Les 3 vorming in het menselijk bestaansveld
-
Upload
wimerkelbout -
Category
Documents
-
view
494 -
download
3
Transcript of Les 3 vorming in het menselijk bestaansveld
Vorming in het menselijk bestaansveld: een conceptueel
netwerk
Walter Leirman
3e vraag
Welke bestaansdimensies van de mens zijnin uw organisaties aan de orde?
Welk soort vorming krijgt aandacht?
Vroegere visies op vorming
• Jaren 60– Doel-inhoud-strategie (waarom-wat-hoe)– Leren om te emanciperen (vorming, hulpverlening,
animatie, sociale actie)• Jaren 70: “vorming voor wie verder wil”– Wetenschappelijke vorming (univ, hogeschool, open
universiteit, …)– Professionele vorming (bij- of herscholing)– vorming gericht op de volledige ontplooiing
(met aandacht voor de vergeten groepen)
Vroegere visies op vorming
• Jaren 70: ‘verder komen’– Sociaal cultureel = vorming als slechts één van de
functies (ook belangenverdediging, hulpverlening, ontmoeting, animatie & recreatie, sociale actie, werven voor de zuil)
– Visieverschil tussen top (vorming en sociale actie) en basis (recreatie en ontmoeting)
Van speltype naar vormingstype
• Historische analyse van Willem Banning (NL) = typologische analyse. 4 soorten ‘vorming’ in 180 jaar (van 1784 tot 1940)– Spel en ontspanningstype (toneel, zang, muziek met een
‘boodschap’)– Patriarchale onderwijstype (volkshuizen,
volksuniversiteiten, … gericht op kennisoverdracht)– Emancipatietype (doelgroepenwerkingen: boeren,
arbeiders, jeugd, …)– Vormingstype (totale persoon in ontwikkeling,
volkshogeschoolwerk)
De mens en zijn bestaansveld: een relatiemodel
• Ten Have: Vorming = – welzijnsbevorderende beinvloeding of– Beinvloeiding in de richting van een meerwaardige eindsituatie
• Een dynamische relatie tussen 1. deelnemer 2. dienstverlener en 3. vormingsmilieu (fysisch kader)
• Vormingsproces: 4 elementen spelen een rol1. Noden en behoeften van sociale groepen2. Waarden en normen3. Instellingen en structuren4. vormingsconcepten
Vormingsconcepten
= doelopvatting over de vorming van de mens-in-zijn-relatie tot zijn sociale en materiele grondelementen (omwereld)
PERSOON
omwereld
Beiden zijn (ver)VormbaarBeinvloedbaarVeranderbaar
Persoon
Rationaliteit
SociabiliteitTech
nici
teit
Vitaliteit
Sociaal-culturele en materiele omgeving4 bestaansdimensies
kennisdimensie
Gericht op (manipulatie van)
objecten
Gericht op geest en lichaam
Gericht op communicatie en
interactie met mens, groep,
gemeeenschap
Persoon
Rationaliteit
SociabiliteitTech
nici
teit
Vitaliteit
Sociaal-culturele en materiele omgeving4 bestaansdimensiesBevestigen of aanpassenVernieuwing of innovatie
Regulatief denken
Muterend denken
Conforme- ren
Sociale innovatie
Reproduc-tie
Constructie
Receptieve vitaliteit
Creatieve vitaliteit
Persoon
Rationaliteit SociabiliteitTech
nici
teit
Vitaliteit
Regulatief denken
Muterend denken
Conforme- ren
Sociale innovatie
Reproduc-tie
Constructie
Receptieve vitaliteit
Creatieve vitaliteit
PERSOONLIJKE BESTAANSKRINGdirecte
woonomgevingvrienden
gezin
FUNCTIONELE BESTAANSKRING
werkmilieuclub/vereniging
school
buurt stad
partijSTRUCTURELE BESTAANSKRING
continentGrote vereninging
land ecosfe
er
PERSOONLIJKE BESTAANSKRINGdirecte
woonomgevingvrienden
gezin
FUNCTIONELE BESTAANSKRING
werkmilieuclub/vereniging
school
buurt stad
partijSTRUCTURELE BESTAANSKRING
continentGrote vereninging
land ecosfe
er
verstandelijkevorming
socialevorming
technischevorming
vitale vorming of levensvorming
regulatief innovatief
emancipatorisch
conformerend
constructief
reproductief
receptiefcreatief
expressief
vormings-concepten
verstandelijkevorming
regulatief innovatief
Verschaffen van kennis en inzichtSchoolse vorming, klassiekCursussenVoordrachten – lezingenModellen – theorieen
Leren oplossen van nieuwe problemenOntwerpen van nieuwe denkbeelden en theorieenSurvey-activiteiten
technischevorming
reproductief
constructief
Leren beheersen van techniekenReeksen van manipulatieve operatiesKookles – taalles – doe-het –zelf – handleidingsleren
Uit-vinden - oplossingen zoeken waar nog geen pasklare oplossingen voor bestaanBeroep op technische creativiteit en zelfwerkzaamheid. Learning by doing
Gericht op het ontvankelijk maken voor de taal van het lichaam – lichaamstaal – uitstralingMeditatie – Yoga – MassageSoms geplaatst in religieus perspectief
Creatief werk en spel – speelse ontplooiing – lichamelijke expressie – dans – tekenen – theater - …Ook leren sterker zelfbewustzijn (onderbewust, lichaamsbewust en rationeel bewustzijn)
vitale vorming of levensvorming
receptief creatiefexpressief
Overdracht waarden, normen, gewoonten, leefregels, …Opvoeden – op het ‘juiste’ padCommunicatieve vaardighedenSociale vaardigheden‘Spreken voor een groep’‘conflictbeheersing’‘feestelijke ledenbijeenkomsten’
Bevrijding uit vormen van macht en afhankelijkheidKritiek op heersende klasseVrijmakende alternatieven
socialevorming
emancipatorisch
conformerend
emancipatorisch
conformerend
verstandelijkevorming
socialevorming
technischevorming
vitale vorming of levensvorming
regulatief innovatief
emancipatorisch
conformerend
constructief
reproductief
receptiefcreatief
expressief
vormings-concepten
Combineer – Integreer – Wissel - Riskeer - Varieer
Kies BEWUST – strategisch – afgestemd op doel en groepZoek ervaringen in alle concepten en grijp begeleidingskansen