openingszinnen is dat ze constant evolueren

en sneller dan de ‘normale’ spreektaal. Een ware strijd tussen

mannen om origineel te zijn en vrouwen om verder te luisteren

dan de eerste zin. De vraag is echter of het aan de zin zelf ligt

of dat het meer gaat om de manier waarop en vooral door wie

het wordt gezegd. Tijd voor een onderzoek. Direct vragen aan

alle vrouwen die lid zijn van de studievereniging heeft twee

nadelen: het is een te beperkte groep én het gaat om de eerste

reactie en die is voor de meeste redacteuren al geweest, zij het

niet bij een versierpoging.

Zoals elke test zijn er criteria nodig om een wetenschappelijk

verantwoord resultaat te krijgen. Zo moet er een schaal

ontwikkeld worden waarop de progressie van de ontmoeting

wordt bijgehouden en zo objectief mogelijk. Daarom werd

gekozen voor de volgende puntenverdeling: (zie tabel)

Dan zijn er nog twee punten waar aandacht aan besteed

dient te worden: de bewijslast en de minimale eisen aan de

vrouwelijke partij. Omdat het vinden van nuchtere getuigen te

lastig werd geacht, het paraat hebben van opnameapparatuur

te omslachtig en het opnieuw interviewen van de dame

in kwestie hoogst onwenselijk, werd er besloten op de

eerlijkheid van redactieleden te vertrouwen. Dan de eisen aan

de vrouwelijke partij. Omdat perceptie werkelijkheid is bij

het beoordelen van de vrouwen en omdat het om eenmalige

ontmoetingen gaat, is het wenselijk een schaal te vinden die

puur en alleen op uiterlijk is gebouwd. Dat vrouwen meer zijn

dan een fysieke opleuking van de ruimte is absoluut waar,

maar voor deze test nou eens één keertje niet. Een dergelijke

schaal is de schaal van Tucker (1-5 sterren) en er werd

besloten dat elke jongedame van ten minste 3 sterren voldeed

voor de puntentelling.

Test: Openingszinnen

26

Tekst: Arjen Lammers

Omdat de redactievergaderingen dikwijls plaatsvinden in de lokale horeca en het

onderwerp van de test een flinke brainstormsessie vereist en daarom aan het einde van de

vergadering pas wordt besloten, is het onderwerp voor de test deze keer openingszinnen. Door

mannen gebruikt sinds Adam Eva uit de grot sleurde, door vrouwen gehoord sinds ze geleerd

hebben de mond dicht te houden.

Page 27: Lugograaf 7.2: Netwerken

Voor inspiratie aan zinnen werd een wereldwijd netwerk van

computers gebruikt. Uiteindelijk werd besloten dat elke zin in een

categorie te plaatsen moet zijn: creatief (ken je mij niet ergens

van?), standaard/cliché (ken ik jou niet ergens van?), beledigend

(je stinkt, zullen we douchen?) of overig. Gewapend met enkele

voorbeelden in elke categorie en zijn alle onderdelen gereed.

Tijd voor de test!

Uiteindelijk zijn de volgende dag de verhalen aangehoord,

samengevoegd met elkaar en daaruit gedistilleerd de resultaten.

Het probleem was echter dat een precieze puntentelling niet meer

mogelijk was, maar slechts bevindingen gegeven kunnen worden

over wat wel en niet werkt. En bij wie het wel en niet werkt. De

persoon die het meeste punten had weten te bemachtigen (naar

eigen zeggen), verliest. De eerste verovering voldeed niet aan

de schaal van Tucker en een andere was een ex van de persoon

in kwestie. Winnen qua score per persoon is in principe niet

mogelijk omdat we de anonimiteit van de redactieleden willen

waarborgen. Tijdens het testen was ook de mogelijkheid tot de

“ken je...... Ted al?”, vrij naar Barney Stinson. Het voordeel is

dat je geïntroduceerd wordt en daardoor niet direct geassocieerd

27

wordt met een rare openingsmanoeuvre, terwijl wel de aanzet

wordt gegeven tot impulsief en dus vaak juist handelen. Dan de

punten per categorie van zinnen: standaard/cliché +5, creatief +2,

beledigend -15 en overig 0 (niet gebruikt/geen data beschikbaar).

Conclusies

Wat vooral blijkt te werken zijn de klassiekers zoals “ken ik jou

niet ergens van”. Daar moet je dan wel op de manier waarop

letten, want hoe droger en dommer gebracht, des te groter is de

kans op een positieve afloop. Ook zal het waarschijnlijk zo zijn

dat deze tijdelijke opleving van de klassiekers niet te lang duurt,

maar vooralsnog zijn dit ‘winners’. De creatieve openingen

scoorden wisselvallig en zijn dus afhankelijk van zowel de

gemoedstoestand van de vrouw als de tegenwoordigheid van

geest van de man. Dus gebruiken op eigen risico is ons advies.

Beledigingen scoorden wél punten (1x klap in gezicht) maar de

meeste vrouwen laten zich (gelukkig) niet beledigen en gaan snel

weg. In de categorie “overig” zijn uiteindelijk alle andere zinnen

gekomen, wat betekent dat er eigenlijk geen conclusie uit te

trekken valt. Dus blijft er maar één advies over en dat is dat je het

naar je zin moet hebben.

Progressie Punten MotivatieSeks Directe overwinning Als ‘the game’ wordt gespeeld als stratego,

dan is seks de vlag...Regelen 4pnt. Goed!Klap in gezicht 3pnt. ’t Is wel fysiek contact... En het moedigt aan

te proberen te falen.Drankje aangeboden krijgen 2pnt. Gratis = goed, goedkoop = niet goed!Gesprekje min. 10min. 1pnt. Hoi-hoi-naam-naam is geen succes, d’r moet

wel écht iets zijn voordat je punten krijgt!Afwijzing binnen 1min. -5pnt. Dan ligt het aan de opening (of je stinkt...).Indien je wordt geopend (’t schijnt te

kunnen)

0pnt. Het moet wel gaan om de openingszin!

(Vrouwelijke) familieleden van

redactieleden

5pnt. Er wás mogelijkheid tot bonuspunten!

Voor zijn ogen 10pnt. Dubbel de fun!Klap in gezicht van betreffende

redactielid

Directe overwinning Want zo zijn we. Dan moet je wel iets

ontzettend goed gedaan hebben.

Page 28: Lugograaf 7.2: Netwerken

28

Column voorzitter

Michiel FrenaijVoorzitter TBV Lugus

Het woord “netwerken” draagt in Nederland een negatieve klank. Door veel mensen wordt

het gezien als nep en egoïstisch. Veel Nederlanders menen dat netwerken een geacteerde vorm

van interesse tonen is met als enige doel er op langere termijn (vaak ten behoeve van zijn

of haar carrière) zelf beter van te worden. Ik heb het gevoel dat het woord “netwerken” op

verschillende manieren opgevat kan worden.

Vanuit mijn oogpunt netwerkt iedere

Nederlander al van jongs af aan. Je

netwerk begint met je familie en breidt

zich op school al snel uit tot tientallen

mensen. Zo gaat dat de rest van je leven

verder. Je legt contacten, doet diensten,

en ontvangt wederdiensten. Dit is een

concept dat al duizenden jaren bestaat. De

samenleving wordt een stuk persoonlijker

naarmate je via-via in contact komt met

mensen waarmee je werkt. Het zorgt voor

minder formele banden en dus voor een

“menselijkere” sfeer. Zonder te netwerken

zou een persoon als een robot door het

leven gaan.

“Netwerken” zie ik als het voeren van

sociale activiteiten waardoor je meer

mensen leert kennen. Door elkaar te

bekrachtigen en te helpen wordt het

gehele leven vergemakkelijkt. Zo ontstaat

er een maatschappij waarbij veel directe

en indirecte samenhang en afhankelijkheid

bestaat tussen individuen.

Het onderhouden van veel contacten

heeft als nadelig effect dat communicatie

oppervlakkiger wordt. Wanneer iemand

veel mensen kent is het lastig om met

ieder contact een diepzinnige relatie op

te bouwen. Hij of zij zal selectief moeten

zijn in het kiezen van boezemvrienden

of close relationships. Uit een recent

Nederlands onderzoek van Bureau

Trendbox blijkt dat Nederlanders steeds

meer mensen leren kennen, maar steeds

minder vrienden erop na houden. Ik vraag

mij dan af: Waar leg je de grens tussen een

vriend en een contact? Wat is vriendschap

nou eigenlijk?

Sommige mensen hebben op Hyves 600

zogenaamde vrienden. Anderen 100.

Voor mijn gevoel zegt het aantal vrienden

helemaal niets over de status van een

persoon. Het woord van 2009 is niet voor

niets “ontvrienden”. Veel “vrienden”

hebben is helemaal niet meer zo populair.

Een persoon kan meer hebben aan 100

vrienden waar je nog kan aankloppen

dan 600 “vrienden” die jou niet eens

kennen. Het toevoegen van vrienden op

netwerksites hoeft dus helemaal niks te

maken te hebben met de betekenis van

“netwerken” zoals ik dat zie.

”Netwerken” is iets menselijks dat gebeurt

en niet is tegen te gaan. Voor de mens is

het natuurlijk om contacten te leggen en

anderen te helpen. Door de digitalisering

van de maatschappij wordt het steeds

makkelijker om veel verschillende

contacten te kunnen onderhouden.

“Netwerken” hoeft niet gezien te worden

als iets negatiefs. Het aanleggen van een

netwerk kan met of zonder voorbedachte

raden gebeuren. Hiermee bedoel ik dat

men niet altijd contact legt om een

wederdienst (bijvoorbeeld ten behoeve

van zijn of haar carrière) terug te

verwachten. De intentie van “netwerken”

is niet altijd om er zelf beter van te

worden.

Page 29: Lugograaf 7.2: Netwerken

Word actief!

Wat? Lugus oganiseert het hele studiejaar activiteiten voor haar leden. De feesten, borrels, het introductiekamp, de verschillende symposia, Béta Bedrijven dagen, een meerdaagse binnenlandse excursie en een buitenlandse studiereis. Als commissielid organiseer je evenementen en activeiten of breng je iets uit in de naam van de vereniging; zoals ons verenigingsblad de Lugograaf, de jaarlijkse almanak of je zorgt voor de website met de verschillende systemen.

Waarom? Commissiewerk verrijkt je studietijd. Je werkt nauw samen met een groep enthousiaste mensen, en je ziet uiteindelijk resultaat van je werk. Dit vraagt veel van je organisatorisch vermogen. Afhankelijk van commissie en functie kun je veel leren over het bedrijfsleven, universiteit of drukwerk. Als commissielid van Lugus mag je ook mee met het actieve ledenweekend en de actief ledendag.

Wie? Iedereen kan commissielid worden bij Lugus, of je nu ervaring met commissies hebt of niet. Ervaring doe je vanzelf op.

Welke commissies?Op dit moment kun je solliciteren op functies binnen de volgende commissies:

- Almanakcie- Jongerejaarssymposium- Technology Consulting Day- Excursie- ESTIEM- ITcie

Voor meer informatie over de commissies, bekijk de website www.tbvlugus.nl, of kom donderdag 18 februari langs tussen 16.00u en 18.00u.

Hoe meld ik me aan?Je kunt je aanmelden door een e-mail te sturen naar [email protected]. Vermeld hierbij je naam en de commissie(s) en functie(s) waar je voorkeur bij ligt. In de week van 22 februari zal je uitgenodigd worden voor een gesprek.

De deadline voor de commissiesollicitaties staat op 19 februari.

Page 30: Lugograaf 7.2: Netwerken

30

Eventverslag All Options

Een carrière op de beursvloer lijkt voor velen ver weg. Het kennen van de markt en de

werking van aandelen en opties is niet de primaire focus van de studie TBK, de meesten van

ons zullen dan ook later geen werk vinden in deze sector. Omdat de basiskwaliteit van een

goede aandelenhandelaar een uitmuntende rekencapaciteit is, zijn er zeker een aantal TBK

studenten die zeer geschikt zijn voor dit werk. Bij All Options zijn ze altijd op zoek naar

personen die deze kwaliteit bezitten.

Tekst: Arjen Lammers8 november 2009

Page 31: Lugograaf 7.2: Netwerken

31

Het beurshandelsspel (de Traders

Trophy) dat All Options sponsort, is

een wedstrijd waarin je moet proberen

zo veel mogelijk geld te verdienen in

de handel met één fictief aandeel. De

koers van dit aandeel is afhankelijk

van de buitenwereld. Voor het gemak,

wordt de koers gesimuleerd door een

computer. Als deelnemer ‘voorspel’ je

op basis van de beschikbare informatie

of de markt gaat stijgen of dalen. Bij

een vermoeden dat de markt gaat

dalen moet je verkopen, bij stijgen

kopen. Klinkt simpel genoeg, maar

welke gegevens beïnvloeden op welke

manier de markt? Op welke termijn

heeft handelen zin, de korte of lange en

wanneer besluiten we af te wijken van

ons plan?

Tijdens de wedstrijd was er echter

nog één saillant detail: deelnemers

hadden de mogelijkheid om elkaar te

bellen om pricequotes (een bied- en

laatprijs) op te vragen. Die moesten dan

snel en binnen het redelijke gegeven

worden. Blijven deze pricequotes te

lang staan, dan kan iemand op jouw

kosten winst maken. Door de spanning,

tijdsdruk, afleidende telefoontjes

en al het lawaai om ons heen, was

het een hectische handelsdag in het

Zernikegebouw. Hoe goed er ook werd

gestreden door de delegatie van Lugus,

een prijs zat er niet in. Een gebrek

aan basiskennis van economie en dan

vooral de beurseconomie speelde ons

allen parten. Eerlijk gezegd, had onze

participatie aan de Traders Trophy

met meer oefening, een succes kunnen

worden.

Beurshandel is een lastig onderwerp

waar de studie TBK zich niet in eerste

instantie op richt. Maar de basistalenten

van elke bèta bij ons op de opleiding

kunnen, met een paar maanden

training in optiehandel, leiden tot

betere handelaren dan zij die economie

studeren. Economiestudenten kunnen

weliswaar de interpretatie geven aan

de gegevens maar hebben niet direct

de rekenvaardigheid om deze gegevens

snel genoeg om te zetten in de juiste

kengetallen.

Na de Traders Trophy was het tijd voor

een kennismaking met het bedrijf All

Options, een jong dynamisch bedrijf met

de nadruk op de persoonlijke

ontwikkeling van haar werknemers. Het

gaat vooral om het verantwoord kunnen

omgaan met risico’s en het behalen van

goede resultaten. Een paar dagen verlies

draaien is helemaal geen reden om je

zorgen te maken. Neem je te veel risico,

dan kun je wel meteen weer inpakken.

Het gaat er om dat je de juiste balans

weet te vinden en daar wordt je goed op

voorbereid, mocht je eenmaal door de

sollicitatieprocedure en screentests zijn

gekomen. Een carriere als

optiehandelaar is een leuk alternatief

voor de TBK student. Een alternatief dat

je zeker moet overwegen.

Over All Options

• Kantoren in: Amsterdam

(hoofdkantoor), Hong Kong,

Willemstad, Zug, Chengdu en

binnenkort Chicago.

• Voertaal: Engels

• Website: www.alloptions.nl

Page 32: Lugograaf 7.2: Netwerken

32

Curriculumherziening

Onderwijs is altijd in beweging. Nieuwe (edities van) vakken vormen voor docenten

een vanzelfsprekende aanleiding om nieuwe concepten en vaardigheden in het onderwijs te

introduceren. Ideeën van studenten komen, bijvoorbeeld via studentvertegenwoordiging, in het

onderwijsprogramma terecht. Al kan tempo en intensiteit van jaar tot jaar verschillen, goed

onderwijs is in beweging. Om te reageren op de maatschappij en het werkveld, maar ook op

nieuwe visies en verwachtingen van studenten en docenten.

Bij TBK is het onderwijs nu volop in beweging. Die beweging

komt deels vanzelf, door de afstemming van TBK aan het

onderwijs van de twee deelnemende faculteiten, ieder met hun

eigen methodieken en opbouw van vakken. Verder hebben

de eerste lichtingen het gehele programma nu doorlopen en

is het een goed moment om het gehele curriculum van TBK

te herzien. Dat gebeurt door drie curriculumcommissies (DT,

PPT en IE), samen met het bestuur en de opleidingscommissie

(OC) van TBK. Ze zijn begonnen met de bachelorfase, waarin

ze gekeken hebben naar de samenhang van de vakken, maar

ook naar de rol van specifieke cursussen. Er zijn overzichten

gemaakt, presentaties gehouden voor de OC, vervolgens is een

samenvatting gemaakt en daar is weer aan geschaafd. Dus het is

nu klaar zou je zeggen: Ja en nee.

Ja: De curriculumcommissies hebben ieder het doel, de richting

en de inhoud van hun eigen bachelorrichting bepaald. Ook is

het gemeenschappelijk gedeelte (zoals het eerste jaar) van het

bachelorprogramma van TBK bekeken.

Nee. Na de bachelorfase volgt nu logischerwijs de masterfase.

Verder is in deze curriculumherziening gebleken dat voor een

relatief nieuwe opleiding als TBK, die opereert op het grensvlak

tussen technologie en context/bedrijfsleven, een opleiding niet

gauw als ‘af’ is te beschouwen. Het TBK-onderwijs is en blijft in

beweging.

En ook: De curriculumcommissies vormen de spil van het

evalueren en opnieuw inrichten van studierichtingen. Net

als veel andere studies heeft TBK een meer permanente

curriculumcommissie in plaats van een periodieke evaluatie

(bijvoorbeeld iedere 5 jaar).

Het nieuwe curriculum is niet geheel anders geworden dan

waarmee TBK oorspronkelijk is gestart. Dat heeft voor een

belangrijk deel ermee te maken dat de afgelopen jaren al

aanpassingen zijn doorgevoerd. Een voorbeeld is het vak

Technologie en Maatschappij, dat ooit begon in blok 3 en

naar voren is geschoven, om uiteindelijk onder de nieuwe

naam Oriëntatie TBK 1 in blok 1 terecht te komen. Andere

aanpassingen zijn Oriëntatie TBK 2 voor het vak Intro TBK

ingenieur, en Algoritmiek voor Inleiding Programmeren. Of het

opnieuw opzetten van de oorspronkelijke Hanzevakken, Kern

van DT, Productietechnieken en Ontwerpen en Construeren, door

docenten van de DT-richting. Bestuur en OC van TBK hebben in

de afgelopen jaren al flink geschaafd.

De curriculumherziening is gestart met de doelstellingen van

de bacheloropleiding. Voor TBK gaan de doelstellingen over

ontwerpen, de combinatie van technische en bedrijfskundige

inzichten en concepten, de ontwerpmethodieken en de zogeheten

Academische Vaardigheden. Kern van de opleiding zijn een

aantal leerlijnen waarlangs vakken georganiseerd worden.

Tekst: Gerald JonkerVoorzitter opleidingscommissie TBK

Page 33: Lugograaf 7.2: Netwerken

33Doelstellingen en leerlijnen vormen het fundament van de

opleiding.

TBK aan de RUG wordt gekarakteriseerd door twee leerlijnen

die gaan over ontwerpen, namelijk een lijn tot ontwerpen van

producten en tot het ontwerpen van (bijbehorende) processen.

In het geheimschrift dat veel organisaties kenmerkt, herkennen

TBK-ers van de RUG wellicht direct de leerlijn Fundamenten

van Operations – POC – PPB – AAM. Oftewel, in vier vakken

het ontwerpen van productieprocessen. Een ander voorbeeld is de

leerlijn van de chemische procestechnologie (PPT richting) met

de vakken EFR, FTV, Thermo, die uiteindelijk de opmaat vormen

tot Process Design. Naast de twee leerlijnen over ontwerpen zijn

de vakken van TBK onder te brengen in meer bedrijfskundige en

meer natuurwetenschappelijke leerlijnen.

De natuurwetenschappelijke/wiskundige basis als belangrijk

kenmerk van TBK aan de RUG is versterkt en uitgebreid.

Natuurwetenschappen werken vaak met zogeheten gestapeld

onderwijs: uitbouw op een gemeenschappelijke basis. Het

eerste jaar bevat met ingang van komend jaar twee vakken

‘Natuurwetenschappen’, genummerd 1 en 2. Nr 2 komt in

plaats van Fysische Systemen en is daar nauw gerelateerd aan.

Nr 1 is nieuw en gaat in op de moleculaire wetenschappen.

De wiskundige basis van TBK is recentelijk versterkt met

aanpassingen van wiskundevakken en de informatica met het

nieuwe vak Algoritmiek. Deze aanloop zorgt er voor dat verderop

in het curriculum de natuurwetenschappen steeds beter in vakken

ingebouwd kan worden.

Een breed palet aan basis en specialistische (bedrijfskundige)

vakken maken de drie richtingen compleet. Deze vakken zijn

gericht op een verbreding van kennis (zoals de drie Kernvakken),

of juist op specifieke kennis over onderwerpen als financiering,

bedrijfsprocessen en structuren. Dit pakket aan vakken kan in de

loop van de jaren wat verschillen en daarom zal deze discussie

van tijd tot tijd worden gevoerd, omdat hiermee een aansprekend

geheel wordt gemaakt van de opleiding.

Vaardigheden zijn niet alleen gerelateerd aan een inhoud van het

vak, maar kunnen ook vakoverstijgend zijn, vaak aangeduid met

Academische Vaardigheden. Voor TBK zijn dat bijvoorbeeld

het zoeken naar informatie via literatuurbronnen of interviews,

schriftelijk rapporteren en presenteren en het werken in teams.

Sommige opleidingen besteden in een vak expliciet aandacht

aan deze onderdelen. TBK kiest ervoor om ze onder te brengen

in reguliere vakken. Die keus is van begin af aan gemaakt,

maar de afgelopen jaren is er gewerkt aan een methode om deze

academische vaardigheden beter te omschrijven en ook om de

voortgang te kunnen volgen.

“maar het is nooit af, TBK blijft in beweging”

Tot slot, een belangrijk onderdeel van de eigenheid van TBK

zit in de gebruikte methoden over hoe ontwerpproblemen aan

te pakken. De verankering van TBK in zowel de bedrijfskunde

als in de natuurwetenschappen, is vrij uniek voor TBK-

achtige opleidingen. Er is geen vanzelfsprekende blauwdruk

voor methoden van ontwerpen en analyse. In de loop van de

jaren heeft TBK aan de RUG, bouwend op kennis van beide

disciplines, in allerlei vakken al veel hiervoor ontwikkeld. Een

werkgroep Methodologie evalueert deze ontwikkeling met als

doel om uiteindelijk toch tot een eigen blauwdruk te komen.

De curriculumherziening is nu voorlopig afgerond. Terugkijkend

zijn gradueel een aantal veranderingen ingevoerd, niet abrupt

maar gestaag, om langzamerhand het onderwijsprogramma steeds

te verbeteren. Maar het is nooit af, TBK blijft in beweging.

Page 34: Lugograaf 7.2: Netwerken

Jongerejaars Symposium34

Tekst: Maarten van der Vegte14 oktober 2009

14 oktober 2009 heeft het eerste Jongerejaars Symposium mogen plaatsvinden;

georganiseerd door TBV Lugus in samenwerking met de opleiding Technische Bedrijfskunde.

Dit eerste symposium werd georganiseerd voor de eerstejaars die deelnamen aan het vak

Oriëntatie TBK-1, waar ze tijdens het symposium een opdracht voor moesten maken

Het doel van het symposium was de studenten door middel van

een (interactief) evenement meer informatie te geven over de drie

verschillende richtingen van Technische Bedrijfskunde, wat je er

later mee kan bereiken en wat je nu precies van je studie terug

ziet tijdens je toekomstige werk. Vanuit TBV Lugus was het doel

de studenten vroeg een symposium te laten ervaren om zo de

studenten enthousiast te maken voor de vele andere symposia en

congressen die gedurende het jaar georganiseerd worden.

Het symposium begon op woensdag 14 oktober om kwart voor

tien bij de grote zaal in de Bernouilliborg. Hier verschenen stukje

bij beetje alle eerstejaars, het overgrote deel zelfs netjes in pak.

Nadat de eerste spreker op de valreep was verschenen en iedereen

een programmaboekje had ontvangen kon het eerste jongerejaars

symposium officieel van start gaan. De dag werd voorgezeten

door onze opleidingsdirecteur Bart Kooi, die ondanks de blessure

aan zijn knie de plenaire sessies in goede banen heeft geleid.

De eerste spreker die aan het woord kwam was Hendrik van

der Meulen. Hendrik heeft technische bedrijfskunde, technische

scheikunde, energiepolitiek en filosofie gestudeerd aan

universiteiten in zowel Groningen, Enschede, Wageningen en

Bochem (Duitsland). Hij vertelde over zijn carière bij AVEBE,

die hem naar Singapore en Shanghai heeft gebracht. Hij legde uit

Page 35: Lugograaf 7.2: Netwerken

35

dat zijn internationale ervaringen echt de moeite waard waren en

zeker aan iedereen aan te bevelen zijn.

Na de opening en de eerste plenaire sessie verdeelden de

eerstejaars zich in drie groepen voor de eerste parallelle sessie,

om hier te horen over één van de drie richtingen van Technische

bedrijfskunde. Om de studenten een zo helder mogelijk beeld

te geven van wat TBK nu precies inhoud is ervoor gekozen

zoveel mogelijk TBK alumni te laten spreken. Tijdens deze

parallelle sessies vertelde de alumni over hun gevolgde studie

en ervaringen daarmee. Vervolgens verdeelden ze waar ze met

hun studie terecht zijn gekomen en wat ze precies van hun studie

terug zien komen tijdens het werk dat ze nu verrichten. Omdat

elke alumnus maar één keer hoefde te praten was voor de overige

tijd de VIP-ruimte in de Bernouilliborg geregeld zodat ze in volle

luxe van elk gemak voorzien waren, en met hun oude bekenden

konden bijpraten.

Een ander onderdeel van het symposium waren de interviews.

Vanuit het vak Oriëntatie TBK-1 kregen alle studenten de

opdracht mee om de alumni te interviewen. Hierbij kreeg elke

alumnus een groep van ongeveer 15 studenten bij zich en werden

gedurende een uur verscheidene vragen gesteld en kwamen

interessante gesprekken op gang.

Na de interviews was het tijd voor de lunch. Deze vond plaats

in het DT-lab, dat speciaal voor deze activiteit is omgetoverd

om alle studenten van eten te voorzien. Als klap op de vuurpijl

werden er op het laatste moment nog broodjes kroket besteld die

gretig door de deelnemers werden genuttigd.

Na de lunch kregen de studenten de overige parallelle sessies

om zo over de drie verschillende richtingen gehoord te

hebben. Vervolgens was de tweede plenaire sessie in de grote

zaal van de Bernouilliborg. Hier sprak Albert Jan Bosch. Hij

studeerde van 1970 tot 1977 fysische chemie aan de RUG en

promoveerde hierin in 1982. Hij vertelde over zijn carrière

bij Stork NV, waar hij hoofd van Research and Development

was. Hij kwam vervolgens te werken bij TNO waar hij

verantwoordelijk was voor de vernieuwing van het werkgebied

oppervlaktebehandelingen. Tegenwoordig is hij werkzaam bij

RSP Technology, waar hij verantwoordelijk is voor de verbetering

van het productieproces en ontwikkeling van nieuwe producten.

Na de afronding door Bart Kooi was er in de foyer van de

Bernouilliborg een afsluitende borrel voor de studenten. Onder

het genot van een hapje en een drankje konden de studenten

napraten en ten slotte was er voor iedereen nog een rijk gevulde

goodybag. Achteraf was er voor de alumni nog de kans na te

borrelen in het Lugushok, waar het nog lang gezellig was.

Het eerste Jongerejaars Symposium werd door zowel de

studenten, sprekers als docenten als erg positief ervaren! Nu was

het de plaatsvervanger van de bekende excursie naar Scania,

welke door de zware economische tijden helaas niet door kon

gaan. Volgend jaar mag het symposium naar aanleiding van het

succes naast de excursie plaats gaan vinden. Verwacht wordt dat

het symposium dan kan worden uitgebreidt om alle bachelor

studenten te verwelkomen.

Page 36: Lugograaf 7.2: Netwerken
Page 37: Lugograaf 7.2: Netwerken
Page 38: Lugograaf 7.2: Netwerken

Even voorstellen...38

Ook dit jaar zal Actie! weer spetterende activiteiten gaan

organiseren! Anders dan voorgaande jaren gaat Actie! nu ook

sportieve activiteiten organiseren onder leiding van de SportCo.

De commissie bestaat dit jaar uit Joris Douma (voorzitter),

Dirk Weijers (secretaris), Bert Hoogeboom (notaris), Youri de

Koster (sport-coördinator), Ruben Zwetsloot (algemeen lid)

en Wietse de Vries (algemeen lid). Er staan dit jaar, naast de

traditionele activiteiten en borrels, vele gezellige activiteiten

op het programma. We zullen onder andere proberen een

speedboattocht te organiseren en we gaan proberen met een groep

het Oktoberfest te bezoeken eind september, om de Duitse cultuur

eens goed te proeven. Daarnaast is er ook nog een cocktailcursus

voor mensen die wel van een lekker drankje houden. Dus heb je

zin om af en toe wat leuks te doen met je studiegenoten? Hou dan

de site in de gaten, check de posters of spreek ons aan!

Namens het hele team van Actie!

Joris Douma

Dirk Weijers

Ruben Zwetsloot

Wietse de Vries

Bert Hoogeboom

Youri de Koster

Actie

Page 39: Lugograaf 7.2: Netwerken

39

2010 zal ook een jaar worden waarin de excursiecommissie

een spetterende reis gaat organiseren binnen Nederland. Dit

jaar zullen Age, Jan, Nienke en Bosse een driedaagse reis voor

jullie op touw zetten. Op dit moment zijn we druk bezig met het

bedenken van verschillende locaties, vandaar ook het thema van

dit jaar:

“LUGUS on tour!”.

ExcursieHet belooft een excursie te worden waarin zowel industriële

als consultancy bedrijven binnen de TBK-richtingen aan bod

komen in een deel van ons land. Uiteraard zullen er ook tijdens

de excursie een aantal sociale activiteiten worden georganiseerd.

Dus wordt er gekozen voor leuke steden die door ons, Lugianen,

onveilig gemaakt kunnen worden!

De excursie zal dit jaar in het 3e blok plaats vinden, hopelijk tot dan!

Page 40: Lugograaf 7.2: Netwerken

40

Introlugi is de commissie die voor het achtste opeenvolgende

jaar het supertoffe introductie kamp van Technische

Bedrijfskunde gaat organiseren. Onder leiding van Daniel

Kalmann gaan Jan Vaartjes (algemeen lid), Menno de Jong

(algemeen lid), Linde van Tilburg (penningmeester) en Susan

Smith (algemeen lid) ervoor zorgen dat de sjaarzen een

gezellig kamp kunnen verwachten. Het belangrijkste doel

hiervan is om elkaar beter te leren kennen.

Dit zal inhouden dat er overdag verschillende activiteiten

gaan plaatsvinden en ´s avonds zal er gerelaxt worden onder

het genot van een drankje. Om de sjaarzen niet meteen in

het diepe te gooien zal er tevens het een en ander uitgelegd

worden over de eerste weken van TBK en de studievereniging

Lugus.

Met dit kamp willen wij als Introlugi ervoor zorgen dat de

eerstejaars studenten op een leuke en ontspannen manier aan

hun studie kunnen beginnen. De nieuwe studenten zullen een

speciale uitgave van het geweldige technische bedrijfskunde

blad “de Lugograaf” thuisgestuurd krijgen met verdere

informatie over dit pr8ige kampje.

Wij hebben er zin in en we hopen dat er veel nieuwe

eerstejaars mee zullen gaan.

Menno de Jong

Daniel Kalmann

Susan Smith

Linde van Tilburg

Jan Vaartjes

Introlugi

Page 41: Lugograaf 7.2: Netwerken

41TaSC is het oude Speechles dat onder de nieuwe naam een frisse

start maakt! Het Technology and Society Congress zal verder

gaan waar Speechles gebleven was: het organiseren van een

congres waarbij aan de hand van een maatschappelijk beladen

thema een mooie dag vol interessante sprekers en discussies

wordt neergezet.

Waarom dan nog een congres tussen al die andere dagen,

georganiseerd door andere studies? Juist onze studie is zeer

interessant voor zowel bèta als niet-bètastudenten. Doordat onze

studie zowel de technische als maatschappelijke kant van een

onderwerp behandelt kan dit een zeer breed publiek bij elkaar

brengen om zo tot interessante discussies te komen.

Om ervoor te zorgen dat deze discussies er ook daadwerkelijk

zullen komen hebben we dit jaar gekozen voor het thema: ‘The

road ahead, paying per mile’, waarbij de OV-chipkaart en de

kilometerheffing centraal zullen staan. Een aantal lezingen over

achterliggende technieken en het beleid zullen de basis vormen

voor het afsluitende debat waarin zowel sprekers als deelnemers

de kans krijgen hun mening te geven.

27 april is vrijgeroosterd, dus maak daar gebruik van! Voor

het laatste nieuws kun je terecht op onze website: www.tasc-

groningen.nl. Hier is ook de mogelijkheid jezelf in te schrijven

voor de nieuwsbrief.

v.l.n.r.:

Matthijs de Jong – Acquisitie

Martien Jalink – Secretaris

Prosper Rabo – Acquisitie

Jaimy Louwaars – Penningmeester

Diederik Jan Lemkes - Voorzitter

TaSC

Page 42: Lugograaf 7.2: Netwerken

42

Met trots stel ik hier het bestuur van de Bèta Bedrijvendagen

2010 aan u voor. Een bestuur dat enthousiast, gedreven en

ambitieus is. Dat natuurlijk erg gezellig is. En dat maar één ding

voor ogen heeft: van de BBD 2010 het mooiste evenement van

het jaar maken.

De Bèta Bedrijvendagen is een tweedaags evenement

waar studenten in contact kunnen komen met bedrijven op

verschillende manieren. Als je je wilt oriënteren, is er de

bedrijvenmarkt en zijn er een aantal presentaties. Mocht je op

zoek zijn naar een stageplaats of een baan, dan zijn er workshops

door bedrijven en individuele gesprekken. Daarnaast is er nog de

mogelijkheid om informeel contact te leggen met je toekomstige

werkgever tijdens het ontbijt, de lunch of de beroemde borrels.

Het leuke van de Bèta Bedrijvendagen is dat het erg gemakkelijk

is om contact te maken met de bedrijven. De prachtige locatie

van het Kasteel maakt de sfeer heel speciaal, de bovengenoemde

borrels zorgen voor een feestelijk einde van de dag. Het is geen

massaal evenement, waardoor je makkelijk je weg zal kunnen

vinden op de BBD.

Als student zal je beide dagen helemaal in de watten worden

gelegd. Alles wat er op de dagen wordt aangeboden is gratis. Jij,

de student, staat immers centraal.

Ook dit zijn de Bèta Bedrijvendagen dus niet te missen. Vooral

voor TBK studenten is er een uitgebreid scala aan bedrijven te

vinden op de BBD. Of je nu voor het eerst kennis maakt met de

arbeidsmarkt, of echt op zoek bent naar jouw carrièrestart: op de

BBD kun je het vinden.

Renske van Raaphorst, secretaris BBD ‘10

Datum: dinsdag 16 en woensdag 17 maart

Meer informatie?

kijk op: www.beta-bedrijvendagen.nl of mail naar: info@

beta-bedrijvendagen.nl

Bèta Bedrijvendagen 2010: Make the world a Bèta place

Page 43: Lugograaf 7.2: Netwerken

Vision, 4. Linkoping20-25 april 7 - 11 April

Activity Week, Zagreb

Novi SadVision

17-21 maart

European Students of Industrial Engineering and Managementwww.estiem.org

Meet Europe!

Page 44: Lugograaf 7.2: Netwerken

44

Vision Belgrade:Efficiency in communication

Tekst: Frank Grooten en Maarten van der Vegte16 november 2009 t/m 20 november 2009

Our ESTIEM adventure started on Monday 16 November 2009. Our first day consisted only

of travelling. This is the result of trusting someone from Enschede with arranging your journey.

At home it didn’t seem such a bad idea; fly to Budapest first and then take a night train towards

Belgrade. But somehow I think we could have expected that the Balkan-style train towards

Belgrade wouldn’t be so comfortable. After about 5 passport checks and 16 hours we arrived

at Belgrade. The exhausting trip caused us to be broken up even before we actually started the

ESTIEM event.

Page 45: Lugograaf 7.2: Netwerken

45In the early hours of Tuesday we were

warmly welcomed by Jelena Krneta on

behalf of ESTIEM Belgrade and guided

to the hostel. A very nice hostel with

a recreational basement and a kitchen

bursting with food! After inspecting the

hostel, a quick power nap was taken to

regain some energy for the upcoming

introduction that night. When our eyelids

opened again after a couple of hours,

we were pleasantly surprised by a local

treat called: the Duff burger! Think of

a regular hamburger and then multiply

it by two. With two of these monster

burgers in our stomachs, we were ready

for the first game to get acquainted to

Belgrade. Two groups were asked some

questions about Belgrade, the group with

the false answer had to bring forward

three volunteers to take a shot of Rakija

(40% liquor brewed in Serbia which

tastes like you’re drinking sink cleaner,

but very effective though!). The spirits

were getting up and the group was

moved to a bar called Scandal, were we

had our first encounter with the local

students and their scandalous partying

habits. At the end of this day everybody

was already great friends with each other,

so the introduction day can be called a

success!

Wednesday was the first official day of

the Vision. We got up early and went to

the faculty of IEM where the rector of the

university and the Minister of Education

and Sports gave the official opening of

the week. It was mainly in Serbian so this

gave us the chance to either learn some

more foreign languages or to just catch

some sleep. The minister of Education

and Sports spoke a bit in English about

the recent developments in education.

Even though she rather spoke about

education she couldn’t avoid answering

some questions about sport. She told

that recently most of Serbian cities

have acquired a youth agency, which is

essential to guarantee the quality of the

education. These developments are in

line with the requirements for joining the

European Union.

After the opening we returned to our tour

bus and went to get lunch. On the menu

was typical Serbian food: beans, potatoes

and meat. We had a hard time not to

start a food fight while being tired of

pushing the dry food through our throats.

After lunch it was time for sightseeing.

We went to Milosevic’s former palace

which has the grave of Emperor Tito in

a secluded part of his residence. Here

we saw several rooms full of presents

and impressive artifacts. President

and Marshall Tito reformed former

Page 46: Lugograaf 7.2: Netwerken

46

Yugoslavia so it became independent

from both western and Russian

influences. Though, because he still got a

lot of money from both sides he managed

to achieve a lot for the Serbian and other

Yugoslavian people.

On our way we also saw some other

significant places. For instance

underneath a huge bridge, where

hundreds of gypsies/ Romani started their

own society. We also saw a train station

which was under construction for over

20 years, and will probably take another

decade to finish. Finally we went to the

Cathedral of Saint Sava, an impressive

70m high church on a dominant location

within Belgrade; once finished it will

be one of the biggest cathedrals of the

world. The inside of the cathedral wasn’t

finished yet (apart from the gift shop) so

instead of praying they played religious

music.

In the evening we had the famous

international night, on which each

participant takes its local delicacies for

everyone to enjoy. For us Dutch guys this

of course meant stroopwafels, drop and

jenever. Somehow the international night

is a good chance for everyone to bring

their most disgusting local liquor and

watch foreign people make funny faces

while drinking it. At night we (except

Maarten who hit the figural brick wall

after his round about 20th shot of Rakija

that night) went to a hot club where there

was again live music. This performer

with his fancy equipment even pulled of

a perfect imitation of ‘California Love’

from 2pac. We experienced some true

‘X-factor’ material there.

Even though everyone was getting more

and more worn out, everybody had to

rise and shine at 8.30 at least to leave

for a lecture about media presentation

by Milica Licina Calija (Corporate

Communications Director at Kappastar).

Like the name already tells, she spoke

about what to do about your posture

during a presentation and more useful

tricks how to get your message across.

After this lecture we continued the

day with a company visit at the main

office of the Delta Maxi Group, part of

Delta Holding. Here the head of the PR

department spoke about their functions

and how Delta Holding embraces

Corporate Social Responsibility as a

business principle. A lot of examples

were shown, unfortunately the

educational level was lacking. Instead of

only mentioning projects in which Delta

Holding is participating, more could have

been told on the operational procedural

activities.

In the afternoon we ate some nice Italian

food downtown and had some free time

afterwards. At night we had dinner at the

Kafana, which mainly means eating a lot

of meat accompanied by typical Serbian

music and dancing. When the party at

Kafana was coming to its end, the party

continued at a company building on

round about the 15th floor. For the first

Page 47: Lugograaf 7.2: Netwerken

47time that week, some serious western

beats pounded in our ears and gave us

an energy refill for the coming days. Our

friend Jack Daniels was also in town and

brought some girls with him to dance on

the bar. It goes without saying that this

day was ended in style!

Friday morning we started to learn how

to perfectly allocate the capacity of the

shower. Our ingenious queuing solution

made it possible to gain some more

valuable minutes of sleep. As soon as

the local group of Belgrade got us all

out of bed we went to our next lecture.

A Serbian psychologist tried to explain

how to perform personality test based

on a drawing. She performed a large

scale investigation on so called ‘meta-

communication’. This basically means

that for instance your body language isn’t

aligned with what you’re actually saying

and thereby communicates that what

you’re saying might not be true.

To explain this we all drew ourselves

on a paper. We were supposed to start

improvised conversations based on

each other’s drawings. During the

conversation we had to verbally ‘move’

the other person by interpreting the

characteristics of the person’s drawing.

Of course everyone knows that a great

variety of optimized personality tests is

already available, nevertheless it was an

insightful morning.

After the lecture we went to the biggest

telecom company in Serbia: Telekom

Srbija. Here a lovely manager explained

what Telekom Srbija does exactly.

She proudly showed us their recently

acquired teleconference room; in here

we had the opportunity to witness a live

conference with Montenegro and Bosnia-

Herzegovina. During our free time the

local group took us on a tourist trip to

the ancient castle right in the middle of

Belgrade. During centuries the castle was

held by various invaders, who all left

their scars.

In the night we went to a large club in

a more industrial part of Belgrade. A

Serbian band played a lot of Serbian

music and all the Serbians went crazy.

The Friday night was very hard on a lot

of us; hence a lot had to pay the price

during the first lecture on Saturday. This

was really a shame since it was a really

good and inspiring one about protecting

your company from the dangers of the

internet. For example the ‘Dell hell’ was

discussed (Dell’s underestimation of

the influence of bloggers, costing them

a great market share). After the lecture,

different strategies were tested by role-

playing. Here everyone played a different

Page 48: Lugograaf 7.2: Netwerken

48

stakeholder in a software problem. Three

participants were playing the CEO’s of

the software supplier and had to solve the

problem while others were blabbermouth

bloggers just trying to bring the

organization down.

The second lecture of the day was mainly

about contemporary networking, which

mainly came down to using LinkedIn

and Facebook. Finally a case was done in

which each group had to advise how to

use the contemporary networking tools

in order to promote a firm and attract

employees.

A short pit stop sponsored by Duff

burgers gave us some extra strength for

the third activity that day. This was a

surprisingly exiting game, called Eagle’s

flight. Again groups were formed and

every group represented a fictitious land.

Every land had their own goals to attain

each ‘year’ concerning resources, allied

and enemy countries and a different

starting level of resources. Each year (ten

minutes) countries had to trade resources

via other countries, since they were not

allowed to trade nor speak with enemy

countries. When the year was over and

deadlines were not met, a country had to

go into war with other countries to meet

their goals. During the second round

more deadlines were ending and people

became more open on the goals they

had to attain and how many resources

and weapons they had. Countries started

to trust each other and really help each

other to reach their goals in order to

avoid a big war. So what did we learn?

In order to work together, transparency,

honesty and COMMUNICATION are

really important and make things go

much easier. Though it sounds logical

(and actually is), it still gave an insight

which can be used in all kind of settings

besides the political one.

Now that the last activity was behind us,

it was time get fancy and end the week

in style. An awesome gala dinner had

been organized in a classy restaurant.

Excellent food, good live music and

people all suited up. The week was

unfortunately coming to an end and to

remember this night, Jukka took more

photo’s than the national library could

store. These are now thankfully posted

on everyone’s facebook and daily looked

upon with nostalgically feelings.

On Sunday we finally had a chance to

sleep in a bit. With everyone able to walk

we decided to spend our last Serbian time

and money downtown. In the evening the

same high-quality Balkan-train waited

for us to take us to Budapest, where we

had to wait for half a day to catch our

plane back to Holland. This gave a nice

opportunity to take a quick peek at

Budapest to add some more cultural

experiences to our trip. Looking back on

this week we had a wonderful time which

was extra special because of all the new

people you get to know in such a short

period of time. The organization was also

fabulous; we were only once 10 minutes

behind schedule in the whole week. For

everyone who hasn’t been on the road

with ESTIEM, don’t miss out on this and

subscribe fast!

Page 49: Lugograaf 7.2: Netwerken

Puzzelpagina

Prijspuzzel

Er zijn vijf kamers in een internationaal studentenhuis met elk

een verschillende kleur, in elke kamer woont een student met

een andere nationaliteit. De vijf personen drinken ieder een

verschillend merk bier, roken allemaal een ander merk sigaretten

en hebben ieder een verschillend huisdier. Één student heeft een

vis. De vraag is: wie?

Rekenvraag

Er is ten minste één driecijferig getal bestaand uit

drie verschillende getallen abc (probeer bijvoorbeeld

het getal 561) waarbij na het doen van de volgende

optellingen het getal KLMN een palindroom is

(zoals het getal 1331 of 6776). Kan jij vinden

welke?

ABC DEF GHIJCBA+ FED+ JIHG+DEF GHIJ KLMN

Aanwijzingen:

De Brit woont in de rode kamer.

De Zweed heeft honden als huisdier.

De Deen drinkt Bavaria.

De groene kamer staat naast en links van de witte kamer.

De eigenaar van de groene kamer drinkt Heineken.

De student die Pall Mall rookt houdt vogels.

De eigenaar van de gele kamer rookt Lucky strike.

De student die in de middelste kamer woont drinkt Hertog jan.

De Noor woont in de eerste kamer.

De student die Marlboro rookt woont naast degene die katten heeft.

De student met het paard woont naast degene die Lucky Strike rookt.

De persoon die Gauloises rookt, drinkt Grolsch.

De Duitser rookt Chesterfield.

De Noor woont naast de blauwe kamer.

De student die Marlboro rookt heeft een buurman die Amstel drinkt.

Hier de puzzelpagina, wie de prijspuzzel weet op te lossen en de

oplossing voor 1 maart mailt naar: [email protected] maakt kans

op een bioscoopbon ter waarde van 15 euro!

49

Page 50: Lugograaf 7.2: Netwerken

50

AfgestudeerdenWij feliciteren de volgende mensen met hun afstuderen:

Bachelor afgestudeerden

DT

Jong, M. de

Buijs, P.

Groote, R. de

Meens, V.F.

Muller, W.M.L.

Hakvoort, J.T.

Stroeve, J.G.

Kerkhof, T. v.d.

Maas, P.

Minnema, A.

Sijssens, W.M.

Bouwkamp, F.J.

Heuveln, H.F. van

Wubbe, G.

Pricker, E.

Pol, M.

Loon, J.F.

PT

Grasman, S.

Roepers, R.P.

Meer, R. van der

Biezen, R.W. van de

Burgering, O.G.M.

Qian, S.

IT

Haarsma, B.H.

Boog, E.C. van der

Lingen, K.J.I. van der

Sanberg, T.T.

Oosterheert, L.

Klaver, C.

Tolner, A.H.

Master afgestudeerden

Bansco, R.B.

Reurich, H.J.E. (tevens BSc-bul

Elgersma, P.

Bouwman, L.S.

Bosman, M.I.

Wang, Xinyu

Biesterbos, J.M.W.

Schrijver, D.E.

Harms, R.M.

Kamminga, J.M.

Wassink, T.

Page 51: Lugograaf 7.2: Netwerken

Deadline commissiesollicitatiesWil jij ook iets doen voor onze mooie vereniging? Ondertussen je CV uitbreiden? Ga dan in een van onze commissies! zie ook de pagina Commissiesollicitaties in deze Lugograaf

ValentijnsborrelGezien het succes van vorig jaar is er besloten om dit jaar weer met de dames van Odiom te gaan borrelen. Dus heb je zin om een lekker biertje te drinken en je kansen op de liefde te vergroten: trek je mooiste hartjesboxer aan en beproef je geluk!

Agenda februari/maart

9 februari

19 februari

16 februari Algemene Leden VergaderingTijdens deze ALV zal het tweede trimesterverslag van de vereniging gepresenteerd worden. De stukken om je in te lezen zijn een week van te voren op de website en in het lugushok te vinden. Wil je inspraak hebben in het wel en wee van de vereniging is dit het moment!

Technology Consulting DayOp deze dag willen wij studenten kennis laten maken met de verschillende consultancybureaus en dan vooral de verschillen en overeenkomsten qua werkwijze. Het evenement richt zich speciaal op masterstudenten technische bedrijfskunde en technologiemanagement.

18 februari

Galant Gala Dit jaar organiseerd Lugus samen met 10 andere verenigingen het Galant Gala. Dit gala in het pakhuis is altijd erg druk bezocht dus houdt de site www.galantgala.com in de gaten om kaartjes te kunnen bestellen!

1 maart

Deadline bestuurssolicitatiesHeb jij goede ideeen, dingen die jij echt mist in onze vereniging, denk je dat dingen veel beter kunnen, wordt dan bestuur!! Kijk voor meer informatie op de site.

5 maart

KlimmenOnder de begeleiding van ervaren klimmers wordt de basis van het klimmen uitgelegd. Deze uitleg zal ongeveer een uur in beslag nemen. Daarna kunnen we nog een half uur vrij klimmen.

17 februari

Page 52: Lugograaf 7.2: Netwerken

At AkzoNobel, we believe the future belongs to those smart enough to challenge it. We’re world leaders in many global markets and we’ve earned a solid reputation for providing sustainable answers. Our annual Masterclass is the chance to get to know us. We’d love to see you there.

When: April 26 & 27, 2010

For: Master students approaching graduation

Visit our website www.akzonobel.nl/masterclass for more information and to apply online. But be quick, the deadline for registration is March 24, 2010.

AkzoNobel Masterclass 2010

Global sustainability

Leadership on the edge. Experience it for yourself!

01185_220109

Masterclass_2010_adv_A4_alt.indd 1 13-01-10 14:11